Professional Documents
Culture Documents
CHƯƠNG 2 - Hematma
CHƯƠNG 2 - Hematma
Chng 2_MT M HC
2.1.1. nh ngha mt m
M ha (cryptography) l mt ngnh khoa hc ca
cc phng php truyn n bo mt. Trong ng Hy
Lp, Crypto (krypte) c ngha l che du hay o
ln, cn Graphy (grak) c ngha l t. [3]
Vn bn gc c th hiu c hay bn r (P-Plaintext)
Vn bn dng b mt khng th hiu c th c
gi l bn m (C-Ciphertext).
C 2 phng thc m ho c bn: thay th v chuyn
v
Chng 2_MT M HC
2.1.2. H mt m
Mt h m mt l b 5 (P, C, K, E, D) tho cc iu kin
1). P l khng gian r: tp hu hn cc bn r c th c.
2). C l khng gian m: tp hu hn cc bn m c th c.
3). K l kkhng gian kho: tp hu hn cc kho c th c.
4). i vi mi k K, c mt quy tc m ho ek E v mt
quy tc gii m tng ng dk D.
5).Vi mi ek: P C v dk: C P l nhng hm m
dk(ek(x)) = x cho mi bn r x P. Hm gii m dk()
chnh l nh x ngc ca hm m ha ek
Chng 2_MT M HC
Chng 2_MT M HC
Chng 2_MT M HC
Chng 2_MT M HC
2.2.S lc v lch s mt m hc
Mt m hc l mt ngnh khoa hc c mt lch s
khong 4000 nm
Cc phng php m ha n gin u n m loi
ngi s dng l ca ngi Ba T c v ngi Do
Thi c.
Lch s mt m hc => hai thi k nh sau:
Thi k n khoa hc: T trc cng nguyn cho
ti nm 1949 : Mang tnh ngh thut
Lch s ca mt m hc hin i c nh du vo
nm 1949 khi Claude Shannon a ra l thuyt
thng tin.
u nhng nm 1970 l s pht trin ca cc thut
ton m ha khi u tin: Lucipher v DES
Chng 2_MT M HC
10
Chng 2_MT M HC
11
2.4. ng dng ca mt m hc
Bo mt (Confidentiality) truyn thng hoc giao dch
hoc cc thng ip trn mt h thng my nh (cc
le, cc d liu trong mt c s d liu ).
Xc thc (Authen ca on): m bo ngun gc ca
mt thng ip, ngi dng.
Ton vn (Integrity): m bo d liu khng b thay i
bt hp php trn mng truyn thng cng nh khi
lu tr.
Dch v khng th chi t (Non-Repudiation):Khng
th ph nhn vic tham gia vo mt giao dch hp l.
Ngoi ra cn cc dch v quan trng khc nh ch k
in t, dch v chng thc danh nh (CA)
Chng 2_MT M HC
12
2.5. C s ton hc ca mt m
13
Nhng vn chnh
Chng 2_MT M HC
14
Chng 2_MT M HC
15
Chng 2_MT M HC
16
H(M) = log 2 n
Chng 2_MT M HC
17
R = log 2 L
Chng 2_MT M HC
18
y l s Entropy ln nht ca mi k t n l. i
vi ng Anh gm 26 ch ci, tc tuyt i l
log 2 26 = 4.7bits/ch ci(letter).
d tha ca ngn ng (Redundancy) t nhin.
d tha (Redundancy) ca mt ngn ng k hiu
l D :
D = R r.
i vi ng Anh:
D = 1 - 0.28 =0.72 letters/letter
D = 4.7 1.3 = 3.4 bits/letter
Nh vy mi ch ci c 1.3 bit ngha v 3.4 bit d tha
(xp x 72%).
Chng 2_MT M HC
19
2.5.2. L thuyt s hc
2.5.2.1. Php ton Modulo
Cc php ton modulo , bao gm cc php giao hon, kt
hp v phn phi.
(a+b) mod n = ((a mod n) + (b mod n)) mod n
(a- b) mod n = ((a mod n) - (b mod n)) mod n
(axb) mod n = ((a mod n) x (b mod n)) mod n
(ax(b + c)) mod n = (((a x b) mod n) + ((a x c) mod n)) mod n
Cc php nh trong cc h m mt hu ht u lin quan
n mt php ton modulo .
Chng 2_MT M HC
20
2.5.2.2. S nguyn t
aZ,bN*;qZ v rN sao cho a=bq+r , 0rb;
q c k hiu l a/b (thng s), r s d ca
a%b hay a modulo b
Mt s nguyn dng c Z gi l SC ca a,b nu ca
v cb; SC gcd Z ca a,b Z c gi l SCLN , gcd
= gcd(a,b) hay gcd=a b nu ca,cb cgcd
lcmZ gi l BSC ca a,b nu alcm v blcm; lcmN l
BSCNN ca a,b nu ac , bc gcdc ;
K hiu lcm=lcm(a,b) hay lcm=ab .
Chng 2_MT M HC
21
nh ngha
Vi a 2 gi l mt SNT nu n chia ht cho 1
v a.
Tp hp cc SNT k hiu l : p{2,3,5,7,11,13,..,}
nh ngha
a,bZ gi l nguyn t cng nhau (ab) nu a v
b ch c mt SC duy nht l 1, (ab=1)
Chng 2_MT M HC
22
Mt s khi nim
Tp nguyn Z{0,1,2... n}
Vnh (A,+,*)
Nhm (G)
Trng (F,+,*,a-1)
Php ng d
Chng 2_MT M HC
23
Php ng d :
x y(mod m) ; x<m ; x,y [0-n]
Hay : x = y+km => x-y =km
x chia cho m c s d r
y chia cho m c s d r
x-y bi s ca m ; m l s chia ca x-y
Ta goi x l thng d ca y theo modulo m ; x l
ng d ca y
Phng trnh Diophante (pt bt nh)
axn+byn = cn x,y { Z } nghim ca pt
Chng 2_MT M HC
24
Chng 2_MT M HC
25
a-1 b (mod N )
Chng 2_MT M HC
26
nh l v s tn ti ca phn t nghch o:
Nu gcd(a, N) = 1 th tn ti duy nht 1 s
b ZN l phn t nghch o ca a, ngha l
tha mn a.b = (a*b) mod N = 1.
Lc ny phng trnh ng d c dng :
a*b - 1 = kN ; trong k ZN
Chng 2_MT M HC
27
2.5.2.3. Hm Phi_le
Vi mi s nguyn N , gi tr ca hm phi le ca N l
tng s tt c cc s nguyn ZN v nguyn t cng
nhau vi N .
Nu P l mt s nguyn t th gi tri hm phi le ca
P: (P) = P 1 hoc nu N = p*q trong p v q l
hai s nguyn t th
(N) = (p-1)*(q-1).
Tng qut :
Chng 2_MT M HC
28
Chng 2_MT M HC
29
10
11
13
16
17
19
20
Ord(a)
1 6 3
Chng 2_MT M HC
30
Chng 2_MT M HC
31
Chng 2_MT M HC
32
33
Thut gii :
Input : x Zm,
Output : xp mod m
(1) y = 1. Nu p = 0, Return y.
(2) A = x. nu P0 = 1, th y = x.
(3) Cho i chy t 1 n I, Do:
a. A =A2 mod m ;
b. Nu pi = 1 th y = (A*y) mod m.
(4) Return y.
Chng 2_MT M HC
34
Chng 2_MT M HC
35
36
37
Yu cu : nm vng l thuyt
Lm cc bi tp trong gi thc hnh (8 tit hc)
Tham kho cc code trong phn bi tp
Chng 2_MT M HC
38
HT CHNG 2
Chng 2_MT M HC
39