Professional Documents
Culture Documents
X 35 Horoscope
X 35 Horoscope
X 35 Horoscope
yXu
yXuirh
jkkh
jkkh Lokeh
u{k=
u{k= Lokeh
pj.k
frFkh
ik;k
lw;Z fl)kar ;x
dj.k
o.kZ
rRo
o;
;uh
x.k
ukM+h
ukM+h in
fogx
Fke v{kj
lw;Z jkkh
MsdkusV
x-35
tUefrFkh%
tUe osG%
tUe LFkG%
Latitude:
v;ukak%
LFkkfud osG%
lkEikfrd dkG%
LFkkfud osG laLdkj%
fr;Zd%
02:35 AM
Achill Is., Ireland
03:15:20
8:33:55
+40:20
23.4
?kkr p
rwG
kq
rwG
kq
fokk[kk
xq#
1
,dknkh ".k
Lo.kZ
/k`fr
co
{kf=;
vfXu
ekuo
O;k?kziq-
jk{kl
var
vkfn
Hks#UM
rh] rw] rs] r
edj
1
jkkh
ekl
frFkh
fnol
u{k=
gj
yXu
;x
dj.k
/kuw
ek?k
4,9,14
xq#okj
krrkjdk
4
dU;k
vfrxaM
rSfry
1
1, 2, 3, 9
4, 5, 8
10,19,28,37,46
x-35
jkkh
fMXkzh
u{k=
u{k= Lokeh in
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#
rwG
o`fpd
o`fpd
o`fpd
dU;k
rwG
dqaHk
rwG
edj
ddZ
es"k
flag
ddZ
03:14:24
16:48:20
fp=k
iwokZkk<+
iwokZkk<+
mRrjk"kk<+
gLr
fokk[kk
/kfu"Bk
fokk[kk
mRrjk"kk<+
iq";
vfouh
iwokZ
iquoZlw
eaxG
kq
kq
joh
pa
xq#
eaxG
xq#
joh
kfu
drw
kq
xq#
17:23:10
27:12:21
16:47:57
23:54:59
02:03:27
22:20:10
08:20:29
08:20:29
04:33:37
21:34:30
02:20:29
3
2
2
1
3
2
3
1
4
2
2
3
4
fnkk
fLFkrh
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
oh
oh
oh
&&
&&
&&
&&
&&
&&
ewyf=d.k
&&
&&
&&
&&
&&
&&
yXu dqaMyh
12
ba
11
kfu
drw #
10
jkgw
o#.k
joh cq/k kq
yXu xq# pa
eaxG
x-35
yXu
12
/ku
gjk
1
12
11
ba
11
kfu
drw #
10
jkgw
joh cq/k kq
10
yXu xq# pa
lgnj
1
yXu eaxG
kfu ba
joh cq/k ba
o#.k
12
kfu
eaxG jkgw
HkkX;
1
eaxG
pa jkgw ba
joh cq/k
11
drw #
10
prqFkkk
xq# pa
11
eaxG
sDdku
joh cq/k kq
xq# pa jkgw
drw o#.k
#
o#.k
12
kfu o#.k
xq# #
10
kq
yXu
yXu drw
kq
x-35
larfr
lIrekak
12
joh xq# pa
cq/k
ba
11
12
kq eaxG
thoulkFkh
uoekak
1
jkgw
pa
xq# ba
11
eaxG
kfu drw
10
o#.k #
10
jkgw
yXu
thfodk
1
o#.k #
12
yXu kfu
o#.k
vk o oMhy
1
eaxG
jkgw o#.k
ba
11
kfu
joh cq/k pa
kfu
10
}knkkak
11
kq
nkEkkak
12
yXu jkgw
eaxG
10
kq
xq# #
yXu
kq drw
x-35
okgu
"kMkkak
12
pa
xq#
yXu #
11
joh cq/k
eaxG xq#
ba
10
yXu pa
kq o#.k
joh eaxG
jkgw drw
11
o#.k
ba
kq
/kked o`Rrh
foakkak
12
10
kfu
cq/k kfu
prqoakkak
12
fk{kk
1
xq#
jkgw drw
LkIrfoakkak
12
kq
11
cG
1
kq
pa
11
jkgw
10
pa jkgw drw
o#.k
10
eaxG #
ba
yXu
drw ba
yXu
kfu o#.k
eaxG
x-35
nqHkkZX;
f=akkak
12
eaxG
yXu kfu
ba
11
12
xq# pa o#.
k
kqHk QG
[kosnkak
1
cq/k
kq
kfu
11
joh
10
10
joh cq/k
kq
dqky
1
xq#
ba
pa jkgw drw
dqky
1
o#.k
cq/k
"kf"V vak
12
xq#
kq jkgw drw
o#.k
11
yXu
jkgw
kq eaxG
kfu pa
11
10
10
joh eaxG
pa
jkgw drw
v{kosnkak
12
yXu eaxG
o#.k
yXu
kfu
ba
ba
drw #
cq/k
joh xq#
x-35
Hkko
Hkko
Hkko vkjaHk
dU;k
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Hkko e/;
19:53:31
03:14:24
rwG
/kuw
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
19:53:31
23:11:45
26:29:59
26:29:59
23:11:45
19:53:31
19:53:31
23:11:45
26:29:59
26:29:59
23:11:45
06:32:38
09:50:52
13:09:06
09:50:52
06:32:38
03:14:24
06:32:38
09:50:52
13:09:06
09:50:52
06:32:38
Hkko pfyr p
12
pa dqaMyh
3
12
ba
kfu
10
kq jkgw
joh cq/k
11
drw #
xq# pa
drw #
10
yXu
kfu
o#.k
ba
11
jkgw
eaxG
joh cq/k kq
o#.k
yXu xq#
pa
eaxG
x-35
Lokeh
jkkh
fMXkzh
u{k=
pj.k
/kwe
O;kfrikr
ifjosk
bapki
midrw
Hkwdai
mYdk
cznaM
/otk
eaxG
jkgw
pa
kq
drw
o`"kHk
dqaHk
flag
/kuw
/kuw
ehu
es"k
feFkqu
dU;k
00:08:20
frdk
iwoZ HkkIkn
mRrjk
fokk[kk
T;s"Bk
mRrj HkkIkn
Hkj.kh
iquoZlw
gLr
29:51:40
29:51:40
00:08:20
16:48:20
06:48:20
16:48:20
23:28:20
13:28:20
3
1
4
1
2
2
2
2
jkkh
fMXkzh
Lokeh
u{k=
pj.k
dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh
ddZ
flag
dU;k
rwG
/kuw
edj
feFkqu
ddZ
19:43:54
pa
joh
cq/k
kq
eaxG
kuh
cq/k
pa
vysk
iwokZ
gLr
fokk[kk
T;s"Bk
Jo.k
v
iq";
20:16:48
21:03:07
22:16:29
24:29:24
14:07:50
17:08:45
05:10:48
3
4
1
3
2
4
1
jkkh
fMXkzh
Lokeh
u{k=
pj.k
dkGcsyk
ifjf/k
e`R;w
v/kZgj
;edUVd
dnaM
xqfydk
eaMh
flag
dU;k
rwG
/kuw
edj
feFkqu
ddZ
ddZ
20:16:48
joh
cq/k
kq
eaxG
kuh
cq/k
pa
pa
iwokZ
gLr
fokk[kk
T;s"Bk
Jo.k
v
vysk
iq";
21:03:07
22:16:29
24:29:24
14:07:50
17:08:45
19:43:54
05:10:48
4
1
3
2
4
1
1
x-35
fHkUukVd oxZ
kuh
xq:
jkkh
Hkko
VII VIII IX X
XI XII
pa
yXu
o
-
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
9 10 11 12
jkkh
II
III IV V VI
Hkko
VII VIII IX X
XI XII
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
pa
yXu
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
eaxG
1
Hkko
VII VIII IX X
XI XII
pa
yXu
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
eaxG
joh
kq
cq/k
eaxG
joh
kq
cq/k
10 11 12
II
III IV V
VI
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
10 11 12
II
III IV V
VI
joh
jkkh
kfu
xq#
kfu
xq#
9 10 11 12
jkkh
II
III IV V VI
Hkko
VII VIII IX X
XI XII
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
pa
yXu
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
x-35
10
fHkUukVd oxZ
kq
cq/k
jkkh
Hkko
VII VIII IX X
XI XII
pa
yXu
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
9 10 11 12
jkkh
II
III IV V VI
Hkko
VII VIII IX X
XI XII
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
pa
yXu
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
pa
1
Hkko
VII VIII IX X
XI XII
pa
yXu
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dwG
eaxG
joh
kq
cq/k
eaxG
joh
kq
cq/k
10 11 12
II
III IV V
VI
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
10 11 12
II
III IV V
VI
yXu
jkkh
kfu
xq#
kfu
xq#
9 10 11 12
jkkh
II
III IV V VI
Hkko
VII VIII IX X
XI XII
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
-
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
pa
yXu
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
-
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
-
o
o
o
o
o
o
dwG
kfu
xq#
eaxG
joh
kq
cq/k
x-35
11
v"VdoxZ k/kuiwoZ
1
10
11
12
dwG
joh
pa
eaxG
cq/k
xq:
kq
kuh
2
5
3
4
7
3
1
4
3
4
7
3
6
2
4
5
1
1
5
4
3
4
7
4
4
5
4
5
6
4
4
7
6
6
5
5
4
4
4
4
3
3
4
6
6
6
6
6
4
3
1
2
5
3
5
3
5
4
4
4
4
4
4
2
2
0
3
6
4
3
3
4
3
3
3
6
2
6
4
4
6
4
1
4
48
49
39
54
56
52
39
dwG
jkgw
yXu
25
3
3
29
3
3
23
6
2
33 38
3 2
7 4
27
2
4
38
4
3
22
4
4
29
5
5
20
6
3
24
3
5
29
3
6
337
44
49
10
11
12
0
1
0
0
3
0
0
2
1
1
4
0
3
0
1
1
0
0
2
0
1
1
6
2
0
2
3
2
4
0
1
3
2
3
4
3
2
2
1
1
0
1
1
2
5
5
3
2
2
0
0
0
1
0
4
0
3
0
1
0
0
1
3
0
0
0
0
3
1
1
0
0
2
2
0
2
0
3
3
2
2
1
0
1
10
11
12
0
0
3
0
0
0
0
0
2
0
0
0
1
0
0
2
0
2
3
2
1
3
2
3
4
2
1
1
0
1
5
5
3
2
2
0
1
0
4
0
1
0
0
1
3
0
0
3
0
1
2
2
0
2
0
3
1
2
1
0
0
k/; fiUM
fiaM
joh
pa
eaxG
cq/k
xq#
kq
kfu
Xkzg
90
46
118
93
53
57
89
jkkh
103
91
106
124
110
139
99
k/;
193
137
224
217
163
196
188
x-35
12
uSlxd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w
le
&&&&
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
le
le
k=w
fe=
&&&&
le
k=w
fe=
le
fe=
fe=
fe=
le
le
&&&&
fe=
k=w
le
k=w
fe=
fe=
le
le
fe=
&&&&
le
le
fe=
le
k=w
le
fe=
le
le
&&&&
le
fe=
k=w
fe=
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w
k=w
le
fe=
k=w
fe=
fe=
k=w
&&&&
k=w
k=w
le
fe=
fe=
le
k=w
k=w
k=w
&&&&
rkRdkfyd
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
k=w
k=w
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
k=w
&&&&
k=w
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
k=w
k=w
&&&&
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
&&&&
fe=
k=w
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
&&&&
k=w
k=w
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
k=w
&&&&
k=w
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
k=w
&&&&
fe=
fe=
fe=
fe=
fe=
k=w
fe=
fe=
fe=
&&&&
k=w
k=w
k=w
k=w
fe=
fe=
k=w
fe=
k=w
&&&&
iap/kk
joh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
&&&&
le
ijek=w
ijefe=
ijefe=
cq/k
k=w
&&&&
le
le
le
ijefe=
le
ijefe= ijefe=
fe=
le
ijek=w k=w
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ijek=w
le
&&&&
fe=
le
ijefe=
fe=
ijefe=
le
ijefe=
fe=
fe=
&&&&
ijefe=
ijek=w
fe=
ijek=w
ijefe=
ijefe=
fe=
fe=
ijefe=
&&&&
k=w
k=w
ijefe=
fe=
le
fe=
ijefe=
k=w
k=w
&&&&
k=w
ijefe=
ijek=w
ijefe=
le
le
ijefe=
le
ijek=w
&&&&
le
le
le
fe=
ijefe=
ijek=w
ijefe=
ijefe=
le
&&&&
ijek=w
ijek=w
k=w
le
ijefe=
fe=
ijek=w
le
ijek=w
&&&&
x-35
13
lqnkZu p
02/14/26/38/50/62/74/86/98/110
8
01/13/25/37/49/61/73/85/97/109 12/24/36/48/60/72/84/96/108/120
7
yXu xq# pa
joh cq/
k kq
yXu xq# pa
eaxG
o#.k
eaxG
joh cq/k
kq
10
11
jkgw
o#.k
joh cq/k kq
kfu
yXu
xq# pa
10
jkgw
10
12
jkgw
eaxG
kfu
drw #
drw #
o#.k
ba
kfu
5
drw #
1
2
ba
11
12
11
3
2
3
ba
12
06/18/30/42/54/66/78/90/102
07/19/31/43/55/67/79/91/103
08/20/32/44/56/68/92/104
lqnkZu p e/;s eq.kq;kps Hkfo; yXukP;k O;frfjDr lw;Z o pakusi.k ikj[kyh tkrs- kP;k vuqlkj ,
dkp Vhus yXu] lw;Z vkf.k pakus Xkzgkaph fLFkrh kIr d: kdrskqHk vkqHk ?kVuk o R;kapk [kjk osG lqnkZu pk}kjs kIr d: kdr-
x-35
14
dkjd Xkzg
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
fLFkj dkjd
lIrdkjd
v"Vdkjd
firk
cq)h
thoulkFkh
foe
/kulaink
ijek;w
ekrk
vfHkyk"kk
e{k
iq=
ekr`
vkRe
Kkfr
vkekR;
dy=
Hkzkr`
&&&&
&&&&
iq=
fir`
vkRe
Kkrh
vekR;
dy=
Hkzkr`
ekr`
&&&&
XkzgfLFkrh
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
voLFkk 3
voLFkk 5
voLFkk 6
voLFkk 9
voLFkk 10
voLFkk 12
LoIu
lqIr
lqIr
LoIu
LoIu
tkXkzr
LoIu
LoIu
lqIr
;qok
;qok
e`r
;qok
o`)
ckG
o`)
o`)
o`)
eqfnr
{kqfnr
{kqfnr
&&&&
&&&&
eqfnr
eqfnr
eqfnr
{kqfnr
kkar
nq%f[kr
nq%f[kr
nhu
nhu
fujxh
nhu
kkar
nq%f[kr
g"kr
~kkar
~kkar
~kkar
~kkar
LoLFk
~kkar
g"kr
~kkar
Hktu
Hktu
us=ikuh
fuk
drqd
dkku
us=ikuh
u`R;fyIlk
dkku
uo rkjk p
tUe
laiRr
foir
{kse
R;fj
lk/kd
o/k
fe=
ijefe=
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
07
26
08
27
09
01
10
02
11
03
12
04
13
05
14
06
15
x-35
15
Xkzgla;x vFkok Vh
Xkzg
joh
74
QNT
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
drw
ba
o#.k
95
85
179
OPP
42
91
SQU
84
16
21
119
TRN
1
CNJ
10
90
SQU
53
45
SSQ
54
22
158
252
115
164
10
91
SQU
53
45
SSQ
55
21
159
253
116
165
100
63
SXT
35
65
11
169
263
126
175
37
135
SQQ
36
112
68
162
25
74
QNT
98
2
CNJ
74
QNT
106
199
62
SXT
112
100
24
204
297
SXT
160
210
QNC
76
104
198
61
SXT
110
180
OPP
274
137
SQQ
186
94
43
SSQ
137
SQQ
88
SQU
kq
eaxG
xq#
kfu
pa
jkgw
drw
ba
49
o#.k
Index of Words:
CNJ: Conjunction
TRN: Trine
QNT: Quintile
OPP: Opposition
SXT: Sextile
QNC: Quincunx
BQT: Bi Quintile
SQU: Square
SQQ: Sesquiquadrate
ikjkkjh Vh
Xkzg
}kjk "V
Xkzg
}kjk "V
joh
eaxG
kq
eaxG
pa
&&
kfu
xq#
eaxG
&&
jkgw
drw
drw
jkgw
cq/k
xq#
74
QNT
cq/k
19
jkgw
eaxG
&&
yXu
&&
x-35
16
jkkh
osk
fuxZe
ewr
v"Vekkfu
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
daVdkuh
daVdkuh
daVdkuh
v"Vekkfu
v"Vekkfu
lkM+slkrh
lkM+slkrh
tUekuh
tUekuh
lkM+slkrh
lkM+slkrh
v"Vekkfu
o`"kHk
o`"kHk
o`"kHk
dU;k
dU;k
rwG
rwG
/kuw
/kuw
edj
edj
o`"kHk
dU;k
dU;k
rwG
rwG
/kuw
/kuw
edj
edj
edj
o`"kHk
o`"kHk
dU;k
dU;k
rwG
rwG
/kuw
/kuw
o`"kHk
19-06-1941
04-03-1942
14-12-1941
05-08-1943
17-12-1943
20-09-1950
23-04-1944
25-11-1952
24-04-1953
26-11-1952
20-08-1953
23-04-1953
21-08-1953
12-11-1955
11-11-1955
07-02-1958
02-06-1958
02-02-1961
07-11-1958
17-09-1961
08-10-1961
28-04-1971
27-01-1964
10-06-1973
04-11-1979
27-07-1980
14-03-1980
05-10-1982
06-10-1982
01-06-1985
20-12-1984
16-09-1985
21-12-1984
17-09-1985
31-05-1985
16-12-1987
21-03-1990
15-12-1990
20-06-1990
05-03-1993
16-10-1993
07-06-2000
09-11-1993
22-07-2002
09-01-2003
10-09-2009
07-04-2003
14-11-2011
16-05-2012
15-11-2011
03-08-2012
15-05-2012
04-08-2012
03-11-2014
02-11-2014
26-01-2017
21-06-2017
08-08-2029
26-10-2017
05-10-2029
rkack
rkack
Lo.kZ
rkack
jtr
Lo.kZ
rkack
Lo.kZ
Lo.kZ
Lo.kZ
yg
yg
yg
jtr
yg
Lo.kZ
jtr
yg
rkack
yg
yg
Lo.kZ
rkack
yg
Lo.kZ
jtr
jtr
jtr
Lo.kZ
jtr
x-35
17
kM~cy
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
mPp cG
lIrox; cG
22.27
118.12
29.20
105.00
29.93
106.88
16.27
93.75
23.69
75.00
25.98
166.88
3.55
131.25
fnu&jkf= cG
dUkfn cG
15
15.00
15
15.00
0
15.00
15
15.00
15
60.00
30
30.00
0
60.00
sDdku cG
LFkku cG
0.00
170.39
15.00
179.2
15.00
166.81
0.00
140.02
0.00
173.69
0.00
252.86
15.00
209.8
fnx cG
8.78
35.28
54.68
38.78
53.11
39.61
33.06
urUur cG
i{k cG
7.73
18.16
60.00
41.84
7.73
41.84
52.27
18.16
7.73
41.84
52.27
18.16
52.27
41.84
f=Hkkx cG
okZ cG
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
60.00
0.00
0.00
15.00
0.00
0.00
ekl cG
okj cG
gjk cG
v;u cG
;q) cG
0.00
0.00
0.00
3.25
0.00
0.00
0.00
0.00
56.56
0.00
0.00
0.00
60.00
6.72
0.00
0.00
45.00
0.00
26.75
0.00
0.00
0.00
0.00
14.38
0.00
30.00
0.00
0.00
41.66
0.00
0.00
0.00
0.00
45.09
0.00
dkG cG
29.14
158.40
116.29
142.18
123.95
157.09
139.20
psVk cG
3.25
23.92
19.43
6.28
11.55
46.32
41.84
uSlxd cG
60
25.71
42.86
17.14
34.29
8.57
51.43
fd cG
-15.20
-15.12
-14.09
-4.28
-5.25
-2.95
-5.05
dqG kMcG
256.36
407.39
385.98
340.12
391.34
501.50
470.28
:ips kM~cG
4.27
6.79
6.43
5.67
6.52
8.36
7.84
FkMD;kpk vak
0.66
0.97
1.17
1.13
1.67
1.31
LFkku cG vak
1.03
1.09
1.25
1.46
1.05
2.63
1.58
fnx cG vak
dkG cG vak
0.25
0.26
1.01
1.41
1.09
1.16
1.29
2.12
1.52
1.11
1.32
2.34
0.66
1.39
psVk cG vak
vk;u cG vak
0.06
0.11
0.48
1.89
0.65
0.17
0.16
1.34
0.23
0.48
1.16
2.08
1.39
1.13
fLFkrh
bV QG
dV QG
8.51
46.27
26.43
33.34
24.12
34.93
10.11
48.47
16.54
41.94
34.69
21.57
12.19
48.60
x-35
18
jkkh
fMXkzh
u{k=
j-u-m- Lokeh
yXu
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
drw
ba
o#.k
#
rwG
o`fpd
o`fpd
o`fpd
dU;k
rwG
dqaHk
rwG
edj
ddZ
es"k
flag
ddZ
03:20:10
16:54:06
fp=k
iwokZkk<+
iwokZkk<+
mRrjk"kk<+
gLr
fokk[kk
/kfu"Bk
fokk[kk
mRrjk"kk<+
iq";
vfouh
iwokZ
iquoZlw
kq&&eaxG&&kq
xq#&&kq&&pa
xq#&&kq&&eax
xq#&&joh&&joh
cq/k&&pa&&kfu
kq&&xq#&&cq/k
kfu&&eaxG&&d
kq&&xq#&&kfu
kfu&&joh&&kq
pa&&kfu&&kq
eaxG&&drw&&pa
joh&&kq&&xq#
pa&&xq#&&jkgw
17:28:56
27:18:08
16:53:43
24:00:45
02:09:13
22:25:56
08:26:15
08:26:15
04:39:23
21:40:16
02:26:16
fnkk
fLFkrh
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
ekx
oh
oh
oh
oh
oh
&&
&&
&&
&&
&&
&&
ewyf=d.k
&&
&&
&&
&&
&&
&&
08:52:00
x`g dLi
rwG
rwG
o`fpd
edj
dqaHk
ehu
es"k
es"k
feFkqu
ddZ
flag
dU;k
03:16:30
29:45:53
03:40:43
13:09:36
17:34:54
13:41:21
03:16:30
29:45:53
03:40:43
13:09:36
17:34:54
13:41:21
j-u-m- Lokeh
kq&&ea&&kq
kq&&xq&&pa
xq&&d&&pa
k&&pa&&j
k&&j&&lw
xq&&k&&j
ea&&d&&lw
ea&&lw&&j
cq&&ea&&kq
pa&&k&&j
lw&&kq&&ea
cq&&pa&&j
Hkko vof/k
183:16:30 &
209:45:53 &
243:40:43 &
209:45:53
283:09:36 &
317:34:54 &
317:34:54
343:41:21
343:41:21 &
3:16:30
&
3:16:
29:45:
29:45:
63:40:
243:40:43
283:09:36
& 63:40:
& 103:09:36
103:09:36 & 137:34:54
137:34:54 & 163:41:21
163:41:21 & 183 16:30
x-35
19
egkcGh
cGh
lkekU;
{kh.k
I.
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
xq# pa
&&
joh cq/k kq xq#
kfu
&&
xq#
&&
&&
&&
&&
&&
&&
kq
kq
&&
drw
kfu
&&
eaxG
eaxG
cq/k drw
pa
joh
cq/k eaxG
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
dkq
kq
xq#
kfu
kfu
xq#
eaxG
eaxG
cq/k
pa
joh
cq/k
[k-
x-
?k-
xq# pa
&&
joh cq/k kq jkgw
kfu
&&
&&
&&
&&
drw
&&
&&
eaxG
joh cq/k
joh cq/k
xq# pa
drw
drw
xq# pa
kfu
kfu
&&
eaxG
kq jkgw
&&
eaxG xq# pa
&&
joh cq/k kq jkgw
drw
&&
&&
&&
&&
&&
&&
&&
kfu
e% d- dLi jkkh Lokeh] [k- Hkko fLFkr Xkzg] x- dLi Lokeh u{k=ke/;s Xkzg] ?k- Hkko fLFkr XkzgkaP;k u{k=ke/;s
x-35
20
egkcGh
cGh
lkekU;
{kh.k
11
12
3
3
9 12
12
12
11
136
7 8 12
-
1 10
-
4
1
5
10
7 8 12
36
3
-
49
11
5
dkjd mi ifr
x`g
mi ifr
I.
kq
pa
pa
jkgw
joh
jkgw
joh
jkgw
kq
jkgw
eaxG
jkgw
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
egkcGh
cGh
lkekU;
{kh.k
12
11
1
1
10
10
36
36
3
3
11
11
12
3
3
11
11
12
3
3
12
11
11
3
-
7 8 12
11
1 10
11
x-35
21
6
7
ba
ba
kuh
drw #
drw #
jkgw
kfu
10
yXu xq:
pa
o#.k
joh cq/k
kq
eaxG
yXu xq#
pa
o#.k
joh cq/k
kq jkgw
eaxG
11
3
12
Lokeh Xkzg
fnol Lokeh
yXu jkkh Lokeh
yXu u{k= Lokeh
yXu mi Lokeh
pa jkkh Lokeh
pa u{k= Lokeh
pa mi Lokeh
eaxG
kq
eaxG
kq
kq
xq:
kuh
iklZ QkWjP;quk
d-ih- v;ukak
tUe osGsph foakRrjh
08:52:00
flag
22:51:10
13
xq#%
0
ekl
o"kZ
29 fnol
x-35
22
jkkh
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
rwG
rwG
rwG
edj
rwG
ddZ
dqaHk
dqaHk
ehu
o`fpd
rwG
o`fpd
o`fpd
ddZ
es"k
o`"kHk
rwG
dU;k
dqaHk
dqaHk
o`"kHk
o`fpd
edj
o`fpd
o`fpd
flag
rwG
ddZ
x-35
23
s"dk.k ikjaifjd
3
12
s"dk.k ifjo`fRr =;
3
lw cq
11
11
10
y xq pa
xq pa j
11
j
10
12
12
xq
10
y k
lw cq d
12
dkjdkak yXu
3
12
10
lw cq kq
pa
xq
ea
11
10
10
11
lw cq
miin yXu
y k
kq
y
11
k pa j
9
11
xq
kq
12
ea d
10
y k
ea
ea
pa
11
y
9
ea
xq pa
k
10
d
9
kq
kq
4
uokak ikjaifjd
lw cq
lw cq
kq
ea
s"dk.k leukFk
12
11
ea j
lw cq kq
10
12
xq pa
j
8
xq pa
ea
lw cq kq
xq pa
ea
y kq
lw cq d
x-35
24
tSfeuh LQqV
LQqV uke
LQqV
/kuw
es"k
edj
ehu
/kuw
flag
04:03:09
07:55:40
10:35:21
22:23:51
03:03:06
01:29:29
tSfeuh dkjd
Xkzg
v"V pj
lIr pj
lIr fLFkj
joh
cq/k
kq
eaxG
xq:
kuh
pa
jkgw
viR;
fir`
vkRe
Kkfr
vekR;
nkjk
Hkzkr`
ekr`
viR;
ekr`
vkRe
Kkfr
vekR;
nkjk
Hkzkr`
vkRe
vekR;
nkjk
Hkzkr`
viR;
Kkfr
ekr`
lIr Hkko
vkRe
vekR; nkjk
Hkzkr` Kkfr
ekr` viR;
tSfeuh Vh
Xkzg
lEeq[k fV
ikoZ Vh
es"k
o`"kHk
feFkqu
ddZ && d
flag
dU;k && ea
rwG && y && xq &&
/kuw
o`fpd && lw && cq
edj && j
dqaHk && k
ehu
/kuw
rwG && yXu && xq# && pa
o`fpd && joh && cq/k &&
dqaHk && kfu
edj && jkgw
ehu
o`"kHk
es"k
feFkqu
flag
ddZ && drw
dU;k && eaxG
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
flag&&dqaHk
ddZ&&edj
dU;k&&ehu
o`"kHk&&/kuw
es"k&&rwG
feFkqu&&o`fpd
x-35
25
16 o"kZ
12/03/1932
12/03/1948
kuh
ps
i;r
19 o"kZ
12/03/1948
12/03/1967
cq/k
ps
i;r
17 o"kZ
12/03/1967
12/03/1984
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
12/03/1932
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
12/03/1948
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
12/03/1967
drw
ps
i;r
7 o"kZ
12/03/1984
12/03/1991
kq
ps
i;r
20 o"kZ
12/03/1991
12/03/2011
joh
ps
i;r
6 o"kZ
12/03/2011
12/03/2017
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
12/03/1984
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
12/03/1991
12/03/2011
11/01/2010
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
30/04/1934
11/11/1936
16/02/1939
23/01/1940
24/09/1942
13/07/1943
12/11/1944
19/10/1945
09/08/1984
08/10/1985
13/02/1986
14/09/1986
10/02/1987
29/02/1988
04/02/1989
15/03/1990
15/03/1951
23/11/1953
02/01/1955
04/03/1958
14/02/1959
14/09/1960
23/10/1961
29/08/1964
12/07/1994
12/07/1995
13/03/1997
13/05/1998
13/05/2001
11/01/2004
13/03/2007
09/08/1969
06/08/1970
06/06/1973
13/04/1974
12/09/1975
08/09/1976
28/03/1979
03/07/1981
30/06/2011
30/12/2011
05/05/2012
30/03/2013
16/01/2014
29/12/2014
05/11/2015
12/03/2016
pa
ps
i;r
10 o"kZ
12/03/2017
12/03/2027
eaxG
ps
i;r
7 o"kZ
12/03/2027
12/03/2034
jkgw
ps
i;r
18 o"kZ
12/03/2034
12/03/2052
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
12/03/2017
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
12/03/2027
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
12/03/2034
11/01/2018
12/08/2018
10/02/2020
12/06/2021
11/01/2023
12/06/2024
11/01/2025
11/09/2026
09/08/2027
27/08/2028
03/08/2029
11/09/2030
09/09/2031
05/02/2032
07/04/2033
12/08/2033
23/11/2036
18/04/2039
23/02/2042
11/09/2044
29/09/2045
29/09/2048
24/08/2049
22/02/2051
x-35
26
foakRrjh R;Urj
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
12/03/2011
30/06/2011
12/03/2011
18/03/2011
27/03/2011
02/04/2011
19/04/2011
03/05/2011
21/05/2011
05/06/2011
12/06/2011
05/05/2012
30/03/2013
05/05/2012
24/06/2012
07/08/2012
28/09/2012
13/11/2012
02/12/2012
26/01/2013
12/02/2013
11/03/2013
29/12/2014
05/11/2015
29/12/2014
11/02/2015
01/03/2015
22/04/2015
08/05/2015
03/06/2015
21/06/2015
06/08/2015
17/09/2015
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
xq:
ps
i;r
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
30/06/2011
30/12/2011
30/06/2011
15/07/2011
26/07/2011
22/08/2011
16/09/2011
15/10/2011
09/11/2011
20/11/2011
20/12/2011
30/03/2013
16/01/2014
30/03/2013
08/05/2013
23/06/2013
04/08/2013
21/08/2013
09/10/2013
23/10/2013
17/11/2013
04/12/2013
05/11/2015
12/03/2016
05/11/2015
12/11/2015
04/12/2015
10/12/2015
21/12/2015
28/12/2015
16/01/2016
02/02/2016
23/02/2016
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
kuh
ps
i;r
kuh
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq:
kuh
cq/k
drw
30/12/2011
05/05/2012
30/12/2011
06/01/2012
25/01/2012
11/02/2012
03/03/2012
21/03/2012
28/03/2012
18/04/2012
25/04/2012
16/01/2014
29/12/2014
16/01/2014
12/03/2014
30/04/2014
21/05/2014
18/07/2014
04/08/2014
02/09/2014
22/09/2014
13/11/2014
12/03/2016
12/03/2017
12/03/2016
12/05/2016
30/05/2016
29/06/2016
21/07/2016
13/09/2016
01/11/2016
29/12/2016
19/02/2017
x-35
27
f=Hkkxh nkk
xq#
ps
i;r
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
drw
ps
i;r
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
pa
ps
i;r
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
01/01/1935
19/10/1943
22/07/1934
30/03/1936
03/10/1937
18/05/1938
26/02/1940
08/09/1940
30/07/1941
14/03/1942
19/10/1943
18/10/1967
17/06/1972
26/01/1968
05/11/1968
29/01/1969
20/06/1969
27/09/1969
10/06/1970
23/01/1971
20/10/1971
17/06/1972
17/10/1989
17/06/1996
07/05/1990
26/09/1990
26/09/1991
16/08/1992
06/09/1993
17/08/1994
06/01/1995
16/02/1996
17/06/1996
kfu
ps
i;r
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kq
ps
i;r
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
eaxG
ps
i;r
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
19/10/1943
18/06/1956
20/10/1945
06/08/1947
02/05/1948
12/06/1950
29/01/1951
19/02/1952
15/11/1952
10/10/1954
18/06/1956
17/06/1972
17/10/1985
06/09/1974
08/05/1975
17/06/1976
28/03/1977
29/03/1979
06/01/1981
16/02/1983
06/01/1985
17/10/1985
17/06/1996
15/02/2001
25/09/1996
08/06/1997
21/01/1998
18/10/1998
16/06/1999
23/09/1999
03/07/2000
26/09/2000
15/02/2001
cq/k
ps
i;r
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
joh
ps
i;r
joh
pa
eaxG
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
jkgw
ps
i;r
jkgw
xq#
kfu
cq/k
drw
kq
joh
pa
eaxG
18/06/1956
18/10/1967
26/01/1958
24/09/1958
14/08/1960
09/03/1961
17/02/1962
16/10/1962
28/06/1964
01/01/1966
18/10/1967
17/10/1985
17/10/1989
29/12/1985
30/04/1986
24/07/1986
28/02/1987
11/09/1987
29/04/1988
22/11/1988
15/02/1989
17/10/1989
15/02/2001
15/02/2013
04/12/2002
10/07/2004
04/06/2006
15/02/2008
28/10/2008
29/10/2010
05/06/2011
04/06/2012
15/02/2013
x-35
;fxuh nkk
nkk
/kkU;
irh
xq#
o;
3 okZ
Hkzkekjh
eaxG
Hkfdk
28
kVf=ak nkk
i;r
o;
i;r
23/06/1937
irh
kfu
6 okZ
14/12/1939
4 okZ
23/06/1941
kq
7 okZ
14/12/1946
cq/k
5 okZ
23/06/1946
jkgw
8 okZ
14/12/1954
mYdk
kfu
6 okZ
23/06/1952
pa
1 okZ
14/12/1955
fl)k
kq
7 okZ
24/06/1959
joh
2 okZ
13/12/1957
ladVk
jkgw
8 okZ
24/06/1967
xq#
3 okZ
13/12/1960
eaxGk
pa
1 okZ
23/06/1968
eaxG
4 okZ
13/12/1964
fiaxyk
joh
2 okZ
23/06/1970
cq/k
5 okZ
13/12/1969
/kkU;
xq#
3 okZ
23/06/1973
kfu
6 okZ
14/12/1975
Hkzkekjh
eaxG
4 okZ
23/06/1977
kq
7 okZ
14/12/1982
Hkfdk
cq/k
5 okZ
23/06/1982
jkgw
8 okZ
14/12/1990
mYdk
kfu
6 okZ
23/06/1988
pa
1 okZ
14/12/1991
fl)k
kq
7 okZ
24/06/1995
joh
2 okZ
13/12/1993
ladVk
jkgw
8 okZ
24/06/2003
xq#
3 okZ
13/12/1996
eaxGk
pa
1 okZ
23/06/2004
eaxG
4 okZ
13/12/2000
fiaxyk
joh
2 okZ
23/06/2006
cq/k
5 okZ
13/12/2005
nkkLokeh Xkzgkaph fLFkrh- Xkzg nkk o; nkk pkph o; ;fxuh vkf.k kV f=Ek nksr leku vlrsnUgh nkkar QDr lq:okr osxG;k Xkzgkiklwu grs- moZjhr loZ xVh leku vlrkrikjkkjpk minsk vkgs dh tj tUe fnolk lw;Z gjk fdaok jk=h pa gjk ;kar vlsy rj kV f=ak
nkspk mi;x dyk ikfgtsk vuqlkj tj tUe fnol pa gjk fdaok jk=hr lw;Z gjk e/;s >kykrj ;fxuh n~kkpk okij djkok-
x-35
Xkzg;x QG
[ky ;x
gh XkzgfLFkrh dkgh'kh fofp= vkgs- g;keqGs rqEgkyk nu vR;ar VdkP;k ifjfLFkrhauk raM |koa
ykxsy- rqeph vkFkd ifjfLFkrh >ikV;kus lq/kjsy vkf.k d/khd/kh rqEgkyk vMp.khuk lkeja tkoa
ykxsy- dkGkcjcj rqepk ekufld -f"Vdugh cnyr tky-
fo|k ;x
'kS{kf.kd {k=kr mPp xrh dj.;kdfjrk gk vfr'k; pkaxyk ;x vkgs- rqeph cqf)eRrk vfr'k;
rYy[k vlsy vkf.k rhoz Lej.k'kDrheqGs rqeph vkdyu'kDrhgh pkaxyh vlsy- dqBpsgh 'u rqEgh
lgt lMoky vkf.k rs lMok;P;k pkaxY;k i)rhgh 'k/kwu dk<ky-
tho ;x
gk 'kqHk;x vkgs- rqEgh pkaxY;k ?kjkr] pkaxY;k ifjfLFkrhr tUekyk ;ky vkf.k vk&oMhy o HkkoaMa
;kapa Hkjiwj se feGsy- rqepa f'k{k.k pkaxya vlsy- pkaxyk o ekulUeku feGowu ns.kkjk O;olk;
djky- R;krgh xrh gy o mRiUugh pkaxya feGsy- rqepa vk;q"; lq[kklek/kkukr tky-
kqHkokh ;x
gh 'kqHk XkzgfLFkrh vkgs- rqepa O;fDreo Nku vlsy vkf.k ok.khoj Hkqo vlsy- laiRrh o dhr
pkaxY;k ek.kkr feGrhy-
flagklu ;x
gk vfr'k; 'kqHk vlk ;x vkgs- ;k jkt;xkeqGs rqEgkyk lRrk vkf.k vf/kdkj ;kaph kIrh grsrqeP;k O;olk;kr vkf.k lkekftd {ks=kr rqEgkyk Hkkoh LFkku feGra- rqeP;k vk;q";kP;k e/kY;k
dkGkr rqEgh [kwi ;'kLoh grk-
lnk lUpkj ;x
;k ;xkph feJ QGa feGrkr- rqEgh vlk O;olk; Lohdkjrk] T;keqGs rqEgkyk lRkr okl djkok
ykxr -
29
x-35
XkzgfV ps QG
joh la;x cq/k
okl] O;kikj vkf.k fy[kk.k o lkfgR; ;k fok;hps uouohu mie ;kaP;k vH;klklkBh Hkfo;kps
gs Lo:i pkaxys vkgsA- ;kaP;k Hkkok[kkyh vl.kkjs yd gs cq~)hus] gqkkjhus vkf.k fl)hus o vkuan
kIr dj.kkjs Eg.kwu ns.kxh feGkysys vkgsr- rqEgh vkFkdV;k lq[kklhugh vlw kdky-
;kaP;k Hkkok[kkyh ;s.kk;k ydkauk jktdkj.kkP;k xqarkxqarhP;k laxkr lgHkkxh u g.;kr vf/kd
lko/kfxjh ckGxwu rh v{kjk% VkGyh ikfgts- rqeP;k vkjX;kph vkf.k vi?kkrkiaklwu Loj{k.kklkBh
gh rqEgkyk dkGth ?;koh ykxsy- lokZr vf/kd lko/kfxjh uohu ukrs cuorkuk ?;koh ykxsy
dkj.k rs rqeph frBkgh /kD;kr vk.kw kdy- ;k fcdV dkyko/khr Lor%P;k Hkkoukokrsyk foj/k
dj.;kpk ;Ru dyk ikfgts-
rqEgkyk dkgh vMp.khauk raM |kos ykxsy i.k R;kpk dkyko/kh vYi vlsy- dVqafcd thoukrgh
dkgh vMp.khyk raM |ky] R;krwugh ydkaph enr feGkyh ulY;kus nMi.k ;sy] R;keqGs
dnkfpr fujkkkoknkdMsgh oGky] rjhgh iokZ u djrk rqeP;k egRokdka{kk vkf.k LokfHkeku tikyrqeP;k vkjX;kdMsgh y{k ns.;kph xjt vkgs-
tsOgk cq/k vkf.k eaxG gs ,desdkakh LDosvje/;s vlrhy rsOgk rqEgh vfrlaosnukhy cuky T;keqGs
vkk Hkkouk T;k nql;kauk lglk nk[koY;k ukgh ikfgtsr] R;k rqEgh brjkalej nkr djkyHkkousoj fu;a=.k Bsoys rj bfPNr y{; xk<w kdky-
d/khrjh rqEgh fujkkkoknh cuky i.k ;kpk ifj.kke rqeP;k rkddV;k fopkj dj.;kP;k
dkY;koj g.kkj ukgh- i.k vkk dYikr ftFks ekufld dk;Z{kerspk okij gr] frFks gs xq.k
Qk;nskhj Bjrhy- vkh dkgh ifjfLFkrh fuekZ.k g kdr]- frFks brjkae/;s rqeP;k cn~ny xSjlet
fuekZ.k g kdr-
kq lsDlVkby xq:
kq xq#kh lsDlVkye/;s vlY;kus rqEgkyk ,d Lknkpkjh ek.kwl Eg.kwu ?kMor- fkok; seGrk
vkf.k nkukqji.kk gs xq.kgh cgky djr- rqEgh dkgh {ks=kr JsB vkgkr Tkls] ijnskh
xqaro.kwdhlaca/kh] vk/kh fdaok dk;|kckcrhr- fkok; se laca/kkrgh rqEgkyk ykHk gy- d.kkrgh
pVdu felGrk] vkkkoknh vkf.k laosnukhy vlwu rqEgh vkk O;DrhaP;k lgoklkph fuoM djrk
th ,d mPp vlk vknkZ Bjysyh vlrs-
xq: la;x pa
xq:pk pakkh la;x] ;k HkkokeqGs rqEgh dqVqackps eq[k cuwu R;k ekukP;k LFkkukeqGs eukiklwu
29
x-35
lq[kkoky- rqEgh vkFkdV;k laiUu vkf.k /kked vlwu rqEgh ijidkjklkBh usgeh r;kj vlrk
fkok; rqeP;k vkiqydhcn~~y vxnh kekf.kd vkgkr- fo#)fyaxh O;DrhadMwu [kwi dkgh feGsy-
rqEgh vkRefooklh vkh O;Drh vkgkr- rqeP;k vk;q;krhy vknkZ vkf.k R;kP;k iwrlkBh ?ksrysys
;Ru ;kr ;k feGsy- dkgh osGslkBh rqEgh /kked vkf.k lkekftd dk;kZkh tMys tky] T;keqGs
vk/;kReklkBh ,d osXkGk fdukjk ykHksy- tqxkj vkf.k lV~VsckthP;k /ka|kr rqEgh dkGth ?;kohdkj.k tjh lq#okrhyk R;krwu Jhearh ykHkyh vlyh rjh v[ksjhl ek= loZukk g.;kph kD;rk
ukdkjrk ;s.kkj ukgh-
kuh lsDlVkby ba
;qjsul cjcjps kuhps lsDlVky Lo:i rqEgkyk /kS;Zkhy cuors- rqEgh rqeP;k vH;klkr ojp<
vkgkr R;kp cjcj rqEgh brjkauk fkdo.;krgh ojp< vkgkr- vkOgku ns.kk;k vusd la/kh rqEgkyk
feGrhy vkf.k rqEgh R;k ;kLohgh cUkow kdky-
pa lsDlVkby o#.k
rqeps eu vkdyu{ke vkgs- laosnukhy cuwu rqeps eu vk/;kfRedrsdMs oGsy- dfork vkf.k
lafxrkr rqEgkyk vR;ar vkoM vlsy- nql;kauk enr dj.;kph o`Rrh rqeP;k n;kGw LoHkkokyk
O;Dr djsy- rqeP;kdMs ijyfdd kDrh vkgs-
drw fdaok drwkh usiP;wups vlysys lseh LDosvj Lo:i gs rqEgkyk dqBY;kgh xVhpk osxosxG;k
vaxkus fopkj dj.;klkBh enr djrs- rqeps dk;Z gs rqeP;k rRokkh fuxMhr vlsp vlsy- fkok;
R;kpk ifj.kke usgehp rqeP;klkBh lEkk/kkudkjd vlkp vlsy- ;k lxG;k f;sr rqEgkyk
vf/kdkf/kd rkdn deokoh ykxsy- th iqjskh ;tuk vkf.k leL;soj ekr ;kaP;k lkkus feGow
kdky-
ba LDosvj #
IyqVP;k pdfu Lo#ikeqGs rqeP;k dkgh oS;fDrd vlysY;k kFkfed ckch ;kfok;hgh rqEgh uO;kus
fopkj djky- d/khd/kh rqeP;k fe=kaiklwu vkiyk ekxZ osxGk dj.;kdMs rqepk dy vlsy- i.k
vls u g.;klkBh dkGth ?;k- rqEgh vkjX; V;k lq< vkgkr- dVqafcd thoukrwu dfevf/kd
ek.kkr vkuan miHkxky-
30
x-35
Hkfo";ok.kh
[kkl xq.k
rqepk LoHkko eufeGk i.k dedqor vkgs- okV xVhaP;k lo;h vkf.k m/kGsi.kkdMs rqeP;k
eukpk dy vlkok- m|xkr cny Ogkok vls rqEgkyk okVsy i.k l/;krjh O;kikjkrhy nsok.k
?ksok.k djrkuk lrZdrk ckGxkoh- rqeps eu vfLFkj vlY;kus fofkV gsrwauk lrr cnyo.kkjs
vlsy- O;kikjkr rqEgkyk ekukps LFkku feGwu laiRrhkIrh g.;kphgh kD;rk vkgsdVqafcd thou vkf.k vkiqydhe/khy [kachjrk ;k cn~n~y vf/kd vkoM vLk.ks] gk rqepk eq[; xq.k
vlkok- ;s.kk;k dkgh okkZr vMp.k vkf.k nq%[k ;s.;kph kD;rk vkgs] ex rh vkFkd vMp.kgh
vlw kdy- rqeP;k oSokfgd thoukr dVqi.kk ;s.;kphgh kD;rk vkgs- rjhgh gs ek= fufpr vkgs
dh ;X;jhrhus rqEgh gh m.kho Hk:u dk<w kdkyrqepk LoHkko gk nkukwj] n;kGq vkf.k seG vlkok] rqeps eu gs d.kR;k xVhyk lQy dj.kkjs
vkf.k larqyhr vlsy- rqEgh sekr fooklw vkf.k ;q)kr kwj] ;k ek.ks ,d [kjk fe= vkf.k nkukwj
vkf.k n;kGw k=wgh vlw kdky- rqEgkyk [k;k vFkkZus vkuanh fookg vkf.k iqjslk iSlkgh ykHkw
kdy- O;olk;] lkaLfrd] cf)d dk;Z{ks= fdaok ex lgt dysys njs bR;knhaP;k fufeRrkus
cgqrakkh ijnskkpk okl djkok Ykkxsy U;k;cq)h vkf.k fooluh;rk ;keqGs rqEgh ydakr vknjkps
vkf.k sekps da cuw kdky-
ekufld xq.k
rqEgh vkuanh vkf.k HkkX;kkyh vlkos- rqEgh eufeGk vkf.k nkkGw LoHkkokps vlkos- fn[kkok d#u
kalk feGo.kkphgh rqEgkyk gl vlkoh- d.kkpsgh eu pVdu oGow kdky ,o<s lkeF;Z
rqEkP;kr vlkos- rqEgh dykRed vkf.k usgeh iq<kdkj ?ks.kkjs vls vlkos- rqEgh uhVusVd vkf.k
O;ofLFkr vlky- pSuh vkf.k papy eukps cu.;kphgh kd;rk vkgs-
kkjhfjd jpuk
rqeP;k jkfkQGkek.ks rqEgh map] egd kjhj jpusps T;kr fuGs MGs] xjh dakrh vkf.k Hkqjs dl
ts e/ke/k foHkkxysys vlkos] eR;klkj[ks ekGysys nkr vkf.k cVkaph lqanj u[ks bR;knhpk lekosk
vlkok- pkQdGhlkj[ks ljG ukdgh rqEgkyk ykHkys vlsy-
vkjX;
rqeps jkfkQG gs gkMs] Ropk vkf.k xqM?;koj ifj.kke dj.kkjs vkgsr] R;keqGs laf/kokr] lka/ksnq[kh
vkf.k Ropslac/khP;k rkjh mn~Hko.;kph kD;rk vkgsdkekpk vf/kd O;ki eukoj ?ks udk- iqjskh >i vko;d vkgs- O;k;ke rqeP;k vkjX;klkBh
Qk;nskhj B: kdy- tkk njhP;k mM;k ekj.ks oxSjsrqEgh vR;ar ,dkdh vlwu nwji;r ydkaoj deh fookl Bso.kkjs vlY;keqGs rqEgkyk r.kkokph
lo; >kysyh vlsy- ;klkBh rqEgh vxnh kakr Ogk] QkoY;kosG fgjoG] ik.kh vkf.k eS=he; lgokl
bR;knhalkBh |k-
30
x-35
Vsful] fcfy;MlZ] ig.ks] xYQ bR;knh [ksGfok;d xfrfo/khr rqEgh Hkkx ?ks kdrk- rqEgkyk
dch] dkans] chV] ikysHkkth] to cky bR;knhps lsou dys ikghts- rqeP;k if=duqlkj yXuirhoj
;jsul Xkzgkpk Hkko vkgs] T;kP;keqGs rqEgkyk n;kkh laca/khr jx g.;kph kD;rk vkgsrqeP;k if=dr yXuirhoj IyqVpk Hkko vkgs] T;kP;kus rqEgkyk vlg; vkk i;kZoj.kkeqGs
mn~~Hko.kk;k jxkpk vf/kd =kl g kdr- rlsp /kqeziku] /kwj] mRltr fdj.ks bR;knhpkgh
rqEgkyk =kl g.;kph kD;rk vkgsrqeP;k if=dr pakoj xq:pk Hkko vkgs T;keqGs jDrkkh lac/khr vktkj tM.;kph kD;rk vkgsrqeP;k if=dr] lw;kZoj cq/kkpk Hkko vkgs R;keqGs rqeph Lej.kkDrh deh gu rqEgh FkMsls
fujkk] vLoLFk vkf.k fparkXkzLr cUk.;kph kD;rk vkgs-rqEkP;k if=dr lw;kZoj eaxG Xkzgkpk Hkko
vkgs- T;keqGs rqEgh rki ;s.;kph voLFkk] tGtG.;kph fLFkrh ;kus =Lr g.;kph fkok; jDrL=ko
gu jDr deh g.;kph gh kDkrk vkgs-rqEkP;k if=duqlkj eskfpUgkoj eaxG vkf.k kuh k
n?kkapk Hkko fnlwu ;sr vkgs- T;kP;keqGs rqEgkyk psg;kpk vkf.k MD;kpk =kl g.;kph kD;rk
vkgs-
fk{kk o thfodk
Xkzgekukps vuqdqy ikBcG rqEgkyk ykHkY;kus rqEgkyk cqf)eku vkf.k prqj cuo.;klkBh ykHkdkjd
Bj.kkj vkgs- rqeps vH;klfok;d laiknu lQyrspk mPpakd xkB.;klkBh enr djsyfoofo|ky;kph mPp inoh rqEgh feGoky fdaok ;kP;k,o<kk egRokP;k vH;klkr rqEgh fMIyekgh
feGokyrqEgh fk{k.kk O;frfjDr brjgh vH;kl lq#p Bsok] vls dkgh rqEkps Nan vlrhy ts rqEgkyk fl)h
feGowu ns.;kr enr djrhy- rqeP;k dqVqacklkBh rqEgh ,d xjokkyh lk/ku:i cukydkgh Xkzgkaph vuqdwyrk rqEgkyk fo|k ;x ;klkBh ,dne kqHk Bj.kkj vkgs- rqEgh mPp fk{k.k
?;ky fkok; rkfRod vH;klkr rqEgh lQygh Ogky- T;kaP;kdMwu rqEgkyk [kwi dkgh fkdk;yk
feGkys vkgs R;kaP;k cn~~y rqeP;k eukr vknjgh vkgs] vkk ydkalkBh thoukrY;k xaHkhj fok;koj
l[ky vH;klgh djkyXkzgekukP;k vuqdwyrsuqlkj rqepk LoHkko okijkr ;s.kk;k xVhadMs Eg.kts mi;tu kkL=kdMs dy
vl.kkjk vkgs- O;ogkji;xh dlZ vkf.k fofkV dkY; feGoky- kFkfed fMXkzhgh O;olk;
ekxZnkZuij dlZlkBh enrij Bjsy- laXk.kdkfok;h vkoM fuekZ.k g.;kph kD;rk vkgs- inoh
fdaok fMIyek feGo.;kdMsgh rqeph vkoM fuekZ.k g kdrs- th O;olk; O;oLFkkiukkh fuxMhr
vlsy] vkf.k rh O;oLFkkidh; O;OkLFkkiu ;k {ks=kr mPp Lrj feG.;klkBh mi;xh Bjsy- rqEgkyk
mTToy ;k feG.;kph kD;rk vkgsrqeP;k if=dr XkzgekukP;k fLFkrhuqlkj rqEkP;kdMs O;kikjh cu.;klkBh ykx.kk;k ;X;rk mitrp
vkgs- O;kikj vkf.k okf.kT; ;k laca/khps Mkoisp pVdu fkdky- mRiknukrhy dk;Z{kerk vkf.k
O;kikj ;k fBdk.kh rqEgh HkkX; cuow kdky- O;kikjkr usgeh ?kMrs rs Eg.ktsp eanh ;s.ks fdaok
O;kikj FkaMko.ks] vkkLkkj[;k xVh ?kMrhy i.k ;kosGh rqepk Lor% oj rkck vl.ks xjtsps vkgsvkkosGh u [kprk iq<s tk.;kpk ;Ru dyk rj uDdhp ,d dk;Z{ke O;kikj d# kdky-
31
x-35
laIkfRr o okjlnkj
dqVqac&oSHkokP;k eku.;kuqlkj laiRrhpk ekyd cu.;klkBh gh pkaXkyh fLFkrh ukgh- rqEgh m/kGs
vkgkr i.k ;klkBh gs xjtsps Uklsy dh rqepk tUe vR;ar xjhc ifjLFkhrhr >kyk vlsyrqeP;kdMs dk; grs vkgs vkf.k vlsy ;kdMs y{k u nsrk vf/kdkph bPNk usgehp rqeP;k eukr
vlsy- nql;k ekukus rqeph vktph ifjfLFkrh brjkais{kk fujkGh vlsy- rqeps xqIr se dj.k iq<s
tku fL=;kafok;h b;kZ vkf.k frjLdkjkaP;k Hkkousr cnyw kdy- rqeP;k dVqafcd okrkoj.kkuqlkj
rqEgh ;k ?kVusyk ,dk can kkar vkf.k fuokar LFkkuh txw kdkyrqeP;k /kukpk Lokeh gk vuqdwy tkxsoj ukgh] dkj.k r frl;k ?kjkr tku clyk vkgsO;kikjklkBhgh ifjfLFkrh vuqdwy ukgh] ti;r r O;ofLFkr jsks[kkyh ;sr ukgh r i;r
O;kikjklkBh rqEgkyk Fkkackos ykxsy- sl] fVhax] jLR;kojph okgrqd] jsYos] Mkd vkf.k rkjlsok]
dqfjvj lsok] Lkkj ek/;es] O;kikfjdj.k] i;ZVdkaph O;oLFkk dj.ks bR;knh ek/;ekrwu rqEgkyk ykHk
g.;kph kD;rk vkgsrqeP;k if=dr vuqoafkdrspk Lokeh frl;k ?kjkr tku clyk vkgs] t vuqoafkdrsP;k
lHkkX;kpk ladr nsr vkgs- rqeP;k lg tUekyk vkysY;k lg&HkkoaMkdMwu ykHk g.;kph kD;rk
vkgs- i.k R;kp cjcj R;kaP;k lgk;kus [kVyk ftad.;krgh ;k feG.;kph kDkrk vkgs- rqeP;k
lg tUekyk vkysY;k rqeP;k /kkdV~;k HkkoaMklkBh gh ifjfLFkrh pkaxyh ukgh dkj.k R;kaP;k
vk;q;kr dkgh nq?kZVuk ?kM.;kph kD;rk vkgs- rkhp gh nkk rqeP;k vk dMwugh rqEgkyk
pkaxykp ykHk g.;kpk ladrgh nkZfors-
rqeph if=dk vls nk[kors dh yodjp rqeP;k vk;q;kr fookg ;x ;s.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k
if=drhy Xkzgekukph fLFkrh vls nkZors dh] rqEgh ,d mRre vkuanh oSokfgd thou txw kdkyrqEgh ijLijkaph dnj d:u ,d seG tMhgh cuow kdky- d/kh rjh rqeP;kar erHksn g
kdrhy i.k rs uSlxd vkgs] i.k ,desdkauk letwu ?ksu rMtM dY;kl rs ukghlsgh gy-
okl o Hkze.k
rqeP;k if=drhy Xkzg gs vfLFkj vkf.k leku fpUgkaP;k LFkkuh vkgsr- tUetkrp rqEgh Hkze.k
dj.kkjs vlwu rqeP;k vk;q;kr vusd cny ?kM.;kph kD;rk vkgs- O;olk;kP;k fdaok udjhP;k
fufeRrkus okl vkf.k njs ;keqGs vkuan feG.;kpk vkf.k uQk g.;kph kD;rk vkgs- rqeP;k
if=drhy cgqrsd Xkzg gs dukREkd ?kjkr vkf.k vfLFkj fpUgkar vkgsr- O;olk;kP;k fufeRrkus
rqEgkyk okjaokj okl djkok ykxsy- fkok; rqEgh rqeP;k vkoMR;k fBdk.kh vkuane;h lgyhykgh
tk kdky-
kqHk jRu
32
x-35
fgaedqaM e`.kkyHke~ nSR;e~ ijee~ xq#e~ loZ kkL= oDrje HkkxZoe~ .kk;ge~
oj fnysY;k jRukaps otu gs < iq#kklkBh fu/kkZfjr d:u fnys vkgs- fL=;kalkBh R;kps ifjek.k
@ rs @ ,o<s deh g kdrs rj eqykalkBh rsp otu @ rs @ ,o<s g kdy-
33
x-35
XkzgkaP;k fLFkrhps QG
yXu QG
rqepk yXuirh rwG vkgs- yXuirhpk Lokeh 'kq vkgs- t rqeP;k if=dr vR;ar ykHkdkjd XkzgkP;k
Lo:ikr vkgs- du vkf.k f=d.k ;k ngapkgh Lokeh vlY;kus 'kuh rqeP;k if=dr ;xdkjd Xkzg
B: 'kdy f'kok; r ykHk ns.kkjk Xkzg vkgsrwG yXuirh tUekyk vkY;kps lHkkX; ykHkY;kus vorhHkorhP;k okrkoj.kkfo"k;h vR;ar laosnu'khy
vLkky- vkd"kZd psg;kps vlky- uez LoHkkokps vlky- rjhgh mrkohG vkf.k cspSu o`Rrhps vlkyfulxkZP;k lkfUu/;kr tjh vR;ar lUu vLkyk rjh eu vfLFkj vlsy- eukyk fo"k..krspk fodkj
tMysyk vlsy- dnkfpr rqeP;k eukr lrr d.krhrjh Hkhrh vlsy- dYiuk'kDrh larqyhr vlwu
rh vR;ar Qynk;h vlsy- laosnu'khy LoHkko vkf.k dykRed -f"Vdu ;kaps ojnku vlsyvH;klkr fo'ks"k jl vlwu orZekukfo"k;h eukr mRdaBrk vlsy- fopkj] rRo vkf.k rh ;kr
,dak=h vlky- iq<pk fopkj dj.;kph foy{k.k {kerk toGikl varKkZuklkj[kh vlsy- vkysyh
la/kh ok;k ?kkyow u;s] rkiysY;k rO;koj iGh Hkktwu ?;koh- O;kikjkrhy fofo/k rhr dq'ky vkf.k
vuqHkoh vlky- T;krwu rqeps HkkX; cuoky- ekuorkoknh LoHkkokph rqEgkyk ns.kxh vlsy- 'kkarrk
vkf.k se ;kaph vR;kf/kd v< vlsy-
rqeP;k if=dr lw;Z gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- vfHkekuh LoHkkokps vlky- mnkRr rRo
vlrhy f'kok; eB~;k x"Vhps /;s; vlsy- djkjhi.kk vkf.k dBji.kkeqGs lUekuuh; dke djkyiqjkru dkyhu XkzaFkkpk [kyoj vH;kl dj.;kr jl vlsy- R;kp cjcj lafxrkrgh jl vlsy/kkedrsdMs dy vlsy- /kked o`RrhP;k ydka'kh vknjkus okxky- oSokfgd tMhnkj vkf.k eqys
;kaP;k leosr thou txky-
cq/k
rqeP;k if=dr cq/k gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- mrkfoG o`Rrhps vlw 'kdky- i.k yodjp
Lor%oj rkck vk.kky- vknj feGo.;klkBh rqeph rGeG vlsy i.k dofprp rs kIr d:
'kdky- rjhgh tj xq: cq/kklcr fdaok R;kP;koj vlsy- Hkko Vkdr vlsy rj rqEgh lUekuuh;
feGow 'kdky- tj jkgw cq/kkcjcj dukr fLFkr vlsy rj dnkfpr 'kS{kf.kd kfo.; kIr djkytj cq/kkoj eaxGkpk Hkko vlsy rj dnkfpr rqEgh HkakM[kj fdaok oknfookndkj cuky-
kq
rqeP;k if=dr 'kq gk /kuw jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- rqEgh seG vkf.k 'kq) var%dj.kkph O;Drh
vlky- d.krsgh okV fdaok [kkyP;k ntkZps dke dj.kkj ukgh- tjh rqEgh vgadkjh vkf.k t'khys
vlyk rjh 'kkar eukps n;kGw brjkauk =kl u ns.kkjs vkf.k ktG LoHkkokps vlky- HkkX;oku
vlky dyk vkf.k lkfgR;kr dq'ky vlky- f'kok; fu[kG eujatukr vR;ar lq[kkokyvf/kdkR;akdMwu lgdk;Z vkf.k Qk;n feGoyk rjh eRljh O;DrhdMwu vik;dkjd rheqGs
dnkfpr ekufld nq%[k gy-
33
x-35
eaxG
rqeP;k if=dr eaxG gk dU;k jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- okjlk gDdkiklwu feG.kk;k ykHkklkBh
rqEgh HkkX;oku vkgkr- rqEgh dkghls vgadkjh] t'khY;k LoHkkokps vlwu gV~Vh o`Rrhps vlkytj cq/k gk vuqdwy vlsy rj rqEgh vR;ar cqf)eku R;sd x"Vhps iw.kZ vkdyu dj.kkjs thoukP;k
fn'ksr O;ogkjh vR;ar mRlkgh vlwu Qyu{ke dke dj.;kr usgehp f;k'khy jgky- tj rqepk
yXuirh dqaHk fdaok ehu vlrhy rj oSokfgd tMhnkjkps vkjX; rqeP;k fparsps dkj.k cuw 'kdy-
xq:
rqeP;k if=dr xq: gk rqyk jkf'kfpUgkr fLFkr vkgs- gh vR;ar vuqdwy fLFkrh vkgs- gk rqEgkyk
'kkar LoHkko] uezrk vkf.k ijidkjh o`Rrh cgky djr- map] e/;e cka/kk] vR;ar lqanj 'kjhj;"Vh
vlwu rstLoh psgkkps vlky- ,dw.kp ftFks rqEgh tky lUeku vkivkip feGsy- i.k vkjX;kP;k
ckcrhr gh fLFkrh mRre ukgh- vYlj fdaok rRle vktkjkus dnkfpr cstkj Ogky- Hkwd deh gyvxnh e;kZfnr ek.kkr vUuXkzg.k djky- lgpjh vkf.k eqys ;kaP;kckcrhr dkfgls nq%[khp vlky-
kuh
rqeP;k if=dr 'kuh dqaHk jk'khr vkgs- tj rqepk yXuirh o`"kHk fdaok flag fdaok o`f'pd fdaok dqaHk
vlyk rj rqEgh 'k'kk ;xk pk ykHknk;h ifj.kke miHkxky- f'kok; ,d egRokph O;Drh cukyuez orZukps] n;kGw o`Rrhps vlwu fofo/k vkf.k dq'ky cqf)eRrk vlysY;k ydkaP;k 'k/kkr vlkyd.krkgh vH;kl t rqeP;k vf/kiR;k[kkyh vlsy R;kr kfo.; ge[kkl feGoky- 'ksrh vkf.k
gokeku'kkL= dnkfpr vkoMhps fo"k; vlrhy- tj 'kuh frxkeh fdaok Toyu'khy vlyk rj ek=
rqEgh dkfgls c<k[kj cuky-
pa
rqeP;k if=dr pa gk rwG jk'khr fLFkr vkgs- Eg.kwu rqeph tUejkl fdaok payXu gk rwG vkgsiqfYyaxh] vkuanh] ijidkjh vlysys jkf'kfpUg rqeP;k eukoj vkf.k brj oSf'k"V~;kaoj fu;a=.k Bsors
vkf.k dkgh e;kZnsi;r jkf'kLokeh 'kqgh fu;a=.k BsosyrwG jk'khrhy pa vR;ar ykHkdkjd vkgs- tj jk'khpk Lokeh 'kq rqeP;k if=dr cGdVi.ks fLFkr
vlwu R;kP;koj dqBY;kgh dkjpk Dys'k ulsy rj rqeps cny.kkjs eu vkf.k gsrw vl.;kph
'kD;rk vgs- mRlkg vY;ko/khpk vlsy- vkFkd xrhr vf/kd lq/kkj.kk d: 'kd.kkj ukghtoGP;k ydka'kh 'k=qRo fuekZ.k gy i.k R;kp osGh [kkyP;k vkf.k ckgsjP;k tkrhP;k ydka'kh
eS=h ok<sy- rjhgh] tj pa brj Xkzgka'kh pkaxY;k ;xkr vlsy- O;kikjkrhy fofo/k dk;kZr lHkkX;
kRi djky-
jkgw
rqeP;k if=dr jkgw edj jk'khr vkgs- gh HkkX;kph fLFkrh vkgs- ;k tkxh jkgw Eg.kwu fLFkr vkgstj 'kuhgh vuqdqy vlyk rj r rqEgkyk vdLekr /kuykHk d:u nsy( ex r HkkfxnkjkdMwu
vFkok lgdk;kadMwu ukghrj dtZ eatwj dj.kk;k laLFksdMwugh vlw 'kdy- rjhgh] tj jkgw
ykHkdkjd Xkzgka'kh la;xkrgh ulsy vFkok R;kaP;k Hkkok[kkyhgh ulsy rj r rqEgkyk lnSo
fpark'khy vkf.k r.kkokr Bsosy- R;keqGs dnkfpr HkkX; vk.k.;klkBh rqEgh vleFkZ Bjky- tj lw;Z
34
x-35
jkgq cjcj la;xkr vlsy fdaok 'kuhPkk jkgwoj Hkko vlsy] dnkfpr rqEgh dyad vkf.k fuansps
cGh iMky- R;kp cjcj 'kkldh; vf/kdk;kadMwugh dkgh vMp.kh laHkorkr-
drw
rqeP;k if=dr] drw ddZ jk'khr vkgs- gh HkkX;kph fLFkrh vkgs- tj pagh vuqdwy vlsy r
rqEgkyk O;kikjkrhy HkjHkjkVhrwu xMxat oSHko feGowu nsy- rjhgh tj drw ykHkdkjd Xkzgka'kh
la;xkr vFkok R;kaP;k ykHkdkjd Xkzgka'kh la;xkr vFkok R;kaP;k Hkkokrgh ulyk rj r rqEgkyk
usgeh fparsP;k vkf.k r.kkokP;k ifjfLFkrhr Bsosy T;keqGs HkkX;n; ?kMowu vk.k.;kr rqEgh vleFkZ
Bjky- tj lw;Z drw'kh la;xkr vlsy fdaok 'kuhpk drwoj Hkko vlsy rj dyad vkf.k fuank
;kaps cGh iMky- fdacgwuk 'kkldh; vf/kdk;kadMwugh dkgh leL;k laHkorkr- tj pa ekxs
dyysyk vlsy rj vkFkd lkekftd -"V~;k dfu"B ntkZP;k ydkadMwu dkgh vMp.kh mn~Hkorhy-
ba
rqeP;k if=dr ;qjsusl es"k jk'khr vkgs- rqEgh dkfgls cSpsu vlky i.k dkgh vlkekU; vkf.k vR;ar
vLly dYiuk vlrhy- yd rqEgkyk dkghls fof{kIr ekurhy- tj ;qjsul uSlxd ykHkdkjd
Xkzgk'kh la;xkr vlsy fdaok R;kaP;k Hkkok[kkyh vlsy rj rqEgh cqf)eku vlky f'kok; R;keqGs
rqeps eB~;k mRlkgkus Lokxrgh gy- i.k tj uSlxd vik;dkjd Xkzgka'kh tqGysyk vlsy fdaok
R;kP;k Nk;sr vlsy rj rqEgh fof{kIr vlky- lkax.;kps rkRi;Z Eg.kts( tj nUgh dkjPkk Hkko
vlyk rj rqEgh vf}rh; vkf.k T;kP;kcn~ny Hkfo"; djrk ;s.kkj ukgh vls osxGs vfLrRo vl.kkjs
cuky-
o#.k
rqeP;k if=dr usiP;wu flag jk'khr vkgs- gh vuqdwy fLFkrh vkgs- rqeP;k if=dr lw;Z gh tj
vuqdwy vlyk rj cGdV vkf.k fiGnkj 'kjhj;"Vh rqEgkyk nsy- cyd vkf.k eBs MGs vlrhytjh MGs vR;ar [kyhps ulys rjh Hksnd ek= vlrhy- dkgh dykRed {kerk vRelkr djky
f'kok; vfHku;kr fo'ks"k jl vlsy-
rqeP;k if=dr IywV ddZ jk'khr vkgs- d.kR;kp cktwuh gh fLFkrh pkaxyh ukgh- tj pa nqcZG
vlyk fdaok Dysf'kr vlsy rj ex Hkkofud [kjrk dnkfpr ?kjkr vkf.k dqVqackr ?kkrd ifj.kke
d: 'kdy- ts rqeP;klkBh rhoz nq%[kkps dkj.k cusy- dVqafcd lnL; rqeP;k iklwu nwj tkrhy
fdaok rqEghp Hkfo";kpk d.krkgh ladr u nsrk R;kaP;k iklwu nwj tky- rjhgh pakcjcj xq: fdaok
'kq vlrhy fdaok R;kP;koj Hkko vlsy rj gh fLFkrh lq/kk: 'kdy-
35
x-35
Hkko QG
yXuirh
rqepk yXuLFkukpk dkjd if=drhy r`rh; LFkkukr fojkteku vkgs- ijke@/kS;Z dk;Z{kerk]
dk;Zi)rhps cG ;k lxG;kps gs dkjd LFkku vkgs- mtok MGk] ckgq] [kkank] NVh HkkoaM] pqyrs]
kstkjh] NV~;k ;k=k] ckrE;k] fy[kk.k] vkpkj&fopkjkaph nsok.k&?ksok.k ;kps gh gs LFkku n;rd
lac/kd vkgs- rqEgh ;k ckcrhr HkkX;oku vkgkr- ykHknk;d dkek e/;s xdZ vlY;kus nxnx
tk.kors- rqEgh rqeP;k drZqRokus Lor%ph txkyk vG[k iVork- lektkr R;k Vhus vko;d
ekulUeku feGork- rqEgh [kwi okl djky o fy[kk.kkyk o ekghrhyk [krik.kh ?kkyky- tj rqepk
yXuLokeh uSlxdfjR;k vik;dkjd vlsy rj fupHkax ;xkuqlkj rqEgh vkFkd V~;k l{ke
Ogky- tj rqePkk yXuLokeh lw;Z vlsy rj rqEgh eB~;k laLFks e/;s ekuuh; in laiknu djky] ts
cgqrsd V~;k ljdkjhp vlsy- eB~;k tuleqnk;kpk rqEgkyk ykHk gy rlsp vf/kdkjh o
jktdkj.kkrwu rqEgkyk vko;d ykHk o lUeku feGsy-
f}rh; Hkko
rqeP;k if=dr nqljk Lokeh ckjkO;k ?kjkr iMysyk vkgs T;kyk O;oLFkku Eg.krkr- nql;k ?kjkpk
Lokeh ckjkO;k ?kjkr cl.ks Qk;nskhj ulrs- ijarq tj esk@feFkqu yXu vlsy rj ifjLFkhr ikd
fuekZ.k djrkr- lq[k o lqyHkrk feGork ;srs- ckjkO;k ?kjkpk Lokeh ckjkO;k ?kjkr vlrk o kqHk
Xkzgkus V vlrk foukdkj.k o uqdlku nk;d [kpkZuk vkjdk ?kkyrk ;sr- ijarq uSlxd vkqHk
Xkzgkapk ;x ?kMr vlsy rj Qyknsk uqdlkunk;d feGrkr- dqaHk yXuklkBh nqljk Lokeh t
vdjkO;k ?kjkpk lq)k ekyd vkgs vkFkd V~;k ykHk ?kMowu vk.k.;kl vuqdwy ulr-
r`rh; Hkko
rqeP;k if=dr frljk Lokeh yXu LFkkukr iMyk vkgs T;kyk ruqLFkku Eg.krkr- ;k eqGs rqeph
ygku HkkoaMs o pqyrs rqEgkyk Qk;nskhj en~r iqjorhy- rqeps rqeP;k kstk;kakh mRre laca/k
jgkrhy- okrkZgkj] nwj/Ouh] nwjfp=ok.kh] brj {ks=kkh fuxMhr rqeps dk;Z {ks= vlsy- ys[k.kh
fopkjkaph lq;X; nsok.k&?ksok.k rqeP;k vk;q;kpk vge Hkkx Bjsy- Hkkkkarj dj.;kr rqepk gkr[kaMk
vlsy o fu;rdkyhdkalkBh rqEgh lrr ys[ku djr vlky- okgrqd&nG.k&oG.kkP;k lk/kukakh
rqepk laca/k ;su NVs okl djky- fo:) fyaxkP;k O;Drhpk lq[kkog lgokl miHkxky
o`kHk&dU;k yXu vlrk yXusk kqHk la;xkr ulrk nq?kZVukauk cGh iMky- ehu yXu vlrk
vkdkZd O;DrheRo ykHksy- dyk karkr uko deowu fl)hyk dkj.k cuky-
prqFkZ Hkko
pF;k Lokeh iape ?kjkr vkgs T;kyk iwoZ iw.; Eg.krkr- pF;k ?kjkpk kS{k.khd V~;k fopkj
djrkr rj ikpO;k ?kjkpk c/nhd ikrGhpk Eg.kwu n?kkapk leUo; lk/kY;kus c/nhd ikrGh
mapkowu kS{kf.kd xrh d:u ?;ky- cq/k kqHk ;xkr vlrk Lor%P;k {ks=kr uko ydhd deokypFks ?kj ykHk nk[kors o ikpos LFkku dekZ iklwu Qk;nk nkZors rlsp fe= o leo;Ld
lkFkhnjkaiklwu ikd lgk; nk[kors- kqHk Xkzgkus ;xdkjd fLFkrhr rqEgh nUgh xVh feGok;yk
vuqdwy cuky- pFks ?kj O;;LFkkukr ikpos vlY;kus larrh kIrhlkBh frdwyrk nkZors- jkgq&drw
;x frdwyrk vk.krkr-
35
x-35
iape Hkko
ikpok Lokeh ikpO;k LFkkukr iMyk vkgs T;kyk iwoZ iw.;kps LFkku lac/kys tkrs- T;kP;k }kjs rqEgh
rqeph iwoZ iw.;k ;k tUekr vk.kwu if=dP;k Qykfndkackcr vuqdwy ifj.kke tk.kowu ?;ky]
lektkr rqEgkyk ekukps LFkku feGk;yk if=dk leFkZ curs- /kked o`Rrh ok<hl yko.;kl enr
djrs fko; pkaxyh drZcxkj larrh fuitrs- xq:&cq/kkP;k kqHk voLFksr kS{kf.kd mRdkZ ?kMwu ;srmPpfk{k.k grs- ngkok Lokeh kqHk voLFksr ulrk lqjokrhyk dkgh O;kolkf;d cny fnlwu ;srkrikpO;k LFkkukr esk] flag o /kuw jkkh vlrkuk vk/;kfRed ln~xq.k ok<hYk lkaxr- feFkwu] rwG o
dqaHk jkkh c/nhd ntkZ ok<ors- kqHk Xkzg;x myk<kyhrwu vFkkZtu d:u nsy-
kBh Hkko
lgkok Lokeh yXuLFkkukr Eg.ktsp ruwLFkkukr iMyk vlrk ddZ yXu vlrk mPp xq: lgkok
ekyd Eg.kwu o uook ekyd Eg.kwu lq)k kqHk Qynk;d Bjr- pkaxys LokLF; o ntZsnkj drZwRo
?kMwu ;su HkkX; QGQGrs- o`kHk] o`fpd yXu vlrkuk lgkok Lokeh Lojkkhr vlY;keqGs jxk
iklwu ewDrh feGrs- k=waiklwu uqdlku ?kMr ukgh- fkok; Li/kkZRed ifj{kkar ;k feGrs- flagyXu
vlrk lgkok Lokeh lkrO;kpk lq)k dkjdRo xktor vlY;kus ukrsokdkakh HkkaM.k&raVs d:u
?;ky- esk] rwG yXukr lgkok Lokeh frl;k ?kjkpk lq)k ekyd vlY;kus cnyrk LoHkko o
HkVdi.kk nsy- feFkwu] /kuw yXukr lgkok Lokeh vdjkO;k Lokeh lkj[kk tkLr okxr Eg.kwu
rqEgkyk osxosxG;k xVharwu iqjslk ykHk ?kMwu fe= ifjokj] ukrsokd ;kapk lq[kn lgokl ?kMor-
lIre Hkko
lkrok Lokeh ckjkO;k LFkkukr vlrk esk yXukr lkrok kq mPp vlr R;keqGs lqlaLr o
ns[k.kk tMhnkj feGr- o`fpd yXukr Lojkkhpk kq rlsp Qy ns.;kl vuqdwy vlr- ddZ o
flag yXukr foifjr jkt ;xkuqlkj f=d LFkkukpk ekyd vdLekr Jhearh nsr- vU;Fkk gs ?kj o
gk ;x pkaxyk ulr- rqepk tMhnkj rqeP;k iklwu nwj jgk;yk tk kdr- vkwHk XkzgkP;k
;xkr uqdlku nk;d xVh ?kMrkr- ckjkos LFkku] ckjkok Lokeh kqHk ;xkr kqHk;k=k ?kMor o
[kktxh laLFksr udjh;x nsr- ijarw larrhyk =kl nk;d Bjr-
vBe Hkko
rqeP;k if=dr vkBok Lokeh frl;k ?kjkr fojkteku vkgs- dU;k o ehu yXukr kqHk Qynk;h
Bjr- ehu yXukr ln~xq.kh o ln~orZuh O;Drh eRokpk fodkl djr- dU;k yXukr /khV o
f;kkhy cuor- vU; yXukalkBh foksk kqHk Qynk;h Bjrukgh HkkoaMklkBh ?kkrd Bjr- vVesk]
vkBosLFkku vkqHk XkzgkaP;k ;qrhr okV Qys nsrkr-
uoe Hkko
uook Lokeh r`rh; LFkkukr vkgs- frl;k ?kjk iklwu uoO;k LFkkukoj fV Bsowu oMhy] HkkX;]
ijnskh LFkys ;k laca/kh kqHk Qys nsr- oMhy pkaxY;k fBdk.kh vlrkr o Lor%pk O;olk; mHkk:u
HkjHkjkVhyk ;srkr- frljs ?kj Nki[kkU;kkh laca/k nk[kor o fu;rdkyhdkaP;k O;kikjh laLFkkuh ykHk
nkZor- frljs ?kj jLrk] ;k=k] okrkZ oxSjskh laca/kkr vlY;kus uoO;k LokehP;k ;xkr
jLrk&nG.k&oG.k] okrkZ lapkj ;k {ks=kkh nqjLFk laca/k nk[korkr- esk] ddZ yXukr xq: /kked
o`Rrh ok<owu ln~xq.kh cuor- flag yXukr uoesk eaxG kqHk Xkzg;x ulr HkkoaMkuk ?kkrd Bjro`kHk] feFkwu yXukr uoesk kuh vkps LokLF; lqyHkrk =klors-
36
x-35
nke Hkko
nkesk Fke LFkkukr vlrk kqHk Qynk;h Bjr- O;kolkf;d ntkZ ok<ok;yk vuqdwy Bjr- dU;k
yXukr mPp nkesk] ehu yXukr Lojkkhpk nkesk vls Qykafdr |kyk leFkZ vlrkr- esk] ddZ
yXukr yXusk kqHk ulrk] fucZGh nkesk O;kolkf;d Vhus uqdlku nk;d Bjr- esk yXukr
kfu ck/kd Bjr o nkeskkP;k Vhus vMp.kh fuekZ.k djr- yXuklkBh joh] eaxG ;x nkeskkps
QG ok<orkr- esk yXukr fndcyh] mPp nkesk kqHk Qynk;h Bjr-
,dknke Hkko
vdjkok Lokeh r`rh; LFkkukr eBh enr o vk/kkj eB~;k ek.klkadMwu leo;LdkadMwu] fe=ijhokjk
dMwu] ukrsokdkadMwu ?kMwu ;s.;kl ;x vuqdwy vlr- frljk Lokeh] frljs LFkku kqHk ;xkr
vlrk vdjkok Lokeh vFkkZtu ?kMowu vk.k.;kl frl;k ?kjkP;k {ks=kkh laca/k djor- Nki[kkuk]
ys[k.kh] ;k=k] ladyu] Hkkkkarj vlk {ks=h; laca/k ?kMor- ekghrh vkok.k&nsok.k {ks=] ys[k.kh]
nqj/ouh :ikarj.k] ygku ;k=k ;kapk ykHk nk;d laca/k ?kMor- kuh drw ;x k=w;x ?kMor xq:
kq ;x HkkoaM l[;k ok<or-
}knke Hkko
ckjkok Lokeh r`rh; LFkkukr vlrk rhljs ?kj vkarfjd Vh;x ?kMowu vkarfjd euHkkouk ?kMowu
vk.kr- fo:) fyaxkP;k O;DrhP;k lgoklk c)y vkarfjd toGhdhph Hkkouk fuekZ.k djrLoIukGwo`Rrh fuekZ.k d:u O;DrheRokr ftOgkGk fuekZ.k djr- frljs ?kj jgL;e; kkL=kr jl o
;k nsr- fkok; ygku HkkoaMs o leo;Ld nqjLFk fBdk.kh jgk.;kps ;x nkZor- o`fpd] dqaHk]
ddZ] edj yXukr frljk Lokeh mPp o Lojkkhpk vlr Eg.kwu t cnyh dkjd ;x ?kMowu
vk.kr Eg.kwu O;olkf;d cny ?kMowu vk.kr ijnskh LFkykapk ;x nsr- vkqHk Xkzgkaph ;wrh
vi?kkr nkZd vlrs o leo;Ld HkkoaMkuk =kl nsrs-
johP;k r`rh; LFkkukrY;k vLrhRokeqGs rqeps ,danjhr O;DrheRo [kachj o etcwr vlsy- rqEgh
fl)h feGok;y l{ke vkgkr- ikpO;k o uoO;k ?kjkP;k Lokehph kqHkkkqHk voLFksr rqEgh HkkX;oku
o ukhcoku Bjky- fn?kZ o xaHkhj vktkjkapk rqEgkyk vk;w;kr dOgkrjh lkeuk djko ykxsyfy[kk.k o dyk dkY;kpk rqEgkyk vkoM vlsy- oMhykakh toGps ukrs vlsy rlsp ljdkjh
ekulUeku ykHkrhy- dqaHk o feFkwu yXukr joh cyoku o Lor%P;k ?kjkr vlrkuk Qynk;drk
ok<rs- flag yXukr fup Hkax ;xk uqlkj Jhearh o lqyHkrk ;srs- joh&eaxG pkaxY;k LFkkukpk eku
feGowu nsr- pa&joh ;x laosnukhy vk.kor-
cq/k
cq/k frl;k ?kjkr vlY;kus rqEgh f;kkhy O;DrheRokps vlky- rqEgh kkjhfjd o cf)d dk;kZr
vfrk; f;ke.k djky- pkaxys lkfgR;kP;k laxr vlY;kus Hkjiwj ekghrh Kku vlwu oSKkuhd
{ks=kkh vuqHko vG[k Bsoky- ys[ku dk;kZr jl o ;k feG.;kpk ;x vkgs rlsp R;k laca/kh la/kh
o dy tk.kor- dqBY;kgh xVhP;k eqGkr fk:u kgkuhkk dj.;kl rqEgh lgukhyrk nk[kork-
37
x-35
rqEgkyk Hkjiwj fe= ifjokj vlsy- esk] ddZ yXukr cq/k cyoku o Lojkkhr vlY;kus kS{kf.kd o
c/nhd {ks=kr vko;d mRdkZ d:u ygku HkkoaMk dMwu ikd enr feGoky- ygku ;ka=kpk
ykHk ?;ky- xq:P;k kqHk;xkr kqHk ifj.kke tk.korhy-
kq
eaxG
ckjkO;kr eaxG vlrk ygku HkkoaMklkBh kqHkQynk;h Bjr- frljk Lokeh tj kqHk ;xkr ulrk
R;kyk lq[kh LokLF; ykHkw nsr ukgh fdaok R;kps nqjLFk jgk.ks fo;x ;x nkZor- o`kHk] /kuw] dqaHk
yXukr kqHk Qynk;h Bjr- mPp eaxG] Lojkkhpk eaxG ;x nsr- flag yXukr nwnZsoh ?kVuk
vi?kkr ?kMwu =kl nk;d ;x ?kMor- esk] o`kHk] feFkwu] dU;k] o`fpd] /kuw yXukr foijhr
jkt;x ?kMowu vkdLehr Jhearh nsr- ukrsokd] fe= laca/khpk ykHk nk[kor- ikGho k.kh] k=wpk
o jDr fodkjkpk =kl nk[kor- dk;ns fok; rV~;klkBh vkqHk Xkzg ;wrh dkj.khHkwr Bjr-
xq:
xq: uSlxd kqHkXkzg vlY;kus yXuLFkkukarY;k vfLrRokus cgqrsd {ks=kkh ykHk ?kMowu vk.k.;kl
HkkX;oku vkgkr- oMhykakh pkaxys lUekuh; laca/k vlrhy fkok; vknjns.kkjh eqy grhy- cq)heku
LoHkkok eqGs kS{kf.kd mUurh djky- pkaxys LokLF;] vkkkoknh Vhdu] mnkjrk lq)k rqeP;k
LoHkko oSfkV~;kr tk.kor- nq%[kh HkkX;ghu ydkauk rqEgh fnynkj eukus enruhl Ogky- /kked
o`Rrhps tikld vkgkr- Kku o lekuHkko Bso.;kl l{ke vkgkr- lkaLrhd /kked] lkekthd
dk;kZr vkuankus lgHkkxh Ogky- ;Rukarh lq[kh&lek/kkukus vk;q; txky- lektkrwu vko;d eku
lUeku@ikfBack o vfHkk; feGsy- eaxG lkrO;k ?kjkr vlsy rj osMlj o`Rrh vlw kdy- ddZ]
/kuw fdaok ehu yXu vlY;kl iapegkiq:k ;xkek.ks@uqlkj ikd o ykHknk;d ifj.kke ?kMrhy
edj yXu] fucZG] xq: LokLF; o O;kikj ;k Vhus ikd ulr-
kuh
kfu iape LFkkukr vkqHk vlr- ntkZ] iSkkaP;k myk<kyh] dykRed xVh] se fookg] larrh ;x
;k ckcrhr kfu kqHk;xkr] kqHk XkzgkaP;k fVr vlrkukp Qynk;d Bjr- feFkwu yXukr mPp
kfu o dU;k] rwG yXukr Lojkkhryk kfu iwoZ iw.;keqGs Qyknsk ok<o.;kl dkjd Bjr- /kuw
yXukryk uhp] uhcZGh kfu cq/k kqHk;x vlrkuk udjhr ntkZ ok<o.;kl o pkaxyh larrh
fuit.;kl ykHk nk;d Bjr-
pa
38
x-35
fHk=si.kk lq)k LoHkkokr vlsy- mitr Kku ?ks.;kl ykHknk;d HksVh ?kMowu vk.k.;kl o fl)hl
;s.;kl l{ke vkgkr LokHkkokr uezrk o mnkjrk >Gdy- pa] ddZ] o`fpd] fdaok ehu jkkhr
vlsy fdaok johP;k la;xkr vlsy rj laosnukhyrsr ok< nkZors- tj pa esk] ddZ] rwG fdaok
edj jkkhr vlsy rj oSpkfjd cny ?kMohy- kuh] jkgq drq ;kcjcj vlysyk pa frdwy
ifjfLFkrh fuekZ.k d:u Hkkokr cny ?kMorkr-
jkgw
jkgq prwFkZ LFkkukr ;xdkjd vlY;kus ykHknk;d cur o kqHk Qys fuekZ.k djr- o`kHk] dU;k o
dqaHk jkkhryk jkgq gs ykHk ?kMowu vk.kk;yk vuqdwy vlr- o`fpd jkkhryk jkgq eaxG kqHk ulyk
rj fdaok kqHk Xkzgkaps ikBcG ulrkuk kqHk Qynk;d Bjr ukgh- cq/k kqHk fLFkrhr vlrkuk jkgq
fk{k.kkr ;k o fot; feGowu nsr- ngkos LFkku] ngkO;kLFkkukpk ekyd o ngkO;k LFkkukyk o
ngkO;kLFkkukP;k ekydkyk brj kqHk Xkzgkaps ikBcG vlrkuk kqHk Qys feGrkr-
drw
nkeryk drw O;olk;hd V~;k kqHk Qynk;h Bjr- dqaHk yXukr kqHk ;xkr Qyk ckcr fufprh
vlrs- joh ;xkr MkWDVj] vk/kh O;olk;kr ;k nsr- fucZG drw O;olkf;d =kl mn~Hkowu nsrtj jkgw prZqFkZ LFkkukr vlrk ;xdkjd vlr- cq/k kqHk ;xkr vlrk cpko nkZd Bjr- eaxG]
drw ;x vR;k /kquhd fot ;a=&ra= laca/khP;k {ks=kkh o vfXuked laLFkskh ;x ?kMor- fkok;
fdVd ukkd nkZd jlk;us] LFkkoj bVsV laca/khP;k m|xkr jl o ;k nsr- ijarw pj o
vkiRrhpk =kl nkZor-
ba
lkrO;k ?kjkr ;qjsul vlrk dVdVhnk;d Bjr- yXusk kqHk vlrk ifjfLFkrhr lq/kkj.kk ?kMrkrvU;Fkk okV laxrheqGs m?kM k=w fuekZ.k gu =klnk;d Bjrkr- tMhnkjh o Hkkxhnkjhr
vis{khr ;k ykHkr ukgh- ;kyk fnjaxki.kk o n{krk fojghri.kk dkj.khHkwr Bjr- lkros ?kj]
lkrok ekyd kqHk ;xkr vlrk Hkkfdrkr lq/kkj ?knrk vU;Fkk vkqHk ;xkr vkqHk ;qrhr
ifjfLFkrh vtwu [kkykors-
o#.k
vdjkO;k ?kjkr usiP;wu fofp= vkdkZ.ks o Vhdu ?kMowu ;sr- vuSfrd] oSHkhpkfjd orZukrwu
=kl nk;d ;x ?kMowu vk.kr- vdjkok Lokeh] vdjkos ?kj kqHk XkzgkaP;k ;qrhr] kqHk ;xkr vlrk
vfrk; kqHk Qy ns.;kl dkj.kh Bjr- o vuqdwy ikd ifj.kke ?kMowu vk.kr- vkqHk XkzgkaP;k
;wrhr vkqHk ;xkr fe= ifjokj o tfMnkj ;kdMwu okV Qy fuekZ.k d:u nsr- kq lq)k
vkqHk ;xkr] vkqHk XkzgkaP;k ;qrhr vlrk lektkr okV orZukckcr dqfl)h] okV vfHkk;
feGowu ns.;kl dkj.khHkwr Bjr-
nkeLFkkukryk IyqV vlqj{khrrsph rhoz Hkkouk nsr- ojhBkadMwu ;X; enr o lgdk;Z feGr
ukgh fkok; udjhpk gDdkpk ntkZ ok<lq)k ?kMr ukgh- gk IyqV jk[ksrwu LoxZ fuekZ.k djk;yk
;x dkjd vlY;kus vk;w;krY;k vMp.khuka =klkyk daVkGysY;k euo`Rrhyk iqUgk vkkkoknh
cuwu vk;q;kph lq:okr djk;yk ikd vlr- vkqHk Xkzg;xkr vkx] o vU; m/oald xVhrwu
vi?kkr ?kMowu vk.kr- nkesk kqHk ;xkr] kqHk voLFksr vlrk O;olkf;d V~;k ;xdkjd
39
x-35
?kVuk ?kMor-
40
x-35
tUe u{k= QG
u{k= QG
lkeF;Z vkf.k tekus Hkjysys vlwu mPp dkjph cqf)eRrkgh ykHkyh vlsy- 'ojkoj iw.kZ J)k
vlsy- lR;kXkzgh vlky- ijaijkoknh rRokaoj vkf.k :<h ijaijkoj fo'okl dj.kkj ukgh- xrh
djky- uouohu fopkjkauk vkRelkr dj.;kr lnSo rRij vlky- dnkfpr dqVqackiklwu nwj jgkos
ykxsy- d.kR;kgh O;DrhP;k vuqHkokaP;k kekf.kdi.kkpk vknj djky- f'kok; R;kaP;k 'kCnkauk
lUekukus vkf.k y{kiwoZd ,sdky- d.kkP;k gkrk[kkyh dke dj.ks ilar ulsy- /kked dk;kZr
lgHkkxh vlwugh va/kJn~~/kk vkf.k /kked peRdkj ;kaps leFkZd ulky- xka/khthps rRo( vfgalk]
ije/keZ vkf.k lR; gsp 'oj vkgs] ;kaps dV~Vj leFkZd vlky- dkghaP;k ckcrhr eyk vls
vk<Gys dh] v'kk dkjps yd o;kP;k e/kY;k dkGkr laU;klekxkZdMs oGrkr- tsOgk vkEgh
laU;kl Eg.kr] R;kpk vFkZ vlk ukgh dh x`gLFkkJe iw.kZi.ks lMkos R;kp cjcj dqVqackps drZO;
ikj ikMky f'kok; vk/;kRe ekxkZus thou txky-
kkjhfjd jpuk
psgjk xykdkj vkf.k rstLoh vlsy- vR;ar vkd"kZd 'kkjhfjd jpuk vlsy- eyk vls vk<Gys dh]
nu dkjP;k 'kjhj jpuk vlrkr( R;kiSdh ,d Eg.kts fiGnkj vkf.k map vkf.k nqljh lMikrG
vkf.k cqVD;k Lo:ikph-
fk{kk
pkaxyk oDrk vlky f'kok; tekokyk vkd"kr dj.;kph {kerk vlsy- oDr`RokP;k Li/kZsr vla[;
cf{kls ftadky- R;keqGs jktdkj.kkP;k {ks=kr ;X; O;Drh B: 'kdky- [kpZ dj.;kph o`Rrh vlsy,dk cktwus datw"k fnlky i.k nql;k cktwus ikfgys rj vuko';d x"Vhaoj [kpZ dj.kkjs vls
m/kGs vlky- fopkjiwoZd iS'kkapk okij dyk ikfgts- Lora= O;olk; dj.;kl vfr;X; vlky
fdaok ex v'kh udjh T;kr eB~;k tckcnk;k vlrhy- t'kh cWdph udjh vkf.k /kked O;olk;
dnkfpr ;'kLoh xf.kRK] f'k{kd fdaok fp=dkjgh cuw 'kdky-
dVqafcd thou
vkP;k [kwi toG vlky f'kok; lnSo frP;k se vkf.k vkiqydhph rhoz bPNk eukr vlsyrqeP;k ofMykar vusd v'kk Qk;ns'khj ckch vlrhy T;kpk rqEgkyk vfHkeku vlsy- i.k rjhgh
ofMykadMwu xSjQk;nk d:u ?ks.kkj ukgh nql;k 'kCnakr vki.k vlk fu"d"kZ dk<w 'kdr dh]
dehvf/kd ek.kkr dk guk Lor%ps vk;q"; Lor% ?kMoky- ofMykar vkf.k rqeP;kr vusd eq|kaoj
erHksn vlrhy- ;kP;kus vls fl) grs dh] rqEgh Lokoyach fopkjkaps vkf.k d"VkGw vkgkriRuh vkf.k eqys ;kaP;koj [kwi se vlwugh rqeP;kdMs nu nqxZq.k vlrhy- ,d Eg.kts Hkfrd
lq[kkps rqEgkyk O;lu vlsy vkf.k nqljk Eg.kts okV ydkaph laxr( tls vkd"kZd vkf.k egd
fL=;kaps- i.k ;k nqxZq.kkoj fot; feGoky- R;keqGs dVqafcd vkf.k lkekftd thoukr mn~Hko.kk;k
vuko';d leL;k vkf.k vMp.kh ;kauk dkj.k feGw ns.kkj ukgh-
vkjX;
mitrp lkeF;Z vkf.k te vlsy- vkjX; lkekU;r% mRre jkghy- rjhgh eTtkrarwr fc?kkM
40
x-35
g.;kph 'kd;rk vkgs- fo'kk[kk u{k=kr tUeysY;k O;Drhckcr vls vk<Gwu vkys dh o;kP;k
o"kkZuarj vlk fodkj mn~Hkow 'kdr- tj ;k O;Drh fo'kk[kkP;k nql;k fdaok frl;k Hkkxkr
tUekyk vkY;k vlrhy rj gs [kk=hus ?kMrsp- 'olu lac/kh fodkj fdaok rRle vktkj tM.;kph
'kd;rk vkgs-
lUekuh; vlky f'kok; Jheargh cuky- vR;ar gV~Vh vlwu dnkfpr brjkaps er vkf.k -f"Vdu
,sdwu ?ks.kkj ukgh- ckgsjP;k ydka'kh O;ogkj djrkuk lko/kfxjh ckGxyh ikfgts dkj.k
R;kaP;kdMwu ekjgk.k g.;kph 'kd;rk vkgs-
ljdkjh udjhr vlky- 'kkludrkZ fdaok ea=h ;kapk rRooknh lYykxkj vlky- Lora= O;olk;kr
vlky rj dk;|kr rjcst fdaok v'kh O;Drh th fg'ksc Bso.;kr vkf.k vusd laLFkkuk enr
dj.kkjh v'kh O;Drh cuw 'kdky-
v'kh oS|dh; fLFkrh Hkxkoh ykxsy] ftP;kr rkrMhph oS|dh; n{krk ?;koh ykxsy- o;kP;k " O;k
o"kkZr rqeps yXu g 'kdy- L=h vlsy rj rqeps yXu o;kP;k " O;k o"k gy-
Nik fdaok Vadys[kuk'kh Lkacf/kr dkekr vlw 'kdky- tj 'kqkcjcj vlsy rj rqEgh dnkfpr
VsDlVky {ks=kr vlky- vLFkek] y?kq'oklufydrhy =kl fdaok rRle vktkj dnkfpr rqEgkyk
llkok ykxsy-
/kked vlky f'kok; /kked :<h ijaijkps ikyu dj.ks vkoMr vlsy- ea=ra=kpk mi;xgh
dnkfpr vkoMsy- vR;ar n;kGw o`Rrhps vlky- brj yd d/khgh enrhlkBh rqeP;kdMs ;s
'kdrhy-
cq/kkcjcj 'kuh ;k ?kjkr vlY;kus rqEgkyk vR;ar Jhear cuosy- pghadMwu le`)h miHkxky- tsOgk
pa v'ys"kkP;k frlkk ?kjkr lcr vlsy f'kok; 'kuhgh ;k ?kjkr lcr vlsy rj laj{k.k nykr
eq[k inki;r mUurh gy- tj laj{k.k nykr ulky rj d.kR;kgh 'kgjkPkk fdaok jkT;kpk
O;oLFkkid vlw 'kdky- iq<s vkysys nkr vlrhy- prqj MD;kps vlky- vkph vikj Jn~~/kk
vlsy- nh?kZ vkf.k le`) thou ykHksy-
[kdyk vkf.k dQkpk fodkj tM.;kph 'kd;rk vkgs- tj ;k ?kjkr yXuirh vlsy vkf.k
vik;dkjd Xkzgkpk Hkko vlsy rj ygkui.khp vkiklwu osxGs Ogkos ykxsy- xqj<js ikG.;kP;k
O;kikjkrwu ykHk gy- /kked vlky-
41
x-35
jkgw ;sFks lcr vlY;kus vuSfPNd ifj.kke ?kMw 'kdy- v'kk rhauk VkGys ikfgts ts rqeP;k f;
vkf.k toGP;k O;DrhlkBh vMp.khps dkj.k cuw 'kdy- tj xq: cjcj la;x >kyk rj fdaok
R;kpk Hkko >kyk rj ifj.kkekr lq/kkj.kk g 'kdy f'kok; ldkjkRed ifj.kkegh ?kMw 'kdy-
okV Hkko vl.kk;k lcrhiklwu nwj jkfgys ikfgts ts rqEgkyk fiR;kph ekyeRrk u"V
dj.;klkBh cGtcjh djrhy- v'kk ydkaph laxr rqeP;k dqVqackr ekufld ;kruk vkf.k xa/kGp
nsrhy fo'ks"kr% rqeP;k vkyk- vls fe= rqeP;k laiRrhyk vkf.k phtoLrwyk ywckM.kkjsgh vlw
'kdrhy- rqeP;k dqVqackP;k dY;k.kklkBh tkxj jkfgys ikfgts- dnkfpr nunk fookg g.;kph
'kD;rk vkgs-
42