Duo verslag

Duo verslag

Inhoudsopgave
1.

Inleiding.....................................................................................................

2.

Verwachtingen...........................................................................................
Mathijs........................................................................................................ 1
Gijs............................................................................................................. 1

3.

Biografie.....................................................................................................

4.

Oeuvre.......................................................................................................

5.

Samenvatting.............................................................................................
De reis van de lege flessen........................................................................3
De adelaars................................................................................................ 3

6.

Personages.................................................................................................
De reis van de lege flessen........................................................................5
De adelaars................................................................................................ 5
Vergelijking................................................................................................. 6

7.

Ruimte........................................................................................................
De reis van de lege flessen........................................................................6
De adelaars................................................................................................ 6
Vergelijking................................................................................................. 6

8.

Tijd.............................................................................................................
De reis van de lege flessen........................................................................7
De adelaars................................................................................................ 7
Vergelijking................................................................................................. 7

9.

Vertelwijze en schrijfstijl.............................................................................
De reis van de lege flessen........................................................................7
De adelaars................................................................................................ 7

10.

Themas en motieven.................................................................................
De reis van de lege flessen........................................................................8
De adelaars................................................................................................ 8
Vergelijking................................................................................................. 8

11.

Opvallende verschillen...............................................................................

12.

Conclusie....................................................................................................

13.

Evaluatie....................................................................................................
Gijs............................................................................................................. 9
Mathijs........................................................................................................ 9

14.

Bijlagen....................................................................................................
Bijlage 1: recensie de reis van de lege flessen.........................................10

Bijlage 2: verlag de reis van de lege flessen............................................11

Bijlage 3: recensie de adelaars................................................................15
Bijlage 4: verslag de adelaars..................................................................15

1. Inleiding
Wij vonden Kader Abdolah een leuke keuze voor het duo verslag omdat we
tijdens de les al een paar keer waren voorgelezen en het leek ons wel een
interessante schrijven met bijzondere inspiratiebronnen voor zijn verhalen. Wij
hebben voor de adelaars gekozen omdat dit een soort van persoonlijk verslag is
over hoe het immigreren in Nederland vergaat. En we hebben de reis van de lege
flessen gekozen omdat dit gaat over het aanpassen aan een totaal andere
cultuur. Aangezien wij dit zelf nooit meegemaakt hebben is het zeer aangrijpend
om dit vanuit een eerste persoons perspectief mee te maken.

2. Verwachtingen
Mathijs
Van wat ik heb gelezen op internet verwacht ik dat het een boek is dat allemaal
losse verhalen begint over hoe het immigranten leven is in Nederland. Ik
verwacht dat de schrijfstijl redelijk simpel zal zijn aangezien dat in al zijn boeken
zo is. Ook denk ik dat er wat passages uit Kader zijn eigen immigratieproces in
zullen zitten, ik denk dat deze ook wel gedetailleerd beschreven zullen zijn.

Gijs
Toen ik de boeken van Kader Abdollah zag, en samenvattinkjes had gelezen, heb
ik het idee dat dit boek ook zal gaan over een immigrant, veel van zijn boeken
gaan over dit onderwerp en dit is ook een van de redenen dat wij deze schrijver
hebben uitgekozen. De titel de reis van de lege flessen zegt me nog niet
zoveel. Ik verwacht dat deze een belangrijke betekenis in het verhaal zal hebben,
misschien een herrinering aan vroeger, of misschien wel iets dat in het heden
speelt.

3. Biografie
Kader Abdolah groeide op in een religieuze familie, in een streek waar de islam
streng werd nagevolgd. Zijn vader was een doofstomme tapijtrestaurateur met

een verstandelijke beperking. De beperking van zijn vader zorgde ervoor dat
Abdolah geen gemakkelijke jeugd had, omdat hij de vaderrol op zich moest
nemen. Omdat hij hoopte ooit zijn betovergrootvader Qhaem Megham Ferahni na
te volgen en schrijver te worden, verdiepte hij zich vanaf zijn twaalfde jaar in de
Westerse literatuur. Hierdoor raakte hij ook genteresseerd in de Westerse
samenleving. Die interesse werd nog verder gevoed tijdens het heimelijk
luisteren naar Westerse radiostations en naar verzetszenders.
Aan de Universiteit van Teheran studeerde hij natuurkunde en studeerde hij in
1977 af. In die periode sloot hij zich aan bij een linkse politieke partij die zich
verzette tegen het bewind van de sjah en later tegen dat van de ayatollahs. Hij
schreef voor een illegaal blad en publiceerde in 1980 twee clandestiene
verhalenbundels onder de naam Kader Abdolah met de titel Wat willen de
Koerden zeggen?. Deze naam nam hij aan als eerbetoon aan twee vrienden,
tevens studiegenoten en door de overheid gexecuteerde partijleden: Kader en
Abdolah. En van hen werd tijdens het bewind van sjah Mohammed Reza Pahlavi
gexecuteerd, de ander onder het regime van Khomeini.
Na zijn opleiding werkte hij als directeur van een emballagefabriek en zette hij
zijn politieke activiteiten voort. Deze activiteiten resulteerden erin dat hij in 1985
uit Iran moest vluchten. Op uitnodiging van de Verenigde Naties kwam hij als
politiek vluchteling naar Nederland. Hij belandde in 1988 in een
asielzoekerscentrum in Apeldoorn en kreeg vervolgens een huis in Zwolle
toegewezen. Daar ging Abdolah werken in een natuurhistorisch museum en in
een conservenfabriek. In zijn boek Papegaai vloog over de IJssel beschrijft hij zijn
persoonlijke ervaringen in en rond die stad en Zalk, Wilsum, 's-Heerenbroek en
Veecaten. In 2003 verhuisde hij naar Delft.
In 2006 werd Abdolah gastschrijver aan de Universiteit Leiden. In het kader van
die functie gaf hij werkcolleges en lezingen.
Abdolah maakte zich de Nederlandse taal eigen met behulp van onder meer de
kinderboeken van Annie M.G. Schmidt en van Nederlandstalige pozie.
Worstelend met de taal begon hij zijn verhalen in het Nederlands te schrijven. In
1993 debuteerde hij met de verhalenbundel De adelaars, die meteen bekroond
werd met de belangrijke debutantenprijs Het Gouden Ezelsoor.
Abdolah schreef van 1996 tot 2011 wekelijks een column in de Volkskrant onder
het pseudoniem 'Mirza'. Mirza is in het Perzisch 'kroniekschrijver' en is ook de
naam van Abdolah's betovergrootvader. Zijn laatste column voor de Volkskrant
verscheen op 21 februari 2011. Sinds 2013 schrijft hij elke vier weken Kaders Kijk
op 'Nederland en haar eigen aardigheden' voor tijdschrift Zin . Abdolahs werken
gaan over het leven in en tussen twee culturen en over het leven in de diaspora.
Abdolah schreef het boekenweekgeschenk van 2011, met als thema 'curriculum
vitae - geschreven portretten'. Zijn novelle droeg de titel De kraai.
Uitgeverij De Geus is al jarenlang de uitgever van het werk van Kader Abdolah.
Met ingang van zijn nieuwste roman 'Papegaai vloog over de IJssel' (2014)
worden zijn boeken uitgegeven door uitgeverij Prometheus.

4. Oeuvre
1980 - Wat willen de Koerden zeggen? (verhalenbundel, Perzisch)
1993 - De adelaars (verhalen)
1995 - De meisjes en de partizanen (verhalen)
1997 - De reis van de lege flessen (roman)
1998 - Mirza (columns)
2000 - Spijkerschrift (roman met autobiografische achtergrond)
2001 - De koffer (Overijssels boekenweekgeschenk)
2001 - Een tuin in zee (columns)
2002 - Klil en Demn (hervertelling van Perzische verhalen, later
heruitgegeven onder de titel De Koe)
2003 - Portretten en een oude droom (roman)
2003 - Karavaan (columns, 2003)
2005 - Het huis van de moskee (roman)
2008 - Een gouden handdruk voor Du Perron
2008 - De Koran en De boodschapper (resp. 'een vertaling' en 'een vertelling')
2009 - Dit mooie land (columns)
2011 - De Koning (roman)
2011 - De kraai (novelle, boekenweekgeschenk)
2012 - Zeesla en de lepels van Alice (verhalen)
2014 - Papegaai vloog over de IJssel (roman)
Kader Abdolah schrijft veel boeken over vluchten en wat het betekent om ergens
nieuw te zijn.

5. Samenvatting
De reis van de lege flessen
Bolfazl is een Perzische vluchteling die samen met zijn vrouw en kind naar
Nederland vlucht. Wanneer hij in Nederland aankomt krijgt hij een huis
aangewezen. Hier komt hij Ren tegen die zijn buurman is. Ren is homo en
schaamt zich hier niet voor. Bolfazl maakt verscheidene dingen en
gebeurtenissen mee die voor hem nieuw zijn. Deze gebeurtenissen probeert hij
terug te koppelen op verhalen van zijn grootvader en op dingen die hij zelf heeft
meegemaakt. Zo kom je ook aan de titel. Ren heeft een vriend en een dochter.
Bolfazl weet de namen niet dus noemt hij ze respectievelijk Moka Moka en Mietra
wat namen uit zijn jeugdverhalen zijn. Ren komt in een psychiatrisch ziekenhuis
en veranderd hierdoor zo dat Bolfazl hem niet meer herkent qua persoon. Dit is
erg verwarrend voor Bolfazl. Na een tijdje komt Ren terug in het huis naast
Bolfazl maar het is Ren niet meer. Nadat Ren is verhuisd hij zelfmoord. Bolfazl
krijgt een nieuwe buurman, maar deze voldoet niet aan de eisen. Hij vergelijkt de
buurman dan ook constant met Ren. Het eindigt met een korte kijk van Bolfazl
over hoe zijn vlucht moest zijn.

De adelaars
1 Een onbekende trekvogel
Kader heeft een ontmoeting met Gerrit waar hij samen mee in het
Natuurmuseum werkt. Hij is heel blij met dit baantje, omdat het voor een
vluchteling moeilijk is werk te krijgen. Gerrit zet dode vogels op en de
hoofdpersoon helpt hem daarmee. Op een dag vindt de hoofdpersoon een dode
vogel; Gerrit weet niet wat voor een soort vogel dit is.

2 Het Amerikaanse bedrijf

Kader werkt in dit verhaal in een Amerikaans bedrijf. De chef van de afdeling,
Koos, wantrouwt hem de hele tijd. Hoezeer hij ook zijn best doet, zijn baas vindt
altijd een foutje en geeft commentaar.
Het verhaal speelt zich af in de tijd dat de Golfoorlog op het punt staat te
beginnen, Koos luistert daarom constant naar de radio. Saddam heeft
opgeroepen alle Amerikaanse eigendommen aan te vallen, Koos vreest dat Kader
zijn Amerikaanse auto zal slopen.
Als er Amerikanen op inspectie komen, (Kader mocht eigenlijk niet daarbij zijn
van Koos, maar ze kwamen onverwacht op een andere dag) begint een van de
Amerikanen met Kader over de oorlog te praten. Opeens staat de auto van Koos
in brand.

3 Een nacht
Dit hoofdstuk gaat over een nacht in het opvangcentrum, waar hij Bert en Jolanda
ontmoet. Hij slaapt bij Bert op de kamer, maar dan komt Jolanda, zij wil namelijk
een nacht doorbrengen bij Bert. Omdat hij zelf ook in Iran hoopte op n nacht
met een meisje, en weet hoe moeilijk dat te realiseren valt, ruilt hij met haar van
kamer.

4 Nachtmerrie
Dit verhaal gaat over een collega bij het natuurmuseum, Pieter. Pieter houdt van
slangen. Kader krijgt juist nachtmerries van slangen, omdat toen hij klein was hij
in een gebied woonde waar veel slangen waren. Er werden toen enge verhalen
verteld over slangen.
Pieter nodigt hem uit voor zijn verjaardag. Hij blijkt de enige te zijn. Als hij iets
ziet bewegen onder een doek, merkt hij dat het een slang is en rent weg.

5 Zij moest haar verhaal nog vertellen

In een opvangcentrum ontmoet Kader Maria, een meisje uit Iran. Zij woont eerst
in het opvangcentrum, maar moet later verhuizen. Ze wil eigenlijk niet weg en
een paar weken later staat ze weer in het opvangcentrum. Ze duwt het meisje
dat in haar kamer zit eruit, en wil daarna uit het raam springen. Een paar
mensen houden haar tegen, daarna wordt ze in een dwangbuis gestopt en
afgevoerd.

6 Een ochtend in het opvangcentrum

Er is een man met zijn dochtertje in het opvangcentrum. De vader voelt zich
bedreigd door andere asielzoekers. Opeens komen er mannen die de vader een
verrader noemen, en ze slaan hem in elkaar. Een tolk probeert hen uit te leggen
dat dat zo niet gaat in dit land, maar het helpt niet. De politie moet er aan te pas
komen om een eind aan het geweld te maken. Iedereen gaat naar andere
ruimtes, en de vader en zijn dochtertje vertrekken.
In dit verhaal staat niet een keer ik. Het is geschreven in een soort Camera
Obscura stijl: een koele observatie (maar dan wel zonder commentaar).

7 De rode wijn
Op een dag gaat Kader een caf binnen, bang, want in Iran mag dat niet. Hij
wordt door de serveerster aan een tafeltje bij een man gezet, en bestelt voor
zichzelf en de man een glas wijn. De man, Thomas, wordt onrustig. Als hij de wijn
krijgt wil hij weggaan, maar Kader vraagt hem te blijven. Hij is bang dat hij iets
verkeerd heeft gedaan. Thomas stelt hem gerust, geeft hem zijn adres, maar
verteld hem niet waarom hij weg wil. Hij gaat daarna weg. Op een avond gaat hij
bij hem langs met een fles rode wijn. Het blijkt een ex-priester te zijn. Thomas
schrikt erg van de wijn. Niet omdat hij niet mag drinken, maar het is toevallig
dezelfde rode wijn als dat zijn vrouw hem gaf, op een avond om het samen op te
gaan drinken. Dat kwam er niet van, ze gingen slapen en de volgende ochtend
was zijn vrouw overleden.

8 De adelaars
De adelaars gaat over de broer van Kader. Het speelt zich af in de tijd dat hij nog
in Iran zat, in de hoofdstad. Op een dag belt zijn vader hem op dat er iets ergs is
gebeurd met zijn broer. Hij gaat naar zijn vader toe, die hem vertelt dat zijn broer
is gexecuteerd. Ze moeten hem begraven, maar een officile begraafplaats kan
niet omdat het lichaam (volgens Iraanse begrippen) onrein is. Toch proberen ze
het, maar bij de eerste stad worden ze weggejaagd. Bij de tweede stad worden
ze vriendelijker weggestuurd. Ze krijgen de tip naar Rahmanali te gaan, een
heilige. Die helpt hen het lichaam in de bergen te begraven.

9 De witte schepen

De witte schepen gaat over de vader van Kader, die hem opzoekt in Nederland.
Ze bekijken het Nederlandse landschap. Aan een boer waar ze in de schuur naar
de koeien mogen kijken belooft de vader een tapijt te knopen. Kader weet zeker
dat hij het ook nog zal doen. s Avonds gaan ze naar het carnaval kijken, maar ze
worden lastig gevallen door mensen in kraaienpakken.
Kaders vader gaat voor het eerst naar een caf, een literair caf waar Kader een
lezing geeft. Dit is een grote stap voor hen, zijn vader zit voor het eerst in een
caf waar hij normaal met een grote boog omheen loopt. Kader geeft voor het
eerst een lezing. Er staan tranen in zijn vaders ogen, hij weet niet waarom.

6. Personages
De reis van de lege flessen
-

Bolfazl is een vluchteling die naar nederland is gekomen. Wij zien het
verhaal door zijn ogen. Hij is 33 jaar en komt uit Iran. Hij heeft moeite om
zich aan te passen aan de nederlandse cultuur.

Ren is de buurman van Bolfazl. Hij is de eerste en eigenlijk ook enige

nederlandse vriend van Bolfazl. Als later in het verhaal Ren verhuist, heeft
Bolfazl daar grote moeite mee.

Moka Moka is de homofiele vriend van Ren, hij heeft niet zon belangrijke
rol, dat is ook te merken aan het feit dat Bolfazl zijn echte naam niet kan
onthouden. Omdat hij zijn naam niet kon onthouden heeft hij de bijnaam
Moka Moka gekregen.

Jacobus is de nieuwe buurman van Bolfazl. Nadat Ren is verhuist, komt

Jacobus naast Bolfazl wonen. Jacobus is een treinconducteur en is gek van
zendapparatuur.

Miranda is de dochter van Ren, en omdat Bolfazl die naam ook al

vergeten was noemt hij haar Mietra. Ze verhuist al vrij vroeg in het boek
ergens anders heen en Bolfazl komt haar later nog eens opzoeken.

Mary Rose is de vrouw van Jacobus, zij is ook niet van oorsprong
nederlandse dus kunnen zij en Bolfazl goed overweg.

De adelaars
In de Adelaars is er maar n hoofdpersoon, deze word niet bij naam genoemd
maar ik denk dat dit Kader Abdolah zelf is, dit word ook gezegd in de
verschillende recensies en verslagen die ik heb gelezen. Het boek. Kader is in dit
boek een net gemmigreerde Iranir die verschillende verhalen beleeft, ik weet
niet of deze deels in chronologische volgorde staan en daarom is het lastig om in
te schatten hoe Kader het land binnen kwam. Als het verhaal begint in hoofdstuk
1 is Kader iemand die alles zal aannemen dat in zijn pad terecht komt. Na een
tijdje is hij steeds meer op zijn gemak in Nederland, dit laten ze ook zien door
hoofdstuk 7, de rode wijn hier gaat Kader een caf in, ook al mag dat niet in zijn
eigen land. Aan het einde van het boek is ook Abdolah zijn vader in Nederland

om hem te bezoeken, in dit hoofdstuk geeft Kader voor het eerst een lezing,
hiermee maakt hij zijn vader ook nog erg trots op hem. Je ziet een duidelijke groei
in hoe zelfverzekerd Kader is van zichzelf.

Vergelijking
In beide boeken zijn de personages kort geleden naar Nederland gevlucht en
hebben beide moeite met het aanpassen aan een totaal andere cultuur. Bij beide
personages zie je dat ze in eerste instantie bang zijn voor ongebruikelijke dingen
en ook moeite hebben om sociaal contact te leggen. In beide boeken zijn er
personen die in en uit het leven van de hoofdpersonen stappen, dit levert
verschillende emoties op bij beide en zorgt soms voor vervelende situaties.

7. Ruimte
De reis van de lege flessen
De reis van de lege flessen speelt zich af in een klein plaatsje aan de IJssel,
Bolfazl komt bijna alleen maar in zijn eigen huis en dat van zijn buurman Ren.
De kleine wereld die Bolfazl heeft in de reis van de lege flessen reflecteert de
echte ruimte die een vluchteling zal beleven als hij net in Nederland een huis
heeft gekregen.

De adelaars
In de adelaars heeft ieder hoofdstuk een andere ruimte, ze hebben allemaal
overeen dat de ruimte de beklemmende sfeer van een immigratiecentrum of een
tijdelijk baantje weergeeft, de typische dingen die een immigrant doormaakt.
Niks word erg gedetailleerd beschreven, Kader geeft geen gedetailleerde
beschrijvingen van hoe onprettig een opvangcentrum is door het gebouw te
beschrijven, hij beschrijft de lastige tijd door middel van menselijk leed.
Persoonlijk vind ik in dit geval dat het beter past bij het verhaal, dit komt omdat
je als immigrant waarschijnlijk helemaal geen zorgen hebt over hoe onprettig een
gebouw is maar, zoals Kader dit beschrijft, veel meer aandacht hebt voor de
mensen die hetzelfde leed met je delen.

Vergelijking
In de adelaars is de wereld van de hoofdpersoon een stuk groter en hij komt op
verschillende plekken. In de reis van de lege flessen merk je dat de ruimte niet
direct een belangrijke rol speelt in het verhaal, dat is in de adelaars volledig
omgekeerd. De ruimten in de adelaars stralen de beklemmende omstandigheden
uit die een vluchteling in een opvangcentrum echt zal ervaren. De ruimte in de
adelaars helpt bij het inleven op de hoofdpersoon en zorgt ervoor dat je snel
meegetrokken word met de emoties van de hoofdpersoon.

8. Tijd
De reis van de lege flessen
De reis van de lege flessen speelt zich af in de moderne tijd, dit kun je merken
door het gebruik van moderne apparaten en een moderne manier van spreken.
Tussen het begin en het eind van het verhaal zit een aantal jaren en de volgorde
van de gebeurtenissen is chronologisch met soms wat terugblikken naar het
thuisland.

De adelaars
De tijd in de adelaars is volgens mij niet chronologisch, ieder hoofdstuk is een
ander verhaal en dit schept in eerst instantie een chaos in het tijdsverloop. Dit
komt uiteindelijk steeds meer op zijn plaats wanneer je meer en meer over Kader
te weten komt door middel van de verschillende situaties in de verhalen. Als je
het boek als een geheel ziet heb je een compleet beeld van hoe het is om
immigrant te zijn. De verhalen op zich zijn totaal niet gerelateerd aan elkaar
behalve dat ze allemaal uit Kader zijn leven komen. Wat ik wel vervelend vind is
dat Kader nooit een verhaal volledig afmaakt en vaak net voordat het eindigt
stopt en verdergaat met een ander verhaal, aan de ene kant is het einde van
ieder verhaal niet nodig en creert het een nieuwsgierigheid bij de lezer die
alleen gestild kan worden met het einde van het boek. Pas als je het hele boek uit
hebt snap je in zijn geheel hoe het is om immigrant te zijn, je begint in de put en
denkt dat er niks terecht zal komen van je leven maar je gaat toch maar door
omdat dat moet. Je begint met de taal te leren en langzaam komen de eerste
stappen naar socialisering met de landbewoners, je krijgt steeds meer
zelfvertrouwen totdat je uiteindelijk een goed leven krijgt en blij bent met je
beslissingen, dat is waar je het allemaal voor hebt gedaan.

Vergelijking
De tijd in beide boeken is lastig te vergelijken aangezien de adelaars een
verhalenbundel is en daardoor geen duidelijke volgorde aanhoud. De reis van de
lege flessen is daarentegen een roman met een doorlopend verhaal, de enige
overeenkomst die de boeken hebben is dat het beide over de moderne tijd gaat.

9. Vertelwijze en schrijfstijl
De reis van de lege flessen
Hij schrijft heel simpel, zonder veel details, waarschijnlijk omdat hij niet
oorspronkelijk uit nederland komt.

De adelaars
Kader beschrijft alles vanuit het perspectief van de eerste persoon, dit schept
snel een band met de hoofdpersoon en al snel begin je te begrijpen wat zijn leed
is en waar hij wel van kan genieten. Kader gebruikt korte maar heldere taal,
weinig beschrijvingen. De meeste verhalen zijn zo kort dat je er echt een
betekenis achter moet zoeken. Uiteindelijk kun je alleen met alle puzzelstukjes de
betekenis van het boek ontrafelen en dan zie je het geheel wat hij heeft
beschreven met negen korte verhalen. Ik ben deze manier van schrijven nog
nooit tegen gekomen, ik vind wel dat het iets heeft, pas echt aan het einde van
het boek erachter komen wat de schrijver nu wil bereiken met zijn werk.

10. Themas en motieven

De reis van de lege flessen
Het thema van het verhaal is hoe moeilijk het is om aan te passen aan een
andere cultuur. De nederlandse cultuur is natuurlijk compleet anders dan wat
iemand uit Iran gewend zou zijn. Motieven zijn terugblikken naar zijn leven in
Iran, onzekerheid, onbegrip en houvast.

De adelaars
Het hoofdthema van het boek is het vluchteling zijn, in het eerste, tweede en
vierde verhaal komt dit tot uiting door de vervelende baantje die hij heeft, ook
de Golfoorlog in het tweede verhaal en de slangen in het vierde verhaal
versterken het idee dat Kader een echte vluchteling is. In verhaal drie vijf en zes
komt het thema nog duidelijker naar voren vanwege de niets toelatende regels
die opgelegd worden in de opvangcentra. In het zevende verhaal is er nog
iemand die vlucht, maar niet uit zijn land, Thomas vlucht voor drank, het
vluchten heeft hem geestelijk aangetast net als veel andere vluchtelingen. In het
achtste verhaal komt de reden voor het vluchten naar boven en in het negende
verhaal komt de heimwee, de goede herinneringen aan het thuisland zoals zijn
familie en de prachtige boeken die hij heeft achtergelaten. Motieven in het boek
zijn angst, leegte en familie, deze motieven zijn allemaal een deel van het
vluchteling zijn

Vergelijking
In beide boeken merk je dat aanpassen als een vluchteling een belangrijk thema
is, in beide boeken merk je de verschillende culturen van Nederland en Iran. De
motieven lijken ook erg op elkaar, beide boeken blikken terug op het thuisland en
onzekerheid en onbegrip zijn in beide boeken sterk aanwezig op het papier. Ook
in beide boeken houden de hoofdpersonen sterk vast aan de gedachte dat ze het
kunnen maken in deze nieuwe omgeving.

11. Opvallende verschillen

Wat ons erg opvalt is hoe veel deze boeken met elkaar gemeen hebben in plaats
van hoe veel verschillen ze hebben, de schrijfstijl en het perspectief zijn redelijk
hetzelfde in beide boeken. Ook de situatie van de personen is ongeveer
hetzelfde, ze zijn beide in een vreemd land met vreemde gebruiken terecht
gekomen en proberen hier hun leven verder te gaan omdat dat niet kan in hun
eigen land. Het enige opvallende verschil naar onze mening is dat de wereld van
de immigrant in de adelaars enorm veel groter is dan die van de immigrant in de
reis van de lege flessen.

12. Conclusie
De adelaars en de reis van de lege flessen zijn alle twee goede boeken die
makkelijk maar enorm meeslepend zijn om te lezen. Om te kiezen welk boek je
het liefste wil is er eigenlijk maar n vraag te stellen: verhalenbundel of roman?

13. Evaluatie
Gijs
De samenwerking ging over het algemeen redelijk goed. Natuurlijk zijn er altijd
problemen en zo ook deze keer. Problemen met internet en met planning. We
hadden eigenlijk al verwacht dat we alles uit zouden stellen naar het laatste
weekend en dat is ook gebeurd. Dat is gelukkig voor ons niet een heel groot
probleem. Ik vond het boek ook erg prettig om te lezen, het was niet te lastig en
het zoog je snel in het verhaal en dat vind ik leuker dan een ander (langdradig)
boek.

Mathijs
Persoonlijk vond ik dat de samenwerking vrij soepel verliep zoals we dat gewend
zijn, we waren het er beide over eens om alle in de laatste dagen af te maken.

Natuurlijk is dat niet zonder problemen, het is voor ons beide een late
dinsdagavond geworden. Persoonlijk vond ik de adelaars een erg prettig boek om
te lezen, eerst vond ik het een beetje maf toen het tweede hoofdstuk ineens
middenin een ander verhaal begon, maar tegen het derde verhaal begon het
kwartje te vallen en probeerde ik te kijken naar de ongeschreven verbanden
tussen de verhalen.

14. Bijlagen
Bijlage 1: recensie de reis van de lege flessen

Universeel, leeg, Nederlandser kan niet

door Daan Stoffelsen, 17 maart 2011

De erfenis van Annie M.G. Schmidt is overal: Jip-en-Janneketaal is, negen jaar en
vier verkiezingen na de herintroductie, standaard-Haags geworden, en de
schrijver die met haar werk in de hand Nederlands leerde, is
boekenweekgeschenkauteur geworden. Schmidt zou ook de ironie van beide
kwesties inzien: Abdolah is een succesvol multicultureel voorbeeld geworden,
met een simpele taal die in algemeenheid en goede bedoelingen niet onderdoet
voor politieke slogans.
Dat is al te zien in zijn eerste roman, De reis van de lege flessen (1997), waarin
een vluchteling zich thuis probeert te voelen in Nederland, en vriendschappen
sluit. Maar hier ontbreekt de ironie, en is de wil te vertellen overweldigend
aanwezig.
Die overvloedigheid is al een beetje aanwezig in de volgende, verder mooie
analyse: de vluchteling weet wat hij vragen wil, maar ook dat hij dat niet moet
doen.
Waar is je vrouw? zou ik kunnen vragen.
Zo ging het niet. Normaal worden zulke vragen niet gesteld. Men hoort alles van
de buren of pikt het gewoon op uit zijn omgeving. Maar mijn woordenschat of
mijn zinnenschat was nog te klein om op die manier antwoord op mijn vragen te
krijgen.
Wij waren de nieuwkomers. Buitenlanders. Wij telden nog niet mee. We moesten
lang wachten tot we de geheimen van de wijk zouden mogen horen.
Bolfazl, een Iraanse vluchteling wiens vrouw en zoon over zijn gekomen, heeft
een woning toegewezen gekregen, een hoekhuis. Met zijn opeenvolgende
buurmannen raakt hij bevriend. Hun geschiedenissen en zijn eigen eenzaamheid
de taal is echt een barrire, meer nog dan de cultuur brengen hem tot
verhalen van vroeger, tot oude Perzische verhalen en tot de prachtige
geschiedenis waaraan de titel ontleend is. Bolfazls grootvader toont hem op
gegeven moment de kelder van het huis, die gevuld is met lege flessen.
Wijnflessen, die door zijn voorvaderen tot driehonderd jaar terug leeggedronken
zijn na moorden, arrestaties, geheime liefdes. Na de dood van grootvader worden
ze weggeworpen in de rivier.
Het is een enorm krachtig beeld: niet alleen kunnen die flessen van alles
bevatten de as van een gecremeerde buurman bijvoorbeeld maar vooral zijn
het gematerialiseerde verhalen geworden, die nu op drift zijn. Zoals de
hoofdpersoon zelf, zoals vluchtelingen. De rivier, de weggeworpen flessen, je

vindt ze ook in Nederland, en het is geen toeval dat Bolfazl zich dit verhaal
herinnert terwijl hij langs een rivier fietst, op zoek naar een kerk die hij gezien
heeft.
De kracht van Abdolahs proza is dat het zo ruim in te vullen is: vrouw, fles, rivier,
buurman, huis. Ook de misverstanden die Abdolah beschrijft hebben niets
particuliers, dit boek stamt uit 1997, Nederland was nog niet terugbeloofd aan de
Nederlanders, van discriminatie maakt hij geen thema. Zijn sobere stijl doet zelfs
de intrinsiek Perzische verhalen Nederlands lijken. Dat alles maakt deze
geschiedenis van de vlucht en de veiligheid universeel.

Dat weinig specifieke is tegelijk een handicap. Want voor we het Nederlands nu
aan de vluchtelingen geven: niet alles wat Abdolah schrijft is suggestief en rijk
aan interpretatiemogelijkheden.
Ik kwam er ook pas gisteravond achter, zei ik, ineens zag ik de jongens in de
boom klimmen. Ze plukten de pruimen en gooiden ze weg. Toen trokken ze de
plank los en kropen de huiskamer binnen.
Ze reageerde niet. Eigenlijk ging het niet goed tussen ons. We lieten het niemand
weten. Zelfs onze zoon wist het niet, maar we hadden altijd ruzie. En als je ruzie
had, mocht niemand ervan weten. Dat hoorde bij onze cultuur. Dat was het
geheim van het huis.
We zijn van de geheimen van de wijk de homoseksualiteit van de buurman via
het geheim van grootvader bij het geheim van het huis aangekomen. En dat is
wel een erg simpel geheim. Het gaat niet goed, en Abdolah legt dat uit zonder
iets te laten zien. Als hij zich had beperkt tot Ze reageerde niet dan was deze
stilte zoveel krachtiger geweest, juist ook omdat deze Jip-en-Janneke-achtige
opsomming van feitelijkheden het nog veel banaler maakt.
Terwijl Abdolah dus af en toe heel mooi uit de hoek komt met mooie beelden (let
op de pruimen!) en vaststellingen (Afspraken maken past niet bij het vluchten. Je
belt mensen niet op de vlucht, maar komt ze tegen. En dit verandert de vlucht
van iets onaangenaams in iets interessants.), blijft zijn taal vlak, algemeen, en
vertelt hij vooral dr. Alsof het vertellen belangrijker is dan het vertelde, stapelt
hij anekdote op bespiegeling op anekdote op herinnering, zonder dat helder is
welke kant hij op wil. Hij vertelt t los, op het stuurloze af.
Als u mij vraagt hoe het afloopt met Bolfazl, of met de relatie met zijn vrouw, ik
kan het u niet zeggen, we eindigen in volle vlucht. Zo licht is deze eerste roman
van Kader Abdolah uiteindelijk: hij zweeft even door, uit zicht.
http://recensieweb.nl/recensie/universeel-leeg-nederlandser-kan-niet/

Bijlage 2: verlag de reis van de lege flessen

De reis van de lege flessen

Auteur Kader Abdolah
Uitgegeven 1997
Pagina's 172
Oorspronkelijke taal Nederlands
Niveau bovenbouw havo/vwo
Punten 2 uit 5
Genre psychologische roman
Onderwerpen Cultuurverschillen, Migrantenliteratuur

Opdracht a Verwachting en eerste reactie

Toen ik de titel van dit boek las wist ik absoluut niet wat ik er van moest
verwachten. Maar de titel nodigde wel uit om het boek te lezen, wat ik dus ook
gedaan heb. Ik vond het boek een erg boeiend boek wat erg uitnodigde om door
te lezen. Ik vond het wel interessant om het verhaal van een vluchteling te horen
en daarom heb ik dit boek ook helemaal tot het einde uitgelezen.

Opdracht b Beknopte samenvatting en analyse

Samenvatting
Bolfazl is een vluchteling uit Iran die naar Nederland is gekomen. Hij probeert hier
een nieuw bestaan op te bouwen. Samen met zijn gezin komt hij in een hoekhuis
ergens langs de Ijssel. Waar hij ren leert kennen. Ren is zijn buurman, hij geeft
Bolfazl tweede hands spullen om een beetje vooruit te kunnen. Ren is een
homoseksueel en wordt een goede vriend van Bolfazl. Hij helpt hem een beetje
met de Nederlandse taal en helpt hem aan een baantje. Ren is een
gesprekspartner voor Bolfazl. Ren is gescheiden en heeft een dochtertje.
Bolfazls moeder moet niets van Ren hebben omdat hij een homo is, en dat kan
in het land van haar afkomst echt niet, al bedoelt hij het allemaal goed. Hij maakt
een foto van haar (Ren is kunstenaar, fotograaf) zet voor haar een haan op het
dat, in de richting van Mekka, zodat zij kan bidden.
Later in het boek verdwijnt Ren bolfazl heeft het idee dat hij alleen is, na een
tijdje komt Ren terug, maar het is Ren niet meer het is een vreemde geworden.

Weer een tijdje later gaat Bolfazl ren opzoeken in zijn nieuwe woning. In een of
andere krottenwijk Hij drinkt dan wat koffie maar kan geen echt contact meer
met Ren krijgen zoals hij dat had toen hij zijn buurman was. Na een aantal
weken krijgt Bolfazl een telefoontje, van de ex-vrouw van Ren, zij belt met de
boodschap dat Ren zelfmoord heeft gepleegd. Bolfazl gaat naar de crematie
daarna komt hij tot de conclusie dat hij het zelf moet doen, dat hij zelf verder
moet om hier in de Nederlandse maatschappij te overleven. Hij gaat dan ook op
zoek naar een nieuwe baan en krijgt de Nederlandse taal goed onder de knie.
Maar hij kan het hoofdstuk Ren niet afsluiten.

Op een zekere dag krijgt Bolfazl een nieuwe buurman Jacobus, die geleidelijk de
lege plek van Ren opvulde.
Maar hij heeft nooit een echte band met Jacobus gekregen, wel met zijn vrouw
Mary Rose die later naar Nederland is gekomen, met haar voerde hij uitgebreide
gesprekken, voor Bolfazl betekende Mary Rose, De hoop, De rust, De vrouw, een
vrouw bij wie hij, als hij wilde, zijn hoofd op de schoot kon leggen.
Op het einde van het boek gaat hij de dochter van Ren opzoeken, van wie hij
een postkaart heeft ontvangen. Waarop zij hem met zijn veertigste verjaardag
feliciteerde. Op die kaart stond ook haar adres, en Bolfazl ging haar daarom dus
opzoeken. In Groningen aangekomen bleek dat Ren zijn ex-vrouw daar ook
woonde, Bolfazl zocht ook haar op. Door dit bezoek aan Groningen kwam hij tot
een conclusie, namelijk: Ik verzette me niet. Het was de vlucht. Ik, Bolfazl, was
een verlengstuk van ballingschap. Nu zou iemand mij aan het doek toe
vertrouwen. Op het moment dat hij deze conclusie deed werd hij geschilderd door
de nieuwe man van Anneke (de ex-vrouw van Ren)

Analyse
Thema
De roman De reis van de lege flessen beschrijft het moeizame proces van een
banneling om in zijn nieuwe bestaan weer een compleet mens te worden.

Titelverklaring
De titel van het boek heeft een dubbele betekenis. Ten eerste verwijst het naar
de gebeurtenis uit Bolfazls jeugd, toen zijn grootmoeder de eeuwenoude flessen
van zijn grootvader in de rivier gooide. Maar daarnaast zijn de lege flessen
symbool voor vluchtelingen: de lege omhulsels van wat ooit een compleet mens
was, die door de stroom worden meegevoerd naar een onvoorspelbare plaats en
daar opnieuw een zinvol bestaan moeten opbouwen.

Personages
De hoofdpersoon is Bolfazl. Een Iraanse wiskundige die door ondergrondse
activiteiten met zijn vrouw en zoontje naar Nederland moet vluchten. Bij

aankomst is hij 33 jaar. Hij is niet erg groot en hooft zwart haar. Hij is een
intelligente man die veel nadenkt over alles wat hij meemaakt. Toch brengt zijn
ballingschap hem erg van stuk. Hij durft lang geen Nederlands te praten en krijgt
daardoor nauwelijks contact met zijn buren. Hij schaamt zich dat hij niet, net als
andere mannen, de hele dag aan het werken is. En doordat hij in Nederland niet
meer de status heeft die hij in Iran had, verdwijnt de traditionele rolverdeling
tussen hem en zijn vrouw. Zij gaat steeds meer haar eigen gang, waardoor hij
nog meer alleen komt te staan.

Ren is Bolfazls buurman. Een grote, vriendelijke, blonde man van 47 jaar die
Bolfazl graag helpt, bijv. met zijn Nederlands of door voor Bolfazls moeder een
haan op zijn schuur te zetten, zodat ze kan zien waar Mekka ligt en kan bidden.
Bolfazl en Ren krijgen een hechte band. Misschien doordat ook Ren een balling
is.
Maar het gaat niet goed met Ren, hij is werkeloos, eenzaam en aan de drank.
Door zijn homoseksualiteit wordt hij onzeker in de relaties die belangrijk voor
hem zijn en kan hij niet meer werken. Hij raakt steeds meer gesoleerd en
gedeprimeerd en gooit zich uiteindelijk voor de trein.
Verder zijn er niet echt meer personen waar je iets over te weten komt. Je hebt
natuurlijk Bolfazls vrouw die steeds zelfstandiger wordt.
Je hebt ook Rens vriend, Rene zijn ex en dochter. En ook nog wat bijpersonen
zoals boeren, Bolfazls nieuwe buurman etc. maar die zijn niet echt van belang
voor het verhaal.

Vertelsituatie
De ik-verteller in dit boek is de hoofdpersoon Bolfazl. Dit perspectief wordt
nergens doorbroken en geeft het boek zn zeggingskracht doordat het ervoor
zorgt dat je je als lezer kunt voorstellen hoe bolfazl denkt en voelt.

Ruimte
De reis van de lege flessen speelt zich af op twee plaatsen: mijn wereld bestaat
uit twee delen. Het ene deel ligt tussen de bergen in mijn vaderland. Het andere
ligt in een dorpje langs de Ijssel. In dat dorpje krijgt Bolfazl met zijn gezin een
hoekhuis toegewezen. Achter het huis loopt een sloot en daarachter strekt zich
een zeer Nederlands landschap uit: oude boerderijen en weilanden met koeien en
trekkers.

Symbolen
In De reis van de lege flessen zijn veel symbolen verwerkt. Behalve het symbool
van de fles als vluchteling, komt ook het reizen regelmatig terug. De eerste
woorden zijn: een vliegtuig en ook op veel andere plaatsen spelen treinen en
vliegtuigen een belangrijke rol.

Opdracht c eindoordeel

Ik vond het boek de reis van de lege flessen een boeiend boek omdat het, het
verhaal van de vluchteling, het buitenbeentje, goed vertelde. Je kon de gedachte
gang van de hoofdpersoon erg goed volgen en dat is wat ik zo mooi/ goed aan dit
boek vond. Ook het gebruik van de symbolen vond ik hier erg goed, vaak als er
symbolen worden gebruikt begrijp ik deze niet echt goed. En bij dit boek kon ik
het wel goed volgen.

1) Gebeurtenissen.
De gebeurtenissen, eigenlijk meer de verhalen, die Bolfazl verteld over zijn
geboorte land vind ik erg mooi. Omdat ze een soort van moraal meedragen, zoals
het verhaal van het 'familie geheim onder de mannen van zijn familie. Iedere
man in de familie van Bolfazl laat een fles met een erg belangrijke gebeurtenis,
geheim, achter in een fles in een soort van kelder. En zo zitten er nog meer
verhalen over Bolfazls geboorteland in die mij erg aanspreken. En dat vond ik dus
ook erg mooi aan dit boek.

2) Personen.
Ik vond het wel leuk aan dit boek dat je eigenlijk van maar n persoon echt zijn
persoonlijkheid leerde kennen, en natuurlijk ook van Ren maar dan door de ogen
van de hoofdpersoon. Je ziet hoe dat een situatie een mens kan veranderen, juist
zwakker of sterker kan maken en dat was erg boeiend aan dit boek.

3) Opbouw
Af en toe vond ik de opbouw van dit boek een beetje raar, de hoofdpersoon ging
dan in een keer terug naar een andere gebeurtenis, maar aan het einde van een
hoofdstuk begreep je dan toch weer wat hij bedoelde. Ik vond dit wel jammer
maar heb het niet echt als storend ervaren.
4) Taalgebruik
Uit de recensies die ik las begreep ik dat men vond dat het taalgebruik een
beetje kortaf was. Ik bedoel dan dat de zinnen erg kort waren en weinig
informatie bevatte. Ik zelf ondervond dit eigenlijk pas toen ik die recensie las, dus
ik heb het zelf helemaal niet verveld of iets in die richting gevonden. Ik vond het
eigenlijk wel mooi, hoe de schrijver kort maar bondig de dingen vertelde. Het was
mij meteen duidelijk wat er stond.

Bijlage 3: recensie de adelaars

Een aangrijpende verhalenbundel van een Iraanse vluchteling (1954;
natuurkundige en fabrieksdirecteur) die werd gedwongen Iran te verlaten en die
in 1988 in Nederland beland is. Zijn verhalen zijn in Nederland ontstaan (en
meteen in het Nederlands geschreven) en geven beelden van benauwde
momenten van een vreemdeling in grenshospitia en opvangcentra. Enkele
verhalen spelen zich in Iran af en laten zien hoe men een vreemdeling kan zijn in
zijn eigen land. Uitstekend geschreven in een potische taal. Verzorgde uitgave,
normale druk.
(Biblion recensie, M. Wala.)
http://www.bol.com/nl/p/de-adelaars/666863219/
(dit is de enige recensie die ik kon vinden die echt over het boek zelf gaat

Bijlage 4: verslag de adelaars

De adelaars
Auteur Kader Abdolah
Uitgegeven 1993
Pagina's 110
Oorspronkelijke taal Nederlands
Niveau havo/vwo
Punten 2 uit 5
Genre waargebeurd
Onderwerpen Migrantenliteratuur, Vader-zoonrelatie

Eerste Reactie
Ik vind dit een heel mooi boek, het is indrukwekkend om te lezen hoe het eraan
toe gaat in opvangcentra, en hoe er tegen een buitenlander die net in Nederland
is wordt aangekeken.

Samenvatting
Het boek bevat 9 verhalen. Ze gaan of over een opvangcentrum, of over een van
Kader Abdolahs eerste baantjes, of over (zn familie in) Iran. In de meeste
verhalen laat hij duidelijk naar voren komen hoe erg het is om te vluchten, dat hij
zijn ouders en het meisje waar hij verliefd op is heeft moeten verlaten, dat hij de

taal niet spreekt, dat hij ergens komt waar hij niemand kent. Hij heeft in het boek
ook vaak slapeloze nachten.

Een onbekende trekvogel

Het eerste verhaal gaat over een van de eerste baantjes in Nederland van Kader.
Het is werk in een natuurmuseum. Hij werkt met Gerrit, die vogels op zet. Mensen
komen dode vogels brengen, Gerrit meet alles op aan het lichaam, en zet het dan
in de diepvries om het later op te zetten. Er komen alleen gewone vogels, maar
op een dag ziet Kader een grote vogel uit de lucht vallen. Het was de voorste in
een rij trekvogels in V-vorm. De vogel is dood. Gerrit prepareert de vogel maar
kan het niet identificeren. Hij geeft de resten terug aan Kader. Buiten ziet hij een
rij trekvogels in V-vorm zonder begeleider.

Het Amerikaanse bedrijf

Het begint met de mededeling dat Kader voor niemand bang is behalve voor
Koos en voor thuis zitten zonder werk. Koos is zijn directe chef bij een
voedselbedrijf. Het is een Amerikaans bedrijf dus alles moet netjes en hyginisch.
Koos weet altijd wel wat te vinden wat Kader fout doet en zeikt daarover.
Het verhaal speelt zich af in de tijd dat de Golfoorlog op het punt staat te
beginnen, Koos luistert daarom constant naar de radio. Saddam heeft
opgeroepen alle Amerikaanse eigendommen aan te vallen, Koos vreest dat Kader
zijn Amerikaanse auto zal slopen.

Als er Amerikanen op inspectie komen (Kader mocht eigenlijk niet daarbij zijn van
Koos, maar ze kwamen onverwacht op een andere dag) begint een van de
Amerikanen met Kader over de oorlog te praten. Opeens staat de auto van Koos
in brand.

Een nacht
Het derde verhaal gaat over een opvangcentrum waar Kader voor een nacht in
mag blijven. Een jonge vrouw, Jolanda, begint meteen tegen hem te praten als hij
binnenkomt. Ze vertelt hem dat ze verliefd is geworden op een man in het
centrum, Bert. Niemand mag het weten. Toevallig slaapt hij bij Bert op de kamer.
Midden in de nacht komt Jolanda in hun kamer en vraagt of ze een nacht alleen
mag zijn met Bert, omdat het misschien alleen die nacht kan. Kader vindt het
goed, hij vergelijkt het met de vrouw waar hij van houdt, zij konden ook maar een
nacht samen zijn. Die nacht duurde zo lang dat de rest van het leven kort leek.

Nachtmerrie
Dit verhaal gaat over een collega bij het natuurmuseum, Pieter. Pieter houdt van
slangen. Kader krijgt juist nachtmerries van slangen, omdat toen hij klein was hij
in een gebied woonde waar veel slangen waren. Er werden toen enge verhalen
verteld over slangen.
Pieter nodigt hem uit voor zijn verjaardag. Hij blijkt de enige te zijn. Als hij iets
ziet bewegen onder een doek, merkt hij dat dat een slang is en rent weg.

Zij moest haar verhaal nog vertellen

In dit verhaal ontmoet Kader Maria, een mooi iraans meisje van 18 jaar. Het
speelt zich af in een opvangcentrum. Omdat ze alletwee iraans zijn praten ze
veel, het blijkt dat Maria het centrum uit moet omdat ze een appartement heeft
gekregen. Ze wil niet, ze is bang omdat het appartement hoog in een flat is, en
ze kent niemand in de stad. De eerste nacht hoort hij haar raar schreeuwen, alsof
iemand haar keel dichtkneep. Maar hij mag niet naar haar toe van de
nachtportier.
De volgende dag gaan ze samen de stad in. Ze zien etalagepoppen, Maria vindt
ze op dode vrouwen lijken. Ze kijkt naar je, maar er is iets mis in haar ogen.
De volgende ochtend is Marias kamer leeg. Maar drie weken later komt ze terug
met de mededeling dat ze terug is van vakantie, ze wil haar kamer weer terug.
De nachtportier vindt dat natuurlijk niet goed. Ze zegt dat ze al een paar keer is
verdwaald, en nu kan ze haar huis helemaal niet meer terugvinden. Als ze haar
kamer nog steeds niet terug mag raakt ze overstuur, ze stuurt het meisje wat in
haar kamer zit eruit, doet de deur op slot. De nachtportier wil even later de deur
openbreken, en Maria slaat een ruit in. Kader en een ander man beuken de deur
in omdat ze bang zijn dat ze uit het raam springt. Dan komt de politie en ze wordt
weggevoerd. Ze kijkt naar Kader, en die ziet dat er wat mis in haar ogen.

Een ochtend in het opvangcentrum

Er is een man met zijn dochtertje in het opvangcentrum. De vader voelt zich
bedreigd door andere asielzoekers. Opeens komen er mannen die de vader een
verrader noemen, en ze slaan hem in elkaar. Een tolk probeert hen uit te leggen
dat dat zo niet gaat in dit land, zonder effect. De politie maakt een eind aan het
geweld. Iedereen gaat naar andere ruimtes, en de vader en zijn dochtertje
vertrekken.

De rode wijn

Op een dag gaat Kader een caf binnen, bang, want in Iran mag dat niet. Hij
wordt door de serveerster aan een tafeltje bij een man gezet, en bestelt voor
zichzelf en de man een glas wijn. De man wordt onrustig. Als hij de wijn krijgt wil
hij weggaan, maar Kader vraagt hem te blijven. Hij is bang dat hij iets verkeerd
heeft gedaan. De man stelt hem gerust, geeft hem zijn adres, maar verteld hem
niet waarom hij weg wil. Hij gaat daarna weg. Op een avond gaat hij bij hem
langs met een fles rode wijn. Het blijkt een ex-priester te zijn. Hij schrikt erg van
de wijn. Niet omdat hij niet mag drinken, maar het is toevallig dezelfde rode wijn
als dat zijn vrouw hem gaf, op een avond om het samen op te gaan drinken. Dat
kwam er niet van, ze gingen slapen en de volgende ochtend was zijn vrouw
overleden.

De adelaars
De adelaars gaat over de broer van Kader. Het speelt zich af in de tijd dat hij nog
in Iran zat, in de hoofdstad. Op een dag belt zijn vader hem op dat er iets ergs is
gebeurd met zijn broer. Hij gaat naar zijn vader toe, die hem vertelt dat zijn broer
is gexecuteerd. Ze moeten hem begraven, maar een officile begraafplaats kan
niet omdat het lichaam onrein is. Toch proberen ze het, maar bij de eerste stad
worden ze weggejaagd. Bij de tweede stad worden ze vriendelijker weggestuurd.
Ze krijgen de tip naar Rahmanali te gaan, een heilige. Die helpt hen het lichaam
in de bergen te begraven.

De Witte Schepen
De witte schepen gaat over de vader van Kader, die hem opzoekt in Nederland.
Ze bekijken het Nederlandse landschap. Aan een boer waar ze in de schuur naar
de koeien mogen kijken belooft de vader een tapijt te knopen. Kader weet zeker
dat hij het ook nog zal doen. s Avonds gaan ze naar het carnaval kijken, maar ze
worden lastig gevallen door kraaien.
Kaders vader gaat voor het eerst naar een caf, een literair caf waar Kader een
lezing geeft. Dit is een grote stap voor hen, zijn vader zit voor het eerst in een
caf waar hij normaal met een grote boog omheen loopt. Kader geeft voor het
eerst een lezing. Er staan tranen in zijn vaders ogen, hij weet niet waarom.

Beoordeling
Ik vind dit een erg mooi boek. Wel erg raar soms, soms lijkt een verhaal in het
midden te stoppen. Een nacht is daar het beste voorbeeld van. Hij bedenkt wat
hij de volgende ochtend aan Jolanda zal vragen, en hij begint een gesprek met de
serveerster en opeens stopt het. Maar als je terug denkt begrijp je dat hij toch
het hele verhaal verteld heeft.
Er kwamen weinig dialogen in voor. Toch was het niet saai. Door die weinige
dialogen (hij verteld wat anderen aan hem zeggen, en wat hij daarvan denkt
maar niet wat hij terugzegt) lijkt Kader Abdolah een hele stille man. Soms zelfs

onbeschoft als hij geen antwoord geeft waar je het echt verwacht, bijvoorbeeld
als iemand iets beleefd aan hem vraagt.
Het was verrassend om te lezen hoe het er in een opvangcentrum aan toe gaat,
iedereen leek heel aardig, behalve in het verhaal een ochtend in het
opvangcentrum, maar dat komt denk ik door de verschillende culturen, niet door
de mensen zelf.
Al met al vind ik het een goed en mooi boek, doordat Kader Abdolah erg goed
kan vertellen had ik het boek zo uit(ook door de geringe omvang) en ik heb me
geen moment verveeld of de behoefte gehad het boek weg te leggen.

http://www.scholieren.com/boekverslag/49154