Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 45

vodgM+k p

yXu
yXuirh
jkkh
jkkh Lokeh
u{k=
u{k= Lokeh
pj.k
frFkh
ik;k
lw;Z fl)kar ;x
dj.k
o.kZ
rRo
o;
;uh
x.k
ukM+h
ukM+h in
fogx
Fke v{kj
lw;Z jkkh
MsdkusV

x-12

tUefrFkh%
tUe osG%
tUe LFkG%

12 January 1980 Saturday

Latitude:

23.50N Longitude: 87.41E


,u lh ykfgjh 23:34:39

v;ukak%
LFkkfud osG%
lkEikfrd dkG%
LFkkfud osG laLdkj%
fr;Zd%

12:10 PM
Ahmadpur (West Bengal), India

12:30:44
19:54:26

+20:44
23.4

?kkr p
es"k
eaxG
rwG
kq
Lokrh
jkgw
4

nkeh ".k
rkack
/k`fr
ofut
{kf=;
vfXu
ekuo
efg"k
nso
var
vkfn
fkDdkoy
#] js] j] rk
edj
3

jkkh
ekl
frFkh
fnol
u{k=
gj
yXu
;x
dj.k

ehu
ek?k
4,9,14

xq#okj
krrkjdk
4

dU;k
vfrxaM
rSfry

kqHk vkqHk fopkj


lHkkX; vad
kqHkkad
vkqHk vad
kqHk o"kZ
kqHk fnu
kqHk Xkzg
vkqHk Xkzg
fe= jkkh
kqHk yXu
kqHk /kkrw
kqHk jRu
kqHk osG
kqHk fnkk

3
2, 7, 9
4, 8
12,21,30,39,48

xq#okj] johokj] eaxGokj


xq#] joh] eaxG
kq] cq/k
ddZ flag /kuw
ddZ] rwG] /kuw] dqaHk
rkack
yky ewaxk
lq;Zn;kP;k uarj
nf{k.k

ST SHAKTHI KUMAR, M.Sc.,M.Phil - SINCE 1948 VARMA STUDIO, BANAGANAPALLI-518124


Generated by Horoscope Explorer (c) Public Software Library India Pvt Ltd - www.itbix.com

x-12

tUekP;k osGh Xkzgkph fLFkrh


Xkzg

jkkh

fMXkzh

u{k=

u{k= Lokeh in

yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#

es"k
o`fpd
o`fpd
dqaHk
flag
flag
dU;k
rwG
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k

13:40:08
27:37:44

Hkj.kh
mRrjk"kk<+
iwokZkk<+
/kfu"Bk
iwokZ
iwokZ
mRrjk
Lokrh
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k

kq
joh
kq
eaxG
kq
kq
joh
jkgw
drw
eaxG
xq#
cq/k
eaxG

21:59:26
01:40:55
21:40:11
16:13:17
03:24:57
17:33:45
06:27:29
06:27:29
00:58:20
27:44:27
28:09:07

1
1
3
3
3
1
3
4
2
4
4
4
2

fnkk

fLFkrh

ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
ekx

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

yXu dqaMyh
12

yXu

11

kq drw

10

eaxG xq# jkgw

joh cq/k

ba o#.k

pa

kfu #

x-12

yXu
12

/ku

gjk
1

12

11

yXu

11

kq drw

joh cq/k
eaxG xq#
kfu pa ba

10

10

eaxG xq#
jkgw

joh cq/k

ba o#.k

pa

lgnj
1

eaxG

12

HkkX;
1

pa

kq pa drw

cq/k #

11

o#.k

10

prqFkkk

11

kfu #

sDdku
12

yXu kq
jkgw drw o#.
k #

kq eaxG
xq# drw

yXu

10

yXu joh cq/k


jkgw

xq#

ba

jkgw o#.k

kfu

ba

joh kfu

x-12

larfr

lIrekak
12

kfu drw

cq/k ba

11

12

pa o#.k

jkgw

11

yXu

10

thoulkFkh

uoekak

joh

kq pa

kfu

ba

10

eaxG

yXu xq#

xq# o#.k

thfodk
1

eaxG pa

drw o#.k

joh

kq #

vk o oMhy
1

pa

11

xq#

cq/k kq
eaxG

eaxG drw

cq/k ba

10

}knkkak
12

drw

kfu

11

jkgw #

nkEkkak
12

kq xq#

10

yXu

jkgw

cq/k #

joh

joh ba

kfu jkgw o#.


k

yXu

x-12

okgu

"kMkkak
12

12

joh

kfu pa

yXu cq/k jkgw


drw

11

yXu kq

ba

o#.k #

o#.k

fk{kk
1

jkgw drw

joh eaxG
#

o#.k

prqoakkak

10

kq ba

11

eaxG

10

12

pa

/kked o`Rrh

foakkak

xq#

11

cq/k xq# kfu

LkIrfoakkak
12

yXu joh

cG
1

drw

yXu joh

xq#

11

10

ba

10

cq/k eaxG
jkgw drw

xq#

pa

pa ba o#.
k

kq kfu

cq/k kq
eaxG

kfu

jkgw

x-12

nqHkkZX;

f=akkak
12

kq

kfu ba

11

12

cq/k eaxG

kqHk QG

[kosnkak
1

pa

joh

kq

11

jkgw drw

kfu

10

10

xq#

yXu xq# pa

o#.k #

joh

dqky
1

eaxG

joh kfu jkgw


drw

11

jkgw drw

v{kosnkak
12

eaxG

ba #

yXu o#.k

eaxG kfu

xq#

o#.k

o#.k

yXu joh cq/k

10

cq/k xq#

yXu

kq #

11

cq/k

dqky

drw

10

"kf"V vak
12

pa #

kq

jkgw

ba

ba

pa

x-12

Hkko
Hkko

Hkko vkjaHk

ehu
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Hkko e/;
26:53:29

13:40:08

es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu

26:53:29
23:20:11
19:46:53
19:46:53
23:20:11
26:53:29
26:53:29
23:20:11
19:46:53
19:46:53
23:20:11

10:06:50
06:33:32
03:00:14
06:33:32
10:06:50
13:40:08
10:06:50
06:33:32
03:00:14
06:33:32
10:06:50

Hkko pfyr p
12

pa dqaMyh
3

12

yXu

11

kq drw

kq drw

10

joh cq/k

10

eaxG xq#
jkgw

o#.k

yXu

11

ba

pa #

eaxG xq#
jkgw

kfu

joh cq/k

ba o#.k

pa

kfu #

x-12

lw;Z lEcfU/kr miXkzg


miXkzg

Lokeh

jkkh

fMXkzh

u{k=

pj.k

/kwe
O;kfrikr
ifjosk
bapki
midrw
Hkwdai
mYdk
cznaM
/otk

eaxG
jkgw
pa
kq
drw

o`"kHk
dqaHk
flag
/kuw
/kuw
ehu
es"k
ddZ
dU;k

10:57:44

jfg.kh
krrkjdk
iwokZ
vuqjk/kk
T;s"Bk
jsorh
frdk
iq";
fp=k

19:02:16
19:02:16
10:57:44
27:37:44
17:37:44
27:37:44
04:17:44
24:17:44

4
2
3
4
1
1
1
1

okj vk/kkfjr miXkzg ikjkkj


miXkzg

jkkh

fMXkzh

Lokeh

u{k=

pj.k

dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh

edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
o`"kHk
o`fpd
edj

18:15:23

kuh
kuh
xq:
eaxG
kq
kq
xq:
kuh

Jo.k
krrkjdk
mRrj HkkIkn
vfouh
frdk
jfg.kh
iwokZkk<+
mRrjk"kk<+

12:48:15
09:30:08
05:53:02
00:02:29
21:00:17
26:39:02
07:55:00

2
2
2
2
4
4
4

okj vk/kkfjr miXkzg dkyhnkl


miXkzg

jkkh

fMXkzh

Lokeh

u{k=

pj.k

dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh

dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
o`"kHk
o`fpd
edj
edj

12:48:15

kuh
xq:
eaxG
kq
kq
xq:
kuh
kuh

krrkjdk
mRrj HkkIkn
vfouh
frdk
jfg.kh
iwokZkk<+
Jo.k
mRrjk"kk<+

09:30:08
05:53:02
00:02:29
21:00:17
26:39:02
18:15:23
07:55:00

2
2
2
4
4
3
4

x-12

fHkUukVd oxZ
kuh

xq:

jkkh

Hkko

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o

o
o
-

o
o
o

o
o
o
-

o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o

o
o
-

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

9 10 11 12

eaxG
1

Hkko

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
-

o
-

o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
-

dwG

eaxG
joh
kq
cq/k

Hkko

II

III IV V VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

dwG

jkkh

10 11 12

Hkko

II

III IV V VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o

o
o
o
o
o

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

10 11 12

joh

jkkh

kfu
xq#

jkkh

9 10 11 12

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

x-12

10

fHkUukVd oxZ
kq

cq/k

jkkh

Hkko

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
o

o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
-

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

9 10 11 12

pa
1

Hkko

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
-

dwG

eaxG
joh
kq
cq/k

Hkko

II

III IV V VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

dwG

jkkh

10 11 12

Hkko

II

III IV V VI VII VIII IX

X XI XII

pa
yXu

o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

10 11 12

yXu

jkkh

kfu
xq#

jkkh

9 10 11 12

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

x-12

11

v"VdoxZ k/kuiwoZ
1

10

11

12

dwG

joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

4
4
4
6
3
6
1

3
4
5
7
4
6
2

5
6
4
4
5
6
4

5
5
3
4
3
4
7

5
3
2
4
7
3
2

5
4
5
5
5
2
3

3
5
2
4
5
5
3

2
3
1
5
5
5
2

4
4
3
3
4
6
5

4
3
3
3
4
3
6

3
5
4
4
6
4
2

5
3
3
5
5
2
2

48
49
39
54
56
52
39

dwG
jkgw
yXu

28
2
2

31
1
5

34
5
5

31 26
7 4
3 3

29
2
7

27
3
4

23
3
3

29
5
4

26
5
4

28
3
5

25
4
4

337
44
49

f=d.k k/kuP;k ipkr


joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

10

11

12

0
1
2
3
0
3
0

0
1
2
4
0
4
0

2
1
2
0
0
2
2

3
2
2
0
0
2
5

1
0
0
1
4
0
1

2
1
2
2
1
0
1

0
0
0
0
0
1
1

0
0
0
1
2
3
0

0
1
1
0
1
3
4

1
0
0
0
0
1
4

0
0
2
0
1
0
0

3
0
2
1
2
0
0

,dkf/kiR; k/kuP;k ipkr


joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

10

11

12

2
2
0
0
0

2
4
0
1
0

0
0
0
2
1

2
0
0
2
5

0
1
4
0
1

2
2
1
0
1

0
0
0
1
1

0
0
2
0
0

1
0
1
3
4

0
0
0
1
4

2
0
1
0
0

0
1
1
1
0
0

k/; fiUM
fiaM

joh

pa

eaxG

cq/k

xq#

kq

kfu

Xkzg

28

15

34

28

94

35

68

jkkh

73

39

95

86

93

73

106

k/;

101

54

129

114

187

108

174

x-12

12

uSlxd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w

le
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
le
le

k=w
fe=
&&&&
le
k=w
fe=
le
fe=
fe=

fe=
le
le
&&&&
fe=
k=w
le
k=w
fe=

fe=
le
le
fe=
&&&&
le
le
fe=
le

k=w
le
fe=
le
le
&&&&
le
fe=
k=w

fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w

k=w
le
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w

k=w
le
fe=
fe=
le
k=w
k=w
k=w
&&&&

rkRdkfyd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
k=w
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=

k=w
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=

fe=
fe=
&&&&
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w

k=w
k=w
k=w
&&&&
k=w
fe=
fe=
k=w
k=w

k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&
fe=
fe=
k=w
k=w

fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
&&&&
fe=
fe=
k=w

fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
&&&&
fe=
k=w

k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
fe=
&&&&
k=w

fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&

iap/kk
joh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

&&&&
le
le
le
le

cq/k

k=w
&&&&
ijefe=
ijek=w
ijek=w
ijefe=
le
ijefe= ijefe=
ijek=w k=w
le
fe=

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

le
ijefe=
&&&&
k=w
ijek=w
le
k=w
le
le

le
k=w
k=w
&&&&
le
le
fe=
ijek=w
le

le
k=w
k=w
le
&&&&
fe=
fe=
le
k=w

le
fe=
le
fe=
fe=
&&&&
fe=
ijefe=
ijek=w

ijefe=
le
ijek=w
ijefe=
ijefe=
le
&&&&
le
ijek=w

ijek=w
k=w
le
ijek=w
le
ijefe=
le
&&&&
ijek=w

le
fe=
le
le
k=w
ijek=w
ijek=w
ijek=w
&&&&

x-12

13

lqnkZu p
02/14/26/38/50/62/74/86/98/110
2

01/13/25/37/49/61/73/85/97/109 12/24/36/48/60/72/84/96/108/120
1

yXu

12

11
8

ba o#.k

pa

kq
drw

kfu #

joh cq/k

10
11

ba o#.
k

joh cq/k

kq
drw

eaxG
xq# jkgw

pa

10
10

12

kfu #

kq drw
eaxG
xq# jkgw

eaxG xq#
jkgw

yXu

joh cq/k
5

1
2

yXu

11

kfu #
6

06/18/30/42/54/66/78/90/102

3
1

12
5

pa

2
9

ba o#.k
7

07/19/31/43/55/67/79/91/103

08/20/32/44/56/68/92/104

lqnkZu p e/;s eq.kq;kps Hkfo; yXukP;k O;frfjDr lw;Z o pakusi.k ikj[kyh tkrs- kP;k vuqlkj ,
dkp Vhus yXu] lw;Z vkf.k pakus Xkzgkaph fLFkrh kIr d: kdrskqHk vkqHk ?kVuk o R;kapk [kjk osG lqnkZu pk}kjs kIr d: kdr-

x-12

14

dkjd Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

fLFkj dkjd

lIrdkjd

v"Vdkjd

firk
cq)h
thoulkFkh
foe
/kulaink
ijek;w
ekrk
vfHkyk"kk
e{k

vkRe
vkekR;
dy=
Hkzkr`
iq=
Kkfr
ekr`
&&&&
&&&&

vkRe
Hkzkr`
dy=
ekr`
iq=
Kkrh
fir`
vekR;
&&&&

XkzgfLFkrh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

voLFkk 3

voLFkk 5

voLFkk 6

voLFkk 9

voLFkk 10

voLFkk 12

LoIu
lqIr
LoIu
LoIu
LoIu
LoIu
LoIu
lqIr
LoIu

e`r
o`)
ckG
o`)
;qok
e`r
;qok
dqekj
dqekj

eqfnr
{kqfnr
eqfnr
eqfnr
yfTtr
&&&&
&&&&
eqfnr
{kqfnr

kkar
nq%f[kr
kkar
kkar
kkar
eqfnr
nhu
nq%f[kr
nhu

g"kr
~kkar
g"kr
g"kr
g"kr
~kkar
~kkar
ihfM+r
ihfM+r

Hktu
vkxe
vkxe
drqd
lHkkLFk
Hktu
u`R;fyIlk
fuk
vkxe

uo rkjk p
tUe

laiRr

foir

{kse

R;fj

lk/kd

o/k

fe=

ijefe=

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24
06

25
07

26
08

27
09

01
10

02
11

03
12

04
13

05
14

x-12

15

Xkzgla;x vFkok Vh
Xkzg

joh
254

yXu
joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

ba

o#.k

248

288
QNT

128

123
TRN

140

184

113

293

197

224
SQQ

164

34

126

131

114

70
QNT

141
BQT

39

57

30
SSX

89
SQU

40

120
TRN

126

109

64

136
SQQ

44
SSQ

51

24

84

160

165

148
QNC

104

175

91
SQU

64

124

12

56

15

165

69
QNT

96

36

17

61
SXT

10

170

75
QNT

102

42
SSQ

44
SSQ

27
SSX

153
QNC

58
SXT

84

25

71
QNT

109

13

40

19

180
OPP

85

111

52

95

69
QNT

128

27
SSX

33
SSX

cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ba

60
SXT

o#.k

Index of Words:
CNJ: Conjunction

TRN: Trine

SSQ: Semi Square

QNT: Quintile

OPP: Opposition

SXT: Sextile

QNC: Quincunx

BQT: Bi Quintile

SQU: Square

SQQ: Sesquiquadrate

SSX: Semi Sextile

Xkzg VhP;k fopkjklkBh 3 fMXkzh 20 fefuVpk Hkko {ks= ?ksryk vkgs-

ikjkkjh Vh
Xkzg
joh
pa

}kjk "V
xq#
&&

Xkzg
kq
kfu

}kjk "V
eaxG xq# jkgw
&&

eaxG

kq drw

jkgw

kq drw

cq/k

xq#

drw

eaxG xq# jkgw

xq#

kq drw

yXu

xq# pa

x-12

16

kuh lkM+s lkrh


kuh lkM+s lkrh

jkkh

osk

fuxZe

ewr

lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
v"Vekkfu
v"Vekkfu

dU;k
dU;k
rwG
rwG
/kuw
/kuw
edj
edj
edj
o`"kHk
o`"kHk
dU;k
dU;k
rwG
/kuw
/kuw
edj
edj
edj
edj
o`"kHk
dU;k
rwG
rwG
/kuw
edj
o`"kHk
o`"kHk
o`"kHk
o`"kHk

04-11-1979
27-07-1980

14-03-1980
05-10-1982

06-10-1982
01-06-1985

20-12-1984
16-09-1985

21-12-1984
17-09-1985

31-05-1985
16-12-1987

21-03-1990
15-12-1990

20-06-1990
05-03-1993

16-10-1993
07-06-2000

09-11-1993
22-07-2002

09-01-2003
10-09-2009

07-04-2003
14-11-2011

16-05-2012
04-08-2012

03-08-2012
02-11-2014

03-11-2014
21-06-2017

26-01-2017
26-10-2017

24-01-2020
13-07-2022

28-04-2022
17-01-2023

07-03-2049
04-12-2049

09-07-2049
24-02-2052

17-04-2030
06-02-2041

30-05-2032
25-09-2041

23-06-2044
05-11-2070

29-08-2044
05-02-2073

30-08-2044
15-01-2079

07-12-2046
11-04-2081

14-02-2062
18-07-2088

06-03-2062
30-10-2088

06-04-2089
25-10-2090

18-09-2090
20-05-2091

yg
jtr
yg
Lo.kZ
jtr
yg
rkack
yg
yg
Lo.kZ
rkack
yg
Lo.kZ
Lo.kZ
jtr
Lo.kZ
yg
yg
yg
Lo.kZ
yg
jtr
yg
Lo.kZ
jtr
jtr
Lo.kZ
jtr
jtr
jtr

x-12

17

kM~cy
joh

cq/k

kq

eaxG

xq:

kuh

pa

mPp cG
lIrox; cG

25.88
86.25

27.67
101.25

18.44
71.25

7.89
108.75

46.26
120.00

44.47
112.50

5.15
97.50

fnu&jkf= cG
dUkfn cG

30
15.00

30
15.00

0
30.00

30
30.00

30
30.00

15
15.00

15
60.00

sDdku cG
LFkku cG

0.00
157.13

0.00
173.92

0.00
119.69

0.00
176.64

0.00
226.26

0.00
186.97

0.00
177.65

fnx cG

58.21

22.77

9.56

16.22

19.15

46.58

25.15

urUur cG
i{k cG

58.46
23.36

60.00
36.64

58.46
36.64

1.54
23.36

58.46
36.64

1.54
23.36

1.54
36.64

f=Hkkx cG
okZ cG

60.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

60.00
0.00

0.00
15.00

0.00
0.00

ekl cG
okj cG
gjk cG
v;u cG
;q) cG

30.00
0.00
0.00
7.07
0.00

0.00
0.00
60.00
54.81
0.00

0.00
0.00
0.00
18.42
0.00

0.00
0.00
0.00
34.92
0.00

0.00
0.00
0.00
36.73
0.00

0.00
45.00
0.00
29.00
0.00

0.00
0.00
0.00
43.71
0.00

dkG cG

178.89

211.45

113.52

59.82

191.83

113.90

81.89

psVk cG

7.07

2.75

8.04

47.62

37.13

40.41

36.64

uSlxd cG

60

25.71

42.86

17.14

34.29

8.57

51.43

fd cG

-8.35

-7.65

-6.49

11.80

12.31

10.33

3.89

dqG kMcG

452.95

428.95

287.18

329.24

520.97

406.76

376.65

:ips kM~cG

7.55

7.15

4.79

5.49

8.68

6.78

6.28

FkMD;kpk vak

1.16

1.02

0.87

1.1

1.34

1.36

1.05

LFkku cG vak

0.95

1.05

0.9

1.84

1.37

1.95

1.34

fnx cG vak
dkG cG vak

1.66
1.6

0.65
1.89

0.19
1.14

0.54
0.89

0.55
1.71

1.55
1.7

0.5
0.82

psVk cG vak
vk;u cG vak

0.14
0.24

0.06
1.83

0.27
0.46

1.19
1.75

0.74
1.22

1.01
1.45

1.22
1.09

fLFkrh

bV QG
dV QG

13.53
42.50

8.72
43.02

12.18
46.47

19.38
25.40

41.44
17.73

42.39
17.44

13.74
44.83

x-12

18

tUekP;k osGh Xkzgkph fLFkrh


Xkzg

jkkh

fMXkzh

u{k=

j-u-m- Lokeh

yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#

es"k
o`fpd
o`fpd
dqaHk
flag
flag
dU;k
rwG
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k

13:45:53
27:43:29

Hkj.kh
mRrjk"kk<+
iwokZkk<+
/kfu"Bk
iwokZ
iwokZ
mRrjk
Lokrh
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k

eaxG&&kq&&kq
xq#&&joh&&pa
xq#&&kq&&kfu
kfu&&eaxG&&cq/k
joh&&kq&&xq#
joh&&kq&&pa
cq/k&&joh&&kfu
kq&&jkgw&&joh
joh&&drw&&jkgw
kfu&&eaxG&&cq/k
eaxG&&xq#&&eax
eaxG&&cq/k&&xq#
cq/k&&eaxG&&kfu

22:05:12
01:46:41
21:45:57
16:19:03
03:30:42
17:39:31
06:33:15
06:33:15
01:04:05
27:50:12
28:14:52

fnkk

fLFkrh

ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
ekx

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

03:41:55

iklZ QkWjP;quk% dqaHk

".kewr x`g dLi


x`g
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

x`g dLi
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu

13:30:39
13:25:10
08:25:30
02:54:12
00:34:38
04:31:09
13:30:39
13:25:10
08:25:30
02:54:12
00:34:38
04:31:09

j-u-m- Lokeh
ea&&kq&&kq
kq&&pa&&j
cq&&j&&j
pa&&xq&&j
lw&&d&&d
cq&&lw&&k
kq&&j&&cq
ea&&k&&j
xq&&d&&xq
k&&lw&&xq
k&&ea&&cq
xq&&k&&k

Hkko vof/k
13:30:39
43:25:
68:25:
92:54:
120:34:38
154:31:09
193:30:39
223:25:10
248:25:30
272:54:12
300:34:38
334:31:09

& 43:25:
& 68:25:
& 92:54:
& 120:34:38
& 154:31:09
& 193:30:39
& 223:25:10
& 248:25:30
& 272:54:12
& 300:34:38
& 334:31:09
& 13 30:39

x-12

19

Hkko Xkzg dkjd


Hkko dkjd Xkzg cG
x`g

egkcGh

cGh

I.

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

&&
&&
&&
&&
joh
&&
&&
&&
joh
&&
&&
&&

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

lkekU;
eaxG
kq
cq/k
pa
eaxG xq# kfu jkgw
cq/k
kq pa
eaxG
cq/k xq#
kfu
kq kfu drw
xq#

{kh.k
kq drw
cq/k eaxG xq#
&&
&&
kq drw
&&
cq/k eaxG xq#
kq drw
kfu
&&
cq/k eaxG xq#
&&

Hkkokaps dkjd Xkzg


x`g
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

deaxG
kq
cq/k
pa
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
kfu
xq#

[k-

x-

?k-

&&
&&
&&
&&
eaxG xq# kfu jkgw
&&
pa
&&
joh cq/k
&&
kq drw
&&

kq drw
cq/k eaxG xq#
&&
&&
joh kfu
&&
cq/k eaxG xq#
kq drw
&&
&&
&&
&&

&&
&&
&&
&&
kq drw
&&
&&
&&
joh kfu
&&
cq/k eaxG xq#
&&

e% d- dLi jkkh Lokeh] [k- Hkko fLFkr Xkzg] x- dLi Lokeh u{k=ke/;s Xkzg] ?k- Hkko fLFkr XkzgkaP;k u{k=ke/;s

x-12

20

Xkzgkaps dkjd Hkko


Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

egkcGh

cGh

lkekU;

{kh.k

59

369
2 7 11

2 7 11
158

158
5 9 12

2 7 11
2 7 11

5 10 11
47

9
-

5
11

158

dkjd mi ifr
x`g

mi ifr

I.

kq
jkgw
jkgw
jkgw
drw
kfu
cq/k
jkgw
xq#
xq#
cq/k
kfu

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

egkcGh

cGh

lkekU;

{kh.k

2 7 11

158

5
5

5
11

2 7 11

5 10 11
369

9
158

5
5 9 12

2 7 11

5 9 12
369

2 7 11
2 7 11

5 10 11

x-12

21

".kewr yXu dqaMyh


2

".kewr Hkko dqaMyh


12

11

yXu

yXu
kq drw

kq drw

10

pa

pa ba

eaxG xq:
jkgw

joh cq/k

ba o#.k

kuh #

eaxG
xq# kfu
jkgw

joh cq/k

o#.k

9
6

Lokeh Xkzg
fnol Lokeh
yXu jkkh Lokeh
yXu u{k= Lokeh
yXu mi Lokeh
pa jkkh Lokeh
pa u{k= Lokeh
pa mi Lokeh

kuh
eaxG
kq
kq
kq
jkgw
joh

iklZ QkWjP;quk
d-ih- v;ukak
tUe osGsph foakRrjh

03:41:55

dqaHk
23:28:54

jkgw%
1

ekl

o"kZ
27 fnol

x-12

22

tSfeuh yXu o LQqV


yXu
tUe yXu
s"dk.k yXu ikjaifjd
s"dk.k yXu ifjo`fRr =;
s"dk.k yXu leukFk
uokak yXu ikjaifjd
uokak yXu ".k feJ
v#< yXu ikjaifjd
v#< yXu lkrZ
miin yXu ikjaifjd
miin yXu lkrZ
Lokak yXu
dkjdkak yXu
ikd yXu
gjk yXu ikjaifjd
gjk yXu o`f)dkjd
gjk yXu lO;o
Hkko yXu
?kfVdk yXu
lin ?kfVdk yXu
v;qj yXu
o.kZn yXu
Jh yXu
bUnq yXu
rkjk yXu
u{k= yXu
fnO; yXu
f=iou yXu
LQqV ;x yXu

jkkh
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%

es"k
flag
o`"kHk
o`"kHk
flag
flag
o`fpd
o`fpd
edj
edj
flag
o`fpd
flag
o`"kHk
es"k
dU;k
dqaHk
feFkqu
feFkqu
o`"kHk
edj
dqaHk
ehu
edj
edj
edj
/kuw
es"k

x-12

23

tSfeuh yXu dqaMyh


tUe yXu
12

s"dk.k ikjaifjd
3

12

y xq

11

lw cq

10

pa

xq

12

lw cq
4

pa

xq

12

v#< yXu ikjaifjd


1

10

kq
9

cq kq ea

y k
8

lw pa

12

miin yXu

xq d
5

lw

11

ea

10

kq d

uokak ".k feJ

y xq
8

pa

11

ea

pa

kq d

10

uokak ikjaifjd

y
11

10

y lw cq
j

s"dk.k leukFk

cq

dkjdkak yXu
3

12

pa
11

11

kq d
5

pa

11

y
9

10

ea xq j
8

lw cq

10

ea xq j
9

kq d

10

y lw cq

lw cq ea
k

ea xq j

12

kq pa d

10

11

kq d

12

12

ea

11

s"dk.k ifjo`fRr =;

pa

xq
9

y lw

cq kq ea

x-12

24

tSfeuh LQqV
LQqV uke

LQqV

cht LQqV eq[;


cht LQqV mi&&1
cht LQqV mi&&2
{ks= LQqV eq[;
{ks= LQqV mi&&1
{ks= LQqV mi&&2

dqaHk
ehu
/kuw
/kuw
ddZ
rwG

29:22:29
15:31:57
14:13:34
27:15:10
25:27:14
03:55:26

tSfeuh dkjd
Xkzg

v"V pj

lIr pj

lIr fLFkj

joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw

vkRe
Hkzkr`
nkjk
ekr`
viR;
Kkfr
fir`
vekR;

vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`

vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`

lIr Hkko
viR;
Hkzkr` Kkfr
vekR; nkjk
vkRe

ekr`

tSfeuh Vh
Xkzg

lEeq[k fV

ikoZ Vh

es"k && y
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag && ea && xq &&
dU;k && k
rwG && pa
/kuw
o`fpd && lw && cq
edj
dqaHk && kq && d
ehu

/kuw
rwG && pa
o`fpd && joh && cq/k
dqaHk && kq && drw
edj
ehu
o`"kHk
es"k && yXu
feFkqu
flag && eaxG && xq# && jkgw
ddZ
dU;k && kfu

flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd

x-12

25

foakRrjh nkk egknkk


jkgw
ps
i;r

18 o"kZ
28/04/1965
28/04/1983

xq:
ps
i;r

16 o"kZ
28/04/1983
28/04/1999

kuh
ps
i;r

19 o"kZ
28/04/1999
28/04/2018

jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

28/04/1965

xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw

28/04/1983

kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:

28/04/1999

cq/k
ps
i;r

17 o"kZ
28/04/2018
28/04/2035

drw
ps
i;r

7 o"kZ
28/04/2035
28/04/2042

kq
ps
i;r

20 o"kZ
28/04/2042
28/04/2062

cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh

28/04/2018

drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k

28/04/2035

28/04/2042

01/05/2041

kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw

09/01/1968
04/06/1970
10/04/1973
28/10/1975
16/11/1976
16/11/1979
09/10/1980
10/04/1982

24/09/2020
21/09/2021
22/07/2024
28/05/2025
28/10/2026
25/10/2027
14/05/2030
19/08/2032

16/06/1985
28/12/1987
04/04/1990
11/03/1991
09/11/1993
29/08/1994
28/12/1995
03/12/1996

24/09/2035
24/11/2036
01/04/2037
31/10/2037
29/03/2038
16/04/2039
22/03/2040

01/05/2002
09/01/2005
17/02/2006
19/04/2009
01/04/2010
31/10/2011
10/12/2012
16/10/2015

28/08/2045
28/08/2046
27/04/2048
27/06/2049
27/06/2052
26/02/2055
28/04/2058
26/02/2061

joh
ps
i;r

6 o"kZ
28/04/2062
28/04/2068

pa
ps
i;r

10 o"kZ
28/04/2068
28/04/2078

eaxG
ps
i;r

7 o"kZ
28/04/2078
28/04/2085

joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq

28/04/2062

pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh

28/04/2068

eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa

28/04/2078

16/08/2062
14/02/2063
22/06/2063
16/05/2064
04/03/2065
14/02/2066
22/12/2066
28/04/2067

27/02/2069
28/09/2069
29/03/2071
29/07/2072
27/02/2074
29/07/2075
27/02/2076
29/10/2077

24/09/2078
13/10/2079
17/09/2080
27/10/2081
24/10/2082
22/03/2083
22/05/2084
27/09/2084

x-12

26

foakRrjh R;Urj
kuh
ps
i;r
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:

kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw

eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa

28/04/1999
01/05/2002
28/04/1999
19/10/1999
23/03/2000
26/05/2000
25/11/2000
19/01/2001
21/04/2001
24/06/2001
05/12/2001

17/02/2006
19/04/2009
17/02/2006
29/08/2006
26/10/2006
30/01/2007
08/04/2007
28/09/2007
01/03/2008
31/08/2008
11/02/2009

31/10/2011
10/12/2012
31/10/2011
24/11/2011
24/01/2012
18/03/2012
21/05/2012
17/07/2012
10/08/2012
16/10/2012
05/11/2012

cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh

joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq

jkgw
ps
i;r
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

01/05/2002
09/01/2005
01/05/2002
17/09/2002
14/11/2002
27/04/2003
15/06/2003
05/09/2003
01/11/2003
28/03/2004
06/08/2004

19/04/2009
01/04/2010
19/04/2009
07/05/2009
05/06/2009
25/06/2009
16/08/2009
01/10/2009
25/11/2009
13/01/2010
02/02/2010

10/12/2012
16/10/2015
10/12/2012
15/05/2013
01/10/2013
15/03/2014
09/08/2014
09/10/2014
31/03/2015
22/05/2015
17/08/2015

drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k

pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh

xq:
ps
i;r
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw

09/01/2005
17/02/2006
09/01/2005
01/02/2005
10/04/2005
30/04/2005
03/06/2005
26/06/2005
26/08/2005
19/10/2005
22/12/2005

01/04/2010
31/10/2011
01/04/2010
19/05/2010
22/06/2010
17/09/2010
03/12/2010
05/03/2011
26/05/2011
28/06/2011
03/10/2011

16/10/2015
29/04/2018
16/10/2015
17/02/2016
12/07/2016
20/11/2016
13/01/2017
17/06/2017
02/08/2017
18/10/2017
11/12/2017

x-12

27

f=Hkkxh nkk
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq

12/01/1980
23/03/1982
09/01/1972
15/08/1973
10/07/1975
22/03/1977
03/12/1977
04/12/1979
10/07/1980
10/07/1981
23/03/1982

22/07/2005
20/11/2016
01/03/2007
28/10/2007
17/09/2009
12/04/2010
23/03/2011
19/11/2011
01/08/2013
04/02/2015
20/11/2016

20/11/2034
20/11/2038
01/02/2035
03/06/2035
27/08/2035
02/04/2036
14/10/2036
02/06/2037
26/12/2037
21/03/2038
20/11/2038

xq#
ps
i;r
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh

23/03/1982
21/11/1992
25/08/1983
03/05/1985
06/11/1986
21/06/1987
31/03/1989
12/10/1989
02/09/1990
17/04/1991
21/11/1992

20/11/2016
21/07/2021
28/02/2017
09/12/2017
04/03/2018
24/07/2018
31/10/2018
14/07/2019
26/02/2020
22/11/2020
21/07/2021

20/11/2038
21/07/2045
10/06/2039
30/10/2039
29/10/2040
19/09/2041
10/10/2042
20/09/2043
09/02/2044
21/03/2045
21/07/2045

kfu
ps
i;r
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa

21/11/1992
22/07/2005
23/11/1994
08/09/1996
05/06/1997
16/07/1999
03/03/2000
24/03/2001
19/12/2001
13/11/2003
22/07/2005

21/07/2021
20/11/2034
10/10/2023
10/06/2024
21/07/2025
01/05/2026
01/05/2028
09/02/2030
21/03/2032
09/02/2034
20/11/2034

21/07/2045
21/03/2050
29/10/2045
12/07/2046
24/02/2047
21/11/2047
19/07/2048
26/10/2048
06/08/2049
30/10/2049
21/03/2050

x-12

;fxuh nkk
nkk
fiaxyk

irh
joh

o;
2 okZ

/kkU;

xq#

Hkzkekjh

28

kVf=ak nkk
i;r

o;

i;r

25/05/1980

irh
cq/k

5 okZ

11/12/1980

3 okZ

26/05/1983

kfu

6 okZ

12/12/1986

eaxG

4 okZ

26/05/1987

kq

7 okZ

12/12/1993

Hkfdk

cq/k

5 okZ

25/05/1992

jkgw

8 okZ

12/12/2001

mYdk

kfu

6 okZ

26/05/1998

pa

1 okZ

12/12/2002

fl)k

kq

7 okZ

26/05/2005

joh

2 okZ

11/12/2004

ladVk

jkgw

8 okZ

26/05/2013

xq#

3 okZ

12/12/2007

eaxGk

pa

1 okZ

26/05/2014

eaxG

4 okZ

12/12/2011

fiaxyk

joh

2 okZ

25/05/2016

cq/k

5 okZ

11/12/2016

/kkU;

xq#

3 okZ

26/05/2019

kfu

6 okZ

12/12/2022

Hkzkekjh

eaxG

4 okZ

26/05/2023

kq

7 okZ

12/12/2029

Hkfdk

cq/k

5 okZ

25/05/2028

jkgw

8 okZ

12/12/2037

mYdk

kfu

6 okZ

26/05/2034

pa

1 okZ

12/12/2038

fl)k

kq

7 okZ

26/05/2041

joh

2 okZ

11/12/2040

ladVk

jkgw

8 okZ

26/05/2049

xq#

3 okZ

12/12/2043

eaxGk

pa

1 okZ

26/05/2050

eaxG

4 okZ

12/12/2047

nkkLokeh Xkzgkaph fLFkrh- Xkzg nkk o; nkk pkph o; ;fxuh vkf.k kV f=Ek nksr leku vlrsnUgh nkkar QDr lq:okr osxG;k Xkzgkiklwu grs- moZjhr loZ xVh leku vlrkrikjkkjpk minsk vkgs dh tj tUe fnolk lw;Z gjk fdaok jk=h pa gjk ;kar vlsy rj kV f=ak
nkspk mi;x dyk ikfgtsk vuqlkj tj tUe fnol pa gjk fdaok jk=hr lw;Z gjk e/;s >kykrj ;fxuh n~kkpk okij djkok-

x-12

Xkzg;x QG
oh.kk ;x

gk v'kqHk ;x vkgs- vk;q";kP;k rhu HkkxkaiSdh ifgyk Hkkx lokZr pkaxyk vlsy lk/kkj.kr
o;kP;k "O;k o"kkZ i;r- R;kuarj rqeP;k uf'kckph ?klj.k pkyw gy & vkf.k rqeP;k vk;q";kP;k
'ksoVP;k Hkkxkr rqEgkyk vkFkd vMp.khauk raM |koa ykxsy o; o"kZs rs " P;k njE;kurqeP;k dqaMyhr tj brj dkgh 'kqHk;x vlrhy] rj ;k ;xkps v'kqHk ifj.kke dkgh ek.kkr deh
g 'kdrkr-

xq# eUxy ;x

gk 'kqHk;x vkgs- rqEgkyk dhr vkf.k vknj nUgh feGrhy- rqEgkyk n.kdV 'kjhj]mena #i vkf.k
eBa qdqVqacdnkfpr ,d= dqVqac ;kapk ykHk gy- rqEgh ,[kk|k laLFksps eq[k Ogky vkf.k vusd
ekxkuh rqEgkyk l++aiRrh feGsy- rqepa fe=eaMGgh eBa vlsy vkf.k rqEgh [kpd i.k vkuanh vk;q";
txky-

vfuokgqIiq ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- rqeP;kr vusd oSf'k"V;iw`.kZ xq.k vlrhy vkf.k rqEgh vusd dBh.k
mfn"Va lk/; djky- rqEgh Lor%pa vk;q"; Lor%p ?kMoky vkf.k Lodr`ZUokP;k cGkoj vk;q";kr
mPpinkyk ipky- rqeP;k {ks=kr rqEgh ,d eRRokph O;Drh Eg.kwu x.kys tky vkf.k yd
rqEgkyk [kwi eku nsrhy-

xq#pUMky ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh ukgh- rqepk -"Vhdu tjh roKkpk vlyk] rjh LoHkko fof{kIr vlsy]
rqeP;klg jkg.ka dBh.k vlsy vkf.k rqeP;k ukrsokdake/;s rqEgh vf; vlky- dfu"B oxkZrY;k
ydka'kh rqepk laca/k ;sy vkf.k rqEgkyk R;kaP;kcn~n~y [kjh lgkuqHkwrh vlY;keqGs rsgh rqepk
vknj djrhy-

lk/kkj.k jkt ;x

gk deh rhpk jkt;x vkgs- ;kP;keqGs rqEgkyk pkaxya u'khc ykHkra- rqEgkyk ljdkjh ok [kktxh
{ks=kr pkaxyh udjh feGsy- rqeP;kr vlysY;k xq.kkaeqGs rqEgkyk ekulUeku feGrhy-

egk ;x

gk vfr'k; 'kqHk ;x vkgs- rqepk tUe pkaxY;k eqgwrkZoj gy] vkf.k pkaxY;k ?kjk.;kryk tUe
vkf.k laLdkj ;kaP;k tjkoj rqEgh lektkP;k mPp orZqGkae/;s tk 'kdky- rqepa f'k{k.k pkaxya
vlsy vkf.k rqeP;k pdl cq)heqGs rqEgh vusd fo"k;kaoj HkqRo feGoky- Hkjiwj okl gy vkf.k
mPp LFkku feGsy]

mRre x`g ;x

gk Qk;nk d#u ns.kkjk xsg;x vkgs- rqeP;k uf'kckr vusd ?kja vlrkr T;keqGs rqEgkyk l[;
feGra-

29

x-12

f=ypu ;x

gk vfr'k; 'kqHk ;x vkgs- rqEgkyk Hkjiwj laiRrh vkf.k lektkrY;k loZ Fkjkae/kwu eku feGr- rqEgh
vR;ar /kwrZ vlrk o vkiY;k 'k=wps eulqcs m/oLr djrk- rqEgkyk vkuanh nh?kkZ;q"; ykHksy-

nfj ;x

gk v'kqHk ;x vkgs- rqepk tUe dnkfpr pkaxY;k ifjfLFkrhar g.kkj ukgh vkf.k vk;q";kr iq<s
tk.;klkBh rqEgkyk [kwi la?k"kZ djkok ykxsy- rqEgkyk vkFkd fooapuk HksMlkorhy o dnkfpr
dtZgh dk<oa ykxsy- rqEgh lV~Vscktkjkiklwu nwjp jkg.ka pkaxyarqeP;k dqaMyhrY;k dkgh brj pkaxY;k ;xkaeqGs ;k ;xkps okV ifj.kke deh g 'kdrkr-

30

x-12

XkzgfV ps QG
joh lseh lsDlVky o#.k

thoukP;k xw<kRed vkf.k vk/;kfRed vkk cktw tk.kwu ?ks.;kr rqepk vf/kd dy vlsy- rqeP;k
thoukSyhyk lq[k vkf.k vkuan O;kiwu jkghy- dfork vkf.k laxhr ;krgh rqEgkyk LokjL; vkgsukhc rqeP;koj vf/kdp [kwk vkgs- fokskr% fe=eaMGh vkf.k kstk;akdMwu- nku/kekZP;k dk;kZrgh
rqepk lgHkkx gk lq)k rqEkP;k O;fDreRokps ,d oSfkV; vkgs-

joh LDosvj #

dkgh vkk vkOgkukyk lkejs tkos ykxsy T;keqGs rqeP;k thoukSyhr ifj.kkedkjd vls cny
?kMrhy- rqeP;k dkekP;k fBdk.kh dkgh leL;k mn~~Hkow kdrhy i.k R;koj rqEgh ekr d: kdky-

cq/k Vkbu eaxG

;k XkzgkP;k Hkkok[kkyh ;s.kk;k O;Drh ;k ekufld vkf.k kkjhfjd V~;k lq< vlrhy- R;kaP;k
O;kolkf;d {ks=kr rs eBhp t[khe mpyrhy vls rhozrsus okVr vkgs vkf.k rls dY;kl eBk
Qk;nkgh g kdr- ;kr Hkj Eg.kwu vkRefooklkps LoHkkooSfkV; rh{.k cqf)eRrk vkf.k ;X;
fu;tu ;k lokpa ,d= ;s.k Eg.kts rqeps ;k fufpr g.ka vlsp vkgs-

kq LDosvj ba

;qjsUkl vkf.k kqkP;k LDosvj fLFkrhP;k ifj.kkekeqGs rqeP;k O;fDreRokr tkx#d vls seG vax
cuys vkgs- dyk{ks= vkf.k lkaLfrd {ks= ;kr rqepk jl vf/kd vlsy- ydkai;r igp.;kpk
ekxZ gk FksV vlsy] vanktkus [kMs Vkd.;kl rqEgkyk vkoMr ukgh- lefyaxh O;Drhais{kk fo#)
fyaxh O;Drhakh vLkysys laca/k gs vf/kd cGdV vLkrhy-

xq: lsDlVkby pa

pakcjcj xq:ph lsDlVkYk fLFkrh rqeP;kr vkkkoknh o`Rrh fcacors vkf.k nql;kapk Hkko vxnh
pVdu g.kkjs vls rqeps eu] ;kph ns.kxh rqEgkyk ykHkyh vkgs- vfrlq[kh vls .k; thou vkf.k
oSokghd thou rqEgkyk feGsy- ydkae/;s rqEgh ,d ;kLoh O;Drh cuky-

xq: lseh LDosvj #

rqEgh vR;ar egRokdka{kh vkgkr- eBeBs vknkZ dkcht djky- mPp vf/kdk;kalcr rqeph
nsok.k&?ksok.k vlsy- R;keqGs ;kckcr lrdZ jkg.;kph xjt vkgs- ,d ;tuk vi;kh >kyh rj
fujkk g udk rqeP;kdMs nqljsgh [kwi i;kZ; vkgsr-

kuh lseh LDosvj pa

rqEgh [kwi okl djky- vk ckckaph dkGthgh rqEgkyk ?;koh ykxsy- uohu fe= vkf.k uohu ukrs
tqG.;kphgh kD;rk vkgs- i.k rjhgh ifjfLFkrhph vkh ekx.kh vkgs dh] rqeP;k thoukrhy
kFkfedrsr cny >kyk ikfgts-

kuh lseh lsDlVky jkgw

30

x-12

rqEgh vfrO;kolkf;d vkgkr- FkMsls vf/kd ifjJe ?ksrys rj ;k feGow kdky- rqEgh vk;q;kr
Lor%ps vls dkgh rRo cuoys vkgsr vkf.k R;k rRokkh rqEgh ,dfuB vkgkr- rqEgh dkgh osGk
Hkkofud Ogky i.k /kked Vhus ikgrk rqEgh xYHk vkgkr-

kuh lsDlVkby ba

;qjsul cjcjps kuhps lsDlVky Lo:i rqEgkyk /kS;Zkhy cuors- rqEgh rqeP;k vH;klkr ojp<
vkgkr R;kp cjcj rqEgh brjkauk fkdo.;krgh ojp< vkgkr- vkOgku ns.kk;k vusd la/kh rqEgkyk
feGrhy vkf.k rqEgh R;k ;kLohgh cUkow kdky-

ba lseh lsDlVky o#.k

rRoKku vkf.k vk/;kRe ;kr rqEgkyk vf/kd jl vkgs ltZukhy Lrqrh dj.;kr rqepk jl gk
ojpsojpk vlsy-

ba lseh lsDlVky #

xw<oknh kkL=kr tls Qytfrk rRoKku] peRdkj] ekulkkL= bR;knhr~ rqEkpk jl vf/kd vlsygs IyqVkh ;qjsulps lseh&lsDlVky Lo:ikP;k ifj.kkekeqGs ?kMsy- rqeP;k loZ ukR;kakh rqeph
toGhdrk fkok; letwrnkji.kkgh rqEgh tiklrk- rqEgh cgqrsd osGh fujxhp vlrk-

o#.k lsDlVkby #

IyqVkh usIkP;quP;k lsDlVky Lo:ikewGs rqEgh ekulkkL=kr vkf.k rRoKkukr jl vl.kkjs fkok;
gqkkjgh vkgkr- dkgh dkGk rqEgh vMp.khP;k osGsyk lkejs tk kdrk R;keqGs vkRefookl
ok<Ok.;kph xjt vkgs-

31

x-12

Hkfo";ok.kh
[kkl xq.k

rqepk LoHkko eufeGk i.k dedqor vkgs- okV xVhaP;k lo;h vkf.k m/kGsi.kkdMs rqeP;k
eukpk dy vlkok- m|xkr cny Ogkok vls rqEgkyk okVsy i.k l/;krjh O;kikjkrhy nsok.k
?ksok.k djrkuk lrZdrk ckGxkoh- rqeps eu vfLFkj vlY;kus fofkV gsrwauk lrr cnyo.kkjs
vlsy- O;kikjkr rqEgkyk ekukps LFkku feGwu laiRrhkIrh g.;kphgh kD;rk vkgsdVqafcd thou vkf.k vkiqydhe/khy [kachjrk ;k cn~n~y vf/kd vkoM vLk.ks] gk rqepk eq[; xq.k
vlkok- ;s.kk;k dkgh okkZr vMp.k vkf.k nq%[k ;s.;kph kD;rk vkgs] ex rh vkFkd vMp.kgh
vlw kdy- rqeP;k oSokfgd thoukr dVqi.kk ;s.;kphgh kD;rk vkgs- rjhgh gs ek= fufpr vkgs
dh ;X;jhrhus rqEgh gh m.kho Hk:u dk<w kdkyrqepk LoHkko gk nkukwj] n;kGq vkf.k seG vlkok] rqeps eu gs d.kR;k xVhyk lQy dj.kkjs
vkf.k larqyhr vlsy- rqEgh sekr fooklw vkf.k ;q)kr kwj] ;k ek.ks ,d [kjk fe= vkf.k nkukwj
vkf.k n;kGw k=wgh vlw kdky- rqEgkyk [k;k vFkkZus vkuanh fookg vkf.k iqjslk iSlkgh ykHkw
kdy- O;olk;] lkaLfrd] cf)d dk;Z{ks= fdaok ex lgt dysys njs bR;knhaP;k fufeRrkus
cgqrakkh ijnskkpk okl djkok Ykkxsy U;k;cq)h vkf.k fooluh;rk ;keqGs rqEgh ydakr vknjkps
vkf.k sekps da cuw kdky-

ekufld xq.k

rqEgh vkuanh vkf.k HkkX;kkyh vlkos- rqEgh eufeGk vkf.k nkkGw LoHkkokps vlkos- fn[kkok d#u
kalk feGo.kkphgh rqEgkyk gl vlkoh- d.kkpsgh eu pVdu oGow kdky ,o<s lkeF;Z
rqEkP;kr vlkos- rqEgh dykRed vkf.k usgeh iq<kdkj ?ks.kkjs vls vlkos- rqEgh uhVusVd vkf.k
O;ofLFkr vlky- pSuh vkf.k papy eukps cu.;kphgh kd;rk vkgs-

kkjhfjd jpuk

rqeP;k jkfkQGkek.ks rqEgh map] egd kjhj jpusps T;kr fuGs MGs] xjh dakrh vkf.k Hkqjs dl
ts e/ke/k foHkkxysys vlkos] eR;klkj[ks ekGysys nkr vkf.k cVkaph lqanj u[ks bR;knhpk lekosk
vlkok- pkQdGhlkj[ks ljG ukdgh rqEgkyk ykHkys vlsy-

vkjX;

rqeps jkfkQG gs gkMs] Ropk vkf.k xqM?;koj ifj.kke dj.kkjs vkgsr] R;keqGs laf/kokr] lka/ksnq[kh
vkf.k Ropslac/khP;k rkjh mn~Hko.;kph kD;rk vkgsdkekpk vf/kd O;ki eukoj ?ks udk- iqjskh >i vko;d vkgs- O;k;ke rqeP;k vkjX;klkBh
Qk;nskhj B: kdy- tkk njhP;k mM;k ekj.ks oxSjsrqEgh vR;ar ,dkdh vlwu nwji;r ydkaoj deh fookl Bso.kkjs vlY;keqGs rqEgkyk r.kkokph
lo; >kysyh vlsy- ;klkBh rqEgh vxnh kakr Ogk] QkoY;kosG fgjoG] ik.kh vkf.k eS=he; lgokl
bR;knhalkBh |k-

31

x-12

Vsful] fcfy;MlZ] ig.ks] xYQ bR;knh [ksGfok;d xfrfo/khr rqEgh Hkkx ?ks kdrk- rqEgkyk
dch] dkans] chV] ikysHkkth] to cky bR;knhps lsou dys ikghts- rqEkP;k if=dr yXuirh
ihMhr ukgh- Eg.kwu rqEgkyk ,d mRRke vkjX; ykHksyrqeP;k if=dr pakoj d.kkpkgh Hkko ukgh R;keqGs i;kZoj.kkeqGs vktkjIk.k ;s.;kph kD;rk
Qkjp deh vkgs- rqeP;k if=dr lw;kZoj IyqVpk Hkko vlY;kus lgu u g.kk;k i;kZoj.kkeqGs
tls /kwG] /kqeziku] mRltr fdj.ks] /kwj bR;knheqGs =kl g.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k if=duqlkj
o`fpd k jkkhoj eaxG vkf.k kuhkpk Hkko fnlwu ;sr vkg]s T;kP;kus rqeP;k mRiknu{ke vls
vo;o vkf.k eyew= mRltr dj.kk;k f;soj ifj.kke g.;kph kD;rk vkgs-rqeP;k if=duqlkj
ehu jkkhoj eaxG vkf.k kuhpk Hkko vkgs] T;kP;keqGs ik;koj ifj.kke dj.kk;k dkgh leL;k
mn~~Hkorhy-

fk{kk o thfodk

Xkzgekukps vuqdqy ikBcG rqEgkyk ykHkY;kus rqEgkyk cqf)eku vkf.k prqj cuo.;klkBh ykHkdkjd
Bj.kkj vkgs- rqeps vH;klfok;d laiknu lQyrspk mPpakd xkB.;klkBh enr djsyfoofo|ky;kph mPp inoh rqEgh feGoky fdaok ;kP;k,o<kk egRokP;k vH;klkr rqEgh fMIyekgh
feGokyrqEgh fk{k.kk O;frfjDr brjgh vH;kl lq#p Bsok] vls dkgh rqEkps Nan vlrhy ts rqEgkyk fl)h
feGowu ns.;kr enr djrhy- rqeP;k dqVqacklkBh rqEgh ,d xjokkyh lk/ku:i cukyrqeP;k dqaMyhr Xkzgekukph vuqdqyrk vkgs- rqepk fVdu vR;ar Hkkohi.ks tkghj dj.;kP;k
{kersph rqEgkyk ns.kxh ykHkyh vkgs- R;kp cjcj mRRke laHkkk.k dkY;kph dlcgh feGkyh vkgsnUgh cktwaP;k fopkjkauk pkaxY;k jhrhus ikg.;kpk rqEkpk uSlxd dy vkgs- dk;nsfok;d {ks=kr
rqEgh pkaxyh dkefxjh d# kdky fdaok vkk {ks=kr ftFks dk;ns vkf.k fu;ekoyh ;kauk /kku
egRo vlsyXkzgekukph fLFkrh rqeP;k if=dr vkh nk[kors dh] rqEgh vyfdd cqf)eRrsps cuw kdky- rqEgh
O;olk; vkf.k udjh ;k nUghrgh ;kLoh Ogky- fk{k.k iw.kZ >kY;koj lq#okrhP;k dkgh okkZr
rqEgh udjh djky vkf.k uarj LOkr%P;k O;olk;kdMs oGky rlsp rqEgh vk/kh Okolk;kr vlky
rj dnkfpr uarj udjhdMs oGw kdky-

laIkfRr o okjlnkj

dqVqac laiRrhP;k eku.;kuqlkj laiRrhpk ekyd g.;klkBh gh pkaxyh fLFkrh ukgh- i.k fe=kadMwu
vkf.k lektkdMwu rqEgkyk ykHk vkf.k vkuan feGw kdy- efgykaps lgdk;Z] Qynk;h vls oSokfgd
thou vkf.k vk;q;Hkj vkuan ns.kkjk lkFkhnkj bR;knh xVh rqEgkyk feGw kdrhydVqafcd okrkoj.kkuqlkj] lkekU;r% okrkoj.k gs kkarhps vlsy i.k d/khrjh ;s.kk;k paM
oknGklkBh rqEgkyk tokcnkj Bjosy ts rqEkP;k dqVqackrhy lnL;kar lgu g.;klkj[ks B: kdyrqEgh /;S;khLFkrsph vkf.k dkGth ?ks.kkjh O;drh Eg.kqu ,d R;{k ewr vkgkr- rqEgh usgeh LIkV
vlwu thoukph tgkt ;kLohjhR;k fduk;koj us kdkyrqeP;k Ikf=dr /kukpk Lokeh gk pqdhP;k lgkO;k ?kjkr tku clyk vkgs- t rqeP;k kkjhfjd
O;k/kh ok<owu ;s.kk;k feGdrhoj ifj.kke d: kdy- rqeP;k ukrsokdkps rqeP;kcn~~yps er gs
pkaxys ulsyp brdp uOgs rj rqeP;k gkrk[kkyh dke dj.kk;k ydkauh diVkus dysY;k

32

x-12

la/khlk/kwi.kkeqGs rqeP;k vi;kkyk dkj.k feGw kdy- rqeP;klkBh pkaxyk B# kd.kkjk O;olk;
Eg.kts vk/ks] #X.kky;krhy oLrw] ?kjxqrh okijkr ;s.kk;k mIk;qDr xVh] v|fxd {ks=krhy
okijkr ;s.kk;k xVh] nqjLrh vkf.k fuxk jk[k.kkjh lkeqXkzh b;knhrqeP;k if=dr vuqoafkdrspk Lokeh iapeLFkkuh vkgs] t rqeP;klkBh pakxyh fLFkrh ukgh- tjh
okjlk gDdkus feG.kkjh jDde iqjskh vlsy rjh vanktkus xqaro.kwd dj.ks fdaok uohu /kkMl
nk[ko.ks ;keqGs rh xEkko.;kph kDkrk vkgs- Hkkfxnkjhr dysyk O;olk; rqEgkyk ip.kkjk ulsy
dkj.k iq<s tku HkkaM.ks g.;kph gh kD;rk vkgs- rqeP;k ifgY;k eqyklkBh gh ifjfLFkrh pkaxyh
g kdr ukgh-

fookg o oSokfgd thou

rqeph if=dk vls nk[kors dh yodjp rqeP;k vk;q;kr fookg ;x ;s.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k
if=drhy Xkzgekukph fLFkrh vls nkZors dh] rqEgh ,d mRre vkuanh oSokfgd thou txw kdkyrqEgh ijLijkaph dnj d:u ,d seG tMhgh cuow kdky- d/kh rjh rqeP;kar erHksn g
kdrhy i.k rs uSlxd vkgs] i.k ,desdkauk letwu ?ksu rMtM dY;kl rs ukghlsgh gy-

okl o Hkze.k

rqeP;k if=dr cgqrsd Xkzg gs ,dk Bjkfod fpUgkps vLkY;kus df/krjhp ykac iYY;kP;k oklkph
xjt Hkklsy- rqeP;k O;olk;keqGs rqEgkyk tkxk cny.;kphgh xjt Hkkl.kkj ukgh- rqeP;k
if=drhy cgqrsd Xkzg gs ldlsMaV ?kjkr vkf.k fLFkj vkk fpUgkar vlY;kus] rqEgkyk okl
djk;yk tkLr vkoMr ukgh- fkok; rqEkPkk iSlkgh R;klkBh Hkkx ikM.kkj ukgh-

kqHk jRu

kqHkjRukaiSdh yky eqaxk gs jRu rqeP;klkBh ykHkdkjd B: kdy rs jrhapk yky eqaxk pkanhP;k vaxBhr e<owu eaxGokjkP;k e/;kUgkyk mtO;k gkrkP;k
ejaxGhr ?kkrY;kl ykHknk;d Bjsy;k,soth] deh rhpk yky eqaxk Eg.ktsp flanwjh vdhd t rqEgh pkanhP;k fdaok rkaC;kP;k vaxBhr
e<owu ?ks kdkyjRu /kkj.k djrkuk ;k ea=kps mPpkj.k dY;kl vf/kd kqHkdkjd gy/kfjuh&xHkZ&kaHkwre fo/;qr dkafr
leHke dqekje kfDr gLEkepa
eaxye .kke;ge
oj fnysY;k jRukaps otu gs < iq#kklkBh fu/kkZfjr d:u fnys vkgs- fL=;kalkBh R;kps ifjek.k
@ rs @ ,o<s deh g kdrs rj eqykalkBh rsp otu @ rs @ ,o<s g kdy-

33

x-12

XkzgkaP;k fLFkrhps QG
yXu QG

rqeP;k yXuirh es"k vkgs- yXuLokeh eaxG vkgs] t rqeP;k if=dr vR;ar ykHkdkjd XkzgkP;k
Lo:ikr Hkze.k djr vkgses"k yXuirhr tUekyk vkY;kus rqEgh dkghls xo"B vkf.k m)V LoHkkokps vlky- /kx/kxrs pSrU;
vlsy- f'kok; oS;fDrd Lokra";kfo"k;h vR;ar vkoM vlsy- lkglh pSrU; vlsy- thou vkf.k dk;Z
;kr uouohu ;x djky] tjh rqepk -f"Vdu okLrooknh vlyk rjh thoukdMwu djr
vlysY;k vis{kk ek= dkj.kkf'kok; ulrhy- ve;kZn t'k vkf.k rkdn ;kaps ojnku vlsy- mRdV
bPNk'kDrh vkf.k vR;ar egRokdka{kh vlky- pSrU;] lkgl] cqf)eRrk] vk'kkokn] okLro dYiuk]
[kachjrk] ;X;osGh ;X; rh ;k loZ xq.kkapk xrhr eykpk okVk vlsy- tjh rqEgh lnkpkjh
vkf.k ln~xq.kh vlyk rjh] FkMsls yHkh LoHkkokps vlky- lgti.ks brjka'kh eS=h djky- d.kR;kgh
O;Drh'kh] oLrwa'kh Lor%pk laca/k vxnh rhoz bPNsus tMky- ijkekus vkf.k ln~R;kus fl)h
vkf.k uko deoky-

jkkhe/;s vlysY;k XkzgkaP;k fLFkfrps QG


joh

rqeP;k if=dr lw;Z gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- vfHkekuh LoHkkokps vlky- mnkRr rRo
vlrhy f'kok; eB~;k x"Vhps /;s; vlsy- djkjhi.kk vkf.k dBji.kkeqGs lUekuuh; dke djkyiqjkru dkyhu XkzaFkkpk [kyoj vH;kl dj.;kr jl vlsy- R;kp cjcj lafxrkrgh jl vlsy/kkedrsdMs dy vlsy- /kked o`RrhP;k ydka'kh vknjkus okxky- oSokfgd tMhnkj vkf.k eqys
;kaP;k leosr thou txky-

cq/k

rqeP;k if=dr cq/k gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- mrkfoG o`Rrhps vlw 'kdky- i.k yodjp
Lor%oj rkck vk.kky- vknj feGo.;klkBh rqeph rGeG vlsy i.k dofprp rs kIr d:
'kdky- rjhgh tj xq: cq/kklcr fdaok R;kP;koj vlsy- Hkko Vkdr vlsy rj rqEgh lUekuuh;
feGow 'kdky- tj jkgw cq/kkcjcj dukr fLFkr vlsy rj dnkfpr 'kS{kf.kd kfo.; kIr djkytj cq/kkoj eaxGkpk Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh HkakM[kj fdaok oknfookndkj cuky-

kq

rqeP;k if=dr 'kq gk dqaHk jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs gk rqEgkyk dkghlk 'kkar LoHkko] edGk
LoHkko nsr fun;Z rhdMs dy dj.;kl lrr rRij vlky- lkekU;r% fe= vkf.k vG[khP;k
ydkar vknj.kh; vlky- rjhgh] tj 'kq gk vik;dkjd Xkzgkauh dysf'kr vlsy] dnkfpr uSfrd
drZO;kiklwu nwj Ogky] vkekf.kd cuky- okV lo;hauk XkzLr Ogky f'kok; vkjX; [kkykoY;kus
=Lr Ogky- tj 'kq gk ykHkdkjd Xkzgka cjcj vFkok R;kaP;k Hkkokr vlsy rj ek= rqEgh vR;ar
vuanh vkf.k HkkX;oku vlky-

eaxG

33

x-12

rqeP;k if=dr eaXkG gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh [kj[kjhp vuqdwy fLFkrh vlwu rqEgh
vR;ar HkkX;oku cuky- gk rqEgkyk ykylj Ropk cGdV vo;o] lUu eqk vkf.k vk'kkoknh
-f"Vdu nsr- lnSo rqEgh mRlkgh dk;kZr eXu vlky f'kok; d.kR;kgh vkOgkukRed ifjfLFkrhyk
Lohdkj.;kr lnSo r;kj jgky- tenkj [ksGkr Hkkx ?;ky rlsp okjaokj lgyhpk vkuan yqVkyfo#) fyaxh O;Drhaps y{k os/k.;kr leFkZ vkgkr- rjhgh lrdZ jkg.;kph xjt vkgs dkj.k 'kkjhfjd
nq[kkir g.;kph 'kD;rk vkgs- rqepk yXuirh tj edj fdaok dqaHk vlyk rj ex tMhnkjkps
vkjX; dnkfpr rqeP;k fparsps dkj.k cuw 'kdy-

xq:

rqeP;k if=dr] xq: gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh vR;ar HkkX;kph fLFkrh vkgs- gk rqEgkyk
eB~;k eukpk vkf.k ijidkjh cuor- mPp egRokdka{kh vlrhy- rqEgh vfHkekuh /kkMlh vkf.k
d"VkGw vlky( oDr`Rokps rqEgh ojnku feGoys vkgs- lUekukeqGs lek/kku feGo.;kph bPNk vlsyLor%ph xrh pkaxY;k ekxkZus ?kMowu vk.k.;klkBh lrr pkaxY;k fLFkrhpk fuekZ.k djky- rqeP;k
'kaluh; R;keqGs oSHko vkf.k lUeku feGoky- HkkoaMs] tMhnkj vkf.k eqys ;kaP;kdMwu vkuan
miHkxky-

kuh

rqeP;k if=dr 'kuh dU;k jkf'kfpUgkr vkgs- tfeuhph e'kkxr vkf.k 'ksrh mRiknus ;kiklwu mRre
ykHk gy- tj cq/kgh vuqdwy vlsy fdaok 'kqkpk R;koj Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh
mPpf'kf{kr] lUekuuh; O;Drh( T;kdMs tckcnkjh vkf.k fo'okl Vkdkok v'kh O;Drh cuky/kkedrsdMs dy vlwu /kked O;Drhapk vknjgh djky- eqyhps ek.k vf/kd vlsy R;kaP;k
lH;i.kkeqGs vkf.k kIrheqGs vfHkeku okVsy-

pa

rqeP;k if=dr pa gk rwG jk'khr fLFkr vkgs- Eg.kwu rqeph tUejkl fdaok payXu gk rwG vkgsiqfYyaxh] vkuanh] ijidkjh vlysys jkf'kfpUg rqeP;k eukoj vkf.k brj oSf'k"V~;kaoj fu;a=.k Bsors
vkf.k dkgh e;kZnsi;r jkf'kLokeh 'kqgh fu;a=.k BsosyrwG jk'khrhy pa vR;ar ykHkdkjd vkgs- tj jk'khpk Lokeh 'kq rqeP;k if=dr cGdVi.ks fLFkr
vlwu R;kP;koj dqBY;kgh dkjpk Dys'k ulsy rj rqeps cny.kkjs eu vkf.k gsrw vl.;kph
'kD;rk vgs- mRlkg vY;ko/khpk vlsy- vkFkd xrhr vf/kd lq/kkj.kk d: 'kd.kkj ukghtoGP;k ydka'kh 'k=qRo fuekZ.k gy i.k R;kp osGh [kkyP;k vkf.k ckgsjP;k tkrhP;k ydka'kh
eS=h ok<sy- rjhgh] tj pa brj Xkzgka'kh pkaxY;k ;xkr vlsy- O;kikjkrhy fofo/k dk;kZr lHkkX;
kRi djky-

jkgw

rqeP;k if=dr] jkgw flag jk'khr vkgs- lw;Z tj vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu fdaok ljdkjh ek/;ekrwu vusd ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG
tj Lor%P;kp ?kjkr vlrhy rs rqEgkyk HkkX;oku vkf.k vkuanh cuorhy- rjhgh tj rqepk
yXuirh dqaHk vlsy rj ek=] rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;klkBh fparsps dkj.k cuw 'kdy- tj
jkgw e?kk u{k=kr fLFkr vlsy drw 'krrkjdkr rj dnkfpr vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-

34

x-12

drw

rqeP;k if=dr drw dqaHk jk'khr vkgs- tj 'kuh vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG gk Lor%P;k ?kjkr vlyk rj] r
HkkX;oku vkf.k vkuanh cuor- rjhgh tj rqepk yXuirh dqaHk vlsy vkf.k lw;Z ykHkdkjd Xkzgk'kh
la;xkr fdaok R;kP;k Hkkok[kkyh vlsy rj rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;k dkgh fparsps dkj.k
cuw 'kdy- nql;k cktqus tMhnkjk cjcj dkgh osxGsp erHksn mn~Hkorhy- tj drw 'krrkjdk
u{k=kr vlsy vkf.k jkgw e?kk u{k=kr rj vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-

ba

rqeP;k if=dr ;qjsul o`f'pd jk'khr vkgs- Lor%P;k ekxkZr caM[kj cuky f'kok; rqeP;k vk;q";kr
ijaijkfu"Brsph tk.kho fdaok fdaer ulsy- se thoukr rqeP;kdMs peRdkfjd vuqHko vlsyvk;q";kP;k dkgh dkGk njE;ku rqepk -f"Vdu iw.kZ i.ks cnyw 'kdy- tj eaxG vuqdwy vlyk rj
vfrn{krsdMs >qdky f'kok; 'kjhj;"Vh uhV vkf.k lqMy jk[k.;kpk ;Ru djky- i.k 'kq Dys'khr
vlsy rj ek= i'kk[kkP;k ckcrhr xckGs vlwu LoPNrk jk[k.;kr fu"dkGthi.kk djky-

o#.k

rqeP;k if=dr usiP;wu o`f'pd jk'khr vkgs- tj usiP;wu xq: fdaok 'kq ;kaP;k'kh la;xkr vlsy
fdaok R;kaP;k Hkkok[kkyh vlyk rj] rqeP;kdMs Hkkfdr orZo.;kph th {kerk vkgs] fryk vf/kd
egRo fnys tky- tj usiP;wu vik;dkjd Xkzgkauh os<ysyk vlsy rj ex tjh rqEgh mn/kV vlyk
rjh brjkaP;k Kkusa;kauk lq[k ns.kkjh cktw ek= rhoz vlsy- riV LoHkkokps vkf.k eRljh cusy-

rqeP;k if=dr IywV dU;k jk'khr vkgs- gk rqEgkyk lMikrG cuor i.k R;kp cjcj R;kyk
fujxh vkf.k lqanjgh Bsor- tj cq/k vuqdwy vlyk fdaok tj xq: fdaok 'kq IyqV'kh la;xkr
vLkrhy R;kP;koj Hkko Vkdr vlrhy rj rs rqEgkyk Lo- egRokpk mUur -f"Vdu nsrhy- i.k
tj eaxG fdaok 'kuh pduh fLFkrhr vlrhy fdaok IyqV'kh tqGysys vlrhy rj xqaMfxjhph
o`Rrh kIr d:u v'kk O;Drhauk nq[koky T;k rqeP;k erka'kh fdaok -f"Vduk'kh vlgerh n'kZor-

35

x-12

Hkko QG
yXuirh

rqeP;k if=dr yXuLokeh ikpO;k ?kjkr vkgs T;kyk iwoZ iw.;kpk nkZd ekurkr- c/nhd ikrGh]
vkdyu kDrh] fkd.;kpk dy] vkRekDrh] nwj nki.kk] Lokra; oSDrh Lokra; dj] myk<kyh]
eujatukph {ks= ;k lq)k xVhapk fopkj ;k LFkkuko:u dyk tkr- rqEgh ;k lanHkkZr ykHk
?;k;yk vuqdwy vkgkr- kR;f{kdhdj.kkP;k {ks=kr rqEgh eBs ekuin feGok;yk l{ke Bjky- rqepk
O;olk; cgqnk dk;nk] eujatukph {ks=] ksvj ekdZsVP;k myk<kyh ;kaP;kkh fuxMhr vlsy- tj
rqepk yXuLokeh lw;Z vlsy vkf.k r iapeLFkkukr ,dVkp vlsy rj rqEgkyk larkukIrhr ykHk
ukgh- tj jkgqlq)k iape LFkkukr vlsy rj rqeP;k fVdukar Qkjdr vlsy fkok; selaxkpk
lq)k laca/k tk.kor- ikpO;k LFkkukr eaxG vlrk ifgY;k larrhP;k osGh /kdk nkZor- uSlxd
kqHk Xkzg ;k LFkkukr vlrk vuqdwy ifj.kke tk.korhy-

f}rh; Hkko

rqeP;k if=dr nqljk Lokeh vdjkO;k ?kjkr iMyk vkgs T;kyk ykHkLFkku EgVys tkrs- /ku;xkP;k
Vhus Qynk;d ;x ?kMowu ;sr- /ku] dqVqac] okDpkrw;Z] fk{k.k] feGdr Lo/ku] [kk.ks&fi.ks]
eujatu ;k ckcrhr Qk;nskhj vlr- vdjkO;k ?kjkpk Lokeh nql;k ?kjkr vlrk kqHk Qyknsk
fufpr feGrkr eBs vkOgku o tokcnkjh fLodk:u mRdkZ O;kolk;hd ;k laiknu dj.;kl
tkrd l{ke vlr- eBh HkkoaM o ukrsokd Qk;nskhj enr iqjorkr- eB~;k orZqGkr oko:u
vko;d eku lEeku o brjsrj ykHk d:u ?ks.;kl vuqdwyrk feGrs- nqljk Lokeh iape LFkkukkh
laca/kkr ;srs vlY;kus larrh lq)k drZcxkj o ;kLoh fuitrs-

r`rh; Hkko

rqeP;k if=dr frljk Lokeh uoO;k ?kjkr vkgs T;kyk HkkX;LFkku Eg.krkr- frl;k LokehP;k
uoO;k ?kjkrY;k vLrhRokeqGs frl;k ?kjkP;k ykHknk;d Qykr HkkX; vk.kr- rqeps ygku
Hkk@cgh.k ikd enr iqjorkr- frl;k o uoO;k ?kjkps laca/k okl o ;k=k ;kaP;kkh leUo;
lk/kwu ;k=k dj.;kr jl o ;k nkZor tj LFkkukrY;k XkzgkaP;k ;xkr Qykr fufprrk tk.korsrqeP;k ygku HkkoaMkps ijnskh LFkkukr LFkykarj nkZors- vkyk vkdLehd ykHk laHkor- rqeP;k
larrhyk kS{kf.kd@O;olkf;d {ks=kr ykHknk;d ;x ?kMowu vk.kr- iwoZ vk;w;kr rqEgkyk FkMh
nxnx@=kl@ vMhvMp.khauk raM |kos ykxsy ijarq mRrjk;q; lq[kkog vkgs-

prqFkZ Hkko

rqeP;k if=dr pF;k Lokeh lkrO;k ?kjkr vkgs- T;kyk tMhnkjkps LFkku Eg.krkr- f;kkhy o
lkglh O;DrheRokP;k O;Drh cuky- cq/k kqHk ;xkr vlrk kS{k.khd miyC/kh o mRdkZ d:u
?;ky- lkrok Lokeh kqHk LFkhrhr vlsy rj vkFkd mRdkZ d:u ?;ky- pF;k Lokeh uSlxd
vkwHk Xkzg vlrk o LokehRokP;k ;xkus da v/khirkph Hkwehdk xktosy- flag yXu vlY;kl
mPp jDrnkc fuekZ.k djsy- rwG o edj yXukr oSokghd vk;q;kr nq%[k fuekZ.k djsy- dk;|kP;k
dkekr ;k feG.kkj ukgh- uSlxd kqHk XkzgkaP;k ;xkr lkoZtuhd O;ogkjkr o cy.khr HkkX;oku
Bjky- vkwHk Xkzg;xkr HkkaM.k&raVs ?kMoky-

iape Hkko

35

x-12

ikpok Lokeh uoO;k ?kjkr vlY;kus T;kyk vki.k HkkX;LFkku Eg.kr rs if=dpk ntkZ ok<owu
ns.;kl ykHknk;d Bjrs- c)hd ntkZ ok<owu kS{kf.kd ntkZ mapkor- osxosxG;k fok;ka e/;s jl o
;k feGsy- dykRed fVdu ok<sy- tj kq & cq/k kqHk voLFksr vlrhy- johP;k kqHk ;xkr
oMhykauk ykHk Qys feGrhy- eaxGkP;k kqHk ;xkr ygku HkkoaMk ckcr ykHk nk;d Bjsy- xq:P;k
kqHk ;xkr larrh ckcr pkaxys Bjrs- uook Lokeh uoO;kr fdaok iapekr vlrk Hkkdhr [kjsp BjsynSfod kDrhpk vk/kkj feGsy- kfu oxSjs lkj[kk okV Xkzgkapk fV;x ?kV laHkor- ehu yXukr
ikpO;k Lokehpk kqHk ;x ulyk rj eqyhlkBh larrh fuit.;kr dVdVh laHkorkr-

kBh Hkko

lgkok Lokeh uoO;k ?kjh vlY;kus tj edj yXukr lgkok Lokeh t uook lq)k Lokeh vlr
uoO;k ?kjkr mPp vlY;kus cgqrsd vk/kh foKkukr] vH;klkr mPpfk{k.k nsr- ddZ yXukr
lgkO;k LFkkukpk Lokeh Lojkkhr- vlrkuk ijnskh LFkkus o ijnskh pyu ;kr ykHk nkZorvU;Fkk ;x o LFkkukarj kqHk ulrs- feGdrhr fokerk ;srs- vkqHk ;xkr ukrsokdkakh lq)k laca/k
fc?kMrkr o ijnskh laca/kh ykHk feGr ukgh-

lIre Hkko

rqeP;k if=dr lkrok Lokeh vdjkO;k LFkkukr iMyk vkgs ;keqGs ykHknk;d Bjr- dU;k yXukr
lkrok Lokeh vdjkO;k LFkkukr mPphpk vlY;kus tfMnkj o larrh ckcr pkaxyh Qys feGrkrflag yXukr ukrsokd o k=w pkaxys fe= curkr- kqHk XkzgkaP;k ;xkr tfMnkjh o Hkkxhnkjhrwu
pkaxys vFkkZtu djrk ;srs- ijdh; vG[kh o pyu ykHknk;d Bjrs okV XkzgkaP;k ;xkr
tfMnkjkkh oknfookn gu dj.k lMfpV~Vh i;r ;su Bsirs- fe= k=w curkr-

vBe Hkko

vkBok Lokeh iapekr iwoZ iw.;kP;k LFkkukr vlrkuk vk.kh&ck.khph o nZsoh ?kVukaph vk;w;koj
lkoV cuysyh vlrs- kqHk XkzgkaP;k ;wrh ifjfLFkrhr lq/kkj.kk tU; cny ?kMr- dk;eps O;ax
vk.k.;k lkj[ks kkjhfjd jx grkr- ikpok Lokeh kqHk ;xkr] iapesk kqHk ;qrhr vlrk g.kkjs
vuis{khr vi?kkr VGrkr- vU;Fkk okV Xkzg;x] ;qrh ifjfLFkrh vtwu fcdV cuorkr-

uoe Hkko

oesk iapeLFkkukr vlrk HkkX;sk HkkX;o/kZd cur- c)hd {kerk mapkowu rh{.k Lej.kkDrh] mRRe
fk{k.k o brj fok;kr mUurh nsr- joh kqHk ;xkr vlrk oMhyka fok;d Qk;nskhj ;x ?kMorxq: larrh lq[k mRre nsr- eaxG HkkoaM l[; pkaxys nsr- iapesk] uoesk] iapeLFkku] uoeLFkku
kqHk ;x ?kMor vlrk pkaxys Qy fuekZ.k djr- kfu o brj vkqHk XkzgkaP;k ;qrh QykaP;k
Hkkdhrkr derjrk vk.krkr- flag o dqaHk yXukr uoesk prwFkZsk vlr Eg.kwu kR;f{kd fk{k.kkr
xrh ?kMor- vkqHk ;xkr larrh] nk nsr-

nke Hkko

rqeP;k if=dr nkesk lgkO;k LFkkukr fojkteku vkgs- o`kHk yXukr mPp nkesk O;kolkf;d
HkjHkjkV ?kMor- udjhr HkkX;n; ?kMor- vkqHk] wj Xkzgkaph ;wrh] lgkok Lokeh lgkO;k ?kjkr
vlrk Li/kkZRed ifj{ksr ;k feGrs o eB~;k laLFksrwu ykHk ?kMowu vk.kr flag yXukr lkj[ks
Qyakfdr feGrkr- flag yXukr lkj[ks Qykadhr feGrkr- flag yXukr iapesk tjh O;olkf;d
ntkZ lq/kk: kdyk ukgh rj rkRdkyhu {ks=krwu ykHk ?kMowu vk.kr- vKkFkZoknh Vhdu ok<hl

36

x-12

ykowu okV R;s ?kMowu nsr- joh drw ;x MkWDVjh inoh feGowu nsr- nkesk vkqHk ;wrhr
vlrk lgkO;k ?kjkr vkqHk Xkzg vlrk k=w o jx kIrh grs- wj dkekr lgHkkx nsr-

,dknke Hkko

vdjkok Lokeh lgkO;k LFkkukr vlrkuk feFkwu] /kuw yXukr Lojkkhpk Eg.kwu kqHk Qynk;h Bjrehu yXukr vdjkok Lokeh ckjkO;k ekydhpk vlY;kus foijhr jkt;x ?kMowu vk.kwu ykHk nk;d
;x ?kMowu vk.kr- vU;Fkk tqGo.kwd pkaxyk ulr- Li/kkZRed ;k |kyk ek= leFkZ vlrvdjkok Lokeh lgkO;k LFkkukr dkgh fe=kadMwu uqdlku nk;d =kl ?kMor o frdwy xVhar
jl nsowu uqdlku ?kMor vkyk frdwyrk nsr-

}knke Hkko

ckjkok Lokeh yXuLFkkukr vlrk LoIukGw o`Rrh nsr- xq:] cq/k ;x jgL;e; fk{k.kkr jl o ;k
nsr- dqaHk yXukr ckjkok Lokeh yXusk kqHk ;xkr vlrkukp kqHk Qynk;h Bjr- esk o rwG
yXukr ckjkok Lokeh] uoesk lq)k vlr vkkosGh /kked o`Rrh ok<owu nku /keZ o leo;Ld
xVhr lgHkkx o ykHk ?kMor- R;k laca/kh nwjLFk ;k=k ;x nkZor- feFkwu] /kuw yXukr ckjkok
Lokeh] iapesk lq)k vlY;kus kS{kf.kd o vkFkd myk<kyh ;k e/kwu ykHk tU; ?kVuk ;x
?kMor- joh ;x ijnskh LFkykr nh?kZ eqnrhps LFkykarj ?kMor- edj yXukr kfu kqHk ;x
vlrkukp pkaxys Qy fuekZ.k djr-

Hkkoke/;s XkzgkaP;k fLFkrhps QG


joh

uoeLFkkukr lw;Z] joh vlrk oMhyka ckcr kqHk Qynk;h gr- joh mPp o Lojkkhpk vlY;kl
Qys mRre feGrkr- flag yXukr eaxG kqHk vlrk HkkX;oku Bjr- /kuq yXukr ukhc u lq[k
feGrs- /kkedi.kk ok<owu /kked dk;kZr lgHkkxh grkr- xq: kqHk;xkr vlrkuk ijnskh ;k=k
?kMowu ykHk d:u ?ksrk- dqaHk yXukr ijnskh pyu dk;ns fok;d uqdlku ?kMrs kq kqHk
Qynk;h vlrk gk /kdk VGr- joh xoZ o vkRefookl nsr- cq/k] kq ;x dykRed Vhdu
ok<hl ykor xq: drZO;n{k larrh nsr-

cq/k

uoeLFkkukr cq/k f;kkhyrsps eu nkZor- foKku o ra=KkukP;k fk{k.kkph vkoM nk[korkS{kf.kd miyC/khapk kR;f{kd okij dj.;kpk dy ok<or- kqHk] Lojkkhpk cq/k fu;rdkyhd]
eklhd ;krwu ykHk ?kMor rwG o edj yXukr ekghrh {ks=k c)y vlkekU; v< nk[korvkpkj&fopkjkaph lqcd idM vlrs- ddZ yXukr fucZG cq/k kq kqHk laca/kkr ulrkuk ys[k.kh }kjk
okn&fooknkP;k Hko;kr vMd.;kps lax ;srkr- ijnskh LFkGh mRre vk;q; ?kkyo.;kl leFkZrk
nk[kor-

kq

vdjkO;kr kq vlrkuk HkkX;oku o lq[ko/kZdrk vk.kr- fe= ifjokj] lRlax ;krwu lqyHk yHk
?kMor fkok; fookg vk;w; lq[kh djr- lektf; O;DrheRo ?kMowu eujatu o vkFkd

37

x-12

fu;tu ;krwu HkjHkjkVhps ;x vk.kr- foiqy fl)h o ekulUeku nsr- o`kHk] ddZ o /kuw yXukr
mPphpk o Lojkkhpk kq kqHk Qynk;h Bjr- o`fpd yXukr vusd brj kqHk Xkzg;x ?kMrk kqHk
Qynk;h Bjr- vkqHk Xkzgkapk ;x feGdrh ckcr o brj kqHk Qykackcr vfufprrk nkZor- kfu
vkqHk ;xkr O;kolkf;d uqdlku nkZor- kq vkqHk XkzgkP;k ;wrhr MG;kaps fodkj vk.kr-

eaxG

dU;k yXu vlrk eaxG mPp vlY;kus o ddZ] /kuq] yXu vlrk Lojkkhpk eaxG ikpok eaxG kqHk
ykHknk;d vlr- ijarq ehu yXukr eaxG uhp vlY;kus iapeLFkku] iapesk kqHk ;xkr ulrk
Qynk;d Bjr ukgh- funku xq:] kqkapk ;x vko;d vlr- flag yXukr kR;f{kd fk{k.kkr
jl o ;k nkdor- vkBok Lokeh eaxGkkh laca/kkr vlrk ik.;k iklwu /kdk vlr- cq/k kqHk;x
vlrk T;frk kkL=kpk HkDrk cuor- vkqHk Xkzg ;xkr vi?kkr ?kMwu ;srkr-

xq:

xq# iapeLFkkukr vlY;kus kqHk ;x ?kMr vlrk HkkX;oku Bjrk uoO;k] vdjkO;k o yXu
xVhP;k ckcr ykHk nk;d Bjr- ehu yXukryk mPp xq: o flag] o`fpd jkkhryk Lojkkhryk
xq: kqHk Qys ns.;kl leFkZ vlr- iwoZ iw.;k eqGs rqEgh ;kpk miHkx ?ks.;kl leFkZ curkrukroaMs] oMhy] eqys ;k laca/kh pkaxyh Qys feGrhy- /kked o`RrheqGs /kked ;k=kapk ykHk ?;ky
ijnskh /kked {ks=kaP;k ykHknk;d ;k=k ?kMoky- dU;k yXu vlrk kfu] kq o cq/k kqHk voLFksr
ulrk fk{k.k o larrh ckcr kqHk Qys feGr ukghr-

kuh

kfu lgkO;k ?kjkr cgqrsd V~;k pkaxyh Qys nsr- k=woj fot; o udjhrwu Qk;ns nsr- feFkwu]
ddZ] flag] dU;k o dqaHk yXukr foijhr jkt;x ?kMowu vk.kwu pkaxyh Qys fuekZ.k djr- o`kHk
yXukr kfu kqHk vlrk pkaxyk dkj.k r lgkO;k ?kjkr kqHk vlr- o`fpd yXukr uhp kuh tj
eaxG kqHk vlsy rj Qk;nk d:u nsr- vUukrwu fokck/kk g.;kpk ;x laHkor- jkgw&drw ;x
lq/nk kkjhfjd O;k/kh nsrkr- vi?kkr ?kMorkr-

pa

pa lkrO;k ?kjkr vlrk] da ;xkeqGs tj xq:] kq ;x ?kMr vlrk xtdljh ;xk uqlkj kqHk
Qynk;h cur- jkgq] drw ;x [kkyP;k tkrhP;k] fo#) i{kkP;k ydka dMwu =kl ?kMor- tMh
nkjkyk LokLF; o lqyHkrk deh feGrs- o`fpd yXukr uook Lokeh mPp vlrkuk lkrO;k LFkkukr
kqHk Qyk uqlkj ijnskh pyu] nG.k&oG.k ;krwu ykHk nkZor- edj yXukr kS{k.khd o O;kikfjd
mUurh d:u nsr- dqaHk] flag o /kuw yXukr f=dLFkkukpk dkjd pa oSokfgd =qVh fuekZ.k djro`kHk yXukr] eaxG kqHk ulrk oSokfgd thou =wVh iw.kZ cuor-

jkgw

jkgq iape LFkkukr vlrk jxdkjd cuwu Hkfrd HkjHkjkV ?kMowu vk.kr- o`kHk] dU;k] /kuw] dqaHk
yXukr kqHk Qys ?kMowu vk.kr- o`fpd yXukr eaxG] xq: o kq kqHk voLFksr vlrk ?kMor
vlrk kS{kf.kd mUurh djr- jkgw kqkP;k jkkhr vlrk Hkjiwj se&dj.ks ?kMor- vkqHk XkzgkaP;k
;xkr O;lus ?kMor- o ifjokfjd tokcnk;k lkaHkkG.;kl ukyk;d Bjor-

drw

38

x-12

vdjkO;kr drw O;olkf;d ykHkkr cnyh dkjd] vfufprrk nkZor- vdjkok Lokeh] vdjkos ?kj
kqHk ;xkr] kqHk voLFksr vlrk kqHk Qyakdhr vuqHkokl feGrkr- iapesk o xq: kqHk ;xkr ulrk
larrh ckcr fujkkk nsr- kq kqHk ;xkr ulrk oSokfgd lq[kkr derjrk vk.kr- cq/k kqHk ;xkr
T;rhkh kkL=kr jl o ;k nsr- fokRrjh nksr vkyk =kl nk;d ;x nsr- prwFkZLFkku]
kqHk;xkr ifjfLFkrh lq/kkjrs- drw kqHk XkzgkaP;k ;wrhr kqHk Qynk;h o vkqHk XkzgkaP;k ;wrhr
frdwyrk nkZor-

ba

vkBO;k LFkkukryk ;qjsul yXuk uarj vkFkd uqdlku ?kMor- nqljk Lokeh kqHk ;xkr ulsy rj
O;kikjhd uqdlku nkZor- vkqHk ;xkr Hkkxhnkjhrwu uqdlku ?kMor- ekufld LokLF; nsr ukghdVqafcd lq[kkr U;wurk vk.kor- cq/k pa toGhd o eaxG] kfu fV eukps jx ?kMor- fdaok
ydok nsr- ;qjsul vkBO;k ?kjkkh laca/kkr vlrk tj vkqHk Xkzgkph fV;x >kyk rj vkFkd
myk<kyhrwu /kdk nkZor- uook Lokeh o joh kqHk ;xkr ulrk jktdh; ljdkjh laca/kkrwu de
ukhchi.kk vk.ksy-

o#.k

usiP;wu vkBO;k LFkkukr vkFkd uqdlku ?kMowu vk.kr- gs QG fookgRrj ?kMrs- dkj.k tMhnkj
vkFkd tokcnkjh isy.;kl vleFkZ nk[kors- vkBO;k ?kjkryk usiP;wu o vVesk ;x uqdlku
Qynk;h Bjr- usiP;wu eaxG] ;qjsul ;x O;luhi.kk vk.kor- vk/kkrwu fokck/kk] okV O;s]
en; ;kaiklwu uqdlku ?kMor- kfu ;x vr`Ir o vkkar vkRes] Hkwr ;kaph Hkhrh nsr- dkG;k
tknwpk =kl ?kMor- usiP;wu] pa vkqHk;x nq%LoIus c?kk;yk ykor- vkqHk cq/k ;x vpkj&fopkj
lafgrk fc?kMor- o ,danjhr dqfVdu ok<hl ykor- kq] xq: kqHk ;x ifjfLFkrh lq/kkj tU;
cuor-

IyqV lgkO;k LFkkukr vlrk [kk.k] fo/oal] LQVd vkk {ks=kkh deZ nk[kors- v.kwkkL= o
v.kwfoKku ;kaP;kkh laca/k nk[kors- lgkok Lokeh o lgkos ?kj kqHk laca/kkr ulsy rj vtk.k
jxkaP;k cGh iMky- fkok; ukrsokdkakh rVLFk laca/k Bsoky- tqG.kkj ukgh-

39

x-12

tUe u{k= QG
u{k= QG

laosnu'khy vkf.k seG vlky- ln~xq.kh vlwu mPp lkekftd in miHkxky- /kked :<hauk
ekU;rk |ky- [kjs vkf.k lR;kph cktw ?ks.kkjs vlky- vla[; fe= vlrhy- n;k vkf.k se ;kaP;k
lkg;kus 'k=woj fot; feGoky- i.k x`fg.kh vkf.k vkRedah LoHkkokeqGs cgqrsd fL=;kauk rqeps
uoy okVsy-

kkjhfjd jpuk

rqeP;k pky.;kP;k i)rho:u rqEgh vG[kys tky- egd vkf.k rstLoh vlky-

fk{kk

letk dqBs udjhyk vlky rj rsFks vis{kkdMwu vf/kd fl) cuky] fdacgquk rs fof/kfy[khr vkgsokl dj.ks ilar ulsy i.k ukyktkLro v'kh udjh Lohdkjkoh ykxsy ftFks vR;ar okl
djkok ykxsy-

dVqafcd thou

dqVqackr vls dkgh okrkoj.k fuekZ.k gy dh fopkj vkf.k rRos ;kaP;k fo#) dk;Z djkos ykxsyeqykadMwu iw.kZ lek/kku miHkxky- tj mRrj v'kknkrY;k eqyk'kh yXu >kys rj xM eqyhaps
ojnku ykHksy-

vkjX;

dqVqackr vls dkgh okrkoj.k fuekZ.k gy dh fopkj vkf.k rRos ;kaP;k fo#) dk;Z djkos ykxsyeqykadMwu iw.kZ lek/kku miHkxky- tj mRrj v'kknkrY;k eqyk'kh yXu >kys rj xM eqyhaps
ojnku ykHksy-

joh && mRrj vkkk<+ && pj.k && 1

dejsr mlu vkY;keqGs =kl g.;kph 'kd;rk vkgs- 'kh?kzdih vkf.k gV~Vh vlky- rjhgh /kked]
ydf; vkf.k Jhear vlky-

cq/k && iwoZ vkkk<+ && pj.k && 3

cq/kkP;k ifgY;k ?kjkr tUekyk vkysY;k O;DrhlkBh t ifj.kke ykxw gr rp ifj.kke deh
vf/kd ek.kkr rqEgh miHkxw 'kdrk- R;kp cjcj ;k ?kjkrhy cq/k gk vusd fL=;ka'kh vlysyk
laidZ m?kMdhl vk.kr vkf.k R;kaP;keqGs oSHkokpk uk'k g.;kphgh 'kd;rk vkgs-

kq && /kfuBk && pj.k && 1

'kq ;k ?kjkr vlsy] yXuirh gLr u{k=kr vlwu R;koj xq:Pkk Hkko vlsy rj rs gh fLFkrh
rqeP;k iRuhlkBh pkaxyh ukgh- lcr 'kq vlY;kus iRuhps vkjX; fparsps dkj.k cuw 'kdy- nu
eqys vlrhy-

39

x-12

eaxG && iwoZ QkYxquh && pj.k && 3

baftfuvj Eg.kwu fdaok ra=K Eg.kwu udjhyk vl.;kph 'kd;rk vkgs- rqeps oSokfgd thou
vkuankus Hkjysys vlkos- tj xq:gh ;sFks tqGyk rj] rqEgh dq'ky oDrk] vR;ar Jhear] ea=h fdaok
;kyk lerqY; vls ,[kk|k ekukP;k LFkkukoj tky- dkghaP;k ckcrhr vlsgh fun'kZukl vkys vkgs
dh xq: vkf.k eaxGkpk ;k ?kjkrhy la;xkeqGs rqEgh vke fdaok dk;nsfo"k;d O;olk;kr vR;ar
mPp LFkku feGow 'kdky-

xq: && iwoZ QkYxquh && pj.k && 1

rqEgh [kachj vkf.k /kkMlh vlky- vR;ar lgti.ks fe= cuoky rlsp 'kkL=kP;k vusd {ks=kr mPp
f'kf{kr vlky- fofo/k fo"k;kaps rqEgkyk mR"V lkekU; Kku vlsy- Jhear vlky-

kuh && mRrj QkYxquh && pj.k && 3

;k u{k=krhy 'kuhcjcj yXuirh tj mRrj Hkkinkr iMyk rj dnkfpr rqeP;k uo;kps vkjX;
dk;e jkghy- R;kaP;klg xqarkxqarhP;k fo"k;kr vkoM fuekZ.k g 'kdy f'kok; iqjkru kphu
'kkL=kP;k x"Vhps la'k/kugh dj.;kph 'kd;rk vkgs-

pa && Lokrh && pj.k && 4

lq#okrhP;k o"kkZr uktqd vkjX; jkghy- ukrsokdk'kh erHksn vlrhy- tj yXuirhgh ;k ?kjkr
iMyk rj dyk] gLrd'kY; vkf.k laxhr ;k ek/;ekrwu xMxat laiRrh feGoky- dnkfpr
vfHkekuh vkf.k egRokdka{kh LoHkkokps cuky- mPp inkoj tk.;kph rhoz bPNk vlsy- frLi/;kZoj
fot; feGoky- lRrk vkf.k vf/kdkj ;kaps ojnku nku gy-

jkgw && e?kk && pj.k && 2

jkgw ;k cktwus vlY;keqGs dnkfpr dkgh vuSfPNd ifj.kke ?kMrhy- v'kk dk;kZ iklwu Lor%yk
ijko`Rr dys ikfgts T;keqGs rqeP;k toGP;k vkf.k f; O;DrhalkBh vMp.kh fuekZ.k g 'kdrhytj xq:oj d.krkgh Hkko iMyk fdaok R;kpk nql;k Xkzgkacjcj la;x >kyk rj R;kpk ifj.kke
Eg.kwu vkrk i;r ts gr vkys] rs vf/kd lq/kk#u rqEgkyk ldkjkRed ifj.kke ykHksy-

drw && /kfuBk && pj.k && 1

/kked o`Rrhps vlky- HkkoaMk'kh rqeps erHksn vlw 'kdrhy- gs erHksn dnkfpr ekyeRrk fdaok
tfeuh'kh lacf/kr vlw 'kdrhy- tj ykHkdkjd la;x >kyk rj v'kk erHksnkarwu Qk;nk g
'kdy-

40

You might also like