Univerzitet u Sarajevu

Seminarski rad iz predmeta

Ekonomija Evrope

Tema: Savjetodavni organi EU

Prof. dr. Azra Hadiahmetovi

Mentor ass. Aida Zaimovi
Studenti:
Zametica Hajrudin

U Sarajevu, aprila 2011. godine

SADRAJ
1.UVOD..................................................................................................................3
2. Evropski ekonomski i socijalni komitet.........................................................4
2.1.Sastav i organizacija.............................................................................5
2.2.Nain funkcionisanja.............................................................................6
2.3.Konsultativni status...............................................................................7
3.Komitet regija....................................................................................................9
3.1.Sastav i rad.........................................................................................10
3.2.Nadlenosti.........................................................................................11
3.3.Komitet regija i Balkan........................................................................13
4.ZAKLJUAK....................................................................................................14
5.LITERATURA...................................................................................................15

1.UVOD
Osnovne institucije Evropske unije koje uestvuju u donoenju odluka u
Evropskoj uniji Evropski savjet, Evropski parlament i Evropska komisija
osiguravaju da su u procesu zastupljeni interesi pojedinanih drava lanica
(Savjet), Evropske unije (Komisija) i graana (Parlament).
Uzimajui u obzir injenicu da su nadlenosti Parlamenta manje nego
nadlenosti ostalih institucija (iako poloaj ove institucije sve vie jaa i novim EU
ugovorima joj se daju vea ovlatenja), nivo odluivanja ipak ostaje daleko od
graana i njihovih potreba.
Kako bi se javnost ukljuila u donoenje odluka i prihvatila Evropsku uniju, pored
velikih kampanja namjenjenih irokoj javnosti, u sistem odluivanja na nivou EU
uvedena su savjetodavna tijela: Ekonomski i socijalni komitet koji obuhvata
predstavnike poslodavaca, radnika i razliitih udruenja i Komitet regiona u kome
sjede predstavnici regionalnih vlasti i gradova zemalja lanica Evropske unije.

2. Evropski ekonomski i socijalni komitet

Uz Parlament i Vijee, Evropska unija ima i dva savjetodavna organa a to su
ekonomski i socijalni komitet (ECOSOC) i komitet regija.
Ova dva organa Komisija i Vijee moraju konsultovati u odreenim pitanjima,
propisanim ugovorima. Komisija, Vijee i Parlament ove organe mogu
konsultovati o bilo kojoj temi, a po svom nahoenju, i oni sami mogu izdavati
miljenja.
Ekonomski i socijalni komitet je savjetodavni organ Evropske unije formiran
1957. godine Rimskim ugovorom. To je organ koji treba da predstavlja interese
razliitih sektora.
Prvi plenarni sastanak Odbora odran je u Briselu maja 1958.godine.
Saglasno lanu 193. Ugovora o Evropskoj zajednici, sastoji se, izmeu ostalih,
od predstavnika proizvoaa, poljoprivrednika, prevoznika, radnika, trgovaca,
zanatlija, slobodnih profesija i predstavnika javnog mijenja. 1
U praksi komitet se sastoji od 3 grupe kojih ine predstavnici razliitih oblasti
organizovanog graanskog drutva: poslodavci, zaposleni i razliite interesne
grupe iz oblasti poljoprivrede, zatita potroaa, ivotne sredine, saobraaja i
drugih.
Sjedite Ekonomskoo-socijalnog komiteta je u Briselu.
Od oktobra 2010. godine predsjednik Ekonomskog socijalnog komiteta je Staffan
Nilsonn.

Slika 1. Predsjednik ECSOC-a Staffan Nilsonn

2.1.Sastav i organizacija
1

T.C. Hartley (1998): Osnovi prava Evropske zajednice, Sarajevo, decembar 1998.

Komitet ima 222 lana iz 27 zemalja lanica, odnosno izmeu 5 i 24 dravljana

po jednoj dravi lanici (u zavisnosti od veliine zemlje). Broj lanova ovog
komiteta ne bi trebao da premai broj od 350 nakon proirenja Unije.
lanove imenuje Vijee ministara, odluujui kvalifikovanom veinom. Savjet
imenuje lanove na 4 godine (mandat se moe obnoviti) prema predvienom
broju mjesta za pojedine drave lanice: najvei broj mjesta (za Englesku i ostale
velike zemlje) je 24; najmanji (za Maltu) je 5.
Nakon radikalnog proirenja Evropske unije broj lanova se poveao na 350.

Prikaz 1. Zastupljenost drava u Komitetu za ekonomsko-socijalna pitanja 2

Kandidate za lanove dostavljaju drave lanice, na listama koje sadre

dvostruko vei broj imena. Prilikom imenovanja lanova Komiteta Savjet treba da
konsultuje Komisiju, a moe traiti I miljenja razliitih organa.
Budui da su imenovani ad personam, lanovi Komiteta djeluju nezavisno,
prilikom ega trebaju voditi rauna o optim interesom Zajednice.
Rad Komiteta odvija se u okviru tri grupe:
a) radnici,odnosno zaposleni,
b) poslodavci
c) ostale, razliite djelatnosti, odnosno interesi.
Prvu grupu predstavljaju sve kategorije zapolsenika, od fizikih radnika do
direktora. Njeno lanstvo dolazi iz nacionalnih sindikalnih organizacija. Dananji
predsjednik ove grupe je Georgios Dassl.

Izvor: http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.about-the-committee

Grupa poslodavaca ima lanove iz privatnog i javnog sektora industije, malih I

srednjih preduzea, provrednih komora, trgovine na veliko i malo, bankarstva i
osiguranja, transporta i poljoprivrede.
Predsjednik ove grupe je Henri Malosse.
I trea grupa predstavlja irok spektar interesa: nevladine organizacije,
organizacije poljoprivrednika, malog biznisa, zanata i profesije, kooperativna I
neprofitna udruenja, potroakih I okolinih organizacija, naunih I akademskih
zajednica I udruenja, koja predstavaljaju poprodic, ene, lica sa
onesposobljenjima, i druge.
Predsjednik ove grupe je Luca Jahirer.
Na elu Ekonomskog i socijalnog komiteta nalazi se predsjednik kojeg na dvije
godine biraju lanovi ovog tijela. Predsjedniku u radu pomau dva
podpredsjednika i grupa predstvanika tri segmenta unutar Komiteta.
Sjednice Ekonomskog i scoijalnog komiteta saziva predsjednik, bilo na zahtjev
Savjeta, Komisije ili na incijativu samih lanova.
Komitet se sastaje na Plenarnim skuptinama ije diskusije priprema est
podkomiteta poznatih kao sekcije od kojih se svaki bavi odreenim podrujem
politike. Oni se po pravilu sastaju devet puta na Plenarnim sjednicama.
Plenarne sjednice se odravaju jednom godinje. U meuvremenu, radne grupe
unutar Komiteta odravaju stalnu komunikaciju sa ekonomskim i socijalnim
savjetima na nacionalnom nivou, prikupljajui informacije i organizujui
zajednike diskusije.
2.2.Nain funkcionisanja
Komitet je podijeljen u est specijaliziranih sekcija, koje se bave razliitim
oblastima ekonomskog i drutvenog ivota.
U prvu grupu spadaju zemljoradnja, ruralni razvoj i zatita ivotne sredine
(tzv.NAT grupa),
Zatim, Ekonomska i monetarna unija i ekonomska i drutvea kohezija
(ECO)
Politika zapoljavanja, socijalna pitanja i graanska pitanja (SOC)
Zajedniko trite, proizvodnja i potroako drutvo (INT)
Transport, energija, infrastruktura i informaciono drutvo (TEN) i
Vanjski poslovi (REX) 3
Jedinstveni evropski akt (17.12.1986.) i Ugovor iz Mastrihta (07.02.1992.) proirili
su opseg pitanja koja moraju biti upueni Komitetu, posebno sa razvojem novih
politika (regionalna i politika zatite ivotne sredine). Ugovor iz Amsterdama dalje

Podaci preuzeti sa: http://www.eesc.europa.eu/

proiruje oblasti koje se upuuju Komitetu, i doputa da bude savjetovan i od

Evropskog parlamenta.
Nakon Ugovora iz Nice 2002.godine Komitet je ustanovio Savjetodavnu komisiju
o industriskoj promjeni (CCIC) koji se sastoji od lanova i delegata Komiteta koji
predstavljaju sektore uglja i elika .
Zadatak ovih sekcija je da odrava i razvija odnose sa civilnim drutvom te
ekonomskim i socijalnim savjetima u regionu, pomaui im da uspostave odnose
sa institucijama EU i uestvuju u procesu stabilizacije i pridruivanja.
Prije nekoliko godina je u organizaciji ove radne grupe bio odran prvi Forum
civilnog drutva zemalja zapadnog Balkana.
Komitet je razvio i aktivnu saradnju sa ekonomskim i socijalnim udruenjima
irom svijeta, koje okuplja svake dvije godine, na zajednikom sastanku
meunarodnog karaktera.
Miljenja, koja pripremaju odgovarajua radna tijela (tj. Studijske grupe) u okviru
pomenutih sekcija, Komitet usvaja obinom veinom glasova i prosljeuje
Savjetu i Komisiji ili Parlamentu. O odreenim pitanjima koje smatra iznimno
bitnim, Komitet moe, kako bi imao miljenja svih zainteresiranih strana,
organizovati, javne rasprave.
Miljenja Ekonomskog i socijalnog komiteta se takoe objavljuju u Slubenom
listu Evropske unije u C ediciji. U prosjeku Komitet usvoji oko 180 miljenja od
ega nekih 15% usvoji na sopstvenu incijativu.
2.3.Konsultivan status
Kao to je ve navedeno Komitet ima savjetodavni status koji predstavlja
poslodavce, sindikate, poljoprivrednike, potroae i druge interesne grupe koji
zajedno ine organizovano civilno drutvo EU. On predstavlja poglede ovih
interesnih grupa te brani njihove interese u raspravama oko politika sa
Evropskom Komisijom, Savjetom i Parlamentom. Na taj nain Komitet predstavlja
praktino most izmeu Unije i njenih graana.
Istovremeno, Savjet i Komisija, a danas i Parlament, mogu traiti miljenja
Komiteta uvijek kada to smatraju opravdanim. Kao to je i spomenutu Komitet
moe dati miljenje o odreenim pitanjima i na vlastitu incijativu. Ovim pravom
Komitet raspolae ve od Mastrihtskog ugovora.
Evropski ekonomski i socijalni komitet ima tri glave uloge:
1. savjetuje Vijee, Komisiju i Evropski parlament, bilo na njihov zahtjev, ili na
vlastitu incijativu;
2. Podstie civilno drutvo na vee uee u politikom odluivanju u EU;
3. podrava ulogu civilnog drutva u zemljama koje nisu lanice EU i
pomae pri uspostavljanju savjetodavne strukture.4

Izvor:Kako funkcionira Evropska unija-vodi kroz institucije EU, European

Communities,2003.godine

Pored ovih Komitet ima jo dvije komplementarne uloge:

ukljuivanje organizacije civilnog drutva u evropske poduhvate, na

nacionalnom i evropskom nivou i
jaanje uloge organizacije civilnog drutva u zemljama koje nisu lanice
EU ili u skupinama zemalja u kojima Komitet podstie stvaranje
savjetodavnih struktura, posebno u zemljama kandaidatima za klanstvo u
EU, zemljama-partnerima s Mediteranom, zemljama Afrike, Kariba i
Pacifika, Indiji, Latinskoj Americi i Brazilu.

Izvjee Evropske Komisije o radu poduzetom na osnovu miljenja Komiteta

pokazuju da se u obzir uzima vie od dvije treine preporuka Komiteta.
Samoincijativna miljenja Komiteta posebno su zanimljiva jer bude svijest onih
organa koja donose odluke, posebno Komisije, o temama o koje do tada nisu
privukle mnogo pozornosti.
Posebno zanimljiv primjer uticaja rada Komiteta povezan je sa aktivnostima
Opservatorija za jedinstveno trite (SMO), Ovaj opservatorij ustanovljen je
1994.godine u sa svrhom da se procijeni stvarno postignuti napredak u
ostvarivanju jedinstevnog trita, a ukoliko je potrebno, i predlaganje poboljanja.
Aktivnosti Opservatorija pokrivaju etri glavna podruja:
-upravljanje interaktivnom informacijskom mreom koja prikuplja sve podatke
koje su saopili lanovi Komiteta, njihove organizacije i korisnici jedinstvenog
trita;
-predstavljanje istraivakih radova o temama izabranih u bliskoj saradnji s
dotinim intersnim grupama;
-priprema miljenja o godinjim ili polugodinjim izvjetajima Komisije o
jedinstvenom tritu i ekonomskim reformama;
-prepoznavanje prepreka upostavljanju jedinstvenog trita, te identificiranje i
olakavanje protoka najboljih iskustava iz prakse i informacija ime bi se
podravalo partnerstvo.
Komitet razvija i blisku saradnju sa ekonomskim i socijalnim vijeima i drugim
slinim institucijama koje postoje unutar i izvan Evropske unije.
Komitet aktivno sudjeluju u radu Meunarodnog udruenja ekonomskih i
socijalnih vijea i slinih institucija (IAESCSI) koja okuplja lanove iz 50 zemalja.

3. Komitet regija
Savjetodavnu ulogu u odnosu na Savjet i Komisiju, a danas i u odnosu na
Evrospki parlament, ima i Komitet regija.
Lokalne vlasti u jednom broju zemalja EU vre ili imaju sve vei uticaj u
zakonodavnom procesu tih zemalja. Ugovor iz Mastihta reagovao je na ovakve
pojave uspostavljenjem Komiteta regija. On je bio osnovan da rijei dva glavna
pitanja:
-Prvo, blizu tri etvrtine zakonodavstva EU se primjenjuje na lokalnom ili
regionalnom nivou, tako da lokalni i regionalni predstavnici mogu pomoi u
razvoju novih zakona EU.
-Drugo, zabrinutost da postoji duboki jaz izmeu javnosti i procesa
Evropskih integracija, i ukljuivanje nivoa vlasti izabranog najblie
graanima je bio jedan od naina da se jaz ukloni.
Ukljuivanje regionalnih i lokalnih vlasti u proces odluivanja postaje neizbjeno
ukoliko se ima u vidu injenica da se oko 70% zakonodavstva Evropske unije
primenjuje na regionalnom i lokalnom nivou.
Od samog poetka svog rada, pokrivao je pet oblasti: ekonomska i
socijalna kohezija, transevropska mrea saobraaja, energetika i
telekomunikacije, zdravstvena zatita, obrazovanje, pitanje omladine i
kulture.
Ugovorom iz Amsterdama, Komitetu je dodano jo pet funkcija: politika
zapoljavanja, socijalna politika, ivotna sredina, struno obrazovanje i
saobraaj. Saobraaj kao oblast koju pokriva Komitet se javlja dva puta. Razlika
je u tome to u prvom sluaju postoji transevropska mrea, koja se bavi samo
evropskim problemima u pogledu saobraaja, a u drugom sluaju se bavi
problemima saobraaja u okviru drava lanica.
Sjedite Komiteta je u Briselu, gdje se pet puta godinje odravaju
plenarne sjednice.Predsjednica Komiteta regija je Mercedes Bresso.

Slika 2. Predsjednica Komiteta regija Mercedes Bresso

9

3.1.Sastav i rad
Komitet regije 350 punopravna lana, predstavnika lokalnih i regionalnih tijela, i
isti broj zamjenika. lanove na prijedlog draava lanica imenuje Savjet, djelujui
jednoglasno. Mandat lanova Komiteta je etiri godine i obnovljiv je.
Kao i u sluaju Ekonomskog i socijalnog komiteta, pojedine zemlje imaju od 5 do
24 lana : francuska, Italija, Njemaka i Velika Britanija po 24 lana, panija 21
lan, Austrija, Belgija, Grka , Holandija, Portugal i vedska po 12 lanova,
Danska, Finska i Irska po 9 lanova i Luksemburg 6 lanova. Nakon Ugovora iz
Nice i radikalnog proirenja EU, u Komitet regija su primljene nove drave
zastupljene sa sljedeim brojem lanova: Poljska 21, Ruminija 15, Maarska,
eka, Bugarska 12, Litvanija i Slovaka 9, Estonija, Latvija i Slovenija 7, Kipar
6, i Malta 5. Zemlje kandidati za lanstvo imaju status posmatraa u Komitetu
regija.
Radom Komiteta regija rukovodi predsjedavajui, kojeg biraju lanovi iz
svojih redova, na period od dvije godine. Sjednice saziva predsjedavajui,
na prijedlog Savjeta ili Komisije ili na vlastitu incijativu. Predsjednik
predsjedava plenarnim sastancima i predstavlja Komitet u vanjskim
poslovima. lanovi Komiteta biraju i predsjednika i prvog potpredsjednika.
Rad predsjednika podrava osoblje posebnog biroa koji se sastoji od 60
lanova, i kojem treba dodati slube koje dijeli sa Ekonomskim i socijalnim
komitetom.
Radom Komiteta pored navedenih rukovodi i generalni sekretar, iji je
glavni zadatak da se odluke biroa sprovode.
Poput Evropskog parlamenta, i Regionalni komitet okuplja svoje lanove po
politikim grupama, kojih je etiri:
Partija evropskih socijalista PES,
Evropska narodna partija EPP,
Grupa saveza liberala i demokrata Evrope ALDE i
Unija za Evropu nacija grupa ujedinjenog evropskog saveza
UENEA.5
Svaka politika grupa ima sekretarijat. Grupe se sastaju neposredno prije
plenarnih sastanaka i mogu da odre jo dva sastanka godinje van
Brisela.
Rad Komiteta regiona organizovan je u est komisija. Komisije pripremaju
miljenja iz svog polja djelovanja, koja se kasnije diskutuju i veinskim
sistemom glasanja usvajaju na plenarnim sednicama, a zatim dostavljaju
Vijeu EU, Komisiji i Parlamentu.
Komisije se bave sljedeim problemima: teritorijalna koheziona politika
(komisija COTER), ekonomska i socijalna politika (ECOS), odrivi razvoj
(DEVE), kultura, obrazovanje i istraivanje (EDUC), ustavna pitanja,
evropska uprava i oblast slobode, bezbjednosti i pravde (CONST), kao i
vanjski odnosi i decentralizovana saradnja (RELEX).
5

Podaci preuzeti sa: http://www.cor.europa.eu

10

Osnovni principi na kojima se zasniva rad Regionalnog komiteta su u stvari

principi sadrani i u regionalnoj politici, a to su:
Supsidijarnost- ovo naelo, napisano je u ugovorima u isto vrijeme
kada je i Komitet uspostavljen, a znai da odluke unutar EU treba da
budu doneene na najblii praktian nain za graane. S obzirom na
to EU ne bi trebalo da preuzima zadatke koji bolje odgovaraju
nacionalnim, regionalnim ili lokalnim upravama.
Blizina- svi nivoi vlasti bi trebalo da tee da budu blizu graana,
posebno organizovanjem njihovog rada na transparentan nain, tako
da ljudi znaju ko je nadlean za ta, i kako da se njihovi stavovi uju.
Partnerstvo-sve etiri vlade evropska, nacionalna, regionlna i lokalna
treba da rade zajedno jer su neophodne i trebaju biti ukljuenje u
proces donoenja odluka.
3.2.Nadlenosti
Zadatak Komiteta regija je da proces odluivanja u okviru Zajednice, a
posebno njegov zakonodavni segment, izloi uticaju lokalnih i regionalnih
interesa. U tom pravcu je statuirana obaveza konsultovanja ovog tijela u
postupku donoenja zakonodavnih akata.
U okviru Mastrihtskog ugovora, ovo, vrijedi za oblasti:
Obrazovanja i strunog usavravanja;
Kulture;
Javnog zdravstva;
Transevropske saobraajne, telekomunikacijske i energetske
infrastrukture/mree;
Ekonomske i socijalne kohezije (ukljuujui strukturalne fondove)
Amsterdamski ugovor dalje iti konsultativni ulogu ovog tijela, dodajui i
odluivanje povodom:
Zatite ovjekove okoline;
Borbe protiv socijalne iskljuenosti i transgranine saradnje. 6
Dalje Lisabonski ugovor daje Komitetu regija pravo da koristi Sud pravde
kako bi odbarnio svoja prava. Ovaj ugovor takokoe priznaje proncip
lokalnog i regionalnog samoupravljanja i prepoznavanje kulturnih i jezikih
razliitosti, pri emu nova definicija principa odluivanja na najniem nivou
ukljuuje lokani i regionalni nivo. Lisabonski ugovor spominje i teritorijalnu
koheziju kao novi cilj EU.
Ukoliko su ve zatraili miljenje od Ekonomskog i socijalnog komiteta povodom
odreenog pitanja, Savjet i Komisija treba da o tome obavijeste i Komitet regija,
koji zatim moe dati i paralelno/dopunsko miljenje u vezi sa eventualnim
regionlanim aspektima.
6

Draen imi, Evropska unija danas i sutra, Zagreb 2002.godine

11

U poreenju sa Ekonomskim i socijalnim komitetom lista sluajeva u kojima

postoji obaveza konsultovanja Komiteta regija je znatno kraa.
Komitet regija e se u ulozi savjetodavca pojaviti uvijek kada ugovor predvia da
mu se tim povodom obrate Savjet i Komisija. Uz to, njegovo miljenje e ove
dvije institucije traiti i u svekom drugom sluaju koji se tie transgranine
saradnje, ukoliko to naravno smatraju potrebnim.
Naime, u sluaju Ekonomskog i socijalnog komiteta ugovor kae da Komisija i
Savjet moraju traiti miljenje kada je to predvieno kao dio zakonodavnog
postupka, tj.postupka odluivanja za razliku od sluaja Komiteta regija gdje nema
ovog moraju.
Komisija, Vijee EU ili Parlament mogu konsultovati Komitet regija pri donoenju
odluka za koje ocijene da su od znaaja za regionalne i lokalne vlasti. Komitet
regija moe, kao to je ve spomenuto, samoinicijativno da objavljuje miljenja,
pokree kampanje i sl., ime donosiocima odluka na evropskom nivou namee
rjeenje pitanja od znaaja za regionalni i lokalni nivo.
Meutim, i pored injenice da donosioci odluka na nivou Evropske unije moraju u
odreenim situacijama da trae miljenje Komiteta regija, nita ih ne obavezuje
da to miljenje i usvoje: ovo tijelo nema formalne mogunosti da zaustavi ili
odloi proces donoenja odluka Vijea EU, odnosno Komisije EU.
Zato je pored formalnog, neformalno zastupanje interesa lobiranje jedna od
aktivnosti lanova Komiteta regija i njihovih predstavnika u Briselu i pred
nacionalnim vlastima. U zastupanju interesa na nivou Evropske unije, lokalne i
regionalne vlasti pored Komiteta regija EU, okupljaju se u okviru razliitih
asocijacija i mrea (Savez evropskih optina i regiona (CEMR), Asocijacija
evroregiona (AER), Asocijacija pograninih regiona, Eurocities i sl.). Takoe,
regioni i lokalne vlasti su u svim zemljama okupljeni u asocijacije koje, pored
uea u radu evropskih mrea i Komiteta regija, imaju svoja predstavnitva u
Briselu iji je osnovni cilj zastupanje interesa svojih lanica u procesu donoenja
odluka na nivou EU, kako pri izradi zakona, tako i pri dodjeljivanju finansijskih
sredstava. Takoe, ova predstavnitva koordiniraju uee svojih lanova u
Komitetu regija, pa ovo tijelo radi uspjenije saradnje ve nekoliko godina
priprema godinji akcioni plan saradnje sa asocijacijama lokalnih i regionalnih
vlasti.
Osim to pokuava da osigura uzimanje u obzir regionalnih i lokalnih interesa pri
donoenju odluka, Komitet regija ima vanu ulogu u komunikaciji sa graanima:
iz svakodnevnog kontakta sa graanima, predstavnici regionalnih i lokalnih vlasti
imaju uvida u probleme i elje graana koje predstavljaju i pri angamanu u
Komitetu regija. S druge strane, Komitet regija organizuje razne dogaaje sa
ciljem promovisanja Evropske unije na regionalnom nivou svih zemalja lanica.
Konano, jaanjem saradnje izmeu nivoa vlasti bliih graanima, Komitet regija,
kao i evropske i regionalne mree i nacionalne asocijacije regionalnih i lokalnih
vlasti, doprinose razvoju dobrih odnosa meu narodima i doprinose stabilnosti,
odrivom ekonomskom rastu i drutvenom razvoju.

12

3.3.Komitet regija i Balkan

U okviru RELEX komisije (Komisija za spoljne odnose i decentralizovanu
saradnju) formirana je Radna grupa za zapadni Balkan, iji cilj je uspostavljanje
blie saradnje i pruanje pomoi regionalnim i lokalnim vlastima zemalja
zapadnog Balkana u procesu stabilizacije i pridruivanja, tj. Pristupanja
Evropskoj uniji. S obzirom na razliite stadijume u odnosima sa Evropskom
unijom, postoji posebna Radna grupa za Hrvatsku, kao i za Tursku. Iskustva
drugih zemalja, prvenstveno Rumunije i Bugarske, pokazuju da, iako nema pravo
odluivanja u sistemu Evropske unije i iako se lobiranje za pojedinane interese
najvie odigrava u Parlamentu i Komisiji, Komitet regija moe biti od velike koristi
u prvim kontaktima regionalnih i lokalnih vlasti sa Evropskom unijom i pomoi u
pripremi i izgradnji kapaciteta neophodnih za uspjean proces pridruivanja.
Po dobijanju statusa kandidata, i lokalne i regionalne vlasti odreene drave
dobijaju status posmatraa. Pored toga, mogue je i formiranje zajednikih
savjetodavnih komiteta, koji se formiraju za svaku zemlju kandidata posebno. Oni
predstavljaju vaan mehanizam koji omoguava da se glas lokalnih i regionalnih
vlasti direktno ukljui u proces pristupanja EU. Takoe, ukoliko je predvieno
sporazumom o stabilizaciji i pridruivanju, i po potpisivanju ovog sporazuma
mogue je formiranje ovakvog tijela do tog trenutka, lokalne vlasti drave
potpisnice mogu da sarauju sa ovom institucijom samo neformalno.
Inae, NALAS mrea asocijacija lokalnih vlasti jugoistone Evrope, koja
obuhvata 12 asocijacija iz 9 zemalja Balkana od Moldavije, Rumunije, Slovenije
i Bugarske, do Bosne i Hercegovine (i Republike Srpske), Srbije, Crne Gore,
Albanije i Makedonije ima status posmatraa u Komitetu regija.

13

4.ZAKLJUAK
Evropski ekonomski i socijalni komitet i Komitet regija su savjetodavni organi
Vijea ministara, Komisije i Evropskog parlamenta ukljueni u procedure
odluivanja. Njih Komijsija i Vijee moraju konsultirati u odreenim pitanjima,
propisanim ugovorima. Komisije, Vijee i Parlament mogu ih, isto tako,
konsultirati o bilo kojoj temi, a po svom nahoenju i oni sami mogu izdavati
miljenja. Oba organa imaju po 350 lana, koje nominiraju drave, a imenuje
Vijee. Ugovor iz Nice omoguio je da broj poraste na maksimalno od 350,
nakon irenja na ukupno 27 drava lanica. lanovi Ekonomskog i socijalnog
komiteta predstavljaju irok raspon ekonomskih i socijalnih interesa. lanovi
Komiteta regija predstavnici su regionalnih i loklanih tijela. I jedan i drugi, izdaju
izvjetaje , koji su veoma korisni, mada ne i uticajni.

14

15.LITERATURA
1. Nevenko Misita. Osnovi prava Evropske unije. Pravni fakultet univerziteta
u Sarajevu, Sarajevo,2007.godine
2. Dr.Gordana Ili-Hasmi. Reforme Evropske unije-institucionalni apekt.
Beograd 2004.godine
3. Miroslav N. Jovanovi. Evropska ekonomska integracija. Ekonomski
fakultet u Beogradu, Beograd 2004.godine
4. Kako funkcionira Evropska unija-vodi kroz institucije EU, European
Communities,2003.godine
5. Draen imi. Evropska unija danas i sutra. Zagreb, 2002.godine
6. T.C.Hartley. .Osnovi prava Evropske zajednice-uvod u ustavno i upravno
pravo Evropsle zajednice. Sarajevo 1998.godine
7. European Economic and Social Committee :
http://www.eesc.europa.eu/
8. Committee of the Regions (COR)
http://www.cor.europa.eu

15