ELABORAT

ZA BEZBEDNOST I ZDRAVJE PRI

RABOTA

VIA doo Vev~ani

SODR@INA
1. OP[TI
ODREDBI................................................................................................................................................1.
1.1 OSNOVNI PODATOCI ZA IZVEDUVAWE NA RABI NA
GRADILI[TE...................................................4
1.2. OBVRSKI ZA SITE
PODIZVEDUVA^I ........................................................................................................5
1.3. OP[TI NAPATSTVIJA I NORMATIVI ZA BEZBEDNOST I ZDRAVJE PRI RABOTI
NA UREDUVAWE NA
GRADILI[TETO..................................................................................................................6.
1.3.1. Osiguruvawe na gradili[teto prema
okolinata..................................................................................6
1.3.2. Ureduvawe i odr`uvawe na komunikaciite na
gradili{te................................................................6
1.3.3.Na~in na transport, utovar i istovar na grade`en materijal i te{ki predmeti............................7
1.3.4. Organizirawe na smestuvawe , ishrana i prevoz na vrabotenite do gradili{te i od
gradili{te...............................................................................................................................................
............7
1.3.5. Odreduvawe vidovi grade`na mehanizacija i
oprema .......................................................................7.
1.3.6. Organizirawe prva pomo{ na
gradili{te............................................................................................8.
1.3.7. Ureduvawe sanitarni objekti na
gradili{te.......................................................................................8
1.3.8. Elektri~na instalacija za pogon i osvetluvawe na
gradili{teto...................................................8
1.3.9. Merki i sredstva za za{tita od po`ar na gradili{teto, evakuacija i spasuvawe........................9.
1.3.10.Organizirawe na potrebni merki za bezbednost i zdravje pri
rabota ..........................................9
2. POSEBEN DEL
2.1. POSEBNI MESTA, RIZICI I ZAGROZENI PROSTORIINA GRADILI[TETO I NA^INI NA NIVNO
OBEZBEDUVAWE, ODNOSNO
OBELE@UVAWE ..................................................................................................10
2.1.1.Utvrduvawe na opasni zoni i rizici na
gradili{teto.....................................................................10
2.1.2.Osnovni merki za bezbednost i zdravje pri rabota i na~in na otstranuvawe na rizik vo
opasnite
zoni......................................................................................................................................................
...............11
2.2. POSEBNI MERKI ZA BEZBEDNOST I ZDRAVJE PRI RABOTA I NA^IN NA OTSRANUVAW NA
OPASNOSTA VO RIZI^NI MESTA PRI IZVEDUVAWE NA POEDINI GRADE`NI
RABOTI....................12
2.2.1 merki za za{tita pri rabota na
visini...............................................................................................12
2.2.2 Merki za za{tita pri rabota na ru{ewe na delovi od
objetot........................................................12
2.2.3 Obezbeduvawe na
premini ....................................................................................................................12

PRAVA I OBVRSKI NA VRABOTENITE PRI IZVEDUVAWE NA RABOTITE NA

GRADILI[TETO........13

NAPOMENA
ZA ODGOVORNIOT IN@EWER ZA IZVEDBA NA RABOTITE NA GRADILI[TE
elaborat a,
,
, ,
, ,
rki za bezbednost i zdravje pri rabota.
Site vraboteni na gradili{te se dol`ni da za vreme na raboteweto se pridr`uvaat na pozitivnite propisi
od oblasta na bezbednost i zdravje pri rabota.
Odgovorniot in`ewer za izvedba na rabotite na gradili{te, se obvrzuva da preku rabotnicite koi
gi organiziraat ili rakovodat so rabotite, vo ramkite na zakonskite propisi ne smeat da se rasporedat
rabotnici koi se psihofizi~ki nesposobni i stru~no nesposobni za rabotata {to }e ja izvr{uvaat i
rabotnici koi nemaat soodvetna za{titna oprema za izvr{uvawe na zadadenite raboti. Isto taka strogo
se zabranuva konzumirawe alkohol na gradili{te kako i rasporeduvawe na rabotnici vo pripita sostojba
da izvr{uvaat bilo kakvi raboti na gradili{te.
Elaboratot obvrzuva da se sprovedat site merki za bezbednost vo tekot na izvr{uvawe na rabotite kako
i potpolna za{tita na site vraboteni lica koi rabotaat na gradili{te.
Na gradili{te ne mo`e da vleguvaat i se zadr`uvaat dokolku ne izvr{uvaat nekoi od predvidenite raboti.
Ako ima potreba za vleguvawe na takvi lica toga{ tie lica treba predhodno da se prijavat do liceto koe
e zadolzeno za bezbednost pri rabotata.

Rakovoditelot na rabotite e dol`en koga se anga`iraat kooperanti-podizveduva~i gi zapoznae so

elaboratot za bezbednost i zdravje pri rabota.
Elaboratot e vo soglasnost so va`e~kite propisi za bezbednost i zdravje pri rabota.
Vo elaboratot se postaveni zakoni i na~in na organizirawe i sproveduvawe na za{titni merki, odnosno
odreden e kriterium so koj treba site rabotnici {to se anga`irani na gradili{te da se pridr`uvaat.
Za site raboti koi se izvr{uvaat na gradili{te i kaj koi postojat izvor na opasnosti mora da se predvidat
soodvetni za{titni merki.
Elaboratit mora da bide dostapen do site organizatori na rabota na gradili{te, koi se dol`ni da gi
zapoznaat so negovata sodr`ina site zaposleni na gradili{te.
Elaboratot treba da mu se ostavi na uvid i na nadzorniot organ.

1. OP[TI ODREDBI
1.1 OSNOVNI PODATOCI ZA IZVEDUVAWE NA RABI NA GRADILI[TE
OPIS NA OBJEKTITE

Predmet na ovoj proek se dva objekta i toa:

- Izgradba na stanica za protivpo`arna za{tita vo Resen i
- Rekonstrukcija na del od u~ili{teto "Slavejko Arsov " vo s. Podmo~ani - Resen
Rabotite }e se izvr{uvaat sprema usvoeniot dinami~ki plan,tehnologija na rabotewe i investicionotehni~kata dokumentacija.
Izvr{uvawe na rabotite gi opfa}a slednite poedine~ni raboti:
Grade`ni raboti(Pripremni raboti, Ru{ewe i demonta`ni raboti, Zemjani raboti, Betonski i arm.
betonski raboti, Yidarski raboti, Izolacioni raboti, Krovopokriva~ki raboti, Limarski raboti,
Podopolaga~ki i kerami~arski raboti, Stolarski raboti, Fasaderski raboti, Molerofarbarski raboti i
Nadvore{no ureduvawe )
Elektro instalaterski raboti i
Vodovod i kanalizacija (nadvore{ni i vnatre{ni)
Na gradili{te, vo tekot na izveduvawe na rabotite ]e bide koristena slednata mehanizacija i oprema:
- Rovokopa~i / natovaruva~i
- JCB 4CX SITEMASTER model 4CX-4WS-SM
- JCB 3CH K51/2200 3962 sm3
- Kompresor Atlas Copco AS 1079 m3 55 kw
- Kombiniran ~ekan AEG, PN 4000, 1005 W
- Mikser Iveko 237 kw
- Me{alka Progres - Mladenovac 2,5 m3
- Elektri~na pila za drvo RD-CS 04, 2 par~iwa
- Motorna pila za drvo AEG PN11E 1700 W, 2 par~iwa
- Elektro pneumatska dup~alka DN 40 MR 950 W/40mm
- Kru`na stolna pila circular C10RA 1430W/76mm
- Kru`na pila C 9 U 1750/86mm
- Valjak Bomag
- Vibro ma{ina Wenner SR h 65 5,5kw

- Ma{ina za se~ewe asfalt Robin SM 57-2 6,3 kw

- Per vibrator Baureihe IV 40 200HZ 42 volt .
- Agregat za trofazna struja na nafta
- @aba-nabiva~ tip WACKER (1996)
- Ma{ina za izvedba na cementna ko{ulica ESTRICH ROY 1,1 KW, 230 V,50Hz i SP pumpa (0-200 l vo min) i
ma{ina za ma{insko (vnatre{no) malterisuvawe od 2002 - PUTZMEISTER
- Aparat za termi~ko povrzuvawe na PP cevki ROWELD P 633 2 par~iwa (1999-2000)
- Grejder - tip MBU
- Dup~alka PN 3600 AEG 2007
- @aba za tamponirawe- WEBER-2003
- Podupira~i metalni so promenliva dol`ina
- Me{alka za beton LIV - 2000
- Elektri~na digalka RD - EH01; 510W; 6-12m (125-250 kg)
- Ma{ina za montirawe na plo~ki -TPR ( 1 par~e0 2003
- Konzolna digalka; 500 kg; 46-23m/sek; VRABEC
- Fasadno ~eli~no skele
-.Kamion Mercedes 3500 sm3
- Kamion IVEKO 5861 sm3
- Kamion Folksvagen 1930 sm3
- Kamion Folksvagen 1930 sm3
- .Lada Niva 4 h 4 1730
Gradili{teto e zagradeno so standardna ograda so visina od 2m, po potreba i so fizi~ko obezbeduvawe.
Vlezot vo gradili{te }e bide zaklu~en vo vreme koga nema da se raboti
Od strana na izveduva~ot }e bide obezbeden neophoden sanitaren minimum za vrabotenite.
1.2. OBVRSKI ZA SITE PODIZVEDUVA^I .
Vo soglasnost so odredbite na Zakonot za bezbednost i zdravje pri rabota (Slu`ben vesnik na RM, br29/07)
i ostanatite va`e~ki propisi sekoj od izveduva~ite e obvrzan:
Na gradili{te da obezbedi, odr`uva i gi sproveduva merkite za bezbednost i zdravje pri rabota
vo soglasnost so so ovoj elaborat i / ili so so svoj elaborat koj e e izgotven za sopstvenite raboti;
Koga dvajca ili pove}e izveduva~i pri izvr[uvawe na rabotite delat eden prostor, dol`ni se da
sorabotuvaat vo primena na propi{anite merki za bezbednost i zdravje na vrabotenite;
Izveduva~ite se dol`ni, zemaj}i gi vo predvid prirodata na rabotite koi gi izvr{uvaat, gi
koordiniraat aktivnostite vo vrska so merkite za otstranuvawe na na rizikot od povreda,
odnosno naru{uvawe na zdravjeto na vrabotenite, kako i izvestuvawe eden so drug i svoite
vraboteni i / ili predstavnici na vrabotenite za toj rizik i merkite za nivno otstranuvawe;
Na~inot na vospostavuvawe na takva sorabotka izveduva~ite ja utvrduvaat so pismena
spogodba.So spogodbata se odreduva lice za kordinacija pri sproveduvawe na zaedni~ki
merkiso koi se obezbeduvaat bezbednosta i zdravjeto na rabotnicite;
Izveduva~ite se dol`ni da prevzemat merki za spre~uvawe na pristap vo krugot na objektot ili
vo zonata na gradili{teto na lica i soobra}ajni sredstva koi nemaat osnov za da se nao|aat
tuka;
Izveduva~ite se ddol`ni da pobarat od proizveduva~ot na oprema {to raboti na mehani~ki
pogon, da im dostavi upatstvo za bezbednost pri rabota i odr`uvawe i da im potvrdi deka na
sredstvoto za rabota se primeneti propi{ani merki i normativi za bezbednost i zdravje pri
rabota. Zatoa e potrebno da so samoto stredsvo za rabota se dostavi i atest - stru~no mislewe
za primenetite propisi;
Izveduva~ot na raboti e dol`en da organizira osposobuvawe na vrabotenite za bezbednost i
zdrava rabota, da gi zapoznae so so uslovite na rabota , mo`nite opasnosti i {teti i merkite za
bezbednost i zdravje pri rabota, kako i da izvr{i proverka na sposobnosta za bezbednost i
zdrava rabota.
Izveduva~ot e dol`en da gi utvrdi rabotnite mesta so zgolemen rizik dokolku takvi postojat i
uslovite koi treba da se ispolnat za rabota na takvi mesta

1.
2.
3.
4.
5

Izveduva~ot e dol`en da izvr{i predhodni i periodi~ni lekarski pregledi za site vraboteni na

gradili{te koi rabotaat na mesta so zgolemen rizik i posebno za onie rabotnici koi stalno ili
povremeno rabotaat ili ja kontroliraat rabotata na viso~ina. Za site tie pregledi mora da imaat
propi{an lekarski (specijalisti~ki) izve{taj;
Sekoe lice koe izvr{uva, organizira, kontrolira ili sproveduva nadzor na gradili{te mora (pokraj
propi{anata oprema) da nosi za{titen {lem;
Za rabotni mesta na koi se javuvaat zapalivi i eksplozivni materii mora da postoi pravilnik za
rabota i rakuvawe so procesot i materijalite, kako i evidencija za izveduvawe raboti na takvi
mesta;
Pri nabavka na sredstva za rabota pokraj dokumentacijata koja se prilo`uva so niv, mora da se
se obezbedat i podatoci za nivnite akusti~ni osobini i potvrda deka bu~avata koi tie ja
sozdavaat ne gi nadminuva dozvolenite vrednosti na rabotnite mesta i prostoriite;
Pri vklu~uvawe na grade`na mehanizacija, podizveduva~ot e dol`en da go zapoznae
odgovornoto lice so tehni~kite karakteristiki za grade`nata mehanizacija, odnosno za sekoja
grade`na ma{ina da dostavi sledna dokumentacija:
Tehni~ka dokumentacija so karakteristiki ;
Upatstvo za bezbedna rabota i odr`uvawe na grade`nata mehanizacija;
Tabla za opomena na grade`na ma{ina;
Stru~en naod za anga`iranata mehanizacija na gradili{te;
Stru~en naod za sekoe ~eli~no ja`e kaj digalkite;
So ovoj dokument glavniot izveduva~ na rabotite treba da gi zapoznae site organizatori na
rabotite ppred zapo~nuvawe so dogovorenite raboti;
Kontrola na sproveduvaweto na rabotite za bezbednost i zdravje pri rabota i za[tita od po`ar
na gradili{te }e se sproveduva postojano, vo zavisnost od intenzitetot i obemot na izvr{uvawe
na rabotite;
Ovlasteno lice od sekoj izveduva~ na raboti }e ja kontrolira primenata na merkite za
bezbednost i zdravje pri rabota i za{tita od po`ar na svojot del od gradili{teto sprema ovoj
elaborat, sopstven elaborat i zakonskite propisi.

1.3. OP[TI NAPATSTVIJA I NORMATIVI ZA BEZBEDNOST I ZDRAVJE PRI RABOTA

NA UREDUVAWE NA GRADILI[TETO.
1.3.1. Osiguruvawe na gradili[teto prema okolinata
Granicite na gradili{teto }e se osiguraat prema okolinata so soodvetna ograda koja }e spre~i vleguvawe
na nevraboteni lica i taka ]}e ovozmo`i nesmetana rabota na samoto gradili{te, vo se kako e ozna~eno
na {emata na gradili{te.
Predviden e vlezot vo gradili{teto da bide so konstruirawe na soodvena vlezna vrata. Na samiot prilaz da
se postavat natpis i oznaki za izvestuvawe:
- Pazi gradili{te;
- Vlez vo gradili{te;
- Zabrana za vleguvawe na nevraboteni lica;
- Zadol`itelno koristewe na za{titna oprema i dr.
Site drugi izvestuvawa }e se postavat prema potrebi na samoto gradili{te, a koi }e gi opredeli
rakovoditelot na gradili{te ili drugo odgovorno lice na gradili{teto.
1.3.2. Ureduvawe i odr`uvawe na komunikaciite na gradili{te
Vo tekot na izvr{uvawe na rabotite, rakovoditelot na rabotite gi kontrolira soobra}ajnicite. Pati{tata i
pprilazite koi }e slu`at za dvi`ewe na vrabotenite na gradili[teto i ra~ni transportni sredstva se razlikuvaat
po na~inot na izveduvawe.
Tie mora da bidat pregledni i ~isti za da ne doa|a do sopnuvawe i pa|awe na rabotnicite, na opasni mesta
treba da se postavat natpisi so izvestuvawe za opasnosta, a po potreba da se obezbedi nadstre{nica ili

`i~ana mre`a za za{tita od pa|awe na materijali od viso~ina. Pati{ta za minuvawe i prevoz so koli~ka po
teren treba da se naso~at taka da gi zaobikoluvaat site prepreki (otvoreni jami ili kanali).
Dokolku patot vodi preku kanal , toga{ treba da se izrabotaat premostuvawa.
Za komunicirawe nadvor od kompleksot na gradili{te se koristat postojnite soobra}ajnici.
Va`no e da se posveti vnimanie kon odr`uvaweto na soobra}ajnicite, a toa zna~i deka od soobra}ajnicite
redovno treba da se otstranuvaat gradeni materijali i da se saniraat o{tetuvawata na kolovoznata
povr{ina. Site vozila i mehanizacija redovno da se ~istat od kal i zemja za da ne gi raznesuvaat nadvor od
gradili[teto.
Pe{a~ki premini i pateki za dvi`ena na vrabotenite na gradili{te
Preminite i patekite za dvi`ewe na vrabotenite vo krugot na gradili{teto treba da se izgradat i odr`uvaat
taka da bide:
Podlogata odpreminot da e cvrsta i ramna;
na premini i pateki nesmee da se nao|aat otpadnat materijal,par~inja so ostri rabovi, gra|a so {ajki
i dr.;
vo neposredna blizina na preminite i patekite ne smee da se skladira gra|a, delovi od oplata,
oprema, gotovi grade`ni elementi, ako ne se osigurani od pomeruvawe, prevrtuvawe i ru{ewe;
ne smee da se postavuvaat vo nivo so aktivnate javni soobra'ajnici;
nad mestata za dvi`ewe i rabota na vrabotenite e zabraneto prenos na tovari;
opremata za prenos na grade`ni materijali i oprema ne smee da se postavuvaat nad vlezot vo
objektot, nitu nad premini za vrabotenite, a dokolku ova nemo`e da se izbegne, se postavuva
za{titna konstrukcija, koja vr{i za{tita od predmeti {to pa|aat od viso~ini;
slobodna visina na preminot, koja se ozna;uva od sekoja strana so vidlivi oznaki, ne smee da bide
pomala od 2m, visinata mo`e da bide pomala no, ne pomala od1,6m;
visinata od podlogata na preminot ili patekata do elektri~en kabel koj mora da e izoliran, ne smee
da bide pomala od 3,50m.

1.3.3.Na~in na transport, utovar i istovar na grade`en materijal i te{ki predmeti

Vo javniot soobra'aj vozilata se dvi\aat spored va\e;kite propisi.
Na gradili[te dvi\eweto na vozilata se vr[i spored prema znacite za izvestuvawe, opomena , zabrana
iizri;iti naredbi.
Ostanati napatstvija se;
Voziloto se optovaruva so tovar vo granici na dozvolenata nosivost;
Tovareweto I rastovaruvaweto na tovari se vr[i pod nadzor na voza;ot, a te[kite predmeti I
eksplozivni materijalipod nadzor na stru;no lice;
Tovarewe I rastovaruvawe na tovar se vr[i po posebno upatstvo vo zavisnost od vidot na
transportnoto sredstvo, formata I te\ina na elementite I materijalite;
Stranicite na sandukot na tovarno motorno vozilo nesmee istovremeno da se otvoraat I zatvoraat.
Sekoj izveduva; edol\en da go propi[e na;inot na transportirawe, istovar I deponirawe na grade\niot
materijal I te[kite predmeti na svojot del od gradili[teto.
1.3.4 Organizirawe na smestuvawe , ishrana i prevoz na zaposlenite do gradili{te i od
gradili{te
Smestuvawe na vrabotenite:

Izveduva~ot dol`en e da obezbedi sme{taj za rabotnicite vo sopstveni prostorii ili na drug na~in,
kako }e bide dogovoreno od samite vraboteni.

Ishrana na vrabotenite:

Hranata }e se obezveduva od strana na restoran ili po poseben dogovor od samite vraboteni. Na

gradili{teto treba da se obezbedi soodvetna prostorija za ishrana.
Garderobi na gradili{te se postavuvaat za presoblekuvawe i povremeno zagrevawe na rabotnicite.
Ovie garderobi voedno predstavuvaat i zasolni{te za rabotnicite vo slu~aj na nevreme.
Garderobite se obi~no monta`ni i se postavuvaat na mesta kade nepostoi opasnost od poplavi, odron
od zemja , na teren koj e dobro pristapen i nee mo~varen. Za sekoj rabotnik potrebno e dase obezbedi
0,70m2povr{ina na podot. Garderobite sekojdnevno treba da se ~istat i provetruvaat, a zime mora da
bidat zagreani . Vo istata baraka se predviduba oddelna prostorija za ishrana.
Prevoz na vrabotenite;
]e ye vr{i so gradski prevoz ili organizirano od strana na izveduva~ot na rabotite.
Organizirawe i nadzor nad sproveduvawe i odr`uvawe na higiena vo vrska so ishranata i smestuvawe ja
vr{i rakovodniot in`ewer za izvedba .

1.3.5.Odreduvawe vidovi grade`na mehanizacija i oprema

Izborot na oprema, ma{ini i alati na samoto gradili{te se vr{i vo zavisnost od potrebite, a vo soglasnost
so oredbite na ovoj elaborat i organizacijata na gradili{te.
Nekoi napomeni vo vrska so sproveduvawe na bezbednost i zdravje pri rabota, na oprema, ma{ini i
alati dadeni se vo posebniot del: Opasni mesta i zagrozeni prostori na gradili{te i na~in na nivno
obezbeduvawe odnosno obele`uvawe.

1.3.6. Organizirawe prva pomo{ na gradili{t

Organizirawe na davawe prva pomo{ na gradili{te se vr{i vo se sprema propisite za bezbednost i
zdravje pri rabota, so koj se definira na~inot na davawe prva pomo{ vo slu~aj na povreda ili
zaboluvawe na vrabotenite, postapka pri evakuacija i spasuvawe na vrabotenite pri elementarni
nepogodi, eksplozija, po`ar i sli~no, a {to e obvrska na izveduva~ot na rabotite kako i na site
podizveduva~i.
1 Na sekoe gradili{te treba da ima osposobeni rabotnici za davawe prva pomo{. Vo slu~aj na
povreda ili bolest na rabotnikot mu se uka`uva prva pomo{ i prenesuva vo najbliskata ovlastena
zdravstvena ustanova.
2 Materijal i oprema za davawe na prva pomo{.
Na gradili{teto treba da postoi ormar~e so site potrebni materijali spored propisite.
Ormarot treba da bide smesten vo kancelarijata na rakovoditelot na rabotite na objektot. Ormar~eto
treba da e ofarbano so bela boja i ozna~eno so crven krst, a na ormarot treba da bide napi{ano:
Adresa na najbliskiot lekar i telefonski broj,
Adresa i telefonski broj od najbliskata ovlastena zdravstvena ustanova
Spisok so imiwa od rabotnicite koi se osposobeni za davawe prva pomo{.
Ormar~eto treba da sodr`i:
-no`ici..........................................br 1
-kesi so hanzaplast.....................br 5
-sterilna gaza od 25gr ...............br 5
-zavoj so sredna golemina..........br 3
- mal zavoj....................................br 1

-golem zavoj .................................br 3

-3%rastvor na hidrogen.............gr 300
-triagolna marama......................br 2
-bezopasna igla...........................br 2
- acetisal (kafetin)..................br 20
Sekoja prira~na apoteka mora da ima kniga vo koja se vnesuvaat slednite podatoci;
ime i prezime na rabotnikot na koj e dadena prva pomo[,
koi sredstva i lekovi se potro[eni za sanirawe na povredata,
datum na dadenata pomo{.
Pokraj ormar~eto za davawe prva pomo{ treba da ima i soodvetni nosila za prenesuvawe na
povredenite rabotnici
1.3.7. Ureduvawe i odr`uvawe na sanitarni objekti na gradili{te
Na gradili{te se predviduva koristewe na propisen sanitaren ~vor.
Za organizirano odr`uvawe na higiena na gradili{te (prostorijata za ru~awe, sanitarniot ~vor i
ostanatite pomo{ni prostorii) zadol`eni se organizatorite na rbota na gradili{teto. Pri toa se vodi
smetka za slednoto:
lokacija na privremenite i pomo{ni objekti;
VC kabina na 20 vraboteni;
sanitarna voda i ~e{ma za miewe race na 20 vraboteni i dr.
1.3.8. Elektri~na instalacija za pogon i osvetluvawe na gradili{teto
Za rabota na ma{in ii osvetlenie na gradili{teto potrebno e da se sprovede elektri~na mre`a i toa pod
zemja.
Site elektro uredi moraat da bidat za{titeni od previsok napon so dodir(za{titno zazemjuvawe).
Isto taka objektite treba da bidat za{titeni od udar na gromna so soodveten na~in na zazemjyvawe.
Elektri~ni instalacii za osvetluvae na gradili{teto potrebni se ako na objektot se planira no}na rabota, i
toa osvetluvawe na deponija na pesok i {lunak,betonska me{alica,mestoto na rabota i patot po koj se
dvi`at vozilata.

1.3.9. Merki i sredstva za za{tita od po`ar na gradili{teto, evakuacija i spasuvawe

Celokupniot sistem za za{tita od po`ar na gradili{te }e se sprovede vo sprema zakonot za za{tita od
po`ar. Preventivnite merki koi se prevzemaat na gradili{te povrzani za lesno zapalivi materijali koi se
nao|aat na gradili{te se slednite:
Vo slu~aj na pojava na ppo`ar na gradili{te vrabotenite }e bidat kako mo`at na najbezbeden na~in da
go izgasnat po`arot ili da go lokaliziraat nastanatiot po`ar.
Vo slu~aj da nastani po`ar od pogolemi razmeri toga{ }e se povika najbliskata protivpo`arna stanica.
Merki i sredstva za za{tita od po`ar na gradili{te
Na pogolemi gradili{ta kade se skladiraat pogolemi koli~ini na zapaliv material potrebno e da se
obezbedat soodvetni protiv po`arni aparati, pribor i hidranska mre`a. Rakovoditelot na gradili{te
opdreduva min. 5 rabotnici osposobeni za gasewe po`ar,od koi eden e rakovodeen vo ekipata.
Na sekoj objekt potrebno e da na vidno mesto bide istaknat telefonskiot broj od najbliskata
protivpo`arna stanica.
Organizirawe na za{tita od po`ar pri izvedba na opasni raboti(topewe bitumen,~istewe na odredeni
delovi od ma{ini so nafta i drugo), se vr{i na sledniot na~in:
-Kotlovite za topewe na bitumen da imaat poklopci i zatvoreno lo`i{te:

-Do samite kotli za topewe na bitumen mora da se postavi sandak so suv pesok i slobodna lopata so koi
bi se gasnela zapalenata povr{ina od preliena bitumenska masa.
- Preto~uvawe na gorivo da ne se vr{iv vo blizina na toploten izvor, a naro~ito ne vo blizina kade se
vr{i zavaruvawe;
-Pri prema~kuvawe na oplata so maslo i pri ~istewe na odredeni delovi od ma{inite so navta,
rabotnicite ne smeat da pu{at i ovie raboti ne smeat da se izvr{uvaat vo blizina na otvoren ogan.
Merki za za{tita na po`ar vo baraka, se isti kako za za{tita na gradili{teto, so toa {to na sekoja baraka
treba da se stavaat na vidno mesto po dva aparati za gasewe na po`ar (S-9). Bidej}i vo zimski period
barakite se zagrevaat naj~esto so pe~ki , potrebno e pravilen priklu~ok i sigurna izvedba na oxacite.
Hidrantite, rezervoari za voda, mestata kade se nao|aat aparatite za gasewe po`ar, buriwa so voda,
sandaci so pesok i pribor koj doa|a so niv treba da se vidno ozna~eni so , a prostorot okolu niv
sekoga[ da e sloboden. Site propratni protivpo`arni sredsva treba da bidat oboeni so crvena boja.
Posebno vnimanie treba dase posveti na uredite za lo`ewe i odveduvawe na sogorenite gasovi od
lo`i{teto. Vo prostoriite kade podot e drven , pe~kite treba da se postavat na dovolno debela i
nezapaliva podloga od tila, beton ili lim za da se spre~i pa|awe na `ar na podot.
Sekoj od vrabotenite treba da znae da go upotrebuva ra~niot aparat za gasewe po`ar. Site vraboteni
treba najsovesno i najodgovorno da gi sprovedat upatstvata od po`arnikarite preventivno ili pri gasewe
na po`ar.
Mestata kade e zabraneto pu{ewe treba da bidat vidlivo obele`ani. Sekoe prekr{uvawe na ovaa
odredba povlekuva te{ka povreda na rabotnite obvrski.
1.3.10.Organizirawe na potrebni merki za bezbednost i zdravje pri rabota
Site pripremni i glavni grade`ni raboti treba da se izveduvaat sprema Zakonot za bezbednost i zdravje
pri rabota (Slu`ben vesnik na RM, br29/07)
Postapki vo slu~aj na povreda pri rabota na gradili{te
Odgovornoto lice na gradili{te e dol`no vedna{, a najkasno od 24 ~asa od slu~ajot, usmeno i vo
pismena forma da prijavi vo nadle`nata ispekcija od oblasta na trudot kako i nadle`niot organ od MVR,
sekoja nastanata smrt, kolektivna ili te{ka povreda pri raboteweto, povreda pri rabota od koja
vraboteniot nee sposoben za rabota najmalku 3 rabotni denovi, kako i opasna pojava koja bi mo`ela da
ja zagrozi bezbednosta i zdravjeto na vrabotenite.
Povredeniot vraboten e dol`en VEDNA[ da ja prijavi povredata kaj neposrednit rakovoditel.
Neposredniot rakovoditel e dol`en da go popolni obrazec i go zaveri kaj nadle`niot lekar. Potoa
obrazecot go vra}a kaj odgovornoto lice na gradili{te koj, obrazecot go dostavuva do podra~nata
edinica za zdravstveno osiguruvawe na zaverka.
Pri te{ki povredi , treba site materijalni dokazi i zateknatata sostojba da se so~uvaat-zadr`at se dodeka
ne se napravi uvid od nadle`ni ispekcii.

Obezbeduvawe na vrabotenite li~ni za{titni sredstva

Na rabotnite mesta kade {to vrabotenite se izlo`eni na razni izvori na opasnosti, a ne postoi mo`nost
za spre~uvawe so tehni~ki merki za za{titan , na vrabotenite mora da im se stavaat na raspolagawe
li~ni za{titni sredsva so Pravilnikot za za{tita pri rabota.
Rabotnicite koi povremeno doa|aat na gradili{te i pripa|aat na drugi kompanii-organizacioni edinici,
moraat da koristat li~ni sredstva za za{tita pri rabota. Ako istite ne gi koristat ,glavniot in`ener na
gradili{te e dol`en da im zabrani da rabotaat i da gi odale~i od gradili{teto.
Tehni~ki i drug personal na gradili{te,glaven in`ener, rakovoden in`ener,nadzorni in`eneri, rbotnici na
praksa, gosti i drugi lica treba da imaat za{titen {lem i drugi li~ni za{titni sredstva po potreba.
Vraboteniot ima pravo da odbijat da raboti, ako ne se prevzemeni bezbednosni merki na rabotnoto
mesto, negovoto zdravje i `ivot se direkno zagrozeni, a nee obezbeden so soodvetni sredstva za rabota
i oprema za li~na za{tita.
Site sredstva i oprema za li~na za{ :
{ : {lem i kapa;

10

Za{tita na o~i i lice : nao~ari i site vidovi na {titnici;

Za{tita na organot za slu{awe: site vidovi na {titnici za u{i;
Za{tita na di{nite organi: site vidovi respiratori i maski;
Za{tita na race: site vidovi na rakavici i {titnici;
Za{tita na teloto: sie vidovi za{titni odela, kombilizoni, keceli, {titnici, kabanici, eleci i bundi;
Za{tita na noye: site vidovi na obuvki, ~izmi i {titnici;
Za[tita od pa|awe od viso~ini: site vidovi na sigurnosni pojasi.
Site vraboteni na gradili{te se obvrzani da pokraj opremata i sredstvata za li~na za{tita koi im
pripa|aat po Pravilnikot, go koristat i za{titniot {lem.

2. POSEBEN DEL
2.1. opasni MESTA, RIZICI I ZAGROZENI PROSTORII NA GRADILI[TETO I NA^INI NA NIVNO
OBEZBEDUVAWE, ODNOSNO OBELE@UVAWE
2.1.1.Utvrduvawe na opasni zoni i rizici na gradili{teto
Opasni zoni i rizi~ni mesta od povreda pri rabota i naru{uvawe nazdravjeto na gradili{te.
- Vlez i izlez od gradili{te;
-Nevnimatelno i nepropisno dvi`ewe vo krugot na gradili{teto;
- Premini pokraj ru{en objekt;
- Rabota so grade`ni ma{ini i sadovi pod pritisok i nivno nepropisno koristewe;
- Dvi`ewe vo blizina na grade`ni ma{ini i sadovi pod pritisok;
-Rabotewe na razvodni ormari za elektri~na energija, uredi i vodovi pod napon i mesta kade ima
opasnost od kontakt so elektri~na energija;
- Rabotewe i dvi`ewe na mesta kade ima zaostanato armatura;
- Rabota so vodena oprema;
- Rabota vo prisustvo na silen veter, oluja, poroen do`d i sneg;
- Rabota so neispravn i o{teten ra~en alat;
- Rabota so neispravn i o{teten i nefunkcionalni sredstva i oprema za li~na za{tita
- Nepropisno transportirawe i prevoz na materijal i rabotnici na gradili{te i od gradili{te, i dr.
Procenka na mo`ni izvori za povreda i naru{uvawe na zdravjeto na gradili{te
a/ Od mehani opasnosti, transportni sredstva i dvi`ewe po teren;
b/ Od elektri~ni i ostanati izvori na opasnost.
Procenka na mo`ni pri~ini za za povreda izagrozuvawe na zdravjeto na gradili{te.
Mo`ni pri~ini za povreda i zagrozuvawe na zdravjeto se rangirani po sledniot redosled;
a/ Nepravilen i nesiguren na~in na rabotewe;
b/ Ne koristewe na sredstva i oprema za li~na za{tita;
v/ Nedovolna obu~enost za stru~ena i bezbedna rabota;
g/ Nedovolna koncetracija, zamor, bolesna i alkoholizirana sostojba;
d/ Gre{ki od drugi vraboteni, slu~ajnost i ostanati pri~ini.
2.1.2.Osnovni merki za bezbednost i zdravje pri rabota i na~in na otstranuvawe na rizik vo
opasnite zoni
Propisno da se zagradi gradili{teto po obemot, da se ozna~i glavniot vlez, site drugi vlezovi ,
transportni pati{ta i da se postavi tabli za izvestuvawe i zabrani na gradili{teto;
Site opasni mesta vidno da se ozna~at;
Rabota i upravuvawe so poedini ma{ini , uredi ialati mo`e da vr{at samo stru~ni lica koi se
ovlasteni za taa rabota;

11

Site raboti , kontroli i nadzor na rabotite na viso~ini mo`e da gi vr{i samo lice koe e stru~no
izdravstveno sposobno za taa rabota;
Mora to~no da se definiraat rabotnite postapki i rabotnata disciplina pri rakovodewe so oprema
i tehnolo{kiot proces;
Uslov za zapo~nuvawe ili prodol`uvawe so rabota e potpolno zdravstvena, fizi~ka i psihi~ka
spremnost na vraboteniot;
Pred zapo~nuvawe so rabota obavezno da se izvr{i vizuelna kontrola na opremata i postapkite
pri rabotewe i da se konstatiraat ako ima odredeni nedostatoci;
Grade`nite ma{ini i sredstva da se pregledaat vo pogled na nivnata ispravnost pred da se
vklu~at vo rabota;
Rabotnite mesta kaj grade`nite ma{ini na otvoren prostor mora da bidat na poseben na~in
za{titeni od vremenskite vlijanija;
Vrabotenite na sredstva so silni vibracii mora da bidat na poseben na~in za{titeni(li~ni za{titni
sredstva i oprema) ;
Kaj preminite nad otvori- dupki podlaboki od 1,00m da se postavi za{titna ograda so
minH=1,00m;
Koga se raboti i se dvi`i vo blizina na grade`na ma{ina, da se postavi tabla za izvestuvawe na
opasnost;
Koga se raboti i se dvi`i vo blizina na elektri~na struja potrebno e da se prevzemat potrebni
merki i da se postaviplo~a so simbol na elektri~na struja i izvestuvawe za opasnost;
Site napojni i razvodni elektri~ni vodovi da se podignat na visina min.2.5m ili propisno da se
vkopaat vo zemja;
Da se koristi samo propi{ana, ispravno dimenzionirana i montirana oplata;
Site materijali i oprema uredno da se slo`at i gradili{teto da se uredeno da se odr`uva;
Da se izbegnuva rabota i dvi`ewe vo vo tesen i ne ras~isten prostor;
Site zaostanati armaturni i drugi ostri predmeti koi str~at vo prostorot za rabota da se
otstranat ili da se vidno ozna~at;
Propisno da se koristat i skladiraat opasni materiii hemikalii;
Rabota so izvori na toplina, plamen kako i zra~ewe da se izvr{at so primena na propi{ani merki
za bezbednost i zdravje pri rabota;
Ako se raboti po do`d ibstud, za site anga`irani rabotnici da se obezbedi soodvetna oprema i
li~ni za {titni sredstva ;
Da se zabrani rabota na otvoreno na viso~inipri silni vetrovi, do`d i niski temperaturi;
Vo sekoja faza na rabota da se vnimava na umorni, bolni, psihorastroeni, pijani vraboteni i po
potreba da im se dade pomo{, ili da se otstranat od gradili{te;
Da se otstranat od upotreba site o{teteni i neispravni ra~ni alati;
Da se otstranat od upotreba site o{teteni i nefunkcionalni sredstva i oprema za li~na za{tita;
Da se obezbedi parking mesta za vozila i oprema na gradili{te;

2.2. POSEBNI MERKI ZA BEZBEDNOST I ZDRAVJE PRI RABOTA I NA^IN NA OTSRANUVAW NA

OPASNOSTA VO RIZI^NI MESTA PRI IZVEDUVAWE NA POEDINI GRADE`NI RABOTI
2.2.1 merki za za{tita pri rabota na viso~ini
Rabotewe na viso~ina se smeta rabota koja se izvr{uva so koristewe na skele na visina od 3,0m i
pove}e i kade {to rabotniot prostor ne e za{titen od pa|awe od viso~ina.
Rabotata na viso~ina rabotnikot ja izvr{uva so primena na sredstva za za{tita pri rabota.
Rabota na viso~ina mo`e da ja vr{at samo iskusni rabotnici, koi so tek na vreme steknale znaewe i ja
proverile li~nata sposobbnost za izvr{uvawe na ovie raboti'
Rabotata na viso~ina mo`e da se izvr{uva samo so neposreden nadzor od stru~en rabotnik opredelen
od strana na rakovoditelot na rabotite.
Raboten prostor koj e za{titen od pa|awe od viso~ini se smeta prostor koj istovremeno ima:
1. Po slobodnite rabovi na rabotnata podloga e postavena propisna za{titna ograda;

12

2. Rabotnata podloga e propisno izrabotena , a prema crte`i od stati~kata presmetka so koi e

doka`ana stabilnosta na podot;
3. Skeleto na koe se montira rabotniot pod so za{titnata ograda se izveduva sprema proektotza
skele, aza [to e dobieno odobrenie so zapisnik od komisija koja izvr{ila pregled i priem pred
zapo~nuvawe so upotreba;
4. Ka~uvawe po eta`i od skeleto na koe rabotaat rabotnici se obezbeduva so pomo{ na skali .
Za vreme na rabota na viso~ini rabotnicite mora da se pridr`uvaat na slednoto:
- sekoga{ da e vrzan so za{titniot pojas po mo`nost iznad negovata glava, za mesto koe prethodno ja
proveril negovata sigurnost;
- ne go koristi istovremeno so drugi rabotnici isto mesto za oslonuvawe;
- alatot i priborot za rabota gi ostava na rastojanie koe e na dofat so race, na mesta od koi nema da
padnat ili po potreba da gi vrzi;
- ne se naklonuva do polo`ba na labilna ramnote`a na teloto so predmetot koj go dr`i vo race ili go
nosi na sebe;
- ne preskoknuva nad prazen prostor i ne pravi nagli dvi`ewa;
- rabotnikot ne smee da otpo~ne so rabota, nitu da da raboti na viso~ini ako e umoren, nenaspan,
psihi~ki rastroen, pod dejstvo na lekovi, alkohol i drugi opojni sredstva.
2.2.2 Merki za za{tita pri rabota na ru{ewe na delovi od objetot
Ru{ewe na objekt ili delovi od objektot se izveduva spored soodvetno izrabotena tehni~ka
dokumentacija, vo koja jasno da se utvrdi planot - postapkite pri ru{ewe, merkite za obezbeduvawe na
objektot kako i plan za pristap na rabotnicite do sigurna zona.
- Rabotite na ru{ewe mo`e da gi vr{i samo rabotnici koi se prakti~no osposobeni za bezbedna rabota i
primena na li~ni sredstva za za{tita za vakov vid na rabota;
- Pred zapo~nuvawe so rabota so ru{ewe , vo slu~aj da postoi elektri~na instalacija, vodovod i
kanalizacija, gasna instalacijai drugi instalacii, se otstranuvaat ili se obezbeduvaat taka da pri
ru{eweto i posle toa ne predizvikuvaat opasnosti po rabotnicite;
- Ra~no ru{ewe na vertikalni samostoe~ki elementi (stolbovi,yidovi, ogradi,i dr.) se vr{i so soodvetno
rabotno skele. Ru{ewe na slobodno stoe~ki vertikalni elementi po pat na potkopuvawe e
zabraneto.
- Ako delovi od objekto ma{inski se ru{at , ma{inata treba da bide na rastojanie namalku na 1,5 pati
pogolemo rastojanie od visinata na delot {to se ru{i.
2.2.3 Obezbeduvawe na premini
Vlezzovite ipreminite okolu objektot pri ru{ewe mora da bidat za{titeni od pa|awe na materijali od
viso~ina. Za{titnite nadstre{nici treba da bidat izraboteni taka da mo`at da go izdr`at padot na
materijalite od viso~ina i go spre~at negovoto odbivawe i rasturawe po okolinata.
Visinata na za{titnata nadstre{nica vo odnos na terenot nesmee da bide pomala od 220sm.

PRAVA I OBVRSKI NA VRABOTENITE PRI IZVEDUVAWE NA RABOTITE NA GRADILI[TETO

Vrabotenite na gradili{te se obvrzani da dosledno gi primenuvaat merkite za bezbednost i zdravje pri
rabota, navedeni so ovoj Elaborat. Sekoj vraboten treba da se gri`i za sopstvenata bezbednost i zdravje
i za bezbednosta i zdravjeto na drugite lica koi rabotaa so nego, a vo soglasnost so obukite i
instrukciite koi mu se dadeni od stana na rabotodava~ot.
Rakovoditelot na rabotite na gradili{teto e obvrzan da pri voveduvawe vo rabota na sekoj vraboten
, obrati vnimanie na slednoto:

13

sekojdnevno pri rasporeduvawe na vrabotenite bara sigurna rabota i namensko koristewe na

sredstvata i oprema za li~na za{tita;
da gi zapoznae vrabotenite so mo`nite opasnosti od povreda i naru[uvawe na zdravjeto i da
prevzema merki na za{tita za da do istite da ne dojde;
da ne rasporeduva nespremni i nesposobni vraboteni na raboti so zgolemen rizik;
da ne dozvoluva upotreba na neispravni i opasni sredstva za rabota;
da na site vraboteni koi se rasporedeni na mesta so zgolemen rizik, pred rasporeduvawe na
rabota da gi upati na periodi~en lekarski pregled;
da pred rasporeduvawe na rabota gi osposobi za bezbedna i zdrava rabota site novo vraboteni
rabotnici.
Vrabotenite koi se rasporedeni na rabota na gradili{te se obvrzani da:
na rabota da doa|aat odmoreni i da ne se pod dejstvo na alkohol;

propisno da gi koristat sredstvata i opremata za li~na za{tita;

odbivaat da rabotaat dokolku im preti direkna opasnost od povreda i naru{uvawe na zdravjeto
poradi neprimenuvawe na soodvetni merki za bezbednost i zdravje pri rabota;
na neposrednior rakovoditel vedna{ ja prijavi nastanatata povrada i sekoj opasen predmet koj
mo`e da predizvika povreda pri raboteweto, o[teta na sredstvata za rabota i sl;

dade prva pomo{ na drug vraboten dokolku za toa ima potreba;

vedna{ se anga`ira vo lokalizirawe na eventualno nastanat po`ar, nastojuva da ne predizvikuva
uslovi za pojava na po`ar i drugo.

Izrabotil: Stefan Aluloski

14