Fakulteti i Mjeksis Dega Mjeksi e prgjithshme

Ushtrime interaktive nga lnda:

Fizik Mjeksore me Biofizik.

Punoi: Njomza HOXHA

Asistent: Besim XHAFA
Gr. 7 (ushtrime)
Gr. 1 (ligjrata)

RRAFSHI I PJERRT
Ky aplet tregon lvizjen e trupit n rrafshin e pjerrt me
shpejtsi konstante dhe forcat koresponduese q
veprojn mbi t.
Simulimi fillon me butonin Forcmatsi t zgjedhur, ku
tregohet forcmatsi q trheq trupin. Nse zgjedhni
butonin Vektort e forcave, demonstrimi do tiu tregoj
forcat q ushtrohen mbi trup:
-Vektorin e forcs s rndess-ngjyr roz me dy
prbrsit e tij (paralel me rrafshin ngjyr blu dhe pingul
me rrafshin ngjyr t kuqe),
-Vektorin e forcs s kundrveprimit t rrafshit-ngjyr
kafe,
-Vektorin e forcs s frkimit-ngjyr t zez dhe
-Forcn e nevojshme pr lvizje-ngjyr jeshile.

Kndi i rrafshit t pjerrt, pesha e trupit dhe koeficienti i

frkimit mund t ndryshohen brenda kufijve t lejuar.
Apleti n vazhdim do t llogaris madhsit e forcave t
prmendura.
Si raste t vecanta do t shqyrtojm:
-Kndin e rrashit t pjerrt 0, ku rrafshi i pjerrt do t
kthehet n rrafsh horizontal,

-Kndin e rrafshit t pjerrt 90, ku lvizja e trupit n

rrafshin e pjerrt do t kthehet n lvizje t trupit sipas
vertikales.

Rrafshi i pjerrt sht nj nga 6 makinat e thjeshta. Sic e

tregon edhe emri i tij, ai sht nj siperfaqe e rrafsht,
skajet e s cilit gjenden n lartsi t ndryshme. Kur e
lvizim objektin n nj rrafsh t pjerrt nga posht-lart,
sasia e forcs q nevojitet pr ta br kt veprim
reduktohet, por rritet rruga q objekti duhet t kaloj.
Prparsia e rrafshit t pjerrt qndron n raportin mes
gjatsis s siprfaqes s pjerrt dhe ndryshimit t
lartsis. Kjo mund t shprehet si kosekant i kndit mes
rrafshit dhe horizontales. Duhet cekur q pr shkak t
ruajtjes s energjis, sasi e njejt e energjis mekanike
lypet pr ta ngritur nj objekt pr nj distanc t caktuar,
prvec pr humbjet nga frkimi, por rrafshi i pjerrt lejon
q e njejta pun t bhet me nj forc m t vogl por
distanc m t madhe.

Pr ti kalkuluar forcat e trupit t vendosur n nj rrafsh

t pjerrt, duhet konsideruar 3 forcat vepruese:
1.Forca normale (N) e shkaktuar n trup nga forcae
gravitetit (m*g*cos)

2.Forca gravitacionale m*g (q

vepron vertikalisht teposht)
3.Forca e frkimit (f) q vepron
paralel me rrafshin.
Forcn gravitacionale e
shprbjm n dy vektor:
njri pingul me rrafshin dhe nj
paralel me t. Pasiq n drejtimin pingul t rrafshit nuk
ka ndonj lvizje, komponenti I forcs gravitacionale n
kt drejtim (m*g*cos) duhet t jet I barabart por me
shenj t kundrt me forcn normale (N) t rrafshit. Nse
komponenti I forcs paralele me siprfaqen e rrafshit
(m*g*sin) sht m i madh sesa forca e frkimit (f),
trupi do t rrshqet. Nse ky komponent sht m i
vogl, trupi qndron statik.

m*g* cos = -N
nse: m*g*sin > f (trupi lviz)
nse: m*g*sin < f (trupi nuk lviz)
=0 => sin=0 (trupi nuk lviz)

DETYRA:
Duke qndruar pran skajit t nj kulmi prej 12m, e
qllon topin me shpejtsi fillestare prej 16m/s n knd
prej 60 mbi vijn horizontale.
a Gjeje se sa lart prmbi ndrtes shkon topi
b Gjeje shpejtsin e topit pak para se t bie n tok.

T dhnat:
Lartsia e ndrtess: H=12m
Shpejtsia fillestare: v=16m/s
Kndi fillestar: =60

ZGJIDHJA:

a h - lartsia maksimale e topit

v 2 sin2
h=
2g

ku g = 9.81m/s

16 m 2
(sin 6 0 0)
s
h=
29.81 m/ s

( )

h = 9.785m
b Ekuacioni i lvizjes s topit n drejtim vertikal sht:

v*sin*t -

1
2

16*sin60*t -

*g*t = -H
1
2

*9.81*t = -12

4.905*t - 13.856t 12 = 0
t = 3.523 s

Ekuaciont e lvizjes s topit n drejtim vertikal dhe

horizontal jan:

u*sin = v*sin -

1
2

*g*t

m
s

u*sin = 16

*sin60 -

1
2

*9.81*3.5s

m
s

u*sin = -3.3

u*cos = v*cos
u*cos = 16
u*cos = 8

m
s

*cos60

m
s

Kurse ky ekuacion paraqet shpejtsin e fundit t topit

para se t prek n tok:

2
u = ( 3.406 ) + 8 = 75.6

u = 8.689

m
s