IMUNITETI I GJYQTARVE N SHQIPRI

(Shtator 2011)

Ministry of Justice
Bulevardi Zogu I
Tel. +355 2240333
www.euralius.eu

Project funded by the European Union

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

Tabela e Prmbajtjes
1.

2.

3.

4.

5.

6.

Shnime paraprake: koncepti i imunitetit ...................................................................................... 3

1.1.

Imuniteti dhe pacenueshmria ............................................................................................. 4

1.2.

Mosprgjegjsia dhe paprgjegjshmria .............................................................................. 4

1.3.

Perspektiva pr imunitetin .................................................................................................... 5

Standarde europiane dhe ndrkombtare pr imunitetin e gjyqtarve ........................................ 7

2.1.

Standardet m t zakonshme ndrkombtare pr imunitetin e gjyqtarve ........................ 7

2.2.

Prfundimet pr standardet ndrkombtare ....................................................................... 9

Rregullimi i imunitetit t gjyqtarve n ligjin shqiptar ................................................................. 11

3.1.1.

Imuniteti prpara Kushtetuts s 1998 .......................................................................... 11

3.1.2.

Rregullimi i imunitetit q n 1998................................................................................... 12

Problemet e imunitetit t gjyqtarve n Shqipri dhe shkaqet e tyre ......................................... 16

4.1.

Probleme n lidhje me luftn kundr korrupsionit ............................................................. 17

4.2.

Probleme n lidhje me barazin prpara ligjit .................................................................... 18

4.3.

Probleme procedurale ......................................................................................................... 18

Prmirsime t sugjeruara pr situatn shqiptare ....................................................................... 20

5.1.

Reformimi i procedurave pr heqjen e imunitetit .............................................................. 21

5.2.

Reformimi i ligjeve pr procedurn ..................................................................................... 22

5.3.

Reformimi i Kushtetuts ...................................................................................................... 22

5.3.1.

N lidhje me imunitetin e gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese...................................... 23

5.3.2.

N lidhje me imunitetin e gjyqtarve.............................................................................. 24

PRFUNDIME................................................................................................................................. 25
6.1.

Rekomandime pr reformimin e imunitetit t gjyqtarve .................................................. 25

6.2.

Propozim konkret n lidhje me ndryshimin e Kushtetuts: ................................................ 25

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

1. SHNIME PARAPRAKE: KONCEPTI I IMUNITETIT

Ideja themelore e do shteti q bazohet n shtetin e s drejts sht barazia prpara ligjit.
Kjo barazi, n radh t par do t thot, prgjegjshmria e t gjitha pushteteve ndaj ligjit.
Thelbi i demokracis sht shteti i s drejts. Askush brenda nj shteti demokratik nuk
mund t refuzoj tju bindet ligjeve dhe ligjet jan t barabart pr t gjith. Demokraci ka
vetm kur ligji zbatohet njsoj pr njerzit n pushtet, autoritetet dhe qytetart.
Pr kt arsye, do prjashtim nga parimi i plotsis n zbatimin e ligjit shkel vlerat baz t
shoqris ton. Prandaj kto prjashtime jan t pranueshme vetm kur kan t bjn me
nj shtje t fort, gjithmon t interpretuar n mnyr t kufizuar.
Imuniteti sht privilegji i autoriteteve t larta pr t mos dhn llogari sipas ligjit. sht
prjashtimi kryesor ndaj parimit t barazis prpara ligjit n nj shtet kushtetues dhe
prligjet vetm pr t garantuar pavarsin e ktyre autoriteteve, si garanci e vet
demokracis.
Ky prjashtim sht prezantuar n sistemet tona ligjore si nj mbrojtje pr pavarsin e
disa institucioneve duke shmangur prdorimin e procedimeve t padrejta gjyqsore dhe
masave t prkohshme pr kufizimin e t liris s tyre t zgjedhjes. N kt mnyr,
imuniteti nevojitet si garanci kundr keqprdorimit t pushtetit t pavarur t gjyqsorit q
synon reduktimin e liris kushtetuese t institucioneve t tjera shtetrore ose t nj
gjyqtari.
Dukshm, nevoja pr kto garanci sht n lidhje t drejtprdrejt me nivelin e
pavarsis dhe asnjansis t pushtetit gjyqsor n do shtet. Sa m i lart t jet
profesionalizmi, aq m e vogl sht shtrirja e nevojs pr imunitet nga autoritetet e
pavarura.
Kshtu, n disa vende t zhvilluara europiane, vitin e fundit sht rritur krkesa sociale
pr t ulur imunitetin, aq sa nuk sht m i nevojshm dhe vet institucioni mund t
prdoret kundr kuptimit t tij fillestar.
Ashtu si e theksojn disa raporte ndrkombtare, n shum vende, zyrtar t lart
shtetror mbrohen nga imuniteti aq shum sa shpesh kriminelt krkojn pozicione
shtetrore thjesht pr t shmangur ndjekjen. N kto raste, ekziston rrezik i lart pr rrethin
vicioz t korrupsionit; parlamenti, pr shkak t mbrojtjes s tij t privilegjuar, trheq
individ t pamoralshm q m pas vazhdojn dhe shtojn sjellje korruptive. Disa individ
n nevoj pr mbrojtje juridike kan arritur me ryshfet t prfshihen n listat zgjedhore t
partive pr t siguruar imunitet. 1 Nga ana tjetr, nse imuniteti i gjyqtarve shihet si nj lloj
prjashtimi nga ndshkimi mund t bhet mburoj pr t mbrojtur praktika korruptive.
N prfundim, n shtetet moderne lind nevoja pr t gjetur nj ekuilibr t duhur
ndrmjet nevojs pr mbrojtje t pavarsis s aktorve kushtetues dhe nevojs pr
kontroll ligjor t t gjitha pushteteve t ushtruara brenda shtetit. Mungesa e zhvillimeve
1

Praktikat m t mira n luftn kundr korrupsionit, Vjen, OSBE, 2004, Kapitulli 5.

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

ligjore dhe boshllqet n shtetin e s drejts mund t merren parasysh pr rritjen e

kontrollit mbi keqprdorimin e kompetencave zyrtare, por dhe pr rritjen e mbrojtjes
kundr sulmeve t paprshtatshme ndaj pavarsis s tyre.

1.1 Imuniteti dhe pacenueshmria

Kur flasim pr imunitetin, problemi i par jan fjalt. Tradita t ndryshme ligjore
prdorin shprehjet imunitet dhe pacenueshmri pr tju referuar realiteteve t
ndryshme: N sistemin kontinental t s drejts, imuniteti ndryshon nga pacenueshmria.
Pacenueshmria nnkupton nj prjashtim absolut nga prgjegjsia penale ndrsa imuniteti
prfshin krijimin e barrierave ligjore ndaj ndjekjes pr nj krim.
Megjithat, n traditn e common law, fjala imunitet prdoret n mnyr m t
prgjithshme, duke iu referuar do kufizimi nga nj detyrim ligjor, ndshkim ose ndjekje.
Prandaj, bhet nj dallim ndrmjet imunitetit absolut, q bn t pamundur
prgjegjshmrin dhe imunitetit relativ, q prbn nj barrier t prkohshme dhe
kushtzuese ndaj procedimeve penale.
Si rezultat, ndodh q n Europ, shpesh prdoret fjala imunitet pr tiu referuar fjals
pacenueshmri q prdoret n Shtetet e Bashkuara t Ameriks.
N do rast, ky sht vetm nj problem terminologjie, pasi n t dy sistemet sht e
qart q ka dy lloje t ndryshme prjashtimesh nga prgjegjsia ligjore pr disa autoritete.

1.2 Mosprgjegjsia dhe paprgjegjshmria

Pacenueshmria (q ne do e quajm mosprgjegjsi) ndalon ndjekjen e disa personave
pr krime q jan kryer n ushtrimin e detyrs ose funksionit t tyre. Kjo nnkupton q e
drejta penale nuk zbatohet pr ata. Prdoret kryesisht n lidhje me deklaratat e lshuara n
ushtrimin funksioneve gjyqsore ose parlamentare dhe sht privilegj i vazhdueshm. sht
trsisht ekuivalent me privilegjin kushtetues n SHBA t antarve t kongresit pr t br
deklarata verbale n takim dhe n komitet, deklarata pr t cilat ata nuk mund t paditen
ose arrestohen pr shpifje. sht nj privilegj absolut i vazhdueshm, pasi autoritetet nuk
mund t ndiqen pr kto fakte edhe pasi mbarojn funksionet e tyre.
Privilegji i dyt sht paprgjegjshmria (q n Europ quhet imunitet dhe n SHBA
quhet pacenueshmri) e cila mbron autoritetet nga ndjekja civile, administrative ose penale
pr deklarata ose akte q nuk kan lidhje me ushtrimin e mandateve t tyre zyrtare. Ky lloj
imuniteti sht nj garanci e prkohshme procedurale. Arrestimi ose ndjekja e personave
nuk duhet kryer gjat kohs t tyre n detyr, prvese me leje paraprake nga institucioni t
cilit i prkasin. Kjo sht penges pr ushtrimin e juridiksionit, por nuk sht shkak pr
prjashtim nga ndshkimi.
Prfituesit e nj forme mosprgjegjsie jan diplomatt, deputett dhe gjyqtart.

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

Imuniteti i diplomatve sht parashikuar n Konventn e Vjens t 1961 pr

marrdhniet diplomatike. Kshtu, diplomatt e shteteve t huaja prfitojn imunitet ndaj
ndjekjes penale pr shum vepra penale, si dhe imunitet ndaj shum padive civile.
Origjina e imunitetit parlamentar daton nga koha kur gjyqsori kontrollohej nga pushteti
ekzekutiv dhe mund t prdoret kundr pavarsis s deputetve. N vende ku pushteti
gjyqsor sht dukshm i pavarur, fillon t kuptohet si nj privilegj i pakuptimt q duhet
paksuar.
Pavarsia gjyqsore sht nj form e imunitetit juridik q mbron gjyqtart dhe t tjer
t punsuar n gjyqsor nga ankesat e depozituara kundr tyre pr sjelljen e tyre n detyr,
dhe i mbron ata kundr kriminelve, mbron familjen dhe pronn e tyre gjat kohs s tyre
n detyr.
Ka edhe privilegje t tjera procedurale si prcaktimi i nj juridiksioni t veant ose
procedur para gjyqit. Juridiksion i veant do t thot q nj person t gjykohet nga nj
gjykat m e lart sesa gjykata q gjykon njerzit n prgjithsi. Procedur para gjyqit do t
thot q disa subjekte mund t ndiqen nga gjyqsori vetm nse nj organ i institucionit t
tyre (zakonisht nj Komitet i Kongresit ose i Kshillit Drejtues t Gjyqsorit). Kjo ndodh
vetm n shtje penale.

1.3 Perspektiva pr imunitetin

sht e qart q diskutimi praktik pr imunitetin lidhet gjithmon me shkalln e
imunitetet n do vend dhe me momentin historik. Nuk ka asnj vend n bot q nuk u jep
autoriteteve t larta ndonj lloj imuniteti. Prandaj, shum pyetje krkojn prgjigje pr t
qartsuar modelin e imunitetit n nj sistem ligjor:
- Kush prfiton nga nj form e imunitetit? Zakonisht prfshihet Kreu i Shtetit,
deputett, gjyqtart e gjykats kushtetuese, gjyqtart e gjykats s lart, gjyqtar t tjer,
prokuror, autoritete t tjera.
- Nga kto kategori, cilt prfitojn nga paprgjegjshmria pr opinionet e shprehura n
ushtrim t detyrs? Ktu prfshihet gjithashtu mosprgjegjsia e gjyqtarve pr vendimet e
marra gjat ushtrimit t funksionit (i ashtuquajtur imunitet funksional).
- Kush prfiton nga nj lloj paprgjegjshmrie ndaj shtjeve penale, civile dhe
administrative, q nuk lidhen direkt me ushtrimin e funksioneve t tyre?
- Cilat jan procedurat pr heqjen e imunitetit, pra cilat jan organet q mund t
autorizojn ndjekjen gjyqsore t autoriteteve t mbrojtura, dhe cilat jan procedurat q
ndiqen?
N prfundim, problemi i imunitetit sht nj problem intensiv m shum sesa nj
shtje e thjesht pr t pranuar apo jo imunitetin n t gjitha institucionet.
Megjithat, pr sa i prket ktij raporti, termat e mposhtme do t kuptohen si vijon:
- Pacenueshmri personale. sht ndalimi pr t mos u arrestuar, apo nnshtruar nj
kufizimi ndaj liris s lvizjes pa autorizim paraprak t nj organi m t lart.

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

- Imunitet funksional. sht ndalimi pr t filluar nj procedur civile ose penale bazuar
n akte t kryera n ushtrimin aktual t funksioneve. Kjo prfshin paprgjegjshmrin pr
shprehje/deklarata zyrtare.
- Imunitet i prgjithshm. sht ndalimi absolut pr t filluar procedim gjyqsor kundr
nj autoriteti pa autorizimin paraprak t nj organi.

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

2. STANDARDE EUROPIANE DHE NDRKOMBTARE PR IMUNITETIN E

GJYQTARVE
Pavarsia e gjyqtarve sht nj kusht i detyrueshm pr shtetin e s drejts dhe
garancia themelore pr nj proces me t drejta t barabarta. Shteti e garanton kt pavarsi
(p.1 Parimet baz t OKB-s n lidhje me pavarsin e drejtsis, t miratuara nga
Asambleja e Prgjithshme e OKB-s m 29 nntor 1985). Kshtu n procesin e
vendimmarrjes, gjyqtart duhet t jen t pavarur dhe t jen n gjendje t veprojn pa
kufizim, ndikim t paprshtatshm, nxitje, presion, krcnim ose ndrhyrje, direkt ose jo,
nga do organ ose pr fardo arsye. Ligji duhet t parashikoj sanksione kundr personave
q krkojn t ndikojn tek gjyqtart n ndonj nga kto mnyra. Gjyqtart duhet t ken
liri t pakufizuar pr t vendosur n mnyr t paanshme pr shtje, n prputhje me
ndrgjegjen dhe interpretimin q i bjn ata fakteve, dhe n prputhje me rregullat
mbizotruese. Gjyqtart nuk duhet t detyrohen ti raportojn dikujt jasht gjyqsorit pr
themelin e shtjeve. 2
Niveli i garancive q do t siguronte pavarsin mund t varioj nga nj kart tek tjetra,
n varsi t nivelit t demokracis n do shtet. Sa m shum konsiderohet i ult niveli i
demokracis s nj shteti, aq m t larta duhet t jen garancit pr pavarsin e
gjyqtarve.

2.1 Standardet m t zakonshme ndrkombtare pr imunitetin e gjyqtarve

Prcaktimi i disa procedurave t veanta pr hetimin e gjyqtarve mund t jet garanci
pr sigurimin e pavarsis. Kufizimet pr prgjegjsin civile dhe penale t gjyqtarve mund
ti mbrojn ata kundr ndrhyrjeve t parregullta. Nj opinion i mbar prhapur sht q
hetimi i gjyqtarve duhet ti nnshtrohet formaliteteve m komplekse sesa ato t
prgjithshme pr qytetart e tjer. Sipas Projektit t Deklarats Universale pr Pavarsin e
Drejtsis (Shingvi Declaration), t miratuar me Rezolutn nr 1989/32 t Komisionit t OKBs pr t Drejtat e Njeriut Gjyqtart do t mbrohen nga procesi gjyqsor kundr tyre n
lidhje me funksionet e tyre gjyqsore dhe nuk do t ndiqen apo paditen prvese me
autorizimin e nj autoriteti gjyqsor t prshtatshm (fq 20). Kshtu, gjyqtart nuk duhet
ti nnshtrohen hetimit, nse nuk ka nj autorizim nga nj autoritet gjyqsor kompetent (fq
20).
Opinioni nr 3 i Kshillit Konsultativ t Gjyqtarve Europian (CCJE) n vmendje t
Komitetit t Ministrave t Kshillit t Europs (2002) prmban nj shtojc me procedurat
pr procedim penal kundr gjyqtarve n vendet antare t Kshillit t Europs. Rezultati i
ktij krkimi ishte q n 2001, nuk ka nj standard t prgjithshm pr imunitetin.

Komision i Venecias, Rekomandim (94)12, parimi I.2.d.

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

N disa nga vendet me sistem t konsoliduar demokratik dhe kushtetues, rregulli sht
q gjyqtart i nnshtrohen nj procedimi penal t zakonshm. I till sht rasti n Franc,
Gjermani, Finland apo Holand.
Ndrmjet vendeve me procedura t veanta pr procedim penal kundr gjyqtarve, kto
procedura jan shum t ndryshme. N disa vende, si n Norvegji dhe Portugali sht vetm
garanci e nj juridiksioni t veant, ku akuzat kundr gjyqtarve paraqiten nga nj gjykat
m e lart sesa gjykata e tyre. N Belgjik, padia penale kundr gjyqtarve sht vetm n
dor t prokurorit pran gjykats s apelit.
N periudha t tranzicionit social dhe sidomos pas periudhave t gjata t diktaturs,
ideja e prgjithshme sht q gjyqtart kan nevoj pr mbrojtje t veant kundr
keqprdorimit t padive penale kundr tyre. Pothuajse t gjitha ish vendet komuniste i kan
kto garanci: n Republikn Ceke, procedimet penale kundr gjyqtarve mund t
autorizohen nga Presidenti i Republiks. N Lituani dhe Slloveni, ndjekja penale kundr nj
gjyqtari mund t autorizohet nga parlamenti (po kshtu dhe n Zvicr). N Rumani nevojitet
mendimi paraprak i Ministrit ose Presidentit. N Sllovaki, procedimi penal duhet t
autorizohet nga organi q ka emruar gjyqtarin. N Poloni, procedimi penal duhet t
autorizohet nga Gjykata e shtjeve t Disiplins. N Ukrain nga Kshilli i Lart. Nga ana
tjetr, n shtetet e s drejts zakonore, rregulli i zakonshm sht imuniteti i gjyqtarve.
Sipas Praktikave m t Mira t OSBE-s pr Luftn Kundr Korrupsionit (2004), imuniteti
i gjyqtarve paraqet nj vshtirsi t veant. Prgjithsisht ata kan imunitet pr t mos u
paditur personalisht pr gabime q mund t ken br n vendime (pr shembull, tejkalim
t juridiksionit) dhe pr tu mbrojtur nga presionet politike, ata prgjithsisht kan imunitet,
prve rasteve kur u hiqet imuniteti. N rastin e Estonis, dokumenti i GRECO-s,
rekomandon q do vendim pr t hequr pacenueshmrin e gjyqtarve nuk duhet t
merret nn ndikime politike. Duhet t jet vendim i bazuar n krkesn e prokurorit,
mbshtetur nga Gjykata e Lart. 3
Prandaj, mund t arrijm n prfundimin q shkalla e imunitetit q prfitojn gjyqtart
lidhet m shum me situatn sociale si nj demokraci e konsoliduar dhe sistemin ligjor n
do vend. Nuk ekziston nj standard i prbashkt q t zbatohet aktualisht n t gjitha
shtetet europiane. Kshtu shtja kryesore mund t trajtohet vetm me nj analiz t thell
t shkalls s imunitetit t gjyqtarve, q nevojitet n do vend dhe n do moment historik
pr t mbajtur nj ekuilibr proporcional ndrmjet prgjegjsis dhe pavarsis s
gjyqtarve.
Standardet e prgjithshme t vendeve europiane m t zhvilluara garantojn vetm
imunitet funksional ndaj padive civile dhe krkesave penale bazuar n ushtrimin e
funksioneve t tyre. N lidhje me prgjegjsin penale, gjyqtart duhet t prgjigjen
penalisht pr vepra penale t kryera jasht mandatit t tyre gjyqsor; gjyqtart nuk mbajn

Praktikat m t mira n luftn kundr korrupsionit, Vjen, OSBE, 2004, Kapitulli 5.

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

prgjegjsi penale pr dshtime t paqllimshme n ushtrimin e funksioneve t tyre.4 N

lidhje me prgjegjsin civile, duke pasur parasysh parimin e pavarsis, zgjidhja pr
gabimet gjyqsore (n lidhje me juridiksionin, procedurn apo lndn) duhet t qndroj n
nj sistem t duhur t apelimeve (me apo pa lejen e gjykats).
Zgjidhja pr dshtime t tjera n administrimin e drejtsis (duke prfshir vonesat e
teprta) qndron vetm tek shteti. Prandaj, nuk sht e duhur q nj gjyqtar, n lidhje me
ushtrimin e synuar t funksionit gjyqsor, t vihet prpara prgjegjsis personale, edhe me
an t kompensimit nga shteti, prve rastit t nj mosveprimi/dshtimi t qllimshm.
Sipas opinionit t sipr prmendur t CCJE, n rast t sjelljeve t gabuara flagrante t
gjyqtarve nevoja pr kujdes n njohjen e ksaj prgjegjsie lind nga nevoja pr t ruajtur
pavarsin gjyqsore dhe lirin nga presione t parregullta. Kundrejt ktij sfondi, CCJE
konsideron nga ana e saj shtjen e prgjegjsis penale, civile dhe disiplinore. N praktik,
m e rndsishme sht prgjegjsia e mundshme disiplinore e gjyqtarve. 5
Kto prfundime duhen cilsuar n lidhje me gjyqtart e Gjykats Kushtetuese t cilt
nuk jan antar t gjyqsorit dhe prfitojn privilegje dhe imunitet m t gjer. Duke ju
referuar atyre, nj studim i Komisionit t Venecias n 1997 tregoi kt rezultat: shumica e
gjykatave q jan studiuar rezervojn t paktn imunitet t pjesshm ndaj ndjekjes s
antarve t tyre (Shqipri, Argjentin, Armeni, Bullgari, Kroaci, Gjeorgji, Lituani, Poloni,
Portugali, Rumani, Rusi, Sllovaki ish Republika Jugosllave e Maqedonis, Turqi), prve kur
gjyqtari kapet n flagranc duke kryer nj vepr penale (Hungari, Itali, Poloni, Rusi, Slloveni),
ose kur bhet fjal pr krim pr t cilin jepet dnim me burg (Turqi, Slloveni). N Zvicr, nj
magjistrat mund t dal n prfundimin q nj gjyqtar tjetr, prfshir gjyqtart e gjykats
federale, nuk sht i aft t kryej funksionin e tij pr shkak t mungess s besimit nisur
nga fakti q ai mund t jet fajtor pr nj shkelje. Imunitet i plot penal dhe civil gjendet
gjithashtu n disa vende (Azerbajxhan, Estoni, Letoni, Lituani). N Lituani, ky imunitet u
jepet gjyqtarve dhe n nj gjendje luft apo situat t jashtzakonshme. N Rumani
gjyqtart e Gjykats Kushtetuese nuk mund t jen prgjegjs pr opinionet dhe votat e
shprehura gjat kryerjes s funksioneve t tyre gjyqsore dhe gzojn imunitet, prfshir
dhe imunitet vepra penale q procedohen pa gjyq.6 N prgjithsi, prfundimi sht q
gjyqtart e gjykats kushtetuese prfitojn nga situata t veanta n fushn e imunitetit, t
ndryshme nga gjyqsori.

2.2 Prfundimet pr standardet ndrkombtare

Sipas standardeve europiane, sht e padiskutueshme q gjyqtart duhet t mbrohen
kundr ndikimit t jashtm. Pr kt qllim, ata duhet t gzojn imunitet nga ndjekja pr

Magna Karta e Gjyqtarve, miratuar nga CCEJ n Strasburg m 19 nntor 2010, neni 20.

Opinion nr. 3 i Kshillit Konsultativ t Gjyqtarve Europian (CCJE) n vmendje t Komitetit t Ministrave t Kshillit t
Europs (2002).
6

Komisioni Europian pr Demokraci prmes Ligjit, Raport pr prbrjen e gjykatave kushtetuese, tetor 1997.

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

akte t kryera n ushtrim t funksioneve t tyre, me prjashtim t krimeve t

paramenduara. 7 Ata kan nevoj pr mbrojtje nga padi civile pr veprime t bra n
mirbesim gjat funksioneve t tyre si dhe nga padi penale q synojn t ndikojn n lirin
dhe pavarsin e vendimeve t tyre gjyqsore. Ky imunitet nuk shtrihet n shtje t
krimeve t paramenduara si marrja e ryshfeteve, shmangie gjyqsore dhe shifra t tjera q
lidhen me korrupsionin.
N t njjtn koh, duhet theksuar q gjyqtart nuk duhet t prfitojn nga imuniteti i
prgjithshm. Prkundrazi, n nj shtet t konsoliduar demokratik, gjyqtart nuk duhen
mbrojtur kundr ndjekjes pr vepra penale t kryera nga ata dhe pr t cilat duhet t
prgjigjen n gjykat.

Raport pr pavarsin e sistemit gjyqsor, Pjesa I: Pavarsia e gjyqtarve, miratuara nga Komisioni i Venecias n
Seancn Plenare t 82t (Venecia, 12-13 mars 2010), Paragrafi 61.

10

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

3. RREGULLIMI I IMUNITETIT T GJYQTARVE N LIGJIN SHQIPTAR

3.1 Kuadri ligjor
3.1.1 Imuniteti prpara Kushtetuts s 1998
Shqipria, pas ndryshimeve demokratike n 1990 dhe krijimit t nj regjimi t ri
kushtetues, prezantoi konceptin e imunitetit t gjyqtarve n dispozita kushtetuese. Ligji
kushtetues nr 7561 dat 29.04.1992 Pr disa ndryshime e plotsime n ligjin nr 7491 dat
29.04.1991 Pr dispozitat kryesore kushtetuese pr her t par n epokn demokratike
t re parashikoi konceptin e imunitetit. Neni 10 i ktij ligji thot q: Gjyqtart e shkalls s
par dhe t apelit kan imunitet dhe nuk mund t lvizen nga detyra gjat ushtrimit t
funksioneve t tyre. Heqja e imunitetit si dhe lvizja e tyre mund t bhet vetm nga organi
kompetent, n rastet dhe sipas procedurs s caktuar me ligj. Asnj ligj nuk mund t kufizoj
garancit e gjyqtarve t parashikuara nga ky ligj kushtetues dhe nga rregullat
ndrkombtare.
Koncepti i imunitetit u shtjellua m shum n ligjin nr 7574 dat 24.06.1992 Pr
organizimin e drejtsis dhe disa ndryshime n Kodet Procedurale Penale dhe Civile. Neni
21 i ktij ligji prcakton q: Gjyqtart, ndihmsgjyqtart, prokurort dhe hetuesit gzojn
imunitet. Ata nuk mund t kontrollohen, t ndalohen, t arrestohen ose t ndiqen penalisht
pa plqimin e organit q i ka zgjedhur ose emruar. Ata mund t ndalohen pa kt plqim
vetm n rastet kur kryejn nj krim t dukshm e t rnd.
Ligji kushtetues i siprprmendur nr 7561 dat 29.04.1992 gjithashtu krijoi pr her t
par nj organ q do t realizonte garanci kushtetuese pr shtetin e s drejts dhe parimin e
ndarjes s pushteteve. Neni 15 parashikoi krijimin e Kshillit t Lart t Drejtsis, si nj
organ q do t ofronte garanci pr pavarsin e sistemit t drejtsis. Sipas nenit 15, Kshilli
i Lart i Drejtsis sht i vetmi autoritet q vendos pr emrimin, lvizjen dhe prgjegjsin
disiplinore t gjyqtarve t shkalls s par, t apelit si edhe t prokurorve. Ligji thot
gjithashtu q mnyra e funksionimit dhe e ushtrimit t veprimtaris s Kshillit t Lart t
Drejtsis prcaktohet me rregulloren e miratuar nga Kshilli.
Parlamenti shqiptar n vitin 1997 miratoi nj ligj t ri pr sistemin e drejtsis, ligjin nr
8265 dat 18.12.1997 Pr organizimin e drejtsis n Republikn e Shqipris. Ky ligj
parashikon nj rregullore t re pr imunitetin e gjyqtarve dhe prokurorve, duke
specifikuar far do t prbnte krim, kryerja e t cilit do t onte n arrestim, ndalim dhe
ndjekje penale t nj gjyqtari pa miratimin e Kshillit t Lart t Drejtsis. Neni 26 i ktij
ligji thot: Gjyqtart dhe prokurort gzojn imunitet. Ata nuk mund t kontrollohen, t
ndalohen, t arrestohen ose t ndiqen penalisht pa plqimin e organit q i ka zgjedhur ose
emruar, me prjashtim t rasteve kur kryejn nj krim t dukshm (flagrant) pr t cilin

11

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

parashikohet nj dnim jo m pak se 5 vjet burg. Ky rregullim ligjor ka qen n fuqi vetm
pr nj vit. Nuk ka prova pr t treguar nse kjo dispozit sht prdorur nga Kshilli i Lart.

3.1.2 Rregullimi i imunitetit q n 1998

Nntori i vitit 1998 solli nj Kushtetut t re n Shqipri. Kushtetuta e re parashikoi n
mnyr specifike imunitetin e gjyqtarve. Neni 137, pikat 3 dhe 4 t Kushtetuts
prcaktojn: Gjyqtart e tjer mund t ndiqen penalisht vetm me miratim t Kshillit t
Lart t Drejtsis. Gjyqtari mund t ndalohet ose t arrestohet vetm n qoft se kapet n
kryerje e sipr t nj krimi ose menjher pas kryerjes s tij. Organi kompetent njofton
menjher Kshillin e Lart t Drejtsis. N qoft se Kshilli i Lart i Drejtsis nuk jep
plqimin brenda 24 orve pr drgimin n gjykat t gjyqtarit t arrestuar, organi
kompetent sht i detyruar ta liroj at.
Miratimi i Kushtetuts s re solli dhe ndryshime n kuadrin ligjor pr ta afruar at me
rregullimet e reja kushtetuese. U prezantua nj ligj i ri pr sistemin gjyqsor, ligji nr 8436
dat 28.12.1998 Pr organizimin e pushtetit gjyqsor n Republikn e Shqipris. Ligji, n
nenin 26 prfshin dispozitn kushtetuese pr imunitetin e gjyqtarve dhe lexon: Gjyqtart
gzojn imunitet. Gjyqtart e shkalls s par dhe t apelit mund t ndiqen penalisht vetm
me miratim t Kshillit t Lart t Drejtsis. Gjyqtari mund t ndalohet ose t arrestohet
vetm n qoft se kapet n kryerje e sipr t nj krimi ose menjher pas kryerjes s tij.
Organi kompetent njofton menjher Kshillin e Lart t Drejtsis. N qoft se Kshilli i
Lart i Drejtsis nuk jep plqimin brenda 24 orve pr drgimin n gjykat t gjyqtarit t
arrestuar, organi kompetent sht i detyruar ta liroj at.
Q nga ligjet e para kushtetuese n 1991, 1992 deri n 2001 kur u miratua ligji Pr
organizimin dhe funksionimin e Kshillit t Lart Drejtsis, Kshilli i Lart i Drejtsis nuk
ka vepruar bazuar n nj ligj organik t vetin. Kshilli i Lart i Drejtsis u prmend dhe iu
dha kompetenca pr t emruar, transferuar, pushuar gjyqtart dhe pr t hequr imunitetin
n ligjin nr. 7561 dat 29.04.1992 (neni 15), n ligjin nr. 7574 dat 24.06.1992 (neni 21), n
ligjin nr 8265 dat 18.12.1997 (neni 26), n ligjin nr 8436 dat 28.12.1998 (neni 26). Kishte
dhe dy ligje t tjera q parashikonin pr Kshillin e Lart t Drejtsis, por dispozitat e tyre
fokusohen vetm n prbrjen e Kshillit. Kto ligje jan ligji nr 8234 dat 27.8.1997 Pr
nj ndryshim n ligjin nr 7561 dat 29.04.1992 Pr disa shtesa dhe ndryshime n ligjin nr
7491 dat 29.04.1991 Pr dispozitat kryesore kushtetuese. Ligji i dyt ishte ligji nr 8235
dat 28.8.1997 Pr procedurn e zgjedhjes s antarve t Kshillit t Lart t Drejtsis.
Kshtu, kto ligje nuk prmbanin ndonj nen apo nuk parashikonin ndonj procedur ose
raste apo veprimin e Kshillit n rast t heqjes s imunitetit t gjyqtarve. Gjith veprimtaria
e Kshillit t Lart t Drejtsis bazohej n nj rregullore t miratuar nga vet Kshilli n
vitin 1995. Pr hir t ksaj analize, sht br nj krkim n arkivat e Kshillit t Lart t
Drejtsis dhe t Gjykats s Lart, por nuk sht gjetur kjo rregullore. Gjenden
procesverbalet e takimeve t Kshillit t Lart t Drejtsis q nga krijimi i tij, por nuk

12

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

gjendet asnj rregullore. Procesverbali vrteton miratimin e nj rregulloreje. Gjithashtu, disa

debate n shtypin e asaj kohe provojn ekzistencn e rregullores. N fillim t vitit 1998 u
miratua dhe nj rregullore tjetr, por prsri sht e pamundur t gjendet. Pak dihet pr
procedurat q jan ndjekur n raste t heqjes s imunitetit t gjyqtarve. Megjithat, t
dyja kto rregullore nuk parashikonin ndonj procedur apo rregulla pr heqjen e
imunitetit. Nga procesverbali i takimit t Kshillit t Lart t asaj kohe, mund t shihet q
vendimet kryesisht jan bazuar n dshirn dhe informacionin q ka pasur Kshilli, m
shum sesa n fakte ligjore.
Parlamenti shqiptar, n vitin 2001, miratoi nj ligj organik pr organizimin dhe
funksionimin e Kshillit t Lart t Drejtsis, ligjin nr 8811 dat 17.5.2001. Ligji hyri n fuqi,
pothuajse nj vit m von n prill 2002 pr shkak t aplikimit t procedurs kushtetuese t
vetos pezulluese presidenciale. Ligji nuk shprehej specifikisht pr shtjen e imunitetit, por
parashikonte takime t jashtzakonshme t Kshillit. Neni 21, pika 1, n prputhje me
dispozitn kushtetuese 137 pika 4 lexon: N ato raste kur nj gjyqtar ndalohet ose
arrestohet n kryerje e sipr t nj krimi ose menjher pas kryerjes s tij, Kshilli i Lart i
Drejtsis mblidhet brenda 24 orve pr t vendosur pr lejimin ose jo t procedimit t
mtejshm penal ndaj gjyqtarit.
Nisma pr t reformuar Kshillin e Lart t Drejtsis u ndrmor n vitin 2005 nprmjet
ndryshimeve t ligjit nr. 8811 dat 17.05.2001. Por shum shpejt ligji shkoi n Gjykatn
Kushtetuese. Nj nga ndryshimet q u rishikua nga Gjykata ishte ai q i jepte imunitet
antarve t Kshillit t Lart t Drejtsis gjat mandatit t tyre si antar t Kshillit. Por
ky ndryshim u gjet antikushtetues nga gjykata pasi imuniteti sht institut q buron nga
Kushtetuta si ligji baz dhe dispozita ligjore q prcakton imunitetin q nuk jepet nga
Kushtetuta konsiderohet antikushtetuese. T gjith antart e Kshillit t Lart gzojn
imunitet pr shkak t funksionit q prfaqsojn n Kshill (Presidenti i Republiks, Kryetari,
Ministri i Drejtsis, gjyqtart). 8
Ligji i ri dhe ekzistues nr 9877 dat 18.2.2008 Pr organizimin e pushtetit gjyqsor n
Shqipri prcakton procedura m t detajuara n rast t heqjes s imunitetit t nj
gjyqtari. neni 29 parashikon prgjegjsin penale t nj gjyqtari dhe lexon:
1. Gjyqtari i gjykats s shkalls s par ose gjyqtari i gjykats s apelit mund t ndiqet
penalisht, sipas dispozitave t parashikuara n Kodin e Procedurs Penale. Autorizimi pr
fillimin e procedimit penal bhet me miratimin e Kshillit t Lart t Drejtsis.
2. Gjyqtari mund t ndalohet ose arrestohet vetm n qoft se kapet n kryerje e sipr t nj
krimi ose menjher pas kryerjes s tij. Organi kompetent njofton menjher Kshillin e Lart
t Drejtsis. N qoft se Kshilli i Lart i Drejtsis nuk jep plqimin brenda 24 orve pr
drgimin n gjykat t gjyqtarit t arrestuar, organi kompetent sht i detyruar ta liroj at.

Vendim i Gjykats Kushtetuese nr. 14, dat 22.05.2006.

13

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

3. N rastin kur ndaj nj gjyqtari jepet autorizimi pr fillimin e procedimit penal, ai pezullohet
nga detyra derisa t merret vendim gjyqsor i forms s prer.
1.
N rastet kur fajsia nuk provohet me vendim gjyqsor t forms s prer t gjykats,
gjyqtari ka t drejt t kthehet n punn e tij t mparshme dhe t marr pagn e plot q
nga koha e pezullimit.

3.2 Praktika gjyqsore dhe jurisprudenca

Kuadri ligjor dhe kushtetues pr shtjen e imunitetit t gjyqtarve ka prjetuar shum
ndryshime. Gjat viteve 90, imuniteti ka pasur nj rregullim tjetr ligjor dhe kushtetues, t
ndryshm nga ai ekzistuesi. Kushtetuta e vitit 1998, n krahasim me ligjet e mparshme
kushtetuese, sht me konkrete dhe fokusohet n mnyr m t drejtprdrejt tek
imuniteti. Neni 137, pikat 3 dhe 4 japin nj koncept me t drejtprdrejt t imunitetit. Ato
parashikojn procedurn q duhet ndjekur n rastin e heqjes s imunitetit. Ato parashikojn
gjithashtu subjektet q jan prfshir n procedura ose raste t heqjes s imunitetit. N
prfundim, ato parashikojn procedura n raste t flagrancs. Ndryshe nga kjo, n ligjet e
mparshme kushtetuese, kto detaje dhe procedura i delegoheshin kuadrit ligjor, duke e
br m t hapur ndaj ndryshimeve t mundshme. Nisur nga fakti q gjat viteve 90 Kshilli
i Lart i Drejtsis nuk kishte nj ligj organik, por vepronte n baz t nj rregulloreje,
ndryshimi q parashikoi kushtetuta e vitit 1998 n nenin 137, pikat 3 dhe 4 solli m shum
stabilitet, siguri dhe standardizim pr imunitetin dhe procesin e heqjes s tij.
Ktu sht e rndsishme t theksohet dhe vendimi i Gjykats Kushtetuese pr shtje
t imunitetit. shtja e gjykuar nga Gjykata nuk kishte t bnte n mnyr specifike me
imunitetin e gjyqtarve, por ishte nj interpretim i nj shtjeje imuniteti pr Kryetarin e
Kontrollit t Lart t Shtetit. Neni 165 i Kushtetuts shprehet q Kryetari i Kontrollit t Lart
t Shtetit gzon imunitetin e gjyqtarit t Gjykats s Lart. Por nj ligj organik i vitit 2000 pr
Kontrollin e Lart t Shtetit parashikoi q jo vetm q Kryetari i Kontrollit t Lart t Shtetit
gzonte imunitetin e gjyqtarit t Gjykats s Lart, por edhe q heqja e tij nga detyra duhej
t bhej me t njjtat procedura dhe kritere si i parashikonte Kushtetuta pr antart e
Gjykats s Lart. N kt shtje, Gjykata Kushtetuese u shpreh q:
Kushtetuta ka ndjekur kriterin se kur imuniteti nga ndjekja penale duhet
shoqruar edhe me garanci suplementare ose me klauzola specifike pr funksionarin
lidhur me qndrimin e tij n detyr, ajo e ka br kt n mnyr t shprehur. Jo
vetm kaq por, prderisa Kushtetuta ka trajtuar organizimin dhe funksionimin e
ktyre institucioneve dhe statusin e drejtuesve t tyre, ajo ka prcaktuar njkohsisht
edhe kufijt e t drejtave t tyre. Pr funksionet kushtetuese t organeve, at q nuk
ka dashur ta bj Kushtetuta nuk mund ta bj ligji. Prandaj nuk mund t pranohet
se ajo ka ometuar pa prmendur raste t tilla si shkelja e Kushtetuts, kryerja e nj
krimi, akte e sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn etj., atje ku nuk sht
shprehur. Si rrjedhoj, edhe n shtjen n shqyrtim ligji pr Kontrollin e Lart t
Shtetit, duke kufizuar rastet e shkarkimit t Kryetarit t Kontrollit t Lart t Shtetit

14

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

apo t mbarimit para kohe t mandatit pa u shprehur n Kushtetut, ka kaprcyer

caqet e ksaj t fundit9.

Prvoja e marrdhnieve ndrmjet Kshillit t Lart t Drejtsis dhe Prokuroris s

Prgjithshme tregon q Kshilli i Lart n t gjitha rastet ka qen i gatshm dhe i shpejt q
me krkes t Prokurorit t Prgjithshm t diskutoj dhe t heq imunitetin e gjyqtarve.
Q me miratimin e Kushtetuts 1998, Kshilli i Lart ka marr 11 krkesa nga Prokurori i
Prgjithshm dhe 1 krkes nga Gjykata e Shkalls s Par Gjirokastr. Kshilli i Lart i
Drejtsis ka miratuar 10 nga kto 12 krkesa. Vetm 2 krkesat q nuk jan miratuar nga
Kshilli lidhen me detaje procedurale. Krkesa e par nga Prokurori i Prgjithshm u b n
mars 1999, por Kshilli nuk e shqyrtoi asnjher kt krkes sepse gjyqtari u largua pr
arsye t tjera profesionale, pr mosmarrje pjes n provimin e kualifikimit. Krkesa e dyt u
paraqit n janar 2010, por Kshilli i Lart vendosi q: Pasi u njoh me krkesn e Kryetarit t
Gjykats s Rrethit Gjyqsor Gjirokastr, paraqitur n Kshillin e Lart t Drejtsis
nprmjet shkress Nr. 54/1 prot., dat 28.01.2010, pr dhnien autorizimi pr fillim
procedimi penal ndaj gjyqtarit t Gjykats s Rrethit Gjyqsor Sarand, Rasim Doda,
akuzuar pr veprn penale t fyerjes, parashikuar nga neni 119 i Kodit Penal, n prfundim
vendosi t rrzoj krkesn pr dhnie miratimi pr fillimin e procedimit penal ndaj ktij
gjyqtari, pasi u konstatua mosrespektim i afatit brenda t cilit, gjykata duhej t parashtronte
krkesn pr t autorizuar procedimin. 10
N t njjtn koh, praktika n Shqipri tregon q zakonisht imuniteti procedural
paraqitet si pamundsi e prokurorit ose oficerit t policis gjyqsore pr t kryer veprime t
cilat edhe pse t prkohshme, mund t prekin lirin ose privacin n fazn e hetimit
paraprak. Prandaj, n fazn e hetimit paraprak, ndalimi i kryerjes s ktyre veprimeve lejon
kryerjen e veprimeve hetimore dhe procedurale q nuk prekin lirin personale; ndrkoh
duket se kryerja e ndonj veprimi hetimor nuk lejohet n asnj rast.
N praktikn e gjykats dhe prokurorve, sht i zakonshm nj interpretim m i gjer i
nenit 289 t Kodit t Procedurs Penale. Prandaj deri n dhnien e autorizimit pr procedim
nga Kshilli i Lart i Drejtsis, ndalohet kryerja e veprimeve jo vetm e ndalimit ose
prgjimit, por edhe veprimeve hetimore q nuk duhet t ken vshtirsi apo penges ligjore
pr tu kryer nga Prokurori ose Policia Gjyqsore.

Vendim i Gjykats Kushtetuese, nr, 212, dat 29.10.2002.

10

Vendim i Kshillit t Lart t Drejtsis nr. 258, dat 09.02.2010.

15

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

4. PROBLEMET E IMUNITETIT T GJYQTARVE N SHQIPRI DHE SHKAQET E

TYRE

Diskutimet pr heqjen e imunitetit t gjyqtarve kan qen shtje t debateve politike

dhe publike t dits, q n fillim t dekads s shkuar. Edhe m prpara, gjyqsori shqiptar
sht prballur me raste t heqjes s imunitetit t nj gjyqtari pr shkaqe korrupsioni, por
shtja e masave kushtetuese ose legjislative pr heqjen e imunitetit t gjyqtarve ka qen
tabu dhe shum rrall ka dal n dritn e diskutimeve. N fillim t dekads s shkuar, sfidat
e reja t Shqipris n zhvillimet politike dhe ligjore solln n kt vend nj nivel t ri
diskutimi t ksaj shtjeje. Ratifikimi nga Shqipria i dokumenteve ndrkombtare kundr
korrupsionit, e oi luftn kundr korrupsionit dhe diskutimet pr imunitetin e npunsve
publik, prfshir gjyqtarve, n nj nivel t rndsishm t debatit publik dhe programit
politik. Kto debate, n veanti jan intensifikuar pas vitit 2004 dhe 2005.
Shqipria ka nnshkruar dhe ratifikuar disa dokumente ndrkombtare q i dedikohen
lufts s kundr korrupsionit, me masa si politika parandaluese model, rritja e
transparencs, kriminalizimi i korrupsionit, etj. Sipas ktyre standardeve ndrkombtare,
shtetet duhet t prpiqen t sigurojn q shrbimet publike ti nnshtrohen masave q
nxisin efikasitet dhe transparenc. Transparenca dhe prgjegjshmria duhet t nxiten dhe
krkesat specifike duhen prcaktuar pr parandalimin e korrupsionit, sidomos n fusha
kritike t sektorit publik, si sht gjyqsori. Nj dokument i ktij lloji i rndsishm sht
Konventa e Kombeve t Bashkuara kundr Korrupsionit. 11 Konventa i krkon direkt shteteve
antare t marrin masa n lidhje me gjyqsorin dhe prokurorin. 12 N nene t tjera t ksaj
Konvente, Shteteve Antare u krkohet t gjejn nj ekuilibr ndrmjet imunitetit dhe
mundsis pr hetim dhe ndjekje t efektshme. 13
Shqipria ka nnshkruar dhe ka ratifikuar gjithashtu konventn tjetr t rndsishme
kundr krimit dhe korrupsionit.14 Kjo konvent u krkon shteteve pal t miratojn masa
11

Konventa e Kombeve t Bashkuara kundr Korrupsionit miratuar n 2003 dhe n fuqi n 2005. Republika e Shqipris e
nnshkroi n 18 dhjetor 2003 dhe e ratifikoi n 25 maj 2006

12

Neni 11, pika 1, lexon si vijon: Masat n lidhje me gjyqsorin dhe prokurorin

Duke pasur parasysh pavarsin e gjyqsorit dhe rolin e tij thelbsor n liftin kundr korrupsionit, cdo Shtet pale, n
prputhje me parimet themelore t sistemit t tij ligjor dhe oa cenuar pavarsin gjyqsore, merr masa pr t forcuar
integritetin dhe pr t parandaluar mundsit pr korrupsion mes antarve t gjyqsorit. Kto masa mund t prfshijn
rregulla n lidhje me sjelljen e antarve t gjyqsorit.
13

Neni 30, pika 2, lexon si m posht: do Shtet Pal merr masat q jan t nevojshme pr t krijuar ose ruajtur, n
prputhje me sistemin e tij ligjor dhe parimet kushtetuese, nj ekuilibr t duhur ndrmjet imuniteteve ose privilegjeve
juridiksionale q i jan dhn npunsve publik pr kryerjen e funksioneve t tyre dhe mundsis, kur sht e nevojshme, t
hetimit t efektshm, investigimit, ndjekjes dhe gjykimit t shkeljeve t prcaktuara n prputhje me kt Konvent.

14

United Nations against Transnational Organized Crime adopted in 2000 and entered into poer in 2003. The Republic of
Albania has signed it 12 December 2000 and ratified it in 21 Aug 2002.

16

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

legjislative dhe t tjera pr t prcaktuar korrupsionin si vepr penale15 dhe prfshirjen e

duhur dhe konsistente me sistemin e tyre ligjor, pr t miratuar masa legjislative,
administrative ose t tjera t efektshme pr t nxitur integritet dhe pr t parandaluar,
zbuluar dhe ndshkuar npunsit publik. 16
Nj tjetr dokument i rndsishm n kuadrin ndrkombtar t lufts kundr
korrupsionit sht Rezoluta e Kshillit t Europs (97) 24 pr Njzet Parimet Udhzuese pr
Luftn kundr Korrupsionit. 17 Komiteti i Ministrave i Kshillit t Europs bie dakord pr
njzet parime udhzuese pr t luftuar korrupsionin. Rezoluta synon gjithashtu t nxis nj
proces dinamik pr t parandaluar dhe luftuar korrupsionin n mnyr t efektshme.
Parimet udhzuese prfshijn rritjen e ndrgjegjsimit, prmirsimin e procedurave t
hetimit dhe t ndjekjes, nxitjen e specializimit t personave ose organeve prgjegjse pr t
luftuar korrupsionin si edhe rritjen e bashkpunimit ndrkombtar. Pr hir t analizs,
parimi 6 i ktyre udhzimeve duhet t prmendet. Parimi 6 lexon si vijon: t kufizohet
imuniteti nga hetimi, ndjekja apo gjykimi i veprave korruptive n masn e nevojshme n
nj shoqri demokratike.

4.1 Probleme n lidhje me luftn kundr korrupsionit

Pavarsisht ndikimit ndrkombtar n shtjen e imunitetit t gjyqtarve, zhvillimet
e brendshme n luftn kundr korrupsionit, si fenomen q sht ngritur shpesh n raportet
ndrkombtare pr Shqiprin, nxori n dukje problemet e akumuluara gjat viteve, por q
tani shfaqen tepr shqetsuese. Prokuroria shpesh ka deklaruar vshtirsin me t ciln
prballet n shtje korrupsioni ku prfshihen gjyqtart. Imuniteti i gjyqtarve mund t
parandaloj hetimin e nj shtjeje korrupsioni t nj gjyqtari. Sipas rregullave t Kodit t
Procedurs Penale, n momentin q prokuroria vihet n dijeni pr nj rast t mundshm
korrupsioni ku prfshihet nj gjyqtar, prokuroria nuk mund t veproj n asnj rrethan pr
t thelluar hetimin kundr gjyqtarit, nse autorizimi nuk sht dhn nga Kshilli i Lart i
Drejtsis. Pr t dhn kt autorizim, Kshilli i Lart i Drejtsis dhe gjyqtari gjithashtu,
njoftohen pr shtjen, akuzat dhe elementt hetimore t dosjes. Sigurisht kjo mund ta
pengoj pr veprime t mtejshme t paligjshme. Prokuroria mund dhe duhet t gjej
mnyra t mundshme pr t hetuar shtjen me detaje; megjithat, pa dyshim, imuniteti i
gjyqtarit mund t jet penges e konsiderueshme n hetimin e plot dhe t qart t
korrupsionit mes gjyqtarve. Natyrshm, korrupsioni, duket se gjendjet jo vetm mes
gjyqtarve, por edhe mes prokurorve, dhe duhet t ket mnyra dhe masa pr t luftuar
korrupsionin edhe mes prokurorve, por kjo shtje sht jasht fushs s ksaj analize.

15

Ibid, article 8.

16

Ibid, neni 9, pika 1.

17

Rezolut e miratuar nga Komiteti i Ministrave n 6 nntor 1997 n sesionin e 101t t Komitetit t Ministrave.

17

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

4.2 Probleme n lidhje me barazin prpara ligjit

Imuniteti i gjyqtarve sht nj shtje shum e rndsishme, por shum delikate
gjithashtu. Bazuar edhe n vendimin e Gjykats s Lart nr 6 t dats 14.9.2009 q
prcakton se imuniteti i deputetit nuk sht nj garanci personale e tij, por nj mjet
kushtetues pr t siguruar funksionimin normal t Kuvendit si institucion. Po kshtu
gjyqtart duhet t gzojn imunitetin e tyre jo si mburoj personale ndaj korrupsionit, por si
mbrojtje institucionale e pavarsis s tyre si thuhet n pjesn e par t raportit aktual. Kjo
mbrojtje duhet t interpretohet si nj garanci q jep shteti i s drejts, jo pr gjyqtarin, por
pr ruajtjen e shtyllave t shtetit t s drejts, pavarsis s drejtsis dhe ndarjes s
kompetencave.
Megjithat, pr qllim t barazis prpara ligjit, garancit shtes q i jepen nj gjyqtari
krahasuar me nj individ t thjesht, krijojn, prima facie, nj ndjesi negative tek publiku n
lidhje me ekuilibrin ndrmjet punonjsit shtetror me imunitet dhe individit. Kjo shpesh
sht keqprdorur n debate politike mes forcave politike dhe sht pasqyruar n
perceptimin q ka publiku ndaj sistemit gjyqsor. Korrupsioni i prezumuar i shum zyrtarve
mund t jet amortizuar me kalimin e diskutimit tek imuniteti i gjyqtarve.
N prfundim, niveli i korrupsionit n gjyqsor dhe perceptimi i publikut n lidhje me
at, debatet politike dhe publike n lidhje me korrupsionin n gjyqsor, ndjeshmria pr
mosndshkimin e gjyqtarve dhe imunitetin e gjyqtarve jan shtje q duhen ekuilibruar
sipas standardeve demokratike ndrkombtare q ka ratifikuar Shqipria ose ku synon t
bhet pjes.

4.3 Probleme procedurale

Problemet procedurale lidhen n radh t par me dispozitat kushtetuese pr hapat q
duhen ndjekur pr t filluar procedim penal kundr nj gjyqtari. Kuadri kushtetues dhe ligjor
pr shtjen e imunitetit t gjyqtarve ka kaluar npr shum ndryshime. Gjat viteve 90,
imuniteti kishte nj rregullore tjetr kushtetuese dhe ligjore, t ndryshme nga kjo
ekzistuese. Kushtetuta e vitit 1998, n krahasim me ligjet e mparshme kushtetuese, sht
me konkrete dhe ka prirje ose orientim m t drejtprdrejt n lidhje me imunitetin. Neni
137, pikat 3 dhe 4 japin nj koncept me t drejtprdrejt t imunitetit. Ato parashikojn
procedurn q duhet ndjekur n rastin e heqjes s imunitetit. Ato parashikojn gjithashtu
subjektet q jan prfshir n procedura ose raste t heqjes s imunitetit. Ato parashikojn
procedura n raste t flagrancs. Ndryshe nga kjo, n ligjet e mparshme kushtetuese, kto
detaje dhe procedura i delegoheshin kuadrit ligjor, duke e br m t hapur ndaj
ndryshimeve t mundshme. Ndryshimi q parashikoi kushtetuta e vitit 1998 n nenin 137,
pikat 3 dhe 4 solli m shum stabilitet, siguri dhe standardizim pr imunitetin dhe procesin e
heqjes s tij. Por n t njjtn koh, kto dispozita krijojn kushte m t rrepta pr ndjekjen

18

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

e nj gjyqtari. Neni 137 pika 3 e Kushtetuts qart thot q Gjyqtart e tjer mund t
ndiqen penalisht vetm me miratim t Kshillit t Lart t Drejtsis. Kshtu, sipas
interpretimit m t zakonshm t ktij neni, prokuroria nuk ka mjete t tjera hetimi, por
duhet t njoftoj Kshillin e Lart t Drejtsis dhe t krkoj autorizimin e tij. Sipas
praktikave t krkesave t prokuroris tek Kshilli i Lart, prokuroria nuk mund t
ndrmarr veprime hetimore si prgjim, prgjim mjedisor etj apo masa t tjera hetimore
nse nuk jepet autorizim nga Kshilli i Lart i Drejtsis. Pavarsisht prvojs s mir t
bashkpunimit t Kshillit t Lart t Drejtsis n raste t ktyre krkesave nga prokuroria,
fshehtsia dhe konfidencialiteti i shtjes dhe elementve hetimore sht shkelur.

19

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

5. PRMIRSIME T SUGJERUARA PR SITUATN SHQIPTARE

Sipas konsideratave t mparshme, t pasqyruara dhe n raportet ndrkombtare pr
drejtsin n Shqipri, imuniteti i gjyqtarve si rregullohet dhe zbatohet sot mund t jet
penges pr luftn kundr korrupsionit dhe mund t kuptohet n perceptimin publik si nj
privilegj tepr i lart q cenon barazin e qytetarve prpara ligjit. 18
Kshtu, imuniteti i prgjithshm duhet hequr, pr t siguruar barazi prpara ligjit dhe
pr t lehtsuar luftn kundr korrupsionit n gjyqsor. Sipas standardeve t prmendura,
nuk ka dyshim q gjyqtart shqiptar duhet t prgjigjen prpara ligjit pr shkelje t kryera
jasht funksionit t tyre gjyqsor.
Pr respektimin e standardeve ndrkombtare ne rekomandojm reformimin e kuadrit
ligjor shqiptar me qllim q t garantohet n mnyr ekskluzive imuniteti i gjyqtarve q
duhet t mbrohen vetm ndaj padive civile dhe krkesave penale bazuar n vendimet e
marra n ushtrim t funksioneve t tyre. Pra imuniteti lidhet me opinionet e shprehura ose
votn e dhn. Vetm nse n vendimin gjyqsor tregohet synimi ose keqdashja, gjyqtari
mund t ndiqet penalisht dhe do t mbaj gjithashtu prgjegjsi civile pr rezultatet e
veprimeve t tij. I till sht rasti i shmangies.
Duke pasur parasysh situatn aktuale, sht veanrisht e nevojshme q prokurorve tu
jepet mundsia pr t filluar hetimin pr krime t mundshme t kryera nga gjyqtart pa
nevojn e autorizimit paraprak t Kshillit t Lart t Drejtsis.
Sipas standardeve ndrkombtare, duhet t ket vetm pak prjashtime pr rregullimin
e prgjegjsis s prgjithshme t gjyqtarve pr vepra t kryera privatisht: vetm pr
shtjet ku sht e dukshme, keqprdorimi i veprimeve gjyqsore si mnyr pr t ndikuar
n vendimet gjyqsore q duhet t merren pr nj shtje konkrete ose kur preket n thelb
funksionimi i gjykats n fjal; gjithashtu gjyqtart e gjykatave m t larta q merren me
shtje tepr delikate nga kndvshtrimi politik mund t prfitojn disa privilegje pr t
siguruar pavarsin e tyre pr sa koh q mund t jen nn presion m t madh dhe t
vazhdueshm.
N t njjtn koh, standardet ndrkombtare nuk jan kaq t rrepta n lidhje me
pacenueshmrin personale t gjyqtarve. Prandaj, disa kufizime pr mundsin e
arrestimit ose ndalimit t gjyqtarve mund t jen n prputhje me standardet europiane.
Kjo sht veanrisht e qart n rastin e antarve t Gjykats Kushtetuese, e cila sht
organ juridiksional q lidhet me eprsin ose kushtetuts mbi pushtetet e shtetit. Pr shkak
t pozicionit t veant t ksaj gjykate, si fuqia m e madhe brenda shtetit kushtetues,
kshillohet shmangia e ndrhyrjeve q lehtsisht mund t ken pasoj n prbrjen e saj
dhe, kshtu, n rezultatin e vendimeve t saj.

18

Pr shembull, ndrhyrja e Z. Ilir Rusmali n seancn pr imunitetin q u mbajt n Kuvend n 23 tetor 2008 ku ai nuk gjeti nj zgjidhje t
arsyeshme dhe t drejt pr funksionimin e gjyqsorit q gjyqtart kishin nj qndrim t prbashkt n lidhje me korrupsionin dhe shtje
t tjera t paligjshme. Ai tha gjithashtu q ata kishin zgjedhur t mbronin kolegt e tyre dhe jo t luftonin korrupsionin.

20

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

N nivel ndrkombtar, pr t shmangur praktikat q synojn prcaktimin e prmbajtjes

s vendimeve gjyqsore duke ndryshuar prbrjen e organeve gjyqsore, ndalimi i
gjyqtarve shpesh i nnshtrohet kushteve t veanta. N disa vende nevojitet autorizim
paraprak i Kshillit t Lart t Drejtsis19, dhe n t tjera vetm krkesa q Kshilli t vihet
n dijeni pr kt fakt20. Duke pasur parasysh situatn aktuale n Shqipri, ne
rekomandojm t mbahet garancia n lidhje me nevojn e miratimit nga Kshilli i Lart i
Drejtsis pr ndalimin e gjyqtarve. N kto raste, as hetimi paraprak, as veprimet
gjyqsore nuk duhet t ndalojn n pritje t ndrhyrjes nga Kshilli, q lidhet vetm me
ndalimin fizik t gjyqtarit.

5.1 Reformimi i procedurave pr heqjen e imunitetit

Q n kohn e hartimit t Kushtetuts s prkohshme shqiptare n 1995, institucionet
europiane kan vn n dukje nevojn pr nj procedur t heqjes s imunitetit t gjyqtarve,
bazuar n arsye t prbashkta dhe t prcaktuara rreptsisht. 21 Sa koh q imuniteti
ekzistonte n sistemin shqiptar, do t duhej t qartsohej procedura e heqjes s imunitetit. Pr
t shmangur dyshimin pr arbitraritet dhe pr t rritur transparencn n luftn kundr
korrupsionit, procedurat e heqjes s imunitetit do t bhen publike, miratohen dhe detajohen
paraprakisht.
N kt mnyr, nse kompetenca n lidhje me imunitetin i takon Kshillit t Lart t
Drejtsis, ne rekomandojm miratimin e akteve nnligjore me rregulla pr heqjen e
imunitetit, pr t rregulluar procedurn me detaje: specifikimin e t gjitha afateve pr
depozitimin e krkess, organin kompetent brenda Kshillit, dokumentacionin e paraqitur dhe
prmbajtjen e mundshme t vendimit.
Nse rregullat shqiptare ndryshohen pr t hequr imunitetin e prgjithshm, n Kshillin e
Lart t Drejtsis nuk duhet t ket procedur pr heqjen e imunitetit; rastet e imunitetit
funksional duhet t konsiderohen ex officio nga prokurort dhe gjyqtart. Kjo do t varet nga
provat e mbledhura n do rast nga prokurort, t vlersuara nga gjyqtart e shkalls s par,
pr t vendosur nse n ndonj vendim gjyqsor gjyqtari ka patur synim t parregullt, e kshtu
pr t vendosur q gjyqtari t ndiqet pr at veprim.
Nuk kshillohet krijimi i nj sistemi ku Kshilli i Lart i Drejtsis te jet prgjegjs pr t
analizuar me krkes t nj gjyqtari t akuzuar, nse nj krkes penale bazuar n nj vendim
gjyqsor sht mbshtetur vrtet n synimin e gjyqtarit. Nga njra an, ky mekanizm mund t
keqprdoret dhe t bhet n praktik nj imunitet i prgjithshm, pasi prgjegjsia e gjyqtarit

19

Shihni nenin 122 t Kushtetuts s Malit t Zi

Neni 107 i Kushtetuts s Kosovs
21
Shihni Opinionin e Komisionit t Venecias Pr ligjin shqiptar pr organizimin e gjyqsorit, B1. N 26 qershor 1995, prpara antarsimit
t Shqipris n Kshillin e Europs, Komisioni Parlamentar i shtjeve Ligjore dhe t Drejtat e Njeriut i krkoi Komisionit t Venecias t shqyrtoj
dispozitat kushtetuese q rregullojn pavarsin e gjykatave n Shqipri dhe t jepte nj mendim n lidhje me to. Komisionit miratoi kt
20

raport n seancn e tij t 25t..

21

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

do t varej gjithmon nga nj vendim i Kshillit pr t lidhur krkesn me ushtrimin e

funksionit gjyqsor. Nga ana tjetr, kto vendime t bordit gjyqsorit mund t kuptohen si
ndrhyrje n pavarsin e gjyqtarve t vetm q jan t vetmit kompetent pr t gjykuar
themelin e nj shtjeje konkrete.

5.2 Reformimi i ligjeve pr procedurn

Reforma e sistemit t imunitetit t gjyqtarve, pasqyrohet n ligjet prkatse n lidhje
me pozicionin e gjyqtarve.
Ne rekomandojm q neni 21, pika 1 e ligjit organik pr organizimin dhe funksionimin e
Kshillit t Lart t Drejtsis (Ligji nr 8811, dat 17.5.2001) t ndryshohet q Kshilli i Lart
i Drejtsis t mos duhet t vendos pr vazhdimin apo jo t procedimeve t mtejshme
penale kundr nj gjyqtari. N vend t ksaj, do t krkohej rregullimi i parimeve baz t
procedurs pr autorizimin e ndalimit t nj gjyqtari nse do t prekej funksionimi i gjykats
s tij. N t njjtn koh, neni 29 i ligjit organik pr organizimin e pushtetit gjyqsor n
Shqipri (ligji nr 9877 dat 18.2.2008) nuk duhet t prmbaj referenc pr nevojn e
autorizimit nga Kshilli i Lart i Drejtsis pr procedim kundr nj gjyqtari.
Nse qeveria shqiptare trajton m n fund reformn e premtuar t kodeve t
procedurs civile dhe penale, ne rekomandojm q t ndryshoj gjithashtu nenet n lidhje
me autorizimin pr t proceduar. Duket veanrisht i nevojshm ndryshimi i nenit 289 t
Kodit t Procedurs Penale. Ky nen i shtrin garancit e paprekshmris personale jo vetm
tek arrestimet, ndalimet dhe masat q kufizojn lirin e lvizjes, por dhe n masat e tjera t
hetimit si jan identifikimi apo prgjimi i komunikimeve. N praktik, kjo ka uar n
moskryerjen e hetimeve nga policia dhe prokuroria pr personat e privilegjuar, n rast se
arrestimi i tyre sht i ndaluar.

5.3 Reformimi i Kushtetuts

N Kushtetutn shqiptare ka disa nene n lidhje me imunitetin e gjyqtarve. Ndryshimi i
disa prej tyre mund t kshillohet pr t qartsuar parimet kushtetuese n lidhje me
garantimin e pavarsis s gjyqsorit, pr at q pasqyrohet n kt raport. Megjithat,
Kushtetuta duhet t jet nj rregull i prgjithshm, q mund ti ofroj vendit stabilitet dhe
t pasqyroj nj sistem t hapur politik dhe ligjor i cili mundson zgjidhje t ndryshme
politike t prshtatura me krkesat e do momenti historik ose ideologjive t ndryshme.
Prandaj, nuk kshillohet q kushtetuta t jet po aq e detajuar sa kodi i procedurs civile
ose penale pr t dhn nj zgjidhje pr problemin konkret. N kt rast, synimi pr ti
dhn nj status t veant pandryshueshmris s disa mandateve shum specifike, mund
t sjell nj pasoj t padshiruar, si sht mungesa e stabilitetit t vet Kushtetuts.
Prandaj, ne konsiderojm q n lidhje me rregullat pr imunitetin n gjyqsor,
Kushtetuta duhet t ndryshohet vetm pr t shmangur prdorimin e dispozitave t saj si

22

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

penges pr luftn kundr korrupsionit. Nse Kushtetuta vendos nj sistem t gjer t

imunitetit q nuk mund t ngushtohet dhe profilizohet me ligj, kshillohet q t ndryshohet.
N ann tjetr, kur Kushtetuta sht mjaftueshm e hapur pr t lejuar zgjidhje t
ndryshme, duke prfshir imunitetin m t kufizuar, nuk ka pse t ndryshohet.
Nga ky kndvshtrim, mundsit q ofron reformimi i mundshm i Kushtetuts duhet t
konsiderohen me an t analizs s veant t do neni prkats:

5.3.1 N lidhje me imunitetin e gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese

Duhet theksuar q Gjykata Kushtetuese nuk sht tamam pjes e gjyqsorit, por nj
organ kushtetues i shtetit q ka kompetenc t garantoj efikasitetin e Kushtetuts,
kryesisht pr ligje dhe rregulla q miraton Parlamenti. Prandaj, ligjet shqiptare nuk jan t
detyrueshme pr gjykats Kushtetuese ose jan t tilla vetm pasi ajo t ket verifikuar
kushtetutshmrin e tyre. Gjykata sht nj dhom juridiksionale, sa koh q vendimet e saj
duhet t arsyetohen dhe paraqiten si nj interpretim i pavarur i Kushtetuts, por formalisht
sht fuqi e jashtzakonshme q kontrollon legjislativin, ekzekutivin dhe gjyqsorin. Pr
kt arsye, gjyqtart e Gjykats Kushtetuese n shum vende prfitojn garanci procedurale
kundr ndrhyrjeve t ndonjrit nga kto pushtete. 22
Megjithat, standardet aktuale shqiptare jan dukshm pr shtrirjen e imunitetit q u
jepet ktyre gjyqtarve kushtetues.23 Neni 126 duke prcaktuar q ata nuk mund t ndiqen
penalisht pa miratimin e gjykats, krijon mundsin pr mosndshkim pasi nuk vendos
ndonj kufi pr mundsin e gjykats pr t refuzuar ndjekjen penale. N lidhje me
pacenueshmrin personale, neni mundson interpretimin q kta gjyqtar mund t
ndalohen vetm n rast t kapjes n flagranc gjat kryerjes s nj krimi, por jo n ndonj
rrethan tjetr, psh kur kt e vendos nj gjyqtar.
Pr mendimin ton, kto garanci mund t reduktohen duke pasur gjithmon parasysh
pozicionin e veant t juridiksionit kushtetues. N kt kuptim, do t kshillohej q t
krijohej nj lidhje e imunitetit t gjyqtarve t gjykats kushtetuese me at t deputetve,
si ndodh n shum vende.
N do rast, rekomandojm ndryshimin e nenit 126. Rregulli i ri duhet t garantoj
imunitetin e tyre funksional pr faktin q gjyqtart e Gjykats Kushtetuese nuk mund t
ndiqen civilisht ose penalisht pr opinione t shprehura n ushtrim t funksioneve t tyre.
Ligji organik i Gjykats Kushtetuese rregullon procedurat pr t garantuar prgjegjsin e
22

Kshtu pr shembull, kushtetuta kroate dhe sllovene mes t tjerash- prcakton q gjyqtart e Gjykats Kushtetuese
prfitojn t njjtin imunitet si deputett. N Maqedoni e njjta garanci prfshihet n ligj. Pr informacion t detajuar pr
kt shtje, shihni raportin e Komisionit t Venecias: Prbrja e gjykatave kushtetuese, nga Komisioni Europian pr
Demokraci nprmjet Ligjit, Kshilli i Europs, 1998, faqe 24.

23

Megjithat duhet theksuar q Shqipria nuk bn dallim as n kt pik. N Lituani pr shembull, gjyqtart e Gjykats
Kushtetuese nuk mund t jen penalisht ose administrativisht, nuk mund t arrestohen dhe nuk mund ti nnshtrohen
kufizimi tjetr t liris personale pa miratimin e Gjykats Kushtetuese.

23

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

tyre pr shkelje t kryera jasht funksionit t tyre n kushte t njjta si prgjegjsia e

deputetve.
Projekti i ri i ktij neni duhet t parashikoj gjithashtu q nj gjyqtar i Gjykats
Kushtetuese nuk mund t arrestohet apo ti hiqet lira n fardo forme pa autorizimin e vet
gjykats, prvese nse kapet gjat kryerjes ose menjher pas kryerjes s nj krimi t rnd.
N kt rast, Prokurori i Prgjithshm v menjher n dijeni Gjykats Kushtetuese q mund
t vendos pr heqjen e mass.

5.3.2 N lidhje me imunitetin e gjyqtarve

N lidhje me gjyqtart e Gjykats s Lart, neni ekzistues 137 i Kushtetuts mundson
q ata t ndiqen vetm me miratimin e parlamentit. Arsyeja e ksaj lidhjeje me parlamentin
sht sistemi shqiptar i emrimeve. Megjithat, sipas disa raporteve ndrkombtare,
gjykata e lart duhet t organizohet n mnyr progresive si gjykat karriere e prfshir
plotsisht n gjyqsor. Prandaj, ne rekomandojm q t shtrihen pr gjyqtart e saj t
njjtat garanci q i jepen pjess tjetr t gjyqsorit.
Ne gjithashtu rekomandojm q Kshilli i Lart t Drejtsis t ket mundsin e
pushimit t arrestit t nj gjyqtari nse preket n thelb funksionimi i gjykats n fjal.
Megjithat, n t njjtn koh, duhet t jet e qart q pushimi i ndalimit personal nuk
pengon vazhdimsin e hetimeve paraprake dhe ndjekjes penale.
N prfundim, ne konsiderojm t kshillueshme reformimin e nenit 137 t Kushtetuts.
Varianti i ri duhet t prcaktoj q gjyqtart nuk mund t ndiqen penalisht ose civilisht pr
shprehje t prdorura dhe vendime t marra n ushtrim t funksioneve t tyre gjyqsore,
prvese pr krime t paramenduara t parashikuara n mnyr specifike t Kodin Penal.
Gjithashtu, ne rekomandojm q t qartsohet n kt nen q nj gjyqtar nuk mund t
arrestohet apo ti hiqet lira n fardo forme pa autorizimin e Kshillit t Lart t Drejtsis,
prvese nse kapet gjat kryerjes ose menjher pas kryerjes s nj krimi t rnd. N kt
rast, Prokurori i Prgjithshm v menjher n dijeni Kshillin e Lart t Drejtsis q mund
t vendos pr heqjen e mass.

24

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

6. PRFUNDIME
6.1 Rekomandime pr reformimin e imunitetit t gjyqtarve

a) Imuniteti i prgjithshm duhet hequr. Gjyqtart duhet t prgjigjen prpara ligjit pr

shkelje t kryera jasht funksionit t tyre gjyqsor.
b) Gjyqtart duhet t mbrohen vetm ndaj padive civile dhe krkesave penale bazuar n
opinionet e shprehura ose votat e dhna gjat ushtrimit t funksioneve.
c) Prokurori kompetent duhet t jet n gjendje t bj hetimin pr krime t mundshme
t kryera nga gjyqtart pa nevojn e autorizimit paraprak nga Kshilli i Lart i Drejtsis.
d) Nse tregohet qllimi ose keqdashja n nj vendim gjyqsor, gjyqtari mund t ndiqet
penalisht dhe t jet gjithashtu civilisht prgjegjs pr rezultatin e ktyre veprimeve.
e) Gjyqtart nuk duhet t arrestohen apo tju kufizohet liria e lvizjes n fardo forme
pa autorizimin e Kshillit t Lart t Drejtsis, prve rastit kur kapen n flagranc gjat
kryerjes s krimi t rnd.
f) Gjyqtart e Gjykats Kushtetuese nuk duhet t prfitojn nga imuniteti i
prgjithshm, por nga nj regjim procedural i ngjashm me at q ju jepet deputetve.
g) Neni 126 dhe 137 i Kushtetuts duhet t ndryshohet.
h) Ligji organik pr organizimin dhe funksionimin e Kshillit t Lart t Drejtsis, ligji
organik pr organizimin e pushtetit gjyqsor n Shqipri, Kodi i Procedurs Civile dhe
Kodi i Procedurs Penale, duhet t ndryshohen.

6.2 Propozim konkret n lidhje me ndryshimin e Kushtetuts:

Ndryshimi i Kushtetuts duhet t jet rezultat i nj konsensusi t thell brenda forcave
politike shqiptare. Megjithat, nj shembull i nj teksti t ri q mund t jet sipas
standardeve ndrkombtare do t ishte si vijon:
Neni 126

Gjyqtart i Gjykats Kushtetuese nuk mund t ndiqen civilisht ose penalisht pr opinione dhe
vendime t nxjerrja n ushtrim t funksioneve t tyre. Ligji organik i Gjykats Kushtetuese
rregullon procedurat pr t garantuar prgjegjsin e tyre pr shkelje t kryera jasht
funksionit t tyre n kushte t njjta si prgjegjsia e deputetve.
Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese nuk mund t arrestohet apo ti hiqet lira n fardo forme pa
autorizimin e vet gjykats, prvese nse kapet gjat kryerjes ose menjher pas kryerjes s
nj krimi t rnd. N kt rast, Prokurori i Prgjithshm v menjher n dijeni Gjykats
Kushtetuese q mund t vendos pr heqjen e mass.

25

Raport pr imunitetin n gjyqsor n Shqipri

Neni 137

Gjyqtart nuk mund t ndiqen penalisht ose civilisht pr shprehje t prdorura dhe vendime
t marra n ushtrim t funksioneve t tyre gjyqsore, prvese pr krime t paramenduara
t parashikuara n mnyr specifike t Kodin Penal.
Gjyqtari nuk mund t arrestohet apo ti hiqet lira n fardo forme pa autorizimin e Kshillit
t Lart t Drejtsis, prvese nse kapet gjat kryerjes ose menjher pas kryerjes s nj
krimi t rnd. N kt rast, Prokurori i Prgjithshm v menjher n dijeni Kshillin e Lart
t Drejtsis q mund t vendos pr heqjen e mass.

N Tiran, 1 tetor 2011

_________________________
Joaquin Urias
Drejtues Misioni

26