S bay hi, Nhng h thng iu ha ma ng v c nm

i tng trong tm ca bi hc ny l :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Gii thiu h thng lm lnh bng hi (Phn 31. 1)

Phn loi nhng h thng lm lnh bng hi (Phn 31. 2)
Tho lun nhng c im ca nhng h thng lm lnh bng hi trc tip (Phn 31.2.1)
Tho lun nhng c im ca h thng lm lnh bng hi gin tip (Phn 31.2.2)
Tho lun ca h thng lm lnh bng hi nhiu giai on (Phn 31.2.3)
Tho lun v nhng mt thun li v hn ch ca h thng lm lnh bng hi (Phn 31.2)
Tho lun nhng ng dng ca h thng lm lnh bng hi (Phn 31.4)
M t h thng iu ha khng kh ma ng (Phn 31.5)
M t h thng iu ha khng kh c nm (Phn 31.6)

phn cui ca bi hc, nhng sinh vin c th:

1. Trnh by nguyn l lm vic ca h thng lm lnh trc tip, gin tip v nhiu giai
on.
2. Thc hin vic tnh ton m ca h thng lm lnh bng hi
3. Lit k nhng mt thun li v hn ch ca h thng lm lnh bng hi
4. nh gi kh nng ng dng ca h thng lm lnh bng hi da trn iu kin thi tit.
5. M t v h thng iu ha khng kh ma ng v thc hin vic tnh ton m trn
h thng
6. M t v h thng iu ha khng kh c nm
31.1 Gii thiu v h thng iu ha khng kh bng hi
H thng iu ha khng kh ma h c kh nng duy tr chnh xc nhng iu kin c yu
cu trong khng gian iu ha th tn km s hu v vn hnh. i khi, nhng h thng hiu
qu cc b c th em li nhng kt qu tt nht gia s thoi mi v chi ph. H thng iu ha
khng kh bng hi khng tn km v cung cp mt s thay th hp dn i vi h thng iu
ha khng kh quy c trong nhng ni nng v kh. H thng iu ha khng kh bng hi
cng c ng dng trong nhng mi trng cng nghip nng, ni m vic s dng nhng h
thng iu ha khng kh quy c tr nn tn km gh gm.
Lm mt bng hi nc c s dng trong nhiu th k trc nhng nc nh n
lm lnh nc v cung cp nhit trong nhng khu vc nng v kh. H thng ny da trn
nguyn l khi m khng kh m nhng khng bo ha tip xc vi b mt t c nhit cao
hn im sng ca khng kh, mt lng nc t b mt t bc hi vo trong khng kh.
Nhit n ca hi c ly i bi nc, khng kh hoc c hai. Trong qu trnh ny, khng kh
mt i lng nhit ng k nhng tng nhit n do s trao i vi hi nc. Do khng kh tr
nn lnh v m. Khng kh lnh v m c th c s dng cung cp nhit d chu.
31.2 Phn loi h thng lm mt bng hi:
Nguyn tc lm mt bng hi nc c th c s dng theo nhiu cch:

Lm mt c th c cung cp bi :
1. Qu trnh bay hi trc tip
2. Qu trnh bc hi nc gin tip hoc
3. Nhng h thng kt hp hoc qua nhiu giai on.
31.2.1 H thng lm mt bay hi trc tip:
Trong h thng lm mt bay hi trc tip, qu trnh hoc khng kh cn c iu ha tip xc
trc tip vi b mt t, v c lm lnh v m. Hnh 31.1 cho thy s ca mt h thng
lm mt bng kh trc tip v tin trnh trn mt biu m. Nh c ch ra trong hnh,
khng kh bn ngoi nng v kh trc tin c lc v sau c cho tip xc trc tip vi
b mt t hoc phun nhng git nc trong h thng lm sch khng kh. Khng kh tr nn
lnh v m bi qu trnh chuyn i nhit gia khng kh v nc (tin trnh o-s). Khng kh
lnh v m c cung cp cho khng gian iu ha, ni m n c trao i nhit trong khng
gian iu ha (qu trnh s-i). Cui cng khng kh b cn kit trng thi i. Trong trng hp l
tng, khi h thng lm sch khng kh c cch ly v mt lng v hn din tch tip xc
gia khng kh v b mt t sn c, th qu trnh lm mt v lm m tun theo hng s nhit
m v nhit u ra ca my git khng kh bng vi nhit m ca u vo khng kh (to,
wbt), tc l qu trnh tr thnh mt qu trnh bo ha on nhit. Tuy nhin, trong cc h thng
thc t nhit u ra ca my lc khng kh s cao hn so vi nhit u vo do s r r
nhit t mi trng v s gii hn ca din tch tip xc. Ngi ta c th xc nh hiu qu bo
ha hoc hiu nng ca h thng lm mt bng hi 3 theo cng thc:

Ty thuc vo thit k ca h thng lm mt bng hi, hiu qu c th bin thin t khong 50%
(i vi h thng nh git n gin) n khong 90% (i vi h thng s dng tm phun hiu
nng hoc vi cc my lm sch khng kh).
Lng kh c yu cu cung cp ms c th thu c bng vic vit phng trnh cn bng nng
lng trong khng gian iu ha, v d :

Trong Q l tng h s truyn nhit (nhit ng + nhit n), hi v hs l cc h s enthlpy c

trng ca khng kh u ra v khng kh c cung cp tng ng.
So snh vi h thng iu ha khng kh quy c, t l lung khng kh cn thit c cung cp
cho qu trnh lm lnh ln hn nhiu so vi h thng lm lnh bng hi. Nh c ch ra bi
cng thc trn v trong hnh 30.1, r rng rng i vi nhit kh ngoi tri, m khng kh
bn ngoi tng ln, cc i hi v lng khng kh c cung cp tng ln nhanh chng. V
ngng m, lm lnh bng hi khng th cung cp s thoi mi khi ngng lm mt v m
nm trn khng gian lnh I. Nh vy, lm lnh bng hi rt hu dng trong kh hu kh, trong
khi h thng iu ha khng kh quy c c th c s dng bt k loi kh hu no.
31.2.2 H thng lm lnh bng hi gin tip
Hnh 30.2 cho thy s ca mt h thng lm mt bng hi gin tip c bn v mt biu
m. Nh c th hin trong hnh, trong mt tin trnh lm mt bng hi gin tip, hai lung
khng kh chnh v th cp c s dng. Lung khng kh chnh c lm lnh v m bi
tip xc trc tip vi b mt t (0-0), trong kh lung th cp c s dng cung cp khng
kh cho khng gian iu ha, v gim nhit ca n bng vic ch trao i nhit ng vi lung
khng kh lnh v m (0-s). Do , m khng kh cung cp duy tr hng s trong h thng
lm lnh bng hi gin tip, trong khi nhit ca n gim xung. R rng, tt c nhng th
khc u gi nguyn, s gim nhit thu c trong h thng lm lnh bng hi trc tip th
ln hn so vi lng t c trong h thng gin tip, hn na h thng lm lnh bng hi trc
tip th cng n gin hn, v do , r hn.
Tuy nhin, bi v m ca khng kh c cung cp duy tr hng s trong mt qu trnh lm
lnh bng hi gin tip, iu ny c th cung cp s thoi mi cao hn khu vc c t l m
cao. Trong thit k h thng lm lnh bng hi hin i, lung khng kh iu ha c thi qua
nhng ng hoc tm c lm bng vt liu nha khng b n mn, chng hn nh nha
polystyrene (PS) hoc polyvinyl chloride (PVC). Bn ngoi ng nha hoc tm mt mng mng
ca nc c duy tr. Nc t tm cht lng bn ngoi cc ng v tm bc hi vo khng kh
c thi qua n (lung kh chnh) v lm lnh ngun khng kh iu ha c thi qua cc ng
v tm.

Mc d cc vt liu nha c s dng trong cc my lm mt c dn nhit thp, vic chuyn

giao nhit bn ngoi cao hn do h s bay hi nc nhiu hn to ra iu ny. Cc phin bn
thng mi ca h thng lm mt bng hi gin tip c hiu nng cao tm 80%.

31.2.3 : H thng lm lnh bng hi hn hp:

Nhiu sa i c th thc hin ci thin hiu nng ca h thng lm lnh bng hi mt cch
ng k. Mt trong nhng ci tin l lm lnh khng kh bn ngoi mt cch hp l trc khi
a n vo h thng lm lnh bng hi bng vic trao i nhit vi khng kh c thi ra t
khng gian iu ha. iu ny c th bi v nhit ca khng kh bn ngoi s cao hn nhiu
so vi nhit khng kh thi. Cng c th trn gia khng kh bn ngoi v khng kh thu c
theo mt t l no nhit u vo lm mt c th c gim, qua nng cao hiu sut.
Nhiu quy trnh phc tp khc c sut thu c nhng li ch ti a t h thng lm

lnh bng hi. V d, ngi ta c th s dng h thng lm lnh nhiu tng v thu c nhit
khng kh thp hn nhit uwats ca khng kh bn ngoi. Bi vy h thng nhiu giai on c
th c s dng trong nhng khu vc c m cao.
Hnh 30.3 cho thy mt h thng lm mt bng hi 2 giai on in hnh v tin trnh trn biu
m. Nh c ch ra trong hnh, trong giai on u tin, lung kh chnh c lm lnh
v m (o-o) bng vic cho tip xc trc tip vi b mt t lm mt lung khng kh th cp
hp l (o-1) trong b trao i nhit. Trong giai on 2 (1-2), lung khng kh th cp lin tc
c lm mt bng tin trnh bc hi trc tip (1-2). V vy, trong trng hp l tng, nhit
thot ra ca khng kh c cung cp (t2) thp hn so vi nhit t khi vo h thng (to).
31.3 u im v nhc im ca h thng lm lnh bng hi:
So vi h thng lm lnh quy c, h thng lm lnh bng hi cho thy nhng im thun li
hn :
1. Chi ph vt liu v ci t thp hn
2. Chi ph vn hnh v nng lng thp ng k. Nng lng tit kim c c th ln ti
75%
3. D dng ch to v ci t
4. Chi ph bo tr thp
5.