Topik 3 Teori- teori Pembelajaran

Teori bermaksud satu set prinsip dan definisi yang saling berkaitan serta menerangkan sesuatu
fenomena secara sistematis.
Teori Pembelajaran Behavioris
1.
2.
3.
4.

berkaitan dgn tingkah laku

melalui pemerhatian dan ujian terhadap anjing, tikus, kucing dan burung
tingkah laku pelajar boleh dilihat, dikawal dan diramalkan.
perhubungan rangsangan dan gerak balas akan menghasilkan perubahan tingkah laku

Pelaziman Klasik
( satu jenis pembelajaran apabila organisma dpt
membuat perkaitan @ hubungan atr rangsangan
neutral dgn rangsangan semula jadi )

Pelaziman Operan
( melibatkan hasil atau kesan daripada tingkah laku
terdahulu menghasilkan tingkah laku baharu )

Pavlov , Watson

Thorndike, Skinner

Rangsangan neutral
Tiada hubungan langsung dgn kita
Kita tidak memberi respons

3 jenis rangsangan

Rangsangan semula jadi

Semua ada hubungan langsung dgn kita
Kita memberi respons yang semula jadi

Rangsangan terlazim
Rangsangan neutral + Rangsangan semula jadi
Menghasilkan gerak balas yang serupa @
sama pd masa akan datang

2 gerak balas

Gerak balas semula jadi seperti

pantulan / refleksif
Cth :
Sejuk tarik selimut
Lapar makan
Panas tanggal baju

Gerak balas terlazim

Rangsangan semula jadi
+
rangsangan neutral

Pembelajaran Pelaziman Klasik Pavlov

Pengalaman

Generalisasi

diskriminasi

Penghapusan

Pembelajaran
Semula

Positif (+)
Rangsangan yang
menyeronokkan,
berasa gembira,
selamat dan
selesa serta suka
di kelas

~Memberi gerak
balas / respons yg
sama kpd
rangsangan yg
serupa @ sama
~Memberi
pelbagai contoh
yg berkaitan

Memberi respons
kpd rangsangan
tertentu

Melibatkan proses
melemahkan
gerak balas
terlazim dgn tiada
rangsangan
semula jadi

Melibatkan proses
yg sukar
dilaksanakan

Negatif (-)
dibuli oleh
kawan, dikenakan
hukuman tdk adil
akan berasa takut

Murid takut guru

matematik akan
takut belajar
subjek mat &
takut kpd semua
guru yg mengajar
mat.

Murid takut kpd

guru mat tetapi
tdk takut kpd guru
subjek lain
* kerana isi
kandungan
subjek dan
kaedah yang
lain oleh guru
lain.

Jika ada guru mat

yg memahami
kelemahan murid,
pandai
menggunakan
kaedah yg sesuai,
murid itu tidak
lagi takut mat dan
guru mat.

kerana
murid perlu
menghaspuskan
apa-apa yang
dipelajari dan
belajar semula
semua ilmu
# guru harus
menyediakan
suasana mesra
murid,
peraturan kelas
yg adil supaya
murid berasa
selesa.

Teori Pelaziman Klasik Watson

1.
2.
3.
4.
5.

mempunyai 3 tindak balas emosi ( takut , marah & sayang )

melibatkan hasil @ kesan drpd tingkah laku terdahulu menghasilkan tingkah laku baru
emosi manusia atau perubahannya adalah dipelajari melalui proses pelaziman
tingkah laku positif boleh diajar dgn rangsangan yg sesuai
murid belajar perhubungan gerak balas secara sistematik untuk menyelesaikan masalah
matematik.
6. latihan-latihan dijalankan kerap kali utk mengukuhkan apa-apa yg telah dipelajari dalam
ingatan.
7. guru harus menggunakan rangsangan yg boleh memotivasikan murid berminat belajar
8. guru perlu mengelakkan penggunaan rangsangan yg membawa kesan negatif

Teori Pelaziman Operan Thorndike

1. Pembelajaran merupakan prose cuba jaya @ memilih dan menghubungkaitkan
2. Perhubungan berlaku berdasarkan
~ bilangan kali latihan
~ keadaan kesediaan individu
~ keberkesanan latihan

3 Hukum Pembelajaran
Hukum kesediaan
Murid sedia belajar
~ pembelajaran berkesan

Murid belum sedia / dipaksa

belajar
~ pembelajaran tidak berkesan

Hukum latihan
Hukum kesan
Pertalian atr rangsangan dgn
Pertalian atr rangsangan dgn
gerak balas akan bertambah jika gerak balas akan bertambah
latihan diadakan
kukuh jika dpt kesan
pengalaman yg menyeronokkan
~ Gerak balas akan diulangi
Jika pengalaman itu
menyakitkan, gerak balas
lenyap.

3. Guru harus guna motivasi yg sesuai utk meningkatkan tahap kesediaan belajar
4. Membanyakkan akt latihan, ulang kaji, aplikasi serta pengukuhan dlm keadaan yg
menyeronokkan.
5. Memberi ganjaran @ peneguhan utk respons @ gerak balas yg betul drpd murid.
6. Memberi peluang utk murid menikmati kejayaan dlm pembelajaran.

Teori Pelaziman Operan Skinner

1. tingkah laku individu mempunyai ciri motivasi
2. cara pembelajaran berlaku kerana dipengaruhi oleh kesan tingkah laku sebelumnya
3. peneguhan ialah proses yg menggunakan peneguhan positif dan negatif utk mengukuh &
mengekalkan t/laku operan yg dihasilkan
4. peneguhan positif menambahkan kebarangkalian murid
3

5. peneguhan negatif membawa kesan yg tdk menyeronokkan

6. guru harus memberi peneguhan scr berterusan dan berkala spy kemahiran dan teknik dpt
dikukuhkan & dikekalkan
7. membantu murid menguasai konsep diskriminasi melalui proses pelaziman operan spy murid
memperoleh ilmu dan kemahiran dgn tepat
Peneguhan positif (+)

Peneguhan
Kesan tingkah laku

Peneguhan negatif (-)

Hukuman beri
Rangsangan merupakan sesuatu yg
Menyakitikan
Cth : kena rotan, tampar

Hukuman

Hukuman tarik
Rangsangan yg ditarik balik kesan
drpd t/laku seperti sesuatu yg
digemari
Cth : menonton rancangan TV

8. Peneguhan berkala ~ memberikan peneguhan pd kala @ masa tertentu

~ mengikut selang masa dan mengikut nisbah pencapaian t/laku.
9. Guru mempraktikkan peneguhan berkala nisbah @ jeda masa berubah, murid sentiasa
bermotivasi & memberikan perhatian kpd akt p& p
~ kerana pelajar tdk dpt menjangka bila mereka akan diuji, dinilai

Teori Pembelajaran Sosial ( Albert Bandura )

1. Manusia belajar melalui proses peniruan @ pemerhatian.
2. 3 unsur asas utama
Individu ( I )
Persekitaran ( P )

Tingkah laku ( T )

3. Pembelajaran merupakan interaksi di atr motivasi intrinsik dan tingkah laku individu dengan
persekitarannya.
4. Pembelajaran = I X P X T

Peniruan secara
langsung

Peniruan sekat lakuan

& tak sekat lakuan

~ melihat model ( orang )

melakukan sesuatu, mengikut
tindakan yg sama.

~ tindakan yg boleh dilakukan

dlm semua situasi

~ melibatkan emosi dan

keinginan

~ tindakan yg hanya boleh

dilakukan dlm situasi tertentu

Cth:
Lihat orang buka restoran,
timbul keinginan utk membeli
restoran.

Cth : sapaan tdk formal di

rumah, pasar boleh membuat
panggilan ibu, bapa, kakak

Peniruan elisitasi

Sapaan formal
di sek panggil bapa @ ibu
sebagai Guru Besar, guru
di hospital sebut doktor

4 langkah Pembelajaran Peniruan

1. tumpuan perhatian memerhati perlakuan model
- proses pemerhatian berulang kali
2. penyimpanan dlm ingatan proses mengenkod, menyimpan & mendekod.
3. pengeluaran maklumat, t/laku @ kemahiran yg disimpan dikeluarkan dlm bentuk perlakuan.
Cth: murid menghantar dan menyambut bola selepas melihat tingkah laku model ( orang )
4. motivasi & peneguhan seseorg individu berasa seronok, berjaya @ mendpt peneguhan drpd org
lain, t/laku baik akan diulangi dan dikukuhkan.
Model sebenar / model hidup
~ tingkah laku orang/ haiwan /
objek yg ditiru.

Orang yg ditiru t/laku dipanggil model

Teknik ialah modeling

Model simbolik
~ langkah kerja @ prosedur.
Cth : resipi memasak
5

Teori Pembelajaran Bandura

1. tingkah laku kanak-kanak dipelajari melalui peniruan atau permodelan
2. 4 unsur utama dlm proses permodelan
a) Perhatian
b) Mengingat
c) Reproduksi
d) Peneguhan
3. unsur pembelajaran utama ialah pemerhatian dan peniruan.
4. tingkah laku model boleh dipelajari melalui bahasa, teladan dan misalan @ contoh
5. murid dpt menguasai kemahiran apabila dia mendpt kepuasan dan peneguhan yg berpatutan
selepas meniru demonstrasi guru dgn cekap
6. proses pembelajaran meliputi
~ pemerhatian
~ pemikiran
~ pengingatan
~ peniruan dgn t/laku @ gerak balas yg sesuai dgn peneguhan positif
7. guru harus cekap dan menarik utk menjadi role model yg boleh dicontohi oleh murid
8. demonstrasi guru harus jelas dan menarik
~ murid meniru dgn mudah dan tepat
9. hasil kerja murid yang bermutu tinggi ditunjukkan seperti kraftangan, seni lukis dan
karangan
10. simulasi & main peranan digunakan utk mengajar nilai murni

Teori Pembelajaran Kognitif

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

sebagai perubahan proses mental yg berlaku scr aktif

otak manusia aktif berfikir utk memahami persekitarannya
bergantung pd pengalaman individu
pengetahuan melibatkan akt memberikan makna kpd pengalaman
pengetahuan ug dibina bergantung pd pengetahuan sedia ada murid
pembelajaran meningkatkan dlm persekitaran social
memerlukan latihan dan maklum balas

Teori Gestalt
~ perkaitan atr
rangsangan yg ada
dlm persekitaran
~ manusia melihat
dunia sbg satu
keseluruhan
~ pembelajaran
berlaku secara

Teori penerimaan
Ausubel
~ penggunaan bahan
yg bermakna
Cth : -bentuk teks
-penyampaian
guru

Teori penemuan
Bruner
~ berpusatkan
pembelajaran @
murid
3 konsep
Enaktif perlakuan
Ikonik imejan
Simbolik bahasa

~ berlaku apabila
maklumat baru
mempunyai kaitan
dgn maklumat @
6

Pembelajaran
Gagne
Hierarki pembelajaran
terdapat 8 pemb iaitu
1. pemb isyarat
~ rangsangan yg
kerap dihadapi
Cth:emak susu
bola - main
2. pemb gerak balas
~ gerak balas
diterima sbg hasil

Keseluruhan
Bahagian
Keseluruhan
~ guru harus
mendedahkan
keseluruhan sebelum
membincangkan
bahagian isi pelajaran
lalu merumuskan
keseluruhan

pengalaman sedia ada

dlm struktur kognitif

Pemb konsep melalui

Penemuan
~ proses ingat
kembali, membuat
perkaitan maklumat
baru dgn lama

sesuatu t/laku
3. pemb rangkaian
motor
~ penyampaian
~ proses pemerhatian
pelajaran scr
& peniruan
terancang oleh guru
4. pemb bahasa
~ memerlukan
2 Pengurusan Awal
~ penyusunan
kemahiran berbahasa
Perbandingan
maklumat scr induktif 5. pemb diskriminasi
~ pengetahuan sedia
~ melibatkan perhatian
ada yg kaitan dg nisi
Langkah :
dan keupayaan
pelajaran yg akan
1.sedia data cth positif
melihat ciri-ciri
dipelajari.
2.sedia data cth
persamaan dan
negatif
perbezaan
Ekspositori
3.buat perbandingan
6. pemb konsep
~ guru memberikan
4.buat pengelompokan ~ pembentukan
maklumat awal dlm
@ kategori
konsep deduktif
bentuk gambaran,
5. buat rumusan
( mudah ke susah )
teks, lakaran peristiwa 6. bina definisi konsep
konsep indukti
~ maklumat yg
7. kukuh dgn cth
( khusus ke umum )
didedahkan menjadi
tambahan
7. pemb prinsip
asas kpd pembelajaran
~ individu
baru
~ manusia berinteraksi
mengaplikasikan
dgn alam sekeliling
konsep yg dikuasai
Pemb konsep melalui melalui penerokaan
8. pemb penyelesaian
Penerimaan
objek, penyelesaian
masalah
1. Persembah AO
masalah serta
~ aras pemb paling
( Advance
membuat uji kaji
tinggi
Organizer )
~ 5 langkah asas
2. kemukakan cth
~ pelajar meninjau
i) mengenalpasti
positif
masalah @ fenomena,
masalah
3. kemukakan cth
meneliti pelbagai
ii) mencari maklumat
negatif
alternatif dan data,
iii) membina hipotesis
4. lihat ciri sama &
membuat dan menguji
iv) menguji hipotesis
beza
hipotesis seterusnya
v) membuat pilihan dan
5. buat rumusan utk
membuat rumusan
rumusan
bina konsep
* Bantu murid
membuat
perbandingan
maklumat baharu dgn
pengetahuan sedia ada
murid
* gunakan ABM yg
konkrit

Teori Pembelajaran Konstruktivisme

~ pelajar sebagai Pembina pengetahuan
Jean Piaget
1. Asimilasi makumat baharu mempunyai ciri-ciri persamaan dgn maklumat sedia ada dlm
skema, maklumat tersebut akan diserap dgn mudah ke dlm struktur kognitif.
2. Akomodasi - makumat baharu tidak mempunyai ciri-ciri persamaan dgn maklumat dlm
skema, berlaku ganggu-gugat @ ketidakseimbangan dlm struktur kognitif.

Teori Konstruktivisme Sosial

Lev Vygotsky
~ murid merupakan idividu unik
~ latar belakang, pengalaman, interaksi dan budaya masyarakat mempengaruhi pemb individu
~ guru sebagai fasilitator pembelajaran
~ Zon perkembangan terdekat ( ZPD ) merujuk kpd tugasan pemb yg sukar dilakukan sendiri
tetapi dpt menguasainya dgn bimbingan org lain yg lebih mahir.
~ galakkan murid bertanya dan beri jawapan yg munasabah
~ membantu murid mengaitkan konsep dan idea baharu kpd pengetahuan sedia ada
~ menekankan pembelajaran berpusatkan murid
~ pilih murid cerdas utk mengajar murid lembap

Teori Pembelajaran Humanis

1.
2.
3.
4.

fitrah manusia pd dasarnya adalah mulia dan baik

individu akan tumbuh secara semula jadi jika persekitaran hidup adalah sesuai
setiap individu mempunyai potensi & keinginan utk mencapai kecemerlangan kendiri
guru hendakalah menjaga kendiri murid dan memberi bimbingan supaya potensi murid dpt
diperkembangkan ke tahap optimum.

Carl Rogers
1. pengalaman peribadi setiap individu adalah unik dan tersendiri serta berbeza dgn individu yg
lain
2. pengalaman setiap individu adalah fenomena logical iaitu dialami dan difahami oleh
individu sendiri.
3. setiap individu mempunyai kecenderungan dan hasrat sendiri utk mencapai kesempurnaan
kendiri.
4. setiap individu membentuk konsep kendiri yg unik melalui sistem nilai & kepercayaan diri
yg berbeza dgn individu lain
5. T/ laku yg ditonjolkan adalah selaras dgn konsep kendiri dan kepercayaan sendiri
6. kefahaman t/laku individu hanya dpt diperoleh melalui proses komunikasi
7. berasaskan pendidikan berpusatan murid
8. mengutamakan prinsip pembelajaran yg berasaskan kebebasan
9. pembelajaran merupakan sesuatu jenis naluri ingin tahu
8

10. berlaku jika bahan pelajaran adalah bermakna

11. murid berinisiatif menghasilakan keberkesanan pembelajaran
12. membimbing murid menilai hasil pembelajaran
13. akt dikaitkan dgn hidup nyata utk memupuk kemahiran hidup pelajar

Teori Keperluan Abraham Maslow

~ mengaitkan motivasi instrinsik dgn pembelajaran individu
~ seseorg individu akan memenuhi keperluan asas terlebih dahulu sebelum memenuhi keperluan
kedua
~ motivasi intrinsik merupakan kuasa dalam yg mendorong manusia berusaha mencapai
kecemerlangan
~ apabila seseorg telah mendpt kepuasan dlm sesuatu hierarki, keperluan dalaman hierarki yg
lebih akan berlaku secara semula jadi
~ keperluan asas murid telah dipenuhi
~ wujud iklim kelas yg kondusif, seronok, harmoni dan selamat
~ memupuk nilai penghargaan, memberi motivasi & peneguhan yg sesuai
~ merancang akt pengajaran mengikut kebolehan murid utk neningkatkan keyakinan
~ memupuk nilai motivasi diri melalui bimbingan spy murid memahami diri, menerima diri &
melibatkan diri scr aktif dlm akt sosial

Pendidikan dari perspektif Islam

Peringkat

Umur

1
2

0 7 tahun
7 14 tahun

14 21 tahun

Tindakan
Main dgn anak-anak
Disiplinkan anak-anak
Jadi ketua kpd anak-anak
Bergerak seiring dgn anak-anak remaja.
Jadikan anak-anak sebagai rakan berbincang.

Peringkat 1 : * peringkat paling kritikal dlm hayat individu

* ibu bapa menunjukkan teladan baik
Cth : cara makan, ucapan, sapaan laras bahasa dan pertuturan
* kesannya berkekalan hingga dewasa
Peringkat 2 : * pendidikan dimulakan
Cth : disiplin dan peraturan, pengenalan kpd Allah, halah dan haram, membaca alQuran
* memperkenalkan individu kpd peraturan hidup sosial
Peringkat 3 : * tanggungjawab dewasa diperkenalkan
* p & p berbentik perbincangan diutamakan
* pendekatan humanisme sesuai diaplikasikan dlm peringkat remaja