KD-KKD Analiza-Kosto-Vellim Fitim & Vendimarrja

Kontabiliteti i Drejtimit
Ushtrime te zgjidhura
ANALIZA CVP
Analiza kosto vllim fitim (cost volume profit-cvp) sht e lidhur me efektetin n t ardhurn operative neto t:
mimit t shitjes
Volumit t shitjes
Kostos variabl pr njsi.
Kostove fikse totale.
Miksin e produkteve t shitura.
AGJENDA
1.
Paraqitja e pasqyrs s t ardhurave sipas kontributit.
2.
Efektet e ndryshimeve n volum n t ardhurat neto operative
3.
Grafiku CVP.
4.
Norma e marzhit t kontributit.
5.
Analiza e pikes kritike.
6.
Analiza e fitimit t synuar.
7.
Marzhi i siguris.
8.
Leva operative.
Metoda e marzhit t Kontributit
Nj pasqyr t ardhurash sipas formatit t kontributit sht shum e prdorshme n analizn CVP sepse ajo jep
pamjen e sjelljes s kostos.
Shembull: Pasqyra e t ardhurave sipas kontributit e muajit t kaluar pr Nord Corporation, nj prodhues
biikletash sportive, paraqitet si m posht:
Shitjet (500 biikleta)................

Minus shp variabl ....................
Marzhi I kontributit ...................
Minus shpenzime fikse..............
T ardhurat neto operative ........
Total
$250,000
150,000
100,000
80,000
$ 20,000
Per Njsi
$500
300
$200
Prqindje
100%
60
40%
Marzhi i kontributit
Shuma q shitjet (neto nga shpenzimet variabl) kontribuojn pr t mbuluar shpenzimet fikse dhe n realizimin
e fitimit.
Marzhi i kontributit pr njsi mbetet konstant pr aq koh sa mimi i shitjes dhe kostot variabl pr njsi nuk
ndryshojn.
1
Nryshimet n volum dhe t ardhurat operative neto
Pasqyra e t ardhurave sipas kontributit jan dhn n kt faqe dhe n faqen e tjetr pr shitjet mujore t 1, 2,
400 dhe 401 bicikletave.
Shitjet (1 biiklet) .............................

Minus shpenzime variabl .................
Marzhi i kontributit ............................
Minus shpenzime fikse........................
Tr neto operative/(humbja) .................
Total
$
500
300
200
80,000
$(79,800)
Pr njsi
$500
300
$200
Prqindje
100%
60
40%
Shitjet (2 biikleta).............................
Minus shpenzime fikse
T ardhura neto oprative/(humbja)
Total
$ 1,000
600
400
80,000
$(79,600)
Pr njsi
$500
300
$200
Prqindje
100%
60
40%
Kini prasysh pikat e mposhtme:

1.
Marzhi i kontributit duhet q s pari t mbuloj shpenzimet fikse. Nse ai nuk arrin t mbuloj shpenzimet
fikse kemi nj humbje.
2.
Nse njsi shtes shiten, shpenzimet fikse zvoglohen deri sa ato t jen mbuluar plotsisht.
Ndryshimet n volum dhe t ardhurat neto operative

Shitjet (400 biikleta) .........................
Marzhi i kontributit.............................
Total
$200,000
120,000
80,000
80,000
$
0
Pr njsi
$500
300
$200
Prqindja
100%
60
40%
Shitjet (401 biikleta) .........................

Minus shpenzime variabl ..................
Total
$200,500
120,300
80,200
80,000
$
200
Pr njsi
$500
300
$200
Prqindje
100%
60
40%
Kini parasysh pikat e mposhtme:

1.
Nse kompania shet ekzaktsisht 400 bicikleta n muaj, ajo do t ket rezultat 0, as fitim as humbje.
2.
Pika kritike sht:

Pika n t ciln t ardhurat totale nga shitja barazojn shpenzimet totale. (variabl dhe fikse)
Pika n t ciln marzhi i kontributit total barazon shpenzimet fikse totale.
2
3.
do njsi shtes e shitur rrit t ardhurn neto operative me shumn e marzhit t kontributit pr njsi.
Prgatitja e Grafikut CVP
Grafiku CVP i prfunduar/kompletuar
Raporti i marzhit t kontributit

3
Raporti i marzhit t kontributit (MK) sht raporti i marzhit t kontributit ndaj shitjeve totale:
Nse kompania ka vetm nj produkt, raporti i MK mund t llogaritet gjithashtu pr t dhnat pr njsi:
Shembull: Pr Nord Corporation, raporti i MK sht 40%, llogaritur si m posht:
Ose
Raporti i marzhit t kontributit tregon sa mund t ndikohet marzhi i kontributit nga nj ndryshim i dhn n shitjet
totale.
Shembull: Supozojm se shitjet e Nordit rriten me $ 150,000 muajin tjetr. Cili do t jet efekti n (1) marzhin e
kontributit dhe (2) t ardhurat neto operative?
(1) Efekti n marzhin e kontributit:
Rritja n shitje............................................
Shumzuar nga raporti i MK .....................
Rritja n marzhin e kontributit...................
$150,000
40%
$ 60,000
(2) Efekti n t ardhurat operative:

Nse shpenzimet fikse nuk ndryshojn, t ardhurat neto operative pr muajin gjithashtu do t rriten me $60,000.
Shitjet (n njsi)...........................
Shitjet (n dollar) .........................
Minus shpenzime variabl ...........
Marzhi i kontributit .....................
Minus shpenzime fikse ................
T ardhura neto operative ............
Aktuale
500
$250,000
150,000
100,000
80,000
$ 20,000
E pritur
800
$400,000
240,000
160,000
80,000
$ 80,000
Ndryshimi
300
$150,000
90,000
60,000
0
$ 60,000
Analiza e piks kritike

Prmbledhje e t dhnave pr Nord Corporation:
Pr
biciklet
Prqindja
Pr muaj
4
mimi i shitjes....................................
Shpenzimet variabl ...........................
Shpenzimet fikse.................................
$500
300
$200
100%
60
40%
$80,000
Metoda e ekuacionit
Q = Pika kritike n numr biikletash
Fitimi = Shitjet (shpenzime variabl + shpenziem fikse)
Shitjet = Shpenzime variabl + Shpenzime fikse+ fitimi
$500Q = $300Q + $80,000 + $0
$200Q = $80,000
Q = $80,000 $200 pr biiklet
Q = 400 biikleta
X = Pika kritike n vler
Shitjet = Shpenzimet variabl + Shpenzime fikse + Fitime
X = 0.60X + $80,000 + $0
0.40X = $80,000
X = $80,000 0.40
X = $200,000
Metoda e marzhit t kontributit
Analiza e fitimit t synuar

Shembull: Supozojm se Fitimi i synuar i korporats Nord sht $ 70,000 pr muaj. Sa biikleta sportive duhet t
shes ajo do muaj pr t arritur kt qllim?
Metada e ekuacionit
Q = Numri i biikletave pr t arritur fitimin e synuar
Shitjet = Shpenzimet variabl + Shpenzimet fikse + Fitimet
$500Q = $300Q + $80,000 + $70,000
$200Q = $150,000
5
Q = $150,000 $200 biikleta
Q = 750 biikleta
(ose, n shitje n dollar, 750 bicikleta $500 pr biiklet = $375,000)
X = shitjet n dollar pr t arritur shifrn e targetuar t fitimit
Shitjet = Shpenzimet variabl + Shpenzimet fikse + Fitimi
X = 0.60X + $80,000 + $70,000
0.40X = $150,000
X = $150,000 0.40
X = $375,000
Metoda e marzhit t kontributit
Marzhi i siguris
Marzhi i siguris sht tejkalimi i shitjeve t buxhetuara ose aktuale mbi shitjet n pikn kritike. Marzhi i
siguris mund t shprehet gjithashtu si n vler ose n prqindje, formulat jan:
Shitjet .................................................
Minus shp variabl.............................
Minus shpenzimet fikse .....................
T ardhurat neto operative .................
Pika kritike:
$90,000 0.30................................
$340,000 0.80..............................
Kompania X
$500,000
100%
350,000
70
150,000
30%
90,000
$ 60,000
Kompania Y
$500,000
100%
100,000
20
400,000
80%
340,000
$ 60,000
$300,000
$425,000
6
Marzhi i siguris ne vler:
$500,000 $300,000 ......................
$500,000 $425,000 ......................
Marzhi i siguris n %:
$200,000 $500,000......................
$75,000 $500,000........................
$200,000
$75,000
40%
15%
Leva operative
Leva operative mat sesi nj ndryshim, i dhn n prqindje pr shitjet, ndikon t ardhurat operative.
Kompania X
$500,000
100%
350,000
70
150,000
30%
90,000
$ 60,000
Shitjet .................................................
Shkalla e levs operative......................
Kompania Y
$500,000
100%
100,000
20
400,000
80%
340,000
$ 60,000
2.5
6.7
Nse shkalla e levs operative sht 2.5, ather nj rritje 10% n shitje do t rezultoj n nj rritje 25%
(=2.5*10%) n t ardhurat neto operative.
Shembull: Supozojm se t dy kompanit X dhe Y kan nj rritje 10% n shitje:
Shitjet .................................................
Rritja n TR neto operative.........................
Kompania X
$550,000
100%
385,000
70
165,000
30%
90,000
$ 75,000
25%
Kompania Y
$550,000
100%
110,000
20
440,000
80%
340,000
$100,000
67%
Leva operative
Shkalla e levs operative nuk sht konstante-ajo ndryshon me nivelin e shitjeve.
Shembull: N nj nivel m t lart t shitjeve, shkalla e levs operative pr Kompanin Xb bie nga 2.5 n 2.2 dhe
pr kompanin Y nga 6.7 n 4.4.
Shitjet ................................................
Minus shpenzime variabl.................
Marzhi i kontributit ...........................
Minus shpenzimet fikse.....................
Kompania X
(000s)
$500
$550
350
385
150
165
90
90
Kompania Y
(000s)
$500
$550
100
110
400
440
340
340
7
T ardhurat neto operative ................
Shkalla e levs operative...........................
$ 60
$ 75
$ 60
$100
2.5
2.2
6.7
4.4
Zakonisht shkalla e levs operative bie kur shitjet rriten

Supozimet kryesore pr analizn CVP
1.
mimi i shitjes sht konstant. mimi nuk ndryshon kur ndryshon vllimi i shitjeve.
2.
Kostot jan lineare dhe mund t ndahen n mnyr t sakt n elementin fiks dhe at varialbl. Kostoja fikse
totale sht konstante dhe kostoja variabl sht konstante.
3.
Miksi i shitjeve sht konstant n kompanit me shum produkte.
4.
N kompanit prodhuese, inventart nuk ndryshojn. Numri i njsive t prodhuara barazon numrin e njsive
t prodhuara.
Ushtrimi 1 Funksioni i kostos, pika kritike

A Kostoja mesarare pr njsi sht $234 pr nj volum prej 1,200 njsi dhe $ 205 pr nj volum prej 1,400 njsi.
Fitimi sht $ 24,000 n nivlin m t ult. Vlerso kostot variabl pr njsi.
B Sparkle shet nj produkt pr $0.25 q ai e blen nga prodhuesi pr $0.12. Kostot variabl t shitjes jan $0.02
pr njsi. Pika kritike sht aktualisht te nj nivel shitjes prej $10,600 pr muaj. Cilat jan kostot fikse mujore t
lidhura me produktin?
C Kostot fikse mujore jan $24,000 kur volumi sht te ose posht 200 njsive dhe $36,000 kur volumi mujor
sht mbi 200 njsi. Kostoja variabl pr njsi sht $200 dhe mimi i shitjes sht $300 pr njsi. Cila sht sasia
n pikn kritike?
Zgjidhje
A.
Ky problem jep informacionin n njsi kshtu q prdor formuln TC = v*q + F pr t prcaktuar koston
variabl. Kostoja mesatare mundet s pari t kthehet n kosto totale.
Kosto totale pr 1,200 njsi sht $234*1,200 = $280,800
Kosto totale pr 1,400 njsi sht $205*1,400 = $287,000
Prdorim medotn me dy hapa (ndryshimi n kosto pjestuar m ndryshimin n volum) pr t prcaktuar koston
variabl.
Kosto variabl = (287,000 280,800)/(1,400 1,200)
V = $31
Kujdes, informacioni pr fitimin nuk prdoret pr shkak se ai sht jo relevant pr kt problem. Njohja dhe veimi
i informacionit relevant sht nj aftsi e rndsishme.
B.
I kthejm shitjet n njsi dhe prdorim: Fitimi = (P-V)*Q F.
Llogarisim numrin e njsive t shitura.

T ardhurat / mimi i shitjes pr njsi = Numri i njsive
$10,600/$0.25 pr njsi =42,400 njsi.
Kosto variabl sht $0.12 plus kosto e shitjes $0.02 = $0.14 pr njsi.
Prdorim ekuacionin e piks kritike, dhe pastaj e zgjidhim pr shumn e panjohur t kostove fikse.
0 = ($0.25 - $0.14)*42,400 F
0 = $4,664 F
F = $4,664
C. sht vetm nj pik kritke brenda zons relevante, kshtu q pika kritike llogaritet n fillim pr zonn e
par relevante, nse rezultatet jan brenda zons s par, nuk ka nevoj pr kalkulime shtes. Megjithat,
nse pika kritike nuk sht n zonn e par relevante, ather llogaritjet duhet t bhen pr zonn tjetr.
N zonn relevante 0 < Q < 200, pika kritike llogaritet si m posht:
0 = ($300 - $200)*Q - $24,000
Q = 240 njsi
Ky rezultat sht jasht zons relevante, nuk sht zgjidhja e prshtatshme.
N zonn relevante 200 < Q, pika kritike llogaritet si m posht:
0 = $100*Q - $36,000
Q = 360 njsi
Ky rezultat sht n zonn relevante, kshtu q sht dhe pika kritike.
Ushtrimi 2 Kompania Martell
Fitimi, mimi pr fitimn e synuar. Kompania martell ka vendosur aktualisht operacione n nj treg konkurues.
Menaxhmi ka qn agresiv n prpjekjet e tij pr t krijuar pjesn e tregut. mimi i produktit sht vendosur n
nivelin $5 pr njsi, shum m posht se ai i konkurrentve kryesor t kompanis. Kostot variabl jan $4.50 pr
njsi, dhe kostot fikse totale ishin $600,000 gjat vitit t par.
A Supozoni se firma ishte n gjendje pr t shitur 1 milion njsi gjat vitit t par. Cili sht fitimi dhe humbja
para tatimit pr vitin?
B Supozojm se kosto variabl pr njsi dhe dhe kostot totale fikse nuk rriten n vitin e dyt. Menaxhimi ka qn
i sukseshshm n arritjen e pjess s tregut. far mim duhet t vendoset pr t arritur fitimin e synuar para tatimit
prej $25,000? Supozoni se shitjet mbeten n nivelin e 1 milion njsive.
Zgjidhje
A.
Fitimi (humbja) para tatimit sht:
$5(1,000,000) - $4.50(1,000,000) -$ 600,000
= $500,000 - $600,000
= $(100,000)
B.
mimi pr fitimin e synuar prej $25,000 sht:
1,000,000*P - $4.50(1,000,000) - $600,000 = $25,000

1,000,000*P = $5,125,000
P = $5.125
Firma duhet t ket nj mim shitje mesatar prej $5.125 pr t fituar $25,000 n shitjet prej 1,000,000 njsi.
Ushtrimi 3 Salloni Rain Beau
Funsioni i kostos, pika kritike. T dhnat pr tre muajt e fundit t operacioneve t Sallonit RainBeau jepen m
posht:
Mars
Prill
Maj
Numri I takimeve
1,600
1,500
1,900
Paga e Parukjeres
Paga e Manikyristes
Furnizime
Drita & uj
Qeraja
T tjera
Kostot totale
14,000
12,000
900
600
1,000
3,500
32,000
14,000
12,000
750
480
1,000
3,450
31,680
18,000
16,000
950
400
1,000
3,580
39,930
Nj rritje e prgjithshme e kostove u shfaq gjat muajit Maj.

Krkohet:
A Cili sht funksioni total i kostos pr sallonin RainBeau?
B. Nse mimi mesatar pr takim sht $25, vlersoni takimet e krkuara n Qershor pr t aritur pikn kritike.
Zgjidhje:
A.
Kostot
Paga e parukjeres
Paga e manikyristes
Furnizime (materiale)
Drita, uj
Qeraja
T tjera
Total
Fikse
$18,000
16,000
0
400
1,000
2,963
$38,363
Variabl
$0.500
0.325
$0.825
TC = $38,363 + $0.825*takime
Shpjegime;
Pagat: Shuma e pagave n Maj prdoret pr t parashikuar pagat pr muajin tjetr pr shkak se ka nj rritje n
kostot e lnjes s puns. Meqnse paga nuk ka ndryshuar pr dy muajt e par ajo sht marr si nj kosto fikse.
Rritja n muajin e tret i adresohet nj rritje n nivelin e prgithshm t pagave q do vazhdoj n t ardhmen.
10
Materialet: nj vlersim n modelin e kostos s materialeve v n dukje se pr Prillin dhe Majin kostoja e
materialeve ishte $0.50 pr seanc. Kostoja ishte m e lart n Mars, por sht m mir t prdoret informacioni m
aktual. Studentt mundet ta ken mesatarizuar tre mujorin pr $0.52 pr muaj, ose ato duhet t prdorin metodn e
maksimumit dhe minimumit e cila jep $0.50
Drita dhe Uj: Pr shkak se kostot dritave dhe ujit jan m s shumti n varsi t motit pr kt biznes, zgjidhja
prdor kostot e muajit t mparshm pr t parashikuar kostot e muajit tjetr.
T Tjea: Nj ekzaminim i kostove t tjera tregon se ato rriten pr shkak t rritjes s volumit por jo n mnyr
proporcionale (ashtu si sht m furnizimet). Pr kt arsye prdorim metodn e minimum maksimumit. Kostot
variabl=$0.325 [($3,580 - $3,450)/(1,900 1,500)]. Duke prdorur TC = F +VC*Q dhe duke zgjidhur ekuacionin
pr F jep nj kosto fikse prej $2,963 [$3,450 = F + ($0.325*1,500)].
B.
0 = ($25.00 - $0.825)Q - $38,363
0 = $24.175*Q - $38,363
Q = 1,587 Takime
Ushtrimi 4 Kompania Madden

Pika kritike, fitimi i synuar, ROI fitimi i synuar Kompania Madden parashikoi t ardhurat e saj para taksave pr
vitin tjetr si sht treguar m posht. Maden sht subjekt i nj Norme tatimi 40%.
Shitjet (160,000 njsi)
8,000,000
Kostot e shitjeve:
Kostot variabl
2,000,000
Kostot fikse
3,000,000
Fitimi para tatimit
3,000,000
Krkohet:
A. Cila sht pika kritike n njsi t shitura pr vitin tjetr?
B. Nse Madden krkon $4.5 milion si fitim para tatimit, cili sht niveli i krkuar i shitjeve n vler?
C. Nse shitjet neto t Madden jan $36 milion, far shifre t ardhurash duhet t arrihet pr Madden pr t
marr nj fitim pas tatimeve sa 10% e shitjeve?
A. Pjestojm shitjet dhe kostot variabl me 160,000 dhe nxjerrim mimin e shitjes pr njsi prej $50 dhe koston
variabl pr njsi prej $12.50.
Zgjidhje:
A. Formula e piks kritike sht:
$50*Q - $12.50*Q - $3,000,000 = $0
$37.5*Q = $3,000,000
Q = 80,000 njsi
11
B. Kosto variabl sht $12.5 pr njsi/$50.00 pr njsi =25% e t ardhurave.
Pika kritike ne vlere shitjesh kur TR=Totali i t ardhurave

TR - 0.25*TR - $3,000,000 = $4,500,000
0.75*TR= $7,500,000
TR = $10,000,000
C. Fitimi i synuar pas taksave:
0.10*$36,000,000 = $3,600,000
Fitimi pas taksave = (1-0.40)*fitimi para taksave
Duke kombinuar kto llogaritje:
$3,600,000 = 0.60*fitimi para taksave
Fitimi para taksave = $6,000,000
Llogaritja e CVP:
TR- 0.25*TR - $3,000,000 = $6,000,000
0.75*TR = $9,000,000
TR = $12,000,000
Ushtrimi 5 Kompania Laraby

Pika kritike, fitimi i synuar, ndryshimet n kosto, mimi i shitjes. Kompania Laraby prodhon nj produkt t vetm.
Ajo shiti 25,000 njsi vitin q kaloi me rezultatet e mposhtme:
Shitjet
Kostot variabl
Kostot fikse
T ardh para tat
Tat Fitimi (45%)
Fitimi pas Tatimit
625,000
375,000
150,000
100,000
45,000
55,000
12
N nj prpjekje pr t prmirsuar produktet e saj, menaxhert e Laraby jan duke diskutuar nj pjes prbrse q
kushton $2.50 me nj pjes t re dhe m t mir q kushton $4.50 pr njsi gjat vitit q do t vij. Nj makin e re
do t duhet gjithashtu pr t rritur kapacitet prodhuese. Makina do t kushtoj $18,000 dhe ka nj jet t
prdorshme prej 6 vitesh pa vler t mbetur. Kompania prdor amortizimin linear n t gjith aktivet afatgjata.
Krkohet:
A. Cila ishte pika kritike e kompanis Laraby n njsi vitin e kaluar?
B. Sa njsi produkti duhet t kishte shitur kompania Laraby n vitin e kaluar pr t fituar $77,000 si fitim para
tatimit?
C. Nse kompania Laraby mban mimin e shitjes konstant dhe bn ndryshmin e sygjeruar sa njsi produkti duhet t
shiten n vitin q do t vij pr arritur pikn kritike?
D. Nse kompania Laraby mban mimin e shitjes konstant dhe bn ndryshimet e sygjeruara, sa njsi produkti duhet
t prodhoj dhe t shes kompania pr t realizuar t njjtin fitim para tatimit si dhe vitin e kaluar?
E. Nse kompania Laraby dshiron t ket t njjtn norm t marzhit t kontributit, far mim shitje pr njsi
produkti duhet t vendos ajo vitin tjetr pr t mbuluar koston e rritur t materialeve?
Zgjidhje:
A. mimi i shitjes pr njsi;
= $625,000/25,000 njsi= $25/njsi

Kostot variabl pr njsi.
= $375,000/25,000 njsi= $15/njsi
Pika kritike
$25*Q $15*Q - $150,000 = $0
Q = 15,000 njsi
B. Prshtasim targetin e t ardhurave pas tatimeve n nj target para tatimeve
T ardhurat para tatimit*(1 - .45) = $77,000
T ardhurat para tatimit *0.55 = $77,000
T ardhurat para tatimit = $140,000
Zgjidhja n njsi pr fitimin e synuar.
$25Q- 15Q - 150,000 = $140,000

Q = 29,000 njsi
C .Kostot variabl aktuale
Minus komponentt e vjetr
Plus komponentt e rinj
Kostot e reja variabl
$15.00
(2.50)
4.50
$17.00
Kostot fikse aktuale

$150,000
Plus amortizimi pr makins
e re $18,000/6
3,000
Kosto e reja fikse
$153,000
13
Zgjidhja pr pikn kritike
$25*Q $17*Q - $153,000 = $0

Q = 19,125 njsi
D.
Zgjidhja pr fitimin e synuar: :
$25*Q $17*Q - $153,000 = $100,000 (para tatimit)

Q = 31,625 njsi
E.
Norma aktuale e marzhit t kontributit = ($25 $15)/$25 = 40%
mimi i ri:
P - $17 = 0.40*P
Termat e rinegociuar:
0.60*P = $17
P = $28.33
Ushtrimi 6 Kompania All-Day Candy
Pika kritike, mimi i shitjes, fitimi i synuar me ndryshimet n mim dhe n kosto. Kompania All-Day Candy
sht nj shprndars me pakic i mblsirave. Kompania shrben dyqaneve n hapsira t mdha metropolitane.
Rritje e vogl por e qndrueshme sht arritur nga kompania All-Day Candy gjat viteve t fundit, dhe mimet e
mblsirave gjithashtu kan qn n rritje. Kompania po riformulon planet e saj pr vitin fiskal t ardhshm. T
dhnat e mposhtme jan prdorur pr t projektuar t ardhurat e vitit aktual pas tatimeve prej $ 100,000.
mimi mesatar i shitjes
Kosto mesatare variabl
Kosto e mblsirs
Kosto e shitjes
Total
Kostot fikse vjetore:
Shitjet
Admnisrative
Total
$4.00
pr kuti
$2.00
0.4
$2.40
pr kuti
pr kuti
pr kuti
$160,000
280,000
440,000
14
Shitjet e pritura vjetore (390,000 kuti)=$1,560,000

Prqindja e tatimit=40%
Prodhuesit e mblsirave kan njoftuar se ato do ti rrisin mimet t produkteve t tyre me nj mesatare prej 15% n
vitin n vijim pr shkak t rritjes s kostos s materialeve direkte (sheqer, kakao, kikirik, e t tjera) dhe kostos s
puns. Kompania All-Day Candy pret q t gjitha kostot e tjera do t mbeten t njjta si jan gjat vitit aktual.
Krkohet:
A. Cila sht pika kritike e kompanis n sasi kuti mblsirash t shitura pr vitin aktual?
B. far mim shitje mesatar pr kuti duhet t vendos All-Day Candy pr t mbuluar rritjen 15% n kostot
variabl t mblsirave dhe t mbetet srish n normn e marzhit t kontributit aktual?
C. far volumi shitjesh n vler duhet All-Day Candy Company t arrij n vitin n vazhdim pr t mbajtur t
njjtin nivel fitimi pas tatimeve si sht parashikuar pr vitin aktual nse mimi mesatar i shitjes i mblsirs
mbetet n nivelin $4.00 pr kuti dhe kostoja e mblsirave rritet me 15%?
Zgjidhje:
A.
$4*Q - $2.40*Q - $440,000 = $0
Q = 275,000 kuti pr t arritur pikn kritike
B.
Norma aktuale e marzhit t kontributit = ($4.00-$2.40)/$4.00 = 40%
Kostot variabl t vlersuara pr periudhn tjetr (vetm rritja n kostot mblsirs)

$2.00 x 1.15 + $0.40 = $2.70
mimi i shitjes i krkuar pr t arritur 40% normn e marzhit t kontributit:
P - $2.70 = 0.40*P
0.60*P = $2.70
P = $4.50
C.
Fitimi aktual para tatimit = $4.00*390,000 njsi - $2.40*390,000 njsi - $440,000
= $184,000
Shitjet e krkuara n njsi pr t arritur $184,000 fitim para tatimeve:
$4Q - 2.70Q - 440,000 = $184,000
$1.30Q= $624,000
Q= 480,000 pako
Shitjet n vler = 480,000 pako @ $4 = $1,920,000
Ushtrimi 7 Grupi Junior Achievement

Pika kritike, leva operative, vendimi i funksionit t kostos Ju jeni kshilluesi i Junior Achievements Group n nj
shkoll t mesme lokale. Ju duhet t ndihmoni grupin pr t marr nj vendim pr taksat q duhet t paguhen pr t
shitur mjete kopshtarie n shtpin e Garden sho. Grupi shet nj set paisjesh pr $20.00. kostoja e prodhimit (t
15
gjitha variabl) sht $6 pr set. Kordinatori i shtpis dhe i Garden Sho lejon tre opsionet e pagesave pr grupet
q ekspozojn dhe shesin n panair:
T paguaj nj taks fikse n total $5,600
T paguaj nj taks prej $3,800 plus 10% t t gjitha t ardhurave nga setet e paisjeve t shitura n panair.
T paguaj 15% t t gjitha t ardhurave nga setet e paisjeve t shitura.
Krkohet:
A. Llogarit sasin n pikn kritike pr setet e paisjeve t shitura pr seciln alternativ.
B. Cili plan pagese ka shkalln m t lart t levs operative?
C. Cili plan pagese ka rriskun m t ult t humbjes pr shoqrin? Shpjego.
D. N cilin nivel t ardhurash duhet t jet grupi indiferent pr opsionin 1 dhe 2?
E. Cilin opsion duhet t zgjedh Junior Achievement, duke supozuar shitjet pritet t jen 1,000 sete paisjesh?
Shpjego.
Zgjidhje:
A.
Pika kritike pr alternativn 1:
$5,600/($20 $6) = 400 sete

Kostot e reja variabl = 0.10*$20 = $2
$3,800/($20 - $6 - $2) = 317 sete
Nuk ka kosto fikse, kshtu q pika kritike = 0 sete; nse nuk shitet asnj njsi, nuk paguhet asnj taks
B.
Funksioni i kostos pr alternativn1 ka proporcionin m t lart/pjesn m t lart t kostove fikse, kshtu
q ai ka levn m t lart operative.
C.
Rrisku m i ult operativ sht alternativa 3 pr shkak se nuk paguhet asnj taks deri sa t jen realizuar
shtije.
C. Pr t gjetur pikn e indiferencs, t dy ekuacionet e kostos barazohen si m posht:
$5,600 = $3,800 + 10%TR
$1,800 = 10%TR
TR = $18,000
Kur t ardhurat totale jan nn $18,000, alternativa 2 sht m e preferuar. Nn $18,000 alternativa 1 sht
m e preferuar.
16
E.
Fitimi i alternativs 1 = ($20-$6)*1,000 - $5,600 = $8,400
Fitimi i alternativs 2= ($20-$6-$2)*1,000 - $3,800 = $8,200

Fitimi i alternativs 3= ($20-6-$20*0.15)*1,000= $11,000
Fitimi m i lart pr shitjet prej 1,000 sete sht $11,000 q i takon alternativs 3, kshtu q kjo ndoshta
sht zgjidhja m e mir. (kjo prgjigjje nuk e merr n konsidetat faktort e tjer t mundshm q mund
t ndikojn vendimin)
Ushtrimi 8 Neberrys Nutrition
Fitimi i synuar, marzhi i siguris, leva operative. T dhnat e mposhtme prdoren pr Neberrys Nutrition:
Shitjet (100,000 njsi)
1,000,000
Kostot
Materiale direkte
300,000
Pun direkte
200,000
Shpp fikse
100,000
Shpp variabl
150,000
Marketingu dhe administrimi
160,000
Totali i kostove
T ardhurat e buxhetuara para tatimeve
910,000
90,000.00
Puntort e puns direkte paguhen me paga orare dhe shkojn n shtpi kur nuk ka pun. Kostot e marketingut dhe
t administrimit prfshijn $50,000 q variojn proporcionalisht me volumin e prodhimit. Supozojm se shitjet dhe
volumi i prodhimit jan t njjta.
Krkohet:
A. Llogarit numrin e njsive q duhet t shiten pr t arritur nj t ardhur pas tatimeve prej $ $120,000, duke
supozuar se norma e tatimit sht 40%.
B. Llogarisni marzhin e siguris n t ardhura dhe njsi.
C. Llogarisni shkalln e levs operative.
Zgjidhje:
A.
Ndajm kostot
Kosto
Materiale direkte
Pun direkte
Shpen t prgj fabrike
Shpenzime fabrike variabl
Marketingu dhe administrimi
Totali
Fikse
Variabl
$300,000
200,000
$100,000
110,000
$210,000
150,000
50,000
$700,000
Kosto vaiable pr njsi = $700,000/100,000 njsi = $7.00 pr njsi

17
mimi pr njsi = $1,000,000/100,000 njsi= $10.00 pr njsi

Fitimi i synuar pr njsi = $120,000/(1-.40) = $200,000
Llogaritja e piks kritike. :
($10.00 - $7.00)Q - $210,000 = $200,000
$410,000 = $3.00*Q
Q = 136,667 njsi.
B. Prpara se t llogarisim marzhin e siguris, sht e nevojshme q t llogarisim pikn kritike.
($10.00 - $7.00)Q - $210,000 = $0
Q = $210,000/$3 = 70,000 njsi
Pika kritike n vler: 70,000 njsi * $10 pr njsi = $700,000
Marzhi i sigurin n njsi
100,000 njsi 70,000 njsi = 30,000 njsi
Marzhi i siguris n vler
30,000 njsi * $10 = $300,000
Mnyr tjetr llogaritje:
$1,000,000 - $700,000 = $300,000
C.
Shkalla e levs operative = 1/Marzhi i siguris n %
= 1/(30,000 njsi/100,000 njsi) = 3.33
Mnyr tjetr llogaritje:
Shkalla e levs operative = (Kosto fikse/Te ardhurat e pritura para tatimit) + 1
= ($210,000/$90,000) + 1 = 3.33
Ushtrimi 9 Pike Street Taffy

Pika kritike, fitimi i synuar, marzhi i siguris, leva operative. Pike Street Taffy prodhon dhe shet sheqerka
(taffy) n nj varietet t shumt n nj dyqan t pozicionuar n tregun lokal publik. T dhnat pr javn e fundit
jan si m posht:
T ardhurat (2,000 njsi@$4.80 pr njsi)
Kosto e prbrsve
$3,200
Qeraja
800
Pagat
4,800
Fitimi para tatimit
Tatimi (20%)
Fitimi pas tatimit
$9,800
8,800
800
160
$640
18
T gjith punonjsit punojn me turne standarde, nuk ka rndsi sesa sheqerka jan prodhuar dhe shitur.
Krkohet:
A. Llogarit pikn kritike n njsi dhe n vler.
B. Llogarit numrin e njsive dhe shumn e t ardhurave q duhen pr nj fitim pas tatimeve prej $3,000.
C. Llogarit marzhin e siguris n njsi dhe marzhin e siguris n prqindje.
D. Llogarit shkalln e levs operative.
Zgjidhje:
A. Si fillim nevoitet t prcaktohet funksioni i kostos.
Duke supozuar se kostoja e prbrsve ndryshon me sasin e produktit t prodhuar, kosto variabl pr njsi sht:
$3,200/2,000 njsi = $1.60/njsi.
Qeraja supozohet se sht fikse. Pagat jan gjishtashu fikse pr shkak se punonjsit punonj me kontrata fikse.
Kostot totale fikse jan:
$800+$4800 = $5,600
Pika kritke n sasi:
$5,600/($4.80 pr cop. - $1.60 pr cop.) = 1,750 cop.
Pika kritke n vler:
1,750 cop * $4.80 pr cop. = $8,400
B.
Llogarisim fitimin para tatimit q duhet pr t pasur nj fitim pas tatimit prej $3,000:
$3,000/(1-20%)=$3,750
Sasia e kerkuar pr t gjneruar nj fitima para tatimit prej $3,750:
($5,600 + $3,750)/($4.80 pr cop -$1.60 pr cop) = 2,922 cop.
T ardhurat e krkuara pr t pasur nj fitim para tatimit $3,750:
2,922 cop * $4.80 pr cop. = $14,026
Kontrollo llogaritjet duke prdour formuln e marzhit t kontributit:
Raporti i marzhit t kontributit = ($4.80-$1.60)/$4.80 = 66.6667%
($5,600 + $3,750)/66.6667% = $14,025 (diferenca pr shkak t rrumbullakimit)
19
C.
Marzhi i siguris sht shitjet aktuale minus shitjet n pikn kritike:
=$9,600 - $8,400 = $1,200

Prqindja e marzhit t siguris = $1,204/$9,600 = 0.125 = 12.5%
(T ardhurat jan 12.5% mbi pikn kritike)
D.
Shkalla e lves oprative = marzhi i kontributit/fitimi para tatimit
= ($9,600 - $3,200)/$800 = 8.0 her
Nj llogaritje alternative pr shkalln e levs operative sht:
1/marzhi i siguris n prqindje
= 1/0.125 = 8.0 her
Problema
10 Oysters Aay
Funksioni i kostos, pika kritike, cilsia e informacionit, zona relevante.
Oysters Aay grumbullon, prpunon, dhe paketon guaska/fruta deti dhe pastaj i shet ato me pakic n restorante
fine npr vend. Pasqyra e t ardhurave pr vitin q kaloi paraqitet si m posht:
T ardhurat (bazuar n shitjet e 2,000 kutive me guacka)
Shpenzimet
Pagat pr punonjsit
$100,000
Materiale paketuese
20,000
Renta dhe siguracioni
25,000
Kostot administrative dhe t shitjes
45,000
T ardhurat para tatimeve
Tatimet
T ardhuat pas tatimeve
$200,000
190,000
10,000
2,000
8,000
20
Punonjsit jan t punsuar n nj baz orare dhe mund t nxirren nga puna kurdo q t jet e nevojshme. Personeli
i shitjes zakonisht shperndan produktin dhe paguhet n baz prqindje.
Krkohet:
A. Cili sht funksioni i kostos pr Oysters Aay.
B. Cila sht pika kritike n rast pr Oysters Aay?
C. Menaxheri mendon se kompania zor se do t shes 3,000 kuti me guacka vitin tjetr. Vlerso t ardhurn
pas tatimeve.
D. Oysters Aay grumbulloi dhe shiti 2,000 kuti n secilin nga vitet e mparshme t fundit. far sygjeron kjo
pr rreth cilsis s informacionit t t ardhurave q ju kalkuluat n pikn C?
E. Prshkruani arsyet pse funksioni i kostos i zhvilluar pr zonn relevante mbi 2,000 kuti nuk mund t
qndroj pr 2,001 deri n 3,000
Zgjidhje:
A.
Kostot
Pagat
Materialet Paketuese
Renta dhe siguracioni
Admin dhe shtije
Kotot totale
Fikse
$25,000
45,000
$70,000
Variabl
$100,000
20,000
$120,000
Pagat klasifikohen si variabl pasi punonjsit paguhen n baz orare dhe mund t nxirren nga puna kur nuk ka pun.
Materialet paketuese mund t variojn sipas numrit t kutive me guaska. Qeraja dhe siguracioni jan fikse. Nuk
sht dhn informacion nse kostot administrative dhe t shitjes jan fikse apo variabl. M sipr sht klasifikuar
si fikse, por mund t jet edhe kosto mikse. N munges t informacionit shtes, kjo zgjidhje supozon q kostot
jan fikse.
Kosto variabel pr kuti: $120,000/2,000 kuti = $60
Funksioni i Kostos: TC = $70,000 + $60*Q
B.
Llogaritja e piks kritike:
$0 = ($100 - $60)*Q $70,000

Q = $70,000/$40 pr kuti
Q = 1,750 kuti
C.
Prqindja e fitimit = ($100-$60)*3,000 kuti - $70,000
= $120,000 - $70,000 = $50,000
Fitimi pas tatimit = $50,000 * (1-0.20) = $40,000
D.
Nse vetm 2,000 kuti jan grumbulluar dhe shitur n secilin nga vitet e mparshme, nuk ka gjasa q t
shiten 3,000 kuti vitin tjetr pa pasur ndryshime n operacione N munges t informacionit pr ndryshimin, cilsia
e vlersimit t t ardhurave n pjesn C sht e vogl. N shtim, do ndryshim n operacione i mjaftueshm pr t
rritur shitjet me 50% do t ndryshoj dhe funksionin e kostos (shiko pjesn E). Kshtu q, edhe pse menaxheri
vlerson t rris madhsine e operacioneve, cilsia e t ardhurave sht e ult.
21
E.
sht e mundshme q kostot pr punojnsit ose materialet paketuese do t ndryshojn nse prodhohen mbi
2,000 kuti. Nse kompania nuk ka hapsir t mjaftueshme pr t prpunuar t gjith produktin, qeraja duhet t
rritet. Kompania mund ti krkohet q t paguaj punojnsit pr kohn jasht orarit ose t marr n pun punojns
shtes me nj norm m t lart ose m t ult sesa punojnsit aktual (n varsi t nivelit t aftsive dhe oferts s
puns). Me volumin shtes, kompania mund t marr nj skonto pr materialet paketuese, kshtu q kostot mund t
jen m t ulta. Kostot administrative mund t rriten ose jo me rritjen n volumin e operacioneve. Nj rritje prej
50% n volumin e operacioneve sht shum e rndsishme, e cila mund t krkoj kosto shtes administrative t
tilla si staf, furnizime, ose aktive fikse.
11 Keener Boomerangs
Miksi i shitjeve. Pika kritike e disa produkteve, pasiguria, cilsia e informacionit. Kenner prodhon dy
produkte: bumerangje t rregullta dhe bumerangje premium. Muajin q kaloi 1,200 njsi t bumerangjeve t
rregullta dhe 2,400 njsi t atyre premium jan prodhuar dhe shitur. mimet mesatare dhe kostot pr njsi pr muajt
jan paraqitur m posht.
I rregullt
Premium
mimi i shitjes
$22.15
$45.30
Kostot variabl
4.31
6.91
Kostot fikse t linjs s produktit
8.17
24.92
Kostot fikse t korporats
5.62
5.62
Fitimi operativ
$4.05
$7.85
Kostot fikse t linjs s produktit mund t mnjanohen nse linja e produktit shkurtohet. Kostot fikse t korporats
mund t eleminohen vetm nse firma del jasht biznesit plotsisht.
Krkohet:
A. Duke supozuar se miksi i shitjeve mbetet konstant, sa njsi premium duhet t shiten do her q nj njsi e
bumerangut t rregullt sht shitur.
B Cilat jan kostot totale fikse t linjs s produktit pr do produkt?
C Cilat jan kostot totale fikse t korporats?
D. Cila sht pika kritike e korporats n t ardhuart totale dhe pr secilin produkt, duke supozuar se miksi i
shitjeve sht i njjt me muajin e kaluar.
E. Cila sht pika kritik n t ardhura pr bumerangjet e rregullta, duke injoruar kostot fikse t korports?
F. Pse sht pika kritike pr bumerangjet e rregullta, e ndryshme kur ne llogarisim pikn kritike individuale
krahasuar me pikn kritike t kombinuar?
G. Kur menaxhert monitorojn prfitueshmrin e bumerangjeve t rregullta, a jan kostot fikse t korporats
relevante? Shpjego.
H. Analiza CVP supozon se miksi i shitjeve do t mbetet konstant. Shpjego pse menaxhert prgjithsisht nuk
mund t din me siguri sesi do t jet miksi i shitjeve pr to.
I. Cili sht efekti i pasiguris pr miksin e shitjeve n cilsin e informacionit t prftuar nga Analiza CVP?
Zgjidhje:
A.
Muajin e kaluar 1,200 bumerange te rreguta dhe 2,400 premium jan shitur. Duke supozuar se miksi i
shitjeve mbetet konstant, dy burmerange premium jan shitur pr do bumerang t rregullt.
22
B.
Kostot totale fikse pr linjn e produktit:
I rregullt: 1,200 njsi x $8.17 = $9,804
Premium: 2,400 njsi x $24.92 = $59,808
C.
Kostot fikse n nivel korporate: $5.62 x (1,200 + 2,400) njsi = $20,232
D.
Pr t llogaritur pikn kritike t prgjithshme, sht e leht q s pari t llogarisim raportin e marzhit t
kontributit t ponderuar duke prdorur metodn e pasqyrs s t ardhurave:
I rregullt
Premium
Total
Njsi
1,200
2,400
3,600
T ardhura
$26,580
$108,720
$135,300
Kosto variabl
5,172
16,584
21,756
$21,408
$ 92,136
$113,544
Raporti i marzhit t kontributit mesatarja e ponderuar ($113,544/$135,300)
83.92%
Pika kritike e prgjithshme pr korporatn (rikujtoni q jan tre kosto fikse):

Te ardhurat = ($9,804 + $59,808 + $20,232)/83.92% = $107,059
Pika kritike pr I rregullt bazuar n miksin e shitjeve n t ardhura:
$107,059*($26,580/$135,300)
$ 21,032
Pika kritike pr Premium bazuar n miksin e shitjeve n t ardhura:

$107,059*($108,720/$135,300)
86,027
Shitjet totale t korporats te pika kritike

E.
$107,059
Pika kritike pr bumerangjet e rregullta duke injoruar kostot fikse te korporats:
T ardhurat = $9,804/[($22.15-$4.31)/$22.15]
= $9,804/0.8054
= $12,173
F.
Kur bumerangjet e rregullta krkohen t mbullojn vetm kostot e tyre fikse, kompania nuk ka nevoj t
shes aq shum njsi pr t arritur pikn kritike. Pika kritike e t ardhurave pr bumerangjet sht m e lart kur ajo
mbulon kostot fikse t veta dhe ato t korporats ($21,032) sesa kur mbulon vetm kostot e veta fikse ($12,173).
G.
Kosot fikse t korporats nuk jan zakonisht nn kotrollin e menaxherve t produkteve individuale.
Prandaj, kostot fikse t korporats zakonisht nuk konsiderohen kur vlersohet prfitueshmria e produktit
individual. Megjithat, kompania si e tr duhet t mbuloj t gjith kostot fikse, kshtu q sht e rndsishme pr
t marr n konsiderat kostot fikse t korportas kur planifikohen operacionet e prgjithshme.
H.
Miksi aktual i shitjeve mund t ndryshoj nga ai i planifikuar pr shum arsye. Pr shembull, preferencat e
kosumatorve mund t ndryshojn, duke ndryshuar numrin dhe mimin e artikujve. mimet e konkurentve dhe
produktet mund t ndikojn miksin e shitjeve. Modeli i blerjes s konsumatorit mund t ndryshoj kur ekonomia
ndryshon. N disa raste nj ngjarje e paparashikuar do t alteroj shum sjelljen e konsumatorit. Kto ndryshime
nuk mund t parashikohen leht.
23
I.
Kur miksi i shitjeve sht m i pasigurt, cilsia e informacionit nga analiza CVP sht m e ult pr shkak
se supozimet e CVP ka m shum gjasa t ken ndryshuar. Prandaj, mundsia q miksi i shitjeve do t ngelet
konstant duhet t vlersohet. Analiza e ndjeshmris duhet gjithashtu t realizohet pr t ekzaminuar nj shkall m
t madhe operacionesh q inkorporon ndryshime t mundshme n miksin e shitjeve. Cilsia e analizs CVP
ndikohet negativisht nga pasiguria m e lart mbi secilin nga variablat e prdorur.
TEMA: KOSTO RELEVANTE PR VENDIMARRJE

Identifikimi i kostove relevante pr vendimarrje.
Heqja apo mbajtja e nj segmenti.
Vendimi pr t prodhuar apo pr t shitur.
Prdorimi i burimeve t kufizuara.
Porosit e veanta
Zvndsimi i makinerive
Kostoja relevante
do vendim krkon q t zgjedhsh prej se paku dy alternativave.
Nj kosto apo prfitim relevant sht nj kosto ose nj prfitim q ndryshon, n total, ndrmjet dy alternativave.
do kosto apo prfitim q nuk ndryshon ndrmjet alternativave sht jo relevant (i paraprshatatshm n
vendimarrje) dhe mund t injorohet. Kostot dhe prfitimet relevante njihen gjithashtu edhe si kosto apo prfitme
diferenciale.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kostot e mnjanueshme jan ato kosto q mund t eleminohen n total ose pjesrisht duke zgjedhur nj alternativ
mbi nj tjetr.
Dy kategori t gjera kostosh nuk jan kurr relevante n vendime:
1. Kostot e zhytura
2. Kostot e ardhshme q nuk ndryshojn midis alternativave.
Pr t marr nj vendim:
1. Eleminojm kostot dhe prfitimet q nuk ndryshojn, n total, ndrmjet alternativave.
2. E mbshtesim vendimin n kostot dhe prfitimet e mbetura.
T heqim apo t mbajm nj segment
Shembull: Pr shkak t rnjes s popullaritetit t orve digitale, linja e kompanis Zviceriane e Orve digitale nuk
ka raportuar nj fitim pr vite t tra. Nj pasqyr e t ardhurave pr vitin e mparshm paraqitet si m posht:
Pasqyra e t ArdhuraveOrt Digitale
Shitjet ....................................................................
Minus kostot variabl:
Kostot variabl t prodhimit..................................
Kostot variabl t drgimit....................................
Komisionet ............................................................
Marzhi i kontributit ...............................................
$ 500,000
$120,000
5,000
75,000
200,000
300,000
24
Minus shpenzimet fikse:
Shpenzimet e prgjithshme t fabriks* ...............
Paga e menaxherit t linjs s produktit................
Zhvlersimi i paisjeve** .......................................
Promocioni pr linjn e produktit .........................
Hapsira e marr me qera e fabriks*** ...............
Shpenzimet e prgjithshme admin* ......................
Humbja neto operative ..........................................
60,000
90,000
50,000
100,000
70,000
30,000
400,000
$(100,000)
* Kosto t prbashkta t alokuara t cilat do t ishin rishprndar n linja t tjera

produktesh nse linja e produktit Or Digitale do t eleminohej.
** Kjo paisje nuk ka nuk vler rishitje dhe nuk mund t rikuperohet n vler nprmjet
prdorimit.
*** Ort digitale jan prodhuar n fabrikn e tyre. (Kjo nnkupton se sht nj ambjent
vetm pr ort digitale dhe linja t tjera t produkteve t kompanis Zviceriane
ndodhen n ndonj fabrik tjetr. N kt rast eleminimi i segmentit t orve
digitale do ta bnte t panevojshme fabrikn e orve, q do t thot se ne mund t
kursejm qeran q paguajm pr fabrikn kur eleminojm segmentin e Orve
Digitale).
A duhet kompania t mbaj apo t shkurtoj linjn e produktit?
T heqim apo t mbajm nj segment
Metoda #1:
Nse me shkurtimin e Orve Digitale kompania sht n gjendje pr t mnjanuar m shum kosto fikse sesa
ajo humbet n Marzhin e Kontributit, ather do t ishte m mir t eleminohej linja e produktit. Zgjidhja do t
jet:
Marzhi i kontributit i humbur nse Ort Digitale jan
shkurtuar
Minus kostot fikse q mund t mnjanohen:
Paga e menaxherit t linjs s produktit .......................
Reklamimi i linjs s produktit .....................................
Qeraja-siprfaqja e fabriks ..........................................
Disavantazhi neto nga shkurtimi i linjs.......................
$(300,000)
$ 90,000
100,000
70,000
260,000
$(40,000)
Linja e orve digitale nuk duhet t shkurtohet. Nse ajo shkurtohet, kompania do t jet $ 40,000 m keq do
vit. Kini parasysh pikat e mposhtme:
Amortizimi i paisjeve t vjetra nuk sht relevat, pra nuk sht i prshtatshm pr vendimarrje. Ai lidhet me
nj kosto t zhytur.
Shpenziemet e prgjitshme t fabriks dhe shpenzimet e prgjithshme t administrimit jan kosto t
prbashkta t alokuara q nuk do t mnjanohen nse linja e orve digitale eleminohet. Kto kosto do t
rialokohen n linjat e tjera t produkteve.
Metoda #2:
Zgjdhja mund t prftohet duke duke prgatitur pasqyra t ardhurash t krahasuara q tregojn rezultatet me dhe
pa linjn e orve digitale.
Mbajm
Ort
Eleminojm
Ort
Diferenca:
Rritje ose
25
Shitjet ..........................................................
Minus kostot varialble:
Kostot e prodhimit variabl ........................
Kostot e drgimit variabl...........................
Komisionet
Totali i kostove variabl..............................
Marzhi i kontributit .....................................
Shpenzimet e prgjithshme t fabriks .......
Paga e menaxherit t linjs s produktit .....
Amortizimi
Promocioni pr linjn e produktit ...............
Qeraja-siprfaqja e fabriks ........................
Shpenzimet e prgjithshme administrative .
Totali i kostove fikse...................................
Humbja neto operative ................................
(Rnje)
$(500,000)
digitale
$ 500,000
digitale
$
0
120,000
5,000
75,000
200,000
300,000
0
0
0
0
0
120,000
5,000
75,000
200,000
(300,000)
60,000
90,000
50,000
100,000
70,000
30,000
400,000
$(100,000)
60,000
0
50,000
0
0
30,000
140,000
$(140,000)
0
90,000
0
100,000
70,000
0
260,000
$ (40,000)
Vendimi prodho apo bli

Nj vendim i cili trajton problemin e prodhimit t nj produkti apo blerjen e tij nga nj furnitor i jashtm sht
quajtur vendimi pr t prodhuar ose bler
Shembull: Kompania Essex po prodhon aktualisht nj pjes q prdoret n nj nga produktet e saj. Kostoja e nj
njsie produkti sht:
Materiale direkte ......................................................
Pun direkte..............................................................
Shpp variabl............................................................
Amortizimi i paisjeve t veanta*............................
Paga e supervizorit ...................................................
Shpenzimet e prgjitshme t fabriks** ..................
Kostoja totale pr njsi produkti ..............................
$9
5
1
3
2
10
$30
* Paisja e veant nuk ka vler rishitje.

** Kosto t prbashkta t alokuara n baz t orve t pun direkte.
Kostot m sipr jan mbshtetur n 20,000 njsi produkti do vit. Nj prodhues i jashtm ka ofruar pr t
siguruar 20,000 pjest pr vetm $ 25 pr pjes. A duhet t pranohet kjo ofert?
Vendimi prodho apo bli
Zgjidhja e vendimit t Kompanis Essex pr t prodhuar ose pr t bler paraqitet si m posht:
mimi i jashtm i blerjes ...........................................

Materiale direkte ........................................................
Pun direkte................................................................
Shpenzime t prgjithshme varialble .........................
Kostot totale diferenciale

t 20,000 Njsive
Prodho
Bli
$500,000
$180,000
100,000
20,000
26
Amortizimi i paisjes (jo relevante).............................
Paga e supervizorit .....................................................
Shpenzime e prgjithshme t fabriks (jo relevante) .
Kostot totale ...............................................................
40,000
$340,000
$500,000
Kjo zgjidhje supozon se asnjra nga shpenzimet e prgjithshme t fabriks nuk do t kursehet nse pjest blihen nga
jasht; kto kosto do t rialokohen n njsit e tjera t prodhurara nga kompania.
Porosit e veanta
Nj porosi e veant sht nj porosi q shfaqet vetm nj her dhe nuk i ndikon shitjet e kompanis.
Shembull: Jameston Candleorks sapo ka marr nj krkes nga Fondacioni illiamrnsburg pr 800 qirinj q do t
prdoren n nj event t veant pr dhuruesit m kryesor. Qirinjt do t prdoren si ndriimi i vetm n dhomn e
pritjes dhe do t jepen pastaj si dhurat donorve kur ato t ikin. Qirinj do t prodhohen me logon e Fonacionit
illiansburg. Kjo shitje nuk do t ket efekt n rrjetin e shitjes me pakic t kompanis. mimi normal i shitjes pr
nj qiri me peshn dhe masn e prafrt t porosis s veant sht $ 3.95 dhe kostoja e tij pr njsi sht $ 2.30,
si sht treguar edhe m posht:
Materiale direkte ...............................
Pun direkte.......................................
Shpenzime t prgj prodh..................
Kostoja pr njsi produkti .................
$1.35
0.15
0.80
$2.30
Pjesa variabl e shpenzimeve t prgjithshme t prodhimit sht $0.05 pr qiri; pjesa tjetr $0.75 paraqet shpenzime
t prgjithshme fikse q nuk do t ndikohen nga kjo porosi speciale.
Jameston Candleorks duhet t porosis nj stampues t veant ku do t shkruhet logoja e Fondacionit
illiamsburg. Nj stampues i till do t kushtoj $800. N shtim, Fondacioni illiamsburg krkon nj fitil t
veant q t duket si me ngjyr ari i cili shton $0.20 pr koston e do qiriu.
Pr shkak t madhsis s madhe t porosis dhe t natyrs humanitare t puns, Fondacioni illinsburg ka krkuar
pr t paguar $2.95 pr do qiri.
Nse do t pranohet, far efekti do t ket kjo porosi n t ardhurat neto t kompanis?
Porosit e veanta
Vetm kostot dhe prfitimet incrementale (q rrjedhin nga alternativa) jan relevante. Shpenzimet aktuale t
fabriks fikse nuk do t ndikohen nga porosia dhe jan jo relevante.
Totali pr
Pr njsi
800 qirinj
T ardhurat e shtuara...........................................
$2.95
$2,360
Kostot e shtuara:
Kostot variabl:
Materiale direkte .................................................
1.35
1,080
Pun direkte.........................................................
0.15
120
Shpenzime t prgj variabl ................................
0.05
40
Fitili i veant......................................................
0.20
160
Kostot variabl totale ..........................................
$1.75
1,400
Kostot fikse:
Stampuesi i veant.............................................
800
27
Totali i kostove incrementale/t shtuara .............
Fitimi neto operativ i shtuar ................................
2,200
$ 160
Prdorimi i burimeve t kufizuara
do gj q kufizon nj shoqri pr t marr m shum nga sa ajo dshiron (pr shembull, fitimet) sht nj
kufizim.
Nj makin e caktuar mund t mos ket kapacitet t mjaftueshm pr t prmbushur krkesn aktuale.
Furnizimet e komponenti t rndsishm t produktit mund t mos jen t mjaftueshme pr t prmbushur
krkesn aktuale.
Kur kufizimi sht nj makin ose nj qendr pune, ai sht quajtur bottleneck. (ngushtic)
Kur kapaciteti nuk sht i mjaftueshm pr t prmbushur krkesn, dika duhet t lihet pa u realizuar ose t
prodhohet m pak. Cili produkt duhet t shkurtohet dhe me sa?
Kostot fikse nuk ndikohen zakonisht nga vendimi se cilit produkt duhet ti kushtohet m shum vmendje
n afatshkurtr. T gjith makinat dhe shpenzimet e tjera fikse jan t vendosura-pyetja sht vetm se si duhet t
prdoren ato.
Kur kostot fikse nuk ndikohen nga vendimi se n cilin produkt duhet t vihet theksi, maksimizimi i
marzhit total t kontributit do t maksimizonte fitimet total.
Marzhi i kontributit total maksimizohet duke prodhuar produktet t cilat kan marzhin e kontributit m t
lart pr njsi t burimit t kufizuar.
Shembull: Kompania Ensign prodhon dy produkte, X dhe Y. Kufizimi aktual sht Makina N34. t dhna t
przgjedhura pr produktet paraqiten si m posht:
mimi i shitjes pr njsi...................................

Minus kostot variabl pr njsi ........................
Marzhi i kontributit ..........................................
Norma e marzhit t kontributit.........................
Krkesa aktuale pr jave (njsi) .......................
Koha e prodhimit e krkuar n makinn N34 ..
X
$60
36
$24
40%
2,000
1.0 minuta
Y
$50
35
$15
30%
2,200
0.5 minuta
Makina N34 sht e vlefshme pr 2,400 minuta pr jav, kapacitet i cili nuk sht i mjaftueshm pr t
prbushur krkesn pr t dyja produktet X dhe Y. A duhet q kompania ti fokusoj prpjekjet e saj n produktin X
apo Y?
MK pr njsi t burimit t kufizuar
X
Y
Marxhi i kontributit pr njsi (a) ......................
$24
$15
Burimi i kufizuar i krkuar pr t prodhuar
nj njsi (b).......................................................
1.0 minuta
0.5 minuta
Marzhi i kontributit pr njsi t burimit t
kufizuar (a) (b) ...............................................
$24 pr minut
$30 pr minut
Produkti Y duhet t prodhohet meqnse ai ka marzhn e kontributit m t madh pr njsi t burimit t

kufizuar. Nj minut e kohs s prpunimit n makinn N34 mund t prdoret pr t prodhuar nj njsi t produktit
X, me nj marxh kontributi prej $24,ose 2 njsi produkti Y, me nj marzh kontributi t kombinuar prej $ 30.
N munges t t dhnave t tjera pr tu marr n konsiderat ( t tilla si prmbushja e krkesave t nj

28
konsumatorit t rndsishm), plani m i mir do t jet pr t prodhuar plotsisht sasin e krkuar pr produktit Y
dhe pastaj t prdor ndonj kapacitet t mbetur pr t prodhuar produktin X.
Alokimi i burimeve t kufizuara
Totali i kohs s vlefshme n Mak N34 (a) ...............................
Prodhimi dhe shitjet e planifikuara pr Y ..................................
Koha e krkuar pr t prodhuar nj njsi ...................................
Koha e krkuar pr t prodhuar produkt Y (b)...........................
Koha e vlefshm pr t prodh prod X (a) (b) ..........................
Koha e krkuar pr t prodh nj njsi ........................................
Prodhimi i dhe shitjet e planifikuara pr prod X........................
2,400
2,200
0.5
1,100
1,300
1
minuta
njsi
minuta
minuta
minuta
minut pr
njsi
1,300 njsi
Rezultatet e ndjekjes s planit t mposhtm
Prodhimi dhe shitjet e planifikuar(njsi)...................

Marzhi i kontributit pr njsi ....................................
Marzhi i kontributit total ...........................................
X
1,300
$24
$31,200
Y
2,200
$15
$33,000
Total
$64,200
Vendimi i Zevendsimit t paisjeve.

Paisjet mund t jen jo t prshtatshme teknologjikisht shum m prpara se ato t prishen fizikisht. N mnyr t
ngjashme, vendimi pr t zvndsuar paisjet duhet t mbshtetet n baz t analizs s prfitueshmris sesa n
analizn e dmtimit fizik. Pr ta ilustruar, marrim n kosiderat analizn e zvndsimit t realizuar nga kontabilsti
i nj firme ndritimi. Firma ka n zotrim nj makin q ka nj kosto origjinale prej $90,000 dhe po amortizohet
aktualisht me nj norm $11,000 n vit dhe ka nj amortizim t akumuluar prej $33,000 n vit. Vlera kontabile neto
e makins sht $57,000($90,000-$33,000). Makina ka nj jet t mbetur prej 5 vitesh dhe nj vler t mbetur e
vlersuar prej $2,000. Kostot e puns t lidhura me mbajten e makins (nse makina mbahet) jan $9,000 n vit.
Shoqria ka nj mundsi pr t zvndsuar paisjen ekzistuese me nj makin t re q ofron m shum efienc
duke reduktuar koston e puns n gjysm ($4,500 n vit). Makina e vjetr mund t shitet n kt moment pr
$14,000; makina e re kushton $29,000. Jeta e prdorshme e makins s re sht 5 vite, dhe vlera e mbetur sht
$4,000. kto fakte jan prmbledhur si m posht;
Makina e Vjetr
Kostoja origjinale
Amortizim i akumuluar
$90,000
(33,000)
Vlera Kontabl Neto
$57,000
Vlera e tregut n kt moment

Vlera e mbetur pas 5 vitesh
Shpenzimi vjetor i amortiImit
Shpenzimet operative ($9,000*5
vite)
$14,000
2,000
11,000
Makina e Re
Kostoja e makins s re
Vlera e mbetur (pas 5 vitesh)
Shpenzimet
operative($4,500*5vite)
$29,000
4,000
22,500
45,000
29
Analiza e kostove Relevante.
Hapi i par n procesin e vendimarrjes sht t prcaktojm se cilat kosto relevante do t shfaqen nse makina e
vjetr do t prdoret.
1.
2.
3.
4.
Kostoja origjinale ($90,000), Vlera Kontabile Neto ($57,000), amortizimi i akumuluar ($33,000), dhe
shpenzimi i amortizimit ($11,000) jan mats t ndryshm t nj kostoje q ka ndodhur n nj periudh t
mparshme. Si t tilla, ato paraqesin kosto t zhytura q nuk jan relevante.
Vlera e tregut $14,000 paraqet nj sakrific aktuale q duhet t bhet pr t prdorur makinn ekzistuese.
Me fjal t tjera, nse shoqria nuk e prdor makinn, ajo mund ta shes at pr $14,000. Kjo sht nj
kosto oportune e prdorimit t makins s vjetr dhe kostoja oportune sht relevante pr vendimin e
zvndsimit.
Vlera e mbetur e makins s vjetr redukton koston oportune. Me fjal t tjera, shoqria mund t shes
makinn e vjetr sot pr $14,000 ose mund ta prdor at pr 5 vite dhe ta shes pr $2,000. si rezultat
kostoja oportune e prdorimit t makins pr 5 vite sht $12,000 ($14,000-$2,000). Theksojm se kostoja
oportune pr vit sht $2,400 ($14,000-2,000)/5.
Shuma prej $ 45,000 e shpenzimeve operative do t shfaqen nse makina e vjetr do t prdoret mund t
mnjanohen nse ajo do t zvndsohet. E thn ndryshe, shpenzimet opertive jan relevante.
Hapi tjetr, prcakto se cilat kosto relevante do t shfaqen nse makina e re blihet dhe prdoret.
1.
2.
3.
Kotoja e makins s re paraqet nj sakrific e prfitimeve ekonomike q do t shfaqet nse makina e re do

t bllihet. Pra ajo sht nj kosto relevante.
Vlera e mbetur redukton koston e blerjes s makins s re. Edhe pse makina e re kushton $29,000, nj
pjes e ksaj shume ($4,000) do t mbulohet n fund t pes viteve. Pra, kostoja relevante e blerjes s
makins s re sht $25,000 ($29,000-$4,000).
Shuma $22,500($4,500*5) e shpenzimeve operative do t shfaqet nse blihet makina e re; mund t
mnjanohej nse makina e re nuk blihet.
Kostot relevante pr dy makinat jan prlbedhur si m posht:

Makina e Vjetr
Kostoja oportune
$14,000
Makina e Re
Kostoja e makins s re
$29,000
Vlera e mbetur
Shpenzimet operative
Total
Vlera e mbetur
Shpenzimet operative
Total
(4,000)
22,500
$47,000
(2,000)
$45,000
$57,000
Analiza sygjeron se shoqria duhet t blej makinn e re pr shkak se ajo na jep koston m t ult relevante. E then
ndryshe, kostoja prej $57,000 e prdorimit t makins s vjetr mundet t mnjanohet duke shfaqur nj kosto prej
$47,000 e nevojshme pr t bler makinn e re. Gjat pes viteve firma do t kursej $9,500($57,000-$47,500) nga
blerja e makins s re.
Kostot relevante pr vemdimarrje (teori)

1 far sht nj kosto relevante?
30
1 Nj kosto relevante sht nj kosto q ndryshon n total ndrmjet arlternativave n nj vendim.
2 Prcakto termat e mposhtm: kosto rritse, kosto oportune, dhe kosto e zhytur.
2 Nj kosto rritse (ose prfitim) sht ndryshimi n kosto (ose prfitim) q do t rezultoj nga disa veprime t
propozuara. Nj kosto oportune sht prfitimi q sht humbur ose sakrifikuar n eleminimin e disa alternativave
veprimi. Nj kosto e zhytur sht nj kosto q ka ndodhur tashm dhe q nuk mund t ndryshohet.
3 A jan kostot variabl gjithmon relevante? Shpego.
3 Jo kostot variabl jan kosto relevante nse ato ndryshojn n total ndrmjet alternativave n konsiderat.
4 Kostot e zhytura jan t thjeshta pr tu prcaktuar-ato jan thjesht kostot fikse t lidhura me nj vendim A jeni
dakord? Shpjego.
4 Jo, jo t gjitha kostot fikse jan t zhytura- vetm ato pr t cilat kosto sht shkaktuar tashm n mnyr t
pakthyeshme. Nj kosto variabl mund t jet nj kosto e zhytur, nse ajo ka ndodhur tashm.
5 Kostot variabl dhe kostot diferenciale nnkuptojn t njjtn gj A jeni dakord? Shpjego.
5 Jo, nj kosto variabl sht nj kosto q varion n shumn totale n proporcion direkt me ndryshimet n nivelin e
aktivitetit. Nj kosto diferenciale mat diferencat n kosto ndrjmet dy alternativave. Nse niveli i aktivitetit sht i
njjt pr t dyja alternativat, kosto variabl do t jet e pandikuar dhe do t jet jorelevante.
6 T gjitha kostot e ardhshme jan relevante n vendimarrje. A jeni dakord? Pse?
6 Jo. Vetm ato kosto t ardhshme q ndryshojn ndrmjet alternativave q jan n konsiderat jan relevante.
7 Kompania Prentice po shqyrton shkurtimin e nj nga linjave t saj t produktit. far kostosh t linjs s produktit
do t jen relevante pr vendimin? Jo relevante?
7 Vetm ato kosto q mund t mnjanohen si rezultat i shkurtimit t linjs s produktit jan relevante n vedim.
Kostot q nuk ndryshojn pavarsisht nse linja mbahet ose ndrpritet jan jo relevante.
8 Nse nj linj produkti po gjeneron humbje, ather ajo duhet t shkutohet, A jeni dakord? Shpjego.
8 Jo medoemos. Nj humbje e dukshme mund t jet rezultat i kostove t prbashkta t alokuara ose t kostove t
zhytura q nuk mund t eleminohen nse linja e produktit shkurtohet, nj linj produkti duhet t shkurtohet vetm
nse marzhi i kontibutit q do t humbet si rezultat i shkurtimit t linjs sht m i vogl se kostot fikse q mund t
eleminohen. Edhe n kt situat mund t ket argumenta pro mbajtjes s linjs s produktit nse prania e saj
promovon/nxit shitjet e produkteve t tjera.
9 Cili sht rreziku n alokimin e kostove fikse t prbashkta npr linjat e produkteve ose segmenteve t tjera t
nj organizate?
9 Alokimi i kostove fikse t prbashkta mund ta bj linjn e produktit (ose segmentin tjetr) t duket si
jofitimprurs, ndrkoh q n fakt ai mund t jet fitimprurs.
31
10 Si shfaqet kosto opportune n vendimin prodho ose bli?
10 Nse nj kompani vendos t prodhoj nj pjes brenda prkundrejt blerjes s saj nga nj furnitor i jashtm,
ather nj pjes e kapaciteteve prodhuese t kompanis duhet t prdoren pr t prodhuar pjesn. Kosto oportune e
kompanis matet nga prfitimet q mund t merreshin nga alternativa m e mir e prdorimit t kapaciteteve
prodhuese.
11 Jep t paktn katr shembuj t kufizimeve t mundshme.
11 do burim q krkohet pr t prodhuar produktet dhe t drgoj at n duart e klientve mund t jet nj
kufizim. Disa shmbuj jan koha e makinerive, koha e puns direkte, siprfaqja e repartit t prodhimit, materialet
direkte, kapitali ivenstues, koha e mbikqyrjes, dhe hapsira magazinuese. Megjithse nuk sht prmendur n tekst,
kufizimet mundet gjthashtu t jen t paprekshme dhe shpesh kan formn e nj politike formale dhe jo formale q
ndalon organizatn n progresimin e mtejshm t qllimeve t saj.
12 Si mundet q lidhja e marzhit t kontributit t produkteve me shumn e burimit t kufizuar q ato konsumojn t
ndihmoj t maksimizoj fitimet e saj?
12 Duke supozuar q kostot fikse nuk ndikohen, fitimet maksimizohen kur marzhi i kontributit total maksimizohet.
Nj kompani mund t maksimizoj marzhin e saj t kontributit duke u fokusuar n produktet me shumn m t
madhe t marzheve t kontributeve pr njsi t burimit t kufizuar.
13 Prcakto termat e mposhtm: produkte t prbashkta, kosto t prbashkta, dhe pika e ndarjes:
13 Produktet e prbashkta jan dy ose m shum produkte q prodhohen nga nj input i prbashkt. Kostot e
prbashkta jan kostot q shfaqen deri n pikn e ndarjes. Pika e ndarjes sht pika n procesin e prodhimit ku
produktet e prbashkta mund t njihen si produkte individuale.
14 Nga nj pik pamje vendimarrje, a duhet q kostot e prbashkta t alokohen npr produktet e prbashkta?
14 Kostot e prbashkta nuk duhet t alokohen n produktet e prbashkta. Nse kostot e prbashkta alokohen n
produktet e prbashkta, ather menaxhert mund t mendojn se ato jan kosto t eleminueshme t produkteve
prfundimtare. Kshtu, kur marrim vendime pr produktet prfudimtare, kostot e prbashkta jan jo t
mnjanueshme dhe jan jo relevante.
15 far guide duhet t prdoret kur prcaktojm nse nj produkt i prbashkt duhet t shitet n pikn e ndarjes
ose t prpunohet m tej?
15 Pr sa koh q t ardhurat shtes nga prpunimi i mtejshm tejkaloj kostot shtes t prpunimit t mtejshm,
produkti duhet t prpunohet m tej.
16 Kompanit arjrore n disa raste iu ofrojn mime t reduktuara gjat ditve t caktuara t javs antarve t
familjes s biznesmenit nse ato shoqrojn at gjat udhtimit. Si hyn koncepti i kostos relevante n vendimin nga
kompania ajrore q t ofroj mime t reduktuara t ktij lloji?
16 Shumica e fluturimeve jan ose kosto t zhytura, ose kosto q nuk varen nga numri i pasagjerve n udhtim.
Amortizimi i flots ajrore, pagat e personelit n tok dhe ajr, dhe kostot e karburantit, pr shmembull, jan t njjta
32
kur ftuturimi sht plot apo pothuajse bosh. Prandaj, shtimi i m shum pasagjerve me mime t redukturara n
dit t caktuara t javs kur vendet mund t jen bosh mund t shtoj shum pak kostot totale t flutirimit, por mund
t rris shum kontributin dhe fitimin total.
Ushtrim 1 Identifiko kostot relevante
Nj numr kostosh jan listuar n faqen tjetr q mund t jen relevante n vendimet e marra nga menaxhimi i
Poulsen & Sooner A/S, nj prodhues Danez mobiljesh.
Rasti 1
a.
b.
c.
d.
e.
Jo
Zri
Relevante Relevante
T ardhura nga shitjet ................................................................................
Materiale direkte ........................................................................................
Pun direkte ...............................................................................................
Rasti 2
Relevant
Jo Relevante
Shpp prodhimit variabl ............................................................................

Vlera kontablMakina model A3000.....................................................
f.
Vlera e shtijes Makina model A3000.....................................................
g.
h.
i.
j.
k.
l.
Amortizimi Makina model A3000.........................................................

Vlera e tregutMakina model B3800 (kosto) ..........................................
Shpp prodhimit fikse.................................................................................
Shpenzimet e shitjes variabl.....................................................................
Shepzimet e shitjes fikse............................................................................
Shpenzimet e prgjthshme administrative .................................................
Krkohet:
Vendos X n kolonn e prshtatshme pr t treguar nse do njsi ht relevante ose jo n situatat e mposhtme.
Krkesa 1 lidhet me rastin 1 m lart, dhe krkesa 2 lidhet me rastin 2. Konsideroni dy rastet n mnyr t pavarur.
1. Kompania operon n kapacitet t plot dhe nj makin A3000 model i vjetr sht kufizim pr kompanin.
Menaxhimi por shqyrton blerjen e nj modeli t ri B3800 pr ta prdorur duke e shtuar prve makins aktuale
A3000. Makina e vjetr model A3000 do t vazhdoj t prdoret me kapacitet t plot si m prpara, me
modelin e ri B3800 t prdoret pr t zgjeruar prodhimin. Rritja n volum do t jet e mjaftueshme q t krkoj
rritje n shpenzimet e shitjes fikse dhe n shpenzimet e prgjithshme administrative, por jo n shpenzimet e
prgjithshme t prodhimit.
2. Makina model i vjetr A3000 nuk sht kufizim pr kompanin, por menaxhimi po shqyrton mundsin e
zvendsimit t saj me nj model t ri B3800 pr shkak t kursimeve t mundshme n koston e materialeve
direkte me makinn e re. Modeli A3000 do t shitet. Ky ndryshim nuk do t ket efekt n prodhim apo shitje,
prve disa kursimeve n koston e materialeve direkte pr shak t nj humbje m t vogl.
33
Zgjidhja Ushtrimi 1
Rasti 1
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Zri
Relevante Jo Relevante
Relevante
X
T ardhura nga shitjet.................................................................................
X
X
X
Pun direkte................................................................................................
h.
i.
j.
k.
l.
Jo Relevante
X
X
X
Shpp prodhimit variabl .............................................................................
X
Vlera kontablMakina model A3000 .....................................................
X
Vlera e shtijes Makina model A3000 .....................................................
g.
Rasti 2
X
Amortizimi Makina model A3000 .........................................................
Vlera e tregutMakina model B3800
X
(kosto)
X
Shpp prodhimit fikse .................................................................................
X
Shpenzimet e shitjes variabl .....................................................................
X
Shepzimet e shitjes fikse ............................................................................
Shpenzimet e prgjthshme
X
administrative .............................................................................................
X
X
X
X
X
X
X
Ushtrimi 2 Heqja/shkutrimi apo mbajtja e nj segmenti

Jackson County shrbime pr t moshuarit sht nj organizat jo ftiimprurse e zhvilluar pr t ofruar shrbime
esenciale pr personat e moshuar q jetojn n shtpit e tyre brnda zons s JacksonCountry. Tre shrbime
ofrohen pr t moshuarit infermier n shtpi (home nursing) , vakte n shtpi (meals on heels), dhe
ruajtje/mirmbajtje shtpie (housekeeping). N programin e infermierit/shrbim shndetsor n shtpi, infermiert
vizitojn t moshuarit periodikisht pr t kontrolluar shndetin e prgjithshm dhe pr t performuar teste t
krkuara nga mjekt e tyre. Progami vakte n shtpi drgon nj vakt t ngroht nj her n dit pr secilin t
moshuar t regjistruar n program. Shrbimi i mirmbajtjes s shtpis ofron shrbimin e pastrimit dhe
mirmbajtjes javore t shtpis. T dhnat pr t ardhurat dhe shpenzimet pr vitin e mparshm jan si m posht:
Infermier n Vakte n
Mirmbajtje
Totali
shtpi
shtpi
shtpie
$900,000
$260,000
$400,000
$240,000
T ardhurat .................................................................................................
490,000
120,000
210,000
160,000
Minus shpenzimet variabl ........................................................................
410,000
140,000
190,000
80,000
Marzhi i kontributit ....................................................................................
Minus shpenzimet fikse t gjurmueshme:
68,000
8,000
40,000
20,000
Amortizmi ..............................................................................................
42,000
20,000
7,000
15,000
Sigurimi i detyrimit ................................................................................
Paga e administratorit t
115,000
40,000
38,000
37,000
programit ................................................................................................
Shpenzime t prgjithshme
180,000
52,000
80,000
48,000
admin*
405,000
120,000
165,000
120,000
Totali i shpenzimeve fikse..........................................................................
34
$ 5,000
$ 20,000
$ 25,000
E ardhura neto (humbja) ............................................................................
$ (40,000)
*Alokuar n baz t t ardhurave t programit

Shefi i administrimit t kompanis, Judith Miyama, sht shqetsuar pr financat e organizats dhe po merr n
konsiderat q ardhura neto prej $5,000 vitin e kaluar sht shum e dobt. (rezultatet e vitit t kaluar ishin shum
t ngjashme me rezultatet pr vitet e mparshme dhe jan prfaqsuese t asaj q do t pritej n t ardhmen). Ajo
ndjen q organizata duhet t ndrtoj rezervat saj financiare me nj ritm m t shpejt n mnyr q t prgatis
pr recesionin tjetr t pamnjanueshm. Pasi pa raportin e msiprm, Z Miyama pyeti pr nj informacion m t
detajuar mbi pranueshmrin financiare ose ndoshta ndrprerjen e programit t mirmbajtjes s shtpis.
Shpenzimi i amortizimit pr mbajtjet e shtpive sht pr nj kamion t vogl q prdoret pr t transportuar
shrbyesit dhe pasijet e tyre nga njra pun te tjetra. Nse programi do t ndrpritet, ather kamioni do ti dhurohet
nj organizate jo fitimprurse. Llogaritjet e amortizimit supozojn nj vler t mbetur zero. Asnj nga shpenzimet e
prgjithshme administrative nuk do t mnjanohet nse programi i mirmbajtjes s shtpis do t shkurtohet, por
sigurimi i detyrimiet dhe paga e administratorit t programit jan shpenzime t mnjanueshme.
Krkohet:
1. A duhet q program i mirmbajtjes s shtpis t ndrpritet? Shpjego. Trego llogaritjet pr t mbshtetur
prgjigjjen tuaj.
2. Riparaqit t dhnat e msiprme n nj format q do t ishte m i prdorshm pr menaxhimin n
pranueshmrin afatgjat financiare t shrbimeve t ndryshme.
Zgjidhja Ushtrimi 2 (30 minuta)
1.
Jo, programi i mirembajtjes s shtpis nuk duhet t ndrpitet. Aktualisht ai po gjeneron nj marzh
segmental pozitiv dhe sht, sigurisht, duke siguruar nj shrbim t vlefshm pr t moshuarit. Llogaritjet
pr t suportuar kt konkluzion paraqiten si m posht:
Marzhi i kontributit i humbur nse program i mirmbajtjes s

shtpis shkurtohet.....................................................................................
Kostot fikse q mund t eleminohen:
$15,000
Sigurimi i detyrimit....................................................................................
37,000
Paga e administratorit t programit............................................................
Ulja/rnja n t ardhurat neto operative pr organizatn si e tr. ................
$(80,000)
52,000
$(28,000)
Amortizimi i kamionit sht nj kosto e zhytur dhe kamioni nuk ka vler t mbetur meqnse ai do ti dhurohet nj
ortanizate tjetr. Shpenzimet e prgjithshme administrative jan alokuar dhe asnj nga ato nuk mund t eleminohet
nse program shkurtohet; kshtu nuk sht relevante pr vendimin.
Nj rezultat i njjt mund t merret me analizn alternative m posht:
Totali nse
mirmbajtja e
Totali aktual shtpise hiqet
$900,000
$660,000
T ardhurat .................................................................................................
490,000
330,000
Diference: Rritja
n t ardhurat
neto operative
ose (Rnja)
$(240,000)
160,000
35
410,000
330,000
68,000
68,000
Amortizimi* ...........................................................................................
42,000
27,000
115,000
78,000
Paga e administratorit t programit ........................................................
180,000
180,000
Shpp administrative................................................................................
405,000
353,000
Shpenzimet totale fikse ..............................................................................
$ 5,000
$(23,000)
T ardhurat neto operative (humbja)..........................................................
(80,000)
0
15,000
37,000
0
52,000
$ (28,000)
*Prfshin humbjen e alokuar n mnyr proporcionale t shitjes s kamionit nse ai i dhurohet nj shoqate
bamirse.
2 Pr ti dhn administratorit nj pamje m t qart t vlefshmris financiare t seclit prej programeve t
kompanis, shpenzimet e prgjithshme administrative nuk duhet t alokohen. Ajo sht nj kosto e
prbashkt q duhet t zbritet nga marzhi total i segmentit t programit. Nj pasqyr t ardhurash q paraqet
m mir t ardhurat e segmentit do t ishte:
Infermieri n Vaktet n Mirmbajtja
Totali
shtpi
shtpi
e shtpis
$900,000
$260,000
$400,000
$240,000
T ardhurat .................................................................................................
490,000
120,000
210,000
160,000
410,000
140,000
190,000
80,000
68,000
8,000
40,000
20,000
Amortizimi* ...........................................................................................
42,000
20,000
7,000
15,000
Paga e administratorit t
115,000
40,000
38,000
37,000
programit ................................................................................................
Shpenzimet totale fikse t
225,000
68,000
85,000
72,000
ndjekshme (traceable) ................................................................................
185,000
$ 72,000
$105,000
$ 8,000
Marzhi i segmentit t programit ................................................................
Shpenzim i prgjithshm
180,000
administrativ ..............................................................................................
$ 5,000
E ardhura neto operative (humbja) ............................................................
Ushtrimi 3 Vendimi prodho ose bli nj komponent
Climate-Controll, Inc. prodhon nj varietet t paisjeve ngrohse dhe kondicionuese t ajrit. Kompania po prodhon
aktualisht t gjith komponentt e krkuar. Nj furnitor i jashtm ka ofruar pr ti shitur nj termostat ClimateControl pr nj mim prej $20 pr njsi. Pr ta vlersuar kt ofert, Climate-Control, Inc. ka mbledhur
informacionin e moshtm q ka lidhje me kostot e saj t prodhimit t termostatit brnda kompanis:
1
.
Kostot
diferenciale pr
15,000 njsi
njsi
n vit
Prodho
$ 6
$ 90,000
8
120,000
Pune direkte ...............................................................................................
36
1
15,000
Shpp variabl .............................................................................................
1
5*
75,000
Shpp fikse, t ndjekshme ..........................................................................
10
150,000
Shpp fikse, t prbashkta..........................................................................
$30
$450,000
Kosto totale ................................................................................................
*40% jan t ardhurat (paga) e supervizorit t prodhimit; 60% amortizimi i paisjes speciale (nuk ka vler e
realizueshme)
Krkohet:
1. Duke supozuar se kompania nuk ka alternative tjetr pr prdorim t kapaciteteve prodhuese q tashm
prdoren pr t prodhuar termostatin, a duhet q oferta e furnitorit t jashtm t pranohet? Trego t gjitha
llogaritjet.
2. Supozo se nse termotatet blihen, Climate Control Inc, mund t prdor kapacitetin e lir pr t lanuar nj
produkt t ri. Marzhi segmental i produktit t ri do t jet $65,000 pr vit. A duhet Climate Control Inc, t
pranoj ofertn pr t bler termostatin nga furnitori i jashtm pr $20 secili? Trego llogaritjet.
Zgjidhja e Ushtirmit 3 (30 minuta)
1.
1
.
Kostot
diferenciale pr
njsi
15,000 njsi
Prodho
Bli
Prodho
Bli
$20
$300,000
Kosto e blerjes............................................................................................
$ 6
$ 90,000
8
120,000
Pun direkte ...............................................................................................
1
15,000
Shpp variabl .............................................................................................
1
2
30,000
Shpp fikse, t ndjekshme ..........................................................................
0
0
0
0
Shpp fikse, t prbashkta..........................................................................
$17
$20
$255,000
$300,000
Kosto totale ................................................................................................
$3
$45,000
Diferenca n favor t prodhimit t pjesve ................................................
Vetm pagat e supervizorit t prodhimit mund t mnjanohet nse pjest blihen. Vlera
kontabl e mbetur e paisjes s veant sht nj kosto e zhytur; kshtu, shpenzimi i
amortizimit prej $3 pr njsi nuk sht relevant pr kt vendim. Bazuar n kto t
dhna, kompania duhet t mos e pranoj ofertn dhe duhet t vazhdoj t prodhoj pjest
brenda.
2.
2
.
Prodho
Kosto e blerjes (pjesa 1).............................................................................
$255,000
Kosto e prodhimit (pjesa 1)........................................................................
65,000
Koto oportunemarzhi i segmentit i humbur n linjn e
Bli
$300,000
37
re t produktit t mundshme.....................................................................
$320,000
Kosto totale ................................................................................................
$300,000
$20,000
Diferenca n favor t blerjes nga furnitori i jashtm .................................
Kshtu, kompania duhet t pranoj oferten dhe blej pjest nga nj furnitor i jashtm.
Ushtrimi 4 Vlersimi i porosive t veanta

Miyamoto Jeelers po konsideron nj porosi t veant pr 10 byzylyqe t ndrtuara me dor pr tu dhn si
dhurata antarve t nj mbrmje martese. mimi normal i shitjes t nj byzylyku ari sht $389.95 dhe kostoja e
tij pr njsi sht $264.00 si sht treguar m posht:
Materiale direkte ................................................................................
143.00
Pun direkte........................................................................................
86.00
Shpenzime t prgjithshme prodhimi.................................................
35.00
Totali i kostove variabl.........................................................................
$264.00
Pjesa m e madhe e shpenzimeve t prgjthshme t prodhimit sht fikse dhe e pandikuar nga ndryshimet n sasin
e prodhuar t bizhuterive n nj periudh t caktuar. Megjithat, $7 prej shpenzimeve t prgjithshme sht variabl
n lidhje me numrin e byzylyqeve t prodhuara. Klienti q sht i interesuar pr porosin speciale pr byzylyqe
krkon nj gdhendje t aplikuar te byzylyqet. Kjo gdhendje do t krkoj material shtes q kushton $6 pr byzylyk
dhe do t krkoj blerjen e nj paisje t veant me kosto $465 q nuk do t ket prdorim tjetr mbasi porosia
speciale t jet prfunduar. Kjo porosi nuk do t ket efekt n shitjet e rregullta t kompanis dhe porosia mund t
prmbushet duke prdorur kapacitetin ekzistues pa ndikuar tek porosit e tjera.
Krkohet:
far efekti do t ket pranimi i porosie n t ardhurn neto operative t kompanis nse mimi special prej
$349.95 ofrohet pr byzylyk t ksaj porosie? A duhet t pranohet porosia speciale tek ky mim?
Ushtrimi 4 Zgjidhje (15 minuta)
Vetm t ardhurat dhe kostot rritse (incremental) jan relevante. N vecanti, vetm shpenzimet e prgjithshme t
prodhimit variabl dhe kostoja e paisjes speciale jan shpenzime t prgjithshme relevante n kt situat.
Shpenzimet e tjera t prgjithshme t prodhimit jan fikse dhe nuk ndikohen nga vendimi.
Pr
Njsi
T ardhurat shtes ......................................................................................
$349.95
Kostot shtes:
Kostot variabl:
Materiale direkte.................................................................................
143.00
Pun direkte ........................................................................................
86.00
Shpp variabl ......................................................................................
7.00
Gdhendja speciale...............................................................................
6.00
Totali i kostove variabl .........................................................................
$242.00
Kostot fikse:
Total
10 byzylyqe
$3,499.50
1,430.00
860.00
70.00
60.00
2,420.00
38
Blerja e paisjes speciale ......................................................................
Totali i kostove rritse (shtes) ..................................................................
E ardhura neto operative shtes .................................................................
465.00
2,885.00
$ 614.50
Edhe pse mimi pr porosin speciale sht posht mimit t rregullt t kompanis pr nj njsi t till, porosia
speciale do t shtoj t ardhurat neto operative dhe duhet t pranohet. Ky konkluzion nuk do t ndiqet medoemos
nse porosia speciale ndikon mimin e shitjes s rregullt t byzylyqeve ose nse ajo krkon prdorimin e nj burimi
t kufizuar.
Ushtrimi 5 Prdorimi i burimeve t kufizuara
Kompania Banner prodhon tre produkte A, B, dhe C. mimi i shitjes, kostot variabl, dhe marzhi i kontributit pr
nj njsi pr secilin produkt jan paraqitur si m posht.
A
B
C
$60 $90 $80
mimi i shitjes ............................................................................................
Kostot variabl:
27
14
40
12
32
16
Pun direkte................................................................................................
3
8
4
Shpp variabl..............................................................................................
42
54
60
Totali i kostove variabl .............................................................................
(1) Marzhi i kontributit pr njsi......................................................................
$18 $36 $20
(2) Raporti i marzhit t kontributit...................................................................
30% 40% 25%
Pr shkak t nj greve n fabrikn e njrit prej konkurentve, krkesa pr produktet e kompanis ka kaluar
kapacitetin e saj t prodhimit. Menaxhimi po prpiqet t prcaktoj se cilin produkt/(e) do t prqndrohet n javn
tjetr pr prbushjen e porosive t prapambetura. Kosto e puns direkte sht $8 pr or, dhe vetm 3,000 or pun
jan t vlefshme do jav.
Krkohet:
1. Llogarisni shumn e marzhit t kontributit q do t prfitohet pr or ose pun direkte t shpjeguar pr
secilin produkt.
2. N cilt porosi do t prqndroheni pr t prodhuar javs tjetr-porosit pr produktin A, produktin B, apo
produktin C? Trego llogarijtet.
3. Duke paguar paga overtime (jasht orarit), m shum se 3,000 or pune direkte mund t jen t vlefshme
javs tjetr. Deri n far shum duhet t paguaj kompania pr or pune direkte n kohn e puns jasht
orarit prsa koh ka krkes t paprmbushur pr t tre produktet? Shpjego.
Zgjidhje:
1.
A
B
C
(1) Marzhi i kontributit pr njsi......................................................................
$18 $36 $20
(2) Kosto e puns direkte pr njsi ..................................................................
$12 $32 $16
(3) Kosto e puns direkte pr or.....................................................................
8
8
8
(4) Or PD t krkuara pr njsi (2) (3)........................................................
1.5 4.0 2.0
$12 $ 9 $10
Marzhi i kontributit pr or pune direkte (1) (4).....................................
39
2. Kompania duhet t prqndroj kohn e saj t puns n prodhimin e produktit A:

A
B
$12
$9
Marzhi i kontributit pr or PD ..................................................................
3,000
3,000
Or PD t vlefshme ....................................................................................
$36,000
$27,000
Marzhi i kontributit total ............................................................................
C
$10
3,000
$30,000
Edhe pse produkti A ka marzhin e kontributit m t vogl pr njsi dhe raportin e dyt n marzhin e kontributit,
ai ka marzhin e kontributit m t lart pr or t puns direkte. Meqnse koha e puns duket t jt nj kufizim
pr kompanin, ky mats duhet t udhzoj menaxhimin n vendimet e tij t prodhimit.
3 Shuma q kompania Banner duhet t paguaj n mbikohn e puns pr pun direkte shtes varet nga mnyra
sesi puna do t prdoret. Nse ka porosi t paprmbushura pr produkte, Banner duhet ta prdor kohn
shtes pr t prodhuar porosit e paprmbushura t produktit A. do or pune direkte gjeneron $12 kontribut
mbi koston e zakonshme t puns direkte. Prandaj, Banner duhet t paguaj deri n $20 pr or (paga
normale prej $8 plus marzhin e kontributit pr or $12) pr koh pune shtes, por sigurisht q do t
preferonte t paguante pak m pak. Limiti i siprm prej $20 pr or t puns direkte sinjalizon pr
menaxhert sa t vlefshme jan ort e puns shtes pr kompanin.
Nse e gjith krkesa pr produktin A sht prmbushur, Kompania Banner duhet t prdor do or shtes
t puns direkte pr t prodhuar produktin C. n kt rast, kompania do t jet e gatshme t paguaj deri n
$18 pr or (paga e zakonshme $8 plus $10 marzhi i kontributit pr or pr produktin C) pr t prodhuar m
shum produkt C.
Gjithashtu, nse e gjith krkesa pr t dy produktet B dhe C sht prmbushur, or shtes pune duhet t
prdoren pr t prodhuar produktin B. n kt rast, kompania duhet t jet e gatshme t paguaj deri n $17
pr or pr t prodhuar produktin B.
Ushtrimi 6 Shit ose Prpuno m tej
Kompania Solex prodhon tre pordukte nga nj input i prbashkt n nj operacion prpunimi t prbashkt.
Kostot e prbashkta t prpunimit deri n pikn e ndarjes jan n total $100,000 pr vit. Kompania shprndan
kto kosto tek produkti i prbashkt n baz t vlers s tyre t shitjes tek pika e ndarjes. Vlera e shitjes n
pikn e ndarjes pr secilin produkt sht si m posht: produkti X, $50,000, produkti Y, $90,000, dhe produkti
A, $60,000.
do produkt mund t shitet n pikn e ndarjes ose t prpunohet m tej. Prpunimi i mtejshm nuk krkon
kapacitete t veanta prodhuese. Kostot shtes t prpunimit dhe vlera e shitjes mbas prpunimit t mtejshm
pr secilin produkt (n nj baz vjetore) jan treguar m posht:
Produkti X
Produkti Y
Kostot shtes t
prpunimit
$35,000
$40,000
Vlera e shitjes
$80,000
$150,000
40
Produkti Z
$12,000
$75,000
Ushtrimi 6 Zgjidhja (10 minuta)

Vlera e shitjes mbas prpunimit t
mtejshm
Vlera e shitjes mbas piks s ndarjes
T ardhurat shtes
Kosto e prpunimit t mtejshm
Fitimi shtes (humbja)
Produkti X
Produkti Y
Produkti Z
$80,000
50,000
30,000
35,000
$(5,000)
$150,000
90,000
60,000
40,000
20,000
$75,000
60,000
15,000
12,000
3,000
Produktet Y dhe Z duhet
t prpunohen me tej, por jo produkti X.
Ushtrimi 7 Identifikimi i kostove relevante

Stiv sapo sht kthyer nga peshkimi i salmonit. Ai ishte me fat n kt udhtim dhe u kthye n shtpi me dy
salmon. Gruaja e Stiv, endy, nuk e plqen peshkimin, dhe kshtu kurajon Stiv-in pr udhtime t mtejshme
peshikimi, ajo i ka paraqitur atij t dhnat e mposhtme. Kosto pr udhtim peshkimi sht bazuar n nj mesatare
prej 10 udhtimesh peshkimi pr vit.
Kostot pr udhtim peshkimi:
Amortizimi i varks s peshkimit* (amortizimi vjetor i $1,500/10
udhtime)
Taksa pr vendiv e parkimit t varks (renta vjetore/10 udhtime) ..............
Shpenzimet pr paisjet e peshkimit, prve karremave (shpenzimet vjetore
$200/10 udhtime).....................................................................................
Karremat
Liensa e peshkimit (liensa vjetore prej $40/10 udhtime) ........................
Karburant dhe mirmbajtje e varks gjat udhtimit ....................................
Ushqim i konsumuar gjat udhtimit ...........................................................
Totali i kostove pr udhtim peshkimi ..........................................................
Kosto pr salmon ($334/2 salmon) ............................................................
$150
$120
$20
7
4
25
8
$334
$167
*Kosto origjinale e varks sht $15,000. Ajo ka nj jet t dobishme prej 10 vitesh, mbas s cils ajo nuk do t
ket vler t mbetur. Varka nuk krkon mirmbajtje , por ajo bhet m pak e dshirueshme kur vjetrohet.
Krkohet:
1. Duke supozuar se udhtimi i peshkimit t salmonit q sapo ka prfunduar Stiv sht tipik, far kostosh jan
relevante pr nj vendim nse ai duhet t shkoj n nj udhtim tjetr kt vit?
2. Suposojm se n udhtimin tjetr t peshkimit Stiv sht me fat dhe kap tre salmon n t njjtn koh q
atij iu desh pr t kapur dy salmon n udhtimin e tij t fundit. Sa do ta ket koston salmon i tret i kapur?
Shpjego.
3. Diskuto kostot q jan relevante n nj vendim nse Stiv duhet t heq dor nga peshkimi.
41
Zgjidhje Ushtrimi-7 (30 minuta)

1. Kostot relevante pr udhtim peshkimi do t jen:
$25
Karburant dhe mirmbajtje e vaks...............................................................
8
Ushqim gjat udhtimit* ...............................................................................
7
Karremat e peshkimit ....................................................................................
$40
Totali
* Ushqimi i konsumuar gjat udhtimit mund t mos jet i gjithi relevant. Edhe nse Stiv
nuk do t shkoj n udhtim, ai prap duhet t haj. Shuma me t ciln kosto e
ushqimit gjat udhtimit tejkalon koston e ushqimit q ai do t konsumonte normalisht
do t jet shuma relevante.
Kostot e tjera jan t zhytura n momentin n t cilin merret vendimi pr t shkuar n
nj udhtim tjetr pershkimi.
2. Nse ai peshkon pr t njjtn kohzgjatje si bri n udhtimin e kaluar, t gjitha kostot e tij ka gjasa q t jen
t njjta ashtu si ishin n udhtimin e fundit. Kshtu q, n t vrtet nuk i kushton asgj pr t kapur peshkun
e fundit. Kostot realizohen n t vrtet n mnyr q ai t jet n gjendje pr t kapur peshk dhe do t jen t
njjta nse kapet nj, dy, tre, ose nj dyzin me peshq kapen. Ajo q kushton sht peshkimi (udhtimi i
peshkimit), dhe jo kapja e peshqve. T gjitha kostot jan pothuajse fikse n lidhje me numrin e peshqve t kapur
gjat do udhtimi peshkimi, prve ndoshta kostove t karremave.
3. N nj vendim nse duhet hequr dor nga peshkimi prfundimisht, pothuajse t gjitha kostot e listuara nga
gruaja e Stiv jan relevante. Nse ai nuk peshkon, ai nuk ka nevoj pr t paguar taksn e parkimit t varks,
paisjet e reja t peshkimit, nj liens pershkimi, karburantin dhe mirmbajtjen, ushqimin me vete, apo
karremat. N shtim, ai do t jet n gjendje pr t shitur varkn, parat e s cils do t konsiderohen relevante
n kt vendim. Kostoja origjinale e varks (mimi i blerjes), q sht nj kosto e zhytur, nuk do t jet
relevante.
Kto tre krkesa ilustrojn natyrn dredharake t kostove. Nj kosto q sht relevante nj nj situat mund t
jet jorelevante n situatn tjetr. Asnj nga kostot nuk sht relevante kur ne llogarisim koston e kapjes s nj
peshku t caktuar; disa prej tyre jan relevante kur ne llogarisim koston e nj udhtimi peshkimi; dhe pothuajse
t gjitha prej tyre jan relevante kur ne marrim n konsiderat koston e mos heqjes dor nga peshkimi. Ajo q
sht edhe m shum konfuzuese sht q endy sht korrekte; kosto mesatare pr salmon sht $167, edhe
pse kosto e kapjes t donjrit prej peshqve n thelb sht zero.
Ushtrimi 8 Shkurtimi ose mbajtja e nj segmenti
Boules Home Ceter, nj kompani shitjesh me pakic, ka dy departamente, Banjo dhe Guzhina. Pasqyra e t
ardhurave mujore m e fundit sipas formatit t kontributit paraqitet si m posht:
Totali
Departamentet
42
Banjo
$5,000,000
$1,000,000
Shitjet
1,900,000
300,000
Shpenzimet variabl ...................................................................................
3,100,000
700,000
2,700,000
900,000
Shpenzimet fikse ........................................................................................
$ 400,000
$(200,000)
E ardhura neto operative (humbja) ................................................................
Guzhina
$4,000,000
1,600,000
2,400,000
1,800,000
$600,000
Nj studim tregon se $370,000 prej shpenzimeve fikse q i ngarkohen departamentit t Banjos jan kosto t zhytura
ose jan kosto t shprndara q do t vazhdojn edhe nse departamenti i Banjos do t shkurtohet. N shtim,
eleminimi i departamentit t Banjos do t rezultoj n nj ulje prej 10% n shitjet e departamentit t Guzhins.
Krkohet:
Nse departamenti i banjs shkurtohet, cili do t jet efekti n t ardhurn neto operative t kompanis si nj e tr?
Zgjidhja ushtrimi 8
1. Marzhi i kontributit i humbur nse departamenti i Banjs shkurtohet:
I humbur nga departamenti i Banjs ...................................................................
I humbur nga departamenti i Guzhins (10% $2,400,000)..............................
Totali i marzhit t kontributit t humbur ................................................................
Minus kotot fikse t shmangshme ($900,000 $370,000) ....................................
Ulja n t ardhurn neto operative..........................................................................
$700,000
240,000
940,000
530,000
$410,000
Ushtrimi 9 Prodho ose bli nj komponent

Pr shum vite kompania Diehl ka prodhuar nj pjes t vogl elektrike q ajo prdor n prodhimin e linjs s saj
standard pr traktor diesel. Kosto pr njsi produkti pr pjesn, bazuar n prodhimin e nj niveli prej 60,000
njsish pr vit, sht si m posht:
Pr pjes
Totali
$4.00
Materiale direkte ...........................................................................................
2.75
Pun direkte ...................................................................................................
0.50
Shpenzime t prgjithshme variabl ..............................................................
3.00
$180,000
Shpenzime t prgjithshme prodhimit t ndjekshme .....................................
Shpenzime t prgjithshme prodhimi, t prbashkta
2.25
$135,000
(shprndar n baz t orve t puns) .....................................................
$12.50
Kosto pr njsi produkti.................................................................................
Nj furnitor i jashtm ka ofruar pr t furnizuar pjesn elektrike pr Diehl pr nj mim prej $10.00 pr pjes. Nj e
treta e kostove t ndjekshme fikse t prodhimit jan paga e supervizorit t prodhimit dhe kosto t tjera q mund t
eleminohen nse pjest blihen. Pjesa tjetr dy t tretat t kostove fikse t prodhimit t ndjekshme konsistojn n
amortizmin e nj paisje t veant q nuk ka vler rishitje. Amortizimi ekonomik pr kt pjes sht pr shkak t
vjetrimit dhe jo pr shkak t mirmbajtjes. Vendimi pr t bler pjest nga furnitori i jashtm nuk do t ket efekt
n shpenzimet e prbashkta fikse t kompanis, dhe hapsira q sht prdorur pr t prodhuar pjest do t ishte n
t kundrtn bosh (e pa zn).
Krkohet:
43
Prgatit llogaritje q tregojn sesa do t rritet ose ulet fitimi si rezultat i blerjes s pjesve nga nj furnitor i jashtm
ndryshe nga nj kompani e brendshme.
Zgjidhje Ushtrimi 9
.
Kostot relevante
Zri i kostos
Prodho
Bli
Marteriale direkte (60,000 @ $4.00) .............................................................
$240,000
Pun direkte (60,000 @ $2.75)......................................................................
165,000
Shpenzime t prgjithshme prodhimi variabl (60,000 @ $0.50).................
30,000
Shpp fikse, t ndjekshme (1/3 of $180,000) ..................................................
60,000
Kosto e blerjes nga furnitori i jashtm (60,000 @ $10) ................................
$600,000
$495,000
$600,000
Kostot totale...................................................................................................
Dy t tretat e shpenzimeve t prgjithshme t prodhimit t ndjekshme q nuk mund t eleminohen, dhe t gjitha
shpenzimet e prgjithshme fikse t prbashkta, jan jo relevante.
Kompania do t kursej $105,000 pr vit duke vazhduar t prodhoj pjesn vet.
Ushtrimi 10 Porosia Speciale

Kompania Glade prodhon nj produkt t vetm. Kostot e prodhimit dhe t shitjes s nj njsie t vetme t ktij
produkti n nivelin aktual t aktivitetit prej 8,000 njsish pr muaj jan:
Materiale direkte ....................................................................................
Pun direkte............................................................................................
Shpenzime t prgjithshme prodhimi variabl.......................................
Shpenzime t prgjithshme prodhimi fikse ............................................
Shpenzime administrimi dhe shitje variabl .........................................
Shpenzime shitje dhe administrimi fikse ...............................................
$2.50
$3.00
$0.50
$4.25
$1.50
$2.00
mimi normal i shitjes sht $15 pr njsi. Kapaciteti i kompanis sht 10,000 njsi n muaj. Nj porosi speciale
sht marr pr nj klient potencial jasht shtetit pr 2,000 njsi me nj mim prej $12,00 pr njsi. Kjo porosi nuk
do t ndikoj shitjet normale.
Krkohet:
1. Nse porosia pranohet, me sa do t rritet ose bie fitimi mujor: (Porosia nuk do ti ndryshoj kostot fikse t
kompanis)
2. Supozoni se kompania ka 500 njsi t ktij produkti t ln mnjan nga viti i kaluar q jan inferiore pr
modelin e tanishm. Kto njsi duhet t shiten nprmjet kanaleve t rregullta t shitjes me mime t
reduktuara. far kostoje pr njsi sht relevante pr prcaktimin e mimit minimal pr kto njsi?
Shpjego.
Zgjidhje Ushtrimi 10
1. Fitimet mujore do t rriten me $9,000:
Pr njsi
Totali pr 2,000
njsi
44
$12.00
T ardhurat shtes ..........................................................................................
Kostot shtes:
Kostot variabl:
2.50
Materiale direkte.....................................................................................
3.00
Pun direkte ............................................................................................
0.50
Shpenzime t prgjithshme prodhimi variabl ......................................
1.50
Shpenzime shitje dhe admin variabl .....................................................
$ 7.50
Totali i kostove variabl .............................................................................
Kostot fikse:
Asnj nuk ndikohet nga porosia speciale ...............................................
Totali i kostove shtes....................................................................................
E ardhura neto operative e shtuar ..................................................................
$24,000
5,000
6,000
1,000
3,000
15,000
0
15,000
$ 9,000
2. Kosto relevante sht $1.50 (kosto variabl e shitjes dhe administrimit). T gjitha kostot e tjera variabl jan
t zhytura, meqnse njsit jan prodhuar tashme. Kostot fikse nuk do t jen relevante, meqnse ato nuk
do t ndikohen nga shitja e njsive t lna mnjan.
Ushtrimi 11 Prdorimi i burimeve t kufizuara
Kompania Shelby prodhon tre produkte: produkti X, produkti Y, dhe produkti Z. t dhnat q kan lidhje me tre
produktet jan si m posht (pr njsi):
Produkti
X Produkti YProdukti Z
$80
$56
$70
mimi i shitjes ...............................................................................................
Minus shpenzimet variabl:
24
15
9
Materiale direkte ............................................................................................
24
27
40
Puna dhe shpenzimet e prgjithshme.............................................................
48
42
49
Totali i shpenzimeve variabl
Raporti i marzhit t kontributit
$32
40%
$14
25%
$21
30%
Krkesa pr produktet e kompanis sht shum e fort, me pak m shum porosi do muaj sesa kompania mund t
prodhoj me materialet direkte t vlefshme. Materiali i njjt prdoret n do produkt. Materiali kushton $3 pr
pound, me nj maksimum prej 5,000 poundsh t vlefshme do muaj.
Krkohet:
Cilat porosi do t kshillonit kompanin q t pranonte t parat, ato pr produktin X, pr produktin Y, apo pr
produktin Z. Cilat porosi t dytat? T tretat?
Zgjidhje ushtrimi 11
1. Kompania duhet t pranoj porosit s pari pr produktin Z, s dyti pr X, dhe s treti pr Y.
Llogarijet jan:
X
Y
Z
(a) Materiale direkte t krkuara pr njsi ..........................................................
$24.00 $15.00
$9.00
(b) Kosto pr paund.............................................................................................
$3.00
$3.00
$3.00
45
(c) Paund t krkuara pr njsi (a) (b) .............................................................
8
5
3
(d) Marzhi i kontributit pr njsi .........................................................................
$32.00 $14.00 $21.00
Marzhi i kontributit pr paund t materialeve t
$4.00
$2.80
$7.00
prdorura (d) (c)......................................................................................
Meqnse produkti Z prdor sasin m t vogl t materialeve pr njsi nga tre produktet e dhna, dhe meqnse ai
sht produkti m fitimprurs n terma t prdorimit t ktij burimi t kufizuar, disa student do t supozonin
menjher q kjo sht lidhja e pagabueshme (sasia m e vogl e burimit t kufizuar dhe prfitueshmria m e
lart). Q do t thot, se ato do t supozojn se mnyra pr t dalluar produktin m fitimprurs sht t gjejm at
produkt q prdor sasin m t vogl t burimit t kufizuar. Ky nocion mund t largohet duke ven n dukje se
produkti X prdor m shum material (burimi i kufizuar) sesa bn produkti Y, por aktualisht ai sht m i preferuar
prkundrejt produktit Y. Faktori kryesor tashm nuk sasia nga burimi i kufizuar e prdorur nga nj produkt, por m
sakt sa marzh kontributi gjeneron produkti pr njsi t burimit t kufizuar.
Ushtrimi 12 Shit os prpuno m tej
Kompania Morrell prodhon produkte t shumta nga prpunimi i kryptonit, nj mineral i rrall. Kostot e materialeve
dhe t prpunimit shkojn n total $30,000 pr ton, nj e treta e t cilave i sht shprndar produktit merifulon.
Merifuloni i prodhuar nga nj ton krypton mundet ose t shitet n pikn e ndarjes, ose t prpunohet m tej me nj
kosto prej $13,000 dhe pastaj t shitet pr $60,000. Vlera e shitjes t merifulonit n pikn e ndarjes sht $40,000.
Krkohet:
A duhet q merifuloni t prpunohet m tej apo t shitet n pikn e ndarjes?
Zgjidhje ushtrimi 12
1. Merifuloni duhet t prpunohet m tej:
Vlera e shitjes mbas prpunimit t mtejshm ..........................................
Vlera e shitjes n pikn e ndarjes...............................................................
T ardhurat e shtuara nga prpunimi i mtejshm .....................................
Kostot e prpunimit t mtejshm .............................................................
Fitimi nga prpunimi i mtejshm .............................................................
$60,000
40,000
20,000
13,000
$ 7,000
Kostot e prbashkta t shprdara prej $10,000 (1/3 $30,000) do t jen t njjta pavarsisht se cila alternativ
zgjidhet, dhe kshtu q jan jo relevante pr vendimin
Ushtrimi 13 Identifikimi i kostove relevante
Samanta Ringer bleu nj automobil t prdorur pr $10,000 n fillim t vitit q kaloi dhe pati gjithashtu kostot e
mposhtme operative:
$2,000
Amortizimi ($10,000/5 vite)..........................................................................
$960
Siguracioni
$480
Qeraja e garazhit............................................................................................
$60
Taksa dhe liensa e automobilit.....................................................................
8 cent pr milje
Kostot operative variabl...............................................................................
Shpenzimet operative variabl konsistojn n gasolin, vaj, goma, mirmbajtje, dhe riparime. Samanta vlerson se
me normn aktuale t prdorimit makina do t ket nj vler t mbtur 0 pas pes vitesh, kshtu q amortizimi
linear vjetor sht $2,000. Makina mbahet n garazh duke paguar nj qera mujore.
46
Krkohet:
1. Samanta ngau makinn pr 10,000 milje vitin q kaloi. Llogarit koston mestare pr milje t mbajtjes dhe
operimit t makins.
2. Samanta sht e pasigurt nse ajo duhet t prdor makinn e saj pr t shkuar n nj udhtim t zgjatur
npr vend pr dy jav gjat pushimeve pranverore. Cilat nga kostot e msiprme jan relevante pr kt
vendim? Shpjego.
3. Samanta po shqyrton blerjen e nj makine sportive t shtrenjt pr t zvndsuar makinn q bleu vitin q
kaloi. Ajo do ngas t njjtin numr miljesh pavarsisht se ciln makin zotron dhe do t paguaj t njjtn
qera pr hapsirn parkuese. Kostot operative t makins sportive do t jen prafrsisht t njjta me kostot
operative variabl t makins s saj t vjetr. Megjithat, taksa e siguracionit dhe automobilit dhe kosto e
lienss do t rriten. Cilat kosto jan relevante n vlersimin e kostotve t shtuara pr zotrimin e nj
makine m t shtrenjt? Shpjego.
Zgjidhja e ushtrimit 13 (20 minuta)

1. Kostot fikse pr milje ($3,500* 10,000 milje) ...........................................$0.35
Kostot operative variabl pr milje ............................................................... 0.08
Kostot mesatare pr milje ..............................................................................$0.43
* Amortizimi
$2,000
960
Siguracioni
480
Qeraja e garazhit...........................................................................................
60
Liensa dhe taksa e automobilit ...................................................................
$3,500
Totali
2. Kostot operative variabl do t jen relevante n kt situat. Amortizmi nuk do t jet relevant meqnse ai
lidhet me nj kosto t zhytur. Megjithat, ndonj ulje n vlern e rishitjes t makins pr shkak t
prdorimit t saj do t jet relevante. Kosto e takss s automobilit dhe lienss do t ndodh edhe nse
Samanta vendos t ngas makinn e saj ose t marr nj makin me qera pr udhtimin gjat pushimeve
pranverore dhe kshtu q sht jo relevante. Nuk ka shanse q kosto e siguracionit t rritet si rezultat i
udhtimit, kshtu q sht jorelevante gjithshtu. Qeraja e garazhit sht relevante vetm nse ajo mund t
shmang pagimin e nj pjes t saj gjat kohs q sht n udhtim.
3. Kur ilustrojm kostot rritse t nj makine m t shtent, kostot relevante do t jen mimi i blerjes s makins
s re (neto nga vlera e rishitjes s makins s vjetr) dhe rrija n kostot e siguracionit dhe takss e lienss s
automobilit. mimi i blerjes original i makins s vjetr sht nj kosto e zhytur dhe pr kt arsye sht jo
relevant. Kostot operative variabl do t jen t njjta dhe prandaj jan jo relevante. (studentt jan t prirur t
mendojn q kostot variabl jan gjithmon relevante dhe kostot fikse jan gjithmon irrelevante n
vendimarrje. Kjo krkes shrben pr t shprndar kt nocion)
Ushtrimi 14 Shkurtimi ose Mbajtja e nj segmenti
Dexter Produkton, Inc, prodhon dhe shet nj numr artikujsh, duke prfshir valixhet e nats. Kompania ka pasur
humbje n linjn e valixheve pr disa koh, si tregohet m posht nga pasqyra e t ardhurave sipas formatit t
kontributit:
Dexter Products, Inc.
47
Pasqyra e t ardhurave pr valixhet e nats pr tremujorin q mbyllet m 30 Qershor
Shitjet
Shpenzimet variabl:
$130,000
Shpenzime t prgjithshme prodhimi variabl .......................................
48,000
Komisionet e shitjes ...............................................................................
12,000
Drgimi/shprndarja...............................................................................
Totali i shpenzimeve variabl ........................................................................
Marzhi i kontributit .......................................................................................
Shpenzimet fikse:
21,000
Paga e menaxherit t linjs s produktit ....................................................
104,000*
Shpenzimet e prgjithshme t fabriks......................................................
36,000
Amortizimi i paisjeve (nuk ka vler rishitje) ............................................
Reklamimi-e ndjekshme (reklama specifike pr kt linj
110,000
produkti)
9,000
Siguracioni i inventarve...........................................................................
50,0001
Departamenti i blerjeve ............................................................................
Totali i shpenzimeve fikse .............................................................................
Humbja neto operative ..................................................................................
*Shprndar n baz t orve t makinerive
1
Shprndar n baz t vlers s shitjeve
$450,000
190,000
260,000
330,000
$(70,000)
Shkurtimi i linjs s valixheve t nats nuk do t ndikoj linjat e produkteve t tjera dhe do t ket nj efekt t
dukshm n shpenzimet e prgjithshme t kompanis ose totalin e shpenzimeve t departamentit t blerjeve.
Krkohet:
A do t rekomandonit q kompania t ndrpriste prodhin dhe shitjen e valixheve t nats?
Suporto prgjigjjen tuaj me llogaritjet e prshtatshme.
Zgjidhja ushtrimi 14 (30 minuta)
Jo, prodhimi i valixheve t nats nuk duhet t ndrpritet. Llogaritjet jan:
Marzhi i kontributit i humbur nse prodhimi i valixheve t
nats ndrpritet...........................................................................................
Minus kostot fikse q mund t shmangen nse valixhet nuk do
prodhohen:
$ 21,000
Paga e menaxherit t linjs s prodhimit................................................
110,000
Reklamat.................................................................................................
9,000
Siguracioni i inventarve........................................................................
Disvantazhi neto nga mosprodhimi i valixheve ............................................
$(260,000)
140,000
$(120,000)
Nj zgidhje e njjt mund t prftohet duke prgatitur nj pasqyr t ardhurash t krahasuar:

Differenca: rritje
ose (rnja) n t
Mbaj valixhet
Shkurto
ardhurn neto
e nats
valixhet e nats
operative
48
$450,000
$
0
Shitjet
Minus shpenzimet variabl:
130,000
0
Shpenzimet e prodhimit variabl ...............................................................
48,000
0
Komisionet e shitjes ...................................................................................
12,000
0
drgimi
190,000
0
Totali i shpenzimeve variabl ........................................................................
260,000
0
Marzhi i kontributit........................................................................................
21,000
0
Paga e menaxherit t linjs.........................................................................
104,000
104,000
Shpp e fabriks ...........................................................................................
36,000
36,000
Amortizimi i paisjes ...................................................................................
110,000
0
Reklama e ndjekshme ................................................................................
9,000
0
Siguracioni n inventar.............................................................................
50,000
50,000
Shpenzimet e departamentit t blerjes........................................................
330,000
190,000
$ (70,000)
$(190,000)
Humbja neto operative...................................................................................
$(450,000)
130,000
48,000
12,000
190,000
(260,000)
21,000
0
0
110,000
9,000
0
140,000
$(120,000)
Ushtrimi 15 Prodho ose bli nj Komponent

Kompania Royal prodhon 20,000 njsi t pjess R-3 pr do vit pr prdorim n linjn e tij t prodhimit. Tek ky
nivel aktiviteti, kosto pr njsi pr pjesn R-3 sht si m posht:
$ 4.80
7.00
Pun direkte................................................................................................
3.20
Shpp variabl..............................................................................................
10.00
Shpp fikse...................................................................................................
$25.00
Kosto totale ................................................................................................
Nj furnitor i jashtm ka ofruar pr ti shitur 20,000 njsi t pjss R-3 do vit Kompanis Royal pr $23.50 pr
pjes. Nse kompania Royal pranon kt ofert, kapacitet prodhuese q aktualisht prdoren pr prodhimin e pjess
R-3 mund t jepen me qera nj kompanie tjetr pr nj shifr vjetore prej $150,000. Megjithat, kompania Royal ka
prcaktuar se $6 nga shpenzimet e saj t prgjithshme t prodhimit q i jan caktuar pjess R-3 do t vazhdojn
edhe pse pjesa R-3 do t blihet nga nj furnitor i jashtm.
Krkohet:
Prgatit llogaritjet q tregojn se me sa do t rritet apo paksohet fitimi nse oferta e furnitorit t jasht pranohet.
Ushtrimi 15 zgjidhje (20 minuta)
Kostot q jan relevante n nj vendim prodho ose bli jan ato kosto q mund t eleminohen si rezultat i blerjes nga
nj furnitor i jasht. Analiza pr kt ushtrim sht:
Kosto diferenciale pr
njsi
20,000 Njsi
Prodho
Bli
Prodho
Bli
$23.50
$470,000
Kosto e blerjes ...............................................................................................
49
Kosto e prodhimit:
$ 4.80
$ 96,000
7.00
140,000
Pun direkte................................................................................................
3.20
64,000
Shpp variabl..............................................................................................
4.00 *
80,000
Shpp fikse...................................................................................................
$19.00
$23.50
$380,000
Kostot totale ...............................................................................................
$470,000
* Pjesa e mbetur $6 e shpenzimeve t prgjithshme t prodhimit nuk do t jet

relevante, meqnse ajo do t vazhdoje pavarsisht nse kompania prodhon ose
blen pjest.
Vlera q mund t merret nga dhnja me qera prej $150,000 pr hapsirn e prdorur pr t prodhuar pjesn R-3
prfaqson nj kosto oportune t vazhdimit t prodhimit t pjess Brenda. Kshtu q, analiza e prfunduar do t
ishte:
Prodho
$380,000
Kotot totale, si m sipr .................................................................................
150,000
Vlera e qeradhnjes e hapsirs (kosto oportune) .........................................
$530,000
Kosto totale, duke prfshir koston oportune ................................................
Avantazhi neto n favor t blerjes..................................................................
Bli
$470,000
$470,000
$60,000
Problemi-16 Shurtimi/heqja ose mbatja e nj turi (turistik)

Bluline Tours, Inc, operon ture turistike npr shtetet e bashkurara. Nj studim ka treguar se disa nga turet nuk
jan fitimprurs, dhe konsiderat i jepet heqjes s ktyre tureve pr t prmirsuar perfomrancn e prgjithshme t
kompanis.
Nj tur i till sht nj vizit dy ditore me autobus n ndrtesat historike n shtetet e jugut. Nj pasqyrt t
ardhurash nga nj tur tipik n ndrtesat historike sht paraqitur m posht:
100
T ardhurat nga biletat (100 vende kapacitet x 40% znje x $
$3,000
%
75 mimi i bilets pr person).............................................................
Shpenzime variabl ($22.50 pr person) ................................................900 30
2,100 70%
Marzhi i kontributit.................................................................................
Shpenzimet e turit:
$ 600
Promocioni i turit....................................................................................
Paga e shoferit t autobuzit.....................................................................350
Pagesa e guids s turit...........................................................................700
Karburant pr autobuzin .........................................................................125
Amortizimi i autobusit............................................................................450
Sigurimi i detyrimit, autobuzi.................................................................200
Tarifa e parkimit gjat nats, autobuzi.................................................... 50
Dhoma e fjetjes dhe vaktet, shoferi i autobuzit dhe guida e turit ...........175
Mirmbajtja dhe prgatitja e autobuzit ...................................................300
2,950
Totali i shpenzimeve t turit ...................................................................
50
$ (850)
Humbja neto operative............................................................................
Informacioni i mposhtm sht i vlefshm pr turin:

a. Shofert e autobuzit paguhen me paga vjetore fikse; guida e turit paguhet pr do tur t kryer.
b. Kosto e Mirmbajtjes dhe prgatitjes s autobuzit m lart sht nj shprndarje e pags s personelit t
mekaniks dhe shrbimeve t tjera t cilt jan prgjegjs pr mirmbajtjen e flots s autobuzave t
kompanis n kushte t mira operuese.
c. Amortizimi i autobuzave sht pr shkak t vjetrimit. Amortizmi pr shkak t mirmbjajtjeve (n anglisht
ear and tear nnkupton amortizimin e karrikeve, mbulesave etj q zvndsohen disa her gjat jets s
autobuzit dhe q sht kosto relevante nse do hiqnim nga prdorimi autobuzin) sht i neglizhueshm.
d. Primi i sigurimit t detyrimit bazohet n numrin e autobuzave n flotn e kompanis.
e. Heqja e turit t udhtimeve n ndrtesat historike nuk do t lejoje Bluline Tours t reduktoj numrin e
autobuzave n flotn e saj, numrin e shoferve t autobuzve n listpages, ose numrin e stafit t
mirmbajtjes dhe prgatitjes.
Krkohet:
1. Prgatit nj analiz q tregon se cili do t jet impakti n fitimet e kompanis nse ky tur ndrpirtet.
2. Drejtori i tureve n kompanin ton sht kritikuar pr shkak se vetm 50% a karrikeve n turet e Bluline
zihen (50% e kapacitetit) krahasuar me mesataren e industris prej 60%. Drejtori i turit ka shpjeguar se
mesatarja e znjes s karrikeve pr Bluline mund t prmirsohet n mnyr t konsiderueshme nse
eleminohen 10% e tureve, por nse veprojm n kt mnyr do t reduktoheshin fitimet. Shpjego sesi
mund t ndodh kjo.
Zgjidhja e problemit 16 (30 minuta)
1. Marzhi i kontributit i humbur nse turi ndrpritet .........................................
Minus kosot e turit q mund t mnjanohen nse turi ndrpritet:
Promocioni i turit....................................................................................$600
Pagesa e guids s turit........................................................................... 700
Karburanti pr autobuzin........................................................................ 125
Taksa e parkimit gjat nats, autobuzi.................................................... 50
Dhona e fjetjes dhe vaktet, shoferi i autobuzit dhe guida e turit ............ 175
Ulja neto n fitime nse turi ndrpritet ..........................................................
$(2,100)
1,650
$ (450)
Kostot e mposhtme nuk jan relevante pr vendimin:

Kosto
Paga e shoferit t autobuzit
Amortizimi i autobuzit
Sigurimi i detyrimit, autobuzi

Mirmbajtja dhe prgatitja e autobuzit
Arsyeja
T gjith shofert paguhen me paga fikse dhe nuk
do t ket ndryshime n numrin e shoferve t
autobuzve n listpages.
Amortizimi pr shkak t mirmbajtjeve (ear and
tear) sht i neglizhueshm dhe nuk do t ket
ndryshime n numrin e autobuzve n flot.
Nuk do t ket ndryshime n numrin e autobuzve
n flot.
Nuk do t ket ndryshim n madhsine e stafit t
51
mirmbajtjes dhe prgatitjes.
Zdhidhje alternative:
Mbaj turin
Shkurto
turin
$3,000
$
0
T ardhurat nga biletat............................................................................
900
0
Shpenzime variabl ................................................................................
2,100
0
Marzhi i kontributit ................................................................................
Shpenzimet e turit:
600
0
Promocioni i turit....................................................................................
350
350
Paga e shoferit t autobuzit ....................................................................
700
0
Pagesa e guids s turit...........................................................................
125
0
Karburant pr autobuzin .........................................................................
450
450
Amortizimi i autobusit............................................................................
200
200
Sigurimi i detyrimit, autobuzi
50
0
Tarifa e parkimit gjat nats, autobuzi ...................................................
Dhoma e fjetjes dhe vaktet, shoferi i
175
0
autobuzit dhe guida e turit ..................................................................
300
300
Mirmbajtja dhe prgatitja e autobuzit...................................................
2,950
1,300
Totali i shpenzimeve t turit ...................................................................
$ (850)
$(1,300)
Humbja neto operative ...........................................................................
Diferenca: rrije
ose (ulje) n t
ardhurat neto
operative
$(3,000)
900
(2,100)
600
0
700
125
0
0
50
175
0
1,650
$ (450)
2.Qllimi i rritjes n prqindjen e znjes s karrikeve mund t prmbushet duke shkurtuar ture t tilla si turi n
ndrtesat historike me znje t karrikeve m pak se mesatarja. Kjo do t reduktonte fitimet n t paktn dy mnyra.
S pari, turet q eleminohen mund t ken marzhe kontributi q tejkalojn kostot e mnjanueshme (si kemi rastin e
turit n ndrtesat historike pjesa 1). Nse do veprojm kshtu, ather eleminimi i ktyre tureve do t reduktoj
marzhin e kontributit total pr kompanin m shum sesa do t reduktonte kostot totale, dhe fitimet do t ulen. S
dyti, kto ture mund t veprojn si magnet q trheqin turistt te turet e tjera m fitimprurse.
Problemi 17 Shit ose prpuno m tej

Korporata AMP sht nj prpunues e biftekut dhe produkteve t tjera t mishit. Kjo kompani ka nj sasi t madhe
bifteku T-bone n zotrim, dhe krkon q t vendos nse duhet t shes biftekun ashtu si sht apo ta prpunoj
at m tej n dy produkte t tjera fileto dhe brxoll e prer.
Menaxhimi beson se nj paund biftek T-bone do t jap fitimin e mposhtm.
mimi i shitjes me shumic ($2.25 pr paund) .............................................
Minus kosto t prbashkta t ndodhura deri n pikn e ndarjes ku bifteku
T-bone mund t identifikohet si nj produkt i veant...............................
$2.25
1.70
52
Fitimi pr paund ............................................................................................
$0.55
Si sht prmendur m sipr, n vend q t shitet si sht, bifteku T-bone shrben si input pr filetot dhe
brxolln e prer. Nj cop bifteku T-bone 16 ounce do t jap nj cop 6 ounce fileto dhe nj cop 8 ounce
brxoll e prer, difrenca e mbetur sht humbje. Kosto e prpunimit t biftekut T-bone n kto prerje sht $0.20
pr paund. Fileto mund t shitet pr $3.60 pr paund, dhe brxolla e prer mund t shitet pr $2,90 pr paund.
Krkohet:
1. Prcaktoni fitimin pr paund nga prpunimi i mtejshm i biftekve T-bone n fileto dhe brxoll e prer.
2. A do t rekomdonit q biftekt T-born t shiten si jan apo t prpunohen m tej? Pse?
Shnim: njsia matse 1 paund=16 ounce
Zgjidhje problemi 17 (15 minuta)
Pr T-Bone 16Ounce
1. .
T ardhurat nga prpunimi:
mimi i shitjes s nj filetoje (6 ounce $3.60 pr paund/16 ounce
pr paund)...............................................................................................
mimi i shitjes s brxolls s prer (8 ounce $2.90 pr paund/16
ounce pr paund) ....................................................................................
Totali i t ardhurave nga prpunimi...............................................................
Minus t ardhurat nga bifteku T-bone............................................................
T ardhurat shtes nga prpunimi i mtejshm .............................................
Minus kostot e prpunimit t mtejshm.......................................................
Fitimi pr paund nga prpunimi i mtejshm................................................
$1.35
1.45
2.80
2.25
0.55
0.20
$0.35
Biftekt T-bone duhet t prpunohen m tej n dy produktet fileto dhe brxoll e prer. Kjo do t jap $0.35 pr
paund fitim t shtuar pr kompanin. Fitimi $ 0.55 pr paund pr biftekt T-bon i prmendur n t dhnat e
ushtrimit nuk sht relevant pr vendimin, pasi ai prmban kosto t prbashkta t shprndara. Kompania do ti
kt kto kosto t shprndara pavarsisht nse biftekt T-bone shiten menjher apo prpunohen m tej; kshtu, kjo
kosto duhet t injorohet n vendimarrje. PROBLEM 13-18 Mbyllja ose mbajtja e nj dyqani
Thrifty Markets, inc, operon tre dyqane n nj zon t madhe metropolitan. Pasqyra e t ardhurave e segmentuar
sipas segmenteve pr tremujorin e fundit sht dhn si m posht:
Thrifty Markets, Inc.
Pasqyra e t ardhurave pr tremujorin q mbyllet n 31 Mars
Dyqani i siprm
Total
$2,500,000
$900,000
Shitjet
1,450,000
513,000
Kosto e mallrave t shitura ........................................................................
1,050,000
387,000
Marzhi bruto ..............................................................................................
Shpensimet e shitjes dhe
administrimit:
Shpenzimet e shitjes:
118,500
40,000
Marketing direkt .....................................................................................
Dyqani i
poshtm
$600,000
372,000
228,000
Dyqani n
lindje
$1,000,000
565,000
435,000
36,000
42,500
53
20,000
7,200
Marketing i prgjithshm*......................................................................
157,000
52,000
Pagat e shitjeve .......................................................................................
30,000
10,000
Pagat e shprndarjes ...............................................................................
215,000
70,000
Qeraja e dyqanit......................................................................................
Amortizimi i mobiljeve t
18,300
46,950
dyqanit
Amortizimi i paisjes s
27,000
9,000
shprndarjes ...........................................................................................
614,450
206,500
Totali i shpenzimeve t shitjes...................................................................
Shpenzimet administrative:
63,000
20,000
Pagat e menaxhimit t dyqanit.................................................................
50,000
18,000
Pagat e zyrave t prgjithshme* ..............................................................
89,800
31,000
Drita uj ..................................................................................................
Siguracioni i inventarit dhe
8,000
25,500
paisjeve
Shpenzime t tjera t zyrs s
25,000
9,000
prgjithshme*.........................................................................................
Totali i shpenzimeve
98,000
289,300
administrative.........................................................................................
903,750
304,500
Totali i shpenzimeve operative ..................................................................
$146,250
$82,500
E ardhura neto operative (humbja) ............................................................
4,800
45,000
10,000
65,000
8,800
8,000
60,000
10,000
80,000
19,850
9,000
178,600
9,000
229,350
18,000
12,000
27,200
9,000
25,000
20,000
31,600
8,500
6,000
82,400
1
0,000
108,900
261,000
$(33,000)
338,250
$96,750
Menaxhimi sht shum i shqetsuar pr paaftsin e dyqanit t poshtm pr t realizuar fitime, dhe po shqyrton
mundsin pr t mbyllur dyqanin. Kompania ju ka pyetur juve pr t br nj rekomandim se far vendimi t
marr. Informacioni i mposhtm sht i vlefshm pr dyqanin:
a. Menaxhimi i dyqanit ka qndruar n kompani pr shum vite, ai do t mbahet dhe transferohet n nj
pozicion tjetr n kompani nse dyqani mbyllet. Paga sht $6,000 n muaj, ose $18,000 pr tremujor. Nse
dyqani nuk do t mbyllet, nj punonjs i ri do t merret n pun pr t prmbushur pozicionin tjetr me nj
pag prej $5,000 n muaj.
b. Qeraja e ndrtess ky ndodhet dyqani mund t ndrpritet pa paguar gjoba.
c. Mobiljet mund t transferohen n dy dyqanet e tjera nse dyqani I poshtm mbyllet.
d. Taksat mbi pagat q paguar pundhnsi jan 12% tp agave.
e. Nj staf i vetm shprndarje u shben t tre dyqaneve. Nj punojns shprndarje mund t shkarkohet nse
dyqani i poshtm mbyllet; paga e ktij punojnsi sht $7,000 pr tremujor. Paisja e shprndarjes do t
shprndahet te dyqanet e tjera. Paisja nuk mirmbahet gjat prdorimit, por me kalimin e kohs vjetrohet
(bie n vler)
f. Nj e treta e siguracionit t paguar pr dyqanin e poshtm lidhet me paisjet fikse t tij.
g. Pagat e zyrs s prgjithshme dhe shpenzimet e tjera lidhen me menaxhimin e prgjithshm t Thrifty
Markets, Inc. Nj punonjs i zyrave qndrore q sht prgjegjs pr dyqanin e poshtm do t shkarkohet
nse dyqani mbyllet. Paga e ktij punojnsi sht $8,000 n muaj.
Krkohet:
1. Prgatit nj skedul duke treguar ndryshimin n t ardhura dhe shpenzime dhe impaktin n fitimin e
prgithshm neto t kompanis q do t rezultoj nse dyqani i poshtm mbyllet.
2. Bazuar n llogaritjet m lart, far rekomandimi do t bnit pr menaxhimin e Thrifty Markets, Inc?
54
3. Supozoni se nse dyqani i poshtm mbyllet, shitjet n dyqanin e siprm do t rriten me $200,000 pr
tremujor pr shkak t konsumatorve besnik q do t nryshojn blerjet e tyre te dyqani i siprm. Dyqani i
siprm ka kapacitet shtes pr t prballuar shitjet e rritura, dhe marzhi bruto sht 43% e shitjeve. far
efekti do t ken kto faktor n rekomandimet tuaja pr dyqanin e poshtm? Trego llogaritjet.
Problemi 18 (45 minuta)

1. Metoda m e thjesht sht:
Marzhi i kontributit i humbur nse dyqani mbuyllet ..................................... $(228,000)
Minus kostot q mund t mnjanohen:
$36,000
Marketing direkt.........................................................................................
45,000
Pagat e punonjsve t shitjes......................................................................
7,000
Pagat e punojnsve t shprndarjes............................................................
65,000
Qeraja e dyqanit .........................................................................................
Pagat e punonjsit t menaxhimt t dyqanit (punojnsi i
ri nuk do t merret n pun pr t plotsuar vendin
15,000
vakant te nj dyqan tjetr) ......................................................................
8,000
Pagat e zyrs s prgjithshme.....................................................................
27,200
Drita uj
6,000
Siguracioni i inventarit (2/3 $9,000) .......................................................
9,000
218,200
Taksat e punsimit*....................................................................................
Ulja n t ardhurat neto operative t kompanin nse
dyqani Donstore mbyllet .......................................................................... $( 9,800)
*pagat e mnjanueshme nga mbyllja e dyqanit:
Pagat e shitjeve ..............................................................................................
Pagat e shprndarjes ......................................................................................
Paga e menaxherit t dyqanit.........................................................................
Pagat e zyrs s prgjithshme ........................................................................
Totali i pagave ...............................................................................................
Prqindja e takss s punsimit .....................................................................
Taksat e punsimt t mnjanueshme .............................................................
$45,000
7,000
15,000
8,000
75,000
12%
$ 9,000
2.
Dyqani i poshtm nuk duhet t mbyllet. Nse ai mbyllet, e ardhura neto operative e kompanis do t ulet me
$9,800 pr tremujor.
3. Dyqani i poshtm duhet t mbyllet nse $200,000 nga shitjet e tij merren (i kalojn dyqanit) nga dyqani i i
siprm. Efekti neto i mbylljes do t jet nj rritje n t ardhurn neto operative t kompanis me $65,000 pr
tremujor:
Marzhi i kontributit e humbur nse dyqani i poshtm mbyllet .............................
Marzhi i kontributit i fituar nga dyqani i siprm:
$200,000 43% ................................................................................................
Humbja neto n marzhin bruto .............................................................................
Kostot q mund t mnjanohen nse dyqani poshtm mbylllet (pjesa 1).............
$(228,000)
86,000
(142,000)
218,200
55
Avantazhi neto nga mbyllja e dyqanit t poshtm ................................................
$ 76,200
PROBLEMI-19 Vendimi prodho ose bli

Kompania Bronson prodhon nj varietet stilolapsash. Kompania sapo ka marr nj ofert nga nj furnitor i jashtm
pr rezervn e stilolapsit t linjs s stilolapsave Zipo, me nj mim prej $0.48 pr nj dyzin rezerva. Kompania
sht e interesuar n kt ofert, meqnse prodhimi rezervave nga vet kompania konsumon t gjith kapacitetin.
Kompania Bronson vlerson se nse oferta e furnitorit pranohet, puna direkte dhe shpenzimet e prgjithshme t
prodhimit t linjs s stilolapsave Zipo do t reduktohen me 10% dhe kosto e materialeve direkte do t reduktohet
me 20%.
Aktualisht kompania Bronson prodhon t gjith stilolapsat e saj nga fillimi deri n fund. Stilolapsat Zipo shiten
nprmjet shitsve me shumic me nj mim prej $4 pr kuti. do kuti prmban nj dyzin stilolapsa. Shpenzimet e
prgjithshme fikse t prodhimt q i jan ngarkuar linjs Zipo jan n total $50,000 do vit. (Paisje dhe kapacitete
prodhuese t njjta prdoren pr shum linja stilolapsash). Kosto aktuale pr prodhimin e nj dyzine me stilolapsa
Zipo (nj kuti) sht dhn m posht:
Materiale direkte............................................................................................
Pun direkte ...................................................................................................
Shpenzime t prgjithshme prodhimi ............................................................
Kosto totale ...................................................................................................
$1.50
1.00
0.80*
$3.30
*Prfshin shpenzimet e prgjithshme t prodhimit fikse dhe variabl, bazuar n prodhimin e 100,000 kutive me
stilolapsa do vit.
Krkohet:
1. A duhet kompania Bronsan t pranoj ofertn e furnitorit t jashtm? Trego llogaritjet.
2. Cili sht mimi m i lart q kompania Bronson mund t paguaj furnitorit t jashtm pr nj dyzin
rezerva? Shpjego.
3. Pr shkak t falimentimit t nj konkurenti, kompania Bronson pret q t shes 150,000 kuti me stilolapsa
Zipo vitin tjetr. Si sht treguar m lart, kompania aktualisht ka kapacitet t mjaftueshm pr t prodhuar
rezerva pr vetm 100,000 kuti stilolapsa Zipo n vit. Duke shfaqur nj kosto shtes prej $30,000 si kosto
fikse do vit, kompania mund t zgjeroj linjn e saj t prodhimit t rezervave pr t kenaqur krkesn e
parashikuar pr stilolapsat zipo. Kostot variabl pr njsi pr t prodhuar rezervat shtes do t jen t njjta
si aktualisht. Nn kto kushte, sa kuti rezervash duhet t blihen nga furnitori i jashtm dhe sa duhet t
prodhohen nga Bronson? Trego llogaritjet pr t suportuar prgjigjjen tuaj.
4. far faktorsh cilsor duhet t ket n konsiderat kompania Bronson kur t vendos nse duhet t
prodhoj ose t blej rezervat?
Zgjidhja e problemit 19 (60 minuta)
1. Shpenzimet e prgjithshme t prodhimit jan t prbashkta dhe do t ngelen t njjta pavarsisht nse
rezevat prodhohen brenda ose jasht. Kshtu q, ato nuk jan relevante. Shpenzimet e prgjithshme t
prodhimit variabl pr kuti stilolapsash jan $0.3, si sht treguar m posht:
$0.80
Shpp totale pr kuti stilolapsash .........................................................................................
0.50
Minus Shpp fikse ($50,000 100,000 kuti).......................................................................
56
$0.30
Shpp variabl pr kuti.........................................................................................................
Kosto totale variabl pr prodhimin e nj kutie me stilolapsa Zipo sht:
Materiale direkte............................................................................................
Pun direkte ...................................................................................................
Shpp variabl .................................................................................................
Totali i kostove variabl pr njsi..................................................................
$1.50
1.00
0.30
$2.80
Nse rezervat pr stilolapsat Zippo blihen nga nj furnitor i jashtm, ather kosto variabl pr kuti do t jet:
Materiale direkte ($1.50 80%) ...................................................................
Pun direkte ($1.00 90%)...........................................................................
Shpp variabl ($0.30 90%).........................................................................
Blerja e rezervave ..........................................................................................
Totali i kostove variabl pr kuti ...................................................................
$1.20
0.90
0.27
0.48
$2.85
Kompania nuk duhet t pranoj ofertn e furnitorit. Prodhimi i rezervave brenda kuston $0.05 m pak pr kuti
stilolapsash sesa prodhimi nga nj furnitor i jashtm.
Nj metod tjetr zgjidhje sht:
Kosto e mnjanueshme nga blerja e rezervave:
Materiale direkte ($1.50 20%)................................................................
Pun direkte ($1.00 10%) .......................................................................
Shpp variabl ($0.30 10%) .....................................................................
Totali i kostove t mnjanueshme..............................................................
$0.30
0.10
0.03
$0.43
Kosto e blerjes s rezervave .......................................................................... $0.48

Kursimi n kosto duke prodhuar rezervat brenda ......................................... $0.05
Kujtojm se kostot e mnjanueshme prej 0.43 m sipr paraqesin koston e prodhimit t nj kutie me rezervave
brenda.
2. Kompania nuk do t donte t paguante m shum se $0.43 pr kuti, meqnse ajo mund t prodhoj rezervat
pr kt shum brenda.
3. Kompania ka tre alternativa pr sigurimin e rezervave t nevojshme.
Ajo mund:
#1
T prodhoj t gjith rezervat brenda
#2
T blej t gjith rezervat jasht
#3
T prodhoj 100,000 kuti brenda dhe t blej 50,000 kuti jasht.
Kostot pr seciln alternativ jan:
Alternativa #1Prodho t gjitha rezervat brenda:
Kostot variabl (150,000 kuti $0.43 pr kuti)..........................................
Kostot fikse t shtimit t kapacitetit............................................................
$64,500
30,000
57
Kostot totale ................................................................................................
$94,500
Alternativa #2Bli t gjitha rezervat jasht:

Kostot variabl (150,000 kuti $0.48 pr kuti)..............................................
$72,000
Alternativa #3Prodho 100,000 kuti brenda, dhe bli 50,000 kuti jasht:
Kostot variabl:
100,000 kuti $0.43 pr kuti..................................................................
50,000 kuti $0.48 pr kuti....................................................................
Kostot totale..................................................................................................
$43,000
24,000
$67,000
Ose, n terma t kostos totale pr kuti stilolapsash, prgjigjja do t jet:

Alternativa #1Prodho t gjitha rezervat brenda:
Kostot fikse pr shtimin e kapacitetit..........................................................
Koto totale ...................................................................................................
$420,000
30,000
$450,000
Alternativa #2Bli e t gjith rezervave jasht:

$427,500
Alternativa #3prodho 100,000 kuti brenda, dhe bli 50,000 kuti jasht:
Kostot variabl:
100,000 kuti $2.80 pr kuti..............................................................
50,000 kuti $2.85 pr kuti................................................................
Kosto totale..............................................................................................
$280,000
142,500
$422,500
Kshtu q, kompania duhet t pranoj ofertn e furnitorit, por vetm pr 50,000 kuti rezervash.
4. Prve konsiderats s kostove, Bronson duhet t marr n konsiderat edhe faktort e mposhtm:
a) Aftsin e furnitorit pr t prmbushur skedulet e krkuara t drgimit.
b)Cilsin e rezervave t blera nga furnitori.
c) Prdorimet alternative t kapacitetit q prdoret pr t prodhuar rezervat.
d)Aftsia e furnitorit pr t furnizuar rezerva nse volumi rritet n vitet e ardhshme.
e) Problemi i burimeve alternative t furnizimit nse furnitori provohet t jet i pabesueshm.
PROBLEMI 20 Mbyllja ose vazhdimi i operimit t nj fabrike.
Kompania Hallas prodhon nj lloj ngjitsi (produkti) n fabrikn e saj n veriperndim. Kompania normalisht
prodhon dhe shet 40,000 gallona ngjits do muaj. Ky ngjits, i cili njihet si MJ-7, prdoret n industrin e
mobiljeve pr t prodhuar kompensat. mimi i shitjes i MJ-7 sht $35 pr gallon, kostot variabl jan $21 pr
gallon, shpenzimet e prodhimit fikse n fabrik jan n total $230,000 pr muaj, dhe kostot fikse t shitjes jan
$310,000 pr muaj.
Grevat n fabrikat q blejn pjesn m t madhe t MJ-7 kan uar n nj ulje t prkohshme t shijeve t
kompanis Hallas n 11,000 gallon n muaj. Menaxhimi i kompanis Hallas vlerson se grevat do t zgjasin pr
dy muaj, pas ksaj periudhe shitjet e MJ-7 do t kthehen n normalitet. Pr shkak t nivelit aktual t ult t shitjeve,
menaxhimi i kompanis Hallas po mendon pr mbylljen e fabriks s saj n veriperndim gjat periudhs s grevs.
58
Nse kompania Hallas mbyll fabrikn e veriperndimit, shpenzimet e prgjithshme t prodhimit mund t
reduktohen me $60,000 pr muaj dhe shpenzimet fikse t shitjes mund t reduktohen me 10%. Kostot e fillimit n
fund t periudhs s mbylljes do t jen n total $14,000. Meqnse kompania Hallas prdor metodat e prodhimit
JIT, ajo nuk ka inventar n zotrim.
Krkohet:
1. Duke supozuar se greva zgjat pr dy muaj, a do ti rekomandonit kompanis Hallas t mbyll fabrikn e
veriperndimit? Shpjego. Trego llogaritjet pr t suportuar prgjigjjen tuaj..
2. N cilin nivel shitjesh (n gallon) pr periudhn dy mujore duhet kompania Hallas t jet indiferente
ndrmjet mbylljes s fabriks ose mbajtjes s saj hapur? Trego llogaritjet. (Kujdes: Kjo sht nj lloj analize
e piks kritike, ku pjesa e kostove fikse e llogaritjes s piks kritike duhet t prfshije vetm ato kosto fikse
q jan relevante [psh t mnjanueshme] gjat periudhs dy mujore.)
Zgjidhje Problemi 20 (45 minuta)
1. Produkti MJ-7 jep nj marzh kontributi prej $14 pr gallon ($35 $21 = $14). Nse fabrika mbyllet, ky marzh
kontributi do t humbet pr 22,000 gallona (11,000 gallona pr muaj 2 = 22,000 gallona) q mund t ishin
shitur gjat periudhs dy mujore. Megjithat, kompania do t mnjanoj disa kosto fikse t caktuara si rezultat i
mbylljes s fabriks. Analiza sht:
Marzhi i kontributit i humbur nga mbyllja e fabriks pr dy muaj
($14 pr gallon 22,000 gallona)..............................................................
Kostot e mnjanueshme nga mbyllja e fabriks pr dy muaj:
Shpnezimet e prgjitshme t prodhimit fikse
($230,000 $170,000 = $60,000;
$120,000
$60,000 2 muaj = $120,000) ...............................................................
Kostot fikse t shitjes
62,000
($310,000 10% 2 muaj) ...................................................................
Disavantazhi neto i mbylljes, prpara kostove t fillimit ..............................
Shto kostot e fillimit ......................................................................................
Disavantazhi nga mbyllja e fabriks..............................................................
$(308,000)
182,000
(126,000)
(14,000)
$(140,000)
Jo, kompania nuk duhet t mbyll fabrikn; ajo duhet t vazhdoj t operoj n nj nivel t reduktuar 11,000
gallona t prodhuar dhe shitur do muaj. Mbyllja do t rezultoj n nj humbje m t madhe prej $140,000 gjat
periudhs dy mujore krahasuar me alternativn q kompania t vazhdoj t operoj. Faktor shtes jan humbja e
mundshme e emrit t mir tek klientt t cilt duan 11,000 gallonat e MJ-7 do muaj dhe efekti negativ n moralin e
punonjsve. Duke e mbyllur, nevojat e konsumatorve nuk do t plotsohen (pasi nuk ka inventar gjendje), dhe ato
mund t zgjedhin prfundimisht nj furnitor tjetr.
Zgjidhje alternative:
Differenca
rrija ose (rnja)
Fabrika mbajtur Fabrika
n t ardhurat
hapur
mbyllur
neto operative
$ 770,000
$
0
$(770,000)
Shitjet (11,000 gallona $35 pr gallon 2) ................................................
Minus shpenzimet variabl (11,000 gallona
462,000
0
462,000
$21 pr gallon 2) .....................................................................................
59
308,000
0
Minus kostot fikse:
Shpp fikse ($230,000 2;
460,000
340,000
$170,000 2) .............................................................................................
Kostot e shitjes fikse ($310,000 2; $310,000
620,000
558,000
90% 2) ..............................................................................................
1,080,000
898,000
Totali i kostove fikse......................................................................................
Humbja neto operative prpara kostove t
(772,000)
(898,000)
fillimit
(14,000)
Kostot e fillimit..............................................................................................
$ (772,000)
$(912,000)
Humbja neto operaitve...................................................................................
(308,000)
120,000
62,000
182,000
(126,000)
(14,000)
$(140,000)
3. Duke injoruar faktort shtes t prmendur n pjesn (1) m lart, kompania Hallas duhet t jet indiferente
ndrmjet mbylljes ose vazhdimit t operimit nse niveli i shitjeve bie n 12,000 gallona (6,000 gallona pr
muaj) gjat periudhs dy mujore. Llogaritjet jan:
Kosto e mnjanuar nga mbyllja e fabriks pr dy muaj (shiko lart) .............$182,000
Minus kostot e fillimit ................................................................................... 14,000
Kostot neto t mnjanueshme .......................................................................$168,000
Verifikimi:
Opero n 12,000
Gallona pr dy
Mbylle pr dy
muaj
muaj
$ 420,000
$
0
Shitjet (12,000 gallona $35 pr gallon) ......................................................
Minus shpenzimet variabl (12,000 gallona $21 pr
252,000
0
gallon)
168,000
0
460,000
340,000
Shpp e prodhimit ($230,000 dhe $170,000 2 muaj) ...............................
620,000
558,000
Shitjet ($310,000 dhe $279,000 2 muaj).................................................
1,080,000
898,000
14,000
Kostot e fillimit.............................................................................................. 0
1,080,000
912,000
Kostot totale...................................................................................................
$ (912,000)
$(912,000)
Humbja neto operative...................................................................................
PROBLEM 21 Analiza e kostove relevante n nj varietet situatash

Kompania Barker ka nj produkt t vetm t quajtur Zet. Kompania prodhon normalisht dhe shet 80,000 Zet do vit
me nj mim shitje prej $40 pr njsi. Kostot pr njsi produkti n kt nivel aktiviteti jan:
60
$9.50
Materiale direkte ............................................................................................
10,00
Pun direkte ...................................................................................................
2.80
Shpp variabl .................................................................................................
5.00
Shpp fikse
1.70
Shpenzime shitje variabl ..............................................................................
4.50
Shpenzime shitje fikse ...................................................................................
$33.50
Kosto totale pr njsi .....................................................................................
($400,000 n total)
($360,000 n total)
Nj numr pyetjesh q kan lidhje me prodhimin dhe shitjen e Zet jan dhn m posht. do pyetje sht e
pavarur.
Krkohet:
1. Supozoni se kompania Barker ka kapacitet t mjaftueshm pr t prodhuar 100,000 Zet do vit pa ndonj
rritje n shpenzimet e prgjithshme fikse t prodhimit. Kompania mund t rris shitjet me 25% mbi nivelin
aktual prej 80,000 njsi do vit nse ajo rrit shpenzimet fikse t shitjes me $150,000. A do t jet e
justifikueshme rritja n shpenzimet fikse t shitjes?
2. Supozoni srish se kompania Barker ka kapacitet t mjaftueshm pr t prodhuar 100,000 Zet do vit.
Kompania ka nj mundsi pr t shitur 20,000 njsi n nj treg t jashtm. Detyrimet e importit, lejet e
jashtme, dhe kosto t tjera speciale t lidhura me kt porosi jan $14,000 n total. Kostot e vetme t shitjes
q do t lidheshin me porosin do t jen kostot e drgimit prej $1.50 pr njsi. Llogarit mimin n pikn
kritike pr njsi pr kt porosi.
3. Nj nga materialet e prdorur pr prodhimin e Zet merret nga nj furnitor i jashtm. Protestat civile n
shtetin e furnitorit kan shkaktuar ndrprerje n dgesat e materialeve q pritet t zgjasin pr tre muaj.
Kompania Barker ka materiale t mjaftueshme n zotrim pr t operuar n nj kapacitet 25% t nivelit
normal t kapacitetit pr periudhn tre mujore. Mbyllja e fabriks do t reduktoj shpenzimet e prgithshme
t prodhimit fikse me 40% gjat periudhs tre mujore dhe shpenzimet fikse t shitjes do t vazhdojn n
nivelin e dy t tretave t nivelit t tyre normal. Cili do t jet impakti i mbylljes s fabriks pr periudhn tre
mujre n fitim.
4. Kompania ka 500 Zet n zotrim q jan prodhuar muajin e kaluar dhe kan t meta (defekte) t vogla. Pr
shak t defekteve, do t jet e pamundur pr t shitur kto njsi me mim normal. Nse kompania dshiron
t shes ato nprmjet kanaleve t rregullta t shitjes, far shifr kostoje pr njsi sht relevante pr
vendosjen e nj mimi minimal shitje: Shpjego.
5. Nj prodhues i jashtm ka ofruar pr t prodhuar Zet dhe ta drgoj at direkt te klientt e Barker. Nse
Barker pranon kt ofert, fabrikat q ajo prdor pr t prodhuar Zet do t jen bosh; megjithat, shpenzimet
e prgjithshme t prodhimt do t vazhdojn n nivelin 30%. Menqnse prodhuesi i jashtm do t paguaj
pr t gjitha kostot e dgimit shpenzimet variabl t shitjes do t reduktohen me 60%. Llogarit koston pr
njsi q sht relevante pr krahasim me mimin e ofruar nga furnitori i jashtm.
.Zgjidhje Problemi 21 (45 minuta)
1. mimi i shitjes pr njsi ................................................................................
$40
24
Minus shpenzimet variabl pr njsi* ...........................................................
$16
Marzhi i kontributit pr njsi .........................................................................
*$9.50 + $10.00 + $2.80 + $1.70 = $24.00
Shitjet n njsi t rritura (80,000 25%).......................................................20,000
$16
Marzhi i kontributit pr njsi .........................................................................
61
$320,000
Marzhi i kontributit shtes .............................................................................
150,000
Minus kostot fikse t shtuara .........................................................................
$170,000
E ardhura neto e shtuar ..................................................................................
Po, rritja n shpenzimet fikse t shitjes do justifikohet.

2. Kostot variabl t prodhimit pr njsi ...........................................................$22.30
Detyrimet e importit, etj. ($14,000 20,000 njsi) ....................................... 0.70
Kosto e drgimit pr njsi.............................................................................. 1.50
mimi i piks kritike pr njsi ......................................................................$24.50
3. Nse fabrika operon n 25% t nivelit normal, ather vetm 5,000 njsi do t prodhohen dhe shiten gjat
periudhs tre mujore:
80,000 njsi n vit 3/12 = 20,000 njsi.
20,000 njsi 25% = 5,000 njsi prodhuar dhe shitur.
Duke qn dhn ky informacion mnyra m e thjesht e zgjidhjes sht:
Marzhi i kontributit i humbur nse fabrika mbyllet (5,000 njsi
$16 pr njsi*).........................................................................................
Kostot fikse q mund t mnjanohen nse fabrika mbyllet:
Shpenzimet e prgjishme t prodhimti
($400,000 3/12 = $100,000;
$40,000
$100,000 40%)................................................................................
Shpenzimet fikse t shitjes ($360,000 3/12 = $90,000;
30,000
$90,000 1/3) .....................................................................................
Disavantazhi neto nga mbyllja e fabriks ......................................................
$(80,000)
70,000
$(10,000)
*$40.00 ($9.50 + $10.00 + $2.80 + $1.70) = $16.00

Metoda alternative:
Mbaje fabrikn
hapur
Mbyll fabrikn
$ 200,000
$
0
Shitjet (5,000 njsi $40 pr njsi)...............................................................
Minus shpenzimet variabl
120,000
0
(5,000 njsi $24 pr njsi).......................................................................
80,000
0
Shpp fikse:
100,000
$400,000 3/12......................................................................................
60,000
$400,000 3/12 60% ..........................................................................
Shpenzimet e shitjes fikse:
90,000
$360,000 3/12......................................................................................
60,000
$360,000 3/12 2/3 ............................................................................
190,000
120,000
62
$(110,000)
E ardhrua neto operative (humbja) ................................................................
$(120,000)
4. Kosto relevante sht $1.70 pr njsi, ky sht shpenzimi variabl i shitjes pr Zet. Meqnse njsit difektoze
jan prodhuar tashm, t gjitha kostot e prodhimit (duke prfshir kostot variabl t prodhimit) jan kosto t
zhytura. Shpenzimet fikse t shitjes nuk jan relevante meqnse ato do t mbeten t njjta pavarsisht nse
njsit difektoze shiten ose jo. Shpenzimet e shitjes variabl mund t jn ose jo relevante-n varsi t mnyrs
sesi njsit difektoze shiten. Pr shembull, njsit mund t shiten nprmjet nj likuidatori pa pasur kostot
normale variabl t shitjes.
5. Kostot q mund t mnjanohen nga vendimi pr t bler nga nj furnitor i jashtm jan relevante. Kto kosto jan:
Kostot e prodhimit variabl.............................................................................
Shpp fikse ($400,000 70% = $280,000; $280,000 80,000 njsi) .............
Shpenzimet e shitjes variabl ($1.70 60%)..................................................
Kostot totale t mnjanueshme .......................................................................
$22.30
3.50
1.02
$26.82
Pr t qn i pranueshm, kuota (mimi i ofruar) e furnitorit t jashtm duhet t jet m pak se $26.82 pr njsi.
63

KD-KKD Analiza-Kosto-Vellim Fitim &amp; Vendimarrja

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KD-KKD Analiza-Kosto-Vellim Fitim &amp; Vendimarrja

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kontabiliteti i Drejtimit

Paraqitja e pasqyrs s t ardhurave sipas kontributit.

Efektet e ndryshimeve n volum n t ardhurat neto operative

Norma e marzhit t kontributit.

Analiza e pikes kritike.

Analiza e fitimit t synuar.

Shitjet (500 biikleta)................

Shitjet (1 biiklet) .............................

Kini prasysh pikat e mposhtme:

Ndryshimet n volum dhe t ardhurat neto operative

Shitjet (401 biikleta) .........................

Kini parasysh pikat e mposhtme:

Pika kritike sht:

Grafiku CVP i prfunduar/kompletuar

Raporti i marzhit t kontributit

Shembull: Pr Nord Corporation, raporti i MK sht 40%, llogaritur si m posht:

(2) Efekti n t ardhurat operative:

Analiza e piks kritike

Analiza e fitimit t synuar

Zakonisht shkalla e levs operative bie kur shitjet rriten

Miksi i shitjeve sht konstant n kompanit me shum produkte.

Ushtrimi 1 Funksioni i kostos, pika kritike

Llogarisim numrin e njsive t shitura.

1,000,000*P - $4.50(1,000,000) - $600,000 = $25,000

Nj rritje e prgjithshme e kostove u shfaq gjat muajit Maj.

Ushtrimi 4 Kompania Madden

Pika kritike ne vlere shitjesh kur TR=Totali i t ardhurave

Ushtrimi 5 Kompania Laraby

= $625,000/25,000 njsi= $25/njsi

$25Q- 15Q - 150,000 = $140,000

Kostot fikse aktuale

$25*Q $17*Q - $153,000 = $0

Zgjidhja pr fitimin e synuar: :

$25*Q $17*Q - $153,000 = $100,000 (para tatimit)

Norma aktuale e marzhit t kontributit = ($25 $15)/$25 = 40%

Shitjet e pritura vjetore (390,000 kuti)=$1,560,000

Norma aktuale e marzhit t kontributit = ($4.00-$2.40)/$4.00 = 40%

Kostot variabl t vlersuara pr periudhn tjetr (vetm rritja n kostot mblsirs)

Ushtrimi 7 Grupi Junior Achievement

Pika kritike pr alternativn 1:

$5,600/($20 $6) = 400 sete

Fitimi i alternativs 2= ($20-$6-$2)*1,000 - $3,800 = $8,200

Marketingu dhe administrimi

Kosto vaiable pr njsi = $700,000/100,000 njsi = $7.00 pr njsi

mimi pr njsi = $1,000,000/100,000 njsi= $10.00 pr njsi

Ushtrimi 9 Pike Street Taffy

=$9,600 - $8,400 = $1,200

Llogaritja e piks kritike:

$0 = ($100 - $60)*Q $70,000

Kostot fikse n nivel korporate: $5.62 x (1,200 + 2,400) njsi = $20,232

Pika kritike e prgjithshme pr korporatn (rikujtoni q jan tre kosto fikse):

Pika kritike pr Premium bazuar n miksin e shitjeve n t ardhura:

Shitjet totale t korporats te pika kritike

Pika kritike pr bumerangjet e rregullta duke injoruar kostot fikse te korporats:

TEMA: KOSTO RELEVANTE PR VENDIMARRJE

* Kosto t prbashkta t alokuara t cilat do t ishin rishprndar n linja t tjera

Vendimi prodho apo bli

* Paisja e veant nuk ka vler rishitje.

mimi i jashtm i blerjes ...........................................

Kostot totale diferenciale

Prdorimi i burimeve t kufizuara

mimi i shitjes pr njsi...................................

Prdorimi i burimeve t kufizuara

Produkti Y duhet t prodhohet meqnse ai ka marzhn e kontributit m t madh pr njsi t burimit t

KD-KKD Analiza-Kosto-Vellim Fitim & Vendimarrja

KD-KKD Analiza-Kosto-Vellim Fitim & Vendimarrja

$25Q $17Q - $153,000 = $0

$25Q $17Q - $153,000 = $100,000 (para tatimit)