Professional Documents
Culture Documents
X 12 Horoscope
X 12 Horoscope
yXu
yXuirh
jkkh
jkkh Lokeh
u{k=
u{k= Lokeh
pj.k
frFkh
ik;k
lw;Z fl)kar ;x
dj.k
o.kZ
rRo
o;
;uh
x.k
ukM+h
ukM+h in
fogx
Fke v{kj
lw;Z jkkh
MsdkusV
x-12
tUefrFkh%
tUe osG%
tUe LFkG%
Latitude:
v;ukak%
LFkkfud osG%
lkEikfrd dkG%
LFkkfud osG laLdkj%
fr;Zd%
12:10 PM
Ahmadpur (West Bengal), India
12:30:44
19:54:26
+20:44
23.4
?kkr p
es"k
eaxG
rwG
kq
Lokrh
jkgw
4
nkeh ".k
rkack
/k`fr
ofut
{kf=;
vfXu
ekuo
efg"k
nso
var
vkfn
fkDdkoy
#] js] j] rk
edj
3
jkkh
ekl
frFkh
fnol
u{k=
gj
yXu
;x
dj.k
ehu
ek?k
4,9,14
xq#okj
krrkjdk
4
dU;k
vfrxaM
rSfry
3
2, 7, 9
4, 8
12,21,30,39,48
x-12
jkkh
fMXkzh
u{k=
u{k= Lokeh in
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#
es"k
o`fpd
o`fpd
dqaHk
flag
flag
dU;k
rwG
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k
13:40:08
27:37:44
Hkj.kh
mRrjk"kk<+
iwokZkk<+
/kfu"Bk
iwokZ
iwokZ
mRrjk
Lokrh
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k
kq
joh
kq
eaxG
kq
kq
joh
jkgw
drw
eaxG
xq#
cq/k
eaxG
21:59:26
01:40:55
21:40:11
16:13:17
03:24:57
17:33:45
06:27:29
06:27:29
00:58:20
27:44:27
28:09:07
1
1
3
3
3
1
3
4
2
4
4
4
2
fnkk
fLFkrh
ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
ekx
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
yXu dqaMyh
12
yXu
11
kq drw
10
joh cq/k
ba o#.k
pa
kfu #
x-12
yXu
12
/ku
gjk
1
12
11
yXu
11
kq drw
joh cq/k
eaxG xq#
kfu pa ba
10
10
eaxG xq#
jkgw
joh cq/k
ba o#.k
pa
lgnj
1
eaxG
12
HkkX;
1
pa
kq pa drw
cq/k #
11
o#.k
10
prqFkkk
11
kfu #
sDdku
12
yXu kq
jkgw drw o#.
k #
kq eaxG
xq# drw
yXu
10
xq#
ba
jkgw o#.k
kfu
ba
joh kfu
x-12
larfr
lIrekak
12
kfu drw
cq/k ba
11
12
pa o#.k
jkgw
11
yXu
10
thoulkFkh
uoekak
joh
kq pa
kfu
ba
10
eaxG
yXu xq#
xq# o#.k
thfodk
1
eaxG pa
drw o#.k
joh
kq #
vk o oMhy
1
pa
11
xq#
cq/k kq
eaxG
eaxG drw
cq/k ba
10
}knkkak
12
drw
kfu
11
jkgw #
nkEkkak
12
kq xq#
10
yXu
jkgw
cq/k #
joh
joh ba
yXu
x-12
okgu
"kMkkak
12
12
joh
kfu pa
11
yXu kq
ba
o#.k #
o#.k
fk{kk
1
jkgw drw
joh eaxG
#
o#.k
prqoakkak
10
kq ba
11
eaxG
10
12
pa
/kked o`Rrh
foakkak
xq#
11
LkIrfoakkak
12
yXu joh
cG
1
drw
yXu joh
xq#
11
10
ba
10
cq/k eaxG
jkgw drw
xq#
pa
pa ba o#.
k
kq kfu
cq/k kq
eaxG
kfu
jkgw
x-12
nqHkkZX;
f=akkak
12
kq
kfu ba
11
12
cq/k eaxG
kqHk QG
[kosnkak
1
pa
joh
kq
11
jkgw drw
kfu
10
10
xq#
yXu xq# pa
o#.k #
joh
dqky
1
eaxG
11
jkgw drw
v{kosnkak
12
eaxG
ba #
yXu o#.k
eaxG kfu
xq#
o#.k
o#.k
10
cq/k xq#
yXu
kq #
11
cq/k
dqky
drw
10
"kf"V vak
12
pa #
kq
jkgw
ba
ba
pa
x-12
Hkko
Hkko
Hkko vkjaHk
ehu
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Hkko e/;
26:53:29
13:40:08
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
26:53:29
23:20:11
19:46:53
19:46:53
23:20:11
26:53:29
26:53:29
23:20:11
19:46:53
19:46:53
23:20:11
10:06:50
06:33:32
03:00:14
06:33:32
10:06:50
13:40:08
10:06:50
06:33:32
03:00:14
06:33:32
10:06:50
Hkko pfyr p
12
pa dqaMyh
3
12
yXu
11
kq drw
kq drw
10
joh cq/k
10
eaxG xq#
jkgw
o#.k
yXu
11
ba
pa #
eaxG xq#
jkgw
kfu
joh cq/k
ba o#.k
pa
kfu #
x-12
Lokeh
jkkh
fMXkzh
u{k=
pj.k
/kwe
O;kfrikr
ifjosk
bapki
midrw
Hkwdai
mYdk
cznaM
/otk
eaxG
jkgw
pa
kq
drw
o`"kHk
dqaHk
flag
/kuw
/kuw
ehu
es"k
ddZ
dU;k
10:57:44
jfg.kh
krrkjdk
iwokZ
vuqjk/kk
T;s"Bk
jsorh
frdk
iq";
fp=k
19:02:16
19:02:16
10:57:44
27:37:44
17:37:44
27:37:44
04:17:44
24:17:44
4
2
3
4
1
1
1
1
jkkh
fMXkzh
Lokeh
u{k=
pj.k
dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh
edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
o`"kHk
o`fpd
edj
18:15:23
kuh
kuh
xq:
eaxG
kq
kq
xq:
kuh
Jo.k
krrkjdk
mRrj HkkIkn
vfouh
frdk
jfg.kh
iwokZkk<+
mRrjk"kk<+
12:48:15
09:30:08
05:53:02
00:02:29
21:00:17
26:39:02
07:55:00
2
2
2
2
4
4
4
jkkh
fMXkzh
Lokeh
u{k=
pj.k
dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
o`"kHk
o`fpd
edj
edj
12:48:15
kuh
xq:
eaxG
kq
kq
xq:
kuh
kuh
krrkjdk
mRrj HkkIkn
vfouh
frdk
jfg.kh
iwokZkk<+
Jo.k
mRrjk"kk<+
09:30:08
05:53:02
00:02:29
21:00:17
26:39:02
18:15:23
07:55:00
2
2
2
4
4
3
4
x-12
fHkUukVd oxZ
kuh
xq:
jkkh
Hkko
II
III IV V
VI VII VIII IX X
XI XII
pa
yXu
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
-
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
9 10 11 12
eaxG
1
Hkko
II
III IV V
VI VII VIII IX X
XI XII
pa
yXu
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
-
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
dwG
eaxG
joh
kq
cq/k
Hkko
II
XI XII
pa
yXu
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
dwG
jkkh
10 11 12
Hkko
II
XI XII
pa
yXu
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
10 11 12
joh
jkkh
kfu
xq#
jkkh
9 10 11 12
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
x-12
10
fHkUukVd oxZ
kq
cq/k
jkkh
Hkko
II
III IV V
VI VII VIII IX X
XI XII
pa
yXu
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
9 10 11 12
pa
1
Hkko
II
III IV V
VI VII VIII IX X
XI XII
pa
yXu
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
dwG
eaxG
joh
kq
cq/k
Hkko
II
XI XII
pa
yXu
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
dwG
jkkh
10 11 12
Hkko
II
X XI XII
pa
yXu
o
o
-
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
10 11 12
yXu
jkkh
kfu
xq#
jkkh
9 10 11 12
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
x-12
11
v"VdoxZ k/kuiwoZ
1
10
11
12
dwG
joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh
4
4
4
6
3
6
1
3
4
5
7
4
6
2
5
6
4
4
5
6
4
5
5
3
4
3
4
7
5
3
2
4
7
3
2
5
4
5
5
5
2
3
3
5
2
4
5
5
3
2
3
1
5
5
5
2
4
4
3
3
4
6
5
4
3
3
3
4
3
6
3
5
4
4
6
4
2
5
3
3
5
5
2
2
48
49
39
54
56
52
39
dwG
jkgw
yXu
28
2
2
31
1
5
34
5
5
31 26
7 4
3 3
29
2
7
27
3
4
23
3
3
29
5
4
26
5
4
28
3
5
25
4
4
337
44
49
10
11
12
0
1
2
3
0
3
0
0
1
2
4
0
4
0
2
1
2
0
0
2
2
3
2
2
0
0
2
5
1
0
0
1
4
0
1
2
1
2
2
1
0
1
0
0
0
0
0
1
1
0
0
0
1
2
3
0
0
1
1
0
1
3
4
1
0
0
0
0
1
4
0
0
2
0
1
0
0
3
0
2
1
2
0
0
10
11
12
2
2
0
0
0
2
4
0
1
0
0
0
0
2
1
2
0
0
2
5
0
1
4
0
1
2
2
1
0
1
0
0
0
1
1
0
0
2
0
0
1
0
1
3
4
0
0
0
1
4
2
0
1
0
0
0
1
1
1
0
0
k/; fiUM
fiaM
joh
pa
eaxG
cq/k
xq#
kq
kfu
Xkzg
28
15
34
28
94
35
68
jkkh
73
39
95
86
93
73
106
k/;
101
54
129
114
187
108
174
x-12
12
uSlxd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w
le
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
le
le
k=w
fe=
&&&&
le
k=w
fe=
le
fe=
fe=
fe=
le
le
&&&&
fe=
k=w
le
k=w
fe=
fe=
le
le
fe=
&&&&
le
le
fe=
le
k=w
le
fe=
le
le
&&&&
le
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w
k=w
le
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w
le
fe=
fe=
le
k=w
k=w
k=w
&&&&
rkRdkfyd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
k=w
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
&&&&
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&
k=w
fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&
fe=
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
&&&&
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
&&&&
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
fe=
&&&&
k=w
fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&
iap/kk
joh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
le
le
le
le
cq/k
k=w
&&&&
ijefe=
ijek=w
ijek=w
ijefe=
le
ijefe= ijefe=
ijek=w k=w
le
fe=
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
le
ijefe=
&&&&
k=w
ijek=w
le
k=w
le
le
le
k=w
k=w
&&&&
le
le
fe=
ijek=w
le
le
k=w
k=w
le
&&&&
fe=
fe=
le
k=w
le
fe=
le
fe=
fe=
&&&&
fe=
ijefe=
ijek=w
ijefe=
le
ijek=w
ijefe=
ijefe=
le
&&&&
le
ijek=w
ijek=w
k=w
le
ijek=w
le
ijefe=
le
&&&&
ijek=w
le
fe=
le
le
k=w
ijek=w
ijek=w
ijek=w
&&&&
x-12
13
lqnkZu p
02/14/26/38/50/62/74/86/98/110
2
01/13/25/37/49/61/73/85/97/109 12/24/36/48/60/72/84/96/108/120
1
yXu
12
11
8
ba o#.k
pa
kq
drw
kfu #
joh cq/k
10
11
ba o#.
k
joh cq/k
kq
drw
eaxG
xq# jkgw
pa
10
10
12
kfu #
kq drw
eaxG
xq# jkgw
eaxG xq#
jkgw
yXu
joh cq/k
5
1
2
yXu
11
kfu #
6
06/18/30/42/54/66/78/90/102
3
1
12
5
pa
2
9
ba o#.k
7
07/19/31/43/55/67/79/91/103
08/20/32/44/56/68/92/104
lqnkZu p e/;s eq.kq;kps Hkfo; yXukP;k O;frfjDr lw;Z o pakusi.k ikj[kyh tkrs- kP;k vuqlkj ,
dkp Vhus yXu] lw;Z vkf.k pakus Xkzgkaph fLFkrh kIr d: kdrskqHk vkqHk ?kVuk o R;kapk [kjk osG lqnkZu pk}kjs kIr d: kdr-
x-12
14
dkjd Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
fLFkj dkjd
lIrdkjd
v"Vdkjd
firk
cq)h
thoulkFkh
foe
/kulaink
ijek;w
ekrk
vfHkyk"kk
e{k
vkRe
vkekR;
dy=
Hkzkr`
iq=
Kkfr
ekr`
&&&&
&&&&
vkRe
Hkzkr`
dy=
ekr`
iq=
Kkrh
fir`
vekR;
&&&&
XkzgfLFkrh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
voLFkk 3
voLFkk 5
voLFkk 6
voLFkk 9
voLFkk 10
voLFkk 12
LoIu
lqIr
LoIu
LoIu
LoIu
LoIu
LoIu
lqIr
LoIu
e`r
o`)
ckG
o`)
;qok
e`r
;qok
dqekj
dqekj
eqfnr
{kqfnr
eqfnr
eqfnr
yfTtr
&&&&
&&&&
eqfnr
{kqfnr
kkar
nq%f[kr
kkar
kkar
kkar
eqfnr
nhu
nq%f[kr
nhu
g"kr
~kkar
g"kr
g"kr
g"kr
~kkar
~kkar
ihfM+r
ihfM+r
Hktu
vkxe
vkxe
drqd
lHkkLFk
Hktu
u`R;fyIlk
fuk
vkxe
uo rkjk p
tUe
laiRr
foir
{kse
R;fj
lk/kd
o/k
fe=
ijefe=
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
06
25
07
26
08
27
09
01
10
02
11
03
12
04
13
05
14
x-12
15
Xkzgla;x vFkok Vh
Xkzg
joh
254
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
248
288
QNT
128
123
TRN
140
184
113
293
197
224
SQQ
164
34
126
131
114
70
QNT
141
BQT
39
57
30
SSX
89
SQU
40
120
TRN
126
109
64
136
SQQ
44
SSQ
51
24
84
160
165
148
QNC
104
175
91
SQU
64
124
12
56
15
165
69
QNT
96
36
17
61
SXT
10
170
75
QNT
102
42
SSQ
44
SSQ
27
SSX
153
QNC
58
SXT
84
25
71
QNT
109
13
40
19
180
OPP
85
111
52
95
69
QNT
128
27
SSX
33
SSX
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ba
60
SXT
o#.k
Index of Words:
CNJ: Conjunction
TRN: Trine
QNT: Quintile
OPP: Opposition
SXT: Sextile
QNC: Quincunx
BQT: Bi Quintile
SQU: Square
SQQ: Sesquiquadrate
ikjkkjh Vh
Xkzg
joh
pa
}kjk "V
xq#
&&
Xkzg
kq
kfu
}kjk "V
eaxG xq# jkgw
&&
eaxG
kq drw
jkgw
kq drw
cq/k
xq#
drw
xq#
kq drw
yXu
xq# pa
x-12
16
jkkh
osk
fuxZe
ewr
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
v"Vekkfu
v"Vekkfu
dU;k
dU;k
rwG
rwG
/kuw
/kuw
edj
edj
edj
o`"kHk
o`"kHk
dU;k
dU;k
rwG
/kuw
/kuw
edj
edj
edj
edj
o`"kHk
dU;k
rwG
rwG
/kuw
edj
o`"kHk
o`"kHk
o`"kHk
o`"kHk
04-11-1979
27-07-1980
14-03-1980
05-10-1982
06-10-1982
01-06-1985
20-12-1984
16-09-1985
21-12-1984
17-09-1985
31-05-1985
16-12-1987
21-03-1990
15-12-1990
20-06-1990
05-03-1993
16-10-1993
07-06-2000
09-11-1993
22-07-2002
09-01-2003
10-09-2009
07-04-2003
14-11-2011
16-05-2012
04-08-2012
03-08-2012
02-11-2014
03-11-2014
21-06-2017
26-01-2017
26-10-2017
24-01-2020
13-07-2022
28-04-2022
17-01-2023
07-03-2049
04-12-2049
09-07-2049
24-02-2052
17-04-2030
06-02-2041
30-05-2032
25-09-2041
23-06-2044
05-11-2070
29-08-2044
05-02-2073
30-08-2044
15-01-2079
07-12-2046
11-04-2081
14-02-2062
18-07-2088
06-03-2062
30-10-2088
06-04-2089
25-10-2090
18-09-2090
20-05-2091
yg
jtr
yg
Lo.kZ
jtr
yg
rkack
yg
yg
Lo.kZ
rkack
yg
Lo.kZ
Lo.kZ
jtr
Lo.kZ
yg
yg
yg
Lo.kZ
yg
jtr
yg
Lo.kZ
jtr
jtr
Lo.kZ
jtr
jtr
jtr
x-12
17
kM~cy
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
mPp cG
lIrox; cG
25.88
86.25
27.67
101.25
18.44
71.25
7.89
108.75
46.26
120.00
44.47
112.50
5.15
97.50
fnu&jkf= cG
dUkfn cG
30
15.00
30
15.00
0
30.00
30
30.00
30
30.00
15
15.00
15
60.00
sDdku cG
LFkku cG
0.00
157.13
0.00
173.92
0.00
119.69
0.00
176.64
0.00
226.26
0.00
186.97
0.00
177.65
fnx cG
58.21
22.77
9.56
16.22
19.15
46.58
25.15
urUur cG
i{k cG
58.46
23.36
60.00
36.64
58.46
36.64
1.54
23.36
58.46
36.64
1.54
23.36
1.54
36.64
f=Hkkx cG
okZ cG
60.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
60.00
0.00
0.00
15.00
0.00
0.00
ekl cG
okj cG
gjk cG
v;u cG
;q) cG
30.00
0.00
0.00
7.07
0.00
0.00
0.00
60.00
54.81
0.00
0.00
0.00
0.00
18.42
0.00
0.00
0.00
0.00
34.92
0.00
0.00
0.00
0.00
36.73
0.00
0.00
45.00
0.00
29.00
0.00
0.00
0.00
0.00
43.71
0.00
dkG cG
178.89
211.45
113.52
59.82
191.83
113.90
81.89
psVk cG
7.07
2.75
8.04
47.62
37.13
40.41
36.64
uSlxd cG
60
25.71
42.86
17.14
34.29
8.57
51.43
fd cG
-8.35
-7.65
-6.49
11.80
12.31
10.33
3.89
dqG kMcG
452.95
428.95
287.18
329.24
520.97
406.76
376.65
:ips kM~cG
7.55
7.15
4.79
5.49
8.68
6.78
6.28
FkMD;kpk vak
1.16
1.02
0.87
1.1
1.34
1.36
1.05
LFkku cG vak
0.95
1.05
0.9
1.84
1.37
1.95
1.34
fnx cG vak
dkG cG vak
1.66
1.6
0.65
1.89
0.19
1.14
0.54
0.89
0.55
1.71
1.55
1.7
0.5
0.82
psVk cG vak
vk;u cG vak
0.14
0.24
0.06
1.83
0.27
0.46
1.19
1.75
0.74
1.22
1.01
1.45
1.22
1.09
fLFkrh
bV QG
dV QG
13.53
42.50
8.72
43.02
12.18
46.47
19.38
25.40
41.44
17.73
42.39
17.44
13.74
44.83
x-12
18
jkkh
fMXkzh
u{k=
j-u-m- Lokeh
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#
es"k
o`fpd
o`fpd
dqaHk
flag
flag
dU;k
rwG
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k
13:45:53
27:43:29
Hkj.kh
mRrjk"kk<+
iwokZkk<+
/kfu"Bk
iwokZ
iwokZ
mRrjk
Lokrh
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k
eaxG&&kq&&kq
xq#&&joh&&pa
xq#&&kq&&kfu
kfu&&eaxG&&cq/k
joh&&kq&&xq#
joh&&kq&&pa
cq/k&&joh&&kfu
kq&&jkgw&&joh
joh&&drw&&jkgw
kfu&&eaxG&&cq/k
eaxG&&xq#&&eax
eaxG&&cq/k&&xq#
cq/k&&eaxG&&kfu
22:05:12
01:46:41
21:45:57
16:19:03
03:30:42
17:39:31
06:33:15
06:33:15
01:04:05
27:50:12
28:14:52
fnkk
fLFkrh
ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
ekx
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
03:41:55
x`g dLi
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
13:30:39
13:25:10
08:25:30
02:54:12
00:34:38
04:31:09
13:30:39
13:25:10
08:25:30
02:54:12
00:34:38
04:31:09
j-u-m- Lokeh
ea&&kq&&kq
kq&&pa&&j
cq&&j&&j
pa&&xq&&j
lw&&d&&d
cq&&lw&&k
kq&&j&&cq
ea&&k&&j
xq&&d&&xq
k&&lw&&xq
k&&ea&&cq
xq&&k&&k
Hkko vof/k
13:30:39
43:25:
68:25:
92:54:
120:34:38
154:31:09
193:30:39
223:25:10
248:25:30
272:54:12
300:34:38
334:31:09
& 43:25:
& 68:25:
& 92:54:
& 120:34:38
& 154:31:09
& 193:30:39
& 223:25:10
& 248:25:30
& 272:54:12
& 300:34:38
& 334:31:09
& 13 30:39
x-12
19
egkcGh
cGh
I.
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
joh
&&
&&
&&
joh
&&
&&
&&
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
lkekU;
eaxG
kq
cq/k
pa
eaxG xq# kfu jkgw
cq/k
kq pa
eaxG
cq/k xq#
kfu
kq kfu drw
xq#
{kh.k
kq drw
cq/k eaxG xq#
&&
&&
kq drw
&&
cq/k eaxG xq#
kq drw
kfu
&&
cq/k eaxG xq#
&&
deaxG
kq
cq/k
pa
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
kfu
xq#
[k-
x-
?k-
&&
&&
&&
&&
eaxG xq# kfu jkgw
&&
pa
&&
joh cq/k
&&
kq drw
&&
kq drw
cq/k eaxG xq#
&&
&&
joh kfu
&&
cq/k eaxG xq#
kq drw
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
kq drw
&&
&&
&&
joh kfu
&&
cq/k eaxG xq#
&&
e% d- dLi jkkh Lokeh] [k- Hkko fLFkr Xkzg] x- dLi Lokeh u{k=ke/;s Xkzg] ?k- Hkko fLFkr XkzgkaP;k u{k=ke/;s
x-12
20
egkcGh
cGh
lkekU;
{kh.k
59
369
2 7 11
2 7 11
158
158
5 9 12
2 7 11
2 7 11
5 10 11
47
9
-
5
11
158
dkjd mi ifr
x`g
mi ifr
I.
kq
jkgw
jkgw
jkgw
drw
kfu
cq/k
jkgw
xq#
xq#
cq/k
kfu
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
egkcGh
cGh
lkekU;
{kh.k
2 7 11
158
5
5
5
11
2 7 11
5 10 11
369
9
158
5
5 9 12
2 7 11
5 9 12
369
2 7 11
2 7 11
5 10 11
x-12
21
11
yXu
yXu
kq drw
kq drw
10
pa
pa ba
eaxG xq:
jkgw
joh cq/k
ba o#.k
kuh #
eaxG
xq# kfu
jkgw
joh cq/k
o#.k
9
6
Lokeh Xkzg
fnol Lokeh
yXu jkkh Lokeh
yXu u{k= Lokeh
yXu mi Lokeh
pa jkkh Lokeh
pa u{k= Lokeh
pa mi Lokeh
kuh
eaxG
kq
kq
kq
jkgw
joh
iklZ QkWjP;quk
d-ih- v;ukak
tUe osGsph foakRrjh
03:41:55
dqaHk
23:28:54
jkgw%
1
ekl
o"kZ
27 fnol
x-12
22
jkkh
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
es"k
flag
o`"kHk
o`"kHk
flag
flag
o`fpd
o`fpd
edj
edj
flag
o`fpd
flag
o`"kHk
es"k
dU;k
dqaHk
feFkqu
feFkqu
o`"kHk
edj
dqaHk
ehu
edj
edj
edj
/kuw
es"k
x-12
23
s"dk.k ikjaifjd
3
12
y xq
11
lw cq
10
pa
xq
12
lw cq
4
pa
xq
12
10
kq
9
cq kq ea
y k
8
lw pa
12
miin yXu
xq d
5
lw
11
ea
10
kq d
y xq
8
pa
11
ea
pa
kq d
10
uokak ikjaifjd
y
11
10
y lw cq
j
s"dk.k leukFk
cq
dkjdkak yXu
3
12
pa
11
11
kq d
5
pa
11
y
9
10
ea xq j
8
lw cq
10
ea xq j
9
kq d
10
y lw cq
lw cq ea
k
ea xq j
12
kq pa d
10
11
kq d
12
12
ea
11
s"dk.k ifjo`fRr =;
pa
xq
9
y lw
cq kq ea
x-12
24
tSfeuh LQqV
LQqV uke
LQqV
dqaHk
ehu
/kuw
/kuw
ddZ
rwG
29:22:29
15:31:57
14:13:34
27:15:10
25:27:14
03:55:26
tSfeuh dkjd
Xkzg
v"V pj
lIr pj
lIr fLFkj
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
vkRe
Hkzkr`
nkjk
ekr`
viR;
Kkfr
fir`
vekR;
vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`
vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`
lIr Hkko
viR;
Hkzkr` Kkfr
vekR; nkjk
vkRe
ekr`
tSfeuh Vh
Xkzg
lEeq[k fV
ikoZ Vh
es"k && y
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag && ea && xq &&
dU;k && k
rwG && pa
/kuw
o`fpd && lw && cq
edj
dqaHk && kq && d
ehu
/kuw
rwG && pa
o`fpd && joh && cq/k
dqaHk && kq && drw
edj
ehu
o`"kHk
es"k && yXu
feFkqu
flag && eaxG && xq# && jkgw
ddZ
dU;k && kfu
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
x-12
25
18 o"kZ
28/04/1965
28/04/1983
xq:
ps
i;r
16 o"kZ
28/04/1983
28/04/1999
kuh
ps
i;r
19 o"kZ
28/04/1999
28/04/2018
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
28/04/1965
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
28/04/1983
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
28/04/1999
cq/k
ps
i;r
17 o"kZ
28/04/2018
28/04/2035
drw
ps
i;r
7 o"kZ
28/04/2035
28/04/2042
kq
ps
i;r
20 o"kZ
28/04/2042
28/04/2062
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
28/04/2018
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
28/04/2035
28/04/2042
01/05/2041
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
09/01/1968
04/06/1970
10/04/1973
28/10/1975
16/11/1976
16/11/1979
09/10/1980
10/04/1982
24/09/2020
21/09/2021
22/07/2024
28/05/2025
28/10/2026
25/10/2027
14/05/2030
19/08/2032
16/06/1985
28/12/1987
04/04/1990
11/03/1991
09/11/1993
29/08/1994
28/12/1995
03/12/1996
24/09/2035
24/11/2036
01/04/2037
31/10/2037
29/03/2038
16/04/2039
22/03/2040
01/05/2002
09/01/2005
17/02/2006
19/04/2009
01/04/2010
31/10/2011
10/12/2012
16/10/2015
28/08/2045
28/08/2046
27/04/2048
27/06/2049
27/06/2052
26/02/2055
28/04/2058
26/02/2061
joh
ps
i;r
6 o"kZ
28/04/2062
28/04/2068
pa
ps
i;r
10 o"kZ
28/04/2068
28/04/2078
eaxG
ps
i;r
7 o"kZ
28/04/2078
28/04/2085
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
28/04/2062
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
28/04/2068
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
28/04/2078
16/08/2062
14/02/2063
22/06/2063
16/05/2064
04/03/2065
14/02/2066
22/12/2066
28/04/2067
27/02/2069
28/09/2069
29/03/2071
29/07/2072
27/02/2074
29/07/2075
27/02/2076
29/10/2077
24/09/2078
13/10/2079
17/09/2080
27/10/2081
24/10/2082
22/03/2083
22/05/2084
27/09/2084
x-12
26
foakRrjh R;Urj
kuh
ps
i;r
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
28/04/1999
01/05/2002
28/04/1999
19/10/1999
23/03/2000
26/05/2000
25/11/2000
19/01/2001
21/04/2001
24/06/2001
05/12/2001
17/02/2006
19/04/2009
17/02/2006
29/08/2006
26/10/2006
30/01/2007
08/04/2007
28/09/2007
01/03/2008
31/08/2008
11/02/2009
31/10/2011
10/12/2012
31/10/2011
24/11/2011
24/01/2012
18/03/2012
21/05/2012
17/07/2012
10/08/2012
16/10/2012
05/11/2012
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
01/05/2002
09/01/2005
01/05/2002
17/09/2002
14/11/2002
27/04/2003
15/06/2003
05/09/2003
01/11/2003
28/03/2004
06/08/2004
19/04/2009
01/04/2010
19/04/2009
07/05/2009
05/06/2009
25/06/2009
16/08/2009
01/10/2009
25/11/2009
13/01/2010
02/02/2010
10/12/2012
16/10/2015
10/12/2012
15/05/2013
01/10/2013
15/03/2014
09/08/2014
09/10/2014
31/03/2015
22/05/2015
17/08/2015
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
xq:
ps
i;r
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
09/01/2005
17/02/2006
09/01/2005
01/02/2005
10/04/2005
30/04/2005
03/06/2005
26/06/2005
26/08/2005
19/10/2005
22/12/2005
01/04/2010
31/10/2011
01/04/2010
19/05/2010
22/06/2010
17/09/2010
03/12/2010
05/03/2011
26/05/2011
28/06/2011
03/10/2011
16/10/2015
29/04/2018
16/10/2015
17/02/2016
12/07/2016
20/11/2016
13/01/2017
17/06/2017
02/08/2017
18/10/2017
11/12/2017
x-12
27
f=Hkkxh nkk
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
12/01/1980
23/03/1982
09/01/1972
15/08/1973
10/07/1975
22/03/1977
03/12/1977
04/12/1979
10/07/1980
10/07/1981
23/03/1982
22/07/2005
20/11/2016
01/03/2007
28/10/2007
17/09/2009
12/04/2010
23/03/2011
19/11/2011
01/08/2013
04/02/2015
20/11/2016
20/11/2034
20/11/2038
01/02/2035
03/06/2035
27/08/2035
02/04/2036
14/10/2036
02/06/2037
26/12/2037
21/03/2038
20/11/2038
xq#
ps
i;r
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
23/03/1982
21/11/1992
25/08/1983
03/05/1985
06/11/1986
21/06/1987
31/03/1989
12/10/1989
02/09/1990
17/04/1991
21/11/1992
20/11/2016
21/07/2021
28/02/2017
09/12/2017
04/03/2018
24/07/2018
31/10/2018
14/07/2019
26/02/2020
22/11/2020
21/07/2021
20/11/2038
21/07/2045
10/06/2039
30/10/2039
29/10/2040
19/09/2041
10/10/2042
20/09/2043
09/02/2044
21/03/2045
21/07/2045
kfu
ps
i;r
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
21/11/1992
22/07/2005
23/11/1994
08/09/1996
05/06/1997
16/07/1999
03/03/2000
24/03/2001
19/12/2001
13/11/2003
22/07/2005
21/07/2021
20/11/2034
10/10/2023
10/06/2024
21/07/2025
01/05/2026
01/05/2028
09/02/2030
21/03/2032
09/02/2034
20/11/2034
21/07/2045
21/03/2050
29/10/2045
12/07/2046
24/02/2047
21/11/2047
19/07/2048
26/10/2048
06/08/2049
30/10/2049
21/03/2050
x-12
;fxuh nkk
nkk
fiaxyk
irh
joh
o;
2 okZ
/kkU;
xq#
Hkzkekjh
28
kVf=ak nkk
i;r
o;
i;r
25/05/1980
irh
cq/k
5 okZ
11/12/1980
3 okZ
26/05/1983
kfu
6 okZ
12/12/1986
eaxG
4 okZ
26/05/1987
kq
7 okZ
12/12/1993
Hkfdk
cq/k
5 okZ
25/05/1992
jkgw
8 okZ
12/12/2001
mYdk
kfu
6 okZ
26/05/1998
pa
1 okZ
12/12/2002
fl)k
kq
7 okZ
26/05/2005
joh
2 okZ
11/12/2004
ladVk
jkgw
8 okZ
26/05/2013
xq#
3 okZ
12/12/2007
eaxGk
pa
1 okZ
26/05/2014
eaxG
4 okZ
12/12/2011
fiaxyk
joh
2 okZ
25/05/2016
cq/k
5 okZ
11/12/2016
/kkU;
xq#
3 okZ
26/05/2019
kfu
6 okZ
12/12/2022
Hkzkekjh
eaxG
4 okZ
26/05/2023
kq
7 okZ
12/12/2029
Hkfdk
cq/k
5 okZ
25/05/2028
jkgw
8 okZ
12/12/2037
mYdk
kfu
6 okZ
26/05/2034
pa
1 okZ
12/12/2038
fl)k
kq
7 okZ
26/05/2041
joh
2 okZ
11/12/2040
ladVk
jkgw
8 okZ
26/05/2049
xq#
3 okZ
12/12/2043
eaxGk
pa
1 okZ
26/05/2050
eaxG
4 okZ
12/12/2047
nkkLokeh Xkzgkaph fLFkrh- Xkzg nkk o; nkk pkph o; ;fxuh vkf.k kV f=Ek nksr leku vlrsnUgh nkkar QDr lq:okr osxG;k Xkzgkiklwu grs- moZjhr loZ xVh leku vlrkrikjkkjpk minsk vkgs dh tj tUe fnolk lw;Z gjk fdaok jk=h pa gjk ;kar vlsy rj kV f=ak
nkspk mi;x dyk ikfgtsk vuqlkj tj tUe fnol pa gjk fdaok jk=hr lw;Z gjk e/;s >kykrj ;fxuh n~kkpk okij djkok-
x-12
Xkzg;x QG
oh.kk ;x
gk v'kqHk ;x vkgs- vk;q";kP;k rhu HkkxkaiSdh ifgyk Hkkx lokZr pkaxyk vlsy lk/kkj.kr
o;kP;k "O;k o"kkZ i;r- R;kuarj rqeP;k uf'kckph ?klj.k pkyw gy & vkf.k rqeP;k vk;q";kP;k
'ksoVP;k Hkkxkr rqEgkyk vkFkd vMp.khauk raM |koa ykxsy o; o"kZs rs " P;k njE;kurqeP;k dqaMyhr tj brj dkgh 'kqHk;x vlrhy] rj ;k ;xkps v'kqHk ifj.kke dkgh ek.kkr deh
g 'kdrkr-
xq# eUxy ;x
gk 'kqHk;x vkgs- rqEgkyk dhr vkf.k vknj nUgh feGrhy- rqEgkyk n.kdV 'kjhj]mena #i vkf.k
eBa qdqVqacdnkfpr ,d= dqVqac ;kapk ykHk gy- rqEgh ,[kk|k laLFksps eq[k Ogky vkf.k vusd
ekxkuh rqEgkyk l++aiRrh feGsy- rqepa fe=eaMGgh eBa vlsy vkf.k rqEgh [kpd i.k vkuanh vk;q";
txky-
vfuokgqIiq ;x
gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- rqeP;kr vusd oSf'k"V;iw`.kZ xq.k vlrhy vkf.k rqEgh vusd dBh.k
mfn"Va lk/; djky- rqEgh Lor%pa vk;q"; Lor%p ?kMoky vkf.k Lodr`ZUokP;k cGkoj vk;q";kr
mPpinkyk ipky- rqeP;k {ks=kr rqEgh ,d eRRokph O;Drh Eg.kwu x.kys tky vkf.k yd
rqEgkyk [kwi eku nsrhy-
xq#pUMky ;x
gh pkaxyh XkzgfLFkrh ukgh- rqepk -"Vhdu tjh roKkpk vlyk] rjh LoHkko fof{kIr vlsy]
rqeP;klg jkg.ka dBh.k vlsy vkf.k rqeP;k ukrsokdake/;s rqEgh vf; vlky- dfu"B oxkZrY;k
ydka'kh rqepk laca/k ;sy vkf.k rqEgkyk R;kaP;kcn~n~y [kjh lgkuqHkwrh vlY;keqGs rsgh rqepk
vknj djrhy-
lk/kkj.k jkt ;x
gk deh rhpk jkt;x vkgs- ;kP;keqGs rqEgkyk pkaxya u'khc ykHkra- rqEgkyk ljdkjh ok [kktxh
{ks=kr pkaxyh udjh feGsy- rqeP;kr vlysY;k xq.kkaeqGs rqEgkyk ekulUeku feGrhy-
egk ;x
gk vfr'k; 'kqHk ;x vkgs- rqepk tUe pkaxY;k eqgwrkZoj gy] vkf.k pkaxY;k ?kjk.;kryk tUe
vkf.k laLdkj ;kaP;k tjkoj rqEgh lektkP;k mPp orZqGkae/;s tk 'kdky- rqepa f'k{k.k pkaxya
vlsy vkf.k rqeP;k pdl cq)heqGs rqEgh vusd fo"k;kaoj HkqRo feGoky- Hkjiwj okl gy vkf.k
mPp LFkku feGsy]
mRre x`g ;x
gk Qk;nk d#u ns.kkjk xsg;x vkgs- rqeP;k uf'kckr vusd ?kja vlrkr T;keqGs rqEgkyk l[;
feGra-
29
x-12
f=ypu ;x
gk vfr'k; 'kqHk ;x vkgs- rqEgkyk Hkjiwj laiRrh vkf.k lektkrY;k loZ Fkjkae/kwu eku feGr- rqEgh
vR;ar /kwrZ vlrk o vkiY;k 'k=wps eulqcs m/oLr djrk- rqEgkyk vkuanh nh?kkZ;q"; ykHksy-
nfj ;x
gk v'kqHk ;x vkgs- rqepk tUe dnkfpr pkaxY;k ifjfLFkrhar g.kkj ukgh vkf.k vk;q";kr iq<s
tk.;klkBh rqEgkyk [kwi la?k"kZ djkok ykxsy- rqEgkyk vkFkd fooapuk HksMlkorhy o dnkfpr
dtZgh dk<oa ykxsy- rqEgh lV~Vscktkjkiklwu nwjp jkg.ka pkaxyarqeP;k dqaMyhrY;k dkgh brj pkaxY;k ;xkaeqGs ;k ;xkps okV ifj.kke deh g 'kdrkr-
30
x-12
XkzgfV ps QG
joh lseh lsDlVky o#.k
thoukP;k xw<kRed vkf.k vk/;kfRed vkk cktw tk.kwu ?ks.;kr rqepk vf/kd dy vlsy- rqeP;k
thoukSyhyk lq[k vkf.k vkuan O;kiwu jkghy- dfork vkf.k laxhr ;krgh rqEgkyk LokjL; vkgsukhc rqeP;koj vf/kdp [kwk vkgs- fokskr% fe=eaMGh vkf.k kstk;akdMwu- nku/kekZP;k dk;kZrgh
rqepk lgHkkx gk lq)k rqEkP;k O;fDreRokps ,d oSfkV; vkgs-
joh LDosvj #
dkgh vkk vkOgkukyk lkejs tkos ykxsy T;keqGs rqeP;k thoukSyhr ifj.kkedkjd vls cny
?kMrhy- rqeP;k dkekP;k fBdk.kh dkgh leL;k mn~~Hkow kdrhy i.k R;koj rqEgh ekr d: kdky-
;k XkzgkP;k Hkkok[kkyh ;s.kk;k O;Drh ;k ekufld vkf.k kkjhfjd V~;k lq< vlrhy- R;kaP;k
O;kolkf;d {ks=kr rs eBhp t[khe mpyrhy vls rhozrsus okVr vkgs vkf.k rls dY;kl eBk
Qk;nkgh g kdr- ;kr Hkj Eg.kwu vkRefooklkps LoHkkooSfkV; rh{.k cqf)eRrk vkf.k ;X;
fu;tu ;k lokpa ,d= ;s.k Eg.kts rqeps ;k fufpr g.ka vlsp vkgs-
kq LDosvj ba
;qjsUkl vkf.k kqkP;k LDosvj fLFkrhP;k ifj.kkekeqGs rqeP;k O;fDreRokr tkx#d vls seG vax
cuys vkgs- dyk{ks= vkf.k lkaLfrd {ks= ;kr rqepk jl vf/kd vlsy- ydkai;r igp.;kpk
ekxZ gk FksV vlsy] vanktkus [kMs Vkd.;kl rqEgkyk vkoMr ukgh- lefyaxh O;Drhais{kk fo#)
fyaxh O;Drhakh vLkysys laca/k gs vf/kd cGdV vLkrhy-
xq: lsDlVkby pa
pakcjcj xq:ph lsDlVkYk fLFkrh rqeP;kr vkkkoknh o`Rrh fcacors vkf.k nql;kapk Hkko vxnh
pVdu g.kkjs vls rqeps eu] ;kph ns.kxh rqEgkyk ykHkyh vkgs- vfrlq[kh vls .k; thou vkf.k
oSokghd thou rqEgkyk feGsy- ydkae/;s rqEgh ,d ;kLoh O;Drh cuky-
rqEgh vR;ar egRokdka{kh vkgkr- eBeBs vknkZ dkcht djky- mPp vf/kdk;kalcr rqeph
nsok.k&?ksok.k vlsy- R;keqGs ;kckcr lrdZ jkg.;kph xjt vkgs- ,d ;tuk vi;kh >kyh rj
fujkk g udk rqeP;kdMs nqljsgh [kwi i;kZ; vkgsr-
rqEgh [kwi okl djky- vk ckckaph dkGthgh rqEgkyk ?;koh ykxsy- uohu fe= vkf.k uohu ukrs
tqG.;kphgh kD;rk vkgs- i.k rjhgh ifjfLFkrhph vkh ekx.kh vkgs dh] rqeP;k thoukrhy
kFkfedrsr cny >kyk ikfgts-
30
x-12
rqEgh vfrO;kolkf;d vkgkr- FkMsls vf/kd ifjJe ?ksrys rj ;k feGow kdky- rqEgh vk;q;kr
Lor%ps vls dkgh rRo cuoys vkgsr vkf.k R;k rRokkh rqEgh ,dfuB vkgkr- rqEgh dkgh osGk
Hkkofud Ogky i.k /kked Vhus ikgrk rqEgh xYHk vkgkr-
kuh lsDlVkby ba
;qjsul cjcjps kuhps lsDlVky Lo:i rqEgkyk /kS;Zkhy cuors- rqEgh rqeP;k vH;klkr ojp<
vkgkr R;kp cjcj rqEgh brjkauk fkdo.;krgh ojp< vkgkr- vkOgku ns.kk;k vusd la/kh rqEgkyk
feGrhy vkf.k rqEgh R;k ;kLohgh cUkow kdky-
rRoKku vkf.k vk/;kRe ;kr rqEgkyk vf/kd jl vkgs ltZukhy Lrqrh dj.;kr rqepk jl gk
ojpsojpk vlsy-
ba lseh lsDlVky #
xw<oknh kkL=kr tls Qytfrk rRoKku] peRdkj] ekulkkL= bR;knhr~ rqEkpk jl vf/kd vlsygs IyqVkh ;qjsulps lseh&lsDlVky Lo:ikP;k ifj.kkekeqGs ?kMsy- rqeP;k loZ ukR;kakh rqeph
toGhdrk fkok; letwrnkji.kkgh rqEgh tiklrk- rqEgh cgqrsd osGh fujxhp vlrk-
o#.k lsDlVkby #
IyqVkh usIkP;quP;k lsDlVky Lo:ikewGs rqEgh ekulkkL=kr vkf.k rRoKkukr jl vl.kkjs fkok;
gqkkjgh vkgkr- dkgh dkGk rqEgh vMp.khP;k osGsyk lkejs tk kdrk R;keqGs vkRefookl
ok<Ok.;kph xjt vkgs-
31
x-12
Hkfo";ok.kh
[kkl xq.k
rqepk LoHkko eufeGk i.k dedqor vkgs- okV xVhaP;k lo;h vkf.k m/kGsi.kkdMs rqeP;k
eukpk dy vlkok- m|xkr cny Ogkok vls rqEgkyk okVsy i.k l/;krjh O;kikjkrhy nsok.k
?ksok.k djrkuk lrZdrk ckGxkoh- rqeps eu vfLFkj vlY;kus fofkV gsrwauk lrr cnyo.kkjs
vlsy- O;kikjkr rqEgkyk ekukps LFkku feGwu laiRrhkIrh g.;kphgh kD;rk vkgsdVqafcd thou vkf.k vkiqydhe/khy [kachjrk ;k cn~n~y vf/kd vkoM vLk.ks] gk rqepk eq[; xq.k
vlkok- ;s.kk;k dkgh okkZr vMp.k vkf.k nq%[k ;s.;kph kD;rk vkgs] ex rh vkFkd vMp.kgh
vlw kdy- rqeP;k oSokfgd thoukr dVqi.kk ;s.;kphgh kD;rk vkgs- rjhgh gs ek= fufpr vkgs
dh ;X;jhrhus rqEgh gh m.kho Hk:u dk<w kdkyrqepk LoHkko gk nkukwj] n;kGq vkf.k seG vlkok] rqeps eu gs d.kR;k xVhyk lQy dj.kkjs
vkf.k larqyhr vlsy- rqEgh sekr fooklw vkf.k ;q)kr kwj] ;k ek.ks ,d [kjk fe= vkf.k nkukwj
vkf.k n;kGw k=wgh vlw kdky- rqEgkyk [k;k vFkkZus vkuanh fookg vkf.k iqjslk iSlkgh ykHkw
kdy- O;olk;] lkaLfrd] cf)d dk;Z{ks= fdaok ex lgt dysys njs bR;knhaP;k fufeRrkus
cgqrakkh ijnskkpk okl djkok Ykkxsy U;k;cq)h vkf.k fooluh;rk ;keqGs rqEgh ydakr vknjkps
vkf.k sekps da cuw kdky-
ekufld xq.k
rqEgh vkuanh vkf.k HkkX;kkyh vlkos- rqEgh eufeGk vkf.k nkkGw LoHkkokps vlkos- fn[kkok d#u
kalk feGo.kkphgh rqEgkyk gl vlkoh- d.kkpsgh eu pVdu oGow kdky ,o<s lkeF;Z
rqEkP;kr vlkos- rqEgh dykRed vkf.k usgeh iq<kdkj ?ks.kkjs vls vlkos- rqEgh uhVusVd vkf.k
O;ofLFkr vlky- pSuh vkf.k papy eukps cu.;kphgh kd;rk vkgs-
kkjhfjd jpuk
rqeP;k jkfkQGkek.ks rqEgh map] egd kjhj jpusps T;kr fuGs MGs] xjh dakrh vkf.k Hkqjs dl
ts e/ke/k foHkkxysys vlkos] eR;klkj[ks ekGysys nkr vkf.k cVkaph lqanj u[ks bR;knhpk lekosk
vlkok- pkQdGhlkj[ks ljG ukdgh rqEgkyk ykHkys vlsy-
vkjX;
rqeps jkfkQG gs gkMs] Ropk vkf.k xqM?;koj ifj.kke dj.kkjs vkgsr] R;keqGs laf/kokr] lka/ksnq[kh
vkf.k Ropslac/khP;k rkjh mn~Hko.;kph kD;rk vkgsdkekpk vf/kd O;ki eukoj ?ks udk- iqjskh >i vko;d vkgs- O;k;ke rqeP;k vkjX;klkBh
Qk;nskhj B: kdy- tkk njhP;k mM;k ekj.ks oxSjsrqEgh vR;ar ,dkdh vlwu nwji;r ydkaoj deh fookl Bso.kkjs vlY;keqGs rqEgkyk r.kkokph
lo; >kysyh vlsy- ;klkBh rqEgh vxnh kakr Ogk] QkoY;kosG fgjoG] ik.kh vkf.k eS=he; lgokl
bR;knhalkBh |k-
31
x-12
Vsful] fcfy;MlZ] ig.ks] xYQ bR;knh [ksGfok;d xfrfo/khr rqEgh Hkkx ?ks kdrk- rqEgkyk
dch] dkans] chV] ikysHkkth] to cky bR;knhps lsou dys ikghts- rqEkP;k if=dr yXuirh
ihMhr ukgh- Eg.kwu rqEgkyk ,d mRRke vkjX; ykHksyrqeP;k if=dr pakoj d.kkpkgh Hkko ukgh R;keqGs i;kZoj.kkeqGs vktkjIk.k ;s.;kph kD;rk
Qkjp deh vkgs- rqeP;k if=dr lw;kZoj IyqVpk Hkko vlY;kus lgu u g.kk;k i;kZoj.kkeqGs
tls /kwG] /kqeziku] mRltr fdj.ks] /kwj bR;knheqGs =kl g.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k if=duqlkj
o`fpd k jkkhoj eaxG vkf.k kuhkpk Hkko fnlwu ;sr vkg]s T;kP;kus rqeP;k mRiknu{ke vls
vo;o vkf.k eyew= mRltr dj.kk;k f;soj ifj.kke g.;kph kD;rk vkgs-rqeP;k if=duqlkj
ehu jkkhoj eaxG vkf.k kuhpk Hkko vkgs] T;kP;keqGs ik;koj ifj.kke dj.kk;k dkgh leL;k
mn~~Hkorhy-
fk{kk o thfodk
Xkzgekukps vuqdqy ikBcG rqEgkyk ykHkY;kus rqEgkyk cqf)eku vkf.k prqj cuo.;klkBh ykHkdkjd
Bj.kkj vkgs- rqeps vH;klfok;d laiknu lQyrspk mPpakd xkB.;klkBh enr djsyfoofo|ky;kph mPp inoh rqEgh feGoky fdaok ;kP;k,o<kk egRokP;k vH;klkr rqEgh fMIyekgh
feGokyrqEgh fk{k.kk O;frfjDr brjgh vH;kl lq#p Bsok] vls dkgh rqEkps Nan vlrhy ts rqEgkyk fl)h
feGowu ns.;kr enr djrhy- rqeP;k dqVqacklkBh rqEgh ,d xjokkyh lk/ku:i cukyrqeP;k dqaMyhr Xkzgekukph vuqdqyrk vkgs- rqepk fVdu vR;ar Hkkohi.ks tkghj dj.;kP;k
{kersph rqEgkyk ns.kxh ykHkyh vkgs- R;kp cjcj mRRke laHkkk.k dkY;kph dlcgh feGkyh vkgsnUgh cktwaP;k fopkjkauk pkaxY;k jhrhus ikg.;kpk rqEkpk uSlxd dy vkgs- dk;nsfok;d {ks=kr
rqEgh pkaxyh dkefxjh d# kdky fdaok vkk {ks=kr ftFks dk;ns vkf.k fu;ekoyh ;kauk /kku
egRo vlsyXkzgekukph fLFkrh rqeP;k if=dr vkh nk[kors dh] rqEgh vyfdd cqf)eRrsps cuw kdky- rqEgh
O;olk; vkf.k udjh ;k nUghrgh ;kLoh Ogky- fk{k.k iw.kZ >kY;koj lq#okrhP;k dkgh okkZr
rqEgh udjh djky vkf.k uarj LOkr%P;k O;olk;kdMs oGky rlsp rqEgh vk/kh Okolk;kr vlky
rj dnkfpr uarj udjhdMs oGw kdky-
laIkfRr o okjlnkj
dqVqac laiRrhP;k eku.;kuqlkj laiRrhpk ekyd g.;klkBh gh pkaxyh fLFkrh ukgh- i.k fe=kadMwu
vkf.k lektkdMwu rqEgkyk ykHk vkf.k vkuan feGw kdy- efgykaps lgdk;Z] Qynk;h vls oSokfgd
thou vkf.k vk;q;Hkj vkuan ns.kkjk lkFkhnkj bR;knh xVh rqEgkyk feGw kdrhydVqafcd okrkoj.kkuqlkj] lkekU;r% okrkoj.k gs kkarhps vlsy i.k d/khrjh ;s.kk;k paM
oknGklkBh rqEgkyk tokcnkj Bjosy ts rqEkP;k dqVqackrhy lnL;kar lgu g.;klkj[ks B: kdyrqEgh /;S;khLFkrsph vkf.k dkGth ?ks.kkjh O;drh Eg.kqu ,d R;{k ewr vkgkr- rqEgh usgeh LIkV
vlwu thoukph tgkt ;kLohjhR;k fduk;koj us kdkyrqeP;k Ikf=dr /kukpk Lokeh gk pqdhP;k lgkO;k ?kjkr tku clyk vkgs- t rqeP;k kkjhfjd
O;k/kh ok<owu ;s.kk;k feGdrhoj ifj.kke d: kdy- rqeP;k ukrsokdkps rqeP;kcn~~yps er gs
pkaxys ulsyp brdp uOgs rj rqeP;k gkrk[kkyh dke dj.kk;k ydkauh diVkus dysY;k
32
x-12
la/khlk/kwi.kkeqGs rqeP;k vi;kkyk dkj.k feGw kdy- rqeP;klkBh pkaxyk B# kd.kkjk O;olk;
Eg.kts vk/ks] #X.kky;krhy oLrw] ?kjxqrh okijkr ;s.kk;k mIk;qDr xVh] v|fxd {ks=krhy
okijkr ;s.kk;k xVh] nqjLrh vkf.k fuxk jk[k.kkjh lkeqXkzh b;knhrqeP;k if=dr vuqoafkdrspk Lokeh iapeLFkkuh vkgs] t rqeP;klkBh pakxyh fLFkrh ukgh- tjh
okjlk gDdkus feG.kkjh jDde iqjskh vlsy rjh vanktkus xqaro.kwd dj.ks fdaok uohu /kkMl
nk[ko.ks ;keqGs rh xEkko.;kph kDkrk vkgs- Hkkfxnkjhr dysyk O;olk; rqEgkyk ip.kkjk ulsy
dkj.k iq<s tku HkkaM.ks g.;kph gh kD;rk vkgs- rqeP;k ifgY;k eqyklkBh gh ifjfLFkrh pkaxyh
g kdr ukgh-
rqeph if=dk vls nk[kors dh yodjp rqeP;k vk;q;kr fookg ;x ;s.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k
if=drhy Xkzgekukph fLFkrh vls nkZors dh] rqEgh ,d mRre vkuanh oSokfgd thou txw kdkyrqEgh ijLijkaph dnj d:u ,d seG tMhgh cuow kdky- d/kh rjh rqeP;kar erHksn g
kdrhy i.k rs uSlxd vkgs] i.k ,desdkauk letwu ?ksu rMtM dY;kl rs ukghlsgh gy-
okl o Hkze.k
rqeP;k if=dr cgqrsd Xkzg gs ,dk Bjkfod fpUgkps vLkY;kus df/krjhp ykac iYY;kP;k oklkph
xjt Hkklsy- rqeP;k O;olk;keqGs rqEgkyk tkxk cny.;kphgh xjt Hkkl.kkj ukgh- rqeP;k
if=drhy cgqrsd Xkzg gs ldlsMaV ?kjkr vkf.k fLFkj vkk fpUgkar vlY;kus] rqEgkyk okl
djk;yk tkLr vkoMr ukgh- fkok; rqEkPkk iSlkgh R;klkBh Hkkx ikM.kkj ukgh-
kqHk jRu
kqHkjRukaiSdh yky eqaxk gs jRu rqeP;klkBh ykHkdkjd B: kdy rs jrhapk yky eqaxk pkanhP;k vaxBhr e<owu eaxGokjkP;k e/;kUgkyk mtO;k gkrkP;k
ejaxGhr ?kkrY;kl ykHknk;d Bjsy;k,soth] deh rhpk yky eqaxk Eg.ktsp flanwjh vdhd t rqEgh pkanhP;k fdaok rkaC;kP;k vaxBhr
e<owu ?ks kdkyjRu /kkj.k djrkuk ;k ea=kps mPpkj.k dY;kl vf/kd kqHkdkjd gy/kfjuh&xHkZ&kaHkwre fo/;qr dkafr
leHke dqekje kfDr gLEkepa
eaxye .kke;ge
oj fnysY;k jRukaps otu gs < iq#kklkBh fu/kkZfjr d:u fnys vkgs- fL=;kalkBh R;kps ifjek.k
@ rs @ ,o<s deh g kdrs rj eqykalkBh rsp otu @ rs @ ,o<s g kdy-
33
x-12
XkzgkaP;k fLFkrhps QG
yXu QG
rqeP;k yXuirh es"k vkgs- yXuLokeh eaxG vkgs] t rqeP;k if=dr vR;ar ykHkdkjd XkzgkP;k
Lo:ikr Hkze.k djr vkgses"k yXuirhr tUekyk vkY;kus rqEgh dkghls xo"B vkf.k m)V LoHkkokps vlky- /kx/kxrs pSrU;
vlsy- f'kok; oS;fDrd Lokra";kfo"k;h vR;ar vkoM vlsy- lkglh pSrU; vlsy- thou vkf.k dk;Z
;kr uouohu ;x djky] tjh rqepk -f"Vdu okLrooknh vlyk rjh thoukdMwu djr
vlysY;k vis{kk ek= dkj.kkf'kok; ulrhy- ve;kZn t'k vkf.k rkdn ;kaps ojnku vlsy- mRdV
bPNk'kDrh vkf.k vR;ar egRokdka{kh vlky- pSrU;] lkgl] cqf)eRrk] vk'kkokn] okLro dYiuk]
[kachjrk] ;X;osGh ;X; rh ;k loZ xq.kkapk xrhr eykpk okVk vlsy- tjh rqEgh lnkpkjh
vkf.k ln~xq.kh vlyk rjh] FkMsls yHkh LoHkkokps vlky- lgti.ks brjka'kh eS=h djky- d.kR;kgh
O;Drh'kh] oLrwa'kh Lor%pk laca/k vxnh rhoz bPNsus tMky- ijkekus vkf.k ln~R;kus fl)h
vkf.k uko deoky-
rqeP;k if=dr lw;Z gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- vfHkekuh LoHkkokps vlky- mnkRr rRo
vlrhy f'kok; eB~;k x"Vhps /;s; vlsy- djkjhi.kk vkf.k dBji.kkeqGs lUekuuh; dke djkyiqjkru dkyhu XkzaFkkpk [kyoj vH;kl dj.;kr jl vlsy- R;kp cjcj lafxrkrgh jl vlsy/kkedrsdMs dy vlsy- /kked o`RrhP;k ydka'kh vknjkus okxky- oSokfgd tMhnkj vkf.k eqys
;kaP;k leosr thou txky-
cq/k
rqeP;k if=dr cq/k gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- mrkfoG o`Rrhps vlw 'kdky- i.k yodjp
Lor%oj rkck vk.kky- vknj feGo.;klkBh rqeph rGeG vlsy i.k dofprp rs kIr d:
'kdky- rjhgh tj xq: cq/kklcr fdaok R;kP;koj vlsy- Hkko Vkdr vlsy rj rqEgh lUekuuh;
feGow 'kdky- tj jkgw cq/kkcjcj dukr fLFkr vlsy rj dnkfpr 'kS{kf.kd kfo.; kIr djkytj cq/kkoj eaxGkpk Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh HkakM[kj fdaok oknfookndkj cuky-
kq
rqeP;k if=dr 'kq gk dqaHk jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs gk rqEgkyk dkghlk 'kkar LoHkko] edGk
LoHkko nsr fun;Z rhdMs dy dj.;kl lrr rRij vlky- lkekU;r% fe= vkf.k vG[khP;k
ydkar vknj.kh; vlky- rjhgh] tj 'kq gk vik;dkjd Xkzgkauh dysf'kr vlsy] dnkfpr uSfrd
drZO;kiklwu nwj Ogky] vkekf.kd cuky- okV lo;hauk XkzLr Ogky f'kok; vkjX; [kkykoY;kus
=Lr Ogky- tj 'kq gk ykHkdkjd Xkzgka cjcj vFkok R;kaP;k Hkkokr vlsy rj ek= rqEgh vR;ar
vuanh vkf.k HkkX;oku vlky-
eaxG
33
x-12
rqeP;k if=dr eaXkG gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh [kj[kjhp vuqdwy fLFkrh vlwu rqEgh
vR;ar HkkX;oku cuky- gk rqEgkyk ykylj Ropk cGdV vo;o] lUu eqk vkf.k vk'kkoknh
-f"Vdu nsr- lnSo rqEgh mRlkgh dk;kZr eXu vlky f'kok; d.kR;kgh vkOgkukRed ifjfLFkrhyk
Lohdkj.;kr lnSo r;kj jgky- tenkj [ksGkr Hkkx ?;ky rlsp okjaokj lgyhpk vkuan yqVkyfo#) fyaxh O;Drhaps y{k os/k.;kr leFkZ vkgkr- rjhgh lrdZ jkg.;kph xjt vkgs dkj.k 'kkjhfjd
nq[kkir g.;kph 'kD;rk vkgs- rqepk yXuirh tj edj fdaok dqaHk vlyk rj ex tMhnkjkps
vkjX; dnkfpr rqeP;k fparsps dkj.k cuw 'kdy-
xq:
rqeP;k if=dr] xq: gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh vR;ar HkkX;kph fLFkrh vkgs- gk rqEgkyk
eB~;k eukpk vkf.k ijidkjh cuor- mPp egRokdka{kh vlrhy- rqEgh vfHkekuh /kkMlh vkf.k
d"VkGw vlky( oDr`Rokps rqEgh ojnku feGoys vkgs- lUekukeqGs lek/kku feGo.;kph bPNk vlsyLor%ph xrh pkaxY;k ekxkZus ?kMowu vk.k.;klkBh lrr pkaxY;k fLFkrhpk fuekZ.k djky- rqeP;k
'kaluh; R;keqGs oSHko vkf.k lUeku feGoky- HkkoaMs] tMhnkj vkf.k eqys ;kaP;kdMwu vkuan
miHkxky-
kuh
rqeP;k if=dr 'kuh dU;k jkf'kfpUgkr vkgs- tfeuhph e'kkxr vkf.k 'ksrh mRiknus ;kiklwu mRre
ykHk gy- tj cq/kgh vuqdwy vlsy fdaok 'kqkpk R;koj Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh
mPpf'kf{kr] lUekuuh; O;Drh( T;kdMs tckcnkjh vkf.k fo'okl Vkdkok v'kh O;Drh cuky/kkedrsdMs dy vlwu /kked O;Drhapk vknjgh djky- eqyhps ek.k vf/kd vlsy R;kaP;k
lH;i.kkeqGs vkf.k kIrheqGs vfHkeku okVsy-
pa
rqeP;k if=dr pa gk rwG jk'khr fLFkr vkgs- Eg.kwu rqeph tUejkl fdaok payXu gk rwG vkgsiqfYyaxh] vkuanh] ijidkjh vlysys jkf'kfpUg rqeP;k eukoj vkf.k brj oSf'k"V~;kaoj fu;a=.k Bsors
vkf.k dkgh e;kZnsi;r jkf'kLokeh 'kqgh fu;a=.k BsosyrwG jk'khrhy pa vR;ar ykHkdkjd vkgs- tj jk'khpk Lokeh 'kq rqeP;k if=dr cGdVi.ks fLFkr
vlwu R;kP;koj dqBY;kgh dkjpk Dys'k ulsy rj rqeps cny.kkjs eu vkf.k gsrw vl.;kph
'kD;rk vgs- mRlkg vY;ko/khpk vlsy- vkFkd xrhr vf/kd lq/kkj.kk d: 'kd.kkj ukghtoGP;k ydka'kh 'k=qRo fuekZ.k gy i.k R;kp osGh [kkyP;k vkf.k ckgsjP;k tkrhP;k ydka'kh
eS=h ok<sy- rjhgh] tj pa brj Xkzgka'kh pkaxY;k ;xkr vlsy- O;kikjkrhy fofo/k dk;kZr lHkkX;
kRi djky-
jkgw
rqeP;k if=dr] jkgw flag jk'khr vkgs- lw;Z tj vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu fdaok ljdkjh ek/;ekrwu vusd ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG
tj Lor%P;kp ?kjkr vlrhy rs rqEgkyk HkkX;oku vkf.k vkuanh cuorhy- rjhgh tj rqepk
yXuirh dqaHk vlsy rj ek=] rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;klkBh fparsps dkj.k cuw 'kdy- tj
jkgw e?kk u{k=kr fLFkr vlsy drw 'krrkjdkr rj dnkfpr vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-
34
x-12
drw
rqeP;k if=dr drw dqaHk jk'khr vkgs- tj 'kuh vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG gk Lor%P;k ?kjkr vlyk rj] r
HkkX;oku vkf.k vkuanh cuor- rjhgh tj rqepk yXuirh dqaHk vlsy vkf.k lw;Z ykHkdkjd Xkzgk'kh
la;xkr fdaok R;kP;k Hkkok[kkyh vlsy rj rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;k dkgh fparsps dkj.k
cuw 'kdy- nql;k cktqus tMhnkjk cjcj dkgh osxGsp erHksn mn~Hkorhy- tj drw 'krrkjdk
u{k=kr vlsy vkf.k jkgw e?kk u{k=kr rj vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-
ba
rqeP;k if=dr ;qjsul o`f'pd jk'khr vkgs- Lor%P;k ekxkZr caM[kj cuky f'kok; rqeP;k vk;q";kr
ijaijkfu"Brsph tk.kho fdaok fdaer ulsy- se thoukr rqeP;kdMs peRdkfjd vuqHko vlsyvk;q";kP;k dkgh dkGk njE;ku rqepk -f"Vdu iw.kZ i.ks cnyw 'kdy- tj eaxG vuqdwy vlyk rj
vfrn{krsdMs >qdky f'kok; 'kjhj;"Vh uhV vkf.k lqMy jk[k.;kpk ;Ru djky- i.k 'kq Dys'khr
vlsy rj ek= i'kk[kkP;k ckcrhr xckGs vlwu LoPNrk jk[k.;kr fu"dkGthi.kk djky-
o#.k
rqeP;k if=dr usiP;wu o`f'pd jk'khr vkgs- tj usiP;wu xq: fdaok 'kq ;kaP;k'kh la;xkr vlsy
fdaok R;kaP;k Hkkok[kkyh vlyk rj] rqeP;kdMs Hkkfdr orZo.;kph th {kerk vkgs] fryk vf/kd
egRo fnys tky- tj usiP;wu vik;dkjd Xkzgkauh os<ysyk vlsy rj ex tjh rqEgh mn/kV vlyk
rjh brjkaP;k Kkusa;kauk lq[k ns.kkjh cktw ek= rhoz vlsy- riV LoHkkokps vkf.k eRljh cusy-
rqeP;k if=dr IywV dU;k jk'khr vkgs- gk rqEgkyk lMikrG cuor i.k R;kp cjcj R;kyk
fujxh vkf.k lqanjgh Bsor- tj cq/k vuqdwy vlyk fdaok tj xq: fdaok 'kq IyqV'kh la;xkr
vLkrhy R;kP;koj Hkko Vkdr vlrhy rj rs rqEgkyk Lo- egRokpk mUur -f"Vdu nsrhy- i.k
tj eaxG fdaok 'kuh pduh fLFkrhr vlrhy fdaok IyqV'kh tqGysys vlrhy rj xqaMfxjhph
o`Rrh kIr d:u v'kk O;Drhauk nq[koky T;k rqeP;k erka'kh fdaok -f"Vduk'kh vlgerh n'kZor-
35
x-12
Hkko QG
yXuirh
rqeP;k if=dr yXuLokeh ikpO;k ?kjkr vkgs T;kyk iwoZ iw.;kpk nkZd ekurkr- c/nhd ikrGh]
vkdyu kDrh] fkd.;kpk dy] vkRekDrh] nwj nki.kk] Lokra; oSDrh Lokra; dj] myk<kyh]
eujatukph {ks= ;k lq)k xVhapk fopkj ;k LFkkuko:u dyk tkr- rqEgh ;k lanHkkZr ykHk
?;k;yk vuqdwy vkgkr- kR;f{kdhdj.kkP;k {ks=kr rqEgh eBs ekuin feGok;yk l{ke Bjky- rqepk
O;olk; cgqnk dk;nk] eujatukph {ks=] ksvj ekdZsVP;k myk<kyh ;kaP;kkh fuxMhr vlsy- tj
rqepk yXuLokeh lw;Z vlsy vkf.k r iapeLFkkukr ,dVkp vlsy rj rqEgkyk larkukIrhr ykHk
ukgh- tj jkgqlq)k iape LFkkukr vlsy rj rqeP;k fVdukar Qkjdr vlsy fkok; selaxkpk
lq)k laca/k tk.kor- ikpO;k LFkkukr eaxG vlrk ifgY;k larrhP;k osGh /kdk nkZor- uSlxd
kqHk Xkzg ;k LFkkukr vlrk vuqdwy ifj.kke tk.korhy-
f}rh; Hkko
rqeP;k if=dr nqljk Lokeh vdjkO;k ?kjkr iMyk vkgs T;kyk ykHkLFkku EgVys tkrs- /ku;xkP;k
Vhus Qynk;d ;x ?kMowu ;sr- /ku] dqVqac] okDpkrw;Z] fk{k.k] feGdr Lo/ku] [kk.ks&fi.ks]
eujatu ;k ckcrhr Qk;nskhj vlr- vdjkO;k ?kjkpk Lokeh nql;k ?kjkr vlrk kqHk Qyknsk
fufpr feGrkr eBs vkOgku o tokcnkjh fLodk:u mRdkZ O;kolk;hd ;k laiknu dj.;kl
tkrd l{ke vlr- eBh HkkoaM o ukrsokd Qk;nskhj enr iqjorkr- eB~;k orZqGkr oko:u
vko;d eku lEeku o brjsrj ykHk d:u ?ks.;kl vuqdwyrk feGrs- nqljk Lokeh iape LFkkukkh
laca/kkr ;srs vlY;kus larrh lq)k drZcxkj o ;kLoh fuitrs-
r`rh; Hkko
rqeP;k if=dr frljk Lokeh uoO;k ?kjkr vkgs T;kyk HkkX;LFkku Eg.krkr- frl;k LokehP;k
uoO;k ?kjkrY;k vLrhRokeqGs frl;k ?kjkP;k ykHknk;d Qykr HkkX; vk.kr- rqeps ygku
Hkk@cgh.k ikd enr iqjorkr- frl;k o uoO;k ?kjkps laca/k okl o ;k=k ;kaP;kkh leUo;
lk/kwu ;k=k dj.;kr jl o ;k nkZor tj LFkkukrY;k XkzgkaP;k ;xkr Qykr fufprrk tk.korsrqeP;k ygku HkkoaMkps ijnskh LFkkukr LFkykarj nkZors- vkyk vkdLehd ykHk laHkor- rqeP;k
larrhyk kS{kf.kd@O;olkf;d {ks=kr ykHknk;d ;x ?kMowu vk.kr- iwoZ vk;w;kr rqEgkyk FkMh
nxnx@=kl@ vMhvMp.khauk raM |kos ykxsy ijarq mRrjk;q; lq[kkog vkgs-
prqFkZ Hkko
rqeP;k if=dr pF;k Lokeh lkrO;k ?kjkr vkgs- T;kyk tMhnkjkps LFkku Eg.krkr- f;kkhy o
lkglh O;DrheRokP;k O;Drh cuky- cq/k kqHk ;xkr vlrk kS{k.khd miyC/kh o mRdkZ d:u
?;ky- lkrok Lokeh kqHk LFkhrhr vlsy rj vkFkd mRdkZ d:u ?;ky- pF;k Lokeh uSlxd
vkwHk Xkzg vlrk o LokehRokP;k ;xkus da v/khirkph Hkwehdk xktosy- flag yXu vlY;kl
mPp jDrnkc fuekZ.k djsy- rwG o edj yXukr oSokghd vk;q;kr nq%[k fuekZ.k djsy- dk;|kP;k
dkekr ;k feG.kkj ukgh- uSlxd kqHk XkzgkaP;k ;xkr lkoZtuhd O;ogkjkr o cy.khr HkkX;oku
Bjky- vkwHk Xkzg;xkr HkkaM.k&raVs ?kMoky-
iape Hkko
35
x-12
ikpok Lokeh uoO;k ?kjkr vlY;kus T;kyk vki.k HkkX;LFkku Eg.kr rs if=dpk ntkZ ok<owu
ns.;kl ykHknk;d Bjrs- c)hd ntkZ ok<owu kS{kf.kd ntkZ mapkor- osxosxG;k fok;ka e/;s jl o
;k feGsy- dykRed fVdu ok<sy- tj kq & cq/k kqHk voLFksr vlrhy- johP;k kqHk ;xkr
oMhykauk ykHk Qys feGrhy- eaxGkP;k kqHk ;xkr ygku HkkoaMk ckcr ykHk nk;d Bjsy- xq:P;k
kqHk ;xkr larrh ckcr pkaxys Bjrs- uook Lokeh uoO;kr fdaok iapekr vlrk Hkkdhr [kjsp BjsynSfod kDrhpk vk/kkj feGsy- kfu oxSjs lkj[kk okV Xkzgkapk fV;x ?kV laHkor- ehu yXukr
ikpO;k Lokehpk kqHk ;x ulyk rj eqyhlkBh larrh fuit.;kr dVdVh laHkorkr-
kBh Hkko
lgkok Lokeh uoO;k ?kjh vlY;kus tj edj yXukr lgkok Lokeh t uook lq)k Lokeh vlr
uoO;k ?kjkr mPp vlY;kus cgqrsd vk/kh foKkukr] vH;klkr mPpfk{k.k nsr- ddZ yXukr
lgkO;k LFkkukpk Lokeh Lojkkhr- vlrkuk ijnskh LFkkus o ijnskh pyu ;kr ykHk nkZorvU;Fkk ;x o LFkkukarj kqHk ulrs- feGdrhr fokerk ;srs- vkqHk ;xkr ukrsokdkakh lq)k laca/k
fc?kMrkr o ijnskh laca/kh ykHk feGr ukgh-
lIre Hkko
rqeP;k if=dr lkrok Lokeh vdjkO;k LFkkukr iMyk vkgs ;keqGs ykHknk;d Bjr- dU;k yXukr
lkrok Lokeh vdjkO;k LFkkukr mPphpk vlY;kus tfMnkj o larrh ckcr pkaxyh Qys feGrkrflag yXukr ukrsokd o k=w pkaxys fe= curkr- kqHk XkzgkaP;k ;xkr tfMnkjh o Hkkxhnkjhrwu
pkaxys vFkkZtu djrk ;srs- ijdh; vG[kh o pyu ykHknk;d Bjrs okV XkzgkaP;k ;xkr
tfMnkjkkh oknfookn gu dj.k lMfpV~Vh i;r ;su Bsirs- fe= k=w curkr-
vBe Hkko
vkBok Lokeh iapekr iwoZ iw.;kP;k LFkkukr vlrkuk vk.kh&ck.khph o nZsoh ?kVukaph vk;w;koj
lkoV cuysyh vlrs- kqHk XkzgkaP;k ;wrh ifjfLFkrhr lq/kkj.kk tU; cny ?kMr- dk;eps O;ax
vk.k.;k lkj[ks kkjhfjd jx grkr- ikpok Lokeh kqHk ;xkr] iapesk kqHk ;qrhr vlrk g.kkjs
vuis{khr vi?kkr VGrkr- vU;Fkk okV Xkzg;x] ;qrh ifjfLFkrh vtwu fcdV cuorkr-
uoe Hkko
oesk iapeLFkkukr vlrk HkkX;sk HkkX;o/kZd cur- c)hd {kerk mapkowu rh{.k Lej.kkDrh] mRRe
fk{k.k o brj fok;kr mUurh nsr- joh kqHk ;xkr vlrk oMhyka fok;d Qk;nskhj ;x ?kMorxq: larrh lq[k mRre nsr- eaxG HkkoaM l[; pkaxys nsr- iapesk] uoesk] iapeLFkku] uoeLFkku
kqHk ;x ?kMor vlrk pkaxys Qy fuekZ.k djr- kfu o brj vkqHk XkzgkaP;k ;qrh QykaP;k
Hkkdhrkr derjrk vk.krkr- flag o dqaHk yXukr uoesk prwFkZsk vlr Eg.kwu kR;f{kd fk{k.kkr
xrh ?kMor- vkqHk ;xkr larrh] nk nsr-
nke Hkko
rqeP;k if=dr nkesk lgkO;k LFkkukr fojkteku vkgs- o`kHk yXukr mPp nkesk O;kolkf;d
HkjHkjkV ?kMor- udjhr HkkX;n; ?kMor- vkqHk] wj Xkzgkaph ;wrh] lgkok Lokeh lgkO;k ?kjkr
vlrk Li/kkZRed ifj{ksr ;k feGrs o eB~;k laLFksrwu ykHk ?kMowu vk.kr flag yXukr lkj[ks
Qyakfdr feGrkr- flag yXukr lkj[ks Qykadhr feGrkr- flag yXukr iapesk tjh O;olkf;d
ntkZ lq/kk: kdyk ukgh rj rkRdkyhu {ks=krwu ykHk ?kMowu vk.kr- vKkFkZoknh Vhdu ok<hl
36
x-12
ykowu okV R;s ?kMowu nsr- joh drw ;x MkWDVjh inoh feGowu nsr- nkesk vkqHk ;wrhr
vlrk lgkO;k ?kjkr vkqHk Xkzg vlrk k=w o jx kIrh grs- wj dkekr lgHkkx nsr-
,dknke Hkko
vdjkok Lokeh lgkO;k LFkkukr vlrkuk feFkwu] /kuw yXukr Lojkkhpk Eg.kwu kqHk Qynk;h Bjrehu yXukr vdjkok Lokeh ckjkO;k ekydhpk vlY;kus foijhr jkt;x ?kMowu vk.kwu ykHk nk;d
;x ?kMowu vk.kr- vU;Fkk tqGo.kwd pkaxyk ulr- Li/kkZRed ;k |kyk ek= leFkZ vlrvdjkok Lokeh lgkO;k LFkkukr dkgh fe=kadMwu uqdlku nk;d =kl ?kMor o frdwy xVhar
jl nsowu uqdlku ?kMor vkyk frdwyrk nsr-
}knke Hkko
ckjkok Lokeh yXuLFkkukr vlrk LoIukGw o`Rrh nsr- xq:] cq/k ;x jgL;e; fk{k.kkr jl o ;k
nsr- dqaHk yXukr ckjkok Lokeh yXusk kqHk ;xkr vlrkukp kqHk Qynk;h Bjr- esk o rwG
yXukr ckjkok Lokeh] uoesk lq)k vlr vkkosGh /kked o`Rrh ok<owu nku /keZ o leo;Ld
xVhr lgHkkx o ykHk ?kMor- R;k laca/kh nwjLFk ;k=k ;x nkZor- feFkwu] /kuw yXukr ckjkok
Lokeh] iapesk lq)k vlY;kus kS{kf.kd o vkFkd myk<kyh ;k e/kwu ykHk tU; ?kVuk ;x
?kMor- joh ;x ijnskh LFkykr nh?kZ eqnrhps LFkykarj ?kMor- edj yXukr kfu kqHk ;x
vlrkukp pkaxys Qy fuekZ.k djr-
uoeLFkkukr lw;Z] joh vlrk oMhyka ckcr kqHk Qynk;h gr- joh mPp o Lojkkhpk vlY;kl
Qys mRre feGrkr- flag yXukr eaxG kqHk vlrk HkkX;oku Bjr- /kuq yXukr ukhc u lq[k
feGrs- /kkedi.kk ok<owu /kked dk;kZr lgHkkxh grkr- xq: kqHk;xkr vlrkuk ijnskh ;k=k
?kMowu ykHk d:u ?ksrk- dqaHk yXukr ijnskh pyu dk;ns fok;d uqdlku ?kMrs kq kqHk
Qynk;h vlrk gk /kdk VGr- joh xoZ o vkRefookl nsr- cq/k] kq ;x dykRed Vhdu
ok<hl ykor xq: drZO;n{k larrh nsr-
cq/k
uoeLFkkukr cq/k f;kkhyrsps eu nkZor- foKku o ra=KkukP;k fk{k.kkph vkoM nk[korkS{kf.kd miyC/khapk kR;f{kd okij dj.;kpk dy ok<or- kqHk] Lojkkhpk cq/k fu;rdkyhd]
eklhd ;krwu ykHk ?kMor rwG o edj yXukr ekghrh {ks=k c)y vlkekU; v< nk[korvkpkj&fopkjkaph lqcd idM vlrs- ddZ yXukr fucZG cq/k kq kqHk laca/kkr ulrkuk ys[k.kh }kjk
okn&fooknkP;k Hko;kr vMd.;kps lax ;srkr- ijnskh LFkGh mRre vk;q; ?kkyo.;kl leFkZrk
nk[kor-
kq
vdjkO;kr kq vlrkuk HkkX;oku o lq[ko/kZdrk vk.kr- fe= ifjokj] lRlax ;krwu lqyHk yHk
?kMor fkok; fookg vk;w; lq[kh djr- lektf; O;DrheRo ?kMowu eujatu o vkFkd
37
x-12
fu;tu ;krwu HkjHkjkVhps ;x vk.kr- foiqy fl)h o ekulUeku nsr- o`kHk] ddZ o /kuw yXukr
mPphpk o Lojkkhpk kq kqHk Qynk;h Bjr- o`fpd yXukr vusd brj kqHk Xkzg;x ?kMrk kqHk
Qynk;h Bjr- vkqHk Xkzgkapk ;x feGdrh ckcr o brj kqHk Qykackcr vfufprrk nkZor- kfu
vkqHk ;xkr O;kolkf;d uqdlku nkZor- kq vkqHk XkzgkP;k ;wrhr MG;kaps fodkj vk.kr-
eaxG
dU;k yXu vlrk eaxG mPp vlY;kus o ddZ] /kuq] yXu vlrk Lojkkhpk eaxG ikpok eaxG kqHk
ykHknk;d vlr- ijarq ehu yXukr eaxG uhp vlY;kus iapeLFkku] iapesk kqHk ;xkr ulrk
Qynk;d Bjr ukgh- funku xq:] kqkapk ;x vko;d vlr- flag yXukr kR;f{kd fk{k.kkr
jl o ;k nkdor- vkBok Lokeh eaxGkkh laca/kkr vlrk ik.;k iklwu /kdk vlr- cq/k kqHk;x
vlrk T;frk kkL=kpk HkDrk cuor- vkqHk Xkzg ;xkr vi?kkr ?kMwu ;srkr-
xq:
xq# iapeLFkkukr vlY;kus kqHk ;x ?kMr vlrk HkkX;oku Bjrk uoO;k] vdjkO;k o yXu
xVhP;k ckcr ykHk nk;d Bjr- ehu yXukryk mPp xq: o flag] o`fpd jkkhryk Lojkkhryk
xq: kqHk Qys ns.;kl leFkZ vlr- iwoZ iw.;k eqGs rqEgh ;kpk miHkx ?ks.;kl leFkZ curkrukroaMs] oMhy] eqys ;k laca/kh pkaxyh Qys feGrhy- /kked o`RrheqGs /kked ;k=kapk ykHk ?;ky
ijnskh /kked {ks=kaP;k ykHknk;d ;k=k ?kMoky- dU;k yXu vlrk kfu] kq o cq/k kqHk voLFksr
ulrk fk{k.k o larrh ckcr kqHk Qys feGr ukghr-
kuh
kfu lgkO;k ?kjkr cgqrsd V~;k pkaxyh Qys nsr- k=woj fot; o udjhrwu Qk;ns nsr- feFkwu]
ddZ] flag] dU;k o dqaHk yXukr foijhr jkt;x ?kMowu vk.kwu pkaxyh Qys fuekZ.k djr- o`kHk
yXukr kfu kqHk vlrk pkaxyk dkj.k r lgkO;k ?kjkr kqHk vlr- o`fpd yXukr uhp kuh tj
eaxG kqHk vlsy rj Qk;nk d:u nsr- vUukrwu fokck/kk g.;kpk ;x laHkor- jkgw&drw ;x
lq/nk kkjhfjd O;k/kh nsrkr- vi?kkr ?kMorkr-
pa
pa lkrO;k ?kjkr vlrk] da ;xkeqGs tj xq:] kq ;x ?kMr vlrk xtdljh ;xk uqlkj kqHk
Qynk;h cur- jkgq] drw ;x [kkyP;k tkrhP;k] fo#) i{kkP;k ydka dMwu =kl ?kMor- tMh
nkjkyk LokLF; o lqyHkrk deh feGrs- o`fpd yXukr uook Lokeh mPp vlrkuk lkrO;k LFkkukr
kqHk Qyk uqlkj ijnskh pyu] nG.k&oG.k ;krwu ykHk nkZor- edj yXukr kS{k.khd o O;kikfjd
mUurh d:u nsr- dqaHk] flag o /kuw yXukr f=dLFkkukpk dkjd pa oSokfgd =qVh fuekZ.k djro`kHk yXukr] eaxG kqHk ulrk oSokfgd thou =wVh iw.kZ cuor-
jkgw
jkgq iape LFkkukr vlrk jxdkjd cuwu Hkfrd HkjHkjkV ?kMowu vk.kr- o`kHk] dU;k] /kuw] dqaHk
yXukr kqHk Qys ?kMowu vk.kr- o`fpd yXukr eaxG] xq: o kq kqHk voLFksr vlrk ?kMor
vlrk kS{kf.kd mUurh djr- jkgw kqkP;k jkkhr vlrk Hkjiwj se&dj.ks ?kMor- vkqHk XkzgkaP;k
;xkr O;lus ?kMor- o ifjokfjd tokcnk;k lkaHkkG.;kl ukyk;d Bjor-
drw
38
x-12
vdjkO;kr drw O;olkf;d ykHkkr cnyh dkjd] vfufprrk nkZor- vdjkok Lokeh] vdjkos ?kj
kqHk ;xkr] kqHk voLFksr vlrk kqHk Qyakdhr vuqHkokl feGrkr- iapesk o xq: kqHk ;xkr ulrk
larrh ckcr fujkkk nsr- kq kqHk ;xkr ulrk oSokfgd lq[kkr derjrk vk.kr- cq/k kqHk ;xkr
T;rhkh kkL=kr jl o ;k nsr- fokRrjh nksr vkyk =kl nk;d ;x nsr- prwFkZLFkku]
kqHk;xkr ifjfLFkrh lq/kkjrs- drw kqHk XkzgkaP;k ;wrhr kqHk Qynk;h o vkqHk XkzgkaP;k ;wrhr
frdwyrk nkZor-
ba
vkBO;k LFkkukryk ;qjsul yXuk uarj vkFkd uqdlku ?kMor- nqljk Lokeh kqHk ;xkr ulsy rj
O;kikjhd uqdlku nkZor- vkqHk ;xkr Hkkxhnkjhrwu uqdlku ?kMor- ekufld LokLF; nsr ukghdVqafcd lq[kkr U;wurk vk.kor- cq/k pa toGhd o eaxG] kfu fV eukps jx ?kMor- fdaok
ydok nsr- ;qjsul vkBO;k ?kjkkh laca/kkr vlrk tj vkqHk Xkzgkph fV;x >kyk rj vkFkd
myk<kyhrwu /kdk nkZor- uook Lokeh o joh kqHk ;xkr ulrk jktdh; ljdkjh laca/kkrwu de
ukhchi.kk vk.ksy-
o#.k
usiP;wu vkBO;k LFkkukr vkFkd uqdlku ?kMowu vk.kr- gs QG fookgRrj ?kMrs- dkj.k tMhnkj
vkFkd tokcnkjh isy.;kl vleFkZ nk[kors- vkBO;k ?kjkryk usiP;wu o vVesk ;x uqdlku
Qynk;h Bjr- usiP;wu eaxG] ;qjsul ;x O;luhi.kk vk.kor- vk/kkrwu fokck/kk] okV O;s]
en; ;kaiklwu uqdlku ?kMor- kfu ;x vr`Ir o vkkar vkRes] Hkwr ;kaph Hkhrh nsr- dkG;k
tknwpk =kl ?kMor- usiP;wu] pa vkqHk;x nq%LoIus c?kk;yk ykor- vkqHk cq/k ;x vpkj&fopkj
lafgrk fc?kMor- o ,danjhr dqfVdu ok<hl ykor- kq] xq: kqHk ;x ifjfLFkrh lq/kkj tU;
cuor-
IyqV lgkO;k LFkkukr vlrk [kk.k] fo/oal] LQVd vkk {ks=kkh deZ nk[kors- v.kwkkL= o
v.kwfoKku ;kaP;kkh laca/k nk[kors- lgkok Lokeh o lgkos ?kj kqHk laca/kkr ulsy rj vtk.k
jxkaP;k cGh iMky- fkok; ukrsokdkakh rVLFk laca/k Bsoky- tqG.kkj ukgh-
39
x-12
tUe u{k= QG
u{k= QG
laosnu'khy vkf.k seG vlky- ln~xq.kh vlwu mPp lkekftd in miHkxky- /kked :<hauk
ekU;rk |ky- [kjs vkf.k lR;kph cktw ?ks.kkjs vlky- vla[; fe= vlrhy- n;k vkf.k se ;kaP;k
lkg;kus 'k=woj fot; feGoky- i.k x`fg.kh vkf.k vkRedah LoHkkokeqGs cgqrsd fL=;kauk rqeps
uoy okVsy-
kkjhfjd jpuk
rqeP;k pky.;kP;k i)rho:u rqEgh vG[kys tky- egd vkf.k rstLoh vlky-
fk{kk
letk dqBs udjhyk vlky rj rsFks vis{kkdMwu vf/kd fl) cuky] fdacgquk rs fof/kfy[khr vkgsokl dj.ks ilar ulsy i.k ukyktkLro v'kh udjh Lohdkjkoh ykxsy ftFks vR;ar okl
djkok ykxsy-
dVqafcd thou
dqVqackr vls dkgh okrkoj.k fuekZ.k gy dh fopkj vkf.k rRos ;kaP;k fo#) dk;Z djkos ykxsyeqykadMwu iw.kZ lek/kku miHkxky- tj mRrj v'kknkrY;k eqyk'kh yXu >kys rj xM eqyhaps
ojnku ykHksy-
vkjX;
dqVqackr vls dkgh okrkoj.k fuekZ.k gy dh fopkj vkf.k rRos ;kaP;k fo#) dk;Z djkos ykxsyeqykadMwu iw.kZ lek/kku miHkxky- tj mRrj v'kknkrY;k eqyk'kh yXu >kys rj xM eqyhaps
ojnku ykHksy-
dejsr mlu vkY;keqGs =kl g.;kph 'kd;rk vkgs- 'kh?kzdih vkf.k gV~Vh vlky- rjhgh /kked]
ydf; vkf.k Jhear vlky-
cq/kkP;k ifgY;k ?kjkr tUekyk vkysY;k O;DrhlkBh t ifj.kke ykxw gr rp ifj.kke deh
vf/kd ek.kkr rqEgh miHkxw 'kdrk- R;kp cjcj ;k ?kjkrhy cq/k gk vusd fL=;ka'kh vlysyk
laidZ m?kMdhl vk.kr vkf.k R;kaP;keqGs oSHkokpk uk'k g.;kphgh 'kd;rk vkgs-
'kq ;k ?kjkr vlsy] yXuirh gLr u{k=kr vlwu R;koj xq:Pkk Hkko vlsy rj rs gh fLFkrh
rqeP;k iRuhlkBh pkaxyh ukgh- lcr 'kq vlY;kus iRuhps vkjX; fparsps dkj.k cuw 'kdy- nu
eqys vlrhy-
39
x-12
baftfuvj Eg.kwu fdaok ra=K Eg.kwu udjhyk vl.;kph 'kd;rk vkgs- rqeps oSokfgd thou
vkuankus Hkjysys vlkos- tj xq:gh ;sFks tqGyk rj] rqEgh dq'ky oDrk] vR;ar Jhear] ea=h fdaok
;kyk lerqY; vls ,[kk|k ekukP;k LFkkukoj tky- dkghaP;k ckcrhr vlsgh fun'kZukl vkys vkgs
dh xq: vkf.k eaxGkpk ;k ?kjkrhy la;xkeqGs rqEgh vke fdaok dk;nsfo"k;d O;olk;kr vR;ar
mPp LFkku feGow 'kdky-
rqEgh [kachj vkf.k /kkMlh vlky- vR;ar lgti.ks fe= cuoky rlsp 'kkL=kP;k vusd {ks=kr mPp
f'kf{kr vlky- fofo/k fo"k;kaps rqEgkyk mR"V lkekU; Kku vlsy- Jhear vlky-
;k u{k=krhy 'kuhcjcj yXuirh tj mRrj Hkkinkr iMyk rj dnkfpr rqeP;k uo;kps vkjX;
dk;e jkghy- R;kaP;klg xqarkxqarhP;k fo"k;kr vkoM fuekZ.k g 'kdy f'kok; iqjkru kphu
'kkL=kP;k x"Vhps la'k/kugh dj.;kph 'kd;rk vkgs-
lq#okrhP;k o"kkZr uktqd vkjX; jkghy- ukrsokdk'kh erHksn vlrhy- tj yXuirhgh ;k ?kjkr
iMyk rj dyk] gLrd'kY; vkf.k laxhr ;k ek/;ekrwu xMxat laiRrh feGoky- dnkfpr
vfHkekuh vkf.k egRokdka{kh LoHkkokps cuky- mPp inkoj tk.;kph rhoz bPNk vlsy- frLi/;kZoj
fot; feGoky- lRrk vkf.k vf/kdkj ;kaps ojnku nku gy-
jkgw ;k cktwus vlY;keqGs dnkfpr dkgh vuSfPNd ifj.kke ?kMrhy- v'kk dk;kZ iklwu Lor%yk
ijko`Rr dys ikfgts T;keqGs rqeP;k toGP;k vkf.k f; O;DrhalkBh vMp.kh fuekZ.k g 'kdrhytj xq:oj d.krkgh Hkko iMyk fdaok R;kpk nql;k Xkzgkacjcj la;x >kyk rj R;kpk ifj.kke
Eg.kwu vkrk i;r ts gr vkys] rs vf/kd lq/kk#u rqEgkyk ldkjkRed ifj.kke ykHksy-
/kked o`Rrhps vlky- HkkoaMk'kh rqeps erHksn vlw 'kdrhy- gs erHksn dnkfpr ekyeRrk fdaok
tfeuh'kh lacf/kr vlw 'kdrhy- tj ykHkdkjd la;x >kyk rj v'kk erHksnkarwu Qk;nk g
'kdy-
40