Professional Documents
Culture Documents
X 14 Horoscope
X 14 Horoscope
X 14 Horoscope
yXu
yXuirh
jkkh
jkkh Lokeh
u{k=
u{k= Lokeh
pj.k
frFkh
ik;k
lw;Z fl)kar ;x
dj.k
o.kZ
rRo
o;
;uh
x.k
ukM+h
ukM+h in
fogx
Fke v{kj
lw;Z jkkh
MsdkusV
x-14
tUefrFkh%
tUe osG%
tUe LFkG%
Latitude:
v;ukak%
LFkkfud osG%
lkEikfrd dkG%
LFkkfud osG laLdkj%
fr;Zd%
14:10 PM
Babar, Indonesia
15:48:00
23:19:40
+98:0
23.4
?kkr p
o`"kHk
kq
/kuw
eaxG
vuqjk/kk
kfu
4
}knkh ".k
rkack
xaM
dyo
czk.k
vfXu
dhV
e`xL=h-
nso
e/;
e/;
fiaxyk
u] uh] uw] us
edj
3
jkkh
ekl
frFkh
fnol
u{k=
gj
yXu
;x
dj.k
/kuw
vfou
1,6,11
kqokj
jsorh
1
o`fpd
cz
xfjt
5
1, 3, 7, 9
5, 8
14,23,32,41,50
x-14
jkkh
fMXkzh
u{k=
u{k= Lokeh in
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#
o`"kHk
o`fpd
o`fpd
dqaHk
flag
flag
dU;k
/kuw
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k
24:01:01
29:41:17
e`xfkj
mRrjk"kk<+
iwokZkk<+
/kfu"Bk
iwokZ
iwokZ
mRrjk
vuqjk/kk
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k
eaxG
joh
kq
eaxG
kq
kq
joh
kfu
drw
eaxG
xq#
cq/k
eaxG
25:14:23
04:09:24
21:44:40
16:06:28
03:23:32
13:26:31
06:17:49
06:17:49
01:03:11
27:48:30
28:09:56
1
1
4
4
3
1
3
4
2
4
4
4
2
fnkk
fLFkrh
ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
ekx
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
yXu dqaMyh
12
yXu
11
kq drw
10
joh cq/k
pa ba o#.k
kfu #
x-14
yXu
12
/ku
gjk
1
12
11
yXu
11
kq drw
joh cq/k
eaxG xq#
kfu pa ba
10
10
eaxG xq#
jkgw
joh cq/k
pa ba o#.
k
lgnj
1
pa
eaxG
prqFkkk
12
HkkX;
1
kq drw
11
o#.k
10
yXu
yXu kq
eaxG xq#
pa drw
10
xq#
11
kfu #
sDdku
12
yXu kq
jkgw drw o#.
k #
ba
jkgw o#.k
kfu
ba
x-14
larfr
lIrekak
12
kfu drw
yXu
cq/k ba
11
12
joh
jkgw
11
eaxG
ba
10
pa
xq# o#.k
thfodk
1
kq eaxG
yXu xq#
jkgw #
nkEkkak
2
drw o#.k
joh
12
eaxG
vk o oMhy
1
eaxG pa
drw
11
xq#
cq/k kq pa
drw
kq
ba
10
}knkkak
kfu
11
kfu
10
12
o#.k
kq
thoulkFkh
uoekak
yXu xq#
10
cq/k
pa
jkgw
yXu joh
joh ba
x-14
okgu
"kMkkak
12
joh pa #
12
10
cq/k kfu
yXu jkgw
drw
o#.k
11
eaxG
kq eaxG
#
10
yXu ba
jkgw drw
cq/k
12
yXu
kq
yXu
joh xq#
cq/k o#.k
10
xq#
cG
11
joh ba
eaxG jkgw
drw
xq# kfu
drw
10
LkIrfoakkak
pa o#.k
#
11
cq/k ba
fk{kk
1
pa
kq o#.k
prqoakkak
joh
12
/kked o`Rrh
foakkak
xq#
11
kq pa ba
kfu
eaxG
kfu
jkgw
x-14
nqHkkZX;
f=akkak
12
pa
kq
kfu ba
11
12
eaxG
yXu
11
joh
10
yXu
cq/k xq#
xq#
o#.k #
joh cq/k
dqky
1
eaxG pa
11
eaxG
jkgw drw
v{kosnkak
12
ba o#.k
#
kq
"kf"V vak
dqky
1
eaxG kfu
xq#
yXu #
11
kq
o#.k
cq/k drw
10
cq/k o#.k
kfu
10
12
pa
jkgw drw
kqHk QG
[kosnkak
10
pa ba
ba
jkgw
joh
kq
x-14
Hkko
Hkko
Hkko vkjaHk
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Hkko e/;
09:15:22
24:01:01
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
09:15:22
09:44:03
10:12:45
10:12:45
09:44:03
09:15:22
09:15:22
09:44:03
10:12:45
10:12:45
09:44:03
24:29:43
24:58:24
25:27:05
24:58:24
24:29:43
24:01:01
24:29:43
24:58:24
25:27:05
24:58:24
24:29:43
Hkko pfyr p
12
pa dqaMyh
3
12
yXu
11
yXu
11
jkgw
10
kq drw
kq drw
10
eaxG xq#
kfu
joh cq/k
pa o#.k
ba
eaxG xq#
jkgw
joh cq/k
pa ba o#.
k
kfu #
x-14
Lokeh
jkkh
fMXkzh
u{k=
pj.k
/kwe
O;kfrikr
ifjosk
bapki
midrw
Hkwdai
mYdk
cznaM
/otk
eaxG
jkgw
pa
kq
drw
o`"kHk
dqaHk
flag
/kuw
/kuw
ehu
es"k
ddZ
dU;k
13:01:17
jfg.kh
krrkjdk
iwokZ
vuqjk/kk
T;s"Bk
jsorh
frdk
iq";
fp=k
16:58:43
16:58:43
13:01:17
29:41:17
19:41:17
29:41:17
06:21:17
26:21:17
4
2
3
4
1
1
1
1
jkkh
fMXkzh
Lokeh
u{k=
pj.k
dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh
o`"kHk
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
es"k
o`"kHk
19:18:20
kq
xq:
kuh
kuh
xq:
eaxG
eaxG
kq
jfg.kh
mRrjk"kk<+
Jo.k
krrkjdk
mRrj HkkIkn
vfouh
frdk
jfg.kh
28:43:23
20:38:43
14:26:42
09:33:39
04:28:04
27:48:26
16:25:58
1
4
3
2
2
1
2
jkkh
fMXkzh
Lokeh
u{k=
pj.k
dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
es"k
o`"kHk
o`"kHk
28:43:23
xq:
kuh
kuh
xq:
eaxG
eaxG
kq
kq
mRrjk"kk<+
Jo.k
krrkjdk
mRrj HkkIkn
vfouh
frdk
jfg.kh
jfg.kh
20:38:43
14:26:42
09:33:39
04:28:04
27:48:26
19:18:20
16:25:58
4
3
2
2
1
3
2
x-14
fHkUukVd oxZ
kuh
xq:
jkkh
Hkko
XII
II
pa
yXu
o
-
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
9 10 11 12
jkkh
III IV V
VI VII VIII IX X XI
Hkko
XII
II
III IV V
VI VII VIII IX X
XI
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
pa
yXu
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
10 11 12
eaxG
1
Hkko
XII
II
pa
yXu
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
dwG
eaxG
joh
kq
cq/k
eaxG
joh
kq
cq/k
10 11 12
joh
jkkh
kfu
xq#
kfu
xq#
9 10 11 12
jkkh
III IV V
VI VII VIII IX X XI
Hkko
XII
II
III IV V
VI VII VIII IX X
XI
o
o
o
-
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
pa
yXu
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
x-14
10
fHkUukVd oxZ
kq
cq/k
jkkh
Hkko
XII
II
pa
yXu
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
9 10 11 12
jkkh
III IV V
VI VII VIII IX X XI
Hkko
XII
II
III IV V
VI VII VIII IX X
XI
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
pa
yXu
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
10 11 12
pa
1
Hkko
XII
II
pa
yXu
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
-
dwG
eaxG
joh
kq
cq/k
eaxG
joh
kq
cq/k
10 11 12
yXu
jkkh
kfu
xq#
kfu
xq#
9 10 11 12
jkkh
III IV V
VI VII VIII IX X XI
Hkko
XII
II
III IV V
VI VII VIII IX X
XI
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
pa
yXu
o
o
o
-
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
x-14
11
v"VdoxZ k/kuiwoZ
1
10
11
12
dwG
joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh
6
4
4
6
1
5
1
3
5
6
6
5
5
3
4
5
3
6
5
6
3
4
5
4
2
3
5
7
6
3
1
5
6
2
2
5
4
5
5
6
3
3
4
5
3
5
5
5
4
2
4
1
3
5
4
2
3
3
2
5
4
6
4
4
3
3
1
4
4
6
3
5
4
5
5
3
2
4
3
3
5
7
4
2
48
49
39
54
56
52
39
dwG
jkgw
yXu
27
2
3
33
1
5
32
4
4
30 25
7 5
3 3
31
3
6
31
2
6
21
4
3
27
3
3
25
7
4
27
2
5
28
4
4
337
44
49
10
11
12
3
1
3
1
0
3
0
0
2
3
5
1
2
0
1
0
0
1
0
3
1
2
2
3
0
0
1
5
3
0
0
0
5
0
1
2
1
2
4
2
0
0
1
0
0
0
0
2
2
0
1
0
1
2
0
0
0
0
1
0
3
4
3
1
0
0
0
0
1
3
0
0
1
0
0
0
0
2
0
2
3
4
0
0
10
11
12
3
0
0
3
0
3
5
1
0
0
0
0
0
3
1
3
0
0
1
5
0
0
5
0
1
2
4
2
0
0
0
0
0
0
2
0
1
2
0
0
1
0
3
4
3
0
0
0
1
3
1
0
0
0
0
0
1
3
1
0
0
k/; fiUM
fiaM
joh
pa
eaxG
cq/k
xq#
kq
kfu
Xkzg
64
10
27
25
140
40
48
jkkh
105
41
105
114
125
90
94
k/;
169
51
132
139
265
130
142
x-14
12
uSlxd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w
le
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
le
le
k=w
fe=
&&&&
le
k=w
fe=
le
fe=
fe=
fe=
le
le
&&&&
fe=
k=w
le
k=w
fe=
fe=
le
le
fe=
&&&&
le
le
fe=
le
k=w
le
fe=
le
le
&&&&
le
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w
k=w
le
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w
le
fe=
fe=
le
k=w
k=w
k=w
&&&&
rkRdkfyd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
k=w
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
&&&&
k=w
k=w
k=w
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&
k=w
fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&
fe=
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
&&&&
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
&&&&
fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
fe=
&&&&
k=w
fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
k=w
&&&&
iap/kk
joh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
le
le
le
le
cq/k
k=w
&&&&
ijefe=
ijek=w
ijek=w
ijefe=
le
ijefe= ijefe=
ijek=w k=w
le
fe=
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
le
ijefe=
&&&&
k=w
ijek=w
le
fe=
le
le
le
k=w
k=w
&&&&
le
le
fe=
ijek=w
le
le
k=w
k=w
le
&&&&
fe=
fe=
le
k=w
le
fe=
le
fe=
fe=
&&&&
fe=
ijefe=
ijek=w
ijefe=
le
le
ijefe=
ijefe=
le
&&&&
le
le
ijek=w
k=w
le
ijek=w
le
ijefe=
le
&&&&
ijek=w
le
fe=
le
le
k=w
ijek=w
le
ijek=w
&&&&
x-14
13
lqnkZu p
02/14/26/38/50/62/74/86/98/110
3
01/13/25/37/49/61/73/85/97/109 12/24/36/48/60/72/84/96/108/120
2
yXu
12
9
joh cq/k
pa ba o#.k
10
6
10
11
pa ba
o#.k
joh cq/k
kfu
#
kq
drw
5
11
eaxG
xq# jkgw
11
kq drw
12
kfu #
eaxG xq#
jkgw
kq
drw
eaxG xq#
jkgw
kfu
#
yXu
1
2
yXu
12
1
6
pa ba o#.k
7
06/18/30/42/54/66/78/90/102
3
10
joh cq/k
8
07/19/31/43/55/67/79/91/103
08/20/32/44/56/68/92/104
lqnkZu p e/;s eq.kq;kps Hkfo; yXukP;k O;frfjDr lw;Z o pakusi.k ikj[kyh tkrs- kP;k vuqlkj ,
dkp Vhus yXu] lw;Z vkf.k pakus Xkzgkaph fLFkrh kIr d: kdrskqHk vkqHk ?kVuk o R;kapk [kjk osG lqnkZu pk}kjs kIr d: kdr-
x-14
14
dkjd Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
fLFkj dkjd
lIrdkjd
v"Vdkjd
firk
cq)h
thoulkFkh
foe
/kulaink
ijek;w
ekrk
vfHkyk"kk
e{k
vkRe
vkekR;
Kkfr
Hkzkr`
ekr`
dy=
iq=
&&&&
&&&&
vkRe
vekR;
Kkrh
ekr`
fir`
dy=
iq=
Hkzkr`
&&&&
XkzgfLFkrh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
voLFkk 3
voLFkk 5
voLFkk 6
voLFkk 9
voLFkk 10
voLFkk 12
LoIu
lqIr
LoIu
LoIu
LoIu
LoIu
lqIr
lqIr
LoIu
e`r
e`r
ckG
o`)
;qok
e`r
;qok
dqekj
dqekj
eqfnr
{kqfnr
eqfnr
eqfnr
&&&&
yfTtr
&&&&
eqfnr
{kqfnr
kkar
nq%f[kr
kkar
kkar
kkar
eqfnr
[ky
nq%f[kr
nhu
g"kr
~kkar
g"kr
g"kr
g"kr
~kkar
[ky
ihfM+r
ihfM+r
lHkkLFk
miosku
fuk
Hktu
xeu
lHkkLFk
drqd
u`R;fyIlk
vkxeu
uo rkjk p
tUe
laiRr
foir
{kse
R;fj
lk/kd
o/k
fe=
ijefe=
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
08
27
09
01
10
02
11
03
12
04
13
05
14
06
15
07
16
x-14
15
Xkzgla;x vFkok Vh
Xkzg
joh
216
BQT
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
169
72
QNT
252
157
184
124
211
QNC
250
88
SQU
82
99
34
128
134
SQQ
116
46
SSQ
143
BQT
37
59
SXT
32
SSX
92
SQU
39
123
129
112
42
SSQ
139
41
54
27
SSX
87
SQU
162
168
151
QNC
81
178
OPP
2
CNJ
93
SQU
66
126
12
82
15
165
69
QNT
96
36
17
87
SQU
10
170
75
QNT
102
42
SSQ
70
QNT
27
SSX
153
QNC
58
SXT
84
25
97
83
12
14
45
SSQ
180
OPP
85
112
52
95
68
128
27
SSX
33
SSX
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ba
60
SXT
o#.k
Index of Words:
CNJ: Conjunction
TRN: Trine
QNT: Quintile
OPP: Opposition
SXT: Sextile
QNC: Quincunx
BQT: Bi Quintile
SQU: Square
SQQ: Sesquiquadrate
ikjkkjh Vh
Xkzg
}kjk "V
Xkzg
}kjk "V
joh
xq#
kq
pa
eaxG kfu
kfu
eaxG
kq drw
jkgw
kq drw
cq/k
xq#
drw
xq#
kq drw
yXu
pa
&&
x-14
16
jkkh
osk
fuxZe
ewr
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
v"Vekkfu
rwG
rwG
/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
dqaHk
dqaHk
dqaHk
feFkqu
feFkqu
feFkqu
rwG
rwG
/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
dqaHk
dqaHk
feFkqu
rwG
rwG
rwG
/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
dqaHk
feFkqu
06-10-1982
01-06-1985
20-12-1984
16-09-1985
21-12-1984
17-09-1985
31-05-1985
16-12-1987
17-12-1987
21-06-1990
20-03-1990
14-12-1990
06-03-1993
10-11-1993
15-10-1993
01-06-1995
10-08-1995
23-07-2002
16-02-1996
08-01-2003
08-04-2003
14-01-2005
05-09-2004
25-05-2005
15-11-2011
04-08-2012
15-05-2012
02-11-2014
03-11-2014
21-06-2017
26-01-2017
26-10-2017
27-01-2017
27-10-2017
20-06-2017
23-01-2020
29-04-2022
18-01-2023
12-07-2022
29-03-2025
31-05-2032
28-01-2041
12-07-2034
05-02-2041
26-09-2041
23-06-2044
11-12-2043
29-08-2044
12-12-2043
30-08-2044
22-06-2044
07-12-2046
08-12-2046
10-07-2049
06-03-2049
03-12-2049
25-02-2052
11-07-2061
14-05-2054
13-02-2062
rkack
Lo.kZ
Lo.kZ
yg
yg
yg
Lo.kZ
jtr
jtr
jtr
Lo.kZ
jtr
yg
jtr
yg
Lo.kZ
rkack
Lo.kZ
jtr
jtr
yg
Lo.kZ
Lo.kZ
jtr
jtr
jtr
jtr
jtr
jtr
rkack
x-14
17
kM~cy
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
mPp cG
lIrox; cG
26.56
86.25
26.59
88.12
17.61
39.38
7.91
108.75
46.30
120.00
44.46
112.50
3.48
127.50
fnu&jkf= cG
dUkfn cG
30
30.00
15
30.00
15
60.00
30
60.00
30
60.00
15
30.00
30
60.00
sDdku cG
LFkku cG
0.00
172.81
0.00
159.71
0.00
131.99
0.00
206.66
0.00
256.3
0.00
201.96
0.00
220.98
fnx cG
41.41
10.41
7.10
1.24
32.64
33.13
34.00
urUur cG
i{k cG
42.60
15.42
60.00
44.58
42.60
44.58
17.40
15.42
42.60
44.58
17.40
15.42
17.40
44.58
f=Hkkx cG
okZ cG
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
60.00
0.00
60.00
15.00
0.00
0.00
ekl cG
okj cG
gjk cG
v;u cG
;q) cG
30.00
0.00
0.00
7.76
0.00
0.00
0.00
0.00
53.73
0.00
0.00
0.00
0.00
19.24
0.00
0.00
0.00
0.00
34.89
0.00
0.00
0.00
60.00
36.77
0.00
0.00
0.00
0.00
28.99
0.00
0.00
45.00
0.00
52.34
0.00
dkG cG
95.78
158.31
106.42
67.71
243.95
136.81
159.32
psVk cG
7.76
4.57
8.36
48.08
37.77
41.05
44.58
uSlxd cG
60
25.71
42.86
17.14
34.29
8.57
51.43
fd cG
-3.90
-3.90
-5.94
9.53
9.53
9.53
-13.51
dqG kMcG
373.86
354.81
290.79
350.36
614.48
431.05
496.80
:ips kM~cG
6.23
5.91
4.85
5.84
10.24
7.18
8.28
FkMD;kpk vak
0.96
0.84
0.88
1.17
1.58
1.44
1.38
LFkku cG vak
1.05
0.97
0.99
2.15
1.55
2.1
1.66
fnx cG vak
dkG cG vak
1.18
0.86
0.3
1.41
0.14
1.06
0.04
1.01
0.93
2.18
1.1
2.04
0.68
1.59
psVk cG vak
vk;u cG vak
0.16
0.26
0.09
1.79
0.28
0.48
1.2
1.74
0.76
1.23
1.03
1.45
1.49
1.31
fLFkrh
bV QG
dV QG
14.36
41.80
11.02
43.03
12.13
46.79
19.50
24.92
41.82
17.45
42.72
17.16
12.46
50.20
x-14
18
jkkh
fMXkzh
u{k=
j-u-m- Lokeh
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#
o`"kHk
o`fpd
o`fpd
dqaHk
flag
flag
dU;k
/kuw
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k
24:06:47
29:47:03
e`xfkj
mRrjk"kk<+
iwokZkk<+
/kfu"Bk
iwokZ
iwokZ
mRrjk
vuqjk/kk
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k
kq&&eaxG&&jk
xq#&&joh&&jkgw
xq#&&kq&&cq/k
kfu&&eaxG&&kq
joh&&kq&&xq#
joh&&kq&&joh
cq/k&&joh&&kfu
eaxG&&kfu&&jk
joh&&drw&&jkgw
kfu&&eaxG&&cq/k
eaxG&&xq#&&eax
eaxG&&cq/k&&kfu
cq/k&&eaxG&&kfu
25:20:08
04:15:10
21:50:26
16:12:14
03:29:18
13:32:17
06:23:35
06:23:35
01:08:57
27:54:16
28:15:42
fnkk
fLFkrh
ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
ekx
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
07:52:01
x`g dLi
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
23:55:28
22:38:26
23:00:24
25:19:24
27:26:04
26:56:13
23:55:28
22:38:26
23:00:24
25:19:24
27:26:04
26:56:13
j-u-m- Lokeh
kq&&ea&&ea
cq&&xq&&k
pa&&cq&&pa
lw&&kq&&cq
cq&&ea&&xq
kq&&xq&&kq
ea&&cq&&ea
xq&&kq&&k
k&&pa&&lw
k&&xq&&cq
xq&&cq&&xq
ea&&lw&&lw
Hkko vof/k
53:55:28
82:38:
113:00:24
145:19:24
177:26:04
206:56:13
233:55:28
262:38:26
293:00:24
325:19:24
357:26:04
26:56:
& 82:38:
& 113:00:24
& 145:19:24
& 177:26:04
& 206:56:13
& 233:55:28
& 262:38:26
& 293:00:24
& 325:19:24
& 357:26:04
& 26:56:
& 53 55:28
x-14
19
egkcGh
cGh
I.
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
joh
&&
&&
&&
joh
&&
&&
&&
&&
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
lkekU;
kq
cq/k
eaxG xq# pa jkgw
kfu
cq/k
kq pa
eaxG
cq/k xq#
kq kfu drw
kfu
xq#
eaxG
{kh.k
cq/k eaxG xq#
&&
kq drw
pa
&&
cq/k eaxG xq#
kq drw
kfu
cq/k eaxG xq# pa
pa
&&
kq drw
dkq
cq/k
pa
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
kfu
xq#
eaxG
[k-
x-
?k-
&&
&&
eaxG xq# jkgw
kfu
&&
pa
&&
joh cq/k
kq drw
&&
&&
&&
&&
&&
kq drw
pa
&&
&&
&&
joh kfu
cq/k eaxG xq#
&&
&&
&&
e% d- dLi jkkh Lokeh] [k- Hkko fLFkr Xkzg] x- dLi Lokeh u{k=ke/;s Xkzg] ?k- Hkko fLFkr XkzgkaP;k u{k=ke/;s
x-14
20
egkcGh
cGh
lkekU;
{kh.k
48
258
169
169
3 7 12
3 7 12
3 8 11
169
169
4 9 10
36
8
4 9 10
3
9
3 7 12
dkjd mi ifr
x`g
mi ifr
I.
eaxG
kfu
pa
cq/k
xq#
kq
eaxG
kfu
joh
cq/k
xq#
joh
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
egkcGh
cGh
lkekU;
{kh.k
3 7 12
169
4 9 10
36
8
4 9 10
258
3 8 11
169
169
169
3 7 12
3 7 12
169
48
4 9 10
-
8
-
258
3 8 11
169
169
48
x-14
21
yXu
yXu
2
12
kq drw
eaxG xq#
jkgw
5
kq drw
11
pa ba
eaxG xq:
jkgw
joh cq/k
pa ba
o#.k
kuh #
6
7
joh cq/k
o#.k
#
10
9
Lokeh Xkzg
fnol Lokeh
yXu jkkh Lokeh
yXu u{k= Lokeh
yXu mi Lokeh
pa jkkh Lokeh
pa u{k= Lokeh
pa mi Lokeh
kfu
pa
kq
eaxG
jkgw
eaxG
kuh
jkgw
iklZ QkWjP;quk
d-ih- v;ukak
tUe osGsph foakRrjh
es"k
07:52:01
23:28:54
kfu%
5 ekl
o"kZ
15 fnol
x-14
22
jkkh
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
o`"kHk
edj
dU;k
edj
flag
flag
/kuw
flag
o`fpd
o`fpd
flag
o`fpd
dqaHk
dqaHk
ddZ
ehu
dU;k
es"k
edj
ehu
es"k
dqaHk
ehu
dqaHk
dqaHk
rwG
ehu
o`"kHk
x-14
23
s"dk.k ikjaifjd
3
12
y
11
12
lw cq
pa
11
10
12
12
ea
4
11
kq xq d
10
10
y xq
ea
xq
lw
cq kq pa
d
y k pa
9
ea
lw
12
cq j
miin yXu
11
kq d
kq d
5
lw cq
4
10
uokak ikjaifjd
pa
lw cq ea
lw cq j
xq
s"dk.k leukFk
xq
11
pa
10
ea xq j
kq d
10
12
ea
11
kq d
pa
s"dk.k ifjo`fRr =;
dkjdkak yXu
3
12
j
11
11
kq d
10
lw cq
y pa
10
10
ea xq j
9
ea xq j
9
11
kq d
y lw cq
pa
xq
9
y lw
cq kq pa
d
ea
x-14
24
tSfeuh LQqV
LQqV uke
LQqV
feFkqu
ehu
/kuw
/kuw
flag
edj
28:43:14
19:57:09
29:32:45
04:56:50
21:17:40
17:19:30
tSfeuh dkjd
Xkzg
v"V pj
lIr pj
lIr fLFkj
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
vkRe
vekR;
Kkfr
ekr`
fir`
nkjk
viR;
Hkzkr`
vkRe
vekR;
Kkfr
Hkzkr`
ekr`
nkjk
viR;
vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`
lIr Hkko
ekr`
vekR; viR;
vkRe Kkfr
nkjk
Hkzkr`
tSfeuh Vh
Xkzg
lEeq[k fV
ikoZ Vh
es"k
o`"kHk && y
feFkqu
ddZ
flag && ea && xq &&
dU;k && k
rwG
/kuw && pa
o`fpd && lw && cq
edj
dqaHk && kq && d
ehu
/kuw && pa
rwG
o`fpd && joh && cq/k
dqaHk && kq && drw
edj
ehu
o`"kHk && yXu
es"k
feFkqu
flag && eaxG && xq# && jkgw
ddZ
dU;k && kfu
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
x-14
25
19 o"kZ
18/08/1965
18/08/1984
cq/k
ps
i;r
17 o"kZ
18/08/1984
18/08/2001
drw
ps
i;r
7 o"kZ
18/08/2001
18/08/2008
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
18/08/1965
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
18/08/1984
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
18/08/2001
kq
ps
i;r
20 o"kZ
18/08/2008
18/08/2028
joh
ps
i;r
6 o"kZ
18/08/2028
18/08/2034
pa
ps
i;r
10 o"kZ
18/08/2034
18/08/2044
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
18/08/2008
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
18/08/2028
18/08/2034
19/08/2033
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
22/08/1968
01/05/1971
10/06/1972
10/08/1975
22/07/1976
20/02/1978
31/03/1979
05/02/1982
18/12/2011
18/12/2012
19/08/2014
19/10/2015
19/10/2018
19/06/2021
19/08/2024
19/06/2027
15/01/1987
12/01/1988
12/11/1990
19/09/1991
18/02/1993
15/02/1994
03/09/1996
09/12/1998
06/12/2028
07/06/2029
13/10/2029
06/09/2030
25/06/2031
06/06/2032
13/04/2033
15/01/2002
17/03/2003
22/07/2003
20/02/2004
19/07/2004
06/08/2005
13/07/2006
21/08/2007
19/06/2035
18/01/2036
20/07/2037
18/11/2038
18/06/2040
18/11/2041
19/06/2042
17/02/2044
eaxG
ps
i;r
7 o"kZ
18/08/2044
18/08/2051
jkgw
ps
i;r
18 o"kZ
18/08/2051
18/08/2069
xq:
ps
i;r
16 o"kZ
18/08/2069
18/08/2085
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
18/08/2044
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
18/08/2051
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
18/08/2069
15/01/2045
02/02/2046
09/01/2047
17/02/2048
14/02/2049
13/07/2049
12/09/2050
17/01/2051
01/05/2054
24/09/2056
01/08/2059
18/02/2062
08/03/2063
08/03/2066
31/01/2067
31/07/2068
06/10/2071
19/04/2074
25/07/2076
01/07/2077
01/03/2080
18/12/2080
19/04/2082
26/03/2083
x-14
26
foakRrjh R;Urj
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
kuh
ps
i;r
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
18/08/2008
18/12/2011
18/08/2008
09/03/2009
09/05/2009
19/08/2009
29/10/2009
29/04/2010
09/10/2010
19/04/2011
09/10/2011
19/08/2014
19/10/2015
19/08/2014
13/09/2014
16/11/2014
11/01/2015
20/03/2015
19/05/2015
13/06/2015
23/08/2015
13/09/2015
19/06/2021
19/08/2024
19/06/2021
19/12/2021
01/06/2022
08/08/2022
16/02/2023
15/04/2023
21/07/2023
26/09/2023
18/03/2024
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
18/12/2011
18/12/2012
18/12/2011
05/01/2012
05/02/2012
26/02/2012
21/04/2012
09/06/2012
06/08/2012
26/09/2012
18/10/2012
19/10/2015
19/10/2018
19/10/2015
31/03/2016
24/08/2016
14/02/2017
19/07/2017
21/09/2017
22/03/2018
16/05/2018
15/08/2018
19/08/2024
19/06/2027
19/08/2024
13/01/2025
14/03/2025
02/09/2025
24/10/2025
18/01/2026
20/03/2026
22/08/2026
07/01/2027
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
xq:
ps
i;r
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
18/12/2012
19/08/2014
18/12/2012
07/02/2013
14/03/2013
14/06/2013
03/09/2013
08/12/2013
05/03/2014
09/04/2014
20/07/2014
19/10/2018
19/06/2021
19/10/2018
25/02/2019
30/07/2019
15/12/2019
10/02/2020
21/07/2020
08/09/2020
28/11/2020
24/01/2021
19/06/2027
19/08/2028
19/06/2027
14/07/2027
23/09/2027
15/10/2027
19/11/2027
14/12/2027
16/02/2028
13/04/2028
19/06/2028
x-14
27
f=Hkkxh nkk
kfu
ps
i;r
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
14/01/1980
06/02/1983
09/06/1972
26/03/1974
21/12/1974
30/01/1977
18/09/1977
09/10/1978
06/07/1979
30/05/1981
06/02/1983
05/02/1999
06/06/2012
26/04/2001
26/12/2001
05/02/2003
16/11/2003
16/11/2005
27/08/2007
06/10/2009
27/08/2011
06/06/2012
05/02/2023
06/10/2027
16/05/2023
27/01/2024
10/09/2024
07/06/2025
03/02/2026
13/05/2026
21/02/2027
17/05/2027
06/10/2027
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
06/02/1983
07/06/1994
15/09/1984
14/05/1985
04/04/1987
28/10/1987
07/10/1988
05/06/1989
16/02/1991
21/08/1992
07/06/1994
06/06/2012
06/06/2016
18/08/2012
18/12/2012
13/03/2013
18/10/2013
01/05/2014
18/12/2014
13/07/2015
06/10/2015
06/06/2016
06/10/2027
06/10/2039
24/07/2029
28/02/2031
22/01/2033
05/10/2034
18/06/2035
18/06/2037
23/01/2038
23/01/2039
06/10/2039
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
xq#
ps
i;r
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
07/06/1994
05/02/1999
15/09/1994
26/06/1995
19/09/1995
08/02/1996
17/05/1996
28/01/1997
12/09/1997
09/06/1998
05/02/1999
06/06/2016
05/02/2023
25/12/2016
16/05/2017
16/05/2018
06/04/2019
26/04/2020
06/04/2021
26/08/2021
06/10/2022
05/02/2023
06/10/2039
06/06/2050
09/03/2041
16/11/2042
21/05/2044
03/01/2045
14/10/2046
27/04/2047
17/03/2048
30/10/2048
06/06/2050
x-14
;fxuh nkk
nkk
Hkzkekjh
irh
eaxG
o;
4 okZ
Hkfdk
cq/k
mYdk
28
kVf=ak nkk
i;r
o;
i;r
01/01/1981
irh
kq
7 okZ
23/09/1981
5 okZ
01/01/1986
jkgw
8 okZ
23/09/1989
kfu
6 okZ
02/01/1992
pa
1 okZ
23/09/1990
fl)k
kq
7 okZ
02/01/1999
joh
2 okZ
22/09/1992
ladVk
jkgw
8 okZ
02/01/2007
xq#
3 okZ
23/09/1995
eaxGk
pa
1 okZ
02/01/2008
eaxG
4 okZ
23/09/1999
fiaxyk
joh
2 okZ
01/01/2010
cq/k
5 okZ
22/09/2004
/kkU;
xq#
3 okZ
01/01/2013
kfu
6 okZ
23/09/2010
Hkzkekjh
eaxG
4 okZ
01/01/2017
kq
7 okZ
23/09/2017
Hkfdk
cq/k
5 okZ
01/01/2022
jkgw
8 okZ
23/09/2025
mYdk
kfu
6 okZ
02/01/2028
pa
1 okZ
23/09/2026
fl)k
kq
7 okZ
02/01/2035
joh
2 okZ
22/09/2028
ladVk
jkgw
8 okZ
02/01/2043
xq#
3 okZ
23/09/2031
eaxGk
pa
1 okZ
02/01/2044
eaxG
4 okZ
23/09/2035
fiaxyk
joh
2 okZ
01/01/2046
cq/k
5 okZ
22/09/2040
/kkU;
xq#
3 okZ
01/01/2049
kfu
6 okZ
23/09/2046
nkkLokeh Xkzgkaph fLFkrh- Xkzg nkk o; nkk pkph o; ;fxuh vkf.k kV f=Ek nksr leku vlrsnUgh nkkar QDr lq:okr osxG;k Xkzgkiklwu grs- moZjhr loZ xVh leku vlrkrikjkkjpk minsk vkgs dh tj tUe fnolk lw;Z gjk fdaok jk=h pa gjk ;kar vlsy rj kV f=ak
nkspk mi;x dyk ikfgtsk vuqlkj tj tUe fnol pa gjk fdaok jk=hr lw;Z gjk e/;s >kykrj ;fxuh n~kkpk okij djkok-
x-14
Xkzg;x QG
xtdljh ;x
gh XkzgfLFkrh vfr'k; 'kqHk letyh tkrs- rqeP;kr vusd pkaxys xq.k vlrkr- rqEgh vkjX;laiUu]
/kuoku] fo}ku] vknj.kh;] seG] mnkj] lnxq.kh vkf.k uez vlky- rqEgh /kked o`Rrhps vkf.k
nh?kkZ;q"kh Ogky- rqeP;kr usr`Roxq.k vlrhy vkf.k rqEgh fl/ngh Ogky-
vey ;x
gh XkzgfLFkrh 'kqHk vkgs- ;keqGs rqEgh pkfj";~ laiUu Ogky vkf.k rqeP;kr vusd pkaxys xq.k vlrhynql;kauk enr dj.;kpk rqepk LoHkko vlsy- rqeP;kdMs /kulaiRrh Hkjiwj vlsy vkf.k rqeph dhr
'ksoVi;r jkghy- yd rqeP;kiklwu sj.kk ?ksrhy- ,danjhr vk;q"; lq[kk & lek/kkukr tky-
fo|k ;x
'kS{kf.kd {k=kr mPp xrh dj.;kdfjrk gk vfr'k; pkaxyk ;x vkgs- rqeph cqf)eRrk vfr'k;
rYy[k vlsy vkf.k rhoz Lej.k'kDrheqGs rqeph vkdyu'kDrhgh pkaxyh vlsy- dqBpsgh 'u rqEgh
lgt lMoky vkf.k rs lMok;P;k pkaxY;k i)rhgh 'k/kwu dk<ky-
xq# eUxy ;x
gk 'kqHk;x vkgs- rqEgkyk dhr vkf.k vknj nUgh feGrhy- rqEgkyk n.kdV 'kjhj]mena #i vkf.k
eBa qdqVqacdnkfpr ,d= dqVqac ;kapk ykHk gy- rqEgh ,[kk|k laLFksps eq[k Ogky vkf.k vusd
ekxkuh rqEgkyk l++aiRrh feGsy- rqepa fe=eaMGgh eBa vlsy vkf.k rqEgh [kpd i.k vkuanh vk;q";
txky-
vfuokgqIiq ;x
gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- rqeP;kr vusd oSf'k"V;iw`.kZ xq.k vlrhy vkf.k rqEgh vusd dBh.k
mfn"Va lk/; djky- rqEgh Lor%pa vk;q"; Lor%p ?kMoky vkf.k Lodr`ZUokP;k cGkoj vk;q";kr
mPpinkyk ipky- rqeP;k {ks=kr rqEgh ,d eRRokph O;Drh Eg.kwu x.kys tky vkf.k yd
rqEgkyk [kwi eku nsrhy-
vfjV ;x
gh v'kqHk XkzgfLFkrh vkgs- rqEgkyk [kwi esgur vkf.k d"V djkos ykxrhy- rqEgkyk vusd la?k"kkpk
vkf.k foj/kkapk lkeuk djkok ykxsy- vusd vi?kkrkapk vkf.k nq?kZVukapkgh lkeuk djkok ykxsyi.k rqeph bPNk'kDrh vkf.k -<fu'p;kP;k cGkoj rqegh vk;q";kr uDdhp ;'kLoh Ogky-
xq#pUMky ;x
gh pkaxyh XkzgfLFkrh ukgh- rqepk -"Vhdu tjh roKkpk vlyk] rjh LoHkko fof{kIr vlsy]
rqeP;klg jkg.ka dBh.k vlsy vkf.k rqeP;k ukrsokdake/;s rqEgh vf; vlky- dfu"B oxkZrY;k
ydka'kh rqepk laca/k ;sy vkf.k rqEgkyk R;kaP;kcn~n~y [kjh lgkuqHkwrh vlY;keqGs rsgh rqepk
vknj djrhy-
29
x-14
lk/kkj.k jkt ;x
gk lk/kkj.k pkaxyk jkt;x vkgss- ;kP;keqGs rqEgkyk ljdkjh fdaok eB;k [kktxh laLFkse/;s
egRRokph tkxk feGsy-
cU/kq iwT; ;x
gk pkaxyk ;x vkgs- rqeP;k ;'kLoh dkefx;keqGs rqEgkyk rqeP;k fe=kapk vkf.k ukrsokdkapk
vknj feGsy-
kjhj l[; ;x
gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- ;kP;keqGs rqEgkyk xjtsiqjra /ku feGra- rlsp vf/kdkjinkoj vlysY;k
ydadMwu enr feGrs- rqepa vk;q"; Hkjiwj vlra vkf.k 'kkfjjhd l[; rqEgkyk Hkjiwj feGra-
30
x-14
XkzgfV ps QG
joh lseh LDosvj pa
Xkzgkaps gs Lo:i vkjX;] fo#) fyaxh O;Drhakh laca/k vkf.k vkFkd ckch ;klaca/khP;k leL;k fuekZ.k
djrhy- ;k vkIkRrh vkgsrp rjhgh rqEgkyk uSfrd /kS;Z cgky >kys vkgs- T;keqGs rqEgh ;k ladVkkh
lkeuk d#u R;krwu fot; feGowup ckgsj ;ky- d/khd/kh vls ?kMsy dh rqepk vkRefookl
FkMklk <GeGw ykxsy- i.k ;kfo#) rqEgkyk y<kos ykxsy-
joh lsDlVkby ba
oklkeqGs rqEgkyk vuisf{kr ykHk ;su feGsy T;kP;kus rqEgh le`) cuky- Lor%P;k vkk uouohu
dYiukauk tUe ns.kkjs vls rqEgh fuerhkhy O;Drh vkgkr- oS;fDrd Lokra;kyk vf/kd egRo nsrk
fkok; uouohu fe= vxnh lgti.ks tM.;kph rqeP;kr {kerk vkgs-
thoukP;k xw<kRed vkf.k vk/;kfRed vkk cktw tk.kwu ?ks.;kr rqepk vf/kd dy vlsy- rqeP;k
thoukSyhyk lq[k vkf.k vkuan O;kiwu jkghy- dfork vkf.k laxhr ;krgh rqEgkyk LokjL; vkgsukhc rqeP;koj vf/kdp [kwk vkgs- fokskr% fe=eaMGh vkf.k kstk;akdMwu- nku/kekZP;k dk;kZrgh
rqepk lgHkkx gk lq)k rqEkP;k O;fDreRokps ,d oSfkV; vkgs-
joh LDosvj #
dkgh vkk vkOgkukyk lkejs tkos ykxsy T;keqGs rqeP;k thoukSyhr ifj.kkedkjd vls cny
?kMrhy- rqeP;k dkekP;k fBdk.kh dkgh leL;k mn~~Hkow kdrhy i.k R;koj rqEgh ekr d: kdky-
fopkj f;sr eXu jkg.;kdMs rqepk dy vkgs- rqEgh rdZcq)h vLkysys vkgkr i.k rqEgh Hkkofud
cu.;kpk ;Ru djky [kkl d#u fo#) fyaxh O;Drhackcr-
lseh lsDlVky usiP;qu e/;s cq/k vlY;kus rqEgkyk vk/;fRed] ekuoh Kkukyk vxE; vkk xVhaps
kkL=] jgL;kREkd kkL= ;kaP;k vH;klkdMs <dysy T;krwu rqEgkyk iqjsiwj ykHk feGsy- ;k Xkzgkapk
Hkko gk rqEgkyk rRdkfyu Kku] ltZukhYkrk vkf.k dYiukkDrhyk ldkjkRed ekxkZdMs mRrsftr
dj.kkjk vkgs-
cq/k LDosvj #
tsOgk IyqVcjcjph cq/kph LDosvjfLFkrh vlsy rsOgk vkh O;Drh cuors ftP;k O;fDreRokr xqIr
vls ,d vax vkgs] ts osGosGh fryk O;Dr djhy- ;k XkzgkP;k Hkkok[kkyh vl.kk;k O;Drh ;k
ekuoh Kkukyk vxE; vkk xVhaP;k vH;klkdMs vkdkr vkgsr-
kq foijhr jkgw
kq vkf.k jkgwps foj/kkrhy Lo:i vlY;kus rqEgkyk Lkaosnukhy vkf.k Lor%rp xqarowu jkg.kkjh
30
x-14
OkDrh cuor- rqeP;k eukrY;k Hkkouk vf/kd O;Dr d# kd.kkj ukgh i.k rqeP;k ukR;kr ;s.kk;k
rkRiqjR;k vMFkG;kauk rMtM d#u nwj dj.;kph {kerk vkgs-
kq LDosvj ba
;qjsUkl vkf.k kqkP;k LDosvj fLFkrhP;k ifj.kkekeqGs rqeP;k O;fDreRokr tkx#d vls seG vax
cuys vkgs- dyk{ks= vkf.k lkaLfrd {ks= ;kr rqepk jl vf/kd vlsy- ydkai;r igp.;kpk
ekxZ gk FksV vlsy] vanktkus [kMs Vkd.;kl rqEgkyk vkoMr ukgh- lefyaxh O;Drhais{kk fo#)
fyaxh O;Drhakh vLkysys laca/k gs vf/kd cGdV vLkrhy-
xq: LDosvj pa
pa vkf.k xq#ps LDosvj Lo:i rqEgkyk djkjh vkf.k <fup;h vls cuors- rqEgh lektf; vkf.k
/khV eukps vkgkr- rqeph ijidkjkph o`Rrh gh eB~;k ek.kkoj Qk;nskhj Bjsy-
rqEgh vR;ar egRokdka{kh vkgkr- eBeBs vknkZ dkcht djky- mPp vf/kdk;kalcr rqeph
nsok.k&?ksok.k vlsy- R;keqGs ;kckcr lrdZ jkg.;kph xjt vkgs- ,d ;tuk vi;kh >kyh rj
fujkk g udk rqeP;kdMs nqljsgh [kwi i;kZ; vkgsr-
rqEgh vfrO;kolkf;d vkgkr- FkMsls vf/kd ifjJe ?ksrys rj ;k feGow kdky- rqEgh vk;q;kr
Lor%ps vls dkgh rRo cuoys vkgsr vkf.k R;k rRokkh rqEgh ,dfuB vkgkr- rqEgh dkgh osGk
Hkkofud Ogky i.k /kked Vhus ikgrk rqEgh xYHk vkgkr-
kuh lsDlVkby ba
;qjsul cjcjps kuhps lsDlVky Lo:i rqEgkyk /kS;Zkhy cuors- rqEgh rqeP;k vH;klkr ojp<
vkgkr R;kp cjcj rqEgh brjkauk fkdo.;krgh ojp< vkgkr- vkOgku ns.kk;k vusd la/kh rqEgkyk
feGrhy vkf.k rqEgh R;k ;kLohgh cUkow kdky-
pa lseh LDosvj #
dkgh udkjkRed Hkkouk] tkh vijk/khi.kkph tk.kho fdaok eRljkph Hkkouk] ;kaP;kdMs rqeP;k
eukpk dy tk kdr- R;keqGs HkkofudV~;k Lor%ps foysk.k dY;kl rqeP;klkBh pkaxys Bjsy-
rRoKku vkf.k vk/;kRe ;kr rqEgkyk vf/kd jl vkgs ltZukhy Lrqrh dj.;kr rqepk jl gk
ojpsojpk vlsy-
ba lseh lsDlVky #
xw<oknh kkL=kr tls Qytfrk rRoKku] peRdkj] ekulkkL= bR;knhr~ rqEkpk jl vf/kd vlsygs IyqVkh ;qjsulps lseh&lsDlVky Lo:ikP;k ifj.kkekeqGs ?kMsy- rqeP;k loZ ukR;kakh rqeph
toGhdrk fkok; letwrnkji.kkgh rqEgh tiklrk- rqEgh cgqrsd osGh fujxhp vlrk-
o#.k lsDlVkby #
31
x-14
IyqVkh usIkP;quP;k lsDlVky Lo:ikewGs rqEgh ekulkkL=kr vkf.k rRoKkukr jl vl.kkjs fkok;
gqkkjgh vkgkr- dkgh dkGk rqEgh vMp.khP;k osGsyk lkejs tk kdrk R;keqGs vkRefookl
ok<Ok.;kph xjt vkgs-
32
x-14
Hkfo";ok.kh
[kkl xq.k
rqepk LoHkko gk etcwr] tcjnLr vkf.k tkZ vl.kkjk vlk vkgs- vpkV ijke vkf.k foy{k.k
dkY; bR;knhlkBh rqEgh leFkZoku vlky- la?kkkZe/;s] d/khp kakr g.kkj ukgh vlk frjLdkjkLin
ijkt; gh rqeP;k okV;kyk ;s kdy- rqEgh paM egRokdak{kh vlwu fot; feGo.;klkBh kD;
rso<k tk rqeP;kr vlkok- rqEgh foy{k.k vkf.k Hkkoukok vls se dj.k djky T;keqGs
xqarkxqarhph ifjfLFkrh fuekZ.k gu rqEgh ukpoys tk.;kph kD;rk vkgsT;kpk tUe vknsk ns.;klkBh vkf.k eukoj fot; feGo.;klkBhPk >kyk vkgs] vkh /kkj.kk dkgh
ydakr rqeP;kfok;h fuekZ.k gy] rs rqeps ikfBjk[ks vlw kdrhyrqEgh LokfHkekuh vlwu JsBRokus iw.kZ Hkjysys vls vlkosr- nql;kaoj Hkko ikM.;kph ;X;rkgh
rqeP;kr vlkoh- thoukpk okl djhr vlrakuk vls ,d oG.k ;s kdy ftFks rqeP;klkBh
ekukps vkf.k xjokps }kj m?kMys tk kdy- tj ;X; osGh ;kdMs y{k fnys ukgh rj rqEgh
kk.kdrZs vkf.k funZ;hgh g kdkyrqEkpk tk gk {k.kHkaxqj vkf.k ok;w gu mM.kkjk vlk vlsy] rjh fu;a=.k vlkos- Hkkouko.k
vlY;kus se dj.kkdMs rqEkP;k eukpk dy vlsy- yXukvk/khps fdaok uarjps se dj.k rqeP;k
ukkkps dkj.k cuw kdyk=qRo vlysY;k ydkaiSadh iq#k k=w [kqysvkei.ks iq<s ;s kdrhYk i.k tj k=qRo vlysY;k
fL=;k] fe= vkf.k lk/kkj.k vG[k vlysys yd ek= xqIrrk ckGxrhy- rqeph kDrh pkaxY;k
dkeklkBh okijY;kl rs Qynk;h B# kdy-
ekufld xq.k
rqEgh /khV] vkRefooklw vlwu la?kkZ dj.;klkBh rqeP;kr tk vlkok- rqEgh eeZHksnd] vkkkoknh]
eukr ;sy rls okx.kkjs vkf.k fup;h vlkosr- rqeps fVdu gs vxnjp Bjysys vkf.k Bke
vlkos] rqEgh eked eukps vlkosrxw< xVh tk.kwu ?ks.;kl rqEgkyk vkoMr vlsy- xqIr xVhae/;sgh foksk jl vlsy- lak/ku
dj.;kr rqEgh O;Lr jkg.;kph kD;rk vkgs- fokkjh jlk;us vkf.k dk;n;kP;k dkeklkBh vkokd
rso<s vk/kh Kku fdaok f;k bR;k/khae/;s oh.k cuw kdky-
kkjhfjd jpuk
rqeP;k jkfkQGkek.ks rqEgh dkGlj o.kkZps vlwu rqeps dl dqjGs vkf.k dikGktoG >qcdnkj
vlkosr- kjhjkP;k [kkyP;k cktwyk iq#k vlsy rj mtO;k cktwyk vkf.k L=h vlsy rj MkO;k
cktwyk dkgh =kl mn~Hko.;kph kD;rk vkgs- mBwu fnl.kkkk vkk Hkqo;k] LiV vkh psgjsiV~Vh
rqEgkyk ykHkysyh vlkoh-
vkjX;
rqeps jkfkQG gs gkMs] Ropk vkf.k xqM?;koj ifj.kke dj.kkjs vkgsr] R;keqGs laf/kokr] lka/ksnq[kh
32
x-14
vkf.k Ropslac/khP;k rkjh mn~Hko.;kph kD;rk vkgsdkekpk vf/kd O;ki eukoj ?ks udk- iqjskh >i vko;d vkgs- O;k;ke rqeP;k vkjX;klkBh
Qk;nskhj B: kdy- tkk njhP;k mM;k ekj.ks oxSjsrqEgh vR;ar ,dkdh vlwu nwji;r ydkaoj deh fookl Bso.kkjs vlY;keqGs rqEgkyk r.kkokph
lo; >kysyh vlsy- ;klkBh rqEgh vxnh kakr Ogk] QkoY;kosG fgjoG] ik.kh vkf.k eS=he; lgokl
bR;knhalkBh |kVsful] fcfy;MlZ] ig.ks] xYQ bR;knh [ksGfok;d xfrfo/khr rqEgh Hkkx ?ks kdrk- rqEgkyk
dch] dkans] chV] ikysHkkth] to cky bR;knhps lsou dys ikghts- rqEkP;k if=dr yXuirhoj
eaxG Xkzgkpk pkaxykp Hkko vkgs- T;kP;kus rqEgkyk jDrokfguh fdaok ,[kk?knh ul QqV.ks]
jDrL=ko g.ks vkf.k lqt vkysY;k Hkkxkpk nkV ok<.ks] bR;knh jxkeqGs gSjk.k g.;kph kD;rk
vkgsrqeP;k if=dr pakoj xq:pk Hkko vkgs T;keqGs jDrkkh lac/khr vktkj tM.;kph kD;rk vkgsrqeP;k if=dr lw;kZoj IyqVpk Hkko vlY;kus lgu u g.kk;k i;kZoj.kkeqGs tls /kwG] /kqeziku]
mRltr fdj.ks] /kwj bR;knheqGs =kl g.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k if=duqlkj o`fpd k jkkhoj
eaxG vkf.k kuhkpk Hkko fnlwu ;sr vkg]s T;kP;kus rqeP;k mRiknu{ke vls vo;o vkf.k
eyew= mRltr dj.kk;k f;soj ifj.kke g.;kph kD;rk vkgs-rqeP;k if=duqlkj ehu jkkhoj
eaxG vkf.k kuhpk Hkko vkgs] T;kP;keqGs ik;koj ifj.kke dj.kk;k dkgh leL;k mn~~Hkorhy-
fk{kk o thfodk
Xkzgekukph vuqdwyrk rqeP;klkBh vkkhokZn Bjyh vkgs- rYy[k cqn~/kh vkf.k cqf)pkrq;Z yodjp
rqEgkyk ykHk.kkj vkgs- rqeP;k eukek.ks kS{kf.kd {ks=kr ;k feG.kkj vkgs- dkgh osxG;k
oSfkV;klg mRV fk{k.kkpsgh rqEgh ekudjh Bj.kkj vkgkr- vkoMR;k fok;kyk vuql#u
ekfgrhij laXkzg vkf.k pkrq;kZ eqGs brj yd rqeP;kdMs vknjkus ikgrhy- lak/kuij vH;kl d#u
foofo|ky;kph lokZr eBh inoh dkcht djky- rqeps gs mPp fk{k.k O;olk; {ks=kr lQyrk
feGowu ns.;klkBhgh mi;xh Bjsydkgh Xkzgkaph vuqdwyrk rqEgkyk fo|k ;x ;klkBh ,dne kqHk Bj.kkj vkgs- rqEgh mPp fk{k.k
?;ky fkok; rkfRod vH;klkr rqEgh lQygh Ogky- T;kaP;kdMwu rqEgkyk [kwi dkgh fkdk;yk
feGkys vkgs R;kaP;k cn~~y rqeP;k eukr vknjgh vkgs] vkk ydkalkBh thoukrY;k xaHkhj fok;koj
l[ky vH;klgh djkyXkzgekukP;k vuqdwyrsuqlkj rqepk LoHkko okijkr ;s.kk;k xVhadMs Eg.kts mi;tu kkL=kdMs dy
vl.kkjk vkgs- O;ogkji;xh dlZ vkf.k fofkV dkY; feGoky- kFkfed fMXkzhgh O;olk;
ekxZnkZuij dlZlkBh enrij Bjsy- laXk.kdkfok;h vkoM fuekZ.k g.;kph kD;rk vkgs- inoh
fdaok fMIyek feGo.;kdMsgh rqeph vkoM fuekZ.k g kdrs- th O;olk; O;oLFkkiukkh fuxMhr
vlsy] vkf.k rh O;oLFkkidh; O;OkLFkkiu ;k {ks=kr mPp Lrj feG.;klkBh mi;xh Bjsy- rqEgkyk
mTToy ;k feG.;kph kD;rk vkgsXkzgekukph fLFkrh rqeP;k if=dr vkh nk[kors dh] rqEgh vyfdd cqf)eRrsps cuw kdky- rqEgh
33
x-14
O;olk; vkf.k udjh ;k nUghrgh ;kLoh Ogky- fk{k.k iw.kZ >kY;koj lq#okrhP;k dkgh okkZr
rqEgh udjh djky vkf.k uarj LOkr%P;k O;olk;kdMs oGky rlsp rqEgh vk/kh Okolk;kr vlky
rj dnkfpr uarj udjhdMs oGw kdky-
laIkfRr o okjlnkj
dqVqac oSHkokP;k eku.;kuqlkj dqBY;kgh xVhpk vkjaHk dj.;klkBh gh fLFkrh vuqdwy vkgs- i.k
yXukuarjp rqepk HkkX;n; g kdr vkf.k okjysY;k fL=;kadMwugh vkuqoafkdjhR;k HkkX;n;
g.;kph kD;rk vkgs- oSHkokkyh ikBcG vl.kk;k fL=;kadMwugh ilarh feG.;kph kD;rk vkgsdVqafcd okrkoj.kkuqlkj] ?kjkrhy lHkklnkph la[;k deh vlkoh i.k R;krhygh cgqrsd Lor%is{kk
nql;kpk fopkj vf/kd dj.kkjs vlrhy- rqeP;k lgpk;kyk lq[k&le`)h] vyadkj vkf.k vusd
dkjP;k fderh vkf.k eY;oku xVh vkoMr vlrhy vkf.k rqEgh ;k xVhaoj l<G gkrkus [kpZ
djkyrqeP;k if=dr /kukpk Lokeh gk ;X; fBdk.kh ukgh] r pF;k ?kjkr tku clyk vkgs- rqEgkyk
,d tkxsoj vMdwu cl.;kph okV lo; vkgs R;keqGs rqeP;klkBh ckgsjxkoh vlysyh la/khgh
dnkfpr xekowu clky- rqeP;klkBh ksrh] ksrhph lkeqXkzh] [krs] [kk.k] [kfut] bekjr cka/k.khlkBh
ykx.kkjs lkfgR; bR;knhapk O;olk; ykHknk;d B# kdyrqeP;k if=dr vuqoafkdrspk Lokeh gk prqFk ?kjkr tku clyk vkgs th vftckrp rqeP;k
HkkX;n;klkBh pkaxyh nkk ukgh- rqeP;k vk cjcj [kVd mMwu dnkfpr rqEgh Lora=gh jkgw
ykxky] vkf.k frFksgh rqeP;k ?kjkyk vkx ykx.;kph fdaok pjh g.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k
vk;q;kr ik.kh vkwHk vkgs- unh] ryko] njh fdaok vkkp dkjP;k ik.;kkh rqepk laca/k vkY;kl
nq?kZVuk ?kM.;kph kD;rk vkgs] dkGth ?;koh-
rqeP;k if=duqlkj o;ekukus fookgkpk ;x mfkjk ;s.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k if=drhy
Xkzgekukph fLFkrh vls nkZors dh] rqEgh ,d mRre vkuanh oSokfgd thou txw kdky- rqEgh
ijLijkaph dnj d:u ,d seG tMhgh cuow kdky- d/kh rjh rqeP;kar erHksn g kdrhy
i.k rs uSlxd vkgs] i.k ,desdkauk letwu ?ksu rMtM dY;kl rs ukghlsgh gy-
okl o Hkze.k
rqeP;k if=dr cgqrsd Xkzg gs ,dk Bjkfod fpUgkps vLkY;kus df/krjhp ykac iYY;kP;k oklkph
xjt Hkklsy- rqeP;k O;olk;keqGs rqEgkyk tkxk cny.;kphgh xjt Hkkl.kkj ukgh-
kqHk jRu
34
x-14
fgaedqaM e`.kkyHke~ nSR;e~ ijee~ xq#e~ loZ kkL= oDrje HkkxZoe~ .kk;ge~
oj fnysY;k jRukaps otu gs < iq#kklkBh fu/kkZfjr d:u fnys vkgs- fL=;kalkBh R;kps ifjek.k
@ rs @ ,o<s deh g kdrs rj eqykalkBh rsp otu @ rs @ ,o<s g kdy-
35
x-14
XkzgkaP;k fLFkrhps QG
yXu QG
rqepk yXuirh o`"kHk vkgs- yXuirhpk Lokeh 'kq vkgs- t rqeP;k if=dr vR;ar ykHkdkjd
Lo:ikr vkgs f=d.k vkf.k du ;k n?kkapkgh Lokeh vlY;kus 'kuh ;x&dkjd vlk Xkzg
if=dr Bjr- f'kok; rqeP;klkBh ykHk ns.kkjk Xkzg Bjsy;k o`"kHk yXuirhr tUe >kY;kP;k lHkkX;keqGs pkaxY;k LoHkkokps] uez ok.khps] lH; orZukps vkf.k
nkf{k.;kP;k o`Rrhcjcj ,d pkaxyh O;Drh vlky- dq'ky vkf.k esgurh vlky] T;keqGs vkjkenk;h
x"Vh vkf.k lq[kl;h feGoky- rqeP;k vf/kdkjkph ;X; tk.kho vlsy- rqeP;k rRokapk dV~Vji.ks
iqjLdkj djky- fo'okl] fopkj vkf.k er ;kaP;k'kh [kachji.ks fpdVwu jkgky] R;keqGs dkgh yd
rqEgkyk gV~Vh letrhy- vorhHkorhP;k ydka'kh vkf.k laxk'kh e/kqji.ks vkf.k leatli.ks leUo;
lk/kky- vR;ar seG vkf.k lkekftd -f"Vdukps vlky- f'kok; fe=kalkBh vkf.k ikgq.;klkBh
rqeP;k eukr vknjkph Hkkouk vlsy- R;kaP;k eujatukr [kjs lq[k miHkxky- /kked o`Rrhps vlwu
f'k{kdka'kh] xq:'kh vR;ar vknjkus okxky- laxhr vkf.k dyseqGs 'kalk feGoky ;kiSdh d.kR;kgh
,dk {ks=kr kfo.; feGoky-
rqeP;k if=dr lw;Z gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- vfHkekuh LoHkkokps vlky- mnkRr rRo
vlrhy f'kok; eB~;k x"Vhps /;s; vlsy- djkjhi.kk vkf.k dBji.kkeqGs lUekuuh; dke djkyiqjkru dkyhu XkzaFkkpk [kyoj vH;kl dj.;kr jl vlsy- R;kp cjcj lafxrkrgh jl vlsy/kkedrsdMs dy vlsy- /kked o`RrhP;k ydka'kh vknjkus okxky- oSokfgd tMhnkj vkf.k eqys
;kaP;k leosr thou txky-
cq/k
rqeP;k if=dr cq/k gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- mrkfoG o`Rrhps vlw 'kdky- i.k yodjp
Lor%oj rkck vk.kky- vknj feGo.;klkBh rqeph rGeG vlsy i.k dofprp rs kIr d:
'kdky- rjhgh tj xq: cq/kklcr fdaok R;kP;koj vlsy- Hkko Vkdr vlsy rj rqEgh lUekuuh;
feGow 'kdky- tj jkgw cq/kkcjcj dukr fLFkr vlsy rj dnkfpr 'kS{kf.kd kfo.; kIr djkytj cq/kkoj eaxGkpk Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh HkakM[kj fdaok oknfookndkj cuky-
kq
rqeP;k if=dr 'kq gk dqaHk jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs gk rqEgkyk dkghlk 'kkar LoHkko] edGk
LoHkko nsr fun;Z rhdMs dy dj.;kl lrr rRij vlky- lkekU;r% fe= vkf.k vG[khP;k
ydkar vknj.kh; vlky- rjhgh] tj 'kq gk vik;dkjd Xkzgkauh dysf'kr vlsy] dnkfpr uSfrd
drZO;kiklwu nwj Ogky] vkekf.kd cuky- okV lo;hauk XkzLr Ogky f'kok; vkjX; [kkykoY;kus
=Lr Ogky- tj 'kq gk ykHkdkjd Xkzgka cjcj vFkok R;kaP;k Hkkokr vlsy rj ek= rqEgh vR;ar
vuanh vkf.k HkkX;oku vlky-
eaxG
35
x-14
rqeP;k if=dr eaXkG gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh [kj[kjhp vuqdwy fLFkrh vlwu rqEgh
vR;ar HkkX;oku cuky- gk rqEgkyk ykylj Ropk cGdV vo;o] lUu eqk vkf.k vk'kkoknh
-f"Vdu nsr- lnSo rqEgh mRlkgh dk;kZr eXu vlky f'kok; d.kR;kgh vkOgkukRed ifjfLFkrhyk
Lohdkj.;kr lnSo r;kj jgky- tenkj [ksGkr Hkkx ?;ky rlsp okjaokj lgyhpk vkuan yqVkyfo#) fyaxh O;Drhaps y{k os/k.;kr leFkZ vkgkr- rjhgh lrdZ jkg.;kph xjt vkgs dkj.k 'kkjhfjd
nq[kkir g.;kph 'kD;rk vkgs- rqepk yXuirh tj edj fdaok dqaHk vlyk rj ex tMhnkjkps
vkjX; dnkfpr rqeP;k fparsps dkj.k cuw 'kdy-
xq:
rqeP;k if=dr] xq: gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh vR;ar HkkX;kph fLFkrh vkgs- gk rqEgkyk
eB~;k eukpk vkf.k ijidkjh cuor- mPp egRokdka{kh vlrhy- rqEgh vfHkekuh /kkMlh vkf.k
d"VkGw vlky( oDr`Rokps rqEgh ojnku feGoys vkgs- lUekukeqGs lek/kku feGo.;kph bPNk vlsyLor%ph xrh pkaxY;k ekxkZus ?kMowu vk.k.;klkBh lrr pkaxY;k fLFkrhpk fuekZ.k djky- rqeP;k
'kaluh; R;keqGs oSHko vkf.k lUeku feGoky- HkkoaMs] tMhnkj vkf.k eqys ;kaP;kdMwu vkuan
miHkxky-
kuh
rqeP;k if=dr 'kuh dU;k jkf'kfpUgkr vkgs- tfeuhph e'kkxr vkf.k 'ksrh mRiknus ;kiklwu mRre
ykHk gy- tj cq/kgh vuqdwy vlsy fdaok 'kqkpk R;koj Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh
mPpf'kf{kr] lUekuuh; O;Drh( T;kdMs tckcnkjh vkf.k fo'okl Vkdkok v'kh O;Drh cuky/kkedrsdMs dy vlwu /kked O;Drhapk vknjgh djky- eqyhps ek.k vf/kd vlsy R;kaP;k
lH;i.kkeqGs vkf.k kIrheqGs vfHkeku okVsy-
pa
rqeP;k if=dr pa gk o`f'pd jk'khr fLFkr vkgs- Eg.kwu rqeph tUejkl fdaok pa yXu o`f'pd
vkgs- L=hfyaxh] ik.;klkj[ks fnl.kkjs] Qynk;h] datw"k LoHkkokps vkf.k fLFkj vlysys jk'khfpUg
rqeP;k eukoj vkf.k brj dkgh oSf'k"V~;kaoj fu;a=.k Bsors] vkf.k dkgh e;kZnsi;r rqepk jkf'kLokeh
eaxGgh fu;a=.k Bsoro`f'pd jk'khrhy pa gk dkgh'kh Qloh fLFkrh n'kZfor- tj pa pduh fdaok fo#) fn'ksr 'kuh
fdaok eaxGk'kh xqarysyk vlsy rj dnkfpr rqEgh vfu;fer rhar Hkkouko'k vkf.k HkkaM[kj
LoHkkokps cuky- nql;k cktwus] xqIr Hkkxkps dkgh vktkj g.;kph 'kD;rk vkgs- dnkfpr dkgh
osnukgh llkO;k ykxrhy- i.k tj pa xq: fdaok 'kq ;kaP;k'kh la;xkr fdaok Hkkokr vlsy rj
rqEgh vR;ar HkkX;kps vlky vkf.k lUu euo`Rrhps vlky- pa ;k fLFkrhr vkgs- rjhgh] r
feGdrhP;k ckcrhr ,d HkkX;kph O;Drh cuor- ydka'kh vusd O;ogkj lk/kky vkf.k eB~;k
O;kikjkdMs >si ?;ky-
jkgw
rqeP;k if=dr] jkgw flag jk'khr vkgs- lw;Z tj vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu fdaok ljdkjh ek/;ekrwu vusd ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG
tj Lor%P;kp ?kjkr vlrhy rs rqEgkyk HkkX;oku vkf.k vkuanh cuorhy- rjhgh tj rqepk
yXuirh dqaHk vlsy rj ek=] rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;klkBh fparsps dkj.k cuw 'kdy- tj
36
x-14
jkgw e?kk u{k=kr fLFkr vlsy drw 'krrkjdkr rj dnkfpr vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-
drw
rqeP;k if=dr drw dqaHk jk'khr vkgs- tj 'kuh vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG gk Lor%P;k ?kjkr vlyk rj] r
HkkX;oku vkf.k vkuanh cuor- rjhgh tj rqepk yXuirh dqaHk vlsy vkf.k lw;Z ykHkdkjd Xkzgk'kh
la;xkr fdaok R;kP;k Hkkok[kkyh vlsy rj rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;k dkgh fparsps dkj.k
cuw 'kdy- nql;k cktqus tMhnkjk cjcj dkgh osxGsp erHksn mn~Hkorhy- tj drw 'krrkjdk
u{k=kr vlsy vkf.k jkgw e?kk u{k=kr rj vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-
ba
rqeP;k if=dr ;qjsul o`f'pd jk'khr vkgs- Lor%P;k ekxkZr caM[kj cuky f'kok; rqeP;k vk;q";kr
ijaijkfu"Brsph tk.kho fdaok fdaer ulsy- se thoukr rqeP;kdMs peRdkfjd vuqHko vlsyvk;q";kP;k dkgh dkGk njE;ku rqepk -f"Vdu iw.kZ i.ks cnyw 'kdy- tj eaxG vuqdwy vlyk rj
vfrn{krsdMs >qdky f'kok; 'kjhj;"Vh uhV vkf.k lqMy jk[k.;kpk ;Ru djky- i.k 'kq Dys'khr
vlsy rj ek= i'kk[kkP;k ckcrhr xckGs vlwu LoPNrk jk[k.;kr fu"dkGthi.kk djky-
o#.k
rqeP;k if=dr usiP;wu o`f'pd jk'khr vkgs- tj usiP;wu xq: fdaok 'kq ;kaP;k'kh la;xkr vlsy
fdaok R;kaP;k Hkkok[kkyh vlyk rj] rqeP;kdMs Hkkfdr orZo.;kph th {kerk vkgs] fryk vf/kd
egRo fnys tky- tj usiP;wu vik;dkjd Xkzgkauh os<ysyk vlsy rj ex tjh rqEgh mn/kV vlyk
rjh brjkaP;k Kkusa;kauk lq[k ns.kkjh cktw ek= rhoz vlsy- riV LoHkkokps vkf.k eRljh cusy-
rqeP;k if=dr IywV dU;k jk'khr vkgs- gk rqEgkyk lMikrG cuor i.k R;kp cjcj R;kyk
fujxh vkf.k lqanjgh Bsor- tj cq/k vuqdwy vlyk fdaok tj xq: fdaok 'kq IyqV'kh la;xkr
vLkrhy R;kP;koj Hkko Vkdr vlrhy rj rs rqEgkyk Lo- egRokpk mUur -f"Vdu nsrhy- i.k
tj eaxG fdaok 'kuh pduh fLFkrhr vlrhy fdaok IyqV'kh tqGysys vlrhy rj xqaMfxjhph
o`Rrh kIr d:u v'kk O;Drhauk nq[koky T;k rqeP;k erka'kh fdaok -f"Vduk'kh vlgerh n'kZor-
37
x-14
Hkko QG
yXuirh
rqeP;k if=dr yXuLokeh ngkO;k ?kjkr fojkteku vkgs- ts deZLFkku Eg.kwu fl) vkgs- vf/kdkj]
ntkZ] ekulUeku] deZ Hkweh] dk;Zdqkyrk] dk;Zi)rh o ,danjhr dekZpk ;k LFkkuko:u vankt ?ksrk
;sr- rqEgh Qkj f;kkhy o lk/kkj.k HkkX;oku O;Drh vlky leo;Ld O;Drh is{kk rqEgh rqeP;k
dk;Z{ks=kr lkeF;Zoku dk;Z .kkyh eqGs mPpkad xk<w kdky- tj rqeps yXu esk vlsy rj
vko;d ekulUeku feGoky- esk yXukpk Lokeh eaxG ngkO;k LFkkukr kqHkfLFkrhr vlsy rj
ifj.kkedkjd cny ?kMrhy- tj rqeps yXu esk o flag vlsy rj fndcyk ;xk uqlkj deh
Jekr mRre ;k laiknu djky- uSlxd kqHk Xkzgkph lkFk vlY;kl mRre ifj.kke nsrhy- vkqHk
XkzgkaeqGs fuank&ukyLrhyk cGh iMky-
f}rh; Hkko
rqeP;k if=dr nqljk Lokeh vkBO;k ?kjkr vkgs ts vk;q;kps LFkku EgVys tkrs- Lo?kjkP;k Vhus
ykHknk;d@Qk;nskhj ;x ?kMowu ;sr- kR;f{kd fk{k.kkP;k Vhus HkkX;oku Bjky- okjl gDd]
gqaMk] tMhnkjhr o oSokfgd laca/kkrwu g.kk;k brj ykHkkP;k Vhus ifj.kkedkjd ;x tk.korkr]
vkFkd laLFksrwu eBs dtZ@ykHk feGo.;kr rqEgh HkkX;oku Bjky- kqHkXkzgkaP;k@kqHk;xkeqGs
ifj.kkedkjd Qyknsk feGrhy- vkqHk XkzgkP;k ;xkeqGs Qyknskkackcr vfufprrk ;srs-
r`rh; Hkko
rqeP;k if=dr frljk Lokeh lkrO;k ?kjkr vkgs- T;kyk tMhnkjkps LFkku EgVys tkrs- fo:)
fyaxkP;k O;Drhakh laca/kkr ;s.;kr rqEgh Qkj mRlqd vlky tMhnkj rqeP;k toGP;kp ukR;kryk
fdaok kstkjpk vlsy- kqHk XkzgkaP;k ;xkr ygku HkkoaMk dMwu ikd enr feGsy- lkrO;k ?kjkpk
Lokeh lq) kqHkkkqHk ;xkr vlsy rj rqEgh rqeP;k ygku Hkkok cjcj fdaok toGP;k le o;Ldk
cjcj Hkkxhnkjhr O;kikj djky- kqHk Xkzg frl;k ?kjkr vlrk Nik [kkU;kps ekyd vlky- vkqHk
XkzgkaP;k ;xkr Qykr ?kV gy- edj yXukr frljk Lokeh lkrO;k ?kjkr cyoku vlr o
frl;k yXu o vdjkO;k LFkkukkh laca/kkr ;su Jhearh nsr-
prqFkZ Hkko
rqeP;k if=dr pF;k Lokeh vkBO;k ?kjkr clyk vkgs T;kyk vk;q;kps LFkku Eg.krkr- iwy
vykaMrkuk] unhfdukjs] rGs ik.kFkGs ;k ckcr n{krsph Hkwehdk ?;koh ykxsy- vdLekr e`R;wps Hk;]
Hkhrh fuekZ.k djrs tj if=dr brj kqHkkkqHk ;x ?kMr ulrhy rj] esk yXuklsy rj pF;k
Lokeh pa vkBO;k LFkkukr fucZGh iMr Eg.kwu ;k yXukyk gs Hkkdhr [kjs Bjrs- xq:] kq ;x
vlrk ifjfLFkrhr lq/kkj gy- pa uSlxd vkqHk Xkzgkus V vlrk vkyk ekulhd LokLF;
deh ykHksy- cq/k vkqHk voLFksr vlrk kS{k.khd ckcrhr de ukhfci.kk mn~Hkor- eaxG o brj
vkwHk Xkzgkapk ;x vlrk HkkoaMs o ukrsokdkakh erHksn] HkkaM.k&raVs grkr-
iape Hkko
rqeP;k if=dr ikpok Lokeh vkBO;k ?kjkr vlY;kus T;kyk vk;q;kps LFkku Eg.krkr vuqdwy
curs- ijarw vkoMR;k fok;kr mRdkZ d:u pkaxyk ntkZ cuo.;kl dkgh vMp.kh laHkorkr vkBok
Lokeh kqHk voLFksr vlyk rjp ifjfLFkrhr lq/kkj.kk ?kMrhy vU;Fkk ukgh- flag o dqaHk yXukr
37
x-14
ikpO;k Lokeh dMwu visf{kr ykHk ?kMwu ;sr- kqHkkkqHk cny if=dr ?kMrhy ulrhy rj iwokZ
vk;w;kr eB~;k O;Drhakh oknfookn&HkkaM.k raVs ?kMwu ;srkr- wj XkzgkaP;k ;xkr larrh fuit.;kr
o R;kaP;k lqyHkrsr dVdVh fuekZ.k grkr- ok<R;k o;kcjcj R;kaph fk{k.kkr xrh ?kMwu ;syjkgq] drw ;x vkRek] Hkwr] vr`Ir kDrha iklwu uqdlku nkZor-
kBh Hkko
rqeP;k if=dr lgkok Lokeh ngkO;k Eg.ktsp deZ LFkkukr vkgs- udjh d:u vFkkZtu djoro`fpd] ehu yXukr ngkok Lokeh fndcyh B:u Qynk;d cur- ngkO;k LFkkukr kqHk Xkzg] kqHk
LFkkur vlrkuk Qynk;dRo cGkors- O;olkf;d ;k] o ijdh; pyukr ykHk feGr- jkgq&kfupk
;x ddZ yXu vlrk uqdlku nk;d vlr-
lIre Hkko
rqePkk lIresk prwFkZ ?kjkr Eg.kts lq[kLFkkukr vkgs- /kuw yXukr prwFkZ cq/k uhp fucZGh vlrT;kP;k eqGs oSokfgd l[;kr ?kV gr- uSlxd vkwHk ;xkr HkkaM.k&raVs ?kMrkr- uSlxd kqHk
;xkr oSokfgd lq[kkph ?kMh iqUgk clsy o rlsp kS{k.khd mUurh ?kMsy lkrok Lokeh ngkok
ekyd lq)k vlr- R;keqGs diM~;kP;k o lto.kwdhP;k O;olk;kr ykHk nkZor- ehu yXukr
lkrok Lokeh prwFkZ LFkkukpk lq)k ekyd vlY;kus iap egkiq:k ;xkus kS{kf.kd o ksrdh {ks=kr
ykHk fnlr- ddZ yXukr lkrok Lokeh mPphpk iMwu [kk.k] Hkxfyd {ks=kr laca/k nk[kor o
iRuh Jhear ?kjk.;kryh feGowu nsr-
vBe Hkko
vkBok Lokeh prwFkZ LFkkukr iwy] jLrk vykaMrkuk fdaok ik.kFkGk iklwu n{krk ?;k;yk lqporvi?kkrh o vdLehr e`R;wpk gk nkZd vlr- esk yXukr vkBok eaxG loZrijh vkwHk vlrxq:] kq kqHk ;x ifjfLFkrhr lq/kkj vk.krkr- cq/k kqHk ;xkr vlrkuk kR;f{kd fk{k.kkr jl o
;k nsr pakpk vU; vkwHk Xkzgkakh ;x ?kMr vlrk vkyk =kl nk;d Bjr-
uoe Hkko
oesk iapeLFkkukr vlrk HkkX;sk HkkX;o/kZd cur- c)hd {kerk mapkowu rh{.k Lej.kkDrh] mRRe
fk{k.k o brj fok;kr mUurh nsr- joh kqHk ;xkr vlrk oMhyka fok;d Qk;nskhj ;x ?kMorxq: larrh lq[k mRre nsr- eaxG HkkoaM l[; pkaxys nsr- iapesk] uoesk] iapeLFkku] uoeLFkku
kqHk ;x ?kMor vlrk pkaxys Qy fuekZ.k djr- kfu o brj vkqHk XkzgkaP;k ;qrh QykaP;k
Hkkdhrkr derjrk vk.krkr- flag o dqaHk yXukr uoesk prwFkZsk vlr Eg.kwu kR;f{kd fk{k.kkr
xrh ?kMor- vkqHk ;xkr larrh] nk nsr-
nke Hkko
nkesk iapekr vlrk LFkkukr vlrk O;kolkf;d ntkZ ok<o.;kl kIr dj.;kl HkkX; o/kZd
vuqdwyrk ;srs rqepk O;olk; eujatu o vkFkd myk<kyhP;k {ks=kkh laca/k nk[kors- da o
f=d;xkP;k fVus nkesk rkRdkyhd ;xdkjd nkesk Lor%P;k jkkhr vlwu kR;f{kd fk{k.kkr
jl o ;k nsr- kfu] eaxG] jkgw] ;wrh kq vfHk;af=d {ks=kkh laca/k nk[kor- xq: dk;nk fok;d
Qy nsr iapesk ntkZ ok<o.;kl enruhl ulrk] kVesk rkRdkyhu fBdkukgwu ykHk ?kMowu nsriapesk] xq:] cq/k ;wrh kqHk Qy nsr-
38
x-14
,dknke Hkko
vdjkok Lokeh ruw LFkkukr vlrk esk yXukr vdjkok Lokeh nkesk vlY;kus yXuLFkku fucZG
vlrk tj yXusk kqHk ;xkr vlrk O;olkf;d] vkFkd ntkZ mapko.;kl kqHk Qynk;h Bjr
ukgh- vdjkO;k Lokehkh kuhph ;wrh vlrk ck/kd ;xkus vusd vMp.kh vk.kor- yXusk
vdjkO;k LFkkukr vlrk /ku;x dkjd B:u lq[koLrwi.kk vk.kr- o`kHk] ddZ yXukr ;kph phrh
;srs- eBk fe= ifjokj] ukrsokdkakh pkaxys laca/k vlk vx nsr- esk] feFkwu] flag] rwG] edj] ehu
yXukr cnyrs] vdLekr ykHk;xdkjdrk vk.kr-
}knke Hkko
ckjkok Lokeh prqFkZ LFkkukr esk yXu vlrk ckjkok Lokeh uoe LFkkukpk lq)k dkjd vlY;kus
ukhcoku o lq[kh cuor- flag yXukr vkph LokLF; o lqyHkrk fc?kMor- ?kjk laca/kh Hkjiwj [kpZ
djowu vk.kr o LFkkoj feGdrh c)y fujkkk vk.kor poFks ?kj o prwFkZsk kqHk ;xkr pkaxyh
O;kolkf;d o larrh nk;d Qys fuekZ.k djr- vkoMhyka ckcr kqHk Qynk;h B:u ykHk nkZd
ijnskh ;x ?kMowu vk.kr- foijhr jkt;x ?kMowu vk.kwu larrhpk u{khdke] fL=;kaps kpky;]
bR;knh xVharwu ykHk ?kMowu vk.kr-
vkBO;k LFkkukryk joh wj /kS;Z nsr- vkqHk Xkzgkpk ;x vlrk vkh wj lkglh o`Rrh fufpr
nk[kor- kfu] jkgq ;x oMhykaph rh <klGor- dU;k yXukr foijhr jkt ;xkuqlkj
ofMyiktr /kuk}kjs Jhearh nsr- edj yXukr Lojkkhr clysyk joh Jhear oMhy ykHkor- ehu
yXukr uhp jkkhryk joh kkjhfjd =kl] vi?kkr o ljdkjh vf/kdk;kakh okn&fookn ?kMorkq lq)k vkqHk vlsy rj nh?kZ dkGkP;k dVZ dpsjhP;k ok;k ?kMor- vkBO;k Lokehkh laca/khr
joh rh uktwd Bsor- kfu] eaxG ;qrh frdwyrk nsr-
cq/k
vVe LFkkukryk cq/k mPp LFkkukr o Lojkkhr yXuk uarj HkkX;n; ?kMor- dqaHk] o`fpd yXukr
nh?kkZ;q; ykHk o lq[kh O;ogkjhd vk;q; nsr- flag yXukr xq: kqHk ;xkr uly rj uhcZG cq/k
kkjhfjd o O;Sogkfjd nq%[k nk[kor- vkqHk ;xkr cq/k R;k laca/kh vktkj laHkor- cq/k drw ;x
T;rhkh foKku gLrjs[kk ;k laca/kh o brj xq< foKkukph vkoM nk[kor- ra=Kkukrwu Qk;nk
nk[kor- xq: kqHk ;xkr Hkkkkarwu ykHk] rj kqkP;k ;xkr dysrwu ykHk ?kMowu vk.kr-
kq
nkekr kq loZnk kqHk Qynk;h vlqu vuqdwy] kkarrknk;d o lqj{khr vuqdwyrk ?kMowu vk.kr
/kkedrko lqlaLrrk vk.kowu dykRed Vhdu ok<hl ykor- cq/k ;xkr vk/;kRehd xVhr
jl o ;k nsr- kq kqHk XkzgkP;k ;wrhr ;kLoh sedj.k o Jhear L=hpk miHkx nsr- HkjHkjkVhps
o lq[koLrwi.kkps vk;w; nsr- vkqHk ;xkr MG;kaps vktkji.k nsr- feFkwu] flag] edj yXukr
iapegkiq:k ;xk ek.ks vR;ar ykHk nk;d Bjr-
39
x-14
eaxG
eaxG prwFkZ LFkkukr vlY;kus tj prwFkZ Lokeh kqHk ;xkr ulsy rj ekydh gDdkP;k ckcrhr
rqepk rqeP;k ukrsokdkacjcj] ikydka cjcj oknfookn ?kMosy- pj] ks;j cktkj] vkx ;ka iklwu
/kdk vlsy- esk yXu vlrk eaxG tehu&tqeY;kP;k ekeY;kr Jhearh vk.kosy- pa eaxG ;xkus
lqyHkrsus /kukZtu djky- rwG yXukr eaxG cyoku vlY;k dkj.kkus fdaok flag o edj yXukr
eaxG LoXkzgh vlY;k dkj.kkus mPp fk{k.k] feGdr] pkaxys pfj=] jkgR;k ?kjh o xkokrY;k ?kjh
lq[kh lgokl vls Qyadhr feGrkr- xq:] kq ;xkr eukph kkarh ykHkwu vk;q; lq[khlek/kkuh
vlrs-
xq:
xq: prqFkZ LFkkukr vlrk ikyd] oMhyiktr oLrqackcr rqEgh ukhcoku Bjky- Lor%P;k xkokr]
nskkr O;olkf;d mUurh d:u ?ks.;kl leFkZ vkgkr- kq) pkaxY;k pfj=kps o pkaxY;k fopkjkaps
rqEgh /kuh vkgkr- ;kckcr rqgkyk lektkrwu pkaxyk vHkhk; o ekulUeku feGsy- esk yXukr
pF;k ?kjkr xq: cyoku vlr- dU;k o /kuw yXukr Lox`gh vlr vkk osGh iap egkiq:k ;xk
uqlkj rqEgh kS{kf.kd O;kolkf;d HkjHkjkV d:u ?ksu vk;q;kr lq[k&lek/kku vk.kky- rwG
yXukr fk{k.kkr xq: [kaM vk.kr- kfu kqHkLFkkukr vlrk kqHk Qy feGrs-
kuh
kfu iape LFkkukr vkqHk vlr- ntkZ] iSkkaP;k myk<kyh] dykRed xVh] se fookg] larrh ;x
;k ckcrhr kfu kqHk;xkr] kqHk XkzgkaP;k fVr vlrkukp Qynk;d Bjr- feFkwu yXukr mPp
kfu o dU;k] rwG yXukr Lojkkhryk kfu iwoZ iw.;keqGs Qyknsk ok<o.;kl dkjd Bjr- /kuw
yXukryk uhp] uhcZGh kfu cq/k kqHk;x vlrkuk udjhr ntkZ ok<o.;kl o pkaxyh larrh
fuit.;kl ykHk nk;d Bjr-
pa
pa lkrO;k ?kjkr vlrk] da ;xkeqGs tj xq:] kq ;x ?kMr vlrk xtdljh ;xk uqlkj kqHk
Qynk;h cur- jkgq] drw ;x [kkyP;k tkrhP;k] fo#) i{kkP;k ydka dMwu =kl ?kMor- tMh
nkjkyk LokLF; o lqyHkrk deh feGrs- o`fpd yXukr uook Lokeh mPp vlrkuk lkrO;k LFkkukr
kqHk Qyk uqlkj ijnskh pyu] nG.k&oG.k ;krwu ykHk nkZor- edj yXukr kS{k.khd o O;kikfjd
mUurh d:u nsr- dqaHk] flag o /kuw yXukr f=dLFkkukpk dkjd pa oSokfgd =qVh fuekZ.k djro`kHk yXukr] eaxG kqHk ulrk oSokfgd thou =wVh iw.kZ cuor-
jkgw
jkgq prwFkZ LFkkukr ;xdkjd vlY;kus ykHknk;d cur o kqHk Qys fuekZ.k djr- o`kHk] dU;k o
dqaHk jkkhryk jkgq gs ykHk ?kMowu vk.kk;yk vuqdwy vlr- o`fpd jkkhryk jkgq eaxG kqHk ulyk
rj fdaok kqHk Xkzgkaps ikBcG ulrkuk kqHk Qynk;d Bjr ukgh- cq/k kqHk fLFkrhr vlrkuk jkgq
fk{k.kkr ;k o fot; feGowu nsr- ngkos LFkku] ngkO;kLFkkukpk ekyd o ngkO;k LFkkukyk o
ngkO;kLFkkukP;k ekydkyk brj kqHk Xkzgkaps ikBcG vlrkuk kqHk Qys feGrkr-
drw
nkeryk drw O;olk;hd V~;k kqHk Qynk;h Bjr- dqaHk yXukr kqHk ;xkr Qyk ckcr fufprh
vlrs- joh ;xkr MkWDVj] vk/kh O;olk;kr ;k nsr- fucZG drw O;olkf;d =kl mn~Hkowu nsr-
40
x-14
tj jkgw prZqFkZ LFkkukr vlrk ;xdkjd vlr- cq/k kqHk ;xkr vlrk cpko nkZd Bjr- eaxG]
drw ;x vR;k /kquhd fot ;a=&ra= laca/khP;k {ks=kkh o vfXuked laLFkskh ;x ?kMor- fkok;
fdVd ukkd nkZd jlk;us] LFkkoj bVsV laca/khP;k m|xkr jl o ;k nsr- ijarw pj o
vkiRrhpk =kl nkZor-
ba
lkrO;k ?kjkr ;qjsul vlrk dVdVhnk;d Bjr- yXusk kqHk vlrk ifjfLFkrhr lq/kkj.kk ?kMrkrvU;Fkk okV laxrheqGs m?kM k=w fuekZ.k gu =klnk;d Bjrkr- tMhnkjh o Hkkxhnkjhr
vis{khr ;k ykHkr ukgh- ;kyk fnjaxki.kk o n{krk fojghri.kk dkj.khHkwr Bjr- lkros ?kj]
lkrok ekyd kqHk ;xkr vlrk Hkkfdrkr lq/kkj ?knrk vU;Fkk vkqHk ;xkr vkqHk ;qrhr
ifjfLFkrh vtwu [kkykors-
o#.k
lkrO;k ?kjkryk usiP;wu vkwHk Qynk;h Bjr- drZO;n{krspk vHkko vlY;kus O;ogkjhd vk;q;kr
=wVh mRiUu grkr- kq vkqHk] qj XkzgkaP;k ;wrhr vlrk lekt ?kkrd ukrslaca/kkus ;qDr gu
rqEgh lekt foj/kd curkr- vuSfrd okx.kwdh iklwu rqEgkyk Lor%P;k eukoj rkck ?;kok ykxsy
vU;Fkk tfMnkjkpk ?kkr g kdr- vkqHk XkzgkP;k ;qrh nqnZsoh o n;uh; ifjfLFkrh tUekyk
?kkyrkr-
IyqV iape LFkkukr vlY;keqGs vis{khr ?kVukauk vuis{khr mRrjs feGrhy- vuis{khr ?kVukauk raM
|kos ykxsy- iSkkaph myk<ky d:u ykHkkph vis{kk dyh vlrk uqdlku nk;d ?kVuk ?kMwu ;srkrikpok Lokeh] ikpos LFkku kqHk ;xkr vlrkuk okV Qys deh feGrhy o ifjfLFkrhr lq/kkj
grhy- rqEgh kqHk ;xkr dykRed xq.k mitr d:u R;k laca/kh iqjsls ;k laiknu djky- uSlxd
vkqHk Xkzgkapk ;x vlrk ioZr jg.kkP;k osGh mapko:u iM.;kph Hkhrh vlrs- kkjhfjd O;ar fdEok
kL= f;k ?kMw kdrs-
41
x-14
tUe u{k= QG
u{k= QG
m)Vi.kkyk rqeP;k vk;q";kr LFkku ulsy- 'kq) var%dj.kkps vlky- >dikd vk;q";koj fo'okl
ulsy- lk/ks thou tx.;kl vkoMsy- fuLokFk] lgerh n'kZo.kkjh rlsp vkd"kZd euo`Rrh vlsylkekftd vkf.k jktdh; orZqGkr pedky- eS=hP;k orZqGkr eq[k vlky-
kkjhfjd jpuk
fuodkj psgjk ykHksy- 'kkjhj :ikr vR;ar vkd"kZd vkf.k egd vlky- vuqjk/kkr tUeysys vlky
rj vkd"kZd psgjk vkf.k lqanj 'kjhjkr Hkjp iMsy f'kok; rqeps O;fDreRo vR;ar egd vlsy-
fk{kk
m)Vi.kkyk rqeP;k vk;q";kr LFkku ulsy- 'kq) var%dj.kkps vlky- >dikd vk;q";koj fo'okl
ulsy- lk/ks thou tx.;kl vkoMsy- fuLokFk] lgerh n'kZo.kkjh rlsp vkd"kZd euo`Rrh vlsylkekftd vkf.k jktdh; orZqGkr pedky- eS=hP;k orZqGkr eq[k vlky-
dVqafcd thou
irh'kh vR;ar vkLFkkiw.kZ okx.kkjs vlky f'kok; lkekU; /kked :<hapsgh ikyu djky- ftFks
eqykaP;k laLdkjkpk 'u ;sr R;k ckcr [kj[kjhp rqEgh ,d vkn'kZ vk Eg.kwu lac/kys tkylkljP;k ydka'kh vlysyh rqeph Jn~/kk oS;fDrd thou vf/kd Js"B cuosy-
vkjX;
eleh vkf.k dkfyd vktkj dnkfpr llkos ykxrhy R;kp cjcj Md nq[kh ukdkP;k var%
Ropsyk ;s.kkjh lwtgh dnkfpr g.;kph 'kd;rk vkgs-
rqEgh 'kkar vlky] i.k fo"k..krspk fodkj tMysys vlky fu%i{kikrh vkf.k lrr dke dj.kkjs
vlky i.k lka'kd vlky- lafxrkr kfo.; feGoky f'kok; laxhr vkf.k brj yfyrdyk ;krwu
mRiUu feGoky-
xq:cjcj la;x vlsy rj vlk ljdkjh vf/kdkjh cuky] t O;oLkk;k'kh fuxMhr txHkjpk okl
djsy- rqeP;k dkjdhnr dkgh vMp.khyk o;kP;k O;k o"k vkf.k R;kuarj iqUgk " O;k o"k
lkejs tkos ykxsy-
'kq ;k ?kjkr vlsy] yXuirh gLr u{k=kr vlwu R;koj xq:Pkk Hkko vlsy rj rs gh fLFkrh
rqeP;k iRuhlkBh pkaxyh ukgh- lcr 'kq vlY;kus iRuhps vkjX; fparsps dkj.k cuw 'kdy- nu
eqys vlrhy-
41
x-14
baftfuvj Eg.kwu fdaok ra=K Eg.kwu udjhyk vl.;kph 'kd;rk vkgs- rqeps oSokfgd thou
vkuankus Hkjysys vlkos- tj xq:gh ;sFks tqGyk rj] rqEgh dq'ky oDrk] vR;ar Jhear] ea=h fdaok
;kyk lerqY; vls ,[kk|k ekukP;k LFkkukoj tky- dkghaP;k ckcrhr vlsgh fun'kZukl vkys vkgs
dh xq: vkf.k eaxGkpk ;k ?kjkrhy la;xkeqGs rqEgh vke fdaok dk;nsfo"k;d O;olk;kr vR;ar
mPp LFkku feGow 'kdky-
rqEgh [kachj vkf.k /kkMlh vlky- vR;ar lgti.ks fe= cuoky rlsp 'kkL=kP;k vusd {ks=kr mPp
f'kf{kr vlky- fofo/k fo"k;kaps rqEgkyk mR"V lkekU; Kku vlsy- Jhear vlky-
;k u{k=krhy 'kuhcjcj yXuirh tj mRrj Hkkinkr iMyk rj dnkfpr rqeP;k uo;kps vkjX;
dk;e jkghy- R;kaP;klg xqarkxqarhP;k fo"k;kr vkoM fuekZ.k g 'kdy f'kok; iqjkru kphu
'kkL=kP;k x"Vhps la'k/kugh dj.;kph 'kd;rk vkgs-
brjkaps Eg.k.ks ,sdwu ?ks.;kis{kk Lor%ps Eg.k.ks lkax.ksp rqEgkyk vf/kd vkoMsy- dnkfpr rqEgh
peRdkfjd euo`Rrhps vlky- dVqafcd thoukrhy lkekU; lq[k miHkx.;kl dnkfpr leFkZ
ulky] vf/kdkf/kd osG oklr tky- dkghaP;k ckcrhr] yXu fuoMh vkf.k bPNsuqlkj g.;kph
'kd;rk vkgs-
jkgw ;k cktwus vlY;keqGs dnkfpr dkgh vuSfPNd ifj.kke ?kMrhy- v'kk dk;kZ iklwu Lor%yk
ijko`Rr dys ikfgts T;keqGs rqeP;k toGP;k vkf.k f; O;DrhalkBh vMp.kh fuekZ.k g 'kdrhytj xq:oj d.krkgh Hkko iMyk fdaok R;kpk nql;k Xkzgkacjcj la;x >kyk rj R;kpk ifj.kke
Eg.kwu vkrk i;r ts gr vkys] rs vf/kd lq/kk#u rqEgkyk ldkjkRed ifj.kke ykHksy-
/kked o`Rrhps vlky- HkkoaMk'kh rqeps erHksn vlw 'kdrhy- gs erHksn dnkfpr ekyeRrk fdaok
tfeuh'kh lacf/kr vlw 'kdrhy- tj ykHkdkjd la;x >kyk rj v'kk erHksnkarwu Qk;nk g
'kdy-
42