Tarikh: _____________________

BAB 1 : DUNIA MELALUI DERIA KITA

1.1

ORGAN DERIA DAN FUNGSINYA

1. Antara organ deria yang berikut, manakah tidak dipadankan betul dengan derianya?
A
B
C
D

Organ deria

Deria

Telinga

Dengar

Lidah

Lihat

Kulit

Sentuh

Hidung

Hidu

2. Rajah menunjukkan laluan daripada rangsangan kepada tindak balas.

Apakah yang diwakili oleh X, Y, dan Z?

A
B
C
D

Efektor

Otak

Reseptor

Otak

Efektor

Reseptor

Reseptor

Otak

Efektor

Reseptor

Efektor

Otak

3. Antara organ deria yang berikut, manakah boleh mengesan rangsangan bahan kimia?
I Telinga

ll Hidung

III Lidah

A I dan II sahaja C II dan III sahaja

B I and III sahaja D I, II and III
4. Rajah menunjukkan seorang lelaki menyentuh semangkuk sup panas.

Tarikh: _____________________

(a) Apakah deria yang dirangsangkan terhadap tindakannya?

_____________________________________
(b) Nyatakan deria yang dirangsangkan apabila dia minum sup itu.
_____________________________________
(c) Namakan organ deria yang dirangsangkan di (b).
_____________________________________
(d) Lengkapkan jadual di bawah.
Organ deria
Mata
Telinga
Kulit
1.2

Jenis rangsangan
(i)
(ii)
(iii)

DERIA SENTUH

1. Rajah menunjukkan keratan rentas kulit manusia.

(a) Namakan lapisan kulit yang berlabel P, Q, dan R.

P : ______________ Q:_________________ R : __________________
(b) Kenal pastikan bahagian yang berlabel X dan Y.

Tarikh: _____________________
X : ________________________ Y : _______________________
(c) Nyatakan dua fungsi yang lain bagi kulit selain organ deria.
1.____________________________________
2.____________________________________
(d) Namakan satu bahagian badan mempunyai kulit yang lebih peka. ___________________
(e) Namakan satu bahagian badan mempunyai kulit yang kurang peka. ___________________
1.3

DERIA BAU

1. Rajah menunjukkan keratan rentas bagi hidung manusia.

(a) Namakan struktur yang berlabel S, T, dan U.

S:_____________________
T:___________________
_____________________________________

U:____________________

(b) Apakah yang dihasilkan dalam hidung apabila seseorang menghidapi selesema?
_____________________________________
(c) Lengkapkan carta aliran di bawah untuk menunjukkan pengesanan bau.

Tarikh: _____________________

1.4

DERIA RASA
1. Rajah menunjukkan lokasi bagi pelbagai reseptor rasa.

(a) Namakah struktur pada lidah yang mengandungi reseptor. _______________________

(b) Apakah perangsang bagi deria rasa? _________________________________
(c) Namakan deria yang berkait rapat dengan deria rasa. __________________________
(d) Kenal pasti makanan yang berikut, manakah boleh didapati oleh kawasan yang
dilabelkan.
Lemon Ikan masin Kopi hitam
J :____________________________________
_____________________________________
L:____________________________________
_____________________________________
1.5

DERIA DENGAR
1. Labelkan keratan rentas telinga manusia.

Madu
K:

____________________________
M:____________________________

Tarikh: _____________________

2. Apakah fungsi bahagian berlabel Q? _________________________________________

3. Namakan dua struktur telinga yang tidak terlibat dalam mekanisme pendengaran.
a) ____________________________

b) _____________________________

4. Senarai di bawah menunjukkan lima bahagian telinga manusia.

P : Gegendang telinga
Q: Koklea
R: Cuping telinga
S:Osikel
T:Tingkap bujur
Antara yang berikut, manakah laluan mekanisme pendengaran yang betul?
AP
R
S
T
Q
BR
P
T
S
Q
CR
P
S
T
Q
DP
S
R
T
Q
5. Antara struktur dan fungsi yang berikut, manakah tidak dipadankan dengan betul?
Struktur
A Salur telinga

Fungsi
Mengarahkan gelombang
bergerak masuk ke telinga

bunyi

B Gegendang telinga Menguatkan getaran bunyi

C Tiub
Eustachio

Mengimbangkan tekanan udara

kedua-dua belah gegendang telinga

D Koklea

Mengubah getaran bunyi bagi impuls

deria

1.6

DERIA LIHAT

Tarikh: _____________________
1. Rajah 1 menunjukkan keratan rentas mata manusia.

(a) Namakan bahagian berlabel P, Q, dan R.

(b) Berikan satu fungsi bagi R. _______________________________________________
(c) Rajah menunjukkan perubahan saiz bagi anak mata.

Berikan satu contoh keadaan tentang bagaimana perubahan ini berlaku.

_______________________________________________________________________
2. Antara yang berikut, manakah ciri-ciri imej yang terbentuk pada retina?
I Nyata
ll Maya
III Songsang
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II, dan III
3. Rajah menunjukkan satu urutan bagi cahaya memasuki mata.

Apakah yang diwakili oleh S, T, dan U?

S
A

Gelemair

Kanta

Retina

Tarikh: _____________________

Iris

Kanta

Retina

Jasad silium Retina

Saraf optik

Sklera

Saraf optik

Koroid

4. Antara struktur dan fungsi mata yang berikut, manakah dipadankan dengan betul?
Struktur

Fungsi

A Jasad silium

Memegang
posisinya

B Konjuktiva

Mengawal jumlah cahaya

yang memasuki mata

C Kanta

Memfokus cahaya
memasuki mata

D Retina

Membantu
mengekalkan
bentuk bola mata

1.7

kanta

pada

yang

CAHAYA DAN PENGLIHATAN

1.Rajah menunjukkan susunan radas bagi satu eksperimen.

(a) Nyatakan tujuan eksperimen itu.

_____________________________________
(b) Kenal pasti pemboleh ubah yang berikut.
(i) Pemboleh ubah dimanipulasikan: ________________________________
(ii) Pemboleh ubah bergerak balas: _________________________________
(iii) Pemboleh ubah dimalarkan: ____________________________________
(c) Apakah akan berlaku apabila kadbod B bergerak ke kanan?
_____________________________________

Tarikh: _____________________

(d) Apakah sifat cahaya yang ditunjukkan dalam eksperimen ini?

_____________________________________
(e) Nyatakan tiga fenomena yang berkaitan dengan sifat cahaya ini.
1.____________________________________
2.____________________________________
3.____________________________________
2. Lukis pada rajah di bawah untuk menunjukkan bagaimana rabun dekat boleh dibetulkan
dengan menggunakan sejenis kanta.

3. Lukis pada rajah di bawah untuk menunjukkan bagaimana rabun jauh boleh dibetulkan
dengan menggunakan sejenis kanta.

4. Rajah menunjukkan medan penglihatan bagi haiwan M dan haiwan N.

Tarikh: _____________________
(a) Namakan jenis penglihatan untuk M dan N.
M:_________________________

N:________________________

(b) Nyatakan satu kebaikan bagi jenis penglihatan bagi M dan N.

M:___________________________________
N:____________________________________
(c) Kenal pastikan sama ada M dan N ialah mangsa atau pemangsa.
M:___________________________________
N:____________________________________
5. Berikan contoh alat yang dicipta untuk membantu kita mengatasi had keupayaan
penglihatan.
a)
b)
c)
6. Namakan alat yang digunakan untuk melihat benda yang seni seperti bakteria.
_____________________________________
1.8

BUNYI DAN PENDENGARAN

1. Rajah menunjukkan seorang lelaki memekik dalam lembah.

Antara yang berikut, manakah paling sesuai untuk menjelaskan fenomena itu?
A Bunyi boleh diserapkan.
B Bunyi boleh dipantulkan.
C Bunyi memerlukan satu medium untuk bergerak.
D Bunyi boleh bergerak melalui vakum.
2. Rajah menunjukkan satu susunan radas bagi satu eksperimen.

Tarikh: _____________________

Apabila suis dihidupkan, mengapakah loceng berdering tidak boleh didengar selepas suatu
ketika?
A Gelombang bunyi diserap oleh balang.
B Gelombang bunyi tidak boleh bergerak dalam vakum.
C Bunyi dipancarkan jauh daripada balang.
D Tekanan tinggi di luar balang menghentikan pengaliran bunyi.
3. Antara faktor yang berikut, manakah boleh menyebabkan pekak?
I Kecederaan pada gegendang telinga
II Pelakuran osikel
III Kerosakan salur separuh bulat
A I and II sahaja C II and III sahaja
B I and III sahaja D I, II and III
4. Antara alatan yang berikut, manakah tidak membantu dalam pendengaran?
A Alat pendengaran
C Stetoskop
B Pembesar suara
D Teleskop
1.9

STIMULI DAN GERAKBALAS DALAM TUMBUHAN

1. Rajah menunjukkan satu tumbuhan diletakkan dalam kotak hitam dengan satu lubang
terbuka di tepi.

Apakah tindak balas yang ditunjukkan oleh pucuk tumbuhan itu?

A Tigmotropisme negatif
B Hidrotropisme negatif
C Fototropisme positif
D Geotropisme positif
2. Rajah menunjukkan tindak balas tumbuhan.

10

Tarikh: _____________________

Antara tumbuhan yang berikut, manakah menunjukkan tindak balas yang sama?
A Bunga raya
B Kacang merah
C Bunga matahari
D Perangkap lalat Venus
3. Salur dan batang lembut membelit permukaan satu pepejal untuk memanjat. Apakah jenis
tindak balas ini?
A Geotropisme negatif
B Fototropisme positif
C Hidrotropisme negatif
D Tigmotropisme
4. Rajah menunjukkan sejenis gerak balas tumbuhan.

(a) Apakah inferens boleh dibuat daripada eksperimen itu?

_____________________________________________________________________
(b) Namakan jenis gerak balas yang ditunjukkan oleh tumbuhan itu.
_____________________________________
(c) Mengapakah jenis gerak balas ini penting kepada tumbuhan?
_____________________________________
(d) Rajah di bawah menunjukkan dua jenis tumbuhan.

11

Tarikh: _____________________

(i) Namakan jenis tindak balas yang ditunjukkan oleh tumbuhan X dan tumbuhan Y.
X :________________________________
Y : _______________________________
(ii) Berikan satu contoh lain bagi tumbuhan yang menunjukkan tindak balas yang sama
seperti tumbuhan X dan tumbuhan Y.
X :________________________________
Y : _______________________________
(iii) Nyatakan satu perbezaan antara dua jenis gerak balas itu.
___________________________________________________________________
BAB 2 : NUTRISI
2.1

KELAS MAKANAN

1. Antara yang berikut, manakah kepentingan makanan bagi kita?

I Untuk membekalkan tenaga
II Untuk membantu kita sentiasa sihat
III Untuk membina sel yang baru bagi pertumbuhan.
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
2. Rajah menunjukkan tujuh kelas makanan.

12

Tarikh: _____________________

(a) Apakah yang diwakili oleh T? ___________________________________

(b) Nyatakan dua fungsi bagi T.
1.____________________________________
2.____________________________________
(c) Namakan satu sumber yang kaya dalam T. _____________________________
(d) Nyatakan satu penyakit yang disebabkan oleh kekurangan T. ___________________
(e) Nyatakan dua kelas makanan yang hanya diperlukan oleh badan kita dalam kuantiti yang
kecil.
1. _________________________

2. _________________________

3. Rajah menunjukkan empat jenis makanan.

(a) Makanan di atas manakah mengandungi nutrien yang

(i) merupakan sumber tenaga utama kita?
__________________________________
(ii) digunakan untuk pertumbuhan dan membaiki sel-sel yang rosak?
__________________________________
(iii) disimpan di bawah kulit dan sekitar organ-organ?
__________________________________
(iv) menjaga kesihatan kita?
__________________________________
(b) Namakan enzim yang digunakan oleh kesihatan
(i) kanji :_____________________________
(ii) protein :____________________________
(iii) lemak : ___________________________
2.2

KEPENTINGAN DIET SEIMBANG

1. Apakah diet seimbang? ___________________________________________________

13

Tarikh: _____________________

2. Lengkapkan rajah yang berikut.

Faktor yang
mempengaruhi
diet seimbang

3. Rajah menunjukkan satu piramid makanan.

(a) Berikan satu sumber makanan untuk setiap yang berikut.

W :___________________________________
X :___________________________________
Y :___________________________________
(b) Mengapakah kamu harus mengambil makanan yang berlabel Z secara berhemat?
__________________________________________________________________
2.3

SISTEM PENCERNAAN MANUSIA

1. Tiga jenis enzim pencernaan:

a) amilase untuk _______________________________________

14

Tarikh: _____________________
b) protease untuk _______________________________________
c) lipase untuk _________________________________________
2. Proses pencernaan di salur alimentari adalah proses di mana molekul makanan yang besar
dipecahkan menjadi molekul yang kecil.
3. Ia melibatkan dua proses iaitu ________________________ dan ___________________.

4. Rajah menunjukkan sistem pencernaan manusia.

(a) Namakan organ yang berlabel Q dan S.

Q :___________________________________
S :___________________________________
(b) Nyatakan satu jenis enzim yang boleh didapati dalam organ P dan organ R.
P :___________________________________
R :___________________________________
(c) Apakah fungsi enzim yang didapati dalam R?
_____________________________________
(d) Apakah cecair yang disimpan dalam Q?
_____________________________________
(e) Namakan proses yang berlaku dalam S selain daripada pencernaan.
_____________________________________
5. Jadual menunjukkan proses yang berlaku di dalam bahagian sistem pencernaan.
Bahagian salur

Proses

15

Tarikh: _____________________
alimentari
Mulut

Makanan digigit dan dikunyah oleh gigi, bercampur dengan saliva yang
mengandungi enzim. Pencernaan kanji bermula di sini.

Esofagus
Perut
Usus kecil
Usus besar
Rektum
Anus

2.4

PENYERAPAN MAKANAN TERCERNA

1. Di manakah tempat penyerapan makanan tercerna berlaku? _______________________.

2. Nyatakan penyesuaian dinding usus kecil untuk proses penyerapan.
a)
b)
c)
d)
2.5

PENYERAPAN SEMULA AIR DAN PROSES PENYAHTINJAAN

1.Rajah menunjukkan struktur usus besar manusia.

16

Tarikh: _____________________

(a) Namakan bahagian berlabel U dan V.

U :___________________________________
V :___________________________________
(b) Namakan dua bahan yang diserap semula oleh usus besar.
1.____________________________________
2.____________________________________
(c) Nyatakan satu contoh jenis makanan boleh mencegah sembelit.
_____________________________________
2.6 Tabiat Makan Yang Sihat
1. Antara yang berikut, manakah bukan satu tabiat makan yang baik dan sihat?
A Makan dalam sederhana
B Makan pada masa yang ditetapkan
C Minum air yang cukup.
D Makan makanan yang mengandungi pewarna tiruan.

2. Antara yang berikut, manakah contoh tabiat makan yang sihat?

I Cuci tangan sebelum dan selepas makan.
II Makan makanan snek apabila menonton televisyen.
III Kunyah makanan secara perlahan-lahan sebelum menelan.
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
3. Mengapakah makan terlalu banyak makanan segera tidak baik untuk kesihatan?
I Ia mempunyai nilai nutrisi yang rendah.
II Ia mempunyai kandungan garam dan lemak yang rendah.
III Ia mempunyai perasa dan pewarna tiruan.
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
4. Antara contoh penyakit berkaitan gizi yang berikut, manakah disebabkan oleh tabiat makan
yang tidak sihat?
I Kegendutan
II Penyakit kencing manis

17

Tarikh: _____________________
III Tekanan darah tinggi
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
5. Rajah menunjukkan seorang kanak-kanak sedang menghidap suatu penyakit.

Antara yang berikut, manakah menyebabkan penyakit itu?

A Mengambil lemak berlebihan
B Mengambil karbohidrat berlebihan
C Kekurangan protein
D Kekurangan mineral kalsium
6. Rajah menunjukkan tiga jenis penyakit disebabkan kekurangan nutrien.

(a) Namakan penyakit-penyakit X, Y, dan Z.

X : ___________________________________
Y : ___________________________________
Z : ___________________________________
(b) Nyatakan sebab bagi tiga penyakit tersebut.
X : ___________________________________
Y : ___________________________________
Z : ___________________________________

18

Tarikh: _____________________

BAB 3 : BIODIVERSITI
3.1

KEPELBAGAIAN ORGANISMA HIDUP

1. Berikan contoh organisma untuk setiap habitat di bawah.

a) Tanah : ___________________________
b) Pokok : ___________________________
c) Kolam : ___________________________
3.2

PENGKELASAN ORGANISMA HIDUP

Pengkelasan Haiwan

19

Tarikh: _____________________

1. Rajah menunjukkan pengelasan haiwan.

(a) Kenal pasti X, Y, dan Z.

X :___________________________________
Y :___________________________________
Z :___________________________________
(b) Nyatakan dua ciri sepunya bagi X, Y, dan Z.
1.____________________________________
2.____________________________________
(c) Berikan dua contoh haiwan ..
1. mamalia :____________________________
2. burung : ____________________________
(d) Nyatakan kumpulan vertebrata yang berdarah sejuk. ____________________________
2. (a) Nyatakan dua ciri invertebrata yang berkaki.
1.____________________________________
2.____________________________________
(b) Berikan satu contoh bagi setiap invertebrata yang berikut dengan bilangan pasang kaki
yang berbeza.
(i) 3 pasang: ________________________
(ii) 4 pasang:________________________
(iii) Lebih daripada 4 pasang:_________________________
(c) Berikan satu contoh invertebrata yang menyerupai cacing. ________________________
Pengkelasan Tumbuhan

20

Tarikh: _____________________

1. Rajah menunjukkan dua jenis tumbuhan yang berbeza.

Antara yang berikut, manakah persamaan bagi tumbuh-tumbuhan tersebut?

A Mempunyai daun berbentuk jarum
B Tumbuhan tidak berbunga
C Hidup atas tempat yang lembap dan teduh
D Mempunyai berkas vaskular yang terselerak di dalam batang
2. Antara tumbuhan yang berikut, yang manakah tergolong dalam monokotiledon?
A
C

3. Rajah menunjukkan ciri-ciri bagi satu kumpulan tumbuhan.

Antara tumbuhan yang berikut, manakah mempunyai ciri-ciri persamaan tersebut?

A Lili
C Orkid
B Jagung
D Kacang hijau
4. Rajah menunjukan susunan berkas vaskular dalam batang.

21

Tarikh: _____________________

Antara tumbuhan yang berikut, manakah tidak mempunyai jenis batang yang ditunjukkan?
A Pokok bunga matahari C
Rumput
B Pokok bunga ros
D
Pokok durian
5. Antara pasangan tumbuhan dan sistem akar yang berikut, manakah dipadankan dengan
betul?

A
B
C
D

Tumbuhan

Sistem akar

Kelapa sawit

Akar tunjang

Pokok betik

Akar serabut

Pokok durian

Akar tunjang

Pokok getah

Akar serabut

6. Rajah menunjukkan pengelasan tumbuhan.

Antara yang berikut, manakah boleh mewakili P dan Q?

P

Kaktus

Angsana

Pokok
pain

Pokok
mangga

Barli

Pakis

Lumut

Spruce

22

Tarikh: _____________________

7. Rajah menunjukkan satu tumbuhan tidak berbunga.

Antara tumbuhan yang berikut, manakah membiak melalui cara yang sama seperti
tumbuhan yang ditunjukkan?
I Paku pakis langsuir
II Pokok ru
III Cendawan
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III

BAB 4 : SALING BERSANDARAN ANTARA BENDA HIDUP DENGAN ALAM SEKITAR

4.1

SALING BERSANDARAN ANTARA ORGANISMA HIDUP

1. Apakah yang dimaksudkan dengan ..

a) spesies? _______________________________________________________
b) populasi? ______________________________________________________

23

Tarikh: _____________________

c) komuniti? ______________________________________________________
d) ekosistem? _____________________________________________________

4.2

INTERAKSI ANTARA ORGANISMA HIDUP

Persaingan
1. Haiwan bersaing untuk mendapatkan keperluan asas. Apakah contoh keperluan asas?
_____________, _______________, _________________, ________________
2. Contoh :
Mangsa- pemangsa
1. Berdasarkan gambar Q, nyatakan mangsa dan pemangsa. _________________________
2. Digunakan dalam kawalan biologi.
Simbiosis
a) Komensalisme Komensal mendapat _________________, perumah __________________
- Contoh :
b) Mutualisma Kedua dua organisma mendapat __________________.
-

Contoh :

c) Parasitisme Parasit mendapat _________________, perumah mendapat ______________

-

Contoh :

24

Tarikh: _____________________

4.3

RANTAI MAKANAN

1. Rajah menunjukkan satu siratan makanan.

(a) Berapakah rantai makanan yang terdapat di siratan makanan itu? ________________
(b) Haiwan manakah memainkan peranan sebagai
(i) pengeluar? __________________________
(ii) pengguna primer? _________________________
(iii) pengguna sekunder? _________________________
(iv) pengguna tertier? ________________________
(c) Jika bilangan ular berkurang dalam siratan makanan, apakah akan berlaku kepada
bilangan
(i) tikus?_____________________________
(ii) helang?____________________________
(d) Namakan interaksi antara beluncas dan ayam.
_____________________________________
(e)Tuliskan satu rantai makanan yang boleh membentukkan siratan makanan berdasarkan
penurunan aras tenaga.

2. Rajah menunjukkan suatu habitat diduduki oleh empat jenis organisma, P, Q, R, dan S.

25

Tarikh: _____________________

Antara organisma yang berikut, manakah adalah pengguna tertier?

AP
CR
BQ
DS
4.4

FOTOSINTESIS

1. Rujuk buku teks untuk menunjukkan proses fotosintesis.

2. Mengapakah fotosintesis adalah penting dalam mengekalkan keseimbangan ekosistem?

I Ia mengimbangkan jumlah organisma dalam satu ekosistem.
II Ia membolehkan tumbuhan menghasilkan makanan.
III Ia meningkatkan jumlah karbon dioksida dalam atmosfera.
A I dan II sahaja C
B I dan III sahaja D

4.5

II dan III sahaja

I, II dan III

PEMELIHARAAN DAN PEMULIHARAAN ORGANISMA

1. Nyatakan langkah-langkah untuk pelihara dan pulihara organisma hidup.

26

Tarikh: _____________________

2. Antara yang berikut, manakah benar tentang pemeliharaan dan pemuliharaan organisma?
I Membantu dalam mengekalkan keseim-bangan sekitar
II Menggelakkan kepupusan flora dan fauna
III Suatu bebanan kepada ekonomi
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
4.6

PERANAN MANUSIA DALAM MENGEKALKAN KESEIMBANGAN ALAM

1. Nyatakan kesan aktiviti manusia ke atas alam sekitar.

Aktiviti manusia
a) Eksploitasi sumber
semulajadi

Kesan

b) Pembangunan ekonomi
c) Pembangunan industri
d) Penggunaan racun dalam
pertanian
e) Penggunaan kenderaan
bermotor
f) Pembuangan sampah

2. Nyatakan cara untuk mengatasi masalah alam sekitar.

a)
b)
c)

BAB 5 :AIR DAN LARUTAN

5.1

CIRI FIZIKAL AIR

27

Tarikh: _____________________

1. Nyatakan ciri-ciri fizikal air.

- Takat beku air ialah 100 0C
2. Rajah menunjukkan satu eksperimen.

Apakah takat didih larutan dalam tabung uji M dan N?

M(C)

N(C)

98

100

98

102

100

100

102

100

3. Rajah menunjukkan perubahan dalam keadaan bagi air.

Apakah yang diwakili oleh P, Q, dan R?

P

5.2

A Peleburan

Penyejatan

Kondensasi

B Kondensasi

Pembekuan

Peleburan

C Pembekuan Kondensasi

Penyejatan

D Peleburan

Pembekuan

Penyejatan

KOMPOSISI AIR

28

Tarikh: _____________________

1. Air terdiri daripada _____________ dan ____________.

2. Rajah menunjukkan susunan radas eksperimen untuk menentukan komposisi air.

(a)Namakan proses yang ditunjukkan dalam eksperimen. __________________________

(b)Apakah gas yang dikumpulkan pada :
(i) katod:_____________________________
(ii) anod:______________________________
(c) Apakah nisbah gas yang dikumpulkan dalam tabung uji Q kepada tabung uji P?
_____________________________________
(d) Apakah formula kimia bagi air? ________________________________
(e) Apakah jenis elektrod yang boleh digunakan untuk menggantikan elektrod karbon dalam
eksperimen?
_______________________________________
( f ) Mengapa asid perlu ditambah ke dalam air?
_________________________________________________________________
5.3

PENYEJATAN AIR

1. Penyejatan ialah proses di mana _________________ bertukar kepada _____________ .

29

Tarikh: _____________________
2.

FAKTOR YANG
MEMPENGARUHI
PENYEJATAN AIR

3. Rajah menunjukkan tiga kertas turas, E, F, dan G. Kertas turas itu adalah lembap dan

diletakkan di bawah cahaya matahari selama dua jam.

(a) Apakah tujuan eksperimen itu?

_____________________________________
(b) Kenal pastikan pemboleh ubah yang berikut:
(i) Pemboleh ubah dimanipulasikan: _____________________________
(ii) Pemboleh ubah bergerak balas:_____________________________
(iii) Pemboleh ubah dimalarkan: ____________________________
(c) Nyatakan manakah kertas turas akan
(i) kering dahulu:_______________________
(ii) kering terakhir:______________________
(d)Nyatakan dua faktor lain yang mempengaruhi kadar penyejatan.
1.____________________________________
2.____________________________________
(e) Apakah kesimpulan eksperimen itu?
_____________________________________
4.

30

Tarikh: _____________________

Penggunaan
penyejatan air
dalam
kehidupan
seharian

5.4

LARUTAN DAN KELARUTAN

1. Zat terlarut ialah bahan yang _________________ dalam air.

2. Bahan yang melarutkan zat terlarut dipanggil ___________________.
3. Campuran yang terhasil antara zat terlarut dan pelarut ialah _________________.
4. Apakah yang dimaksudkan dengan ..
a) larutan cair ? _______________________________________________________
b) larutan pekat ? ______________________________________________________
c) larutan tepu ? _______________________________________________________
5. Kelaskan yang berikut kepada larutan dan ampaian.
Larutan kanji
Air laut
Minuman karbonat
Air berlumpur
(i) Larutan:___________________________
(ii) Ampaian:__________________________
6.
Faktor yang mempengaruhi
kelarutan

31

Tarikh: _____________________
7. Empat faktor yang mempengaruhi kadar kelarutan ialah ..

8. Berikan tiga kepentingan air sebagai pelarut dalam kehidupan kita.

a)
b)
c)
9. Tuliskan fungsi untuk pelarut organik di bawah.
Alkohol

Eter

Pelarut
Organik
Turpentine

Amil asetat

Aseton
I

5.5

ASID DAN ALKALI

1. Rajah menunjukkan nilai pH bagi dua bahan.

Antara yang berikut, manakah mungkin ialah R?

32

Tarikh: _____________________
A Jus epal
C Detergen
B Air laut
D Susu segar
2. Jadual menunjukkan pH bagi empat bahan W, X, dan Y.
Bahan

pH

3.0
W
5.5
X
12.5
Y
Apakah yang mungkin mewakili W, X, dan Y?

W
Jus
lemon

X
Soda
pencuci

Cuka

Air kapur Detergen

Ubat gigi

C Detergen

Air tulen

Cuka

Jus
tomato

Soda
pencuci

Cuka

3. Jadual menunjukkan nilai pH bagi larutan S, T, U, dan V.

Larutan

Nilai pH

10 13

Antara larutan yang berikut, manakah adalah larutan neutral?

AS
CT
BU
DV
4. Rajah menunjukkan perubahan nilai pH apabila natrium hidroksida ditambahkan kepada asid
hidroklorik dalam kelalang kon.

Antara titik, A, B, C, dan D, manakah peneutralan akan berlaku?

33

Tarikh: _____________________
5. Kertas litmus biru bertukar kepada warna merah apabila dicelupkan ke dalam larutan K.
Antara pernyataan yang berikut, manakah tidak benar tentang larutan K?
A Ia mempunyai rasa masam.
B Nilai pHnya kurang daripada 7.
C Ia bertindak balas dengan logam untuk menghasilkan gas hidrogen.
D Ia bertindak balas dengan garam ammonium untuk membebaskan gas ammonia apabila
dipanaskan.
6. Jadual menunjukkan tiga larutan J, K, dan L dengan nilai pH masing-masing.
Larutan

Nilai pH 12

Antara pernyataan yang berikut, manakah benar?

I Larutan J menunjukkan sifat alkali apabila larut dalam air.
II Larutan K tidak menunjukkan kesan ke atas kertas litmus merah.
III Larutan L bertindak dengan karbonat untuk membebaskan karbon dioksida.
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
7. Maklumat di bawah menunjukkan satu aktiviti.
Kertas litmus kering menunjukkan tiada tindak balas
apabila bersentuh dengan serbuk detergen kering.
Antara yang berikut, manakah terbaik untuk menjelaskan keadaan di atas?
A Serbuk detergen ialah neutral.
B Serbuk detergen itu mungkin dicampur dengan bahan yang lain.
C Kertas litmus merah tidak boleh digunakan untuk menguji alkali lemah.
D Serbuk detergen hanya boleh menunjukkan sifat alkalinya dengan kehadiran air.
8. Rajah menunjukkan susunan radas bagi satu eksperimen.

Apakah hasil yang terbentuk dalam eksperimen ini?

I Air
II Natrium klorida
III Karbon dioksida
A I dan II sahaja C
II dan III sahaja
B I dan III sahaja D
I, II dan III

34

Tarikh: _____________________

9. Antara yang berikut, manakah kegunaan asid formik?

A Untuk membuat baja
B Untuk membekukan lateks
C Untuk membuat detergen
D Untuk membuat agen pembasmi kuman
10. Rajah menunjukkan susunan radas bagi satu eksperimen.

(a) Apakah tujuan eksperimen itu?

_____________________________________
(b) Apakah kegunaan fenolftalein?
_____________________________________
(c) Bagaimanakah perubahan warna dalam kelalang kon pada akhir eksperimen?
________________________________________________________________________________________________

5.6

PENULENAN AIR

1. Empat cara penulenan air ialah ________________, __________________,

____________________ dan _____________________.
2. Rajah menunjukkan teknik penurasan digunakan dalam makmal.

Antara pernyataan yang berikut, manakah benar?

I Ia boleh menyingkirkan zarah-zarah terampai.
II Turasan adalah bebas daripada bahan yang terlarut.
III Mikroogranisma masih wujud dalam penapis.

35

Tarikh: _____________________
A I dan II sahaja C
II dan III sahaja
B I dan III sahaja D
I, II dan III
3. Rajah menunjukkan susunan radas bagi satu eksperimen.

(a) Namakan radas yang berlabel X. _______________________________________

(b)Nyatakan dua proses yang berlaku dalam eksperimen itu.
1.____________________________________
2.____________________________________
(c) Labelkan arah aliran air masuk dan keluar bagi radas X pada rajah di atas..
(d) Apakah fungsi serpihan porselin? _______________________________________
(e) Mengapakah cecair J tidak sesuai diminum? ______________________________
(f) Nyatakan satu kegunaan cecair J. ______________________________________
5.7

SISTEM PEMBEKALAN AIR

1. Rajah menunjukkan satu proses pembersihan air.

(a)

Namakan proses yang berlaku di X dan Y.

X :___________________________________
Y :___________________________________

(b)Namakan dua bahan yang ditambahkan kepada tangki P.

36

Tarikh: _____________________
1.____________________________________
2.____________________________________
(c) Mengapakah dua bahan dalam (b) ditambahkan?
1.____________________________________
2.____________________________________
5.8

PEMELIHARAAN KUALITI AIR

1. Nyatakan punca yang menyebabkan pencemaran air.

a)
b)
c)
2. Antara penyakit yang berikut, manakah disebabkan oleh pencemaran air?
I Kolera
II Influenza AH1N1
III Demon tifoid
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
3. Antara yang berikut, manakah cara untuk memulihara dan memelihara air?
I Mendidik orang ramai menjimat air
II Mengawal penggunaan racun serangga dalam pertanian
III Pelupusan sampah sarap dan bahan buangan industri yang wajar
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
4. Maklumat di bawah menunjukkan senarai bagi dua sampel air, Q dan R yang mengandungi
bahan pencemar tertentu.
Q Mengandungi sampah sarap dan sisa kumbahan
R Mengandungi bahan kimia dan logam berat
Antara yang berikut, manakah adalah tapak yang sampel air itu di kumpulkan?
Q

A Kawasan
perindustrian

Pelabuhan

B Kawasan
perumahan

Tanah pertanian

C Ladang haiwan Kawasan

perindustrian

37

Tarikh: _____________________
D Kawasan
perumahan

Kawasan
perindustrian

38