Kimikako Gradua

Ingeniaritza Kimikoko Gradua

1. maila

Irakasgaia: Laborategiko Oinarrizko Eragiketak

Irakasgaiaren helburu nagusiak
Eduki praktiko handiko irakasgaia izanik
GA + S: Ikasgelako Praktikak eta Mintegiak (14 ordu)
GL: Laborategiko Praktikak (10 sesio x 4 ordu inguru))

Taldeen antolaketa
Kimika : GA1, S1, GL1 eta GL2
Ingenieritza Kimikoa GA2 eta S2, GL3 eta GL4

TUTORETZA ORDUAK
Garikoitz Beobide
garikoitz.beobide@ehu.es

Bulegoa: CD2.P1.18 (Kimika Ez-organikoa Saila)

Izaskun Gil de Muro

izaskun.gildemuro@ehu.es

Bulegoa: CD2.P2.19 (Kimika Ez-organikoa Saila)

Maite Insausti
maite.insausti@ehu.es

Bulegoa: CD1.P1.8 (Kimika Ez-organikoa Saila)

Sonia Arrasate
sonia.arrasate@ehu.es

Bulegoa: CD2.P2.7 (Kimika Organikoa II Saila)

Maria T. Herrero
mariateresa.herrero@ehu.es

Bulegoa: CD2.P1.1 (Kimika Organikoa II Saila)

PROGRAMA TEORIKOA

1.-Laborategian lan eta segurtasun arauak

Laborategiko oinarrizko segurtasun-arauak. Babespen pertsonala. Laborategiko materialaren deskribapena eta erabilera.
Beirazko materialaren garbiketa eta lehortze-prozesua. Erreaktibo kimikoen manipulazioa. Ohizko substantzia toxiko eta
arriskutsuak. Bitrinen erabilera. Hondakinen gestioa. Laborategiko koadernoa zelan egin. Bibliografiaren erabilera.
Txostenak idazteko modua.

2.- Oinarrizko operazioak

Pisaketa metodoak. Kontzentrazio unitate erabilienak. Disoluzioen prestakuntza eta balorazioa. Likido/likido eta
solido/likido disoluzio urtsuen prestakuntza. Azido-base eta redox bolumetria.

3.- Erreaktibotasun kimikoa

Azido-base erreakzioak. pH neurtzeko metodoak. Erredox erreakzioak. Gasen askatzearekin gertatutako erreakzioak.
Erreakzio itzulgarria eta itzulezina. Hauspeatze-erreakzioak. Hauspeakinen banaketa. Konplexuen eraketa.
Erreakzioaren etekina. Erreakzioak egoera solidoan: deskonposizio termikoa.

4- Banatze eta purifikazio teknikak

Kristalizazioa: oinarria eta motak. Fusio puntuak: materiala eta prozedura. Sublimazioa: oinarria, materiala eta
prozedura. Erauzketa: Oinarria, banatze-koefizientea, likido-likido eta solido-likido erauzketa, gai lehorgarriak, azido-base
erauzketa. Destilazioa: oinarriak, motak eta erabilerak. Irakite puntuak. Destilazio sinplea, zatikatua, hutsean eta lurrunarrastearen bidezko destilazioa. Nahaste azeotropikoak. Materiala eta prozedura. Kromatografia: Oinarriak. Kromatografia
motak. Erabilerak. Fase geldikorra: adsorbatzaile motak. Fase mugikorra. Geruza fineko kromatografia teknika. Erretentziofaktorea.

3. praktika: HAUSPEATZE-ERRAKZIOAK
4. praktika: KRISTALIZAZIOA
5. praktika: GASEN ASKAPENA

6. praktika: SUBLIMAZIOA.
7. praktika: ERAUZKETA I.
8. praktika: ERAUZKETA II, KRISTALIZAZIOA.
9. praktika: DESTILAZIOA.
10. praktika: KROMATOGRAFIA.

Taldeak

Izaskun Gil de Muro

GL1

Maite Insausti

GL2

Garikoitz Beobide

Irakasleak
Maria T. Herrero
Sonia Arrasate

GL3, GL4

Taldeak
GL1 , GL2
GL3, GL4

Kim. Organikoa Saila

2. praktika: ERREAKZIOAK SAIODIETAN

Laborategia: 1.13

1. praktika: OINARRIZKO OPERAZIOAK

Laborategia: 1.10

Irakasleak

Kim. Ez-organikoa Saila

PROGRAMA PRAKTIKOA

EBALUAZIO-SISTEMA
1. Praktiken burutzea: %25, gutxieneko nota 4/10
Jarrera, lan egiteko modu egokia, laborategi-koadernoa, etab
2. Banakako lana: %25, gutxieneko nota 4/10
Praktiken inguruan prestaturiko txostenak.
3. Azterketa teorikoa: %20, gutxieneko nota 4/10
Planteamendu egokia eta erantzunen zehaztasuna eta koherentzia ebaluatuko dira.
4. Azterketa paktikoa: %30, gutxieneko nota 4/10
Laborategiko oinarrizko tekniketarako trebetasuna
errespetatzea eta betetzea ebaluatuko dira.

eta

segurtasun

arauak

OHARRAK:
Laborategian sartu baino lehen Praktikaren gidoia irakurri behar da. Gidoiari buruzko test labur bat
burutu beharko duzue
Laborategiko koadernoa laborategian irakasleak egunero eskatuko du
Praktika bat edo gehiago ez egiteak irakasgaia ez gainditzea du ondorio
Txosten bat edo gehiago irakasleari ez emateak irakasgaia ez gainditzea du ondorio

LABORATEGIAN LAN EGITEKO MODUA ETA FUNTSEZKO SEGURTASUN ARAUAK

1. Babespen pertsonala eta bestelako segurtasun neurriak:

Txabusina eta betaurrekoak ikasleak eraman beharko ditu eta praktika osoan zehar
erabiliko ditu (laborategian ezingo da horiek gabe sartu).

Eskularruak

Debekaturiko jantziak: Prakamotzak, minigonak, mediak eta sandaliak

Ukipen-lenterik ez da erabiliko laborategi barruan => betaurrekoak baizik

Mototsak erabiliko ditu ile luzea duen jendeak

Ezin da jan ez edan laborategi barruan

Eskuak garbitu irtetean

Praktikaren gidoiatik kanpo dagoen saiorik ez da egingo irakaslearen baimenik gabe.

2. Istripuak:

Irakaslea ohartarazi. Bizkortasuna.

Arinak: adibidez, erredurak arinak badira uraz eta kremaz tratatu

Dutxak eta begi garbitzaileak

Larriak: larrialdi zerbitzuak

LABORATEGIAN LAN EGITEKO MODUA ETA FUNTSEZKO SEGURTASUN ARAUAK

3. Ordena eta garbitasuna

Segurtasun eta metodologia arrazoiak direla medio: ordena eta garbitasuna

Norberaren lan egiteko postua eta laborategia garbi eta ordenaturik mantenduko
da uneoro.

Erreaktiboak erabili eta berehala beren jatorrizko tokian jarriko dira.

Praktika hasi aurretik materiala garbitu eta lehortu (1-5 praktiketan)

Praktika bukatzean erabilitako materiala garbitu, lehortu eta bere jatorrizko lekuan
kokatu.

Materiala faltaz gero, irakasleari eskatu. Ez da beste inorena hartuko.

4. Praktikaren burutzea:

Praktika hasi aurretik test bat beteko dute ikasleek.

Praktikaren gidoia eta Laborategiko koadernoa (lehen egunetik)

Ezarritako ordutegia errespetatuko da. Praktika bukatu gabe ezingo da

laborategia utzi.

Aurreko puntuetan ezarritako arauak zintzoki jarraituko dira.

Praktika bukatuta, irten aurretik irakasleari koadernoa eta lan-postua

erakutsiko zaio

LABORATEGIKO KOADERNO ETA TXOSTENAK

1.

Laborategiko koadernoa

Bere gune eta espazioa du, laborategia eta ez beste inon

Laborategiko koadernoaren helburu nagusiak bi dira:
1. prozedura eta emaitza esperimental guztiak idatzita izatea
2. beste pertsona batek koadernoan idatzitako edozein esperimentu irakurri eta errepikatu ahal izatea

Laborategiko
koadernoa praktika amaitzean irakasleari erakutsi (eta entregatu) beharko zaio
Ikaslearen izena. GL taldea

Praktikaren izenburua eta burututako eguna.

Helburua

Erabilitako materialaren eta erreaktiboen zerrenda (erreaktiboen kasurako: egoera, purutasuna, PM, dentsitatea edo/eta
kontzentrazioa idatzi; arriskuak)

Prozedura esperimentala eta emaitzak: Ikasleak prozesua deskribatu behar du berak ikusten duen bezala.
Produktuen egoera eta koloreak, etekina, Azaltzen ere saiatuko da
- Prozesu-kimikoak eskematikoki idatziko dira (ekuazio kimikoak).
- Erreakzio bakoitzaren hasieran, erreaktiboen kantitate zehatzak (masa edota bolumena) anotatuko dira (mol-kopuruak,
dentsitateak, kontzentrazioak). Egindako kalkulu guztiak ere bai.
- Muntaiak irudikatzea beharrezkoa da
- Emaitzak Bibliografian aurkitutako datuekin (baleude) ere konpara daitezke.
- Irakasleak emandako azalpenak ere koadernoan anotatuko dira, Azkenik, gidoian proposatutako galderei erantzunak eta
bibliografia idatziko dira.

LABORATEGIKO KOADERNO ETA TXOSTENAK

2. Txostenen egituraketa:

Ikaslearen izena

GL taldea

Praktikaren izenburua eta burututako eguna

Aurkibidea

Helburua

Oinarri teorikoa

Materiala eta erreaktiboak

Prozedura esperimentala eta emaitzak

Ondorioak

Gidoien galderak eta beren erantzunak

Bibliografia

Oharrak:

Txostenak, praktikak egin eta astebetera

irakasleari eskuan entregatuko zaizkio.

Ez dira onartuko emailez bidalitako

txostenik.

Eskuz edo ordenagailuz idatzita egon

daitezke.

Bibliografia
Oinarrizko bibliografia:
1. M. Fernndez Gonzlez, Operaciones de laboratorio en Qumica, Anaya, Madrid, 2004.
2. M. J. Insausti, E. Charro, P. Redondo, Manual de experimentacin bsica en Qumica, Universidad de Valladolid, Valladolid, 1999
3. J. Martnez Urreaga, Experimentacin en qumica general, Thomson, Madrid, 2006.
Gehiago sakontzeko bibliografia:
1. M. A Martnez, A. G. Csk, Tcnicas experimentales en sntesis orgnica, Sntesis, Madrid, 1998.
2. J. Tanaka y S.L. Suib, Experimental Methods in Inorganic Chemistry. Prentice Hall (1999).
3. J.D. Woollins, Inorganic experiments. 2 ed., VCH Publishers: Nueva York (2003)

Aldizkariak:
Journal of Chemical Education
Interneteko helbide interesgarriak:
1. http://webbook.nist.gov/chemistry
2. http://testubiltegia.ehu.es/Esperimentazioa-sintesi-1
3. Quiored. Recursos educativos en Qumica Orgnica:(http://www.ugr.es/~quiored)
4. Fichas Internacionales de Seguridad Qumica FISQ. Instituto Nacional de seguridad e Higiene en el Trabajo INSHT
5. http://www.grupoprevenir.es/fichas-seguridad-sustancias-quimicas/indice.htm

MOODLE
1. Ohar berriak
2. Segurtasun araudia, laborategiko koadernoaren egituraketa eta oinarrizko
eragiketak jorratzen dituen dokumentua. (eskuratu eta inprimatu/beharrazkoa praktika
guztietan/sinadurak)
3. Praktiken gidoiak eskuratu eta inprimatu (beharrezkoa laborategira sartzeko)
4. Teoria orokorra
5. Laborategiko oinarrizko eragiketak lantzeko estekak: zuen kontura lantzekoa!!!!!