Mhendislik Ekonomisi

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

MHENDSLK EKONOMS
LENECEK KONULAR:
Giri ve Temel Kavramlar
Maliyet Kavramlar
Maliyet Hesaplama Teknikleri
Para ve Zaman Deeri
Faiz Oranlar
Yatrm Deerlendirme Teknikleri
Hassaslk analizleri

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

HTYA NEDR?
Bir DUYGUDUR!!!!
Yerine getirildiinde mutluluk verir,
Yerine getirilmezse ac ve znt verir,
htiyalar sonsuzdur

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

HTYALARIN GRUPLANDIRILMASI
HTYALAR
Hayatmz
Kolaylatrmak
in

Varlmz
Srdrmek in

DOAL
Nefes almak
Su imek
Beslenmek
Barnma

Prof. Dr.Birol ELEVL

DOAL OLMAYAN

nsan yapm (retimi) her ey

(MAL,HZMET),
Cep tel,
Beyaz eya,
Otomobil,
Mobilya,

Mhendislik Ekonomisi

HTYALAR NASIL KARILANIR ?

HTYALAR
Doadan direk
temin edebiliriz

DOAL htiya
Hava
Su
Gda/Yiyecek
Barnma

Prof. Dr.Birol ELEVL

Biyoloji
k

Jeolojik

ET, OT ve TA
kullanlarak
Ama bunlar KIT
KAYNAKLAR
DOAL OLMAYAN
Cep tel,
Beyaz eya,
Otomobil,
Mobilya,

Mhendislik Ekonomisi

KAYNAKLAR KIT .
HTYALAR SINIRSIZ

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

KTSAT BLM
Kaynaklarn KIT, retilebilecek mal ve hizmetler
SINIRLI, ancak insanlarn maddi ihtiyalar
SINIRSIZ (SONSUZ)
Bu elikiye ekonomide KITLIK sorunu denir.
Bu sorun ktisat (Ekonomi) diye ayr bir bilim
dalnn ortaya kmasnn sebebidir..
Eer her insan istedii her mal ve hizmete istedii
miktarlarda, bir bedel demeden sahip
olabilseydi, iktisat bilimine gerek kalmazd.

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

EKONOM (KTSAT) NEDR?

Mal ve Hizmetlerin retimi, alm,satm
gibi konularda insan ilikilerini
inceleyen,
Kt Kaynaklarn Snrsz nsan
htiyalarn Nasl Karlayacan
Aratran ,
Gemi nesil ve doann salad kt
kaynaklarn birey ve toplumlar
tarafndan nasl kullanlacan aratran
bir sosyal bilim daldr,
Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

KIT KAYNAKLAR NELERDR

DOAL KAYNAKLAR (Tabiat)

EMEK
SERMAYE

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

DOAL KAYNAKLAR (Tabiat)

Doann bize sunduu su, hava, toprak,madenler ve
ormanlar gibi olanaklardr,

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

EMEK
nsanlarn mal ve hizmet retimi iin sarfettikleri
bedensel ve zihinsel abalardr,

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

SERMAYE
Gerek Sermaye : Donanm, bina, makine,ilenmemi
hammadde gibi retimde kullanlacak mallardr
Parasal Sermaye : retim iin kullanlan para ve deerler
nsan Sermayesi : retim iin yaplan eitim ve
uygulamalar

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

RETM FAKTRLER

+
GRMC
Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

RETM KAKTRLER
Kstl kaynaklara GRMCL ilave
ettiimiz
zaman
retim
faktrlerini
tanmlam oluruz,
Kt kaynaklarn giriimci tarafndan mal ve
hizmete dntrlmesi faaliyeti RETM
olarak tanmlanr.
Kstl kaynaklar ve teknoloji ile retilebilecek
maksimum mal ve hizmet bileeni RETM
OLANAKLARI erisi ile gsterilir.

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

RETM OLANAKLARI ERS

Sermaye Mallar
(Makine)

retilmesi Mmkn Deil

D
B

C
Kullanlmayan Kaynak

Tketim Mallar
(Bilgisayar)
Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

EKONOM
MKRO EKONOM
Ekonomiyi tketiciler, firmalar ve
endstriler dzeyinde inceler.

Ne, Ne kadar retilecek?

Nasl retilecek?
Ne zaman retilecek?
Nerede retilecek?
Kimin in retilecek?
dalmda-retimde-blmde etkinlik
var m sorular incelenmeye allr.
ekonomideki karar birimlerinin, tketicilerin
ve firmalarn, nasl karar aldklar ve

piyasada birbirlerini nasl etkiledikleri

analiz eder,
Arz - Talep ve Piyasa dengesi konularn
inceler.
Prof. Dr.Birol ELEVL

MAKRO EKONOM
Toplam tketim, toplam retim,
toplam tasarruf, toplam yatrm,
toplam gelir (milli gelir) ve istihdam
gibi toplam byklkleri inceler,
Mikroekonomiden farkl olarak,
ekonomiyi bir btn olarak ele alr,
makro denge zmlemeleri zerinde
alr.
Ekonomik byme, sizlik, enflasyon,
toplam retim ve tketim, gelir
dalm ana konulardr. Kurucusu
John Maynard Keynes'dir
Mhendislik Ekonomisi

ARZ ve TALEP (Supply and Demand)

Ekonomistlerin en sk kulland iki kelimedir,
serbest piyasa ekonomilerinin ilemesini
salayan glerdir,
insan davranlarn gsterir,
Piyasalarda,
Alclar talebi belirler
Satclar arz belirler
Arz, belli koullarda retim yapan reticilerin belirli fiyatlardan
piyasaya sunmay arzuladklar mal miktardr.
Talep, belirli bir mal ve hizmete ynelen, belirli bir satn alma
gcyle desteklenmi, satn alma isteidir
Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

ARZ ve TALEP YASALARI

Talep yasas (The Law of Demand), bir piyasada bulunan satn
alclarn davranlarn aklar. Bir mal/hizmete olan talep
miktarn belirleyen en nemli unsurun o maln fiyatdr.
Talep yasasna gre; Bir
maln fiyat arttka o mal
piyasasnda o maldan satn
alnmak istenen miktar
azalmakta, bir maln fiyat
azaldka o maldan alnmak
istenen miktar artmaktadr.

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

ARZ ve TALEP YASALARI

Arz Yasas (Law of Supply),
maln fiyat ile o maln arz
arasndaki pozitif ilikiye
denir. Bir maln fiyat
ykseldike reticiler o
mal/hizmeti daha yksek
fiyatlardan satmak ister.
Maln fiyat dtke o mal
daha dk fiyatlardan
satma eilimi gsterir.

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

rn Fiyat (P)

ARZ TALEP ve DENGE

Arz (S)
Ar Arz

Denge Fiyat

Denge

2.00

Ar Talep

Talep (D)
Denge Miktar

Prof. Dr.Birol ELEVL

10

11

rn Miktar (Q)

Mhendislik Ekonomisi

EKONOMK BYME
Bir ekonomide zaman iinde mal ve hizmet
retimi miktarnda art olmasdr
Ekonominin retim kapasitesinin artrlmas ve
dolaysyla daha fazla mal ve hizmet retilmesidir.
Bir ekonominin toplam retim dzeyinde, bir
nceki dneme gre meydana gelen yzde
deimelerdir.
Ekonomik Byme, reel GSYH veya reel
GSMHdaki art oran ile llr.

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

GSYH (Gayri Safi Yurt i Hasla) ; Belirli bir zaman diliminde bir
lkenin snrlar iinde retilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa
deeridir,
GSYH = tketim + yatrm + devlet harcamalar + (ihracat - ithalat)

GSMH(Gayri Safi Milli Hasla); Yabanc lke vatandalarnn

rettiklerini faktr gelirleri GSYHdan karlp, kendi
vatandalarnn yurtdnda kazandklar faktr gelirlerinin
GSYHya eklenmesi ile elde edilir
GSMH = GSYH + Yurtdnda bulunan vatandalarn gelirleri Yurtiindeki yabanclarn gelirleri
Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

Kii Ba Milli Gelir

Bir lkenin gayri safi mill haslas (GSMH), o
lkenin nfusuna blnd zaman, kii bana
den GSMH bulunur.
Bir lkenin gayri safi yurtii haslas (GSYH) o
lkenin nfusuna blnd zaman ise, kii
bana den GSYH elde edilir
Kii Bana Milli Gelir = GSMH / Nfus

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

Baz Ekonomik Kavramlar

Tasarruf: Gelirlerin tketime gitmeyen ksmdr.
Ekonomik gelimeyi salayan sermaye birikimi
tasarruf ile olur.
Yatrm: Belirli dnemde ekonominin sermaye ve
tehizat stokuna yaplan net ilavelerdir.
Tketim: Bireylerin ve kurumlarn mal ve hizmet iin
yapt harcamalardr.
Para: Mal ve hizmetlerin deiiminde kullanlan bir
deer lsdr.
Cari Ak : thalat ile ihracat arasndaki farktr.
Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

 2009yl
Cari ak;
2009 yl 13. 854 milyar$
2010 yl 48.56 Milyar $
2011 yl 77.09 Milyar $
2010 GSMH 735.84
Milyar $

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

EKONOMK BRMLER
BREYLER(Hane Halk)
FRMALAR
nsan ihtiyalarn karlamak zere faydal
mal ve hizmet reten ekonomik birimlerdir,
Bir kuruluun iletme olabilmesi iin;
Mal veya hizmet retmesi,
retilen mal veya hizmetin fayda salamas,
Ekonomik olmas

letmelerde mhendisler genellikle karar

verici konumdadr

DEVLET (Vergi alr)

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

BR EKONOMNN
AY ELM
M ?
CEVAP ARADII SORULAR?

PYASA NEDR?
Talep ettikleri mal ve hizmetler karlnda para vermek
isteyen alclarla, para karlnda mal ve hizmet sunmak
isteyen satclarn bulutuklar yerdir.
Piyasann olumas iin satc ile alcnn belirli bir yerde
bulumas gerekli deildir.
Piyasa bir yer olabilecei gibi gnmzde teknoloji
sayesinde sahip olunan telefon, internet, faks, televizyon
gibi iletiim ve ulam kanallar.ile de oluturulabilmesi
salamtr.
Piyasalarn varl ve ekli alm satma konu olan mallarn
ekline gre de deiibilir.

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi

Prof. Dr.Birol ELEVL

Mhendislik Ekonomisi