Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 47

vodgM+k p

yXu
yXuirh
jkkh
jkkh Lokeh
u{k=
u{k= Lokeh
pj.k
frFkh
ik;k
lw;Z fl)kar ;x
dj.k
o.kZ
rRo
o;
;uh
x.k
ukM+h
ukM+h in
fogx
Fke v{kj
lw;Z jkkh
MsdkusV

x-28

tUefrFkh%
tUe osG%
tUe LFkG%

28 January 1980 Monday

Latitude:

3.45N Longitude: 8.48E


,u lh ykfgjh 23:34:41

v;ukak%
LFkkfud osG%
lkEikfrd dkG%
LFkkfud osG laLdkj%
fr;Zd%

02:28 AM
Malabo, Eq. Guinea

02:03:12
10:29:7

-24:48
23.4

?kkr p
/kuw
eaxG
o`"kHk
kq
e`xfkj
eaxG
2

}knkh kqDy
rkack
ba
co
kw
i`Foh
prq"in
liZL=h-
nso
e/;
vkfn
fkDdkoy
os] o] dk] dh
dqaHk
1

jkkh
ekl
frFkh
fnol
u{k=
gj
yXu
;x
dj.k

dU;k
ekxZkh"kZ
5,10,15

Skfuokj
gLr
4

o`"kHk
lqdeZu
kdqfu

kqHk vkqHk fopkj


lHkkX; vad
kqHkkad
vkqHk vad
kqHk o"kZ
kqHk fnu
kqHk Xkzg
vkqHk Xkzg
fe= jkkh
kqHk yXu
kqHk /kkrw
kqHk jRu
kqHk osG
kqHk fnkk

1
4, 5, 6
3, 9
10,19,28,37,46

johokj] leokj] eaxGokj


joh] pa] eaxG
cq/k] kq
ddZ flag ehUk
dqaHk] o`"kHk] ddZ] dU;k
rkack
ewaxk
lw;Zn;kP;k uarj
nf{k.k

ST SHAKTHI KUMAR, M.Sc.,M.Phil - SINCE 1948 VARMA STUDIO, BANAGANAPALLI-518124


Generated by Horoscope Explorer (c) Public Software Library India Pvt Ltd - www.itbix.com

x-28

tUekP;k osGh Xkzgkph fLFkrh


Xkzg

jkkh

fMXkzh

u{k=

u{k= Lokeh in

yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#

/kuw
edj
edj
dqaHk
flag
flag
dU;k
o`"kHk
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k

14:00:34
13:41:45

vuqjk/kk
Jo.k
Jo.k
iwoZ HkkIkn
iwokZ
iwokZ
mRrjk
e`xfkj
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k

kfu
pa
pa
xq#
kq
kq
joh
eaxG
drw
eaxG
xq#
cq/k
eaxG

18:19:07
20:54:32
20:51:39
15:01:22
03:02:26
26:56:11
05:52:16
05:52:16
01:31:21
28:14:09
28:11:39

4
2
3
1
3
1
2
2
2
4
4
4
2

fnkk

fLFkrh

ekx
ekx
ekx
oh
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
oh

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
ewyf=d.k
&&
&&
&&
&&
&&

yXu dqaMyh
12

pa

11

kq drw

10

joh cq/k

eaxG xq# jkgw

yXu ba o#.k

kfu #

x-28

yXu
12

/ku

gjk
1

12

11

pa

11

kq drw

yXu joh
kq eaxG
xq# kfu ba

10

joh cq/k

yXu ba o#.
k

lgnj
1

yXu

eaxG

12

HkkX;
1

drw

pa

yXu eaxG
xq# pa drw

cq/k

10

jkgw

ba

kq

11

o#.k

10

joh

prqFkkk

joh cq/k #

11

xq#

cq/k pa jkgw
drw o#.k
#

kfu #

sDdku

eaxG xq#
jkgw

12

10

kq jkgw o#.
k

kfu

ba

kfu

x-28

larfr

lIrekak
12

kfu drw

pa ba

11

12

kq

thoulkFkh

uoekak
1

o#.k

kq

joh jkgw

11

cq/k

ba

10

10

yXu

eaxG

cq/k xq# o#.


k

joh

cq/k drw

o#.k

eaxG #

eaxG

yXu eaxG
drw

joh

11

pa #

vk o oMhy
1

pa

ba

joh xq#

}knkkak
12

10

xq#

yXu drw

kfu

11

thfodk
1

kfu

jkgw #

nkEkkak
12

xq#

10

kq

yXu

cq/k #

pa jkgw

ba

kq kfu
jkgw o#.k

x-28

okgu

"kMkkak
12

yXu #

12

xq#

10

cq/k kfu

joh jkgw drw


o#.k

joh kq
eaxG ba

pa

pa

xq# kfu

joh o#.k
#

11

o#.k

fk{kk
1

pa

10

prqoakkak
12

cq/k

ba

11

kq eaxG

jkgw drw

11

/kked o`Rrh

foakkak

LkIrfoakkak
12

yXu

yXu

cG
1

drw

kq

xq#

11

ba o#.k

10

10

xq# ba

kq eaxG
jkgw drw

joh pa

yXu

cq/k kfu

cq/k

eaxG

kfu jkgw

x-28

nqHkkZX;

f=akkak
12

yXu joh cq/k

kfu ba

11

yXu joh

11

kfu

10

xq#

10

xq# ba

dqky
2

kfu jkgw drw

yXu

11

o#.k

jkgw drw o#.


k #

cq/k

pa

dqky
1

yXu kfu

joh

11

cq/k

10

"kf"V vak
12

xq# #

kq eaxG

pa o#.k
#

v{kosnkak
kq eaxG

kq eaxG

jkgw drw

12

kqHk QG

[kosnkak
12

xq# ba

kq jkgw o#.
k

10

cq/k eaxG
drw

joh pa

ba

pa

x-28

Hkko
Hkko

Hkko vkjaHk

rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Hkko e/;
28:39:23

14:00:34

/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG

28:39:23
27:57:00
27:14:38
27:14:38
27:57:00
28:39:23
28:39:23
27:57:00
27:14:38
27:14:38
27:57:00

13:18:11
12:35:49
11:53:26
12:35:49
13:18:11
14:00:34
13:18:11
12:35:49
11:53:26
12:35:49
13:18:11

Hkko pfyr p
12

pa dqaMyh
3

12

pa

11

pa

11

kq drw

kq drw

10

joh cq/k

10

eaxG xq#
jkgw

yXu ba o#.
k

joh cq/k

kfu

eaxG xq#
jkgw

yXu ba o#.
k

kfu #

x-28

lw;Z lEcfU/kr miXkzg


miXkzg

Lokeh

jkkh

fMXkzh

u{k=

pj.k

/kwe
O;kfrikr
ifjosk
bapki
midrw
Hkwdai
mYdk
cznaM
/otk

eaxG
jkgw
pa
kq
drw

o`"kHk
dqaHk
flag
/kuw
o`fpd
es"k
o`"kHk
ddZ
rwG

27:01:45

e`xfkj
/kfu"Bk
ek?k
T;s"Bk
iwokZkk<+
vfouh
jfg.kh
vysk
Lokrh

02:58:15
02:58:15
27:01:45
13:41:45
03:41:45
13:41:45
20:21:45
10:21:45

3
1
4
1
2
2
2
2

okj vk/kkfjr miXkzg ikjkkj


miXkzg

jkkh

fMXkzh

Lokeh

u{k=

pj.k

dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh

rwG
o`fpd
edj
ehu
es"k
ddZ
dU;k
dU;k

18:58:38

kq
xq:
kuh
xq:
eaxG
pa
cq/k
cq/k

Lokrh
ewG
Jo.k
iwoZ HkkIkn
Hkj.kh
iq";
mRrjk
fp=k

00:36:60
13:11:05
01:25:21
20:37:55
14:11:36
00:08:00
28:39:47

1
1
4
3
4
2
2

okj vk/kkfjr miXkzg dkyhnkl


miXkzg

jkkh

fMXkzh

Lokeh

u{k=

pj.k

dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh

o`fpd
edj
ehu
es"k
ddZ
dU;k
rwG
dU;k

00:36:60

xq:
kuh
xq:
eaxG
pa
cq/k
kq
cq/k

ewG
Jo.k
iwoZ HkkIkn
Hkj.kh
iq";
mRrjk
Lokrh
fp=k

13:11:05
01:25:21
20:37:55
14:11:36
00:08:00
18:58:38
28:39:47

1
4
3
4
2
4
2

x-28

fHkUukVd oxZ
kuh

xq:

jkkh

Hkko

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o

o
-

o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
-

o
o
o

o
o

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

9 10 11 12

jkkh

II

III IV V

Hkko

VI VII VIII IX X XI XII

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
o

o
-

eaxG
1

Hkko

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o

o
o
o
o

dwG

eaxG
joh
kq
cq/k

10 11 12

II

III IV V

pa
yXu

o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
o
o

o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

dwG

10 11 12

II

III IV V

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

joh

jkkh

kfu
xq#

9 10 11 12

jkkh

II

III IV V

Hkko

VI VII VIII IX X XI XII

o
o
-

o
o
o
o

o
o
-

o
o
o

o
-

o
o
o
o
o
-

pa
yXu

o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
-

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

x-28

10

fHkUukVd oxZ
kq

cq/k

jkkh

Hkko

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
-

o
o
o
o

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

9 10 11 12

jkkh

II

III IV V

Hkko

VI VII VIII IX X XI XII

o
o
-

o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o

o
o

o
o
o
o
o

pa
1

Hkko

VI VII VIII IX X

XI XII

pa
yXu

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o

o
o

dwG

eaxG
joh
kq
cq/k

10 11 12

II

III IV V

pa
yXu

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
o
o

o
o
-

o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
o

o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
-

dwG

10 11 12

II

III IV V

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

yXu

jkkh

kfu
xq#

9 10 11 12

jkkh

II

III IV V

Hkko

VI VII VIII IX X XI XII

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
-

o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o
-

pa
yXu

o
o
o
o
o
o

o
o
o
-

o
o
o
o
o
o
-

o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
o
-

o
o
o
-

o
o
o
o

o
o
o
o
o
-

o
o
o
-

dwG

kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k

x-28

11

v"VdoxZ k/kuiwoZ
1

10

11

12

dwG

joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

5
4
2
4
3
5
2

3
5
5
5
4
5
1

4
4
5
8
5
7
3

4
5
4
2
3
4
6

4
5
2
3
5
2
3

5
2
4
6
6
4
2

5
5
2
4
4
2
4

3
6
4
4
8
5
4

3
2
2
6
2
7
4

4
4
3
2
4
4
6

4
3
1
4
6
2
3

4
4
5
6
6
5
1

48
49
39
54
56
52
39

dwG
jkgw
yXu

25
1
6

28
2
3

36
1
6

28 24
7 5
2 4

29
2
4

26
4
5

34
3
4

26
4
3

27
6
4

23
5
5

31
4
3

337
44
49

f=d.k k/kuP;k ipkr


joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

10

11

12

2
2
0
1
1
3
0

0
3
2
3
0
1
0

0
1
4
4
1
5
0

1
1
0
0
0
0
5

1
3
0
0
3
0
1

2
0
1
4
2
0
1

1
2
1
0
0
0
1

0
2
0
2
5
1
3

0
0
0
3
0
5
2

1
2
0
0
0
0
5

0
0
0
0
2
0
0

1
0
1
4
3
1
0

,dkf/kiR; k/kuP;k ipkr


joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh

10

11

12

0
0
0
2
0

2
3
0
1
0

1
0
0
5
0

0
0
0
0
5

0
0
3
0
1

1
4
2
0
1

0
0
0
0
1

0
1
4
0
3

0
0
0
4
2

0
0
0
0
5

0
0
2
0
0

0
1
1
3
0
0

k/; fiUM
fiaM

joh

pa

eaxG

cq/k

xq#

kq

kfu

Xkzg

38

89

15

35

78

73

jkkh

62

82

45

70

130

100

109

k/;

100

171

60

105

208

105

182

x-28

12

uSlxd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w

le
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
le
le

k=w
fe=
&&&&
le
k=w
fe=
le
fe=
fe=

fe=
le
le
&&&&
fe=
k=w
le
k=w
fe=

fe=
le
le
fe=
&&&&
le
le
fe=
le

k=w
le
fe=
le
le
&&&&
le
fe=
k=w

fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w

k=w
le
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w

k=w
le
fe=
fe=
le
k=w
k=w
k=w
&&&&

rkRdkfyd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
k=w
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=

k=w
&&&&
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=

fe=
fe=
&&&&
k=w
k=w
k=w
fe=
k=w
k=w

k=w
k=w
k=w
&&&&
k=w
fe=
fe=
k=w
k=w

k=w
k=w
k=w
k=w
&&&&
fe=
fe=
k=w
k=w

k=w
k=w
k=w
fe=
fe=
&&&&
k=w
fe=
k=w

k=w
k=w
fe=
fe=
fe=
k=w
&&&&
fe=
fe=

k=w
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
fe=
&&&&
k=w

fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
k=w
&&&&

iap/kk
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

&&&&
le
le
le
le

k=w
&&&&
ijefe=
ijek=w
ijek=w
le
le
k=w
fe=

le
ijefe=
&&&&
k=w
ijek=w
le
fe=
le
le

le
k=w
k=w
&&&&
le
le
fe=
ijek=w
le

le
k=w
k=w
le
&&&&
fe=
fe=
le
k=w

ijek=w
k=w
le
fe=
fe=
&&&&
k=w
ijefe=
ijek=w

le
ijek=w
le
ijefe=
ijefe=
ijek=w
&&&&
le
le

ijek=w
k=w
le
ijek=w
le
ijefe=
le
&&&&
ijek=w

le
fe=
le
le
k=w
ijek=w
le
ijek=w
&&&&

ijek=w
le
ijek=w
le

x-28

13

lqnkZu p
02/14/26/38/50/62/74/86/98/110

01/13/25/37/49/61/73/85/97/109 12/24/36/48/60/72/84/96/108/120

yXu ba o#.k

10

joh cq/
k

pa

kfu
#

12
11
12

kq drw

10

joh cq/k

yXu
ba o#.
k

11

kq
drw

eaxG xq#
jkgw

kfu #

11

kq drw

kfu #

pa

joh cq/k
eaxG xq#
jkgw 5

2
3

yXu ba o#.k

10
8

7
12

eaxG
xq# jkgw

9
4

pa
1

06/18/30/42/54/66/78/90/102

07/19/31/43/55/67/79/91/103

08/20/32/44/56/68/92/104

lqnkZu p e/;s eq.kq;kps Hkfo; yXukP;k O;frfjDr lw;Z o pakusi.k ikj[kyh tkrs- kP;k vuqlkj ,
dkp Vhus yXu] lw;Z vkf.k pakus Xkzgkaph fLFkrh kIr d: kdrskqHk vkqHk ?kVuk o R;kapk [kjk osG lqnkZu pk}kjs kIr d: kdr-

x-28

14

dkjd Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

fLFkj dkjd

lIrdkjd

v"Vdkjd

firk
cq)h
thoulkFkh
foe
/kulaink
ijek;w
ekrk
vfHkyk"kk
e{k

Kkfr
ekr`
vkekR;
Hkzkr`
iq=
dy=
vkRe
&&&&
&&&&

Kkrh
fir`
Hkzkr`
ekr`
iq=
dy=
vkRe
vekR;
&&&&

XkzgfLFkrh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

voLFkk 3

voLFkk 5

voLFkk 6

voLFkk 9

voLFkk 10

voLFkk 12

lqIr
LoIu
LoIu
LoIu
LoIu
LoIu
tkXkzr
lqIr
LoIu

;qok
dqekj
o`)
o`)
;qok
e`r
ckG
ckG
ckG

&&&&
&&&&
eqfnr
eqfnr
&&&&
&&&&
xor
eqfnr
{kqfnr

nq%f[kr
nhu
kkar
kkar
kkar
nhu
kHkhr
nq%f[kr
nhu

Hkhr
fody
g"kr
g"kr
g"kr
~kkar
nhIr
ihfM+r
ihfM+r

miosku
fuk
lHkkLFk
u`R;fyIlk
vkxeu
vkxe
u`R;fyIlk
drqd
lHkkLFk

uo rkjk p
tUe

laiRr

foir

{kse

R;fj

lk/kd

o/k

fe=

ijefe=

05

06

07

08

09

10

11

12

13

14
23

15
24

16
25

17
26

18
27

19
01

20
02

21
03

22
04

x-28

15

Xkzgla;x vFkok Vh
Xkzg

joh
60
SXT

yXu
joh

cq/k

kq

eaxG

xq#

kfu

pa

jkgw

drw

ba

o#.k

64

97

83

89
SQU

71
QNT

167

98

82

12

14

46
SSQ

37

143
BQT

149
QNC

131

227
SQQ

158

22

72
QNT

45
SSQ

106

33
SSX

147
QNC

153
QNC

135
SQQ

231

162

18

77

50

110

180
OPP

186

168

264

195

15

109

83

143
BQT

12

84

15

165

71
QNT

97

37

18

78

171

76

103

43
SSQ

96

27
SSX

153
QNC

58
SXT

85

25

69
QNT

249

155

181
OPP

121
TRN

180
OPP

86

112

52

94

68

128

27
SSX

33
SSX

cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ba

60
SXT

o#.k

Index of Words:
CNJ: Conjunction

TRN: Trine

SSQ: Semi Square

QNT: Quintile

OPP: Opposition

SXT: Sextile

QNC: Quincunx

BQT: Bi Quintile

SQU: Square

SQQ: Sesquiquadrate

SSX: Semi Sextile

Xkzg VhP;k fopkjklkBh 3 fMXkzh 20 fefuVpk Hkko {ks= ?ksryk vkgs-

ikjkkjh Vh
Xkzg

}kjk "V

Xkzg

joh

&&

kq

pa

&&

kfu

eaxG
cq/k
xq#

kq drw
&&
kq drw

}kjk "V
eaxG xq# jkgw
&&

jkgw

kq drw

drw

eaxG xq# jkgw

yXu

eaxG kfu pa

x-28

16

kuh lkM+s lkrh


kuh lkM+s lkrh

jkkh

osk

fuxZe

ewr

v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
v"Vekkfu

o`fpd
o`fpd
es"k
o`"kHk
o`"kHk
feFkqu
feFkqu
feFkqu
flag
flag
o`fpd
o`fpd
es"k
es"k
es"k
o`"kHk
o`"kHk
feFkqu
flag
flag
o`fpd
o`fpd
es"k
o`"kHk
o`"kHk
feFkqu
feFkqu
feFkqu
flag
o`fpd

17-12-1987
21-06-1990

20-03-1990
14-12-1990

18-04-1998
07-06-2000

06-06-2000
22-07-2002

09-01-2003
23-07-2002

07-04-2003
08-01-2003

08-04-2003
14-01-2005

05-09-2004
25-05-2005

01-11-2006
16-07-2007

10-01-2007
09-09-2009

27-01-2017
27-10-2017

20-06-2017
23-01-2020

03-06-2027
24-02-2028

19-10-2027
07-08-2029

06-10-2029
08-08-2029

16-04-2030
05-10-2029

17-04-2030
31-05-2032

30-05-2032
12-07-2034

28-08-2036
06-04-2039

22-10-2038
12-07-2039

08-12-2046
10-07-2049

06-03-2049
03-12-2049

07-04-2057
28-05-2059

27-05-2059
10-07-2061

14-02-2062
11-07-2061

06-03-2062
13-02-2062

07-03-2062
06-02-2064

23-08-2063
09-05-2064

13-10-2065
17-01-2076

03-02-2066
10-07-2076

Lo.kZ
yg
yg
yg
rkack
yg
Lo.kZ
jtr
Lo.kZ
rkack
jtr
Lo.kZ
jtr
Lo.kZ
jtr
jtr
yg
rkack
rkack
yg
yg
jtr
rkack
rkack
jtr
yg
jtr
jtr
Lo.kZ
Lo.kZ

x-28

17

kM~cy
joh

cq/k

kq

eaxG

xq:

kuh

pa

mPp cG
lIrox; cG

31.23
43.12

18.89
78.75

12.03
121.88

7.62
101.25

46.66
120.00

44.35
76.88

52.02
108.75

fnu&jkf= cG
dUkfn cG

0
15.00

15
15.00

0
60.00

30
60.00

30
60.00

0
30.00

30
60.00

sDdku cG
LFkku cG

0.00
89.35

15.00
142.64

15.00
208.91

0.00
198.87

0.00
256.66

0.00
151.23

15.00
265.77

fnx cG

9.40

38.56

56.99

57.01

30.34

23.66

24.98

urUur cG
i{k cG

10.16
15.59

60.00
44.41

10.16
44.41

49.84
15.59

10.16
44.41

49.84
15.59

49.84
44.41

f=Hkkx cG
okZ cG

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

60.00
0.00

0.00
15.00

0.00
0.00

ekl cG
okj cG
gjk cG
v;u cG
;q) cG

0.00
0.00
0.00
12.42
0.00

0.00
0.00
0.00
46.03
0.00

0.00
0.00
0.00
24.83
0.00

0.00
0.00
60.00
35.19
0.00

0.00
0.00
0.00
37.13
0.00

0.00
0.00
0.00
28.87
0.00

30.00
45.00
0.00
3.16
0.00

dkG cG

38.17

150.44

79.40

160.62

151.70

109.30

172.41

psVk cG

12.42

17.32

5.44

51.6

42.34

45.62

44.41

uSlxd cG

60

25.71

42.86

17.14

34.29

8.57

51.43

fd cG

10.36

5.91

-6.39

3.42

-2.42

5.73

-4.28

dqG kMcG

219.70

380.58

387.21

488.66

512.91

344.11

554.72

:ips kM~cG

3.66

6.34

6.45

8.14

8.55

5.74

9.25

FkMD;kpk vak

0.56

0.91

1.17

1.63

1.32

1.15

1.54

LFkku cG vak

0.54

0.86

1.57

2.07

1.56

1.58

fnx cG vak
dkG cG vak

0.27
0.34

1.1
1.34

1.14
0.79

1.9
2.4

0.87
1.35

0.79
1.63

0.5
1.72

psVk cG vak
vk;u cG vak

0.25
0.41

0.35
1.53

0.18
0.62

1.29
1.76

0.85
1.24

1.14
1.44

1.48
0.08

fLFkrh

bV QG
dV QG

19.69
37.00

18.09
41.89

8.09
51.16

19.83
20.98

44.45
15.35

44.98
15.00

48.06
11.15

x-28

18

tUekP;k osGh Xkzgkph fLFkrh


Xkzg

jkkh

fMXkzh

u{k=

j-u-m- Lokeh

yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#

/kuw
edj
edj
dqaHk
flag
flag
dU;k
o`"kHk
flag
dqaHk
/kuw
/kuw
dU;k

14:06:19
13:47:30

vuqjk/kk
Jo.k
Jo.k
iwoZ HkkIkn
iwokZ
iwokZ
mRrjk
e`xfkj
ek?k
/kfu"Bk
fokk[kk
T;s"Bk
fp=k

eaxG&&kfu&&jk
kfu&&pa&&jkgw
kfu&&pa&&cq/k
kfu&&xq#&&xq#
joh&&kq&&xq#
joh&&kq&&kq
cq/k&&joh&&kfu
kq&&eaxG&&xq
joh&&drw&&jkgw
kfu&&eaxG&&cq/k
eaxG&&xq#&&jkgw
eaxG&&cq/k&&kfu
cq/k&&eaxG&&kfu

18:24:53
21:00:18
20:57:24
15:07:08
03:08:12
27:01:56
05:58:02
05:58:02
01:37:06
28:19:55
28:17:25

fnkk

fLFkrh

ekx
ekx
ekx
oh
oh
oh
ekx
oh
oh
ekx
ekx
oh

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
ewyf=d.k
&&
&&
&&
&&
&&

27:20:46

iklZ QkWjP;quk% ehu

".kewr x`g dLi


x`g
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

x`g dLi
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
rwG

13:54:44
12:01:12
10:49:27
11:46:04
14:08:53
15:19:54
13:54:44
12:01:12
10:49:27
11:46:04
14:08:53
15:19:54

j-u-m- Lokeh
ea&&k&&j
xq&&d&&cq
k&&pa&&pa
k&&j&&k
xq&&k&&j
ea&&kq&&kq
kq&&pa&&xq
cq&&j&&k
pa&&k&&lw
lw&&d&&cq
cq&&pa&&xq
kq&&j&&kq

Hkko vof/k
223:54:44 &
252:01:12 &
280:49:27 &

252:01:12

311:46:04 &
344:08:53 &

344:08:53
15:19:

15:19:
43:54:
72:01:
100:49:27
131:46:04
164:08:53
195:19:54

280:49:27
311:46:04

& 43:54:
& 72:01:
& 100:49:27
& 131:46:04
& 164:08:53
& 195:19:54
& 223 54:44

x-28

19

Hkko Xkzg dkjd


Hkko dkjd Xkzg cG
x`g

egkcGh

cGh

I.

&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

&&
&&
kfu
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

lkekU;
eaxG
xq#
joh cq/k drw
kq kfu
xq#
eaxG
kq pa
cq/k
pa jkgw
joh eaxG xq# kfu
cq/k
kq

{kh.k
pa drw
kq
&&
eaxG xq#
kq
pa drw
joh cq/k eaxG xq#
&&
joh cq/k
kq pa drw
&&
eaxG xq#

Hkkokaps dkjd Xkzg


x`g
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

deaxG
xq#
kfu
kfu
xq#
eaxG
kq
cq/k
pa
joh
cq/k
kq

[k-

x-

?k-

&&
&&
joh cq/k drw
kq
&&
&&
pa
&&
jkgw
eaxG xq# kfu
&&
&&

pa drw
kq
&&
&&
kq
pa drw
eaxG xq#
&&
joh cq/k
kfu
&&
eaxG xq#

&&
&&
kfu
eaxG xq#
&&
&&
joh cq/k
&&
&&
kq pa drw
&&
&&

e% d- dLi jkkh Lokeh] [k- Hkko fLFkr Xkzg] x- dLi Lokeh u{k=ke/;s Xkzg] ?k- Hkko fLFkr XkzgkaP;k u{k=ke/;s

x-28

20

Xkzgkaps dkjd Hkko


Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw

egkcGh

cGh

lkekU;

{kh.k

3 10

79

3 8 11
4 7 12

79
2 5 10

1 6 10
2 5 10

4 7 12
4 7 12

3
-

4 10
79

1 6 10

9
3

1 6 10

dkjd mi ifr
x`g

mi ifr

I.

jkgw
cq/k
pa
kfu
jkgw
kq
xq#
kfu
joh
cq/k
xq#
kq

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

egkcGh

cGh

lkekU;

{kh.k

3 8 11
79

79
1 6 10

3
-

4 10
9

4 7 12

4 7 12
2 5 10

2 5 10
-

3
-

4 10
3 10

79

3 8 11
2 5 10

79
4 7 12

4 7 12

2 5 10

x-28

21

".kewr yXu dqaMyh


9

pa

10

".kewr Hkko dqaMyh


7

pa

8
6

kq drw

kq

joh cq/k

jkgw

11

joh cq/k drw

ba
eaxG xq:
jkgw

eaxG
xq# kfu

yXu ba
o#.k

kuh #
12
1

4
3

Lokeh Xkzg
fnol Lokeh
yXu jkkh Lokeh
yXu u{k= Lokeh
yXu mi Lokeh
pa jkkh Lokeh
pa u{k= Lokeh
pa mi Lokeh

yXu o#.k

pa
eaxG
kfu
jkgw
kq
eaxG
xq:

iklZ QkWjP;quk
d-ih- v;ukak
tUe osGsph foakRrjh

ehu

27:20:46

23:28:56

eaxG%
0 ekl

o"kZ
20 fnol

x-28

22

tSfeuh yXu o LQqV


yXu
tUe yXu
s"dk.k yXu ikjaifjd
s"dk.k yXu ifjo`fRr =;
s"dk.k yXu leukFk
uokak yXu ikjaifjd
uokak yXu ".k feJ
v#< yXu ikjaifjd
v#< yXu lkrZ
miin yXu ikjaifjd
miin yXu lkrZ
Lokak yXu
dkjdkak yXu
ikd yXu
gjk yXu ikjaifjd
gjk yXu o`f)dkjd
gjk yXu lO;o
Hkko yXu
?kfVdk yXu
lin ?kfVdk yXu
v;qj yXu
o.kZn yXu
Jh yXu
bUnq yXu
rkjk yXu
u{k= yXu
fnO; yXu
f=iou yXu
LQqV ;x yXu

jkkh
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%

/kuw
ehu
dqaHk
o`"kHk
/kuw
flag
o`"kHk
dqaHk
feFkqu
feFkqu
/kuw
dU;k
flag
ddZ
feFkqu
flag
dU;k
o`fpd
dU;k
ddZ
dqaHk
dqaHk
dU;k
dqaHk
dqaHk
flag
flag
o`"kHk

x-28

23

tSfeuh yXu dqaMyh


tUe yXu
12

s"dk.k ikjaifjd
3

12

pa
11

lw cq
8

12

kq
4

lw cq

xq

12

kq pa

10

y d

y
9

ea

pa

12

11

cq

dkjdkak yXu
3

pa
4

lw j

miin yXu

kq d

ea

xq

y pa
11

11

kq k

pa

xq d

v#< yXu ikjaifjd


12

cq
4

10

kq

uokak ".k feJ

ea

lw j

11

pa
9

lw cq

10

10

kq

y
11

uokak ikjaifjd
3

ea

xq

s"dk.k leukFk

xq

y
5

11

pa

j
4

10

ea xq j
y

12

kq

11

10

lw j

cq
4

kq d

10

lw cq
9

12

lw cq

10

12

ea

11

kq d

s"dk.k ifjo`fRr =;

10

ea xq j
8

lw cq
9

ea xq j
8

xq
8

ea

y pa

x-28

24

tSfeuh LQqV
LQqV uke

LQqV

cht LQqV eq[;


cht LQqV mi&&1
cht LQqV mi&&2
{ks= LQqV eq[;
{ks= LQqV mi&&1
{ks= LQqV mi&&2

dU;k
es"k
ehu
ehu
ehu
ehu

19:56:41
19:37:39
12:34:42
16:08:22
02:49:12
05:23:47

tSfeuh dkjd
Xkzg

v"V pj

lIr pj

lIr fLFkj

joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw

Kkfr
fir`
Hkzkr`
ekr`
viR;
nkjk
vkRe
vekR;

Kkfr
ekr`
vekR;
Hkzkr`
viR;
nkjk
vkRe

vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`

lIr Hkko

nkjk
vkRe Kkfr
vekR; viR;
Hkzkr` ekr`

tSfeuh Vh
Xkzg

lEeq[k fV

ikoZ Vh

es"k
o`"kHk && pa
feFkqu
ddZ
flag && ea && xq &&
dU;k && k
rwG
/kuw && y
o`fpd
edj && lw && cq
dqaHk && kq && d
ehu

/kuw && yXu


rwG
o`fpd
dqaHk && kq && drw
edj && joh && cq/k
ehu
o`"kHk && pa
es"k
feFkqu
flag && eaxG && xq# && jkgw
ddZ
dU;k && kfu

flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd

x-28

25

foakRrjh nkk egknkk


eaxG
ps
i;r

7 o"kZ
08/03/1978
08/03/1985

jkgw
ps
i;r

18 o"kZ
08/03/1985
08/03/2003

xq:
ps
i;r

16 o"kZ
08/03/2003
08/03/2019

eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa

08/03/1978

jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

08/03/1985

xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw

08/03/2003

kuh
ps
i;r

19 o"kZ
08/03/2019
08/03/2038

cq/k
ps
i;r

17 o"kZ
08/03/2038
08/03/2055

drw
ps
i;r

7 o"kZ
08/03/2055
08/03/2062

kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:

08/03/2019

cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh

08/03/2038

08/03/2055

29/06/2052

drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k

04/08/1978
23/08/1979
29/07/1980
06/09/1981
03/09/1982
30/01/1983
31/03/1984
06/08/1984

11/03/2022
19/11/2024
28/12/2025
27/02/2029
09/02/2030
10/09/2031
20/10/2032
26/08/2035

19/11/1987
14/04/1990
18/02/1993
07/09/1995
26/09/1996
26/09/1999
19/08/2000
18/02/2002

04/08/2040
02/08/2041
01/06/2044
07/04/2045
07/09/2046
04/09/2047
24/03/2050

26/04/2005
07/11/2007
12/02/2010
19/01/2011
20/09/2013
09/07/2014
07/11/2015
13/10/2016

04/08/2055
04/10/2056
09/02/2057
10/09/2057
06/02/2058
25/02/2059
31/01/2060
12/03/2061

kq
ps
i;r

20 o"kZ
08/03/2062
08/03/2082

joh
ps
i;r

6 o"kZ
08/03/2082
08/03/2088

pa
ps
i;r

10 o"kZ
08/03/2088
08/03/2098

kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw

08/03/2062

joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq

08/03/2082

pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh

08/03/2088

08/07/2065
08/07/2066
07/03/2068
07/05/2069
07/05/2072
06/01/2075
08/03/2078
06/01/2081

26/06/2082
25/12/2082
02/05/2083
26/03/2084
12/01/2085
25/12/2085
01/11/2086
08/03/2087

07/01/2089
08/08/2089
06/02/2091
07/06/2092
06/01/2094
07/06/2095
06/01/2096
07/09/2097

x-28

26

foakRrjh R;Urj
xq:
ps
i;r
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw

drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k

pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh

08/03/2003
26/04/2005
08/03/2003
20/06/2003
21/10/2003
09/02/2004
25/03/2004
02/08/2004
10/09/2004
14/11/2004
30/12/2004

12/02/2010
19/01/2011
12/02/2010
04/03/2010
30/04/2010
17/05/2010
14/06/2010
04/07/2010
24/08/2010
09/10/2010
02/12/2010

09/07/2014
07/11/2015
09/07/2014
18/08/2014
16/09/2014
28/11/2014
01/02/2015
19/04/2015
27/06/2015
25/07/2015
14/10/2015

kuh
ps
i;r
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:

kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw

eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa

26/04/2005
07/11/2007
26/04/2005
19/09/2005
29/01/2006
23/03/2006
25/08/2006
10/10/2006
26/12/2006
18/02/2007
07/07/2007

19/01/2011
20/09/2013
19/01/2011
30/06/2011
18/08/2011
07/11/2011
03/01/2012
28/05/2012
05/10/2012
08/03/2013
24/07/2013

07/11/2015
13/10/2016
07/11/2015
27/11/2015
18/01/2016
03/03/2016
26/04/2016
13/06/2016
03/07/2016
29/08/2016
15/09/2016

cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh

joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq

jkgw
ps
i;r
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG

07/11/2007
12/02/2010
07/11/2007
03/03/2008
20/04/2008
05/09/2008
17/10/2008
25/12/2008
11/02/2009
15/06/2009
04/10/2009

20/09/2013
09/07/2014
20/09/2013
04/10/2013
28/10/2013
15/11/2013
28/12/2013
05/02/2014
24/03/2014
04/05/2014
21/05/2014

13/10/2016
08/03/2019
13/10/2016
22/02/2017
19/06/2017
05/11/2017
09/03/2018
29/04/2018
22/09/2018
05/11/2018
17/01/2019

x-28

27

f=Hkkxh nkk
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
kfu
ps
i;r
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw

28/01/1980
25/06/1983
02/02/1979
16/10/1979
30/05/1980
24/02/1981
23/10/1981
30/01/1982
10/11/1982
03/02/1983
25/06/1983

23/02/2006
24/10/2018
25/02/2008
11/12/2009
07/09/2010
17/10/2012
05/06/2013
26/06/2014
23/03/2015
14/02/2017
24/10/2018

23/10/2034
22/02/2048
11/01/2037
12/09/2037
23/10/2038
03/08/2039
03/08/2041
14/05/2043
23/06/2045
14/05/2047
22/02/2048

jkgw
ps
i;r
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq

25/06/1983
25/06/1995
12/04/1985
17/11/1986
11/10/1988
24/06/1990
07/03/1991
07/03/1993
12/10/1993
12/10/1994
25/06/1995

24/10/2018
22/02/2030
02/06/2020
29/01/2021
20/12/2022
15/07/2023
24/06/2024
20/02/2025
03/11/2026
08/05/2028
22/02/2030

22/02/2048
22/02/2052
05/05/2048
04/09/2048
28/11/2048
05/07/2049
16/01/2050
04/09/2050
30/03/2051
23/06/2051
22/02/2052

xq#
ps
i;r
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh

25/06/1995
23/02/2006
26/11/1996
05/08/1998
08/02/2000
22/09/2000
03/07/2002
14/01/2003
05/12/2003
19/07/2004
23/02/2006

22/02/2030
23/10/2034
02/06/2030
13/03/2031
06/06/2031
26/10/2031
02/02/2032
15/10/2032
30/05/2033
24/02/2034
23/10/2034

22/02/2052
23/10/2058
11/09/2052
31/01/2053
31/01/2054
22/12/2054
12/01/2056
22/12/2056
13/05/2057
23/06/2058
23/10/2058

x-28

;fxuh nkk
nkk
ladVk

irh
jkgw

o;
8 okZ

eaxGk

pa

fiaxyk

28

kVf=ak nkk
i;r

o;

i;r

29/11/1985

irh
xq#

3 okZ

07/04/1982

1 okZ

29/11/1986

eaxG

4 okZ

07/04/1986

joh

2 okZ

28/11/1988

cq/k

5 okZ

07/04/1991

/kkU;

xq#

3 okZ

29/11/1991

kfu

6 okZ

07/04/1997

Hkzkekjh

eaxG

4 okZ

29/11/1995

kq

7 okZ

07/04/2004

Hkfdk

cq/k

5 okZ

28/11/2000

jkgw

8 okZ

07/04/2012

mYdk

kfu

6 okZ

29/11/2006

pa

1 okZ

07/04/2013

fl)k

kq

7 okZ

29/11/2013

joh

2 okZ

07/04/2015

ladVk

jkgw

8 okZ

29/11/2021

xq#

3 okZ

07/04/2018

eaxGk

pa

1 okZ

29/11/2022

eaxG

4 okZ

07/04/2022

fiaxyk

joh

2 okZ

28/11/2024

cq/k

5 okZ

07/04/2027

/kkU;

xq#

3 okZ

29/11/2027

kfu

6 okZ

07/04/2033

Hkzkekjh

eaxG

4 okZ

29/11/2031

kq

7 okZ

07/04/2040

Hkfdk

cq/k

5 okZ

28/11/2036

jkgw

8 okZ

07/04/2048

mYdk

kfu

6 okZ

29/11/2042

pa

1 okZ

07/04/2049

fl)k

kq

7 okZ

29/11/2049

joh

2 okZ

07/04/2051

nkkLokeh Xkzgkaph fLFkrh- Xkzg nkk o; nkk pkph o; ;fxuh vkf.k kV f=Ek nksr leku vlrsnUgh nkkar QDr lq:okr osxG;k Xkzgkiklwu grs- moZjhr loZ xVh leku vlrkrikjkkjpk minsk vkgs dh tj tUe fnolk lw;Z gjk fdaok jk=h pa gjk ;kar vlsy rj kV f=ak
nkspk mi;x dyk ikfgtsk vuqlkj tj tUe fnol pa gjk fdaok jk=hr lw;Z gjk e/;s >kykrj ;fxuh n~kkpk okij djkok-

x-28

Xkzg;x QG
nek#d ;x

rqeP;k vk;q";kP;k rhu HkkxkaiSdh ifgyk Hkkx rqeP;klkBh pkaxyk vlsy- vk;q";kP;k e/kY;k
dGkr o;kP;k " rs o"kki;r rqeP;k fu;a=.kk[kkyh ul.kk;k x"VhaeqGs rqeP;k xrhr
vnFkGs ;srhyrqeP;k dqaMyhr tj brj dkgh 'kqHk;x vLrhy] rj ;k ;xkps v'kqHk ifj.kke dkgh ek.kkr deh
g 'kdrkr-

xtdljh ;x

gh XkzgfLFkrh vfr'k; 'kqHk letyh tkrs- rqeP;kr vusd pkaxys xq.k vlrkr- rqEgh vkjX;laiUu]
/kuoku] fo}ku] vknj.kh;] seG] mnkj] lnxq.kh vkf.k uez vlky- rqEgh /kked o`Rrhps vkf.k
nh?kkZ;q"kh Ogky- rqeP;kr usr`Roxq.k vlrhy vkf.k rqEgh fl/ngh Ogky-

vey ;x

gh XkzgfLFkrh 'kqHk vkgs- ;keqGs rqEgh pkfj";~ laiUu Ogky vkf.k rqeP;kr vusd pkaxys xq.k vlrhynql;kauk enr dj.;kpk rqepk LoHkko vlsy- rqeP;kdMs /kulaiRrh Hkjiwj vlsy vkf.k rqeph dhr
'ksoVi;r jkghy- yd rqeP;kiklwu sj.kk ?ksrhy- ,danjhr vk;q"; lq[kk & lek/kkukr tky-

[ky ;x

gh XkzgfLFkrh dkgh'kh fofp= vkgs- g;keqGs rqEgkyk nu vR;ar VdkP;k ifjfLFkrhauk raM |koa
ykxsy- rqeph vkFkd ifjfLFkrh >ikV;kus lq/kjsy vkf.k d/khd/kh rqEgkyk vMp.khuk lkeja tkoa
ykxsy- dkGkcjcj rqepk ekufld -f"Vdugh cnyr tky-

fo|k ;x

'kS{kf.kd {k=kr mPp xrh dj.;kdfjrk gk vfr'k; pkaxyk ;x vkgs- rqeph cqf)eRrk vfr'k;
rYy[k vlsy vkf.k rhoz Lej.k'kDrheqGs rqeph vkdyu'kDrhgh pkaxyh vlsy- dqBpsgh 'u rqEgh
lgt lMoky vkf.k rs lMok;P;k pkaxY;k i)rhgh 'k/kwu dk<ky-

xq# eUxy ;x

gk 'kqHk;x vkgs- rqEgkyk dhr vkf.k vknj nUgh feGrhy- rqEgkyk n.kdV 'kjhj]mena #i vkf.k
eBa qdqVqacdnkfpr ,d= dqVqac ;kapk ykHk gy- rqEgh ,[kk|k laLFksps eq[k Ogky vkf.k vusd
ekxkuh rqEgkyk l++aiRrh feGsy- rqepa fe=eaMGgh eBa vlsy vkf.k rqEgh [kpd i.k vkuanh vk;q";
txky-

kqHkoskh ;x

gk 'kqHk;x vkgs- rqeph dVqafcd ik'oHkweh pkaxyh vlsy] f'k{k.k pkaxya vlsy vkf.k vkFkd cktw
lqfLFkrhr vlsy- rqepa O;fDreRRogh mena vlsy vkf.k rqEgh ln~xq.kh vlky- rqeP;k vaxP;k
xq.kkeqGs rqeph vk;q";kr pkaxyh xrh gy-

29

x-28

vfuokgqIiq ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- rqeP;kr vusd oSf'k"V;iw`.kZ xq.k vlrhy vkf.k rqEgh vusd dBh.k
mfn"Va lk/; djky- rqEgh Lor%pa vk;q"; Lor%p ?kMoky vkf.k Lodr`ZUokP;k cGkoj vk;q";kr
mPpinkyk ipky- rqeP;k {ks=kr rqEgh ,d eRRokph O;Drh Eg.kwu x.kys tky vkf.k yd
rqEgkyk [kwi eku nsrhy-

/kku ;x

/kku;xkeqGs rqEgh 'kwj o /kkMlh grk- rqEgh vked o ;q;qRlw o`Rrhps vlky- la?k"kkZ~e/;s rqEgh
usgehp fot;h Ogky- vkf.k vkiY;k {ks=ke/;s krh djky-

y{eh ;x

gh 'kqHk XkzgfLFkrh vkgs- rqepk tUe jkt?kjk.;kr >kysyk vlsy vkf.k Jhear vlky- fo}Rrk] Hkkoh
O;fDreRRo vkf.k dhr ;kapkgh ykHk gy- rqeP;k 'kkldh; d'kY;keqGs rqEgh mPpinkyk ipky
o lq[kh vk;q"; txky-

xq#pUMky ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh ukgh- rqepk -"Vhdu tjh roKkpk vlyk] rjh LoHkko fof{kIr vlsy]
rqeP;klg jkg.ka dBh.k vlsy vkf.k rqeP;k ukrsokdake/;s rqEgh vf; vlky- dfu"B oxkZrY;k
ydka'kh rqepk laca/k ;sy vkf.k rqEgkyk R;kaP;kcn~n~y [kjh lgkuqHkwrh vlY;keqGs rsgh rqepk
vknj djrhy-

dqYielky ;x

;k XkzgfLFkrheqGs feJ QGa feGrkr- ;keqGs ?kjkrY;k ukrslaca/kkauk rMs tk 'kdrkr] rqeps rqeP;k
dqVqach;ka'kh laca/k fc?kMw 'kdrkr vkf.k rqeP;k tMhnkjkcjcjps rqep laca/ks erHksnkeqGs [kjkc
grkr- rqEgh vkiya ?kj o ek.klkauk lMwu R;kaP;kiklwu nwj jkg.ka ilar djrk-

igys ntZs dk jkt ;x

gk 'kqHk jkt;x vkgss- rqEgh v'kk inkyk ipky dh loZt.k rqepk eRlj djrhy- rqeP;k
dqaMyhrY;k XkzgkaP;k HkkokeqGs rqEgh ea=hgh cuw 'kdrk] vkf.k tjh rqEgh ,o<h ety ekjyh ukgh]
rjh ,[kk|k ljdkjh laLFkspa v/;{kin rqEgkyk uDdhp feGsy-

cU/kq iwT; ;x

gk pkaxyk ;x vkgs- rqeP;k ;'kLoh dkefx;keqGs rqEgkyk rqeP;k fe=kapk vkf.k ukrsokdkapk
vknj feGsy-

ka[k ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- rqEgkyk loZ lq[kkauh ;qDr vla nh?kkZ;q"; ykHkra- eG iRuh o yk;d
eqykapkgh ykHk gr- rqEgh fo}ku] U;k;h os o`Rrhus duokGw vlrk- rqeP;k pkaxY;k dkekaeqGs rqEgkyk
Hkjiwj dhr feGrs-

Hksjh ;x

30

x-28

'kqHk XkzgfLFkrh vkgs- rqEgh vfr'k; /kked o mnkj vlrk- vkjX;ke; o fparkjfgr nh?kkZ;q"; ykHkratehu o ekyeRrk rqeP;k ekydhph vlrs- vusd ekxkuh rqEgkyk pkaxyk mRiUu feGra- dVqafcd
vk;q";kr lq[kh vlrk-

kjhj l[; ;x

gh pkaxyh XkzgfLFkrh vkgs- ;kP;keqGs rqEgkyk xjtsiqjra /ku feGra- rlsp vf/kdkjinkoj vlysY;k
ydadMwu enr feGrs- rqepa vk;q"; Hkjiwj vlra vkf.k 'kkfjjhd l[; rqEgkyk Hkjiwj feGra-

lnk lUpkj ;x

;k ;xkph feJ QGa feGrkr- rqEgh vlk O;olk; Lohdkjrk] T;keqGs rqEgkyk lRkr okl djkok
ykxr -

31

x-28

XkzgfV ps QG
joh lseh LDosvj o#.k

rqEgh Lor% cn~n~y lkkad vkgkr] nSuafnu thoukr ;s.kk;k dkgh vkOgkukeqGs rqEgh vls fopfyr
cuw kdky- ,[kk|k dYikr rqeph xqaro.kwd vxnh [kyoj #tysyh vlsy fkok; R;krhy vxnh
ckjhd lkjhd xVhdMsgh rqeps foksk y{k vlsy- rqEgh ;X; dkjs dkekph foHkkx.kh d# kdky-

cq/k lseh lsDlVky kq

thoukrY;k lq[kl;h vkf.k pkaxY;k xVh ;kauk rqEgh vf/kd ilar djrk- rqEkP;koj se dj.kk;k
O;DrhadMwu lnSo ;X; lgdk;Z feG.;kckcr rqEgh [kj[kj HkkX;oku vkgkr- brjakkh vlysY;k
O;ogkjkr rqEgh fou;khy vkgkr fkok; rqEgkyk foundkY;gh ykHkys vkgs- rqEgkyk vfrlq[kkus
Hkjysys vls vk;q;gh feGkys vkgs-

kq foijhr eaxG

cq/k eaxGkps foj/kh Lo:i ltZukhy dk;Z{kerslkBh rqEgkyk mRrsftr djrs- fkok; kkjhfjd
sekdMsgh rqepk dy tk kdr- sekr vf/kdkj xkto.;kdMs gh dy vlsy-

xq: lseh LDosvj #

rqEgh vR;ar egRokdka{kh vkgkr- eBeBs vknkZ dkcht djky- mPp vf/kdk;kalcr rqeph
nsok.k&?ksok.k vlsy- R;keqGs ;kckcr lrdZ jkg.;kph xjt vkgs- ,d ;tuk vi;kh >kyh rj
fujkk g udk rqeP;kdMs nqljsgh [kwi i;kZ; vkgsr-

kuh lseh lsDlVky jkgw

rqEgh vfrO;kolkf;d vkgkr- FkMsls vf/kd ifjJe ?ksrys rj ;k feGow kdky- rqEgh vk;q;kr
Lor%ps vls dkgh rRo cuoys vkgsr vkf.k R;k rRokkh rqEgh ,dfuB vkgkr- rqEgh dkgh osGk
Hkkofud Ogky i.k /kked Vhus ikgrk rqEgh xYHk vkgkr-

kuh lsDlVkby ba

;qjsul cjcjps kuhps lsDlVky Lo:i rqEgkyk /kS;Zkhy cuors- rqEgh rqeP;k vH;klkr ojp<
vkgkr R;kp cjcj rqEgh brjkauk fkdo.;krgh ojp< vkgkr- vkOgku ns.kk;k vusd la/kh rqEgkyk
feGrhy vkf.k rqEgh R;k ;kLohgh cUkow kdky-

pa foijhr o#.k

laosnukhy ukgh vkf.k rqepk Lor%oj rkckgh ukgh- T;k ydkauk rqEgkyk VkGk;ps vlsy
R;akP;kkhp okjaokj laidZ ;sy- fnokLOkIu c?k.;kph rqeph lo; vlsy-

pa Vkbu #

rqeP;k O;fDreRokrhy Hkkofud vax rqeP;k laosnukyk tkx`r djr- fookl vlysY;k varKkZukP;k
kDrhaoj iqdGnk rqeps fu.kZ; vk/kkjysys vlrhy- rqeps dVqafcd thou lq[kkps vlsy-

31

x-28

ba lseh lsDlVky o#.k

rRoKku vkf.k vk/;kRe ;kr rqEgkyk vf/kd jl vkgs ltZukhy Lrqrh dj.;kr rqepk jl gk
ojpsojpk vlsy-

ba lseh lsDlVky #

xw<oknh kkL=kr tls Qytfrk rRoKku] peRdkj] ekulkkL= bR;knhr~ rqEkpk jl vf/kd vlsygs IyqVkh ;qjsulps lseh&lsDlVky Lo:ikP;k ifj.kkekeqGs ?kMsy- rqeP;k loZ ukR;kakh rqeph
toGhdrk fkok; letwrnkji.kkgh rqEgh tiklrk- rqEgh cgqrsd osGh fujxhp vlrk-

o#.k lsDlVkby #

IyqVkh usIkP;quP;k lsDlVky Lo:ikewGs rqEgh ekulkkL=kr vkf.k rRoKkukr jl vl.kkjs fkok;
gqkkjgh vkgkr- dkgh dkGk rqEgh vMp.khP;k osGsyk lkejs tk kdrk R;keqGs vkRefookl
ok<Ok.;kph xjt vkgs-

32

x-28

Hkfo";ok.kh
[kkl xq.k

jpukREkd dYiuk] varKkZukeqGs kIr >kysyh fulxZnRr kDrh vkf.k dykRed vH;kl bR;knh+alkBh
t.kw rqEkP;k cqf)yk vkf.k eukyk ns.kxh cgky >kyssyh vkgs- rqEgh seG LoHkkokps vkgkr vkf.k
rqeph vkiqydh] eeRkk gh vkIkY;ktkxh fuPky Eg.ktsp d?khp <GeGhr g.kkjh ukgh- KkukP;k
baf;kauk lq[k ns.kk;k xVhoj rqeps se vkgs vkf.k oSHkokkyh o vkjkenk;h thou tx.;kph
rqeph cG bPNk vlkoh- ukVd] laxhr fkYidyk ;kr rqEgkyk ;k feGw kdy- Jhear
fL=;kadMqu rqEgkyk vkJ; feG.;kph kDkrk vkgsrqEgh fofo/krkiq.kZ] ygjh vkf.k jfld LoHkkokps vkgkr Rkkpcjcj uouohu dYiukaUkk tUe ns.kkjh
kDrh rqEkP;k TkoG vkgs- rlsp rqEgh gGqokj Hkkousyk Qkj tirk- rqEgkyk #pdj] Lokfn~V
tsok;yk Qkj vkoMr vlsy vkf.k rqEkpk okl ;kLohjhR;k ikj ikMw kdy- rqEkPkk LoHkko vR;ar
OkOkgkjh vkgs- laiRrhph YkkHkkIrh rqEkP;kLkkBh lgt lih Cku.kkj vkgssedj.kkr fujkkk vkYkkl xGwu tk.;kph] dyeMwu iM.;kph kDkrk ukdkjrk ;s.kkj ukghrqEkP;k oSokfgd thoukr lq:okrhP;k dkgh okkZr ?kjxqrh okrkoj.kkeqGs vkfufpr Lo#ikpk =kl
mn~Hko.;kph kDkrk vkgs i.k rqeP;k Hkkouk vkf.k ,desdakoj voy+acwu jkg.;kph rlsp vki.k
xqyke vkgr ;k Hkkousus [kVd mMrhy i.k tltls rqEgh fopkjkaP;k Vhus eBs Ogky rlrkh
vuqHkokph fknjh rqEkP;k injh tek gy vkf.k oSokfgd thou ;kLoh g.;klkBh vkivkip
enr gy-

ekufld xq.k

rqEgh djkjh LoHkkokps vkgkr- Eg.kts ts rqEgh Bjork rs d#u nk[kork- i.k R;kposGsyk rqEgh vlk
gV~Vgh /kjrk t iw.kZ dj.;kph [kk=h rqEgkyk nsrk ;sr ukgh] i.k rjhgh R;koj rqEgh dk;e vlrkrqeP;k esgurh vkf.k lgukhy LoHkkokeqGs J)sP;k cGkoj kDrh ,doVw kdrk Eg.kts Lor%dMs
xGk d# kdrk- Lor%P;k gDdakfok;h rqEgh tkx#d vkgkr i.k R;kp osGh rqEgh pSuhgh vlkos-

kkjhfjd jpuk

rqEkP;k jkfkQGkek.ks rqEkph eku vkf.k [kkans :an vlkosr- dnkfpr iq<s okdwu pky.;kph rqEgkyk
lo; vlkoh- dekuhnkj Hkqo;k] vkdkZd vB] dkGs MGs] :an dikG vkf.k dqjGs dl vkh rqEkph
jpuk vlkoh-

vkjX;

rqeps jkfkQG gs rqeP;k kjhjkrhy jDrkfHklj.k dj.kk;k O;oLFksoj] jDrnkckoj] ik;kph iVjh]
ik;kph uGh vkf.k ik;kpk ?kVk ;k Hkkxkoj ifj.kke dj.kkjs vkgs- gs rqeP;k kjhjkrhy vls Hkkx
vkgsr T;koj pVdu ifj.kke g kdr- R;keqGs nwfkr jDrkeqGs QqxysY;k fkjk] n; osxkus
/kM/kM.ks] jDrkfHklj.kkph deh xrh] lka/ksnq[kh vkf.k ik;kP;k iVjhph t[ke fkok; ik;kpk ?kVk
bR;knhaoj ifj.kke g kdrdkekP;k ckcrhr vkXkzgkus ekaMysyk fVdu vkf.k /;s;iwrlkBh vf/kd mrkfoGi.kk bR;knh xVh

32

x-28

lka/ksnq[khoj vkf.k Fkdok vk.k.;klkBh dkj.khHkwr B:u rh jxfodkj kjhjkr tk.;klkBh okV
d#u ns kdyrqEgkyk fu;fer O;k;ke dyk ikfgts- Hkjiwj MkfGac] ikysHkkT;k vkf.k vkacV QG bR;knhps lsou
rqEgkyk ranq#Lr] cGdV vkf.k fpjr#.k Bso.;klkBh enr d# kdy-rqEkP;k tUe if=dP;k
ekukus yXuirhoj xq:pk pkaxykp Hkko vkgs T;kP;kus rqEgkyk jDrkkh laca/khr jx g.;kph
kD;rk vkgsrqEkP;k if=duqlkj usiP;qupk pakoj Hkko vkgs- k.;kP;k pko.;kus vkf.k fdVd nakkus rqEgh
gSjk.k g.;kph kD;rk vkgsrqEkP;k if=dr lw;Z dkkusp Hkkfor ukgh- R;keqGs rqEgh vkuqokafkd jhrhus vktkjh vl.;kph
kD;rk ukgh- vkf.k letk vls ?kMysp rj rs vYIkdkGklkBh vlsy- rqeph Vh mRRkep jkghyrqeP;k if=duqlkj o`fpd k jkkhoj eaxG vkf.k kuhkpk Hkko fnlwu ;sr vkg]s T;kP;kus
rqeP;k mRiknu{ke vls vo;o vkf.k eyew= mRltr dj.kk;k f;soj ifj.kke g.;kph kD;rk
vkgs-rqeP;k if=duqlkj ehu jkkhoj eaxG vkf.k kuhpk Hkko vkgs] T;kP;keqGs ik;koj ifj.kke
dj.kk;k dkgh leL;k mn~~Hkorhy-

fk{kk o thfodk

Xkzgekukps vuqdqy ikBcG rqEgkyk ykHkY;kus rqEgkyk cqf)eku vkf.k prqj cuo.;klkBh ykHkdkjd
Bj.kkj vkgs- rqeps vH;klfok;d laiknu lQyrspk mPpakd xkB.;klkBh enr djsyfoofo|ky;kph mPp inoh rqEgh feGoky fdaok ;kP;k,o<kk egRokP;k vH;klkr rqEgh fMIyekgh
feGokyrqEgh fk{k.kk O;frfjDr brjgh vH;kl lq#p Bsok] vls dkgh rqEkps Nan vlrhy ts rqEgkyk fl)h
feGowu ns.;kr enr djrhy- rqeP;k dqVqacklkBh rqEgh ,d xjokkyh lk/ku:i cukydkgh Xkzgkaph vuqdwyrk rqEgkyk fo|k ;x ;klkBh ,dne kqHk Bj.kkj vkgs- rqEgh mPp fk{k.k
?;ky fkok; rkfRod vH;klkr rqEgh lQygh Ogky- T;kaP;kdMwu rqEgkyk [kwi dkgh fkdk;yk
feGkys vkgs R;kaP;k cn~~y rqeP;k eukr vknjgh vkgs] vkk ydkalkBh thoukrY;k xaHkhj fok;koj
l[ky vH;klgh djkyrqeP;k if=dr XkzgekukP;k fLFkrhuqlkj rqEkP;kdMs O;kikjh cu.;klkBh ykx.kk;k ;X;rk mitrp
vkgs- O;kikj vkf.k okf.kT; ;k laca/khps Mkoisp pVdu fkdky- mRiknukrhy dk;Z{kerk vkf.k
O;kikj ;k fBdk.kh rqEgh HkkX; cuow kdky- O;kikjkr usgeh ?kMrs rs Eg.ktsp eanh ;s.ks fdaok
O;kikj FkaMko.ks] vkkLkkj[;k xVh ?kMrhy i.k ;kosGh rqepk Lor% oj rkck vl.ks xjtsps vkgsvkkosGh u [kprk iq<s tk.;kpk ;Ru dyk rj uDdhp ,d dk;Z{ke O;kikj d# kdky-

laIkfRr o okjlnkj

dqVqac&oSHkokP;k eku.;kuqlkj rqeP;kdMs le`) kkar vkf.k lqjf{kr fLFkrh vlsy- Hkkfdr orZo.ks
vkf.k Hkfo;kkL=kph dyk ;kr rqEgkyk eBsp ojnku ykHkw kdy- dykRed vH;klkr vkf.k se
dj.kkr rqEgkyk ;k feGw kdy ts rqEgkyk dk;e psror jkghy- Jhear L=hdMwu vkJ;iqjLdkj
Eg.kwu laiRrh feG.;kph kD;rk vkgs- rqEkP;k dqVqackrhy lHkklnkae/;s erHksn vlrhy ts rqeP;k
fparsps dkj.k vlsy-

33

x-28

rqeP;k /kukpk Lokeh gk vuqdwy tkxsoj ukgh] dkj.k r frl;k ?kjkr tku clyk vkgsO;kikjklkBhgh ifjfLFkrh vuqdwy ukgh] ti;r r O;ofLFkr jsks[kkyh ;sr ukgh r i;r
O;kikjklkBh rqEgkyk Fkkackos ykxsy- sl] fVhax] jLR;kojph okgrqd] jsYos] Mkd vkf.k rkjlsok]
dqfjvj lsok] Lkkj ek/;es] O;kikfjdj.k] i;ZVdkaph O;oLFkk dj.ks bR;knh ek/;ekrwu rqEgkyk ykHk
g.;kph kD;rk vkgsrqeP;k if=dr vuqoafkdrspk Lokeh frl;k ?kjkr tku clyk vkgs] t vuqoafkdrsP;k
lHkkX;kpk ladr nsr vkgs- rqeP;k lg tUekyk vkysY;k lg&HkkoaMkdMwu ykHk g.;kph kD;rk
vkgs- i.k R;kp cjcj R;kaP;k lgk;kus [kVyk ftad.;krgh ;k feG.;kph kDkrk vkgs- rqeP;k
lg tUekyk vkysY;k rqeP;k /kkdV~;k HkkoaMklkBh gh ifjfLFkrh pkaxyh ukgh dkj.k R;kaP;k
vk;q;kr dkgh nq?kZVuk ?kM.;kph kD;rk vkgs- rkhp gh nkk rqeP;k vk dMwugh rqEgkyk
pkaxykp ykHk g.;kpk ladrgh nkZfors-

fookg o oSokfgd thou

rqeP;k if=duqlkj o;ekukus fookgkpk ;x mfkjk ;s.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k if=dr
yXuirh vkf.k lkrok Lokeh gk ,desdkakh fo:) dukr vkgsr R;keqGs [kwi osGk rqeP;kr
erHksngh ?kMw kdy- ,desdkakh kD; rso<~;k ek.kkr rMtM dY;kl ;k r.kkoXkzLr ifjfLFkrhoj
fu;ak.k g kdy] rjhgh ijLijkafok;hps se vkf.k dkGth ?ks.kkjs ukrs fVdo.;kph rqEgk
n?kkaukgh vR;kf/kd v< vlsy-

okl o Hkze.k

rqeP;k if=dr cgqrsd Xkzg gs ,dk Bjkfod fpUgkps vLkY;kus df/krjhp ykac iYY;kP;k oklkph
xjt Hkklsy- rqeP;k O;olk;keqGs rqEgkyk tkxk cny.;kphgh xjt Hkkl.kkj ukgh-

kqHk jRu

kqHkjRukaiSdh yky eqaxk gs jRu rqeP;klkBh ykHkdkjd B: kdy rs jrhapk yky eqaxk pkanhP;k vaxBhr e<owu eaxGokjkP;k e/;kUgkyk mtO;k gkrkP;k
ejaxGhr ?kkrY;kl ykHknk;d Bjsy;k,soth] deh rhpk yky eqaxk Eg.ktsp flanwjh vdhd t rqEgh pkanhP;k fdaok rkaC;kP;k vaxBhr
e<owu ?ks kdkyjRu /kkj.k djrkuk ;k ea=kps mPpkj.k dY;kl vf/kd kqHkdkjd gy/kfjuh&xHkZ&kaHkwre fo/;qr dkafr
leHke dqekje kfDr gLEkepa
eaxye .kke;ge
oj fnysY;k jRukaps otu gs < iq#kklkBh fu/kkZfjr d:u fnys vkgs- fL=;kalkBh R;kps ifjek.k
@ rs @ ,o<s deh g kdrs rj eqykalkBh rsp otu @ rs @ ,o<s g kdy-

34

x-28

XkzgkaP;k fLFkrhps QG
yXu QG

rqepk yXuirh o`f'pd vkgs- yXuirhpk Lokeh eaxG vkgs] t rqeP;k if=dr ykHkdkjd XkzgkP;k
Lo:ikr Hkze.k djsyo`f'pd yXuirhr tUekyk vkY;kP;k lHkkX;kus rqEgh fopkjh LoHkkokps vkf.k dkgh jgL;e;
LoHkkokpsgh vkgkr- laosnu'khy vkf.k vkRedah LoHkkokps vlky- i.k fofo/k dkjP;k fcdV
ifjfLFkrhyk raM fnY;kus rqepk LoHkko xqarkxqarhpk vkf.k vMFkGs fuekZ.k dj.kkjk >kyk vkgs- rqVd
v'kk rheqGs oknfookn mn~Hkow 'kdrhy- QDr Lor%P;k vkoMhykp vf/kd egRo |ky f'kok; rs
iw.kZ dj.;klkBh fofo/k ek/;ekpk okij djky] tjh rs ;X; ulys rjh rqEgh d"VkGw LoHkkokps
vlsy] mRdV bPNk vlsy] [kachj vlky f'kok; djkjhi.kkus loZ vMFkG;kauk d.kR;kgh ek/;ekus
nwj djky- tj rqepk yXuirh Lokeh vuqdwy vlsy rj rqEgh cqf)eku] Jhear] lqf'kf{kr] mRlkgh]
lkglh] 'kwj] ohj vkf.k lokuk lgdk;Z dj.kkjs vlky- i.k tj yXuLokeh eaxG vuqdwy ulsy rj
ek= vfLFkj eukps lH; vkf.k mnkj euq";kalkBh eRljh vlky- oknfooknkr vkf.k HkkaM.kkr lq[k
'k/k.;kph rqeph o`Rrh vlkoh-

jkkhe/;s vlysY;k XkzgkaP;k fLFkfrps QG


joh

rqeP;k if=dr lw;Z gk edj jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- rqeP;k jkf'kpk Lokeh tj cG ulsy f'kok;
vuqdwy fLFkrhr ulsy rj thoukP;k dkgh dkGkr 'kjhjkrhy frUgh /kkrw nwf"kr >kY;kus xaHkhj
'kkjhfjd fodkj cqn~/kh foHkze g.;kP;k Lrjkai;Zr igpw 'kdy- R;keqGs vkjX;kph dkGth ?ks.;kph
xjt vkgs- rqEgh ,d lk/kh O;Drh vkgkr] vknj.kh; rRo vlysys fouez vlwu leatli.kkus fe=kps
eu ftad.kkjs vlky- i.k vk;q";kP;k dkgh dkGkr vkFkd vMp.khyk raM |kos ykxsy- dnkfpr
eqys vkf.k lgp;keqGs fpark okVw 'kdy-

cq/k

rqeP;k if=dr cq/k gk edj jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- tj jkf'kLokeh 'kuh vuqdwy ulsy] rj rqEgh
lk'kad LoHkkokps vkf.k jkxhV vlky- dnkfpr rqEgh Lor% nqHkkZX;oku cuky vkf.k brjkalkBh
rkink;dgh- dfockt LoHkko vkf.k dnkfpr vkiyslk djky- for LoHkko- okV ydka'kh eS=h
djky f'kok; okV Lko;haP;k vkgkjhgh tky- eB~;k ek.kkoj okl djky f'kok; vdLekd
vusd cny thoukr ?kMrhy- rjhgh xq:pk tj cq/kkoj Hkko vlsy] rj ex mUurhlkBh ifjfLFkr
lq/kk: 'kdrs-

kq

rqeP;k if=dr 'kq gk dqaHk jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs gk rqEgkyk dkghlk 'kkar LoHkko] edGk
LoHkko nsr fun;Z rhdMs dy dj.;kl lrr rRij vlky- lkekU;r% fe= vkf.k vG[khP;k
ydkar vknj.kh; vlky- rjhgh] tj 'kq gk vik;dkjd Xkzgkauh dysf'kr vlsy] dnkfpr uSfrd
drZO;kiklwu nwj Ogky] vkekf.kd cuky- okV lo;hauk XkzLr Ogky f'kok; vkjX; [kkykoY;kus
=Lr Ogky- tj 'kq gk ykHkdkjd Xkzgka cjcj vFkok R;kaP;k Hkkokr vlsy rj ek= rqEgh vR;ar

34

x-28

vuanh vkf.k HkkX;oku vlky-

eaxG

rqeP;k if=dr eaXkG gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh [kj[kjhp vuqdwy fLFkrh vlwu rqEgh
vR;ar HkkX;oku cuky- gk rqEgkyk ykylj Ropk cGdV vo;o] lUu eqk vkf.k vk'kkoknh
-f"Vdu nsr- lnSo rqEgh mRlkgh dk;kZr eXu vlky f'kok; d.kR;kgh vkOgkukRed ifjfLFkrhyk
Lohdkj.;kr lnSo r;kj jgky- tenkj [ksGkr Hkkx ?;ky rlsp okjaokj lgyhpk vkuan yqVkyfo#) fyaxh O;Drhaps y{k os/k.;kr leFkZ vkgkr- rjhgh lrdZ jkg.;kph xjt vkgs dkj.k 'kkjhfjd
nq[kkir g.;kph 'kD;rk vkgs- rqepk yXuirh tj edj fdaok dqaHk vlyk rj ex tMhnkjkps
vkjX; dnkfpr rqeP;k fparsps dkj.k cuw 'kdy-

xq:

rqeP;k if=dr] xq: gk flag jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh vR;ar HkkX;kph fLFkrh vkgs- gk rqEgkyk
eB~;k eukpk vkf.k ijidkjh cuor- mPp egRokdka{kh vlrhy- rqEgh vfHkekuh /kkMlh vkf.k
d"VkGw vlky( oDr`Rokps rqEgh ojnku feGoys vkgs- lUekukeqGs lek/kku feGo.;kph bPNk vlsyLor%ph xrh pkaxY;k ekxkZus ?kMowu vk.k.;klkBh lrr pkaxY;k fLFkrhpk fuekZ.k djky- rqeP;k
'kaluh; R;keqGs oSHko vkf.k lUeku feGoky- HkkoaMs] tMhnkj vkf.k eqys ;kaP;kdMwu vkuan
miHkxky-

kuh

rqeP;k if=dr 'kuh dU;k jkf'kfpUgkr vkgs- tfeuhph e'kkxr vkf.k 'ksrh mRiknus ;kiklwu mRre
ykHk gy- tj cq/kgh vuqdwy vlsy fdaok 'kqkpk R;koj Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh
mPpf'kf{kr] lUekuuh; O;Drh( T;kdMs tckcnkjh vkf.k fo'okl Vkdkok v'kh O;Drh cuky/kkedrsdMs dy vlwu /kked O;Drhapk vknjgh djky- eqyhps ek.k vf/kd vlsy R;kaP;k
lH;i.kkeqGs vkf.k kIrheqGs vfHkeku okVsy-

pa

rqeP;k if=dr pa o`"kHk jk'khr fLFkr vkgs- Eg.kwu rqeph tUejkl fdaok pa yXu o`"kHk vkgsL=hfyaxh] Qynk;h] lqlaLr vkf.k fLFkj vl.kkjh rqeph jkl rqeP;k eukoj vkf.k brj
oSf'k"V~;kaoj fu;a=.k Bsosy- f'kok; ,dk fof'k"V~ e;kZnsi;r rqepk jk'kh Lokeh 'kqgh Bsosy- rqeP;k
if=dr o`"kHk jk'khrhy pa gk lkekU;r% vusd ekxkZus ykHkdkjd vkf.k lHkkX;'kkyh Bj.kkjk vkgsrjhgh okr dQ vkf.k ukrsokdka'kh erHksn bR;knhpk =kl g 'kdy- pkaxY;k cktwus fopkj dyk
rj rqEgh ijns'kkr fdaok nwjLFk fBdk.kh LFkkf;d Ogky- f'kok; rsFks inUurhgh gy- pkaxyk ykHk
gy- fderh kIrh djky- fr"Bk feGoky f'kok; lektkr vknj gy- fo#) fyaxh O;Drhapk
lgokl vkoMsy i.k rs rqEgkyk nMi.kkrgh Bsorhy-

jkgw

rqeP;k if=dr] jkgw flag jk'khr vkgs- lw;Z tj vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu fdaok ljdkjh ek/;ekrwu vusd ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG
tj Lor%P;kp ?kjkr vlrhy rs rqEgkyk HkkX;oku vkf.k vkuanh cuorhy- rjhgh tj rqepk
yXuirh dqaHk vlsy rj ek=] rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;klkBh fparsps dkj.k cuw 'kdy- tj
jkgw e?kk u{k=kr fLFkr vlsy drw 'krrkjdkr rj dnkfpr vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-

35

x-28

drw

rqeP;k if=dr drw dqaHk jk'khr vkgs- tj 'kuh vuqdwy vlyk rj r rqEgkyk vkd"kZd psgjk nsr
f'kok; ofj"BkadMwu ykHk feGowu nsr- cq/k fdaok 'kq fdaok eaxG gk Lor%P;k ?kjkr vlyk rj] r
HkkX;oku vkf.k vkuanh cuor- rjhgh tj rqepk yXuirh dqaHk vlsy vkf.k lw;Z ykHkdkjd Xkzgk'kh
la;xkr fdaok R;kP;k Hkkok[kkyh vlsy rj rqeP;k tMhnkjkps vkjX; rqeP;k dkgh fparsps dkj.k
cuw 'kdy- nql;k cktqus tMhnkjk cjcj dkgh osxGsp erHksn mn~Hkorhy- tj drw 'krrkjdk
u{k=kr vlsy vkf.k jkgw e?kk u{k=kr rj vi?kkrh nq?kZVusyk raM |kos ykxsy-

ba

rqeP;k if=dr ;qjsul o`f'pd jk'khr vkgs- Lor%P;k ekxkZr caM[kj cuky f'kok; rqeP;k vk;q";kr
ijaijkfu"Brsph tk.kho fdaok fdaer ulsy- se thoukr rqeP;kdMs peRdkfjd vuqHko vlsyvk;q";kP;k dkgh dkGk njE;ku rqepk -f"Vdu iw.kZ i.ks cnyw 'kdy- tj eaxG vuqdwy vlyk rj
vfrn{krsdMs >qdky f'kok; 'kjhj;"Vh uhV vkf.k lqMy jk[k.;kpk ;Ru djky- i.k 'kq Dys'khr
vlsy rj ek= i'kk[kkP;k ckcrhr xckGs vlwu LoPNrk jk[k.;kr fu"dkGthi.kk djky-

o#.k

rqeP;k if=dr usiP;wu o`f'pd jk'khr vkgs- tj usiP;wu xq: fdaok 'kq ;kaP;k'kh la;xkr vlsy
fdaok R;kaP;k Hkkok[kkyh vlyk rj] rqeP;kdMs Hkkfdr orZo.;kph th {kerk vkgs] fryk vf/kd
egRo fnys tky- tj usiP;wu vik;dkjd Xkzgkauh os<ysyk vlsy rj ex tjh rqEgh mn/kV vlyk
rjh brjkaP;k Kkusa;kauk lq[k ns.kkjh cktw ek= rhoz vlsy- riV LoHkkokps vkf.k eRljh cusy-

rqeP;k if=dr IywV dU;k jk'khr vkgs- gk rqEgkyk lMikrG cuor i.k R;kp cjcj R;kyk
fujxh vkf.k lqanjgh Bsor- tj cq/k vuqdwy vlyk fdaok tj xq: fdaok 'kq IyqV'kh la;xkr
vLkrhy R;kP;koj Hkko Vkdr vlrhy rj rs rqEgkyk Lo- egRokpk mUur -f"Vdu nsrhy- i.k
tj eaxG fdaok 'kuh pduh fLFkrhr vlrhy fdaok IyqV'kh tqGysys vlrhy rj xqaMfxjhph
o`Rrh kIr d:u v'kk O;Drhauk nq[koky T;k rqeP;k erka'kh fdaok -f"Vduk'kh vlgerh n'kZor-

36

x-28

Hkko QG
yXuirh

rqeP;k if=dr yXuLokeh ngkO;k ?kjkr fojkteku vkgs- ts deZLFkku Eg.kwu fl) vkgs- vf/kdkj]
ntkZ] ekulUeku] deZ Hkweh] dk;Zdqkyrk] dk;Zi)rh o ,danjhr dekZpk ;k LFkkuko:u vankt ?ksrk
;sr- rqEgh Qkj f;kkhy o lk/kkj.k HkkX;oku O;Drh vlky leo;Ld O;Drh is{kk rqEgh rqeP;k
dk;Z{ks=kr lkeF;Zoku dk;Z .kkyh eqGs mPpkad xk<w kdky- tj rqeps yXu esk vlsy rj
vko;d ekulUeku feGoky- esk yXukpk Lokeh eaxG ngkO;k LFkkukr kqHkfLFkrhr vlsy rj
ifj.kkedkjd cny ?kMrhy- tj rqeps yXu esk o flag vlsy rj fndcyk ;xk uqlkj deh
Jekr mRre ;k laiknu djky- uSlxd kqHk Xkzgkph lkFk vlY;kl mRre ifj.kke nsrhy- vkqHk
XkzgkaeqGs fuank&ukyLrhyk cGh iMky-

f}rh; Hkko

rqeP;k if=dr nqljk Lokeh ngkO;k ?kjkr vkgs- ts deZLFkku EgVys tkrs- O;olkf;d V~;k
nwj&fVdu ckGxky o ;kLoh Ogky- vkFkd laLFksP;k laca/khr rqEgh rqeps dk;Z {ks= fuoMkylw;Z&eaxGkpk ;x vlrk ljdkjh laLFksr vf/kdkjh in feGoky] ngkO;k ?kjkpk Lokeh lq)k
cyoku vlsy rj vlkekU; mRdkZ ?kMowu vk.kky vkf.k ljdkjh ykHk feGoky- nqljk Lokeh prqFkZ
?kjkkh fuxfMr vlY;kus Lo/ku o LofeGdrhP;k oLrqa ckcr lqcRrk nkZor- kfu&drw ;xkus
kZsps dkj.k cuky o xqIr k=waP;k dkjok;kauk vkea=.k nsu uqdlku nk;d ifj.kke ?kMrhy-

r`rh; Hkko

rqeP;k if=dr frljk Lokeh vdjkO;k ?kjkr iMyk vkgs- T;kyk ykHkLFkku Eg.krkr- pFkk Lokeh
kqHk;xkr ulrk Qynk;d kIrhc)y vfufprrk nkZors- ijarw rjhgh fe=ifjokj leo;Ld
;kaP;k dMwu bfPNr ykHkktZu d:u eudkeuk iwr dj.;kl gk ;x pkaxyk vlr- vdjkok
Lokeh kqHkkkqHk fLFkrhr vlsy o kqHk Xkzgkus V vlsy rj pkaxys ifj.kke tk.korhy- ckgsjP;k
dk;kZr rqEgh mRlkgh lgHkkx ?;ky- vdjkO;k LFkkukr uSlxd vkqHk Xkzg vlrk ykHkk ckcr
vfufprrk laHkors drw&kfuP;k ;xkr rqeps erokg vfufpr vlrhy- ckjkO;k o frl;k
?kjkr okV@vkqHk Xkzgkpk ;x vlrk vi?kkr o vuis{khr ?kVuk ?kMrhy- o`fpd yXukr kqHk o
esk yXukr vkqHk Qys feGrkr-

prqFkZ Hkko

rqeP;k if=dr pFkk Lokeh vdjkO;k ?kjkr iMyk vkgs- T;kyk ykHk LFkku Eg.krkr- vdjkos LFkku
pF;k LFkkuk iklwu vkBos ;sr vlY;kus vkyk kkjhfjd dVdVh fuekZ.k grhy- pa kqHk;xkr
vlsy rj ifjfLFkrhr lq/kkj.kk gy- kqHk XkzgkaP;k ;xkr vdjkO;k LFkkukP;k Vhus HkjHkjkV
gy- pFkk ykHk LFkkukpk o vdjkok brj ykHkkpk laca/k nkZor vlY;kus mPp fk{k.k o
O;kikjhd Qk;nk tk.kosy- pa&kuh kqHk voLFksr vlrk Qk;ns eB~;k ek.kkr ?kMrhy- eaxG
vkqHk ;xkr vlrk tehuhP;k ykHkkr uqdlku ?kMsy- pFks LFkku fl)h nkZors o vdjkos eBk
fe=&ifjoj] ;kaP;k eqGs rqEgh rqeP;k fe=kr fl)hps dkj.k cuky-

iape Hkko

yXu LFkkukr ikpok Lokeh iMyk vkgs T;kyk vki.k ruw LFkku Eg.kr- ikpos LFkku] Lokeh iwoZ

36

x-28

iw.;] oMhy/kkjh ek.kwl] ntkZ] cq)h] larrh oxSjs xVhapk iqjLdkj djrs- ;k Vhus rqEgh HkkX;oku
Bjky- joh&cq/kkP;k kqHk ;xkr keq[;kus c/nhd mRdkZ o udjhr lQyrk feGsy- kqkP;k
kqHk;xkr eujatu o dje.kwd mRre ?kMsy- ygkui.kh rqEgh lokuk f; Bjky- fkok; xq:P;k
kqHk ;xkr drZO;n{k larrh fuitrhy- esk o rwG yXukr ikpok Lokeh mPphpk vlY;kus pkaxys
Qyhr nsr- cq/kkP;k ;xkr kR;f{kd fk{k.kkr pkaxyk mRdkZ ?kMwu ;sr- vkqHk XkzgkaP;k ;xkr
udjhr cny] LFkykarj] vU; dVdVh vls ijh.kke grhy-

kBh Hkko

rqeP;k if=dr lgkok Lokeh ngkO;k Eg.ktsp deZ LFkkukr vkgs- udjh d:u vFkkZtu djoro`fpd] ehu yXukr ngkok Lokeh fndcyh B:u Qynk;d cur- ngkO;k LFkkukr kqHk Xkzg] kqHk
LFkkur vlrkuk Qynk;dRo cGkors- O;olkf;d ;k] o ijdh; pyukr ykHk feGr- jkgq&kfupk
;x ddZ yXu vlrk uqdlku nk;d vlr-

lIre Hkko

rqePkk lIresk prwFkZ ?kjkr Eg.kts lq[kLFkkukr vkgs- /kuw yXukr prwFkZ cq/k uhp fucZGh vlrT;kP;k eqGs oSokfgd l[;kr ?kV gr- uSlxd vkwHk ;xkr HkkaM.k&raVs ?kMrkr- uSlxd kqHk
;xkr oSokfgd lq[kkph ?kMh iqUgk clsy o rlsp kS{k.khd mUurh ?kMsy lkrok Lokeh ngkok
ekyd lq)k vlr- R;keqGs diM~;kP;k o lto.kwdhP;k O;olk;kr ykHk nkZor- ehu yXukr
lkrok Lokeh prwFkZ LFkkukpk lq)k ekyd vlY;kus iap egkiq:k ;xkus kS{kf.kd o ksrdh {ks=kr
ykHk fnlr- ddZ yXukr lkrok Lokeh mPphpk iMwu [kk.k] Hkxfyd {ks=kr laca/k nk[kor o
iRuh Jhear ?kjk.;kryh feGowu nsr-

vBe Hkko

rqeP;k if=dr vkBok Lokeh frl;k ?kjkr fojkteku vkgs- dU;k o ehu yXukr kqHk Qynk;h
Bjr- ehu yXukr ln~xq.kh o ln~orZuh O;Drh eRokpk fodkl djr- dU;k yXukr /khV o
f;kkhy cuor- vU; yXukalkBh foksk kqHk Qynk;h Bjrukgh HkkoaMklkBh ?kkrd Bjr- vVesk]
vkBosLFkku vkqHk XkzgkaP;k ;qrhr okV Qys nsrkr-

uoe Hkko

uoesk lIrekr vlrk da ;x ?kMowu ;xdkjd cur- lq[koLrwi.kk vk.kr- tfMnkjhrwu HkkX;
Qqyor- cq/kkP;k ;xkr kS{kf.kd mUurh djr- uoesk oMhy o ijnskh ;k=k] pyu] LFkys
;kaP;kkh laca/k nk[kor vlY;kus oMhy ijnskh vlrkr- o rqEgh ijnskh pyukrwu ykHk ?kMowu
?ksrkr- lIreLFkkukr kqHk Xkzg vlrk rqEgh o rqepk tMhnkj /kked o`Rrhps vlrk o lkoZtuhd
O;ogkjkrwu ykHk ?kMorkr- ddZ yXukr fookg leL;k dVkZ i;r igprkr- flag yXukr mPp
jDr nkckpk jx nsr- dU;k o`fpd yXukr rqEgh tfMnkj ,desdkauk vuqdwy vlrkr-

nke Hkko

nkesk r`rh; LFkkukr vlrk O;olk; ys[ku] Nkihy [kkuk] ladyu v/;;u] Hkkkkarj] Viky
laLFkk] nqj/ouh] nqjfp=ok.kh vkk {ks=kakh fuxMhr vlrs edj yXukr nkesk pa vlY;kus pkaxyk
ntkZ] vf/kdkj kIrh grs- frljk Lokeh] frljs ?kj kqHk XkzgkaP;k ;qrhr kqHk Qynk;d Bjrsnkeskkkh vkqHk Xkzgkph] kuh] eaxG ;qrh vi?kkr o x`~g l[;kr derjrk nsr- kq vkqHk vlrk
okguk}kjs vi?kkr ?kMor-

37

x-28

,dknke Hkko

vdjkok Lokeh r`rh; LFkkukr eBh enr o vk/kkj eB~;k ek.klkadMwu leo;LdkadMwu] fe=ijhokjk
dMwu] ukrsokdkadMwu ?kMwu ;s.;kl ;x vuqdwy vlr- frljk Lokeh] frljs LFkku kqHk ;xkr
vlrk vdjkok Lokeh vFkkZtu ?kMowu vk.k.;kl frl;k ?kjkP;k {ks=kkh laca/k djor- Nki[kkuk]
ys[k.kh] ;k=k] ladyu] Hkkkkarj vlk {ks=h; laca/k ?kMor- ekghrh vkok.k&nsok.k {ks=] ys[k.kh]
nqj/ouh :ikarj.k] ygku ;k=k ;kapk ykHk nk;d laca/k ?kMor- kuh drw ;x k=w;x ?kMor xq:
kq ;x HkkoaM l[;k ok<or-

}knke Hkko

ckjkok Lokeh prqFkZ LFkkukr esk yXu vlrk ckjkok Lokeh uoe LFkkukpk lq)k dkjd vlY;kus
ukhcoku o lq[kh cuor- flag yXukr vkph LokLF; o lqyHkrk fc?kMor- ?kjk laca/kh Hkjiwj [kpZ
djowu vk.kr o LFkkoj feGdrh c)y fujkkk vk.kor poFks ?kj o prwFkZsk kqHk ;xkr pkaxyh
O;kolkf;d o larrh nk;d Qys fuekZ.k djr- vkoMhyka ckcr kqHk Qynk;h B:u ykHk nkZd
ijnskh ;x ?kMowu vk.kr- foijhr jkt;x ?kMowu vk.kwu larrhpk u{khdke] fL=;kaps kpky;]
bR;knh xVharwu ykHk ?kMowu vk.kr-

Hkkoke/;s XkzgkaP;k fLFkrhps QG


joh

johP;k r`rh; LFkkukrY;k vLrhRokeqGs rqeps ,danjhr O;DrheRo [kachj o etcwr vlsy- rqEgh
fl)h feGok;y l{ke vkgkr- ikpO;k o uoO;k ?kjkP;k Lokehph kqHkkkqHk voLFksr rqEgh HkkX;oku
o ukhcoku Bjky- fn?kZ o xaHkhj vktkjkapk rqEgkyk vk;w;kr dOgkrjh lkeuk djko ykxsyfy[kk.k o dyk dkY;kpk rqEgkyk vkoM vlsy- oMhykakh toGps ukrs vlsy rlsp ljdkjh
ekulUeku ykHkrhy- dqaHk o feFkwu yXukr joh cyoku o Lor%P;k ?kjkr vlrkuk Qynk;drk
ok<rs- flag yXukr fup Hkax ;xk uqlkj Jhearh o lqyHkrk ;srs- joh&eaxG pkaxY;k LFkkukpk eku
feGowu nsr- pa&joh ;x laosnukhy vk.kor-

cq/k

cq/k frl;k ?kjkr vlY;kus rqEgh f;kkhy O;DrheRokps vlky- rqEgh kkjhfjd o cf)d dk;kZr
vfrk; f;ke.k djky- pkaxys lkfgR;kP;k laxr vlY;kus Hkjiwj ekghrh Kku vlwu oSKkuhd
{ks=kkh vuqHko vG[k Bsoky- ys[ku dk;kZr jl o ;k feG.;kpk ;x vkgs rlsp R;k laca/kh la/kh
o dy tk.kor- dqBY;kgh xVhP;k eqGkr fk:u kgkuhkk dj.;kl rqEgh lgukhyrk nk[korkrqEgkyk Hkjiwj fe= ifjokj vlsy- esk] ddZ yXukr cq/k cyoku o Lojkkhr vlY;kus kS{kf.kd o
c/nhd {ks=kr vko;d mRdkZ d:u ygku HkkoaMk dMwu ikd enr feGoky- ygku ;ka=kpk
ykHk ?;ky- xq:P;k kqHk;xkr kqHk ifj.kke tk.korhy-

kq

kq prwFkZ LFkkukr vlrk loZ lkekU; xVhackcr rqEgh HkkX;oku Bjky- fndcykP;k ;xkuqlkj
rqEgh ?kj lq[kkus miHkxk;yk leFkZ vkgkr- /kuq yXukrY;k mPp kqkeqGs o ddZ o dqaHk yXukP;k

38

x-28

LoXkzghP;k kqkeqGs rqEgh dyk karkr pedky- ykHkoku Bjky- kkarrsps rqEgh HkDrs vlky- rqeP;k
LoHkkokP;k ek.klkaph o fo:) fyaxkP;k O;Drhaph rqEgkyk lgokl vkuanrk feGsy- feFkwu yXukryk
prwFkZ LFkkukryk kq vkqHk Qy nsr- ijarq cq/k pkaxyk kqHk fLFkrhr vlsy o xq:kh ;x ?kMowu
;sr vlsy rj ifjfLFkrh lq/kkjrs-

eaxG

nkekr eaxG fndcy ;x ?kMowu tUetkr HkkX; feGowu nsr O;olk;kr HkjHkjkV] mPp ntkZ]
pkaxyk v/khdkj ;x ?kMowu vk.kr- ljdkjh o v/khdkjh eku lUeku ?kMor- esk] ddZ o dqaHk
yXukr kqHk eaxG iapegk iq:k ;xkus kqHk Qynk;h Bjr rwG yXukr O;olk;h cny ?kMorkq] pa kqHk ;wrh] kqHk ;x O;olk;hd HkjHkjkV djowu vk.kr- drZO;n{krk dk;Z {kersr ok<]
f;kkhyrk bR;knh xq.k HkjHkjkV vk.kwu bV ekulUeku o ntkZ feGowu nsr-

xq:

nkekr xq: Hkkk.k] dqVwac o /ku ykHk] ukrsokd] LokLF; ;kapk lqjs[k laxe ?kMowu vk.kwu R;k&R;k
ckcrhr kqHk Qynk;h Bjr- O;olk;h ntkZ mapkor bV eku&lUeku o ykHk ?kMowu nsr mPp
xq: o Lojkkhpk xq: iap egkiq:k ;xkus kqHk Qynk;h Bjr- feFkwu] rwG o ehu yXukr xq:
Hkjiwj HkjHkjkV ?kMowu vk.kr- /kkedrk ok<hl ykowu ikydkaps vk;w; ok<or- esk yXukr uhcZG
xq: O;olk;h cny ?kMor- kfu] kq o pa ;xkr ifjfLFkrh lq/kkj tU; cuor-

kuh

kfu vdjkO;k LFkkukr esk] /kuw] ehu yXukr kqHk maPphpk o Lojkkhpk Qynk;h Bjr- pkaxys
fe= o lgk;d lYykxkjkaph laxr ?kMowu lqyHk ykHk ?kMor- vFkZfu;tu o eujatu ;krwu
vkFkd mUurhpk pkaxyk ;x nk[kor- nql;k yXukr fe=kadMwu Qlo.kwd] uqdlku nk;d
vlr- eB~;k ifjJek fkok; ;k laink feGr ukgh+ feFkwu yXukr eaxG kqHk ;xkr ulrk fe=
ifjokjkadMwu o brj ehGdrhP;k lk/kukdMwu ykHkkr fujkkk ?kMor- joh kqHk ;x oMhykauk ykHk
nkZd Bjr- ijarw kfukh vkwHk ;x ?kMr vlrk fokRrjh nkZrs ofMykauk MG;k laca/kh vktkj
nsr-

pa

pa lkrO;k ?kjkr vlrk] da ;xkeqGs tj xq:] kq ;x ?kMr vlrk xtdljh ;xk uqlkj kqHk
Qynk;h cur- jkgq] drw ;x [kkyP;k tkrhP;k] fo#) i{kkP;k ydka dMwu =kl ?kMor- tMh
nkjkyk LokLF; o lqyHkrk deh feGrs- o`fpd yXukr uook Lokeh mPp vlrkuk lkrO;k LFkkukr
kqHk Qyk uqlkj ijnskh pyu] nG.k&oG.k ;krwu ykHk nkZor- edj yXukr kS{k.khd o O;kikfjd
mUurh d:u nsr- dqaHk] flag o /kuw yXukr f=dLFkkukpk dkjd pa oSokfgd =qVh fuekZ.k djro`kHk yXukr] eaxG kqHk ulrk oSokfgd thou =wVh iw.kZ cuor-

jkgw

nkekr jkgw cgqrsd fVus kqHk Qynk;h Bjr- O;olkf;d ntkZ ok<o.;kl gk ;xdkjd Bjrnkesk kqHk Xkzg ;wrhr xq:] kq ;wrhr vlrk o cq/kkkh laca/kkr vlrk kS{kf.kd mUurhnk;d
Bjr- cq/k] jkgq] ;wrhr ekfgrh ra= Kkukr jl o ;k nsr- dU;k] feFkwu yXukr ;kph phrh ;srskuh kqHk ;x lkoZtfud dk;kZr kqHk ;x ?kMor o`kHk o ddZ yXukryk jkgw] pakkh] xq:kh]
kqkkh ;wrh ?kMor vlrk fl)h o ;k fufpr nsr-

39

x-28

drw

pF;k ?kjkryk drw dkgh ckcrhr pkaxyh Qys fuekZ.k d:u nsr- o`fpd jkkhr drw pkaxys rj
o`kHk jkkhr okV ifj.kke nsr- ijarq tj pFkk ekyd kqHk voLFksr vlsy rj fdaok xq:] kq
;qrhr vlsy rj pkaxyh Qys feGrkr- pa fc?kMyk vlY;kl ekrsyk kkjhfjd] ekufld =kl
laHkorkr uook Lokeh o joh kqHk ulyk rj oMhykauk =kl vlr- ngkO;k ?kjkpk ekyd kqHk
fLFkrhr vlsy rj fdaok cq/k pkaxY;k voLFksr vlsy rj ra= foKkukr xrh nsr-

ba

;qjsul yXuLFkkukr vlY;kl vfufpr o gV~Vh LoHkko vlr- vkpkj&fopkj lafgrsr oSfp;
vlY;kus] vlkekU; O;DrheRo vlY;kus yd osM~;kr dk<rhy] ;k eqGs vkoMhy o brjukrsokd
;kaP;kkh ukrs laca/kkr QwV iMsy- ekhu laca/kh nq[kkirh g.;kph laHkouk nkZors- vk;q;kP;k
p<&mrkjkr osMlj lkgl dj.;kr rqEgh iq<kdkj ?;ky- tj ;qjsul okV XkzgkaP;k ;xkr ;sr
vlsy rj ?kkrikrh fdaok xaHkhj nq?kZVuk g.;kph kD;rk vkgs- se] ftOgkGk o ukrs ;k laca/kkr
rqeph fopkj lkj.kh fLFkj ulsy] rqEgh dke ifgys djrk o fopkj uarj djrk- uSlxd kqHkXkzgkaps
;x vlrk ifjfLFkrh lq/kkjsy-

o#.k

yXuLFkkukryk usiP;wu vfLFkj o HkVdk LoHkko nkZor- dYiuk kDrhr ok< g.;klkBh rqEgkyk
mitr Kku vkgs- vk;q;kP;k dkyko/khr rqEgkyk dkgh jxkapk@nw?kZVukapk rlsp k=waP;k
dkjok;kapk lkeuk djkok ykxsy ijnskh LFky o nqjxkos rqEgkyk vkdkr djrhy rlsp dkgh
ijnskh jgk.kk;k ydkapk rqeP;k Hkkoh vk;q;koj Nki ikMrhy- tj usiP;wu ddZ] o`fpd fdaok
ehu jkfkr vlsy rj rqEgh laosnukhy cuky] tj pa] kq o cq/kkkh ;x ?kMr vlsy rj
LoIuGwo`Rrh nkZors- o dkYiuhd ys[kukyk pkyuk nsrs- uSlxd kqHkXkzgkaP;k Vh;xkr ifjfLFkrh
pkaxY;k grhy] xq:pk kqHk;x gr vlrk o yXusk kqHk laca/kkr vlrk ikd okrkoj.k fuerh
?kMsy-

vdjkO;kr IyqV vlrk lkglh R;kr vfufpr vuqHko ?kMowu vkur- vdjkok Lokeh kqHk ;xkr
vlrk ifjfLFkrh ikd ?kMowu nsr- okrkoj.k] gokeku laLFkk] ekrhP;k HkkaMhpk m|x] mPprieku
Hkt.;kph dk;kZy;s] foVk m|x bR;knh {ks=krwu ykHk ?kMowu vkur- eaxG drw ;x fe=kadMwu
LokHkkfod ijarw vfufpr ykHk;x ?kMor- fo:) fyaxkP;k ydkadMwu k=wRo ?kMor- uohu fe=
;xkrwu R;{k o vR;{k ykHk;x ?kMowu nsr- vkpkj&fopkjkar LFkk;hHkko nsr ukgh- ,dkdhi.kkpk
;x ?kMor-

40

x-28

tUe u{k= QG
u{k= QG

tjh rqEgh brjkakh vlysY;k O;ogkjkr kekf.kd vlky] i.k rkkp kekf.kdi.kkph brjkadMwugh
vis{kk djky i.k lkekU;r% rqeph vis{kk iw.kZ g.kkj ukgh- R;keqGs rqEgh lak;kus iNkMys tku
brjkoj lak; ?ks.;kl lq#okr djky- rqeP;k kekf.kd LoHkkokeqGs brjkauk rqeP;kkh okxrkuk
lq[kn vuqHkokph tk.kho gy- i.k rqeP;k ukrsokdkakh] fe=kkh vkf.k rqeP;k O;olk;krhy
Hkkfxnkjkkh O;ogkj djrkuk vR;ar lko/kfxjh ckGxkoh ykxsy- dnkfpr rqEgh Qlfoys tk.;kph
kD;rk vkgs- tj rqEgkyk iPkkrki djk;pk ulsy rj ydkaoj vka/kGsi.kkus fookl Bsow udk- T;k
ydkauh rqEgkyk Qlfoys R;kaP;kkh O;ogkj dj.;kph rqEgkyk okV lo; vlsy- tjh rqeP;kdMs
dkekP;k ckcrhryk iq<kdkj] dkekfok;h mRlqdrk] tkx#drk] cqf)eRrk vkf.k piGrk vlsy
vkkf.k brjkafok;h se vkf.k vkiqydh vlyh rjhgh rqEgkyk rs e/;sp lMwu tkrhy- lk/kh jkg.kh]
mPp fopkjkus txk;yk vkoMsy- kekf.kdi.ks vkf.k i{kikrh /kj.k u Bsork ers eakMky- tsOgk iwoZ
Xkzgnwfkr fu.kZ;kyk fdaok brjkaP;k rhyk raM ns.;kph lhek vykaMyh tky rsOgk lgukDrh
iyhdMs tk.;kph kD;rk vkgs- O;kolkf;d {ks=kr brjakP;k erkyk lgerh nsu R;k erkauk
vkRelkr djky- ijarq oS;fDrd thoukr rqEgh rqeP;k bPNsek.ks okxky- tjh ckgs#u brjkauk vls
Hkkloky dh] rqEgh vR;ar /kkMlh vkgkr i.k vkrwu ek= ijLij foj/kh vlky- fkok; T;k dkekr
/kkMlkph xjt vkgs vls dke gkrh ?ks.kkjp ukgh- eu%kkarh xeko.;kP;k ckcrhr rqEgh o`Rr Ogky
fkok; ygku lgku xVhoj fpMfpMs cuky- o;kP;k O;k okkZi;r okV vuqHkokeqGs thoukpk
,d dkjs ijkHkop vlsy] tls leqkr ,[kkns tgkt fnkk u dGY;kus HkjdV tkrs- i.k
okkZuarj ek= thoueku vkf.k ifjfLFkrh lq/kkjsy fkok; vk;q;kr lek/kku miHkxky-

kkjhfjd jpuk

rqEgkyk vkdkZd psgjk ykHkyk vkgs- map vkf.k cGdV kjhj] xOgkG o.kZ] ckjhd ik; vkf.k ykac
gkr vlrhy-

fk{kk

rqEgh pkaxys fk{k.k ?;ky- pkaxys vkFkd lYykxkj cuky- tjh rqEgh brjkauk [kpZ deh dj.;kpk
lYyk |ky] i.k Lor% ek= [kpkZoj fu;a=.k Bsow kd.kkj ukgh T;keqGs v[ksjhl fcdV ifjfLFkrhyk
raM |kos ykxsy- o;kP;k O;k okkZuarj rqeP;k vk;q;kr [kwi p<mrkj vlrhy- okkZ uarjp
;k ykHksy- rqEgh uohu lkglkph lq#okr djky t ;kLohgh gy- vk/khps loZ dkes iw.kZ d#u
uohu dYikph lq#okr djky] ts rqeps nqcGsi.k ulwu kDrhp vkgs- rqeP;kdMs vlkekU; {kerk
vlsy( d.kR;kgh dYikfok;h lR;k&lR;rk iMrkGwu ikg.;kph- tj vxnh pqdwu vkk dYikph
lq#okr dyh T;krwu Qk;nk g.kkj ukgh fdaok rqeps ifjJe ok;k tkrhy ;kph tk.kho tjh
rqEgkyk >kyh rjh rqEgh R;kp{k.kh Fkkacoky vkf.k R;kyk nqljk i;kZ; k/kky- csrysys thou vkf.k
csrysys dke jt rlsp djr jkg.ks daVkGok.ks okVsy- d.krsgh dke lgti.ks gkrkG.;kph {kerk
vlwUkgh dkgh nqHkkZX;tU; dkGkr vi;kkyk lkejs tkos ykxsy- T;keqGs rqEgh ,o<s grkk Ogky
dh vkRegR;spk fopkjgh eukyk fkowu tky- ;k u{k=kr tUekyk vkysY;k O;Drhaps dkgh
udkjkRed oSfkV~;s vkgsr T;keqGs rqEgkyk frca/kkRed mik; ;t.;kpk lYyk fnyk tkr vkgso;kP;k vkf.k okk e/;s rqEgh vR;ar piG cuky] vfrk; lek/kku ykHksy fkok; gkr

40

x-28

ykoky rs lus gy- ;k dkyko/khr vxnh deh ifjJekus vf/kd iSlk feGow kdrk- i.k rqEgkyk
vf/kd lko/kfxjh ckGxkoh ykxsy- dkj.k ts dkgh feGoky rs Lor%P;k pqdheqGs xeko.;kph
kD;rk vkgs-

dVqafcd thou

rqeP;k HkkoaMkdMwu rqEgkyk ykHk rj g.kkjp ukgh fdacgquk rs rqeP;klkBh vMp.kh fuekZ.k djrhy
fkok; k=w cuwu rqEgkyk =klgh ns kdrhy- kekf.kd i.ks dysys se vkf.k vkiqydhpk rqeP;k
ukrsokdkoj dkghgh ifj.kke g.kkj ukgh dnkfpr rqeP;k gkrwu u ?kMysY;k pqdheqGs rqEgkyk
nkh Bjorhy- vxnjp BjoysY;k ;tuslkBh- xVh vkgsr rkk Lohdkjk;kyk ikfgtsrqeP;k oSokfgd tMhnkjkph rh pkaxyh ulwu oSokfgd vk;q;gh {kqYyd xVhogh ijLij fHkUu
ers vlY;kl lek/kkukps ulsy rlsp rqeP;k Lor%P;k gV~Vh LoHkkokeqGsgh rs ?kMw kdydVwi.kkeqGs Lor%yk deh let.kkjh Hkkouk ok<.;kph kD;rk fnlwu ;sr- R;keqGs LoPN er Bsowu
rMtM dj.;kpk LoHkko vkRelkr dyk ikfgts- tj rqeP;k tMhnkjkus eaxGokjpk miokl d#u
kadjkph mikluk dY;kl oSokfgd thou O;ofLFkr gy-

vkjX;

ygkui.kh rqeps vkjX; vR;ar uktqd cusy- dnkfpr okjaokj eykoj/kkpk =kl llkok ykxsy
R;keqGs iVkr fc?kkM g.;kph kD;rk vkgs- [kkans vkf.k R;k [kkyP;k Hkkxkoj t[ke g.;kph fdaok
dki.;kph vkf.k osnuk g.;kph kD;rk vkgs-

joh && Jo.k && pj.k && 1

lw;Z vkf.k pa ;k ?kjkr vlY;kus rlsp 'kuhpk Hkko R;kaP;koj vlyk rj gh fLFkrh rqeP;k vk
ofMykalkBh pkaxyh ukgh- ;k ?kjkr tj yXuirh lw;Z] 'kuh vkf.k eaxG gs fLFkr vlrhy rlsp
R;kaP;k cjcj cq/k] xq:] 'kq v'kk d.kR;kgh Xkzgkpk la;x ulsy rj gh fLFkrh rqeP;k ckckalkBh
vkf.k vktcklkBh pkaxyh ukgh-

cq/k && Jo.k && pj.k && 3

O;olk;krwu mRiUu feGoky- vFkZ'kkL= vkf.k okf.kT; ;k fo"k;kP;k {ks=kr mRre Kku vkf.k inoh
kIr djky- lrr cspSu vkf.k fuLokFk pkfj"; vlsy-

kq && iwoZ Hkkin && pj.k && 1

ikydkaP;k vf/kd toG vlky f'kok; mPpf'kf{kr vlky- gh fLFkrh la'k/kuij dk;Z vkf.k
ijns'kkrhy njk ;klkBh enr djsy- fdacgquk ijns'kkrgh LFkkf;d g 'kdky-

eaxG && iwoZ QkYxquh && pj.k && 3

baftfuvj Eg.kwu fdaok ra=K Eg.kwu udjhyk vl.;kph 'kd;rk vkgs- rqeps oSokfgd thou
vkuankus Hkjysys vlkos- tj xq:gh ;sFks tqGyk rj] rqEgh dq'ky oDrk] vR;ar Jhear] ea=h fdaok
;kyk lerqY; vls ,[kk|k ekukP;k LFkkukoj tky- dkghaP;k ckcrhr vlsgh fun'kZukl vkys vkgs
dh xq: vkf.k eaxGkpk ;k ?kjkrhy la;xkeqGs rqEgh vke fdaok dk;nsfo"k;d O;olk;kr vR;ar
mPp LFkku feGow 'kdky-

41

x-28

xq: && iwoZ QkYxquh && pj.k && 1

rqEgh [kachj vkf.k /kkMlh vlky- vR;ar lgti.ks fe= cuoky rlsp 'kkL=kP;k vusd {ks=kr mPp
f'kf{kr vlky- fofo/k fo"k;kaps rqEgkyk mR"V lkekU; Kku vlsy- Jhear vlky-

kuh && mRrj QkYxquh && pj.k && 2

;k u{k=krhy 'kuhcjcj yXuirh tj mRrj Hkkinkr iMyk rj dnkfpr rqeP;k uo;kps vkjX;
dk;e jkghy- R;kaP;klg xqarkxqarhP;k fo"k;kr vkoM fuekZ.k g 'kdy f'kok; iqjkru kphu
'kkL=kP;k x"Vhps la'k/kugh dj.;kph 'kd;rk vkgs-

pa && e`xfkjk && pj.k && 2

yXuirhP;k ckcrhrgh gk Hkkx rqEgkyk vR;ar Jhear vkf.k mPpdqyhu dqVqac ykHksy- yodjp vkf.k
vkuanh fookg gy- QqQwl vkf.k n; ;kaP;kkh lacf/kr vktkj g.;kph kD;rk vkgs-

jkgw && e?kk && pj.k && 2

jkgw ;k cktwus vlY;keqGs dnkfpr dkgh vuSfPNd ifj.kke ?kMrhy- v'kk dk;kZ iklwu Lor%yk
ijko`Rr dys ikfgts T;keqGs rqeP;k toGP;k vkf.k f; O;DrhalkBh vMp.kh fuekZ.k g 'kdrhytj xq:oj d.krkgh Hkko iMyk fdaok R;kpk nql;k Xkzgkacjcj la;x >kyk rj R;kpk ifj.kke
Eg.kwu vkrk i;r ts gr vkys] rs vf/kd lq/kk#u rqEgkyk ldkjkRed ifj.kke ykHksy-

drw && /kfuBk && pj.k && 1

/kked o`Rrhps vlky- HkkoaMk'kh rqeps erHksn vlw 'kdrhy- gs erHksn dnkfpr ekyeRrk fdaok
tfeuh'kh lacf/kr vlw 'kdrhy- tj ykHkdkjd la;x >kyk rj v'kk erHksnkarwu Qk;nk g
'kdy-

42

You might also like