X 26 Horoscope

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 45

vodgM+k p

yXu
yXuirh
jkkh
jkkh Lokeh
u{k=
u{k= Lokeh
pj.k
frFkh
ik;k
lw;Z fl)kar ;x
dj.k
o.kZ
rRo
o;
;uh
x.k
ukM+h
ukM+h in
fogx
Fke v{kj
lw;Z jkkh
MsdkusV

x-26

tUefrFkh%
tUe osG%
tUe LFkG%

26 July 1980 Saturday

Latitude:

21.50N Longitude: 78.50W


,u lh ykfgjh 23:35:6

v;ukak%
LFkkfud osG%
lkEikfrd dkG%
LFkkfud osG laLdkj%
fr;Zd%

02:26 AM
Ciego de Avila, Cuba

12:41:20
22:27:14

+15:20
23.4

?kkr p
o`"kHk
kq
o`fpd
xq:
iwokZkk<+
kq
3

prqnZkh kqDy
yg
fo"kdqaHk
xfjt
{kf=;
ok;q
prq"in
okujiq-
euq";
e/;
vkfn
fkDdkoy
Hk] /k] Q] <
flag
1

jkkh
ekl
frFkh
fnol
u{k=
gj
yXu
;x
dj.k

ehu
Jko.k
3,8,13

kqokj
Hkj.kh
1

/kuw
oS/k`fr
rSfry

kqHk vkqHk fopkj


lHkkX; vad
kqHkkad
vkqHk vad
kqHk o"kZ
kqHk fnu
kqHk Xkzg
vkqHk Xkzg
fe= jkkh
kqHk yXu
kqHk /kkrw
kqHk jRu
kqHk osG
kqHk fnkk

8
1, 3, 7, 9
5, 8
17,26,35,44,53

kuhokj] cq/kokj] johokj


kuh] cq/k] joh
xq:] eaxG
dU;k edj dqaHk
flag] o`fpd] edj] ehu
jtr
ghjk
lw;Zn;
nf{k.k iwoZ

ST SHAKTHI KUMAR, M.Sc.,M.Phil - SINCE 1948 VARMA STUDIO, BANAGANAPALLI-518124


Generated by Horoscope Explorer (c) Public Software Library India Pvt Ltd - www.itbix.com

x-26

tUekP;k osGh Xkzgkph fLFkrh


Xkzg

jkkh

fMXkzh

u{k=

u{k= Lokeh in

yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#

o`"kHk
ddZ
feFkqu
o`"kHk
dU;k
flag
flag
o`fpd
ddZ
edj
rwG
/kuw
dU;k

24:01:32
09:51:55

e`xfkj
iq";
iquoZlw
e`xfkj
gLr
iwokZ
mRrjk
iwokZkk<+
vysk
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k

eaxG
kfu
xq#
eaxG
pa
kq
joh
kq
cq/k
eaxG
xq#
cq/k
eaxG

22:15:13
28:40:58
15:20:52
16:56:20
29:55:01
20:47:33
26:39:02
26:39:02
27:55:18
26:39:41
25:35:38

1
2
1
2
2
2
1
3
3
1
3
3
1

fnkk

fLFkrh

ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
oh
oh
ekx

&&
&&
Lox`g
Lox`g
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

yXu dqaMyh
12

yXu kq

11

cq/k

joh jkgw

10

drw

xq# kfu

pa

o#.k

ba

eaxG #

x-26

yXu

/ku

gjk

12

yXu kq

11

12

cq/k

11

joh jkgw

10

drw

10

pa

o#.k

ba

lgnj
1

jkgw

kfu

11

prqFkkk

ba

cq/k

joh o#.k

yXu kq
eaxG

HkkX;
1

eaxG

jkgw

kfu

11

pa #

yXu kq
xq#

ba

10

pa

xq#

12

10

yXu kq
eaxG jkgw
drw o#.k
#

eaxG #

sDdku

xq# kfu

12

joh cq/k xq#


kfu pa ba

o#.k

drw

cq/k

joh drw

x-26

larfr

lIrekak
12

joh

yXu pa ba

kq

11

cq/k

jkgw

drw

eaxG

11

ba

jkgw o#.k

10

yXu drw
#

cq/k xq# o#.


k

thfodk
1

kfu

nkEkkak
12

eaxG

kfu

thoulkFkh

uoekak
12

10

o#.k

kfu drw

11

joh pa

joh kq xq#

vk o oMhy
1

eaxG

kq

jkgw

11

ba

10

pa

}knkkak
12

yXu cq/k xq#

kfu #

10

cq/k xq# #

pa

jkgw

kq eaxG

yXu

drw

joh

ba o#.k

x-26

okgu

"kMkkak
12

xq#

11

/kked o`Rrh

foakkak
12

jkgw drw ba

yXu

o#.k

11

eaxG

kq kfu

10

yXu eaxG

cq/k kq kfu
pa

o#.k

jkgw drw o#.


k

kq

11

xq#

joh cq/k ba

pa jkgw drw

LkIrfoakkak
12

cG
1

ba

yXu joh

fk{kk
1

joh

prqoakkak
12

10

yXu

cq/k kfu drw


#

11

eaxG kfu

10

xq#

10

cq/k

kq eaxG

pa

xq#

jkgw o#.k

ba

pa

joh

x-26

nqHkkZX;

f=akkak
12

eaxG

kqHk QG

[kosnkak
12

cq/k pa

11

ba

11

yXu eaxG

xq#

10

kfu pa

10

yXu

xq#

kq jkgw drw
o#.k #

kfu ba

dqky
1

kq

joh

v{kosnkak
12

kfu

kq

10

joh

cq/k jkgw drw


o#.k

"kf"V vak
12

joh

11

dqky
1

eaxG

11

pa jkgw drw

joh cq/k kq

10

o#.k

yXu xq# pa
ba

drw

kfu

yXu

eaxG o#.k

cq/k xq# ba

jkgw #

x-26

Hkko
Hkko

Hkko vkjaHk

o`"kHk
feFkqu
ddZ
ddZ
flag
rwG
/kuw
o`fpd
edj
edj
dqaHk
es"k

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Hkko e/;
06:55:07

24:01:32

o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k

06:55:07
02:42:17
28:29:27
28:29:27
02:42:17
06:55:07
06:55:07
02:42:17
28:29:27
28:29:27
02:42:17

19:48:42
15:35:52
11:23:02
15:35:52
19:48:42
24:01:32
19:48:42
15:35:52
11:23:02
15:35:52
19:48:42

Hkko pfyr p
12

pa dqaMyh
3

yXu kq

11

12

cq/k

yXu kq

11

cq/k

joh jkgw

10

drw

10

xq#

pa

joh jkgw

o#.k

ba

eaxG kfu
#

drw

xq# kfu

pa

o#.k

ba

eaxG #

x-26

lw;Z lEcfU/kr miXkzg


miXkzg

Lokeh

jkkh

fMXkzh

u{k=

pj.k

/kwe
O;kfrikr
ifjosk
bapki
midrw
Hkwdai
mYdk
cznaM
/otk

eaxG
jkgw
pa
kq
drw

/kuw
flag
dqaHk
o`"kHk
feFkqu
dU;k
/kuw
edj
es"k

23:11:55

T;s"Bk
ek?k
krrkjdk
jfg.kh
v
fp=k
vuqjk/kk
Jo.k
vfouh

06:48:05
06:48:05
23:11:55
09:51:55
29:51:55
09:51:55
16:31:55
06:31:55

3
1
4
1
2
2
2
2

okj vk/kkfjr miXkzg ikjkkj


miXkzg

jkkh

fMXkzh

Lokeh

u{k=

pj.k

dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh

ddZ
dU;k
rwG
edj
ehu
o`"kHk
feFkqu
ddZ

24:44:56

pa
cq/k
kq
kuh
xq:
kq
cq/k
pa

vysk
mRrjk
Lokrh
mRrjk"kk<+
mRrj HkkIkn
frdk
v
iq";

06:01:48
18:13:14
09:58:57
05:13:05
00:52:26
14:52:45
14:04:25

3
4
4
1
2
3
4

okj vk/kkfjr miXkzg dkyhnkl


miXkzg

jkkh

fMXkzh

Lokeh

u{k=

pj.k

dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh

dU;k
rwG
edj
ehu
o`"kHk
feFkqu
ddZ
ddZ

06:01:48

cq/k
kq
kuh
xq:
kq
cq/k
pa
pa

mRrjk
Lokrh
mRrjk"kk<+
mRrj HkkIkn
frdk
v
vysk
iq";

18:13:14
09:58:57
05:13:05
00:52:26
14:52:45
24:44:56
14:04:25

4
4
1
2
3
3
4

x-26

fHkUukVd oxZ
kuh

xq:

jkkh

Hkko

XII

II

pa
yXu

o
o
o
-

o
o
o
o

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

9 10 11 12

jkkh

III IV V

VI VII VIII IX X XI

Hkko

XII

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI

o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
-

o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o

pa
yXu

o
o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o
o

o
o
o

o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

dwG

10 11 12

eaxG
1

Hkko

XII

II

pa
yXu

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

dwG

eaxG
joh
kq
cq/k

eaxG
joh
kq
cq/k

10 11 12

joh

jkkh

kfu
xq#

kfu
xq#

9 10 11 12

jkkh

III IV V

VI VII VIII IX X XI

Hkko

XII

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI

o
o
o
-

o
o
o

o
o
-

o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
-

o
-

o
o
o

o
o
o
o

pa
yXu

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
-

o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

x-26

10

fHkUukVd oxZ
kq

cq/k

jkkh

Hkko

XII

II

pa
yXu

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

9 10 11 12

jkkh

III IV V

VI VII VIII IX X XI

Hkko

XII

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI

o
o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o

o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

pa
yXu

o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o
o
o
o
o

dwG

10 11 12

pa
1

Hkko

XII

II

pa
yXu

o
o
-

o
o
o
o
-

dwG

eaxG
joh
kq
cq/k

eaxG
joh
kq
cq/k

10 11 12

yXu

jkkh

kfu
xq#

kfu
xq#

9 10 11 12

jkkh

III IV V

VI VII VIII IX X XI

Hkko

XII

II

III IV V

VI VII VIII IX X

XI

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o

pa
yXu

o
o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

x-26

11

v"VdoxZ k/kuiwoZ
1

10

11

12

dwG

joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

7
2
5
3
4
4
3

5
4
5
7
3
6
4

3
5
3
7
6
5
3

3
4
3
4
4
4
4

4
3
2
4
4
5
3

3
4
2
4
6
2
0

6
5
5
4
8
3
5

3
3
3
3
3
4
2

2
4
3
4
2
5
2

2
5
1
3
5
4
5

5
6
3
3
5
5
5

5
4
4
8
6
5
3

48
49
39
54
56
52
39

dwG
jkgw
yXu

28
4
3

34
2
5

32
2
6

26 25
5 5
4 3

21
4
6

36
4
4

21
4
5

22
3
3

25
5
4

32
3
4

35
3
2

337
44
49

f=d.k k/kuP;k ipkr


joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

10

11

12

5
0
3
0
2
0
1

3
0
4
4
0
4
4

0
0
0
4
1
2
0

0
1
0
1
1
0
2

2
1
0
1
2
1
1

1
0
1
1
3
0
0

3
0
2
1
3
0
2

0
0
0
0
0
0
0

0
2
1
1
0
1
0

0
1
0
0
2
2
5

2
1
0
0
0
2
2

2
1
1
5
3
1
1

,dkf/kiR; k/kuP;k ipkr


joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

10

11

12

3
0
2
0
1

4
4
0
4
4

0
4
1
2
0

0
1
1
0
2

0
1
2
1
1

1
1
3
0
0

0
0
3
0
0

0
0
0
0
0

1
1
0
1
0

0
0
2
0
3

0
0
0
0
0

0
0
4
3
0
1

k/; fiUM
fiaM

joh

pa

eaxG

cq/k

xq#

kq

kfu

Xkzg

59

30

41

81

64

58

53

jkkh

136

32

75

148

128

75

92

k/;

195

62

116

229

192

133

145

x-26

12

uSlxd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w

le
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
le
le

k=w
fe=
&&&&
le
k=w
fe=
le
fe=
fe=

fe=
le
le
&&&&
fe=
k=w
le
k=w
fe=

fe=
le
le
fe=
&&&&
le
le
fe=
le

k=w
le
fe=
le
le
&&&&
le
fe=
k=w

fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w

k=w
le
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w

k=w
le
fe=
fe=
le
k=w
k=w
k=w
&&&&

rkRdkfyd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
k=w
k=w

fe=
&&&&
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w

fe=
fe=
&&&&
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w

fe=
fe=
k=w
&&&&
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w

fe=
fe=
fe=
fe=
&&&&
k=w
k=w
fe=
k=w

fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
fe=
k=w

k=w
k=w
k=w
fe=
k=w
k=w
&&&&
k=w
fe=

k=w
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w

k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
k=w
&&&&

iap/kk
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
ijefe=
le
ijefe=
ijefe=

fe=
&&&&
ijefe=
le
le
ijefe=
le
fe=
k=w

le
ijefe=
&&&&
k=w
le
ijefe=
k=w
ijefe=
le

ijefe=
fe=
k=w
&&&&
ijefe=
le
fe=
le
le

ijefe=
fe=
fe=
ijefe=
&&&&
k=w
k=w
ijefe=
k=w

le
fe=
ijefe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
ijefe=
ijek=w

le
ijek=w
ijek=w
ijefe=
le
ijek=w
&&&&
ijek=w
le

ijek=w
fe=
ijefe=
le
ijefe=
ijefe=
ijek=w
&&&&
ijek=w

ijek=w
k=w
le
le
k=w
ijek=w
le
ijek=w
&&&&

le
le
ijek=w
ijek=w

x-26

13

lqnkZu p
02/14/26/38/50/62/74/86/98/110
3

01/13/25/37/49/61/73/85/97/109 12/24/36/48/60/72/84/96/108/120

cq/k

yXu kq

12

joh
jkgw

10

drw

pa

o#.k

11

7
5
6

xq# kfu

cq/k

joh jkgw

ba

3
2

eaxG
#

yXu
kq

11

xq#
kfu

12

ba

o#.k
eaxG
#

xq# kfu

drw

drw
12

pa

8
9

yXu kq

10

ba
7

06/18/30/42/54/66/78/90/102

11

cq/k

joh jkgw
3

2
6

eaxG #

o#.k

5
4
10

pa
8

07/19/31/43/55/67/79/91/103

08/20/32/44/56/68/92/104

lqnkZu p e/;s eq.kq;kps Hkfo; yXukP;k O;frfjDr lw;Z o pakusi.k ikj[kyh tkrs- kP;k vuqlkj ,
dkp Vhus yXu] lw;Z vkf.k pakus Xkzgkaph fLFkrh kIr d: kdrskqHk vkqHk ?kVuk o R;kapk [kjk osG lqnkZu pk}kjs kIr d: kdr-

x-26

14

dkjd Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

fLFkj dkjd

lIrdkjd

v"Vdkjd

firk
cq)h
thoulkFkh
foe
/kulaink
ijek;w
ekrk
vfHkyk"kk
e{k

dy=
Hkzkr`
vkekR;
Kkfr
iq=
vkRe
ekr`
&&&&
&&&&

Kkrh
Hkzkr`
vekR;
iq=
fir`
vkRe
ekr`
dy=
&&&&

XkzgfLFkrh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

voLFkk 3

voLFkk 5

voLFkk 6

voLFkk 9

voLFkk 10

voLFkk 12

LoIu
tkXkzr
tkXkzr
LoIu
LoIu
lqIr
LoIu
lqIr
LoIu

o`)
o`)
ckG
;qok
;qok
e`r
o`)
ckG
ckG

eqfnr
eqfnr
eqfnr
yfTtr
&&&&
eqfnr
eqfnr
{kqfnr
{kqfnr

kkar
fujxh
fujxh
nhu
kkar
nq%f[kr
kkar
nq%f[kr
nhu

g"kr
LoLFk
LoLFk
~kkar
g"kr
ihfM+r
g"kr
~kkar
ihfM+r

u`R;fyIlk
k;u
miosku
us=ikuh
xeu
drqd
lHkkLFk
u`R;fyIlk
dkku

uo rkjk p
tUe

laiRr

foir

{kse

R;fj

lk/kd

o/k

fe=

ijefe=

20

21

22

23

24

25

26

27

01

02
11

03
12

04
13

05
14

06
15

07
16

08
17

09
18

10
19

x-26

15

Xkzgla;x vFkok Vh
Xkzg

joh
46
SSQ

yXu
joh

cq/k

kq

eaxG

28
SSX

111

83

96

207
QNC

18

41

65

37

50

24

83

55

107

cq/k
kq
eaxG

xq#

jkgw

drw

63
SXT

243
TRN

154

183
OPP

122
TRN

161

17

197

108

137
SQQ

76

68

179
OPP

34

214
BQT

126

154

93

78

91
SQU

202

58
SXT

238
TRN

149
QNC

178
OPP

117
TRN

28
SSX

15

95

49

131

43
SSQ

71
QNT

10

13

124

20

160

71
QNT

100

39

111

33
SSX

147
QNC

58
SXT

87
SQU

26

144
BQT

36

53

24

85

180
OPP

91
SQU

120
TRN

59
SXT

89
SQU

60
SXT

121
TRN

29
SSX

32
SSX

xq#

kfu

pa

kfu
pa
jkgw

ba

drw
ba

o#.k

61
SXT

o#.k

Index of Words:
CNJ: Conjunction

TRN: Trine

SSQ: Semi Square

QNT: Quintile

OPP: Opposition

SXT: Sextile

QNC: Quincunx

BQT: Bi Quintile

SQU: Square

SQQ: Sesquiquadrate

SSX: Semi Sextile

Xkzg VhP;k fopkjklkBh 3 fMXkzh 20 fefuVpk Hkko {ks= ?ksryk vkgs-

ikjkkjh Vh
Xkzg

}kjk "V

Xkzg

joh

drw

kq

pa

cq/k eaxG xq#

kfu

eaxG
cq/k
xq#

&&
pa
&&

}kjk "V
kfu
&&

jkgw

drw

drw

joh jkgw

yXu

kfu

x-26

16

kuh lkM+s lkrh


kuh lkM+s lkrh

jkkh

osk

fuxZe

ewr

lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu

/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
edj
edj
edj
ehu
ehu
ddZ
ddZ
ddZ
/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
edj
edj
ehu
ehu
ddZ
/kuw
/kuw
o`fpd
o`fpd
edj
edj
ehu
ehu
ddZ

21-12-1984
17-09-1985

31-05-1985
16-12-1987

17-12-1987
21-06-1990

20-03-1990
14-12-1990

21-03-1990
15-12-1990

20-06-1990
05-03-1993

16-10-1993
02-06-1995

09-11-1993
09-08-1995

17-02-1996
06-09-2004

17-04-1998
13-01-2005

26-05-2005
11-01-2007

31-10-2006
15-07-2007

03-11-2014
21-06-2017

26-01-2017
26-10-2017

27-01-2017
27-10-2017

20-06-2017
23-01-2020

24-01-2020
13-07-2022

28-04-2022
17-01-2023

30-03-2025
20-10-2027

02-06-2027
23-02-2028

13-07-2034
12-12-2043

27-08-2036
22-06-2044

30-08-2044
08-12-2046

07-12-2046
06-03-2049

10-07-2049
07-03-2049

03-12-2049
09-07-2049

04-12-2049
15-05-2054

24-02-2052
01-09-2054

06-02-2055
24-08-2063

06-04-2057
05-02-2064

yg
yg
Lo.kZ
yg
Lo.kZ
yg
yg
jtr
rkack
rkack
Lo.kZ
yg
rkack
Lo.kZ
jtr
Lo.kZ
jtr
yg
yg
yg
Lo.kZ
yg
jtr
Lo.kZ
jtr
yg
Lo.kZ
jtr
Lo.kZ
jtr

x-26

17

kM~cy
joh

cq/k

kq

eaxG

xq:

kuh

pa

mPp cG
lIrox; cG

30.04
82.50

32.42
121.88

39.44
120.00

15.78
99.38

46.02
123.75

43.31
73.12

15.93
73.12

fnu&jkf= cG
dUkfn cG

0
15.00

30
30.00

30
60.00

0
30.00

15
60.00

30
60.00

0
30.00

sDdku cG
LFkku cG

15.00
142.54

0.00
214.3

15.00
264.44

0.00
145.16

0.00
244.77

0.00
206.43

15.00
134.05

fnx cG

10.51

50.59

35.77

11.32

32.36

31.96

16.86

urUur cG
i{k cG

10.53
6.36

60.00
53.64

10.53
53.64

49.47
6.36

10.53
53.64

49.47
6.36

49.47
53.64

f=Hkkx cG
okZ cG

0.00
15.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

60.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

ekl cG
okj cG
gjk cG
v;u cG
;q) cG

0.00
0.00
0.00
48.85
0.00

0.00
0.00
60.00
54.72
0.00

0.00
0.00
0.00
57.42
0.00

30.00
0.00
0.00
27.02
0.00

0.00
0.00
0.00
36.49
0.00

0.00
45.00
0.00
27.83
0.00

0.00
0.00
0.00
55.21
0.00

dkG cG

80.74

228.36

121.59

112.85

160.66

128.66

158.32

psVk cG

48.85

32.58

53.89

29.15

21.43

15.82

53.64

uSlxd cG

60

25.71

42.86

17.14

34.29

8.57

51.43

fd cG

13.33

-0.28

-3.51

18.00

18.50

20.61

12.12

dqG kMcG

355.97

551.26

515.04

333.62

512.01

412.05

426.42

:ips kM~cG

5.93

9.19

8.58

5.56

8.53

6.87

7.11

FkMD;kpk vak

0.91

1.31

1.56

1.11

1.31

1.37

1.18

LFkku cG vak

0.86

1.3

1.99

1.51

1.48

2.15

1.01

fnx cG vak
dkG cG vak

0.3
0.72

1.45
2.04

0.72
1.22

0.38
1.68

0.92
1.43

1.07
1.92

0.34
1.58

psVk cG vak
vk;u cG vak

0.98
1.63

0.65
1.82

1.8
1.44

0.73
1.35

0.43
1.22

0.4
1.39

1.79
1.38

fLFkrh

bV QG
dV QG

38.31
18.28

32.50
27.50

46.10
11.21

21.45
36.93

31.40
23.22

26.18
27.15

29.23
16.74

x-26

18

tUekP;k osGh Xkzgkph fLFkrh


Xkzg

jkkh

fMXkzh

u{k=

j-u-m- Lokeh

yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#

o`"kHk
ddZ
feFkqu
o`"kHk
dU;k
flag
dU;k
o`fpd
ddZ
edj
rwG
/kuw
dU;k

24:07:18
09:57:41

e`xfkj
iq";
iquoZlw
e`xfkj
gLr
iwokZ
mRrjk
iwokZkk<+
vysk
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k

kq&&eaxG&&jk
pa&&kfu&&kq
cq/k&&xq#&&kfu
kq&&eaxG&&kf
cq/k&&pa&&xq#
joh&&kq&&pa
cq/k&&joh&&jkgw
xq#&&kq&&xq#
pa&&cq/k&&xq#
kfu&&eaxG&&xq
kq&&xq#&&kq
eaxG&&cq/k&&xq#
cq/k&&eaxG&&jkgw

22:20:59
28:46:44
15:26:38
17:02:06
00:00:46
20:53:19
26:44:48
26:44:48
28:01:04
26:45:26
25:41:24

fnkk

fLFkrh

ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
oh
oh
ekx

&&
&&
Lox`g
Lox`g
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

05:02:56

iklZ QkWjP;quk% /kuw

".kewr x`g dLi


x`g
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

x`g dLi
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k

23:55:06
18:33:22
13:17:48
11:15:31
14:08:14
19:55:24
23:55:06
18:33:22
13:17:48
11:15:31
14:08:14
19:55:24

j-u-m- Lokeh
kq&&ea&&ea
cq&&j&&pa
pa&&k&&j
lw&&d&&k
cq&&pa&&xq
kq&&j&&ea
ea&&cq&&ea
xq&&kq&&j
k&&pa&&j
k&&j&&k
xq&&k&&j
ea&&kq&&j

Hkko vof/k
53:55:06
78:33:
103:17:48
131:15:31
164:08:14
199:55:24
233:55:06
258:33:22
283:17:48
311:15:31
344:08:14
19:55:

& 78:33:
& 103:17:48
& 131:15:31
& 164:08:14
& 199:55:24
& 233:55:06
& 258:33:22
& 283:17:48
& 311:15:31
& 344:08:14
& 19:55:
& 53 55:06

x-26

19

Hkko Xkzg dkjd


Hkko dkjd Xkzg cG
x`g

egkcGh

cGh

I.

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

kq
cq/k
&&
joh
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

lkekU;
xq# pa
joh jkgw
pa jkgw
xq# kfu
cq/k eaxG
kq
eaxG
xq# pa
kfu drw
kfu
xq#
eaxG

{kh.k
&&
kfu
eaxG
cq/k
kq jkgw drw
xq# pa
kq drw
cq/k eaxG
joh
joh
cq/k
kq drw

Hkkokaps dkjd Xkzg


x`g
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

dkq
cq/k
pa
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
kfu
xq#
eaxG

[kkq
joh cq/k
jkgw
xq# kfu
eaxG
&&
&&
pa
drw
&&
&&
&&

xxq# pa
jkgw
eaxG
kfu
jkgw
xq# pa
kq drw
cq/k
joh
joh
cq/k
kq drw

?kxq# pa
kfu jkgw
&&
joh cq/k
kq drw
&&
&&
eaxG
&&
&&
&&
&&

e% d- dLi jkkh Lokeh] [k- Hkko fLFkr Xkzg] x- dLi Lokeh u{k=ke/;s Xkzg] ?k- Hkko fLFkr XkzgkaP;k u{k=ke/;s

x-26

20

Xkzgkaps dkjd Hkko


Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

egkcGh

cGh

lkekU;

{kh.k

9 10

2
1

5
6

4 8 11
5 7 12

5 7 12
1 4 8 11

38
6

4 9 10
138

2
6

23
9

5
5 7 12

dkjd mi ifr
x`g

mi ifr

I.

eaxG
pa
jkgw
kfu
xq#
eaxG
eaxG
jkgw
jkgw
kfu
jkgw
jkgw

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

egkcGh

cGh

lkekU;

{kh.k

5 7 12

38

138
23

6
5

4 9 10
1 4 8 11

2
38

5 7 12
5 7 12

38
6

23
23

5
5

4 9 10
23

2
5

23

x-26

21

".kewr yXu dqaMyh


3

yXu kq

".kewr Hkko dqaMyh


1

yXu kq

2
12

cq/k

joh cq/k

joh jkgw

drw

jkgw

drw

11

ba

ba

xq:

pa

eaxG kuh
#

6
7

o#.k

pa

o#.k

eaxG #
10

Lokeh Xkzg
fnol Lokeh
yXu jkkh Lokeh
yXu u{k= Lokeh
yXu mi Lokeh
pa jkkh Lokeh
pa u{k= Lokeh
pa mi Lokeh

xq# kfu

kuh
kq
eaxG
jkgw
xq:
kq
xq:

iklZ QkWjP;quk
d-ih- v;ukak
tUe osGsph foakRrjh

/kuw

05:02:56

23:29:21

kq%
8 ekl

8
0

o"kZ
fnol

x-26

22

tSfeuh yXu o LQqV


yXu
tUe yXu
s"dk.k yXu ikjaifjd
s"dk.k yXu ifjo`fRr =;
s"dk.k yXu leukFk
uokak yXu ikjaifjd
uokak yXu ".k feJ
v#< yXu ikjaifjd
v#< yXu lkrZ
miin yXu ikjaifjd
miin yXu lkrZ
Lokak yXu
dkjdkak yXu
ikd yXu
gjk yXu ikjaifjd
gjk yXu o`f)dkjd
gjk yXu lO;o
Hkko yXu
?kfVdk yXu
lin ?kfVdk yXu
v;qj yXu
o.kZn yXu
Jh yXu
bUnq yXu
rkjk yXu
u{k= yXu
fnO; yXu
f=iou yXu
LQqV ;x yXu

jkkh
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%

o`"kHk
edj
dU;k
edj
flag
flag
o`"kHk
dqaHk
dqaHk
dqaHk
flag
o`fpd
o`"kHk
edj
ddZ
o`fpd
dU;k
rwG
dU;k
dqaHk
dqaHk
o`fpd
feFkqu
/kuw
/kuw
dU;k
es"k
feFkqu

x-26

23

tSfeuh yXu dqaMyh


tUe yXu
12

s"dk.k ikjaifjd
3

y kq
11

12

10

xq k

y kq ea

k pa
4

10

lw

ea

pa

12

ea

11

y kq d

uokak ".k feJ


3

cq

cq

uokak ikjaifjd

xq

11

pa

xq

12

lw
5

11

10

s"dk.k leukFk
1

12

cq

ea

12

11

pa

lw j
5

d
9

cq

s"dk.k ifjo`fRr =;

xq
4

lw

ea

11

j
10

y kq d
9

cq kq

10

ea
8

lw k

xq

cq

11

pa

12

12

cq

ea

11

lw j
5

j
10

xq k
8

pa

pa

cq

d
9

ea

10

dkjdkak yXu

xq k
8

pa

11

y d

lw kq xq

kq

lw j

cq
4

10

miin yXu

y kq

v#< yXu ikjaifjd


12

10

y d

d
9

ea

y k

pa

lw kq xq

x-26

24

tSfeuh LQqV
LQqV uke

LQqV

cht LQqV eq[;


cht LQqV mi&&1
cht LQqV mi&&2
{ks= LQqV eq[;
{ks= LQqV mi&&1
{ks= LQqV mi&&2

o`"kHk
edj
o`fpd
feFkqu
rwG
dU;k

28:08:54
25:29:13
26:19:34
23:08:41
23:04:46
00:01:51

tSfeuh dkjd
Xkzg

v"V pj

lIr pj

lIr fLFkj

joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw

Kkfr
Hkzkr`
vekR;
viR;
fir`
vkRe
ekr`
nkjk

nkjk
Hkzkr`
vekR;
Kkfr
viR;
vkRe
ekr`

vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`

lIr Hkko
ekr`
vekR; viR;
vkRe Kkfr
nkjk

Hkzkr`

tSfeuh Vh
Xkzg

lEeq[k fV

ikoZ Vh

es"k
o`"kHk && y && kq
feFkqu && cq
ddZ && lw && j
flag && xq && k
dU;k && ea
rwG
/kuw
o`fpd && pa
edj && d
dqaHk
ehu

/kuw
rwG
o`fpd && pa
dqaHk
edj && drw
ehu
o`"kHk && yXu && kq
es"k
feFkqu && cq/k
flag && xq# && kfu
ddZ && joh && jkgw
dU;k && eaxG

flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd

x-26

25

foakRrjh nkk egknkk


kq
ps
i;r

20 o"kZ
18/05/1969
18/05/1989

joh
ps
i;r

6 o"kZ
18/05/1989
18/05/1995

pa
ps
i;r

10 o"kZ
18/05/1995
18/05/2005

kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw

18/05/1969

joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq

18/05/1989

pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh

18/05/1995

eaxG
ps
i;r

7 o"kZ
18/05/2005
18/05/2012

jkgw
ps
i;r

18 o"kZ
18/05/2012
18/05/2030

xq:
ps
i;r

16 o"kZ
18/05/2030
18/05/2046

eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa

18/05/2005

jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

18/05/2012

18/05/2030

30/04/2029

xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw

17/09/1972
17/09/1973
18/05/1975
18/07/1976
18/07/1979
18/03/1982
18/05/1985
18/03/1988

14/10/2005
01/11/2006
08/10/2007
17/11/2008
14/11/2009
12/04/2010
12/06/2011
18/10/2011

04/09/1989
06/03/1990
12/07/1990
06/06/1991
24/03/1992
06/03/1993
10/01/1994
18/05/1994

29/01/2015
24/06/2017
29/04/2020
16/11/2022
04/12/2023
04/12/2026
29/10/2027

17/03/1996
16/10/1996
17/04/1998
17/08/1999
18/03/2001
17/08/2002
18/03/2003
17/11/2004

06/07/2032
16/01/2035
24/04/2037
31/03/2038
29/11/2040
17/09/2041
17/01/2043
24/12/2043

kuh
ps
i;r

19 o"kZ
18/05/2046
18/05/2065

cq/k
ps
i;r

17 o"kZ
18/05/2065
18/05/2082

drw
ps
i;r

7 o"kZ
18/05/2082
18/05/2089

kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:

18/05/2046

cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh

18/05/2065

drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k

18/05/2082

21/05/2049
29/01/2052
09/03/2053
09/05/2056
21/04/2057
20/11/2058
30/12/2059
05/11/2062

14/10/2067
10/10/2068
11/08/2071
16/06/2072
15/11/2073
12/11/2074
01/06/2077
07/09/2079

14/10/2082
14/12/2083
20/04/2084
19/11/2084
17/04/2085
05/05/2086
11/04/2087
21/05/2088

x-26

26

foakRrjh R;Urj
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh

joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq

18/05/2012
29/01/2015
18/05/2012
13/10/2012
21/02/2013
27/07/2013
14/12/2013
10/02/2014
24/07/2014
11/09/2014
03/12/2014

29/04/2020
16/11/2022
29/04/2020
08/09/2020
01/11/2020
06/04/2021
22/05/2021
08/08/2021
01/10/2021
18/02/2022
22/06/2022

04/12/2026
29/10/2027
04/12/2026
21/12/2026
17/01/2027
05/02/2027
27/03/2027
09/05/2027
30/06/2027
16/08/2027
04/09/2027

xq:
ps
i;r
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw

drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k

pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh

29/01/2015
24/06/2017
29/01/2015
25/05/2015
11/10/2015
12/02/2016
04/04/2016
28/08/2016
10/10/2016
23/12/2016
12/02/2017

16/11/2022
04/12/2023
16/11/2022
08/12/2022
10/02/2023
01/03/2023
02/04/2023
25/04/2023
21/06/2023
11/08/2023
11/10/2023

29/10/2027
30/04/2029
29/10/2027
14/12/2027
15/01/2028
06/04/2028
18/06/2028
13/09/2028
29/11/2028
31/12/2028
01/04/2029

kuh
ps
i;r
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:

kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw

eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa

24/06/2017
29/04/2020
24/06/2017
05/12/2017
02/05/2018
02/07/2018
22/12/2018
12/02/2019
10/05/2019
10/07/2019
13/12/2019

04/12/2023
04/12/2026
04/12/2023
04/06/2024
29/07/2024
28/10/2024
31/12/2024
13/06/2025
06/11/2025
29/04/2026
01/10/2026

30/04/2029
18/05/2030
30/04/2029
22/05/2029
19/07/2029
08/09/2029
07/11/2029
01/01/2030
23/01/2030
28/03/2030
16/04/2030

x-26

27

f=Hkkxh nkk
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
kfu
ps
i;r
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#

26/07/1980
11/06/1986
01/05/1975
31/12/1975
09/02/1977
20/11/1977
21/11/1979
31/08/1981
11/10/1983
31/08/1985
11/06/1986

09/02/1997
10/10/2001
20/05/1997
31/01/1998
15/09/1998
12/06/1999
08/02/2000
17/05/2000
25/02/2001
21/05/2001
10/10/2001

10/06/2024
08/02/2037
12/06/2026
28/03/2028
23/12/2028
02/02/2031
21/09/2031
11/10/2032
08/07/2033
02/06/2035
08/02/2037

joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu

11/06/1986
11/06/1990
23/08/1986
23/12/1986
18/03/1987
23/10/1987
05/05/1988
22/12/1988
17/07/1989
10/10/1989
11/06/1990

10/10/2001
10/10/2013
29/07/2003
04/03/2005
27/01/2007
09/10/2008
22/06/2009
23/06/2011
28/01/2012
27/01/2013
10/10/2013

08/02/2037
09/06/2048
18/09/2038
17/05/2039
06/04/2041
30/10/2041
10/10/2042
08/06/2043
18/02/2045
24/08/2046
09/06/2048

pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
xq#
ps
i;r
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k

11/06/1990
09/02/1997
30/12/1990
21/05/1991
20/05/1992
10/04/1993
01/05/1994
11/04/1995
31/08/1995
10/10/1996
09/02/1997

10/10/2013
10/06/2024
14/03/2015
20/11/2016
26/05/2018
08/01/2019
18/10/2020
01/05/2021
22/03/2022
04/11/2022
10/06/2024

09/06/2048
07/02/2053
17/09/2048
28/06/2049
21/09/2049
10/02/2050
20/05/2050
31/01/2051
15/09/2051
11/06/2052
07/02/2053

x-26

;fxuh nkk
nkk
fl)k

irh
kq

o;
7 okZ

ladVk

jkgw

eaxGk

28

kVf=ak nkk
i;r

o;

i;r

26/08/1983

irh
joh

2 okZ

13/06/1981

8 okZ

26/08/1991

xq#

3 okZ

13/06/1984

pa

1 okZ

25/08/1992

eaxG

4 okZ

13/06/1988

fiaxyk

joh

2 okZ

25/08/1994

cq/k

5 okZ

13/06/1993

/kkU;

xq#

3 okZ

25/08/1997

kfu

6 okZ

14/06/1999

Hkzkekjh

eaxG

4 okZ

25/08/2001

kq

7 okZ

14/06/2006

Hkfdk

cq/k

5 okZ

25/08/2006

jkgw

8 okZ

14/06/2014

mYdk

kfu

6 okZ

25/08/2012

pa

1 okZ

14/06/2015

fl)k

kq

7 okZ

26/08/2019

joh

2 okZ

13/06/2017

ladVk

jkgw

8 okZ

26/08/2027

xq#

3 okZ

13/06/2020

eaxGk

pa

1 okZ

25/08/2028

eaxG

4 okZ

13/06/2024

fiaxyk

joh

2 okZ

25/08/2030

cq/k

5 okZ

13/06/2029

/kkU;

xq#

3 okZ

25/08/2033

kfu

6 okZ

14/06/2035

Hkzkekjh

eaxG

4 okZ

25/08/2037

kq

7 okZ

14/06/2042

Hkfdk

cq/k

5 okZ

25/08/2042

jkgw

8 okZ

14/06/2050

mYdk

kfu

6 okZ

25/08/2048

pa

1 okZ

14/06/2051

nkkLokeh Xkzgkaph fLFkrh- Xkzg nkk o; nkk pkph o; ;fxuh vkf.k kV f=Ek nksr leku vlrsnUgh nkkar QDr lq:okr osxG;k Xkzgkiklwu grs- moZjhr loZ xVh leku vlrkrikjkkjpk minsk vkgs dh tj tUe fnolk lw;Z gjk fdaok jk=h pa gjk ;kar vlsy rj kV f=ak
nkspk mi;x dyk ikfgtsk vuqlkj tj tUe fnol pa gjk fdaok jk=hr lw;Z gjk e/;s >kykrj ;fxuh n~kkpk okij djkok-

x-26

Xkzg;x QG
oh.kk ;x

gk v'kqHk ;x vkgs- vk;q";kP;k rhu HkkxkaiSdh ifgyk Hkkx lokZr pkaxyk vlsy lk/kkj.kr
o;kP;k "O;k o"kkZ i;r- R;kuarj rqeP;k uf'kckph ?klj.k pkyw gy & vkf.k rqeP;k vk;q";kP;k
'ksoVP;k Hkkxkr rqEgkyk vkFkd vMp.khauk raM |koa ykxsy o; o"kZs rs " P;k njE;kurqeP;k dqaMyhr tj brj dkgh 'kqHk;x vlrhy] rj ;k ;xkps v'kqHk ifj.kke dkgh ek.kkr deh
g 'kdrkr-

ekyO; ;x

;k 'kqHk;xkeqGs rqEgkyk nqnZE; bPNk'kDrhpk ykHk gr- rqeP;kr fuOoGv~ 'kkfjjhd rkdnp ukgh]
rj vkRefo'okl vkf.k /kS;Zgh vlrkr- rqEgh fo}ku] /kuoku] fl/n vkf.k vknj.kh; vlrk-

mHk; pjh ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- rqEgh Lor%pa vk;q"; Lor%p ?kMoky vkf.k rqeph xrh rqeP;k
Lor%P;kp dr`ZRokus gy- vk;q";kr mPp LFkku feGoky vkf.k rqeP;k vktwcktwP;k ydkae/;s
rqeP;kfo"k;h vknj vlsy-

lk/kkj.k jkt ;x

gk lk/kkj.k pkaxyk jkt;x vkgss- ;kP;keqGs rqEgkyk ljdkjh fdaok eB;k [kktxh laLFkse/;s
egRRokph tkxk feGsy-

vUr o;lh /ku ;x

;k ;xkeqGs rqEgkyk e/;eo;kr osxosxG;k ekxkuh iSls feGrkr-

vej vuUr /ku ;x

gk vR;ar 'kqHk;x vkgs- rqepk tUe ,[kk|k Jhear ?kjk.;kr gy] rqEghgh rqeP;k drZqRoku Hkjiwj
/ku feGoky- vkuanh o loZ lq[kl;hauh ;qDr vla vkjke'khj vk;q"; txky-

cU/kq iwT; ;x

gk pkaxyk ;x vkgs- rqeP;k ;'kLoh dkefx;keqGs rqEgkyk rqeP;k fe=kapk vkf.k ukrsokdkapk
vknj feGsy-

jxXkzLFk ;x

gk v'kqHk ;x vkgs- rqeph rh uktwd vlrs vkf.k rqEgh vktkji.kkauk lgt cGh iMw 'kdrkrjhgh dqaMyhryk yXus'k] pa o joh gs ckf/kr ulrhy] fdaok ;kaP;ke/ksy nu Xkzg tjh ckf/kr
ulrhy] rjh ifj.kke deh g 'kdrkr-

29

x-26

XkzgfV ps QG
cq/k foijhr pa

ydkakh laHkkk.k lk/krkuk rqEgh Hkkofud g.;kph kD;rk vkgs- fo#) fyaxh O;Drhakh cyrkuk
cy.;koj fu;a=.k Bso.;kph dkGth ?;koh- fopkj vkf.k Hkkouk ;k ,desdkar felG.kkj ukghr
;kpk ;Ru djk-

kq LDosvj kuh

kuhcjcj kqkph LDosvj fLFkrh rqEgkyk ,d vkRejr vl.kkjh OkDrh cuors ftyk nqljs vfyIr
i.kkps uko nsrhy- dk;|kfok;hgh dkgh vkOgkukRed ifjfLFkrhyk raM |kos ykxsy-

kq lsDlVkby jkgw

kq vkf.k jkgqph vkh lsDlVky fLFkrhr rqeP;kr ,d d.kh Lor%yk vMdow kd.kkj ukgh vkh
egdrk fcacoyh vkgs] th fo#) fyaxh O;Drhauk vf/kd vkdkr djrs- rqEgh nql;koj voyacwu
jkg.kkjs vlwu vkFkd ckcrhryk rqepk lYyk gk brjkalkBh Qkknskhj Bjsy-

kq foijhr o#.k

usiP;wu vkf.k kqkP;k foj/kkeqGs] T;k O;Drh rqEgkyk vkoMrkr R;kaP;k cn~~y rqeP;k eukr dkgh
okV Hkkouk ;s kdy- Lor%P;k ifjfLFkrhoj dho ;sy fdaok fujkkgh g kdky-

kq Vkbu #

kq vkf.k IyqV Vku fLFkrhr vlY;kus oS;fDrd vkuankph rqEgkyk ns.kxh ykHkyh vkgs- fkok;
rqeP;k Hkkouk ;k vxnh [kyoj tk.kk;k vkgsr- oSokfgd though e/kqj cuw kdy- dyskh lacf/kr
rqeph xqaro.kwd gh rqeP;klkBh Qynk;h Bjsy-

eaxG lseh lsDlVky xq:

eaxG cjcj xq#ph lseh lsDlVkyph fLFkrh vls nk[kors dh lkglh R; vkf.k egRokdka{kk gs
oSfkV; vlysys rqEgh ,d O;Drh vkgkr- rqeph fcu/kkLr o`Rrh vkf.k pkaxY;k lo;h ;keqGs
vknj vkf.k cgqekuklkBh rqeph okgok dyh tky- nql;k cktwus ikgrk vls fnlrs dh rqeps
mRV vkjX; eSnkuh [ksGkr dk;Z{ke vlY;kps nk[kors- rj nql;k cktwus rqeph ekufld
tiGk kS{kf.kd {ks=kr us.kkjh vlsy-

eaxG lseh LDosvj ba

;qjsul cjcj eaxGkph lseh LDosvj fLFkrh rqEgkyk vR;ar Hkkoukok vkf.k caM[kj cuors- fokskr%
LFkkfir lekt:<h fo#)- rqEgh usgeh vkk la/khP;k k/kkr vlrk] ftFks rqeph oS;fDrdrk Bklwu
lkax.;kl dkj.k feGsy- vkOgkukyk vxnh vkuankus lkejs tkrk] fkok; R;krwu ckgsj iM.;kP;k
uouohu YI;kgh y<Ok.;kl leFkZ vkgkr-

kuh lseh lsDlVky jkgw

rqEgh vfrO;kolkf;d vkgkr- FkMsls vf/kd ifjJe ?ksrys rj ;k feGow kdky- rqEgh vk;q;kr

29

x-26

Lor%ps vls dkgh rRo cuoys vkgsr vkf.k R;k rRokkh rqEgh ,dfuB vkgkr- rqEgh dkgh osGk
Hkkofud Ogky i.k /kked Vhus ikgrk rqEgh xYHk vkgkr-

kuh lsDlVkby ba

;qjsul cjcjps kuhps lsDlVky Lo:i rqEgkyk /kS;Zkhy cuors- rqEgh rqeP;k vH;klkr ojp<
vkgkr R;kp cjcj rqEgh brjkauk fkdo.;krgh ojp< vkgkr- vkOgku ns.kk;k vusd la/kh rqEgkyk
feGrhy vkf.k rqEgh R;k ;kLohgh cUkow kdky-

kuh LDosvj o#.k

usiP;qukh kuhps LDosvj Lo#i vLkY;kus rqEgh Lor%yk vlqjf{kr vls letrk- vkjX;fok;d
dkgh vMp.khaukgh raM |kos ykxsy R;keqGs vkIkys kjhj vxnh /kViqV Bsok-

drw LDosvj ba

drw fdaok drwps ;qjsulkh pdukrhy Lo#ikeqGs dkgh osGk rqEgh vfr laosnukhy vkf.k csiokZ
o`Rrhps curk rqepk lkglh LoHkko vlwu uouohu /kD;kps lkgl dj.;kdMs rqepk dy vlsy-

drw lsDlVkby o#.k

laxhr vkf.k dyk ;kr rqEgkyk vf/kd jl vkgs- drw vkf.k drwkh usiP;qups lsDlVky e/khy
Lo:i vlY;kl rqEgkyk ,d tokcnkj O;Drh cuors- ekulkkL=h; vkf.k rRoKkukRed vH;klkr
rqEgh jl nk[koky- rqEkP;kr cG bPNkkDrh vlwu Hkko ikM.kkjh vkh lgukhyrkgh vkgs-

drw Vkbu #

drw vkf.k drwkh IyqVps lsDlVky vkf.k Vku Lo#i vkgs- Eg.kwu dkgh osGk rqEgh Hkkofud
cuky rqeP;k jkxkeqGs vuFkZ gh Hkxkok ykx.;kph kD;rk vkgs- R;keqGs usgeh Md kkar Bsok-

ba lseh lsDlVky o#.k

rRoKku vkf.k vk/;kRe ;kr rqEgkyk vf/kd jl vkgs ltZukhy Lrqrh dj.;kr rqepk jl gk
ojpsojpk vlsy-

ba lseh lsDlVky #

xw<oknh kkL=kr tls Qytfrk rRoKku] peRdkj] ekulkkL= bR;knhr~ rqEkpk jl vf/kd vlsygs IyqVkh ;qjsulps lseh&lsDlVky Lo:ikP;k ifj.kkekeqGs ?kMsy- rqeP;k loZ ukR;kakh rqeph
toGhdrk fkok; letwrnkji.kkgh rqEgh tiklrk- rqEgh cgqrsd osGh fujxhp vlrk-

o#.k lsDlVkby #

IyqVkh usIkP;quP;k lsDlVky Lo:ikewGs rqEgh ekulkkL=kr vkf.k rRoKkukr jl vl.kkjs fkok;
gqkkjgh vkgkr- dkgh dkGk rqEgh vMp.khP;k osGsyk lkejs tk kdrk R;keqGs vkRefookl
ok<Ok.;kph xjt vkgs-

30

x-26

Hkfo";ok.kh
[kkl xq.k

rqEgh kkarfpRrkps] pkaxyk rdZ yko.kkjs vkf.k dqkkXkz cq)hps vlkos- vfr cq)heqGs vkf.k
fudkGthi.kkeqGs rqEgh m/kGs vkf.k foLdGhr cu.;kph kD;rk vkgs- lkekU; dkeklkBh
pkjhcktwus Kku feGo.;kph {kerkgh rqEkP;kr vlsy- }skkP;k Hkkousus rqeps dkgh k=wgh cuw
kdrhy- i.k usgeh y{kkr Bsok] ukegje dj.;kis{kk fot; feGo.ks ljl vlrs- dyk] lkfgRk]
dk;nk vkf.k rRoKku ;k {ks=kr rqEgh vH;kl dj.;kph kD;rk vkgsuouohu dYiuakuk tUe ns.;kph kDrh vlwugh rqeps eu vLoLFk vlsy- rqeP;kdMs iqjslk jekUl
vlsy] mitk dYiuk kDrh vlsy vkf.k ijnskkr fdaok nwjojP;k nskkr vk;q; ?kkyo.;kph
kD;rk vlsy- rqEgkyk [;kr cuo.;klkBh] laiRrh feGowu ns.;klkBh vkf.k lHkkX;oku
cuo.;klkBh ;k xVh fgrkog B: kdrhyokjlk gDdkus feG.kk;k laIkRrheqGs fdaok e`R;wi=keqGs feG.kk;k feGdrheqGsgh rqEgkyk ykHk
g.;kph kD;rk vkgsrRoKkukRed vkf.k lkfgR;kRed vH;klklkBh rqeP;kdMs mRre xq.k vlkosr vkf.k kkL=Kkek.ks
[kyoj lak/ku dj.;kpk xq.kgh rqeP;kdMs vlkok- rqeP;kdMs mnkRr gsrw vlkok rlsp
mQkG.kk;k tkkojgh rqeps pkaxys fu;ak.k vlsy- rqepa eu gs rRoKkukps vlwu kkarfpRRkkps
vlkos- tjh lq:okrhyk Jhearh ;s.;kr dkgh vMp.k vkyh rjh fpark ulkoh] /kuykHkkpk ;x vkgs-

ekufld xq.k

rRoKku] /keZ] fotsP;k xVh tk.kwu ?ks.ks bR;knhadMs rqeP;k eukpk dy vlsy- xqarkxqarhP;k
fpfdRlkdkRed vH;klkr rqEgkyk vf/kd jl ulkok- ekfgrhps ladyu dj.;kis{kk osxosxG;k
ifjfLFkrhrhy let.kkjs fofo/k iSyw pVdu fkd.;kph mRRke {kerk vafxdk# kdky- rqEgh ,d
euedGs] nkukwj] eB;k eukps fkok; pVdu jkxko.kkjsgh vlkosr-

kkjhfjd jpuk

rqeP;k jkfkQGkek.ks] rqEgh map] ljG vkf.k js[kho cka/;kps vlkos- ykac psgjk] xy dikG vkf.k
?kkjs fdaok pWkdysVh fdaok fuGs pednkj fdaok cyd MG;kaps vlkosr- rqepk o.kZ xjk vlwu
dikGkiklwu dl tku VDdy iM.;kph kD;rk vkgsrqEgkyk [ksGkMwaps kjhjlBo ykHkys vkgs] fkok; [ksGkrY;k fdaok rkkp brj xVhar rqEgh Hkkx
?ks.;klgh rqEgkyk vkoMr vlkos-

vkjX;

rqeP;k jkfkfpUgkpk kjhjkP;k ;k Hkkxkoj fu;a=.k vkgs( n;] ik.kFkjh i`V eTtkjTtq ikBhpk
d.kk gs ,d= ;su jDrk;kph /keuh] ikBhpk ojpk Hkkx] ikBhpk d.kk gs vls Hkkx vkgsr tsFks
d/kh d/kh oS|dh;V;k enr ?;koh ykxsy- rqeph o`Rrh gh {kersis{kk tkLr dke dj.;kph
vlY;kus iq<s tku n;kkh lac/khr fodkjkkh vkf.k ikBhP;k leL;k fuekZ.k g.;kr gy-

30

x-26

vkjX; ghp laiRrh vkgs gs fol# udk- pkaxys vkjX; vkt?kMhyk vkgs gsp iqjsls ukgh rj iq<sgh
rs pkaxys jkghy ;kph dkGth ?;koh Ykkxsy- Hkjiwj pkyk fkok; ukjaxh QGs] oVk.ks] cnke vkf.k
dlj ;kaps lsou rqEkP;klkBh Qk;nskhj Bjsy-rqEkP;k if=duqlkj yXuirhoj usiP;qu Xkzgkpk Hkko
vkgs- T;kP;keqGs k.;kP;k pko.;kus vkf.k fdVd nakkus rqEgh =Lr g.;kph kD;rk vkgsrqeP;k if=dr pakoj cq/kkpk Hkko vkgs- T;keqGs Lej.kkDrhkh fuxMhr vMp.kh ;s kdrkr
R;keqGs vfrfpark fuekZ.k g kdrsrqEkP;k if=dr lw;Z dkkusp Hkkfor ukgh- R;keqGs rqEgh vkuqokafkd jhrhus vktkjh vl.;kph
kD;rk ukgh- vkf.k letk vls ?kMysp rj rs vYIkdkGklkBh vlsy- rqeph Vh mRRkep jkghy-

fk{kk o thfodk

XkzgekukP;k vuqdqyrseqGs fk{k.kklkBh rqEgh HkkX;oku Bjyk vkgkr- vR;ar dqkkXkz cq)h rqEgkyk
ykHk.kkj vkgs- mPp ikrGhojps fk{k.kgh rqEgh feGow kdky- dqByk gh thou okg vl R;kr
rqEgh ;kLoh Ogky- kfo.; feGowu ns.kkjh inoh rqEgh vo; xkBky- rqEgh rqeps fk{k.k pkyw Bsok
rqeP;k vH;klfok;d laiknukeqGs [kj[kjp ydkar vknj.kh; BjkyfHkUu {ks=kafok;hgh rqEgkyk foksk vkoM vkgs] vkf.k R;sd {ks=kr rqEgh ojp< Bj.kkj vkgkrfk{k.kkP;k ik;;k ,d ,d djhr p<wu rqEgh inoh laiknu djky] th O;olk; {ks= dkfct
dj.;klkBh Qknskhjgh BjsyrqeP;k dqaMyhr vVd oxkZe/;s ejD;qjhpk Hkko ykHknk;d Bj.kkj vkgs- rqEgkyk ,d pkaxyh
kS{kf.kd kIrh d#u ns.kkj vkgs] tMhyk rqeP;k fuoMhP;k fofo/k fok;kargh rqEgkyk kfo.;kph
inoh feG.;kl Qkknskhj BjsyXkzgekukph fLFkrh rqeP;k dqaMyhr vls nk[kors dh rqEgh /kj.kh vkf.k Okogkjprqj vkgkr- ydkakh
Hkkoh laHkkk.k dj.;kph o ,[kknh xV nql;akuk iVowu ns.;kph {kerkgh rqeP;kr vkgs- cktkjisB
;k {ks=klkBh rqEgh vxnh ;X; vkgkr- O;kolkf;d dlZ dyk rj r rqeP;klkBh Qk;nskhj BjsyrqeP;k if=dr XkzgekukP;k fLFkrhuqlkj rqEkP;kdMs O;kikjh cu.;klkBh ykx.kk;k ;X;rk mitrp
vkgs- O;kikj vkf.k okf.kT; ;k laca/khps Mkoisp pVdu fkdky- mRiknukrhy dk;Z{kerk vkf.k
O;kikj ;k fBdk.kh rqEgh HkkX; cuow kdky- O;kikjkr usgeh ?kMrs rs Eg.ktsp eanh ;s.ks fdaok
O;kikj FkaMko.ks] vkkLkkj[;k xVh ?kMrhy i.k ;kosGh rqepk Lor% oj rkck vl.ks xjtsps vkgsvkkosGh u [kprk iq<s tk.;kpk ;Ru dyk rj uDdhp ,d dk;Z{ke O;kikj d# kdky-

laIkfRr o okjlnkj

dqaVqac oSHkokP;k ekUk.;kuqlkj rqeP;klkBh iSlk lnSo gkrkr [ksG.kkjk vkgs- dykRed vH;klkr
rqEgkyk ;k feGw kdy- ikk[k] lan;Z lk/kus vkf.k lq[kl;hP;k Hkfrd xVh ;koj
vko;drsis{kk vf/kd [kpZ djky- dVqafcd okrkoj.kkuqlkj] rqEkP;kdMs R;sd dkjps oSHko vkf.k
vkuan ,doVysys vkgs- toGP;k ukrslac/kkr fL=;kaph la[;k vf/kd vlsyrqeP;k if=dr /kukpk Lokeh gk ;X; fBdk.kh ukgh] r pF;k ?kjkr tku clyk vkgs- rqEgkyk
,d tkxsoj vMdwu cl.;kph okV lo; vkgs R;keqGs rqeP;klkBh ckgsjxkoh vlysyh la/khgh

31

x-26

dnkfpr xekowu clky- rqeP;klkBh ksrh] ksrhph lkeqXkzh] [krs] [kk.k] [kfut] bekjr cka/k.khlkBh
ykx.kkjs lkfgR; bR;knhapk O;olk; ykHknk;d B# kdyrqeP;k if=dr vuqoafkdrspk Lokeh gk prqFk ?kjkr tku clyk vkgs th vftckrp rqeP;k
HkkX;n;klkBh pkaxyh nkk ukgh- rqeP;k vk cjcj [kVd mMwu dnkfpr rqEgh Lora=gh jkgw
ykxky] vkf.k frFksgh rqeP;k ?kjkyk vkx ykx.;kph fdaok pjh g.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k
vk;q;kr ik.kh vkwHk vkgs- unh] ryko] njh fdaok vkkp dkjP;k ik.;kkh rqepk laca/k vkY;kl
nq?kZVuk ?kM.;kph kD;rk vkgs] dkGth ?;koh-

fookg o oSokfgd thou

rqeP;k if=duqlkj o;ekukus fookgkpk ;x mfkjk ;s.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k if=drhy
Xkzgekukph fLFkrh vls nkZors dh] rqEgh ,d mRre vkuanh oSokfgd thou txw kdky- rqEgh
ijLijkaph dnj d:u ,d seG tMhgh cuow kdky- d/kh rjh rqeP;kar erHksn g kdrhy
i.k rs uSlxd vkgs] i.k ,desdkauk letwu ?ksu rMtM dY;kl rs ukghlsgh gy-

okl o Hkze.k

rqeP;k if=drhy Xkzg gs vfLFkj vkf.k leku fpUgkaP;k LFkkuh vkgsr- tUetkrp rqEgh Hkze.k
dj.kkjs vlwu rqeP;k vk;q;kr vusd cny ?kM.;kph kD;rk vkgs- O;olk;kP;k fdaok udjhP;k
fufeRrkus okl vkf.k njs ;keqGs vkuan feG.;kpk vkf.k uQk g.;kph kD;rk vkgs-

kqHk jRu

kqHkjRukiSdh fgjk gk rqeP;klkBh ykHknk;d vkgs- @ rs @ jrhpk fgjk lU;kP;k vaxBhr


fdaok IysVh;e P;k vaxBhr kqokjP;k fnokh ika<js lus mtO;k gkrkP;k ejaxGhr ?kkykosR;k,soth deh rhpk fgjk Eg.kwu lQn eqaxk fdaok f>jdkWu lU;kP;k vaxBhr e<owu ?;kjRu /kkj.k dj.;kiwo [kkyhy ea=Ppkj.k dY;kl vf/kd ykHknk;d BjsyfgaedqaM e`.kkyHke~ nSR;e~ ijee~ xq#e~ loZ kkL= oDrje HkkxZoe~ .kk;ge~
oj fnysY;k jRukaps otu gs < iq#kklkBh fu/kkZfjr d:u fnys vkgs- fL=;kalkBh R;kps ifjek.k
@ rs @ ,o<s deh g kdrs rj eqykalkBh rsp otu @ rs @ ,o<s g kdy-

32

x-26

XkzgkaP;k fLFkrhps QG
yXu QG

rqepk yXuirh o`"kHk vkgs- yXuirhpk Lokeh 'kq vkgs- t rqeP;k if=dr vR;ar ykHkdkjd
Lo:ikr vkgs f=d.k vkf.k du ;k n?kkapkgh Lokeh vlY;kus 'kuh ;x&dkjd vlk Xkzg
if=dr Bjr- f'kok; rqeP;klkBh ykHk ns.kkjk Xkzg Bjsy;k o`"kHk yXuirhr tUe >kY;kP;k lHkkX;keqGs pkaxY;k LoHkkokps] uez ok.khps] lH; orZukps vkf.k
nkf{k.;kP;k o`Rrhcjcj ,d pkaxyh O;Drh vlky- dq'ky vkf.k esgurh vlky] T;keqGs vkjkenk;h
x"Vh vkf.k lq[kl;h feGoky- rqeP;k vf/kdkjkph ;X; tk.kho vlsy- rqeP;k rRokapk dV~Vji.ks
iqjLdkj djky- fo'okl] fopkj vkf.k er ;kaP;k'kh [kachji.ks fpdVwu jkgky] R;keqGs dkgh yd
rqEgkyk gV~Vh letrhy- vorhHkorhP;k ydka'kh vkf.k laxk'kh e/kqji.ks vkf.k leatli.ks leUo;
lk/kky- vR;ar seG vkf.k lkekftd -f"Vdukps vlky- f'kok; fe=kalkBh vkf.k ikgq.;klkBh
rqeP;k eukr vknjkph Hkkouk vlsy- R;kaP;k eujatukr [kjs lq[k miHkxky- /kked o`Rrhps vlwu
f'k{kdka'kh] xq:'kh vR;ar vknjkus okxky- laxhr vkf.k dyseqGs 'kalk feGoky ;kiSdh d.kR;kgh
,dk {ks=kr kfo.; feGoky-

jkkhe/;s vlysY;k XkzgkaP;k fLFkfrps QG


joh

rqeP;k if=dr lw;Z gk ddZ jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- rqEgh fouez O;Drh vkgkr i.k dnkfpr
rqeP;k vkckckaiklwu vkf.k ukrsokdkaiklwu foHkDr Ogky- lUu O;fDreRokps vlky- hMke/;s
osG ?kkyoky- fe= vkf.k vG[khP;k ydkaP;k orZqGkr vR;ar ydf; cuky- tjh rqEgh HkVD;k
o`Rrhps vlyk rjh O;olk;kP;k vkf.k mRiUukP;k ckcrhr HkkX;oku vkgkr- vk;q";kP;k dkgh
dkGknjE;ku dnkfpr okrkpk fodkj llkok ykxsy- R;klkBh frca/kkRed mik; ;tkos ykxrhy-

cq/k

rqeP;k if=dr cq/k gk feFkwu jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- r rqEgkyk v"ViSyw vlk cqf)eku cuor]
t usgehp cqf)eRrsP;k vH;klkr vkf.k ltZu'khy dkekr O;Xkz vlr- vusd fe= eSf=.kh vkf.k
vG[kh vlrhy- tjh R;krhy dkghp vls vlrhy ts 'ksoVi;Zr lkFk ns.kkjs vlrhy- vusd
laLFkk vkf.k fof'k"V O;Drh cjcj ckrehnkj fdaok lans'kd Eg.kwu dke djky f'kok; rqeps dkgh
fy[kk.k dnkfpr fu;rdkfydr fl)gh gy- O;olk;klkBh vusd okl djkos ykxrhy f'kok;
lrr tkxsrgh cny djkok ykxsy- tjh brj ek/;ekus vkuan miHkxky i.k nq%[kkph ckc Eg.kts
vkph eerk ek= miHkxw 'kd.kkj ukgh-

kq

rqeP;k if=dr 'kq gk es"k jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- pa gk lsDlVky e/;s fdaok xq: lsDlVky
e/;s fdaok Vku Lo:ikr vlys rj fLFkrh pkaxyh ulsy- dnkfpr rqeps eu vfLFkj cuosy
f'kok; O;kdqGrk tk.kosy- mxkpp HkVdky rlsp dnkfpr okV x"VhP;k vkgkjh tky- rqeps
dVqafcd thou dnkfpr 'kkarhps ulsy f'kok; rqepk vkuangh dnkfpr deh deh gr tkyrjhgh tj ,drj pakpk fdaok xq:pk 'kqkoj Hkko vlyk rj ex pkaxY;klkfB ifjfLFkrh lq/kk:
'kdy- O;kikjakrwu laiRrh feyoky f'kok; vkjkenk;h thou txky-

32

x-26

eaxG

rqeP;k if=dr eaxG gk dU;k jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- okjlk gDdkiklwu feG.kk;k ykHkklkBh
rqEgh HkkX;oku vkgkr- rqEgh dkghls vgadkjh] t'khY;k LoHkkokps vlwu gV~Vh o`Rrhps vlkytj cq/k gk vuqdwy vlsy rj rqEgh vR;ar cqf)eku R;sd x"Vhps iw.kZ vkdyu dj.kkjs thoukP;k
fn'ksr O;ogkjh vR;ar mRlkgh vlwu Qyu{ke dke dj.;kr usgehp f;k'khy jgky- tj rqepk
yXuirh dqaHk fdaok ehu vlrhy rj oSokfgd tMhnkjkps vkjX; rqeP;k fparsps dkj.k cuw 'kdy-

xq:

rqeP;k if=dr] xq: gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh vR;ar HkkX;kph fLFkrh vkgs- gk rqEgkyk
eB~;k eukpk vkf.k ijidkjh cuor- mPp egRokdka{kh vlrhy- rqEgh vfHkekuh /kkMlh vkf.k
d"VkGw vlky( oDr`Rokps rqEgh ojnku feGoys vkgs- lUekukeqGs lek/kku feGo.;kph bPNk vlsyLor%ph xrh pkaxY;k ekxkZus ?kMowu vk.k.;klkBh lrr pkaxY;k fLFkrhpk fuekZ.k djky- rqeP;k
'kaluh; R;keqGs oSHko vkf.k lUeku feGoky- HkkoaMs] tMhnkj vkf.k eqys ;kaP;kdMwu vkuan
miHkxky-

kuh

rqeP;k if=dr 'kuh flag jkf'kfpUgkr vkgs- tj lw;Z vuqdwy ulyk rj jx] la?k"kZ oSokfgd
tMhnkj] eqys vkf.k ukrsokd ;kaP;keqGs dnkfpr mn~Hkok.kk;k vusd vMp.khauk raM |kos ykxsyrqeps udj fdaok lgdkjh 'k=w cuwu =kl nsrhy- seG vkf.k lgu'khy vlyk rjh fu.kkZ;d le;
'kwj vkf.k /kkMlh cuw 'kd.kkj ukgh- eqjxG.ks] MG;kaps fodkj grhy- dnkfpr okjaokj g.kkjs
HkkaM.ks f'kok; nh?kZdkyhu dVZdpsjhps gsyikVs ekjkos ykx.;kph 'kD;rk vkgs-

pa

rqeP;k if=d pa /kuw jk'khr fLFkr vkgs- Eg.kwu rqeph tUejkl fdaok pa yXu /kuw vkgs- iqfYyax]
rkiV] Qynk;h vkf.k vk/;kfRedrsP;k fo#) vlysys lkekU; jkf'kfpUg rqeP;k eukoj vkf.k brj
oSf'k"V~;kaoj fu;a=.k Bsors- dkgh ek.kkr jk'khpk Lokeh xq:gh Bsor/kuw jk'khfpUgkrhy pa oS;fDrd thoukr vusd cny ?kMor] vf/kd d#u pkaxY;klkBhp- tjh
ofMyiktr laiRrhpk dkgh uk'k g.;kl r dkj.khHkwr Bjyk rjh- Lor%ps foiqy ek.kkr vlysys
mRiUu ek= rqeP;kdMs vlsy- rsgh vxnh vYidkGkP;k vkrp rqeP;kdMs ;sy- mrkohG vkf.k
t'khys vlky i.k rjhgh vR;ar seG vkf.k {kek'khy vlky- nwjLFk fBdk.kpk okl djkyfdacgquk ijns'kkpkp- vla[; fe= tMky- mnkRr egRokdka{kk vlrhy- lnSo vk'kkoknh jgky
f'kok; rqeP;k lgdk;kar lUekuuh; vlky- d.kR;kgh nq%[kkf'kok; ,d okgh thou miHkxkyvuey ekyeRrk vkf.k vusd fderh kIrh feGoky-

jkgw

rqeP;k if=dr jkgw ddZ jk'khr vkgs- gh vuqdwy fLFkrh vlsy tj yXuirh rwG fdaok ehu vlsyi.k rqeP;k yXuirh dqaHk vlsy rj rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;klkBh fparsps dkj.k cusy- pa
vuqdwy vlsy fdaok tj xq: fdaok 'kqkps ikBcG vlsy rj rqeph vkFkd ifjfLFkrh vR;ar
lq/kkjsy- nwjP;k fBdk.kkgwu fdaok ijns'kh ek/;ekrwu mRre ykHk gy- vik;dkjd Xkzgak'kh

33

x-26

tqGysyk fdaok R;kaP;k Hkkok[kkyh vlyk rj ek= fofo/k dkj.kkaeqGs mn~~HkoysY;k vla[; dkj.kkuk
raM |kos ykxsy-

drw

rqeP;k if=dr drw edj jk'khr vkgs- tj rqepk yXuirh rwG fdaok ehu e/;s vlyk rj gh
ifjfLFkrh vR;ar vuqdwy vkgs- i.k rqepk yXuirh tj edj vlsy rj rqeP;k tMhnkjkps vkjX;
fparsps dkj.k cusy- 'kuh vuqdwy vlsy fdaok Xkq: vFkok 'kqkpk drwoj Hkko vlsy rj rqeph
vkFkd ifjfLFkrh vR;ar lq/kkjsy f'kok; nwjps fBdk.k vkf.k ijns'k ;k ek/;ekrwu mRre ykHk
gy- eaxGk'kh tqGysyk vlsy rj jktokM~;klkj[kh bekjr vlsy- tj lw;Z vkf.k pa drwP;k
toG vlrhy xqarkxqarhps fodkjkauh =Lr Ogky fdaok fofo/k dkjP;k dkj.kkaeqGs mn~Hko.kk;k cG
vnp.khauk lkejs tkos ykxsy-

ba

rqepk if=dr ;qjsul rwG jk'khr vkgs- jfld eukps vlky- fopkj vkf.k rh ;k e/;s ;X;
larqyu jk[k.;kph rqeP;kr foy{k.k {kerk vkgs- ydkauk rqeP;kdMs pqacdkek.ks vkd"kr dj.;kr
leFkZ vlky- vxnh pVdu ,d= cka/kys tky- ukrs tikl.;krhy rqepk jl yodjp deh g
'kdy- uohu ukrs cuo.;kr jl ?;ky- ?kjkckgsjpk fo'okr et djky- i.k rjhgh] tj ?kjh
vlky rj R;k Eg.khek.ks okxky- nw:u Maxj lktjs Eg.kts ?kjklejhy xor okGysys okVsy fu
'kstk;kps xor fgjosxkj-

o#.k

rqeP;k if=dr usiP;wu o`f'pd jk'khr vkgs- tj usiP;wu xq: fdaok 'kq ;kaP;k'kh la;xkr vlsy
fdaok R;kaP;k Hkkok[kkyh vlyk rj] rqeP;kdMs Hkkfdr orZo.;kph th {kerk vkgs] fryk vf/kd
egRo fnys tky- tj usiP;wu vik;dkjd Xkzgkauh os<ysyk vlsy rj ex tjh rqEgh mn/kV vlyk
rjh brjkaP;k Kkusa;kauk lq[k ns.kkjh cktw ek= rhoz vlsy- riV LoHkkokps vkf.k eRljh cusy-

rqeP;k if=dr IywV dU;k jk'khr vkgs- gk rqEgkyk lMikrG cuor i.k R;kp cjcj R;kyk
fujxh vkf.k lqanjgh Bsor- tj cq/k vuqdwy vlyk fdaok tj xq: fdaok 'kq IyqV'kh la;xkr
vLkrhy R;kP;koj Hkko Vkdr vlrhy rj rs rqEgkyk Lo- egRokpk mUur -f"Vdu nsrhy- i.k
tj eaxG fdaok 'kuh pduh fLFkrhr vlrhy fdaok IyqV'kh tqGysys vlrhy rj xqaMfxjhph
o`Rrh kIr d:u v'kk O;Drhauk nq[koky T;k rqeP;k erka'kh fdaok -f"Vduk'kh vlgerh n'kZor-

34

x-26

Hkko QG
yXuirh

if=dr yXu LFkkukpk Lokeh yXu LFkkukrp vkgs- fkok; ftoukP;k R;sd {ks=kpk r vf/kdkjh
vlr- yXuLFkkukP;k o R;k LFkkudkP;k dkjdRRokP;k Vhus pkaxyh ifjfLFkrh vlY;kus rqEgkyk
ikd okrkoj.kkph kIrh rj gyp fkok; rqEgh rqeP;k leo;Ld O;DrhP;k ,d iky iq<s
ety ekjky- rqeps O;Drh eRo vkdkZd vlsy fkok; LoHkkor% rqEgh fot;h vuqdj.kkps o
f;kkhy LoHkkokps ekyd vkgkr- ftoukP;k loZ {ks=kr iqjsiwj ;oLoh B:u pkaxY;k ntkZP;k
LFkkukpk miHkx ?;ky- jxkpk kHkkZo g.;kph kD;rk ulY;kus vkkkoknh o nh?kkZ;w vk;w;kps
iqjLdrZs@ekyd Bjky- rqepk fe=ifjokj rlsp dqVqac&ifjokj eBk vlsy fkok; rqEgkyk R;kapk
lgokl feGsy- dVqachd lq[kkyk vuqdwy Xkzg;x vkgsr- rqEgh /kked@enrkhj O;DrheRokps /kuh
vkgkr- }sk o eRlj rqeP;k eukykgh fko.kkj ukgh vkk rqeP;k ln~xq.kh LoHkkokph lektkr okgok
gy-

f}rh; Hkko

rqeP;k if=dr nqljk Lokeh nql;k ?kjkrp vkgs- ts /kuLFkku EgVys tkrs- /ku;xkP;k Vhus
HkkX;oku Bjsy- fkok; ifjokj ukrsokd] fk{k.k] eujatu] [kk.k&fi.ks] Lo/ku oxSjs pkaxY;k
vlrhy- tMhnkjkP;k LokLF;k o vkFkd ik;k etcwrhlkBh lq)k gk ;x Qk;nskhj vkgs- tj
yXuLokeh lq)k fdaok uSlxd kqHk Xkzg lq)k ;x ?kMowu vk.kr vlsy rj Qk;nskhj ifj.kkekr
fufprrk vk.ksy- tj vls ulsy rj kekf.kdi.ks /kulap; ?kMowu vk.kr- kuh&drwpk ;x
?kMrk feGdrh c)y kkorh deh nsrp fkok; ?kjkrY;k ek.klkacjcj HkkaM.ks o xSjletwrhauk
vkea=.k nsr- jkgq o eaxGkpk ;x vlrk R;k laca/kkP;k kjhj & vo;okyk /kdk vlr-

r`rh; Hkko

rqeP;k if=dr frljk Lokeh vkBO;k ?kjkr iMyk vkgs- T;kyk vk;q;kps LFkku lac/krkr- flag
yXukr frljk Lokeh vkBO;k ?kjkr cyoku vlr vkf.k tj dU;k@ehu yXu vlsy rj Lojkkhr
vlr- ijarq rqeps yXu brj vlrk vkBok Lokeh kqHkkkqHk voLFksr ulrk rqeP;k NV~;k HkkoaMkP;k
LokLF; o lqyHkrs c)y fpark fuekZ.k djrkr- fkok; vi?kkr o vuis{khr ?kVukapk dYyG
ektorkr- kqHk Xkzgkapk ;x vlrk ifjfLFkrh lq/kkjrs- vkBO;k ?kjkrY;k frl;k LokehP;k
vLrhRokeqGs O;Drh e/;s vlkekU; vkOgku fLodk:u /kMkMh ekj.;kph xq.koRrk fuekZ.k grs-

prqFkZ Hkko

rqeP;k if=dr pF;k Lokeh r`rh; LFkkukr vkgs- T;kyk foe LFkku Eg.krkr- gh vuqdwy fLFkrh
ukgh- pakP;k vkqHk fLFkrhr vkyk ekulhd] kkjhfjd l[; deh ykHksy- pF;k LFkkukpk Lokeh
kqHk ;xkr vlsy rj fdaok pF;k LFkkukpk kqHk Xkzgkakh ;x ?kMr vlY;kl pkaxys Qyhr feGrsHkkoaMkdMwu vko;d enr] lgdk;Z] lq[k feGsy- NV~;k ;k=k iklwu lq[k feGsy- rqeps dk;Z {ks=
nG.k&oG.k] fosrk] i;ZVu ;k {ks=kkh tqGsy- vkqHk XkzgkaP;k ;xkr Qyk ckcr vfufprrk ;srs-

iape Hkko

rqeP;k if=dr ikpok Lokeh nqlkk LFkkukr clyk vkgs T;kyk /kuLFkku Eg.krkr- T;kuqlkj
/ku;xk ek.ks rqEgh vkFkd V~;k HkkX;oku Bjky- vFkZ] dqVqac] fk{k.k] Lokoj/ku] [kk.ks&fi.ks]

34

x-26

eujatu ;k ckcrhr R;kaps iM~lkn rqEgkyk igk;yk feGrhy- nqljk Lokeh ikpO;k ?kjkr iMyk
vlrkuk ksvj cktkjkP;k Vhus Qk;nskhj vFkkZtu d:u ?;ky] mRre eujatu ?kMsy- uSlxd
vkqHk Xkzg kaP;k Vhus Qykr vfufpr cny laHkorkr- ijarw kqHk Xkzgkaps ikBcG] o ikpO;k
LFkkukpk ntkZ pkaxyk vlY;kl R;k laca/khP;k ykHkkr pkaxys ifj.kke ?kMrhy- dU;k yXukr ikpok
Lokeh] kfu mPp vlr Eg.kwu pkaxys vuqHko igk;yk feGrkr-

kBh Hkko

lgkok Lokeh yXuLFkkukr Eg.ktsp ruwLFkkukr iMyk vlrk ddZ yXu vlrk mPp xq: lgkok
ekyd Eg.kwu o uook ekyd Eg.kwu lq)k kqHk Qynk;d Bjr- pkaxys LokLF; o ntZsnkj drZwRo
?kMwu ;su HkkX; QGQGrs- o`kHk] o`fpd yXu vlrkuk lgkok Lokeh Lojkkhr vlY;keqGs jxk
iklwu ewDrh feGrs- k=waiklwu uqdlku ?kMr ukgh- fkok; Li/kkZRed ifj{kkar ;k feGrs- flagyXu
vlrk lgkok Lokeh lkrO;kpk lq)k dkjdRo xktor vlY;kus ukrsokdkakh HkkaM.k&raVs d:u
?;ky- esk] rwG yXukr lgkok Lokeh frl;k ?kjkpk lq)k ekyd vlY;kus cnyrk LoHkko o
HkVdi.kk nsy- feFkwu] /kuw yXukr lgkok Lokeh vdjkO;k Lokeh lkj[kk tkLr okxr Eg.kwu
rqEgkyk osxosxG;k xVharwu iqjslk ykHk ?kMwu fe= ifjokj] ukrsokd ;kapk lq[kn lgokl ?kMor-

lIre Hkko

lkrok Lokeh ikpO;k LFkkukr vkgs t iwoZ iw.;kpk laca/k nk[kor- cjcj vkFkd myk<kyhpk
laca/k lq)k nkZor- lkros LFkku kqHk ;xkr vlrk eB~;k tokcnk;k Lohdk:u Lor%P;k cGkoj
O;olk; mHkk:u R;kr HkjHkjkV d:u nsr- se laxkrwu fookg g.;kl ikd euPNk nk[korsedj] o`fpd yXukr lkrok Lokeh iapekr mPp vlY;kus tMhnkj lq[koLrw ?kjk.;krwu ;srs- seG
o leatl tMhnkj o eqykapk ykHk ?kMr- lkrok Lokeh kqHk ;xkr o kqkakh ;x djrk vlrk
Qy fufpr feGrs-

vBe Hkko

vkBok Lokeh prwFkZ LFkkukr iwy] jLrk vykaMrkuk fdaok ik.kFkGk iklwu n{krk ?;k;yk lqporvi?kkrh o vdLehr e`R;wpk gk nkZd vlr- esk yXukr vkBok eaxG loZrijh vkwHk vlrxq:] kq kqHk ;x ifjfLFkrhr lq/kkj vk.krkr- cq/k kqHk ;xkr vlrkuk kR;f{kd fk{k.kkr jl o
;k nsr pakpk vU; vkwHk Xkzgkakh ;x ?kMr vlrk vkyk =kl nk;d Bjr-

uoe Hkko

uoesk prwFkkZr vlrk da ;x ?kMowu ;xdkjd cur- rqEgh f;kkhy o HkkX;oku vlrkkR;f{kd fk{k.kkr jl o ;k feGrs- pFks LFkku ykHk nkZors Eg.kwu ijnskh ykHk ?kMrkr- kq
kqHk ;xkr diM~;kP;k o lto.kwdhP;k O;olk;krwu ykHk ?kMor- dqaHk o flag yXukr uoesk
prwFkZsk vlY;kus iap egkiq: ;xkuqlkj lq[koLrwi.kk o HkjHkjkV vk.kr- eaxG] cq/k] kq] kfu]
;krwu ykHk ?kMor-

nke Hkko

nkesk prwFkZ LFkkukr iMyk vlrk vfrk; vuqdwyrk fuekZ.k grs- nkesk mPphpk o Lojkkhr
vkh vuqdwyrk O;kolk;hd V~;k HkjHkjkVhpk ;x vk.krs- prwFkZsk o nkesk kqHk ;xkr vlrk
Lor%P;k {ks=kr ;k ekulUeku feGowu nsrs joh;x lU;kP;k O;kikjkr ;k nsr- pa;x pkanhP;k
O;kikjkr mUurh djr- cq/k ;xkr kS{kf.kd {ks=kkh O;olk; d:u nsr- kq ;wrh dkiM o

35

x-26

lto.kwdhP;k O;olk;kr HkjHkjkVhps] ykHkkps {k.k nsr- /kuw yXukr ngkok Lokeh] r`rh;sk vlY;kus
xq: kqHk ;wrh peZ o eL;O;ol;kr ;k nsr-

,dknke Hkko

vdjkok Lokeh ruw LFkkukr vlrk esk yXukr vdjkok Lokeh nkesk vlY;kus yXuLFkku fucZG
vlrk tj yXusk kqHk ;xkr vlrk O;olkf;d] vkFkd ntkZ mapko.;kl kqHk Qynk;h Bjr
ukgh- vdjkO;k Lokehkh kuhph ;wrh vlrk ck/kd ;xkus vusd vMp.kh vk.kor- yXusk
vdjkO;k LFkkukr vlrk /ku;x dkjd B:u lq[koLrwi.kk vk.kr- o`kHk] ddZ yXukr ;kph phrh
;srs- eBk fe= ifjokj] ukrsokdkakh pkaxys laca/k vlk vx nsr- esk] feFkwu] flag] rwG] edj] ehu
yXukr cnyrs] vdLekr ykHk;xdkjdrk vk.kr-

}knke Hkko

ckjkok Lokeh iape LFkkukr vlrkuk ckjkos ?kj iapeLFkkuk iklwu vkBos ;sr vlY;kus vkFkd
myk<kyh o larrh ;k ckcr kqHk Qys fuekZ.k djk;yk vuqdwy ulrs- xq:] yXusk kqHk ;x ?kMor
vlrk ifjfLFkrh ikd vlw kdrs- cq/k vkqHk XkzgkaP;k ;wrhr vlrk c/nhd fLFkrhr ?kV fuekZ.k
djr fdaok cq)hP;k frdwyrsckcr uqdlku nk;d vi?kkr ?kMowu vk.kr- kq kqHk ;xkr vlrk
dykRed Vhdu ok<owu dyk o dje.kwd ;k {ks=kdMwu bV ykHk ?kMowu nsr- nh?kZ se
laxkpk ykHk ?kMor- o`kHk o o`fpd yXukr se fookg ?kMowu vk.kr-

Hkkoke/;s XkzgkaP;k fLFkrhps QG


joh

johP;k r`rh; LFkkukrY;k vLrhRokeqGs rqeps ,danjhr O;DrheRo [kachj o etcwr vlsy- rqEgh
fl)h feGok;y l{ke vkgkr- ikpO;k o uoO;k ?kjkP;k Lokehph kqHkkkqHk voLFksr rqEgh HkkX;oku
o ukhcoku Bjky- fn?kZ o xaHkhj vktkjkapk rqEgkyk vk;w;kr dOgkrjh lkeuk djko ykxsyfy[kk.k o dyk dkY;kpk rqEgkyk vkoM vlsy- oMhykakh toGps ukrs vlsy rlsp ljdkjh
ekulUeku ykHkrhy- dqaHk o feFkwu yXukr joh cyoku o Lor%P;k ?kjkr vlrkuk Qynk;drk
ok<rs- flag yXukr fup Hkax ;xk uqlkj Jhearh o lqyHkrk ;srs- joh&eaxG pkaxY;k LFkkukpk eku
feGowu nsr- pa&joh ;x laosnukhy vk.kor-

cq/k

cq/k nql;k ?kjkr iMY;keqGs kS{kf.kd laLFksrQZs ykHk nk[kor- fy[kk.k] fopkjkaph nsok.k&?ksok.k
kCnkadu@la;tu ;k laca/kh vkoM o dyk mitr vlrs o R;krp ;k nkZor- pjkaiklwu o
Vdnkj xVhaiklwu Hk; nkZors- o`kHk o ddZ yXu vlY;kl HkkX;oku vlrkr- vkk yXukr
ljklj fopkj d:u vkFkd fu;tu d:u Qk;nskhj O;ogkj dj.;kph ln~ln foosd cq)h
tkrdkyk ykHkrs- ddZ@rwG@esk@edj jkkhpk cq/k okdpkrw;Z mRre nsr- joh&xq:&kq;k
cq/kkkh ;x ?kMr vlrk ,sOgku kuhkh laca/k vlrk ifjfLFkrh mRre nsr ijarq pa&johkh laca/k
vlrkuk toGP;k ek.klkakh tkrs fc?kMowu tkrd Lor%p Lor%pk k=w cuor- jfo&cq/k cq/kkfnR;
;x ?kMor- uSiw.; ;x ?kMowu vk.kwu vkoMhP;k {ks=kr mRdkZ ?kMowu vk.kr-

36

x-26

kq

yXuLFkkukr kq vlY;kl seGi.kk] lkylrk] lektdk;Z dj.;kph lcGrk] fo}kukapk lgokl


?ks.;kl l{kerk] eSnkuh [ksGkr ;kLohi.ks okVpky o mRlohi.kk bR;knh ln~xq.kkaph ok< grspdpdhr oLrqaph] ,skvkjkekph vkoM nkZors- dfork] ukVd] laxhr xk.ks o ukp ;kr uSiw.;rk
nkZors- ?kjxqrh thou lq[kh&lek/kkukus tx.;kl l{ke vkgkr- vko;d eku&lUeku feGow
kdky tj rqeps o`kHk] rwG o ehu yXu vlsy rj pkaxY;k ifjfLFkrh fuekZu dj.;kl ukhckph
lkFk nkZfors- dU;k yXukr kqkph vuqdwyrk deh tk.kors- vuqdwyrk feGo.;kl vkkosGh cq/k
Xkzgkph kqHkfLFkrh vko;d vlsy- kq&joh la;xkus MG;kaps vktkj grhy- kuhkh la;x gr
vlsy rj e;kZnk ckGxky- pakkh laca/kkr vlsy rj usgeh lq[k o vkuan miHkxky- jkgqP;k
;Xkkus gkojVo`Rrh ok<owu frdkj {kersr ?kV nkZor-

eaxG

dU;k yXu vlrk eaxG mPp vlY;kus o ddZ] /kuq] yXu vlrk Lojkkhpk eaxG ikpok eaxG kqHk
ykHknk;d vlr- ijarq ehu yXukr eaxG uhp vlY;kus iapeLFkku] iapesk kqHk ;xkr ulrk
Qynk;d Bjr ukgh- funku xq:] kqkapk ;x vko;d vlr- flag yXukr kR;f{kd fk{k.kkr
jl o ;k nkdor- vkBok Lokeh eaxGkkh laca/kkr vlrk ik.;k iklwu /kdk vlr- cq/k kqHk;x
vlrk T;frk kkL=kpk HkDrk cuor- vkqHk Xkzg ;xkr vi?kkr ?kMwu ;srkr-

xq:

xq: prqFkZ LFkkukr vlrk ikyd] oMhyiktr oLrqackcr rqEgh ukhcoku Bjky- Lor%P;k xkokr]
nskkr O;olkf;d mUurh d:u ?ks.;kl leFkZ vkgkr- kq) pkaxY;k pfj=kps o pkaxY;k fopkjkaps
rqEgh /kuh vkgkr- ;kckcr rqgkyk lektkrwu pkaxyk vHkhk; o ekulUeku feGsy- esk yXukr
pF;k ?kjkr xq: cyoku vlr- dU;k o /kuw yXukr Lox`gh vlr vkk osGh iap egkiq:k ;xk
uqlkj rqEgh kS{kf.kd O;kolkf;d HkjHkjkV d:u ?ksu vk;q;kr lq[k&lek/kku vk.kky- rwG
yXukr fk{k.kkr xq: [kaM vk.kr- kfu kqHkLFkkukr vlrk kqHk Qy feGrs-

kuh

kfuprwFkZ LFkkukr vlrk tj r mPphpk fdaok kqHk laca/kkr ulrk rj ?kj] tehu&tqeyk] ksrh]
ekydh gDd ;k laca/khP;k dVdVh fuekZ.k djr- kuh ngkO;k LFkkukyk laca/kkr vk.kr vlY;kus
ek.klkaph eu rqeP;k dMs oGok;yk rqEgh ;kLoh Ogky- pFkk Lokeh o eaxG pkaxY;k voLFksr
vlyk rj pkaxyk Bjr- ddZ yXukryk mPp kfu o rwG o o`fpd yXukryk Lojkkhryk kuh
iap&egkiq:k ;xkus kqHk Qynk;d Bjr- edj yXuklkBh kuh pkaxys Qy fuekZ.k djr ukgheaxG kqHk vlsy o brj kqHk Xkzgkaps ikBcG vlsy rj ifjfLFkrhr lq/kkj.kk ?kMrs-

pa

pa vVe LFkkukr vlrk] rwG yXukr mPphpk eaxG nh?kZ lq[kkps vk;w; nsr- /kuq yXukr
Lor%P;k jkkhryk pa lkj[ksp ifj.kke nsr- pa vV eskkkh laca/kkr vlrk if=dr brj kqHkkkqHk
;x ?kMr ulrk vi?kkr ?kMor o vk;q;kr ?kV vk.kr- esk yXukr eaxG kqHk ulrk fucZG pa
o drw ;x ?kMr vlsy rj kL=h;k ?kMor- jkgw ;xkr fokHk; nk[kor- kfu ;xkr mapko:u
iM.;kps Hk; tkLr vlrs-

jkgw

37

x-26

jkgw r`rh; ?kjkr fojkteku vlY;kus /kS;Z o fpdkVh vk.kr- ygku HkkokP;k lq[k o LokLFk laca/kh
pkaxyk ;x ukgh- oSpkfjd ikrGhoj xa/kG mMr- pa r`rh; LFkkukr vlsy rj vkyk kkjhfjd
o ekufld vktkj nsr- o`kHk o ddZ jkkhryk pa ifjfLFkrhr lq/kkj.kk nsy] vU;Fkk brj
jkkhryk pa dVdVh mRiUu djsy- kfu&eaxG &joh lkj[;k vkqHk Xkzgkaus V vlrkuk foksk
vxZyk ;xk uqlkj vk;q;kr HkjHkjkV d:u nsy- ijarw ygku HkkoaMkP;k vk;w;kyk /kdk ns
kdr- jkgw Lojkkhr vlrk fdaok xq:kh ;x ?kMor vlrk kqHk&ykHk laHkorkr- vkqHk XkzgkaP;k
jkkhr vi?kkr ?kMowu vk.krhy-

drw

uoeLFkkukr drw vlrk ehu yXukr fdaok uoeLFkku pkaxY;k fLFkrhr vlrk fdaok drw kqHk Xkzgkuh
;qDr vlrk ykHk ?kMowu vk.krs dU;k yXukr cq/k kqHk ulrk okV Qynk;h Bjrs tj rqEgh L=h
vlky o xq: kqHk ulsy rj larrh V~;k kqHk ulrs- pa cq/k kqHk vlrk mitr Kku vlrs- pa
o kBsk fucZy vlrk jx mRiUu djr- joh] xq: ;x /kkedi.kk ok<or- eaxG] kfu ;wrh
ukLrhdi.kk ok<owu /kekrj d:u ?ksr-

ba

;qjsul tj rqeP;k lgkO;k ?kjkr fLFkr vlsy rj rqEgkyk dkgh okV fLFkrh raM |kos ykxsyvikjaikfjd i)frus rqEgh rqeP;k k=qoj fot; kIr djky rqeps ukrsokd rqeP;kkh uhVi.ks u
okxY;keqGs rqeP;k eukyk Bsl ykxsy- rqeps laxlkFkh fdaok rqeP;k dkexkjkP;k osxosxG;k ekx.;k
eqGs rqEgkyk ek.kfld =kl Hkxkok ykxsy- R;kaP;k ekx.;kauk udkj fnY;keqGs rqEgkyk vLoLFkrk]
ek.kfld =kl o uqdlkukyk raM |kos ykxsy- tj ;qjsul P; cjcj lgt kqHk Xkzg LFkkukr vlsy
fdaok Vh vlsy rj rqEgh vkk fLFkrhr ;ky ftFks rqeps loZ u fe=RokP;k Vhus lqVrhy- i.k
tj vkqHk Xkzg LFkkukr vkY;kus ifjfLFkrh [kqi fc?kMsy vkf.k kpk ifj.kke rqeP;k eukoj o
kfjjkoj gy- ;qjsul tj dqaHk] feFkqu fdaok rqyk jkfkr fLFkr vlsy rj [kqi pkaxyk ifj.kke
Hkxky-

o#.k

lkrO;k ?kjkryk usiP;wu vkwHk Qynk;h Bjr- drZO;n{krspk vHkko vlY;kus O;ogkjhd vk;q;kr
=wVh mRiUu grkr- kq vkqHk] qj XkzgkaP;k ;wrhr vlrk lekt ?kkrd ukrslaca/kkus ;qDr gu
rqEgh lekt foj/kd curkr- vuSfrd okx.kwdh iklwu rqEgkyk Lor%P;k eukoj rkck ?;kok ykxsy
vU;Fkk tfMnkjkpk ?kkr g kdr- vkqHk XkzgkP;k ;qrh nqnZsoh o n;uh; ifjfLFkrh tUekyk
?kkyrkr-

IyqV iape LFkkukr vlY;keqGs vis{khr ?kVukauk vuis{khr mRrjs feGrhy- vuis{khr ?kVukauk raM
|kos ykxsy- iSkkaph myk<ky d:u ykHkkph vis{kk dyh vlrk uqdlku nk;d ?kVuk ?kMwu ;srkrikpok Lokeh] ikpos LFkku kqHk ;xkr vlrkuk okV Qys deh feGrhy o ifjfLFkrhr lq/kkj
grhy- rqEgh kqHk ;xkr dykRed xq.k mitr d:u R;k laca/kh iqjsls ;k laiknu djky- uSlxd
vkqHk Xkzgkapk ;x vlrk ioZr jg.kkP;k osGh mapko:u iM.;kph Hkhrh vlrs- kkjhfjd O;ar fdEok
kL= f;k ?kMw kdrs-

38

x-26

tUe u{k= QG
u{k= QG

vlkekU; cqf)eRrk vlsy- v'kh d.krhgh fparsph ckc ftP;kr osGsP;k vk/khp rqEgh fu"d"kkZ i;r
mMh ekj.;kph rqeph o`Rrh vlsy- oknfooknkr rqeP;kdMs ifjfLFkrhr rqEgh uers ?ks.kkj ukgh ex
rs ;X; vl fdaok v;X; ,dk cktwus ikfgys rj nql;kauk rqEgh vusd lYys |ky i.k Lor% ek=
R;kiklwu nwj vlkytjh rqEgh Lor%yk /kkMlh vlY;kps nk[kor vlky eqGkr ek= rqEgh rls ulky i.k fcdV
ifjfLFkrhyk /kkMlkus raM |ky- ,drj eukph r;kjh dj.;kr fdaok fu.kZ; ?ks.;kr nh?kZ dkG
?;ky ,o<sp uOgs rj vxnh NV~;k x"Vhcn~nygh fu.kZ; ?ks.;kiwo xa/kGwu tky ,dnk rqEgh
oknfooknkr iMykr fdaok rqEgkyk fpFkko.kh feGkyh dh ex d.krkgh fopkj u djrk fu.kZ;
?;ky vkf.k R;k fu.kZ;k'kh fpdVwu jgky- ex rs ;X; vl dh v;X; fdacgquk rqEgh fu.kZ;kr
iw.kZi.ks pqdhps vlykr rjh R;kr d.khgh cny vk.kw 'kd.kkj ukgh- dnkfpr dkgh yd rqEgkyk
gV~Vh vkf.k m)V letrhyfuLokFkZi.ks rqEgh nql;kalkBh [kwi dkgh djky i.k dnkfpr rso<kp rqEgh fuanspk fo"k; cukyvuG[kh O;DrhdMwu vf/kdkf/kd ykHk feGow 'kdky- d.kk'khgh 'kk'or ukrs fVdow 'kd.kkj ukghtj fof'k"V /kS;kZus kekf.kdi.ks dke dys rj thoukr vpqd LFkkuki;r igpky- fn[kkok dj.ks
vkoM.kkj ukgh- /kked lnkpkjh vlwu usa=hi.kkiklwu nwj jgky- vls d.krsgh dke dj.;kpk
fopkjgh dj.kkj ukgh] ts nql;kaP;k xrhr vMFkGk cuw 'kdyvR;ar /kked vlky- xfjckauk enr dj.;kl lnSo mRlqd vlky- vf/kdkf/kd osG iwtk vkf.k
/kked f;sr ?kkyoky- dnkfpr iqjk.kdkyhu oLrwpk laXkzg vlw 'kdky- dkO; ys[kukrgh jl
vlsy-

kkjhfjd jpuk

;k fLFkrhrhy drw rqEgkyk mPp LFkkukoj ?ksu tky- R;kpcjcj dVqafcd HkkaM.kkr vkf.k
xqarkxqarsgh ?ksu ;sy-

fk{kk

fuoMysys d.kR;kgh {ks=kr toGikl rqEgh >Gdky i.k fo'ks"kr% rqEgh MkWDVjh fdaok yfyr
dykP;k {ks=klkBh ;X; vlky- rqEgkyk lYyk fnyk tkr vkgs dh v'kk O;olk;kr tk udk
ftFks dkexkj vkf.k O;oLFkkid gs nql;kaoj voyacwu jkg.kkjs vlrhy- ekuoh Kkukyk vxE; vls
rRoKku vkf.k 'kkL= ;kaP;k vH;klkdMs rqEgh vkd"kys tky f'kok; ;k fo"k;kar pkaxysp
>Gdkygh- o;kP;k " o"kkZi;rpk dkG lRo ijh{kk ?ks.kkjk vkf.k pwd ?kMo.kkjk vlsy- R;kuarj
gGwgGw ;'kkph f'kMh p<.;kl lq:okr djky- o;kpk " rs o"kkZe/kyk dkG vR;ar pkaxyk
vlsy-

dVqafcd thou

fuoMysys d.kR;kgh {ks=kr toGikl rqEgh >Gdky i.k fo'ks"kr% rqEgh MkWDVjh fdaok yfyr

38

x-26

dykP;k {ks=klkBh ;X; vlky- rqEgkyk lYyk fnyk tkr vkgs dh v'kk O;olk;kr tk udk
ftFks dkexkj vkf.k O;oLFkkid gs nql;kaoj voyacwu jkg.kkjs vlrhy- ekuoh Kkukyk vxE; vls
rRoKku vkf.k 'kkL= ;kaP;k vH;klkdMs rqEgh vkd"kys tky f'kok; ;k fo"k;kar pkaxysp
>Gdkygh- o;kP;k " o"kkZi;rpk dkG lRo ijh{kk ?ks.kkjk vkf.k pwd ?kMo.kkjk vlsy- R;kuarj
gGwgGw ;'kkph f'kMh p<.;kl lq:okr djky- o;kpk " rs o"kkZe/kyk dkG vR;ar pkaxyk
vlsy-

vkjX;

ckgs:u rqEgh pkaxys fnlky i.k vkrwu ek= pkaxys ulky- okjaokj vls ikg.;kr vkys dh] fof'k"V
dkjpk vktkj fdaok oS|dh; fLFkrh Hkxkoh ykxsy- rjhgh vkjX;fo"k;d vf/kd fopkj dj.kkj
ukgh- 'olulac/kh vktkj vkf.k rRle vktkj g.;kph 'kd;rk vkgs- R;kpcjcj vik;dkjd Xkzg
pa fdaok 'kq ;kaP;koj Hkko Vkdr vlsy rj Nkrhlac/kh lalxZ] n;fodkj] eleh vktkj
g.;kph 'kd;rk vkgs- xaHkhj vktkji.k vlwugh rMhl U;ko;kP;k dkekr ekxsiq<s u fopkj djrk
mMh ?;ky- 'kjhjkP;k ekaMhP;k Hkkxkr leL;k mn~Hkow 'kdrs- vkjX;kph dkGth ?ksryhp ikfgts
dkj.k laf/kokrkpk =kl tk.kow 'kdr-

joh && iq; && pj.k && 2

rqeps O;fDreRo vxnh uezrkiw.kZ vlsy] i.k rqeph rh ek= p;ki;krhy vlarqyukeqGs
fc?kM.;kph 'kD;rk vkgs- eknd inkFkZ vkf.k O;lukP;k ?kVdkiklwu nwj jkg.ksp rqeP;klkBh
fgrkog vkgs- tj yXuirh ek/; u{k=kr iMyk rj rqepk tUe lkekU; dqVqackr gy- i.k rqeP;k
oMhykaph fLFkrh lq/kkjsy R;keqGs rqEgh ekQd lq[k vkf.k vkjke miHkxky-

cq/k && iquoZlw && pj.k && 1

'kkldh; udjh feG.;kph 'kD;rk vkgs fo'ks"kr% fg'ksc rikluhl vdkaVaV~ f'kok; rqeP;k
dk;Z{ks=kr xrh djky- rqeP;k lgHkkxkus oSHko vkf.k fl)h feGoky i.k rh rqeP;klkBh r'kh
vlek/kkudkjd vlsy- dyk vkf.k 'kkL= ;kaP;k fofo/k {ks=kr d'kY; kIr djky- seG iRuh
vkf.k oSHko ykHksy- eB~;kaPkk vknj djky f'kok; vkuanh jgk;yk [kwi vkoMsy

kq && e`xfkjk && pj.k && 2

fL=;kaP;k lgoklkr rqEgkyk vR;ar lq[k ykHksy- Fkj eukps vlwu R;sdkyk vkikiY;k ifjus enr
dj.;kl r;kj vlrk- pkaxys kkjhfjd vkf.k ekufld vkjX; miHkxky- [kwi vkRelarqV u grk
jkg.kheku LoPN Bso.;kpk vkf.k vkjX;kpk ekxkZpk vkjX;kl fgrkog djky-

eaxG && gLr && pj.k && 2

leqk'kh lacf/kr O;olk;kr vl.;kph 'kD;rk vkgs- dnkfpr rqEgh usOghe/;s Hkr Ogky fdaok
tgktkP;k O;kikjkr vlky- eqyxh dnkfpr fQftf'k;u fdaok ltZu vlw 'kdy- dnkfpr ,d
mRre [kktxh lssVjhgh cuky- tj rqEgh eqyxh vlky rj ekfld ikGhpk =kl llkok
ykx.;kph 'kD;rk vkgs- vkf.k tj rqEgh eqyxk vlky rj xaHkhj eqGO;k/k fdaok ey}kjkP;k cktwyk
pqjpwj gy-

xq: && iwoZ QkYxquh && pj.k && 2

tj cq/kkcjcj foHkkxysyk vlsy rj rqEgh ofdyhpk O;olk; dj.kkjs cuky- tj eaxG ;sFks tqGyk

39

x-26

rj 'kklukr O;oLFkkid Eg.kwu mPp LFkku kIr djky- vusd O;DrhadMs rqeps y{k vlsy- rqEgh
vR;ar eokG ok.khps vlky] ifj.kkeh lokdMwu ilarh feGork-

kuh && mRrj QkYxquh && pj.k && 1

tj yXuirh ;k ?kjkr iMyk pa vkf.k jkgw tj mRrj Hkkinkr fLFkr vlrhy eaxG vkf.k drw
gLrkr vlrhy rj rqeP;k tUekvk/kh rqeP;k vkps vkjX; dnkfpr pakxys ulkos- rqEgkyk
dnkfpr QDr ,d Hkk vlkok- oj mYys[k dysY;k la;xkcjcj tj 'kq jfg.kh u{k=kr fLFkr
vlsy rj rqepk Hkk ijns'kkr LFkk;h gu R;kP;k dMwu tso<h djrk ;sy rso<h enr r
rqEgkyk djsy-

pa && iwoZ vkkk<+ && pj.k && 3

rqeP;k ygkui.kh ekekP;k vkjX;kr dkgh vMp.kh mn~Hkow 'kdrhy- lqorZukps vkf.k founcqn~/khps
vlky- 'kkar vkf.k laFk eukps vlky- o;kP;k o"kkZi;r rqeP;kdMs vfr'k; iSlk vlsy R;kuarj
vla[; vuisf{kr [kpkZeqGs oSHkokP;k eB~;k Hkkxkyk f[kG clsy- mrkjo;klkBh iS'kkpk lkBk d:u
Bsoyk ikfgts-

jkgw && vyskk && pj.k && 3

rqeph e/;e maph vlkoh- okV vkf.k vuhfreku fe=kiklwu vkf.k fL=;kaiklwu ykacp jkg.ks
fgrkog vkgs- laiRrh vkf.k Jhearh ;kauk rqEgh cslqekj egRo nsrk f'kok; rqeP;kdMs ts vxnjp
vkgs rs vk.k[kh feGo.;kph rhoz bPNk usgehp rqeP;kr vlrs- rqeP;kdMs ts dkgh vkgs rs rqeP;k
f;tukr okV.;krp [kjs lq[k vkgs tls rqeph ck;d vkf.k eqykar okV.ks+tj jkgw ;k ?kjkr ,dVkp vlsy rj rqeP;k dqVqackr dkgh erHksn g.;kph 'kD;rk vkgs- f'kok;
v'kh ifjfLFkrh fuek.k g 'kdrs dh rqEgkyk Lor%ps ?kjgh dnkfpr lMkos ykxsy-

drw && /kfuBk && pj.k && 1

/kked o`Rrhps vlky- HkkoaMk'kh rqeps erHksn vlw 'kdrhy- gs erHksn dnkfpr ekyeRrk fdaok
tfeuh'kh lacf/kr vlw 'kdrhy- tj ykHkdkjd la;x >kyk rj v'kk erHksnkarwu Qk;nk g
'kdy-

40

You might also like