nh my : tamnt07

S a chnh t : tamnt07
Chuyn nh dng : tamnt07

100 NHU CU TM L CON NGI

1. PHN LOI TNG NHU CU
C xa c cu n mc m bit l tit. D l ai nu i
bng th nhu cu u tin l n ung. Sau khi ngi ta c gii
thot khi i kht mi ngh n p ng yu cu x hi nh danh
d, a v,
em lin h nhu cu ging nhau ca mi c nhn th s hnh
thnh tng nhu cu. Trong cuc sng ngi ta trong nhng tng
nhu cu khc nhau. Mi c nhn trong hin thc u p ng mi
loi nhu cu sng. Sau khi nhu cu phn u ca con ngi c
p ng th n s t nhin mt i, ng thi con ngi s ra tng
nhu cu cao hn m phn u. Con ngi ta khng ngng theo ui
nhu cu v mc tiu mi.
Da theo quan im tng nhu cu ca cc nh tm l, i
khi chng ta c th phn lm 5 tng nhu cu sau y:
1. Nhu cu tm l
2. Nhu cu an ton
3. Nhu cu yu v nhu cu s thuc
4. Nhu cu c tha nhn v tn knh

5. Nhu cu t mnh thc hin.

Cuc i cng ging nh bc ln mt thm, t di ln
trn tng bc mt cng l tng bc p ng mt s nhu cu .
Nhng trong cuc sng c lc kh trnh khi tt bc, cng l nhu
cu con ngi t tng cao h xung bc thp.
Di y chng ta s phn tch c th xem trong tnh hnh
no cn ngi s ny sinh nhu cu tng ng no?
duy tr cuc sng trc ht con ngi phi p ng nhu
cu sinh l. Nhu cu sinh l bao gm n, ng, th, nu nh trong
thi gian di m mt trong s nhu cu khng c p ng th
con ngi khng c cch no duy tr cuc sng bnh thng.
Th d, ngi tuyt thc c th khng n ung g trong hai,
ba ngy nhng nu mt tun khng n g th e rng s cht i.
Nhng nu con ngi ta sng trong trng thi na no na i th s
ko di s sng tng i lu. Thc t trn th gii nh chu ,
chu Phi cn 1/3 s ngi cha hon ton gii quyt c vn
n mc cho nn cc cp lnh o vn khng ngng phn u v cuc
sng ca cng dn nc mnh. T c th thy nhu cu sinh l l
khng nhng l nhu cu c bn nht m cn l nhu cu quan trng
nht.
2. CM GIC AN TON V CM GIC QUY THUC
Gn y ngi Nht Bn i du lch ngy cng nhiu, hy
vng c th tm c cm gic mi l trong nhng m sinh hot
hng ng gi ni. Nhng nhng cuc vui thng b ngt
qung bi ting ci cnh st, thm ch c c nhng ting sng n.
chnh iu khin cho nhng k hiu k hng lc cuc sng

trong khonh khc mang nng tm l s hi, c ngi phi thu dn

hnh l v nc ngay. iu th hin nhu cu an ton ca con
ngi.
Nm 1986, sau s kin Lin X th v kh ht nhn, cht
phng x bay n cc nc Bc u. Khi ngi ta bit c tin tc
ny th lp tc cc tp on du lch i chu u gim qu na. C
nhng cp v chng nh i hng tun trng mt Chu u cng
thay i k hoch. chnh l lc nhu cu an ton ca con ngi
pht huy tc dng.
Da theo l lun ca cc nh tm l hc, nhu cu sinh l
cng l nhu cu an ton. Nu nh nhu cu sinh l khng c p
ng th nhu cu an ton cng mt hn. Trong lc i bng th con
ngi ta khng t nguy him no. Nhng khi nhu cu sinh l t
n mc nht nh th con ngi khng d mo him. Nu nh
ngi ta sng Nht Bn th h khng qu lo lng v vn an
ton, d mt ph n i mt mnh trn ng ph ln vo ban m
cng khng xy ra vn g. iu ny kh c c cc nc
khc. Trong cuc sng hng ngy, thm ch gi ma, sm chp cng
khin ngi ta cm thy nguy him. Lc con ngi ta cm thy
c s uy hip ca t nhin nn c cm gic mun c c an ton.
Sau khi nhu cu sinh l v nhu cu an ton c p ng
th s ny sinh cm gic c c. Nu nh con ngi ta c cm gic
c c vng v th cng l lc con ngi ta mun giao tip vi ngi
khc. l nhu cu cn bn b, cn ngi thng yu. Nu nh
tnh cm khng thc hin c th s ny sinh nguy c v mt
tnh cm. chnh l nhu cu c yu thng v s thuc. Con

ngi ta lc trong tng nhu cu an ton th nguyn vng mun

yu v c yu hay c trong mt tp th cng tr nn mnh
lit.
3. NHU CU T MNH THC HIN.
Nhim v ca mt trung tm ci cch gio dc l: Tin hnh
gio dc ton din cho con ngi khng phi ch dy con ngi ta
hc ch m cn hc phng chm c bn ca bn thn, hc s
trng thnh.
Nh tm l hc cho rng sau khi p ng nhu cu tnh cm,
ngi ta t tin n tng nhu cu t nguyn tha nhn s tn knh.
Trong tng nhu cu ny khng nhng chng ta cn tha nhn v
tn knh ai m chnh chng ta mun c tn knh v tha nhn.
Ginh c s tha nhn v tn knh ca ngi khc th s ny
sinh tm l t tn. V th trong tng nhu cu ny con ngi rt ch
trng lng t tn, danh d, tt c nhng hnh ng u p ng
lng t tn v danh d. giai on ny con ngi ta khng ch p
ng yu cu ca mt tp on m h cn hi vng c s tn knh
v s tha nhn ca mi ngi trong x hi.
Theo l lun ca cc nh tm l th sau khi nhu cu tn
knh, tha nhn c p ng, con ngi s tm cch t biu hin
mnh. biu hin mnh, con ngi t lm phong ph cho mnh v
t trng thnh. Nh tm l hc ch ra rng trong tng nhu cu ny
con ngi c th t mnh hnh ng cho nn c kh nng biu hin
r nht phng thc sng ca loi ngi. Tm l hc gi l
nguyn nhn ca Tm l hc nhn tnh.
Ngi ta da vo nhng nhu cu hnh ng, ly lm c

s thc hin theo th t v cui cng t mnh thc hin. iu

lm con ngi ta sng chn chnh, hon thin.
Tm l hc cho rng: Bn tnh v mc tiu cui cng ca
con ngi l chn, thin, m. Trong thc t phn nhiu con ngi
u nm giai on c tha nhn v tn knh. Vy th chn,
thin, m l s cao xa khng th vi ti hay l xa vi vi cuc sng
ca chng ta chng? trn thc t th khng phi nh vy. Mc tiu
cao nht v s theo ui cao nht ca mi c nhn l thc hin
c cuc sng ca mnh trong quan h giao tip. Ch khi con ngi
khng thot ly c s rng buc tha nhn vi c tha nhn
th khng c cch no nhn bit c l tng nhn sinh.
4. NHU CU KM NN.
Nu nh bn cng khai t thi cm ght hoc phn i
ngi khc th kh trnh khi b ch trch. Ging nh vy, nu nh
bn c biu hin khiu dm r rt vi ngi khc gii th t nhin s
khin ngi ta chn ght. Mc d th no, con ngi ta rt nghim
khc vi nhu cu cng kch v nhu cu ph bnh. Nht l trong cuc
sng chu nh hng ca nhu cu bt lng, con ngi ta rt khng
mun tha nhn bn thn cng c mun bt lng. Tri li, trong
lng h cho rng bn thn khng mun xy ra mun bt lng.
Chng ta gi tnh trng ny l km nn.
Th d: ngi v i ra ngoi qun bo cho chng bit.
Ngi chng tr v khng thy v nh th lp tc ni gin.
Nhng mt khc ng chng s dn n s ci v khng ng c vi
v cho nn khng dm ni cu. M t khc anh ta tc gin thc s v
khng thc c iu . Vy th ngay bn thn anh ta cng

khng r anh ta mun lm g. chnh l c trng ca nhu cu

km nn.
Trn thc t, nhng ngi nh th khng bit nhu cu ca
bn thn l g. V li anh ta cng khng hiu nhu cu ca ngi
khc. Do khng th l gii chnh xc nhu cu ca bn thn v ca
ngi khc dn n khng th bnh lun v nhn nh bn thn
chnh xc trong hin thc.
Th d ngi ta thng km nn tnh dc mt cch d dng
nht. V th, tuy ngi khc gii biu hin r cm tnh vi mnh
nhng bn thn li khng c cm gic. chnh l s km nn tnh
dc ca bn thn. V th nu tha nhn thin cm ca ngi khc
ca mnh th th tnh dc m bn thn ang km nn s b kch
thch, cho nn mi khng dm tha nhn thin cm ca ngi khc
vi mnh. Ni chung, ngi nhn thu o thng d km nn tnh
dc ca bn thn.
Ngi cn thn khng th khin bn thn lm nhng vic
khng mun lm. Nhng khng lm khng ging vi khng mun
lm. Trn thc t trong lng h tn ti mu thun mun lm m
khng th lm. V th, h c bit d km nn dc vng ca bn
thn. Kt qu dn n bn thn h cng khng bit cui cng h
mun lm g. Trong thi gian di t mnh bng bt, nhng ngi
ch cm thy mt s dc vng khng lm hi cho ngi khc
nhng trong thc t cuc sng li thiu sinh kh.
ng nhin, con ngi tt nhin phi hnh ng v iu
quan trng nht l nn bit bn thn mun g?
5. NHU CU PHN NH

 k l s bc l dc vng chn thc ca bn thn. c

[1]

ngi v c bit thch dm chua( ). Ngi chng vn ni

ti v n cm nhng trn thc t li tr v nh rt khuya m cn
say xn. Lc ngi v s ngh rng chng mnh nht nh i u
cng c gi no nn mi v mun.
Ngi v nui lng k ln. Trn thc t ngi ta vn
c kh nng l ngi ng ni ny trng ni n, ch l khng c cm
gic m thi. C nhng ngi v c kh nng tnh dc rt mnh m
v ngh rng ngi chng cng c kh nng tnh dc mnh m nh
mnh. Cho nn ngi chng ch v mun mt cht l ngi v lp
tc sinh lng k v tnh cm.
K thc, iu khng ch hn ch mt tnh dc. Con
ngi ta vn c thi quen tng tng ra tt c nhng khng mun
tha nhn. Ngi ta tng rng ngi khc cng nh mnh. Mi
ngi u hi vng ngi khc chn ght bn thn, nhng ch l
o tng. Khng ai c th thao tng c ngi khc. C mt s
ngi do c thnh kin vi ngi khc nn cho rng ngi khc
cng c thnh kin vi mnh. Dng ngi khng dm tha nhn
s cm ght v tc gin ca bn thn, tc l rt nht gan. H
thng dng tm lng ca k tiu nhn o lng ngi qun t, nht
l lo lng ngi khc cm ght v cng kch mnh. Nu nh sut i
m mi lo th h s to thnh loi o gic c vi bn thn.
Ngi cnh gic vi ngi khc th trn thc t c rt nhiu
lc em ham mun ca mnh p t cho ngi khc. C gi trng
thnh thng trnh ni n mi s trong gia nh. n tui no
, c gi s cho rng nam gii xung quanh mnh u khng tt. Vi

dng ngi , v ham mun ca bn thn vn chu s km nn m

khng c cm gic cho nn h cho rng nam gii u mun mnh tr
thnh i tng trt ht ham mun. L no h li khng c ham
mun? Khi chng ta k vi mi s vic ngi khc lm c l bn
thn bn ang mun lm vic . Hy nh cu ny: Hiu c ham
mun ca ngi khc th s bit bn thn mun g!
6. NHU CU VA CHM
C ngi m rt quan tm n con mnh, khng phi lo lng
con mnh b bnh hay l s con mnh gp chuyn g ri ro. K thc,
c mt s b m cng r s khng c chuyn g xy ra, ch l qu lo
lng m thi. C mt s b m rt thn thit vi con tr nhng
trong su thm tm hn h li lo gio dc con ci m n giu mt
tnh cm cu gin con tr. Cho nn c lc v con tr lm sai mt vic
nh h biu hin ngay tnh cm ca mnh, ln ting mng chi
con ci.
Bn thn con ngi khng mun tha nhn nhu cu km
nn nhng trn thc t li biu hin tri ngc. Vn ngi ta rt
mun ni gin nhng bn thn li biu hin r s cng kch ngi
khc l khng tt. Th l hnh thc biu hin tri ngc tr
thnh s thn thit cc oan vi con ngi.
C ngi rt hi ho, khch kh, lch s, rt thn thit vi
ngi khc. Nhng trn thc t, trong lng h li n cha s c
cc oan qu mc vi ngi khc. C ngi hy vng bn thn
thnh tht vi ngi khc nhng do n giu s c cho nn khin
bn thn rt ch n li ni, hnh vi ca ngi khc, thm ch
nhiu lc chn ght ngi khc. Con ngi ta b ngoi khng mun

tha nhn s km nn m biu hin li cc k thn thit. Nhng s

c ny ngy cng trm trng. V th, c mt hm t nhin s
thn thin vi ngi khc b t ph khin cho ngi xung quanh
ngc nhin. mt s ngi rt khch kh, c c hy sinh nhng
thc t li c s cnh tranh ln gp bao nhiu ln ngi khc, h
cng ngh v mnh nhiu hn ngi khc gp bi ln.
n cn v l ni r nht s km nn dc vng, cng l ni
dc vng chn thc ca bn thn biu hin thng qua hnh thc
ngc li. Tuy biu hin tnh cm thn thit nhng vn khng hay.
l mt loi dc vng thng qua hnh thc biu hin ngc li.
Khi cn hc trn gh nh trng, em gi thch t mnh n
hip, n tui trng thnh li khng cho php mnh quan tm n
ngi khc gii. Mt s tnh hung e ngi ai cng phi tri qua.
K thc, mt s tnh hung biu hin nhu cu i m ngc li
ca con ngi vi ngi khc gii.
7. NHU CU HP L HO
Khng c ngi no i hc m t ni vi mnh y phc ca
trng hc khng p nhng c ngi v thnh tch thi c khng
cao m li trch thi qu kh. S tht, rt nhiu ngi khi lm
khng tt cng vic vn thch ngh l thnh cng khng th t n
mt ngy an i bn thn.
Khi khng thc hin c l tng v nguyn vng loi ,
con ngi s tm n cc loi l do gii thch v gii thot cho
bn thn khin bn thn c an i.
Th d c mt nhn vin A n mt cng ty lm vic
my nm m khng c trng dng trong khi nhng ngi khc

c bt. Mi ln ngh n vic anh ta u cm thy au

lng. Anh ta thng ca cm vi m mi khi tr v nh. M anh
an i rng khng ch c mt con ng i n thnh cng. ng
nhin thnh cng khng ch quyt nh mt yu t. Ngh c
iu bn s cm thy c an i.
Trong thc t, con ngi ta tuy c s l gii hin trng sai
lm nhng khng th khin ngi ta thot khi cm gic b giy v.
Nu bn cho rng phn on ca bn thn l chnh xc th s coi
thng nhiu vn hin thc. Nh vy bn s an tm tm thi,
trnh c s lo lng v phn on ca bn thn khng ph hp
vi thc t.
V th, d chng ta lm vic g tht bi cng cn nhn thng
vo hin thc. Nh vy chng ta mi c th gip cho s cm th
chn thc phn on ca bn thn m khin cho bn c c hi mi
nm vng bn thn, dng cm khiu chin vi tng lai.
8. NHU CU DCH CHUYN
Trong x hi c mt s ngi mng chi ngi cao tui,
chng li thy gio trn lp, i u vi lnh o trong c quan,
ch cn i phng l ngi c quyn uy mt cht l h c mun
chng i.
Trn thc t, khi trt gin ln ngi khc l lc xung t
quyn uy vi ngi b trn. Do khng dm th hin ra dn n kt
qu trt gin ln ngi khc. Trong cuc sng, do s ngi c
trc tip biu hin s ght b ca bn thn cho nn gp d ngh, th
phi, to thnh s bt an. V th con ngi chuyn s ham mun
sang ngi khc. Ta gi tnh hung l Nhu cu dch chuyn.

Th d khi lng ham mun ca bn thn khng th bc l

c vi ngi khc gii, c ngi s bc l s hng th vi giy
tt, o lt, trang phc ca ngi . Tnh trng ny gi l Bin
thi tm l. C mt s nam nhi khng c cm hng vi n gii
nhng li say m vn ng vin hoc ca s v nu nh h bc l
lng ham mun vi phi n th rt c th s b c tuyt hoc ch
trch. Cho nn chng bng di chuyn lng say m sang ngi khc
m bn thn khng th tip cn c. Tnh hung gi l nhu
cu dch chuyn.
V li trong nhu cu dch chuyn cn c mt tnh trng c
bit. Khi nhu cu dch chuyn sang i tng, s vt khc m ginh
c s bnh lun cao ca x hi th gi l s thng hoa nhu
cu.
Th d c mt s ngi mun trt gin bng cch vn ng,
luyn tp. chnh l s thng hoa ca nhu cu cng kch. Cn c
mt s ngi thch ni ting trong lnh vc ngh thut, h khng t
b bt c gian kh no tin hnh nghin cu, hc hi. Trn thc
t l s thng hoa ca lng ham mun. Mt s nh tm l cho
rng: Hot ng thuc tng cao u l s thng hoa ca lng ham
mun.
Nhng nu nh vy con ngi s hoi nghi rng ngi theo
ui hc vn, ngh thut, a thch th thao cung nhit trn th
gian ny c th bao hm nhu cu ham mun v nhu cu cng kch
chng? trn thc t, cch ngh ny c hi qu khch nhng trong
hot ng cng cao, qu thc s thng hoa ca lng ham
mun v nhu cu cng kch chim cng cao.

9. NHU CU TRI TNH HO

C mt s ngi thch dng ngn ng tru tng ho
phn tch tnh cm ca bn thn. H c th phn tch rnh mch
t tng ca mnh. Nhng sau khi quan st t m hnh vi ca h,
bn s khng th pht hin ra h l dng ngi no qua ngn ng
ca h. V mt s ngi s biu hin bn thn trc mt ngi khc
cho nn dng ngn ng che y cho mnh. Loi ngn ng tru
tng, biu hin m h con ngi tht, c gi l tri tnh ho nhu
cu.
Th d c mt i nam n trong thi gian tm hiu nhau.
Khi h ngi c lp mt ch, ni dung h hay cp n thng l
nhng vn xa xi vi h. Theo l thng tnh, h nn ni n
mt s vn c lin quan n bn thn h. K thc, hng th ca
hai ngi lc khng phi nhng vn ang bn lun nhng c
hai u khng dm thay i ch c.
Trn thc t, hai ngi u lng tng, lo s c s im lng
cho nn dng mt s vn khc trnh trng thi kh x. Tuy
trong lng h khng mun lm th nhng ai cng ngi thay i tnh
th. chnh l th d in hnh cho nhu cu tri tnh ha ca tm l
ngi tr tui.
C mt s ngi tuy khng ngng ni n vn c lin
quan n bn thn nhng li n giu thc cht bn thn. ng
nhin li ni p m khng ging nh dng t chuyn mn phn
tch bn thn. V lm nh vy, bn thn s cm thy yn n. Cho
nn h ch dng mt s ngn ng tru tng biu t th tnh
cm khng c cch no biu hin trc tip. Trong tnh hung , do

ngn ng tru tng che y ngha chn thc ca bn thn, con

ngi t nhin s cm thy mt mi. Ngi hay cm thy mt mi
thuc dng ngi . H khng bao gi bm bc l chn thc bn
thn.
Ngi thch tnh ng ngay lp tc cng c tnh trng nhu
cu tri tnh ho bn thn. Ci gi l tnh ng cng kim tra k bn
thn. Th d dng ngi thng t trch bn thn rng: Vic
ny thc ra khng nn lm hoc ni tht khng nn n
H khng cho php trong lng c t tng g m m.
Tri tnh ho l dng ngn ng rng buc bn thn, khin
cho bn thn tr nn cc k l tr, khng th t do t ti thc hin
cc loi mun ca bn thn.
10. NHU CU X NH V NHU CU NG NHT
Gn y, vic gio dc v hi vng tr e m s thnh t trong
tng lai khng ch l nguyn vng v trch nhim ca ngi m m
cn c nhiu ng b bt u quan tm n vn ny. c iu l
v c mt s ngi khng c cch no thc hin c c m ca
bn thn nn nh gi gm vo con ci, hi vng con ci c th thay
th mnh thc hin c c nguyn. Tm l ging nh tm l
t mnh phng v. Cc ng b hon ton gi gm nim tin vo con
em, hy vng con em s gnh vc c trch nhim . V th h coi
thnh tch ca con tr c bit quan trng.
K thc lng mong mi khng ch tn ti cc ng b
m cng tn ti trong lng cc b m. Th d c mt s b gi thch
tham gia vo chuyn ca ngi khc v bn thn h sinh ra trong
mt gia nh c nn gio dc nghim khc, mt khi kt hn l phi

rng buc ham mun ca bn thn, t rn mnh phi trung thc vi

chng, khng c c tnh cm vi ngi khc gii. V th h hy
vng thng qua vic kt hn ca nhng ngi nam gii khc p
ng s mong mi ca bn thn qua ngi khc gii. Cng l ni h
t tnh cm ca mnh ln ngi c gip , thm ch coi vic ca
ngi c gip nh l vic ca mnh. Gip ngi khc kt
hn tc l c s tha nhn ca x hi, li thc y hnh phc
ca ngi khc. Tht l mt cng i ba vic.
Vic gii thiu i tng cho ngi khc cng l p ng
mun ca bn thn. Chng ta c th hiu c t nhng cuc hn
nhn khng l tng phn nh thi ca nhng ngi gii thiu.
Th d khi c gii thiu c mt pha khng ng , ngi gii
thiu s tht vng, biu th s bt mn vi ngi khng ng . Lc
cng ging nh b c tuyt vy.
Lc mt s ngi nhit tnh gip ngi khc v khng
qun ngi khc c nhn s gip ca mnh hay khng l lc h
c tnh p t mun ca mnh cho ngi khc.
11. NHU CU I TNH MANG T CHT THN KINH
Mi ngi u hy vng mnh s yu v mun c yu.
Ngi c yu cu i tnh qu cao nhn thc sai lm rng: Ch cn
gi cht i phng v c i phng p ng th l tnh
yu. Nhng i phng khng lm theo s tng tng ca h th
h lp tc sinh lng bt mn.
C nhng ngi v ht lng chm lo cho chng nhng khi
chng c vic bn khng v n ti l lp tc t ra cu gin. C
nhng ngi chng ht lng chm lo cho v nhng khi ngi v t

 lm tri chng th lp tc bc l s gia trng. Mt s tnh

hung i khi thng xy ra. Rt nhiu ngi cho rng nm gi
c tnh cm ca v hoc chng th l tnh yu. Trn thc t
iu c gi l i tnh mang t cht thn kinh.
Loi i tnh mang t cht thn kinh trn thc t l mt
loi tnh cm ca con ngi tr b i s khng yn n. Ci gi l
s khng yn n ch s i ch vi ngi khc. Con ngi ta
nui kht vng c c tnh yu nhng rt kh tin vo tnh yu ca
ngi khc. Cng c mt s ngi tin tng vo tnh yu ca ngi
khc nhng li hoi nghi, s ngi khc s thay lng i d.
Ngi tin tng ngi khc yu mnh xa nay chng minh
khng cn tnh yu. Nhng bn thn yn n, ngi ta vn hoi
nghi ngi khc yu mnh. V khng nm c tnh yu nn vn
mun nui chng minh tnh yu l g?
Th d khi ngi chng v nh mun, ngi v lp tc t
nghi ng chng m khng cn yn n v tm hn. Trn thc t, nhu
cu tnh i l thi qu v i phng khng c cch no p ng
cho y . iu khin cho ngi v c cm gic b b qun v
ny sinh th ch vi chng, to ra mt th tnh cm Trong th
gii th ch, mt c nhn c lp. Mc d nh vy, ngi li s
mt i tnh yu ca chng nn nh km nn s th ch ca mnh.
V th tnh cm khng yn n pht trin ngy cng cao dn n
vng tun hon chn ght.
12. BA TRNG THI T MNH GIAO LU PHN TCH
x l quan h giao tip hng ngy c tt p v nhn
thc chnh xc bn thn, tt nht chng ta dng bin php Giao

lu phn tch. Ci gi l Giao lu phn tch l phng php

mt c nhn ng 3 trng thi phn tch bn thn. Ba trng thi l
P (ngi ch gia nh), A (ngi trng thnh), C (ngi cn non
nt).
Th d cng pht hin c mt ngi say ru ng gc
tng, ng gc P m phn tch th s ngh: Tht khng ra
th thng g, ln tui nh th m khng bit lng sc mnh.
ng gc A m phn tch th s cho rng: Tri lnh th ny,
nu ng ta nm th s cht cng mt. Hay l ta gi cho cnh
st. ng gc C th s ngh rng: i ch! Say n c ra
t. ng ta nht nh l ngi khng th chu ni!.
Cch ngh ca P chu nh hng ca x hi, tt c hnh
ng u ly php quy ca x hi lm nguyn tc. Gi tr quan,
cch nh gi o c ca P cng hng theo quy php x hi. c
trng ca P l ng tnh vi ngi khc. A th c bnh tnh phn
on hin thc khch quan, ng thi nh ng hnh ng vi
hin thc. C th c phn ng theo bn nng, cng l kt qu s
nhn thc tip thu ca b trn.
Cng l mt c nhn, c lc dng hnh ng ca P, c lc
dng hnh ng ca A, c lc dng hnh ng ca C. Th d khi
gio dc lp tr thng dng hnh ng ca P. ngi ta thng dn
li ngi b trn m hi: Gn y th no? Cng vic cn nhiu l
l, t nay v sau cn ch nh!. Nu nh tr li in thoi i
phng th nn dng hnh ng ca A, dng khu kh ca ngi
trng thnh tr li i phng: Ba gi chiu ti phi mang ti
liu i. n lc hy vng c xem qua k hoch ca cc anh.

n lc sp tan ca, ngi ta thng dng hnh ng ca C: Sp

n gi ri, i thi! V nh thi!.
Nhng nn cn nhc hon cnh no th nn dng hnh
ng ca ngi no. l v mi con ngi ta u khc nhau. S
ngi dng hnh ng P chim a s. ng nhin cng c mt s
ngi dng hnh ng ca A hoc C.
Ngi thuc loi hnh A d lm g h u gi c u c
bnh tnh, l loi hnh c nhiu u im nht. Loi hnh C v qu
tu hng m lm g cng kh thnh. chnh l im loi hnh C
cn km nn. Loi hnh P thch a s, nhiu khi khin ngi khc
khng vui. chnh l im ngi thuc loi hnh P cn ch .
Trong phng php giao lu phn tch, ngi l tng
nht l ngi kt hp c c A, P, C. Loi hnh ngi ny s v
ngi khc m gip v suy ngh, li l ngi biu hin y
sc sng to cng nh ch ca bn thn.
13. NHU CU CNG BNG CHNH TRC.
Gn y c nhiu phim kch mang ni dung khuyn thin
trng c. ngi thin th c qu phc, ci c cui cng s b vch
mt trng pht. iu c khn gi hoan nghnh v cng l
nim hy vng ca con ngi ta. Con ngi ta c th thng qua
biu hin l tng ca bn thn. S kt hp gia l tng v hin
thc c gi l Nim tin vo th gii cng bng chnh trc.
Tht ng tic l kt cc l tng trong phim kch khng
th tm thy trong hin thc cuc sng. C nhiu ngi hin lnh
gp bt hnh, k c li thun bum xui gi. Khi xut hin tnh
hung khng cng bng , trong lng con ngi ta s xung t vi

nim tin v mt th gii cng bng. V th con ngi ta s to ra

mt loi nhu cu duy tr s cng bng chnh trc.
Phng php trc tip duy tr s cng bng chnh trc
l trng pht k c, gip ngi bt hnh. Nhng phng php
n gin cng khng d g khi phc li nim tin v s cng bng
chnh trc ca con ngi ta.
Th d nh ngi bn thn ca bn b mt trm, mt mt
bn t r s ng cm, mt mt bn li trch c bn mnh sao
khng cn thn. Theo bn, vic ngi bn thn mt trm va b hi
m va li l sai lm. Bn cho rng iu khng phi tuyt i bt
cng m ngi b hi cng cn nhn ra li lm. Thm ch trong t
tng ca bn li hnh thnh mt th tnh cm che y cho s bt
cng bng . iu c th duy tr c cm gic cng bng chnh
trc vn c ca bn thn.
S vic nh th ny xy ra rt nhiu. Ngi ta thng c
tnh cm thng xt i i vi trch c khi vic bt hnh xy ra vi
ngi khc. cho nn con ngi ta cho rng mi s vic xy ra u
c li ca ng s. l s bo ng, nhn qu t nhin. Tt c
nhng ci u do con ngi cho rng: Th gii vnh vin c s
cng bng chnh trc.
14. NHU CU T DO
Ngi ta c c tnh chung l cng b ngn cm th cng
mun bit, mun hiu. Th g b cm k th lun cun ht con
ngi ta. V th mt khi ni n cm k lp tc con ngi ta s
cm thy t do ca mnh b e do, t nhin s to thnh mt loi
tm l phn khng. Ngi ta s ph v hnh thc cm k khi

phc s t do ca mnh. Nhng iu cm k c th mang n cho

ngi ta ma lc dc bit v n c th ph v vng cm m khi
phc s t do cho con ngi ta. V th, ch cn bn nghim cm
iu g th kt qu s phn li bn. Th d ni cng cng dng
ch: Cm vit, v by ln tng th kt qu s v cng ti t.
Nhng khi bn thay dng ch bng dng ch: Xin ng vit,
v by ln tng th lp tc mc vit, v by s gim i ti
mc ti thiu. Kt qu ni vi chng ta rng: V kh cng mnh,
uy lc cng ln th tm l phn khng v ph hoi ca ngi ta cng
mnh v ngi phn i ngy cng nhiu.
15. O GIC KHNG CH
N lc c nhn c th mang n cho bn mt tng lai tt
p. Hnh vi ch yu trong sinh hot hng ngy ca bn u da
vo s c gng rn luyn ca bn thn. V li con ngi ni chung
rt d tin. Chng ta c th khng nh rng: C hnh vi, nng lc
khng ch bn thn.
Nhng c nhng vic khng phi mun lm l c. Hin
nhin nhn t quyt nh thng thua khng phi hon ton ngu
nhin. C nhiu ngi lm th nghim v chng minh c rng:
S n lc ca bn thn c th lm chuyn i mun ca bn thn.
Nhiu ngi c th dng s n lc ca bn thn chi phi tt c.
Cm gic gi l o gic khng ch. Loi o gic c th dng
nng lc bn thn chi phi sinh hot hng ngy. Cho nn con ngi
ta lm g u khng qun loi o gic .
16. TC DNG CA NHU CU THNG CH
Lm th thnh, khng lm th bi. trong cuc sng hng

ngy c mt s s vic c th thc hin theo s tng tng ca

chng ta. Nhng c mt s s vic chng ta khng th no thc
hin c. Nu chng ta khng thc hin c trong thi gian di
th s b ng trong cuc sng, lm mt i nim tin, mt i s n
lc.
Th d vic n bnh vin l vic khng vui vi bt c ai.
Nhng do bnh tt m ngi bnh phi c s h tr ca bc s nu
khng s bt lc trong sinh hot hng ngy. V li sinh hot bnh
vin khng c t do, t ti nh nh cho nn hon cnh hnh
thnh nhng Bnh vin n n.
Theo chuyn gia iu tra th bnh nhn phc hi chc nng
trong bnh vin gn ging nhau nhng thi gian cng di th thnh
tch cng km. Nhng bnh nhn lu di trong bnh vin th thnh
tch gim r rt. iu chng minh rng: lu trong bnh vin th
tr lc ngy mt gim. Con ngi ta lu trong bnh vin s hnh
thnh tm l: N lc cng khng c tc dng g. V th ngay c
nhng vic c kh nng lm c h cng khng n lc lm. Trn
thc t, bnh nhn hnh thnh s li.
Cc chuyn gia nghin cu chng minh rng: T tng
ch cn n lc l s thnh cng l s bo m quan trng nht trong
cuc sng bnh thng ca con ngi. Cc chuyn gia tin hnh
th nghim nh sau: H mang cy hoa vo cc phng bnh nhn
nng trong bnh vin. C phng h trc tip nh bnh nhn chm
sc h. C phng h nh y t, h l chm h. Kt qu l nhng
bnh nhn t mnh chm sc hoa ngy cng kho mnh, tinh thn
phn chn, li thch tham gia cc hot ng khc. Phng c 44 bnh

nhn nhn vin phc v chm sc hoa th c 13 ngi cht cn

phng c 47 bnh nhn t mnh chm sc hoa th c 7 ngi cht.
17. NHU CU C THA NHN.
Mi ngi u ngh s gp s ch trch ca ngi khc
nhng mi ngi u hy vng s c ngi khc khen ngi.
Nhng c mt s ngi li khng n iu . H rt s ngi
khc hiu r mnh.
Cc nh tm l hc cho rng l ngi theo ui ng c
tha nhn. H thng qua th nghim, c bn tm ra mnh yu
ca mi ngi. Thc o ny khng phn bit tnh cch v tui tc.
Ch cn tnh cch ging nhau th nhn thc s ging nhau. H tin
rng phm nhng ngi c ng c mnh m, theo ui nhu cu
mnh m th thc o nhu cu cng cao.
Th l cc nh tm l hc dng bin php tm l . H
kim tra mt s ngi c hnh ng chung mnh lit phn chia
mc . H cho gi n phng th nghim mt s hc sinh ri
cc em ni chuyn thoi mi n mt s vic lm c lin quan n
bn thn. Qua cuc ni chuyn , cc nh tm l hc phn tch
c mc theo ui nhu cu ca tng hc sinh.
Ngi theo ui mnh m nhu cu c tha nhn mt khi
thy ngi khc c cch ngh ging mnh th ngh rng x hi s
tha nhn.
Cc nh tm l hc cho rng: Ngoi c im trn, nhng
ngi thng rt thn trng, thiu c tnh, ch ng chu rng
buc, t cng kch hay ch trch ngi khc.
Cn c vo nhng yu t khc nhau, cc nh tm l hc

cn c kt lun sau: Ngi theo ui nhu cu c tha nhn cng

hy vng c ngi khc tn thng. Th d trong phng thi h
gp mt thi kh l h ch ngh n quay cp m khng mun
suy ngh tip na. Cng cn phi ni, hnh vi ca h khc xa vi
mi ngi.
18. NHU CU HNH NG CHNH NG
Ngi ta c nhiu phng thc gii thot cho bn thn. D
l ngi no hay a v no cng kh trnh khi tht bi, c lc
cn vi phm n c vn o c v php lut. Trong tnh hung
t nhin con ngi yu cu bn thn t gii thot v thuyt
minh. Phng php t mnh thuyt minh m con ngi thng
dng hnh thnh nhng phng thc sau:
1/ Gii thch: Tuy nhn s qu trch ca ngi khc v sai
lm m bn thn mc phi nhng li mun thanh minh rng: Hnh
vi sai lm chng phi xut pht t mun ca bn thn.
- Ph nh bn thn c , cng iu hnh ng
khng phi l hnh ng c k hoch m hon ton ngu nhin. C
th do tui tc cao, phn on sai, ti liu khng , bn thn qu
nhiu o gic, khng ch khin cho bn thn khng bit trc
c v nh mc phi sai lm.
- Khng phi lm trong trng thi hon ton tnh to. Th
d nh dng thuc, say ru, lao ng nng nhc, c th c bnh
Tc l bn thn khng c cch no khng ch v th mt i s
bnh tnh, khng c cch no pht huy tnh ch ng ca bn thn.
- Ph nhn bn thn v s kin c lin quan vi nhau, cho
rng bn thn khng lm hoc khng nh vic y.

2. Chnh ng ho: Tuy tha nhn bn thn chu trch

nhim v hu qu hnh ng nhng khng tha nhn l sai lm, tht
bi, cho rng khng ng b ch trch, cng l lm chnh ng ho
hnh ng ca bn thn.
- Quy ti cho i tng quyn uy nh thn thnh, chnh
ph to ra sai lm cho bn thn.
- Chi pht sai lm ca mnh l do cc loi hnh thi thc
to thnh.
- T mnh phng v.
- bo v danh d bn thn.
- Xut pht t mi ngi hoc trung tm tp on.
- Cho rng bn thn v li ch ca i phng mi lm.
- Ph nh s tn hi, khng nhn l thua, cng khng ni
l do sai lm.
- Cho rng x hi v nhng ngi khc u lm nh vy.
- Cho l gi tr nhn o, l tnh yu thng, ho bnh v
chn l.
- L bn thn thc hin, pht huy khin tinh thn kho
mnh, lng tm yn n.
3. Gii thch m khng phi gii thch: Tuy c l do nhng
khng th ni ra. C mt s b mt khng th ngi khc bit
c. Ngh rng nn lm nh th th lm nh th.
4. T ti: Nhn rng bn thn lm sai, gi ang hi hn,
quyt tm t nay v sau khng phm sai lm nh th na. V th
m ni cho ngi khc bit t ti.
19. NHU CU T BIU HIN

Chng ta thng chng kin cc ca hng bn chi

nhng em b khc i cha m chng mua chi cho chng. Nu
cha m chng khng p ng c l chng go ln thm thit cho
n lc mun ca chng c p ng chng mi ci vui v. Tr
em c thc khi lm iu khng? Hay chng ch bit rng: Nu
ta khc th ta s c m mua th chi m ta thch. Chng ta
thng thng qua biu hin bn thn i phng p ng nhu
cu. Phng php gi l Phng php t biu hin. Cc nh
tm l hc chia phng php t mnh biu hin thnh 5 loi hnh:
1. Phng php phc tng:
Thng qua ma lc t biu hin mnh m ginh c s qu
mn ca ngi khc. Ch yu l dng li ni, hnh ng ging nh
ngi khc ginh c s tin tng. mt s n v, ngi c
v tr thp thng phc tng ngi c v tr cao c thng,
thng. Phng php cng c th ginh c s quan tm ca
cp trn.
2. Phng php uy hip:
Tin tng bn thn c sc mnh uy hip i phng. V
li cn c vo tng thi gian v trng hp, lc lng nht nh
c tc dng. Lc lng nht nh khin i phng s hi, ng
thi i phng s khng c cch no gii thot khi lc lng .
Ngi c a v cng cao cng d s dng phng php ny. ng
nhin ngi v tr thy cng c th ch thi c s dng phng
php ny, cng ging nh tr em khc i chi, cng nhn bi
cng ginh c s i ng.
3. Phng php t tuyn truyn:

Phng php ny thng qua nng lc t biu hin ca bn

thn m ginh c s tn trng v thn thin ca i phng.
Nhng ngi v tr cao thng dng phng php ny cp
di phc tng theo mnh hoc l ngi v tr thp thng dng
phng php ny t tin c mnh ln cp trn. nhng lc chng
minh bn thn c kh nng, mu cht l khng nn ngo mn m
nn biu hin cho ngi ta c cm gic d chu.
4. Phng php m phm:
l phng php t mnh biu hin nhn cch hon thin
v tinh thn o ngha. N thng qua s tm ti lng trung thnh
ca i phng v bn thn biu hin s hy sinh. Mt s nh cch
mng, lnh t tn gio, cc nh chnh tr ln u dng phng php
ny.
5. Phng php kch ng lng thng cm:
l cch dng s mm yu ca bn thn i phng
ng cm, ng thi c th ginh c s gip ca i phng.
Nhng ng thi vi s gip ca i phng, lng t tn ca
bn thn s b ng chm.
20. NHU CU T BIU HIN GIN TIP
Theo cc nh tm l hc iu tra cc trng th dc th
thao, trung tm th dc th thao Nht Bn, tuyt i a s s mc
mu c sc o ca i mnh nu i thng.
Cc nh tm l li m mt cuc trc nghim. H hi hc
sinh rng: i ca cc bn c thng khng? Trn 50% s hc sinh
tr li rng i chng ti s thng nhng ch c 18% s hc sinh
nhn i mnh thua trn (m i a s tr li l Chng ti tht

bi), tc l ch ni chung chung kt qu khch quan ca cuc thi.

Mt s th nghim chng minh mt iu: Con ngi
ta thch thng qua mi lin h mt s th c gi tr vi bn thn
chng t bn thn cng tn ti trong vinh d. Th d: C mt s
ngi cm thy vinh quang v xut hin t th gia, li c mt s
ngi mn danh ngi khc m cm thy c . Ngoi ra c mt
s ngi t ph v c nhng ngi ng hng v i. D l loi
ngi no u c nhu cu biu hin mnh. Chng ta gi mt s hin
tng trn l Phng php t mnh biu hin gin tip.
Ci gi l phng php t mnh biu hin gin tip l
phng php thng qua mt s th c bit c ngha biu th
bn thn.Tth d trang sc ca ph n u l vt biu hin bn
thn. s d hng ho c tiu chun chnh l v n tng tng cho
mt loi ngha c th.
21. NHU CU T QUY THUC
Dng thut bi ton, xem tng on s mnh, tnh cch
bn thn ta h xa c lm ri. Nhng gn y thut bi ton
theo nhm mu li khin ngi ta ch .
K thc, mi c nhn u cn c vo thn th v thi gian
ca cuc i mnh m phn on s mnh, tnh cch bn thn. Th
d c ngi thun bum xui gi t lc sinh ra, c ngi phi chu
gian kh t nh, c ngi kh tnh, c ngi d tnh. Tnh cch ca
mi ngi trn th gii u khc nhau.
Con ngi s d mun bit s mnh, tnh cch bn thn th
no v mun hiu bn than c g khc vi nhng ngi khc ,
cng l mun lm r gia ngi vi ngi cn tn ti s khc bit

no. V th ngi ta rt hy vng c li gii p r rng v s mnh

v tnh cch bn thn. Nhng mt nguyn nhn na khin ngi ta
mun hiu s mnh v tnh cch bn thn v lc nghe ngi khc
phn xt v mnh, h s cm thy chnh xc th no. Theo cch gii
thch t gc tm l, iu c gi l c tnh t mnh quy
thuc.
M t khi c ngi no ni ng v mnh, bn thn s nh
li c mt qu trnh qua. Ngi ta ni chung u kh trnh khi
mt hai ln tht tnh, khi nghe ngi khc ni v iu th lp tc
tht ln: ! ng qu!.
22. NHU CU T BNH LUN
u nhng nm 1960, ti mt xng dt mt th trn nh
thuc min Nam nc M t nhin xut hin mt chng bnh k
l. ch trong vng hai tun, trong s 200 cng nhn c 50 ngi
mc chng bnh ny. c im ca cn bnh ny l bun nn, d
ng, h ng huyt. Lc u bc s on l chng bnh trng
c Lc nguyt trng. Nhng qua kim tra, Lc nguyt trng
khng phi l nguyn nhn gy ra bnh.
Chng bnh tng t nh vy xy ra thng xuyn. Nm
1983, nhn vin ca ngn hng rp mc chng bnh ny. Ban
u ngi ta cho rng bnh nhn ng c thc n nhng qua kim
tra th khng thy cht gy ng c. Cng thi gian cng xy ra
tnh trng tng t mt trung tm k ton. ng thi ngi ta
cho nguyn nhn l do mt loi kh c gy nn.
Nhng hin tng trn d xy ra bt c c nhn no cng
c im chung nhng ch lu hnh mt khu vc nht nh. Tuy

c biu hin bnh r rng nhng cc bc s u khng tm ra

nguyn nhn gy bnh. Trc kia, ngi ta cho l loi bnh c
tnh truyn nhim. Hin ti ngi ta gi l loi Bnh tt c tnh
tp on (M PI).
lm r nguyn nhn gy bnh, cc nh y hc tin
hnh iu tra trit v Lc nguyt trng. Trc ht h ngh n
mt s p lc tm l c th l nguyn nhn gy bnh. Th l h
tin hnh iu tra v tnh hnh kinh t, i sng tnh cm ca cc
vin chc ni chung. Kt qu ng nh d on ca cc nh y hc,
nhng ngi bnh u ri vo trng thi tm l cng thng cao .
Sau cc nh y hc li tin hnh iu tra mi quan h gia
cc vin chc v h cho rng quan h gia ngi vi ngi l
nguyn nhn quan trng truyn bnh. Kt qu h pht hin ra
rng ngi bnh u tin c rt t bn b, trong tnh trng c lp
v trc kia tng mc chng bnh thn kinh. Tuy giai on truyn
bnh khng lin quan n my may quan h nhn t nhng giai
on ban u li c lin quan n vn x giao ny. c bit c
mt s ngi c bn b b Lc nguyt trng cn th hc tin rng
loi bnh ny c lin quan n Lc nguyt trng v lo lng bn
thn s b nhim loi bnh ny. Tri li, mt s ngi c tm l
bnh tnh, bn ca h khng b Lc nguyt trng cn th khng tin
cn bnh c lin quan n Lc nguyt trng v cng kh m
nhim loi bnh ny.
Hin ti nguyn nhn pht sinh M PI ng tin cy nht vn
l do Qu trnh so snh x hi. Cn c vo mt s l lun , khi
ngi ta khng c cch no nh gi chnh xc mt s s vic ca

bn thn th hy vng bn thn s T mnh nh gi. Mt cch

lm ca h l thng qua so snh vi ngi khc tin hnh t nh
gi. Nhng ngi cng t chc, cng tp on lun c kin, thi
v k thut ging nhau. Xut pht t c s l lun , ngi ta
chia nguyn nhn pht bnh M PI theo nhng im di y:
1. Loi bnh ny pht sinh trong x hi bin ng, hon
cnh thay i, khi con ngi chu p lc ln. Lc con ngi hay
lo n tin bn thn, lun lun khng yn tm. H khng bit c
nn biu hin trng thi ra khng nn lun lun sng trong lo
lng.
2. Lc trng thi , c ngi pht bnh trong trng
hp, c ngi pht bnh trong nh my. Ngi bnh lc u do
chu cc loi p lc, sau mi chuyn bnh sang c th hoc tinh
thn.
3. Ngi bnh u tin truyn bnh cho ngi bn thn
thit nht ca mnh. Ni chung, loi bnh ny lu truyn nhng
vin chc cng v tr hoc lu hnh gia ngi vi ngi. Do con
ngi ta khng c cch no gii thch nguyn nhn gy bnh cho
nn khng thot khi s phin mun. Th l con ngi dng kh
c hoc vi trng gii thch nhm an i bn thn.
23. PHN TN TRCH NHIM
Hin nay khi c ngi gp tai nn, ngi thng n trnh
thm ch khng gi c cnh st. C hin tng v c rt nhiu
ngi khng quan tm n ngi khc. S gii thch c phn
hp l.
Cc nh tm l tng to tnh hung cn phi gip

quan st nhng ngi xung quanh. H pht hin ra nhiu ngi

c cch ngh: S c nhiu ngi gip ngi b nn cho nn nhng
ngi th biu hin r s km nn thc gip ca bn thn.
Trn thc t, c hi gip ngi khc rt nhiu nhng ngi gip
li rt t. Chnh iu to thnh vic ngi b hi khng c
ngi gip . Cng chnh v th to thnh tm l ca k bng quan
phn tn trch nhim gip .
24. HIU QU CA NHU CU TNG CNG S GIP

C mt s ngi tnh tnh thay i theo thi tit. Cc nh

tm l hc lm th nghim v chng minh c rng: Thi tit
tt th tnh tnh con ngi d chu ng thi hay gip ngi
khc. Vo ngy p tri, con ngi ta tiu nhiu tin vo ba n
hn l ngy tri m u hoc tri ma.
Trn thc t, tnh tnh v tnh cm con ngi chu nh
hng ca thi tit, c lc rt t chu s chi phi tnh cm. Th d,
vo ngy ch nht p tri, bn i ra ngoi mua , sau li tm
trm in thoi trn ph gi cho bn b. Khng may, in thoi
khng c ngi nghe nn bn nh phi t ng nghe xung v rt
tin ra khi my. Trong lc , bn t nhin pht hin thy ngi
gi ng trc khng mang tin theo, th l bn s ngh: May m
ta cha tn tin cho mt c in thoi. Trong lng bn cm thy
vui vui.
Cc nh tm l hc th nghim nghin cu con ngi
trong nhiu trng thi th thy con ngi trng thi vui v d dng
gip ngi khc cn trong tm trng bun bc th kh m gip

 c ngi khc.
V vy khi con ngi vui v ngi ta rt d dng v c th
nhanh chng p ng nhu cu ca bn.
25. TRCH NHIM GIP V T NGUYN GIP

Vui bun vn l t hnh dung tnh cch con ngi nhng

trong lc gip ngi khc cng c ngi vui ngi bun.
Ci gi l ngi gip khng thoi mi l ngi khng t
nguyn gip , b bt buc phi gip ngi khc. Ngi vui v
gip th lc no cng vui v, t nguyn gip ngi khc.
Nu nh ni gip ngi khc hon ton l t pht th
chng ta gi tnh hung l S gip thoi mi, cng l s
gip t nguyn. Tri li nu coi gip ngi khc hon ton l
mt loi ngha v th ci gi l Gip bt buc, cng l s
gip theo ngha v.
Trn thc t, khng phi nht thit lc tinh thn thoi mi
mi c hnh ng gip . Gn y c nhiu ti liu chng minh
trong lc con ngi khng vui hoc c cm gic phm ti cng d c
hnh ng gip . Cng c th ni, trong lc tnh cm ci m v
u phin u d dng gip ngi khc.
V li gii thch ny, cc nh tm l hc thng qua th
nghim chng minh. Th d ngi nht c my xu tin l
trm in thoi vi ngi lm hng my nh ca ngi khc u c
hnh ng gip ngi khc nhiu hn so vi ngi c tm l
bnh thng.
Ngoi ra, ngi ang bun b i ku gi s gip

thng c p ng rt nhiu. Ngi ci m thch t nguyn gip

ngi khc cn ngi u phin, lo lng ni chung gip ngi
khc v ngha v.
26. TNH CM QUY THUC NH HNG N CH
GIP
C mt ngi ph n dn mt em b i mua trn ph.
Khi ngi ph n t trong mt ca hiu bc ra th thy mt
ngi nm trn t. C b ni vi m: M i! Nhn ngi kia ng
thng cha! Khng bit ng y cn sng hay cht?. Nghe con
gi ni, ngi m nhn k ngi . Ch thy ton thn ng ta t
m, mt y bi bm, bn mnh c mt bnh ru chng ch. Nhn
thy tt c nhng cnh , ngi m khng ni g, vi ko con i.
ang i th ngi ph n nhn thy mt ngi m qu chic gy
bc ln bc thm, ngi ph n bn gip ngi .
Cc nh tm l nghin cu hnh ng gip ca con
ngi v nhn xt rng: Trn ng ray, nu c ngi mc bnh t
ngt hoc t nhin hn m th lp tc c rt nhiu ngi gip .
Nhng nu c ngi v say m ng th c rt t ngi gip . V
th, nhn mt c nhn gip ngi khc ch yu l nhn ngi
c gip ang trong hon cnh no.
Cc nh tm l hc cho rng s gip ngi bnh v
ngi say tn ti khong cch rt ln v s nhn thc v tnh cm
ca con ngi ta rt khc nhau. Khi nghin cu v vn ny, cc
nh tm l rt ra kt lun rng:
Th nht: Khi ngi gip thy ngi khc b nn, s
cm nhn v tnh cm ca h s rt khc nhau. Cng c th ni, lc

nhn thy ngi bnh th tnh cm in hnh ca ngi gip l

ng cm v thng xt, l mt loi tnh cm theo hnh thc khng
nh. Nhng khi nhn thy ngi say, ngi ta d c cm gic khinh
mit, ght b, th hin tnh cm theo th ph nh. Tnh cm khng
nh c th khin con ngi gip ngi khc nhng tnh cm
ph nh c th khin con ngi ta c mt nh m.
Th hai: Ngi gp nn c th c gng trnh tai nn s
gy c cm tnh ca ngi gip . Cng l ni ngi say c th
c gng bn thn khi ng cn ngi bnh cp hoc tnh trng
b thng th khng c cch no thay i c tnh th. Bn thn
c gng ht sc nhng khng trnh khi tai nn th s c
ngi khc tm gip .
27. HIU NG NG CM GIP
Nht Bn, tr o l kho hc tt yu ca cc c du.
Mc d mi ngi u bit phng thc dng tr o tip khch l
l tit cao nht ca Nht Bn nhng trong x hi hin nay, l tit
ny khng cn nhiu na.
Trn thc t, tr o l s hun luyn song phng ch
khch, khng nhng ch nhn dng tr i khch m khch cng
dng tr th l. Nh vy s t n s iu ho gia bn thn
vi hnh ng ca i phng. V th, nu mun l gii chnh xc
t ca ch nhn dng tr o i khch th ch c bn thn hiu
r t o mi lm c. Tri li, ch nhn mun hiu khch th bn
thn t t mnh a v lm ngi khch khi c ngi ta dng
tr o tip mi c dp th hin r.
Vy th i vi ngi gip ngi khc m ni, cui cng

loi tnh cm no khin h c c ch gip . Cc nh tm l hc

thng qua thc t chng minh, gia ngi gip v ngi c
gip c tc dng quyt nh bi Tnh cm chung.
Vy th no l tnh cm chung? Ta hy ly mt th d
chng minh. C mt ngi trong hon cnh kh khn, nu bn
mun t mnh th ng cm vi h th bn phi tin vo giai
on th nht l c tnh cm chung, sau tnh cm ca bn ny
sinh cng vi ngi c bn gip , bn s tin vo giai on th
hai ca tnh cm chung. Lc tnh cm vi s gip ny sinh
mi lin h. Ci gi l tnh cm chung l s ng cm, lo lng, ng
tnh ca ngi gip vi i tng c gip .
Nhng trn thc t, ch cn ngi gip ng trn lp
trng ca i tng c gip th c th to thnh mt s tnh
cm ng tnh nhng nu khng nhn thc c Tnh cm chung
th s khng dn n s ng tnh, ng cm.
V th, nu bn khng chu nhiu gian kh, tc bn khng
ng trn lp trng ca ngi gp kh khn, bn khng th c
nhn thc v cm thng vi ngi y. Tnh trng ny cng ging
nh ngi khng hiu tr o, n nh ngi khc lm khch, ch
nhn dng tr i khch nhng khch li khng hiu c tnh cm
ca ch nhn.
Cho nn, chng ta c th gi tnh hung gip ny l s
gip Ho tm nhng mang n s phin phc.
28. NHU CU CNG KCH VI I TH MNH YU
Trn ng t, n chuyn thnh n xanh nhng dng
xe vn cha di chuyn v chic xe i u cha nhc nhch. Lc ny,

chic xe i sau nhn ci cnh co, mc ch l nhc nh ngi trc

ch . Nu nh ngi i sau c vic gp th vic nhn ci ca ngi
y biu th s khng bng lng.
Cc nh tm l hc lm mt cuc iu tra hin trng,
mc ch hiu r hnh ng cng kch nhn ci xut pht t tnh
hung no. H t mnh ngi iu khin chic xe trn ng t bt
n xanh nhng khng khi ng xe. Kt qu h pht hin ra nhng
vn ng ch sau y:
Th nht: Khi tn hiu thay i nhng xe trc cha khi
ng, xe sau khng th nhn thy trc tip xe trc. Tnh hung
so vi tnh hung xe sau nhn thy trc tip xe trc cng d khin
ngi ta bm ci. Xe sau khng nhn thy xe trc th i phng
cng khng nhn thy mnh. Trong tnh hung , con ngi ta
cha bc l hnh ng ca bn thn rt d cng kch ngi khc.
Th hai: Hnh ng nhn ci thng qua s phn on i
phng quyt nh. im ny ging nh hnh ng cng kch v
c ch. Cng c th ni, xe i phng c hn xe mnh, biu th th
lc i phng khng bng mnh. Nu nh xe i phng mi hn
xe mnh th th lc bn thn khng bng i phng. Thc t
chng minh, phm nhng ngi i xe mi hn xe ngi khc
thng pht tn hiu cnh co t pha sau biu th s bt mn. Tri
li, ngi s dng xe c thng t bm ci.
Ngi ta lc gp i th yu hn mnh thng dng hnh
ng cng kch m khi gp i th mnh hn mnh thng dng
hnh ng cng kch km nn bn thn.
29. V KH DN D NHU CU CNG KCH CON

NGI
nc M, t mnh phng v, con ngi ta hay mua
dao gm v sng lc v th m dn n nhiu v git ngi nghim
trng.
Theo con s thng k, nhng ni no d mua v kh th d
xy ra bo lc. V kh thc y tm l bo th. Trn thc t c rt
nhiu s vic nghim trng xy ra do con ngi c v kh.
Cc nh tm l hc tin hnh nghin cu v hnh vi cng
kch ca con ngi, iu tra nhu cu cng kch ca nhng ngi c
v kh. Th nghim ny tin hnh gia hai ngi, phng php l
hai ngi dng in cng kch ln nhau. Kt qu l ngi c t
ln b kch ng nui tnh bo th. iu chng minh ngi c v
kh trong tay c nhiu tnh hung cng kch hn nhng ngi khng
c g phn khng. Nu nh lc i phng ang bc bi phn n
m bn mnh c v kh th tt ny sinh hnh vi cng kch, chng .
Nht Bn, php lut quy nh, th dn ni chung khng
c php c sng ngn hoc nng sng c khng tuyn, cn
nhng hung kh khc vn c php lu hnh. i a s cc gia
nh u c dng c gia nh nh dao, ru, v.v Nu trong gia nh
c xung t th nhng dng gia nh c th bin thnh hung kh
git ngi.
Nu nh bn cnh con ngi ta khng c hung kh th s
trnh c nhng bi kch khng khip.
30. HNG PHN DN N NHU CU CNG KCH
Khi bn ang ngi trn mt chuyn xe ca mt tr chi mo
him, bn cht nghe thy ting ku la. Lc y tuy bn ang ngi

trn xe nhng bn s c cm gic nh bn thn b nhc ra khi xe.

n lc b kch thch cc con ngi ta rt d mt i kh nng t
khng ch, tay chn thnh tha thi. Lc ny bn khng ngt ni
vi mnh: Nhanh nhanh kt thc i. Vy th ting ku ln
khin bn s hi nhng mt khi xung xe, bn li mnh m m ni
rng: Tuy c mt cht b kch thch nhng cng khng c g ng
s. Ln sau li c th i tip c.
Bn ang xem bn du lch: Ta s chi g tip y th
t nhin c mt anh bn tr khng cn thn m sm vo bn.
Khng c mt li xin li, anh ta chy thng. Lc , bn lp tc ni
gin, thm ch ui theo chi ra nh p anh ta. K thc nhng
chuyn ny xy ra nh cm ba trong cuc sng hng ngy, khng
nht thit phi nh nhau. Vy v sao lc con ngi li d b
kch ng n th.
Mi c nhn u gp khng t nhng trng hp tng t
nh th. Cc nh tm l hc ni r hn v nhng hin tng .
Do mt s nguyn nhn dn n s hng phn sinh l, cn
phi c mt thi gian di mi hi phc c. Tuy bn thn con
ngi cm thy bnh tnh nhng thc t s hng phn vn lu
li trong mt thi gian di. V li, hng phn cn nh hng n
nhng mt khc. Khi bn ang ngi trn xe chi tr chi mo him,
bn c tm l hng phn v tm l ny vn lu li khi anh bn
tr m sm vo bn. V th, lp tc bn chuyn s phn n ln
ngi khc. c mt s nguyn nhn dn n s hng phn cn do
s chuyn di tnh hung ca cc phng din khc v c gi l
S chuyn di hng phn.

Trong thc t c nhiu s chuyn di hng phn dn n

hnh ng cng kch. Th d trong cuc thi u hay sau khi vn
ng kch lit, thm ch sau khi nghe nhc cng dn n hnh ng
cng kch.
Trc mi ln tc gin, chng ta c th suy ngh mt cht
liu c phi do nguyn nhn hng phn hay khng. Nu nh c th
pht hin cc nguyn nhn tn ti th nn bnh tnh phn tch bn
thn nn hay khng nn hnh ng da theo s tng tng ca
bn thn. Nh vy mi c th km nn c s tc gin ca bn
thn.
31. IN NH KHIU DM VI HNH VI CNG KCH
Theo kin ca s ng, in nh khiu dm s dn n
hnh vi phm ti nhng trn thc t khng phido khiu dm d
dn n hnh vi phm ti. ng nhin d th no, phm ti l
mt vn x hi ng ch .
Cc nh tm l hc tin hnh iu tra vn quan h
gia in nh khiu dm vi hnh vi tn cng n gii. Trc ht, h
nhng ngi tham gia th nghim xem phim bo lc c tnh cng
kch. Cc nh tm l hc pht hin ra rng ngi khng xem
phim bo lc v khiu dm khng c hnh ng tn cng n gii.
Tri li, ngi xem phim bo lc v khiu dm c hnh ng tn
cng n gii.
Ni chung, bt c ai b lm nhc u rt d chn hnh vi
tn cng chng li i phng. Nhng c mt s tnh hung mc
d khng c ai lm nhc, mt s ngi vn c hnh ng tn cng.
V trong in nh khiu dm c bo lc, n gii b ngc i cn

nam gii thc hin bo lc a n cho ngi ta cm gic sai lm

rng hnh vi thi hnh bo lc vi n gii cui cng a n cho n
gii khoi cm c bit. V th in nh khiu dm c bo lc tr
thnh mt vn x hi nghim trng.
Cho nn ni in nh khiu dm c nh hng rt xu n
con ngi.
32. NH HNG CA PHIM NH BO LC VI CON
NGI.
Bo lc trong phim nh cui cng c nh hng n con
ngi khng? nht l khi con ngi b ngn cn hoc lm nhc, bo
lc trong in nh c tc dng thc y hay km nn hnh vi cng
kch ca con ngi.
C kin cho rng: Sau khi con ngi ta xem phim bo lc
th nhu cu cng kch t nhin gim xung. Nhng cng c kin
cho rng, sau khi xem phim bo lc, c mt s ngi s m phng
hnh vi cng kch ng thi thc y hnh vi cng kch ca con
ngi. c rt nhiu nh nghin cu tm l thng nht vi quan im
ny.
Cc nh tm l hc tin hnh th nghim m phng
hnh ng cng kch ca con ngi. ngi tham gia l cc em nhi
ng. Kt qu chng minh s cc em xem hnh vi bo lc trong
thc t hoc hnh vi bo lc trong phim nh m phng hnh ng
cng kch nhiu hn hai ln s cc em khng xem phim nh bo lc.
Nhng sau khi xem phim nh c hnh ng cng kch
khng phi ngi ta c hnh vi tn cng ngi khc ngay. Bnh
thng, ngi ta rt c cm hng vi in nh. Nu nh xem phim

v n hay l phim di tp th ngi ta mun bit ngi xu s dng

kt hoch hnh ng no, cui cng k phm ti b vch mt ra sao?
Nu nh l phim tnh cm th gii tr mun bit kt cc mi tnh
vui hay bun?
Trong thc t cuc sng, con ngi ta rt t c c hi chng
kin tn mt cnh git ngi hay tng chi tit cuc tnh ngi khc.
Cho nn ch thng qua phim nh mi p ng c s hiu k ny.
iu cng ni ln rng in nh c nh hng ln n con ngi.
Tuy nhin cng c nhiu vic bn thn con ngi khng th lm
c nhng h c th thng qua in nh quan st v tm hiu
hnh ng th no th s gp bo ng v trng pht.
Cc nh nghin cu tm l thng qua in nh gip cc
em xem nhng hnh ng cng kch khc nhau, sau quan st
hnh ng tn cng ca cc em. Kt qu l s em xem phim hay
dng hnh ng tn cng th bo. iu ni r mt vn rng
mt s ngi m phng v chu nh hng xu ca in nh c
nhin lm nhiu vic xu xa.
Trn thc t trong rt nhiu phim nh c hnh tng ngi
c thng qua cc th on phm ti m ginh c ti sn v v tr
cao trong x hi. Tuy nhin cui cng h b chnh ngha trng pht.
Nhng iu ch l kt cc ca cu chuyn mang ti c v bo lc
c nh hng su sc n con ngi. cng l mt kt lun c
cc nh nghin c tm l iu tra v th nghim.
Cc nh tm l hc u nht tr cho rng con ngi sau khi
xem phim bo lc thng xut hin hai kh nng. Mt l m phng
v hc tp bo lc. Trc h khng bit hnh ng tn cng th

sau khi xem phim bo lc, h hiu bo lc l g. Kh nng th

hai l km nn hnh ng bo lc. Ci gi l km nn tc l thng
qua in nh m cho rng lm vic xu th s b trng pht khin
cho hnh ng tn cng ca bn thn c km nn li.
C th ni tt c nhng phim nh bo lc u nh hng
ti con ngi nhng mc khc nhau.
33. TIN TH LAO VI TNH NNG NG TRONG
CNG VIC.
Chng ta thng rt mn cm vi tin lng v thng
nghe nhng li ni i loi nh th ny:
Ti lm nhiu vic th m c c tng ny tin
Cm c phn ny tin tht khng c ngha g
Nh kia sao li nhiu hn ti
Nu nh lm nhiu vic m c rt t tin lng th con
ngi ta s sinh lng bt mn thm ch mt i s tch cc cng tc.
nhng nu tin lng cao th kt qu s tri li.
Cc nh tm l hc tin hnh so snh tin lng ca bn
thn vi nhng ngi xung quanh v rt ra mt ng thc cn
bng:
Thu nhp ca A (bn thn) Thu nhp ca B(ngi khc)
--------------------------------- =--------------------------------------Lng cng vic ca A Lng cng vic ca B
Lng cng vic khng ch l sc lao ng tinh thn v th
lc u t trong mi loi cng vic m cn bao hm nng lc k
thut m cng vic yu cu. Ngoi ra ngi ta khng nhng cn

thu nhp bng tin m cn c thu nhp v cc mt tinh thn nh

thng thng, m rng quyn lc.
Cc nh tm l hc tin hnh iu tra v phng php
chi tr th lao vi nhng biu hin khc nhau ca nhng ngi cho
rng bn thn khng c kh nng v nhng ngi cho rng bn thn
c kh nng. Cc nh tm l dng hai hnh thc tr th lao cho
th nghim ny. Mt loi l th lao theo thi gian, mt loi tr theo
sn phm. Trc khi th nghim, cc nh tm l cn dn nhng
ngi tham gia rng d l nng lc cao thp khc nhau ch cn lm
ra sn phm l c th c tr th lao.
Kt qu l trong tnh hung tr th lao theo thi gian, sn
phm ca mt s ngi t nhn t c nng lc thp hn so vi
nhng ngi t nhn l c kh nng. trong tnh hung tr th lao
cho sn phm cht lng ca mt s ngi t nhn t c nng lc
tt hn nhiu so vi nhng ngi t nhn c nng lc. iu ni
ln rng, trong tnh hung tr th lao theo thi gian, ngi t nhn
c nng lc km c tr th lao nhiu hn so vi nhng ngi t
nhn c kh nng. V th ch cn thng qua vic nng cao lng
cng vic b sung cho ch thiu ht trong nng lc ca mnh
c c s cn bng. M trong tnh hung tr lng theo sn
phm, ngi c nng lc km c s cn bng th ra sc nng cao
cht lng cng vic.
Ni chung d l ai lm vic g u mun nhn c khon
tin lng cao. l iu khng cn phi bn ci. Nhng thc t
chng minh, con ngi bao gi cng nui hy vng c tr tin
lng nh nhng ngi xung quanh. Nu nh bn thu nhp cao hn

ng nghip th bn cn c nng lc v thnh tch hoc gii hn

ng nghip v nhiu mt.
34. PHN PHI TIN LNG NH HNG N
QUAN H GIA NGI VI NGI
Nhiu hc sinh tt nghip i hc thng phn vn chn
ni lm vic v ch tr lng cc n v rt khc nhau.
Th d trong n v A tin lng da theo lng cng vic,
lm nhiu th hng nhiu. Ngi va vo n v cng c tin
lng bng ngi lm vic 10 nm. nhng n v B tin
lng vi khi lng cng vic khng c mi lin quan vi nhau.
Tin lng ca cn b y da theo thi gian cng tc, da theo
thm nin m phn phi.
Tuy nhin, mt s sinh vin c nng lc li c th la rt
mun c n cng tc ti n v A coi trng thnh tch cng tc
nhng li lo lng bn thn khng thch hp , l bnh tt hoc
khng t thnh tch tt th sao, chng bng n lm vic n nh
n v B l xong.
Phng thc phn phi tin lng n v A l phng
php phn phi da theo lao ng, dng cch ca ngi chu u,
cn phng thc tr lng n v B l phng thc truyn thng
ca Nht Bn, tin lng khng c mi quan h my may no vi
nng lc, mi ngi thu nhp bng nhau.
Cc nh tm l tin hnh iu tra phng php tr tin
lng da theo tiu t hon thnh cng vic. Trong cuc iu tra,
h pht hin thy cc em hc sinh thng dng hai phng php
phn phi tin lng sau y:

1. Tiu t thnh vin lu ng: Trong tnh hung ny,

ngi no lm nhiu hn th tin lng cao hn, cng l hy vng
nhn lng theo lao ng.
2. Tiu t thnh vin c nh: Trong tnh hung ny, d l
cng vic nhiu hay t, c bn dng phng php phn phi bnh
ng. l v tiu t thnh vin c nh on kt nht tr. Nu nh
tin lng ca cc thnh vin chnh lch nhau th mi quan h gia
cc thnh vin c nguy c b ph v.
Trong thc t, mt s ngi c nng lc, thnh tch l
nhng ngi hay pht biu kin v tin lng nht. nhng thnh
vin nhiu c quan ca Nht Bn tng i n nh. Trong tnh
hung , con ngi rt coi trng quan h giao t, thng dng
phng php Phn phi cn bng. iu to thnh nh hng
trong quan h x hi ca Nht Bn.
35. NHU CU CNH TRANH S YU THNG
Trong cuc sng hng ngy, chng ta thng thy hai em
b tranh nhau chi m nh nhau. Tr em vn th, c mt th
g chng thng cnh tranh vi ngi khc. Ngoi ra, cn c tnh
hung tranh ginh s yu thng vi ngi khc. Anh ch em trong
gia nh thng tranh ginh s v v, yu thng l th d in
hnh.
tr em rt lo lng s mt i s yu thng ca cha m. Lc
con cn nh, cha m ginh ht tnh yu thng cho con. Sau khi c
em trai, em gi, cha m khng th chm cho mt mnh a con u
c. Lc , a tr c cm gic b em cp ot tnh yu thng
ca cha m ginh cho mnh. Mi khi nh nhau vi cc em, cha m

thng bnh vc cc em nh m mng chi con ln. l hin

tng thng thy trong gia nh.
Lc nh, anh trai, em gi, em trai thng tranh ginh tnh
yu thng ca cha m. Con ln khng bao gi c cha m yu
chiu bng cc em. iu ny nh hng ln n cuc sng ca cc
em. Th nht l rn luyn cho chng thi quen tranh ginh, th hai
l to ra nhn thc sai lm trong cuc sng sau ny, thm ch khng
th x l chnh xc quan h gia ngi vi ngi sau ny.
S cnh tranh gia anh em trong gia nh c th to thnh
s cm hn. Tnh cm ny b km nn trong gia nh m khng biu
hin ra. V th, nhiu ngi trt p lc gia nh ln bn thn, bn b
cng la tui. V li, ngi mang p lc ny thng v chuyn nh
m ny sinh ci v vi ngi khc.
V th, trong gia nh c tr em nh vy, cha m cn c
bit ch n con ci. nu nh bc cha m t lng quan tm n
chng s khin chng cm thy s m p trong gia nh. iu ny
c ngha tng i quan trng i vi s trng thnh ca mi c
nhn.
36. CNH TRANH TRONG KHNG KHONG
Tiu thuyt Si dy mng nhn ca Nht Bn cn i xy
dng nn hnh tng nhn vt Kin a v phm ti nng mb
tng giam vo ngc ti. Nhng c mt hm, Thch Ca Mu Ni cht
nh li anh ta tng cu mt con nhn. Th l Thch Ca Mu Ni
quyt nh dng mt si dy mng nhn cu Kin a ra khi
ngc. Lc Kin a nhn thy si dy th mng cung qut tro
ln. Nhng khi anh ta ang leo ln th pht hin thy bn di si

dy c v s phm nhn cng ang leo ln ging nh mt xu kin.

Kin a thy th lm hong s, trng mt nhn nh ngy di.
Si dy mng nhn mnh nh th sao c th chu c nhiu ngi
leo ln nh vy. Th l anh ta nhn xung di v tht ln: Ny!
Cc anh! Si dy ny l ca mt mnh ti thi, sao cc anh cng leo
ln. Xung i! Xung mau i! Anh ta va dt li th si dy mng
nhn t pht.
Kin a li ri vo ngc ti. i vi anh ta, si dy
mng nhn l s t do v hy vng duy nht anh hi sinh. Cho
nn anh ta mun c chim n. Nhng khi anh ta mun c chim
n th c Pht ct t si dy. S vic ti t li xy ra vi anh
ta.
Khi xy ra ho hon tng cao, ngi ta u tranh nhau
n ca thot v ai cng mun thot thn nn to thnh cnh hn
lon, khng khong. Ngi khng khong lun tin hnh cnh tranh
trong trng thi tht thng cho nn khng bit chn th on,
khng bit dng l tr cu mnh. Nhng khi gp ho hon, nu
nh c mt iu g bo m an ton, ngi ta s c l tr hn.
Trong cu chuyn v Kin a, Thch Ca Mu Ni c l
ang mun th anh ta. Tuy trong cuc sng khng c nhiu nhn
vt ging Kin a nhng i a s ngi gp tnh hung ging
nh anh ta s lm nh vy. Nu nh Thch Ca Mu Ni bo trc
vi Kin a rng Ny! ng lo lng! Si dy tuy nh nhng
rt chn chn khng th t c! Nu nh vy, Kin a s
c hnh ng khc i.
37. BI CNH CA BO LC V NGC I

C mt s ngi v phn bit chng tc, ngn ng, hnh

dng, tn gio m c thi ph nh ngi khc, mc cho i
phng c tnh cch hay cch ngh th no. Cc nh tm l gi s
phn bit l nhn nghing lch m tnh hung lch lc gi l
m qung. Trong nhng tp on tn gio v nhng chng tc khc
nhau, s d hnh thnh hnh ng m qung v nhn thc ca thnh
vin trong tp on nm trong trng thi cnh tranh vi ngi khc.
Th d M lun pht sinh xung t gia ngi da en v
ngi da trng v ngi da trng cho rng x nghip ca h b ngi
da en uy hip. Kt qu l ch v chuyn nh m ngi da trng
tn cng ngi da en lm nhiu ngi da en b cht v b thng.
Trong chin tranh th gii th hai, nhiu ngi da en min Nam
nc M di c v min Bc. Lp tc ngi da trng cm thy cng
vic v nh ca mnh b e do nn nm 1943 xy ra s kin
xung t gia ngi da en v ngi da trng min Bc nc M .
Nm 1932, Nht Bn xy ra v ng t ln. Cng vi s
kin ny xut hin s xung t gia ngi Nht Bn vi ngi
Triu Tin. Sau khi trn ng t xy ra, c nhiu li n nhm
xut hin nh: ngi Triu Tin git ngi Nht Bn; Ngi
Triu Tin cp ot lng thc ca ngi Nht Bn v.v
Ngi Nht lp tc t v, t r s ngc i ngi Triu Tin.
Bi cnh ca s kin ny l do ngi Triu Tin di dn
nhiu n Nht Bn. Sau khi Nht Bn thn tnh Triu Tin, ngi
Triu Tin mt ht t ai v bt u di dn n Nht Bn tm
vic lm. Hin tng ny ph bin khp t nc Nht Bn t
chin tranh th gii th nht. Ngi Nht cm thy cuc sng ca

mnh b e do v th m to thnh s lo lng. S lo lng ny d

khin ngi Nht pht ng cuc tn cng ngi Triu Tin.
Ngi Nht vn khng c thi quen l gii sc tc v dn
tc. Vy th trong khi kinh t bn thn ang gp kh khn hoc lc
gp tai nn h rt d c hnh ng bo lc vi ngi ca dn tc
khc.
38. HIU QU CA VIC DA VO NHAU VI MC
TIU CNG NG
D l tr nh hay ngi trng thnh, mt khi gp s
cnh tranh trong tp on th u rt kh gii quyt vn . c
bit l s mu thun ko di trong tp on cng d tng thm s
phc tp.
Cc nh tm l tin hnh iu tra vn ny. H chia 22
em b 11 tui thnh 2 nhm cc em cng i cm tri. thnh vin
ca hai t u khng quen bit nhau. Cuc cm tri c tin hnh
theo 3 giai on:
Giai on 1: Tr em 2 t khng c tip xc vi nhau.
Tng t c lp t chc vui chi. Gia cc em trong t dn dn
thn thit vi nhau.
Giai on 2: Bt u cc em trong hai t cnh tranh vi
nhau, ra sc thi ua vi nhau. iu ny khin cc em i ch vi
cc thnh vin t khc. Th l xy ra s vic ph tri, n trm ,
ni xu bn b v.v
Giai on 3: thnh vin hai t cng hot ng, cng n
cm, cng xem phim Nhng s tip xc ny khng lm gim s
i u gia hai t. V th, cc nh tm l hc nh ra mc tiu v

k hoch hnh ng chung ca 2 t. Thnh vin hai t dn dn thn

thin nhau, cng chung lng u ct hon thnh nhim v.
Hai tp on i ch thc hin mc tiu chung ca cng
ng cn c s hp sc cng nhau. Nh vy, thnh vin hai tp
on cng ng trn mt lp trng, cng hot ng chung. Lc ,
hai bn c cng nguyn vng hon thnh nhim v chung.
S thc l nh vy. Hai bn i u c th thng qua s
hp sc chung thc hin l tng chung th c th ho ho vi
nhau.
39. NHU CU S O S NH
Cc nc trn th gii u cng nhn ngi Nht Bn thuc
loi hnh cnh tranh. H c bit nhanh nhy khi so snh vi ngi
khc. T mt gc khc m ni, thc bn b trn t nc
Nht Bn cng rt mh m.
Tr em Nht chu nh hng t tng cnh tranh ca ngi
ln v th cc em cng k tha tnh hip ng to thnh trong
thc bn b.
Cc nh tm l hc tin hnh so snh, nghin cu tnh
hip ng v tnh cnh tranh trong tr em mt s nc Nht Bn,
M, Ty Ban Nha, Php, v.v.. Kt qu thc t chng minh tr
em cc nc u tng trng cng vi la tui, tnh cnh tranh ca
cc em cng ngy mt mnh ln. Nhng tr em Nht Bn giu tnh
cnh tranh nht.
Ngoi ra d tr em bt c nc no cng u c s so
snh bn thn vi ngi khc. Khi tin hnh so snh thnh tch ca
bn thn vi thnh tch ca ngi khc th s bin thnh tnh cnh

tranh. Tr em Nht Bn th hin r nht im .

Chnh xc nh vy, tr em Nht Bn t nh phi thi c,
thi u trong cc cu lc b th dc th thao, thi m nhc v.v
Trong cc tit mc v tuyn cng thng pht nhng trng hp
thi c t thnh tch cao ca mt s hc sinh. iu ny khin cc
em nui dng tnh cnh tranh hng ngy. X hi bt u xut hin
quan im: Tr em l tm gng ca x hi. Nu nh ni tr em
cnh tranh thi qu th cng l bng chng r nht v s cnh tranh
thi qu ca ngi ln trong x hi.
40. CNG NHU CU CHI PHI
Mi ngi trong chng ta u so snh xem c g ging vi
ngi khc hay khng?
A: D l vic g cng u mun pht biu quan im ca
bn thn, u mun ch huy ngi khc.
B: Khng quan tm ti vic khng lin quan n bn thn
A: Nu nh ngi khc khng lm theo mnh th khng
vui.
B: Ngi khc l ngi khc, mnh l mnh, tt nht l
khng can thip n chuyn ca ngi khc.
A: Nu nh khng ngi khc lm vic, ngi s
khng vui.
B: Ngi khc c ch th chnh xc, bn thn s cm thy
yn tm
A: c bit khng mun ngi khc ch ng nh ty
B: Ngi xung quanh nu c ch o th rt vui mng.
C th gy nh hng n ngi khc v khin ngi ta lm

theo mnh, ng thi rt hy vng c ngi khc tha nhn v

tn thng th gi l Nhu cu chi phi quyn lc.
Trong iu kin ca A v B, nu bn chn trng hp A th
bn l ngi mnh m v nhu cu chi phi. Nu bn chn trng
hp B th bn l ngi khng a nhu cu chi phi.
Trong cc trng hp sinh hot hng ngy trng s, gia
nh, c quan, mnh yu ca nhu cu chi phi ch l s phn nh
tnh cch ca mt c nhn. D l ngi mnh hay yu v nhu cu
chi phi, ch cn c hon cnh thch hp th u tr thnh nhn ti
u t.
Vy cn vic x l quan h gia bn b th th no? Ngi
mnh v nhu cu chi phi s tch cc ch ng trong giao tip m
ngi yu v nhu cu chi phi s dng phng thc n ho trong
x giao. Hiu qu ca c hai trng hp l ging nhau.
Trong thc t cuc sng, nhu cu chi phi mnh m c nh
hng n ngi khc hay khng? S thc khng phi nh vy.
Nu bn mun iu khin nhu cu chi phi ca mnh, bn cn c
y 3 iu kin:
1-Bn thn cn c tin ca tng i nhiu v cn ngi
khc bit r bn c th t do chi phi s tin .
2-Cn ngi khc c s nh gi cao v tin nong ca
bn.
3-Tin bn c khng d g b ngi khc cp ot c.
Ch cn bn c y 3 iu kin y, ngi khc mi chu
s chi phi ca bn.
41. NHC IM CA CON NGI CHI PHI HAM

MUN
L php, cung knh, ngt ngo v.v u c coi l
phng thc ngoi giao. D l phng thc no u l th on
thng dng ginh c s ho ho ca i phng.
Khng c ngi no ni gin vi ngi l php. Mc d
mun ni gin nhng nghe nhng li ni l php, s tc gin khng
th bc l ra hoc ni tc gin trong lng tan bin, tm tnh tr nn
d chu. Trong hin thc cuc sng, c nhiu ngi khng mun l
php cung knh nhng li s b nh gi l Tnh tnh khng tt
p.
C mt s ngi thch ngi khc tng bc mnh nhng c
mt s li khng thch nnh nt. Cc nh tm l hc lm th
nghim v vn ny.
Trc ht cc nh tm l hc iu tra th nghim cng
nhu cu ca mt s ngi tham gia, sau s ngi tham gia lm
th 5 hng mc di y:
1. h ph trch gim st cp di trong phng bn lm
3 m hnh cng tc (sinh vin i hc A, B, C)
2. Phm vi cng tc phn lm 5 b phn.
3. thc y cp di nng cao nng sut, a quyn lc
n cho h v c php trng pht cp di. V li, h cn c
quyn nng cao thu nhp ca bt c ngi no trong s .
4. Sau khi hon thnh cng vic, iu tra cng vic ca 3
sinh vin v mi h ni mt s phng php.
5. Da theo quy nh c mt s sinh vin c th nhn tin
th lao 2 la M mt ngy nhng h bit rng: Cn c vo

lng cng vic c th tng hoc gim 25% tin th lao.

Cn c vo mt s iu kin , cc nh tm l hc bt u
th nghim. C mt c nhn trong (sinh vin C) ni rt l php
vi ngi ph trch. Th d nh S ch o ca ch rt chnh xc;
Cng vic chng chu hon thnh tt l do s quan tm ca ch;
Ch nht nh l ngi qun l xut sc; m hai ngi kia khng
ni c nhng li nh vy. Trn thc t, lng cng vic ca 3
ngi khng khc nhau l my nhng thnh tch v tin th lao ca
sinh vin C li cao hn hai ngi kia. Ngi l php khng nhng
c lnh o nh gi cao m thu nhp ca h cn cao hn nhng
ngi khc. im ny biu hin r nhng ngi ham quyn lc.
iu cng ni vi chng ta rng: L php c hiu lc rt cao vi
nhng ngi ham mun quyn lc.
42. S S A O CA K C QUYN LC
Ngi ta mt khi c quyn lc th s lm g? Quyn lc l
sc mnh. Mt khi c quyn lc, ngi ta s thn trng hay c
gan lm nhng vic ty tri? Cc nh tm l hc tin hnh iu
tra vn ny. Kt qu rt ra l : Khi ngi ta c quyn lc, ngi
ta ngy mt tn dng n.
Cc nh tm l hc tng lm th nghim nh sau: Trong qu
trnh th nghim, gi thit c 28 ngi tham gia. H u lm vic
trong mt cng ty v tt c u lm cng tc lnh o, trong tnh
hung h gim st cng vic ca 4 nhn vin nhng khng gim
st trc tip m ch dng phng thc ch huy trn giy bt.
Sau khi cc v ny c giao cho cht t quyn lc nht
nh, h bt u ch huy cc thuc h. th d h gim tin cng, i

ngi lm, tng lng cng vic v.v... ngi thc hin khng gim
ci li ch tun theo mnh lnh ca ngi qun l.
Cc nh tm l hc thng qua th nghim chng minh
rng: Ngi ta khi c quyn lc th ra sc tn dng n. Ngi sau
khi c quyn lc th th hin r 4 c im sau y:
1. Ra lnh lin tc.
2. Cho rng ngi di khng gii.
3. Khng mun gp mt ngi khc.
4. Cho rng thnh tch ca ngi di c cng lao ch o
ca bn thn.
Mt s s vic ni r: Ngi c quyn lc th ngy
cng thch s dng quyn lc. H cng khng th nh gi cng
bng ngi khng c quyn lc, ch ph trng nng lc ca bn
thn.
Ni chung, ngi c quyn lc th s tn dng trit
quyn lc . Nh vy khin bn thn ngi c quyn lc v
ngi b qun l s c khong cch ngy cng xa.
43. X L QUAN H V CHNG TH NO?
Hin nay ti Nht Bn, v tr ca ngi ph n ngy cng
c cao. Rt nhiu ngi cho rng ph n lm ch gia nh l
mu cht quan trng gia nh ho thun. Ngi ta tin hnh
tranh lun kch lit v vn ny. Trong quan h gia ngi vi
ngi, nht nh xut hin tnh hung mt cn bng v quyn lc.
Vy th gia ngi v vi ngi chng cng kh trnh khi tnh
trng . Khi kin gia v v chng bt ng, i khi biu hin
5 hnh thc sau y:

1. M hnh khoa trng quyn uy: T cho bn thn hiu r

vn , khng cho php i phng bnh phm, nhn xt.
2. M hnh iu chnh: Hai bn u bnh tnh ni r s tnh,
sau c hai bn u nhng nhn.
3. M hnh da vo nhau m tn ti: Giy v sai lm ca
i phng nh khc lc, chng li, lng im, van xin, v.v...
4. M hnh dng th on cui cng: Yu cu i phng
khut phc, nu khng s dng v lc uy hip.
5. M hnh bung lng: Do i phng c chp, nh phi
thay i ch , ni sang chuyn khc.
Gia v chng, d l chuyn g dn n tranh ci th c hai
bn u dng 5 phng php ny gii quyt.
Kt qu nghin cu ca cc nh tm l hc l: ngi hng
ni, tinh thn khng yn n thng dng 3 phng php sau
biu hin mnh. Tri li, ngi c tinh thn n nh thng dng
phng php iu chnh biu hin mnh. D l dng ngi no
cng u hy vng khng ch c ngi khc v mong mun i
phng s lm theo mnh. Thc t trn l gi tr v gi. Kt qu l
tm l bn thn v i phng ngy cng xa nhau.
Nu nh gia v chng ny sinh hin tng trn th khong
cch v chng ngy cng xa nhau v mu thun ngy cng ln n
nh im. V th tt nht chng ta cn dng tnh cm n ho trong
quan h v chng v trong khi giao tip vi ngi khc.
44. S U HNH THC BIU HIN CA LC LNG
Trong cuc sng hng ngy, con ngi thng s dng cc
bin php giao tip di y:

Nu nh ngi ni nh vy th lm theo cch ca

ngi s khng sai (Tm l thnh phc)
Khng phc tng cng khng c bin php (Bt c d)
Khng c li g, khng b qua cho anh ta (C tuyt)
D th no, chng ai mun da theo s sp t ca ngi
khc. Con ngi ta thng cn c vo a v v quyn lc ca i
phng quyt nh c vng lnh i phng hay khng?
Qua thc t chng minh, ngi ta rt d tip thu 6 nh
hng ca lc lng.
1. Lc lng quyn uy: Nu nh trong gia nh, nh trng,
n v c ngi no gi a v v quyn lc th mi ngi s nghe
theo ch th hoc mnh lnh ca ngi y. Nhng gn y, x hi
xut hin tro lu Hin ti khng phi l qu kh cho nn tr em
i vi cha m, tr i vi thy, cp di i vi cp trn thng
dng thi phn khng. l thi i bng hoi ca quyn uy.
2. Lc lng tin tc: Khi bn thn c tin tc lm ngi
khc cn hoc khi bn c mi quan h x hi nht nh, tin tc v
quan h x hi m bn c s tr thnh mt loi lc lng.
3. Lc lng c v: Khi bn c quyn c v i phng
tc l bn nm c mt loi lc lng.
4. Lc lng trng pht: Khi bn c quyn ch trch, trng
pht nhng ngi khng phc tng mnh lnh th s khin ngi
xung quanh s hi. l mt loi lc lng.
5. Lc lng chuyn gia: Ngi va nhn thy bn l bit
ngay bn c k thut, kinh nghim, tri thc chuyn nghip th
trong lng ngi s hnh thnh t tng Khng nh chnh xc

c nhn . T nhin ngi ta s nghe theo s xp t ca bn.

6. Lc lng nh hng: Do bn thch x l quan h n
tho vi ngi khc nn c ngi khc tn knh, qu mn, tn
nhim v.v... T khin ngi ta to thnh mt loi t tng v
ngi ni, ti phi i lm vic. Nhng iu khng phi
thnh cng trong chc lt m cn c s n lc trong mt thi gian
di.
45. NHU CU NHT TR HNH NG
Cc nh tm l hc pht hin nhiu lc hu nh con ngi
chu nh hng ca ngi khc. H tin hnh th nghim mt
ng ph c nhiu ngi qua li. Trc ht, cc nh tm l hc
chn ng ph, sau c tn hiu n nhng cho mt ngi
i qua xem hnh ng ca ngi c nh hng ti ngi khc
hay khng?
Khi khch b hnh nhn thy c ngi bng qua ng th
khng qun n m ln lt tip ni ngi trc. S ngi bc
qua ng khi c ngi lm mu nhiu gp my ln.
Ngi ta thay i th nghim bng cch chn nhn vin lm
mu n mc phong v mt nhn vin lm mu rch ri. Vy th
kt qu s th no? Kt qu l ngi i ng s theo sau ngi n
mc chnh t. Cc nh tm l hc gi hin tng ny l Nhu cu
hnh ng nht tr. Li dng l lun c th khin ngi ta gip
mt s ngi gp kh khn.
Trn ng ph ng c ngi qua li, xe ca mt c gi
tr b hng. Vy th s bao nhiu ngi gip c gi? Kt qu l
cc dng xe l lt qua li m khng c xe no dng gip c gi.

Nhng nu mt nhn vin mu gip c gi trc th s ngi

gip c gi s tng ln.
th nghim ni r, ch cn c nhn vin lm mu th bn
khng cn cu xin, cng khng phi ra lnh, rt nhiu ngi s chu
nh hng m gip ngi gp kh khn.
46. NM PHNG PHP GII QUYT MU THUN
Rt nhiu ngi th vn than di, phn nn: Lm vic
n v ny tht chng c ngha. Loi tm l ny ch yu l do
nguyn nhn ngi y khng nht tr kin vi ng nghip, cng
l do khng x l tt quan h giao tip nn mi cm thy ni mnh
lm vic nhm chn, b tc. Nhng nu thiu nhng ngi nh vy
th th gii cng tr nn nht nho.
Bt c n v no u c cc dng ngi vi nhng tnh
cch khc nhau. Trong s tt nhin s ny sinh kin bt ng
v xung t. V mi c nhn u xut pht t lp trng ca mnh
m pht biu kin cho nn khng trnh khi va chm vi ngi
khc. Chng ta phi ngh cch gii quyt nhng vn ny th no?
Trc ht trong tnh trng ny sinh mu thun vi ngi
khc, bn thn nn chn phng php x l th no? Th d bn l
ngi lnh o trong tp on, mt khi ny sinh vn bn nn ni
suy ngh v d nh ca bn thn vi ngi khc. Nu nh trc
bn x l tt nhng loi vn nh vy th hin ti ng nhin
bn cng s x l tt. Nhng bn nn tham kho kin mi ngi
xem cch x l ca bn c n tho khng? Nu c ngi xut
kin phn i phng php x l ca bn v ko theo mt s ngi
na phn i th bn nn chn cc phng php t A n E i

ph vi h:
A. Khi khng x l c nn xut tm phng php gii
quyt n tho.
B. Bn thn khng ngng suy ngh, sau ni vi mi
ngi: iu ny i vi ti khng thnh vn , cc anh hy lm
theo ti nh!
C. iu quan trng l khin mi ngi nhit tnh cng tc.
V th m ni vi h rng: Cc anh ni rt c l, mi cc anh lm
nh vy nh!
D. Tuy dng uy quyn ca mnh thuyt phc mi ngi
nhng vn hi h: kin cc anh th no? Mi ngi u c cch
nhn khc nhau ch?
E. Tin rng c ngi phn i l rt t nhin nhng cn
phi bnh tnh, cho nn khng cn phi do d m da theo t tng
ca mnh m lm.
Nm loi tnh hung ny l tm l in hnh lc gp kin
phn i. Vy th bn s chn phng php no?
Nhng ngi chn phng php ca A l ngi gii quyt
vn ly s tho hip l chnh. Mi khi ny sinh mu thun v
kin bt ng, h thng nhng i phng, c lc thm ch ng
vi kin i phng.
Ngi chn phng php ca B l mu ngi c chp, t
tn. D lm vic g, h u khng cn lm r thng thua. Dng
ngi ny thuc kiu nhn vt Theo m thc ht nhn, khng
nghe kin ngi khc, tng i d b kch ng.
Ngi chn phng php ca C thuc mu ngi n ho.

H ra sc trnh va chm, khng mun tranh ci vi i phng,

vn mun gi mi quan h tt vi mi ngi, trnh lm tn hi n
ngi khc.
Ngi chn phng php ca D thuc mu ngi thng
thn. Mu ngi ny nu gp tnh hung, kin bt ng nht nh
phi tho lun r vi i phng cho n khi tm ra phng php
gii quyt vn .
Ngi chn phng php gii quyt ca E thuc mu
ngi ln trnh. H tuy c th tch cc vi cc vn nhng khng
th gii quyt vn v thng hay t vn sang mt bn ch
gii quyt.
Cc nh tm l hc tin hnh iu tra mt s nhn vin,
mc ch l hiu lc ny sinh mu thun trong n v, ngi ta
s chn cch no trong 5 loi gii quyt mu thun. Kt qu ca n
rt phong ph.
Cn c vo kin ca ng s, phm l nhng ngi
mun lm tt thng dng phng php ca D, cng c mt s
ngi dng phng php n ho. M t s ngi gi thi Lm g
cng lm tt th dng phng php Nhn thng vn , cng c
mt s ngi dng phng php ln trnh hoc phng php c
chp.
Ni chung khi con ngi ta pht sinh mu thun, phn
nhiu dng phng php Nhn thng vn gii quyt vn .
ng nhin cng c lc dng phng php n ho.
Nu nhng ngi xung quanh mt i nim tin th dng
phng php c chp duy tr kin ca mnh. Khi li mt bc

 i i vi ngi khc th dng phng php n trnh.

47. NHU CU THC HIN V NHU CU LN TRNH
THT BI.
Ngi ta ni chung u c s mu thun l mun ginh
c thnh cng nhng li s tht bi. mun ginh c thnh cng
th kh trnh khi mo him. Trn thc t sau khi khc phc kh
khn cc ln m thnh cng, ngi ta t nhin s c cm gic bng
lng. iu ni r thnh cng khng phi d. Nu bn mun
ginh c thnh cng ln th hy chun b n nhn tht bi. Cng
l ni trc khi thnh cng th e rng tht bi s n cng vi bn.
Hai t tng ny c tc dng thc y thnh cng.
Cc nh tm l hc cho mt s hc sinh nam lm mt th
nghim, mc ch l mun hiu xem hnh ng ca con ngi c
nh hng ti hy vng thnh cng hay nhu cu ln trnh tht bi
hay khng?
Cc nh tm l hc cho cc em hc sinh chi tr nm
vng. Mi ngi c nm 50 ln, 10 ln l mt t, tng cng l 5
t. Hc sinh c th t chn c ly nm. C ly cng xa th im cng
cao.
Kt qu c mt s hc sinh c hy vng trn tr, ra sc ln
trnh tht bi vn chn c ly nm vng tm trung bnh. Cn mt
s hc sinh khng hy vng thnh cng cng khng ln trnh tht
bi th khng chn c ly gn m chn c ly xa.
Tuy nhin, ngi khng s tht bi ni chung thng khiu
chin vi kh khn kh thc hin. H cng khng da vo vn
may, ch cn c vo thc lc bn thn chn mc tiu m bn

thn c th thc hin c. Chn c l hp l l thc y s n

lc ca con ngi ta. Tri li, ngi s tht bi, khng c tnh tch
cc d chn mc tiu kh thc hin hoc khng my hy vng.
48. PHNG THC THC HIN NHU CU
Tr em thng t mnh to lp mc tiu v khng ngng n
lc thc hin. Nhng c mt s em khng mun ch ng lm bt
c vic g. Nguyn nhn no khin cc em c biu hin nh vy.
chnh l nhu cu thc hin ca con ngi. Nhu cu thc hin ca tr
em c mi quan h mt thit vi vic cha m c tn trng lng t
tn ca cc em hay khng.
Nhu cu thc hin l trng thi tm l tng i n nh.
Di s gio dc v nh hng ca cha m, nhu cu ny c th
hnh thnh t khi cc em cn rt nh. Trong thc t, nhu cu ny
c bn hnh thnh t thi k tr cn b m. Th d, lc tr em
khc, ngi m lp tc c phn ng th tr em s tin rng ting
khc ca chng c th lm thay i hon cnh xung quanh. Nhu cu
thc hin bt u t t tng . Nu ngi m khng c phn
ng tc th th sau ny a tr s khng khc na v b c khc
cng khng thay i c g. Nhng tr em khng khc m kho
mnh c phn ng tng i chm vi s thay i hon cnh bn
ngoi. Tr em ni chung u thng qua ting khc gy nh hng
ti s thay i hon cnh th gii bn ngoi. l kinh nghim
sng ban u ca chng.
S th nghim ban u l ht nhn hnh thnh t tng ca
tr nh. Cho nn, lc tr cn nh, cc bc cha m nn tch cc p
ng phn ng ca tr. Khi cc em thch g th cha m nn gip

cc em. iu rt quan trng bi dng nhu cu thc hin ca

tr.
Thi th u, vic hun luyn nng lc c lp cho cc em
c quan h mt thit vi s pht trin nhu cu thc hin tr. Cc
nh tm l hc tin hnh iu tra xem s chm sc con ca cc
bc cha m c lin quan n nhu cu thc hin ca tr hay khng?
Kt qu chng minh nhng em c nhu cu thc hin cao ni chung
c cha m hun luyn nng lc c lp t khi cn nh. Th d
nh dy em mt mnh i qua ng, t mang tin l v thng
khen ngi hnh ng ca cc em. V li cc bc cha m khng nn
ni nhng li nh ra lnh vi cc em nh Khng c lm nh
vy!; Con cn lm th ny v.v
Ni chung cha m c bit quan tm s khin tr em c nhu
cu thc hin mnh m. Trong gia nh, cha m c v con tr ginh
c thnh tch tt, li nhit tnh ng vin cc em khc phc kh
khn, c bit khoan dung cho tnh c lp ca cc em. Tri li, c
nhng bc cha m hay trch mng khi con gp sai tri m khng
bit hng dn, c v cc em khin cho cc em khng bit lm g,
ch nghe li cha m mt cch tuyt i, khng c mt cht no c
lp ca bn thn.
49. NHU CU T MNH B S UNG
Trong x hi cnh tranh hin i, nu cng t cnh tranh th
nng lc con ngi ngy cng gim. Nu tht bi mt vic th bn
thn cm thy vic g cng khng thnh cng, ch c th khin cho
con ngi ta ri vo trng thi phin mun Ta khng c nng lc.
L no li khng c gii php gii thot con ngi khi

trng thi . Cc nh tm l hc t ra k hoch khc phc cho

con ngi khng c ch tin th trong tr liu gio dc. H chn 12
hc sinh trong nh trng c cho rng khng c ch tin th v
chia cc em lm hai nhm. Nhm th nht xut vn cho hc
sinh tng i d tr li, cn nhm th hai ch xut vn tng
i d tr li vi qu na hc sinh. Nhng 5 cu hi c mt cu
phi suy ngh nghim tc, phi ht sc n lc mi c th tr li
c. ng thi, cc nh tm l cn ch ra cho cc em phng
php trnh tht bi.
Kt qu ca vic tr liu gio dc trong 25 ngy l khi cc
em ca hai nhm tr li cu hi d th thnh tch c c nng cao.
c bit l hc sinh t th hai mc d gp tht bi vn c gng ht
sc. Vi h, tht bi l im chuyn i ca thnh cng. Cc em
nhn thc c tht bi xy ra l do bn thn khng c gng.
Th nghim chng minh cho chng ta thy, d l ngi
khng c ch tin th th no chng na, ch cn h th nghim
nhiu ln thnh cng, dy h kin nhn ch i tht bi th h s c
nim tin vo s thnh cng. Ngoi ra, trong thnh cng hm cha
nhiu ln th nghim tht bi c th gip h n lc khc phc kh
khn.
Trong cnh tranh, ngi ta thng ly kt qu nh gi
nng lc ca mt c nhn. iu dn n vic tr em m p hy
vng qu ln hoc ch v kt qu khng l tng l nh gi cc em
khng c gng. V th, chng ta hy vng c th cn c vo kh nng
ca mi ngi tm ra phng php gii quyt vn cho bn
thn. Nh vy c th nhn thc c nng lc v s c gng ca

bn thn trong s thnh cng. Th d trong khi thi u, bn xut

pht c chm hn so vi mi ngi nhng vn ra sc hon thnh
cuc ua. Nh vy ngi xem s cho rng bn l ngi c sc cnh
tranh v lun lun c gng. Cho nn tinh thn c gng l yu t
quan trng lm nn s thnh cng.
50. S AI LM THUC V THC HIN NHU CU
C mt th nghim chng minh, cho ngi mt ng ung
thuc kch thch, h s ng rt ngon. Ngi ta ni chung u cho
rng nu nh mt ng th nn ung thuc ng vo trc khi ng,
con ngi s cm thy hng phn. Th l cc nh tm l hc lm
mt th nghim chng minh cho ngi mt ng tin rng s hng
phn v mt ng khng c lin quan n nhau.
Trc khi i ng, cc nh tm l cho mt s ngi bnh
ung thuc gi khng gy bt c tc dng ph no v ni vi h
rng: ung thuc ny s dn n s hng phn sinh l. ng
nhin thuc s khng c tc dng, bnh nhn tng tng ra lc
ng s to ra s hng phn. Nhng h cho rng s hng phn
hon ton do tc dng ca thuc ng to ra cho nn h ng sm hn
ngy bnh thng.
Sau cc nh tm l li lm mt th nghim khc. Ton b
ngi tham gia l hc sinh. Mt na cc em trong s c pht
thuc v cc nh tm l ni vi cc em: Sau khi ung thuc s nh
hng n s iu ho ca mt v tay, nh hng n c cng
vic. Na cn li khng c pht thuc.
Kt qu l nhng em khng c pht thuc cng khng c
cch no tm ra c l do tht bi ca bn thn. Sau khi lin tc

tht bi th ngi c nhu cu thnh cng cng tc tt hn ngi t

c nhu cu thnh cng. M trong s hc sinh c pht thuc cng
cho rng khng phi bn thn l nguyn nhn tht bi, ngi c nhu
cu thnh cng li t kt qu cng tc km hn ngi t c nhu cu
thnh cng.
Do sai lm thuc nguyn nhn tht bi khin cho nhng
ngi c nhu cu thnh cng khc nhau biu hin thi cng tc
khc nhau.
T tnh hung thng thng m ni, ngi c nhu cu
thnh cng cao v bit tht bi l do bn thn khng c gng cho nn
h lin tc c gng. Nhng do c pht thuc nn h cho rng
thuc lm gim i nng lc ca bn thn v th m mt i s c gng
lm vic. M ngi c nhu cu thnh cng thp th cho rng nguyn
nhn tht bi l vn nng lc, khng n vic c dng thuc
hay khng vn tip tc pht huy nng lc bnh thng ca bn
thn khin cho cng vic t hiu qu cao.
51. NHN T X HI KHIN PH N LN TRNH
THNH CNG
Lc lng ph n ngy cng mnh. Khng nhng h ging
nam gii cng v cng tc m cn lm ch gia nh. Tuy nh
hng ca tro lu gii phng ph n ngy cng mnh m nhng
quan nim truyn thng vn cn tn ti. Quan nim ny yu cu
nam gii c tnh thn c lp, c th biu hin nng lc bn thn m
n gii th b ng, lun c tnh cm tinh t, thn trng. Nam gii
c t tng khng th thua n gii, khng th ly v hn
mnh. C rt nhiu ngi cho rng nam gii u vit hn n gii.

Cc nh sinh vt chng minh rng: nam n qu thc s c

s khc bit. Nam gii chi phi, n gii phc tng tr thnh mt
vn rt t nhin. N gii b rng buc bi vn sinh con, nui
dy con ci, gi trch nhim trng coi nh ca.
V quan im ny, cc nh nghin cu tin hnh iu tra
v pht hin ra nhiu ni n gii vn chi phi nam gii. Th d nh
nc M, v tr ca n gii vn cao hn nam gii. Tuy nhin c
mt s ph n vn s thnh cng v s sau khi thnh cng s b x
hi c tuyt, rt kh tn ti gia x hi v bn b, thm ch tng
lai kt hn cn kh khn.
52. QUY THUC NGUYN NHN THT BI
Tr em cho rng thnh tch khng tt l do bn thn khng
c gng, do tr c mnh khng ra g, khng c phng php hc tt.
Trn thc t nguyn nhn to thnh kt qu ny quan trng hn
bn thn cc em v n c nh hng quyt nh n hnh ng sau
ny.
Ch ngha kt qu ch tnh n kt qu, khng chn th
on. Nh vy khng nhng xut hin t nn phng php m cn
c hi cho phng thc suy ngh.
Nu nh chng ta mun thnh cng th cn phi chun b
cc loi nhn t. Cc nh tm l hc cho rng: Nguyn nhn thnh
cng v tht bi c quan h vi vic thc hin nhu cu, c 4 nhn t
c tnh quyt nh l nng lc, s c gng, vn may, bi hc. Hai
nhn t u thuc nhn t t thn, hai nhn t sau l iu kin bn
ngoi. Khi nhn t t thn c tc dng quyt nh th ngi thnh
cng cm thy huy hong rng r, ngi tht bi s cm thy ti

nhc.
Nng lc vi bi hc l nhn t tng i n nh. Khi mt
s nhn t c tc dng ch o, con ngi ta ni chung c th
t c hiu qu mong mun. M nguyn nhn do bin ng ca
hon cnh v s mnh c tc dng ch o th con ngi kh m
da theo s mong mun ca mnh m lm vic. iu hnh thnh
hai t hp c nh hng khc nhau vi nhng ngi nui hy vng
cao v khng my hy vng.
Ngi ham mun thnh cng vn mang trch nhim rt
nng n. H cho rng nng lc v s n lc ca bn thn c tc
dng quyt nh s thnh cng, tht bi to thnh l do khng c
gng. Cho nn nu c th thnh cng, h s cm thy mn nguyn.
Nu gp tht bi, h cng khng h thn m ch l s tng kt kinh
nghim, ly li s hng phn tip tc c gng.
Ngi khng my hy vng thnh cng thiu s tin tng
vo s n lc ca bn thn. D l thnh hay bi, h u cho rng
nguyn nhn bn ngoi c tc dng quyt nh. Cho nn h rt kh
th nghim c s thnh cng m vi tht bi, h cng khng cho
rng bn thn khng n lc. Do thnh cngg khng phi ginh c
thng qua s c gng khin h bt u mt i tnh tnh cc n lc
phn u.
53. BT U T NHU CU THN CN
Trong mt gian phng th nghim, cc bc s tin hnh
th nghim xem kch in c lin quan n hiu qu sinh vt hc hay
khng. Bc s ch huy gii thiu cho cc em hc sinh phng
php tr liu bng in v ch ng s c th xy ra s c. Sau

cng, cc bc s cng iu th nghim rt quan trng, ch thit b

in t bn cnh cc em m ni: Lc th nghim phi chu kch
in ln, kh trnh khi au n nhng tuyt i khng lm
thng tn n thn th.
ng thi, mt gian phng khc, cc bc s cng lm th
nghim ging nh vy nhng li ni vi cc em: Dng kch in rt
thp, cn bn khng gy au n g. Tuy vy n s gy mt s kh
chu.
Hai phng th nghim ny cn chun b trong 10 pht,
trong thi gian cc em c th ng trong phng ln cng vi
nhng ngi khc hoc mt mnh trong phng nh. Tt c u do
cc em t chn la. K thc, mi l mc ch chnh cc nh
tm l hc kim nghim xem trong iu kin no th con ngi ta s
ny sinh hnh ng thn cn vi ngi khc.
Cc nh tm l hc t gi thit, khi con ngi ta cng cm
thy khng yn n th s hy vng c cng vi ngi khc. Kt
qu gi thit l ng. V s hc sinh cm thy bt an cng
trong phng ln nhiu gp 3 ln s hc sinh trong phng nh.
Trong cuc sng hng ngy, khi chng ta cm thy s hi
hay b uy hip th c bit mong mun ngi khc cng vi mnh
m ng vt cng ging nh th. Th nghim chng minh vn
ngi lc b uy hip, nu nh khng c bn bn cnh th tinh thn
tr nn hn lon nhng nu c bn cnh th chng s c cm gic
yn tm.
Trong thc t, ngi v ng vt c bn cng th u
khin tinh thn cng thng tr li trng thi n nh.

54. S O S NH NHU CU THN CN VI X HI

Khi con ngi ta cm thy khng yn n th s rt mun
cng vi ngi khc. C th thy hnh vi thn cn gii thot tinh
thn bt an ca con ngi ta.
Thng qua th nghim chng minh, khi con ngi ta nm
trong hon cnh cm thy bt an th u hy vng c mt ngi bn
cng cnh ng vi mnh. Hin nhin khng phi bt c ngi no
cng u ng c vai .
Vy v sao c ngi cng cnh ng cnh mnh, con ngi
ta cm thy bnh tnh. khng phi l nhng ngi cng cnh bt
hnh thng nhau m l nhng ngi cng chu cnh bt an, c th
an i ln nhau.
Nhng qua nghin cu, cc nh tm l pht hin mc d
cm nhng ngi tham gia th nghim tr chuyn, an i ln nhau
nhng ch cn h cng mt ch th h u h trong trng thi
bt an ging nhau. Vy nu khng c giao lu vi nhau, liu tinh
thn ca h c tr nn hn lon khng. Trn thc t, tuy khng
c ni chuyn nhng nhng ngi cng trong mt phng c
th quan st ln nhau t mc ch ci b s cng thng.
C ngi cho rng, phn ln con ngi ta nhn thc bn
thn l do so snh bn thn vi ngi khc. Xa ri s so snh ny,
con ngi rt kh nhn bit bn thn. L lun trn c gi l Qu
trnh so snh x hi.
Thng qua nhiu th nghim chng minh, khi tinh thn con
ngi ta rt khng yn n th khng phi n thun l s hi vi
khng yn m do con ngi khng hiu hon cnh ca bn thn, t

 m hoi nghi kh nng thch ng ca bn thn. S ny sinh hnh

ng thn thin l do con ngi mun so snh ngi khc vi hon
cnh hin ti ca mnh nhn thc bn thn. C th ni l nhu
cu t nhn xt bn thn.

Khi lm th nghim kch in, ngi ta phn lm hai mu

ngi. Mt mu ngi tnh trng bt an, mt trong tnh trng
rt bt an. Chng ta chia h lm 3 nhm iu kin chng t hnh
vi thn cn ca con ngi hnh thnh t nhu cu t nh gi bn
thn.
Nhm iu kin th nht cung cp gi tr ca 3 ngi
trng thi sinh l hng phn trong cng mt phng tham gia th
nghim.
Nhm th hai cung cp gi tr trc nghim v s hng phn
sinh l c lin quan n bn thn.
Nhm iu kin th ba cn bn khng cung cp loi tin tc
no.
Cn c vo iu kin th nghim con ngi ta bt u
tin hnh th nghim hoc l chn nhiu ngi cng mt ch. Kt
qu l mc d c ngi cm thy bt an nhng sau khi nh gi
c bn thn th c rt t hnh ng thn cn.
C th thy hnh ng thn cn ny sinh t nguyn vng
p ng nhu cu t nh gi.
55. LN TRNH NHU CU THN CN
Khi tng thng M Ken-n-i b m st, cc nh tm l
hc d m cuc iu tra v tng lai ca nc M. Trong s nhng
ngi c iu tra, 4/10 s ngi khng mun gp bt c ngi
no ch mun ru r mt mnh. Sau ny cc nh tm l hc pht hin
ra h l nhng ngi c tng thng che ch. Do tng thng b
git qu bt ng khin h cm phn v khng mun nhng ngi
xung quanh chng kin trng thi tinh thn ca mnh cho nn

mun c c mt ch.
Cc nh tm l hc cn tin hnh iu tra cc s quan hi
qun lm cng tc cu h, mc ch hiu xem sau khi chng kin
tnh hung ng s h c ny sinh khuynh hng thn cn vi nhau
hay khng?
Cm gic khng yn n khin con ngi ta ny sinh nhu
cu thn cn. Nhng cn c vo tnh cht tinh thn, loi mun
ny chia lm hai tnh hung. Th nht l khuynh hng trnh tip
xc vi ngi khc. Th hai l do tnh cm bn thn qu kch ng
hoc b uy hip n mc rt s hi s to thnh khuynh hng cn
c ngi thn cn. Cc nh tm l ng trn lp trng phn tch
tinh thn, tin hnh iu tra vic con ngi t trng thi bt an s
hi m dn n tnh cm b kch ng v xut hin nhu cu thn cn.
Vy th mc s hi v bt an c nh hng g n nhu
cu thn cn hay khng? Thng qua mt s th nghim i vi cc
em hc sinh, cc nh tm l rt ra kt lun: Lc con ngi qu s
hi d pht sinh tnh cm thn cn vi ngi khc. Lc con ngi
cm thy bt an th phn ln theo khuynh hng trnh tip xc vi
ngi khc.
Khi bn thn b uy hip s hnh thnh tnh cm khng vui
v vi ngi khc. Lc con ngi mun c c mt mnh v c
tuyt ngi khc che ch cho mnh.
56. TRC NGHIM NHU CU THNH T V NHU
CU THN CN
Khi con ngi ta i, trng thi mun n l nhu cu ng
tc n l hnh ng. Cng c th ni, nguyn nhn xut hin hnh

ng l nhu cu. Nguyn nhn khng biu hin trc tip cho nn
chng ta thng thy con ngi ta sau khi n xong mi kt lun h
ang trong trng thi i bng.
Nhng quan h gi hnh ng vi nhu cu khng n gin
nh vy. S sch tng ghi chp vic cc v s d i bng vn nhn
n trung thnh vi ch. iu ni r nhu cu i khng nht
nh dn n hnh ng n bt c th g. Tri li cng c khi khng
i ngi ta vn n. Th d: Ngi chng va ci v nhng c
vic phi i n ti vi sp. Khi anh ta tr v nh ngi v vn i
cm. ngi chng tuy khng i nhng vn n thm. Nhng vic
thng xy ra. C th thy, khng th da vo hnh ng n
thun m phn on nhu cu ca ngi . Th d v ngi v s v
ngi chng trn khng biu hin r nhu cu bn thn. Ngi i
th vic cng khng mun biu hin s bt ti ca bn thn trc
mt ngi khc.
Nhu cu ca con ngi rt phong ph, c bit l nhng
nhu cu tim n trong nhn cch con ngi m ngay c bn thn con
ngi cng kh nhn thc c. Cho nn nhu cu trc tip m bn
thn phi tr li l g? Hay chng th ngi khc t do tng
tng. V vy, cn ngi khc hiu r nhu cu thnh t v nhu
cu thn cn c mi quan h mt thit vi nhau v c rt nhiu
chng loi.
57. NHU CU C YU THNG CA TR EM
tr em v ngi m tin hnh giao lu th no? Ngi ta ni
chung u cho rng: Bn thn tr em khng c kh nng lm g, lun
lun b ng. Nhng gn y, thng qua nghin cu, ngi ta

pht hin ra rng bn thn tr em khng phi nh vy. Cc em c

th thch ng vi hon cnh. Sau khi ra i, tr em phi da vo
ngi m lm bu bn thc hin cu ni vi m. T ny sinh
tnh cm m con.
Cc nh tm l hc dng t da dm hnh dung
tnh b ng ca tr em. Dng t quyn luyn hnh dung ng
tc ch ng v tch cc ca tr em. Ci gi l hnh vi quyn
luyn i th chia lm hai loi: mt l chuyn ti hnh ng biu
hin tnh cm, hai l hnh ng thn th thc t. Hnh ng biu
hin tnh cm nh khc, ci, ni, vv Hnh ng thn th thc
t nh gi , nm cht, theo sau vv
Tr em khc vi ng vt lc nh, kh nng nm gi ngi
m km. V th va mi sinh ra tr em ch yu s dng tn hiu
hnh ng rt ngn c ly vi ngi m l hnh ng quyn
luyn c chia lm 4 qu trnh pht trin sau y:
Giai on 1: (Sau khi sinh c 3 thng) D i vi ngi
hay vt vn khng ngng pht tn hiu hnh ng.
Giai on 2: (T 3 thng n 6 thng) Hnh ng tn hiu
tp trung trn c th.
Giai on 3: (T 6 thng n 3 tui) Thng qua tn hiu
hnh ng v hnh ng tip xc duy tr hnh ng tip cn vi
nhn vt nh sn. Giai on ny, tr bt u c th nhn bit ngi
khc v dn dn thc c s che ch ca ngi m.
Giai on 4: (Sau khi tr em c 3 tui) C th nhn thc
c s tn ti ca m mnh.
hnh ng quyn luyn pht trin thun li, s p ng

ca ngi m rt quan trng. Ngi m nu nng cao mc hiu

con tr s c tc dng quan trng ny sinh tnh cm m con.
ng nhin i tng ca hnh ng quyn luyn khng
nht nh l ngi m, ch cn ngi no phn ng linh hot v
c sc thu ht th cng ny sinh hnh ng quyn luyn ca tr
em.
58. NHU CU TN TI V NHU CU X HI CA
QUAN H M CON
Khi ngi ta mi khch n cm trn thc t l thng qua
mi khch m chim v tr c li trong quan h giao t. Tr em b
sa m duy tr s sng nhng ng nhin khng ch b m m
cn gip cho s hnh thnh tnh cm tt p gia m v con.
Tm hiu v phng thc ny do hai nhu cu quyt nh.
Th nht l nhu cu sng, cng l nhu cu n ung. Th hai l nhu
cu x hi, l nhu cu ra i sau, do con ngi thng qua kinh
nghim m c c.
Th d khi tr i th lp tc khc r ln. Th l ngi m
bit con i. Khi ngi m tip nhn tn hiu lin cho con b.
l nhu cu tn ti. Do ngi m p ng c nhu cu ca con
m khin cho con ny sinh tnh cm vi m, dn dn hnh thnh
nhu cu th hai. l nhu cu x hi. Cc nh tm l hc gii
thch qu trnh hnh thnh nhu cu x hi. Tr em sau khi c p
ng nhu cu sinh l v c ngi m cung cp thc n th ny
sinh mt loi nhu cu vi ngi m. chnh l nhu cu x hi gia
m v con. Rt nhiu th nghim chng minh, hnh ng gia m v
con c nh hng ln quan h gia m v con.

59. NHU CU TIP XC CA TR EM

Khi ngi ta trong trng thi khng yn v s hi, ngi
ta hay nm tay hoc m cht nhng ngi bn cnh. chnh l
nhu cu tip xc.
Tr em c nhu cu tip xc mnh hn ngi ln, c bit l
tr nh. Th d nh khi tr em khc m c m vo lng th s
ngng khc. Vy th, nhu cu tip xc vi nhu cu n ung v nhu
cu c yu thng c lin quan g n nhau khng? Cc nh tm
l lm nhiu th nghim v chng minh c rng: Khi nui em
b gi cn ch n nhu cu tip xc. Th d c nhng ngi m lo
s rng b con nhiu con s sinh bnh nn thng khng b con dn
n con tr thng xuyn ku khc gy hi cho sc kho ca b.
iu chng t rng: Khi nui con nh, cc bc cha m cn
nghim tc nghin cu phng php tip xc vi tr.
60. HAI NHU CU CA PH N MANG THAI VI TR
EM
a s u cho rng tr em rt ng yu, nht l n gii cng
yu tr. Nhng hin nay rt nhiu gia nh ngy cng n gin ho.
Rt nhiu ngi trc khi lm m cha c kinh nghim tip xc v
chm sc tr em. V th, cc b m tr d sinh con nhng trong lng
vn cha c tnh cm thc s. H ch da vo sch v nui dy
con.
Mt s b m sau khi pht hin mang thai th rt vui mng
ch i a con cho i mt s khc mc d sinh con nhng h
vn cha c cm gic yu con. Sau ny c rt nhiu b m ny sinh
tnh cm vi con cng vi s trng thnh v nhng ng tc ng

yu ca con. l tnh m con. Vy th trc v sau khi a tr ra

i tnh cm biu hin th no? Cc nh tm l tin hnh iu
tra vn ny. H tin hnh phng vn nhng b m sau khi
sinh con 3 thng. Cu hi c t ra l lc no cc b m cm thy
con mnh ng yu nht.
Kt qu l rt nhiu b m mang tnh cm khng nh khi
va sinh con (tnh thn). Cng vi s ln ln ca b, ngi m hiu
c cc loi tn hiu khc ci ca con mnh khin h dn dn
khng kht vi con.
Tnh cm m con li chia l hai thi k. Thi k u l th
tnh cm xut hin sau khi b cho i c hai ngy v ngi cm
thy con tr l mt sinh linh b nh. Loi tnh cm ny hnh
htnh t lc b m tr mang thai v mong ch con mnh c sinh
ra. l th tnh cm n nh. Thi k th hai l sau khi a tr ra
i c 3 thng nhng vn cha c cm gic yu con. l th
tnh cm ca ngi m cha mun sinh con nn tnh cm ca h
cha n nh.
Do c s khc nhau gia hai loi tnh cm ny cho nn thi
ca ngi m i vi con cng khc nhau. Thi k u, tnh cm
ca ngi m i vi con c tnh tch cc m thi k sau l th tnh
cm tiu cc. Cng c th do b m cha mun sinh con.
61. C TRNG CA TR EM V NHU CU CHE CH
Bn thch mu ph n p hay mu ph n ng yu. Ni
chung con ngi ta thng thch tip xc vi nhng ngi ph n
ng yu v h d ngi khc c cm tnh. M mu ngi ph
n p vn th hin s kiu sa ngi khc knh m sa.

Ngi ta hay a vi tr em. iu cng tht c l v

chng rt ng yu. Cho nn c ngi thy tr em thng b m,
ming khng ngt ni: B tht ng yu! V sao con ngi ta
thy tr em ng yu? C phi v chng ta thy tr em ng yu
sao?
Cc nh tm l hc lm sng t vn ny. D l ng
vt hay con ngi, khi con nh tt c u cn rt non nt. Tr em
cng mang r nt c trng y. Khi gp b, t nhin bn cm thy
b rt ng yu v mun v v. Nu nh t b ch khng yn
tm th bn mun b b ln. bn hnh thnh nhu cu che ch.
Ngi v ng vt u ging nhau, nu a n s kch
thch th nht nh c phn ng. Nu a n cho tr em mt s
kch thch mnh lit, tr em lp tc i b ln. l mt th d
in hnh.
Khi ta ang do trong cng vin cht nhn thy mt em b
ang chi, ta c th a vui vi b. Do b ng yu v c hnh ng
kch thch ta khin ta hnh thnh hnh ng a vui vi tr. Nht l
khi b biu hin s a vui th s ch ng kch thch mun che
ch ca ngi khc.
62. NHU CU TM TI CA TR EM
Cc nh tm l hc tin hnh iu tra xem con ngi
trc hon cnh mi hoc khi tip xc vi ngi l s ngh nh th
no? Hnh ng ca tnh hung gi l hnh ng thm d. Nhu
cu ca tnh hung gi l nhu cu thm d. Nhu cu thm d
xut hin khng bao lu sau khi con ngi ta sinh ra.
Th d a tr va ra i vi pht a mt nhn quanh.

Trong cc hnh v n gin v phc tp, tr em vn thch nhng

hnh v phc tp.
Vy th hnh ng thm d ca con ngi s pht trin th
no? S xut hin hnh ng thm d u tin ca tr c lin quan
n hon cnh. Cc nh tm l hc gi l nng lc phn ng.
Nng lc phn ng c t khi con ngi mi sinh ra v pht trin
cng tui tc. Tui cng cao th nng lc ny pht trin cng mnh.
Con ngi tin rng hnh ng ca bn thn c lin quan n hon
cnh. bi dng nng lc phn ng, hon cnh xung quanh c
tc dng tng i quan trng. Th d trong tnh hung tr khc, c
nhng b m phn ng rt nhanh nhng cng c nhng b m c
phn ng chm chp. Phn ng nhanh hay chm ca cc b m kch
thch phn ng ca tr. Trong trng hp b m c phn ng
nhanh s khin b hnh thnh mt loi quan nim Tt c cc hnh
ng u c mi quan h nhn qu. Cho nn, ch cn tr hnh ng
t c hiu qu mong mun th nng lc phn ng ca tr dn
dn mnh ln v hnh ng thm d ca b ngy cng mnh lit.
Mt s b m tin rng bt c hnh ng no ca bn thn
cng to ra phn ng ca tr. Tr cng c tnh hiu k vi hon
cnh mi. V li, tnh cm m con cng rt bn vng. Mc d trong
hon cnh mi, tr cm thy bt an v s hi nhng c m been
cnh l tr lp tc cm thy bt an v s hi nhng c m bn
cnh l tr lp tc cm thy bnh tnh v cng c dng kh mi.
Cng nh thuyn gp bo th phi c cng trnh gi, ch bo qua
mi i tip. Tr em coi ngi m nh cng trnh gi, cng l cng
an ton ca chng.

Nu nh t nh tr em hiu ngi m l c s an ton

ca mnh th l tc dng quan trng trn con ng trng thnh
v to lp quan h tt ca tr sau ny.
63. NHU CU T LP V YU THNG
Nhu cu t lp l mt i lp vi nhu cu li, cng l ni
tr em cn thot ra khi trng thi tm l da dm vo ngi m m
t lp.
Hin ti tnh cm ca con tr vi ngi m c gi l s
quyn luyn. C mt gi thit cho rng c s quyn luyn ca tr
mi c th khin chng t lp. Di y chng ta hy ly 3 th d
v s quyn luyn. Tham gia th nghim l a tr 1 tui v m
ca em. Mc ch hiu thi ca tr khi b cch ly vi m. Kt
qu th nghim chng minh, s quyn luyn ca tr vi m
c chia lm 3 loi:
1. Tnh hung c tuyt: Khi a tr b cch ly mi m th nh
nhng vn trng thi yn n. Nhng lc gp m th
li mun trnh gp m, cng khng mun m b m.
2. Tnh hung thng thng: Khi b v m b cch ly th b rt nh
m nhng yn n. l tnh hung n nh nht trong
3 loi tnh hung.
3. Tnh hung mt cn bng: Khi b b cch ly vi m th lun lun
biu th s khng yn n. Lc gp mt lin s vo lng
m va biu hin hnh ng c tuyt, xut hin tm l
mu thun.
Cc nh tm l hc gi tnh hung th 2 l tnh hung n
nh, hai tnh hung kia khng n nh. S khc bit gia n nh

v khng n nh l do s khc nhau ca kh cht v hon cnh tri

sinh cho b, cn l kt qu to thnh qua thi gian giao lu ca b
vi m trong mt nm.
Trong 3 tnh hung a tr tnh hung th hai giu t
cht thm d a tr tnh hung th nht qu lnh lng, cn a
tr tnh hung th ba rt kh xa ri m, v th kh p ng c
hnh ng thm d.
Cn c vo kt qu p ng c s t ch cao
trong tng lai, vic hnh thnh quan h quyn luyn gia m v
con rt quan trng. Ch cn tr c tinh thn n nh v ly ngi m
l ni an ton tin hnh thm d mi c th c c s c lp
nghim chnh bn cnh m.
64. TNH BN NNG
C mt s kin cho rng con ngi kh trnh khi s sai
khin ca lng ham mun. Nht l ngi giu c th lng ham mun
cng mnh. Nhng cc nh tm l hc li cho rng ng lc nguyn
thu nht sai khin hnh ng ca con ngi l tnh bn nng.
Ci gi l tnh bn nng l ch mt s c quan mn cm kch
thch con ngi. Nhng c quan ny hnh thnh khoi cm. t
c mc ch , con ngi s dng nng lng bn thn tm
ti khoi cm.
Tnh bn nng thng thng c tnh ph cp. V li tnh
bn nng hnh thnh khi con ngi va sinh ra v i cng vi i a
s hot ng ca con ngi.
Mt s b phn c quan h mt thit vi s sng cn ca
con ngi. V th, khi ngi ta tm n khoi cm khng nhng duy

tr cuc sng m cn c tc dng duy tr ni ging. n mc cng u

l nhng loi khoi cm. a tr b m c s khoi cm v
ng n ung. Khi nhng a tr khng th t mnh hnh ng,
chng phi dng n nng lng ca tnh bn nng.
Qua tui nhi ng, bc vo tui thanh xun, tnh bn nng
ca con ngi chuyn thnh hnh ng v mc ch sinh sn. Lc
ny nng lng ca con ngi u c a n nhng ngi cng
tui v tm khoi cm trong s kt hp nam n, ly v ly chng.
65. S THNH THC CA BN THN VI NHU CU
Nhu cu yu ng ca tui thanh xun c gi l Mm
mng ca tnh yu hoc l S bt u ca tnh yu. l th
tnh cm mi l, l dc vng mnh lit i cng vi tui tr.
Tui tr coi ngi khc gii nh sn lm i tng yu
ng, trong hm cha s hng phn. V th t trong su thm
tm hn ngi tr tui hnh thnh nhu cu c tnh kt hp bn b
vi ngi khc gii.
Yu ng i cng vi tnh dc mnh lit. Bn thn con
ngi thi k ny c mi lin h mt thit vi c th v s pht
trin sinh l. C th trng thnh l tiu ch pht trin kch thch
t.
Con ngi khi 14 tui c coi l bc sang tui thanh
xun. Tui thanh xun l tui pht trin nht c quan sinh dc v
cng l la tui tit ra kch thch t. Kch thch t ca nam n khc
nhau r rt.
Cn c v s tit ra kch thch t, c th con ngi dn dn
chn mui. chnh l s hnh thnh nam n trng thnh. S

pht dc ca nam c biu hin nh mc ru, v ting, ngc n

v.v S pht dc ca n gii c biu hin l tuyn v pht trin,
c kinh nguyt v.v Ni mt cch chnh th, gn ct nam gii
ngy cng cng cp, ngc n gii ngy cng trn tra. iu c
nh hng ln n s trng thnh ca con ngi. cng l thi
k c nhiu p lc vi tui tr.
V tt c nhng ci u lin quan trc tip n nhu cu
cho nn gii tr ly lm c hi m sinh ra hng th vi tnh bn
nng.
66. THUYT HC TP LUYN I
Tnh cm yu ng vi nhu cu tnh dc c phi l c
trng vn c ca con ngi hay khng? tm hiu vn ny, cc
nh tm l hc tin hnh quan st t m hnh ng ca ng vt
v nhiu ln lm th nghim trong nhng iu kin khc nhau.
Kt qu chng minh tnh dc l bn nng ca ng vt.
Nhu cu tnh dc khng ging nhu cu tnh yu. Con ngi
ta rt kh tin rng ng vt cng c tnh yu nh con ngi. Cc
nh tm l hc cho rng, khi con ngi ta bc vo tui yu ng,
c bit l khi bc vo giai on yu ng cung nhit th cn
phi c y cc iu kin. Th nht l cn c s gio dc v
cch yu. Chng ta cn tha nhn trong x hi cn tn ti mt th
vn ho i tnh. Nhu cu tnh yu ca con ngi chu nh hng ca
loi vn ho . V th tri thc hc tp c lin quan c yu ng,
l yu t quan trng ca con ngi khi trng thnh.
Trong thc t, nhu cu tnh cm v tnh cm chu nh
hng ca thi gian v a im m thi gian v a im c sj

khc bit ln. Giai on trung th k, tnh cm yu ng cc

nc chu u khng bao hm sc thi tnh cm tnh dc m l loi
i tnh thn thnh, thun khit. Nhng gn y, ngoi i tnh cn
bao hm nhu cu tnh dc. c bit l in nh c nh hng ln
n yu ng v nhu cu tnh dc. Nhng con ngi thng ch
dng tnh dc gii quyt nhu cu tnh dc ca bn thn.
Gn y trn vo tuyn thng thy hnh nh yu ng
nam n. Ngay c tit mc dnh cho cc em cng c tnh cm yu
ng. Nu nh mt s hnh tng v tnh tit yu ng u
l tnh yu l tng v lng mn th mt s tr em n tui trng
thnh u lm theo phng php sn c. Tit mc yu ng
khng ch nh hng n bn thn tr em trong hin ti m cn nh
hng ln n nhu cu yu ng ca cc em khi n tui trng
thnh. V th, gii tr rt nhit tnh trong yu ng v thng tm
n nhng ngi bn l tng. C th ni cc em c kinh nghim
yu rt phong ph.
Qua tui nhi ng, bc vo tui thanh xun, bn nng tnh
dc ca bn thn dn dn chuyn sang nhu cu sinh tn. Sau ny
nhu cu tnh dc ca con ngi kt hp vi nhu cu sinh tn.
Cc nh tm l hc chng minh, ngi tham kho vn
yu ng ngy cng nhiu, kinh nghim yu ng thc t ngy
cng phong ph.
67. I TNG YU NG
Tnh yu cn c s ng lng nht tr ca c hai bn mi
thc hin c. V th, i tng yu rt quan trng. Trc kia
cha c iu tra c th nn khng c cch no so snh. Cn c con

s iu tra Tky vo nm 1982 th c 70% s hc sinh c tnh

cm thn thit vi ngi khc gii.
Vy th, con ngi ta cn tm c ngi yu l tng
thch hp. Ci gi l thch hp v ngi ta chng ai ging ai. Mi
ngi u cn c vo s th nghim ca bn thn m tm cho mnh
i tng yu ng l tng.
V th nu c mt ngy, i tng yu xut hin trc mt
bn th trong con ngi bn s ny sinh yu t sinh l hng phn.
gi l ting st i tnh. Cn c vo con s thng k ca cc
nh tm l hc, khong 50% s ngi trng thnh tri qua ting
st i tnh.
Ngi ta pht hin thy b ngoi c tc dng quan trng
cho ngi khc gii . Ni chung b ngoi xu p khng c my
tc dng trong nhng ngi cng gii nhng gia ngi khc gii th
yu t li tr nn cc k quan trng. V th nhng ngi p
thng d gy nn ting st i tnh.
Vy v sao din mo li l yu t then cht gy nn ting
st i tnh. Cc nh tm l hc gii thch c iu .
V i tng yu ng m con ngi ta gp c trong
qu trnh trng thnh l mt ngi p, c sc cun ht nn trong
qu trnh tm hiu, ngi ta s la chn nhng ngi c b ngoi d
coi.
Khi chn ngi yu c sc cun ht, ngi ta s c c
s nh gi tt p ca x hi cho nn con ngi ta i tm ngi
yu l tng lm ngi yu ca mnh. iu hnh thnh gi tr
trc quan tm l ca rt nhiu ngi. Vy th thng qua vic tm

ngi yu l tng cho mnh, v tr ca bn thn s c nng cao

do c s ca ngi ca mi ngi trong quan h x hi.
68. S HNG PHN CA TNH YU CHN MUI VI
S INH L
Theo con s thng k, 50% s ngi trng thnh gp
ting st i tnh. Vy th tnh cm khi gp ting st i tnh s th
no? Ni mt cch c th, hai bn gp nhau lp tc cm thy rt
gn b. Cm gic mang n s hng phn khng th nn
c, tri li cng km nn cng b kch ng.
Khng nhng ting st i tnh to thnh tnh cm cung
nhit m cn to nn s hng phn. Khng c s hng phn v
tnh yu cung nhit th khng th gi l c st i tnh.
Cc nh tm l hc cho rng: tnh yu st nh cn c 3
iu kin. Th nht l s hng phn. Hai bn u bcl r tnh cm
ca mnh. vy th ngi tr tui c kinh nghim g trong c st i
tnh. Cc nh tm l hc tin hnh iu tra nhng sinh vin i
hc theo hai ni dung. Th nht l c st i tnh u tin xy ra khi
no. Th hai l sau xy ra my ln na. Kt qu chng minh
nam gii c th xut hin c st i tnh ln th nht vo nm 13,6
tui, n gii c th xut hin c st i tnh vo nm 13 tui. V li,
s ln gp c st i tnh ca n gii nhiu hn nam gii. iu th
hin r n gii trng thnh sm hn nam gii.
Nhng sau 20 tui, nam gii c nhiu c st i tnh hn n
gii. iu chng t trc tui 20 n gii c nhiu c st i tnh
hn sau tui 20. Kt qu iu tra ch r, sau 20 tui, nam gii lng
mn hn n gii.

Vy th v sao li xut hin hin tng trai ngc nh vy?

Theo cc nh nghin cu, sau tui 20, thc kt hn ca cc thiu
n tr nn mnh lit cho nn ngy cng t m mng lng mn.
X hi hin i l ch x hi mt v mt chng. Nu
nh yu mt ngi th iu l tng nht l kt hn vi ngi
y. V th, ngi ta tng i thn trng trong tnh yu. Rt nhiu
ngi khng mun tha nhn tnh yu ca mnh. Nh vy i vi
tnh yu, n gii hin thc, l tr v thn trng hn nam gii.
69. BC B TRN PHN I TNH CM LUYN I
Nu nh bc cha m phn i tnh yu ca con ci th con
ci c cm thy b km nn khng? Nu thc s nh vy th cng
kch thch tnh yu ni con tr.
Trong hin thc cuc sng, khi tnh yu b ngn tr th nh
ngn la c ngn gi thi. T yu n kt hn, ngi tr tui t
trong gia nh m i n cuc sng c lp. ng thi, l s gn
b mt thit v kt hp gia 2 ngi thnh mt gia nh. iu
khin cho mi quan h vi nhng ngi xung quanh ngy cng phc
tp. V th, khi hai ngi chun b kt hn khng ch da vo tnh
yu lng mn m cn tham kho kin ca c hai bn gia nh,
ngi thn.
Vy th, nu nh b cha m phn i th s nh hng nh
th no ti tnh cm ca hai ngi ang yu? Hai ngi liu c v
th m chia tay nhau?
Cc nh tm l iu tra v ch r khi hai ngi yu nhau
m b ngn cn th tnh yu ca h cng thm thit, tnh cm ngy
cng gn b v cung nhit.

Khi cc nh tm l hc tin hnh iu tra lp thanh nin 17

tui th thy 30% trong s bc vo yu ng. Nu cc em
b gia nh phn i yu ng th lp tc t s i lp vi cha m,
ngi thn. S i lp khin cho i tr cng gn b vi nhau
mt thit hn.
Vy th s ngn cn tnh yu khng nhng khng chm dt
c tnh yu m cn khin i phng t chng li. Cn c vo
s nghin cu ca cc nh tm l hc th khi tnh cm b ngn cm
th ngi b ngn cm s c biu hin tm l chng li v li cng
khin cho hai bn pht trin mi lin h ngy cng mt thit. Do b
cha m phn i, tnh cm hai bn d tin n bc nhy vt.
70. NHU CU NHN THC VN HO
in nh khiu dm tng mt do b th tiu v n gy tn
hi n o c chung, m hoc rt nhiu ngi vo vng phm ti.
Chnh xc l in nh khiu dm l u mi phm ti nhng c
ng l nguyn nhn gy ra hnh vi phm ti hay khng?
Cc nh tm l hc tin hnh iu tra 1000 ti phm. H
mun tm hiu xem s phm ti cui cng c lin quan n vn ho
tnh dc hay khng? ng thi cc nh tm l hc tin hnh iu
tra cc phng din phm ti khc, sau tin hnh so snh vi
phng din phm ti tnh dc. Kt qu h pht hin ra phm nhn
phm ti tnh dc u xem phim nh khiu dm.
Rt nhiu ngi lo lng nu bung lng vn ho tnh dc d
khin phm ti v tnh dc tng ln. Nhng lo lng ny l khng
cn thit.
Chnh ph M tin hnh thng k nh hng ca vn

ho tnh dc vi x hi v tin hnh iu tra v ti phm tnh dc.

Kt qu cho thy sau khi con ngi c gii thch v vn ho tnh
dc th mc phm ti ngy cng t i. Nguyn nhn v sao? V
con ngi l ng vt cm tnh, nu nh ngi ta cm thy c
chuyn phin phc hoc khng my hng th th ngi ta s khng
hnh thnh tnh tch cc. V th, c th ni tnh vn ho km nn
nhu cu tnh dc ca bn thn.
Loi ngi bc sang th k XXI, s nhn thc t
nhin v bn thn con ngi khng ngng pht trin, nht l mt s
nc phng Ty. T nhng nm 1970 c ch trng gii
phng tnh dc, t do sinh hot tnh dc. Cho n nay vn gii
phng v t do tnh dc vn l vn ang c bn ci.
71. QUAN H GIA KHIU DM VI PHM TI
Ngi ta ni nhng nc Bc u u l nhng nc t do
v chnh iu dn n s gim thiu ti phm.
Theo con s thng k ca cnh st an Mch, s m ca
khin cho tng th hnh vi phm ti gim. Dn chng c thay
i v nhn thc ti phm.
Do nn vn ho m ca, dn chng bt u c thi
khoan dung i vi nhng hnh vi phm ti v khng cho rng
nhng hnh vi phm ti l rt nghim trng. Cho nn h khng bo
cnh st v lng phm nhn c chiu hng gim. Nhng ch cn
c vo nhng hin tng , chng ta kh ni r c s m ca
c kh nng lm gim vic phm ti hay khng?
Tuy s m ca c lm gim s v phm ti nhng khng
th lm gim ti phm bo lc. T khi b nhng lnh cm, t l

nhng v n cng dm ta h nh khng c g thay i. Vn

ny c mi lin quan mt thit vi tnh hnh cc nc cho nn
khng th da vo t liu ca an M ch m ni r c vn .
Cc nh tm l hc so snh s m ca vi nhng v n
cng dm gia cc nc trn th gii v chng minh rng nhng
nc m ca nh M, an Mch, c t l v n cng dm nhiu
hn nhng nc nh Xingapo, Anh, v.v v hin ti nhng v n
tng t loi ny xy ra tng i nhiu.
iu th hin r thi khoan dung ca dn chng vi
ti phm v tnh dc v t l s lng ti phm gim. Tri li, do s
kch thch ca vic m ca c mt s ngi sau khi xem phim bo
lc khiu dm bn m phng v hc tp. iu ny tr gip cho s
hnh thnh ti phm bo lc.
Cn c vo iu tra ti phm, cc nh tm l hc pht
hin ra rng khng ch c k phm ti xem phim khiu dm m
k phm ti cng dm rt c hng th vi phim khiu dm, bo
lc. V vy, vn ho bo lc khiu dm c tc hi cc ln vi con
ngi ta.
72. QUAN H GIA TNH NHU CU V TNH CNG
KCH
Vn ho khiu dm khin con ngi hnh thnh tnh dc
mnh lit. Ngi xem phim khiu dm bao lc c th dn n phm
ti cng dm v bo lc. Vy s thc c phi nh th hay khng?
Mun chng minh trc tip vn ny rt kh. V vy cc
nh tm l hc tin hnh nghin cu v iu tra nhiu mt v
mi quan h gia phim khiu dm vi nhu cu cng kch.

Ngi tham gia th nghim nhu cu cng kch v ngi ch

tr th nghim sau khi b kch thch li dng ngi trc kch thch
ngi sau. Sau cn c vo s ln kch thch v mc phn ng
m tin hnh iu tra nhu cu cng kch.
Phng php th nghim l hc sinh xem phim vi
nhng ni dung khc nhau. Cn c vo mc phn nh ca hc
sinh sau khi xem phim o s mnh yu trong nhu cu cng kch
ca cc em.
Ni dung phim c ba loi: Phim khiu dm, phim bo lc,
phim khng khiu dm cng khng bo lc. Sau khi hon thnh th
nghim cc nh tm l hc pht hin thy ngi bo th kch lit
nht khng phi l s hc sinh xem phim bo lc m xem phim
khiu dm.
Ngi ra cc nh tm l hc cn o c huyt p ca hc
sinh trong lc th nghim. Hc sinh trong lc xem phim khiu dm
huyt p tng vt ln th hin r s hng phn. iu khin cc
nh tm l hc pht hin c nguyn nhn ca hnh ng cng
kch.
Nhng trong mt th nghim khc, mt s hc sinh sau khi
xem phim khiu dm th li trong tnh hung kim ch cng kch.
C th thy mi quan h gia in nh khiu dm vi hnh ng
cng kch khng phi l n gin.
Theo kt qu nghin cu gn y, mu thun hnh thnh
do ni dung phim khiu dm khc nhau. Nhng phim khiu dm c
y tnh ngh thut khin con ngi cm thy vui v c tc
dng km nn cng kch m phim khiu dm bo lc gip cho dc

vng cng kch ca con ngi pht trin.

chng minh vn ny cc nh tm l hc li lm mt
cuc th nghim khc. H cho hc sinh xem bn loi phim:
Phim khiu dm, phim bo lc, phim va khiu dm va bo lc,
phim thng thng.
Sau khi xem xong nhu cu cng kch ca nhng ngi xem
phim theo th t t mnh n yu l: ngi xem phim bo lc
khiu dm, ngi xem phim bo lc, ngi xem phim khiu dm,
ngi xem phim thng thng.
Nhn t kt qu phim khiu dm khng c my quan h
n ti phm nhng trong bao hm t nhiu mi quan h vi
hnh vi bo lc.
Phim khiu dm bo lc c nh hng rt xu n con
ngi. l mt vn x hi nghim trng cn ch .
73. IU TRA V LUYN I CA NGI TR TUI.
Ngi xa c cu, khi kt hn l lc bt u xa nhau. Trong
hin thc cuc sng d hai ngi c th non hn bin nhng cha
chc sng c c i bn nhau. Trong thc t rt nhiu ngi yu
nhau cha lu xut hin nhng vt rn nt.
Tnh yu c l l s au kh. b sung cho ni thng kh
con ngi tm thy s kch ng v nim vui trong tnh yu. Ni
au kh v bi thng ca s tht tnh khng c g b p c.
Vy v sao nhng i thanh nin nam n tng th non hn
bin li chia tay. Cc nh tm l hc tin hnh iu tra hn 100
i trai gi v thy r khi yu nhau rt t khi c hai bn u ni li
chia tay m phn ln ch c mt pha yu cu chm dt.

Nhn t ln nht ph v quan h gia hai ngi l mt pha

cm thy chn chng mt mi. Bn thn tnh yu l mt th tnh
cm hng phn mnh lit. Nu khng c th quan h gia hai ngi
t nhin b lnh nht.
Cn mt l do rt quan trng l th hiu v hng th ca hai
bn khc nhau. Trong nhng ln tip xc c hai bn tt s hiu c
hng th v th hiu ca nhau, nu nh pht hin ra c nhng ch
khng hp nhau th hai bn rt d chia tay.
Cn mt nguyn nhn na l mt bn mun c lp. Tnh
yu t nhin b s rng buc nhng con ngi l mt loi ng vt
thch c lp. H nui kht vng t do mnh lit.
Mt khi nhu cu t do ngy cng mnh lit th h khng
mun s rng buc ca i phng. Th l hnh thnh im khi
u cho s chia tay gia hai bn. chnh l nguyn nhn dn n
s chia tay trong tnh yu.
Theo con s iu tra d l nam hay n th yu cu chia tay
vi ngi yu c c lp tng i nhiu. Hin tng ny
ph bin rng ri nc M .
Ngoi nhu cu c c lp, con ngi cn xut hin nhu
cu dch chuyn v tnh cm. l nhu cu c mi ni c rt ph
bin trong hin thc cuc sng.
74. NHU CU KHI KHNG C CM GIC VI S VT
BN NGOI
Chng ta u khng thch s kch thch v cng thng qu
nhng xung quanh ta li c rt nhiu s kch thch khin ngi ta
rt cng thng, p lc ca cng vic, cng c giao thng, ting n

ca cng xng v.v u c nh hng khng tt n con ngi.

C lc ting n m cng khin ngi ta c cm gic ic tai.
Thm ch c ngi do khng chu c s kch thch t bn ngoi
m ny sinh tng git ngi.
Chnh v nhng kch thch v p lc ca th gii bn ngoi
khin con ngi rt mun sng trong nhng cnh in vin. Nhiu
ngi mun t cng vic sang mt bn, i ngh nhng ni thong
mt, trnh xa th. Nhng ni tuy p nhng chng ta cng
ch c hng trong mt thi gian ngn ngi. Chng ta li phi tr
v thnh ph. Ngoi vic ri xa th gian, nu khng bn s khng
bao gi trnh c s kch thch.
chng minh xem con ngi c nh hng g trong hon
cnh khng c s kch thch hay khng, cc nh tm l hc mi
sinh vin i hc lm mt th nghim. Kt qu th nghim chng
minh, con ngi cn cn c mt hon cnh kch thch mnh lit.
Th nghim lm trong mt phng nh c iu ho, ngi
tham gia nm trn mt chic ging n, eo mt chic knh khng
nhn thy g, i mt chic gng tay dy khng s c vt g, l tai
c bt kn. Trong khi tin hnh th nghim, ngi tham gia ch
c php n cm v i v sinh, cn tt c thi gian phi nm trn
ging khng c lm bt c vic g.
Khng lu sau nhng sinh vin tham gia th nghim u bit
l nhng ci ta h nh nhng con ngi tu trong hon cnh
rt d chu, nhng trn thc t th khc, ngi ta khng th chu
ni. Trong s nhng sinh vin tham gia th nghim, ngi chu ng
gii nht tnh trng cng ch ko di trong 2-3 ngy thi.

m u tin, cc sinh vin cn cm thy d chu nhng

n m th hai h bt u cm thy nhm chn. Trong hon cnh
n iu nhm chn khng th chu ni , ngay c bi ton n
gin nht h cng lm sai. V th, sau 2-3 ngy th nghim, cc sinh
vin t nhin xut hin o gic. Thm ch h cn nhn thy nh sng
chia lm my hnh nh. Tuy tnh trng ti t ca h t nhin mt i
sau khi dng th nghim nhng h vn thc r rng rng nu nh
trit b i nhng kch thch, con ngi s ny sinh s khc
thng.
ng nhin, trong hin thc cuc sng, iu chng ta tm
n l c s bin i nht nh v ch cn c s kch thch ph hp
ch khng phi l s kch thch qu .
75. TRC NGHIM NG C HIU K CA VN
NGI
ng khi bn i gp mt gim c cng ty nhng khng
may ng ta ang bn tip khch. Th l c th k dn bn vo mt
phng khch sang trng v bn ch . Qu 5 pht m cha
thy ng gim c vo, bn nht nh cm thy nhm chn. Th l
bn bt u ch quan st xung quanh gian phng hoc ng dy
ngm phong cnh bn ngoi ca s. Cc nh tm l hc tin hnh
quan st vn ngi trong tnh trng ch i cng ging nh
ngi, cng c nhng hnh vi thm d. Nhng vn ngi thng
thng qua mu sc ca khung ca tm n ca s. Sau khi chng
pht hin ra ca s th khng ngng quan st ra pha ngoi.
Tr em cng c lc mi chi qun n. Vn ngi cng nh
vy. Tr em thng nhn c s c v nhng vn ngi sau khi

chi tr chi tuy khng c c v nhng vn chi nhit tnh.

Hnh ng hon ton da vo ng c t thn vn ngi m
khng chu tc ng ca s kch thch bn ngoi.
Cc nh tm l hc chia s hiu k lm hai loi: Mt l s
hiu k m rng, hai l s hiu k c bit. S hiu k m rng
khng c mc tiu nht nh, chu nh hng ca cc loi tin tc.
S hiu k c bit c mc tiu nht nh, hnh thnh khi con ngi
mun hiu bit mt vic g. Ch cn p ng mt lng tin tc nht
nh th s hiu k c p ng. V th, s hiu k c bit l
mun ginh c mt mt v tin tc. V th khng phi bt c tin
tc no u dn n s hiu k.
C ngi lin h hnh ng nhn thc vi tnh hiu k ca
con ngi v cho rng hnh ng nhn thc cng l hnh ng thu
thp tin tc.
76. S GIAO LU TNH CM GIA CHA M V CON
CI
Con ci t thnh tch hc tp tt l nim vui ca cha m.
Khi bit tin con ci t kt qu hc tp tt th cha m dng mi
cch th hin tnh cm ca mnh. Dng li ni mi ch biu hin
c mt na nim vui m mt na nim vui na phi dng hnh
thc vt cht biu hin.
Cc bc lm cha m c nhiu c hi th nghim nim vui
ny. Ngoi vic khen thng, cha m cn mua cho con ci nhng g
chng thch. Cha m s cm nhn c nim vui ca con tr m con
tr th c th chng mun. Lc c con ci v cha m u chm
trong nim hnh phc.

Nhng xin ch , cha m dng hnh thc vt cht thng

cho con ci cn c mt tin . l con tr cn ginh c thnh
tch c bit. Tuy cc bc cha m dng nh khng ch n im
ny nhng khi tr em khng t c thnh tch th chng cng
khng mun th chng thch. Tri li, nu nh cc em lin tc t
thnh tch tt th cha m c thi quen cng phi thng lin tc cho
cc em.
Nhng s giao lu gia m v con s hnh thnh mt th
tnh cm khin bn thn b khng ch bi tin th lao. Loi tnh cm
ny s lm gim i hng th t gic ca cc em. Nhn t chnh th,
hnh vi mang tnh ch ng ca cc em cng gim i. Tt nhin l
ng cc em c gng hc ch v s cha m qu trch. cng
khng phi l t nguyn ca cc em. Cho nn b i s thng pht,
tr em s da theo th hiu v hnh ng vn c ca bn thn, rt
c th cc em li hc tp nghim tc.
Trong thc t cuc sng, cc bc cha m thng mua qu
thng cho cc em. Rt nhiu ngi khng ch n iu v
cho rng hnh ng ca mnh khng c g sai tri. Nhng cch lm
nui dng cc em mnh tr thnh ngi ch da vo nh hng
ca p lc bn ngoi mi hnh ng.
77. NGUYN L CHIT KHU CA NGUYN NHN
BN TRONG
C nhiu trng hp tr n cm chm chp, b m qut:
Con! ng l m na, n nhanh ln cn i lm bi tp!
- Con ang mun i lm y!
- Nhng sao con n ung chm chp th?

- y l lo m c ca cm lm con khng mun lm bi tp na.

- c ri! K thc con khng mun lm ngay t lc u.
Lc , con tr nht nh s ngh: M mnh tht khng hiu
mnh. Tht l mnh mun lm bi tp nhng m khng tin mnh.
Suy ngh k cng mt cht, vic hnh nh rt kh bn
ci. Chu b vn mun i lm bi tp m ngi m ni cng l
chu b chu kh hc bi. Vy v sao chu b khng mun i hc
ch v li m ni? Xem ra ta h vic c nhiu bt hp l.
Nhng trong thc t cuc sng, qu thc c tn ti nhng chuyn
nh vy.
Cc nh tm l hc cho rng: Hnh ng ca con ngi l
do bn thn quyt nh. Khi con ngi ta thy c mt lc lng
mnh m bn ngoi khin ngi ta khng th chi phi hnh ng
ca bn thn th mc d bn thn mun lm vic vn km theo
s kh chu.
Th d trn do p lc ca b m p con i hc khin cho
con tr cm thy kh chu cho nn d l a tr c mun i hc
cng khng mun i na. Nu nh ngi m kin nhn thm vi
pht m khng gic gi con nhanh nhanh i hc th kt qu hn s
khc i. Tm l lm tri li ca con tr khng phi l khng mun
hc tp m l mun hc nhng li c cm gic kh chu.
Xin hy ghi nh, khi ngi ta khng th da vo ch ca
bn thn quyt nh hnh ng ca mnh th s khng xut hin
s nhit tnh v c gng cng tc.
78. L LUN NHN THC BN THN VI NG C

T PHT
Khng c ngi no v c ca ngi m khng vui v.
Trong tm l hc x hi c l lun nhn thc bn thn. Ni dung c
bn ca l lun l thi ca con ngi. C th hiu mt s tnh
cm v mt s cm gic ni ti khc ca con ngi c th thng qua
s quan st hnh ng ca h v s phn nh hnh ng y. Do s
nhn thc hnh thnh trong con ngi ta cho nn s xut hin
mt s tnh hung khng c cch no gii thch c.
Th d: c em hc sinh v khng thch thy gio m khng
thch hc. Nu nh dng l lun t nhn thc th cc em s t gic
hc hn nhiu.
chng minh qu trnh t nhn thc ca con ngi, cc
nh tm l hc lm th nghim di y. Trc ht, trc 3 tun
lm th nghim chnh thc, cc nh tm l hc tin hnh iu tra
tnh cch ca tt c nhng nhn vin tham gia th nghim. Khi lm
th nghim chnh thc, cn mi ngi chn mt trong ba tnh
hung di y xong mi tin hnh th nghim.
A. Nguyn nhn iu kin bn trong: tnh cch ca ngi tham gia
th nghim thch hp vi th nghim .
B. Nguyn nhn iu kin bn ngoi: tnh cch ca ngi tham gia
th nghim khng hp vi th nghim .
C . Khng c nguyn nhn iu kin: khng a li bt k tnh
hung no.
Sau khi kt thc th nghim, ngi ta pht hin ngi chn
tnh hung th hai thiu nim tin hn so vi hai tnh hung kia.
iu a n cho chng ta mt cc din gio dc rt c

 ngha. Cch nh gi ca hc sinh c nh hng rt ln n ng

c hc tp ca cc em. Nu nh t gc tm l mun tip cn vi
thy gio th ng c t gic ca cc em s tng ln. Nhng nu nh
v nguyn nhn iu kin bn ngoi bt buc cc em phi hc th
ng c t gic hc ca cc em nht nh gim xung. V th, chng
ta cn nh d l vic g th ch c iu chnh nguyn nhn bn ngoi
v nguyn nhn bn trong mi t hiu qu cao nht.
79. TNH T CH
Mt nguyn nhn quan trng kinh t Nht Bn pht
trin l cht lng hng ho ca Nht Bn rt cao. Nht Bn, hu
nh mi x nghip u c tiu t hot ng t C n ZD. Mt s
phng php hnh ng ca tiu t c s khc nhau gia cc x
nghip. Nhng nhn t tng th, vn cht lng sn phm, hiu
qu cng tc, thnh phm, an ton lao ng v.v hon ton da
vo nng lc ca cc thnh vin trong tiu t.
B quyt thnh cng ca nhng tiu t quyt nh tnh
t ch ca cc thnh vin. H khng lm vic theo mnh lnh ca
cp trn m hon ton da vo ch ca bn thn lm vic. iu
khin h ng thi pht hin c bn thn va c c nim
vui. Tnh cm gip cho s hnh thnh mt tp th y sc
mnh.
Cc nh tm l hc cho rng: ch ca bn thn l c s
quyt nh hnh ng, do nguyn nhn t thn dn n cho nn gi
l tnh t ch. Ngi t hiu c bn thn c gi l k
mnh. Tri li, ngi thiu ch t ch c gi l k yu.
K mnh l ngi c th t chi phi s phn mnh. Tt c

hnh ng ca h u xut pht t t thn h. K yu l ngi

thiu ch, bn thn chng qua ch l k li bing.
Hai trng thi tm l c nh hng ln vi hnh vi ng
c ca con ngi. Ngi cho rng bn thn mnh m l ngi c
tinh thn lc quan tch cc, c th nhn bt c s khiu chin no.
K cho rng bn thn yu th lun lun tiu cc phng th, thiu
tnh quyt on, ln trnh s khiu chin. Ngi mnh t thy
nng lc tim tng ca bn thn. Ngi yu li cm thy bn thn
mm yu, nhu nhc khng c ti nng.
Vin chc trong cc x nghip ca Nht Bn thng qua vic
tham gia hot ng cc tiu t mang y tnh t ch c th pht
huy c tnh tch cc ca bn thn, cm thy bn thn l ngi
ch x nghip. Nh vy, t nhin x nghip s lm n pht ti m
ngy mt i ln.
80. TNH NNG NG VI THU NHP
Vic khen thng cho hc sinh t thnh tch cao c nhin
l rt quan trng nhng hnh thc trc tip dng tin khen thng
c nhin khng phi l bin php hay.
Rt nhiu ngi cho rng, tuy thng qu cho tr em khng
phi l vic xu nhng cha chc l vic tt cho cc em. V li, c
nhng kin khc nhau trong vic khen thng nng cao thnh tch
cho cc em.
Cc nh tm l hc cho rng: vic pht phn thng cho
cc em lm gim tnh tch cc hc tp ca t thn hc sinh.
chng minh, cc nh tm l hc lm nhiu th nghim v tin
hnh phn tch hnh ng ca cc em. Kt qu cho thy tin th lao

s lm gim tnh tch cc ca con ngi. Cc em hc sinh c

nhn tin th lao hay tin thng th thng mt i tnh tch cc
hc tp.
V vy, khng cn dng phng thc thng qu nng
cao tnh tch cc hc tp ca cc em. Hy vng mi ngi u bit,
phng php ny tim n mi nguy hi v l phng php khng
t bt c hiu qu no.
81. CM GIC I BNG V MUN N
n l hnh ng dn n t cm gic i bng. iu qu
khng sai. Nhng thng qua s iu tra v hin tng i bng, cc
nh tm l hc pht hin ra s hnh thnh cm gic i bng khng
phi l gin n nh th.
Trc kia, ngi ta cho rng nguyn nhn i bng l do
bng rng. Nhng hin ti ngi ta khng cn gi quan im
na. Hin ti, ngi ta dng ph bin l lun trung tm thn kinh
gii thch vn ny. Cc nh tm l hc thng qua ng vt chng
minh, trong i no c trung tm iu tit nhu cu n ung. l
ni tp trung dy c trung tm hnh ng v tnh cm. Nu nh
bn trong b phn ny b ph hoi th nhu cu n ca ng vt s
tr nn khng khip. Nu nh bn ngoi b phn ny b ph hu
th ng vt s tuyt thc n cht. Nu nh dng dng in bn
kch thch bn ngoi b phn ny th mc d n rt no, ng vt
li bt u n tip. Tri li, nu nh tin hnh kch in bn trong
b phn ny th ng vt c i cng khng n g. Chng ta gi b
phn bn trong l Trung tm bo no, b phn bn ngoi l
Trung tm n ung.

Hai trung tm thn kinh ny rt mn cm vi s thay i

ng Gluc trong mu. Nu nh lng ng Gluc h xung
di mc bnh thng th rt nhy vi trung tm n ung. Nu nh
lng ng Gluc ln trn mc bnh thng th rt nhy vi trung
tm bo no. Ngi v ng vt u cn c vo s iu tit khng
ngng ca hai trung tm thn kinh ny m khin cho lng ng
trong mu c cn bng.
T gc y hc phn tch, giai on trc khi n tt nht
l khng nn n bt c th g. V hoa qu, tinh bt, ng u c
Gluc cho nn n g cng khin lng ng trong mu tng ln.
Nhng cm gic no khng ch do s tng lng ng trong
mu quyt nh. Nu nh n nhiu loi thc n nh khoai s, khoai
lang th d n bao nhiu lng ng trong mu cng khng tng
ln. Ch n khi bng cng trn th trung tm thn kinh bo no mi
hot ng. Ni cch khc l do n nhiu m khin cho d dy cng
n ln nht th trung tm thn kinh bo no mi hot ng bo
dng n.
Do d dy khng tha nhn na th ngi ta mi dng n.
iu ny hon ton khc vi cm gic no khi lng ng trong
mu tng cao. Mc d ung nc cng c th gip ngi ta no bng
cho nn ch cn trong d dy c mt th g l ngi ta s ht
cm gic i bng.
82. C TH CA BNH I
Mui, vitamin, protit, v.v u l cht dinh dng cn
thit duy tr s sng. Nhng nu nh thiu nhng nguyn t ,
ngi ta s phi n thc n b sung. S n ung c lin quan n

vic b sung cht dinh dng gi l c th ca i.

Ngay c ng vt cng chn th thc n cn b sung cht
dinh dng. Nu nh c th chut thiu cht protit th t nhin
chng s chn n c cha protit. Nhng con chut thiu vitamin
B s n mt lng ln cc loi men b sung vitamin B. Tng t
nu thiu cc loi vitamin khc, chut cng s tm n cc loi thc
n khc nhau. Khi ngi ta c trc mt ch chut tt c cc loi
thc n cha nhng cht dinh dng khc nhau m chut n n th
c th khng nh ch chut ang trong tnh trng khng c
cung cp cht dinh dng. Ngoi ra chut cn bit chn cc loi
thc n m chng thy thiu. Tuy c th chut khng phi tim n
tnh thch ng m vn l mt b mt cha m ra c. E rng
khng phi b phn i no ca chut pht hin thy c th thiu
cht dinh dng m l mi loi thc n u lin quan n tc dng
ca h thn kinh trung ng cho nn chng mi i sn hoc kim
nhng thc n m chng cm thy thiu.
nh n ca mt s n v, ngi ta thng ng trc
bn chn nhng thc n m mnh thch. iu cng chng t h
chn nhng thc n c th cung cp cht dinh dng m c th h
thiu.
C mt s chuyn gia dinh dng cho rng: nu ngi ta
tu chn la nht nh ngi ta s chn mn n m mnh thch.
Nh vy s dn n s khnh n, cho nn tt nht l da theo quan
im dinh dng hc, cn n nh mn n khi n. Ngi ta thng
khng ch n vn dinh dng khi n ung nhng cht dinh
dng trong c th li rt cn bng. C th trong c th con ngi

c kh nng iu chnh cht dinh dng.

Nhng khi tr tu loi ngi pht trin th khng th da
vo thi quen v th hiu sinh hot ca mnh. iu ph hoi c
nng cn bng trong bn thn con ngi. Cho nn, iu quan trng
nht l nn gi c quy lut cuc sng.
83. BA HNH THC BO PH
Chng ta u bit, n qu nhiu th s dn n bo ph. Do
s hp th nhit lng ln hn tiu hao cho nn nng lng tha s
dng hnh thc tch m trong c th con ngi.
Ci gi l bo ph ch tnh hung tha nng lng. Cn c
vo s khng ch nhu cu n ung, chng ta c th phn thnh 3
hnh thc bo ph.
T khi bt u n cho n khi nng lng ng trong mu
tng ln l thi gian quan trng tiu ho v hp th. Ngi thuc
loi hnh th nht l ngi n sng rt nhanh. Loi hnh ny ngoi
vic n sng nhanh cn c thi quen n vt cho n khi lng
ng trong mu tng ln, h n rt nhiu. C th ni, h n
qu nhiu.
Loi hnh bo ph th hai l ngi n qu nhiu m khin
h cho lng ng trong mu cao. Mc ng gluc trong mu
ca mi con ngi u khc nhau. Ni chung, ngi n qu nhiu s
khin cho lng ng gluc cao hn mc bnh thng ca ngi
bnh thng. Cng c th ni, lng ng gluc trong mu ca
nhng ngi khng cao qu mc, trung tm n ung ca h
khng nhy bn cho nn khi h cm thy no th n qu nhiu.
Mc cao thp ca lng ng gluc trong mu l do truyn

dinh dng v dinh dng thi k th u quyt nh.

S bo ph ca ngi trng thnh ch l s tng nhanh ca
t bo m m tr em bo ph do n qu nhiu l do s lng t bo
tng. Bo ph khng nhng c lin quan n di truyn m cn c
mi lin h mt thit vi vic n ung ca thi tr tui. C ngi
ni, ch ca ngi thuc loi hnh ny bc nhc nhng thc t
khng phi nh vy.
Mt trong nhng nguyn nhn c cm gic no bng l do
lng gluc trong mu cao, nguyn nhn khc l do d dy y.
Loi hnh ngi bo ph th ba l do n qu nhiu m khin cho
bng qu to. Loi hnh ny sau khi n, mc d lng ng gluc
trong mu tng nhng nu nh cm thy mc n cha th
h vn tip tc n. Loi hnh ny coi vic n no l hnh phc ln
nht ca mt i ngi.
84. CM GIC I BNG VI GI TR S DNG
NG GLUC
Bo ph c mi lin h rt ln vi ngi pht bnh tui
trng thnh cho nn cn c bit ch n tnh trng trc khi
pht bnh tiu ng.
Ngi ta thng thng qua n ung nng cao lng gluc
trong mu. Sau khi h thn kinh pht tn hiu ngng hnh ng n
ung l bt u tit ra Insulin. Khi lng ng gluc trong mu
cao khin con ngi c cm gic no th t bo trong ton b c th
ngi bt u hp th Insulin. Nh vy khin cho lng ng
gluc trong mu gim xung. Nhng c mt s ngi do n qu
nhiu nn khin cho lng ng gluc khng ngng sn sinh khin

cho Insulin phi gnh trng trch qu ln s khin cho chc nng
tit ra Insulin b cn tr. Nh vy s dn n bnh tiu ng.
Tuy lng ng gluc trong mu ca ngi mc bnh i
ng rt cao nhng h vn mun n. iu tri vi l lun cn
bng ng gluc. Cho nn chng ta c th coi bnh i ng l
mt loi bnh s dng ng t. Di y chng ta c th thy mt
s nguyn nhn ca cm gic i bng.
Chng ta c th cn c vo s khc nhau ca lng ng
gluc trong mu, trong tnh mch v ng mch hiu c trong
mch mu cui cng c bao nhiu ng gluc c dng. Khi mu
dng gn ht lng ng gluc cng l biu th ng gluc trong
mu h n mc thp nht. Vi ngi bnh thng th khi i
bng, lng gluc trong mu gn nh cn kit, m khi lng ng
gluc tng ln l lc con ngi cm thy no bng. Khi lng gluc
trong mu gim xung l lc con ngi ta cm thy i bng.
Thc t chng minh lng gluc trong mu ca ngi mc
bnh tiu ng mc d cao nhng gi tr s dng thp, thm ch
cn d tha nhng khng hp th c. l v sau khi c th
con ngi c tng gluc th gi tr s dng khng c nng cao.
Nguyn nhn l v t bo khng c kh nng hp th v tiu hao
gluc. T chng ta khng c cch no pht hin c lng
ng gluc trong ng mch v tnh mch.
Ngi bnh tiu ng mc d c lng gluc trong mu
cao nhng vn i bng gh gm. y, iu quan trng nht
khng phi l gi tr tuyt i m l gi tr s dng ng gluc
trong mu. Cm gic i bng ca ngi mc bnh tiu ng cng

ging nh cm gic i ca ngi khng mc bnh. Ngi bo ph

nu nh lc no cng c cm gic mun n th cng d mc bnh
tiu ng.
85. C NNG CA NHU CU UNG NC
Nhu cu ung nc l do nim mc c hng v xoang ming
b kh. Chnh iu dn n hnh ng ung nc.
Trn thc t, c hng v nim mc b kh c phn nh
mnh lit hn so vi nhu cu n. Nhng ch cn bn lm t c
hng l c th trnh b kh c hng. Nu nh dng my mc kch
thch thc qun v d dy th cng ging nh c th km nn nhu
cu ung nc. Nhng cng ging nh nhu cu n, nhu cu ung
nc khng ch do vic kh c hng dn n.
Cc nh tm l hc lm th nghim vi sn dng v
chng minh c rng: c nng ca nhu cu n ung c bn ging
nhau, u nm i no. Trong th nghim, khi sn dng b kch
in vo i no th s ny sinh hnh ng ung nc. Nu nh
trung tm c nng thn kinh b ph hu th sn dng hon ton
mt kh nng ung nc. Qua mt thi gian, sn dng s mt
nc m cht. iu ny ni tc dng ca trung tm thn kinh vi
nhu cu ung nc.
Khi chng ta cho mui vo nc ung cho d, trung tm c
nng ung nc b kch thch, sn dng s bt u ung nc vi
lng ln, c khi n 16 lt nc v c ung mi d ht kht.
Hot ng ca trung tm ung nc khng nhng thc y hnh
ng ung nc m cn kch thch li tiu, c tc dng tt cho h
tun hon c th.

Ung nc c th khin cho nng mu gim xung, ng

thi cng lm gim i nh hng ca h thng kch t, cn c th
thng qua s cn bng ca qu trnh thu phn iu tit s bi
tit nc tiu. Nhu cu ung nc trc tip km nn kch t v
hon ton khc vi c nng mun n.
V th ngi mc bnh no hoc i no b tn thng s
dn n chng kht nc v chng khng cm c i. nu nh
ny sinh tc ng ngn chn s tit ra kch t chng li tiu th s
c hin tng i nhiu hoc thot nc.
86. N T N NHIU BA VI N NHIU N T BA
Chut bch thuc loi ng vt hot ng ban m nn hay
n v m v n khng ngng. Chng ta gi loi ng vt n t m
n nhiu ba l loi hnh ng vt n nhiu ba. M ng vt to
ln nh voi, s t th n ht ngay con mi sau khi sn c trong
mt thi gian ngn. Loi ng vt c gi l loi hnh ng vt
n t ba.
Chut ti, th, sn dng, u thuc loi hnh ng vt
n nhiu ba. Nu nh thay i thi gian n ca mt s loi ng
vt ny, chng n 2 ln trong ngy, mi ln n trong 2 gi th lc
u chng n rt t v trng lng c th gim xung. Nhng sau
khi chng quen vi phng thc ny th chng s n nhiu ln.
Thc t chng minh, ng vt n t n nhiu ba c th tr thnh
ng vt n nhiu nhng n t ba.
Nn ch l, khi ng vt n t n nhiu ba tr thnh
ng vt n nhiu nhng n t ba th bo hn rt nhiu. Cc nh
tm l hc tin hnh iu tra vic n ung ca ngi v kt qu

pht hin thy ngi cng thuc loi hnh ng vt n t nhng n

nhiu ba. Nu nh thay i mt cht phng thc n ung th
nht nh ngi ta s bo ln.
Thng qua vic iu tra nhng ngi gi t 60 - 64 tui
Tokyo, ngi ta pht hin thy s ba n, qu trnh bo ph c
lin quan mt thit vi chng bnh ca ngi trng thnh.
Ngi n mi ngy di 3 ba bo hn nhiu so vi ngi n hng
ngy t 5 ba tr ln. M s ngi b bnh tho ng, cao huyt
p khi n di 3 ba/ ngy cng nhiu hn s ngi n 5 ba/ ngy.
Cc nh tm l hc ng thi tin hnh iu tra la tui 10 -16
tui, kt qu cng cho thy s cc em n t ba trong ngy d bo
hn s cc em n nhiu ba trong mt ngy.
Sau , cc nh tm l hc cn tin hnh iu tra cc cng
ty xe hi v thy kt qu l ngi hng ngy n nhiu ba c nhit
lng rt cao. Nhng khi lng c th li nh hn ngi n t ba,
mc bo cng gim.
Hn ch s ln n, mi ln n nhiu th ch khin c th bo
ph. Thi gian gin cch b sung nng lng ko di hnh thnh mt
loi phn ng tch tr nng lng cng l s tch lu m. Mi ngy
n 3 ba, 10 gi sng ung tr, 3 gi chiu dng im tm, 9 gi
m n ba ti l phng php ph hp vi tit tu sinh hot ca
con ngi. n trong khong thi gian gin cch thch hp khng
nhng c ch cho c th con ngi m cn phng c bnh bo
ph.
87. NHU CU L TR TRONG TNH YU
Ni chung tnh dc l bn nng ca ng vt, l nhu cu

sinh l thun tu. Nhng hnh ng mang tnh tnh dc ca con

ngi khng ch l duy tr ni ging m trong cn bao hm
nhiu nhn t khc. Chng ta c th l gii l mt loi nhu cu x
hi, nhu cu vn ho.
Chng ta c th phn tch mt s c nng c bn kim ch
hnh ng mang tnh tnh dc. Cng ging nh nhu cu n ung,
nhu cu tnh i cng do trung tm thn kinh iu khin. Nhng b
phn iu khin ny nm nhng v tr khc nhau nhng loi
ng vt khc nhau. Th d chut c, b phn ny nm trc
trung tm thn kinh m chut ci, b phn ny nm sau trung
tm thn kinh. Nu nh b i b phn ny th ng vt khng c
kh nng sinh hot tnh dc mc d kch t tnh dc vn tit ra.
B phn ny cng ch o vic kt thc hnh ng tnh dc.
ng vt c v cp thp chu nh hng rt ln ca kch t tnh
dc. Mc d sau khi phng tinh, so snh hm lng kch t tnh
dc ca ng vt ging c vi trc khi phng tinh hu nh khng
c thay i g. Nhng hot ng tnh dc ca ng vt c v cao
cp th ch yu chu nh hng ca h thn kinh. Trong lc cc
khoi, tinh tinh v ngi vn c th c hnh vi tnh dc ging nh
trc. Ngay c ph n khi tt kinh cng khng mt i kh nng
tnh dc. iu ny ni r, ng vt cng tin ho th hnh ng tnh
dc cng chu nh hng ln ca h thn kinh.
Thng qua c quan kch thch tnh dc v b ngoi c th
dn n s hng phn. c tiu thuyt, xem tranh, tn chuyn,
cng c th dn n s hng phn tnh dc. l do tc dng ca
h thn kinh ca con ngi.

V quan im ny, tuy khng phi gii thch cn k nhng

chng ta bit c iu ny c quan h mt thit vi v no mi
ca i no. Dng chut th nghim, ngi ta s pht hin c nu
ph b i 60% v no mi ca chut th biu hin tnh dc ca
chng s gim i. V th, v no mi c th c ch bn nng tnh
dc ca ng vt.
S tho mn vi kt thc tnh dc c quan h vi v no
mi v v no c ca i no. N thng qua s c ch ca trung
tm iu tit tnh dc. Nu nh b i trung tm thn kinh th
ng vt s c nhng biu hin bt thng v nhu cu n ung v
nhu cu tnh dc. Th d chut c b b i trung tm thn kinh
th s giao phi khng ch vi chut ci m cn giao phi vi c
ch, ch, kh, vv chnh l v chng ta hiu c i no c th
gy c ch vi c nng ca nhu cu tnh dc. Khi c nng khng c
ch hot ng tnh dc th ng vt nm trong giai on b tnh
dc chi phi nhng khi c nng c ch nhn c tn hiu p ng
ca tnh dc th n s pht lnh ngng hnh ng tnh dc.
88. NHU CU NG V KHNG NG
Ngi lao ng nng thng d ng, thm ch c ngi ng
c khi ang li xe. Vy th v sao con ngi li c nhu cu ng nh
vy? Lm th no ng c?
Qua thc t chng minh: nu ng vt qua my ngy khng
ng th t l t vong tng i cao. ch cn trong mt thi gian di
khng ng, ng vt s trong trng thi m h, go tht rt to,
cui cng s cht. Nhng xem k li nhng ghi chp thc t, ngi
ta pht hin ra rng: ng vt khng chu ni s kch thch lin

tc khin thn kinh vt qu sc chu ng m cht.

Tuy nhin c mt s ngi gi thi ph nh hin tng
khng ng m dn n t vong ny. Nhng ngi ta cng khng c
cch no gii thch c v sao cn phi ng? i a s ngi cho
rng: khng ng s khin hot ng c nng ca i no gim i, v
th tt cn phi ng.
Nu nh khng ng trong mt thi gian di, chng ta s
cm thy bun ng khng chu ni. Cho n nay, theo ghi chp li
th ngi khng ng trong thi gian di mi ch dng con s 264
gi 12 pht. Nhng cch ny khng bng chng. Cn c vo con
s iu tra ca cc chuyn gia nm 1966, trong th nghim ca mt
tiu t nghin cu v i no ca trng i hc Tokyo c thy ghi
chp v mt ngi khng ng 100 gi. Ghi chp ny c cng
nhn. Nm nm sau, mt nhm nghin cu ca Ty c li c ghi
chp v mt ngi khng ng 114 gi. l con s cao nht v
thi gian khng ng, tc cng khng vt qu 5 ngy.
Trong cc th nghim chng minh: ngi khng ng ch ko
di sinh hot bnh thng n ngy th hai. Ngy th ba bt u
hnh thnh nhng o gic thn kinh qu mn cm, d cu gin, hoi
nghi. n ngy th 4 th kh nng phn on v phn bit bt u
gim, tr tu cng dn dn gim i. n ngy th 5 th ngay c lc
ng cng ng.
Da theo tnh ton th mt ngy nn ng 8 ting, trong 5
ngy ng 40 gi. Nhng trn thc t, nhng ngi tham gia th
nghim ch cn ng 14 -15 gi th tt c li hi phc li nh bnh
thng.

89. NGI NG NHIU VI NGI NG T

Mi ngy bn ng bao nhiu gi? Bn cho rng bn thn
ng nhiu hay t? Tiu chun thi gian ng ca ngi trng thnh
l 8 -8,5 gi/ ngy. Theo con s iu tra 80 vn ngi th c 80% s
ngi ng 7 -9 gi/ ngy. Cho nn ngi ta gi ngi ng 9gi/ ngy
l ngi ng nhiu, ngi ng 7 gi/ ngy l ngi ng t.
C lc chng ta s pht hin thy c nhng ngi hu nh
khng ng. Nhng cc chuyn gia thng qua nghin cu ph
nhn iu . Cc nh nghin cu cng nhn ngi ng t nht l
mt nam gii Oxtraylia ch ng 3 ting/ngy. Cn c mt ph n
Anh ch ng 2 gi/ngy. c l l ghi chp v ngi ng t nht
trn th gii.
Nu nh mun ng t, ngi ta ch cn hun luyn 1 thng
2 thng, i khi thi gian ng s rt ngn i khong 2 gi. Ngi
ng nhiu c th thng qua s hun luyn t mc ch . Nu
nh ngi ng t cn mun ng t hn na th cng ch rt ngn
c trong khong 5 gi/ngy. Nh vy s c phn ng g? con
ngi s lun lun thiu ng v cm thy nhm chn. Ngi ta ng
5 gi/ ngy l tng i t.
Ngi mun ng t nht nh linh hot trong hot ng x
hi, tnh k hoch ca h rt mnh, kh nng giao tip phong ph,
tnh cch phong ph, mt khi gp phin phc l mun gii quyt
ngay lp tc. Ngi ng nhiu d xa cch x hi, tnh cch hng
ni, t tip thu kin ca ngi khc, thc mnh m v bn thn.
90. TIT TU S INH VT VI NHU CU S INH L
Tit tu sinh hot ca con ngi iu chnh trong 24 gi.

Hng ngy u bin ng trong mt chu k nht nh. Tit tu ny

iu chnh chu k, hon cnh sng ca con ngi. Th d nhit
c th ngi cao nht vo lc 4 gi chiu, thp nht vo lc 4 gi
sng. Cng nh vy, con ngi thng ng v thc gic vo mt
gi nht nh. Khi nhit c th thp, con ngi rt d ng m li
ng rt say. Cho nn tit tu nhit c th cng ph hp vi tit
tu thc ng ca con ngi.
Cc nh sinh vt hc iu tra xem khi con ngi ta sng
tng hm c phn ng g khi khng bit c thi gian khng th
thy: ngi sau khi ri khi mt t th chu k ng v chu k nhit
hng ngy khng phi l 24 gi m l 25 gi. Vy mi ngy ko
di thm 1 gi. Nu nh sng di mt t na nm th c th
ngi cng khng c bin i g khc thng. iu ni r gic
ng ca con ngi khng ch hn ch trn mt t.
Vi nhng tc gia, ho gia hoc cc nh ngh thut v.v th
tuy sng trong gia nh nhng hon ton khng coi trng hon
cnh. nhng vi con ngi ni chung nu nh c tit tu sinh hot
khc xa vi tit tu h thng x hi th s iu chnh rt nhanh tit
tu bn thn.
Bnh thng, mi khi n lc n cm, ngi ta s th hin
r nhu cu n mnh lit. Nu nh n khng ng gi, nhu cu n
ca con ngi s gim i v lng gluc trong mu cng gim i.
Nhng cm gic i bng khng nht nh biu hin cng vi lng
gluc trong mu gim m ch th hin mnh lit trc ba n.
Vic i tin cng nh th, nu nh hng ngy bn i vo
bui sng th c ng dy l bn phi i ngay vo nh v sinh. Tm

li, bn nn sinh hot theo ng tit tu. C ngi iu chnh vic

i i tin trong mt tun l tng i nhanh. Ngoi ra c mt s
ngi c mt thng iu chnh vic i i tin mt ln. Nh vy l
tng i chm.
Tm li, thi gian biu ca mt c nhn nu biu hin r th
rt d b ph hoi. Ngi ta ngi trn my bay s khng c cm gic
chnh lch my v thi gian. S chuyn i chu k sinh hot vi
chu k hon cnh s dn n lch lc v thi gian. T Nht Bn i
M tuy ch lch 7 gi nhng M s c cm gic sm hn rt
nhiu. Nhng khong cch gia an Mch v Nht Bn tng
chng nh qu xa mc d ch lch nhau 8 gi v khi ngi an
Mch cn ang ng th ngi Nht i lm ri. V vy, gi sinh l
ca mi c nhn hnh thnh mi ni h c tr trong thi gian di.
Nu nh bn mun thng qua s iu tit t nhin t c
mc ch th cn thi gian 8 - 10 ngy.
i ng khng ng gi d khin con ngi ta mt ng hoc
ng say hay na thc na ng, tuy rt mun ng nhng khng ng
c v cn d dn n bun phin. iu mch bo vi chng ta
rng: tp tnh thi gian theo quy lut trong h thn kinh ca con
ngi rt mnh.
91. N QU NHIU TUI THANH XUN VI
CHNG CHN N
Gn y, ngi ta rt ch n nhng hin tng n ung
khc thng, c bit l chng n qu nhiu v chng chn n
tui thanh xun. Hin tng n qu nhiu s dn n bo ph. Tri
li, hin tng khng mun n bt c th g s xut hin vn qu

gy.
N gii c th n c rt nhiu. Bnh thng gi v
p, h rt khng ch ch n. Nhng trong tnh hung c p lc
s xut hin s tri ngc vi ch bn thn, khng c cch no
khng ch nhu cu n khin h n mt lng ln thc n trong thi
gian ngn. Sau ny li do bn thn khng ngn c nhu cu n m
sinh lng t ti.
Chng qu gy thi thanh xun ny sinh trc khi ngi ta
30 tui trong phn ln l n gii qua gio dc cao ng. Khi
mc chng qu gy, c th khng c g khc thng, ch yu l do
tc ng tm l dn n chng chn n. Cho nn chng n mang
tnh thn kinh. Kt qu ca chng chn n khin khi lng c th
gim 30%-40% li thng xut hin hin tng kinh nguyt khng
u. i a s sau mt thi k nht nh t nhin s khi bnh,
khng nh hng n s kt hn v sinh thng thng.
Chng chn n la tui thanh xun c th my dng t
bin sau y:
1. Ban ngy tuy chn n nhng ban m li n nhiu, cn lng l n
thc n tha, sau xut hin trng thi bun nn
hoc phi ung thuc i ngoi. khng ch l hin
tng chn n m cn xut hin nhiu hnh ng n
ung khc thng.
2. Tuy khng n cm nhng vn tch cc hc tp, hot ng khin
nhng ngi xung quanh lo lng.
3. V l do chn n, h vn cng iu bn thn mun tr thnh
mt c gi mnh mai. Trn thc t l h qu gy.

4. Mc d kinh nguyt tht thng, h vn khng nhn thc c

bnh tnh m ra sc bin h cho bn thn.
Chng n qu nhiu v chng chn n tui thanh xun l
hai hin tng tri ngc nhau hon ton. Nhng cn c vo kt
qu nghin cu, hai trng thi tm l ca hai hin tng li ging
nhau. Nhng ngi trong cuc u mun khng ch nhu cu n
ung t mc ch lm p cho c th.
n qu nhiu l s tht bi ca vic khng ch nhu cu n
ung. Chn n l s thnh cng ca s khng ch nhu cu n ung.
V bn thn khng th t khng ch nhu cu n ung nn n qu
nhiu s khin c th pht ph, khng c cch no t c mc
ch ca bn thn, tinh thn cng tr nn bun b. Tri li, khi c
tuyt c n ung, ngi bnh s hnh thnh mt loi cm gic
thng li. Th l h tr nn hot bt hn trc v cn bn khng
ngh n bn thn ang mc bnh.
92. L LUN V NGUY C PHM PHP CA THANH
NIN
Gn y, hnh vi phm php ca thanh nin ngy mt
tng. l do thanh nin ri vo nguy c tm l. ng thi hnh vi
phm php ca cc em cng l do nguyn nhn mun gii thot
khi u phin lo lng ca bn thn tm n tm l cn bng.
Hnh vi phm php ca thanh thiu nin c phn lm
hai loi. Mt loi theo phng thc truyn thng v mt loi theo
phng thc hin i. Sau chin tranh th gii ln th hai, hnh vi
phm php hin i pht trin n giai on mi gi l Phm

php theo phng thc du h

Cc nh tm l hc chia nguy c phm php ca thanh
thiu nin thnh my loi sau y:
1. Hnh vi phm php dn n nguy c c bn
Ci gi l nguy c c bn l ch t cch, nhn cch v hon
cnh d phm ti ca k phm php. Thanh thiu nin phm ti do
nguy c c bn dn n c th gi l phm ti theo phng thc c
in. Dng ngi ny bt u phm ti t tui nhi ng nh trm
cp, kch ng bo lon, i ch v cng kch ngi khc th sau
ny d i theo con ng phm ti nghim trng nh git ngi,
cng dm, v.v
2. Hnh vi phm php do nguy c c nhn dn n
Ci gi l nguy c c nhn l ch s vic pht sinh ngu
nhin trong cuc sng hng ngy dn n phm ti nh tht tnh,
s b cha m qu trch, khng yn tm khi thi c, chia tay, giy v,
bt mn, v.v hnh vi phm php loi ny thng ny sinh mt
s thanh thiu nin bnh thng rt tht th, cht phc. Nu nh
ng s c th c gii thot khi trng thi c ch th nguy c
phm ti t nhin s gim i. Nhng hnh vi phm ti loi ny u
pht sinh mi thi i vi s lng khng nhiu.
3. Hnh vi phm php do nguy c thanh nin dn n
Ci gi l nguy c thanh nin l ch nguy c i cng vi qu
trnh con ngi pht trin t tr em n tui trng thnh. Nu
nh khng khc phc c loi nguy c ny th bt c thanh nin
no cng c th ri vo con ng phm ti. Nu nh khc phc
c nguy c ny th thanh nin t nhin s trnh c con ng

phm ti.
Cc nh tm l tin ln mt bc phn tch tnh hung ny:
1. Hnh vi phm php thuc loi hnh hiu k tr con (Th d nh
t trn ng i, nm , v.v l do s hiu k
dn n)
2. Hnh vi phm php thuc loi hnh vui chi, hng th (Th d
nh ht thuc, chi bi, quan h ba bi v.v )
3. Hnh vi phm php thuc loi hnh nghch tc, phn khng (Th
d nh ph hoi, phn i cha m, thy c gio)
4. Hnh vi phm php thuc loi hnh th ch i khng (Th d
nh tham gia nhm bo lc, x hi en)
93. NHU CU CHE CH CHUYN THNH NHU CU
CNG KCH
u nhng nm 1970, bo ch a tin c b m b con i.
Trong con mt ca ngi Nht ch c n tng v cc b m c th
hy sinh tt c v con. S kin gy tn hi ln v hnh tng
ngi m trong con mt mi ngi.
Nm 1962, sau khi mt bnh vin ca nc M c ti
v chng ngc i tr em th ngi ta bt u coi trng nhng s
kin tr em b ngc i. bnh vin ny cc bc s pht hin
thy mc d c b m a con mnh n bnh vin ni l chu b b
ng nhng trn thc t thng tn ca chu b nghim trng hn
nhiu so vi khi b ng. V li khi chu b c a vo bnh vin
th trn mnh chu b khng thy xut hin nhng vt thng mi
na. Cn c vo kt qu iu tra ca cc bc s ngi M, nhng
vt thng ca em l do bo lc ca cha m em gy nn. nhng em

b b ngc i u c nhng c trng nh khng yn tm, yu

ui, lnh lng, tch cng kch mnh. N Ngoi ra cc em cn c mt
s thi quen k l. mt s c trng c gi l chng bnh tr
em b ngc i.
Cc nh tm l hc chia nhng tnh hung tr em b
ngc i thnh nhng loi sau y:
1. Cha m v con nh cng nhau t st
2. Dng bo lc trn thn th tr em (m, , y ng, v.v)
3. Tin hnh ngc i v mt tinh thn, tu tin mng chi cc em
4. Khng yu thng chm sc (khng cho n, b ra ngoi ca vo
ma ng, nm con i, v.v)
5. Hnh ng bo lc tnh dc (cng dm)
Cc nh tm l hc ni r hn v tnh trng ngc i tr
em. Trong s nhng tr em b ngc i khi ln ln s c hai hnh
tng b trn. Mt loi hnh b trn mang tnh l tng, mt loi
hnh b trn mang tnh xu ngc i ngi khc. Ni chung cc em
u hy vng tr thnh nhng bc b trn tt trong tng lai. Nhng
trn thc t, khng phi ai cng c th tr thnh bc b trn tt. th
d khi con tr c cht t phn khng li mnh lnh ca b trn th
nhiu ngi t bc b trn tt tr thnh bc b trn xu xa. Mt khi
tr thnh bc b trn khng tt th khng c cch no thay i
c v dn dn ngc i tr em. Nhu cu che ch ca bc b trn
lc chuyn thnh nhu cu cng kch. Trong thc t, nhng nng
du b m chng ngc i khi tr thnh m chng cng ngc i
nng du.
94. NHU CU YU THNG V CNG KCH I VI

B TRN
Tri vi s ngc i tr em, tr em cng c nhng hnh
ng ngc i chng li cha m tc l ci gi l bo lc trong ni
b gia nh. Nhng s vic ngc i cha m thng ny sinh
nhng nam sinh t nm th hai bc trung hc n nm th nht bc
cao trung. Mt s em hc sinh c biu hin bn ngoi bnh
thng nhng khi tr v nh li coi cha m l i tng cng kch,
khng nhng dng hnh vi bo lc m cn nhc m, ra lnh cho cha
m.
Vy th v sao li xut hin hin tng ? Di y chng
ta tin hnh phn tch ton din hiu vn .
1. Quan h khc mc gia cha m vi con ci
Trong gia nh c bc cha m b ngc i, ngi m lun
lun c cm gic khng yn n. gii thot khi cm gic khng
yn n , cc b m qu quan tm v hay can thip vo vic ca
con ci. Mt mt ngi cha giao cho ngi m trch nhim gio dc
con ci v thng rt t khi tip xc vi con. iu ny to thnh
trch nhim qu nng cho ngi m m ngi cha hu nh khng c
trch nhim g. Ngoi ra, cha m rt t khi bn bc vi nhau trong
vic gio dc con ci v th m quan h m con ngy cng thn thit.
Ngi m khng th tch ri khi con mnh, cn a con cng
khng th khng c m. Cng l ni a con thay th ngi cha.
Nhng ni chung trong lng a tr vn c mu hnh ngi cha l
tng. Chng ta gi loi tm l ny ca cc em l hnh vi vt qu
bn thn. Nhng v tr em khng c tip xc vi ngi cha cho
nn tm l ny khng chn mui nn cc em rt kh km nn bo

lc.
2. S khng chn mui trong vic t lp ca bn thn
Do quan h gia cha m vi con ci c khc mc dn n
con ci c khc mc dn n con ci hnh thnh tnh ngo mn v
li. Nhng tr em n tui hc trung hc s hnh thnh nhu cu ri
xa gia nh m t lp. V th, mt mt cc em cn nhu cu yu
thng ca m m li c nhu cu phn khng v cng kch li cha
m.
3. Th nghim s giy v
Tr em mun lm g trong gia nh cng c nhng khi
trng v tp th cc em khng c lm nhng g mnh mun.
Th d, khi cc em gp tnh hung tht bi hay khng c bi thi
v.v Do mt s tnh hung , cc em s dng hnh thc bo lc
ln ngi m s bt mn ca mnh.
95. CHNG BNH CUNG T NGC I MNH
Tng c hin tng mt n thanh nin nhiu ln t ca tay
mnh. t nm 1960, ngi ta bt u ch n hin tng t ngc
i mnh. Nm 1967, cc nh tm l hc gi hin tng ny l
Chng tng hp t st thng bn thn.
Ni chung, hnh vi t lm tn thng mnh l do nhu cu
cng kch bn thn mnh hn nhu cu t mnh phng v. Trn thc
t, khi ng s t ca tay mnh th bn thn khng c cm gic
au nhng sau s vic s bng tnh li v tr nn chn ght hnh
ng ca bn thn, cm thy hi hn v hnh vi ca mnh. Hnh vi
t mnh phng v l thc hin mc ch t st nhng ng c trc
tip ct tay khng phi l mun cht tht m ch l mun thng

thc mt cht thi.

C mt s tnh hung tng t. Nhiu ngi t ca chn
tay ht vo vin li ra vin. C nhng ngi c tnh bi mu ng
vt vo ming mnh v ni di bc s rng ming ca h b ra mu.
Ngoi ra c mt s ngi cn ni h h hp ca h mc bnh nhng
k thc h ch kht nc m thi. Phm nhng ngi thuc loi
hnh ngi ny, chng ta c th gi l nhng ngi bnh mc
chng t lm tn thng mnh.
C mt s ngi ni vi bc s rng bnh ca bn thn rt
nng phi t mnh cha tr ly. M i a s nhng ngi u
tng qua my ln phu thut. Cc bc s gi l nhng ngi
bnh phu thut rc ri. C ngi c vo bnh vin khng
tic vic lm b thng bn thn. c ngi thm ch cn chm kim
hoc dng dao rch bng mnh. c th ni loi ngi c mt cht
thn kinh khng bnh thng. Vi h, s au kh c l li l nim
vui. Th hin s chu ng au kh cng l biu hin tnh cch
trung tm ca bn thn.
Hnh vi t mnh st thng l hnh vi chuyn nhu cu cng
kch ln bn thn mnh v khng bao hm nhu cu cng kch ngi
khc. Hnh vi tuy khng to nn t st nhng dn dn hu hoi
bn thn. Chng ta gi l hin tng t st dn dn.
96. MI BA CCH HIU V T S T
1. ngi ni mun t st tuyt i khng phi mun t st.
2. Ngi ni mun t st chng qua l mun ngi khc
ch m thi, tt nht l khng n h.
3. T st thng ny sinh lc ngi khc khng /

4. Ngi bun phin ni n t st s hnh thnh mt tm

l bnh hon, tt nht l trnh ni n vn .
5. Ngi ang tr bnh thn kinh khng tu tin t st.
6. Ngi t st l mc bnh thn kinh.
7. T st vi di truyn c mi lin quan cho nn khng c
cch no trnh c.
8. Ngi b bun phin m s t st th sau khi hi phc s
c th thot khi nguy him.
9. Ngi c ln t st m khng thnh cng v vy s
au kh v cm thy x nhc m khng t st na.
10. C ngi qua mt ln t st tht bi cui cng vn
t st c.
11. Ngi quyt tm t st cui cng vn t st c.
12. Ngi t st phn nhiu l l nhng ngi gi ch sng
c 2-3 nm na.
13. Con em ca mnh tt nht l khng nn t st
Trn y tng kt 13 cch nhn v t st. Vy trong 13
im , im no c l, in no sai lm?
T st l phng thc cc oan nht biu hin nhu cu
cng kch bn thn. Trong 13 cch hiu sai lm v t st, t mc 1 4 l cch hiu sai lm c lin quan n tn hiu t st. Tuy c mt
s ngi trc khi t st khng c bt c biu hin g nhng c 10
ngi t st c 8 ngi biu hin ra bn ngoi. Ngi thc tnh
mun t st u khng trnh khi vic chn la gia s sng v ci
cht. Cho nn ch cn tp trung s ch l ta c th pht hin ra
nh ca h.

Cc nh tm l hc chia tn hiu t st lm 3 giai on:

1. Tn hiu nguy him ni chung
Hnh ng biu hin l s cng kch, phn khng. Th d
nh ung ru qu nhiu, n ung nhiu hoc khng n ung, sng
dy rt sm hoc m khng ng, chia tay vi bn b v.v Tt c
nhng du hiu u tr thnh nhng du hin t st.
2. S thay i hnh ng vn c
Tnh cch t nhin thay i, tnh cm khc thng, ch
hc tp gim, thnh tch km, khng tp trung, thch c c. Mt
s nhn t cng d dn n t st.
3. C nhng hnh ng l lng
C nhng hnh ng l lng nh hay gip ngi khc,
ming lm nhm tht vng hoc tuyt vng, tng vt qu ca
mnh cho bn b ngi thn, thu xp dng hay vit chc th.
Hnh ng ca giai on ny l nhng tn hiu cui cng ca vic t
st.
T mc 5 -8 l cch hiu sai lm v tinh thn t st. Cc
nh tm l hc thng qua iu tra chng minh c 10% s ngi
t st mc bnh tm thn. Rt nhiu ngi mc bnh u ut t st
vo lc ban u mc bnh hay t st vo giai on hi phc. Nhng
n giai on cui, ngi t st ngy mt gim.
T mc 9-11 ni v nhng ngi t st cha thnh cng,
c nguy him l s t st tip na. Nhng ni chung, thi gian than
th ca h ko di, thng qua tr liu c th lm gim thi gian t
st.
Mc 12 ni ln rng s lng ngi gi t st rt cao. S

lng ngi tr tui t st so vi ngi gi tuy tng nhanh v t l

nhng s ngi tr tui t st khng cht nhiu gp my ln ngi
gi.
M c 13 khng dng gii thch c.
97. T MNH PHNG NGA BNH THN KINH PHN
LIT
Con ngi ta ch c lc da vo nhu cu bn thn m hnh
ng mi khng cm thy ging nh ngi my v khng b ngi
khc thao tng. iu ng nhin l c l. Nhng vi ngi b
bnh thn kinh th mt i cm gic . H s cm thy bn thn
b ngi khc thao tng m hnh ng. iu c gi l S th
nghim b khng ch hoc t chia bn thn thnh S th nghim
phn lit bn thn ca hai loi ngi. Cc nh tm l hc gi s
th nghim trng thi tm l khc thng ny l T mnh phng
nga.
ni r gi thuyt t mnh phng nga, cc nh tm l
hc cho rng s phng nga to thnh do s lin lc gia hai na
bn cu no tri v bn cu no phi.
i no ca ngi phn lm hai b phn tri v phi. Bn
cu no tri chi phi na thn phi, bn cu phi chi phi na thn
tri. bn cu no tri ph trch vic x l ngn ng, tin tc. Bn
cu no phi ph trch vic x l khng gian tin tc. B phn kt
hp bn cu no tri v phi gi l Cu no.
C lc, tr mt chng bnh nng, ngi ta ct b cu no
i. Tnh hung gi l ct ri no. Trong tnh hung ct ri no,
bn cu no tri v bn cu no phi khng lin lc c vi nhau

m mi bn t lp hnh ng. Thng qua s quan st nhng ngi

bnh b ct ri no, ngi ta pht hin ra nhiu iu th v. Tuy
cng mt c th nhng con ngi c th biu hin hai tnh cch
cng mt lc. th d cng mt ngi nhng tay tri m ca cn
tay phi li ng ca. Kt qu l ngi khng c cch no ra
khi phng. Chng ta c th gii thch hnh ng ca na thn phi
m khng c cch no gii thch hnh ng ca na thn tri. l
bn cu tri khng ch ngn ng cho nn c th ni r hnh ng
ca na thn phi. Nhng hai na bn cu no li c lp cho nn
khng c cch no gii thch c hnh ng ca na thn tri.
Ngi bnh cng ni: Cng khng bit ai y na thn tri ca
ti.
c trng ca ngi b ct ri no tng t vi tm l t
mnh phng nga ca ngi b mc bnh thn kinh. Cng c th
ni, bnh nhn b ct ri no cng t cm thy trong c th mnh c
mt ci g khng t kim ch c. Trong thc t, c mt s
ngi b ct ri no mc bnh thn kinh thi k u. Cn c vo
s cch tr mi lin lc gia i no tri v i no phi, chng
bnh thn kinh phn lit c nguyn nhn t . Bnh thn kinh
phn lit l loi bnh tc nghn mch lin lc gia i no tri v i
no phi. V th m con ngi mt i nhn cch hon chnh.
98. CHNG HOANG TNG VI CHNG K
Ngi mc bnh hoang tng ch yu l do c khc mc
tnh yu vi ngi khc gii. Bnh c hai c trng r rt nht l:
Chng hoang tng c yu v chng k.
Chng hoang tng c yu phn nhiu tp trung ph

n. Ngi bnh t cho l bn thn yu mt ngi n ng khng

quen bit, cho l i phng khng hiu mnh cho nn h thng
on thn, thm ch dng c ci cht uy hip, ng thi cng dng
c v lc khin cho ngi n ng phi kh s trong mt thi gian
di.
Chng k c c nam v n. ngi bnh thng ng
nhn c ngi yu mnh. Bt c ngi no cng hy vng c
ngi khc gii yu thng, cng hy vng c chim ngi mnh
yu. Tri li, khi b i phng b ri th h li cm thy rt au
kh v phn n dn n chng k. Ngi mc bnh hoang tng
khng tin vo cch ngh ca bn thn l chnh xc. d ngi xung
quanh c gii thch th no cng khng lm thay i c suy ngh
ca h. iu k l l ngoi chng hoang tng ra, h khng c biu
hin g khng thch ng vi x hi. Vy th chng hoang tng hnh
thnh trong trng thi tm l x hi no?
Ngi ta c l ngh ngay rng do ngi bnh c nhu cu
tnh dc mnh lit m bn thn khng mun tha nhn loi tnh dc
y cho nn mi v ph nhn, tri li cn cho rng i phng c
nhu cu tnh dc mnh m hoc ni tnh dc ca bn thn hon ton
do i phng kch ng.
Ngi bnh hoang tng c yu cng l s tha nhn
bn thn khng ham mun tnh dc m cho rng do ngi khc gii
yu mnh v do ngi p ng nhu cu tnh dc ca bn thn.
99. KH CHT HON CNH CA BNH PHIN MUN
Ngi mc bnh thn kinh thng th hin r nht chng
nng ny v chng u ut. Hai triu chng ny khng nhng khc

nhau v nhu cu m cn hon ton tri ngc nhau v tnh cm v

cm gic trn thn th.
Ngi bnh thn kinh mang triu chng nng ny thng
c nhng biu hin khc thng nh h ht, thch tranh lun, khng
ng, dy tht sm, nhu cu tnh dc v nhu cu n ung tng ln,
thch ni chuyn in thoi, nhit tnh tham gia cc hot ng x
hi v.v Nhng ngi ny thng khin nhng ngi xung quanh
kinh ngc. Tinh thn ca h c lc xu, lc tt, lng t tn mnh,
gim sc ch . l nhng c trng ch yu ca nhng ngi
mc bnh thn kinh nng ny. ng tic l cho n nay vn cha c
c nguyn nhn gii thch r rng.
Ngi mc bnh u ut cc k t ni v t hnh ng, lc no
cng bun phin, khng thch ch ng ngi, chn i, thng
mun mt mnh trong nh nhng d mt mnh trong nh, ngi
bnh vn cm thy kh ng, tm thn khng yn, hay i i li li,
mun ng m khng ng c. Chnh v th m ngi bnh khng
c cch no gii thot khi trng thi bun phin. Ngi mc bnh
u ut n t, nhu cu tnh dc gim, cc nhu cu khc cng gim v
thng hay dn ti t st.
Theo cc chuyn gia phn tch, bnh u ut do mt lot
nguyn nhn nh di truyn, sinh ho no, tnh cch trc khi mc
bnh, v.v to thnh. Ci gi l tnh cch trc khi mc bnh ch
tnh cch ca ngi vn d phin mun. C ngi cho rng,
ngi mang kh cht hon cnh phn nhiu thuc loi ngi ny
(ni chung ngi bo, ngi a x giao, ngi thch tip xc thuc
dng ngi mang kh cht hon cnh). M mt s ngi khc li

cho rng ngi mang kh cht c chp phn nhiu thuc loi tnh
cch ny (ni chung nhng ngi nhit tnh cng tc, quy c, c
trch nhim cao, thng tnh thuc loi ngi mang tnh cch c
chp).
Sau khi tin hnh iu tra mt s ngi bnh, ngi ta pht
hin ra rng phn ln ngi mang kh cht c chp thng loi tnh
cch u ut. V dng ngi cng tc qu nghim tc nn khng c
thi gian ngh ngi, thng lm vic ht sc lc, mt mi qu .
iu d a n bnh trm ut.
Di y l mt s phn tch v hon cnh ca nhng
ngi mc bnh trm ut:
1. Do ngi yu hoc ngi thn mt i, c th yu t bnh tt,
pht sinh nhiu s c, chuyn i cng tc, chuyn
nh v.v khin bn thn mt i ngi thn hoc hon
cnh thn thuc s dn n bnh trm ut.
2. Do sinh con, con ci kt hn, xy nh mi, thc hin mc tiu
phn u trong nhiu nm cng d a n bnh u ut.
3. Khi ngi ta vn mang kh cht c chp c thng chc, ngi
y s cm thy trch nhim qu nng n, lo lng bn
thn s khng gnh vc ni cng vic cng d dn n
cn bnh trm ut.
trnh cn bnh trm ut, chng ta nn bo m ch
ngh ngi thch hp, khng nn lm vic qu sc, nn ci m vi
mi ngi. Nh vy mi khin thn kinh ca con ngi mi mi
kho mnh.
100. IU TRA NHU CU TM L

Nhu cu ca con ngi a dng phong ph to thnh nhng

hnh ng khc nhau ca con ngi. V th, con ngi thng qua
nhu cu trong qu kh, hin ti v tng lai hiu c trong iu
kin no th thc hin c nhu cu. C nh th mi l gii c
tng i hon chnh tnh cch v nhn cch bn thn cng nh ca
ngi khc. Cng l ni nhu cu ca mi c nhn ly nhu cu hnh
ng lm c s, l sinh hot, l cuc sng ca con ngi ta.
V th, trc ht chng ta cn hiu chng ta c nhu cu g?
Di y l tp hp nhng nhu cu vn c ca con ngi:
I. Nhu cu sinh l
1. Nhu cu h hp
2. Nhu cu ung
3. Nhu cu n
4. Nhu cu cng nng
5. Nhu cu tnh dc
6. Nhu cu sinh sn
7. Nhu cu th
8. Nhu cu bi tit
9. Nhu cu trnh nhim c
10. Nhu cu trnh nng, lnh
11. Nhu cu trnh khng b hi
II. Nhu cu tm l
A. Nhu cu khng lin quan n sinh l
1. Nhu cu ginh c
2. Nhu cu bo tn
3. Nhu cu trt t

4. Nhu cu gi gn
5. Nhu cu cu thnh
B. Nhu cu d tm v quyn lc
6. Nhu cu u vit
7. Nhu cu thc hin
8. Nhu cu tha nhn
9. Nhu cu hin th
C. Nhu cu phng ng
10. Nhu cu bt kh xm phm
11. Nhu cu trn trnh h nhc
12. Nhu cu phng v
13. Nhu cu ho bnh
D. Nhu cu sai khin quyn lc
14. Nhu cu chi phi
15. Nhu cu phc tng
16. Nhu cu ng ho
17. Nhu cu k lut
18. Nhu cu i lp
19. Nhu cu cng kch
20. Nhu cu khut phc hn h
E. Nhu cu bo m danh d
21. Nhu cu trnh s ch trch
F. Nhu cu tnh i
22. Nhu cu thn cn
23. Nhu cu bi xch, c tuyt
24. Nhu cu bi dng, che ch

25. Nhu cu da vo tnh cm

G. Nhu cu cht vn hi p
26. Nhu cu nhn thc
27. Nhu cu chng minh
Cc nh tm l hc chia lm hai loi ln: mt loi l nhu
cu c lin quan n ni tng ca con ngi gi l Nhu cu sinh
l. l nhu cu c bn nht. Nu nh khng p ng c
nhng nhu cu ny, i b phn nhng hnh ng thng thng
ca con ngi s b nh hng. Loi th hai l nhu cu tm l. Mt
khi nhu cu sinh l c p ng th con ngi s tm n nhu cu
x hi v nhu cu x giao. Nhng nhu cu u thuc nhu cu tm
l.
Chng ta c th thng qua vic iu tra trn on bit
xem bn thn mnh nht v loi nhu cu no, bnh thng ly nhu
cu no lm c s hnh ng. N c th gip ta hiu bn thn, iu
chnh bn thn v x l chnh xc quan h gia ngi v ngi.
S dng phng php iu tra , hy vng mi ngi s c
nhng pht hin mi v mnh.
Ht

[1]

dm chua: Ch s ghen tung