Univerzitet u Sarajevu-Pravni

fakultet

Organiziranje i finansiranje
socijalne zatite u RS

Anda andal

UVOD
-prikupljanje relevantnih zakonskih i podzakonskih akata,
budeta RS i jedinica lokalne samouprave,
budeta centara za socijalni rad, kao i baza podataka o
korisnicima socijalne zatite u jednicama lokalne samouprave,
-osnovna prava i usluge u socijalnoj zatiti,
-definiranje problema,
- institucionalna struktura sistema socijalne zatite,
- nadlenost institucija,
- finansijska realizacija prava,

1. ANALIZA POSTOJEE SITUACIJE

Zasnivanje na slijedeim izvorima:
- Zakonom o socijalnoj zatiti (Sl. glasnik RS 37/12), ali i mnogih
drugih zakona, kao to su;
- Porodini zakon (Sl. glasnik RS, 54/02, 41/08) , Zakon o
djeijoj zatiti , (Sl.glasnik RS 4/02, 17/08 i 1/09) i dr.

Meunarodni dokumenti i to ;

Pvl snvnim prvim;

Munrdni pkt knmskim, scilnim i kulturnim prvim;
unrdni pkt grnskim i plitikim prvim;
vrpsk sciln pvl;
Knvnci prvim sb s invlidittm;
Knvnci prvim dtt;
Knvnci ukidnju svih blik rsn diskriminci i sl

Devet osnovnih prava i usluga u socijalnoj zatiti u

kontekstu finansiranja i organizacije:

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Novana pomo
Dodatak za pomo i njegu drugog licaPodrka u izjednaavanju mogunosti djece i omladine sa
smetnjama u razvoju
Smjetaj u ustanovu
Zbrinjavanje u hraniteljsku porodicu
Pomo i njega u kui
Dnevno zbrinjavanje
Savjetovanje
Jednokratna novana pomo

2. DEFINIRANJE PROBLEMA

Problemi u sistemu organizacije socijalne zatite mogu se

nai na obe strane, kako kod davalaca usluge, tako i kod
korisnika socijalne zatite.

U ranijim analizama Ministarstva zdravlja i organizacije

socijalne zatite RS, svi problemi s kojima se susree sistem
socijalne zatite svrstani su u etiri grupe:

1.

problemi koji proizilaze iz slabosti sistema socijalne zatite;

2.

problemi u vezi sa zakonskim odreenjem;

3.

problemi u vezi sa stanjem u ustanovama socijalne zatite i

njihovim radom;

4.

problemi koji proizilaze iz stanja potreba korisnika sistema.

3. ISTRAIVANJE
3.1. Organizacija i funkcionisanje socijalne zatite
u RS

Socijalna zatita u Republici Srpskoj organizovana je kao

zaseban sistem sa izgraenom organizacionom strukturom.

Drutveni subjekti u sistemu su zakonodavni i izvrni organi

vlastina svim nivoima i politike stranke kao politiki
subjekti. Oni kreiraju sistem, razvijaju viziju, ureuju
zakonodavstvo, prate I unapreuju sistem I obezbjeuju
njegovo finansiranje.

Produkcioni odnosi sistema;

Institucionalna struktura sistema socijalne zatite u Republici

Srpskoj

Nadlenosti institucija u sistemu;

Uspostavljanje veza i odnosa izmeu dijelova

institucionalne strukture omoguavaju funkcionisanje
sistema socijalne zatite i najkonkretnije se mogu
objasniti kroz dva procesa;

1.
2.

Prvi proces je ureivanje sistema;

Drugi proces je ostvarivanje prava korisnika.

Institut albe razvijen je u svim fazama postupka

odluivanja.

 Sastavni dio drugog procesa je finansijska

realizacija prava, odnosno isplata prava.
Nadleno ministarstvo na nivou RS, a centri za
socijalni rad na nivou jedinice lokalne
samouprave obezbjeuju isplate prava.
Unutranji, inspekcijski i struni nadzor.
jedinica lokalne samouprave vre praenje rada i
nadzor nad ostvarivanjem funkcija putem
upravljakih struktura (imenuje rukovodioca i
upravni odbor) i prihvatanjem programa rada i
izvjetaja o radu.

3.2 Finansiranje socijalne zatite u RS

Stari Zakon- finansiranje iskljuivo iz sredstava koja su se

obezbjeivala u budetima gradova/optina, a u budetu Republike
obezbjeivala su se sredstva za izgradnju, adaptaciju, sanaciju I
opremanje ustanova socijalne zatite, u skladu s programima
razvoja i sredstava za pomo i osposobljavanje za rad djece i
omladine ometene u fizikom i psihikom razvoju.

Optine Republike Srpske dovedene u neravnopravan

poloaj po pitanju realizacije zakonskih obaveza, a korisnike
Socijalne pomoi do nejednakog ostvarivanja prava, jer se
ostvarivanje odreenog prava vezivalo za mjesto prebivalita.

Novi zakonski prijedlozi.

Novi Zakon predvia tri osnovna izvora

sredstava:

1.

iz javnih prihoda koji se obezbjeuju u

budetu Republike i jedinica lokalne
samouprave;
iz donatorskih sredstava (pravnih i fizikih
lica) i priloga graana; te
vlastitim sredstvima korisnika socijalne
zatite.

2.
3.

 Sistem proirenih prava

N prv k su ptin do sada
definisale u svim dlukm bil su;
prv n trkv shrn, prv n grv,
prv n trkv prvz, prv n
subvnciu trokova lktrin nrgi, vd i
stnrine, prv n prticipciu z likv,
nbvk udbnik i klskg pribr, nbvk
d i bu, prv n ddtnu nvnu
pm, prv n pm z nbvku hrn i
druga prava.

 Mogunost finansiranja od strane budeta

Republike za interventne oblike pomoi u
sluajevima izuzetnog ugroavanja ivotnih
uslova i ivotnog standarda velikog broja
graana.
Sredstva koja se obezbjeuju u budetu optine
i/ili Republike - prenose se nadlenom centru za
socijalni rad- a centar je dalje u obavezi da
sredstva blagovremeno dostavi korisnicimaodnosno ustanovi socijalne zatite.

 Pored budetskih sredstava jedinica lokalne

samouprave i Republike, centri za socijalni rad
ostvaruju prihode i iz drugih izvora (prihode od
korisnika smjetenih u ustanove socijalne
zatite, prihodi od Javnog fonda za djeiju
zatitu, prihodi od usluga koje se mogu
naplatiti u skladu sa Zakonom- uvjerenja,
procjene i sl. )

Prktovanje finnsirnj d strn rzliitih

dntr.

 POSTUPAK ZA OSTVARIVANJE PRAVA:

- Centri za socijalni rad i/ili opinske slube za
poslove socijalne zatite;
- zahtjev lica kojem je potrebna zatita,
- rjeenje o zahtjevu se dostavlja stranci u roku
od 15 do 30 dana.
-

prvostepenim postupkom u ostvarivanju prava,

a moe se pokrenuti i drugostepeni postupak

ZAKLJUAK
Novi Zakon je donio je konceptualna
rjeenja u oblasti organizovanja i
finansiranja sistema.
Jaanja meusektorske saradnje.
Jedinstveno softversko rjeenje za sve
institucije.
Uspostavljanjem adekvatnog
informacionog sistema.

LITERATURA
1.

Centri za socijalni rad podaci o korisnicima

socijalne zaprite;

2.

Stanje i perspektive razvoja socijalne zatite u

Republici Srpskoj; Ministarstvo zdravlja i
socijalne zatite Republike Srpske, 2008. ;

3.

www.unicef.org/bih/ba/protection_inclusion ;

4.

Zakon o socijalnoj zatiti Republike Srpske

(Sl. gl. RS, 5/93 i 37/12)

HVALA