Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 587

www.thuvien-ebook.

com

C VUA
T
C VA CHIN THU
CHIN L
N
C C BA
MY BAI HO
ALEXANDRE KOBLENTS
***
U DANH CHO V
N
NG VIN C VUA NNG CAO
TAI LI

n nm 1993.
Lin oan C Thanh Ph HCM dich va xut ba
n ebook hon thnh 2009
tambao anh may chuy
c Lu
c
Mu
u
L i gii thi
BI HC TH NHT
----Cng Thc B Mt
----Chin Lc V Chin Thut
----Luyn Tp Hng Ngy
BI TP 01 - 06
BI HC TH HAI
----Coi Chng Nhng Qun Xe
BI TP 07 - 12
BI HC TH BA
----Tng Tt V Tng Xu
BI TP 13-18
BI HC TH T

----Cc Qun Cht: Nhng Mc Tiu Tn Cng


BI TP 19 - 24
BI HC TH NM
----Li Vn Nhng Con Cht Yu
BI HC TH SU
----Nhng Con Cht a Dng
BI HC TH BY
----Cht Thng V S Ngn Chn
------Cht Thng
------S Ngn Chn
BI TP 25 - 30
BI HC TH TM
----Lm Th No Kim Ch Mt Dy Cht ?
BI TP 31 - 36
BI HC TH CHN
----Ghim qun
BI TP 37 42
BI TH MI
----Gi Tr So snh Gia Cc Qun
------Gi Tr Qun Hu
------Tng Quan Gi Tr Ca Mt Qun Nh
------Nhng Cch i Qun
BI HC TH MI MT
----Tn Cng Vua
------I. Hai Vua ng hai cnh i nhau
BI TP 43 - 48
BI HC TH MI HAI
----Tn Cng Vua
------II. Hai bn u nhp thnh gn
---------a- Dit Nhng Con Cht Cnh Vua

---------b- Lm yu cu trc cht cc qun len li vo tn cng.


---------c- M cc ct v cc ng cho
---------d- Tn cng vi cc qun Tng khc mu
---------e- Tn cng vi nhng qun nng
---------f- y cht nhy b vo trn a
------III. Khi Vua cn cha nhp thnh
BI HC TH MI BA
----Tn Cng Bn Cnh Hu
------a- Tn cng vo nhng con cht yu
------b- a s cht
------c- Kim sot nhng ct m v nhng ng cho
------d- Nhng im mnh
BI TP 49 - 54
BI HC TH MI BN
----Ngh Thut Phng Ng
BI TP 55 - 60
BI HC TH MI LM
----Vn C Trong Nhng V Th Cn Bng.
BI TP 61 - 66
BI HC TH MI SU
----S Chin Thng Ca Logich Ton Hc
BI TP 67 - 72
----Ch thch
Gii bi tp

Li gii thi u
n m
t t
p
T my nm qua, trong la ng c tha nh ph H Ch Minh co xut hi
u v c vua
c nhiu ba
n chuyn tay nhau o
c m
t cach th ch thu. Co
ta i li

p ho
c ghi chep cn th
n ho
c t
p. o la tp ti liu do
ng i a em sao chu
Ban Chuyn Mn K Thut ca Lin on C Thnh Ph bin dch t mt quyn
gio trnh ca i kin tng Alexandre KOBLENTZ, hun luyn vin cng hun
ca Lin X c, bin son dy cho cc mn c ca ng Riga. T nhng nm
1967 quyn gio trnh ny c dch sang ting c v xut bn vi ta
Schach training, Der Weg zum Erfolg. Sau nm 1974 n c dch li sang
ting Php, xut bn vi ta Lentrainement aux Echecs - La route du succes,
ngha l Rn luyn c Vua - Con ng dn ti thnh cng.
Nhn thy tp ti liu ny vit rt tt, c th gip cc bn chi c t hc
nng cao trnh ln mt bc, chng ti quyt nh em xut bn ph bin
n phong tra o va nng cao m
t bc
rng ri, nhm p ng yu cu phat tri
ng v
n
ng vin c Vua hi
n nay.
trnh
n giao trnh na y vit tt nh th na o ? Theo chung ti co my quan
Quy
m ang khen nh sau:
i
u
t la : Vn chin l
c va chin thu
t tng i tr u t
ng, kho hi
M
n vi c Vua. Th ma bng nhng ba i ho
c
nht la i vi nhng ng i mi tip c
vi nhng van c sinh
th
ng, tac gia
c t ng bc la m
a dn dt ng i o
cu
i dung na y. Ly gia
n ch
t vi th
c tin, khin
i cac vn quy
quen vi nhng n

ng nhng d tip thu ma co n co th


nh va v
c ch
n du
ng
c.
ng i o
c, trnh ba y theo t ng chu
c sp xp
co 16 ba i ho
nhng
Hai la : tt ca
i ro t nh h
t ch, n
thng va t nh s pha
m, i t n gia
p. Hu
n n ph c ta
ch
t o rut ra
p trung noi v giai oa
n trung cu
c va ta n cu
c
ht cac ba i u t
ng, nhn ma
nh, la m cho ng i o
c d ghi nh.
c
nhng nguyn tc quan tro
na
t khi trnh ba y tac gia
oan mo
i thc mc co th
i vn co
d
y sinh, mo
bi

c nu ra nn tac gia
ng gia
chu

i ap lun..
th
Ba la : hng ngi c bc u tp phn tch, mt lot nhng bi tp
c nu ra nh l mt kiu vui. Cc bi cng sp xp t tn cuc t qun n
trung cuc nhiu qun. Tc gi khng du mun ngi c lm quen dn vi
trng thi thi u, t mnh gii p v tm ra phng n ti u. iu ny cho thy
ng l mt hun luyn vin dy dn kinh nghim, bit khi ngun cm hng
ngi c, pht huy tnh ch ng sng to ca h.
Vi nhng ti tng i kh khan, thm ch c lc phc tp kh hiu,
nhng vi c khi hi, tc gi trnh by gin d vi ging vui ti, d dm khin
ngi c chng mt mi m cn say m hng phn. iu khng c g l v
Alexandre Koblentz trong nhiu nm l hun luyn vin i tuyn c Vua ca Lin
X c. C thi gian ng l tr t c lc ca c danh k Mikhail Tahl. Chnh ng
gip nhiu nht Tal ot chc v ch th gii nm 1960 t tay
Botvinnik. ng l tc gi nhiu quyn c vua c tnh gio khoa c nhiu bn tr
hm m, nh gi cao ti Nga cng nh ti nhiu nc khc trn th gii.
Cn c vo ni dung bi ging, nay chng ti dch v in ra vi ta l : C

VUA- CHIN LC V CHIN THUT- MY BI HC C BN.


Chng ti nh gi cao quyn sch ny l nh th, mun gii thiu n cc
bn hm m. Th nhng liu A. Koblentz c thc s gip cc bn nng cao trnh
chi c hay khng th cn phi nh cc bn xc nhn.
TP. H CH MINH, ngy 19 thng 12 nm 1992
LIN ON C TP. H CH MINH

BI HC TH NHT

Cng Thc B Mt
Trc khi tin hnh vn c, hai o qun chnh t mt i mt nhau trong
i ng cht ch v hm h xp chin, m b binh cht ng trc, ngn cn
s trin khai cc qun s quan. Qun Hu bi ri v cng nhng phi ng ra
trc s dy c ca by Cht. iu ny tht khng hp cht no i vi mt
vin tng ti ba nh vy ! Ch c nhng qun M th ti ci v chng c kh
nng nhy qua u m b binh. Nhng m ch c M nhy thi th lm g c ai
u !
Tuy nhin hy nhn k ! Cc u th va i nhng nc i u tin, chng ta
chng kin s ng chm ca hai o qun, s xung t cng thng gia
nhng t tng chin lc v chin thut, gia nhng im du kn v v hnh.
Cng thc b mt no khi ng cuc chin ca hai o qun? Lm saop
tm c cy a thn cho php cc tay kin tng nh mt lo ph thy,
lm xut hin trn bn c nhng vn c k diu ? Nu chng ta quan st k, iu
b mt ny s bt m. N lin quan n vic huy ng cc qun c.
Phi to cho cc qun c (s quan) v Cht hot ng c ti a
chng bo v ln nhau, phi hp nhp nhng cc hnh ng ca
chng. nguyn tc c bn m mi u th u phi tun theo trong tt c
cc trn u x l nhng trng hp chin lc hay chin thut c bit.
i vi chng ta by gi l tm hiu v quan st trn bn c nhng bin c
ph hp vi nguyn tc trn mt cch c thc su sc. Vic ny i hi phi c

nhiu c gng! Nhng c g thch th cho bng khi nhn vo mt hp php y


b mt v c kh nng quan st, lm cch no m cc qun c bt ng t
nhin sng dy lao vo cuc chin rt bo gan, tiu hao lc lng i phng
ri tm ly Vua hay nh chng ta ni l chiu b Vua.
By gi trc ht chng ta gh mt nhn vo phng nghin cu ca tay c
kin tng.

Chin Lc V Chin Thut


Tt c cc vn c ch c mt mc ch: chiu ht Vua i phng. Chin
lc chung ca cc tay c thuc th h trc kia khng r rng: h khng phn
bit th no l chin lc, th no l chin thut v khng du dim nhanh
chng ui bt vua i phng. H thng i nhng nc mnh m, to bo v
cng thng t c kt qu. Tay kin tng ngi c Adolf Andersen (18181879) chin thng nhiu trn v vang, tuy nhin n nm 1859 b anh
chng ngi M Paul Morphy (1837-1884) nh bi r rt ti Paris.
Ch ln ca Morphy cng l lt da u ca vua i phng tuy nhin
Morphy c thc hn trong vic chun b nhng v tr trc khi a ra nhng n
tn cng quyt lit bng cc qun.
Chng ta hy kho st c s l lun ny trong li chi ca Morphy v t
chng ta s rt ra vi cng thc c gi tr l thuyt hc tp.
Vn c gia Morphy vi cng tc De Brunswick v b tc Isouard ti
Paris nm 1858:
1.e4
e5
2.Mf3
d6
3.d4
Tg4
S ghim qun ny khng c tc dng g.
4.de5
Tf3
Gi y en nhn thy nu 4.de5 Hd8+ v Trng thot khi s ghim qun

ng thi c th bt cht e5 ngon lnh.


L thuyt ch dn nc i th ng 4.Md7, cn nc i phn cng 4.Mf6.
5.Hf3
de5
6.Tc4
Mf6?
i nh vy Trng t c e da chin thut, en i 6.Hd7 ng hn.
7.Hb3
e da c hai cht khng c bo v b7 v f7. Trong nhng trng hp
nh th ngi ta cn bo v im quan trng nu ch c th bo v c mt
im. y v Trng e da Tf7+ k He6 chiu b cho nn en phi bo v
im f7.
7.
He7
8.Mc3
Thng c th gii thch mt s nc theo phong cch chi ca tng kin
tng. y Trng c th lng l bt cht b7, nhng sau 8.Hb7 Hb4+ 9.Hb4
Tb4+. Lc Trng phi nhn ni pht huy t t u th hn cht. thi Morphy
ngi ta ch ngh c mt ng li: mc tiu chnh l phi tn cng nhanh Vua i
phng. Do Trng quyt nh khai trin nhng qun cn li v s dng u th
trong khai cuc. V qun en kh chng chin lc ny: qun Hu ang cn
tr Tng f8 tin ln, do cng khng nhp thnh c.
8.
c6
9.Tg5
ca vic ghim qun ny l v hiu ha mt qun phng th quan trng

ca i phng.
9.
b5
cho 10.Mbd7.
10.Mb5!
Bn Trng i trc v mt trin khai qun: th l 4 qun c ca n
chim nhng v tr tt, cn en ch c M v Hu tham gia chin u, m li v
tr xu. Nhng nhng li th nh vy s nhanh chng bin mt nu Trng khng
theo ui vn c vi y ch. Chng hn Trng i 10.Td3 Mbd7, en c th
thot khi tnh trng xu nht.
Bng nc i trn Morphy bt u mt s phi hp chiu ht c tnh
ton rt chnh xc. trng hp tng t, a n mt s o ln hon ton gi
tr cc lc lng. Nhng yu t ng c gi tr hn.
10.
cb5
11.Tb5+
Mbd7
12.0-0-0
Xd8
13.Xd7
Mt ln na Trng li hy dit mt qun phng ng quan trng ca en.
13.
Xd7
14.Xd7
(Hnh 1)
Paul Morphy - Duke Karl / Count Isouard [C41]
Paris Paris, 1858 [1]

XABCDEFGHY

8-+-+kvl-tr(
7zp-+rwqpzpp'
6-+-+-sn-+&
5+L+-zp-vL-%
4-+-+P+-+$
3+Q+-+-+-#
2PzPP+-zPPzP"
1+-mKR+-+-!
xabcdefghy
H1
n y cc qun Trng sn sng khi u mt cuc phi hp qun trong
khi th ca qun en cng lc cng xu, cnh Vua th khng pht trin c m
Xd7 v M f6 u b ng inh, ti t nht l Vua vn cn b gi ti ch v ang
lm nguy tnh mng. Ngc li cng d nhn thy qun Trng linh hot hn, nht
l Trng ang c u th lc lng trong khu vc trng yu ca chin
trng. Mt mnh c gi tr tng qut hay ni ng l mt nh cho mi
cuc tn cng vy hm ginh thng li. Do khng c g ngc nhin khi Trng
phi hp qun tht p chiu ht i phng nhanh chng.
14.
He6

15.Td7+
Md7
16.Hb8+
Mb8
17.Xd8
chiu b
Vy c im ca mt s phi hp trong c vua l g ? Trc khi tr nh
mt s phi hp cn phi xem xt nhng yu t sau:
Trc tin phi bit c t th c hin c, nhng du hiu chng minh tnh
cm mong mun ca chng ta v vic thc hin mt s phi hp l c th c.
Trong trng hp ca Morphy l u th v trin khai lc lng. Vua i phng
cha nhp thnh, v tr bt li ca qun en, tt c nhng iu to nn kh
nng thc t tin hnh s phi hp.
Mt khi nhn bit c nhng yu t thun li th vn by gi l tm
cch iu ng qun c th thc hin.
Morphy rnh chiu b; trong nhng trng hp nh vy s nh gi
tnh th cui cng khng cn thit v vn c c kt thc bng nc chiu ht.
Nhng i vi nhiu loi phi hp khc, s nh gi tnh th cui cng vn l vn
u tin phi t ra. Tr nh vic phi hp phi ty thuc vo s nh gi
ny.
Chng ta thy nhng v tr c chun b cho s phi hp ny l cn thit.
Nh v ch th gii u tin Wilhelm Steinitz (1836-1900) l ngi u tin
cng thc ha thc t ny bng cu sau:
Chng ta khng th v khng c php tn cng khi tnh th
cha chn mui. Phi tch ly cc li th v v tr trc tin, v sau

chuyn qua tn cng mt cch mnh lit vi nhng n phi hp chnh


xc.
Trong cc khai cuc thong (hai bn a n cuc chm trn rt sm),
phng cch chi ca Morphy lun lun c gi tr. y l c s ca chin lc
tng qut ca mn c vua hin i:
1.Phi lm th no trin khai nhanh nht qun c.
2.Kim sot khu trung tm tranh ginh tng trung tm (nht l cc
e4, d4, e5, d5).
3.M cc ct dc v ng cho gia tng hot ng cc qun c
mt cch ti a.
Thi i chng ta khng cn d nh thi Morphy c th qut nho i
phng nhanh chng. Cc bn hy xem vn c sau y thy cch chi ca cc
tay kin tng hin i chun b n phi hp.
Krs Book
1.Mf3
d5
2.c4
e6
3.Mc3
Mf6
4.d4
Te7
5.g3
0-0
6.Tg2
c6
7.0-0
Mbd7
y chng ta c mt th trn kn, tc l lc lng i bn cha chm trn

nhau (tr cht c4 v d5). Np sau phng tuyn b binh cht, cc u th tm cch
pht trin lc lng ca mnh. Trong nhng tnh th ra qun nh th nhiu ngi
ngh rng cc tay kin tng c tnh ton nhng th bin rt nhiu nc i.
Tht ra khng tuyt i phi nh vy, i phng c nhiu cch tr li sau mi
nc i v nh vy th khng hp l khi phi tnh ton tt c nhng th bin.
Chnh Richard Rti pht biu: Nu trong mt tnh th khng c mt s
e da trc tip no th nh mun tnh cc th bin vi 3 nc i cho c
hai bn ngi ta phi phc ha trong tr 729 th bin!!.
Trong nhng tnh th nh vy, ngi ta thng cho nhng nh gi
chin lc tng qut hng dn v theo dn dn ngi ta ch n cc e da
hoc cc by chin thut m u th nhiu kinh nghim nhn bit c phn ln.
V d nh sau khi 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 en s phm mt sai
lm nu mun chuyn qun mt cch my mc, khng n e da chin
thut 5.cd ed 6.Tf6 gf6 ph hy v th ca cc cht (f6 v f7 thnh cht chng),
do en cn i 4.Te7, cn nh thay vo l 4.Mbd7 th Trng cng khng
nn my mc nc i 5.cd ed 6.Md5 v sau 6.Md5 7.Td8 Tb4+ 8.Hd2 Td2
9.Vd2 Vd8 r rng l qun Trng ri vo by!
Vy th chng ti xin lp li: ng tnh ton nhiu th bin trong khai cuc,
tuy nhin phi tht linh ng!
8.b3
b6
9.Tb2
(Hnh 2)
Paul Keres - Eero Einar Book [E06]

Kemeri (22.06.37) 06, 1937 [2]

XABCDEFGHY
8r+lwq-trk+(
7zp-+nvlpzpp'
6-zpp+psn-+&
5+-+p+-+-%
4-+PzP-+-+$
3+PsN-+NzP-#
2PvL-+PzPLzP"
1tR-+Q+RmK-!
xabcdefghy
H2
9.
a5
en bt u phn ng v d liu mt hot ng chin lc bn cnh Hu.
Chng ta hc tp cch i ph ca Krs. Tt hn en nn i 9.Tb7 v
tip l c5.
10.Md2
Ta6
11.e4
dc4

12.e5
Md5
13.bc
Mc3
14.Tc3
Xc8
15.Xe1
Gi y r rng Trng chuyn mu cht vo trung tm. Thc tin a ra
nh sng mt nguyn tc tng qut l: i ph tt nht vi mt cuc tn
cng sm sn l mt cuc phn cng trung tm.
Book nhng cho i phng qu nhiu khng gian trung tm, v v tr
cc qun cht tin ln cao cho Trng mt k hoch chin lc nh sau: v rng
qun M f6 (mt qun phng th quan trng) b con cht e5 y lui nn mt
cuc tn cng trc tip vo vua en c th thc hin. Nhng phi bo m cho
c khi giai an quyt nh, tt c cc qun cn thit u c th tham gia
hnh ng. Ngoi ra trc khi bt u tn cng cn phi phng nga vic lm
yu trung tm khi en i c6-c5.
15.
b5
Qun en vi tham vng phn cng nn khng s hy sinh qun. ng l
en nn c nhng bin php phng nga trc cnh Vua, nh 15.xe8, tip
theo Mf8.
16.c5
f6
Chng li s e da Me4-d6, nhng nc i ny lm yu cnh vua.
17.ef6
Tf6
18.Me4

Khng nn i 18.Xe6 v 16.Mc5


18.
b4
19.Tb2
e5
20.Md6
ed
21.Mc8
Mc5
Trn chin n giai on quyt lit. Chin lc bn en c v thng th:
cnh Hu Trng b p nt, trong khi M trng c8 b nht v khi n b bt th
en li c 2 cht. Nhng ng vo lc ny Krs m mt cuc tn cng quyt
nh.
22.Hh5
Me4
23.Te4
g6
24.Tg6!
Hy sinh Tng ph tan hng phng ng ca Vua i phng. Thng
1o l phn m u cho t nhp ca qun tn cng.
24.
Hg6
25.Hg6+
Vh8 (Hnh 3)
26.Me7!!
Buc qun Tng en phi ng xung yu e7, nhng sau th 26.Te7
27.Te7 hi sinh lun xe nh lc hng qun Hu en cho Tng chiu ht tc
khc. Book u hng. (Hnh 3)

XABCDEFGHY
8-+Nwq-tr-mk(

7+-+-+-+-'
6l+p+-vlQ+&
5zp-+-+-+-%
4nzp-zp-+-+$
3+-+-+-zP-#
2PvL-+-zP-zP"
1tR-+-tR-mK-!
xabcdefghy
H3
Vn c cho thy: Hu en khng th cng mt lc bo v Tng e7 v
im xung yu d4, n vt qu sc ca qun Hu.. Nh vy mt vn quan
trng cn nh l khi phng ng phi c gng trnh tnh trng mt qun bo v
phi lm vt qu kh nng ca n.
Nh vy qua hai v d rt ra t thc t, chng ta thy nhng nguyn tc
theo, ging nh thuyn trng phi da vo la bn.
Chng ta c th tin chc c nhng mi quan h mt thit gia chin lc
(k hoch tng qut) v chin thut (vic thi hnh c th k hoch).
L thuyt hin i xem khai cuc khng phi l mt lnh vc c lp v gii
hn m l giai on khi u ca trung cuc, v n gn vi nhau rt cht ch.

Do sau khai cuc cn cn xem xt cc yu t chin lc ca trung cuc, tm


quan trng ca cc ng m, Tng hot ng, hay l nhng cp Tng, nhng
con cht thng, vic tn cng vo vua
nhn r cc nt c trng ca mt th c, nh gi ng n v tm ra
k hoch ph hp, chng ta cn phi nghin cu mt cch k lng nhng c
im cc qui tc chin thut.
***

Luyn Tp Hng Ngy


Ai cng hiu rng thc hnh l ng thy hay nht. Tuy nhin chng ta c
th t luyn hng ngy nh tp cho tr c quen suy ngh khng cn s c
mt ca i th m vn nh thc hnh nghim chnh. Phng php luyn tp ny
gm kho st mt th c tht k qua cc th bin m khng di chuyn qun trn
bn c. Ngi ta cng c th hn ch thi gian suy tnh bng cch s dng mt
ng h (lm nh l ang thi u tranh gii).
Trong khi luyn tp, iu quan trng l phi tp trung t tng, kh nng
tp trung s tng dn theo thi gian luyn tp u n. ng nhn lt qua, li
suy ngh v t nh: Nu khng tm c ngay nc i th mnh s nhn thoi mi
vo li gii thi. Khng nn, ngc li cc bn hy nn tng tng rng cc
bn ang nh vn c quyt nh ginh chc v ch th gii! pht trin
kh nng phn tch v nh gi mt nc c, th nh gi phng n ca cc
bn ra trc khi tra tm li gii p. Trong khi nh gi cn t a ra nhng
cu hi sau y v t c gng tr li:
1.Hin ti lc lng i bn c cn bng khng? Nu khng cn bng th ci
g b p cho s yu km cht?
2.Suy ngh g v v tr cc qun? C im no yu trong v tr ca hai bn?
3.Cc qun (s quan) c v tr tch cc hnh ng khng?
4.Vua v tr an ton cha?
5.Bn no c u th v khng gian?

6.Tnh hnh hai bn nh th no trong lc pht trin qun (nht l lc khai


cuc hoc lc m nhng t tn cng d di).
Nu bn c th tr li cc cu hi ny, bn c c mt cch nh gi
tng i v th c v n s cho php bn tm ra c s nh ra k hoch hnh
ng. Mun c nh vy, tr c bn cn tip tc cng vic, khi u xem xt
tht c th nhng kh nng hnh ng ca v tr. Bn hy tnh ton cc th bin
v nh gi nhng tnh th sau khi thc hin mi th bin, v lc bn hy
chn ly mt th bin c li nht.
S phn tch ny i khi kh phc tp nhng khng bun chn v thi gian
suy ngh rt chng tri qua. Ngoi ra c nhng im c bit m ta khng cn
tip tc tim kim cc th bin nh v tr Vua phi by s h hay mt im yu
tong phng tuyn ca i phng. Trong nhng trng hp nh vy, cc c
im khc c t xung hng th hai trong k hoch v lun lun phi tn cng
vo im yu. Tuyt i phi tr li cc cu hi ny trong khi tnh ton cc th
bin: Ta b hm da bi ci g ? Vi s b tr qun, ta e do g, tn cng i
phng nh th no ? Mun c nh vy, chnh ta phi luyn tp phn bit cc
bin c c th, hnh dung c cc v tr bt c ch no v khng ngng phn
tch.
Bi tp m chng ti s nu ra l nhm rn luyn cc bn mt thi v
mt kh nng phn tch ngy cng pht trin thm. Bn hy vit p n cc bi
tp v sau so snh vi p n trong sch. Bn khng nn tht vng khi gp
nhng bi kh v nhiu vn rt phc tp m chng ti khng c ghi li gii thch

ch dn no. Nhng cng nh hun luyn vin bi li dy bi hc u tin


bng cch nm hc tr xung b bi, chng ti a cc bn bi ngay trong lnh
vc phn tch v lnh vc chin thut ca mn c.
Cng tc hun luyn nhiu nm ch cho ti thy rng vic tm kim
nhng gii php (p n) cho d khng t c, n cng li mt n tng
lu di v thi thc pht trin cc kh nng.
Vy chc cc bn gp nhiu may mn v hi lng!
Nhng bi tp sau y ni chung ti s ch ai i tin, nhng ti s bn t
tm ly phi nh thng hay nh ho, v sau ny khi thi u bn u c ng gi
Noel ngi cnh ni vi bn l bn phi chi cho thng hoc phi chi cho ha.

BI TP 01 - 06
XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+k+-'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-zPK+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
1.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'

6-+-zp-+-+&
5+-mk-+-+-%
4-+-+P+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+K+-+-+-!
xabcdefghy
2.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-zp-+-+K'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+k%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+PzP"

1+-+-+-+-!
xabcdefghy
3.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-+-+p+&
5+p+p+-+-%
4p+p+-mk-+$
3zP-zP-+-+-#
2-zPP+-mKP+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
4.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7zPP+-+-+-'

6r+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-mk-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+K+-+-+-!
xabcdefghy
5.en i trc

XABCDEFGHY
8R+-+-+-+(
7+-+-+-mk-'
6P+-+-+-+&
5+-mK-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"

1tr-+-+-+-!
xabcdefghy
6.Trng i trc

BI HC TH HAI

Coi Chng Nhng Qun Xe


Trong bi hc trc, chng ta lm quen vi nhng quy lut tng
qut v quan st to cho cc qun c mt s hot ng nhp nhng. Gi y
chng ti xin mch ring cho cc bn mt s trng hp c th tng cng
hiu lc ca ring tng qun c.
Chng ta bt u vi cp Xe. Mt ct dc c gi l m khi n khng
c cht n ng, v gi l na m khi n ch c mt cht. Chin trng thun li
cho cc qun xe hot ng chnh l cc ng m. Bn tn cng trc phi c
gng:
1.
t c s kim sot cht ch cc ng m.
2.
a mt hay hai xe xm nhp xung hng th by hoc hng th tm (i
vi en th hng th hai hoc th nht) v tn cng vo trn a i phng.
Khi tin n cc hng , cp xe khng phi ch tn cng vo b binh cht v
thng chim u th v cht, m cn c nhng cuc tn cng nguy him chiu b
vua i phng.
Vn c gia Botvinnik v Vidmar nh n nc th 26 th xut hin mt tnh
th nh sau (xem hnh 4)
Mikhail Botvinnik - Milan Vidmar [D02]
Groningen Groningen, 1946 [3]

XABCDEFGHY

8nmk-trl+-tr(
7zp-zp-+pzpp'
6Pzp-+p+-+&
5+-+-+-+-%
4-zP-zPP+-+$
3+-+-mKPzP-#
2-+-sN-+-zP"
1tR-tR-+L+-!
xabcdefghy
H4
Xe trng to p lc trn ct na m c, Vic iu ng qun bt u bng
cch chng cp xe:
27.Xc3
c6
Cn phi m ng i cho qun M a8.
28.Xac8
f6
Qun en lp phng tuyn vng chc khng d g xuyn thng.
29.Mb1!
Td7
30.Ma3
K hoch r: qun Trng mun m ct c bng b4-b5 ri xm nhp

xung hng ngang th 7.


30.
Mc7
Nu 30.b5 th c5 s tr nn yu. Nhn y xin ni r v yu cc
bn hiu. l mt m qun i phng rt d chim v khng c mt con cht
no c th ngn cn na v khi qun no ca i phng chim rt kh ui i.
V coi nh n c bc mt gip st ti v tr v n s gy kh d rt ln.
Nu nh 30.b5 th Botvinnik p li 31.Mb1 Mc7 32.Xa3 vi nc tip theo
l Mb1-c2-b3-c5 v p lc rt khng khip.
Vi 30.Xc8 ( ngn cn b4-b5) qun Trng s xm nhp vo hng ng i
phng bng Mc4-d6 (d6 l yu).
31.b5!
Mb5
32.Tb5
cb5
33.Xc7
Chng ta thy cht ng vai tr quan trng trong vic ph v phng
tuyn cht i phng v c bit m ng cho Xe.
By gi vn th hai cng c gii quyt: qun Xe lt c xung
hng th 7! (xem hnh 5)

XABCDEFGHY
8-mk-tr-+-tr(
7zp-tRl+-zpp'
6Pzp-+pzp-+&

5+p+-+-+-%
4-+-zPP+-+$
3sN-+-mKPzP-#
2-+-+-+-zP"
1+-tR-+-+-!
xabcdefghy
H5
33.
Xc8
Nh 33.b4 cho mt din bin rt p sau: 34.Xb7+ Va8 35.Xcc7 v
ti y 35.ba3 khng c v 36.Xa7+ Vb8 37.Xcb7+ Vc8 38.Xa8, thng.
Chng ta ng qun rng qun Xe hng th 7 c h tr bi mt
qun hoc mt cht hng 6 s chiu ht vua i phng!
Nu thay v i 35.ba3, qun en i: 35.Tc8 th 36.Xa7+ Vb8 Mb5, en
cng khng th chng nc chiu ht Xcb7.
Th c t c sau 37.Mb5 gi cho ta mt s ghi ch tng qut: Ti sao cuc
tn cng ca Trng li c sc tn ph d di nh vy? Rt n gin v k cn Vua
l 2 qun Xe lin kt, mt qun M, li c con cht a6 h tr tn cng. Do
m m cn phi ngn chn s xm nhp ca hai Xe trng bng nc 33.Xc8,
nhng nc i ny li cho php Trng hy sinh qun tht bt ng:
34.Xb7+
Va8

35.Xd7!!
Xc1
36.Mb5
Xhc8
Hai xe en phi gim st ct c. Qun Trng e da: 37.Xa7+ Vb8
38.Xb7+ Va8 39.Ma7+ v Xb8+ en cht Xe cng thua.
37.Xg7
Cc bn cn ghi nhn s tn ph ca qun Xe hng 7.
37.
h6
38.Xa7+
Vb8
39.Xb7+
Va8
Lp li nhng nc i nh vy ly thi gian suy ngh cho nc sau
(y l mt kinh nghim trong thi u)
40.Xa7
Vb8
41.Xb7
Va8
42.g4
to con cht thng nguy him h2-h4-h5.
S tr li ca qun en nhm nh ui cc qun i phng ang hm b
bng bt c gi no. Nhng Trng vn to c mt cht thng mnh.
42.
e5
43.d5
Xd5
44.Xa7
Vb8
45.Xb7
Va8
46.Xb6
Xb8

47.Xb8
Vb8
V th l ch c o su. Ci chin lc 2 Xe chin thng. Gi
y chng ta c tn cuc Xe chng vi M v trong tn cuc ny my con Cht t
do ca Trng c th to chin thng d dng khng i hi k thut kh khn
no.
48.a7
Vb7!
Nu 48.Va8 th Vua trng s n h tr nh thng: 49.d6 Xc8 50.Vd3!
Vb7 51.Mc7 Va7 52.Vc4
Nc c en i nh trn l ging mt ci by nh: nu 49.d6? Xc8 50.Vd3
Xc1 51.Mc3 Xa1.
49.Md6
Va7
50.Me8
Vb6
51.Mf6
Xc3
52.Vf2
Xc7
53.h4
Xf7
54.Mh5
Vc7
55.g5!
hg
56.hg
Xh7
57.Mf6
Xh7
58.Vg3
Xh1
59.Vg2
Xh8
60.g6
en u hng.

V nu 60.Xh6 61.g7 Xg6 62.Vf2 Xg7 s b Me8 chiu bt cht Xe.


V tr ca Vua cng b hm da khi Xe xm nhp xung hng th 8. Trong
vn c sau, mc tiu ny t c nh cch chi tinh kho v th trn.
Taimanov - Lisitzine
1.d4
d5
2.c4
e6
3.Mf3
c6
4.Hc2
Mbd7
5.g3
Td6
6.Tg2
f5
Mt tng tai hi: mt ln na nn i Mgf6 sau e6-e5 m ng
cho cho Tng c8.
7.0-0
Mgf6
8.cd
cd
Qun Trng t c mt u th v tr trong khai cuc: ct c m v Trng
s li dng mt cch thng minh.
9.Mc3
a6
10.Tf4!
Qun Tng en d6 ngn cm xm nhp cc c5 v c7 trn ct c, v
th Trng tm cch tiu dit qun phng th en ny (mt mu k thng dng
hy dit bng cch i mt qun phng th ca mnh).
10.
Tf4

11.gf
0-0
12.Ma4
Trng li i rt hay: ct c m v qun M c th chim c5, lm mt tin
n rt mnh, hn ch s di chuyn ca i phng.
12.
Mb6
Dng nh ch cn mi cch hon tt vic trin khai qun.
13.Mc5
Hd6
14.Me5
Trng li thit lp mt tin n mi na !
13.
Xb8
en nn th tm cch i M bng nc 14.Mbd7 i Mc5. Ni
chung nn nghe li khuyn: Nu khng b mt s suy yu qu ln v v tr,
th ta nn i hay ui ngay lp tc qun i phng ang ng mt
v tr mnh.
15.a4
Ma8
vn c th th i Mbd7. Nhng en sai lm trong k hoch khi
mun thit lp mt h thng phng ng th ng kin c.
16.a5
Tng cng v tr ca qun M c5, by gi th khng d g trc n ra
bng cht b7-b6 v Cht a6 tr nn rt yu.
16.
Td7
17.Xfc1

Cui cng nh np sau tin n m qun Trng tng cng p lc ln ct


c.
17.
Tb5
18.e3
Xfc8
19.Xa3
Xc7
20.Xc3
He7 (Hnh 6)
Thng cc ch yu ca i phng u c che khut, cn phi hc cch
pht hin ri tn cng vo cho tht mnh. Ging nh cuc chin tranh ngoi
i, trong c vua ngi ta cng tn cng i phng ch yu, ni thiu s che
ch.
Mark Taimanov - Georgy Lisitsin [D30]
Leningrad Leningrad, 1949 [4]

XABCDEFGHY
8ntr-+-+k+(
7+ptr-wq-zpp'
6p+-+psn-+&
5zPlsNpsNp+-%
4-+-zP-zP-+$
3+-tR-zP-+-#

2-zPQ+-zPLzP"
1+-tR-+-mK-!
xabcdefghy
H6
V Taimanov pht hin c im yu ti b7 tuy b ngoi cng
c bo v.
chim , trc ht phi loi tr qun tng ang bo v n.
21.Tf1
Tf1
22.Vf1
Xbc8
23.Hb3
Me8
Nhng th c hin ti cng chn mui cho mt n phi hp.
24.Mb7
Xb7
25.Hb7
Hb7
26.Xc6
Vf8 (Hnh 7)

XABCDEFGHY
8n+R+nmk-+(
7+q+-+-zpp'
6p+-+p+-+&
5zP-+psNp+-%

4-+-zP-zP-+$
3+-+-zP-+-#
2-zP-+-zP-zP"
1+-tR-+K+-!
xabcdefghy
H7
27.Xb8!
Li c mt nc a qun xe th nh xung hng 8, vn c sp kt
thc. Khng th Hb8 v 28.Md7+. Nu i cch khc 27.Ha7 th th c Trng
cng mnh v n c 2 cch thng 28.Xe8 Ve8 29.Xc8 Ve7 30.Mc6
Hoc l 28.Xcc8 Mac7 29.Mc6 bt cht Hu en. Th nn:
27.
He7
28.Xa8
g6
29.Xcc8
Hai Xe lin kt nhau, nhng nc tip theo bt buc phi i nh vy
29.
Vg7
30.Xe8
Hc7
31.Xec8
Hb7
32.Xab8
Ha7
33.Xh8!
He7

34.Xbg8
Vh6
35.Xg6
Vh5
36.Xg3
Vh4
37.Mf3
Vh5
38.Xhg8
en u hng.
R rng chng ta thy khng th nhng i phng m phi chin u
ginh cc ct m. Trong trng hp tng t nn bo v hoc c th tm thy
cch chng c vi nhng qun mnh trn ct b e da bng cch nhm vo vic
i qun. Thng thng qun nh (Tng hoc M) gy kh khn cho cp Xe
khi chng c gng chc thng i phng. Trong tnh hung nh th phi tm
nhng kh nng mi xm nhp.
V d sau y minh ha rt r chin lc ny
Mikhail M Yudovich Sr. - Konstantin Klaman [A46]
USSR Championship Leningrad (10), 1947 [5]

XABCDEFGHY
8r+-wq-trk+(
7zppsnnvll+p'
6-+p+-zpp+&
5+-zPp+-+-%
4-+-zP-+-+$

3+-sN-+N+P#
2PzP-wQ-zPP+"
1+-+RtRLmK-!
xabcdefghy
H8
Qun Trng c mt u th v khng gian, ngoi ra mt trong hai Xe
ca n ang ng trn mt ct m duy nht, nhng nu Trng chng Xe mt
cch my mc th chng khc no xch kim chm xung nc: 18.Xe2 Xe8
19.Xde1 Tf8 20.Xe8 Me8 v c th thy rng qun Trng khng th tng cng
c v tr ca mnh. chim ly ct m khng phi l hon ton hay. Cn phi c
nhng im xm nhp c, do trc ht Trng phi tm mt mc tiu tn
cng cnh Hu.
18.b4
b5
(Nu khng Trng s i 19.b5)
19.a4
a6
20.ab
Thng c li th hn khi chng hai Xe trc khi i Cht v nht
l bn phng ng thiu ch chng Xe.
20.
ab
21.Xa1
Xe8
22.Xa2!
Hc8

23.Xea1
Hb7
Qun en dng nh vn gi c tnh trng cn bng trn ct a. Nhng
24.Hb2
Me6
25.Xa3!
Trng c nh s chi Xa1-a2 ri Ha1 chim lnh ct a.
25.
Mc7
26.Xa5
Xa5
27.Xa5
Ma6
28.Ha3
Mab8
en khng th i 28.Xa8 v 29.Mb5 cb 30.Tb5. Nhng by gi th Xe
xung chim hng th 7:
29.Xa7
Hc8
30.Mb5
Cng rt mnh 30.Xc7 tip theo l Ha7
30.
cb
31.Tb5
Vg7
32.Tb8
Mb8
33.Te8
He8
34.b5
Tf8
35.He3
Hc8
36.Hf4
en u hng
Khng th chng s e da ng thi ca Xe a8 v ca M c5.

Chng ta xem xt mt v d sau v cng mt ct dc (c s dng tn cng)


m Xe c t trc cc Cht, tham d vo cuc tn cng Vua i phng.
Najdorf,Miguel - Kotov,Alexander [E55]
Mar del Plata Mar del Plata (15), 1957 [6]

XABCDEFGHY
8-+rwq-trk+(
7+p+l+pzpp'
6psn-+psn-+&
5+-+-+-+-%
4Pvl-zP-+-+$
3+LsN-+N+-#
2-zP-+QzPPzP"
1tR-vLR+-mK-!
xabcdefghy
H9
14.Xd3!
Mbd5
15.Md5
Md5
Tt hn th nn i 15.ed, nhng en m ng cho Tng Hu.
16.He4!
Tc6

17.Me5
Mf6
18.Hh4
Td5?
Tng ng l phi ln im e4 bo v cnh Vua.
19.Tg5
Te7
20.Xh3
Chng ta thy y! Q!un Xe tng cng cho cuc tn cng vo h7.
20.
Xe8
Mt s hy sinh nh nhng, en mong mun vi nc 21.Tf6 Tf6 22.Hh7 Vf8
lm chm bt t tn cng ca i phng. Yu hn l nc 20.h6 do s hy
sinh h6.
21.Td1!
ng vin thm lc lng tr b, mc tiu l f7. Cuc tn cng ca Trng
phi thng li, Trng c qun ng hn cnh Vua v qun M e5 c bit rt
mnh.
21.
Ha5
22.Th5
Xed8
22.Mh5 khng i n u v sau 23.Hh5 en khng th bo v cng mt
lc f7 v h7.
23.Tf7
Vf8
24.Th6!
Trng c nc e da Tg7
24.
Me8

25.Hf4!
Li thm mt e da chiu b 26.Tg7 Mg7 27.Mg6 hg 28.Xh8 b.
25.
Tf6
26.Tg7
Ve7
27.Te8
Tg7
28.Xh7
Trng ban mt pht n hu v qun en u hng.
Chng ta va thy vic ng vin cc qun mnh nh cp Xe l mt trong
nhng vn chnh ca trung cuc. Mc d trong bi hc ny, i tng nghin
cu l cc qun Xe, nhng chng ta phi thy s hot ng hiu qu nht ca n
khng th tch ri vi s hot ng ca cc qun khc. Lin kt phi hp, l
cu thn ch.

BI TP 07 - 12
XABCDEFGHY
8r+l+-+k+(
7zpp+n+-+p'
6-+pvlp+-+&
5+-+psN-zP-%
4-+PvLnsN-wq$
3+P+-mKP+-#
2P+Q+P+L+"
1tR-+-+-tR-!
xabcdefghy
7.en i trc

XABCDEFGHY
8-+r+ntrk+(
7zp-+-+p+p'

6-zp-+p+pwQ&
5snPwqltRN+-%
4-+-+-+-+$
3zP-+L+-+-#
2-vLP+-zPPzP"
1tR-+-+-mK-!
xabcdefghy
8.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7zppzp-+-zp-'
6-+lzpq+-+&
5+-+-+pzPR%
4-+-wQn+-+$
3+-+-+N+-#
2PzPP+-zPP+"

1+-mK-+-+R!
xabcdefghy
9.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+-+k+ntr(
7+pzp-+-zp-'
6p+-+lzp-zp&
5+-+-+q+-%
4-+-wQN+-+$
3+P+-+-+-#
2PvLP+-+PzP"
1+-+RtR-mK-!
xabcdefghy
10.Trng i trc

XABCDEFGHY
8rsn-+-trk+(
7zplzppwq-zpp'

6-zp-+pvl-+&
5+-+-sN-+Q%
4-+-zPN+-+$
3+-+L+-+-#
2PzPP+-zPPzP"
1tR-+-mK-+R!
xabcdefghy
11.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+r+r+k+(
7+p+q+pzpp'
6-+-zp-vl-+&
5zp-+P+-+-%
4-+-wQ-+-+$
3+-+-+N+-#
2PzP-+RzPPzP"

1+-+-tR-mK-!
xabcdefghy
12.Trng i trc

BI HC TH BA

Tng Tt V Tng Xu
Tng c xem l tt hay xu ty theo kh nng di ng nhiu hay t.
Nu s ng cho do Tng kim sot cng nhiu th hot ng Tng cng
kin hiu. Sau y l mt v d c rt ra t trn u trong thc t.
Baslavsky - Kondratiev

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+p+l+-mk-'
6p+p+p+pzp&
5+-zP-zP-+-%
4-zP-+-zPKzP$
3zP-+-+-+-#
2-+-+L+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
H10
V th hnh bn khng c g kh nh gi: Tng en b nhng con cht bn

hn ch hot ng. Ngc li Tng Trng l Tng tt v cc con cht ca n


u en khng c g cn tr c. Trong khi cc con Cht en u ng
khng trn cc trng hnh thnh nhng mc tiu tn cng ca i phng ng
thi gy tr ngi cho Tng ca mnh.
Chng ta s thy r mi quan h cht ch gia cc dy Cht vi cc qun c
khc ( y l hai qun Tng). Ngi ta c th ni rng phng tuyn Cht l
xng sng ca v th vn c.
Sau y l nhng nc tip din:
1.
Te6
2.Td3
Td7
3.Vf3
h5?
en i h5 l yu, cn gi li sau ny i g6-g5. Gi y ang b dn vo th
b ng v th c th ng khng cn kh nng g phn cng l mm mng
ca s bi trn.
4.Ve3
Vf7
5.Vd4
Te8
6.Vc3
Ve7
S bi ri ca en l mt bi hi kch! Bn Trng va to cho qun mnh c
kh nng pht huy hiu qu ti a.
7.Vb3
Vd8
8.Va4
Vc7
9.Va5
Tf7

10.Tc4 !
Buc i phng phi lu y Tng en vo ng cho ngn nht (f7-g8)
10.
Tg8
11.a4
y Cht ln nhm tng cng sc mnh cho qun mnh.
11.
Tf7
12.b5
ab
13.ab
Tg8
Nu 13.cb; Tb5 qun en khng th ngn chn s xm nhp ca Vua i
phng vo b6 hoc Tng c8.
14.b6
Vd8
15.Vb4
S e da Ta6 bt buc Vua en phi bo v Cht b7 v Vua trng s rnh
tay cnh vua.
15.
Tf7
16.Vc3
Vd7
17.Vd4
g5
Mt quyt nh t ngt thng kh cho qun Tng en. e da ca
Trng l f5 tip theo l Ve3-f4 ri xm nhp vo trn a qun en ginh thng
li quyt nh.
18.fg
Tg6
19.Ve3
Tc2

20.g6
Tg6
21.Vf4
Tf5
22.Te2
Ti y qun Trng thng li rt nhanh chng.
Trong c vua hin i cc kin tng thng s dng h thng khai cuc m
ch l ginh ng cho ln (a1/h8, h1/a8): nh h thng Catalan, n c,
Phng ng Grunfeld.
Sau y l mt v d:

Teschner - Tal
1.e4
c5
2.Mf3
Mc6
3.d4
cd4
4.Md4
Mf6
5.Mc3
d6
6.g3
g6
7.Tg2
Chnh xc hn th nn i 7.Mde2 trnh i qun nh sau:
7.
Md4
8.Hd4
Tg7
9.0-0
0-0
10.Hd3
Te6
11.Md5
Xc8

12.c3
Rudolf Teschner - Mikhail Tal [B56]
Vienna ETC 5, 1957 [7]

XABCDEFGHY
8-+rwq-trk+(
7zpp+-zppvlp'
6-+-zplsnp+&
5+-+N+-+-%
4-+-+P+-+$
3+-zPQ+-zP-#
2PzP-+-zPLzP"
1tR-vL-+RmK-!
xabcdefghy
H11
Trng d nh v hiu ha Tg7 v hy vng i phng s bt M c t
trung tm m thng ct e v Trng p lc ln ct ny.
Qun en buc phi phn ng quyt lit
12.
Xe8
gii phng qun Hu khi vic bo v cht

13.Te3?
Nn ln g5, Tng s hot ng mnh hn.
13.
Ha5
14.h3
ngn chn Mg4, Tahl tng rng Trng phi chi 14.a4 v anh ngh s i
ph 14.Td5 15.ed a6
14.
Ha4!
en i mt trong nhng nc ginh th, nc i kn o t ngi nhn ra. p
lc nhm vo cht e4 v chun b nc i ca Cht b5.
15.Xfe1
b5
16.Tg5
Nc i ny phn nh mt s mt nc. Qun Trng cng c th i qun
v hiu ha Tng g7: 16.Mf6 Tf6 17.Td4
Nhng Trng khng mun ch i qun cn bng m cn mun i phng
i qun M tin n t n mt p lc trn cht e7. Hnh ng ny t ra
nh gi thp s phn cng ca en trn ng cho a1/h8.
16.
Md5
17.ed
Tf5
18.Hd2
b4
Pho i ca Trng b tn cng!
19.c4
Khng i c: 19.cb Xc2!

19.
Hc2
Sau khi i Hu th s yu km ca Trng bn cnh hu cng ni r.
20.Hc2
S n gin ha: 20.Xe7 Hd2 21.Xe8 Xe8 22.Td2 Tb2 23.Xe1 tht bi do mt
chin thut nh: 23.Xe1 24.Te1 Tc3! v Trng thua.
20.
Tc2 (hnh 12)

XABCDEFGHY
8-+r+r+k+(
7zp-+-zppvlp'
6-+-zp-+p+&
5+-+P+-vL-%
4-zpP+-+-+$
3+-+-+-zPP#
2PzPl+-zPL+"
1tR-+-tR-mK-!
xabcdefghy
H12
By gi th r rng l cp Tng ca qun en hot ng tch cc hn nhiu
so vi tm hot ng ca Tng trng g2 bi Cht d5. Cn Tng g5 cng v

tch s nu i th bin 21.Xe7 Xe7 22.Te7 Tb2 23. Xe1 Te5, en u th r.


21.Xa1
Td3
22.Xe3
Trng khng th chng c c nu a vo th bin i qun n gin ha
nh sau: 22.b3 Tb2 23.Xcd1 Tc2 24.Xd2 Tc3 v nu 22.Xe7 Tb2 23.Xce1 Xe7
24.Te7 Tc3! tip theo l Tc4 v Ta2.
22.
Tb2
23.Xd3
Tc1
24.Tc1
Xc4
25.Td2
Xb8
26.Te3
a5
Trong khi Trng khng t c mc ch l gia tng hot ng cho cp
Tng th en a thm mt con ch bi mi: l con cht t do rt nguy him
bn cnh Hu:
27.Xd2
a4
28.Tf1
Xc1
Xe tin xung hng ngang th nht!
29.Xb2
Xa1
30.Vg2
a3
31.Xc2
Chim ly ct c khng cn quan trng na: con Cht t do ca en nguy
him v cng.

31.
b3
32.ab
a2
33.Te2
Xg1
34.Vg1
a1/H
v Trng sm u hng
Trong vn c ny cp Tng linh hot ng mt vai tr ln nh mt cy v
cm u tin ca mt dn nhc, gp phn vo s thng li. Tuy nhin en khng
th thng nu khng c s phi hp gia hai mu thut: s dng ng m v
cht t do.
Trong vn c tip theo sau y, cuc chin u cng xoay quanh vn s
linh hot ca cp Tng nhng n lin quan cht ch vi nhng yu t v tr cng
rt quan trng..V d ny ch cho chng ta mt cch hon ho phng php ca
mt Kin tng rn luyn cc k hoch trn bn c v linh ng p dng trong
cc trng hp ra sao.

Kotov-Szabo
1.d4
Mf6
2.c4
g6
3.Mc3
Tg7
4.e4
d6
5.f3
S nguy him ca th bin theo h thng Samisch l tng ch yu nhm
phong ta cc Cht trung tm ri tn cng hai bn cnh.

5.
0-0
6.Te3
e5
7.d5
Mh5
8.Hd2
f5
Tn cng vo cnh sn t trung tm ca Trng bng mt cht.
9.0-0-o
Md7
10.Td3
Mc5
Khi u ca mt k hoch sai lm. Tt hn nn i 10.Mf4! (Bronstein) v
sau 11.Tc2 th tip tc 11.Mb6 buc Trng i b2-b3.
11.Tc2
f4
en c k hoch khp kn cuc c: Tng g7 hu nh chn chn v 11.Mb6
s bo v k vng trung tm th Tng khng i c.
12.Tf2
a6
13.Mge2
a5
iu t hi nht trong c vua l khi chn mt k hoch ri li phi nh ch
gia chng. y, lc u Szabo d nh mt cuc phn cng bng 13.b5.
Nhng sau ng ch nc 14.b4 ca i phng, tip l c4-c5 khin i
phng rt mnh.
Bng nc i trong bi, t ra cng phi th bo v M c5.
14.Vb1
Nc phng ny thng rt c ch khi nhp thnh xa, n bo v a2 v
nhng ch c1 cho M hoc Xe.

14.
Td7
15.Mc1
Xf7
16.Md3
b6
17.Xc1
Tf6
18.Xhf1
Th4
en mun loi b qun Tng xu ca mnh, nhng tt hn nn i 18.a4.
C l Kotov va ri i qun Xe khin cho i phng i qun Tng v ngh
rng nu chm tr th Kotov s i 19.Tg1 v Tng h4 s linh hot.
Nhng Trng p li bng mt nc bt ng:
19.Tc5!
Trng i nc ny do Cht e5 khng cn c Tng en bo v. S i qun
to ra mt im yu mi cho en: Cht a5 c lp s tr thnh mc tiu tn cng
ca Trng.
Chc hn qun en s chim ly ct b nhng phi dm chp nhn khi mun
tn cng quyt lit i phng v i khi phi cho li i phng mt vi th. V
d nhin, trong trng hp c bit nu cn, Trng c th chim li ct ny.
19.
bc (hnh 13)
Kotov,Alexander - Szabo,Laszlo [E87]
Candidates Tournament Zuerich (15), 26.09.1953 [8]

XABCDEFGHY
8r+-wq-+k+(

7+-zpl+r+p'
6-+-zp-+p+&
5zp-zpPzp-+n%
4-+P+Pzp-vl$
3+-sNN+P+-#
2PzPLwQ-+PzP"
1+KtR-+R+-!
xabcdefghy
H13
20.Ta4!
Cc vai tr gi y b o ngc! Chnh Trng l bn mun vt b Tng xu
ca mnh v en khng th trnh s i qun ny. Tht th, nu 20.Tc8 21.Tc6
Xa6 22.Mb5 v con Tng c6 qu mnh.
20.
Ta4
21.Ma4
Hd7
22.Mc3
g5
en cm thy nguy him nn gp rt tm cch phn cng bn cch Vua. Cn
Trng ang e da Mb5 ri Xc3-a3.
23.h3
Mf6

24.Mb5
h5
Mt cuc chin u hp dn: ai s l ngi ginh thng li?
25.Xh1
Kotov tm ra phng php phng ng cnh Vua mt cch t tn lc lng
nht. Nguyn tc tit kim l vn ct li trong phng ng: cng c t qun cho
phng ng th cng c nhiu lc lng tn cng.
25.
Xh7
26.Xc3
g4
27.hg
hg
28.Xa3
Tg3
29.Xh7
Hh7
Szabo thnh cng trong vic bo v gin tip Cht a5: nh hu ang e
da Cht g2 ca Trng.
30.Mc1!
Hh1 (hnh 14)

XABCDEFGHY
8r+-+-+k+(
7+-zp-+-+-'
6-+-zp-sn-+&
5zpNzpPzp-+-%
4-+P+Pzpp+$

3tR-+-+Pvl-#
2PzP-wQ-+P+"
1+KsN-+-+q!
xabcdefghy
H14
Hu en xm nhp vo trn a ca ch, nhng cuc tn cng ca Trng
th nguy him hn v nhng l do sau y:
1.V tr ca Vua trng t s h hn.
2.Qun M b5 tn cng linh hot hn qun Tng g3. Do tip din l:
31.Mc7
gf
32.gf
Xa7
33.Me6
Te1
Hd1!
Xh7
35.Xd3
Trng i nh vy nhm chng li en e da Xh2 ri Td2.
35.
Xh2
36.a3
M l thng kh (m ca s) cho Vua!
36.
Md7
37.Ha4
Hg2
38.Xb3!

Kotov phi hp rt bit ti gia tn cng v phng ng.


38.
Tc3
Dp may cui cng, nu Trng mc by m i 39.Hd7 th Hb2 40.Xb2 Xb2
41.Va1 Xb7 42.Va2 Xd7 v en Thng.
Nhng mt nc hi sinh ngon mc dp tt hy vng ca en:
39.Me2!
V en u hng v nu: 39.He2 40.Xb8 Mb8 41.He8 tip theo s chiu
b.
Mt ng cho ng kn, mun khai thng thng phi hi sinh mt con Cht.
Hy xem on kt thc ca vn c gia Szchujowicky - Boleslavsky
din ra nh sau:

XABCDEFGHY
8r+-wqr+k+(
7+-zpl+-vlp'
6-zp-zp-zpp+&
5zp-snN+-+-%
4-+P+P+-+$
3+P+-vL-zPP#
2P+-wQ-zPL+"

1+-+RtR-mK-!
xabcdefghy
H15
20.e5!
Xe5
Nu nh 20.de 21.Tc5 bc 22.Mf6. Cn nu 20.fe 21.Tg5 Hb8 22.Mf6 Tf6
23.Tf6 Xa7 24.Hh6 Me6 25. Td5! v Tng trng tr nn linh hot gp phn
quyt nh thng li cho Trng.
21.Tc5
bc
22.Mf6
Tf6
23.Xe5
Xb8
nc e da l Hh5
24.Xee1
v Trng thng.
Rt nhiu kin tng thch bo v cp Tng ngay khi khai cuc. Ngi ta
khng th no tin liu c cp Tng ca i phng s gy kh khn c no
trong trung cuc hay tn cuc. S lin kt ca cp Tng l mi nguy him c
bit trong nhng th c thong, thng n lm t lit lc lng ch.
Sau y l mt v d.
Smyslov Botvinnik
1.e4
c5
2.Mf3
Mc6
3.d4
cd

4.Md4
Mf6
5.Mc3
d6
6.Tg5
e6
7.Te2
Te7
8.0-0
0-0
9.Mbd5
Tn cng vo Cht d6 v ch. Tt hn nn i 9.Vh1 chun b f2-f4
9.
a6!
10.Tf6
gf
n Tng ln f6 cng c, v nu 11.Mh6 Hc7 v ri p lc ca Tng f6
cng ng gi mt con Cht hy sinh. V phn Trng cng phi tnh n mi e
da Tc3.
11.Md4
Vh8
12.Vh1
Xg8
13.f4
Td7
14.Tf3?
Li mt li lm na! ng l phi phong ta bng 14.f5 v tip Th5 v
Me2-f4.
14.
Xc8
15.Mc6
Ha n v ch! Smyslov tht vng v khng khai thc c g khai cuc nn
khng bit nn lp k hoch no, do ang tm cch n gin ha cuc c.

Nhng Smyslov li qun mt nguyn tc: khng bao gi nn i qun m cho


i phng tng cng sc mnh khu trung tm.
15.
bc
16.Me2
d5
17.f5
Nc i ny chng gy kh khn g cho qun en, ngc li n cn m ra
ng cho h2-b8 cho Tng en. Th th Trng nn i nc no? Krs cho rng
nc i tng i kh nht l 17.Hd3 v nhng nc tip theo l: 17.de 18.Te4
f5 19.Xad1 Xc7 20.Tf3 Hc8 ri c6-c5 vi u th cho qun en.
17.
Hc7
18.c4
dc
19.Hd4
c5
20.Hc4
Td6
Cp Tng bt u cho thy ting rng ca mnh!
21.g3
Tb5
22.Hc2
ef
Cng mt lc m ra ng cho h1/a8 v ct e. Trng lu di cng phi gc
ng.
23.ef
Xce8
24.Xf2
Xe3
25.Tg2
He7
Chng Xe v Hu tn cng chng ta thy ri

26.Mg1
Td3
27.Hd2
c4
28.Xf3
Xe8
29.Xd1
Tc5
30.b3
(hnh 16)
Vasily Smyslov - Mikhail Botvinnik [B60]
match-tournament Ch World , Hague/Moscow (Neth, 27.01.1948)
[9]

XABCDEFGHY
8-+-+r+-mk(
7+-+-wqp+p'
6p+-+-zp-+&
5+-vl-+P+-%
4-+p+-+-+$
3+P+ltrRzP-#
2P+-wQ-+LzP"
1+-+R+-sNK!
xabcdefghy
H16

30.
Xe1!
Cui cng ri cng xuyn qua xung hng ngang th nht. Cc bn hy ch
hot ng ca cp Tng lm t lit qun Trng nh th no.
31.bc
Tc4
32.Tf1
Khng cn cch no cn Tg1 nhng by gi th Trng cng phi mt cht.
32.
Xd1
33.Hd1
Xd8
34.Hc2
Td5
35.Hc3
Td4
36.Hd3
He3
en i nh th l n gin nht.
37.He3
Te3
38.Tg2
Tf3
39.Tf3
Xd2
40.Me2
Xa2
Trng u hng.

BI TP 13-18
XABCDEFGHY
8r+l+-trk+(
7zpp+n+-zpp'
6-+p+p+-+&
5+-+p+psNq%
4-+PzP-zPn+$
3+-+LzP-zP-#
2PzP-+N+Kvl"
1tR-vLQ+R+-!
xabcdefghy
13.en i trc

XABCDEFGHY
8-+r+l+-+(
7zpp+-mkp+p'

6-sn-+p+-+&
5+-wq-+-+-%
4-+PsNr+-+$
3+L+-+-wQ-#
2P+-+-+PzP"
1+-+R+R+K!
xabcdefghy
14.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+r+-+-+(
7zpp+qsnk+p'
6-+-+Nzpp+&
5+-+p+-+-%
4-+-+-+Q+$
3+-+-+-+-#
2PzP-+-zPPzP"

1+-tR-tR-mK-!
xabcdefghy
15.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-vl-+k+(
7+pzp-+rzpp'
6r+-sn-zp-vL&
5zp-+N+q+-%
4-+-wQ-+-+$
3+-+-+-tR-#
2PzPP+-zPPzP"
1+-+-tR-mK-!
xabcdefghy
16.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+rtr-+k+(
7+-+-+pvlR'

6-wq-+p+p+&
5+lsN-+-+-%
4p+-zP-+p+$
3zP-+-zP-+-#
2LzPQmK-zPP+"
1+-+-+-+R!
xabcdefghy
17.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+-wq-+r+(
7zpp+-sn-mkp'
6-+p+pzp-+&
5+-+-zp-+Q%
4-+-+P+-sN$
3+-zPP+-+-#
2P+P+-+PzP"

1tR-+-+RmK-!
xabcdefghy
18.Trng i trc

BI HC TH T

Cc Qun Cht: Nhng Mc Tiu Tn Cng


Chng ta ch nhn lt qua cc bi hc trc: Cht l xng sng v tr
phng th. Do ch ng ca Cht m mt s im trn phng tuyn c bo
v hay khng c bo v, hoc ni ng hn s im c gi l mnh hay
yu.
Chng ta hy xem xt vn c sau:
Besrutchko - Koblentz

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7zpp+-mkp+p'
6-tr-tr-+p+&
5+-zp-zp-+-%
4-+PsnP+-+$
3+-+-+P+-#
2PzP-tR-mKPzP"
1tR-+-+L+-!
xabcdefghy

H17
Tht rt d thy rng qun M chim d4 l mt v tr mnh v kh m trc
xut n ra khi ch . M d4 l im yu ca Trng. Qun M en ng
l vng trung tm n cng linh hot. Tnh th ca Trng cng nguy ngp thm do
c qun Tng xu v cht ca n u ng trong cc trng.
Chnh do cuc tn cng phi hp hai cnh m qun en chin thng:
26.Xb1
Xa6!
27.b4
Nu nh 27.b3 th s b chn li bng Xdb6 ri Xa3 tip l a7-a5-a4. Cn
nh 27.a3 th 27.Xdb6 ri Xb3 v Xab6
27.
Xdb6
28.b5
Xa3
Xbb2
Xc3
ngn chn 30.Xd3
30.a4
f5!
31.ef
Tnh th ca Trng cng s rt nguy kch sau khi 31.Vg1 fe 32.fe Xe3 33.Td3
Xf6! 34.h3 h5 tip theo l g6-g5-g4-g3
Sau nc i trong bi, qun en c c mt Cht t do kh ngn chn n
xung.
31.
gf
32.a5

ui Xetrong lc n tnh i!
32.
Xe6
Ch ng ca Xe phi sau Cht t do h tr trn bc ng tin ti ca
n.
33.Vg1
e4
34.fe
fe
35.Xd1
Vi v chun b phong ta con Cht t do ny li
35.
e3
36.Xe1
Xc2
Cch tt nht thanh ton nhng qun ngn cn Cht.
37.Xc2
Mc2
38.Xe2
Xe l loi qun phong ta ti nht v n d l mc tiu cho Tng hoc M tn
cng.
38.
Md4
39.h3
Nu 39.Xe1 e2
39.
Me2
v Trng sm u hng.
Nu by gi chng ta xem hnh 17 v sa i Cht d4 t c3 th cht ny
bo v c d4 khng cho M en chim, ng thi Tng trng s c ch tt

c4. Qun Trng s u th nhiu.


iu ny ch cho chng ta phi ht sc cn thn khi i Cht. l b binh, n
ch tin ch khng c li, mi bc tin ca Cht phi c thc hin cht ch
theo yu cu ca tnh th, nhng ch yu ca Cht phi ht sc trnh, Tm gn
l phi tht cn nhc trc khi i Cht.
Chng ta cng ng qun rng nhng im yu ca Cht thng c nh lu
v to thnh mc tiu cho i phng tn cng.
Chng ta hy xem vi v d sau:

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7+-+-+pzpp'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-zPPzP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H18

y l mt dng vng chc nht ca Cht, n bo m cho vic tn cng ln


phng ng, v i xung kch ny ang trong tnh trng ngn cm i phng xng
vo bt c ch no.
Nu v th m chng ta y cht g ln mt th lp tc cc im f3 v h3 s
tr thnh nhng im yu v s phi chu nhng hu qu nghim trng.
Sau y l mt s kiu khc v cht yu.

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7zpp+-+pzpp'
6-+-zp-+-+&
5+-+-zp-+-%
4-+-+P+-+$
3+-zP-+-+-#
2PzP-+-zPPzP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H19 en c Cht d6 yu

XABCDEFGHY

8-+-+-+k+(
7zp-+-+pzpp'
6-+p+p+-+&
5+-zp-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+P+-zP-#
2P+-+PzP-zP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H20 Cht en a7 c lp, Cht c6, c5 chng.

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7zppzpp+pzpp'
6-+-+p+-+&
5+-+-+-+-%
4-+PzP-+-+$

3zP-zP-+-+-#
2-+-+PzPPzP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H21 Trng c cht a3 c lp, Cht c3, c4 l cht chng.

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7zpp+-+pzpp'
6-+-+-+-+&
5+-+p+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-zP-+-#
2PzP-+-zPPzP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H22 en c Cht d5 c lp yu

XABCDEFGHY

8-+-+-+k+(
7zp-+-+pzpp'
6-+-+-+-+&
5+-zpp+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-zP-+-#
2PzP-+-zPPzP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H23 en c Cht a7 c lp, Cht c5, d5 cng d b tn cng.

XABCDEFGHY
8-+rtr-+k+(
7zp-wq-+-vl-'
6-zp-zpl+pzp&
5+-+-zp-+-%
4-+P+N+-+$

3+P+-wQ-zP-#
2P+-+-zPLzP"
1+-tRR+-mK-!
xabcdefghy
H24 vn gia Smyslov v Denker
Trong hnh 24: con Cht d6 c nh, n ang cn mt qun khc bo v v n
mc tiu tn cng ca i phng. Smyslov, cu v ch ch cho chng ta ci cch
tn cng vo mt im yu nh th no.
Trong khi en tm cch xa b ch yu bng cch i Cht d6-d5 th Trng
bng mi cch phi ngn cn nc i ny ri tng cng sc p ln im yu
vi tt c cc qun c th huy ng c.
24.Mc3!
He7
25.Td5!
Nu qun Tng en b i th im d5 s yu i v vic y cht d6-d5 tr
nn kh khn.
25.
Vh7
26.Te6
He6
27.Xd3
Tng cng p lc.
27.
Xc7
28.Xcd1
Xf6

Qun en tm cch phn cng trn ct f.


29.Me4
M va bo v f2 va tn cng Cht d6. i phng vi Tng en tm thi
phi chu ng vai tr th ng.
29.
Tf8
30.Xd5
Hg4
31.X1d3
Hi sm nu i 31.Md6 Td6 32.Xd6 Hd1!
31.
Te7
Nu 31.He6 32.c5!
32.Md6
Td6
33.Xd6
Xdf8
34.He5!
iu ny hon ton c tnh ton rt chnh xc.
34.
Xf2
35.Xd7
X2f7
36.Xf7
Xf7
38.He8
g5
39.Hh8
Vg5
40.Xd6
Vf7
41.Hh6
V Trng thng.

Trong v th sau y (hnh 25), Cht e2 l Cht chm nhng tnh th li thun
li hn nu cn tin Cht e3 tr bt p lc. Nhng giai on trung cuc nu
qun c i bn cn nhiu, vic tin cht e2-e3 s khng cn qun bo v d3 v
cht ny s tr thnh mc tiu tn cng ca i phng.

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7zp-+-+pmkp'
6-zp-+-+p+&
5+-zp-+-+-%
4-+-zp-+-+$
3+-+P+-zP-#
2PzP-+PzPKzP"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
H25
Trong v d tip sau, chng ta s thy qun en chn k hoch tn cng Cht
e2. Nhng s tn ny khng thc hin ring r m phi c phi hp trong s
iu ng ton lc lng. Tuy nhin s hin din ca con Cht lc hu e2 s l
nh uc soi ng cho qun en.

Lisitzin Botvinnik
1.Mf3
c5
2.c4
Mf6
3.g3
d5
4.cd
Md5
5.Tg2
Mc6
6.0-0
Trng cn phi i 6.d4, cn i nh trn l mt sai lm v ngay t khai cuc
phi chu nhng hu qu lu di.
6.
e5
7.d3
Te7
8.Mbd2
0-0
9.Mc4
f6
10.Te3
Te6
11.a4
Bo m ch ng ca M c4 nhng lm yu vnh vin b4.
11.
Hd7
12.Hd2
b6
13.Xfc1
Xac8
14.Hd1
Vh8
15.Td2
Xfd8
16.Hb3
Mc7

17.Tc3
Xb8
18.Hc2
Md5
19.Mfd2
Xbc8
20.Mf1
Md4! (hnh 26)
Georgy Lisitsin - Mikhail Botvinnik [A04]
Russia Ch Leningrad, Leningrad, 1932 [10]

XABCDEFGHY
8-+rtr-+-mk(
7zp-+qvl-zpp'
6-zp-+lzp-+&
5+-zpnzp-+-%
4P+Nsn-+-+$
3+-vLP+-zP-#
2-zPQ+PzPLzP"
1tR-tR-+NmK-!
xabcdefghy
H26
Tnh hnh cho thy Trng kh tm ra c mt phng n c th: v tr vng
chc ca en trung tm bp nght t trng nc cc k hoch phn cng

ca Trng.
K hoch ca en nh sau: sm mun g Trng cng i qun Md4 v M
ng ch c qu. Nhng nh vy s m ct e ra v en c th to p lc ln
Cht chm e2.
21.Hd1
Trng th khng bt M ngay
21.
Tg4!
Nh ni, khng th M d4 m nu i Cht e2-e3 s lm yu mt cch
nguy him Cht d3. Gi th phi bt M thi.
22.Td4
ed
23.Hd2
Tf8
en khi u mt k hoch mi, nhng qun c mnh c a vo chim
lnh ct e nhm tiu dit Cht e2.
24.Xe1
Xe8
25.h4
Th3
26.Tf3
Xe7
27.Mh2
Xce8
28.Vh1
Te6!
Trng e da loi Tng en ra ngoi vng chin u bng cch i Cht g4.
Nhng khng phi l nguyn nhn chnh khin en phi lui Tng v. Lui
Tng v l a Tng ln d5 khiu khch Trng i Tng v s tn cng
quyt lit Cht e2.

29.b3
Mb4
Hu qu ca nc a2-a4, qun M en ng b4 mnh v cng.
30.Tg2
Td5!
31.Mf3
Xf7
Botvinnik chi vn c hon ton logich. Trng khng th m vng vy
khu trung tm do ng c th tng cng kh nng hot ng ca cc qun
mt cch lng l khng s g c. ca nc i sau cng n gin thi, to cho
Tng f8 c ng hot ng (xem hnh 27).

XABCDEFGHY
8-+-+rvl-mk(
7zp-+q+rzpp'
6-zp-+-zp-+&
5+-zpl+-+-%
4PsnNzp-+-zP$
3+P+P+NzP-#
2-+-wQPzPL+"
1tR-+-tR-+K!
xabcdefghy
H27

32.Vh2
Td6
33.Th3
Hd8
34.Xab1
Xfe7
35.Mg1
Tc7
36.Ma3
Tb7
Vi nc e da Hd5, en bt buc Trng phi lo i Tng v s lm suy
yu v tr Vua trng. V th chn mui cho mt cuc nh thc vo cnh Vua.
Mt nguyn tc c dy rng: p lc vo khu trung tm, sm mun g cng
cho php mt cuc tn cng bn cnh (cnh Vua hoc cnh Hu).
37.Tg2
Tg2!
38.Vg2
Md5
39.Mc2
Hd6!
Cc e da chin thut xut hin Md5-e3
40.Ma3
Me3
41.Vh1
Mg4
42.Hf4
V tr qun Trng sp nh lu i bng giy. Nu 42.Xf1 Hd5 cn nh
42.Vg2 Mf2
Ta thy r kt qu ca cng vic a Tng ln f8 tham gia trn chin.
42.
Hf4
43.gf
Mf2
44.Vg2
Md3

Qun Trng u hng.


Hnh 28: V th ca trn u gia Lasker v Capablanca. Trong th c ny
Lasker chn mt nc tht bt ng.
Emanuel Lasker - Jose Raul Capablanca [C68]
St Petersburg f St Petersburg, 1914 [11]

XABCDEFGHY
8r+l+r+k+(
7+pzp-sn-zpp'
6p+pvl-zp-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+PzP-+$
3+NsN-+-+-#
2PzP-+-+PzP"
1tR-vL-+RmK-!
xabcdefghy
H28
12.f5!
Xt theo phng din tnh ca s vt th y l mt li nng v chin lc.
Con Cht e4 tr thnh con Cht chm ng sau khng hi vng g xung c cn

en th kim sot e5!


Nhng nu chng ta o su hn v th vn c trn, chng ta s khm ph ra
l Trng mc du c nhng im yu v v tr nhng li c nhiu iu kin thun
li rt d khai thc, l nhng yu t ng.
Sau y l nhng kh nng m ra cho Trng:
1- Hot ng ca qun Tng i en c tng cng.
2- Hn ch ti a kh nng hot ng ca M v Tng i phng
3- C th a M ln ng cht e6.
By gi ta s thy Lasker tnh ton i mt s yu km khu
trung tm bng nhng li th quan trng hn.
Chin lc v s n b khng nn xem nh l mt s ph nh chung
nhng nguyn tc ca lun l, m y l mt s c khi ngi ta nhng cho i
phng mt u th no l c n b li mt u th khc.
Phng php ny thng rt c Lasker s dng v n cng c
cc tay kin tng hin i nh gi cao trong thc t thi u. c bit i vi
nhng tay kin tng X Vit rt hay to nhng hay cht yu ngay trong v th
ca mnh nh la i phng hoc cng nhng cho i phng nhng ct
m chuyn sang cnh i din chin u. v trin khai nhng k hoch c
nhiu ha hn.
Ti Porto-Roz nm 1959, ginh li cuc phn cng, Tahl cho
Fischer chng 2 Xe hng th 7. y l mt s tnh ton rt phiu lu, nhng
chin lc v s nhn nhng bn thn n bao hm nhng tnh ton liu lnh.

Ngy nay nhng thi phng th th ng ngy cng him, giai


on quyt nh, ngi ta b mc nhng im yu ca mnh bt thn a
chin trn sang mt ni khc, y cng l mt chin php rt thng c s
dng.
Chi vi mt u th m tay ny ch ngh n chuyn cu ha th ni
chi mt cch khiu khch nh a bn bn ming h, chng mng n nguy
him. Nu i th ca bn ni nng bi thi xc xc ca bn, t b li chi
th ng v chp nhn chin trn th ni chung anh ta thng mt bnh tnh v s
ri xung vc thm!
Mt tin trnh nh th i hi ngi chi phi bit s dng chin lc
v s n b vi nhng tnh ton tht tinh tng.
Hin nay, nhng h thng khai cuc hon chnh u c xy dng trn
quan im ny: bung khu trung tm cho i phng khng ch k c cnh Vua
na s c n b bng mt u th cht cnh hu cng vi mt qun Tng
linh hot ni g7.
Nhng r rng l bt c phng php tn cng no cng i hi:
1- Phi c kin thc hon ho v cc qui tc :bnh thng.
2- Phi c mt kh nng vng chc nh gi tnh th ngay c nhng tnh
hung tinh t phc tp nht (cn nhc li hi cho chnh xc).
3- Phi c trc gic
4- Phi c c tng tng phong ph vi cht t liu lnh cng tinh thn lc
quan hp l.

56-

Phi c thi quen tnh ton mau l v chnh xc mi th bin.


Phi c mt k thut vt bc.
Ch ring chin lc v n b cng gii thch c rt nhiu tng mi
m ca nhng tay kin tng hin i (d nhin trong s c th c Lasker!).
Tht th v theo di tip nhng pht trin ny trong tng lai.
By gi th chng ta tr li vn c gia Lasker v Capablanca:
12.
b6
Nhm tn cng vo Cht e4, nhng k hoch ny chm qu, v li im e6
khng c che ch. Tt hn l nn i 12.Td7 ri Xad8.
13.Tf4
Tb7?
Vi nc i ny en ph b c cp Cht chng, nhng li to ra mt im
yu na d6.
14.Td6
cd
15.Md4
Xad8
16.Me6
Vi ch ng ny, qun M Trng gy nhiu kh khn cho en vng trung
tm. Tnh th ca en tht l thp t nht sinh!.
16.
Xd7
17.Xad1
Mc8
18.Xf2
b5
19.Xfd2
Xde7
20.b4

Trng tip tc gy kh khn cho en v en khng y Cht c6-c5 c


gii phng cho Tng. Ngc li khi i nc ny Trng lm yu c4 ca mnh,
nhng so vi yu cu gi Tng en b7 bt ng th c phi i.
20..
Vf7
21.a3
Ta8
22.Vf2
Xa7
23.g4
Tng bc, qun Trng chun b mt cuc tn cng bn sn.
23.
h6
24.Xd3
a5
25.h4
ab
26.ab
Xae7
27.Vf3
Xg8
28.Vf4
g6
29.Xg3
g5
t tai hi hn. en nn i 28.gf v by gi Trng chim ly ct h.
30.Vf3
Mb6
31.hg
hg
32.Xh3!
i khi ngi ta ng trc mt vn nan gii: hai ng ng bit chn
ng no? Hoc n cht ri cho i phng c hi phn cng, hoc l tm
cch bp cht t trong trng nc mi m mu phn cng ca ch?

iu ny ph thuc vo tnh th c th v ty tng quan lc lng


ca ta v lc lng phn cng quyt nh, nhng ni chung ngi ta thng
chn con ng th hai. Lasker cng lm nh th, v ng nh gi rng nu
33.Xd6 th qun en c th chi Xh8 ri Mc4. Nc phng nga trc cng l mt
vn quan trng ca trng phi hin i.
32.
Xd7
33.Vg3!
Chun b cho mt n phi hp tip theo
33.
Ve8
34.Me4
Md5
35.M6c5
Mt con M st xing.
37.
Tc8
Nu chy Xe d7 th 38.Mb7 ri 39.Md6 n Xe.
38.Md7
Td7
39.Xh7
Xf8
40.Xa1
Bao vy ton b!
40.
Vd8
41.Xa8
Tc8
42.Mc5
V en u hng.

Nh chng ta va thy, nc i ng ngi 12.f4-f5 khng mang li hu


qu ng ch no! Ti sao vy? V en khng lt qua c phn cng. Tuy
nhin chng ta c th tin chc mt phng php chin u kiu tht s l con
dao hai li v vy phi ht sc thn trng.

BI TP 19 - 24
Trong nhng bi tp ny cn tm nhng nc i chim ly v tr mnh ginh
thng li.

XABCDEFGHY
8rsnl+n+k+(
7+p+-+rvlp'
6p+-zp-+p+&
5wq-zpPzp-zPP%
4P+P+Pzp-+$
3+-sN-+-+-#
2-zP-vLLzP-+"
1tR-+QmK-sNR!
xabcdefghy
19.Trng i trc

XABCDEFGHY
8rsn-wq-trk+(

7zplzp-snpvlp'
6-zp-+-+p+&
5+-+-zp-+-%
4-+L+P+-+$
3+-zP-vLN+-#
2PzP-sNQzPPzP"
1tR-+-mK-+R!
xabcdefghy
20.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+l+r+k+(
7zpp+-+pzpp'
6-+p+-+-+&
5+-+-zP-+-%
4-+-zp-zP-wq$
3+-sNLtR-+P#

2PzPQ+-+P+"
1+-+-+RmK-!
xabcdefghy
21.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+ktr-vl-tr(
7zpl+n+p+-'
6-+q+pzP-+&
5+-+-+-vL-%
4PzpLzp-+-+$
3+-+-+PsN-#
2-zP-+-+PzP"
1tRQ+-+RmK-!
xabcdefghy
22.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-tr-trk+(

7zp-+-+p+p'
6qvlp+l+p+&
5+-+-wQ-+-%
4P+pzP-+P+$
3tR-+-+-+-#
2-zP-+-zPLzP"
1+-vL-+RmK-!
xabcdefghy
23.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+-sn-+rmk(
7+-wqlvl-snp'
6p+-zp-zppvL&
5+p+Pzp-+-%
4-+p+P+P+$
3+-zP-sNNtRP#

2PzPL+QzP-+"
1+-+-+-tRK!
xabcdefghy
24.en i trc

BI HC TH NM

Li Vn Nhng Con Cht Yu


Cc cht f2, f3 b chng, Cht h2 b c lp. Mt tnh th ca cht nh
vy s c bit nguy him khi Vua nm tip cn ti . V tr ca Vua b bc l v
s b chiu bt ng.

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7+-+-+pzpp'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+P+-#
2-+-+-zP-zP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H29
Ljublinsky - Lilienthal
1.e4
e5

2.Mf3
Mc6
3.Mc3
Mf6
4.Tb5
Md4
5.Ta4
Tc5
6.0-0
0-0
7.Me5
L thuyt cho y l mt nc i km, tt hn nn i 7.d3
7.
d6
8.Mf3
Tg4
Mt s ghim qun kh chu! M trng gi y bt ng v n i th kt qun
Hu di b Tng bt. Lc nc 8, M cng th v c4 v khi: 8.Mc4 Tg4
9.He1 Mf3 10.gf Tf3 v en m cuc tn cng. Trng khng chng ni.
9.d3
Md7
Hm nhy M ln e5 tng cng p lc.
10.Td7
Hd7
11.Te3
Mf3
12.gf
Th5
Mc tiu u tin ca k hoch chin lc t: nh s ghim qun lm
cho v tr Vua trng b bc l. Gi y qun en cn tn cng khng chm tr vo
cnh yu ca Trng. Hnh 30

XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(

7zppzpq+pzpp'
6-+-zp-+-+&
5+-vl-+-+l%
4-+-+P+-+$
3+-sNPvLP+-#
2PzPP+-zP-zP"
1tR-+Q+RmK-!
xabcdefghy
H30
13.Vg2
f5!
14.e5
Vi bt c gi no qun Trng khng ct f m ra, nu khng Trng s
nhanh chng mt f3.
14.
f4
15.Tc5
dc
16.He2
Xae8
17.Xae1
Xe6
18.h3
Tg6
Qun Tng hon thnh nhim v trn ng cho d1-h5, gi y n phi

c ng trn mt ng cho khc tn cng vo h3.


19.Vh2
Tf5
20.Xg1
Th3!
Hi sinh lt trn qun Vua trng khn kh.
21.Xg4
T nhin phi i nh vy, ch nu Vua bt Tng en s b Xe rt chiu i
s thua ngay.
21.
Tg4
22.fg4
n y en thng d dng.
Nhng con cht chng bn cnh Hu khng n ni phi chu hu qu bi thm
nh vy, nhng du sao n cng tr thnh mc tiu tn cng rt ng gi cho i
phng.
Taimanov Suetin

XABCDEFGHY
8r+lwqkvl-tr(
7zppsn-zppzpp'
6-+n+-+-+&
5+-zp-+-+-%
4-+-+-+-+$

3+-sPP+-zP-#
2PzP-+PzPLzP"
1tRNvLQmK-sNR!
xabcdefghy
H31
7.Tc6!
Qun Tng c a ln nch g2 c mt nhim v phng ng rt quan trng
khi chi kiu khai cuc ny v n to ra mt p lc mnh trn ng cho ln.
Tuy nhin, trong trng hp c bit n i qun mt cch vui mng v lm yu
c cnh Hu ca i phng ri ngay lp tc n c th tn cng.
7.
bc
8.Ha4
Hd7
9.Mf3
f6
10.Te3
e5
11.Me4
Trng nm tt c lc lng tn cng nhng con cht yu:
11.
Me6
12.Xc1
Xb8
B li nhng con Cht yu b uy hip. en a Xe chim ly ct m b.
13.Hc2
Te7?
Qun en bng lng vi p lc ln Cht b2 nn khng th thy nc e da

chin thut. L ra nn i 13.Md4 14.Td4 15.Hc6 Tb7! vi mt n phn cng


no .
14.Mc5
Tc5
15.Tc5
Mc5
16.Hc5
Xb2
17.Me5!
He6
D nhin en khng dm 17.fe 18.He5 v tn cng Xe b2.
18.Hc6
Hc6
19.Mc6
V Trng thng.
Trong khai cuc sau y, tnh trng mt con cht b chng din ra rt sm:
1.d4
Mf6
2.c4
e6
3.Mc3
Tb4
4.a3
Tc3
5.bc
Laszlo Szabo - Mark Taimanov [E27]
Schiavno Zdroj, 1950 [12]

XABCDEFGHY
8rsnlwqk+-tr(
7zppzpp+pzpp'

6-+-+psn-+&
5+-+-+-+-%
4-+PzP-+-+$
3zP-zP-+-+-#
2-+-+PzPPzP"
1tR-vLQmKLsNR!
xabcdefghy
H32
Cht d4 c bo v nn khng s nc c7-c5 ca en. By gi Trng c th
quyt lit tin chim vng trung tm vi nc e2-e4-e5 nhm tn cng vo cnh
Vua. Ngoi ra cp Tng trng lin kt nhau rt nguy him, trong lc qun en
phi ng u vi mt e da chin lc bi cuc tn cng c lit ca cht
chng c4. V chin trn c th pht trin theo kiu cch nh sau:
5.
0-0
6.e3
c5
7.Td3
Mc6
8.Me2
b6
9.e4
Me8
10.0-0
Ta6
tip theo l Ma5 (xem vn Szabo Taimanov - bi hc th 13)

Gi y chng ta hy quan st hnh 33

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7zp-zp-+pzpp'
6-+pzp-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+P+-+-+$
3+-+-+-zP-#
2PzP-+PzP-zP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H33
Ba con cht c7, c6, d6 trng c v d thng v c con cht chng kim sot
quan trng d5. D nhin cn ty thuc vo nhiu v tr ca nhng qun c khc
na mi nh gi ng tnh hnh gii quyt. Nhng ni chung 3 con cht ny
nn yn lu chng no tt chng ny. V nu i c6-c5 s b d5, v mun tip
tc bo v na th phi i c7-c6, v d6 s suy yu. Thng nhng nc i nh
th s to ra nhng im yu.
Trong vn c sau y, KT Bronstein s dng mt cch ti tnh mt dng

cu to cht nh th. y l mt v d khng c s hi sinh qun ngon mc no


nhng n rt ng c hc tp t u n cui:
Najdorf Bronstein
1.d4
Mf6
2.c4
g6
3.Mc3
Tg7
4.e4
d6
5.g3
0-0
6.Tg2
e5
7.Mge2
Vn c c chi ti Budapest vo nm 1950. Vo thi ny ngi ta cha
bit ht nhng tinh t sc so ca cuc phng ng ng n. ng l khi ln
Tng nch th M nn nhy ln f3 thay cho e2 t linh hot bng.
7.
ed
8.Md4
Mc6
9.Mc5
B khiu khch, khng phi lm suy yu m l mt s tng cng khu trung
tm cho i phng!
9.
bc
10.0-0
Md7!
Phi ngn chn Trng y cht c4-c5.
11.Hc2
Hf6!

Ngh thut ca bc thy l phi khm ph kp thi k hoch chin lc ca


i phng ri ngn cn i phng thc hin. y qun Trng d nh i
Cht b3 ri ln Tng b2 nhm v hiu ha p lc Tg7 ca en. V vy en ln
Hu f6 khin Trng kh iu ng qun theo k hoch.
12.Me2
Xe8
13.Xb1
He7
14.Td2
Mc5
15.Xbe1
a5
16.b3
Tg4
17.Mf4
Trng ang tm cch i Mc5, nhng en c cung cp mt im tn
cng mi.
17.
Xeb8
18.Te3
He5
19.h3
Td7
20.Xd1
a4!
en tm cch to cho Trng mt con cht chm.
21.Md3
ab
22.ab
Md3
23.Xd3
c5 (hnh 34)
en gi cht con cht chm b3 v tng cng kim sot d4.
im d5 tng i yu nhng thc t khng nguy hi g v Trng khng cn

M chim im ny.
Miguel Najdorf - David Bronstein [E72]
Budapest ct, 1950 [13]

XABCDEFGHY
8rtr-+-+k+(
7+-zpl+pvlp'
6-+-zp-+p+&
5+-zp-wq-+-%
4-+P+P+-+$
3+P+RvL-zPP#
2-+Q+-zPL+"
1+-+-+RmK-!
xabcdefghy
H34
24.Tf4
He8
25.Td2
Tc6
26.Tc3
Tc3
27.Hc3
Qun Trng d th hn. Cuc chin u ginh ng cho ln chm

dt vi u th cho Trng, nhng


27.
He5!
28.Hd2
Hu Trng phi n trnh, v nu i Hu th Cht b3 cng d b tn cng.
Chng ta cn phi ht sc ch , trong cuc tn cng ginh git v tr, y
khng c kh nng phi hp chiu ht m ch c li th v v tr nh thi, i
khi tht nh v ri ngi ta c gng khai thc tng bc nhng li th nh ny
pht huy n thm. KT lng danh Nimzovitch ni rng mt KT tht s phi
bit bng lng vi nhng u th rt nh v v tr.
28.
Xe8
29.Vh2
Hg7!
30.Xe1
Xa1!
i bt qun gim lc lng i bn, nh en d dng khai thc nhng
im yu ca i phng ng thi cng gim thiu kh nng phn cng bt ng
ca i th.
31.Xde3
Xe1
32.Xe1
He5!
a Hu ln vng trung tm pht huy ti a tnh tch cc ca n.
33.f4
Trng khng mun cho en tng cng p lc.
33.
Hd4
34.Hd4
cd

35.Xd1
Xb8
36.Xd4
Xb3 ((hnh 35)
n y chng ti s khng bnh lun tip cc nc i v n khng minh ha
g cho ch ca bi hc chng ta. Tn cuc din tin hp l v bt buc: 37.Tf1
h5 38.h4 Xb4 39.Vg2 Vf8 40.Vf2 Ve7 41.V33 Xb1 42.Ve2 Xc1 43.e5 de 44.fe Td7
45.Tg2 Xc2 46.Vf1 c5 47.Xf4 Te6 48.Td5

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7+-zp-+p+p'
6-+lzp-+p+&
5+-+-+-+-%
4-+PtRPzP-+$
3+r+-+-zPP#
2-+-+-+LmK"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
H35
C tn Xe cng kh thng nu Trng i Tng.
48.Td5 49.cd Xd2 50.d6 Ve6 51.Xc4 Xd5 52. Xe4 f6 53.ef4 Vf6 54.g4 Xd6

55.gh gh 56.Xc4 Xd5 57.Ve2 Ve6 58.Ve3 Vd6 59.Xa4 Ve6 60.Xa1 Xd4 61.Xh1 Vd5
62.Ve2 c4 63.Ve3 Vc5 64.Xh2 c3 65.Xa2 Xh4 66.Xa8 Xh3 69.Vc2 Xh2 70.Vc1 h4
71.Xc8 Vd3 72.Xd8 Ve4 73.Xe8 Vf3 74.Xf8 Vg3 75.Xc8 h2 79.Xg8 Vf1 80.Xh8 Vg1
81.Ve1 Xg2. Qun Trng u hng: mt cuc chin u ginh git v th si ni!
Chng ta xem tip mt vn c khc, vn gia Boleslavsky v Fine (hnh 36).
V tr vn c sau nc i th 10 ca i bn:
Isaac Boleslavsky - Reuben Fine [C71]
USA vs USSR USA vs USSR, 1945 [14]

XABCDEFGHY
8r+-wqk+-tr(
7+-zplsnpvlp'
6p+pzp-+p+&
5+-+-+-+-%
4L+P+P+-+$
3+-sN-+-+-#
2PzP-+-zPPzP"
1tR-vLQ+RmK-!
xabcdefghy
H36

Tht khn kh cho qun en! Trng c th a n cuc tn cng ngay vo


b ba Cht yu.
11.c5!
y l mt nc rt cao, nhm x l Cht i phng tong kiu v tr ny.
11.
Mc8
Nu bt cht th rt yu.
11.dc 12.Te3!
12.Te3
0-0
13.Hd2
Hd7
14.Xad1
Te8
Xung Tng khin Xf8 b loi khi vng chin. Tt hn nn i Xd8.
15.f4
f5
Nc c ngn chn ny lm yu cnh Vua en. Thch hp hn l 15.f6 tuy hi
th ng. Nhng i khi, lm sng sa th c, thnh thong cng cn nh gi
li, ngi ta i nhng nc r rng l th ng, ri n nhn khng sm th
mun mt cuc phn cng ca i phng.
Vic Fine khng chu nc 15.f6 c th hiu c, l v Fine khng mun
ng kn ng cho ca qun Tng (tuy nhin Fine nh gi khng ng
nc 20 ca Trng).
16.ef
gf
17.Xfe1
Trng kn o a 2 Xe khng ch vng trung tm s nhanh chng to mt u

th quyt nh.
17.
dc
n ln c ch M hot ng tr li.
18.Hf8
Md6
19.Tc5
Hd8
20.Td4
Nu nh i 20.Hf3, Trng s thng c mt cht nhng li s b en phn
cng. Do Trng chn cch loi tr qun hot ng mnh nht ca i phng
(c th so snh vn c Lasker Capablaca)
20.
Td4
21.Hd4
Hf6
Vi nc i qun ny en trnh c mt tnh hnh ti t nht, nhng nhng
im yu ca en vn cn v en khng c cht hy vng g phn cng.
Vn c v vy thy r l en s phi thua.
Sau y l phn tn cuc:
22.Tb3 Vh8 23.Hf6 Xf6 24.Xe7 Xc8 25.Xde1 Tg6 26.Xe6! Xe6 27. Te6
Xe8 28.Xe8 Te8 29.Ma4
Tn cuc n y th en thua hon ton: cc cht yu by gi cng l r hn
giai on trc
29.Vg6 30.Mc5 a5 31.Vf2 Tf7 32.Tf7 Vf7 33.b3 h5 34.g3 Ve7
35.Ve3 Mb5 36.Mb7 c5 38.Ma5 Vd6 38.Mc4 Vd5 39.Vd3 Md6 40.Md6 cd
41.a3 n y en u hng (nu nh 41.Vc6 42.b4 cb 43.ab Vd5 44. Vd4

thng).
C nhng trng hp b ba cht nm bn cnh Vua c th khi ngun cho
mt cuc tn cng chin thut ca i phng.
Xem vn c gia Treysman Hanauer vi nhng nc kt thc ((hnh 37)

XABCDEFGHY
8r+ltr-+k+(
7+p+-+p+p'
6p+-+pzp-+&
5+-+qsN-+-%
4P+-zP-+-+$
3+-+-+-+-#
2-zP-+QzPPzP"
1tR-+R+-mK-!
xabcdefghy
H37
18.Hh5!
Vh8
en khng th i 18.fe v 19.de 20.Hg5
19.Hf7
Trng khng i c 19.Mf7 Vg7!

19.
fe
20.Hf6
Vg8
21.Xa3
en u hng.
Mt ln na chng ta thy vic thng thua hon ton ty thuc vo s b tr
tng qut ca qun c.
Th th n b li s yu km ca Cht, nhng phng php ng c gi tr
n mc no?
V vn ny phng cch chin u ca Trng vn c sau y l mt cu
tr li in hnh (hnh 38)

XABCDEFGHY
8r+-+r+k+(
7zppwq-+pzpp'
6-+n+-sn-+&
5+R+l+-+-%
4P+-+-+-+$
3vL-+LzPN+-#
2-+Q+-zPPzP"
1tR-+-+-mK-!

xabcdefghy
H38
21.
Td3?
en to cho Trng suy yu cht cnh Vua, nhng iu ny khng c g lm
cho Trng phi lo lng
22.gf
a6?
23.Xg5
h6
24.Xg2
Xac8
25.Xc1
Xcd8
26.Vh1
Vh8
27.Xcg1
Xg8
p lc ca Trng ln ct g khng th y bt ra c.
28.Tb2!
S kt hp gia Tng v cp Xe rt ng lc
28.
Hd6
Chng li mi e da 29.Xg7
29.Th7!
Mb4
30.Hf5
g6
31.Tg8!
Khng c g ng kinh ngc khi mt u th v v tr nh vy cho php Trng
tin hnh mt n phi hp nh b i phng.
31.
gf

32.Xg7
Mg4
33.X7g4
Trng khng thy nc b 33.Xh7 ri Xh8 chiu b.
33.
f6
34.Xg7
Xd7
35.Xd7
en u hng.
Hnh 39: V tr loi ny thng bt gp khi en chn phng th Php hoc
phng ng Caro-Kan. Ct g m v vic kim sot cc trung tm cho php en
m cuc phn cng.
Isaac Boleslavsky - Anatoly Ufimtsev [C10]
Omsk Omsk, 1944 [15]

XABCDEFGHY
8-+k+-+rtr(
7zp-wqn+p+p'
6lzppvlpzp-+&
5zP-+-+-+-%
4-+PzP-+-+$
3+L+-+N+-#

2-zP-+QzPPzP"
1tR-vL-+RmK-!
xabcdefghy
H39
14.
c5
15.ab
Hb6
16.Te3
Tb7!
g2 b dm ng.
17.dc
Mc5
18.Td1
Xg4
19.Hd2
Trng vn cha thy chuyn g xy ra!
19.
Me4
20.Ha5
Xhg8
21.Me1
Xg2
22.Mg2
Md2!
ng l mt qu pho bng. Trng vn khng th no kp bt Hu!
23.Hd5 (tuyt vng) Td5
24.Td2
Hb2
25.Td2
Ha1
26.Tf3
Th2

Trng u hng.
Mt ln na, l chin thng do cn c vo i hnh ca cht i phng
nh th no m ngi ta vch ra k hoch tn cng.
Thng thng khi vo trung cuc chng ta lo to nhng im yu tnh
trong trn a i phng v phm sai lm v tm l l nh gi thp nhng
phng php ng.
l trng hp ca vn c gia Landau Flohr [16] . (xem tip sau)
Sau y l mt v d khc: (hnh 40)
Mikhail Botvinnik - Max Euwe [D46]
match-tournament Ch World , Hague/Moscow (Neth, 05.01.1948)
[17]

XABCDEFGHY
8r+l+-trk+(
7+p+-wqpzpp'
6-+p+-sn-+&
5zp-+-+-+-%
4-+-+p+-wQ$
3zP-vL-zPP+-#
2LzP-+-+PzP"

1+-+-tRRmK-!
xabcdefghy
H40
20.
Md5
21.He7
Me7
22.fe
en tm cch i hu h bt mc tn cng gay gt ca i phng,
ng thi to cho i phng cht chng.
Nhng Trng li c mt s n b kh ln: hai qun Tng u rt linh
hot, ct dc f m v ct d cng c Trng s dng to sc p. Mt iu
quan trng na l mt trong hai cht chng kim sot d5.
22.
b6
Nu nh 22.Te6 23.Te6 fe 24.Xf8 Vf8 25.Xf1 Vg8 26.Xd1 v Xe trng xung
hng ngang th 7.
23.Xd1
Mg6
24.Xd6
Ta6
25.Xf2
Tb5
26.e5!
Tht k l, chnh con Cht chng li nh n ch t.
26.
Me7
27.e4!
c5
28.e6

Nu Trng i lin nc 28.Xb6 th s b loi khi vng chin vi nc c ca


en 28.Tc6.
28.
f6
29.Xb6
Tc6
By gi th nc i ny khc ri.
30.Xc6
Mc6
31.e7
Xf7
32.Td5.
en u hng

BI HC TH SU

Nhng Con Cht a Dng


Nhng c im ca mt con Cht c lp, (cng gi l cht l) rt thay i:
trung cuc n c dng lm im ta cho M v cho php m nhng cuc tn
cng dn dp ginh thng li vo Vua i phng. Ngc li tn cuc, n t
c t nhiu hy vng v mt qun i phng n ng trc mt l n ht
ng tin. Tuy nhin do trnh k thut iu luyn ngy nay c Vua, cht l
tn cuc mc d khng uy hip c i phng, nhng nu i phng khng c
c hi phn cng th s hin din ca n gy rt nhiu kh chu.
Tm li, khi c mt cht l th nn trnh i qun, m ngay cuc tn cng
vo cnh Vua.
Vn c sau y s ch cho chng ta cch tin hnh kiu chin u nh th.
Gipslic - Savon
1.e4
c6
2.d4
d5
3.ed
cd
4.c4
Mf6
5.Mc3
e6
6.Mf6
Te7
7.cd
Md5
Mt cht l va xut hin
8.Td3
Mc6

9.0-0
0-0
10.Xe1
Mf6
11.Tg5
b6
12.He2
Tb7
Trn a hai bn u c tm thi b tr cc lc lng
13.Xad1
Mb4
14.Tb1
Xc8
15.Me5!
(hnh 41)
Aivars Gipslis - Vladimir A Savon [B14]
Ch URS Baku (Azerbaijan) (14), 1961 [18]

XABCDEFGHY
8-+rwq-trk+(
7zpl+-vlpzpp'
6-zp-+psn-+&
5+-+-sN-vL-%
4-sn-zP-+-+$
3+-sN-+-+-#
2PzP-+QzPPzP"
1+L+RtR-mK-!

xabcdefghy
H41
Qun M nhy qua lm tin n: Trng th phng ra mt cuc tn cng vo
cnh Vua, nu nh khng chiu ht th cng lm cho i phng c nhng im
yu.
15.
Hd6
16.He3
Mfd5
17.Hh3!
f5
Nc hm da vo h7 b ngn cn, nhng en li to cho im e6 yu i v
c th b tn cng ngay vo y. xu hn th nn i 17.g6, nhng en li
khng mun yu nhng en.
C Vua cng nh bao nhiu th khc, trong hai ci d, phi chn ci t d hn.
18.Td2
Mf6
19.a3
Mbd5
20.Mb5
Hb8
21.Ta2!
Tng ng b1 khng c tc dng g c.
21.
a6
22.Mc3
Xce8
23.Mf3!
M tr v sau khi hon thnh nhim v i cng tc khc.
23.
Td8

24.Mg5
Hc8
Tnh th chn mui cho mt cuc t kch. Xem hnh 42.

XABCDEFGHY
8-+qvlrtrk+(
7+l+-+-zpp'
6pzp-+psn-+&
5+-+n+psN-%
4-+-zP-+-+$
3zP-sN-+-+Q#
2LzP-vL-zPPzP"
1+-tR-tR-mK-!
xabcdefghy
H42
Xe6

25.Xe6
26.Md5
h6
27.Mf6
Vh8
Nu nh 27.Xf6 28.Me6 Xe6 29.Hf5 Trng thng d dng.
28.Hf5
Xe1
29.Xe1
Hf5

30.Mf7
en u hng.
Vn c gia Najdorf v Kotov (trong bi hc th hai) cng cho chng ta
mt kiu mu tn cng vi con cht l.
Chng ta xem tip vn c gia Flohr v Capablanca (hnh 43)
Flohr,Salo - Capablanca,Jose Raul [D62] [19]

XABCDEFGHY
8-+-+-mk-+(
7+p+-+pzpp'
6p+-+l+-+&
5+-+p+-+-%
4-+-sN-+-+$
3+-+-zP-+-#
2PzP-+-zPPzP"
1+-mK-+-+-!
xabcdefghy
H43
V th ny xut hin sau mt lot i qun. nc th 23 qun Trng c mt
v tr thch ng hn, v M c th di chuyn linh hot, trong khi Tng en st

gim v phi th ng bo v cht. Hin nhin l Trng ginh thng li khng


phi d dng, nhng c th ni nu Flohr nh khng thng c l do kh nng
phng th siu phm ca Capablanca.
23.
Ve7
24.Vd2
Vd6
25.Vc3
Khi khng c g nguy him c th b chiu ht th ngi ta thng a Vua ln
trung tm.
25.
b6
Qun en d nh lp mt chin ly, cc con cht kim sot cc en, cn
Tng kim sot cc trng.
26.f4
Td7
27.Mf3
f6
28.Vd4
a5
29.Md2
Tc8
30.Mb1
Te6
31.Mc3
Vc6
32.a3
h6
33.g3
h5!
34.b4
ab
35.ab
Vd6
36.b5
g6

37.Ma4
Vc7
38.Mc3
Vd6
39.f5
Hy sinh vn c thm phc tp
39.
gf
Nc yu hn l 39.Tf5 40.Md5 Td3 41.Mf6 Tb5 42.Md5
40.Me2
Td7
41.Mf4
Te8!
Khng nn i 41.Tb5 42.Mh5 v con cht t do cch xa (cht thng xa) rt
nguy him.
Cn ch phng php m Trng a ra gy kh khn cho en.
42.Md5
Tb5
43.Mb6!
Nu khng n cht b th n tr nn nguy him
43.
Tc6
44.Mc4
Ve6
45.Mb2
Tb5
46.Md1
Te2
47.Mf2
Tf1!
Xung Tf1 gy kh khn cho M ang mun phng ln d3.
48.Md3
Qun Trng khng mun i qun nhng cn nhng hy vng trong tn cuc

ca cht, nu en i qun.
48.
Td3
49.Vd3
Ve5!
en s yu nu tr li mt cch my mc: 49.Vd5 50.Vd2 Ve4 51.Ve2 Vd5
52.Vf3 Ve5 53.h3 Vd5 54.Vf4 Ve6 55.h4 v.v..
50.Ve2
Ve4
51.h3
Vd5!
52.Vf3
Ve5
Th ri cuc chin u cui cng a n ha cuc. y l do en phng ng
tuyt diu!
Trong cuc chin u chng li con cht l, t con Tng Vua ln nch
thng l mt phng n hiu qu.
Chng ta xem vn c Petrosian Tal
1.c4
Mf6
2.g3
e6
3.Tg2
c5
4.Mf3
d5
5.0-0
Mc6
6.cd
Md5
7.d4
Te7
8.Mc3
0-0
9.Md5
ed

10.dc
Tc5
11.a3
a5
12.Tg5!
To mt s yu km nghim trng cho en.
12.
f6
13.Xc1
Ta7
Khng nn i 13.Tf2 14.Xf2 fg 15.Mg5! v th l c en tan r.
14.Tf4
Te6
15.Me1
Xe8
16.Md3
He7 (hnh 44)
Petrosian - Mikhail Tal [A15]
Moskva, 1963 [20]

XABCDEFGHY
8r+-+r+k+(
7vlp+-wq-zpp'
6-+n+lzp-+&
5zp-+p+-+-%
4-+-+-vL-+$
3zP-+N+-zP-#

2-zP-+PzPLzP"
1+-tRQ+RmK-!
xabcdefghy
H44
17.b4 axb4 18.Mxb4 Mxb4 19.Xc7 Hd8 20.axb4 g5 21.Hd3 Xe7
22.Xxe7 Hxe7 23.Te3 d4 24.Txd4 Xd8 25.e3 bxd4 26.exd4 Hxb4 27.d5
Hd6 28.Te4 Tf7 29.Txh7+ Vg7 30.Te4 Hc5 31.Xb1 Xd7 32.Hf3 Tg6
33.Txg6 Vxg6 34.Hd3+ Vg7 35.Xb5 He7 36.Hf5 Xd6 37.Vg2 Hd7
38.Hxd7+ Xxd7 39.Vf3 Xe7 40.Xb6 f5 41.d6 Xd7 42.h4 Vf6 43.hxg5+
Vxg5 44.Ve3 Vf6 45.Vf4 Ve6 46.f3 Vf6 47.Xb5 Ve6 48.Xxf5 Vxd6 49.g4
Ve6 50.Xf8 b5 10
Max Euwe - Rudolf Teschner [D50]
Basel Basel, 1952 [21]

XABCDEFGHY
8rsn-tr-+k+(
7zpl+-wqpzp-'
6-+-+-+-zp&
5+-zpp+-+-%
4-+-+-+-+$

3+-+-zPL+-#
2PzP-+NzPPzP"
1+-tRQmK-+R!
xabcdefghy
H45
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Te7 5.e3 h6 6.Th4 00 7.Xc1 b6
8.cxd5 Mxd5 9.Mxd5 exd5 10.Txe7 Hxe7 11.Te2 Tb7 12.Tf3 c5 13.Me2
Xd8 14.dxc5 Txc5 15.00 Md7 16.Mf4 Me5 17.Xe1 d4 18.Txb7 HxT7
19.exd4 Xxd4 20.Hc2 Mf3+ 21.gxf3 Xxf4 22.Xe4 Xf5 23.Xce1 Xf8
24.Hc3 Hd5 25.Xe5 Xxe5 26.Xxe5 Hxa2 27.Xxc5 Hb1+ 28.Vg2 Hg6+
29.Vh1 Xd8
Trong vn sau y qun Trng phm cc li ng ghi nh. V cng rt
th v thy ci gi cho nhng li lm .
Sokolsky Botvinnik
1.c4
Mf6
2.Mc3
d5
3.d4
g6
4.Mf3
Tg7
5.e3
0-0
6.Te2
e6
7.0-0
b6

8.cd
Trng i nc c ny l m cho en ct e trong khi vic m ct c
khng c li ch c bit no m Trng khai thc c
ng l Trng nn i 8.Hb3 to cng thng trung tm
8.
ed
9.b3
Tb7
10.Tb2
Mbd7
11.Hc2
i vi nc i ny ca Trng khin Botvinnik ph bnh nh sau: Dng
nh Trng chi khng c k hoch v ch lo pht trin qun mt cch my mc.
Cch y 50 nm th ngi ta c th chi nh th, nhng thi i ngy nay cc
kin tng u xy dng k hoch cho trung cuc ngay t nc th 6 hoc th 8.
Cn nh ch lo i lin tc m khng tnh n k hoch th s dn n tnh trng b
ng thi.
Qun Trng c th chi nc 11.Me5 vi kh nng nhiu ha hn. Qun en
i tip trong vi nc na s chim ly li th ny.
11.
a6
12.Xc
Xc8
13.Xfd1
He7
14.Hb1
Xfd8
15.Tf1
c5 (hnh 46)
Alexey Sokolsky - Mikhail Botvinnik [D94]

URS-ch sf Leningrad, 1938 [22]

XABCDEFGHY
8-+rtr-+k+(
7+l+nwqpvlp'
6pzp-+-snp+&
5+-zpp+-+-%
4-+-zP-+-+$
3+PsN-zPN+-#
2PvL-+-zPPzP"
1+QtRR+LmK-!
xabcdefghy
H46
16.dc
Mt sai lm nghim trng v th trn, mt ln na Botvinnik vit: qun
Trng khng c cch no khai thc nhng im yu ca cc cht trn bn c.
Trng b mt nhng im ta trung tm v cho php Tb7 ca i
phng hot ng li.
16.
bc
17.Me2
Th6

18.Ta3
Mg4
19.Hd3
Chng li mi e da 19.Te3.19..
19.Mde5
20.Me5
He5
21.Mg3
Hf6
22.Mh1
d4!
23.He2
Me5
24.ed
cd
Cht treo khng cn na nhng mt cht thng c h tr mnh tip tc e
da. Vn c kt thc nh sau:
25.Xc8
Tc8!
26.Xe1
d3!
27.Hd1
Tg4
28.Ha1
d2
29.Xe5
d1/H
30.Xe8
Xe8
31.Hf6
Te2
32.Mg3
Tg7
33.Hc6
Tb5
34.Hc1
Hc1
35.Tc1
Xe1

36.Te3
Xa1
37.a4
Td3
38.f4
Xb1
39.Vf2
Tf1
40.Mf1
Xb3
Trng u hng.
Khi mt qun Tng b che khut sau nhng con cht treo th phi quan tm
n nhng yu t ng c th to ra mt tnh th d tn cng nh v d sau y
(hnh 47)
Paul Keres - Mark Taimanov [A15]
Moskva ch-SU (13.12.51) 17, 1951 [23]

XABCDEFGHY
8-+r+r+k+(
7zpl+-vlpzpp'
6-zpn+psn-+&
5+-+-+-+-%
4-+PzP-wq-+$
3+-sN-+N+-#
2PvL-+QzPPzP"

1+LtRR+-mK-!
xabcdefghy
H47
16.d5!
17.cd
18.Xd4
19.Xcd1
20.Me4!
21.Xe4
22.He4
23.Mg5
24.h4
25.Hf5
26.Txf6
27.Mxf7
28.Hxh7+
29.Mxd6
30.Vh2
31.MxT7
32.g3
33.Hh8+
34.h5

ed
Mb8
Hd6
Tf8
Me4
Xe4
Hh6
Td6
Md7
Mf6
gxf6
Hc1
Vf8
Hxd1+
Hxd5
He5+
Xc7
Vf7
XxT7

35.Hh7+
Ve6
36.HxT7
Hxh5+
37.Vg2
10
en u hng
Trong cuc chin u chng li nhng con cht treo, trc ht bt buc i
phng phi tin mt trong hai cht ny khin khng cn l th lc lng c
ng na.
y l mt v d c th v cch ph cht treo: Vn c gia Capablanca v
Ale1khine.
Chng ta lt qua 27 nc u tin, Qun Trng t c mt v th mong
mun nhng Alkhine a n th cn bng bng cch phn cng vo Cht b2
(hnh 48)
Jose Raul Capablanca - Alexander Alekhine [D63]
Buenos Aires WCh (17) Buenos Aires WCh (17), 18.01.1927 [24]

XABCDEFGHY
8-+-+r+k+(
7+l+r+p+p'
6-+-+-zp-+&
5+-+pvl-+-%
4-+p+-+-+$

3+-sN-zP-+-#
2-zP-tRNzPPzP"
1+-+R+-mK-!
xabcdefghy
H48
27.
28.Xa1
29.g3
30.Xa7
31.Md4
32.f4
33.Vf2
34.Xxa5
35.g4
36.gxh5+
37.Vf3
38.Xg2
39.Vxg2
40.h3+
41.Mf5+
42.Vg3

Xc7
Vg7
Xc5
Xb8
Vg6
Tc7
Xa5
Txa5
h5
Vxh5
Xg8
Xxg2
Vg4
Vh4
Vh5
Tb4

Cnh gic nc Md6


43.Md4
Vg6
44.Vg4
f5+
45.Vg3
Vf6
46.Mf3
Tc5
47.Vf2
Tb4
48.Mg5
Td6
49.Mf3
Tb4
50.h4
Vg6
51.Me2
Tc8
52.Mg3
Te6
53.h5+
Vh6
54.Ve2
Te7
55.Vd2
Td8
56.Md4
Tc8
57.Vc2
Ta5
58.Vd1
Tb4
59.Ve2
Td7
Trong v d sau y, qun en lm cho nhng con cht bt ng. i
phng thnh t a hai cht t do ln khu trung tm nhng en thnh
cng trong vic phong ta chng. (hnh 49)
Igor Bondarevsky - Vasily Smyslov [E40]

Soviet Championship Soviet Championship (3), 1950 [25]

XABCDEFGHY
8-+r+-trk+(
7+l+-+pzp-'
6pzp-wq-sn-zp&
5zP-+-sNQ+-%
4-+PzP-+-+$
3+-sN-+-+-#
2-+-+-+PzP"
1+-tRR+-mK-!
xabcdefghy
H49
27.
b5!
28.c5
Nh 28.cb ab 29.Mb5 khng i n u v 29.Hd5 vi hm da i
28.
Hd8
29.Xa1
b4
Smyslov kin quyt s dng con cht thng ca mnh.
30.Me2
Te4

31.Hh3
Tc2
32.Xf1
b3
33.Hc3
Md5
en d tnh m cuc tn cng
34.Hb2
Me3
35.Xfe1
Hd5
36.Mf3
Xfe8
Smyslov khng va lng vi thng li v cht. Tht th, nu 36.Mc4 37.Hc3
b2 38.Hc2 ba/H 39.Xa1 qun Trng th pho
ng bao gi vi v i ly mt thng li v th c mt thng li v
cht, nu vic i cho php i phng tnh hn sau cn c mng!
37.Xac1
Xc6
38.Mc3
Hf5
39.Md1
Xce6
40.Mxe3
Hy dit qun M nguy him ca i phng nhng nhng qun c mnh li
trn n.
40.
Xxe3
41.Xxe3
Xxe3
42.Vf2
He4
43.Xe1
Trng hy vng gim bt c p lc sau khi i qun

43.
Xxe1
44.Mxe1
Td1!
Vi nc e da He2
45.c6
Hxc6
46.Md3
Hc4
47.Ve3
Tc2
48.Me1
Tf5
49.Vd2
Hb5
50.Vd1
Tg4+
51.Vc1
Hc4+ 01
Nc i mnh hn l 51.He1 chiu ht lun, nhng i nc ny Trng cng
bung c u hng.

BI HC TH BY

Cht Thng V S Ngn Chn


Cht Thng
Mi ngi u bit tn cuc Cht thng tr thnh din vin chnh. Sau
khi i qun, con ng dn n thnh Hu thng th vn chnh t ra l:
qun no u tin s dn cht xung thnh Hu?
Cn trong phn trung cuc Cht thng cng ng vai tr quan trng,
c bit l khi n trung tm, n nh con dao chia ct lc lng ch ra lm i.
Mt con cht nguy him tin su, khng nhng e da tr thnh Hu
m cn lm ri lon tuyn phng th ca i phng, phn tn lc lng ch v
to iu kin tn cng cnh sn i phng.
Nhng v d sau y s minh ha nhng vai tr ny ca Cht.
Vladimir Saigin - Mikhail Tal [A31]
Riga 08, 1954
1.d4
Mf6
2.c4
c5
3.Mf3
e6
4.g3
cxd4
5.Mxd4
d5
6.Tg2
e5

7.Mf3
d4
8.00
Mc6
9.e3
Te7
10.exd4
exd4
11.Mbd2
Te6
12.Xe1
00
13.b3
Bt u mt cuc tn cng vo Cht thng m en c th bo v hiu qu.
Nu nh Trng i 13.Mb3 th en c th chi ngay nc 13.d3!
13.
Hd7
14.Tb2
Xad8
15.a3
a5
16.Me5
Mxe5
17.Xxe5
b6
18.Mf3
Nu trng i 18.Hf3 c th l mt nc hay hn
18.
Tc5
Vladimir Saigin - Mikhail Tal [A31]
Riga 08, 1954 [26]

XABCDEFGHY
8-+-tr-trk+(

7+-+q+pzpp'
6-zp-+lsn-+&
5zp-vl-tR-+-%
4-+Pzp-+-+$
3zPP+-+NzP-#
2-vL-+-zPLzP"
1tR-+Q+-mK-!
xabcdefghy
H50
Nn lu rng khi t c mt con cht thng trung tm th i phng
cng c mt nhm cht a s bn cnh. Nhng nu con cht trung tm c
h tr tt th n s mang li thng li.
19.Hd2
Mg4
Cuc tn cng vo cnh Vua m mn
20.Xee1
d3
21.Xf1
Nu 21.Me5 Me5 22.Xe5 Td4 v con Cht d rt nguy him. Qun en cng e
da a5-a4 lm yu cnh Hu i phng
21.
Hd6

22.Hc3
f6
23.Xad1
Nu 23. Mg5 Mf2!
23.
Xfe8
24.Xd2
Tf5
25.Mg5
Me3!!
y l n sm st n trong khong tri thanh tnh! Tnh hnh chn mui
cho mt cuc t kch. Hy ch Tahl tp trung lc lng mt cch kin nhn
v chun b n phi hp.
26.fxe3
Txe3+
27.Vh1
Txd2
28.Hxd2
Xe2
29.Hc3
Xxg2 01
n y qun Trng u hng, nhng nc tip theo c th l 30.Vg2 d2
31.Xd1 Tg4 32.Mf3 Hd3.
By gi chng ta hy theo di vn c minh ha cho tin trnh c Cht thng
v nh hng ca n vi din tin ca trn u nh th no.
Smyslov,Vassily - Petrosian,Tigran V [E58]
1.d4
Mf6
2.c4
e6
3.Mc3
Tb4
4.e3
00

5.Td3
d5
6.Mf3
c5
7.00
Mc6
8.a3
Txc3
9.Txc3
b6
10.cxd5
exd5
11.Tb2
c4
12.Tc2
Tg4
13.He1
Me4
14.Md2
Mxd2
15.Hxd2
Th5
16.f3
Tg6
17.e4
Hd7
18.Xae1
f5 (hnh51)
Chng ta ang im nng bng ca trn chin. Bng nc i 19.e5 Smyslov
c th c mt Cht thng nhng rt d b i phng ngn chn bng Md8-e6.
Do Smyslov mun thng con cht khc (d4) ng thi m ng cho Xe.
(36660) Smyslov,Vassily - Petrosian,Tigran V [E58]
Candidates Tournament Zuerich (15), 26.09.1953 [27]

XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(

7zp-+q+-zpp'
6-zpn+-+l+&
5+-+p+p+-%
4-+pzPP+-+$
3zP-zP-+P+-#
2-vLLwQ-+PzP"
1+-+-tRRmK-!
xabcdefghy
H51
19.exd5
Hxd5
20.a4
Xfe8
21.Hg5
Hf7
22.Ta3
h6
23.Hg3
Xxe1
24.Xxe1
Xe8
25.Xxe8+
Hxe8
Qun en ginh ly ct e ca i phng nhng con Cht d thng ri
en c gng khai thc bn cnh hu nhng khng t kt qu no.
26.Vf2
Ma5

27.Hf4
Mb3
28.Txf5
Txf5
29.Hxf5
Hxa4
30.Hc8+
Trng i mt lot nc chiu sau y nhm gi vng cu trc v v th nh c
c thm nhiu thi gian suy ngh phn tch k hn.
30.Hc8+
Vh7
31.Hf5+
Vg8
32.He6+
Vh7
33.He4+
Vg8
34.Ha8+
.
Nhng coi chng lp li v th c 3 ln s b x ha v 3 ln bt bin.
34.
Vh7
35.He4+
Vg8
36.Hd5+
Vh7
37.Te7
Mc1
38.Hf5+
Vg8
39.Hf8+
Vh7
40.Hf5+
Vg8
41.d5
Ht chiu! Ni chuyn v vn c ny, KT Bronstein ghi nh sau: Trong
c Vua c nhng php mu xut hin bi nhiu nguyn do.: tr tng tng

sng to ca danh th v v s phng cch n tng trong mi v th. Trong vn


c ny, vi v tr trn en thua hon ton, th m Petrosian sng to thnh
cng mt bi nghin cu rt thc!.
41.
Ha2+
42.Vg3
Hd2
43.d6
He1+
44.Vg4
Md3
45.Hd5+
Nu Trng mun phong Hu ngay cho cht bng nc 45.d7 th en s nh
ha c bi 45.h5 46.Vh5 He7 47.Hd5 Vh7 48.d8/H Mf4 bt Hu ha.
45.Hd5+
Vh7
46.d7
He5!
en ging mt ci by cui cng
47.Hxd3+
V php mu n! Qun Trng c th thc hin ke61` hoch ca mnh
(phong hu cho Cht d) bng cch 47.Hd6 v nu 47.Mf2 48.Vh4 g5 49.Vh5 v
qun Hu d6 bo v Cht h2.
Phng cch ny c tm ra sau my thng do mt tay c ti t ngi
Thy in, nhng cc bn cn bit rng cc kin tng khi trc bn c, b
khng ch trong mt thi gian nht nh nn khng nhn thy l chuyn bnh
thng
47.
cxd3

48.d8/H

V vn c chm dt bng nc chiu lin tc ha (i khi l 48.He2


49.Vh3 d2 50.Hd7 d1/H 51.Hf5 chiu lin tc).
Khi c mt con Cht thng th i phng s tp trung qun tiu dit con
cht nguy him ny. Nhng trong trng hp , cn phi tm ccxh tn cng
bn sn tr gi cho con cht thng ny. Sau y l mt v d v dng chin
u ny.
Alekhine Kres
Sau khi i 17 nc th v th nh sau (hnh 52)
18.h4
e da lm yu cnh Vua bng h5-h6
(19744) Alekhine,Alexander - Keres,Paul [E58]
AVRO Holland, 1938 [28]

XABCDEFGHY
8-+rtr-+k+(
7+l+-+pzpp'
6-zp-+psnn+&
5+-+q+-vL-%
4-+-zP-+-zP$
3+-zPL+N+-#

2-+-wQ-zPP+"
1tR-+-tR-mK-!
xabcdefghy
H52
18..
Xd7
19.Xa7
Tc6
20.Xxd7
Txd7
21.Me5
Me8
22.c4
Trng quyt nh phi nhanh chng c mt Cht thng khu trung tm v
tin kin n s nguy him hn Cht b ca i phng.
22.
Hb7
23.Mxd7
Hxd7
Li cng vn th thi: Trng c gng i qun cng nhiu cng tt trnh
nhiu qun i phng c th phong ta Cht.
24.h5
Mf8
25.d5
exd5
26.cxd5
h6
27.Te7
Md6
28.Xe5 (hm Hb4) Mc4
29.Txc4
Xxc4

30.Txf8
Vxf8
31.d6
Xc6
ui Xe i phng ra khi ct e.
32.Xd5
f6
33.Xd3
Xc8
en mun gii phng qun Hu khi vai tr phong ta. Mt qun mnh nh
vy khng nn s dng vi vai tr th ng nh vy.
34.Hb4
b5
35.Xd5
Xd8
36.g3
Vf7
37.Vh2
He6
Qun Hu linh hot hn y!
38.Hd4
Xd7
39.Hd3
b4
en tm cch i Cht b ly Cht d ca Trng.
40.Xd4
Xd8
Hi sm nu nh i.b3? 41.Hg6 Vf8 42. Xe4 Hf7 43.Hh7! Hh5 44.Vg2 Hd5
45. Hh8 Hg8 46.Xe8 v.v.
41.Hg6+
T u n y Alekhine chi rt xut sc. Nhng tng gn ht gi ti
ni nn ng i nc th 41 rt my mc. Hi kin tng Lin X Judovitch
ch ra rng qun Trng c th a n mt cuc tn cng nguy him nh sau:

41.Xb4 Xd6 42.Hg6 Nu nh 41.Hd6 42.Hc4 Hd5 43.Xb7 Vf8 44.Hc7! Hh5
45.Vg2 Hd5 46.f3 Ha2 47.Vh3 H 48.g4. V nu thay v 42., en i li chi
42.Vf8 th 43.Xb7 Xd7 44.Hc8 Ve7 45.Xb3! f5 46.Hg8 Vf6 47.Hh7 vi n tn
cng nguy him.
Trong loi tn cuc ny, vic nh gi ng n tnh th ty thuc vo s
ton ca Vua.
41.
Vf8
42.Hh7
Vf7
Vn c ha.
Cng khng i n u nu nh Trng chi: 43.Xb4 Hd6 44.Xb7 Xd7 v.v..

S Ngn Chn
Chng ta hiu r tm quan trng ca s ngn chn. V qun M l qun
ngn chn tt nht nhng con cht i phng, che ch cho n kho3ibi5 tn cng
t trc mt v khi c c hi n s nhy i.
Vn c gia Denker v Smyslov
(26414) Denker,Arnold Sheldom - Smyslov,Vassily [E29]
UVS-USA Moscow (2), 1946 [29]

XABCDEFGHY
8-+-trr+k+(

7+-+-sn-zpp'
6-zp-wq-zp-+&
5zp-zpPzp-+-%
4P+P+P+-zP$
3+-zP-vL-zP-#
2-+-+Q+-mK"
1+R+-+R+-!
xabcdefghy
H53
28.
Mc8
Nu l M thoi v gi Cht b6 th khng hay bng nhy ln ng cht
d6. Chng ta cng lu rng khng nn dng mt qun c mnh nh Hu
ngn chn Cht, v khng nhng hn ch nhiu kh nng ca n m c khi nguy
him do n s b nh ui bi nhng qun c yu khc ca i phng (nh
thy trong bi hc th t gia Berutchko v Koblentz).
29.h5
Xf8
30.Xf2
Xf7
31.h6
Denker lm yu f6 ca i phng nhng ri khng em li li ch g.

31.
g6
32.Xbf1
He7
33.Hg4
Md6!
Qun M chim ly im ngn chn ng thi hm bt cht!
33.Hg4
Md6
34.He6
Mxe4
35.Hxb6
f5!
36.Xb1(trong database ca Frizt11 y ghi l 36.Xb2 - tb)
en nhanh chng li dng th ng ca M m t tn cng
36.
f4
37.He6
fxe3
38.Xxf7
Hxf7
39.Hxe5
Mf6
40.Xb8
Mg4+
41.Vh3
Mxe5
42.Xxd8+
Hf8
43.Xxf8+
V sau en nhanh chng ginh thng li.
Trong v d tip theo y cng vy, qun M pht l l mt qun ngn chn
ti ho.

XABCDEFGHY
8-+r+r+k+(

7zp-+n+-zpp'
6-+-zP-zpq+&
5+pzp-+-+-%
4-+-+PzP-zP$
3zP-+-wQ-zP-#
2-vL-+-+K+"
1+-+RtR-+-!
xabcdefghy
H54
34.
Hf7
35.e5
fe
36.fe
He6!
Nc i ny khng tri ngc vi ti trn phi khng? ng th, v cn phi
lun lun xem xt tnh hnh. y Cht e cn phi c ngn chn li. iu ny
lm cho Cht cnh hu ca en tr nn c gi. Tnh hung ny ging nh tnh
hung trong vn c Bondarevsky Smyslov (bi hc th su) cho thy vic
ngn chn hiu qu nhng Cht thng ca i phng dn n vic to ra nhng
nhm cht a s nng ng mt khu vc khc. y nhng qun ngn chn
vn sn sng ri b v tr tn cng lc thi c thun li.

37.Xd2
i khng c k hoch. ng l phi i 37.Tc3 ngn chn y cht a7-a5.
37.
Xf8
38.X1e2
a5
39.Xf2
b4
40.Xf8
Xf8
41.Xf2
Xf2
42.Hf2
c4
Trong lc nhng con cht en tip tc pht trin th nhng con cht Trng
vn ng im. Trng v phng, khng th tho ra khi nhng con cht chn ca
en ang ng cc trng, trong khi Tng ca n ch kim sot cc en.
43.ab
ab
44.Td4
c3
45.Hf3
c2
46.Ha8
Mf8
47.Tb2
h6
48.h5
Cng lm yu thm, v ch. Tt hn nn i 48.Vh2
48.
Hc4!
Nc xut Hu quyt nh vn c. Ngn chn khng phi l mc tiu cui cng
ca n.
49.d7

V th ca Trng thua r nn i nc tuyt vng.


49.
He2
50.Vh3
Vh5
51.Vg2
He2
52.Vh3
Vf1
53.Vh2
Hf2
54.Vh3
Vf5
55.Vg2
Hd7
56.Ha2
Vh7
57.Hc4
b3
58.Hb3
Hd2
59.Vh1
c1/H
Trng u hng.
Khi qun ngn chn chim phi mt v tr th ng th l mm mng ca s
tht bi. Chng ta s thy iu ny trong v d sau y (hnh 55)
Max Euwe - Yuri Averbakh [E58]
Zurich Zurich (11), 1953 [30]

XABCDEFGHY
8r+-+-trnmk(
7+-+-snpzpp'
6-wq-+l+-+&

5+-+p+-+-%
4p+pzPP+-+$
3zPpzP-+PsN-#
2-vL-wQR+PzP"
1tRL+-+-mK-!
xabcdefghy
H55
Nhng con cht en tin ln kh xa, cn Trng th mt mt hy vng vo
vic ngn chn cc cht ny v ngi ta cng khng r en lm cch no
xuyn thng qua, mt khc Trng ang tnh ton m cuc tn cng vo cnh
Vua.
Trong khi Trng khi s xy dng k hoch tn cng ny, n khng th tnh
ton y cc mt, cn mi ngi chng ta hi lng c c mt tnh hung
phc tp nh th nghin cu cc hnh thi tng qut ca trn u c tnh cch
chin lc.
Vi nc i tip sau y, Trng khi s tn cng:
22.Mh5
f5
23.Hg5
Xf7
24.exf5
Txf5
25.Txf5
Mxf5

26.Xae1
Nc i d dng v cng d hiu thi, Euwe ao c a hai Xe ra nhanh
hot ng, tuy nhin nc i kh hn l 26.Xe5 ct qun en li lo gi con
Cht d5.
26.
Hd8
Nhm ui qun Hu trng ra khi v tr linh hot! y l mt nguyn tc
quan trng trong phng ng.
27.Hxd8
Nu nh 27.Hd2 th en i Hh4 s gy kh chu cho Trng.
27.
Xxd8
28.Xe8
n gin ha th c th cng c li cho en! Tuy nhin Trng 28.Xe6 th theo
Euwe en vn gi u th
28.
Xxe8
29.Xxe8
Xe7
30.Xxe7
Mgxe7
31.Vf2
Vg8
32.g4
Theo Bronstein th qun Trng ng l phi i 32.Mf4 Vf7 33.g3 Md6 34.Mg2
Md5 35.Me3 v nh vy khng phi d dng lm suy yu th c ca Trng. Cn i
nh trn th ti y ai cng thy trc l en th no cng thng.
32.
Md6

33.Ve3
Mb5
Tng trng b2 khng th lm n g c c!
34.f4
Mc8
35.f5
Mcd6
36.Mf4
y l v tr m qun Trng mun t n vi hy vng phn cng, nhng qun
en chun b mt n phi hp nh
36.
Mxa3
37.Txa3
Mb5
38.Tc1
Mxc3
39.Me2
Mb1
40.Mc3
01
Trng chu thua.

BI TP 25 - 30
XABCDEFGHY
8-mK-mk-+-+(
7+P+-+-+-'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2r+-+-+-+"
1+-tR-+-+-!
xabcdefghy
25.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+k+-+(
7tR-+-+-+-'

6-+-+-+-tr&
5+-+KzP-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
26.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+K+-+(
7+-+-zP-mk-'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-tr-+-+-+"

1+-+-+R+-!
xabcdefghy
27.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+K+-+(
7+-+-zP-mk-'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2r+-+-+-+"
1+-+-+R+-!
xabcdefghy
28.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-tr-+(
7+-+-+-+-'

6-+-+-+p+&
5+pmkp+-+-%
4-+-+-zPP+$
3+-+K+-+-#
2-zP-+-+-+"
1+-+-+R+-!
xabcdefghy
29.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7zpp+-tr-mk-'
6-+p+p+-+&
5+-+pzP-+p%
4-zP-zP-zP-zP$
3zP-+-+-mKR#
2-+-+-+-+"

1+-+-+-+-!
xabcdefghy
30.Trng i trc

BI HC TH TM

Lm Th No Kim Ch Mt Dy Cht ?
Trong bi dn nhp chng ti ch r mi quan h cht ch gia khai cuc
v trung cuc ng thi nh hng quan trng ca cu trc Cht i vi din tin
ca trn chin ngay t khi khai cuc, nh hng n c s ng vin cc lc
lng v s tp trung qun.
V vn ny, iu tin quyt l lm sao kim ch c nhng con cht i
qun xung kch ca i phng. Ngi ta c th ni rng vn c bn ca mi
k hoch chin lc nm trong nhng mc tiu sau: xuyn ph cho c ln ranh
chin tuyn trn bn c v t n u th khng gian, k tip, vi nhng hot
ng phi hp lc lng, hn ch cho c hot ng ca nhng qun i
phng, to p lc ln chng v ri tiu dit chng.
i tin phong trong chin lc tn cng ny l nhng con cht. Chnh nh c
chng m ta m mn cuc tn cng vo trung tm, tng bc tin ln v ln
chim mi lc cng nhiu lnh th ca i phng.
Do , bn phng ng phi chn ng kp thi nhng bc tin qu quyt
ca my con cht bng nhng bin php phng, km gi cho c chng ng
li.
Trc ht chng ta hy xem xt mt v d v nhng hu qu khi khng chu
thc hin li ch dn trn.
y l mt bc tin ca vn c :
1.e4
e5

2.Mf3
3.Tc4
4.c3
5.d4
6.cxd4
7.d5
8.e5
9.d6
10.exd6
11.Tg5
12.0-0

Mc6
Tc5
Mf6
exd4
Tb6?
Me7
Mg4
cxd6
Mc6
Mf6
(hnh 56)

XABCDEFGHY
8r+lwqk+-tr(
7zpp+p+pzpp'
6-vlnzP-sn-+&
5+-+-+-vL-%
4-+L+-+-+$
3+-+-+N+-#
2PzP-+-zPPzP"

1tRN+Q+RmK-!
xabcdefghy
H56
[12.Txf2!?+ 12.Vf1 Hb6 - Frizt11]
Qun trng ang e da nc Mc3-Md5 l nc rt c, v li ngi ta
khng thy c cnh Hu ca eb s phi trin khai bng cch no: vn c en
thua v chin lc.
Lc en i 6.Tb6 l mt li lm vng v
Nn i 6..Tb4 (nh7.Mc3 Me4 b gy trung tm) 7.Td2 Td2 8.Mbd2 d5!
Qun Cht xung kch ca i phng b v, Trng c th i tip 9.ed Md5 v cuc
th cn bng.
Botvinnik -Lewenfish
1.d4
d5
2.c4
dxc4
3.Mf3
Mf6
4.Ha4+
c6
5.Hxc4
Tf5
en mun ngn chn Cht e tin ti tng p lc cc qun
6.Mc3
Mbd7
7.g3
Me4
8.Tg2
Md6
Theo li ghi ca Botvinnik th en nn n gin ha th c bng 8.Mc3 9.bc

Mb6 10.Hb3 Te4 11.Me5 Td5 12.Td5 Hd5 13.f3 v thng li v th ca Trng
khng quan trng trong thc t.
9.Ha4
MT6
10.Hd1
Hc8
11.00
Th3
en i nh vy mt nc, tt hn nn: 11.Td7 to cho Tng en c hi
phn cng. (hnh 57)
12.e4
Txg2
13.Vxg2
e6
Mikhail Botvinnik - Grigory Levenfish [D23]
Russia It, Moscow, 1935 [31]

XABCDEFGHY
8r+q+kvl-tr(
7zpp+-+pzpp'
6-snpsnp+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-zPP+-+$
3+-sN-+NzP-#
2PzP-+-zPKzP"

1tR-vLQ+R+-!
xabcdefghy
H57
Dng nh en thnh cng trong vic kim ch i qun cht xung kch, nhng
Trng li dng c v tr bt li ca Vua en v xng thng vo.
14.d5
Te7
Khng c cch no hay hn! Nu 14.cd 15.ed Te7 16.Tf4 0-0 17.de v.v..
Qun en khng th n cht lin tip hai ln v Vua s b l.
15.e5
Mb5
16.d6
Mxc3
17.Txc3
Td8
Qun Trng ang c mt thng li quan trng v khng gian v ang tm cch
t u th to ra nhng im yu trong trn a bn en.
18.Hd4
c5
19.Hg4
Xg8
20.He4
Trong bo v, iu c bit quan trng l trnh mi s lm suy yu Cht tr
khi khng c nc i no khc
20.
Xh8
21.Te3
Md7
22.Md2
f5
23.Ha4
Vf7

24.f4
a6
25.Vg1
b5
26.Hc2
Hc6
27.c4
Xf8
Tnh hnh ca en rt kh khn nhng Trng mun khai thc tn cng khng
phi d. Botvinnik ngh l sau khi: 27.b4 28.a4 a5 th Trng rt kh xng vo
28.Mb3
b4
29.a3
bxa3
Qun en chn nn v phng ng do phm sai lm quyt nh. ng
l en nn i 29.a5, nu 30. ab ab 31.Xa8 Ha8 32.Hf2 Tb6 33.Xa1 Hc6, ngi
ta cha thy Trng c cch g tng cng v tr ca mnh.
30.Xxa3
a5
31.Hg2
Hxg2+
32.Vxg2
a4
33.Mxc5
Mxc5
34.Txc5
Xc8
35.Tf2
Xxc4
36.Xfa1
Gi th cht en b bt thi.
36.
Xc2
37.X1a2
Xxa2
38.Xxa2
Vg6

39.Xxa4
Xf7
40.Xa8
Xd7
41.Vf3
Vf7
42.Ve2
10 en u hng
Trong nhng h thng xa c ca phng ng c in, ngi ta kim ch cht
i phng bng cch a cht ln i mt nhau, v d: 1.d4 d5 2.c4 c6 hoc l
1.d4 d5 2.c4 e6 hoc cng c th 1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Ta4 Mf6 5.0-0
Te7 6.Xe1 b5 7.Tb3 d6 8.c3 0-0 9.h3. Tt c nhng h thng pht sinh t v th
ny (nh 9.Mbd7 hay Mfd7 tip theo Tf6 hoc 9.Ma5 10.Tc2 c5 11.d4 Hc7)
u c mc tiu u tin l kim ch khng cho cht i phng tin ln chim
trung tm. Qun en khng s Trng y d4-d5 v nh vy tnh hnh cng thng
trung tm bin mt v en phn cng vo cnh sn.
Trong cuc chin u chng li nhng dy cht linh hot, ngy nay ngi ta
thng p dng cc bin php sau y:
Ngi ta cho cht i phng tin ln trn mt trn rng vi c
th kim ch sau , khng cho chng tin ln bng sc p ca cc qun v
coi chng nh nhng mc tiu.
Ilivitzky - Schapochnikov
1.d4
Mf6
2.c4
c5
3.d5
e6
4.Mc3
exd5

5.cxd5
d6
6.Mf3
g6
7.e4
Tg7
8.Te2
00
9.00
Xe8
10.Md2
a6
11.a4
Mt nc ngn chn c sc: Qun Trng khng mun en hnh thnh Cht
a6-b5-c5-d6. V t c iu ny phi chu yu b4.
Chng ta cng gp c s iu ng qun tng t trong cuc Th Cht
cnh Hu chp nhn (1.d4 d5 2.c4 dc 3.Mf3 Mf6 4.e3 e6 5.Tc4 c5 6.0-0 a6 7.a4)
gy kh khn nc tip b7-b5 ri sau Tc8-b7.
11.
b6
12.f4
Xa7
13.Tf3
Xae7
14.Xe1

XABCDEFGHY
8-snlwqr+k+(
7+-+-trpvlp'
6pzp-zp-snp+&

5+-zpP+-+-%
4P+-+PzP-+$
3+-sN-+L+-#
2-zP-sN-+PzP"
1tR-vLQtR-mK-!
xabcdefghy
H58
Mi vic by gi sng t , qun Trng nhm vo vic y cht e4-e5 cn
en th chng li bng mi cch. Nhng mc ch ca en khng chu mt thi
th ng. Do en liu lnh m mt cuc tn cng vo cnh Hu.
14.
b5!
15.ab
ab
16.Mb5
Ta6
Hi sm nu i 16.Md5 v 17.Mc4!
17.Mc3
Td3
18.Xa8
Hb6
19.Hb3
gii ta p lc qun en, Trng phi hy sinh mt cht 19.Hb3 20.Mb3
Tc4 21.Ma5 Td5 22.Md5 Md5 23.Xb8 Xb8 24.Mc6 Xb6 25.Me7 Me7 26.Xe2. Trng
cn li cp Tng c th chng c mnh lit.

Nhng en thch ci thin v tr cc qun hn l i qun


19.
Mfd7
20.Hxb6
Mxb6
21.Xa3
Td4+
22.Vh1
c4
23.Xd1
Trng vn s en i Tc3 v Md5.
23.
Txc3
24.Xxc3
Mxd5!
Ri cng th!
25.Mxc4
Mxc3
26.Xxd3
Mxe4
27.Te3
Xc7
Chin lc ca en thng li
28.b3
Ma6
29.Tb6
Xc6
30.Tg1
Mac5
31.Xe3
Mxb3
32.Me5
Cng thua thi nu i: 32.Md6 Mf2 33.Tf2 Xc1 34.Tg1 Xe3.
32.
dxe5
33.Xxe4
Xc1

34.Xxe5
Xxe5
35.fxe5
Md4
36.h3
Mxf3
37.gxf3
Xe1
38.f4
Xf1
39.Vg2
Xxf4
40.Th2
Xa4
41.Vf3
Xa3+
42.Vg4
Vg7
43.h4
h5+
44.Vg5
Xf3
45.Tf4
Xf1
Trng u hng
Trong v d sau y cng vy, qun en cho php i phng tin chim
trung tm ri mc tiu ca en l:
1. M rng tm hot ng ca Tg7
2. Lm suy yu v tr cc cht trung tm ca i phng
3. Gim thiu n v hiu ha chng trung tm v phong ta chng.
Kan Averbakh
1.d4
Mf6

2.Mf3
3.c4
4.Mc3
5.Hb3
6.Hxc4
7.e4
8.Te2
9.d5
10.0-0
11.exd5
12.a3
13.Hh4
14.Tc4
15.Me5

g6
Tg7
d5
dxc4
0-0
Ma6
c5
e6
exd5
Hb6
Tf5
Mc7
Mce8
Md6!
Kan, Ilia Abramovich - Averbakh, Yuri L [D97]
Moscow, 1950? [32]

XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7zpp+-+pvlp'
6-wq-sn-snp+&

5+-zpPsNl+-%
4-+L+-+-wQ$
3zP-sN-+-+-#
2-zP-+-zPPzP"
1tR-vL-+RmK-!
xabcdefghy
H59
Qun en c nhng mc tiu
16.Ta2
Xfe8
17.Mc4
Trng mun i qun M ang ngn cn cht, nhng ri cn qun M th nh
na s n thay ch c.
17.
Mxc4
18.Hxc4
Me4
19.Te3
Xac8
20.Tb1
Md6
21.He2
Td4
22.Vh1
Txb1
23.Xaxb1
Mf5
24.Hf3
Txe3

25.fxe3
Xxe3
V qun en nhanh chng ginh thng li (*) (xem tip)
(26.Hf2 Xce8 27.Xbd1 Md6 28.Vg1 Hd8 29.Hf4 f5 30.h3 b5 31.a4
a6 32.axb5 axb5 33.Xa1 g5 34.Hf2 c4 35.Xa6 f4 36.Md1 Me4 37.Hc2
Xd3 38.Mf2 Mxf2 39.Xxf2 Hxd5 40.Vh2 Xee3 41.b4 Xe1 0-1)
Cng nhng mc tiu trn, chng ta li thy trong th phng ng Alekhine,
ngi ta cng cho php i phng ngay t khai cuc tin cht xuyn thng ln
ranh gii, chim lnh mt ct trung tm rng ln, th ri ngi ta ly lm mc
tiu.
1.e4
Mf6
2.e5
Md5
3.d4
d6
4.c4
Mb6
5.f4
dxe5
6.fxe5
Mc6
7.Te3
Tf5
8.Mc3
e6
9.Mf3
Hd7
10.Te2
000

XABCDEFGHY
8-+ktr-vl-tr(

7zppzpq+pzpp'
6-snn+p+-+&
5+-+-zPl+-%
4-+PzP-+-+$
3+-sN-vLN+-#
2PzP-+L+PzP"
1tR-+Q+RNK!
xabcdefghy
H60
tng chin lc ca en rt r rng: gy sc p vo d4. Thc tin chi
ra rng, ngc vi mun ca en khi bt u vo trung cuc th Trng thng
u th.
11.00
f6
12.d5
Me5
13.Me5
fe
14.Hb3
Khng cn vn Cht d4!
14.
Vb8
15.c5
Md5

16.c6!
Vi mt cuc tn cng quyt nh.
Phng th Alekhine ngy cng t c cc kin tng hin i chi v l thuyt
mi chp nhn s vi phm th bo nhng nguyn tc c in nhng ch khi no
c s cn bng v th trn. Trong phng ng Alekhine s n b khng (t ra
l trong th bin nu trn).
Trong vn c sau y, u th tin cht ln chim khu trung tm v vt
khi ln ranh bin gii m khng cn kim ch.
iu ny cng d hiu thi, l s khiu khch: v qun en t dc
mt con ch bi hiu nghim v v tr, l s khng ch ng cho ln h1/a8.
Th th khng c g ngc nhin l trn chin xy ra c lit!
Geller - Smyslov
1.d4
Mf6
2.c4
g6
3.Mc3
d5
4.cxd5
Mxd5
5.e4
Mxc3
6.Txc3
Tg7
7.Tc4
c5
8.Me2
00
9.00
Mc6
10.Te3
Hc7

11.Xc1
12.f4
13.Vh1
(hnh 61)

Xd8
e6
b6!?
Efim Geller - Vasily Smyslov [D87]
Moscow m Moscow m (5), 1965 [33]

XABCDEFGHY
8r+ltr-+k+(
7zp-wq-+pvlp'
6-zpn+p+p+&
5+-zp-+-+-%
4-+LzPPzP-+$
3+-zP-vL-+-#
2P+-+N+PzP"
1+-tRQ+R+K!
xabcdefghy
H61
Smyslov c th vi nc 13.Ma5 14.Td3 f5 kim ch i xung kch cht. Chc
chn sau khi 15.ef gf 16.Mg3, qun Trng c th t n mt v th tt nht.

Nhng nh ni, vn c chi theo du hiu ca s n b.


14.f5
Ma5
Qun en khng c bt cht. Tht vy, nu nh 14.ef th 15.Tg5 Xe8
16.d5 Me5 17.d6 Hd7 18.Td5 19.ef v.v..
15.Td3
exf5
16.exf5
y, ng cho h1/a8 m ra.
16.
Tb7
17.Hd2
Xe8
Ct e cng b en chim lun.
18.Mg3
Hc6
19.Xf2
Xad8
Th th nhng ch bi ca Trng u?
20.Th6
Th8
21.Hf4!
y ri! p lc nng ln ct f, v tr Vua en b sit cht. C l en nh
gi thp i phng v Xe f2 tn cng nhng va phi phng th g2.
21.
Xd7
y l mt phn ng hnh thc cng bnh thng thi: en phi bo v f7.
Nhng vi nc i k, Geller thy tnh th chn mui qut ngc th c.
22.Me4
c4?
en b p lc cng thng m khng c k hoch chnh xc l khng ng vi

li ch dy. Geller ch i 22.Hc7 tr a 23.Xe1 Te4 24.Xe4 Xe4 25.He4 vi


trin vng tt p i vi Trng.
23.Tc2
Xde7
24.Xcf1
Xxe4
25.fxg6!
(hnh 62)

XABCDEFGHY
8-+-+r+kvl(
7zpl+-+p+p'
6-zpq+-+PvL&
5sn-+-+-+-%
4-+pzPrwQ-+$
3+-zP-+-+-#
2P+L+-tRPzP"
1+-+-+R+K!
xabcdefghy
H62
K hoch chin lc ca Trng n y coi nh ginh c thng li v tr
ca Vua en khng an ton cho php nhng cuc iu ng ginh thng li.
Chng ti xin nhc li iu ny: nhiu k hoch chin lc ng c th b mt

k hoch tinh vi bt ng nh bi.


25.
f6
D nhin en khng th 25.Xf4 26.gh b. Hoc cch khc 25.Hg6 26.Hf7
cng thng.
iu chc chn l en khng tin liu c tnh hung ny khi xy dng chin
lc. Nhng c phi chng ch ngha lng mn phiu lu khng cn thit chp
nhn c nhng bt ng?
Tr chi ca chng ta s tr nn t nht nu ngi ta tin liu c ht, r
rng nh 2x2 =4!
26.Hg5
Hd7
27.Vg1
Sau nc i phng h ny qun en khng cn cht hy vng no
na, vn c kt thc nh sau:
28.
Tg7
28.Xxf6
Xg4
29.gxh7+
Vh8
0.Txg7+
Hxg7
31.Hxg4
10
en u hng
Vic trnh by ca chng ti s khng y nu khng cao xng ng
Nimzovitch, c bit l trong ngh thut kim ch mt dy cht.
Trc ng, ngi ta ngh rng ch c a cht ln trung tm mi chn c

cht ca i phng. Nimzocitch l danh th u tin nh gi rng c th chn


chng trung tm v kim sot trung tm bng cc qun khc. Trong vn c sau
y ng s chng minh r rng iu ny.
Nimzovitch v Salwe
1.e4
e6
2.d4
d5
3.e5
Mt cch cn c cm gi i phng l i nh vy. Cn en trc ht
mun trit h Cht e5 phi tn cng vo Cht d4.
3.
c5
4.c3
Mc6
5.Mf3
Hb6
6.Td3
Td7
Con cht d4 l ming mi 6.cd 7.cd Md4? 8.Md4 Hd4 9.Tb5 v.v..
7.dxc5 !!
Mt tng mi l phi thng: khng ng Trng b cht trung tm to lc
trung tm bng nhng qun khc.
7....
Txc5
8.00
f6
Dng nh khi thanh ton c con Cht tin n ny th en vt qua mi
kh khn.
9.b4
Te7

10.Tf4
fxe5
13.Md2
00
14.Mf3 !
Td6
15.He2
Xac8
16.Td4
Hc7
17.Me5
Te8
18.Xae1
Trng phong ta trung tm vi cc qun ca mnh v mi phng cch gii
ta s a n chiu ht. Qun en chc chn s chim c cc ct m (c v f)
nhng do v tr cc qun Trng trung tm khng cho php en khai thc c
g.
18.
Txe5
Qun M qu nguy him!
19.Txe5
Hc6
20.Td4
Td7
21.Hc2
Chim lnh trung tm khng phi l mc ch cui cng ca Trng. n lc
phi chuyn sang cnh Vua, y l ci gt hnh ng.
21....
Xf7
22.Xe3
Nhng qun tr b n
22.
b6

23.Xg3

Vh8 (hnh 63)


Aron Nimzowitsch - Georg Salwe [C02]
Karlsbad 15, 1911[34]

XABCDEFGHY
8-+r+-+-mk(
7zp-+l+rzpp'
6-zpq+psn-+&
5+-+p+-+-%
4-zP-vL-+-+$
3+-zPL+-tR-#
2P+Q+-zPPzP"
1+-+-+RmK-!
xabcdefghy
H63
24.Txh7 !
e5
Nc i d l 24...Mxh7 25.Hg6
Vi nc i trn en cui cng thot khi s phong ta nhng ccnh Vua
ca en suy yu.
25.Tg6
Xe7

26.Xe1
Hd6
27.Te3
d4
28.Tg5
Xxc3
29.Xxc3
dxc3
30.Hxc3
Vg8
31.a3
Vf8
32.Th4
Te8
33.Tf5
Hd4
34.Hxd4
exd4
35.Xxe7
Vxe7
36.Td3
Vd6
37.Txf6
gxf6
38.Vf1
Tc6
39.h4
10 en thua.
tng ca Nimzowitsch hin nay u c tt c cc tay kin tng hin i
chp nhn. Phng ng mang tn ng l mt trong nhng cuc c s dng
trong thc tin. Trong vn c sau y qun en c gng rt lu tm cch cn
bng trung tm bng cc qun nhng sau b vi sai lm m phi thua nhanh
chng!
Taimanov - Spassky
1.d4
Mf6
2.c4
e6

3.Mc3
Tb4
4.e3
c5
5.Td3
d5
6.Mf3
00
7.00
dxc4
8.Txc4
b6
Kim ch vng trung tm i phng l vai tr thuc cc qun en.
9.a3
Txc3
Qun M b i ph v n ng vai tr quan trng trong cuc chin u ginh
trung t6am, b cp Tng lc ny khng quan trng phi kim ch khu trung
tm, v y l vic v cng quan trng 9.ed chnh xc hn.
10.Txc3
Tb7
11.Xe1
Nhn tin cht e3-e4.
11.
Mbd7
12.Td3
Te4 (hnh 64)
Mark Taimanov - Boris Spassky [E54]
Ch URS Tbilisi, 1959 [35]

XABCDEFGHY
8r+-wq-trk+(
7zp-+n+pzpp'

6-zp-+psn-+&
5+-zp-+-+-%
4-+-zPl+-+$
3zP-zPLzPN+-#
2-+-+-zPPzP"
1tR-vLQtR-mK-!
xabcdefghy
H64
y l mt nc yu nhng khng phi d dng ch trch. Tt hn nn 12.Me4
v Trng cng kh tin i xung kch cht.
13.Tf1!
i quan n gin bt l trch nhim ca en.
13.
Hc7
14.Md2
Tg6
15.Tb2
Me4
16.f3
Mxd2
17.Hxd2
e5
18.e4
Xfd8
Con cht en b chn ng, nhng Trng c mt cht thng rt mnh trung tm
19.Hf2
f6

20.a4!
Lm yu cnh Hu i phng v chun b m ct a
20.
Tf7
21.d5!
Trng phong ta trung tm yn n hot ng hai bn cnh.
21.
Mf8
22.c4
Mg6
23.Xa3
Xab8
24.a5
Te8
25.axb6
axb6
26.Xea1
Chim lnh ct m, Trng mun phn tn lc lng ch cnh Vua.
26.
Td7
27.h4
Hd6
28.g3
Xf8
29.h5
Mh8
30.Xa7
Mf7
31.Tc1
h6
32.X1a3
Mg5
33.Tg2
Mf7
Qun en nhy t phi qua tri ri t tri qua phi, khng c k hoch.
34.Te3
Xfd8

35.Xb3
Mt im tn cng mi khm ph.
35.
Tc8
36.Ha2
Td7
37.Vh2
Mg5
38.Hb2
b5
Mt s hy sinh tuyt vng v n khng thay i c tnh th nguy ngp ca en
39.cxb5
c4
40.Xb4
Xdc8
41.b6
c3
42.Hb3
c2
43.Xc4
Xxb6
44.Xxc8+
Txc8
45.Hxc2
Xb8
46.Txg5
Loi b mt qun ngn chn
46.
hxg5
47.Hc6
Hd8
48.d6
Te6
49.Xe7
Tf7
50.Hc7
Xc8
51.Xxf7
Xxc7

52.dxc7
Ha8
53.Xd7
10
en u hng.
y l mt vn c c bit vi th trn rt ng hc tp

BI TP 31 - 36
XABCDEFGHY
8-+-tr-+-+(
7+-wq-+-mk-'
6rzp-+-vlpzp&
5+-zpLzp-+-%
4-+P+Q+-+$
3zP-+-+RzP-#
2P+-tR-zP-zP"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
31.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-tr-tr-mk(
7+l+-vl-zp-'

6-zp-+-+-zp&
5+-zp-zPp+-%
4q+L+-zP-+$
3+-+-zP-+P#
2-vLR+Q+-mK"
1+-+-+-tR-!
xabcdefghy
32.en i trc

XABCDEFGHY
8q+-+-trk+(
7+-trR+pzpp'
6p+-+p+-+&
5+pvl-+-+-%
4-+-+-+n+$
3+QsN-+-zP-#
2PzP-+PzP-zP"

1+-+RvL-mK-!
xabcdefghy
33.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-mk-+(
7zp-+-+r+p'
6-+-wq-+-+&
5+-zp-zp-sN-%
4P+P+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+QvL"
1+-+-+-+K!
xabcdefghy
34.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-tr-+(
7+-+-+r+k'

6-+-+-wq-+&
5+-+-zpPwQ-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+P+P#
2-tR-+-+-zP"
1+-+-+-tRK!
xabcdefghy
35.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-mk(
7+l+r+-zp-'
6p+-+-+-zp&
5+p+-wqN+-%
4-+-vlP+-+$
3+-+Q+-+-#
2P+-+-+PzP"

1+L+R+-+K!
xabcdefghy
36.en i trc

BI HC TH CHN

Ghim qun
Chng ta c dp gp qua trng hp ghim qun trong nhng bi hc tc.
Trong bi hc ny s ch cho chng ta thy r hn tm quan trng ca n trong
thc t thi u.
Trc ht chng ta hy xem mt v d thng thng v ghim qun theo
ng cho v ct dc.
Alekhine Nimzovitch
1.e4
e6
2.d4
d5
3.Mc3
Tb4
4.e5
c5
5.Td2
Me7
6.Mb5
Txd2+
7.Hxd2
00
8.c3
b6
9.f4
Ta6
10.Mf3
Hd7
11.a4
Mbc6
12.b4
cxb4
13.cxb4
Tb7
14.Md6
f5

15.a5
Mc8
16.Mxb7
Hxb7
17.a6
Hf7
18.Tb5
M8e7
19.00
h6
20.Xfc1
Xfc8
Khi b ghim qun ni chung l phi nhanh chng nh ui qun ghim ca i
phng, nhng y 21.Md8 s khng lm thay i g tnh th ca qun en v
22.Xac1 Xc2 23.Xc2 Xc8 24.Xc8 Mc8 25.Hc3 Me726.Hc7 vi mt u th v v tr
rt ln.
21.Xc2
He8
22.Xac1
Xab8
23.He3
Xc7
24.Xc3
Hd7
25.X1c2
Vf8
26.Hc1
Xbc8 ((hnh 64)
Alexander Alekhine - Aron Nimzowitsch [C17]
San Remo San Remo, 1930 [36]

XABCDEFGHY
8-+r+-mk-+(
7zp-trqsn-zp-'

6Pzpn+p+-zp&
5+L+pzPp+-%
4-zP-zP-zP-+$
3+-tR-+N+-#
2-+R+-+PzP"
1+-wQ-+-mK-!
xabcdefghy
H65
27.Ta4!
Chnh cht b s nh c quyt nh
27.
Ve8
28.h4!
b5
28.Txb5
Ve8
29.Ta4
Vd8
30.h4!
10
n y qun en trong tnh trng kt nc, khng cn mt nc no thch
ng cu nguy, v vy bung c u hng.
Trong v d tip theo sau y qun Trng thnh cng trong vic t mt
qun ghim i phng rt li hi.
Xem hnh vn c gia Alekhine v Chajes sau 12 nc i (hnh 67):

13.b4
Hb6+
14.Vh1
Mxb4
15.Txb5
Xxb5
16.Mxb5
Hxb5
17.Xb1
Khng phi d dng gii phng khi n ghim qun ny: nu nh: 17.Ha5
18.Td2 cn nu 17.Hc4 18.ha4 v nh 17.Hc5 th 18.Xc1
(7286) Alekhine,Alexander - Chajes,Oscar [B40]
Karlsbad Karlsbad, 1911 [37]

XABCDEFGHY
8-+lwqk+ntr(
7+-+p+p+p'
6-+n+p+p+&
5trp+-zP-+-%
4-+L+PvL-+$
3+-sN-+-+-#
2PzP-+-+PzP"
1tR-+Q+RmK-!
xabcdefghy

H66
17.
Ta6
18.Hd6
f6
19.Xfc1
Hd3
20.Xxb4
g5
21.Xd4
Hb5
22.a4
Hb7
23.Xc7
Hb1+
24.Xd1
10
en u hng.
Cng tng t nh th, di du hiu ca vic ghim qun trong vn c tip
theo y, cuc chin u c tnh cht chin lc din ra.
Schlecter - Tarrasch
1.e4
e5
2.Mf3
Mc6
3.Tb5
a6
4.Ta4
Mf6
5.Mc3
Tb4
6.00
00
7.d3
d6
8.Tg5
Txc3
9.Txc3

Carl Schlechter - Siegbert Tarrasch [C77]


Match Cologne (GER) Match Cologne (GER) (5), 1911 [38]

XABCDEFGHY
8r+lwq-trk+(
7+pzp-+pzpp'
6p+nzp-sn-+&
5+-+-zp-vL-%
4L+-+P+-+$
3+-zPP+N+-#
2P+P+-zPPzP"
1tR-+Q+RmK-!
xabcdefghy
H67
Vic ghim qun M to cho Trng nm phn ch ng khng chi ci c v
cng v th m en trc ht phi tm cch thot khi tnh trng ny.
9.
He7
Nhm tip di chuyn Md8 ri e6-f4-g6.
10.Xe1
Md8
11.Md2

Qun M trng ang tm ng ln d5 tng cng p lc vo im f6 v khiu


khch
i phng y cht g7-g5
11.
Me6
12.Th4
Mf4
13.Mf1
h6?
Cn phi gii thot tnh trng b ghim bng 13.Mg6 v 17.Tg5 h6.
14.Me3 (a)
g5 (xem tip sau a)
i kiu ny en cng thot khi cnh b ghim qun nhng ng thi phi tr
gi lm suy yu cnh Vua, cn Trng th c gng khai thc tnh th ny. Vic
ghim qun hon thnh nhim v l sit chc tm hot ng ca i phng.
15.Tg3
Vh7
16.c4
c6
17.c3
b5
18.cxb5
axb5
19.Tb3
Te6
20.Hd2
Ha7
21.Xab1
Vh8
22.f3
Xg8
i vi en khng phi d dng theo ui mt k hoch rng ln v trc
mt th en phi iu ng qun ch i.
23.Vh1
Hc7

24.d4
M6h5
25.Tf2
Xac8
26.Xbd1
Xgd8
27.Txe6
fxe6
28.Mg4
Vg7
29.Te3
Mf6
30.Mxf6
Vxf6
31.g3
Mg6
32.f4 !
M toang cnh Vua.
32.
exf4
33.gxf4
gxf4
34.Txf4
Mxf4
35.Hxf4+
Vg7
36.Xg1+
Vh7
n y Trng c th kt thc ngay bng nc 37.Xd3 hm da nh b
khng c: 38.Hh6 v 39.Xh3 chiu b. Nhng Trng khng nhn thy nc
ny v i:
37.Hf6
Do phi n nc th 49 th Trng mi thng.
(37.Xf8 38.Hg6+ Vh8 39.Hxe6 Xce8 40.Hxh6+ Hh7 41.Hxd6 Hxe4+ 42.Xg2
He6 43.Hg3 Hh6 44.Xdg1 Xe6 45.Hg4 Xef6 46.Xg3 Hh7 47.d5 c5 48.Xh3 Xh6

49.He2)
Hnh 68: vn c Keres Bovinnik, sau khi Trng i nc th 9
Paul Keres - Mikhail Botvinnik [E34]
Leningrad-Moscow - 22784, 1941 [39]

XABCDEFGHY
8rsnlwqk+-tr(
7zpp+-+pzp-'
6-+-+-sn-zp&
5+-zpp+-+-%
4-+-zP-+-vL$
3+-wQ-+-+-#
2PzP-+PzPPzP"
1+-mKR+LsNR!
xabcdefghy
H68
i khi trong mt tnh th nh vy m ngay mt i kin tng cng c th
nh gi gi sc mnh ca vic ghim qun v ngh rng i phng khng dm
liu lnh y cht g7-g5. Th m Botvinnik i:
9.
g5!

Qun M f6 vn phi gi nguyn ti ch bo m phng v khu trung


tm. Chc chn nc i trn lm yu cnh Vua, nhng cuc chi`n xy ra cnh
i xng vi mt sc mnh nh vy ca en th s yu km ny ch cng kh
khai thc.
10.Tg3
cxd4
11.Hxd4
Mc6
12.Ha4
Tf5
13.e3
Xc8
14.Td3
Hd7
15.Vb1
N trnh nc chiu khi en nhy M! Nhng Trng li lm vo tnh trng
nguy him c th mt Xe.
15.
Txd3+ (b)
16.Xxd3
Hf5
17.e4
Mxe4
18.Va1
00
19.Xd1
b5
20.Hxb5
Md4
21.Hd3
Mc2+
22.Vb1
Mb4 01
Trng u hng
Hnh 69: Vn c Matanovic v Taimanov sau khi hai bn i 13 nc.

Theo v tr ny th Trng c th i 14.Me4 v sau khi 14.Me4 15.Te4 th th


c cn bng. Nhng Trng i
(34533) Matanovic,Aleksandar - Taimanov,Mark E [E40]
Saltsjobaden Interzonal Saltsjobaden (14), 1952 [40]

XABCDEFGHY
8r+lwq-trk+(
7+pzp-+pzpp'
6p+nvl-sn-+&
5+-+-+-+-%
4-+-zP-+-+$
3zPQsNL+-+P#
2-zP-+NzPP+"
1tR-vLR+-mK-!
xabcdefghy
H69
14.Tg5
Mt nc i bnh thng thi, ai c th ch trch g? i nh vy va pht trin
qun Tng-Hu va ghim M f6. Tuy nhin Trng khng lu n c
im ca th

c ny.
14.
h6
15.Th4
Trng i nh vy v vn c ghim qun M. Nu 15.Te3 c l kh hn.
15.
g5!
16.d5
Khi Trng nhn ra th tr v nu nh 16.Tg3 Tg3 17.fg Md4!
16.
Ma5
17.Ha4
Td7!
18.Hc2
Nu nh 18.Ha5 b6 bt cht Hu ngay. Qun en li dng tnh th tp hp
lc lng thch ng tn cng.
18.
gh
19.b4
He7
20.ba
He5
21.Vf1
Xea8
22.Mg1
Hh2
23.Tf5
Vh8!
Nhm s dng ct g tn cng. Nhng con cht chng trn ct h ny vy m
rt
c ch!
24.Td7
Xg8

25.Tg4
Nu nh 25.Te8 Hg2 26.V Xe8 27.Vd3 Hg6 26.Vd2 Tf4 chiu b p!
25.
Mg4
26.Xe1
Nu 26.hg Xg4 27.f3 Tc5 v Trng thua.
26.
Mf6
27.Xe8
Hg2
28.Ve2
Xe8
29.Vd3
Hg6
30.Vd2
Tf4
31.Vd1
Hg1
Chiu ht.
Mt kh nng phn cng mnh lit i khi khin cho vic ghim qun tr thnh
v ch, nh trong v d nh ph bin sau y s cho thy r iu ny: 1.e4 e5
2.Mf3 d6 3.Tc4 Tg4 4.Mc3 h6? 5.Me5! Td1 6.Tf7 Ve7 7.Md5 b (Mate Legal)
Tuy nhin cng ng qun rng khi mt qun hay mt cht b ghim
th coi nh n b hn ch hot ng v ch c th pht trin mt phn lc lng
thi.
a n mt s ghim qun c khi phi hy sinh v thng l phng
cch hiu qu.
Chng ta xem vn Bronstein - Sergueiev

XABCDEFGHY

8r+l+kvl-tr(
7zppzp-+pzpp'
6-+n+-sn-+&
5+-+-+-vL-%
4Q+-+q+-+$
3+-+-+-+-#
2PzPP+-zPPzP"
1+-mKR+LsNR!
xabcdefghy
H70
1.Xd8!!
Vd8
2.He4
Cn vn gia Lewenfish Fahrni n trung cuc tnh th nh hnh 71.
Grigory Levenfish - Hans Fahrni [C14]
Karlsbad 12, 1911 [41]

XABCDEFGHY
8r+-+-+k+(
7zpp+-wq-zpp'

6-+n+lsn-+&
5+-+-+-+-%
4-+-zpL+-wQ$
3+-+-+-+-#
2PzPP+-+PzP"
1+-+-tRRmK-!
xabcdefghy
H71
21.Tf5
Md8
V sau khi en phi i nc bt buc ny th Trng mi khai thc c kiu
nh trn, tc l qun hu en khng cn c bo v na.
22.Txh7+
Vf7
23.g4
Ve8
en chy Vua v s nc hm da 4.g5
24.Tf5
Vd7
25.Xxe6!
y l im th v cn lu , v Trng ch c nc i ny mi bo m ginh
thng li chc chn thi. Cn nh tng cng p lc theo phng php bnh
thng nh 5.Xe2 Hd6 6.Xfe1 Tf5 hoc l 5.Te6 Me6 6.Xe2 Hd6 7.Xfe1 Xe8 th
cha gii quyt c g c.

25.
Mxe6
26.Xe1
Hc5
27.Xxe6
n y th Trng ginh thng li rt d dng.
(27.d3+ 28.Hf2 Hxf2+ 29.Vxf2 dxc2 30.Xe2+ Vd6 31.Xxc2 g6
32.Txg6 Mxg4+ 33.Vg3 Me5 34.Te4 Xg8+ 35.Vf4 Xf8+ 36.Tf5 Mc6
37.Xd2+ Vc5 38.Vg5 Md4 39.Tg4 Xg8+ 40.Vf4 Xf8+ 41.Vg3 Vd5 42.h4
Ve4 43.h5 Ve3 44.Xh2 Xg8 45.Vh4 Xh8 46.Xh3+ Vf4 47.Xh1 Xh7
48.Xf1+ Ve5 49.Xf8 Mc6 50.Tf5 Xc7 51.h6 Me7 52.h7 Mxf5+ 53.Xxf5+
Vxf5 54.h8H Ve6 55.HT8 Xh7+ 56.Vg5 Xg7+ 57.Vh6 Xd7 58.Hxa7 Vd6
59.Hb6+ Ve7 60.Vg5 10)
Trong vn c tip theo sau y, mt nc ghim qun ngn cn qun M
i phng khng th bo v Vua hiu qu.
Hnh 72: Vn c gia Kotov v Keres nh n nc th 13.
14.Tb1!
Vi e da khng khip 15.Hc2, buc en phi ng ng cho li.
Alexander Kotov - Paul Keres [E24]
Budapest ct (09.05.50) 14, 1950 [42]

XABCDEFGHY
8r+-wq-trk+(

7zp-zp-snpzp-'
6lzp-+p+-zp&
5sn-+pzP-+-%
4Q+PzP-+-vL$
3zP-zPL+P+N#
2-+-+-+PzP"
1tR-+-mK-+R!
xabcdefghy
H72
14.
g5
15.Hc2
Mg6
16.Mf4!!
n ghim qun ch thp ni ting!
16.
gxh4
Nu 16.He8 15.Mh5 Hc6 16.cd ed 17.Tg3 tip theo l h4
17.Mxg6
Xe8
18.Mh8
Xe7
19.Hh7+
Vf8
Chy Vua ch lm chm thua thi

20.f4
Mxc4
21.f5
Nhm m ct f ra.
21.
exf5
22.00
Tc8
23.Txf5
Txf5
24.Xxf5
Ve8
25.Xxf7
Vd7
26.Hf5+
Vc6
27.Hf6+
Vd7
28.e6+
Vc6
29.Xxe7
Hxh8
30.Xxc7+
Vb5
31.He7
a5
32.Hd7+
Va6
33.Xb1
10
en hng.

BI TP 37 42
XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-+-mkp+&
5+-+-+-zp-%
4-tR-+-+P+$
3+P+-+K+-#
2r+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
37.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+p+-+-+-'

6-+-+-+-+&
5zP-zP-zpk+-%
4-+-+-zp-zp$
3+PtR-+P+-#
2-tr-+-+-+"
1+-+-+K+-!
xabcdefghy
38.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7+-+-+R+-'
6-+-+-+K+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-vl"

1+-+-+-+-!
xabcdefghy
39.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+Q+-+(
7+K+-+-+-'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+pmk-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
40.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+QmK-+-+-'

6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2p+-+-+-+"
1mk-+-+-+-!
xabcdefghy
41.Trng i trc

XABCDEFGHY
8K+-+-+-+(
7+P+-+-+-'
6k+q+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+Q+-+-+-#
2-+-+-+-+"

1+-+-+-+-!
xabcdefghy
42.Trng i trc

BI TH MI

Gi Tr So snh Gia Cc Qun


Nhng ngi chi c u bit rng qun Hu gi tr bng hai qun Xe, mt
qun nh (Tng hoc M) cng thm mt hay hai cht th bng mt Xe, cn ba
cht th bng mt qun nh v mt M vi Tng gi tr ngang nhau.
Nhng thang gi tr ny khng phi c xem l bt di bt dch. N ch gip
cho ta d tnh ton khi phi i qun. Cc qun c lun lun di ng, i khi
chng rt linh hot v i khi chng rt th ng. C khi chng v tr tn cng
nhng cng c lc bt ng chng phi b hn ch v nhim v phng ng. Chnh v
vy m gi tr tng i ca cc qun c lun thay i.
Trn c s nhng kinh nghim thc t, ngi ta c th rt ra vi nguyn tc
c tnh cch cn bn chin lc v vn i qun ch cn trong nhng giai on
chin thut th rt thng gp nhiu trng hp m gi tr cc qun c b o
ngc.

Gi Tr Qun Hu
Trc khi cho nhng v d c th cn nhc li trt t tng qut v gi tr.
Do l gi tr tng i ca cc qun c ty thuc vo c im v tr n
ng, ngha l ty vo kh nng hot ng ca n ra sao so snh.
Hai qun Xe mnh hn qun Hu trong nhng trng hp nh sau:

1.Khi phn ln qun khc i v ang c kh nng hai Xe tin ln tn cng


Vua i phng.
2.Khi c mt con cht thng tin qu xa.
V y l hai v d:
(29246) Panov,Vasily N - Bonch Osmolovsky,Mikhail [C64]
Moscow-ch Moscow, 1949 [43]

XABCDEFGHY
8rtr-+-+k+(
7zp-vl-wqpzp-'
6-zpp+-+p+&
5zP-+-zp-+-%
4-+-+P+P+$
3+QzP-vL-+P#
2-zP-+-zP-+"
1tR-+R+-mK-!
xabcdefghy
H73
27.axb6
Txb6
Tt nht nn 27.ab

28.Txb6
Xxb6
29.Hxb6
axb6
30.Xxa8+
Vh7
V th en ht hy vng v hai Xe Trng s tin chim hng ngang th 7 m
Hu en th khng th phn cng.
31.Xdd8
g5
32.Xd3
Hc5
33.Xa7
Hc4
34.Xf3
Hxe4
Cn lu , nu 34.Vg6 35.Xf7 Hf7 36.Xf7 Vf7 s a vo tn cuc cht m
en thua chc.
Cn nc i trn, en hy vng s a n nc chiu lin tc.
35.Xfxf7
Vh6
36.Xxg7
Hb1+
Nu nh 36.He1 37.Vg2 He4 38.Vh2 Hf4 39.Vg1! Hc1 40.Vg2!
37.Vg2
He4+
38.Vh2
He2
39.Xgf7
Vg6
40.Xf5 !
m bo v tr Vua trng v chun b n phi hp chiu b.
40.
e4

41.Xaf7
10
en u hng.
Alexander Alekhine - Andre Lilienthal [A22]
Hastings (03) Hastings (03), 1933 [44]

XABCDEFGHY
8-+ktr-+Q+(
7zppzpq+p+-'
6-+-zp-sn-+&
5+-+-+p+-%
4-+P+P+-vl$
3+-+P+-+P#
2PzP-+-vLP+"
1tR-+-mK-+R!
xabcdefghy
H74
22.Hxd8+
23.Txh4
24.Txf6
25.000

Hxd8
Hh8
Hxf6

Trng sn sng b vi cht tranh th tin cng nhanh cng tt con cht
thng.
25.
fxe4
26.dxe4
Hf4+
27.Xd2
Hxe4
28.h4
Hxc4+
29.Vb1
Hf4
30.Xdd1
Hh6
Phn u k hoch ca Trng thc hin xong. Hu bn en b a vo th
th ng, iu ny s cho php qun xe th 2 len li gia tng p lc.
31.g4
Vd8
31.Vd7 chnh xc hn, chng ta s thy r trong nhng nc sau.
32.Xde1
a5
33.h5
a4
34.a3
f6
n lc nguy cp: 35.g5 Hg5 36.h6
35.Xe6
Vd7
36.g5
Hxg5
37.h6
Hg2
38.Xee1
Hg6+
39.Va1
Hh7
Gi y phi trc qun Hu ra khi ch np.

40.Xeg1
Ve6
41.Xg7
He4
42.Xhg1
Hh4
43.h7
b5
44.Xxc7
Hh5
45.Xe1+
Vd5
46.Va2!
Nc phng hu ch! Qun Trng phi ri b hng ngang th nht v khng
mun b chiu thnh lnh.
46.
Vd4
47.Xd1+
Ve4
S thua nhanh nu 47.Ve5 48.Xe7 Vf4 49.Xf1 Vg3 50.Xg7 Vh2 51.Xfg1!
48.Xxd6
He8
49.Xxf6
Hh8
50.Xh6
Qun Xe sau cng chim c v tr mnh nht! Cn qun Xe kia s trc
qun Hu i ni khc.
50.
Vf4
51.Xc8
Hxc8
52.Xh4+
Vg5
53.h8/H
He6+
54.Vb1
He1+

55.Vc2
He2+
56.Vc3
en u hng.
Trong nhng vn c c tnh trng hai bn cn nhiu qun v i phng
khng cho cp Xe linh hot th qun Hu mnh hn cp Xe.
Xem tip vn gia Bronstein Kotov
16.
Ve7
Nc Trng hm l 17.Hf6 cho php cp Xe phi hp hot ng. Macrozy
ngh 16.e5 17.He5 Te6 18.Mg5 0-0-0 v Trng hi u, nhng en chng
c
(31410) Bronstein,David I - Kotov,Alexander [D31]
Candidates Tournament Budapest (3), 1950 [45]

XABCDEFGHY
8r+l+-+r+(
7zpp+-mkp+p'
6n+p+p+-+&
5+-+-+-+-%
4-+P+-+-+$
3+-wQ-+N+-#

2PzP-+-zP-zP"
1+-mKL+-+-!
xabcdefghy
H75
17.Me5
Td7
i 17.f6 khng c v 18.Hh3
18.Ha3+
c5
19.Hf3
Sau khi en phi i nc bt buc th Trng a Hu sang f3 hm da i,
nhm vo f7 v b7
Cn en mun hon tt vic trin khai qun bng mi gi nhng Vua b
bc l nhiu qu.
19.
Xad8
20.Hxf7+
Vd6
21.Hf4
Xdf8
22.Mf7+
Ve7
23.Th5
Tc6
24.Hd6+
Vf6
25.Mh6
Xg1+
26.Vd2
Vg7
27.Mg4
Xxg4

28.He7+
Vh6
29.Txg4
Xxf2+
30.Ve3
Xf1
31.h4
Vg6
32.Th5+ !
10
Pht sng n hu! Qun en u hng.
V mt l thuyt, ba qun nh bng mt qun Hu, tuy nhin trong thc t,
nhng c may tt nht thng thuc v pha bn c nhiu qun nh (tc l l
bn b Hu).
Trc khi tin hnh vic i Hu cn phi t cc cu hi sau y:
1. Nhng qun nh ca ta c ang nhng v tr chc chn khng?
2. Vi nhng bin php no phi hp hot ng ca chng v c nhng
im no nhm tn cng khng?
Chng ta hy xem xt mt s v d c th:
Hnh 76 l vn c ca KT Szabo ang chi n nc th 18 cho c hai bn.
Laszlo Szabo - Karoly Honfi [D02]
Budapest HUN ch 8, 1950 [46]

XABCDEFGHY
8r+-wq-trk+(

7zpp+n+p+p'
6-+p+-snp+&
5+-+-vlQvL-%
4-+-zpNzP-+$
3+L+-+-+P#
2PzP-+-+P+"
1tR-+-tR-mK-!
xabcdefghy
H76
Trong v tr ny, i kin tng Szabo i mt nc bt ng:
19.Hxe5
Mxe5
20.Mxf6+
Vh8
21.fxe5
Qun Trng b Hu v 2 cht i ly 3 qun nh, nh vy en hi thng
cht hn. Tuy nhin cc qun Trng u ng ch tt v an ton, ng thi
cng c nhiu trin vng tt p trong tn cng sp ti
21.
Hc7
22.Xe4
h5
23.Xae1
Vg7

24.e6 !
Lm cho cp Xe linh hot v lm yu Vua i phng.
24.
fxe6
25.Xxe6
Xf7
26.Me8+
10
en u hng.
Siegbert Tarrasch - Rudolf Spielmann [B24]
Mannheim Mannheim, 1914 [47]

XABCDEFGHY
8-tr-+-tr-+(
7zp-+lzppvlk'
6q+nzp-+pzp&
5+n+P+-+-%
4-+-+PzPP+$
3+-+-vL-+P#
2P+-wQN+L+"
1+-tRN+RmK-!
xabcdefghy
H77

21.
Mb4!
22.Hxb4
Tng i hay y, nhng en i Hu ly 3 qun.
22.
Md4
23.Hxd4
Mt ln na b bt buc
23.
Txd4
24.Mxd4
Xfc8
25.Xxc8
Xxc8
26.Xf2
Ha3!
Gi y dng nh v tr Trng khng an ton
27.Xe2
Xc1
28.Txc1
Hxc1
29.Mf3
Nu 9.Xe1 10.Hc5
Spielmann bt M v tr d1 v thng trn.
Cc v d va nu trn lm sng t nhng nguyn tc c bn c th xem
xt nh gi c khi no th nn b mt Hu ly 3 qun nh th c u th.
Tt c ty thuc vo v tr, s an ton v tnh hot ng ca cc qun c.
Chng ta xem vn c gia Najdorf - Ragozin, sau khi Trng i xong nc
th 17. n y en i
Miguel Najdorf - Viacheslav Ragozin [D98]

Saltsjobaden Saltsjobaden (16), 1948 [48]

XABCDEFGHY
8r+-wq-trk+(
7zpp+-zppvlp'
6-+nsnl+p+&
5+-+N+-+-%
4-+-+P+-+$
3wQ-+-+N+P#
2PzP-+LzPP+"
1tR-vLR+-mK-!
xabcdefghy
H78
17.
Mxe4!
18.Mf6+
Mxf6
19.Xxd8
Xfxd8
20.Td2
Kh hn mt cht l: Te3.
20.
Me4
Ragozin ni v v tr vn c ny: V c bn en khng c hy sinh g c, d

rng i hu ly 1 Xe, 1 M v 1 Cht. Do u th v khng gian nn en hot


ng mnh hn. Lu qun Hu Trng vn bt ng trong 25 nc ti
21.Te3
Md6!
22.Xc1
Mf5
23.Tf4
R rng l Trng khng th lp mt k hoch g c
23.
Td5
24.Tc4
Txc4
25.Xxc4
e5
26.Tg5
Trng nn hy sinh bt ly th 26.Xc6 bc 27.Te5
26.
Xd1+
27.Vh2
h6
28.Xc1
Xd7
29.Te3
e4
30.Me1
Xad8
31.Tc5
Te5+
32.g3
Xd2
33.Xc2
Txg3+
34.Vg2
Te5
35.Vf1
Xxc2
36.Mxc2
Xd1+

37.Ve2
Xb1
38.b4
Xb2
39.Vd1
Xb1+
40.Vd2
Tf6
41.Txa7
Me5
42.Ha4
Mf3+
43.Ve2
Mg1+ 01
n y Trng u hng
Khi v tr ca Vua i phng rt yu km th Hu c th i khng ch mt Xe
v mt Tng m ngay c ch i ly mt qun nh thi cng c. Tuy nhin
trong trng hp ny th iu cn thit l phi c mt s ch ng lu di v
khng i phng c cht kh nng tp hp lc lng..
Xem vn c Euwe Keres
Max Euwe - Paul Keres [E19]
NLD 3940 m (Amsterdam) ;MAINB NLD 3940 m (Amsterdam)
;MAINB (9), 1940 [49]

XABCDEFGHY
8r+-wqr+-mk(
7zplzp-+-zpp'
6-zp-+Lvl-+&

5+-zp-+-+-%
4-+P+-zP-+$
3+-+R+-zP-#
2PzP-+Q+NzP"
1+-+-+RmK-!
xabcdefghy
H79
23.
Hxd3
24.Hxd3
Td4+
Nc i trung gian mnh, nu nh 25.Vh1 th qun M s b ghim.
25.Xf2
Xxe6
26.Vf1
Xae8!
Mt nc i rt ng hc tp, thay v tham n ngay qun Xe, en a thm
mt lc lng mi vo trn chin v Tng en cng kim sot tt c cc en
trng yu.
27.f5
Xe5
28.f6
gxf6
29.Xd2
Tc8
30.Mf4
Xe3
Qun Trng thnh cng trong vic ci thin v tr ca qun Xe v M,

nhng tnh th qu mun, qun en ang tn cng ti tp Vua trng!


31.Hb1
Xf3+
32.Vg2
Xxf4
33.gxf4
Xg8+
34.Vf3
Tg4+
01
Trng u hng, ng nh vy, nu nh: 35.Ve4 Xe8 36.Vd5 Tf3 chiu b,
hoc 36.Vd3 Tf5 cng chiu b.
Yuri S Gusev - Yuri Averbakh [B70]
Moscow-ch Moscow (5), 1951 [50]

XABCDEFGHY
8-+-+q+ktr(
7zp-+-+-+p'
6-zprwQPzppvL&
5+-+-sn-+-%
4-+-+P+-+$
3+-zP-+-+-#
2PzP-+L+-zP"
1tR-+-+-mK-!

xabcdefghy
H80
24.Hxe5!!
fxe5
25.Xf1
Vua en ang b e da chiu b. Lu tnh cnh d khc d ci ca qun Xe
h8.
25.
Xc8
26.Td1
Xc4
Nhm chim ly ng cho a2-g8
27.Tb3
b5
28.Txc4
Txc4
29.b3
a5
30.Txc4
He7
31.Vg2
Ha3
32.Xf2
He7
33.Xf1
g5
34.Xf5
g4
35.c5
Hd8
36.c6
He7
37.c7
10
Qun Hu en b ng qu v khng gnh vc ni nhim v nng n: phi gi
gn f8 v phi kim ch con cht c7. Do en u hng.

Ngi ta tha nhn rng mt qun nh cng vi mt cht th bng qun Xe.
Nhng cn nh rng qun Xe l qun nng th nh sau Hu, n cng c sc tn
ph rt d v nu mt s nh gi thun ty ton hc c th s b phnh gt! Bn
pha no quyt nh hy sinh cht th phi c cch ginh th ch ng v t c
nhiu im tn cng.
Ngay khi khai cuc, ngi ta thng bt gp nhng kiu hy sinh cht t
mc tiu pht trin nhanh chng hn.
Igor Bondarevsky - Vladas Ivanovich Mikenas [D09]
Ch URS Moscow Ch URS Moscow, 1950 [51]

XABCDEFGHY
8-+k+rvl-tr(
7zppzpq+-zpp'
6-+n+-sn-+&
5+-+-+l+-%
4-zPPzp-+-+$
3zP-+-+NzPP#
2-+-sNPzPL+"
1tR-vLQmK-+R!
xabcdefghy

H81
12.Tb2
Td3
13.00
Txe2
14.Ha4
Txf1
15.Xxf1
Nh hy sinh cht nh th m Trng cng mt lc t c vic pht trin
qun v xy dng c mt v th tn cng.
15.
Vb8
16.b5
Md8
17.Mxd4
Tc5
18.M2b3
Txd4
19.Txd4
b6
20.c5
a cht ln ph v thnh ly i phng.
20.
Xe7
21.cxb6
cxb6
22.Txb6
axb6
23.Ha8+
Vc7
24.Ha7+
Vd6
25.Xd1+
Ve5
26.Xxd7
Mxd7
27.Hc7+
Ve6

28.Md4+
Vf7
29.Mf5
Xe1+
30.Vh2
Xd1
31.Hc2
10
en u hng.
Nhng hy sinh cht ginh th cn nhm vo cc mc ch sau:
1.Lm yu v tr nhng con cht i phng, ng thi phi c mt th mnh
trung tm.
2.Phi tr kh nhng qun quan trng ca i phng ang lm nhim v tn
cng hay bo v.
3.Phi lm mt nhng im ta quan trng ca Cht i phng.
4.Phi kim sot nhng quan trng.
5.Xy dng cho c nhng tin n trn trn a ch.
6.Ph banh v tr ca Vua i phng v phng ra mt cuc tn cng trc tip.
Sau y chng ta s ln lt xem nhng trng hp khc nhau.
Ravinsky Simagin

XABCDEFGHY
8-+rwq-trk+(
7zpl+nzppvlp'
6-zp-zp-snp+&

5+-+-+-+-%
4-+-+PzP-+$
3+NsN-vLL+-#
2PzPP+-+PzP"
1tR-+Q+R+K!
xabcdefghy
H82
12.
Xc3!
13.bc
Me4
14.Td4
e5
16.fe
de
Gi y qun en c mt con cht thng nguy him trung tm.
khng tht c t t, Trng nh phi hy sinh qun Hu mt cch tuyt
vng.
16.He1
ed
17.Te4
Xe8
18.Tb7
Xe1
19.Xae1
dc
20.Xe3
h5
21.Ta6
Me5

22.Xc3
Vh7
23.Xh3
Hh5
24.Td3
Vg8
25.Xe3
Th6
V qun en thng.
Geza Maroczy - Akiba Rubinstein [C10]
Carlsbad it, CZE Carlsbad it, CZE (17), 1907 [52]

XABCDEFGHY
8-+rtr-vlk+(
7zppwq-+pzp-'
6-+l+p+-zp&
5+-+-+-+-%
4-+P+-zPQ+$
3+-vLL+-+-#
2PzP-+-+PzP"
1+-+R+RmK-!
xabcdefghy
H83
Theo hnh minh ha, hai qun Tng trng nhn mt cch thm thung v e

da cnh Vua i phng..Nhng:


21...
Xxd3
22.Xxd3
Te4
23.Xd2
Nu 23.Xd4, tt nhin Tc5!
23...
Hxc4
24.Xfd1
Td5!
Mt im ta mnh trung tm
25.h3
f5
26.Hg6
Maroczy buc phi tr li cht cho i phng.
26...
Hxf4
27.Xxd5 .
He3+
28.Vh1
exd5
29.Hxf5
Xd8
30.Xxd5
Hai bn i thm vi nc th ha.
30.
Hc1+
31.Vh2
Td6+
32.Te5
Tc7
33.Xxd8+
Txd8
34.Hd7
Hg5

35.Tg3
36.Hxe7
37.Te5
38.Vg3
39.Vf4
40.Ve4
41.b3

He7
Txe7
Vf7
g6
Ve6
h5
Paul Keres - Laszlo Szabo [B64]
Budapest Budapest, 1955 [53]

XABCDEFGHY
8-trl+r+k+(
7+-+n+pzpp'
6p+p+p+-+&
5wq-+-zP-+-%
4-+-+-+-zP$
3+-sN-wQ-tR-#
2PzPP+-+P+"
1+-mKR+L+-!
xabcdefghy

H84
Qun en e da chuyn M sang phng ng bn cnh Vua, do Trng
quyt nh hy sinh cht.
18.Xxd7
Txd7
19.Td3
h6
20.Hf4
Cng rt mnh l 20.He4 nu 20.g6 21Xg6 hoc nu 20.Vf8 21.Xg7
20.
Vf8
21.Xxg7
Vxg7
22.Hf6+
Vf8
23.Tg6
10
en u hng.
Alexander Alekhine - Edmund Spencer [A55]
Liverpool sim Liverpool sim, 1923 [54]

XABCDEFGHY
8-tr-+-+-mk(
7+-+Qsn-wq-'
6-+-zp-+-+&
5+-+-vl-zpp%
4-+-+Pzp-+$

3+-+-+P+P#
2-+-tRLvLP+"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H85
36.Xxd6
Txd6
37.Hxd6
Xb1+
38.Vh2
Vh7
Alekhine trit h qun Tng mnh v n l tr ct ca hng phng ng
bn en. Gi y Trng c th pht huy cp Tng ca mnh, ngoi ra con cht
thng c mt sc mnh m en khng th coi thng.
39.Td3
Xb7
40.Td4
Hf7
41.e5+
Mg6
42.e6
He7
43.He5
Vh6
44.Txg6
Vxg6
45.He4+
Vh6
46.Hf5
He8
47.h4
Hg8
48.e7
Xb8

49.Te5
10
en u hng.
Gyula Breyer - Siegbert Tarrasch [C83]
Mannheim (Germany) Mannheim (Germany), 1914 [55]

XABCDEFGHY
8r+-+-+k+(
7+-+qsnr+p'
6p+pvl-zp-+&
5+p+p+-+-%
4-+-+-+-+$
3+LzPQ+N+-#
2PzP-+-zPPzP"
1+-+-tRRmK-!
xabcdefghy
H86
20.Md4
c5
21.Xxe7
Txe7
22.Mf5
Trng kin quyt chim im f5.

22.
c4
23.Hh3
Tf8
Khng i c 23.cb 24.Mh6 tip theo l Hd7.
24.Td1
Hc7
25.Th5
Xd7
26.Xe1
Xb8
27.Hh4
Tg7
28.Te8
Xdd8
29.Me7+
Vh8
30.Tf7!
[30.Mg6+ Vg8 31.Me7+ Vh8 32.Tf7 h6 33.Hh5 Xf8 34.Mg6+ Vh7 35.Te6 f5
36.Txf5 Xf6 37.Me7+ Vh8 38.Mxd5 Hd6 39.Mxf6 Hxf6 40.Xe6 Hg5 41.Xe8+ 10 Chessgame.com/data]
30.
h6
31.Hh5
Trng khng bung phn ch ng
31.
Xf8
Chng li nc e da Hf5!
32.Mg6+
Vh7
33.Te6!
f5
34.Txf5
Xf6
35.Me7+
Vh8

36.Mxd5
Hd8
37.Mxf6
Hxf6
38.Xe6
Hg5
39.Xe8+
1-0
Trng u hng.
Makogonov - Kasparian

XABCDEFGHY
8-+lwq-vl-+(
7+p+-+k+-'
6ptr-zp-zp-zp&
5+NzpP+PzpP%
4P+P+-+P+$
3+-+-+-vL-#
2-+-+-+-wQ"
1+-mK-tR-+-!
xabcdefghy
H87
Qun Trng c mt u th quan trng v th trn, nhng thot nhn ngi ta
khng thy cch no n tng cng v th. Vn c tip tc:

42.Xe6!!
Te6
S hy sinh phi c en chp nhn v ri hu qu ca vic bt Xe s c
chng kin: mt con cht thng tin xa, m cc ct dc v ng cho, l
nhng ng t nhp tn cng.
43.fe
Ve8
44.Hc2!
f5
45.Hf5
He7
46.Hg6
Vd8
47.Te1
V ng trc mi e da Ta5 v Tc3 en u hng.
Dubinin Novotjelnov

XABCDEFGHY
8r+l+-+k+(
7+p+nwq-zpp'
6p+pzp-+-+&
5+-+-+r+-%
4-+-wQ-+-+$
3+-+-vLN+P#
2PzPP+-zPP+"

1tR-+-+RmK-!
xabcdefghy
H88
15.
Xf3!
Lm yu cnh Vua i phng v to trin vng tt:
16.gf
Me5
17.Vg2
Te6
18.Tf4
Xf8
19.Xae1
Hf6!
Nc hay 20.Xe5
20.
Hf3
21.Vh2
Hh3
22.Vg1
Td5
V Trng nhanh chng u hng. 23.f3 cng khng cu c vn c:
23.Xf3 24.Xf3 Hf3 25.Hd2 Hh1 26.Vf2 Hg2 27.Ve3 Hf3 28.Vd4 c5 thng.

Tng Quan Gi Tr Ca Mt Qun Nh


Ni tng qut th mt qun nh c gi tr li 3 con cht, nhng ng ra n
cn ty thuc vo nhng c im ng ca v tr qun c. N cn ty thuc vo
ci gi phi tr t c mc tiu.

Nu vi kt qu ch lm rung rinh v tr ca Vua i phng th ngi ta ch


cn hy sinh mt hoc hai cht thi (nhng v d v n phi hp chng t
iu ny).
Nhng ghi ch sau y v u th trong trung cuc, c th gip chng
ta nm c nhng nguyn tc chung.
1. Nu chng ta lp mt i qun xung kch cht c kh nng tin ln c th
nhng con cht ny n b c cho mt qun nh hy sinh.
2. Nu i qun xung kch cht ny b chn li v i phng thong th m
cuc phn cng li th 3 con cht khng th gi tr bng mt qun nh.
m u cho nhng v d, trc ht xin mn mt v d ca KT Tip Khc
Duras (hnh 89).
(8230) Duras,Oldrich - Tarrasch,Siegbert [C77]
San Sebastian San Sebastian (13), 1912 [56]

XABCDEFGHY
8r+l+r+kvl(
7+-zp-+p+p'
6p+-wqnsnpvL&
5+p+pzp-+-%

4-+-+P+P+$
3+NzPPwQN+P#
2PzPL+-zP-+"
1tR-+-mK-+R!
xabcdefghy
H89
Dng nh cuc tn cng ca qun Trng b sa ly. cc qun en b tr
trung tm ang e da, nhng din bin l:
15.He3
Me6
Nc i hay l 15.de 16.d4 c5
16.Mxe5!?
Hxe5
17.d4
Hd6
18.e5
Hd8
19.000
V gi y nhng con cht Trng c th lin kt trong i ng xit cht
19.
Md7
20.f4
Tg7
21.Txg7
Mxg7
22.f5
Mf8
23.Xdf1
Hh4

24.Md2
gxf5
25.gxf5
f6
26.Xhg1
Xe7
27.Xg4
Hh5
28.Hf3!
Mt nc khng khip: hm mt lc 3 im Xg7; Hd5; ef.
28.
Hf7
29.exf6
Hxf6
30.Hxd5+
10
en u hng.
Konovalov Pachman

XABCDEFGHY
8-+-trr+k+(
7zpq+-+-vlp'
6-+n+-+p+&
5+p+Nzpp+-%
4-+p+P+-zP$
3+-zP-+-+-#
2PzP-+QzPP+"

1tR-+RsN-mK-!
xabcdefghy
H90
21.
Md4!
22.cd
ed
23.Mf4
fe
Vn ct li by gi l en phi bo v cho cht nhng con cht li hi ca
mnh. Cn Trng th rt kh chu v ch bao quanh.
24.Hg4
Hf7
25.Me2
Xf8
26.f3
d3
27.Mc3
e3
28.a3
d2
29.Mc2
Tc3
30.bc
e2
Trng u hng.
Andre Lilienthal - Salomon Flohr [D41]
Moscow (Russia) It (9), 1935 [57]

XABCDEFGHY
8-+-wq-trk+(

7zpl+-vlpzpp'
6-zp-+psn-+&
5+-+-+-+-%
4-+-zPP+-+$
3+-+LwQN+-#
2PvL-+-zPPzP"
1+-tR-+-mK-!
xabcdefghy
H91
16
Ha8!
Qun en mong mun buc Trng phi y cht ln e5 nhng cho mnh
d5 v en s c p lc mnh trn ng cho a8/h1.
Nu nh Trng nc th ng 17.Md2?! M ny l mt qun tn cng rt
quan trng cnh Vua, i khi y s khin cho en ngh cch tng cng nhm
cht a s bn cnh Hu.
Nhng Trng chi nc c thng minh
17.d5
exd5
18.Md4!
ng lm! Hm da Mf5 v Hg5, v vy Flohr phi quyt nh i mt qun

nh ly cht.
18.
Tc5
Nhng trc tin phi ghim qun M nguy him ca i phng.
19.e5
Me4
20.f3
He8!
en khng nn 20.Td4 21.Td4 Mc5 22.Tc5 bc 23.Xc5 v en khng cn mt
n phn cng no. Tri li en mun i mt qun ly 3 cht v nm phn ch
ng rt li hi.
21.fxe4
Hxe5
22.Xe1
Xe8
23.Vh1
dxe4
24.Tc2
Xd8
Trong nhng v d trc, pha bn no sau khi hy sinh mt qun ly 3 cht
th phi tin cng xa cng tt nhng con cht ca mnh, buc i phng phi hy
sinh qun tr li ngn chn cht thnh Hu.
y en ch c mt cht trung tm v vic y n ln mt mnh khng
n u. Do , en phi trnh i qun v m cuc tn cng.
Nhng s rt d nu en i: 24.f5 25.Hb3 Td5 26.Hd5 Hd5 27.Tb3 v Trng
u th.
25.Xd1
h6
26.Tc3
f5
27.Xd2!

Ngn chn y cht f4. Thc vy, nu 27.f4 28.Me6 Xd2 29.Hd2 vi v th
thng chc.
27.
Xf8
28.He1
Trnh nc ghim qun.
28.
Vh8
T u n gi en chi mt cch ng ch , nhng y ng l en
phi i 28.f4, nu 29.Mb5 He7 hoc nu 29.Me6 nc i m Flohr nghi ng
29..Hc3 30.Mf8 hm e3 v f3.
Sau n81c i trn qun en khng c n b d cho qun c hy sinh v
con cht ph cnh Hu khng ng mt vai tr g c.
29.Me2
Hc7
30.Hd1
Nhm bt i phng phi i Tng.
30.
Tc6
Khng th cho Xe ch xung hng ngang th 7.
31.Md4
Td7
32.Mb3
Te6
33.Mxc5
Hxc5
34.Xd6?
V gn ht gi nn Lilienthal vi v khng thy nc mnh 34.Ha1 cho php
bo v qun Tng mnh.

34.
Hxc3
35.Xxe6
Vh7
36.h3
Xc8!
37.Tb3
He3
Qun en khai thc kho lo s vng mt ca qun Xe trng.
38.Tc2
Hf2
39.Tb3
Xc3
40.Xe8
Xd3
41.Hh5
He1+
Chiu lin tc vn c ha.

Nhng Cch i Qun


Trong sut vn c, cn phi tnh ton nhng kh nng i qun, i lc tht
bt ng.
phn khai cuc, i qun nhm mc tiu:
a. Thng nc hay li thi gian:
1.e4 d5 2.ed Hd5 3.Mc3
b. Ph hy phng tuyn cht i phng:
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Tc6 dc. Sau khi 5.d4 ed 6.Hd4 Hd4 7.Md4 qun
Trng c mt a s cht bn cnh Vua.
c. Xa b nhng p lc ca cc qun i phng v n gin ha vn

phng ng: 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Te7 5.e3 0-0 6.Mf3 Mbd7 7.Xc1 c6
8.Td3 dc 9.Tc4 Md5 10.Te7 He7 11.0-0 Mc3 12.Xc3 e5.
d. Qu trnh bt buc trong mt tn cuc u th.
im ny tt nhin phi c lun lun trnh by vi tinh thn ca kin tng
trong tt c cc giai on ca vn c. y chnh l v kh ch yu trong kho v
kh ca tt c cc tay KT. i vi h ch cn mt u th nh cng c th khai
thc ginh thng li.
Nh vy v th vn c tt v i hi phi n gin ha, th y l bn phn
vi tay kin tng, ngha l phi tin hnh vic i qun.
sau y l mt v d c rt ra t t thc tin chin u ca cc kin tng
c hin i.
1.d4
d5
2.c4
e6
3.Mc3
Mf6
4.Tg5
Mbd7
5.e3
c6
6.Hc2
Ha5
7.cxd5
Mxd5
8.e4
Mxc3
9.Td2
e5
10.Txc3
exd4
11.cxd4
Tb4

12.Xb1
Txd2+
13.Hxd2
Hxd2+
14.Vxd2
Mb6
Mt tn cuc c hai bn chp nhn khi din. Qun Trng c phn u th
hn, hai cht ln gia chng hot ng, Vua li trung tm. Chc chn thng th
khng bo m, nhng en th phi chin u lu di cu ha.
Lm th no gii thch c l u th cm qun en thua vn c ny?
Chc hn rng v tin tng kh nng nh ha nn ch quan. Mt thi tm l
khng d g khuyn c.
15.Td3
Te6
16.a4
000
17.Me2
Mxa4
en vn trung thnh vi ch trng n gin ha cuc c
18.Xa1
Mb2
19.Xxa7
Vb8
20.Xha1
Tc4
en a Tng ln i v qun Tng ny khng c tng lai
21.Txc4
Mxc4+
22.Vd3
Mb6
23.g4!
Ngn chn 23.f5 v chun b y nhng con cht bn cnh Vua.
23.
Vc7

24.f4
Xd7! (hnh 92)
(34402) Kotov,Alexander - Eliskases,Erich Gottlieb [D51]
Saltsjobaden Interzonal Saltsjobaden (1), 1952 [58]

XABCDEFGHY
8-+-+-+-tr(
7tRpmkr+pzpp'
6-snp+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-zPPzPP+$
3+-+K+-+-#
2-+-+N+-zP"
1tR-+-+-+-!
xabcdefghy
H92
Qun en pht hin nhng ch yu trong i hnh ca Trng: nhng cht d4
v e4. en chun b tp hp lc lng tn cng. Nc i km l 24.Xa8 25.Xa8
Xa8 26.Xa8 Ma8 27.Mg3! v Trng c nhng c may tt p trong tn cuc M.
25.X7a5
Rt ng hc tp! Mc tiu l lm cho i phng c nhng ch yu vi nc

Xa5-g5. Khi nhng ch yu ca i phng khng th t trn tri ri xung cho ta


th chnh ta phi to ra chng.
25.
Xhd8
26.Xg5
f6
Khng hay: 26.g6 s to ra nhng im yu cc f6 v h6.
27.Xga5
Mc8
Chun b phn cng vo e4.
28.f5
Nc kh hn l 28.h4 Md6 29.Mc3 tip theo e5 hoc f5. Gi y en c vi
n phn cng.
28.
g5
Ngn cm M nhy vo f4 nhng li cho php m mn mt cuc xm chim
ct h.
29.h4
h6
30.hxg5
hxg5
31.Xh1
Md6
32.Xh6
Xe7
33.Mc3
Xde8 (hnh 93)

XABCDEFGHY
8-+-+r+-+(
7+pmk-tr-+-'

6-+psn-zp-tR&
5tR-+-+Pzp-%
4-+-zPP+P+$
3+-sNK+-+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
H93
34.e5!
Trng bo gan ra nhng vn mi.
34.
fxe5
35.Md5+
cxd5
36.Xc5+
Vb8
37.Xxd6
exd4
38.Xcxd5
Xe3+
39.Vc4
Xc8+
40.Vxd4
Xg3
41.f6
Con cht thng nguy him cng qun Vua ch ng m bo thng li cho
qun Trng.

41.
Xxg4+
42.Ve5
Xf4
43.Xd8
Xxd8
44.Xxd8+
Vc7
45.Xg8
Vd7
46.Xg7+
Ve8
47.Xxb7
Tnh hung tht nghch l. Bn en nu khng cn cht g5 th vn c s ha!
47.
Xf2
48.Ve6
Xe2+
49.Vf5
g4
50.Vg6
Vua Trng tm thy ch n nu tt nht.
50.
Xf2
51.f7+
Vf8
52.Xb8+
Ve7
53.Xe8+
10
en u hng.
Salomon Flohr - George Alan Thomas [A06]
Podebrady Podebrady, 1936 [59]

XABCDEFGHY
8-+-tr-trk+(

7zpq+-+pzp-'
6-zp-vlpsn-zp&
5+-+-+-+-%
4-+PsN-+-wQ$
3+P+-+-+-#
2PvL-+-zPPzP"
1+-+RtR-mK-!
xabcdefghy
H94
y qun Trng vi mt n phi hp ngh thut, buc i phng phi
n gin ha th c c li cho mnh.
20.Mf5
exf5
21.Txf6
gxf6
22.Xxd6
Xxd6
23.Hg3+
Vh7
24.Hxd6
T trung cuc c chuyn sang tn cuc vi thng li thy r! en c 3 con
cht chng trong khi Trng khng ch cc ng m.
24.
Xg8

25.g3
Vg6
26.Xe7
Hf3
27.Xxa7
Xe8
28.Xe7
Mt s iu ng i qun c sc. Vic i qun gim mt mi trin vng
phn cng ca ch v Trng mun yn n pht huy u th cht ca mnh.
28.
Xxe7
29.Hxe7
en mun tha nc c th cu nhm hm da chiu lin tc, nhng
Trng cao cnh gic!
29.
Hd1+
30.Vg2
Hc2
31.He3
Hxa2
32.Hxb6
Ha8+
33.Vg1
Ha1+
34.Vg2
Ha8+
35.Vf1
f4
36.Hd4
fxg3
37.hxg3
f5
38.Hd5
Ha3
39.c5
f4
40.gxf4
f6

41.Vg2
Hc1
42.He4+
10
en u hng.
Mt cuc i qun c th ch nhm lm yu nhng quan trng chin lc.
Mechgailis Kememberg

XABCDEFGHY
8r+q+-trk+(
7zppzpl+pvl-'
6-+-zp-+pzp&
5+-+P+n+-%
4-+P+N+-+$
3+-+-+-zP-#
2PzP-+-zPLzP"
1tR-vLQtR-mK-!
xabcdefghy
H95
Theo thi quen, ngi ta thng ln Tng nch g7 bo v f6. K hoch
ca Trng gm hai phn: trc ht l i qun Tng g7, tip theo l chim ly
ng cho yu.

14.Xb1
Xe8
15.b4
Hd8
16.Hd2
Xb8
17.Hd2
b6
18.Tg7
Vg7
19.Hc3
f6
20.Xb2
He7
21.f4
Hf8
22.Xbe2
Xbd8
23.g4!
Mh4
n y c mt n phi hp nh.
24.Mf6
Xe2
Khng i c 24.Hf6 25.Xe7 v thng lp tc.
25.Md7
Vg8
26.Mf8
Xg2
27.Vh1
XF8
28.Xe7
en u hng.
Trong v d tip y, qun en sau mt cuc i qun bt buc lm yu
hn c mt vng bn Trng (hnh 96)
Prun - Vistanezkis
1.
e5!

2.c5
Nu Trng i cht e5 th cn cht e3 yu

XABCDEFGHY
8-tr-+-trk+(
7zppwq-+pzp-'
6-+pvlpsn-zp&
5+-+-+-+-%
4-+PzP-+l+$
3+-+LzPNzP-#
2PzP-+-wQ-zP"
1+-tRRvL-mK-!
xabcdefghy
H96
2.
3.Te2
Nc i trung gian kh
4.hg
5.Tf3
6.Hf3

e4
Tg3
mnh lm rung rinh cnh Vua i phng
Tf3
ef
Xfe8

khi s khng ch cc trng.


7.Tf2
Xe6
8.Xd3
Xbe8
9.Xe1
Me4!
10.Xe2
Xg6
Tp trung cc qun trung tm! Chim vng trung tm khng phi l mc
ch cui cng, y l cuc tn cng vo bn cnh:
11.Vh2
Hd7
12.Te1
Xf6
13.Hg2
Hg4
14.b4
Mg5
15.e4
Hh5
16.Vg1
Mh3
Trng u hng.
Khi nghin cu v cch s dng ng n cp Tng v cp Xe, chng ta c
th thy r tm quan trng chin lc ca vn i qun. l mt th v kh
m bit s dng s to c u th.
kt thc bi hc ny, chng ta cn phi cn trng trong nhng trng hp
i qun khng c li.
Stalda - Klavine

XABCDEFGHY
8r+lwqkvl-tr(

7zpp+-+pzpp'
6-+nzp-sn-+&
5+-+-zp-+-%
4-+-sNP+-+$
3+-sN-+-+-#
2PzPP+LzPPzP"
1tR-vLQmK-+R!
xabcdefghy
H97
7.Mc6?
Tng cng trung tm cho i phng cng vic m lun ct b cho i
phng.
7.
bc
8.Hd3
Te7
9.0-0
0-0
10.f4
Md7
11.f5?
Nn y cht d5 thch hp hn
11.
Tb7

12.Hh3
d5
13.Tf3
Hb6
14.Vh1
d4!
15.Md1
Ta6
16.Xe1
Te3
17.c3
dc
18.Mc3
Mc5
d3 rt yu.
19.Te3
Md3
20.g4?
Tc5
21.Hg2
Me1
22.Xe1
Te3
23.Xe3
Xab8
24.Xe1
Hb4
25.Hg3
Hb2
V qun en ginh thng li.
Mt v d khc (hnh 98)

XABCDEFGHY
8r+lwqk+-tr(
7zppzp-+pzpp'
6-+nzp-sn-+&

5+-vl-zp-+-%
4-+L+P+-+$
3+-sNPvLN+-#
2PzPP+-zPPzP"
1tR-+QmK-+R!
xabcdefghy
H98
6.
Te3
y cng l mt s i qun khng c li: v sau khi 7.fe3 m ct f ra cho i
phng v d4 ca i phng li c tng cng. Cn s yu km c tnh cht
chin thut do cht chng trn ct e khng c g quan trng trong thc t.
Do kt qu l Trng thng.
Aron Nimzowitsch - Jean Taubenhaus [D02]
St. Petersburg (Russia) It, 1913 [60]

XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7+l+-wqpzpp'
6pzp-+psn-+&

5+-+nsN-+-%
4-+-zP-+-+$
3+-+LvL-+-#
2PzP-+QzPPzP"
1+-tRR+-mK-!
xabcdefghy
H99
19....
Mxe3?!
Tiu dit qun Tng ang cng ca i phng nhng phn tc dng
Mt l tng cng trung tm cho Trng, hai l m ct f cho Trng v ba l cho
php y cht e3-e4.
20.fxe3
b5?
Lm yu c5, tt nht nn 20.a5 sau i Xac8.
21.Xc5
Xfc8
22.Xdc1
g6
23.a3
Me8
24.b4
Md6
25.Hf2!
f5
26.Hf4
Me8
27.Te2 !
Md6

28.Tf3
Tng cng hot ng cho cc qun Trng.
28.
Xxc5
Cho Trng mt cht thng.
29.dxc5
Me8
30.Xd1
Mf6
31.c6
Tc8
32.c7
Xa7
33.Xd8+
Vg7
34.Xxc8
Xxc7
35.Mxg6
10
en u hng.
Vladimir Alatortsev - Grigory Levenfish [E00]
Ch URS Tbilisi (Georgia) (6), 1937 [61]

XABCDEFGHY
8r+lwq-trk+(
7zppzpnsn-zpp'
6-+-zp-+-+&
5+-+Pzpp+-%
4-+P+P+-+$

3+-+N+-zP-#
2PzP-sN-zPLzP"
1tR-+Q+RmK-!
xabcdefghy
H100
12..
f4
13.gxf4 ??
Mt sai lm nghim trng v v tr, qun en s c c mt im mnh e5,
dy cht Trng th b tho ri ra v c con cht h l loi. Tt nht 13.g4 cho d
13.h5 en vn ch ng.
13.
exf4
14.Mf3
Mg6
15.Xc1
He7
16.Xe1
Mde5
17.Mfxe5
Mxe5
18.f3
b6!
Nhm gy kho cho c4-c5.
19.Mxe5
Hxe5
20.Hd2
Td7
21.Hc3
Xfe8
Qun Xe a8 phi ng ti ch trn ct ny nh tr li nc b2-b4 bng

a7-a5.
22.Hxe5
23.a3
24.b3
25.Vf2
26.Ve2
27.Xh1

Xxe5
a5
Vf7
Vf6
Xh5
Ve5

XABCDEFGHY
8r+-+-+-+(
7+-zpl+-zpp'
6-zp-zp-mk-+&
5zp-+P+-+r%
4-+P+Pzp-+$
3zPP+-+P+-#
2-+-+K+LzP"
1+-tR-+-+R!
xabcdefghy
H101
Thng li v v tr ca qun Trng b nghin nt: con cht h2 b l loi v

yu., qun Tg2 (tng xu) ch ng vai tr th ng, cc en th rt yu trong


trn a ca Trng.
28.Vd3
h6
29.h3
V gi y li thm mt im yu g3.
29.
Xg5
30.Xh2
Xg3
31.h4
Xg8
32.Ve2
g5
33.hxg5
hxg5
34.Vf2
g4
35.Xh5+
Vd4
36.Xd1+
Vc3
37.Xh7
gxf3
38.Tf1
Vc2
39.Xd3
Th3
40.Xxf3
Xxf3+
41.Vxf3
Txf1
42.Xxc7
Xf8
43.Xc6
Vd3
44.Xxd6
Te2+
45.Vf2
f3

46.Xh6
47.Xh2
48.Xh4+
49.Xh2
Trng u hng.

Xg8
Vxe4
Vd3
Xg6 01

BI HC TH MI MT

Tn Cng Vua
Ti ngh l khng c g qu ng khi ni rng lc m chng ta quyt nh
m u mt cuc tn cng trc tip vo Vua i phng th c mt nim vui rn
rc v mt s kch thch sng to tuyt diu bao trm ly chng ta.
Tuy nhin, nh chng ta bit cuc tn cng i hi mt s iu kin tin
khi v v tr. Sau y l nhng iu kin quan trng nht:
a) V tr cc qun phi v th tt nht (c kh nng phi hp hot ng
nhp nhng), u th v lc lng v ti y trn chin s din ra.
b) Kim sot c trung tm, ni chung l dn n mt u th v khng
gian (hoc thit lp vic ngn chn cc cht trung tm ca i phng).
c) V tr ca Vua i phng b yu hoc chng ta c ci g tin chc
lm yu c n.
By gi chng ta s lin tip kho st nhng phng php quan trng nht
ca cuc chin u khi tn cng Vua. Chng ta xem cc trng hp:
1. Khi cc Vua nhp thnh khc cnh.
2. Khi cc Vua nhp thnh cng cnh.
3. Khi mt Vua cn ng gia, cha nhp thnh.

I. Hai Vua ng hai cnh i nhau

Nhng nguyn tc c bit i vi v tr Vua nh th l:


1. m nhng ct hay ng cho tip cn vi Vua i phng, ngi ta c
th y nhng con cht m khng lm trng Vua mnh.
2. Cc qun cng phi sn sng nhy vo nhng l hng to ra nhng im
yu trong v tr xung quanh Vua i phng.
3. V i phng khng phi ng b quyt nh s phn, m i phng
cng vy s tn cng li Vua ta, cho nn cn phi c gng ginh cho c quyn
ch ng trc , v ch ng th phi kim ch cuc tn cng ca i phng
th no cho tit kim nht (ngha l tn rt it qun phng ng c hiu qu).
4. Cc iu kin thun tin cho cuc tn cng vn cn tn ti khi v tr ca Vua
i phng lung lay hay suy yu.
Chng hn, chng ta hy hnh dung l cc con cht ca bn en nm f7, g7
v h7. Ch cn cht g y ln g6 th c mc tiu cho chng ta tn cng bng
cht h2-h4-h5 v m ct h ra. Cn nu en i cht ln h6, chng ta s tin cht
g2-g4-g5 m ct g hoc bng mt qun hy sinh n h6 s lt trn Vua en.
Cn nhn mnh y l s hnh thnh nhng con cht xung quanh Vua i
phng ng mt vai tr rt quan trng m ta khng c nh gi thp trong
nhng cuc chin u khi nhp thnh cnh i nhau.
Sau y l mt vi v d minh ha nhng iu kin nh trn:
Erno Gereben - Efim Geller [B90]
Budapest Budapest, 1952 [62]

XABCDEFGHY

8r+-wq-trk+(
7+p+-vlpzpp'
6p+-zplsn-+&
5+-+-zp-+-%
4-+-+P+P+$
3+PsNQ+-+P#
2PvLP+-zPL+"
1tR-+-mK-+R!
xabcdefghy
H102
13.
b4!
C nh cht b3
14.Me2
a5
K hoch tn cng ca qun en bao gm 3 phn:
1.Sau khi a5-a4,a4:b3 ct a s m ra.
2.Xm nhp cc lc lng vo trn a bng ct m.
3.a qun tr b vo cuc chin
15.f4
Qun Trng cng tn cng nhng kh m m ct v hng cht en f7,g7,h7

cn nguyn.
15.
Md7
en a qun tr b n chi vin lp tc
16.f5
Mc5
17.Hf3
a4
Nc i can m v ng ghi nh! Nhng phm cht ch yu cn cho cuc tn
cng l lng can m, mu lnh v s t tin.
en hy sinh mt qun c li nc v cuc chin u din ra di du
hiu tranh th thi gian. Ngi no thnh cng trong vic lm rung rinh Vua i
phng trc tin s ginh thng li.
18.h4
Trng c v hng h qu, nhng y ch l mt s tuyn b theo mun
thi, v nh ni, cnh Vua en khng yu, trong khi v tr cc qun Trng th
th ng. Nu nh Trng c thnh cng trong vic lm rung rinh v tr Vua en th
Trng cng khng c cch no gi ngay lc lng n nhng l hng ca en.
18.
axb3
19.axb3
Xa2
Qun Xe en vo trn a i phng.
20.fxe6
fxe6
21.He3
Ha5!
Hm da 22.Xb2 23.Vb2 Ha3 tip l Xa8.
22.c4
Xxb2!

Qun c tt nht ang bo v Vua trng b dit.


23.Vxb2
Ha3+
24.Vb1
Xa8
Cuc tn cng ca en ph thng trn a! Nhng iu kin thun tin sau
y gp phn cho thng li.
1. Vua trng b l.
2. Qun en u th lc lng ti vng quyt lit ca trn u.
25.Mc1
en a qun tr b n phng ng
25.
Ha1+
26.Vc2
Xa2+
Qun en quyt truy bt Vua trng. Nc i trn y y Vua trng n
bc ng cng.
27.Mxa2
Hxa2+
28.Vc1
Mxb3+
y vai tr ch ng c ngha bit bao! Qun en bt buc mt cch
kin quyt i phng phi b ng theo . Chc chn l quyn ch ng khng
phi bao gi cng thc bch c i phng, nhng n s lun lun l mt yu
t quan trng nht cho mi cuc tn cng thnh cng.
29.Hxb3
Hxb3
Nc chiu b trnh c nhng phi tr gi t! on kt thc l cng
vic thuc phn k thut n gin

30.Xd2
Hc3+
31.Xc2
He3+
32.Vb2
Ha3+
33.Vb1
b3
34.Xb2
Hb4
35.g5
Td8
36.Xc1
Tb6
37.Th3
Vf8
38.h5
Td4
39.g6
hxg6
40.hxg6
Ve7 01
Qun Trng u hng.
Tuy nhin, khng nn ngh rng tt c nhng vn c loi trn u n gin,
tri chy d dng. Ngc li thng khi tn cng
Phi quan tm i phng chi phn n nguy him.
Xem vn Woskanjan Simovitsch
1.e4
c5
2.Mf3
d6
3.d4
cxd4
4.Mxd4
Mf6
5.Mc3
a6
6.Tg5
e6

7.Hd2
8.Te3
9.Te2
10.f4
11.000

h6
Te7
00
Mc6
Td7 (hnh 103)

XABCDEFGHY
8r+-wq-trk+(
7+p+lvlpzp-'
6p+nzppsn-zp&
5+-+-+-+-%
4-+-sNPzP-+$
3+-sN-vL-+-#
2PzPPwQL+PzP"
1+-mKR+-+R!
xabcdefghy
H103
Con ng vch ra theo ui l nhng cuc tn cng ca mi bn c
a ra v b ghm li v cu trc tnh ca th c: qun Trng th mun m ct g
vi cc nc i g2-g4-g5, cn qun en theo hng cnh sn tm cch s dng

ct c.
12.g4!
Mxd4
13.Hxd4
Tc6
14.h4
d5!
Phn ng hiu qu nht cuc tn cng cnh sn lun lun l cuc tn cng
vo khu trung tm.
15.g5
Mxe4
16.Mxe4
Nu 16.gh, Tf6
16.
dxe4
17.Hc3
Phi gi Hu h tr tn cng
17.
Td5
18.Td4
Xc8
19.Hg3
h5!
Ngng mt cht hc tp: Trng ang tn cng c m cho c nhng
tm bng chng , cn bn phng ng th c ng li. Tr gi bng mt con
cht, qun en thnh cng trong vic ngn chn i phng m ct g v nh
Trng chm mt bc khin en kp thi phn cng.
20.Txh5
Ha5
21.a3
Ha4
22.Xh2
Xc4

23.Tf6

Xfc8 (hnh 104)

XABCDEFGHY
8-+r+-+k+(
7+p+-vlpzp-'
6p+-+pvL-+&
5+-+l+-zPL%
4q+r+pzP-zP$
3zP-+-+-wQ-#
2-zPP+-+-tR"
1+-mKR+-+-!
xabcdefghy
H104
23.
Xfc8
24.b3
i nc ny hu nh bt buc. V Trng khng th i: 24.Te7 Xc2 25.Vb1 Xh2
26.Hh2 Hb3 27.Xd5 ed v nhng con cht thng ca en rt nguy him. Cn nh
24.X1d2 e3!
24.
Txa3+?
Cho n y th en c phn chim thng phong. Vi ch cao v chin u

c hiu qu, en thnh cng trong vic ngn chn Trng y Cht g5-g6.
Nhng vi nc i trn khin cho en phi thua. L ra en nn i 24...Hxa3+
25.Tb2 Xc3 26.Hxc3 Xxc3 27.Txa3 Txa3+ cui cng en hn mt cht v c cp
Tng linh hot c kh nng u th. Nhng by gi th th c ca en b nh
sp.
25.Vb1
Hb4
S lui binh ny cho php Trng ph v thnh ngay.
26.g6!
M ct g ra: trn u c tnh cch chin lc khi s t nc th 12 chm
dt.
26.
fxg6
Qun Tf6 vn lun lun l vt cm k: nu 26.gf 27.gf Vf8 28.Hg8
Ve729.He8!
27.Hxg6
X4c7
28.Xg2
Txb3
Dng nh nguy him, nhng qun en mt ln na li chm thi gian (tc l
tr nc). Nu 28.Hf8 29.Xdg1 tht n gin
29.Hxg7+
Xxg7
30.Xxg7+
Vf8
31.Xf7+
Ve8
32.Xh7
qun en thua.
i kin tng Tartacover c ln vit rng: Tr chi c l mt tn bi kch v

thi gian y thng l nhng vn c nhp thnh khc cnh nhau, thng bi
din ra ch tin hu thi. Ngi no tn cng c trc s thng.
kt thc bi hc ny, chng ti xin thm mt iu quan trng cn
lu : Thng c nhng k hoch chin lc rt su sc v logich m tht bi v
khng tin liu c th bin chin thut. Trong trng hp nh th khng lm g
c c, v vi hon cnh ng, cng thng, mi vic u c th xy ra.
V d sau y trnh by cho chng ta mt trn chin u c tnh cht chin
lc rt ho hng. Vn c gia Lipnizky - Sacharev

XABCDEFGHY
8-trlwq-trk+(
7+-+nvlpzpp'
6p+p+p+-+&
5+-+p+-zPP%
4-+-+PzP-+$
3+-sN-vL-+-#
2PzPPwQL+-+"
1+-mKR+-+R!
xabcdefghy
H105

Cc con Trng tin ln kh xa, nhng ct b l mt con ng cho en phn


cng, khng nn nh gi thp!
16.g6
Ha5!
e da: Ha5-Ha3! Nu 16.fg 17.hg hg 18.ed cd 19.Md5 ed 20.Hd5 Xf7
21.Xh8!
Cn nh 16.fg 17.hg ct h b ng li vi nc 17.h6 qun Trng ph bt
hng ro cn ny: 18.ed cd 19.Md5 ed 20.Hd5 Vh8 21.Td4! Tf6 (nu 21.Mf6
22.Hg5! Mg8 23.Xh6!) 22.h6 gh 23.Xh1 Vg7 24.Xh6
17.gh
Vh8
i khi ngi ta cng ch dn cch trn Vua sau con cht ca i phng,
nhng y, th on ny khng cu c cho en, g7 nm trn ct m s l
mc tiu cho i phng.
18.Xdg1
Hb4
19.b3
de
20.Td4
e5?
21.fe
c5
Chnh nh phng php chin thut ny m thng c en.
22.Tc4!
Vi nc e da khng khip 23.Hg2. Qun en ch i 2..Te3 Me5 24.Hh6
Mg4 25.Tg4 Hc3! Phn cng.
22.
Xd8
23.Xg7!
cd

Nu 23.Vg7 24.Xg1 Vh7 25.Hg2


24.Xhg1
Tf6
25.Hh6
en u hng.
Trong v d sau y, cuc chin u xoay quanh vic m cc ng cho.
Paul Keres - Vladimir Petrov [C32]
-30464 U.S.S.R -, 1940 [63]

XABCDEFGHY
8r+l+-trk+(
7zppzp-+p+p'
6-+n+qvlp+&
5+-+-sN-+-%
4-zP-+QzP-+$
3+-+L+-+-#
2PvLP+-+PzP"
1+-mKR+-+R!
xabcdefghy
H106
15.h4!

Vi e da h4-h5, v phng xa Petrov phi lm yu dy cht ca mnh.


15.
h5
Sau khi kt thc vn c, ngi ta pht hin l en c th bnh thn cho y
cht h ln 15.Me5 16.fe Tg7 17.h5 Hg4 18.He3 Tf5. Tuy nhin sau khi Xh2 tip
theo l Xdh1, th quyn ch ng vn thuc bn Trng. Nhng rt kh m tin
kin rng Keres a cuc tn cng n giai on quyt nh bng cch hy sinh
3 con cht!
16.g4
Txe5
17.fxe5
Hxg4
18.He3
Mxb4
en chn bng nc 18.Te6 19.Xdg1 tip theo l Hh6.
19.e6!
M ng cho cho Tng b2
19.
Md5
Nu 19.Md3, Keres tnh s i ph: 20.cd fe 21.Xdf1 (trnh i Hu)
21.Xf5 22.Xhg1 Vh7 23.Xg4 Xf1 24.Vc2 hg 25.He5
20.exf7+
Xxf7
21.Tc4!
Hot ng phi hp ca cc qun va nhp nhng va thm m. Cng thc
diu k ca chng ta trong bi hc u tin c s dng!
21.
c6
Qun Hu trng l vt cm k. en khng c bt. Nu 21.Me3 22.Xd8 Vh7

23.Xh8 b. Cn nu 21.Hc4 22.He8 Xf8 23.Hg6 thng.


22.Xxd5
Hxc4
23.He8+
Xf8
24.Hxg6#
10
en u hng
R rng l khng th rt ra t v d trn bi hc in hnh v s tn
cng cht, v s tn cng ct m ct hay cc ng cho. M cn xa hn th
na! Mt cuc tn cng ca cht phi c tn cng nhp nhng cng cc qun
phi hp nhau (trong vic tn cng ny).
y l mt trong nhng ch kh nht trong c vua, n i hi s hiu
bit v tr tng tng phi su sc.
Vn c sau y ca cu v ch th gii s minh ha rt r s on chc
ny:
Tal -Tolush
1.c4
Mf6
2.Mc3
g6
3.e4
d6
4.d4
Tg7
5.f3
e5
6.Mge2
Mbd7
7.Tg5
c6
8.Hd2
00

9.d5
Trong mt s khai cuc, cc u th bc l tn cng tn rt sm. l
trng hp ca h thng Samisch. Chin lc ca Trng xut hin sau nc th 5
ngn cn Mg4, sau khi Te3 v Hd2 s chun b y cht g4 v h4.
9.
c5 ?
y l mt li lm nghim trng v chin lc nh trnh by nhiu ln,
phng cch tt nht ngn nga mt cuc tn cng bn sn l mt cuc
phn cng trung tm. Nu trung tm b phong ta, ngi ta c th trnh bng
cch tn cng li sn kia. Nc i va ri ca Tolush coi nh ni gio cho
gic. ng l en nn i 9.Mb6 v Trng s phi cnh gic vi nc cd5 to
cho en n phn cng.
10.g4
Du hiu ca mt cuc xp chin.
10.
a6
11.Mg3
Xe8
12.h4
Ha5
en va i mt nc c c v linh hot, nhng tht ra ch mt nc thi.
13.Th6
Nc iu ng quen thuc dng chng li Tng nch, mc d khu trung
tm c hnh thnh, nhng qun Tng g7 nh chu l qun tng xu
tuy rng n vn cn kh nng phng ng mnh. Chnh v vy m Trng phi
quyt tm

13.
Mf8
14.h5
Hc7
15.Td3
b5
Qun en cng tn cng dy cht ca i phng.
16.000
Trng khng bt cht, v nu 16.cb ab 17.Mb5 Hb6 qun en t c mt p
lc nguy him trn ct b.
16.
bxc4
17.Tb1
Khng i 17.Tc4 v sau khi Td7-b5 s cho php cc qun en tham chin.
17.
Th8
en quyt nh gi li qun Tng, nhng iu ny s cho php Trng tng
cng p lc vo cnh Vua.
18.Xdg1
Xb8
19.Mf5
M6d7
20.Tg5
Vi s e da Mh6! Rt sai lm nu 20.f6? 21.hg hg 22.Hh2
20.
Tg7
21.Mxg7
Vxg7
22.Th6+
Vg8
Hy xem hnh 107: do s iu ng khn ngoan, Trng c nhiu kt
qu: v tr Vua en b yu, Tng trng h6 l iu kh chu i vi Vua en, hai

Xe trng sn sng tn cng.


Du vy, con ng i n thng li vn cn xa, cn ng vin thm lc lng
mi.
Mikhail Tal - Tolush [E80]
Moscow URS ch 21, 1957 [64]

XABCDEFGHY
8-trl+rsnk+(
7+-wqn+p+p'
6p+-zp-+pvL&
5+-zpPzp-+P%
4-+p+P+P+$
3+-sN-+P+-#
2PzP-wQ-+-+"
1+LmK-+-tRR!
xabcdefghy
H107
l mc tiu ca nhng nc i sau:
23.f4
Hm da f4-f5, nu en bt n s cho php Tng b1 tham chin, c M

na. Vn ct li l phi ngn cn M en nhy ln e5 phong ta.


23.
exf4
24.Hxf4
Hd8
en nhy 24.Me5 khng kp v 25.Hf6
25.hxg6
Mxg6
Vi nc i ny, v th Vua en v. Nhng vi nc i khc tnh th ca
en cng hp hi, theo Panov phn tch th: 25.fg 26.Tg5 Hb6 27.Ma4 Ha5
28.Xf1 Me5 (28.Ha4 29.Hf7 Vh8 30.Th6) 29.Te7 Tg4 30.Td6. Cn nh 25.hg
26.Tg5 f6 27.Hh2 fg 28.Hh8 Vf7 29.Xf1 Mf6 30.e5! v ri Tg6!
26.Hh2
Mde5
27.Tf4
27.Te3 chnh xc hn
27.
Mf8?
R rng qun en mt mi v cuc chin u qu kh khn, nn phm
sai lm. 27.Mf4 rt cn thit.
28.Hh6
Meg6
29.Tg5
f6 (hnh 108)

XABCDEFGHY
8-trlwqrsnk+(
7+-+-+-+p'
6p+-zp-zpnwQ&

5+-zpP+-vL-%
4-+p+P+P+$
3+-sN-+-+-#
2PzP-+-+-+"
1+LmK-+-tRR!
xabcdefghy
H108
30.e5!
Nc i tuyt diu ! Tt c cc qun Trng u vi v dn n Vua en.
30.
Xxe5
Khng i c: 30.fg 31.Tg6 gh 32.Hh8 Vf7!
31.Txg6
Xb7
32.Me4
fxg5
33.Xf1
Xxe4
Khng sao cn ni 34.Mf6
34.Txe4
Xg7
35.Xf6
Txg4
36.Xhf1
Md7
37.Xxd6
He7
38.Xxa6
Vh8

39.Txh7
Mb8
40.Tf5+
Vg8
41.Te6+
Txe6
42.Xxe6
10
en thua.
Chng ta thy trong vn c Boleslavsky Ufimsev (bi th nm) nhng
v th m bn tn cng chim c nhng ct m th s tn cng bng cc
qun s ng vai tr quyt nh.
Sau y l vi v d minh ha nhng nguy him ca nhp thnh xa.
S Slonim - Riumin
Sau khi nhp thnh di, gt chn ca Achilles ti a2 (tc l im yu nht
ca Trng). Chnh v vy thng thng ngi ta phng bng nc Vc1-b1,
nhng khng phi bao gi Trng cng c thi gi. y l mt trng hp.
S Slonim - Riumin [C45]
Moscow Moscow, 1932 [65]

XABCDEFGHY
8-trl+-trk+(
7zp-zp-wqpzpp'
6-+p+-sn-+&
5+-+P+-+-%

4-vl-+-zP-+$
3+-sNL+-+-#
2PzPPvLQ+PzP"
1+-mKR+-+R!
xabcdefghy
H109
13.
Ta3
14.Ma4
Txb2+
15.Mxb2
Ha3
16.He5
Xe8
17.Hd4
c5
18.Hc3
Hxa2
19.Te1
Mt nc rt chy
19.
Xe2
20.Txe2
Me4 01
Trng u hng v khng th nc chiu b
Harry Nelson Pillsbury - Emanuel Lasker [D50]
10, St Petersburg 10, St Petersburg, 1895 [66]

XABCDEFGHY

8r+-+-trk+(
7zpp+-+pzp-'
6-+-+lvl-zp&
5wq-+p+-+Q%
4-+-zP-+-+$
3+-sN-+-+-#
2PzP-+-zPPzP"
1+K+R+L+R!
xabcdefghy
H110

Qun Trng nh gi thp hot ng ca qun Hu en v xem thng ct


m c.
16.f4
Xac8
17.f5
Xxc3
18.fxe6
Lot nc i 18.bc Hc3 19.Hf3 to cho Trng mt vin tng tt p trong
phng ng, nhng i vi ngi i tin th c tm l khng chu t th cng quay
sang phng ng.
18.
Xa3
19.exf7+
Xxf7
20.bxa3
Hb6+
21.Tb5
Nu 21.va1 Td4 22.Xd4 Hd4 23.Vb1 He4 tip theo Xf2.
21.
Hxb5+
22.Va1
Xc7
23.Xd2
Xc4
24.Xhd1
Xc3
25.Hf5
Nu 25.He2 Xc1
25.
Hc4
26.Vb2
Xxa3

27.He6+
Vh7
28.Vxa3
Hc3+
29.Va4
b5+
30.Vxb5
Hc4+ 01
Chiu b.
Trong phng ng Sisilia, ct c m con cht c2 nh mt nam chm thu
ht s ch bn en.
Y Sakharov - Evgeni Vasiukov
1.e4
c5
2.Mf3
Mc6
3.d4
cxd4
4.Mxd4
g6
5.Mc3
Tg7
6.Te3
Mf6
7.Tc4
d6
8.f3
Hb6
9.Tb5
Hc7
10.g4
Td7
11.Hd2
00
12.Te2
Xfc8
13.000
b5
14.Mcxb5

M ct b cho i phng, tt hn nn theo ui nc i g4-g5.


14.
Hb7
15.Mxc6
Txc6
16.Md4
Td7 (H111)
Y Sakharov - Evgeni Vasiukov [B35]
URS-ch32 Kiev, 26.12.1964 [67]

XABCDEFGHY
8r+r+-+k+(
7zpq+-zppvlp'
6-+lzp-snp+&
5+-+-+-+-%
4-+-sNP+P+$
3+-+-vLP+-#
2PzPPwQL+-zP"
1+-mKR+-+R!
xabcdefghy
H111
Trong khi Trng bn rn bt cht, b cuc tn cng vo cnh Vua i
phng, sai lm ny rt nghim trng v cho en b tr qun ct b. Khng c

g ngc nhin vi nhng nc sau y khi en c trin vng tn cng thng li:
16.
Mxe4!
17.fxe4
Txe4
18.Xhe1
Xxc2+
19.Hxc2
(Khng i c 19.Mc2 Hb2 chiu b).
19.
Txc2
20.Vxc2
Xb8
21.b3
(Nu 21.Mb3 a5!)
21.
Xc8+
22.Vb1
Xc3
23.Tf3
Hb4
24.Mc2
[24.Tf2 e5 25.Mc2 Hf4 Frizt11]
24....
Xxc2
Trng u hng. (25.Vxc2 Hc3+ 26.Vb1 Hb2# 01).

BI TP 43 - 48
XABCDEFGHY
8-mk-+-+-tr(
7+r+L+-zpp'
6-zPQ+-+-+&
5+-+-zpp+-%
4R+-+-+-+$
3+-+q+-+P#
2-+-+-zPP+"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
43.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7zp-+r+qzpp'

6lzpr+-+-+&
5+-+ptRp+-%
4-+-wQnzP-+$
3zPP+-tR-+-#
2-vLP+-+PzP"
1+-+L+-mK-!
xabcdefghy
44.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-trr+-mk(
7zpLtR-+p+p'
6-sn-+-sNp+&
5+l+-+-+-%
4-+-wQ-+-zP$
3+-+-+-+-#
2qzP-+-zPP+"

1+-+-+RmK-!
xabcdefghy
45.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+l+-trk+(
7+-wq-+p+p'
6p+-+-zp-+&
5+-vl-zp-+-%
4Pzp-+-+-+$
3+P+QzPN+-#
2-vL-+-zPPzP"
1tR-+R+-mK-!
xabcdefghy
46.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-tr-+-mk(
7+-+-wQp+p'

6p+-+p+-+&
5+ptR-+-+P%
4-+-wql+-+$
3zP-+-+-tR-#
2-zP-+-zPP+"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
47.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+qtr-+k+(
7+-+r+-+p'
6p+-zplzPp+&
5+p+-sn-+-%
4-+-wQ-+-+$
3zPPvL-+-zP-#
2-+P+-+LmK"

1+-+-tRR+-!
xabcdefghy
48.Trng i trc

BI HC TH MI HAI

Tn Cng Vua
II. Hai bn u nhp thnh gn
Nhng iu kin c bn cho mt cuc tn cng trong trng hp cn bng l:
1.
V tr trung tm phi vng chc.
2.
Lc lng phi ng hn khu vc din ra trn chin c tnh cch quyt
nh.
3.
C mt s ch ng lin tc.
Nh vy nhng phng php thng c s dng cho cuc tn cng loi ny
l nhng phng php no? l:
aPhi bt nhng con cht cnh Vua.
b- Lm yu cu trc cht th thnh, sau a cc qun vo cuc tn cng.
cM cc ct v cc ng cho.
d- Tn cng cc qun Tng khc mu.
eTn cng vi nhng qun nng (Hu v Xe)
fy cht nhy b vo trn a.
D nhin y ch l nhng nt ln ca ngh thut dn n cuc tn cng loi
ny. Trong khun kh bi hc ny, chng ti rt tic khng th pht trin c h
thng tt c nhng on t nh ca ngh thut ny. V li y cng khng phi l
mc tiu ca chng ti, v vy chng ti ch trnh by nhng on quan trng

nht. Phn cn li nhng im th yu, nhng th bin chin thut, nhng ngoi
l cc bn s thu thp bng s nghin cu vn dng v thc tin chin u c
nhiu bi hc rt phong ph.

a- Dit Nhng Con Cht Cnh Vua


Mun ph hy thnh tr ca i phng, khng phi ch c ch l ! Cn
phi c mt s u th v v tr mi cho php a vo cuc tn cng quyt lit.
Chng ta hy xem ci cch lm gia tng nhng thng li qua v d sau:
Goglidze -Flohr
1.d4
Mf6
2.c4
g6
3.Mf3
Tg7
4.g3
00
5.Tg2
d6
6.00
Mbd7
7.Hc2
Tt nht l 7.Mc3 e5 8.de
7.
e5
8.dxe5
Khai cuc vi k hoch khn kh: tn cng vo cnh Hu. Tt hn nn i nc

gin d 8.Xd1
8.
dxe5
9.Xd1
He7
10.Mc3
c6
11.Ma4?
Nhm ngn cn Mc5 v y cht c4-c5. Nhng mt cuc tn cng cnh
sn nh th ch c th thc hin c khi no trung tm vng vng.
11.
Xe8
12.h3
Mh5
13.c5
Trng i nh vy ch dn n vic lm suy yu cc cht bn cnh Vua.
13.
e4
14.Md4
e3
15.Txe3
Mxg3
16.Xac1
Mf6
17.Mc3
hi hn!
17.
Mfe4
18.Mxe4
Mxe4
19.Tf4
Chng kh hn mt cht l 19.Mf3. Xem hnh 112
Goglidze - Salomon Flohr [E60]

Moscow (Russia) It (1), 1935 [68]

XABCDEFGHY
8r+l+r+k+(
7zpp+-wqpvlp'
6-+p+-+p+&
5+-zP-+-+-%
4-+-sNnvL-+$
3+-+-+-+P#
2PzPQ+PzPL+"
1+-tRR+-mK-!
xabcdefghy
H112
19.
Mxf2!
f2 hoc f7 thng l mc tiu tn cng.
20.Vxf2
Hh4+
21.Vf3
Txh3
Cnh Vua b lt trn!
22.Txh3
Hxh3+
23.Vf2
Hh4+

24.Vf3
Te5!
thanh ton qun phng th
25.e3
Nu 25.Te5 Xe5 vi s e da tp trung thm qun Xe th nh vi Xae8.
Nc i d na l 25.He4 Hh5 26.Vf2 Td4 v Xe2.
25.
Txf4
26.exf4
Hh3+
27.Vf2
Xe3
28.Xg1
Xae8
29.Xg2
Hh4+ 01
V qun Trng u hng.
Vn c ny cho thy r mi quan h cht ch gia trung tm vi vic hnh
ng bn cnh.
Trong vn c sau y, Trng o m chn i phng ti g7.
Dubinine Petrov
1.e4
e6
2.d4
d5
3.Mc3
dxe4
4.Mxe4
Md7
5.Mf3
Mgf6
6.Mg3
c5
7.dxc5
Txc5

8.Td3
Hb6
9.00
00
10.He2
Xe8
11.c3
Mf8
Vic o tu qun Hu b6 khng c mc tiu. Trong trng hp nh th
cn phi can m nhn sai lm v c gng sa cha. y cn phi i 11.Hc7
ri b7-b6 v Tb7
12.Me5
Mg6
13.Txg6
hxg6
14.h4
Hc7
15.h5
gxh5
16.Mxh5
Mh7 (hnh 113)
P Dubinin - Nikola Petrov [C10]
Rostov Rostov, 1936 [69]

XABCDEFGHY
8r+l+r+k+(
7zppwq-+pzpn'
6-+-+p+-+&
5+-vl-sN-+N%
4-+-+-+-+$

3+-zP-+-+-#
2PzP-+QzPP+"
1tR-vL-+RmK-!
xabcdefghy
H113
17.Mxg7
Vxg7
18.Hh5
Tf8
Nu 18.Vg8 th 19.Xe1 tip theo l Xe4. Cn nu 19.Xd8 20.Th6 Tf8
21.Xe3!
19.Xe1
Nu Trng chin thng chc chn th khng phi v cnh Vua i phng v
cng yu, m v cn l do sau:
1. Do v tr linh hot ca qun M v qun hu
2. Do kh nng ca Trng dn n mt cuc xp chin vi nhng lc
lng mi.
19.
Vg8
20.Xe3
Xe7
21.Xg3+
Tg7
22.Xxg7+
Mt ln na, cn ch : loi b qun phng ng ca ch.

22.
Vxg7
23.Th6+
Vh8
24.Xd1!
Vi nc e da 25.Hg4 v en ko6ng th i He5 c, bi Trng s i
26.Xd8.
24.
Mf6
25.Tg7+
Hy sinh qun ln th 3 g7!! Gi y Vua en b l.
25.
Vxg7
26.Hg5+
Vh8
27.Hxf6+
Vg8
28.Xd3
10
Cui cng vi s xut hin ca qun tr b ny buc qun en phi u
hng.
Hy xem tip vn c gia
Veresov - Dsensiolovsky

XABCDEFGHY
8-+rwqr+k+(
7+p+lvlpzpp'
6p+-+p+-+&

5sn-+-+-+-%
4-+-zP-+Q+$
3+-zPL+N+-#
2P+-+-zPPzP"
1tR-vL-tR-mK-!
xabcdefghy
H114
Nhn qua cng bit Vua en khng c bo v tt. M xa cn cc qun en
khc th che khut nhau hng th 7 v th 8. Trong khi qun Hu Trng
ng ch rt tt, cp Tng v qun Xe cng u sn sng tham gia tn cng
cng Hu.
Trng hp nh vy, qui tc ct li l: phi tn cng nhanh v mnh
trc khi i phng c th gi a cc lng lng phng ng mi
n. Chnh Veresov lm ng nh vy!
16.Th7
Vh7
17.Me5
Li thm mt qun M chim khu trung tm ! Nc e da l: 18.Hh5 Vg8
19.Hf7 Vh8 20.Xe3 h3.
17.
Mc4
M n cu nguy nhng qu tr!

19.Hh5
Vg8
20.Hf7
Vh7
21.Md7
Hd7
22.Xe6
Hd8
Nu nh 21.Vh8 22.Th6 Xg8 23.Tg7! thng.
23.Xh6
Chiu b.
Mt n chin thut thng c gii thiu l l s hi sinh mt qun
dit cht h6.
Xem vn c gia Koblentz Wood (Hnh 115)

XABCDEFGHY
8-wqr+l+k+(
7+-+-vlpzp-'
6psn-+p+-zp&
5+p+nsN-+-%
4-+-zP-+-+$
3zP-+LvLN+Q#
2-zP-+-zPPzP"
1+-+-tR-mK-!
xabcdefghy

H115
Mt ln na, cng mt hnh nh ging trc: qun Trng u th cnh Vua.
Mc tiu h6 p ngay vo mt. Tnh th chn nui cho mt cuc xp chin.
24.Th6
gh
25.Hh6
Tf6
Nu 25.Mf6 26.Mg5! Td8 27.Th7 Mh7 28.Hh7 Vf8 29.Mg6! fg 30.Me6 chiu ht.
26.Th7
Vh8
27.Mf7
Tf7
28.Tg6
Vg8
29.Hh7
en u hng.

b- Lm yu cu trc cht cc qun len li vo tn cng.


Vn c gia Lasker v Capablanca (Hnh 116). Trng c nhng u th v tr
sau y, l tin ph hp cho mt cuc tn cng vao Vua i phng:
1.
Trng ang kim sot trung tm.
2.
Cp Tng chim lnh v tr linh hot
3.
Qun Hu v cp Xe cng sn sng xp chin.
Nhng trc khi m t xp chin, Lasker ph banh v lm yu cnh Vua
i phng.
Emanuel Lasker - Jose Raul Capablanca [C15]

Moscow Moscow (9), 15.02.1935 [70]

XABCDEFGHY
8r+-+r+k+(
7zpp+l+pzpp'
6-+p+pvl-+&
5wq-+-+-+-%
4-+-zP-vL-+$
3zP-zPL+-+-#
2-zP-+QzPPzP"
1+-+RtR-mK-!
xabcdefghy
H116
17.Hc2
g6
Nu 17.h6 18.He2 ri He4
18.Te5
Tg7
19.h4
Hd8
20.h5
Hg5
21.Txg7
Vxg7
22.Xe5
He7

23.Xde1
Xg8
24.Hc1
ngn cn 24.Vf8 th 25.Hh6
24.
Xad8
25.X1e3
Tc8
26.Xh3
Vf8
27.Hh6+
Xg7
28.hxg6
hxg6
29.Txg6
Hf6
Khng i c 29.fg 30.Hh8.
30.Xg5 Ve7 31.Xf3 Hxf3 32.gxf3 (xem ch thch thm)
(32.Xdg8 33.Vf1 Xxg6 34.Xxg6 Xxg6 35.Hh2 Vd7 36.Hf4 f6 37.c4
a6 38.Hh4 Xg5 39.Hh7+ Vd8 40.Hh8+ Vc7 41.Hxf6 Xf5 42.Hg7+ Td7
43.Ve2 Vc8 44.Hh8+ Vc7 45.Hh2+ Vc8 46.Hd6 Xh5 47.Ve3 Xf5 48.Ve4
Xh5 49.Hf8+ Vc7 50.Hf4+ Vc8 51.Hd6 Xf5 52.Ve3 Xh5 53.Vd3 Xf5
54.Ve2 Xh5 55.Vd2 Xf5 56.Ve3 Xh5 57.Hf8+ Vc7 58.Hf4+ Vc8 59.Hd6
Xf5 60.Hg3 Xh5 61.Hg4 Xf5 62.Hg8+ Vc7 63.Hg3+ Vc8 64.Hg6 10 V
Trng ginh thng li)
David Bronstein - Miguel Najdorf [E29]
Budapest ct, 1950 [71]

XABCDEFGHY
8r+-wqntrk+(

7zp-+-+pzpp'
6lzpnzp-+-+&
5+-zp-zpP+-%
4-+PzPP+-+$
3zP-zPL+-+-#
2-+-+N+PzP"
1tR-vLQ+RmK-!
xabcdefghy
H117
13.f6!
nh gn mt gc trong v tr i phng.
13.
Vh8
Nu 13.Mf6 14.Tg5 ri Me2-g3-h5.
14.d5
Ma5
15.Mg3
gxf6
Bao nhiu l im yu trong tri qun en h5, f5, h6!
16.Mf5
Chim lnh tc khc f5.
16.
Tc8

17.Hh5
Txf5
18.exf5
Xg8
19.Xf3
Xg7
20.Th6
Xg8
21.Xh3!
10
Trng u hng trc s e da Th6-f8.

c- M cc ct v cc ng cho
Taimanov Berg (hnh 118)
19.f3
ef
20.Td3
en i ch Trng i 20.Tf3 ri s n gin ha tnh th vi nc
20.Md5. Cn nc i trong bi th rt mnh: khng ch c ng cho b1/h7 rt
nguy him.
Taimanov Berg

XABCDEFGHY
8r+-+r+k+(
7+pvl-wqpzpp'
6-+p+lsn-+&

5zp-+-sN-+-%
4-+-zPp+-wQ$
3+-vL-zP-+-#
2PzP-+LzPPzP"
1+-+-tRRmK-!
xabcdefghy
H118
20.
fg
21.Xf2
Nc i hi sm l 21.Xf6 Hf6 22.Hh7 Vf8 v Vua c th chy thot
21.
h6
S Trng da d4-d5.
22.Xg2
Gi y Trng cng chim c ct g m v s tin hnh cuc tn cng sm
khin en khng chng ni.
22.
Vh8
23.Xf1
Mh7
en khng nn i 23.Te5 24.de Mh7 25.Xf6!
24.Hh5
Mf6
25.Xf6
Hf6

26.d5!
Li mt nc mnh, mt qun Trng cui cng qun Tng c3 tham chin.
26.
Td5
Nu 26.Te5 27.Te5 Tg4 28.Tf6 Th5 29.Xg7 vi s e da gh gm Xg7-h7h8.
27.Md7
28.bc
29.Hf5
en u hng.

Hc3
Tg2

d- Tn cng vi cc qun Tng khc mu


Khi trn bn c ch cn cc qun Tng khc mu nhau th cuc tn cng c
dng v c bit. S thiu vng qun i chi cho php Tng thc hin mt
p lc rt mnh.
Akiba Rubinstein - Rudolf Spielmann [D30]
Semmering Semmering (6), 1926 [72]

XABCDEFGHY
8-tr-trl+k+(
7zp-wq-+p+p'

6-+p+p+p+&
5+-+nzP-+-%
4P+-+-+-+$
3+-+-zPL+-#
2QvLR+-zPPzP"
1+-tR-+-mK-!
xabcdefghy
H119
26.Txd5
Tiu dit qun M c kh nng phng ng cc en
26.
Xxd5
27.Td4
Ha5
28.h3
Ha6
28.c5 s cho php mt s chng c do hn.
29.Xc4
h5
30.Ha3
Xb7
31.e4
Xd8
32.Hc3
Xbd7
en khng cho Trng t Tng d6.
33.He3
Vh7

34.Tc5
Cn ch , cc qun Trng u t trong cc en!
34.
Xd1+
35.Vh2
Xxc1
Nh en i 35.Vg7 th Trng cng s thng bng cch nh sau: 36.Xd1 Xd1
37.Xd4 Hf1 38.Xd1 Hd1 39.Hg5 Hd7 40.Hf6 Vg8 41.Te3 Vh7 42.h4! v khng th
chng Th6.
36.Tf8!
10
en u hng.
Trong v d tip theo y, Tng bn Trng khng ng mt vai tr qu th
ng nh Tng bn en trong vn c trc, nhng pho i vi cc cht f6 v
g7 hn ch rt nhiu hot ng ca n, ngc li Vua Trng bc l v cht f
ln f4 v p lc ca Tng bn en c th thc hin khng gp tr ngi g.
Alexander Kotov - Mikhail Botvinnik [E33]
Leningrad ch-SU Leningrad ch-SU, 1939 [73]

XABCDEFGHY
8r+-+r+-mk(
7+p+-+-zp-'
6-+l+-zpq+&
5+-+-+-+p%

4-+-vL-zP-+$
3zP-+-+-+-#
2-+-tR-+PzP"
1tR-+-+QmK-!
xabcdefghy
H120
31.
Xe4
32.Xe1!
Tm cch n gin ha th c bng cch i qun v ngn chn 32.Xae8
tip l Hg4 v Xe2.
32.
Xxe1
33.Hxe1
Xxa3
34.Vh1
i mt nc v tch s v s ht gi.
34.
Xa8
en cng s ht gi nn b st nc 34.Xf3!
35.Xe2
Vh7
36.h3
Xe8
37.Hf2
Trng lt vo by, tuy nhin Botvinnik cng ch ra rng sau khi 37.Hd2!

Xd8 38.He3 Hf5 39.Vg1 b5, qun en cng s thng


37.
Hxg2+
38.Hxg2
Xxe2 01
Trng u hng.

e- Tn cng vi nhng qun nng


Khi trn bn c ch cn li cc qun Hu v Xe th ngi ta thng cho l cuc
chin u mang c im ca tn cuc. Ngh nh vy cng khng c g sai.
S nh gi ng n v tnh hnh ty thuc vo s an ton ca Vua. Bn no
c th ginh quyn ch ng v a n mt cuc tn cng Vua i phng s c
nhiu c may thng li.
Romanovsky Alatorzev (Hnh 121)

XABCDEFGHY
8r+-+-+k+(
7+-+-zppvl-'
6-+-zpq+-+&
5+-+-+-+Q%
4-+-+-+-zP$

3+-+RvL-zP-#
2-+r+PtRK+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
H121
1.Td4!
Vi hy vng sau khi i ht Tng s a n cuc tn cng Vua en.
1.
He4
2.Vh2
Td4
Vng chc nn 2.f6
3.Hf7
Vh8
4.Xd4!
Hd4
5.Hh5
Vg8
6.Hg6
Vh8
7.Xf7
Xe2
8.Vh3
Hh4!
9.Vh4!
Xh2
10.Vg5
Xg8
11.Xe7
Xh3
12.g4!
V Alatorzev u hng v nu 13.Xg6 14.Vg6 e da nc chiu b e8,

cn nh en khng bt Hu th Trng i Xe8.


Jose Raul Capablanca - Alexander Alekhine [C01]
Buenos Aires Buenos Aires, 02.01.1927 [74]

XABCDEFGHY
8-+-+R+-+(
7zp-zp-+pzpk'
6-zp-tr-+q+&
5+-+p+-+-%
4-+-+-+-zP$
3+-+-+-zP-#
2PzP-+-zP-+"
1+-+Q+-mK-!
xabcdefghy
H122
30.
Xe6!
Qun en chp nhn b cht tp trung lc lng v tin qua tn cng Vua
trng.
31.Xa8
Xe5
32.Xxa7
c5

33.Xd7
He6
34.Hd3+
g6
35.Xd8
d4
36.a4
Xe1+
37.Vg2
Hc6+
38.f3
Xe3
39.Hd1
He6
V tr Vua trng yu km: s phn ca no c nh ot ri!
40.g4
Xe2+
41.Vh3
He3
42.Hh1
Hf4
43.h5
Xf2 01
n y Capablanca u hng.

f- y cht nhy b vo trn a


Khi hai u th u nhp thnh gn, nu a cht ln xp chin s l mt s
liu lnh nh con dao hai li v vic y cht ln lm suy yu mc no v
tr ca Vua.
Cuc nh tr tt nht chng li cuc tn cng nh vy chng ta u
bit, l cuc phn cng trung tm.

Vajda - Kotov
1.e4
c5
2.Mf3
d6
3.d4
cxd4
4.Mxd4
Mf6
5.Mc3
a6
6.Te2
e6
7.00
Hc7
8.f4
Mc6
9.Vh1
Te7
10.Tf3
Td7
11.Mb3
00
12.Te3
Xfd8
13.He1
b5
14.g4
Qun trng ng l phi bo m v tr qun M vi nc 14.a3. Hot ng
ca Trng bn cnh s b chng tr quyt lit.
14.
b4
15.Me2
e5!
16.f5
(Hnh 123)
Dr. Arpad Vajda - Alexander Kotov [B85]
HUN Match Budapest (08), 1949 [75]

XABCDEFGHY
8r+-tr-+k+(
7+-wqlvlpzpp'
6p+nzp-sn-+&
5+-+-zpP+-%
4-zp-+P+P+$
3+N+-vLL+-#
2PzPP+N+-zP"
1tR-+-wQR+K!
xabcdefghy
H123
16.
d5
17.g5
C th kh hn: 17.ed e4 18.dc ef 19.cd fe 20.He2 Xd7 nhng ngay tnh hnh
ny v th Trng cng yu.
17.
Mxe4
18.Txe4
dxe4
19.f6
Tf8
20.fxg7
Txg7

21.Hh4
Me7
22.Mg3
Mg6
23.Hh5
Hc8!
24.He2
Tg4!
25.Hf2
Tf3+
26.Vg1
Mf4!
Tnh th bc l ca qun Trng r rng!
27.Txf4
exf4
28.Mxe4
Txe4
29.Hxf4
Tg6 01
Trng u hng.
Khi trung tm b kha kn, nht l trong nhng khai cuc kn th vic a
cht nhy b vo trn a ch thng din ra. Vn t cho bn tn cng l l
phi a n cuc chm trn vi hng cht phng ng ca i phng, m cc
ct v chim lnh cc ct ny.
Mt k hoch chin lc nh th c qun en s dng trong vn c
sau y:
Taimanov Najdorf
1.d4
Mf6
2.c4
g6
3.Mc3
Tg7
4.e4
d6

5.Mf3
00
6.Te2
e5
7.00
Mc6
8.d5
Me7
9.Me1
Md7
10.Te3
f5
11.f3
f4
12.Tf2
g5
13.Md3
Mf6
14.c5
Qun Trng ang tm cch m cuc tn cng bn cnh kia.
14.
Mg6
15.Xc1
Xf7
16.Xc2
Tf8
17.cxd6
cxd6
18.Hd2
g4
19.Xfc1
(Hnh 124)
Mark Taimanov - Miguel Najdorf [E99]
Zurich Zurich (4), 1953 [76]

XABCDEFGHY
8r+lwq-vlk+(

7zpp+-+r+p'
6-+-zp-snn+&
5+-+Pzp-+-%
4-+-+Pzpp+$
3+-sNN+P+-#
2PzPRwQLvLPzP"
1+-tR-+-mK-!
xabcdefghy
H124
Khi nhng con cht ta trm trn vi cc cht i phng th mt cu hi
thng t ra l khi no v u th nn i cht. iu ny ty thuc rt nhiu
vo t im v tr, nhng iu quan trng hn ht l phi tnh ton chnh xc sau
khi m cc ct qun ta phi sn sng chin u khng chm tr.
19.
g3!
Sau nc hy sinh ny, cuc xp chin ca en tr nn khng khip
20.hxg3
fxg3
21.Txg3
Mh5
22.Th2
Te7
23.Mb1
Td7

24.He1
Tg5
Qun Tng xu n trnh cc con cht ngn cn n tng sc mnh
tn cng.
25.Md2
Te3+
26.Vh1
Hg5
27.Tf1
Xaf8
28.Xd1
b5!
Khng th mt mc tiu tn cng, qun en khng ngng gy kh khn cho
Trng, nc i trong bi nhm ngn cm M trng n c4.
29.a4
a6
30.axb5
axb5
31.Xc7
Trng khng chu th ng mi, tuy nhin qun Xe en vn phi li hng
th 2 bo v g2.
31.
Xg7
32.Mb3
Mh4
33.Xc2
Th3
34.He2
Mxg2
35.Txg2
Txg2+
36.Hxg2
Hh4
37.Hxg7+
Vxg7
38.Xg2+
Vh8

39.Me1
Mf4
40.Xg3
Tf2
41.Xg4
Hh3
42.Md2
h5
43.Xg5
01
Nhng ri Trng li u hng ngay.
Tht r rng trong trng hp c nhng cuc nhy b vo ca Cht, ngi ta
rt kh m cho nhng cng thc kiu mu.
Alexandre Alekhine c ln vit rng: S tn cng trong c Vua tht
kh din t v truyn t
Chc chn l vic s dng cc phng php hin i v c Vua
chng t rng s nghin cu mt cch nghim tc cc v d gio khoa v qua
nhiu nm thc hnh s pht trin mnh m nng lc v ngh thut tn cng.
Tuy nhin kh m nhi nht s nhy bn v trc gic gip cho bn thy trc
nhng iu s xy ra rt bt ng ca trn u.
V cc nng khiu c bit rt hu ch trong trng hp phi quyt
nh khi no v u phi tn cng cht v n cn i hi phi c mt t liu lnh
na mi dm thc hin..

III. Khi Vua cn cha nhp thnh


Mt trong nhng nguyn tc quan trng sinh t trong khai cuc ta

phi nhanh chng a Vua vo ch an ton. Tt nht l thc hin nc nhp


thnh sm. V nu Vua vn cn ng gia th khng nhng gy tr ngi cho hai
Xe khng thng nhau m c bn thn Vua cng c th b chiu ht.
Phng php cn bn tn cng y rt r: gi cho Vua ng ti
v, tiu dit hng ro cht bo v ri dng ton lc lng tn cng bt Vua i
phng u hng. V Vua l quyt nh nn vi bt c gi no, k c hy sinh to
ln nht u c th thc hin chiu b.
Sau y l vi v d:
Mikhail Tal - Konstantin Klaman [B61]
Moscow URS ch 15, 1957 [77]

XABCDEFGHY
8-+r+ktr-+(
7zp-wqlvlp+Q'
6-+-zpp+-+&
5+-+-+p+-%
4-zp-sN-zPL+$
3+-+-+-zP-#
2PzPP+-+-zP"
1mK-+RtR-+-!

xabcdefghy
H125
23.Txf5
exf5
24.Xxe7+
Vxe7
25.Xe1+
Vd8
26.Hh4+
f6
27.Hh6
Ha5
en ging mt ci by, nhng Trng khng ri vo.
28.Mb3!
Khng c 28.Hf8 Vc7 29.Hf6 b3!!
28.
Hd5
29.Hxf8+
Vc7
30.Hxf6
Xe8
31.Xc1
Ta4
32.Hd4
Hb7
33.Xd1
Xe6
34.Hc4+
10
en u hng.
Khng phi lc no cng tiu dit c cht th thnh bng cch hy cc sinh
qun. Thng bn tn cng a cht ln trc lm rung chuyn thnh ly cht
i phng, chun b len li lin tip cc qun tn cng.
Crezulescu Soos

XABCDEFGHY
8rsnlwq-trk+(
7zpp+-+pvlp'
6-+pzp-snp+&
5+-+-zp-+-%
4-+PzPP+-+$
3+QsN-vLP+-#
2PzP-+N+PzP"
1tR-+-mKL+R!
xabcdefghy
H126
Qun Vua Trng vn cn trung tm, nu en m c ct e th tnh th
khng c bo v ca Tng e3 s quyt nh s phn ca Trng.
8.
ed
9.Md4
d5!
10.cd
cd
11.ed
Xe8
12.Vf2
Qun en thc hin c k hoch chin lc nhng chin thut tip theo

phi chn thng cha r.


12.
Mc6!
13.Mc2
Trng khng c chp nhn bt qun hy sinh ca en. Tht th nu 13.dc
th 13.Xe3 14.Ve3 Mg4 15.fg Hd4 15.fg Hd4 16.Ve2 Tg4 17.Ve1 Xe8 18.Me2
He4 19.Hd1 Tb2 v en thng.
13.
Me5
14.Tb5
Td7
15.Xhe1
Mfg4
16.fg
Md4
17.Vg1
Hh4
18.h3
Xe3
19.Me3
Tt nht nn 19.hg
19.
Xe8
20.Td7
Xe3
21.Xe3
Hf2
22.Vh1
Me3
23.Xg1
Te5
V en thng: nc e da ca en Hg3 nh b.
Trong v d sau y cng mt kiu nh th: tung ht lc lng tr b
vo cuc tn cng trc khi Vua ch c th nhp thnh! V vn kh nht i

vi bn tn cng l lm th no ngn cn trc vic nhp thnh ca Vua i


phng.
Mt phng cch chin thut thng c s dng l hy sinh mt
qun vo f7 (hoc f2). Vua i phng by gi cn gia s tr thnh mc tiu
cho tt c cc phng cch.
Petrosian - Viktor Korchnoi [A31]
Curacao ct Curacao ct (23), 1962 [78]

XABCDEFGHY
8rwql+k+-tr(
7+p+nvlp+p'
6p+-+-zpp+&
5+-+-+-+-%
4-zPLsN-zP-+$
3zP-sN-zP-+-#
2-+-+-+PzP"
1+-tRQ+RmK-!
xabcdefghy
H127
15.Txf7+

Vxf7

16.Hb3+
Ve8
17.Md5
Td6
18.Me6
b5
19.Mdc7+
Ve7
20.Md4
i nh th mnh hn l bt xe ngay.
2.
Vf8
21.Mxa8
10
Qun en u hng v sau khi 21.Ha8 22.He6 th en s cng b tn tht
nng n.
i khi ngi ta ngn cn Vua i phng nhp thnh bng cch kim sot
ng cho hoc ct dc m Vua phi xuyn qua khi nhp thnh. t c
mc tiu , i khi phi hy sinh nhiu qun.
Rudolf Spielmann - Oldrich Duras [C15]
Sheveningen (Netherlands) Sheveningen (Netherlands), 1905 [79]

XABCDEFGHY
8rsn-+k+-tr(
7zpp+l+pzpp'
6-+-+psn-+&
5+-wq-+-+-%

4-+-+-+-+$
3zP-zPL+-+-#
2-+P+NzPPzP"
1tR-vLQ+RmK-!
xabcdefghy
H128
12.a4!
Tc6
Nu 12.0-0 13.Ta3
13.Ta3
Hg5
14.f3
Md5
15.Mg3
He3+
16.Xf2 `
Mxc3
17.Hf1
Vd8
en phi i nc bt buc v s e da 18.Mf5
Cn gi y qun Trng c th khai thc tnh th ca Vua en.
18.Tb2
Md5
19.Xd1
Md7
20.Te4
Hb6
21.Td4
Ha5
22.c4
M5b6

23.Hd3!
e da Tb6 v Tc6
23.
Vc8
24.Xb2!
Me5
25.He2
Mexc4
26.Xc2
Hb4
27.Xdc1
Ma3
28.Xxc6+
Txc6
29.Xxc6+
Vd7
30.Tc5
Hc4
31.Hd2+
Md5
32.Xd6+
Ve8
33.Txa3
Li mt qun Tng ng canh cng:
33.
Xd8
34.Mf5
Hc7
35.Mxg7+
Vf8
36.Xxd8+
Vxg7
37.Hg5#
10
Mt vn c tuyt diu!
Trong vn c sau y, en khng li bc trc mt s hy sinh no m
mt ct dc cho Xe v nh th lm t lit s pht trin qun i phng.

Jacques Mieses - Rudolf Spielmann [C45]


Regensburg (Germany) Regensburg (Germany) (3), 1910 [80]

XABCDEFGHY
8-tr-wq-trk+(
7zp-zp-+pzpp'
6-+-zplsn-+&
5+-zp-+-+-%
4-+P+PzP-wQ$
3+-+L+-+-#
2PzP-+-+PzP"
1tR-+NmK-+R!
xabcdefghy
H129
17.
18.exd5
19.cxd5
20.Hg3
21.Te2
22.Mc3

d5
Txd5
Hxd5
Xfe8+
Xbd8

Nhm ngn chn nc e da i 22.Hd2 v 22.Xe2 23.Ve2 Hc4


22.
Hd2+
23.Vf1
Md5
24.Xe1
Mxf4
25.Hf2
Xd4
26.g3
Mh3
27.Hf5
Hxb2
28.Hxh3
i nh vy khng hay bng 28.Md1 tuy nc ny cho en ginh ch ng
sau 28.Hd2!
28.
Hxc3
29.Hf5
Xde4
30.Hf2
Hd2
31.Xg1
X4e6
32.Xg2
Xf6
33.Tf3
Xxe1+ 01
en thng.
Vic chm nhp thnh khin Vua cn ng gia l do nhng iu
ng qun sai lm sau y khi khai cuc:
1. Lo bt cht
2. Tin ti ri thoi lui mt qun c (mt nc)

3. Tp trung qun khng thch hp


Trong nhng trng hp trn y u lm mt nc v lm chm tr vic
trin khai qun. Sau y l 3 v d:
Keres Winter
1.e4
c5
2.Mf3
Mf6
3.e5
Md5
4.Mc3
e6
5.Mxd5
exd5
6.d4
d6
7.Tg5
Ha5+
8.c3
cxd4
9.Td3
dxc3
10.00
cxb2
11.Xb1
dxe5
12.Mxe5
Td6
Paul Keres - William Winter [B29]
Warszawa ol (26.08.35) 14, 1935 [81]

XABCDEFGHY
8rsnl+k+-tr(

7zpp+-+pzpp'
6-+-vl-+-+&
5wq-+psN-vL-%
4-+-+-+-+$
3+-+L+-+-#
2Pzp-+-zPPzP"
1+R+Q+RmK-!
xabcdefghy
H130
Qun en pht hin ra l phi c nhiu thi gian suy ngh cch pht trin
qun cnh Vua. Nhng qu tr.
13.Mxf7
Vxf7
14.Hh5+
g6
15.Txg6+
hxg6
16.Hxh8
Tf5
17.Xfe1
Te4
18.Xxe4
dxe4
19.Hf6+
10
en u hng.

L.Steiner Koblenz
1.e4
Mf6
2.e5
Md5
3.d4
d6
4.Mf3
Tg4
5.h3
Txf3
6.Hxf3
dxe5
7.dxe5
e6
8.a3
c6
9.Hg3
Md7
10.Md2
Me7
11.Mf3
Mg6
12.Td2
Mc5
13.Te3
Me4
14.Hh2
i 3 nc Hu n c h2!
14.
Ha5+
15.c3
000
16.Xc1
(Hnh 131)

XABCDEFGHY
8-+ktr-vl-tr(

7zpp+-+pzpp'
6-+p+p+n+&
5wq-+-zP-+-%
4-+-+n+-+$
3zP-zP-vLN+P#
2-zP-+-zPPwQ"
1+-tR-mKL+R!
xabcdefghy
H131
R rng Trng khng tit kim thi gian (nc i) pht trin qun, tuy
rng c chun b i Te2 v 0-0. Th by gi bng bt c gi no gi Vua Trng
ti v.
16.
Tc5!
17.b4
Nu 17.Tc5 Hc5 18.Xc2 a5 tip l Xd5 v Xhd8 rt u th cho en.
17.
Hxa3
18.Txc5
Mxc3
Vi e da 19.Hc1
19.Te2
Hb2

20.Mg1
Ma2
21.Xd1
Xxd1+
22.Txd1
Xd8
Trng khng th i 23.Mf3 v 23.Xd1.
23.f4
Ha1
Th l en hon thnh n phi hp ban u vi 16.Tc5! v by gi
khng c g kh tnh ton. Tt c nhng nc i ca Trng thc t nh bt
buc v cng khng c my nc bin xem xt.
24.Td2
Mc3
25.Txc3
Hxc3+
26.Vf2
Xxd1
27.Mf3
Hxc5+
28.Vg3
Xxh1
29.Hxh1
He3
V L.Steiner sm u hng. [Nh 30.He1 Hxf4+ 31.Vf2 Mh4 32.Hd2 Hxd2+
33.Mxd2 Vc7 34.Mc4 b5 35.Md6 f6 36.exf6 exf6 -+ Frizt11)
1.e4
c5
2.Mf3
Mc6
3.d4
cxd4
4.Mxd4
Mf6
5.Mc3
d6
6.Te2
e6

7.00
8.Te3
9.f4
en bt u mt
10.f5
11.Txc4
12.fxe6

a6
Hc7
Ma5
m mu tranh nc tin nn tt nht nn 9.Te7
Mc4
Hxc4
fxe6 ((Hnh 132)
Emanuel Lasker - Vasja Pirc [B85]
Moscow Moscow, 1935 [82]

XABCDEFGHY
8r+l+kvl-tr(
7+p+-+-zpp'
6p+-zppsn-+&
5+-+-+-+-%
4-+qsNP+-+$
3+-sN-vL-+-#
2PzPP+-+PzP"
1tR-+Q+RmK-!
xabcdefghy

H132
13.Xxf6
gxf6
14.Hh5+
Vd8
15.Hf7
Td7
Nu 15.Te7 16.Mf5 Xe8? 17.Md6 Td6 18.Tb6. Cn nh 16.Hc7 17.Tb6!!
16.Hxf6+
Vc7
17.Hxh8
Th6
18.Mxe6+
Hxe6
19.Hxa8
Txe3+
20.Vh1
10
en u hng.
Cuc tn cng ca trng r rng l khng chng ni!

BI HC TH MI BA

Tn Cng Bn Cnh Hu
Tri ngc vi tn cng bn cnh Vua, cuc tn cng bn cnh Hu din ra
im ng v khng c s hy sinh ln. Nhng y cng c s phi hp hnh ng
gia cc qun v y l vn quan trng nht.
Nhng iu kin tin quyt ch php mt cuc tn cng bn cnh hu
c kt qu l:
a)
S yu km hng cht i phng (xem vn c Taimanov- Suetine trong
bi hc th nm).
b)
C nhiu cht hn bn cnh hu s cho php to c nhng con cht
thng gy kh khn cho i phng.
c)
Kim sot nhng ct m v nhng ng cho.
d)
Ginh nhng im mnh t cc qun c th xm chim trn a ch.
Cn nhn mnh mt iu l cuc tn cng bn cnh Hu khng phi ch hn
ch cnh thi m cn lin kt vi khu trung tm v i lc n pht trin sang
c bn cnh Vua na.
By gi chng ta ln lt xem nhng phng cch ch yu tn cng bn
cnh Hu.

a- Tn cng vo nhng con cht yu

Szabo Taimanov
1.d4
Mf6
2.c4
e6
3.Mc3
Tb4
4.a3
Txc3+
5.Txc3
00
6.f3
Me8
7.e4
b6
8.Mh3
Ta6
9.e5
Mc6
10.Ha4
Ma5 (Hnh 133)
Laszlo Szabo - Mark Taimanov [E27]
Schiavno Zdroj Schiavno Zdroj, 1950 [83]

XABCDEFGHY
8r+-wqntrk+(
7zp-zpp+pzpp'
6lzp-+p+-+&
5sn-+-zP-+-%
4Q+PzP-+-+$
3zP-zP-+P+N#

2-+-+-+PzP"
1tR-vL-mKL+R!
xabcdefghy
H133
en tp trung qun tn cng bn cnh Hu.
11.Te3
f6
12.Td3
fxe5
13.Tg5
Khng i c: 13.de Tc4 14.Tc4 Hh4.
13.
Hc8
14.dxe5
h6
15.Te3
d5
16.Hc2
Mxc4
Cuc tn cng ca Taimanov mang li kt qu, tuy nhin cng phi canh
chng bn cnh Vua.
17.Txc4
Qun M ny e da gh qu nn phi dit
17.
Txc4
18.Hg6
Xf5
19.Txh6
Xxe5+
20.Vf2
Xe2+

21.Vg3
Hd7
Cuc tn cng ca en bn cnh hu ginh thng li c trung tm ri cnh
Vua na. kt thc en phi quyt nh tin cht thng trung tm xung.
22.Mg5
Mf6
23.Xhe1
Xe8
24.Xxe2
Txe2
25.h4
e5
26.Vf2
Tc4
27.Xd1
c5
28.h5
d4
29.Xe1
d3
30.Vg1
Tb3
31.Me4
Mxe4
32.Xxe4
Xe6
33.Hg4
d2
34.Txd2
Hxd2
35.c4
Hd1+
36.Vh2
Hd6
37.f4
Tc2
38.Xe3
Td1
39.Hf5
Txh5
40.Xxe5
Xxe5 01

Trng u hng.
K hoch chin lc ca qun Trng trong vn c sau y rt ng hc tp:
trong khi chng cp Xe ct c, Trng buc i phng phi to ra mt con
cht yu c6, sau con cht ny b vy v b bt.
Petrosian - Krogius
1.d4
Mf6
2.Mf3
g6
3.c4
Tg7
4.Mc3
d5
5.Tg5
Me4
6.cxd5
Mxg5
7.Mxg5
e6
8.Mf3
exd5
9.e3
00
10.Td3
Mc6
en khai cuc vi mt k hoch khn kh v th ng. C may ca en l
chi c7-c6, f7-f5, Md7-f6-e4, tip theo l g7-g5, i nh vy trong thc tin nhng
tay kin tng hin i chng t rng n c kh nng phn cng.
Mt thi th ng trc i phng coi nh l thua na vn c.
11.00
Me7
12.b4
y l mt cuc tn cng m ngi ta gi l chi khi u bng mt qun

yu. Mc d theo nguyn tc chng ta phi tn cng ni no m chng ta c


qun mnh nht, nhng y ct c m v vic y cht b ln cho php, trong
trng hp ny, thc hin mt cuc tn cng chin lc vi phng php s dng
nhng cht yu km hn.
12.
Tf5
Theo kin Petrosian, nc yu l 12.Tg4.
13.Txf5
Mxf5
14.b5
Hd6
15.Hb3
Me7
16.Xfc1
Vh8?
en i nc ch i v tch s
17.Xc2
h6
18.Xac1
c6
19.Ma4
Xab8
20.g3
i nc ny, Petrosian vit: Khng c g ti phi vi v, ti bo v chng
li mt nc nguy him bt ng chiu b hng th 1
20.
Vh7
21.Mc5
Xfd8
Gi bt buc phi tr li mt con cht yu. Cng th thi, nu 21.b6 22.Md3
cb 24.Xc8 Xc8 25.Xc8 Mc8 26.Mf4 Me7 27.He8 tnh th ca qun en ang nguy
khn.

22.Txc6
Txc6
23.Ha4
Tn cng cht c.
23.`
Hf6
24.Vg2
Xa8
25.Mb7
Xe8
26.Ma5
g5
Cui cng th bn en quyt nh phn cng nhng qu mun! (Hnh 134)
Petrosian - Nikolai V Krogius [D91]
Ch URS Tbilisi, 1959 [84]

XABCDEFGHY
8r+-+r+-+(
7zp-+-snpvlk'
6-+p+-wq-zp&
5sN-+p+-zp-%
4Q+-zP-+-+$
3+-+-zPNzP-#
2P+R+-zPKzP"

1+-tR-+-+-!
xabcdefghy
H134
27.h3
Hf5
28.Mxc6
He4
29.Xc5
f5
30.Hc2
Mxc6
31.Xxc6
f4
Cuc phn cng ca en khng c g nguy him v cc qun Trng chim
nhng ch tt.
32.exf4
gxf4
33.g4
Txd4
Qun Tng tr nn linh hot, nhng khng gip ch g cho en c na.
34.Hd2
Tg7
35.Xe1
Ha4
36.Hxd5
Xxe1
37.Mxe1
Xf8
38.Mf3
Qun Trng rt tp trung v ginh chin thng. Trong khi qun Hu en
khng c mt nc hay no i. Petrosian vit nh th.
38.
Vh8
39.Xc7
a6

40.Hb7
Xg8
41.Mh4
10
en chi vn c qu th ng t u n cui.
Sau y l mt v d hay v s phn ng khi b i phng tn cng bng
nhng qun thiu s.
Taimanov Neschmetdinov
1.d4
d5
2.c4
c6
3.Mf3
e6
4.cxd5
exd5
5.Mc3
Mf6
6.Tg5
Te7
7.Hc2
Mbd7
8.e3
00
9.Td3
Xe8
10.00
Mf8
11.Xab1
a5
12.a3
Me4
13.Txe7
Hxe7
14.b4
axb4
15.axb4
Mg6
16.b5

Trng i nc ny l Logich nhng khng ph hp vi tnh th, ng l nn i


16.Xfe1.
16.
Tg4
17.Md2
Mxd2
18.Hxd2
Mh4

XABCDEFGHY
8r+-+r+k+(
7+p+-wqpzpp'
6-+p+-+-+&
5+P+p+-+-%
4-+-zP-+lsn$
3+-sNLzP-+-#
2-+-wQ-zPPzP"
1+R+-+RmK-!
xabcdefghy
18.Mh4!
e da 19.Tf3 nu 19.Te2 Th3! 20.gh Hg5 21.Tg4 Mf3 Taimanov i 19.f3
nc c tuyt vng v thua, khng n b c mt con cht no.
Tm li, nu i phng liu lnh m mt cuc tn cng vi thiu s

th cc bn hy phn cng quyt lit vo cnh Vua!

b- a s cht
Romani Elio - Mikhail Tal
1.d4
Mf6
2.c4
e6
3.Mc3
c5
4.d5
exd5
5.cxd5
d6
6.Mf3
g6
7.g3
Tg7
Rt nhiu vn hin i v khai cuc c nu ra di du hiu ca nguyn
tc v s n b. Ngay t nc th 5, hnh thi ca cuc chin chin lc
thong h l iu ny. Qun en c mt a s cht cnh Hu v en tin tng
vo qun Tng g7 s pht huy tc dng a s Cht ny.
Nguc li, en phi nhng u th lc lng trung tm cho Trng v phi
canh chng con cht yu d6.
8.Tg2
00
9.00
a6
10.a4
Mbd7
11.Md2
Xe8

12.Mc4
Mb6
Ngn chn Trng ln Tng f4 tng cng gy sc p vo cht d6.
13.Me3
Mg4
14.Hb3
Xb8
15.h3
Mxe3
16.Txe3
Md7
17.Me4
He7
18.Tf4
Me5
19.Hb6
Qun Trng quyt bng bt k gi no phi ngn chn cho c nc b7-b5
ca en nhng nc i trn ch mt nc m thi.
19.
Mc4
20.Hb3
b5
21.axb5
axb5 (Hnh 135)
Romani Elio - Mikhail Tal [A64]
Italien Italien, 1957 [85]

XABCDEFGHY
8-trl+r+k+(
7+-+-wqpvlp'
6-+-zp-+p+&

5+pzpP+-+-%
4-+n+NvL-+$
3+Q+-+-zPP#
2-zP-+PzPL+"
1tR-+-+RmK-!
xabcdefghy
H135
22.g4
Bt c lc no cng phi xem chng nhng ci by hoc nhng e da chin
thut bt ng. V th 22.Mc5 s b qut li bi 22.g5!
22.
Txb2
23.Mxd6
n y, chng ta ang cao im ca tnh hnh: hai u th thc hin
c k hoch chin lc ca mnh. Gi y ch cn nhng phng php chin
thut buc tin cht.
Trng s yu nu: 23.Xb1 Td4 24.e3 Tg7 v.v..
23.
Txa1
24.Mxc4
Nu 24.Me8 Te5
24.
Xa8

25.Mb6
Trnh trnh by 25.Hb5 he2 26.Tf3 Ta6!
25.
Xa5
26.d6
Ha7
27.Tc6
ng l phi i 27. Mc8 v 28.Td5
27.
Te6
28.Hc2
Xb8
29.Md5
Txd5
30.Txd5
Xa4
31.e3
Tg7
32.Tc6
Cn tng cng trung tm bng Xd1. Gi y qun en cn phi tiu dit cht
trng d6 v lm cho cc cht ca mnh c sng gi.
32.
Hb6
33.Td5
Xxf4!
34.exf4
Hxd6
35.He4
Xd8
36.Tc6
b4

C tin xung
37.Ta4
38.He7

Hd4
Tf6

39.Hb7
Hxf4
40.Tb3
c4
41.Tc2
Te5
42.Hg2
b3
43.Tb1
c3 01
Trng u hng.
Trong vn cui sau y cng vy. Trng ch m tng ngay t lc khai cuc,
s to cho mnh mt con cht thng!
y l mt trong nhng thnh tch ng ch nht ca Vassily Smyslov.
Smyslov - Szabo
1.c4
Mf6
2.Mf3
g6
3.d4
Tg7
4.g3
00
5.Tg2
d5
6.cxd5
Mxd5
7.00
c5
8.e4
Mf6
9.e5
Md5
10.dxc5
Mb4
11.Mc3
M8c6
12.He2
Hd3

13.Xd1
14.Mxe2
15.Mxe5
16.Th6
17.Xd2
18.Mf4
19.Xe1
20.Txg7
21.a3
22.Md5
23.Xed1
24.f3
25.b4
26.Vf2

Hxe2
Mxe5
Txe5
Xe8
Mc6
Tf5
Tg7
Vxg7
g5
Xed8
Tg4
Te6
h6
Xd7 (Hnh 136)
Vasily Smyslov - Laszlo Szabo [D74]
Hastings Hastings, 1954 [86]

XABCDEFGHY
8r+-+-+-+(
7zpp+rzppmk-'
6-+n+l+-zp&

5+-zPN+-zp-%
4-zP-+-+-+$
3zP-+-+PzP-#
2-+-tR-mKLzP"
1+-+R+-+-!
xabcdefghy
H136
27.Mc3!
Cng c t qun th cht thng trong tng lai cng t gp tr ngi.
27.
Xxd2+
28.Xxd2
Xd8
en khng mun nhng ct ny cho i phng.
29.Xxd8
Mxd8
30.f4
gxf4
31.gxf4
Tb3
32.Ve3
Vf6
33.b5
e5
Nc 33.Ve6 khng i c 34.c6 Vd6 35.b6 Mc6 36.Tc6. Nu nh 34.bc
35.bc Vd6 36.Mb5 tip theo l c6-c7.
y l mt v d rt mi v mi chin lc u ty thuc vo mt im chin

thut.
34.Me4+
Ve6
35.c6
exf4+
36.Vxf4
Txc6
37.Mc5+
Vd6
38.Mxb3
cxb5
39.h4
Mc6
40.Txc6
Vxc6
41.Vg4
b4
42.axb4
Vb5
43.Md4+
10
en u hng.
V kt thc phn ny, xin a thm mt v d c v nghch l thng thng
mc d rng nhng c th v th tnh ca v tr phi l nn tng ca k hoch
chin lc, nhng y li cn phi xem xt tt c nhng c im c th cm
gic c.
y s xc nhn r l con qu khng phi khng khip nh ngi ta tng
tng
Frederick D Yates - Alexander Alekhine [B40]
The Hague (08) The Hague (08), 1921 [87]

XABCDEFGHY
8-+-+-trk+(

7zpp+-+-zpp'
6-+-+l+-+&
5+-+-wqp+-%
4-zPP+p+-+$
3zP-+-+-+-#
2-+-+-zPPzP"
1+-+QtRLmK-!
xabcdefghy
H137
Nhn vo vn c, cm gic u tin ai cng ngh rng qun Trng c nhng c
may tt p v rng n c a s cht bn cnh Hu. Nhng sau khi:
23.
Hc3!
24.Hc1
Hxc1
25.Xxc1
Xd8!
Ngi ta thy rng mi u th ca Trng u bin mt v:
1. Qun en kim sot ct m
2.Vua en c th ginh phn ch ng trong cuc chin u trong khi Vua
Trng thy r ng i b cc cht ca n chn bt li
26.g3
Vf7

27.c5
Vf6
28.Tc4
Tc8
29.a4
g5
30.b5
f4
31.Vf1
Xd2
32.Ve1
Xb2
33.gxf4
gxf4
34.Te2
Ve5
35.c6
Txc6
36.Xxc6
trn, nc 31.bc th qun en s m cuc tn cng vi 31.f3 32.Td1 e3.
36.
Te6
37.Td1
Xb1
38.Xc5+
Vd4
39.Xc2
e3
40.fxe3+
fxe3
41.Xc6
Tg4
42.Xd6+
Ve5
43.h3
Th5 01
Trng u hng.

c- Kim sot nhng ct m v nhng ng cho

Efim Geller - Vladimir Simagin [D41]


Moscow Moscow (2), 1951 [88]

XABCDEFGHY
8-+rwq-trk+(
7zpl+n+p+p'
6-zp-+pvlp+&
5+-+-+-+-%
4-+-zPPvL-+$
3+-+L+N+-#
2P+-+QzPPzP"
1+-tRR+-mK-!
xabcdefghy
H138
16.Ta6!
17.Hxa6
18.Xxc1
19.Td6
20.e5
21.Xc7

Txa6
Xxc1
Ha8
Xd8
Tg7

Nc xm nhp quen thuc vo trn a i phng


21.
He4
22.Md2
He1+
23.Mf1
Mf8
Nu 23.Mb8 24.Hc8!
24.Hxa7
Th6
25.Xxf7
Hb1
26.He7
Xc8
27.Xxh7
Mxh7
28.Hxe6+
Vg7
29.Hd7+
Vg8
30.Hxc8+
Vg7
31.Hc7+
Vg8
32.e6
10
p lc trn ng cho chng cnh Hu l t tng chin lc ch yu ca
khai cuc Catalan v ca phng ng n c (xem vn c Teschner Tal trong
bi hc th ba v vn c Romani Tal trong phn b mi ri).

d- Nhng im mnh
Jose Raul Capablanca - Alexander Alekhine [D63]
Buenos Aires WCh (21) Buenos Aires WCh (21), 22.01.1927 [89]

XABCDEFGHY
8-+rwq-trk+(
7+l+-vlpzp-'
6p+-+psn-zp&
5+psn-+-+-%
4-+-sN-+-vL$
3zP-sN-zP-+-#
2-zP-+LzPPzP"
1+-tRQ+RmK-!
xabcdefghy
H139
15.b4!
ui qun M ang ng ti c5 l im tt nht, nhng Trng lm yu
c4 v y s tr thnh im mnh i vi en. Chc chn cc a5 v c5 cng
u yu i vi en, nhng qun Trng khng th li dng c nhng im yu
ny.
15.
Mcd7!
16.Tg3
ng l phi i 16.Mdb3 tr li vi 16.Mb6 bng 17.Ma5

16.
Mb6
17.Hb3
Mfd5
18.Tf3
Xc4
19.Me4
Hc8
20.Xxc4
Tt nht: 20.Hb1 tip l Md2
20.
Mxc4
21.Xc1
Ha8
22.Mc3
Xc8
23.Mxd5
Txd5
24.Txd5
Hxd5
25.a4
Tf6
26.Mf3
Tb2
27.Xe1
Nu 27.Xd1, Alekhine nh s chi 27.ba! 28.Ha4 Mb6 29.Xd5 Ma4 30.Xd1
Mc3 31.Xe1 Xc4 32.Td6 Me4 33.Te7 f6.
Cn nu 27.Xb1, qun en s kin quyt li dng vic thiu phng ng hng
th nht: 27.Ma3! 28.Hb2 Mb1 29.Hb1 Hb3 30.Hf1 ba 31.h3 a3 v qun en
thng.
27.
Xd8
By gi y, chnh ct d l ct quan trng nht.
28.axb5
axb5

29.h3
e5
30.Xb1
30.e4 s cho php cuc khng c di lu.
30.
e4
31.Md4
Txd4
32.Xd1
Mxe3 01
Trng u hng.

BI TP 49 - 54
XABCDEFGHY
8-+-+K+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+N+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-zp-+"
1+-+-+k+-!
xabcdefghy
49.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-mK-+n'

6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2P+-+-+-+"
1+-+-+-mk-!
xabcdefghy
50.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7mKP+n+-+-'
6N+-mk-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"

1+-+-+-+-!
xabcdefghy
51.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-sn-+-+-+(
7+-+-mk-+p'
6p+-+pzpp+&
5+pzPp+-+-%
4-+-zP-zPP+$
3+-+NzP-+-#
2P+-+K+-zP"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
52.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-vl-'

6-+-+-mk-+&
5+-+-+-+-%
4P+-+K+P+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
53.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7mk-+-+-+-'
6-+-+-+-+&
5+pmK-+-+-%
4p+-+-vL-+$
3zP-+-+-+-#
2-+-+-+-+"

1+-+-+-+-!
xabcdefghy
54.Trng i trc

BI HC TH MI BN

Ngh Thut Phng Ng


Ngay t khi khai cuc, chng ta thng ng trc nhiu vn phng ng.
Trc ht vi bn cht lo d phng, l vic tng cng khu trung tm, a
Vua vo ch an ton, phong ta dy cht i phng, kim sot cc ct m v
ng cho. Nhng, thng trong nhng v tr nh th, l ra nhng e da chin
thut v nhng im hon ton bt ng.
Ni gn li, ngay khi bt u vn c, ngi ta nhiu hay t bt buc
phi gii p nhng vn v phng ng, tuy nhin khi ngi ta chuyn sang
trung cuc th tm quan trng ca nhng kh nng phng ng cng tng ln.
Khng phi bao gi ta cng nm c phn ch ng, hoc i khi k hoch tn
cng ca ta b tht bi v d mun d khng chng ta cng phi chuyn sang
phng ng.
Cn trong khi tn cng, cn phi kho st nhng phng php phng
ng ca i phng, khng c nh gi thp nhng phng php ny v tm
cch trnh n hoc lm suy yu n.
Nh cc bn thy, tn cng v phng ng lin quan mt cch cht ch.
ng nhin tim ca chng ta rt hi hp phn chn khi chng ta m mt
cuc xp chin. c bit khng mt ngi khc no t ra vui sng khi bt buc
phi phng ng, phi chu i phng tn cng mnh, d ch tm thi b i
phng chi phi. Nhng c Vua l mt cuc u tranh quyt lit m khng ai c
th lun lun tin liu c mi tnh hung v cng khng ai c th chin thng

mi. Chnh v vy m i th phi nm cho vng khoa hc phng ng v sn sng


trong mi trng hp cn thit khi u c, chuyn sang th phng ng vi mt s
do dai, bnh tnh v kin nhn.
Cng d hiu thi, khi ni phng ng i hi mt thi tm l su sc,
thn kinh vng chc chu ng nhng i hi ca tnh th. Chng ta khng th
lun lm c tt c mi iu chng ta mong mun, nhng chng ta phi c
gng lm nhng g ph hp vi tnh th. Ni gn li l mun c trnh cao ca
c Vua th phi c kh nng chi phng ng.
Nhng cng nh ngh thut tn cng, vic truyn t v tip thu ngh thut
phng ng v cng kh khn. Nh trng gii nht, phong ph nht l s
thc hnh. Tuy nhin mi u th c u phi lm quen vi nhng nguyn tc
ch yu v phng ng.
c th thnh cng trong vic y li mt cuc tn cng ca i phng
cn:
1.
Phi quan tm kp thi ngay t khi mt quyn ch ng v phi nhy bn
cm gic trc mi nguy him gn k.
2.
Xy dng mt k hoch phng ng thch hp v tin hnh tp hp, lin lc
gia cc qun.
3.
Nhy bn thy trc nhng phng php chin thut khi b tr qun ca i
phng.
4.
Nu c th th gy kh khn ln nht cho i phng khi thc hin k
hoch, nhng ng thi cng chun b n phn cng.

5.

C gng tit kim qun phng ng c th thm lc lng tr b dnh


cho cuc phn cng.
By gi mi cc bn hy xem cc nguyn tc l-gich v cn bn ny c thc
dng trong thc tin.
Alexey Sokolsky - V Makogonov [B11]
Kiev Kiev, 1944 [90]

XABCDEFGHY
8rsn-wq-trk+(
7zpp+-vlpzpp'
6-+p+psn-+&
5+-+p+-+-%
4-+-+P+-+$
3+-sNP+QzPP#
2PzPP+-zPL+"
1tR-vL-+RmK-!
xabcdefghy
H140
Theo v th ny, qun en chi.
9.
Ma6!!

i nc ny chng ta phi cho n hai chm than! V n th hin r l en rt


nhy bn, cm gic c t xa s e da v v tr ca Trng. M mt s e da
kiu nh th rt kh nhn ra. S e da chin thut rt d nhn ra cn s e da
v v tr th i khi cc k kh khn pht gic.
Qun Trng c cp Tng tm thi cha ng vai tr g quan trng v v tr
cn b ng kn. Th m en nhn r l Trng s tm cch m ng, nm
nhng con cht vo cnh Vua ginh mt u th v khng gian.
ngn chn lc lng xung kch cht ca Trng, nc i f7-f5 rt cn thit,
nhng n s lm yu cht e6. Chnh v vy m qun M b8 phi c mang
v c7 bo v.
Th l nh nhng kho st k gip en chi nc c M ln a6.
Nh chng ta thy, qun en pht hin rt gii t xa k hoch ca i
phng, y l iu kin dn n thnh cng trong phng ng. Nhng tic thay,
thng thng ngi ta pht hin nhng e da ny qu tr. Mc d th nhng
ng tht vng m phi an i rng: Th tr cn hn khng pht hin c.
Sau y l nhng nc tip theo ca vn c.
10.He2
Mc7
11.f4
Md7
12.g4
Mb6
13.e5
f5
Chn ng m cht ny li!
14.exf6
Txf6

15.Td2
He7
16.Vh1
Xae8
17.g5?
Mt cuc phng ng iu khin bi ngi c mu lnh (rt bnh tnh) thng
mang li mt kt qu tm l bt ng. Bn tn cng m ra mt kin nhn, cm
gic b ch nho v bn kia vn chng c li mnh.
T hn na l bn tn cng vn tip tc cng mt cch my mc thay v anh
ta nhiu thi gian suy ngh nm li tnh th xem c nn chuyn sang phng
ng khng.
y l mt trng hp nh th: Qun Trng tin rng mnh c mt v tr tt
hn hn nn phi chi cho thng. Nhng anh ta qun ch l en cng t c
mt im mnh f5.
Tt nht Trng nn i 17.Xae1 tip theo Md1 v Tc3
17.
Td4
18.Md1
g6
19.c3
Tg7
20.Me3
Mb5
Ln ng hng n f5! Mi hot ng ca en u chnh xc v tit kim
21.Mg4
Md6
22.Xae1
Mf5
23.Hf2
Ma4
Qun en gi y chuyn sang th phn cng quyt nh chin trng:

24.Tc1
Mc5
25.Xd1
d4
26.c4
e5!
Cn phi gii phng cc im yu cng nhanh cng tt. c th chim ly
e3 coi l mc tiu th phi m ct e:
27.fxe5
Txe5
28.Mxe5
Hxe5
29.Tf4
He7 (hnh 141)

XABCDEFGHY
8-+-+rtrk+(
7zpp+-wq-+p'
6-+p+-+p+&
5+-sn-+nzP-%
4-+Pzp-vL-+$
3+-+P+-+P#
2PzP-+-wQL+"
1+-+R+R+K!
xabcdefghy
H141

Chng ta thy rng chin lc phng ng ca bn en ginh thng li:


nhng im yu cc e3 v d5 khin cho tnh th ca qun Trng v chin lc
l khng cu vn c.
Sau y l on tn cuc
30.Xfe1
Mxd3
31.Xxd3
Hxe1+ 01
(32.He1 Xe1 33.Vh2 Xe2 34.Xb3 Mh4) Trng u hng.
Tt c nhng nguyn tc c bn c trnh by p dng trong vn c ny
v ginh thng li.
Vi v d sau y, chng ta s xem xt r hn nguyn tc tit kim.
Teichmann Chigorin

XABCDEFGHY
8-+-wq-trk+(
7zp-zp-+pzpp'
6-trn+p+-+&
5+p+n+-+-%
4-+-zP-+-+$
3+QvLLzPP+-#
2PzP-+-zP-zP"

1+-mKR+-+R!
xabcdefghy
H142
14.Xdg1
M u mt cuc tn cng cnh Vua.
14.
a5
15.f4
f5!
Tng cng v tr ca Md5, vic lm suy yu cht e6 y khng quan trng.
16.Xg3
a4
17.Hd1
Mcb4
18.Tb4
Mb4
19.Xhg1
Xf7
Qun en thnh cng trong vic chn ng cuc tn cng ca i phng
vi nhng phng tin tit kim v vn gi c u th bn cnh Hu.
20.Tb1
a3
M ng phn cng.
21.ba
Md5
22.Hb3
b4
23.ab
Xb4
24.Hd3
c5!
25.dc
Ha5
26.Tc2

Trng hiu r vi nc e da Xfb7 th lm cch no con cht a2 cng phi


mt.
26.
Ha2
27.f3
cp Xe c th tham gia phng ng.
27.
Xc4
28.X1g2
Xd7
y l mt trng hp him thy: qun Xe m nhim vic phng ng li
tham gia vo cuc phn cng.
29.c6!
Xc6
30.Hd4
e da chiu b! Nhng, nh v d trong vn c Voskanjan Simovitch (bi
hc th 11) chin thut kho lo bt ra ginh thng li.
30.
Ha3
31.Vd2
Xc2
32.Vb1
Xd4
33.Vb1
Xd4
34.Xg7
Vf8
35.Xg8
Ve7
Trng u hng.
i khi ngi ta ng trc tnh trng tn thoi lng nan: chp nhn
phng ng th ng hay coi thng vic mt qun, chuyn sang mt cuc tn

cng sc bn?
Vn ny cc bn cng ng trng i nhng cch ch dn hon
ton. i khi mt s phng ng do dai th ng vn gi cn bng.
Alexander Koblents - Mikhail Tal [A97]
Riga Riga, 1957 [91]

XABCDEFGHY
8r+l+-trk+(
7zppzp-+-zpp'
6-+-zp-+q+&
5+-+Pvl-+-%
4-+-+-+-+$
3+R+-+-zP-#
2PzP-+-zPLzP"
1tR-vLQ+-mK-!
xabcdefghy
H143
K hoch ca Trng rt r: khi i phng i b7-b6, v en sm mun g cng
pht trin Tng c8, th lc Trng s i Te3 ri Xc1 to mt sc p mnh ln
ct c. Nhng qun en khng mun c mi th ng!

16.
Tf5
Cng c th ng u vi nc 16.Tg4 17.f3 Tf5
17.Xxb7
Tc2!
gy kh khn cho vic xut Tng c1
18.Hd2
Xae8
19.Xxc7
Td3
Trnh cm by: nu 19.Td4 20.Hd4 Xe1 21.Tf1 Td3 22.Th6! v Trng thng.
Gi y nc e da l 20.Td4
20.Hb4
a5!
21.Ha4
Bt u mt cuc iu ng chin thut sc bn
21.
Txg3
Nu 21.Xf2 22.Vf2 Hf6 23.Vg1 (khng i 23.Tf3 Td4 ri Tf1) Td4 24.Te3 v
Trng vn gi vng u th lc lng.
22.hxg3
Xe1+
23.Vh2
Te4
24.Te3
Nu 24.Te4 Hh5 25.Vg2 Hh1
24.
Hh5+
25.Th3
Xxe3
26.Xxg7+
Xe phi hy sinh cu thua.

26.
Vxg7
Nu 26.Vh8 27.Hd4 Xf2 28.Vg1 v ri nc chiu rt ca Trng v cng li
hi.
27.Hd4+
Vg8
28.Hxe3
Tf5
29.g4
Txg4
30.Xg1
Xxf2+
Ln th 3 hy sinh Xe trong mt vn c
31.Vh1
Hxd5+
32.Tg2
Hd2 [32.Hh5+ 33.Th3 Hd5+ 34.Tg2 Hd2 35.Hxd2 Xxd2
36.Tf3 h5 37.Txg4 hxg4 38.Xxg4+ Vf7 39.Xa4 chessgames.com]
33.Hxd2
Xxd2
34.Th3
h5
35.Txg4
hxg4
36.Xxg4+
Vf7
37.Xg2
(hnh 143b)

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+k+-'
6-+-zp-+-+&

5zp-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2PzP-tr-+R+"
1+-+-+-+K!
xabcdefghy
H143b
n y hai u th bt tay ng ha.
Nu c th phi lm cho cuc tn cng ca i phng tr
nn kh khn nht, l mt nguyn tc v cng quan trng ca phng ng.
Rt thng xy ra tnh trng l khi mt i th chim u th th thng t ra
ch quan ri bt u chi mt s nc khng c k lm.
Emanuel Lasker - Wilhelm Steinitz [C62]
Ch World (match) New York (USA) (8.104), 09.01.1896 [92]

XABCDEFGHY
8r+-vlqtr-mk(
7zp-+l+-+p'
6-+-zp-zp-+&

5+psnPzpPzp-%
4n+p+P+L+$
3+-zP-vLNsN-#
2PzPR+-+PzP"
1+-+QtR-mK-!
xabcdefghy
H144
R rng l tnh th bn Trng ang lm nguy. Trc ht Lasker tm cch m
mt cuc phn cng vo cnh Vua.
25.h4
gxh4
26.Mxh4
Md3
27.Xf1
Nu 27.Xee2 M3b2!
27.
Maxb2
28.Hf3
Tb6
29.Vh2
Xg8
30.Th6
He7
31.Mh5
Te8
32.Hh3
Ma4
33.Tf3
Mac5

34.Xe2
Md7!
Mt nc phng trc rt hay, n m bo vic bo v Vua v cho php
en hnh ng kin quyt vo cnh i din.
35.g3!
cho php M v cnh Hu nhanh nht
35.
a5
36.Mg2
b4
37.Me3
Xc8
38.Md1
Txc3
39.Mxc3
Td4
40.Td2
M7c5
41.Hh4
Txh5
42.Txh5
Xb8
43.Md1
Ma4
44.Txa5
Tng i hay nht, qun Trng tm cch gy kh khn phc tp cho i
phng bng tt c cc lc lng ca mnh. S hy sinh cht ny cho php Trng
dit con cht thng nguy him.
44.
Xa8
45.Td2
c3
46.Txc3
Mxc3
47.Mxc3
Txc3

48.Xf3
Mc1
49.Xc2
Mxa2
50.Xfxc3
Mxc3
51.Xxc3
Xgc8
Mc d Lasker rt do dai khng c, nhng qun en vn thng vn c.
52.Xb3
Xa2+
53.Vh3
Xac2
54.Xb6
X2c3
55.Tg6
Xd8
56.Xb7
Hb7
57.Hf6
Hg7
58.Hd8
Hg8
59.Hf6

Chiu lin tc thng l ci phao cu mng bn phng ng.


Chin lc trung tm v n gin ha th c l nhng ch chnh ca bn
phng ng. Chng ta hy xem xt vn c sau y:
Tamas Georgadze - Alexander Koblents [B43]
Tbilisi f-USSR ch GEO (1), 1956 [93]

XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7+q+nvlpzpp'

6p+lzpp+-+&
5+p+-+-zP-%
4-+-+P+-+$
3zP-sN-vL-+-#
2-zPP+QzPLzP"
1+-+R+RmK-!
xabcdefghy
H145
16.
Mc5
en phi tch cc tin ln v Trng e da f2-f4, Xf3-h3 v Hh5 a n mt
cuc tn cng nguy him
17.Tc1
a5
18.b4
axb4
19.axb4
Ma4
20.Xd3
g6!
Vi nhng nc i tch tc kiu ny, im ng thi v c phn chc chn c mt
tm quan trng rt ln v mt phng ng. Sau khi 21.Hg4 v 22.h4, qun en
vn c c hi tranh tin vi h7-h5 trc khi thnh ly cht bo v b ph v.
21.Md1
Bn tn cng mun gi li cc qun tng cng cho cuc tn cng. Trng

d tnh chi f2-f4 ri sau Mf2-g4.


21.
Xfd8
22.Hg4
d5!
Cuc phn cng vo trung tm, th v kh tt nht chng li phn ln cc cuc
tn cng vo bn cnh.
23.e5
d4!
Qun en mun bt c gi no cng i Xe
24.Txc6
Hxc6
25.Xxd4
Xxd4
26.Hxd4
Xd8
27.Hf4
Mc3
Loi qun M d1 v n s nhy ln e3 ri g4.
28.Mxc3
Bt buc!
28.
Hxc3
29.Te3
Xd5
30.Xb1
Hxc2
Khng nn bt cht e5 v n s m ng cho ln ra cho i phng.
31.Xc1
Xd1+
32.Xxd1
Hxd1+
Thng li ca chnh sch n gin ha ca qun en. Trng cn gi li qun
Tng xu. Cc con cht Trng ng trong cc en s d dng l mc tiu.

33.Vg2
Hb3
34.Td2
Hd3
35.h4
Vf8
Khi cuc tn cng e da Vua th Vua phi ri khi vng nguy him.
36.Te3
Ve8
37.Vh2
Hc3
38.Hf3
Vf8
Tr v ch tr n.
39.Vg3
Hxb4
40.h5
gxh5
41.Hxh5
He4!
Khi Hu chim khu trung tm th khng g s na!
42.Tf4
Hd3+
43.Te3
b4 01
V Trng u hng v cht thng xung phong Hu.
Cho d c b tn cng mnh m, bn phng ng khng phi ch c lo trnh n
nhng e da trc tip, m cn phi tm nhng im yu ca bn tn cng
phn cng bng nhng bin php thch hp.
Rudolf Spielmann - Paul Keres [C11]
Noordwijk (18.06.38) 07, 1938 [94]

XABCDEFGHY
8r+l+k+-tr(

7vl-+nwqp+-'
6p+n+p+p+&
5+p+pzPP+p%
4-zP-+-+-zP$
3zP-sNL+NwQ-#
2-+P+-+P+"
1tR-vL-mK-+R!
xabcdefghy
H146
Cuc tn cng ca Trng dng nh rt nguy him: nu 14.gf 15.Tf5 ef
18.Md5 Hd8 17.e6
Nhng Keres ly im ngm vo cht trung tm ca i phng.
14.
Tb8!
15.fxg6
Mdxe5
16.gxf7+
Hxf7
17.Mg5
Hf6
18.Xf1
Mg4
19.Hf3
Hxc3+
20.Vd1
Hg7

21.He2
Xf8
Phi i qun Xe tn cng ny d phi l 1 cht.
22.Xxf8+
Vxf8
23.Mxe6+
Txe6
24.Hxe6
Mf2+
25.Ve1
Mxd3+
26.cxd3
01
Trng u hng.
V d sau y cho nhng ngun tin c gi tr cho vic phng ng.
Igor Bondarevsky - Vasily Smyslov [E20]
3, Leningrad URS ch 3, Leningrad URS ch, 1947 [95]

XABCDEFGHY
8rsn-+-trk+(
7+-+-+p+p'
6p+-vl-wqp+&
5+p+lsN-+P%
4-+pzPpzP-+$
3+-+-zP-+Q#
2PzP-vL-+P+"

1+LtR-mK-+R!
xabcdefghy
H147
19.
Xa7!
Nc phng th hng ngang th 7 cng rt thng gp. i nc ny cn
tr s e da cht h5-g6
20.00
Khng cn hy vng g vic y cht xp trn: 20.g4 He6 21.f5 Hf6! v cuc
tn cng n y khng d gia tng.
20.
Hd8!
Chi nc c cao tuyt! tng l i ph vi 21.f5 f6 22.Mg4 g5, kha
cht th c. Nh c ni, mt phng php nh vy tht tuyt i vi loi v tr
nh th ny.
21.hxg6
fxg6
22.f5
Hc8
23.fxg6
Trng khng c kh nng no na tng cng cho cuc tn cng v nhn
nhn i Hu, tt nhin vic ny cng l vic lm ca bn phng ng
23.
Hxh3
24.Xxf8+
Vxf8
25.gxh3
Nh Averbach nhc nh, n y qun en c th chi 25.Xg7 26.Vh1

Te5 27.de Xg6 28.Xf1 Ve7 29.Xf4 Ve6 30.Te4 Te4 31.Xe4 Mc6 32.Tc3
Xg5.Trong c hai trng hp, cuc c u cn bng.
25.
Txe5?
Sau nc i yu nht ny (so vi hai trng hp trn) nhng ri vn c cng
i n ch ha.
Trao i qun chuyn sang tn cuc l th on chin thut ca bn phng
ng (c bit l a vn c vo tn cuc Tng khc mu hoc tn cuc Xe).
Loi tn cuc ny rt kh, v v phng din k thut kh m c th ha mt u
th do kinh nghim mang li. i vi loi tn cuc ny, bn phng ng gy kh
khn cho i phng cao , ngay c nu tn cuc ny c thua cng vy.
(26.dxe5 Xg7 27.Tb4+ Ve8 28.Xd1 Xxg6+ 29.Vh2 Tc6 30.Xd6 Md7
31.Xxg6 hxg6 32.Td6 Vf7 33.Vg3 Ve6 34.Vf4 Mxe5 35.Txe5 g5+
36.Vxg5 Vxe5 37.h4 b4 38.h5 Td7 39.Tc2 Tf5 40.Td1 )
Samuel Reshevsky - Alexander Alekhine [E46]
AVRO AVRO, 1938 [96]

XABCDEFGHY
8r+-tr-+k+(
7zp-+-+-zpp'
6-zp-+p+q+&
5sn-zP-+-+-%

4-+P+p+-+$
3vL-zP-+-+-#
2P+-+Q+PzP"
1tR-+-+RmK-!
xabcdefghy
H148
24.Xf4
bxc5
25.Txc5
Mc6
26.Xxe4
Xd2
Khng c: 26.e5 27.Xf1 v Trng c mt p lc nguy him trn ct f.
27.Hxd2
Hxe4
28.Xe1
Hxc4
29.Hd6
Xc8
30.Hxe6+
Hxe6
31.Xxe6
Vf7
32.Xd6
a5
33.Vf2
Me7
34.Td4
Mf5
35.Xd7+
Ve6
36.Xa7
Mxd4

37.cxd4
Xc2+
38.Vf3
Xxa2
Alekhine khng cn g khc hn phi chu mt tn cuc Xe, v vic ginh thng
li i hi i phng phi c mt trnh k thut cao
39.Xxg7
Xa3+
40.Ve4
h5
41.Xg6+
Vf7
42.Xh6
Trng i nc ny khng hay, ng hn th 42.Xg5 ri h4 v g3
42.
Xa2
43.Vf3
Xa3+
44.Vf2
Xd3
45.Xxh5
a4!
en ging mt ci by c tnh cht tm l cho i phng, nh i phng
tham lam mun gi 3 cht th dnh by. Cn nh Trng bng lng vi 2 cht
th s thng! V nh sau: 46.Xa5 Xd4 47.Vg3 Ve6 48.h4, hai cht s chy cung
thnh Hu.
46.d5?
i, cht i!
46.
a3
47.Xh7+
Vf6
48.Xa7
Ve5

49.Xa5
Nu 49.h4 Vf5 v ri Vua en gia 2 cht.
49.
Xd2+
50.Vf3
Xd3+
51.Ve2
Xb3
52.Vf2
Xb2+
53.Vg3
Xb3+
54.Vh4
Xb2
55.Vh3
a2
56.d6+
Vxd6
57.g4
Vc6
58.Vg3
Vb6
59.Xa8
Vb5
60.h3
Nu 60.h4 th en s chiu hng ngang.
60.
Vb4
61.Vf4
Xc2
62.Xb8+
Vc3
63.Xa8
Vb4
Vn c ha.
Khi ngi ta tin chc rng mt cuc tn cng ca i phng s b b gy th
ngi ta tm cch khiu khch:

Koblents Alexandrov

XABCDEFGHY
8-+r+-trk+(
7zpl+n+-zpp'
6-zp-+-+-+&
5+-zpp+p+q%
4-+-zPn+-+$
3zPP+LzPN+-#
2-vL-+QzPPzP"
1+-tRR+-mK-!
xabcdefghy
H149
17....
f4
Qun trng thy ngay l n c th lm ch trc cuc tn cng bng nc di
ginh th 18.Ta6 Nhng sau mt hi suy ngh n li quyt nh:
18.Tb5
fxe3
19.Txd7
exf2+
20.Vf1
Xxf3
21.Hxf3
Ta6+

22.Xc4
Hxh2
23.Te6+
Chnh vi nc chiu trung gian ny m Trng phi tnh k
23.
Vh8
24.Txc8
Trng tin rng cuc chin chm dt nhng.
24.
Md2+!
25.Vxf2
Mxf3
26.dxc5
Txc4
27.Txc4
Mh4
28.Th3
Hf4+
29.Vg1
Hxc4
Hai u th chy theo thi gian nn u i s, ng l en phi i 29.bc
30.c6!
Hc2
31.Xxd5
n lt Trng i nhm. ng l phi i: 31.Xc1 Hb2 32.Xe1 vi nc e da
i c7 v Xe8 chiu b.
31.
h6
32.Xd7
Hxb2
33.c7
Hc1+
34.Vh2
Vh7!
[35.c8/H Hc8 36.Xxg7+ Vxg7 37.Tc8 Vg6 Fritz11]

en thng
Trong vn c sau y, en c tng phng ng xut pht t vic mun thu
ht cc qun i phng vo mt phc kch ri li dng tnh th s h to
bo m mt cuc phn cng. iu cay nht l thc hin c k hoch ny
en phi em Vua ca mnh ra lm mi nh i phng.
Efim Geller - Max Euwe [E26]
Zurich Zurich (2), 1953 [97]

XABCDEFGHY
8-+rwqntrk+(
7zpl+p+-zpp'
6-zp-+pzp-+&
5+-+-+P+-%
4-+nzPPtR-+$
3zP-+L+-sN-#
2-+-+-+PzP"
1tR-vLQ+-mK-!
xabcdefghy
H150
16..

b5!

17.Xh4
Hb6
18.e5
Mxe5
19.fxe6
Mxd3
20.Hxd3
Hxe6
21.Hxh7+
Vf7
22.Th6
Xh8!
nc th 16 ca bn en nh du s khi u ca k hoch chin lc
phng ng ca n, cn nc cui cng Xh8 l mt im chin thut mnh nhm
lm cho Hu lc xa, nht l xa im c2.
23.Hxh8
Xc2
24.Xc1
Xxg2+
25.Vf1
Hb3
26.Ve1
Hf3 01
Trng u hng.
Paul Keres - Giuseppe Stalda [C32]
corresp. corresp., 1934 [98]

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7zp-+-+-+k'
6Lzp-zp-wq-zp&

5+-+P+Pzp-%
4-+-+-sn-zP$
3+-+-+Q+-#
2PzPr+-+-+"
1+-+-+-tRK!
xabcdefghy
H151
Theo hnh th Xe en xung hng ngang th 2, Hu en kim sot ng
cho ln, M en c bit ng cht rt tt f4. Cn qun Trng chc hn c mt
p lc ngc li trn ct g, nhng Tng a6 th sai lc xa v ngi ta khng r
Hu trng s i ng nh th no c th dn n hnh ng phi hp vi cc
qun khc (trong tn cuc Hu v Vua chng mt Vua n c, mt mnh Hu
cng khng th chiu b Vua nu khng c s gip ca Vua mnh) Vua trng
hin ti ang ng mt ni khng an ton lm.
Hy quan st, bng cch no tng bc Keres ci thin c tnh th vi cc
qun ca mnh v a n cuc phn n i phng, iu ny rt ng hc tp.
34.He4
Cn gin tip nc e da 34.Hb2, s a n tnh th nh sau nu en bt
cht 35.He7 Hg7 36.f6 thng.
34.
Xd2

35.Xc1!
Qun Xe c t im m tm hot ng ca n rt ln.
35.
h5
Vua c nhiu ch i.
36.Tf1
Tng th ng s ng vai tr phng th.
36.
Xd4
37.He8
g4!
Vic rnh rp nhng im yu trong trn a i phng bao gi cng quan
trng. y l im h4
38.Vg1!
Sai lm nu i nc linh hot 38.Xc7 Vh6 39.Hg8 v 39.Hh4 40.Vg1 Me2
41.Te2 Hg3 42.Vf1 Xf4
38.
Vh6
Nhm bt cht d
39.Xc7
Xd1
40.Xc4!
Ngn cm s xm nhp ca Hu en d4 v tn cng con M li hi
40.
Mh3+
41.Vg2
Hxb2+
42.Te2
Xg1+
43.Vh2
Xh1+

Vn c ha.
Thng thng tng phng ng c du kn. Ch sau khi khm ph ra
c mi nhn (mi nhn trn u ch i) th ngi ta mi c th bit phng ng
nh th no cho hiu qu.
Mikhail Botvinnik - Max Euwe [D27]
Netherlands It, Groningen, 1946 [99]

XABCDEFGHY
8-+-+r+k+(
7+-+-+-+-'
6-+-tR-wQpzp&
5+-zp-+-+q%
4-+P+p+-+$
3zP-+-zP-+-#
2-zP-+P+-+"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H152
Trng nh thua mt thi.
Nu Xe trng i th cht thng tin ti vi s h tr ca Xc8 (trong cc tn

cuc Xe, ch ng ca Xe l pha sau cc cht thng), cn nh Vua i th Vua


en chim im e5. Nhng Botvinnik tm ra nc cu nguy l thng.
41.Ve3
Ve5
42.Xc2
c3
43.Vd3
Xd8+
en khng cn c th chi cho Trng b kt thiu nc i, v Trng c th
bt cht: nu 43.Xc7 44.Xc3 Xc3 45.Vc3 Ve4 46.Vc4 Vf4 47.Vd4 Vg4 48.ve5 Vh4
49.Vf6 Vg4 50.Vg6 h4 51.Vf6 h3 52.g6 h2 53.g7 h1/H 54.g8/H ha.
44.Ve3
Xd4
45.Xxc3
Xxe4+
46.Vf3
Xxh4
47.Xc6!
nh cao ca phng ng: phn cng vo cht g6.
47.
Xf4+
48.Ve3
Xe4+
49.Vf3
Vf5
50.Xf6+
Vxg5
51.Xxg6+

Vn c ha.
Chng ta hon tt vic nghin cu ch ca chng ta vi vi v d na,
trong cc v d ny chng ta s thy nhng hot ng chin thut c bit c
mt gii php cho nhng vn v phng ng.

Makogonov - Chekhover
Nh hnh 153, qun en thua thi. Nhng trc khi u hng ti sao ta khng
th ging mt ci by cho i phng?
V Makogonov - Vitaly Chekhover [E32]
URS-ch10 Tbilisi, 12.04.1937 [100]

XABCDEFGHY
8-+-+r+k+(
7+-+-+-+-'
6-+-tR-wQpzp&
5+-zp-+-+q%
4-+P+p+-+$
3zP-+-zP-+-#
2-zP-+P+-+"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
H153
V en i:
35.
36.Vf2?

Hg4+

Li lm do i nhanh v gn ht gi, nu 2.Vf1 th thng li m bo chc


chn.
36.
Xf8
37.Xd8
Hh4! + 01
n y qun Trng u hng.
Tnh hnh b nc (Pat) thng l s thot nn khi lc lng b gim st.
Vn c tn Sagoriansky - Tolush

XABCDEFGHY
8-+Q+-+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-+r+-+&
5+-+-+-sn-%
4-+-+-zpk+$
3+-+-+-zp-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+K+-!
xabcdefghy
H154
1.Hc4

Qun en mun thng ngay lp tc nn chi


1.
Vh3
i nc ny, en gi mt ci by m Trng buc phi mc, nhng Tolush
qun mt kh nng l Trng s b Pat.
2.Hf4
g2
3.Vf2
Xf6
4.Vg1!
Nu 4.Xf4 hoc nu 4.Mf3 5.Hf3 Xf3 6.Pat!

BI TP 55 - 60
XABCDEFGHY
8-+-mk-+-+(
7+p+qsn-tr-'
6-+pzpR+p+&
5+-+-zp-sNp%
4-zP-+-+-zP$
3tr-zPP+-+Q#
2P+-+-+-+"
1+-+-+RmK-!
xabcdefghy
55.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-tr-+k+(
7zp-+-+r+p'

6-+p+Q+p+&
5+-zp-vL-+P%
4-+NzpP+-+$
3+Pwq-+-+-#
2P+P+-vl-zP"
1+-+RtR-+K!
xabcdefghy
56.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+-+-+-tr(
7zp-+Rvlk+p'
6-+p+-zp-+&
5wq-+-+-+l%
4-+-+-+-+$
3+-sN-+N+P#
2P+PzP-zPP+"

1tR-+Q+-mK-!
xabcdefghy
57.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-vL-zpp'
6-+-+-+-+&
5zpp+PzppzP-%
4l+-+p+-+$
3zP-+-+-+-#
2P+-+KzP-zP"
1+-mk-+-+-!
xabcdefghy
58.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-vl-+pzp-'

6K+-zp-+-+&
5zp-+-+P+-%
4P+-+-+-+$
3+-+-+-zP-#
2-+-+-+-+"
1+-mk-+-vL-!
xabcdefghy
59.Trng i trc

XABCDEFGHY
8Rtrk+-+-tr(
7+p+-wqpzp-'
6-wQpzp-+-zp&
5+-+-zpP+-%
4-+P+P+-+$
3+-+-+-+-#
2-+P+-+PzP"

1+R+-+-+K!
xabcdefghy
60.Trng i trc

BI HC TH MI LM

Vn C Trong Nhng V Th Cn Bng.


Khi hai bn cng chi khai cuc mt cch ng n, v khng bn no t
c mt u th v v tr th trin vng phn trung cuc ng u cho c hai
bn.
Khi mt u th c c mt vi u th, th khng c g kh khn tm ra
con ng tip tc, khm ph mt k hoch tn cng. Nhng anh ta phi
x s nh th no khi trn bn c khng thy c nhng ch yu ca i phng,
khi m v th c v cn bng?
Vi nhng v d sau y, chng ta th gii thch ci cch m ngi ta tin
hnh khi gp tnh hung nh vy:
Samuel Reshevsky - Vasily Smyslov [D15]
02, USA-URS radio-m ;HCL 27 02, USA-URS radio-m ;HCL 27, 1945
[101]

XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7+l+nvlpzpp'
6-wq-+psn-+&
5zp-zp-+-+-%
4PzpLzP-+-+$

3+N+-zPN+-#
2-zP-vLQzPPzP"
1tR-+R+-mK-!
xabcdefghy
H155
Hai u th hon thnh vic trin khai cc lc lng. Vn c cn bng.
trung tm, qun Trng c c e5 nhng khng c ngha g c bit v
vic kim sot e4 li thuc i phng. Ngay yu b5 cng khng phi l u
th ca Trng.
Trong nhng tnh th loi ny, ngi ta ngi ta khng tm k hoch di
hn m t bng lng vi vic iu ng lng l cc qun ci thin v tr ca
chng. Nhng vic lm ny phi cnh gic ng i phng c th bt ng tn
cng.
15.Te1
M ng cho Xe
15.
Xfd8
Qun Xe b t lit f8
16.Tb5
Vi nh a M f3 ln e5, ri e4. iu ny, v mt nguyn tc l mt
ng, tuy nhin trc ht phi i Xac1.
16.
Td5!

17.Mbd2
Hb7!
Mt kt qu mi: qun Mf3 b ghim v en phong ta trung tm i phng.
18.Mc4
Mb6
19.Mce5?
Trnh i M b6, nhng i nc ny l mt li nh (tm thi). Tt hn nn
i M b6 gi y nhm n a4.
19.
Me4
20.dxc5
Mxc5
21.Md4!
tho g p lc vo cht g2, trc mt th i phng khng bt c n:
tht vy, nu 21.Tg2 22.f3 Th3 23.Tc6
21.
Xdc8
22.f3
Mb3
23.Mxb3
Txb3
en t c mt vi kt qu lm cho Me5 tr tri, qun Xa1 vn cn
trong gc bo v cht a4, v n b ngm cm khng i c Xac1 khin cho en
cn bng.
24.Xd3
Tc2
25.Xd2
b3
Bt ng en li mnh hn, con cht Trng b2 b in du. Cn hc tp cch
ca Smyslov iu ng qun nhanh chng gia tng u th.
26.Tf2
Tb4

27.Xd4
Md5
28.Md3
e5!
Mt n phi hp bt ng!
29.Mxe5
Tc3
30.Mc4
Hy sinh con cht v nu 30.bc Mc3 31.Hd2 Mb5 32.ab b2. Con Cht b gi tr
bng Xe.
30.
Txd4
31.exd4
Hc7
K thut ginh thng li rt kh v cp Tng rt mnh.
32.Tg3
Ha7
33.He5
Mb4
34.Md6
Xf8
35.He3
Xad8
36.Hc3
He7
37.Xe1
Hg5
38.He3
Hg6
39.Me4
Trng i nc ny dn n vic mt cht d4. Tt nht l 39.Mb7, tuy nhin
Smyslov cho rng i nh vy cng thua: 39.Mb7 Xc8 40.Ma5 Td3 41.Xd1 Tb5
42.ab Hb6 43.Mb3 Hb5.
39.
Txe4

40.Hxe4
Mc2
41.Hxg6
hxg6
42.Xc1
Mxd4
V cui cng en thng nc th 71.
(43.Tc7 Xd5 44.Tc4 Xc8 45.Ta6 Xe8 46.Vf1 Mc2 47.Vg1 Xe1+ 48.Xxe1 Mxe1
49.Vf2 Mc2 50.Ve2 Xc5 51.Tg3 MT4 52.Td3 g5 53.Te4 Xc4 54.Te1 Vf8 55.Tc3 f6
56.g4 Ve7 57.Vd2 Vd6 58.Ve2 Md5 59.Txa5 Xxa4 60.Te1 Xa2 61.Vd3 XxT2 62.Vc4
Xe2 63.Tg3+ Mf4 64.Vxb3 Xxe4 65.fxe4 Ve5 66.h4 Vxe4 67.hxg5 fxg5 68.Vc4 Vf3
69.Te1 Vxg4 70.Vd4 Vf3 71.Ve5 g4 01).
Trong vn c sau y, Trng khng c nhng tham vng ngay t khai cuc
m ch l tng bc ci thin v tr cc qun mnh v khiu khch to trong trn
a ch mt s im yu nho nh.
Smyslov,Vassily - Djurasevic,Bozidar [A12]
1.c4
Mf6
2.g3
c6
3.Mf3
d5
4.b3
Tf5
5.Tg2
e6
6.00
Mbd7
7.Tb2
Te7
8.d3
00
9.Mbd2
a5

10.a3
h6
11.Hc2
Hb6
(108913) Smyslov,Vassily - Djurasevic,Bozidar [A12]
YUG-URS Belgrade, 1956 [102]

XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7+p+nvlpzp-'
6-wqp+psn-zp&
5zp-+p+l+-%
4-+P+-+-+$
3zPP+P+NzP-#
2-vLQsNPzPLzP"
1tR-+-+RmK-!
xabcdefghy
H156
12.Tc3!
V th cn bng, Trng tm cch ci thin v tr cc qun, mc d s tng
cng ny cha c mc tiu chnh xc, v nhng phm vi ca cuc chin sp ti
kh m hnh dung c. Nhng iu ng qun nh vy l chun b tt cho cuc

chin tranh ginh v tr s xy ra.


12.
Xfd8
13.Hb2
Gy p lc trn ng cho ln.
13.
Mc5
14.Td4
dxc4
Nhm m rng tm hot ng ca Tng f5.
15.dxc4
Hc7
]16.b4
axb4
17.axb4
Mcd7
Kh hn l: 17.Mce4.
18.Xxa8
Xxa8
19.c5
Hb8
20.Mc4
Te4
21.Th3!
c th sau khi 22.Md2 Tf5, s li khng ch trung tm vi Tg2. Trong loi
hnh th ny, ngi ta khng ngng t ra cho i phng nhiu vn mi.
ng cho u c i phng yn ngh! Nu n gii p xong vn ny th
li t ra nhng vn khc!
21.
Tf5
22.Txf5
exf5
23.Xd1
Hf8

24.Me3!
Buc en phi lm yu ng cho a1-h8
24.
g6
25.Me5
Xd8
26.M5c4
Xa8
27.Tc3
Hc8
28.Hb3
Me8
29.Tb2
Xa6
30.Hd3
Cui cng Trng u th v v tr cm gic r, trong u th ny, Trng
chim c ct d.
30.
Mdf6
31.Md6
He6
Nu 31.Hc7 32.Me8 v 33.Hd7
32.Mxb7
Xa2
33.Hc3
Tf8
34.Md8
Hc8
35.Mc4
Xa7
36.Mb6
Hc7
37.Hc4
Khng chnh xc, tt nht nn 37.Xd7!
37.
Tg7

38.f4
Vh7
39.Te5
10
en u hng.
Trong nhng v d trc, ngi thng cuc thnh cng sau mt cuc d
dm chuyn th, chim c u th. Nhng ngi ta cng cn gp nhng trng
hp v th cn bng, bng mt u th t ngt chuyn th tn cng. D nhin
trong trng hp ny, u th phi tnh ton rt chnh xc.
Vsevolod Rauzer - Mikhail Botvinnik [B72]
Russia Ch URS, Leningrad, 1933 [103]

XABCDEFGHY
8r+-tr-+k+(
7zppwq-zppvlp'
6-+-zp-snp+&
5+-+-+-+-%
4-+l+PzP-+$
3+-sN-vLL+-#
2PzPPwQ-+PzP"
1+-tR-tR-mK-!
xabcdefghy

H157
Qun en vt qua c nhng kh khn trong khai cuc: v th cn bng.
Trng khng th chi tc khc Md5 v Cht b2 s cht. Mt khc, nu Trng i
trc Xb1 th s b qun en nh tr vi nc Xac8. Th th Trng khng th s
dng th mnh tng i ca im d5. V tr cc qun khc cng cn bng nh
nhau. Tuy nhin Botvinnik th t mt vn cho i phng
15.
e5
16.b3
Vi nc ny Trng gy ra cn ging bo. Botvinnik ghi ch rng Trng khng
nh gi cao nhng c may ca mnh th phi chu s cn bng vi 16.fe tip
l Hf2
16.
d5!
Khi s mt n phi hp rt phc tp.
17.exd5
e4!
18.bxc4
exf3
19.c5
Ha5
20.Xed1
n y Trng khng cn sng sut nhn bao qut tnh th: vi 20.Hd3!
Mg4 21.Me4 f5 22.Mg5, Trng vn cn c may cn bng.
20.
Mg4!
21.Td4
21.Me4 s c lc hn, nhng nhng li lm ca Trng c nhng c s tm l:

mt s o ngc bt ng, cuc chin c th lm sp tinh thn ca mt tay c


giu kinh nghim nht.
21.
f2+
22.Vf1
Nu 22.Vh1 Xd5 23.Md5 f1/H!
22.
Ha6+ 2
3.He2
Txd4
24.Xxd4
Hf6
25.Xcd1
Hh4
Di chuyn t c7 n h4, qun hu tht linh hot!
26.Hd3
Xe8
27.Xe4
f5!
nh nhng n sm st!
28.Xe6
Mxh2+
29.Ve2
Hxf4 01
V qun Trng u hng v nu 30.Xf1 Mf1 31.Vf1 Xe6 32.de6 He5! Trng
khng c mt s n b no vi s thua cht.
Ngi ta cng gp nhng trng hp hai bn u c nhng ch yu
v nh vy l v th hai bn cn bng. Nhng mt s cn bng nh th i khi c
th l mt s nhm ln.
Vasily Smyslov - Vasily Panov [C87]
Moscow-ch ;HCL 12 Moscow-ch ;HCL 12, 1942 [104]

XABCDEFGHY
8-+-+-+rmk(
7+-+rvl-+p'
6p+qzpl+p+&
5+p+-zp-+-%
4-+-+Pzp-+$
3+PzPR+P+P#
2PwQL+-vLP+"
1+-+R+-mK-!
xabcdefghy
H158
Theo v th trn th cht d6 yu, cht c3 cng yu cn v tr cc qun khc
th dng nh cng cn bng. Tuy nhin mt ln na ngita thy rng khi hai
ngi cng lm mt vic th khng phi l mt vic ging nhau, Smyslov i:
32.c4!
Vi nc hy sinh cht rt p ny, Smyslov thnh cng trong vic lm linh
hot cc qun.
32.
bxc4
33.bxc4
Txc4

34.Xc3
Hb5
35.Tb3
Xb7
36.Xdc1
Tf7
37.Hc2
He8
Nu 37.Tb3 38.Xb3 Hd7 39.Xb7 Hb7 40.Xb1 Hd7 41.Hc4 v v th ca Trng
t gp kh khn hn.
38.Txf7
Hxf7
39.Xc7
Vic hy sinh cht cho kt qu xm nhp c Xe xung hng 7.
39.
Xxc7
40.Hxc7
Xf8
41.Xc6
He6
42.Xxa6
g5
43.Xa7
Xf7
44.Hd7
Hf6
Con cht thng cch xa ng trn ct a, gi y v cng nguy him.
45.a4
h5
46.a5
g4
47.hxg4
hxg4
48.Hxg4
d5
49.Th4
Hc6
50.Xxe7
Hc5+

51.Vh2
52.Tf6+
53.Hh5+
54.Hh8+
55.Hg7+
56.Hxe7+
57.Txe7
en thua.

Xxe7
Vh7
Vg8
Vf7
Ve8
Hxe7
10

BI TP 61 - 66
XABCDEFGHY
8-+KvL-+-+(
7+P+-+-+-'
6-+k+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-vl"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
61.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'

6-+-+-zp-+&
5+-+-mk-zp-%
4-+K+-+-zp$
3+-+-+P+P#
2-+-+-+P+"
1+l+-+L+-!
xabcdefghy
62.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-mk-mK-+&
5+p+p+P+-%
4-+-vl-+p+$
3zpP+-+-+-#
2P+-+-zP-+"

1+-+L+-+-!
xabcdefghy
63.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7zp-+l+-+-'
6-zp-mk-zpp+&
5+-+-+-+-%
4-+-zp-zPP+$
3+-+P+-+-#
2P+PmK-+-sN"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
64.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-zp-+-+-'

6lzp-zp-mk-+&
5+-zPP+p+-%
4-zP-mKpzPp+$
3+N+-zP-zP-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
65.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-mK-+p#
2-+-+N+-mk"

1+-+-+-+-!
xabcdefghy
66.Trng i trc

BI HC TH MI SU

S Chin Thng Ca Logich Ton Hc


C rt nhiu vn c vit ni v vn tn cuc. Tht th, v khi
cn t qun, c th phn tch mt cch chc chn v s chuyn c tn. Mi u
th c mun chi gii u phi c bit quan tm n giai on ny ca vn c.
Ngh thut iu khin tn cuc l hn th vng th xem s
hon thin k thut ca mi u th chi c, mi y KT Kotov ni
nh th.
Khng c ngoi l: tt c nhng nh v ch th gii trong lch s c
Vua, tt c nhng KT u l nhng ngh s xut chng v tn cuc.
Chng ta thy trong khi kho st vn c gia Kotov v Eliskases,
ngay t khai cuc ngi ta tnh n kh nng buc thanh ton ht qun
dn n tn cuc.
Ni chung th cc u th tr khng thch a vo tn cuc, mt s cho rng
chuyn sang giai on ny cuc c s tr nn bun chn, t nht, s khc th s
rng i phng s c t kh khn tm nhng c hi nh tr v trn bn c
cn li qu t qun. Nhng nguyn nhn ch yu l nhng kin thc v l thuyt
c tn ca h qu yu, tip na l h thiu t tin trong giai on ny ca vn c.
Phn trnh by sau y s a ra vic minh ha nhng phng php
quan trng nht chin u tn cuc v chng t rng y cng th, nguyn
tc v mt s kt hp linh hot v nhp nhng cc qun l k hoch hng u.
Grigory Levenfish - I Rabinovich

1.e4
2.Mf3
3.d4
4.Mc3
5.Mxd4
6.f4
7.e5
8.Tb5+
9.h3
10.Te3
11.exd6
12.Txd4
13.Txg7+
14.Hxd6
15.000

c5
d6
Mf6
cxd4
g6
Tg7
Mg4
Vf8
Mh6
Mc6
Mxd4
Hxd6
Vxg7
exd6
Grigory Levenfish - I Rabinovich [B71]
Ch URS Leningrad (Russia) (9), 1939 [105]

XABCDEFGHY
8r+l+-+-tr(
7zpp+-+pmkp'
6-+-zp-+psn&

5+L+-+-+-%
4-+-+-zP-+$
3+-sN-+-+P#
2PzPP+-+P+"
1+-mKR+-+R!
xabcdefghy
H159
y l v th vn c m Trng nhm n t nc th 11: trung cuc ca
vn c c trnh kho v by gi chng ta ang trc mt tn cuc. Con
cht d6 b c lp v yu v vy Trng phi hng nhng cuc tn cng vo nhng
ch yu bt u mt cuc bao vy gy kh khn.
15.
Xd8
16.Xd2
Te6
17.Xhd1
Mf5
18.g4
Me3
19.Xe1
a6
Nu 19.Mc4 20.Tc4 Tc4 21.Xed1 v cht d5 coi nh mt.
20.Xxe3
axb5
21.Mxb5
Xxa2
22.Xxd6
Xxd6

23.Mxd6
iu m ngi ta gi l giai on k thut bt u: lm tng gi tr ca u
th lc lng. Nhng ngi ta bit, Lasker tng ni: khng g kh khn
hn l nh thng mt vn c thng r!
Cu chm ngn ny cng c mt c s tm l: trc mt tnh th thng
cuc, ngi ta thng ch quan t ph, cho rng cng vic xong ri. S tp
trung gim i v bt u chi mt cch v vn. Ngc li, i phng km lc
lng chin u mt cch tuyt vng sng cn khin cho vic thng li kh
khn v cng v i khi anh ta i nhiu nc rt c sc.
Trong v d ny ca chng ti, en cng thm d tn cng vo
cnh Vua i phng, nhng vic ny khng gip ch g c: nhng con cht thng
bn cnh Hu trng rt l nguy him.
23.
Xa1+
24.Vd2
Xf1
25.Mxb7
Xxf4
26.Mc5
Td5
27.Md3
Xf1
28.b3
Vh6
29.c4
Tg2
30.Ve2
Xb1
31.g5+
Ngay khi cn rt t qun, nhng phng php chin thut cng c th bt ng

xut hin.
31.
Vg7
Nu khng Tg2 s mt.
32.Vf2
Phi ui qun Tng ng qu hay g2.
32.
Tb7
33.b4
Tc8
34.c5
Tf5
35.c6!
Tnh ton rt chnh xc! Con cht tin gn xung phong cp, vic ny to ra
nhng phng php phi hp bt ng.
35.
h6
Khng i c: 35.Td3 36.Xd3 Xb4 37.c7 Xc4 38.Xd7!
Mt th minh ha r tm quan trng ca hot ng ca qun Vua khi c tn.
By gi th Vua trng t do vi nhng hot ng ca n, trong Vua en b hn
ch n im lm bt ng, v nu 38.Vf8 39.Xd8 v c8/H.
36.gxh6+
Vxh6
37.c7
Xb3
38.h4
Xc3
39.Mc5!
Qun Xe b ct khi cht, gi y ngi ta s quan tm n qun Tng.
39.
Xc4

40.Xe5
Tg4
41.Xe4
Xc2+
42.Ve3
Tf5
43.Xf4
Tc8
44.Xxf7
Xc4
45.Xf4
10
en u hng.
T vn c trn, chng ta c th rt ra mt bi hc nh sau:
1)
Phi lun lun quan tm n s ngu nhin ca vic chuyn bt ng t
khai cuc sang tn cuc (y l th v kh c chn trong kho tng ca mi
tay KT).
2)
Cng phi tt nh trong khai cuc v trung cuc, tn cuc, phi c gng
a cc qun th linh hot nht.
3)
tn cuc, Vua phi tr thnh mt qun linh hot v cng tham gia tn
cng na.. Ch ng tt nht ca n l trung tm bn c.
4)
Cc con cht ng mt vai tr ch yu trong ch cui cng. Cc Cht thng
th c bit nguy him v bc ng phong cp ca chng khng c g ngn
cn khi lc lng gim thiu.
5)
tn cuc, s yu km ca cht c th quyt nh vn c.
Trong vn c sau y, qun en chn mt nc bin sc bn. Nhng qun
Trng pht hin trong v th ca i phng c nhng im yu c bit c th
khai thc c tn cuc. Th nn nc i ca en thc cht l t chun b mt

go nc lnh cho tnh ngi ra: thay v m mt cuc tn cng p, qun en


phi chu ng mt tn cuc vt v.
Alexey Suetin - Evgeni Vasiukov
1.e4
c5
2.Mf3
d6
3.d4
cxd4
4.Mxd4
Mf6
5.Mc3
g6
6.Te3
Tg7
7.f3
00
8.Hd2
Mc6
9.000
d5
10.exd5
Mxd5
11.Mxc6
Txc6
12.Td4!
en ch i Trng chi 12.Md5 cd 13.Hd5 Hc7 vi mt cuc chi dao hai li.
Nc i trn ca Trng c mt tc dng tm l. V thy i phng chi qu hin
lnh nn en qun nc 1nh tr, tt nht: 12.e5
12.
Txd4
13.Hxd4
Hb6
14.Ma4
Ha5
15.b3
Xb8

16.Hc5
Hxc5
17.Mxc5
ng tng rng sau khi i Hu ri th cuc c mang dng v ca c tn.
Ngay sau cuc i qun ny, nhng cuc tn cng c th c c im ring ca
trung cuc. Trong v d ca chng ta sau khi mt ht Hu v c hai Xe na lc
mi c mt tn cuc thun ty.
17.
Xe8
i Xe nhng ch cho Vua tin ln trung tm, nhng y c t hiu qu v
l do qun M trng ng cht mt cch l tng ti c5 (ng trc mt cht
l th kh m ui i).
18.Xd2
Vf8
19.Td3
Mb4
20.a3
Mxd3+
21.Xxd3
Tf5
22.Xc3
Lun lun thc hin cch nh th: hng cuc tn cng nhm vo nhng im
yu.
23.
h5
23.Xd1
Xed8
Mt s ngh i qun tai ha v s khin cho Vua trng a vo hot ng.
Nhng nu khng lm nh vy th Trng vi nc Xd1-d4-a4 cng gia tng p lc
tn cng.

24.Xxd8+
25.Ma6
26.Mb4
27.Xc4
28.Vd2
29.a4
30.a5

Xxd8
Tc8
Tb7
Xc8
f6
e5
a6
Alexey Suetin - Evgeni Vasiukov [B76]
Voroshilovgrad Voroshilovgrad, 1955 [106]

XABCDEFGHY
8-+r+-mk-+(
7+l+-+-+-'
6p+p+-zpp+&
5zP-+-zp-+p%
4-sNR+-+-+$
3+P+-+P+-#
2-+PmK-+PzP"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy

H160
Vi nc i va ri, cuc tn cng ca Trng dng nh gim chn ti ch.
Phi tm mc tiu. V vy gi y Trng quay sang tn cng cht a6.
31.Md3
Ve7
32.Xb4
Xc7
33.Mc5
Tc8
34.Xb8
V tr cc qun Trng p ri!
34.
Vd6
35.b4
Vd5
36.Vd3
g5
Tuyt vng.nhng khng cn phng cch no chng Xa8!
37.c4+
Vd6
38.Xa8
g4
39.Mxa6
Tf5+
40.Ve3
Xb7
41.Xf8
Te6
42.Xxf6
10
en u hng.
chm dt, y l mt v d v mt tn cuc tuyt p, c chm tr bi
cu v ch th gii Lasker.
Tchekover Lasker

1.c4
Mf6
2.Mc3
e6
3.Mf3
d5
4.d4
dxc4
5.e4
Tb4
6.Tg5
Qun Trng bt u t y, chi n gin ha th c, l khp mt cch
t ng trc nh v ch th gii, hoc l v khng dm hy sinh mt cht bng
cch chi 6.e5 Md5 7.Td2 Tc3 8.bc b5 d rng k hoch ny ph hp vi tnh th
hn.
6.
c5
7.Txf6
Tt nht 7.e5
7.
Hxf6
8.Txc4
cxd4
9.Hxd4
Mc6
10.Hxf6
gxf6
11.Xc1
Td7
12.00
Xc8
13.a3
Td6
14.Me2
Me5
15.Mxe5
Txe5

16.Tb5
nh cao ca chin dch thanh ton ca Trng.
16.
Xxc1
17.Txd7+
Vxd7
18.Xxc1
Bn c chuyn sang vng v nh sa mc, nhng trong sa mc cuc sng
vn ng tr! (hnh 161)
Vitaly Chekhover - Emanuel Lasker [D37]
Moscow Moscow (4), 15.02.1935 [107]

XABCDEFGHY
8-+-+-+-tr(
7zpp+k+p+p'
6-+-+pzp-+&
5+-+-vl-+-%
4-+-+P+-+$
3zP-+-+-+-#
2-zP-+NzPPzP"
1+-tR-+-mK-!
xabcdefghy

H161
18.
Xc8!
19.Xxc8
Trng khng th chng li vic i Xe, v sau khi 19.Xd1 Ve7 20.Xd2 Xd8, by
gi th khng th 21.Xc2.
19.
Vxc8
20.b3
Vc7
tn cuc, tt c thng ty thuc vo mt s u th rt nh b trong v tr.
y qun en s thng v Vua en c th kn o xm nhp vo cnh Hu.
Ngc li, nu con cht a3 ng a4 th Trng c nhiu c may th ha vn c v
n c th vi nc Mc1-d3 s thit lp c mt khu vc phng ng khng g ph
v ni.
Tri li, vi cht a3, th vic iu ng M ny khng th thc hin c:
nh 21.Mc1 th tip l 21.Tb2! Cn nh 21.a4 Vc6 22.Mc1 Vc5 23.Md3 Vd4!
thng.
21.Vf1
b5
22.Ve1
Tb2
23.a4
bxa4
24.bxa4
Vc6!
iu khin tn cuc i hi mt s chnh xc nh ton hc: v nh Lasker
lu , 24.Vb6 25.Vd2 Va5 26.Vc2 Te5 27.Vb3! Th2 28.g3 vi mt cuc khng c
do dai.

25.Vd2
Vc5
26.Mc3
Nu 26.Vc2 Td4! 27.f3 Vc4! Cn nu 28.Mc4 Vd4 29.Vb3 a5! v cui cng en
bt cht qun ca Trng.
cui cng ri s c bnh lun:
26.
Vb4
27.Mb5
a5
28.Md6
Vxa4
29.Vc2
Te5
30.Mxf7
Txh2
31.Md8
e5
32.Mc6
Tg1
33.f3
Tc5
34.Mb8
Vb5
35.g4
Te7
36.g5
fxg5
37.Md7
Td6
38.Mf6
Vc4 01
n y Trng u hng, v nu 39.Mh7 Te7.
Vn c ny mt ln na ch cho thy thin ti xut chng v c tn kho
bi tr sp t bng mt s phng php bt tuyt.
Cng o su m rng kin thc v nhng c tnh, nhng tn cuc th nhng

chn tri cng p hin ra v chng ta s pht hin rng trong lnh vc ny logich
ton hc khng th no khai thc ht c.

BI TP 67 - 72
XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7+-+qvlpzpp'
6p+p+-+-+&
5+p+-zP-+-%
4-+-+-+l+$
3+LzP-vL-wQ-#
2PzP-+-zP-zP"
1tR-+-+RmK-!
xabcdefghy
67.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+ltr-+k+(
7zpp+Lwq-vlp'

6-+p+-+p+&
5+-+-zp-+n%
4-+P+Pzp-+$
3+PsN-+NzP-#
2PvL-wQ-zP-zP"
1+-+R+RmK-!
xabcdefghy
68.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-sn-+rtr-+(
7tR-zp-wq-+k'
6-zpPzp-+-zp&
5+P+Lvlp+-%
4-+P+-vL-zP$
3+-+-+-zP-#
2-+Q+-+K+"

1+-+-tR-+-!
xabcdefghy
69.Trng i trc

XABCDEFGHY
8r+l+-+k+(
7zp-+p+nzP-'
6-+p+r+Rzp&
5+p+-zp-+P%
4-+L+-snQ+$
3+P+-+-+-#
2P+PzP-+-+"
1+K+-+-tR-!
xabcdefghy
70.Trng i trc

XABCDEFGHY
8-sn-+rtr-+(
7tR-zp-wq-+k'

6-zpPzp-+-zp&
5+P+Lvlp+-%
4-+P+-vL-zP$
3+-+-+-zP-#
2-+Q+-+K+"
1+-+-tR-+-!
xabcdefghy
71.en i trc

XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-+-+-+&
5+-+R+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+K+-+-#
2n+-+p+-vl"

1+k+-+-+-!
xabcdefghy
72.Trng i trc

Ch thch
[1] Paul Morphy - Duke Karl / Count Isouard [C41]
Paris Paris, 1858
1.e4 e5 2.Mf3 d6 3.d4 Tg4 This is a weak move already.--Fischer 4.dxe5 Txf3
5.Hxf3 dxe5 6.Tc4 Mf6 7.Hb3 He7 8.Mc3 c6 9.Tg5 Black is in what's like a
zugzwang position here. He can't develop the [Queen's] knight because the pawn
is hanging, the bishop is blocked because of the Queen.--Fischer 9...b5 10.Nxb5
cxb5 11.Txb5+ Mbd7 12.000 Xd8 13.Md7 Md7 14.Xd1 He6 15.Txd7+ Mxd7
16.Hb8+ Mxb8 17.Xd8# 10 (H1)
[2] Paul Keres - Eero Einar Book [E06]
Keneri (22.06.37) 06, 1937
1.Mf3 d5 2.c4 e6 3.g3 Mf6 4.Tg2 Te7 5.d4 00 6.Mc3 c6 7.00 Mbd7 8.b3 b6
9.Tb2 a5 10.Md2 Ta6 11.e4 dxc4 12.e5 Md5 13.Txc4 Mxc3 14.Txc3 Xc8 15.Xe1 b5
16.c5 f6 17.exf6 Txf6 18.Me4 b4 19.Tb2 e5 20.Md6 exd4 21.Mxc8 Mxc5 22.Hh5
Ma4 23.Te4 g6 24.Txg6 hxg6 25.Hxg6+ Vh8 26.Me7 Txe7 27.Xxe7 10 (H2)
[3] Mikhail Botvinnik - Milan Vidmar [D02]
Groningen Groningen, 1946
1.d4 d5 2.Mf3 Mf6 3.c4 e6 4.g3 dxc4 5.Ha4+ Hd7 6.Hxc4 Hc6 7.Mbd2 Hxc4
8.Mxc4 Tb4+ 9.Td2 Txd2+ 10.Mfxd2 Mc6 11.e3 Mb4 12.Ve2 Td7 13.Tg2 Tc6 14.f3

Md7 15.a3 Md5 16.e4 M5b6 17.Ma5 Tb5+ 18.Ve3 000 19.Xhc1 Mb8 20.b3 Td7
21.Tf1 Mc6 22.Mxc6 Txc6 23.a4 Te8 24.a5 Ma8 25.a6 b6 26.b4 Vb8 27.Xc3 c6
28.Xac1 f6 29.Mb1 Td7 30.Ma3 Mc7 31.T5 Mxb5 32.Txb5 cxb5 33.Xc7 Xc8
34.Xb7+ Va8 35.Xxd7 Xxc1 36.Mxb5 Xhc8 37.Xxg7 h6 38.Xxa7+ Vb8 39.Xb7+
Va8 40.Xa7+ Vb8 41.Xb7+ Va8 42.g4 e5 43.d5 X1c5 44.Xa7+ Vb8 45.Xb7+ Va8
46.Xxb6 Xb8 47.Xxb8+ Vxb8 48.a7+ Vb7 49.Md6+ Vxa7 50.Me8 Vb6 51.Mxf6
Xc3+ 52.Vf2 Xc7 53.h4 Xf7 54.Mh5 Vc7 55.g5 hxg5 56.hxg5 Xh7 57.Mf6 Xh2+
58.Vg3 Xh8 59.g6 10 (H4)
[4] Mark Taimanov - Georgy Lisitsin [D30]
Leningrad Leningrad, 1949
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mf3 c6 4.Hc2 Md7 5.g3 Td6 6.Tg2 f5 7.00 Mgf6 8.cxd5 cxd5
9.Mc3 a6 10.Tf4 Txf4 11.gxf4 00 12.Ma4 Mb6 13.Mc5 Hd6 14.Me5 Xb8 15.a4
Ma8 16.a5 Td7 17.Xfc1 Tb5 18.e3 Xfc8 19.Xa3 Xc7 20.Xc3 He7 21.Tf1 Txf1
22.Vxf1 Xbc8 23.Hb3 Me8 24.Mxb7 Xxb7 25.Hxb7 Hxb7 26.Xxc8 Vf8 27.Xb8 He7
28.Xxa8 g6 29.Xcc8 Vg7 30.Xxe8 Hc7 31.Xec8 Hb7 32.Xab8 Ha7 33.Xh8 He7
34.Xbg8+ Vh6 35.Xxg6+ Vh5 36.Xg3 Vh4 37.Mf3+ Vh5 38.Xhg8 10 (H6)
[5] Mikhail M Yudovich Sr. - Konstantin Klanan [A46]
USSR Chanpionship Leningrad (10), 1947
1.d4 Mf6 2.Mf3 d6 3.Tf4 Tg4 4.e3 Mbd7 5.Te2 e6 6.h3 Th5 7.00 Te7 8.c4 00
9.Mc3 Me8 10.Hd2 f6 11.Xad1 Tf7 12.Th2 c6 13.e4 Vh8 14.Xfe1 g6 15.Tf1 Mg7
16.c5 d5 17.exd5 exd5 18.b4 b5 19.a4 a6 20.axb5 axb5 21.Xa1 Xe8 22.Xa2 Hc8
23.Xea1 Hb7 24.Hb2 Me6 25.Xa3 Mc7 26.Xa5 Xxa5 27.Xxa5 Ma6 28.Ha3 Mab8

29.Xa7 Hc8 30.Mxb5 cxb5 31.Txb5 Vg7 32.Txb8 Mxb8 33.Txe8 Hxe8 34.T5 Tf8
35.He3 Hc8 36.Hf4 10 (H8)
[6] (43102) Najdorf,Miguel - Kotov,Alexander [E55]
Nar del Plata (15), 1957
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 00 5.Mf3 d5 6.Td3 c5 7.00 dxc4 8.Txc4
Mbd7 9.He2 a6 10.a4 Mb6 11.Tb3 cxd4 12.exd4 Td7 13.Xd1 Xc8 14.Xd3 Mbd5
15.Mxd5 Mxd5 16.He4 Tc6 17.Me5 Mf6 18.Hh4 Td5 19.Tg5 Te7 20.Xh3 Xe8
21.Td1 Ha5 22.Th5 Xed8 23.Txf7+ Kf8 24.Th6 Me8 25.Hf4 Tf6 26.Txg7+ Ke7
27.Txe8 Txg7 28.Xxh7 10 Frizt11 (H9)
MIGUEL NAJDORF
(born Apr-15-1910, died Jul-04-1997) Poland (citizen of Argentina)
Moishe Mieczslaw Najdorf (NIGH-dorf) was born in Warsaw in 1910. He was a
pupil of Savielly Tartakower. At the age of 20, he had become a Polish National
Master. He played for Poland in the Chess Olympiads of 1935, 1937, and 1939.
He was playing at the Buenos Aires Olympiad in 1939 when World War II broke
out, and decided not to attempt to return home, taking Argentine citizenship
(1944) and changing his first name to Miguel. His family, left behind, died in
German concentration camps. In 1943, he set the record for simultaneous games
played. He played 202 players (+182-8=12). In 1947, he conducted a
simultaneous exhibition in which he played a record 45 games blindfolded (+39 2 =4).
In the 1950's he competed in several major international events, including

two Candidates tournaments. He won the Argentinian championship eight times,


and he continued to promote chess in his country until his death in 1997. A
profound theorist, he contributed many opening ideas, notably one of the most
popular chess openings of all time, the Sicillian Najdorf (1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4
cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 a6). He was awarded the grandmaster title in 1950.
V li bi
[7] Rudolf Teschner - Mikhail Tal [B56]
Vienna ETC 5, 1957
1.e4 c5 2.Mf3 Mc6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 d6 6.g3 g6 7.Tg2 Mxd4 8.Hxd4
Tg7 9.00 00 10.Hd3 Te6 11.Md5 Xc8 12.c3 Xe8 13.Te3 Ha5 14.h3 Ha4 15.Xfe1
b5 16.Tg5 Mxd5 17.exd5 Tf5 18.Hd2 b4 19.c4 Hc2 20.Hxc2 Txc2 21.Xac1 Td3
22.Xe3 Txb2 23.Xxd3 Txc1 24.Txc1 Xxc4 25.Td2 Xb8 26.Te3 a5 27.Xd2 a4 28.Tf1
Xc1 29.Xb2 Xa1 30.Vg2 a3 31.Xc2 T3 32.axb3 a2 33.Te2 Xg1+ 34.Vxg1 a1H+
35.Vg2 Xxb3 36.Xc8+ Vg7 37.Xc4 Ha8 35.Vg2 Xxb3 36.Xc8+ Vg7 37.Xc4 Ha8 01
01 (H11)
[8] (36658) Kotov,AlexaMder - Szabo,Laszlo [E87]
Candidates Tournanent Zuerich (15), 26.09.1953
1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mc3 Tg7 4.e4 d6 5.f3 00 6.Te3 e5 7.d5 Mh5 8.Hd2 f5 9.0
00 Md7 10.Td3 Mc5 11.Tc2 f4 12.Tf2 a6 13.Mge2 a5 14.Vb1 Td7 15.Mc1 Xf7
16.Md3 T6 17.Xc1 Tf6 18.Xhf1 Th4 19.Txc5 Txc5 20.Ta4 Txa4 21.Mxa4 Hd7
22.Mc3 g5 23.h3 Mf6 24.Mb5 h5 25.Xh1 Xh7 26.Xc3 g4 27.hxg4 hxg4 28.Xa3 Tg3
29.Xxh7 Hxh7 30.Mc1 Hh1 31.Mxc7 gxf3 32.gxf3 Xa7 33.Me6 Te1 34.Hd1 Xh7

35.Xd3 Xh2 36.a3 Md7 37.Ha4 Hg2 38.Xb3 Tc3 39.Me2 10 Frizt11 (H13)
[9] Vasily Smyslov - Mikhail Botvinnik [B60]
match-tournament Ch World , Hague/Moscow (Neth, 27.01.1948)
[9]
1.e4 c5 2.Mf3 Mc6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 d6 6.Tg5 e6 7.Te2 Te7 8.00
00 9.Mdb5 a6 10.Txf6 gxf6 11.Md4 Vh8 12.Vh1 Xg8 13.f4 Td7 14.Tf3 Xc8
15.Mxc6 Txc6 16.Me2 d5 17.f5 Hc7 18.c4 dxc4 19.Hd4 c5 20.Hxc4 Td6 21.g3 Tb5
22.Hc2 exf5 23.exf5 Xce8 24.Xf2 Xe3 25.Tg2 He7 26.Mg1 Td3 27.Hd2 c4 28.Xf3
Xe8 29.Xd1 Tc5 30.b3 Xe1 31.Txc4 Txc4 32.Tf1 Xxd1 33.Hxd1 Xd8 34.Hc2 Td5
35.Hc3 Td4 36.Hd3 He3 37.Hxe3 Txe3 38.Tg2 Txf3 39.Txf3 Xd2 40.Me2 Xxa2
41.Vg2 01 (H16)
[10] Georgy Lisitsin - Mikhail Botvinnik [A04]
Russia Ch Leningrad, Leningrad, 1932
1.Mf3 c5 2.c4 Mf6 3.g3 d5 4.cxd5 Mxd5 5.Tg2 Mc6 6.00 e5 7.d3 Te7 8.Mbd2
00 9.Mc4 f6 10.Te3 Te6 11.a4 Hd7 12.Hd2 b6 13.Xfc1 Xac8 14.Hd1 Vh8 15.Td2
Xfd8 16.Hb3 Mc7 17.Tc3 Xb8 18.Hc2 Md5 19.Mfd2 Xbc8 20.Mf1 Md4 21.Hd1 Tg4
22.Txd4 exd4 23.Hd2 Tf8 24.Xe1 Xe8 25.h4 Th3 26.Tf3 Xe7 27.Mh2 Xce8 28.Vh1
Te6 29.b3 Mb4 30.Tg2 Td5 31.Mf3 Xf7 32.Vh2 Td6 33.Th3 Hd8 34.Xab1 Xfe7
35.Mg1 Tc7 36.Ma3 Tb7 37.Tg2 Txg2 38.Vxg2 Md5 39.Mc2 Hd6 40.Ma3 Me3+
41.Vh1 Mg4 42.Hf4 Hxf4 43.gxf4 Mxf2+ 44.Vg2 Mxd3 (H26)
[11] Emanuel Lasker - Jose Raul Capablanca [C68]
St Petersburg f St Petersburg, 1914

1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Txc6 dxc6 5.d4 exd4 6.Hxd4 Hxd4 7.Mxd4 Td6
8.Mc3 Me7 9.00 00 10.f4 Xe8 11.Mb3 f6 12.f5 b6 13.Tf4 Tb7 14.Txd6 cxd6
15.Md4 Xad8 16.Me6 Xd7 17.Xad1 Mc8 18.Xf2 T5 19.Xfd2 Xde7 20.b4 Vf7 21.a3
Ta8 22.Vf2 Xa7 23.g4 h6 24.Xd3 a5 25.h4 axb4 26.axb4 Xae7 27.Vf3 Xg8 28.Vf4
g6 29.Xg3 g5+ 30.Vf3 Mb6 31.hxg5 hxg5 32.Xh3 Xd7 33.Vg3 Ve8 34.Xdh1 Tb7
35.e5 dxe5 36.Me4 Md5 37.M6c5 Tc8 38.Mxd7 Txd7 39.Xh7 Xf8 40.Xa1 Vd8
41.Xa8+ Tc8 42.Mc5 (H28)
[12] Laszlo Szabo - Mark Taimanov [E27]
Schiavno Zdroj, 1950
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.a3 Txc3+ 5.Txc3 00 6.f3 Me8 7.e4 b6 8.Mh3
Ta6 9.e5 Mc6 10.Ha4 Ma5 11.Te3 f6 12.Td3 fxe5 13.Tg5 Hc8 14.dxe5 h6 15.Te3
d5 16.Hc2 Mxc4 17.Txc4 Txc4 18.Hg6 Xf5 19.Txh6 Xxe5+ 20.Vf2 Xe2+ 21.Vg3
Hd7 22.Mg5 Mf6 23.Xhe1 Xe8 24.Xxe2 Txe2 25.h4 e5 26.Vf2 Tc4 27.Xd1 c5 28.h5
d4 29.Xe1 d3 30.Vg1 TT3 31.Me4 Mxe4 32.Xxe4 Xe6 33.Hg4 d2 34.Txd2 Hxd2
35.c4 Hd1+ 36.Vh2 Hd6 37.f4 Tc2 38.Xe3 Td1 39.Hf5 Txh5 40.Xxe5 Xxe5 01
(H32)
[13] Miguel Najdorf - David Bronstein [E72]
Budapest ct, 1950
1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mc3 Tg7 4.e4 d6 5.g3 00 6.Tg2 e5 7.Mge2 exd4 8.Mxd4
Mc6 9.Mxc6 Txc6 10.00 Md7 11.Hc2 Hf6 12.Me2 Xe8 13.Xb1 He7 14.Td2 Mc5
15.XTe1 a5 16.b3 Tg4 17.Mf4 XeT8 18.Te3 He5 19.h3 Td7 20.Xd1 a4 21.Md3
axb3 22.axb3 Mxd3 23.Xxd3 c5 24.Tf4 He8 25.Td2 Tc6 26.Tc3 Txc3 27.Hxc3 He5

28.Hd2 Xe8 29.Vh2 Hg7 30.Xe1 Xa1 31.Xde3 Xxe1 32.Xxe1 He5 33.f4 Hd4
34.Hxd4 cxd4 35.Xd1 Xb8 36.Xxd4 Xxb3 37.Tf1 h5 38.h4 Xb4 39.Vg2 Vf8 40.Vf2
Ve7 41.Ve3 Xb1 42.Vf2 Xc1 43.e5 dxe5 44.fxe5 Td7 45.Tg2 Xc2+ 46.Vf1 c5
47.Xf4 Te6 48.Td5 Txd5 49.cxd5 Xd2 50.d6+ Ve6 51.Xc4 Xd5 52.Xe4 f6 53.exf6+
Vxf6 54.g4 Xxd6 55.gxh5 gxh5 56.Xc4 Xd5 57.Ve2 Ve6 58.Ve3 Vd6 59.Xa4 Vc6
60.Xa1 Xd4 61.Xh1 Vd5 62.Ve2 c4 63.Ve3 Vc5 64.Xh2 c3 65.Xa2 Xxh4 66.Xa8
Xh3+ 67.Ve2 Vc4 68.Vd1 Xh1+ 69.Vc2 Xh2+ 70.Vc1 h4 71.Xc8+ Vd4 72.Xd8+
Ve4 73.Xe8+ Vf3 74.Xf8+ Vg3 75.Xc8 Xf2 76.Xxc3+ Vg2 77.Vd1 h3 78.Xc8 h2
79.Xg8+ Vf1 80.Xh8 Vg1 81.Ve1 Xg2 01 (H34), (H35)
[14] Isaac Boleslavsky - Reuben Fine [C71]
USA vs USSR USA vs USSR, 1945
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Ta4 d6 5.c4 Td7 6.Mc3 g6 7.d4 exd4 8.Mxd4
Tg7 9.Mxc6 Txc6 10.00 Me7 11.c5 Mc8 12.Te3 00 13.Hd2 He7 14.Xad1 Te8
15.f4 f5 16.exf5 gxf5 17.Xfe1 dxc5 18.Hf2 Md6 19.Txc5 Hd8 20.Td4 Txd4 21.Hxd4
Hf6 22.Tb3+ Vh8 23.Hxf6+ Xxf6 24.Xe7 Xc8 25.Xde1 Tg6 26.X1e6 Xxe6 27.Txe6
Xe8 28.Xxe8+ Txe8 29.Ma4 Vg7 30.Mc5 a5 31.Vf2 Tf7 32.Txf7 Vxf7 33.T3 h5
34.g3 Ve7 35.Ve3 Mb5 36.Mb7 c5 37.Mxa5 Vd6 38.Mc4+ Vd5 39.Vd3 Md6
40.Mxd6 cxd6 41.a3 10 (H36)
[15] Isaac Boleslavsky - Anatoly Ufimtsev [C10]
Omsk Omsk, 1944
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 dxe4 4.Mxe4 Mf6 5.Mxf6+ gxf6 6.Mf3 b6 7.Tb5+ c6
8.Tc4 Ta6 9.Tb3 Hc7 10.c4 Md7 11.00 000 12.He2 Td6 13.a4 Xdg8 14.a5 c5

15.axb6 Hxb6 16.Te3 Tb7 17.dxc5 Mxc5 18.Td1 Xg4 19.Hd2 Me4 20.Ha5 Xhg8
21.Me1 Xxg2+ 22.Mxg2 Md2 23.Hd5 Txd5 24.cxd5 Hxb2 25.Txd2 Hxa1 26.Tf3
Txh2+ 01 (H39)
[16] Salo Landau - Salomon Flohr [E72]
Amsterdam (Netherlands) It, 1939
1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mc3 Tg7 4.e4 d6 5.g3 Mbd7 6.Tg2 e5 7.Mge2 00 8.00
Xe8 9.b3 exd4 10.Mxd4 Mc5 11.f3 Mfd7 12.Tb2 Me5 13.Mce2 c6 14.Tc3 Hb6
15.Vh1 a5 16.Mc2 Xd8 17.f4 Med3 18.Txg7 Vxg7 19.Me1 Mxe1 20.Hd4+ Vg8
21.Xaxe1 a4 22.f5 axb3 23.axb3 Hc7 24.b4 Ma6 25.f6 h5 26.Hd2 Vh7 27.Md4 Xg8
28.Hg5 Mxb4 29.Mf5 Txf5 30.exf5 Xge8 31.Te4 Xe5 32.fxg6+ fxg6 33.Hxg6+ Vh8
34.f7 10. (v xem tip)
[17] Mikhail Botvinnik - Max Euwe [D46]
match-tournament Ch World , Hague/Moscow (Neth, 05.01.1948
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mf3 Mf6 4.Mc3 c6 5.e3 Mbd7 6.Td3 Tb4 7.a3 Ta5 8.Hc2 He7
9.Td2 dxc4 10.Txc4 e5 11.00 00 12.Xae1 Tc7 13.Me4 Mxe4 14.Hxe4 a5 15.Ta2
Mf6 16.Hh4 e4 17.Me5 Txe5 18.dxe5 Hxe5 19.Tc3 He7 20.f3 Md5 21.Hxe7 Mxe7
22.fxe4 T6 23.Xd1 Mg6 24.Xd6 Ta6 25.Xf2 Tb5 26.e5 Me7 27.e4 c5 28.e6 f6
29.Xxb6 Tc6 30.Xxc6 Mxc6 31.e7+ Xf7 32.Td5 10 (H40)
[18] Aivars Gipslis - Vladimir A Savon [B14]
Ch URS Baku (Azerbaijan) (14), 1961
1.e4 c6 2.d4 d5 3.exd5 cxd5 4.c4 Mf6 5.Mc3 e6 6.Mf3 Te7 7.cxd5 Mxd5 8.Td3
Mc6 9.00 00 10.Xe1 Mf6 11.Tg5 b6 12.He2 Tb7 13.Xad1 Mb4 14.TT1 Xc8

15.Me5 Hd6 16.He3 Mfd5 17.Hh3 f5 18.Td2 Mf6 19.a3 Mbd5 20.MT5 Hb8 21.Ta2
a6 22.Mc3 Xce8 23.Mf3 Td8 24.Mg5 Hc8 25.Xxe6 Xxe6 26.Mxd5 h6 27.Mxf6+ Vh8
28.Hxf5 Xe1+ 29.Xxe1 Hxf5 30.Mf7+ 10 (H41)
[19](16873) Flohr,Salo - CapablaMca,Jose Raul [D62]
Moscow (13), 1935
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Mf3 MTd7 5.Tg5 Te7 6.e3 00 7.Hc2 c5 8.cxd5
Mxd5 9.Txe7 Hxe7 10.Mxd5 exd5 11.Td3 cxd4 12.Mxd4 HT4+ 13.Hd2 Mc5 14.TT5
Hxd2+ 15.Vxd2 a6 16.Td3 Te6 17.Xac1 Xfc8 18.Xc2 Mxd3 19.Vxd3 Xxc2 20.Vxc2
Vf8 21.Vd2 Xc8 22.Xc1 Xxc1 23.Vxc1 Ve7 24.Vd2 Vd6 25.Vc3 T6 26.f4 Td7 27.Mf3
f6 28.Vd4 a5 29.Md2 Tc8 30.MT1 Te6 31.Mc3 Vc6 32.a3 h6 33.g3 h5 34.T4 axT4
35.axT4 Vd6 36.T5 g6 37.Ma4 Vc7 38.Mc3 Vd6 39.f5 gxf5 40.Me2 Td7 41.Mf4 Te8
42.Mxd5 TxT5 43.MxT6 Tc6 44.Mc4+ Ve6 45.MT2 TT5 46.Md1 Te2 47.Mf2 Tf1
48.Md3 Txd3 49.Vxd3 Ve5 50.Ve2 Ve4 51.h3 Vd5 52.Vf3 Ve5 Frizt11
(H43)
[20] Petrosian - Mikhail Tal [A15]
Moskva, 1963
1.c4 Mf6 2.g3 e6 3.Tg2 c5 4.Mf3 d5 5.00 Mc6 6.cxd5 Mxd5 7.d4 Te7 8.Mc3 0
0 9.Mxd5 exd5 10.dxc5 Txc5 11.a3 a5 12.Tg5 f6 13.Xc1 Ta7 14.Tf4 Te6 15.Me1
Xe8 16.Md3 He7 17.b4 axb4 18.Mxb4 Mxb4 19.Xc7 Hd8 20.axb4 g5 21.Hd3 Xe7
22.Xxe7 Hxe7 23.Te3 d4 24.Txd4 Xd8 25.e3 bxd4 26.exd4 Hxb4 27.d5 Hd6
28.Te4 Tf7 29.Txh7+ Vg7 30.Te4 Hc5 31.Xb1 Xd7 32.Hf3 Tg6 33.Txg6 Vxg6
34.Hd3+ Vg7 35.Xb5 He7 36.Hf5 Xd6 37.Vg2 Hd7 38.Hxd7+ Xxd7 39.Vf3 Xe7

40.Xb6 f5 41.d6 Xd7 42.h4 Vf6 43.hxg5+ Vxg5 44.Ve3 Vf6 45.Vf4 Ve6 46.f3 Vf6
47.Xb5 Ve6 48.Xxf5 Vxd6 49.g4 Ve6 50.Xf8 b5 10 (H44)
[21] Max Euwe - Rudolf Teschner [D50]
Basel Basel, 1952
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Te7 5.e3 h6 6.Th4 00 7.Xc1 b6
8.cxd5 Mxd5 9.Mxd5 exd5 10.Txe7 Hxe7 11.Te2 Tb7 12.Tf3 c5 13.Me2
Xd8 14.dxc5 Txc5 15.00 Md7 16.Mf4 Me5 17.Xe1 d4 18.Txb7 HxT7
19.exd4 Xxd4 20.Hc2 Mf3+ 21.gxf3 Xxf4 22.Xe4 Xf5 23.Xce1 Xf8
24.Hc3 Hd5 25.Xe5 Xxe5 26.Xxe5 Hxa2 27.Xxc5 Hb1+ 28.Vg2 Hg6+
29.Vh1 Xd8 (H45)
(Tp sch gc dng nh my bin tp ebook ch ny thiu 2 trang 63-64 (li
in n)
vn c Petrosian Tal v Max Euwe - Rudolf Teschner c ly t database
ca http://www.chessgames.com/, i chiu khp vi bn ting Ty Ban Nha
cc bn tin theo di tip (khng c li bnh).
[22] Alexey Sokolsky - Mikhail Botvinnik [D94]
URS-ch sf Leningrad, 1938
1.c4 Mf6 2.Mc3 d5 3.d4 g6 4.Mf3 Tg7 5.e3 00 6.Te2 e6 7.00 T6 8.cxd5 exd5
9.T3 Tb7 10.Tb2 Mbd7 11.Hc2 a6 12.Xac1 Xc8 13.Xfd1 He7 14.Hb1 Xfd8 15.Tf1
c5 16.dxc5 Txc5 17.Me2 Th6 18.Ta3 Mg4 19.Hd3 Mde5 20.Mxe5 Hxe5 21.Mg3 Hf6
22.Mh1 d4 23.He2 Me5 24.exd4 cxd4 25.Xxc8 Txc8 26.Xe1 d3 27.Hd1 Tg4 28.Ha1
d2 29.Xxe5 d1H 30.Xe8+ Xxe8 31.Hxf6 Te2 32.Mg3 Tg7 33.Hc6 Tb5 34.Hc1 Hxc1

35.Txc1 Xe1 36.Te3 Xa1 37.a4 Td3 38.f4 Xb1 39.Vf2 Txf1 40.Mxf1 Xxb3 01
(H46)
[23] Paul Keres - Mark Taimanov [A15]
Moskva ch-SU (13.12.51) 17, 1951
1.c4 Mf6 2.Mf3 e6 3.Mc3 d5 4.e3 Te7 5.T3 00 6.TT2 T6 7.d4 TT7 8.Td3 dxc4
9.Txc4 c5 10.00 cxd4 11.exd4 Mc6 12.He2 Xe8 13.Xfd1 Xc8 14.Xac1 Hd6 15.TT1
Hf4 16.d5 exd5 17.cxd5 MT8 18.Xd4 Hd6 19.Xcd1 Tf8 20.Me4 Mxe4 21.Xxe4 Xxe4
22.Hxe4 Hh6 23.Mg5 Td6 24.h4 Md7 25.Hf5 Mf6 26.Txf6 gxf6 27.Mxf7 Hc1
28.Hxh7+ Vf8 29.Mxd6 Hxd1+ 30.Vh2 Hxd5 31.MxT7 He5+ 32.g3 Xc7 33.Hh8+
Vf7 34.h5 XxT7 35.Hh7+ Ve6 36.HxT7 Hxh5+ 37.Vg2 10 (H47)
[24] Jose Raul Capablanca - Alexander Alekhine [D63]
Buenos Aires WCh (17) Buenos Aires WCh (17), 18.01.1927
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Mbd7 5.e3 Te7 6.Mf3 00 7.Xc1 a6 8.a3 T6
9.cxd5 exd5 10.Td3 Tb7 11.00 c5 12.dxc5 Txc5 13.He2 Xe8 14.Tc2 Hb6 15.Xfd1
Xad8 16.Ma4 Hb5 17.Hxb5 axb5 18.Mc3 Tc6 19.Td3 c4 20.Tf5 b4 21.axb4 Txb4
22.Md4 Tb7 23.Txd7 Xxd7 24.Txf6 gxf6 25.Mde2 Td6 26.Xc2 Te5 27.Xcd2). (H48)
[25] Igor Bondarevsky - Vasily Smyslov [E40]
Soviet Championship Soviet Championship (3), 1950
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 d5 5.a3 Te7 6.Mf3 00 7.Td3 T6 8.00 c5
9.He2 Mc6 10.Xd1 cxd4 11.exd4 Ta6 12.T3 Xc8 13.Xb1 Hc7 14.Mb5 Hb8 15.Tg5
h6 16.Th4 Mh5 17.Txe7 Mxe7 18.Me5 Mf6 19.a4 Mc6 20.f4 Mb4 21.f5 Mxd3
22.Hxd3 exf5 23.Hxf5 Tb7 24.XTc1 a6 25.Mc3 Hd6 26.a5 dxc4 27.Txc4 b5 28.c5

Hd8 29.Xa1 b4 30.Me2 Te4 31.Hh3 Tc2 32.Xf1 T3 33.Hc3 Md5 34.Hb2 Me3
35.Xfe1 Hd5 36.Mf3 Xfe8 37.Xac1 Xc6 38.Mc3 Hf5 39.Md1 Xce6 40.Mxe3 Xxe3
41.Xxe3 Xxe3 42.Vf2 He4 43.Xe1 Xxe1 44.Mxe1 Td1 45.c6 Hxc6 46.Md3 Hc4
47.Ve3 Tc2 48.Me1 Tf5 49.Vd2 Hb5 50.Vd1 Tg4+ 51.Vc1 Hc4+ 01 (H49)
[26] Vladimir Saigin - Mikhail Tal [A31]
Riga 08, 1954
1.d4 Mf6 2.c4 c5 3.Mf3 e6 4.g3 cxd4 5.Mxd4 d5 6.Tg2 e5 7.Mf3 d4 8.00 Mc6
9.e3 Te7 10.exd4 exd4 11.Mbd2 Te6 12.Xe1 00 13.b3 Hd7 14.Tb2 Xad8 15.a3
a5 16.Me5 Mxe5 17.Xxe5 b6 18.Mf3 Tc5 19.Hd2 Mg4 20.Xee1 d3 21.Xf1 Hd6
22.Hc3 f6 23.Xad1 Xfe8 24.Xd2 Tf5 25.Mg5 Me3 26.fxe3 Txe3+ 27.Vh1 Txd2
28.Hxd2 Xe2 29.Hc3 Xxg2 01 (H50)
[27] (36660) Smyslov,Vassily - Petrosian,Tigran V [E58]
Candidates Tournament Zuerich (15), 26.09.1953
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 00 5.Td3 d5 6.Mf3 c5 7.00 Mc6 8.a3 Txc3
9.Txc3 T6 10.cxd5 exd5 11.Tb2 c4 12.Tc2 Tg4 13.He1 Me4 14.Md2 Mxd2 15.Hxd2
Th5 16.f3 Tg6 17.e4 Hd7 18.Xae1 f5 19.exd5 Hxd5 20.a4 Xfe8 21.Hg5 Hf7 22.Ta3
h6 23.Hg3 Xxe1 24.Xxe1 Xe8 25.Xxe8+ Hxe8 26.Vf2 Ma5 27.Hf4 MT3 28.Txf5
Txf5 29.Hxf5 Hxa4 30.Hc8+ Vh7 31.Hf5+ Vg8 32.He6+ Vh7 33.He4+ Vg8
34.Ha8+ Vh7 35.He4+ Vg8 36.Hd5+ Vh7 37.Te7 Mc1 38.Hf5+ Vg8 39.Hf8+ Vh7
40.Hf5+ Vg8 41.d5 Ha2+ 42.Vg3 Hd2 43.d6 He1+ 44.Vg4 Md3 45.Hd5+ Vh7
46.d7 He5 47.Hxd3+ cxd3 48.d8H Frizt11 (H51)
[28] (19744) Alekhine,Alexander - Keres,Paul [E58]

AVRO Holland, 1938


1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 d5 5.Mf3 00 6.Td3 c5 7.00 Mc6 8.a3 Txc3
9.Txc3 b6 10.a4 cxd4 11.cxd5 Hxd5 12.exd4 Tb7 13.Xe1 Xfd8 14.Tg5 Xac8
15.Hd2 Me7 16.a5 Mg6 17.axb6 axb6 18.h4 Xd7 19.Xa7 Tc6 20.Xxd7 Txd7
21.Me5 Me8 22.c4 Hb7 23.Mxd7 Hxd7 24.h5 Mf8 25.d5 exd5 26.cxd5 h6 27.Te7
Md6 28.Xe5 Mc4 29.Txc4 Xxc4 30.Txf8 Vxf8 31.d6 Xc6 32.Xd5 f6 33.Xd3 Xc8
34.Hb4 b5 35.Xd5 Xd8 36.g3 Vf7 37.Vh2 He6 38.Hd4 Xd7 39.Hd3 T4 40.Xd4 Xd8
41.Hg6+ Vf8 42.Hh7 Vf7 Frizt11 (H52)
[29] (26414) Denker,Arnold Sheldom - Smyslov,Vassily [E29]
UVS-USA Moscow (2), 1946
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 00 5.Td3 c5 6.a3 Txc3+ 7.Txc3 Mc6 8.Me2
d6 9.00 e5 10.e4 Xe8 11.Hc2 Md7 12.f4 T6 13.Te3 Ta6 14.fxe5 dxe5 15.d5 Ma5
16.Ha2 Mf8 17.Mg3 Mg6 18.He2 MT7 19.Mf5 Md6 20.g3 f6 21.Mxd6 Hxd6 22.h4
Me7 23.a4 Tc8 24.Vh2 a5 25.Hg2 Tg4 26.Te2 Txe2 27.Hxe2 Xad8 28.XaT1 Mc8
29.h5 Xf8 30.Xf2 Xf7 31.h6 g6 32.XTf1 He7 33.Hg4 Md6 34.He6 Mxe4 35.HxT6 f5
36.XT2 f4 37.He6 fxe3 38.Xxf7 Hxf7 39.Hxe5 Mf6 40.XT8 Mg4+ 41.Vh3 Mxe5
42.Xxd8+ Hf8 43.Xxf8+ Vxf8 01 Frizt11(H53)
[30] Max Euwe - Yuri Averbakh [E58]
Zurich (11), 1953
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 00 5.Td3 d5 6.Mf3 c5 7.00 Mc6 8.a3 Txc3
9.Txc3 b610.cxd5 exd5 11.Md2 Te6 12.Tb2 c4 13.Tc2 b5 14.f3 a5 15.Xe1 Hb6
16.Mf1 T4 17.Hd2 T3 18.Tb1 a4 19.e4 Me7 20.Mg3 Vh8 21.Xe2 Mfg8 22.Mh5 f5

23.Hg5 Xf7 24.exf5 Txf5 25.Txf5 Mxf5 26.Xae1 Hd8 27.Hxd8 Xxd8 28.Xe8 Xxe8
29.Xxe8 Xe7 30.Xxe7 Mgxe7 31.Vf2 Vg8 32.g4 Md6 33.Ve3 Mb5 34.f4 Mc8 35.f5
Mcd6 36.Mf4 Mxa3 37.Txa3 Mb5 38.Tc1 Mxc3 39.Me2 Mb1 40.Mc3 01 (H55)
[31] Nikhail Botvinnik - Grigory Levenfish [D23]
Russia It, Noscow, 1935
1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.Mf3 Mf6 4.Ha4+ c6 5.Hxc4 Tf5 6.Mc3 Mbd7 7.g3 Me4
8.Tg2 Md6 9.Ha4 Mb6 10.Hd1 Hc8 11.00 Th3 12.e4 Txg2 13.Vxg2 e6 14.d5 Te7
15.e5 Mb5 16.d6 Mxc3 17.Txc3 Td8 18.Hd4 c5 19.Hg4 Xg8 20.He4 Xh8 21.Te3
Md7 22.Md2 f5 23.Ha4 Vf7 24.f4 a6 25.Vg1 T5 26.Hc2 Hc6 27.c4 Xf8 28.Mb3 b4
29.a3 Txa3 30.Xxa3 a5 31.Hg2 Hxg2+ 32.Vxg2 a4 33.Mxc5 Mxc5 34.Txc5 Xc8
35.Tf2 Xxc4 36.Xfa1 Xc2 37.X1a2 Xxa2 38.Xxa2 Vg6 39.Xxa4 Xf7 40.Xa8 Xd7
41.Vf3 Vf7 42.Ve2 10 H57
[32] Kan, Ilia Abramovich - Averbakh, Yuri L [D97]
Moscow, 1950?
1.d4 Mf6 2.Mf3 g6 3.c4 Tg7 4.Mc3 d5 5.Hb3 dxc4 6.Hxc4 O-O 7.e4
Ma6 8.Te2 c5 9.d5 e6 10.O-O exd5 11.exd5 Hb6 12.a3 Tf5 13.Hh4 Mc7
14.Tc4 Mce8 15.Me5 Md6 16.Ta2 Xfe8 17.Mc4 Mxc4 18.Hxc4 Me4
19.Te3 Xac8 20.Tb1 Md6 21.He2 Td4 22.Vh1 Txb1 23.Xaxb1 Mf5 24.Hf3
Txe3 25.fxe3 Xxe3 26.Hf2 Xce8 27.Xbd1 Md6 28.Vg1 Hd8 29.Hf4 f5
30.h3 b5 31.a4 a6 32.axb5 axb5 33.Xa1 g5 34.Hf2 c4 35.Xa6 f4 36.Md1
Me4 37.Hc2 Xd3 38.Mf2 Mxf2 39.Xxf2 Hxd5 40.Vh2 Xee3 41.b4 Xe1 0-1
(H59)

(*) Vn c trn theo SCLeB c thay i th t nc i v ch c phn tch


ti nc 25 ri kt lun en thng (!?). tb su tm t liu y vn c ny
cung cp cho cc bn t trang web sau:
http://www.redhotpawn.com/chess/grandmastergames/viewmastergame.php?
pgnid=16762&subject=Ilia_Abramovich_Kan_vs_Yuri_Averbakh
(v xem tip Kal-Averbakh)
[33] Efim Geller - Vasily Smyslov [D87]
Moscow m (5), 1965
1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mc3 d5 4.cxd5 Mxd5 5.e4 Mxc3 6.Txc3 Tg7 7.Tc4 c5 8.Me2
00 9.00 Mc6 10.Te3 Hc7 11.Xc1 Xd8 12.f4 e6 13.Vh1 b6 14.f5 Ma5 15.Td3 exf5
16.exf5 TT7 17.Hd2 Xe8 18.Mg3 Hc6 19.Xf2 Xad8 20.Th6 Th8 21.Hf4 Xd7 22.Me4
c4 23.Tc2 Xde7 24.Xcf1 Xxe4 25.fxg6 f6 26.Hg5 Hd7 27.Vg1 Tg7 28.Xxf6 Xg4
29.gxh7+ Vh8 30.Txg7+ Hxg7 31.Hxg4 10 (H61), (H62)
[34] Aron Nimzowitsch - Georg Salwe [C02]
Karlsbad 15, 1911
1.e4 .e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Mc6 5.Mf3 Hb6 6.Td3 more natural would
have been 6.Te2, for the pawn at d4 is the "base", and as such should be
protected as thoroughly as possible. Te2 "protects" nore thoroughly than Td3.
6...Td7 A very plausible nove. Since White still delays ...dxc5, Black intends his
hand with ...Xc8. The right course was 6...cxd4 7.cxd4 and thus to pass into quite
other channels. See paulsen-Tarrash, 1888 and Ninzowitsch-Tarrasch, 1912.
7.dxc5 !! Txc5 8.00 f6 Black swells in triunph and throws hinself hungrily on

the last renaining nenber of the once so proud chain-fanily, top destroy hin. His
war cry is "Roon for the e-pawn!" But it happens quite otherwise. 9.b4 in order to
be able to provide his e5 with an enduring defence. 9 He2 would also have been
a defence, but no enduring one, for there would follow 9...fxe5 10 Nxe5 Nxe5 11
Qxe5 Nf6 and the blockading queen at e5 will be easily driven away. 9...Te7
10.Tf4 fxe5 again we have the exchange operation which we have so often
discussed; this tine however, it is Not really justified, for the New blockader, the
bishop at e5, proves to be a stout fellow. 11.Mxe5 Mxe5 12.Txe5 Mf6 For the
otherwise desirable ...Tf6 would fail against 13 Hh5+ g6 14 Txg6+ hxg6 15
Hxg6+ Ve7 16 Txf6+ Mxf6 17 Hg7+. 13.Md2 If 13 Hc2? O-O 14 Txf6 Xxf6 15
Txh7+ Vh8 16 Tg6 (or Td3) e5!, White it is true has won a pawn, but black has
overcone the blockade, and Now stands ready to narch in the center. White
should lose. 13...00 14.Mf3 ! The blockading forces are to be reinforced by the
knight. 14...Td6 14...Tb5 would yield little profit, for 15 Td4 Ha6 16 Txb5 Hxb5
17 Mg5 would win a pawn. 15.He2 The nanouver 15 Td4 Hc7 16 He2 night be
considered with the intention of following with 17 Ne5. However, this plan to
widen the blockading ring is inpracticable, for, after 16 He2 Ng4!! 17 h3 e5!, the
Black pawns assert thenselves whatever counterchances be taken. 15...Xac8
16.Td4 Hc7 17.Me5 The innobility of the e-pawn is now greater than ever.
White has utilized his resources very econonically. The possibility of a successful
occupation of the points d4, e5, hung on a hair, on taking advantage of the
terrain (the points d4, e5, c2 and e2. 17...Te8 18.Xae1 Txe5 19.Txe5 Hc6

20.Td4 in order to force Black's queen bishop, who also has his eye on h5, to
cone to a decision. 20...Td7 21.Hc2 the decisive re-grouping. 21...Xf7 22.Xe3
b6 23.Xg3 Vh8 24.Txh7 ! 24...e5 24...Mxh7 loses because of Hg6. 25.Tg6
Xe7 26.Xe1 Hd6 27.Te3 d4 28.Tg5 Xxc3 29.Xxc3 dxc3 30.Hxc3 Vg8
31.a3 Vf8 32.Th4 Te8 33.Tf5 Hd4 34.Hxd4 exd4 35.Xxe7 Vxe7 36.Td3
Vd6 37.Txf6 gxf6 38.Vf1 Tc6 39.h4 10 (H63)
[35] Mark TaimaMov - Boris Spassky [E54]
Ch URS Tbilisi, 1959
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 c5 5.Td3 d5 6.Mf3 00 7.00 dxc4 8.Txc4 b6
9.a3 Txc3 10.Txc3 Tb7 11.Xe1 Mbd7 12.Td3 Te4 13.Tf1 Hc7 14.Md2 Tg6 15.Tb2
Me4 16.f3 Mxd2 17.Hxd2 e5 18.e4 Xfd8 19.Hf2 f6 20.a4 Tf7 21.d5 Mf8 22.c4 Mg6
23.Xa3 Xab8 24.a5 Te8 25.axb6 axb6 26.Xea1 Td7 27.h4 Hd6 28.g3 Xf8 29.h5
Mh8 30.Xa7 Mf7 31.Tc1 h6 32.X1a3 Mg5 33.Tg2 Mf7 34.Te3 Xfd8 35.Xb3 Tc8
36.Ha2 Td7 37.Vh2 Mg5 38.Hb2 b5 39.cxb5 c4 40.Xb4 Xdc8 41.b6 c3 42.Hb3 c2
43.Xc4 Xxb6 44.Xxc8+ Txc8 45.Hxc2 Xb8 46.Txg5 hxg5 47.Hc6 Hd8 48.d6 Te6
49.Xe7 Tf7 50.Hc7 Xc8 51.Xxf7 Xxc7 52.dxc7 Ha8 53.Xd7 10 (H64)
[36] Alexander Alekhine - Aron Nimzowitsch [C17]
San Remo San Remo, 1930
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 Tb4 4.e5 c5 5.Td2 Me7 6.Mb5 Txd2+ 7.Hxd2 00 8.c3
b6 9.f4 Ta6 10.Mf3 Hd7 11.a4 Mbc6 12.T4 cxb4 13.cxb4 Tb7 14.Md6 f5 15.a5 Mc8
16.Mxb7 Hxb7 17.a6 Hf7 18.Tb5 M8e7 19.00 h6 20.Xfc1 Xfc8 21.Xc2 He8
22.Xac1 Xab8 23.He3 Xc7 24.Xc3 Hd7 25.X1c2 Vf8 26.Hc1 Xbc8 27.Ta4 b5

28.Txb5 Ve8 29.Ta4 Vd8 30.h4 10 (H65)


[37] (7286) Alekhine,Alexander - Chajes,Oscar [B40]
Karlsbad Karlsbad, 1911
1.c4 e6 2.e4 c5 3.Mc3 Mc6 4.Mf3 g6 5.d4 cxd4 6.Mxd4 Tg7 7.Mdb5 Te5 8.f4 a6
9.fxe5 axb5 10.Tf4 Txc4 11.Txc4 Xa5 12.00 b5 13.b4 Hb6+ 14.Vh1 Mxb4
15.Txb5 Xxb5 16.Mxb5 Hxb5 17.Xb1 Ta6 18.Hd6 f6 19.Xfc1 Hd3 20.Xxb4 g5
21.Xd4 Hb5 22.a4 Hb7 23.Xc7 Hb1+ 24.Xd1 10 Frizt11 (H66)
[38] Carl Schlechter - Siegbert Tarrasch [C77]
Match Cologne (GER) Match Cologne (GER) (5), 1911
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Ta4 Mf6 5.Mc3 Tb4 6.00 00 7.d3 d6 8.Tg5
Txc3 9.Txc3 He7 10.Xe1 Md8 11.Md2 Me6 12.Th4 Mf4 13.Mf1 h6 14.Me3 g5
15.Tg3 Vh7 16.c4 c6 17.c3 b5 18.cxb5 axT5 19.Tb3 Te6 20.Hd2 Ha7 21.Xab1 Vh8
22.f3 Xg8 23.Vh1 Hc7 24.d4 M6h5 25.Tf2 Xac8 26.Xbd1 Xgd8 27.Txe6 fxe6
28.Mg4 Vg7 29.Te3 Mf6 30.Mxf6 Vxf6 31.g3 Mg6 32.f4 exf4 33.gxf4 gxf4 34.Txf4
Mxf4 35.Hxf4+ Vg7 36.Xg1+ Vh7 37.Hf6 Xf8 38.Hg6+ Vh8 39.Hxe6 Xce8
40.Hxh6+ Hh7 41.Hxd6 Hxe4+ 42.Xg2 He6 43.Hg3 Hh6 44.Xdg1 Xe6 45.Hg4
Xef6 46.Xg3 Hh7 47.d5 c5 48.Xh3 Xh6 49.He2 10 (H67)
c Va Chin Thu
t - My Ba i Ho
c C Ba
n
(a) trong quyn C Vua Chin L
Alexandre Koblenz Nc 14 in l 14.d4 v Nc 15 in l 15.Mh7 khng ng.
Chnh xc l 14.Me3 v 15.Vh7 (v xem tip sau a)
[39] Paul Keres - Mikhail Botvinnik [E34]
Leningrad-Moscow - 22784, 1941

1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.Hc2 d5 5.cxd5 exd5 6.Tg5 h6 7.Th4 c5 8.000
Txc3 9.Hxc3 g5 10.Tg3 cxd4 11.Hxd4 Mc6 12.Ha4 Tf5 13.e3 Xc8 14.Td3 Hd7
15.Vb1 Txd3+ 16.Xxd3 Hf5 17.e4 Mxe4 18.Va1 00 19.Xd1 b5 20.Hxb5 Md4
21.Hd3 Mc2+ 22.Vb1 Mb4 01 (H68)
c Va Chin Thu
t - My Ba i Ho
c C Ba
n ca
(b) Trong C Vua Chin L
Alexandre Koblents in thiu, thay v 15.Vb1 Txd3+ 16.Xxd3 Hf5 17.e4 Mxe4,
in 15.Vb1 17.e4(?) (v hnh minh ha)
[40] ((34533) Matanovic,Aleksandar - Taimanov,Mark E [E40]
Saltsjobaden Interzonal Saltsjobaden (14), 1952
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 Mc6 5.Td3 e5 6.Mge2 exd4 7.exd4
d5 8.cxd5 Mxd5 9.00 00 10.a3 Te7 11.Hb3 Mf6 12.Xd1 a6 13.h3 Td6
14.Tg5 h6 15.Th4 g5 16.d5 Ma5 17.Ha4 Td7 18.Hc2 gxh4 19.b4 He7
20.bxa5 He5 21.Vf1 Xae8 22.Mg1 Hh2 23.Tf5 Vh8 24.Txd7 Xg8 25.Tg4
Mxg4 26.Xe1 Mf6 27.Xxe8 Hxg2+ 28.Ve2 Xxe8+ 29.Vd3 Hg6+ 30.Vd2
Tf4+ 31.Vd1 Hxg1# 01 Frizt11 (H69)
[41] Grigory Levenfish - Hans Fahrni [C14]
Karlsbad 12, 1911
1.d4 e6 2.e4 d5 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Te7 5.e5 Mfd7 6.Txe7 Hxe7 7.f4 c5
8.Mb5 00 9.Mc7 cxd4 10.Mxa8 f6 11.Mf3 fxe5 12.fxe5 Mc6 13.Td3
Mdxe5 14.00 Mg4 15.Md2 Mf6 16.He1 e5 17.Hh4 e4 18.Xae1 Te6
19.Mxe4 dxe4 20.Txe4 Xxa8 21.Tf5 Md8 22.Txh7+ Vf7 23.g4 Ve8
24.Tf5 Vd7 25.Xxe6 Mxe6 26.Xe1 Hc5 27.Xxe6 d3+ 28.Hf2 Hxf2+

29.Vxf2 dxc2 30.Xe2+ Vd6 31.Xxc2 g6 32.Txg6 Mxg4+ 33.Vg3 Me5


34.Te4 Xg8+ 35.Vf4 Xf8+ 36.Tf5 Mc6 37.Xd2+ Vc5 38.Vg5 Md4 39.Tg4
Xg8+ 40.Vf4 Xf8+ 41.Vg3 Vd5 42.h4 Ve4 43.h5 Ve3 44.Xh2 Xg8 45.Vh4
Xh8 46.Xh3+ Vf4 47.Xh1 Xh7 48.Xf1+ Ve5 49.Xf8 Mc6 50.Tf5 Xc7
51.h6 Me7 52.h7 Mxf5+ 53.Xxf5+ Vxf5 54.h8H Ve6 55.HT8 Xh7+
56.Vg5 Xg7+ 57.Vh6 Xd7 58.Hxa7 Vd6 59.Hb6+ Ve7 60.Vg5 10 (H71)
SCLeB ghi l Lewenfisch Fahrni
[42] Alexander Kotov - Paul Keres [E24]
Budapest ct (09.05.50) 14, 1950
1.c4 Mf6 2.d4 e6 3.Mc3 Tb4 4.a3 Txc3+ 5.Txc3 Mc6 6.f3 b6 7.e4 Ta6
8.e5 Mg8 9.Mh3 Ma5 10.Ha4 Me7 11.Td3 00 12.Tg5 h6 13.Th4 d5
14.Tb1 g5 15.Hc2 Mg6 16.Mf4 gxh4 17.Mxg6 Xe8 18.Mh8 Xe7 19.Hh7+
Vf8 20.f4 Mxc4 21.f5 exf5 22.00 Tc8 23.Txf5 Txf5 24.Xxf5 Ve8
25.Xxf7 Vd7 26.Hf5+ Vc6 27.Hf6+ Vd7 28.e6+ Vc6 29.Xxe7 Hxh8
30.Xxc7+ Vb5 31.He7 a5 32.Hd7+ Va6 33.Xb1 10 (H72)
[43] (29246) Panov,Vasily N - Bonch Osmolovsky,Mikhail [C64]
Moscow-ch Moscow, 1949
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 Tc5 4.00 Md4 5.Mxd4 Txd4 6.c3 Tb6 7.d4
c6 8.Ta4 d6 9.Tc2 Mf6 10.Md2 Tg4 11.Mf3 He7 12.a4 00 13.h3 Th5
14.a5 Tc7 15.dxe5 dxe5 16.He2 Md7 17.g4 Tg6 18.Hc4 Hc5 19.Hb3
Xfb8 20.Mh4 He7 21.Mxg6 hxg6 22.Xd1 Mf8 23.Ha2 Me6 24.Tb3 Mc5
25.Te3 Mxb3 26.Hxb3 b6 27.axb6 Txb6 28.Txb6 Xxb6 29.Hxb6 axb6

30.Xxa8+ Vh7 31.Xdd8 g5 32.Xd3 Hc5 33.Xa7 Hc4 34.Xf3 Hxe4


35.Xfxf7 Vh6 36.Xxg7 Hb1+ 37.Vg2 He4+ 38.Vh2 He2 39.Xgf7 Vg6
40.Xf5 e4 41.Xaf7 10 Frizt11 (H73)
[44] Alexander Alekhine - Andre Lilienthal [A22]
Hastings (03) Hastings (03), 1933
1.c4 e5 2.Mc3 Mf6 3.e4 Mc6 4.f4 d6 5.d3 Tg4 6.Te2 h5 7.Mf3 Te7
8.Te3 Hd7 9.h3 Txf3 10.Txf3 exf4 11.Txf4 Md4 12.Te3 Mxf3+ 13.Hxf3
He6 14.Mb5 Hd7 15.Md4 000 16.Mf5 Me8 17.Td4 Xg8 18.Hxh5 g6
19.Hg4 gxf5 20.Hxg8 Th4+ 21.Tf2 Mf6 22.Hxd8+ Hxd8 23.Txh4 Hh8
24.Txf6 Hxf6 25.000 fxe4 26.dxe4 Hf4+ 27.Xd2 Hxe4 28.h4 Hxc4+
29.VT1 Hf4 30.Xdd1 Hh6 31.g4 Vd8 32.Xde1 a5 33.h5 a4 34.a3 f6
35.Xe6 Vd7 36.g5 Hxg5 37.h6 Hg2 38.Xee1 Hg6+ 39.Va1 Hh7 40.Xeg1
Ve6 41.Xg7 He4 42.Xhg1 Hh4 43.h7 b5 44.Xxc7 Hh5 45.Xe1+ Vd5
46.Va2 Vd4 47.Xd1+ Ve4 48.Xxd6 He8 49.Xxf6 Hh8 50.Xh6 Vf4 51.Xc8
Hxc8 52.Xh4+ Vg5 53.h8H He6+ 54.Vb1 He1+ 55.Vc2 He2+ 56.Vc3 10
(H74)
[45] (31410) Bronstein,David I - Kotov,Alexander [D31]
Candidates Tournament Budapest (3), 1950
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 c6 4.e4 dxe4 5.Mxe4 Tb4+ 6.Td2 Hxd4 7.Txb4
Hxe4+ 8.Te2 Ma6 9.Tc3 Me7 10.Txg7 Xg8 11.Tc3 Hxg2 12.Hd2 Hxh1
13.000 Md5 14.Mf3 Hxd1+ 15.Txd1 Mxc3 16.Hxc3 Ve7 17.Me5 Td7
18.Ha3+ c5 19.Hf3 Xad8 20.Hxf7+ Vd6 21.Hf4 Xdf8 22.Mf7+ Ve7

23.Th5 Tc6 24.Hd6+ Vf6 25.Mh6 Xg1+ 26.Vd2 Vg7 27.Mg4 Xxg4
28.He7+ Vh6 29.Txg4 Xxf2+ 30.Ve3 Xf1 31.h4 Vg6 32.Th5+ 10 (H75)
[46] Laszlo Szabo - Karoly Honfi [D02]
Budapest HUN ch 8, 1950
1.Mf3 d5 2.d4 e6 3.c4 c6 4.e3 Mf6 5.Td3 Mbd7 6.00 Td6 7.Mc3 00
8.e4 dxc4 9.Txc4 e5 10.Tg5 He7 11.Xe1 Mb6 12.Tb3 Tg4 13.h3 Txf3
14.Hxf3 exd4 15.e5 Txe5 16.Me4 Hd8 17.Hf5 Mbd7 18.f4 g6 19.Hxe5
Mxe5 20.Mxf6+ Vh8 21.fxe5 Hc7 22.Xe4 h5 23.Xae1 Vg7 24.e6 fxe6
25.Xxe6 Xf7 26.Me8+ 10 (H76)
[47] Siegbert Tarrasch - Rudolf Spielmann [B24]
Mannheim Mannheim, 1914
1.e4 c5 2.Mc3 Mc6 3.g3 g6 4.Tg2 Tg7 5.Mge2 Mf6 6.d3 d6 7.00 Td7
8.h3 00 9.Te3 h6 10.Hd2 Vh7 11.f4 Me8 12.g4 Mc7 13.Mg3 b5 14.Md1
Xb8 15.Me2 b4 16.c3 Txc3 17.Txc3 Hc8 18.d4 cxd4 19.cxd4 Ha6 20.Xc1
Mb5 21.d5 Mb4 22.Hxb4 Md4 23.Hxd4 Txd4 24.Mxd4 Xfc8 25.Xxc8
Xxc8 26.Xf2 Ha3 27.Xe2 Xc1 28.Txc1 Hxc1 29.Mf3 Hxd1+ 30.Vf2 Tb5
31.Xb2 a6 32.Vg3 Vg7 33.Xf2 Tc4 34.Xb2 Tb5 35.Xf2 Hb1 36.Md4 Hd3+
37.Mf3 Hxe4 38.Md2 He3+ 39.Tf3 Ha3 40.Mb1 Hc1 41.Md2 Td3 42.Tg2
Ha3 43.Xf3 Hc3 44.Mf1 He1+ 45.Vh2 Txf1 46.Xxf1 Hd2 47.a3 Ha2
48.Xe1 Hxa3 49.Xxe7 a5 50.Xa7 a4 01 (H77)
[48] Miguel Najdorf - Viacheslav Ragozin [D98]
Saltsjobaden Saltsjobaden (16), 1948

1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mc3 d5 4.Mf3 Tg7 5.Hb3 dxc4 6.Hxc4 00 7.e4
Tg4 8.Mg5 Mc6 9.d5 Me8 10.h3 Me5 11.Hb3 Tc8 12.Te2 c6 13.00 cxd5
14.Mxd5 Mc6 15.Mf3 Md6 16.Xd1 Te6 17.Ha3 Mxe4 18.Mf6+ Mxf6
19.Xxd8 Xfxd8 20.Td2 Me4 21.Te3 Md6 22.Xc1 Mf5 23.Tf4 Td5 24.Tc4
Txc4 25.Xxc4 e5 26.Tg5 Xd1+ 27.Vh2 h6 28.Xc1 Xd7 29.Te3 e4 30.Me1
Xad8 31.Tc5 Te5+ 32.g3 Xd2 33.Xc2 Txg3+ 34.Vg2 Te5 35.Vf1 Xxc2
36.Mxc2 Xd1+ 37.Ve2 Xb1 38.b4 Xb2 39.Vd1 Xb1+ 40.Vd2 Tf6 41.Txa7
Me5 42.Ha4 Mf3+ 43.Ve2 Mg1+ 01 (H78)
[49] Max Euwe - Paul Keres [E19]
NLD 3940 m (Amsterdam) ;MAINB NLD 3940 m (Amsterdam)
;MAINB (9), 1940
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mf3 b6 4.g3 Tb7 5.Tg2 Te7 6.00 00 7.Mc3 Me4
8.Hc2 Mxc3 9.Hxc3 d6 10.Hc2 f5 11.Me1 Hc8 12.e4 Md7 13.d5 fxe4
14.Hxe4 Mc5 15.He2 Tf6 16.Th3 Xe8 17.Te3 Hd8 18.Txc5 exd5 19.Te6+
Vh8 20.Xd1 dxc5 21.Mg2 d4 22.f4 d3 23.Xxd3 Hxd3 24.Hxd3 Td4+
25.Xf2 Xxe6 26.Vf1 Xae8 27.f5 Xe5 28.f6 gxf6 29.Xd2 Tc8 30.Mf4 Xe3
31.Hb1 Xf3+ 32.Vg2 Xxf4 33.gxf4 Xg8+ 34.Vf3 Tg4+ 01 (H79)
[50] Yuri S Gusev - Yuri Averbakh [B70]
Moscow-ch Moscow (5), 1951
1.e4 c5 2.Mf3 d6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 g6 6.Te2 Mc6 7.Mb3
Tg7 8.00 Te6 9.f4 Xc8 10.f5 Td7 11.g4 Me5 12.g5 Mg8 13.Md5 f6
14.Te3 b6 15.Md4 Vf7 16.c3 He8 17.Me6 Txe6 18.fxe6+ Vf8 19.Mxf6

Mxf6 20.gxf6 Txf6 21.Th6+ Vg8 22.Xxf6 exf6 23.Hxd6 Xc6 24.Hxe5
fxe5 25.Xf1 Xc8 26.Td1 Xc4 27.Tb3 b5 28.Txc4 Txc4 29.b3 a5 30.Txc4
He7 31.Vg2 Ha3 32.Xf2 He7 33.Xf1 g5 34.Xf5 g4 35.c5 Hd8 36.c6 He7
37.c7 10 (H80)
[51] Igor Bondarevsky - Vladas Ivanovich Mikenas [D09]
Ch URS Moscow Ch URS Moscow, 1950
1.d4 d5 2.c4 e5 3.dxe5 d4 4.Mf3 Mc6 5.g3 Tg4 6.Mbd2 Hd7 7.Tg2 0
00 8.h3 Tf5 9.a3 f6 10.exf6 Mxf6 11.b4 Xe8 12.Tb2 Td3 13.00 Txe2
14.Ha4 Txf1 15.Xxf1 Vb8 16.b5 Md8 17.Mxd4 Tc5 18.M2b3 Txd4
19.Txd4 b6 20.c5 Xe7 21.cxb6 cxb6 22.Txb6 axb6 23.Ha8+ Vc7
24.Ha7+ Vd6 25.Xd1+ Ve5 26.Xxd7 Mxd7 27.Hc7+ Ve6 28.Md4+ Vf7
29.Mf5 Xe1+ 30.Vh2 Xd1 31.Hc2 10 (H81) (v ch thch)
[52] Geza Maroczy - Akiba Rubinstein [C10]
Carlsbad it, CZE Carlsbad it, CZE (17), 1907
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 dxe4 4.Mxe4 Md7 5.Mf3 Mgf6 6.Mxf6+ Mxf6
7.Td3 c5 8.dxc5 Txc5 9.00 00 10.Tg5 10...Te7 11.He2 Hc7 12.Xad1
Xd8 13.c4 Td7 14.Td2 Xac8 15.Tc3 Te8 16.Hc2 h6 17.Me5 Md7 18.Mxd7
Txd7 19.He2 Tc6 20.Hg4 Tf8 21.f4 Xxd3 22.Xxd3 Te4 23.Xd2 23...Hxc4
24.Xfd1 Td5 25.h3 f5 26.Hg6 Hxf4 27.Xxd5 He3+ 28.Vh1 exd5 29.Hxf5
Xd8 30.Xxd5 Hc1+ 31.Vh2 Td6+ 32.Te5 Tc7 33.Xxd8+ Txd8 34.Hd7
Hg5 35.Tg3 He7 36.Hxe7 Txe7 37.Te5 Vf7 38.Vg3 g6 39.Vf4 Ve6 40.Ve4
h5 41.T3 (H83)

[53] Paul Keres - Laszlo Szabo [B64]


Budapest Budapest, 1955
1.e4 c5 2.Mf3 Mc6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 d6 6.Tg5 e6 7.Hd2
Te7 8.000 00 9.f4 a6 10.e5 dxe5 11.Mxc6 Txc6 12.fxe5 Md7 13.h4
Xb8 14.He3 Xe8 15.Xh3 Ha5 16.Txe7 Xxe7 17.Xg3 Xe8 18.Xxd7 Txd7
19.Td3 h6 20.Hf4 Vf8 21.Xxg7 Vxg7 22.Hf6+ Vf8 23.Tg6 10 (H84)
[54] Alexander Alekhine - Edmund Spencer [A55]
Liverpool sim Liverpool sim, 1923
1.d4 Mf6 2.c4 d6 3.Mc3 Mbd7 4.e4 e5 5.Mf3 g6 6.h3 Tg7 7.Te3 He7
8.Hc2 Mf8 9.Md5 Mxd5 10.cxd5 Md7 11.Tg5 f6 12.Te3 exd4 13.Mxd4
Mc5 14.Tb5+ Vf7 15.f3 f5 16.00 f4 17.Tf2 a5 18.Xad1 Te5 19.b3 Xf8
20.a3 Vg8 21.b4 axb4 22.axb4 Ma6 23.Hb3 g5 24.Xd2 h5 25.Te2 Hg7
26.Me6 Txe6 27.dxe6 Xfe8 28.b5 Mb4 29.Xc1 c5 30.Txc6 Mxc6 31.e7+
Vh8 32.Hxb7 Mxe7 33.Xb1 Xec8 34.Hd7 Xcb8 35.Xxb8+ Xxb8 36.Xxd6
Txd6 37.Hxd6 Xb1+ 38.Vh2 Vh7 39.Td3 Xb7 40.Td4 Hf7 41.e5+ Mg6
42.e6 He7 43.He5 Vh6 44.Txg6 Vxg6 45.He4+ Vh6 46.Hf5 He8 47.h4
Hg8 48.e7 Xb8 49.Te5 10 (H85)
[55] Gyula Breyer - Siegbert Tarrasch [C83]
Mannheim (Germany) Mannheim (Germany), 1914
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Ta4 Mf6 5.00 Mxe4 6.d4 b5 7.Tb3 d5
8.dxe5 Te6 9.c3 Te7 10.Te3 00 11.Mbd2 f5 12.exf6 Mxf6 13.Mg5 Tf7
14.Mxf7 Xxf7 15.Mf3 Hd7 16.Hd3 Td6 17.Tg5 Me7 18.Txf6 gxf6

19.Xae1 c6 20.Md4 c5 21.Xxe7 Txe7 22.Mf5 c4 23.Hh3 Tf8 24.Td1 Hc7


25.Th5 Xd7 26.Xe1 Xb8 27.Hh4 Tg7 28.Te8 Xdd8 29.Me7+ Vh8 30.Tf7!
[30.Mg6+ Vg8 31.Me7+ Vh8 32.Tf7 h6 33.Hh5 Xf8 34.Mg6+ Vh7 35.Te6 f5
36.Txf5 Xf6 37.Me7+ Vh8 38.Mxd5 Hd6 39.Mxf6 Hxf6 40.Xe6 Hg5 41.Xe8+ 10]
h6 31.Hh5 Xf8 32.Mg6+ Vh7 33.Te6 f5 34.Txf5 Xf6 35.Me7+ Vh8
36.Mxd5 Hd8 37.Mxf6 Hxf6 38.Xe6 Hg5 39.Xe8+1-0 (H86)
[56] (8230) Duras,Oldrich - Tarrasch,Siegbert [C77]
San Sebastian San Sebastian (13), 1912
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Ta4 Mf6 5.d3 d6 6.c3 g6 7.h3 Tg7
8.Te3 00 9.Hc1 b5 10.Tc2 Xe8 11.Th6 Th8 12.Mbd2 d5 13.Mb3 Hd6
14.g4 Md8 15.He3 Me6 16.Mxe5 Hxe5 17.d4 Hd6 18.e5 Hd8 19.000
Md7 20.f4 Tg7 21.Txg7 Mxg7 22.f5 Mf8 23.Xdf1 Hh4 24.Md2 gxf5
25.gxf5 f6 26.Xhg1 Xe7 27.Xg4 Hh5 28.Hf3 Hf7 29.exf6 Hxf6 30.Hxd5+
10 (H89)
[57] Andre Lilienthal - Salomon Flohr [D41]
Moscow (Russia) It (9), 1935
1.d4 Mf6 2.Mf3 d5 3.c4 e6 4.Mc3 c5 5.cxd5 Mxd5 6.e4 Mxc3 7.Txc3
cxd4 8.cxd4 Te7 9.Te2 00 10.00 b6 11.Hd2 Tb7 12.He3 Md7 13.Tb2
Xc8 14.Xac1 Mf6 15.Td3 Xxc1 16.Xxc1 Ha8 17.d5 exd5 18.Md4 Tc5
19.e5 Me4 20.f3 He8 21.fxe4 Hxe5 22.Xe1 Xe8 23.Vh1 dxe4 24.Tc2 Xd8
25.Xd1 h6 26.Tc3 f5 27.Xd2 Xf8 28.He1 Vh8 29.Me2 Hc7 30.Hd1 Tc6
31.Md4 Td7 32.Mb3 Te6 33.Mxc5 Hxc5 34.Xd6 Hxc3 35.Xxe6 Vh7 36.h3

Xc8 37.Tb3 He3 38.Tc2 Hf2 39.Tb3 Xc3 40.Xe8 Xd3 41.Hh5 He1+
(H91)
[58] (34402) Kotov,Alexander - Eliskases,Erich Gottlieb [D51]
Saltsjobaden Interzonal Saltsjobaden (1), 1952
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Mbd7 5.e3 c6 6.Hc2 Ha5 7.cxd5
Mxd5 8.e4 Mxc3 9.Td2 e5 10.Txc3 exd4 11.cxd4 Tb4 12.Xb1 Txd2+
13.Hxd2 Hxd2+ 14.Vxd2 Mb6 15.Td3 Te6 16.a4 000 17.Me2 Mxa4
18.Xa1 Mb2 19.Xxa7 Vb8 20.Xha1 Tc4 21.Txc4 Mxc4+ 22.Vd3 Mb6
23.g4 Vc7 24.f4 Xd7 25.X7a5 Xhd8 26.Xg5 f6 27.Xga5 Mc8 28.f5 g5
29.h4 h6 30.hxg5 hxg5 31.Xh1 Md6 32.Xh6 Xe7 33.Mc3 Xde8 34.e5
fxe5 35.Md5+ cxd5 36.Xc5+ Vb8 37.Xxd6 exd4 38.Xcxd5 Xe3+ 39.Vc4
Xc8+ 40.Vxd4 Xg3 41.f6 Xxg4+ 42.Ve5 Xf4 43.Xd8 Xxd8 44.Xxd8+ Vc7
45.Xg8 Vd7 46.Xg7+ Ve8 47.Xxb7 Xf2 48.Ve6 Xe2+ 49.Vf5 g4 50.Vg6
Xf2 51.f7+ Vf8 52.Xb8+ Ve7 53.Xe8+ 10 (H92)
[59] Salomon Flohr - George Alan Thomas [A06]
Podebrady Podebrady, 1936
1.Mf3 d5 2.e3 Mf6 3.c4 e6 4.b3 Td6 5.Tb2 He7 6.d4 b6 7.Td3 00
8.00 Tb7 9.Mbd2 Me4 10.Hc2 Mxd2 11.Mxd2 h6 12.e4 dxe4 13.Txe4
Txe4 14.Hxe4 Md7 15.Xad1 Xad8 16.Mf3 c5 17.Xfe1 Mf6 18.Hh4 cxd4
19.Mxd4 Hb7 20.Mf5 exf5 21.Txf6 gxf6 22.Xxd6 Xxd6 23.Hg3+ Vh7
24.Hxd6 Xg8 25.g3 Vg6 26.Xe7 Hf3 27.Xxa7 Xe8 28.Xe7 Xxe7 29.Hxe7
Hd1+ 30.Vg2 Hc2 31.He3 Hxa2 32.Hxb6 Ha8+ 33.Vg1 Ha1+ 34.Vg2

Ha8+ 35.Vf1 f4 36.Hd4 fxg3 37.hxg3 f5 38.Hd5 Ha3 39.c5 f4 40.gxf4 f6


41.Vg2 Hc1 42.He4+ 10 (H94)
[60] Aron Nimzowitsch - Jean Taubenhaus [D02]
St. Petersburg (Russia) It, 1913
1.d4 Motes by Mimzowitsch 1...d5 2.Mf3 Mf6 3.c4 e6 4.e3 c5 5.Td3 Mc6
6.00 dxc4 7.Txc4 cxd4 8.exd4 Te7 9.Mc3 00 10.Te3 10 d5 would be bad
because of ...Ma5 11 b3 Bb4; Mor would 10 Bg5 be good 10...b6, etc. 10...b6
10...a6 aMd ...b5 would uMMeccessarily weakeM the poiMt c5. 11.He2 Tb7
12.Xfd1 Mb4 13.Me5 Xc8 14.Xac1 Mbd5 15.Mb5 A strategically Moteworthy
coMceptioM. White says to himself: iM the ceMter I am stroMg, therefore a
strategical diversioM is justified; moreover, I have Mo particular wish after say 15
Ba6 or Bd3 to be saddled with haMgiMg PawMs. The right move was,
Mevertheless, Ba6. For example 15 Ba6 Mxc3 16bxc3 Qc7 17 Bxb7 Qxb7 18 c4
with eveMtually a4-a5. 15...a6 16.Ma7 ! 16...Xa8 If ...Rc7 theM Bxa6.
17.Mac6 Hd6 18.Mxe7+ Hxe7 19.Td3 ! 19...Mxe3 There was Mo occasioM
for this. Other liMes of play to be coMsidered were (i) 19...a5 aMd ...Rfc8 (ii)
19...Rfd8 followed by ...Ktd7-f8 20.fxe3 b5 WeakeMs the poiMt c5. After 20...a5
(iMstead of the text move) aMd ...Rfc8, there would Mot be much wroMg with
him. 21.Xc5 By occupyiMg this outpost statioM White gets play iM the c-file.
21...Xfc8 22.Xdc1 g6 23.a3 What Mow follows could serve as a textbook
example for play iM aM opeM file. The slowMess with which White step by step
gaiMs iM terraiM is also of sigMificaMce from the poiMt of view of positioM play.

23...Me8 24.b4 Md6 If ...Qg5 theM Mxf7. 25.Hf2 ! 25...f5 IM order to relieve
the f-PawM aMd to make ...Qg5 possible. 26.Hf4 Me8 Black caM uMdertake
MothiMg. 27.Te2 ! 27...Md6 28.Tf3 Breaks dowM the oppositioM iM the c-file.
28...Xxc5 29.dxc5 Me8 If 29...Me4 theM 30 c6 g5 31 cxb7 Rf8 32.Rc8 aMd
wiMs. 30.Xd1 Mf6 31.c6 The c-PawM, the fruit of the operatioMs oM the c-file,
Mow briMgs the decisioM. 31...Tc8 32.c7 Xa7 33.Xd8+ Vg7 34.Xxc8 Xxc7
35.Mxg6 10 (H99)
[61] Vladimir Alatortsev - Grigory Levenfish [E00]
Ch URS Tbilisi (Georgia) (6), 1937
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.g3 Tb4+ 4.Td2 Txd2+ 5.Mxd2 Mc6 6.Mgf3 d6
7.Tg2 e5 8.d5 Me7 9.00 00 10.e4 Md7 11.Me1 f5 12.Md3 f4 13.gxf4
exf4 14.Mf3 Mg6 15.Xc1 He7 16.Xe1 Mde5 17.Mfxe5 Mxe5 18.f3 b6
19.Mxe5 Hxe5 20.Hd2 Td7 21.Hc3 Xfe8 22.Hxe5 Xxe5 23.a3 a5 24.b3
Vf7 25.Vf2 Vf6 26.Ve2 Xh5 27.Xh1 Ve5 28.Vd3 h6 29.h3 Xg5 30.Xh2
Xg3 31.h4 Xg8 32.Ve2 g5 33.hxg5 hxg5 34.Vf2 g4 35.Xh5+ Vd4
36.Xd1+ Vc3 37.Xh7 gxf3 38.Tf1 Vc2 39.Xd3 Th3 40.Xxf3 Xxf3+
41.Vxf3 Txf1 42.Xxc7 Xf8 43.Xc6 Vd3 44.Xxd6 Te2+ 45.Vf2 f3 46.Xh6
Xg8 47.Xh2 Vxe4 48.Xh4+ Vd3 49.Xh2 Xg6 01 (H100)
[62] Erno Gereben - Efim Geller [B90]
Budapest Budapest, 1952
1.e4 c5 2.Mf3 d6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 a6 6.h3 Mc6 7.g4
Mxd4 8.Hxd4 e5 9.Hd3 Te7 10.Tg2 Te6 11.b3 00 12.Tb2 T5 13.000

b4 14.Me2 a5 15.f4 Md7 16.f5 Mc5 17.Hf3 a4 18.h4 axb3 19.axb3 Xa2
20.fxe6 fxe6 21.He3 Ha5 22.c4 Xxb2 23.Vxb2 Ha3+ 24.Vb1 Xa8 25.Mc1
Ha1+ 26.Vc2 Xa2+ 27.Mxa2 Hxa2+ 28.Vc1 Mxb3+ 29.Hxb3 Hxb3
30.Xd2 Hc3+ 31.Xc2 He3+ 32.Vb2 Ha3+ 33.Vb1 b3 34.Xb2 Hb4 35.g5
Td8 36.Xc1 Tb6 37.Th3 Vf8 38.h5 Td4 39.g6 hxg6 40.hxg6 Ve7 01
(H102)
[63] Paul Keres - Vladimir Petrov [C32]
-30464 U.S.S.R -, 1940
1.e4 e5 2.f4 d5 3.exd5 e4 4.d3 Mf6 5.Md2 exd3 6.Txd3 Hxd5 7.Mgf3
Tc5 8.He2+ He6 9.Me5 00 10.Me4 Mxe4 11.Hxe4 g6 12.T4 Te7 13.Tb2
Tf6 14.000 Mc6 15.h4 h5 16.g4 Txe5 17.fxe5 Hxg4 18.He3 Mxb4
19.e6 Md5 20.exf7+ Xxf7 21.Tc4 c6 22.Xxd5 Hxc4 23.He8+ Xf8
24.Hxg6# 10 (H106)
[64] Mikhail Tal - Tolush [E80]
Moscow URS ch 21, 1957
1.c4 Mf6 2.Mc3 g6 3.e4 d6 4.d4 Tg7 5.f3 e5 6.Mge2 Mbd7 7.Tg5 c6
8.Hd2 00 9.d5 c5 10.g4 a6 11.Mg3 Xe8 12.h4 Ha5 13.Th6 Mf8 14.h5
Hc7 15.Td3 b5 16.000 bxc4 17.Tb1 Th8 18.Xdg1 Xb8 19.Mf5 M6d7
20.Tg5 Tg7 21.Mxg7 Vxg7 22.Th6+ Vg8 23.f4 exf4 24.Hxf4 Hd8
25.hxg6 Mxg6 26.Hh2 Mde5 27.Tf4 Mf8 28.Hh6 Meg6 29.Tg5 f6 30.e5
Xxe5 31.Txg6 Xb7 32.Me4 fxg5 33.Xf1 Xxe4 34.Txe4 Xg7 35.Xf6 Txg4
36.Xhf1 Md7 37.Xxd6 He7 38.Xxa6 Vh8 39.Txh7 Mb8 40.Tf5+ Vg8

41.Te6+ Txe6 42.Xxe6 10 (H107)


[65] S SloMim - RiumiM [C45]
Moscow Moscow, 1932
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.d4 exd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mxc6 bxc6 6.Mc3 Tb4
7.Tg5 He7 8.Td3 He5 9.Td2 d5 10.He2 00 11.000 Xb8 12.f4 He7
13.exd5 Ta3 14.Ma4 Txb2+ 15.Mxb2 Ha3 16.He5 Xe8 17.Hd4 c5 18.Hc3
Hxa2 19.Te1 Xe2 20.Txe2 Me4 01 (H109)
Achilles
Achilles (trong ting Vit c phin m thnh Asin) l con ca Thetis, n
thn bin, vi vua Hy Lp Peleus, c m th bt t nhng b l ngi trn, v th
Achilles cng s nh b, khng sng mi mi c.
Khi Achilles c sinh ra c tin tri l chng s cht trong chin trn.
gip s trng tn ca con, Thetis dc ngc ngi cu b, hai tay gi bng
gt chn, ri nhng c ngi cu vo nc sng Styx, vy c ngi Achilles l
mnh ng da st, ch c gn ni gt chn l yu v khng c nhng nc.
Peleus thy cnh tng v mnh git con bn git li Achilles t tay v. Trong
lc ging co, xng ng chn ca chng b gy. Thetis tc gin b v thy cung
v khng gp li chng na. Peleus a con trai cho nhn m Cheiron nh ng
nui dng. Cheiron thay xng ng chn ngi khng l cho chng chng tr
thnh ngi chy nhanh nht th gii, thay gan s t, tim gu cho chng dng
cm v khng bit s g.
Cuc chin thnh Troia n ra. C li tin tri qun Hy Lp s khng chim c

thnh Troia nu khng c Achilles. Do Agamemnon, sai Odysseus tm Achilles.


N thn Thetis bit cuc chin n ra nn giu con trai ln mt quc o v bt
chng gi lm th n. Odysseus ngh ra cch tm ra chng. Odysseus em binh
kh v son phn n y bn. Cc th n u vy quanh mua son phn nhng c
mt ngi c xm xoi cc th v kh. Odysseus bit ngay l Achilles bn mi
chng tham gia cuc chin. Achilles vui v nhn li. Thetis bit khng cn c
con nn a cho con cy gio thn ca cc thn tng b trong l ci. Achilles
tham gia cuc chin. Chng l chin binh v i nht ca Hy Lp trong trn chin.
Nhng do mu thun vi Agamemnon quanh vic ginh mt n t binh m
Achilles ri b cuc chin. Thetis bn cu xin thn Zeus trng pht Hy Lp v
lm nhc con trai b. Zeus nhn li. Khi qun Troia sp nh ui c qun Hi
Lp v nc th bn thn ca chng l Patroclus b Hector git cht. Achilles tc
gin quay li trn chin tr th cho bn, chng c m ban cho chic khin thn
ca thn La v nh s gip sc ca thn Athena chng m cht Hector trc
mt cha ca Hector, vua Priam, ri li xc Hector. Vua Priam cu xin Achilles cho
ng xin li xc con trai. Achilles cm ng ng .
Sau Achilles tip tc lp nhiu chin cng cho qun Hy Lp nh git 7
ngi con ca vua Priam, git n hong Amazon Penthesilea. Nhng cui cng do
chng c thi nhc m thn Apollo nn b thn hng mi tn ca Paris vo
gt chn, ni duy nht trn c th chng c th b tn thng. Achilles gc xung
cht. T d thnh ng "gt chn Achilles" ra i. Qun Hy Lp lm l tang cho
chng mt cch trng th v khi chim c thnh Troia, h em hin t con gi

ca Hector cho chng. Cn Paris, ngi git chng cng b t trn bng mi
tn ca Philoctetes. Vy l th ca Achilles c tr. (v li bi)
Sng Styx (thn thoi)
Trong thn thoi Hi Lp, Styx (ting Hi Lp: ) l con sng to nn ranh
gii gia trn gian v m ph - th gii thuc quyn cai tr ca thn Hades. N
thn sng Styx l con gi ca thn hi dng Oceanus (hay Okeanos). Theo thn
thoi Hi Lp, con sng ny bao quanh th gii ca thn Hades 9 vng. N thn
Thetis nhng con trai b l anh hng Achilles xung dng sng ny cho
chng tr nn bt t.
Sng Styx Mammoth
Chuyn cng k v Phaton, con trai thn mt tri Helios, v mun chng
minh cho cc bn thy mt tri l cha mnh nn cu ly c xe mt tri ca cha
i chc ph cc bn; lm rng ni b thiu tri, sng bin cn kh, lng mc b
t chy... Zeus thy vy, lin dng st nh thng vo cu b. Phaton b st
nh cht ng khi c xe mt tri v ri xung sng Styx. Cc tin n chn ct
Phaton bn b sng. Cc ch gi ca cu tm n,khc than v bin thnh nhng
cy xng rng bn m. Nhng git nc mt ca h ri xung sng, bin thnh
nhng ht ngc. V vy m n by gi, ngi ta vn tm thy ngc trn dng
sng ny.
[66] Harry Melson Pillsbury - Emanuel Lasker [D50]
10, St Petersburg 10, St Petersburg, 1895
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Mf3 c5 5.Tg5 cxd4 6.Hxd4 Mc6 7.Hh4

Te7 8.000 Ha5 9.e3 Td7 10.Vb1 h6 11.cxd5 exd5 12.Md4 00 13.Txf6
Txf6 14.Hh5 Mxd4 15.exd4 Te6 16.f4 Xac8 17.f5 Xxc3 18.fxe6 Xa3
19.exf7+ Xxf7 20.bxa3 Hb6+ 21.Tb5 Hxb5+ 22.Va1 Xc7 23.Xd2 Xc4
24.Xhd1 Xc3 25.Hf5 Hc4 26.Vb2 Xxa3 27.He6+ Vh7 28.Vxa3 Hc3+
29.Va4 b5+ 30.Vxb5 Hc4+ 01 (H110)
[67] Y Sakharov - Evgeni Vasiukov [B35]
URS-ch32 Kiev, 26.12.1964
1.e4 c5 2.Mf3 Mc6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 g6 5.Mc3 Tg7 6.Te3 Mf6 7.Tc4
d6 8.f3 Hb6 9.Tb5 Hc7 10.g4 Td7 11.Hd2 00 12.Te2 Xfc8 13.000 b5
14.Mcxb5 Hb7 15.Mxc6 Txc6 16.Md4 Mxe4 17.fxe4 Txe4 18.Xhe1
Xxc2+ 19.Hxc2 Txc2 20.Vxc2 Xb8 21.b3 Xc8+ 22.Vb1 Xc3 23.Tf3 Hb4
24.Mc2 Xxc2 01 (H111)
(Sch chun lm eBook (SCLeB) ghi tn hai u th l SacharovVassioukov, khng tm thy database).
[68] Goglidze - Salomon Flohr [E60]
Moscow (Russia) It (1), 1935
1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mf3 Tg7 4.g3 00 5.Tg2 d6 6.00 Mbd7 7.Hc2 e5
8.dxe5 dxe5 9.Xd1 He7 10.Mc3 c6 11.Ma4 Xe8 12.h3 Mh5 13.c5 e4
14.Md4 e3 15.Txe3 Mxg3 16.Xac1 Mf6 17.Mc3 Mfe4 18.Mxe4 Mxe4
19.Tf4 Mxf2 20.Vxf2 Hh4+ 21.Vf3 Txh3 22.Txh3 Hxh3+ 23.Vf2 Hh4+
24.Vf3 Te5 25.e3 Txf4 26.exf4 Hh3+ 27.Vf2 Xe3 28.Xg1 Xae8 29.Xg2
Hh4+ 01 (H112)

[69] (1) P Dubinin - Nikola Petrov [C10]


Rostov Rostov, 1936
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 dxe4 4.Mxe4 Md7 5.Mf3 Mgf6 6.Mg3 c5
7.dxc5 Txc5 8.Td3 Hb6 9.00 00 10.He2 Xe8 11.c3 Mf8 12.Me5 Mg6
13.Txg6 hxg6 14.h4 Hc7 15.h5 gxh5 16.Mxh5 Mh7 17.Mxg7 Vxg7
18.Hh5 Tf8 19.Xe1 Vg8 20.Xe3 Xe7 21.Xg3+ Tg7 22.Xxg7+ Vxg7
23.Th6+ Vh8 24.Xd1 Mf6 25.Tg7+ Vxg7 26.Hg5+ Vh8 27.Hxf6+ Vg8
28.Xd3 10 (H113)
[70] Emanuel Lasker - Jose Raul Capablanca [C15]
Moscow Moscow (9), 15.02.1935
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 Tb4 4.Mge2 dxe4 5.a3 Te7 6.Mxe4 Mf6
7.M2c3 Mbd7 8.Tf4 Mxe4 9.Mxe4 Mf6 10.Td3 00 11.Mxf6+ Txf6 12.c3
Hd5 13.He2 c6 14.00 Xe8 15.Xad1 Td7 16.Xfe1 Ha5 17.Hc2 g6 18.Te5
Tg7 19.h4 Hd8 20.h5 Hg5 21.Txg7 Vxg7 22.Xe5 He7 23.Xde1 Xg8
24.Hc1 Xad8 25.X1e3 Tc8 26.Xh3 Vf8 27.Hh6+ Xg7 28.hxg6 hxg6
29.Txg6 Hf6 30.Xg5 Ve7 31.Xf3 Hxf3 32.gxf3 Xdg8 33.Vf1 Xxg6
34.Xxg6 Xxg6 35.Hh2 Vd7 36.Hf4 f6 37.c4 a6 38.Hh4 Xg5 39.Hh7+ Vd8
40.Hh8+ Vc7 41.Hxf6 Xf5 42.Hg7+ Td7 43.Ve2 Vc8 44.Hh8+ Vc7
45.Hh2+ Vc8 46.Hd6 Xh5 47.Ve3 Xf5 48.Ve4 Xh5 49.Hf8+ Vc7 50.Hf4+
Vc8 51.Hd6 Xf5 52.Ve3 Xh5 53.Vd3 Xf5 54.Ve2 Xh5 55.Vd2 Xf5 56.Ve3
Xh5 57.Hf8+ Vc7 58.Hf4+ Vc8 59.Hd6 Xf5 60.Hg3 Xh5 61.Hg4 Xf5
62.Hg8+ Vc7 63.Hg3+ Vc8 64.Hg6 10 (H116)

Ch thch thm: vn c ny tc gi ch trch bnh lun n nc th 32.gf.


Trn l ton b bin bn vn u.
[71] David Bronstein - Miguel Najdorf [E29]
Budapest ct, 1950
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.a3 Txc3+ 5.Txc3 c5 6.e3 Mc6 7.Td3 0
0 8.Me2 d6 9.e4 Me8 10.00 b6 11.f4 Ta6 12.f5 e5 13.f6 Vh8 14.d5 Ma5
15.Mg3 gxf6 16.Mf5 Tc8 17.Hh5 Txf5 18.exf5 Xg8 19.Xf3 Xg7 20.Th6
Xg8 21.Xh3 10 (H117)
Mark Yevgenyevich Taimanov was born on the 7th of February 1926 in
Kharkov, Ukraine (formerly USSR). He achieved the IM title in 1950 and the GM
title in 1952, but he never devoted himself fully to chess, splitting his time and
talents between the game and music (he was also a concert pianist). He still
enjoyed several tournament successes over his lengthy career, particularly in the
years 1950 to 1956, when he was considered to be among the top ten players in
the world. He was a World Championship Candidate in 1953 and 1971. He did not
have much success in either instance: in the 1953 Candidates tournament he
finished in 8th place and in 1971 he was famously beaten by Robert James
Fischer (+0, =0, -6).
He was more successful in national tournaments: he played in 23 USSR
Championships from 1948 to 1976 (a record equalled only by Efim Geller) and
won the title in 1956 after a play-off with Yuri Averbakh and Boris Spassky. He
was Latvian Champion in 1949 and won the Leningrad Championship in 1948,

1950, 1951, 1961 (jointly) and 1973. He still continues to play chess and has
authored important opening works on the Dutch and Nimzoindian Defences and
the Reti Opening. In 1993 and 1994 he won the World Senior Championship.
As an opening theoretician he left a legacy of openings that bear his name,
including a variation in the Benoni, the King's Indian, and most notably the
Sicilian, Taimanov Variation (B46) (1.e4 c5 2.Nf3 e6 3.d4 cxd4 4.Nxd4
Nc6 5.Nc3 a6). (v li bi 02)
[72] Akiba Rubinstein - Rudolf Spielmann [D30]
Semmering Semmering (6), 1926
1.c4 c6 2.d4 d5 3.e3 Mf6 4.Mf3 e6 5.Mbd2 g6 6.b3 Ha5 7.Te2 Tg7
8.00 00 9.Hc2 Mbd7 10.Tb2 Xd8 11.a3 Me8 12.Xfc1 Hc7 13.b4 Mb6
14.a4 Mxc4 15.Mxc4 dxc4 16.Hxc4 Td7 17.b5 Xac8 18.Me5 Md6 19.Hb3
Te8 20.Xc2 Mf5 21.bxc6 bxc6 22.Xac1 Me7 23.Tf3 Xb8 24.Ha2 Txe5
25.dxe5 Md5 26.Txd5 Xxd5 27.Td4 Ha5 28.h3 Ha6 29.Xc4 h5 30.Ha3
Xb7 31.e4 Xd8 32.Hc3 Xbd7 33.He3 Vh7 34.Tc5 Xd1+ 35.Vh2 Xxc1
36.Tf8 10 (H119)
[73] Alexander Kotov - Mikhail Botvinnik [E33]
Leningrad ch-SU Leningrad ch-SU, 1939
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.Hc2 Mc6 5.Mf3 d5 6.e3 00 7.a3
Txc3+ 8.Hxc3 Td7 9.b3 a5 10.Td3 a4 11.Md2 Xe8 12.00 e5 13.dxe5
Mxe5 14.Tb2 axb3 15.Mxb3 Me4 16.Hc2 Mxc4 17.Txc4 dxc4 18.Hxc4
Hg5 19.f4 Hg6 20.Xfd1 Md6 21.Hd3 Tf5 22.Hc3 Te4 23.Xd2 Tc6 24.Hd3

Mf5 25.Te5 f6 26.Txc7 Xxe3 27.Hc4+ Vh8 28.Tb6 Xee8 29.Hf1 h5


30.Md4 Mxd4 31.Txd4 Xe4 32.Xe1 Xxe1 33.Hxe1 Xxa3 34.Vh1 Xa8
35.Xe2 Vh7 36.h3 Xe8 37.Hf2 Hxg2+ 38.Hxg2 Xxe2 01 (H120)
[74] Jose Raul Capablanca - Alexander Alekhine [C01]
Buenos Aires Buenos Aires, 02.01.1927
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 Tb4 4.exd5 exd5 5.Td3 Mc6 6.Mge2 Mge7
7.00 Tf5 8.Txf5 Mxf5 9.Hd3 Hd7 10.Md1 00 11.Me3 Mxe3 12.Txe3
Xfe8 13.Mf4 Td6 14.Xfe1 Mb4 15.Hb3 Hf5 16.Xac1 Mxc2 17.Xxc2 Hxf4
18.g3 Hf5 19.Xce2 b6 20.Hb5 h5 21.h4 Xe4 22.Td2 Xxd4 23.Tc3 Xd3
24.Te5 Xd8 25.Txd6 Xxd6 26.Xe5 Hf3 27.Xxh5 Hxh5 28.Xe8+ Vh7
29.Hxd3+ Hg6 30.Hd1 Xe6 31.Xa8 Xe5 32.Xxa7 c5 33.Xd7 He6
34.Hd3+ g6 35.Xd8 d4 36.a4 Xe1+ 37.Vg2 Hc6+ 38.f3 Xe3 39.Hd1 He6
40.g4 Xe2+ 41.Vh3 He3 42.Hh1 Hf4 43.h5 Xf2 01 (H122)
[75] Dr. Arpad Vajda - Alexander Kotov [B85]
HUN Match Budapest (08), 1949
1.e4 c5 2.Mf3 d6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 a6 6.Te2 e6 7.00
Hc7 8.f4 Mc6 9.Vh1 Te7 10.Tf3 Td7 11.Mb3 00 12.Te3 Xfd8 13.He1 b5
14.g4 b4 15.Me2 e5 16.f5 d5 17.g5 Mxe4 18.Txe4 dxe4 19.f6 Tf8
20.fxg7 Txg7 21.Hh4 Me7 22.Mg3 Mg6 23.Hh5 Hc8 24.He2 Tg4 25.Hf2
Tf3+ 26.Vg1 Mf4 27.Txf4 exf4 28.Mxe4 Txe4 29.Hxf4 Tg6 01 (H123)
[76] Mark Taimanov - Miguel Najdorf [E99]
Zurich Zurich (4), 1953

1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mc3 Tg7 4.e4 d6 5.Mf3 00 6.Te2 e5 7.00 Mc6
8.d5 Me7 9.Me1 Md7 10.Te3 f5 11.f3 f4 12.Tf2 g5 13.Md3 Mf6 14.c5
Mg6 15.Xc1 Xf7 16.Xc2 Tf8 17.cxd6 cxd6 18.Hd2 g4 19.Xfc1 g3
20.hxg3 fxg3 21.Txg3 Mh5 22.Th2 Te7 23.Mb1 Td7 24.He1 Tg5 25.Md2
Te3+ 26.Vh1 Hg5 27.Tf1 Xaf8 28.Xd1 b5 29.a4 a6 30.axb5 axb5 31.Xc7
Xg7 32.Mb3 Mh4 33.Xc2 Th3 34.He2 Mxg2 35.Txg2 Txg2+ 36.Hxg2 Hh4
37.Hxg7+ Vxg7 38.Xg2+ Vh8 39.Me1 Mf4 40.Xg3 Tf2 41.Xg4 Hh3
42.Md2 h5 43.Xg5 01 (H124)
[77] Mikhail Tal - Konstantin Klaman [B61]
Moscow URS ch 15, 1957
1.e4 c5 2.Mf3 Mc6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 d6 6.Tg5 Td7 7.Hd2
Mxd4 8.Hxd4 Ha5 9.Txf6 gxf6 10.000 Xc8 11.f4 Xg8 12.g3 e6 13.Th3
Hc5 14.Hd2 b5 15.Xhe1 b4 16.Me2 Hc4 17.Vb1 Hxe4 18.Md4 Hb7
19.Hd3 Te7 20.Hxh7 Xf8 21.Tg4 Hc7 22.Va1 f5 23.Txf5 exf5 24.Xxe7+
Vxe7 25.Xe1+ Vd8 26.Hh4+ f6 27.Hh6 Ha5 28.Mb3 Hd5 29.Hxf8+ Vc7
30.Hxf6 Xe8 31.Xc1 Ta4 32.Hd4 Hb7 33.Xd1 Xe6 34.Hc4+ 10 (H125)
[78] Petrosian - Viktor Korchnoi [A31]
Curacao ct Curacao ct (23), 1962
1.c4 c5 2.Mf3 Mf6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 g6 5.Mc3 d5 6.Tg5 dxc4 7.e3
Ha5 8.Txf6 exf6 9.Txc4 Tb4 10.Xc1 a6 11.00 Md7 12.a3 Te7 13.b4 He5
14.f4 Hb8 15.Txf7+ Vxf7 16.Hb3+ Ve8 17.Md5 Td6 18.Me6 b5
19.Mdc7+ Ve7 20.Md4 Vf8 21.Mxa8 10 (H127)

[79] Rudolf Spielmann - Oldrich Duras [C15]


Sheveningen (Netherlands) Sheveningen (Netherlands), 1905
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 Tb4 4.Td3 dxe4 5.Txe4 Mf6 6.Td3 c5 7.a3 Ta5
8.dxc5 Txc3+ 9.bxc3 Ha5 10.Me2 Td7 11.00 Hxc5 12.a4 Tc6 13.Ta3
Hg5 14.f3 Md5 15.Mg3 He3+ 16.Xf2 Mxc3 17.Hf1 Vd8 18.Tb2 Md5
19.Xd1 Md7 20.Te4 Hb6 21.Td4 Ha5 22.c4 M5b6 23.Hd3 Vc8 24.Xb2
Me5 25.He2 Mexc4 26.Xc2 Hb4 27.Xdc1 Ma3 28.Xxc6+ Txc6 29.Xxc6+
Vd7 30.Tc5 Hc4 31.Hd2+ Md5 32.Xd6+ Ve8 33.Txa3 Xd8 34.Mf5 Hc7
35.Mxg7+ Vf8 36.Xxd8+ Vxg7 37.Hg5# 10 (H128)
[80] Jacques Mieses - Rudolf Spielmann [C45]
Regensburg (Germany) Regensburg (Germany) (3), 1910
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.d4 exd4 4.Mxd4 Tc5 5.Te3 Tb6 6.Tc4 d6 7.Mc3
Mf6 8.Mxc6 Txc6 9.Tg5 00 10.Hf3 Te6 11.Td3 Td4 12.Hg3 Xb8 13.Md1
Mh5 14.Hh4 Tf6 15.Txf6 Mxf6 16.f4 c5 17.c4 d5 18.exd5 Txd5 19.cxd5
Hxd5 20.Hg3 Xfe8+ 21.Te2 Xbd8 22.Mc3 Hd2+ 23.Vf1 Md5 24.Xe1
Mxf4 25.Hf2 Xd4 26.g3 Mh3 27.Hf5 Hxb2 28.Hxh3 Hxc3 29.Hf5 Xde4
30.Hf2 Hd2 31.Xg1 X4e6 32.Xg2 Xf6 33.Tf3 Xxe1+ 01 (H129)
[81] Paul Keres - William Winter [B29]
Warszawa ol (26.08.35) 14, 1935
1.e4 c5 2.Mf3 Mf6 3.e5 Md5 4.Mc3 e6 5.Mxd5 exd5 6.d4 d6 7.Tg5
Ha5+ 8.c3 cxd4 9.Td3 dxc3 10.00 cxb2 11.Xb1 dxe5 12.Mxe5 Td6
13.Mxf7 Vxf7 14.Hh5+ g6 15.Txg6+ hxg6 16.Hxh8 Tf5 17.Xfe1 Te4

18.Xxe4 dxe4 19.Hf6+ 10 (H130)


[82] Emanuel Lasker - Vasja Pirc [B85]
Moscow Moscow, 1935
1.e4 c5 2.Mf3 Mc6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 d6 6.Te2 e6 7.00
a6 8.Te3 Hc7 9.f4 Ma5 10.f5 Mc4 11.Txc4 Hxc4 12.fxe6 fxe6 13.Rxf6
gxf6 14.Hh5+ Vd8 15.Hf7 Td7 16.Hxf6+ Vc7 17.Hxh8 Th6 18.Mxe6+
Hxe6 19.Hxa8 Txe3+ 20.Vh1 10 (H132)
[83] Laszlo Szabo - Mark Taimanov [E27]
Schiavno Zdroj Schiavno Zdroj, 1950
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.a3 Txc3+ 5.Txc3 00 6.f3 Me8 7.e4 b6
8.Mh3 Ta6 9.e5 Mc6 10.Ha4 Ma5 11.Te3 f6 12.Td3 fxe5 13.Tg5 Hc8
14.dxe5 h6 15.Te3 d5 16.Hc2 Mxc4 17.Txc4 Txc4 18.Hg6 Xf5 19.Txh6
Xxe5+ 20.Vf2 Xe2+ 21.Vg3 Hd7 22.Mg5 Mf6 23.Xhe1 Xe8 24.Xxe2
Txe2 25.h4 e5 26.Vf2 Tc4 27.Xd1 c5 28.h5 d4 29.Xe1 d3 30.Vg1 Tb3
31.Me4 Mxe4 32.Xxe4 Xe6 33.Hg4 d2 34.Txd2 Hxd2 35.c4 Hd1+ 36.Vh2
Hd6 37.f4 Tc2 38.Xe3 Td1 39.Hf5 Txh5 40.Xxe5 Xxe5 01 (H133)
[84] Petrosian - Nikolai V Krogius [D91]
Ch URS Tbilisi, 1959
1.d4 Mf6 2.Mf3 g6 3.c4 Tg7 4.Mc3 d5 5.Tg5 Me4 6.cxd5 Mxg5
7.Mxg5 e6 8.Mf3 exd5 9.e3 00 10.Td3 Mc6 11.00 Me7 12.b4 Tf5
13.Txf5 Mxf5 14.b5 Hd6 15.Hb3 Me7 16.Xfc1 Vh8 17.Xc2 h6 18.Xac1 c6
19.Ma4 Xab8 20.g3 Vh7 21.Mc5 Xfd8 22.Txc6 Txc6 23.Ha4 Hf6 24.Vg2

Xa8 25.Mb7 Xe8 26.Ma5 g5 27.h3 Hf5 28.Mxc6 He4 29.Xc5 f5 30.Hc2
Mxc6 31.Xxc6 f4 32.exf4 gxf4 33.g4 Txd4 34.Hd2 Tg7 35.Xe1 Ha4
36.Hxd5 Xxe1 37.Mxe1 Xf8 38.Mf3 Vh8 39.Xc7 a6 40.Hb7 Xg8 41.Mh4
10 (H134)
[85] Romani Elio - Mikhail Tal [A64]
Italien Italien, 1957
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 c5 4.d5 exd5 5.cxd5 d6 6.Mf3 g6 7.g3 Tg7
8.Tg2 00 9.00 a6 10.a4 Mbd7 11.Md2 Xe8 12.Mc4 Mb6 13.Me3 Mg4
14.Hb3 Xb8 15.h3 Mxe3 16.Txe3 Md7 17.Me4 He7 18.Tf4 Me5 19.Hb6
Mc4 20.Hb3 b5 21.axb5 axb5 22.g4 Txb2 23.Mxd6 Txa1 24.Mxc4 Xa8
25.Mb6 Xa5 26.d6 Ha7 27.Tc6 Te6 28.Hc2 Xb8 29.Md5 Txd5 30.Txd5
Xa4 31.e3 Tg7 32.Tc6 Hb6 33.Td5 Xxf4 34.exf4 Hxd6 35.He4 Xd8
36.Tc6 b4 37.Ta4 Hd4 38.He7 Tf6 39.Hb7 Hxf4 40.Tb3 c4 41.Tc2 Te5
42.Hg2 b3 43.Tb1 c3 01 (H135)
Romani Elio Trong bn dch ting Vit ca LCTP.HCM l Romani - Tal
v bn ting Ty Ban Nha cng ging nhau, nhng thc ra tn y l
Romani Elio.
[86] Vasily Smyslov - Laszlo Szabo [D74]
Hastings Hastings, 1954
1.c4 Mf6 2.Mf3 g6 3.d4 Tg7 4.g3 00 5.Tg2 d5 6.cxd5 Mxd5 7.00 c5
8.e4 Mf6 9.e5 Md5 10.dxc5 Mb4 11.Mc3 M8c6 12.He2 Hd3 13.Xd1 Hxe2
14.Mxe2 Mxe5 15.Mxe5 Txe5 16.Th6 Xe8 17.Xd2 Mc6 18.Mf4 Tf5

19.Xe1 Tg7 20.Txg7 Vxg7 21.a3 g5 22.Md5 Xed8 23.Xed1 Tg4 24.f3
Te6 25.b4 h6 26.Vf2 Xd7 27.Mc3 Xxd2+ 28.Xxd2 Xd8 29.Xxd8 Mxd8
30.f4 gxf4 31.gxf4 Tb3 32.Ve3 Vf6 33.b5 e5 34.Me4+ Ve6 35.c6 exf4+
36.Vxf4 Txc6 37.Mc5+ Vd6 38.Mxb3 cxb5 39.h4 Mc6 40.Txc6 Vxc6
41.Vg4 b4 42.axb4 Vb5 43.Md4+ 10 (H136)
[87] Frederick D Yates - Alexander Alekhine [B40]
The Hague (08) The Hague (08), 1921
1.e4 c5 2.Mf3 e6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 Tb4 6.Td3 e5 7.Mde2
d5 8.exd5 Mxd5 9.00 Mc6 10.Mxd5 Hxd5 11.a3 Ta5 12.b4 Tc7 13.Xe1
f5 14.c4 Hf7 15.Mc3 00 16.Md5 Te6 17.Tb2 e4 18.Mxc7 Hxc7 19.Tf1
Me5 20.Txe5 Hxe5 21.Hc2 Xad8 22.Xad1 Xxd1 23.Hxd1 Hc3 24.Hc1
Hxc1 25.Xxc1 Xd8 26.g3 Vf7 27.c5 Vf6 28.Tc4 Tc8 29.a4 g5 30.b5 f4
31.Vf1 Xd2 32.Ve1 Xb2 33.gxf4 gxf4 34.Te2 Ve5 35.c6 Txc6 36.Xxc6
Te6 37.Td1 Xb1 38.Xc5+ Vd4 39.Xc2 e3 40.fxe3+ fxe3 41.Xc6 Tg4
42.Xd6+ Ve5 43.h3 Th5 01 (H137)
[88] Efim Geller - Vladimir Simagin [D41]
Moscow Moscow (2), 1951
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Mf3 c5 5.cxd5 Mxd5 6.e3 Te7 7.Td3
Mxc3 8.Txc3 Md7 9.00 00 10.e4 b6 11.Tf4 Tb7 12.He2 g6 13.Xfd1
cxd4 14.cxd4 Tb6 15.Xac1 Xc8 16.Ta6 Txa6 17.Hxa6 Xxc1 18.Xxc1 Ha8
19.Td6 Xd8 20.e5 Tg7 21.Xc7 He4 22.Md2 He1+ 23.Mf1 Mf8 24.Hxa7
Th6 25.Xxf7 Hb1 26.He7 Xc8 27.Xxh7 Mxh7 28.Hxe6+ Vg7 29.Hd7+

Vg8 30.Hxc8+ Vg7 31.Hc7+ Vg8 32.e6 10 (H138)


[89] Jose Raul Capablanca - Alexander Alekhine [D63]
Buenos Aires WCh (21) Buenos Aires WCh (21), 22.01.1927
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Mbd7 5.e3 Te7 6.Mf3 00 7.Xc1 a6
8.a3 h6 9.Th4 dxc4 10.Txc4 b5 11.Te2 Tb7 12.00 c5 13.dxc5 Mxc5
14.Md4 Xc8 15.b4 Mcd7 16.Tg3 Mb6 17.Hb3 Mfd5 18.Tf3 Xc4 19.Me4
Hc8 20.Xxc4 Mxc4 21.Xc1 Ha8 22.Mc3 Xc8 23.Mxd5 Txd5 24.Txd5 Hxd5
25.a4 Tf6 26.Mf3 Tb2 27.Xe1 Xd8 28.axb5 axb5 29.h3 e5 30.Xb1 e4
31.Md4 Txd4 32.Xd1 Mxe3 01 (H139)
[90] Alexey Sokolsky - V Makogonov [B11]
Kiev Kiev, 1944
1.e4 c6 2.Mf3 d5 3.Mc3 Tg4 4.h3 Txf3 5.Hxf3 e6 6.g3 Mf6 7.Tg2 Te7
8.d3 00 9.00 Ma6 10.He2 Mc7 11.f4 Md7 12.g4 Mb6 13.e5 f5 14.exf6
Txf6 15.Td2 He7 16.Vh1 Xae8 17.g5 Td4 18.Md1 g6 19.c3 Tg7 20.Me3
Mb5 21.Mg4 Md6 22.Xae1 Mf5 23.Hf2 Ma4 24.Tc1 Mc5 25.Xd1 d4 26.c4
e5 27.fxe5 Txe5 28.Mxe5 Hxe5 29.Tf4 He7 30.Xfe1 Mxd3 31.Xxd3
Hxe1+ 01 (H140)
VLADIMIR ANDREEVICH MAKOGONOV (khng phi l Makagonov nh
trong sch dng bin tp ebook ny ghi).
(born Aug-27-1904, died 1993) Azerbaijan
Vladimir Andreevich Makogonov born 1904 was awarded the IM title in 1950
and an Honorary GM title in 1987. Many times Champion of Azerbaijan he played

in eight USSR Championships between 1927 and 1947. He shared 5th place with
Mikhail Botvinnik in 1927, was 4th in 1937, 4th= in 1939 and 5th in 1944. In
tournaments he was 3rd= at Leningrad-Moscow 1939 and 2nd at Sverdlovsk
1943. Perhaps he is best known for his contributions to Opening theory in the
King's Indian Defence and the Queen's Gambit. (v li vn c)
[91] Alexander Koblents - Mikhail Tal [A97]
Riga Riga, 1957
1.d4 e6 2.c4 f5 3.Mf3 Mf6 4.g3 Te7 5.Tg2 00 6.00 d6 7.Mc3 He8
8.Xe1 Hg6 9.e4 fxe4 10.Mxe4 Mxe4 11.Xxe4 Mc6 12.Xe3 Tf6 13.d5
exd5 14.cxd5 Me5 15.Mxe5 Txe5 16.Xb3 Tf5 17.Xxb7 Tc2 18.Hd2 Xae8
19.Xxc7 Td3 20.Hb4 a5 21.Ha4 Txg3 22.hxg3 Xe1+ 23.Vh2 Te4 24.Te3
Hh5+ 25.Th3 Xxe3 26.Xxg7+ Vxg7 27.Hd4+ Vg8 28.Hxe3 Tf5 29.g4
Txg4 30.Xg1 Xxf2+ 31.Vh1 Hxd5+ 32.Tg2 Hh5+ 33.Th3 Hd5+ 34.Tg2
Hd2 35.Hxd2 Xxd2 36.Tf3 h5 37.Txg4 hxg4 38.Xxg4+ Vf7 39.Xa4
(H143)
ALEXANDER KOBLENTS
(born Sep-03-1916, died 1993) Latvia
Aleksandrs Naftalyevich Koblencs (Koblents, Koblentz) was born on the 3rd of
September 1916 in Riga, Latvia. He won the Latvian Championship in 1941, 1945,
and 1946 but is best known as the trainer of Mikhail Tal whom he trained from
1955 to 1979. His writings included the interesting book Study Chess with Tal
which has training exercises based on Tal's finest games. (v li vn u)

[92] Emanuel Lasker - Wilhelm Steinitz [C62]


Ch World (match) New York (USA) (8.104), 09.01.1896
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 d6 4.d4 Td7 5.Mc3 Mge7 6.Tg5 f6 7.Te3
Mc8 8.Me2 Te7 9.c3 00 10.Td3 Mb6 11.Mg3 Vh8 12.00 He8 13.Xc1
Md8 14.Xe1 c5 15.Md2 Ma4 16.Xc2 b5 17.f4 Me6 18.f5 Md8 19.d5 Mb7
20.Mf3 c4 21.Te2 Td8 22.Mh4 g6 23.Tg4 g5 24.Mf3 Mbc5 25.h4 gxh4
26.Mxh4 Md3 27.Xf1 Maxb2 28.Hf3 Tb6 29.Vh2 Xg8 30.Th6 He7 31.Mh5
Te8 32.Hh3 Ma4 33.Tf3 Mac5 34.Xe2 Md7 35.g3 a5 36.Mg2 b4 37.Me3
Xc8 38.Md1 Txc3 39.Mxc3 Td4 40.Td2 M7c5 41.Hh4 Txh5 42.Txh5 Xb8
43.Md1 Ma4 44.Txa5 Xa8 45.Td2 c3 46.Txc3 Mxc3 47.Mxc3 Txc3 48.Xf3
Mc1 49.Xc2 Mxa2 50.Xfxc3 Mxc3 51.Xxc3 Xgc8 52.Xb3 Xa2+ 53.Vh3
Xac2 54.Xb6 X2c3 55.Tg6 Xd8 56.Xb7 (H144)
[93] Tamas Georgadze - Alexander Koblents [B43]
Tbilisi f-USSR ch GEO (1), 1956
1.e4 c5 2.Mf3 e6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 a6 5.Mc3 Hc7 6.Te2 b5 7.a3 Tb7
8.00 Mf6 9.Tf3 d6 10.He2 Te7 11.g4 00 12.Tg2 Mc6 13.Mxc6 Txc6
14.g5 Md7 15.Te3 Hb7 16.Xad1 Mc5 17.Tc1 a5 18.b4 axb4 19.axb4 Ma4
20.Xd3 g6 21.Md1 Xfd8 22.Hg4 d5 23.e5 d4 24.Txc6 Hxc6 25.Xxd4
Xxd4 26.Hxd4 Xd8 27.Hf4 Mc3 28.Mxc3 Hxc3 29.Te3 Xd5 30.Xb1 Hxc2
31.Xc1 Xd1+ 32.Xxd1 Hxd1+ 33.Vg2 Hb3 34.Td2 Hd3 35.h4 Vf8 36.Te3
Ve8 37.Vh2 Hc3 38.Hf3 Vf8 39.Vg3 Hxb4 40.h5 gxh5 41.Hxh5 He4
42.Tf4 Hd3+ 43.Te3 b4 01 (H145)

[94] Rudolf Spielmann - Paul Keres [C11]


Noordwijk (18.06.38) 07, 1938
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 Mf6 4.e5 Mfd7 5.f4 c5 6.dxc5 Mc6 7.a3 Txc5
8.Hg4 g6 9.Mf3 a6 10.Td3 b5 11.b4 Ta7 12.h4 h5 13.Hg3 He7 14.f5 Tb8
15.fxg6 Mdxe5 16.gxf7+ Hxf7 17.Mg5 Hf6 18.Xf1 Mg4 19.Hf3 Hxc3+
20.Vd1 Hg7 21.He2 Xf8 22.Xxf8+ Vxf8 23.Mxe6+ Txe6 24.Hxe6 Mf2+
25.Ve1 Mxd3+ 26.cxd3 01 (H146)
[95] Igor Bondarevsky - Vasily Smyslov [E20]
3, Leningrad URS ch 3, Leningrad URS ch, 1947
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.Td2 00 5.Mf3 d5 6.e3 b6 7.cxd5 exd5
8.Td3 Tb7 9.Xc1 a6 10.Me2 Td6 11.Mg3 g6 12.Me5 c5 13.f4 c4 14.Tb1
T5 15.h4 Me4 16.Mxe4 dxe4 17.h5 Td5 18.Hg4 Hf6 19.Hh3 Xa7 20.00
Hd8 21.hxg6 fxg6 22.f5 Hc8 23.fxg6 Hxh3 24.Xxf8+ Vxf8 25.gxh3 Txe5
26.dxe5 Xg7 27.Tb4+ Ve8 28.Xd1 Xxg6+ 29.Vh2 Tc6 30.Xd6 Md7
31.Xxg6 hxg6 32.Td6 Vf7 33.Vg3 Ve6 34.Vf4 Mxe5 35.Txe5 g5+
36.Vxg5 Vxe5 37.h4 b4 38.h5 Td7 39.Tc2 Tf5 40.Td1 (H147)
[96] Samuel Reshevsky - Alexander Alekhine [E46]
AVRO AVRO, 1938
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 00 5.Mf3 b6 6.Td3 Tb7 7.00 Txc3
8.Txc3 Te4 9.Txe4 Mxe4 10.Hc2 f5 11.Me5 He8 12.f3 Mf6 13.Ta3 d6
14.Md3 c5 15.Mf4 Mc6 16.e4 fxe4 17.fxe4 Ma5 18.Hd3 Mh5 19.Mxh5
Hxh5 20.e5 dxe5 21.dxc5 Xfd8 22.He4 Hg6 23.He2 e4 24.Xf4 bxc5

25.Txc5 Mc6 26.Xxe4 Xd2 27.Hxd2 Hxe4 28.Xe1 Hxc4 29.Hd6 Xc8
30.Hxe6+ Hxe6 31.Xxe6 Vf7 32.Xd6 a5 33.Vf2 Me7 34.Td4 Mf5
35.Xd7+ Ve6 36.Xa7 Mxd4 37.cxd4 Xc2+ 38.Vf3 Xxa2 39.Xxg7 Xa3+
40.Ve4 h5 41.Xg6+ Vf7 42.Xh6 Xa2 43.Vf3 Xa3+ 44.Vf2 Xd3 45.Xxh5
a4 46.d5 a3 47.Xh7+ Vf6 48.Xa7 Ve5 49.Xa5 Xd2+ 50.Vf3 Xd3+ 51.Ve2
Xb3 52.Vf2 Xb2+ 53.Vg3 Xb3+ 54.Vh4 Xb2 55.Vh3 a2 56.d6+ Vxd6
57.g4 Vc6 58.Vg3 Vb6 59.Xa8 Vb5 60.h3 Vb4 61.Vf4 Xc2 62.Xb8+ Vc3
63.Xa8 Vb4 (H148)
[97] Efim Geller - Max Euwe [E26]
Zurich Zurich (2), 1953
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.e3 c5 5.a3 Txc3+ 6.bxc3 b6 7.Td3 Tb7
8.f3 Mc6 9.Me2 00 10.00 Ma5 11.e4 Me8 12.Mg3 cxd4 13.cxd4 Xc8
14.f4 Mxc4 15.f5 f6 16.Xf4 b5 17.Xh4 Hb6 18.e5 Mxe5 19.fxe6 Mxd3
20.Hxd3 Hxe6 21.Hxh7+ Vf7 22.Th6 Xh8 23.Hxh8 Xc2 24.Xc1 Xxg2+
25.Vf1 Hb3 26.Ve1 Hf3 01 (H150)
[98] Paul Keres - Giuseppe Stalda [C32]
corresp. corresp., 1934
1.e4 e5 2.f4 d5 3.exd5 e4 4.d3 Mf6 5.Md2 e3 6.Mc4 Mxd5 7.Mxe3
Mxf4 8.g3 Mg6 9.Tg2 Td6 10.Mf3 00 11.00 Mc6 12.Vh1 f5 13.Mc4 f4
14.Mxd6 cxd6 15.Txf4 Mxf4 16.gxf4 Tg4 17.Hd2 h6 18.d4 Hf6 19.d5
Txf3 20.Xxf3 Md4 21.Xd3 Mf5 22.Xb3 b6 23.Th3 Xae8 24.Hd3 g6
25.Xg1 Vh7 26.Xc3 Xe7 27.Tg4 Mg7 28.Xc8 Xxc8 29.Txc8 Mh5 30.f5

Mf4 31.Hf3 g5 32.h4 Xc7 33.Ta6 Xxc2 34.He4 Xd2 35.Xc1 h5 36.Tf1
Xd4 37.He8 g4 38.Vg1 Vh6 39.Xc7 Xd1 40.Xc4 Mh3+ 41.Vg2 Hxb2+
42.Te2 Xg1+ 43.Vh2 Xh1+ (H151)
[99] Mikhail Botvinnik - Max Euwe [D27]
Netherlands It, Groningen, 1946
1.d4 d5 2.Mf3 Mf6 3.c4 dxc4 4.e3 e6 5.Txc4 c5 6.00 a6 7.a4 Mc6
8.He2 Te7 9.Xd1 Hc7 10.Mc3 00 11.b3 Td7 12.Tb2 Xac8 13.d5 exd5
14.Mxd5 Mxd5 15.Txd5 Tg4 16.Hc4 Th5 17.Txc6 Hxc6 18.Me5 He8
19.Xd5 Xd8 20.Md7 Xxd7 21.Xxh5 Hd8 22.Xf1 g6 23.Xh3 Xd1 24.g4
Xxf1+ 25.Vxf1 b5 26.axb5 axb5 27.Hf4 f6 28.e4 Hd1+ 29.Vg2 Td6
30.Hf3 Hxf3+ 31.Xxf3 Te5 32.Txe5 fxe5 33.Xc3 Xc8 34.Vf3 Vf7 35.Ve3
Ve6 36.f4 exf4+ 37.Vxf4 c4 38.bxc4 bxc4 39.h4 h6 40.g5 h5 41.Ve3
Ve5 42.Xc2 c3 43.Vd3 Xd8+ 44.Ve3 Xd4 45.Xxc3 Xxe4+ 46.Vf3 Xxh4
47.Xc6 Xf4+ 48.Ve3 Xe4+ 49.Vf3 Vf5 50.Xf6+ Vxg5 51.Xxg6+
(H152)
[100] V Makogonov - Vitaly Chekhover [E32]
URS-ch10 Tbilisi, 12.04.1937
1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.Hc2 00 5.a3 Txc3+ 6.Hxc3 d6 7.Mf3
He7 8.g3 Xe8 9.Tg2 e5 10.dxe5 dxe5 11.00 e4 12.Md4 c5 13.Mc2
Mbd7 14.Xd1 Me5 15.Tf4 Tg4 16.Xd2 He6 17.Me3 Mg6 18.Tg5 Xad8
19.Xad1 Xxd2 20.Xxd2 Md7 21.Ha5 h6 22.Tf4 Mxf4 23.gxf4 Th3
24.Hxa7 Hg6 25.Hxb7 Mf6 26.Hc7 Txg2 27.f5 Hg5 28.h4 Hxh4 29.Mxg2

Hh3 30.Me3 Mg4 31.Hf4 Mxe3 32.fxe3 g5 33.fxg6 fxg6 34.Xd6 Hh5
35.Hf6 Hg4+ 36.Vf2 Xf8 37.Xd8 Hh4+ 01 (H153)
[101] Samuel Reshevsky - Vasily Smyslov [D15]
02, USA-URS radio-m ;HCL 27 02, USA-URS radio-m ;HCL 27, 1945
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Mf3 Mf6 4.Mc3 dxc4 5.e3 b5 6.a4 b4 7.Ma2 e6
8.Txc4 Te7 9.00 00 10.He2 Tb7 11.Xd1 a5 12.Td2 Mbd7 13.Mc1 Hb6
14.Mb3 c5 15.Te1 Xfd8 16.Tb5 Td5 17.Mbd2 Hb7 18.Mc4 Mb6 19.Mce5
Me4 20.dxc5 Mxc5 21.Md4 Xdc8 22.f3 Mb3 23.Mxb3 Txb3 24.Xd3 Tc2
25.Xd2 b3 26.Tf2 Tb4 27.Xd4 Md5 28.Md3 e5 29.Mxe5 Tc3 30.Mc4 Txd4
31.exd4 Hc7 32.Tg3 Ha7 33.He5 Mb4 34.Md6 Xf8 35.He3 Xad8 36.Hc3
He7 37.Xe1 Hg5 38.He3 Hg6 39.Me4 Txe4 40.Hxe4 Mc2 41.Hxg6 hxg6
42.Xc1 Mxd4 43.Tc7 Xd5 44.Tc4 Xc8 45.Ta6 Xe8 46.Vf1 Mc2 47.Vg1
Xe1+ 48.Xxe1 Mxe1 49.Vf2 Mc2 50.Ve2 Xc5 51.Tg3 MT4 52.Td3 g5
53.Te4 Xc4 54.Te1 Vf8 55.Tc3 f6 56.g4 Ve7 57.Vd2 Vd6 58.Ve2 Md5
59.Txa5 Xxa4 60.Te1 Xa2 61.Vd3 XxT2 62.Vc4 Xe2 63.Tg3+ Mf4
64.Vxb3 Xxe4 65.fxe4 Ve5 66.h4 Vxe4 67.hxg5 fxg5 68.Vc4 Vf3 69.Te1
Vxg4 70.Vd4 Vf3 71.Ve5 g4 01 (H155)
[102](108913) Smyslov,Vassily - Djurasevic,Bozidar [A12]
YUG-URS Belgrade, 1956
1.c4 Mf6 2.g3 c6 3.Mf3 d5 4.b3 Tf5 5.Tg2 e6 6.00 Mbd7 7.Tb2 Te7
8.d3 00 9.Mbd2 a5 10.a3 h6 11.Hc2 Hb6 12.Tc3 Xfd8 13.Hb2 Mc5
14.Td4 dxc4 15.dxc4 Hc7 16.b4 axb4 17.axb4 Mcd7 18.Xxa8 Xxa8

19.c5 Hb8 20.Mc4 Te4 21.Th3 Tf5 22.Txf5 exf5 23.Xd1 Hf8 24.Me3 g6
25.Me5 Xd8 26.M5c4 Xa8 27.Tc3 Hc8 28.Hb3 Me8 29.Tb2 Xa6 30.Hd3
Mdf6 31.Md6 He6 32.Mxb7 Xa2 33.Hc3 Tf8 34.Md8 Hc8 35.Mc4 10
(H156)
[103] Vsevolod Rauzer - Mikhail Botvinnik [B72]
Russia Ch URS, Leningrad, 1933
1.e4 c5 2.Mf3 Mc6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 d6 6.Te2 g6 7.Te3
Tg7 8.Mb3 Te6 9.f4 00 10.00 Ma5 11.Mxa5 Hxa5 12.Tf3 Tc4 13.Xe1
Xfd8 14.Hd2 Hc7 15.Xac1 e5 16.b3 d5 17.exd5 e4 18.bxc4 exf3 19.c5
Ha5 20.Xed1 Mg4 21.Td4 f2+ 22.Vf1 Ha6+ 23.He2 Txd4 24.Xxd4 Hf6
25.Xcd1 Hh4 26.Hd3 Xe8 27.Xe4 f5 28.Xe6 Mxh2+ 29.Ve2 Hxf4 01
(H157)
[104] Vasily Smyslov - Vasily Panov [C87]
Moscow-ch ;HCL 12 Moscow-ch ;HCL 12, 1942
1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Ta4 d6 5.00 Mf6 6.Xe1 Te7 7.c3 00
8.d4 b5 9.Tc2 Tg4 10.d5 Ma5 11.Mbd2 Hc8 12.Mf1 c6 13.Me3 Td7
14.dxc6 Hxc6 15.h3 g6 16.Mh2 Vh8 17.Mhg4 Mc4 18.Mxf6 Txf6 19.Md5
Tg7 20.b3 Mb6 21.Mxb6 Hxb6 22.Xe3 Xfd8 23.Xd3 Te6 24.Tg5 f6
25.Te3 Hc6 26.Hd2 f5 27.f3 f4 28.Tf2 Tf6 29.Xd1 Te7 30.Hc1 Xd7
31.Hb2 Xg8 32.c4 bxc4 33.bxc4 Txc4 34.Xc3 Hb5 35.Tb3 Xb7 36.Xdc1
Tf7 37.Hc2 He8 38.Txf7 Hxf7 39.Xc7 Xxc7 40.Hxc7 Xf8 41.Xc6 He6
42.Xxa6 g5 43.Xa7 Xf7 44.Hd7 Hf6 45.a4 h5 46.a5 g4 47.hxg4 hxg4

48.Hxg4 d5 49.Th4 Hc6 50.Xxe7 Hc5+ 51.Vh2 Xxe7 52.Tf6+ Vh7


53.Hh5+ Vg8 54.Hh8+ Vf7 55.Hg7+ Ve8 56.Hxe7+ Hxe7 57.Txe7 10
(H158)
Alexander Kotov - Erich Eliskases [D51]
Saltsjobaden izt ,IZT 01, 1952
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Mbd7 5.e3 c6 6.Hc2 Ha5 7.cxd5
Mxd5 8.e4 Mxc3 9.Td2 e5 10.Txc3 exd4 11.cxd4 Tb4 12.Xb1 Txd2+
13.Hxd2 Hxd2+ 14.Vxd2 Mb6 15.Td3 Te6 16.a4 000 17.Me2 Mxa4
18.Xa1 Mb2 19.Xxa7 Vb8 20.Xha1 Tc4 21.Txc4 Mxc4+ 22.Vd3 Mb6
(hnh)

XABCDEFGHY
8-mk-tr-+-tr(
7tRp+-+pzpp'
6-snp+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-zPP+-+$
3+-+K+-+-#
2-+-+NzPPzP"
1tR-+-+-+-!

xabcdefghy
23.g4 Vc7 24.f4 Xd7 25.X7a5 Xhd8 26.Xg5 f6 27.Xga5 Mc8 28.f5 g5
29.h4 h6 30.hxg5 hxg5 31.Xh1 Md6 32.Xh6 Xe7 33.Mc3 Xde8 34.e5
fxe5 35.Md5+ cxd5 36.Xc5+ Vb8 37.Xxd6 exd4 38.Xcxd5 Xe3+ 39.Vc4
Xc8+ 40.Vxd4 Xg3 41.f6 Xxg4+ 42.Ve5 Xf4 43.Xd8 Xxd8 44.Xxd8+ Vc7
45.Xg8 Vd7 46.Xg7+ Ve8 47.XxT7 Xf2 48.Ve6 Xe2+ 49.Vf5 g4 50.Vg6
Xf2 51.f7+ Vf8 52.XT8+ Ve7 53.Xe8+ 10 (v li bi)
[105] Grigory Levenfish - I Rabinovich [B71]
Ch URS Leningrad (Russia) (9), 1939
1.e4 c5 2.Mf3 d6 3.d4 Mf6 4.Mc3 cxd4 5.Mxd4 g6 6.f4 Tg7 7.e5 Mg4
8.Tb5+ Vf8 9.h3 Mh6 10.Te3 Mc6 11.exd6 Mxd4 12.Txd4 Hxd6
13.Txg7+ Vxg7 14.Hxd6 exd6 15.000 Xd8 16.Xd2 Te6 17.Xhd1 Mf5
18.g4 Me3 19.Xe1 a6 20.Xxe3 axb5 21.Mxb5 Xxa2 22.Xxd6 Xxd6
23.Mxd6 Xa1+ 24.Vd2 Xf1 25.Mxb7 Xxf4 26.Mc5 Td5 27.Md3 Xf1 28.b3
Vh6 29.c4 Tg2 30.Ve2 Xb1 31.g5+ Vg7 32.Vf2 Tb7 33.b4 Tc8 34.c5 Tf5
35.c6 h6 36.gxh6+ Vxh6 37.c7 Xb3 38.h4 Xc3 39.Mc5 Xc4 40.Xe5 Tg4
41.Xe4 Xc2+ 42.Ve3 Tf5 43.Xf4 Tc8 44.Xxf7 Xc4 45.Xf4 10 (H159)
(SCLeB in l Levenfisch Rabinovitch (khng tra cu c trn database).
(v li)
[106] Alexey Suetin - Evgeni Vasiukov [B76]
Voroshilovgrad Voroshilovgrad, 1955
1.e4 c5 2.Mf3 d6 3.d4 cxd4 4.Mxd4 Mf6 5.Mc3 g6 6.Te3 Tg7 7.f3 00

8.Hd2 Mc6 9.000 d5 10.exd5 Mxd5 11.Mxc6 Txc6 12.Td4 Txd4


13.Hxd4 Hb6 14.Ma4 Ha5 15.b3 Xb8 16.Hc5 Hxc5 17.Mxc5 Xe8 18.Xd2
Vf8 19.Td3 Mb4 20.a3 Mxd3+ 21.Xxd3 Tf5 22.Xc3 h5 23.Xd1 Xed8
24.Xxd8+ Xxd8 25.Ma6 Tc8 26.Mb4 Tb7 27.Xc4 Xc8 28.Vd2 f6 29.a4 e5
30.a5 a6 31.Md3 Ve7 32.Xb4 Xc7 33.Mc5 Tc8 34.Xb8 Vd6 35.b4 Vd5
36.Vd3 g5 37.c4+ Vd6 38.Xa8 g4 39.Mxa6 Tf5+ 40.Ve3 Xb7 41.Xf8 Te6
42.Xxf6 10 (H160)
(SCLeB ghi l Suetine Vassioulov, khng tra cu c).
[107] Vitaly Chekhover - Emanuel Lasker [D37] Moscow Moscow (4),
15.02.1935
1.c4 Mf6 2.Mc3 e6 3.Mf3 d5 4.d4 dxc4 5.e4 Tb4 6.Tg5 c5 7.Txf6 Hxf6
8.Txc4 cxd4 9.Hxd4 Mc6 10.Hxf6 gxf6 11.Xc1 Td7 12.00 Xc8 13.a3
Td6 14.Me2 Me5 15.Mxe5 Txe5 16.Tb5 Xxc1 17.Txd7+ Vxd7 18.Xxc1
Xc8 19.Xxc8 Vxc8 20.b3 Vc7 21.Vf1 b5 22.Ve1 Tb2 23.a4 bxa4 24.bxa4
Vc6 25.Vd2 Vc5 26.Mc3 Vb4 27.Mb5 a5 28.Md6 Vxa4 29.Vc2 Te5
30.Mxf7 Txh2 31.Md8 e5 32.Mc6 Tg1 33.f3 Tc5 34.Mb8 Vb5 35.g4 Te7
36.g5 fxg5 37.Md7 Td6 38.Mf6 Vc4 01 (H161)
(SCLeB ghi l Tchekover Lasker, khng tra cu c)

HT PHN NI DUNG BI HC

Gii bi tp
BT01
Nc i sai lm: 1.Ve6 v l 2.Ve4! Vf6 3.Vd5 Ve7 (nu 3.Vf5 4.e4 Vf6
5.Vd6 Vf7 6.e5 Ve8 7.Ve6! Vf8 7.Vd7 thng) 4.Ve5 Vf7 5.Vd6 Ve8 6.Ve6 Vf8 7.e4
Ve8 8.e5 thng nc quyt nh v en mt th i Vua, 8.Vf8 9.Vd7 thng.
Nc i khc cng sai: 1.Vf6 2.Vf4.
Nc i ng 1.Ve7
en t c th ha v n chim c th i Vua, nu 2.Ve4 Ve6, cn nu
2.Vf4Vf6.
(V bi
tp 01- 06)
BT02
1.e5! de 2.Vc1 i Vua t xa
2.Vd5 nu 2.Vc4 3.Vc2! nu 2.Vd4 3.Vd2!
3.Vd1 nu 3.Vd2? Vd4 4.Ve2 Ve4 5.Vd2 Vf3 en thng.
3.Vc5 nu 3.Ve4 hoc d4 hoc c4 th 4.Ve2 hoc d2 hoc c2
4.Vc1 vn c ha.
BT03
Vn c ca A.Gorgiev
1.g4! Vg4 2.Vg6 c5 3.h4! Vn c ha.
Nu 1.Vg5 2.Vg7 (khng c i 2.h4 Vh4 3.Vg6 Vg4 4.Vf6 Vf4) 2.c5 3.h4
Vh4 4.Vf6 c4 5.g5 nu 3.Vg4 4.Vg6 Vh4 5.Vf5

BT04
Vn c Brinkmann - Rubinstein
1.Ve4 2.Ve2 g5 3.Vf2 nu 3.Vd2 Vf4 4.Ve2Vg3 5.Vf1 Vh2 6.Vf2 g4 7.Vg1
g3
3.d4! 4.cd Vd4 5.Ve2 b4! 6.Vd2 ngn cn nc xuyn thng 6.c3!
6.b3 phong ta
7.c3 Ve4 iu ng vay quanh.
8.Ve2 Vf4 9.Vf2 Vg4 10.Vf1 Vg3 11.Vg1 g4 12.Vf1 Vh1 khng c i
14.Vf3 v en thua.
14.Vg3 Vg1 15.Vg4 Vg2 v en thng.
BT05
Vn Paul Keres - Erich Eliskases [C07]
Noordwijk 04, 1938
(1.e4 e6 2.d4 d5 3.Md2 c5 4.exd5 Hxd5 5.Mgf3 cxd4 6.Tc4 Hd8 7.00 Mc6
8.MT3 Mf6 9.He2 Te7 10.Xd1 00 11.MTxd4 Hc7 12.Mxc6 Txc6 13.Tg5 Tb7
14.He5 Hxe5 15.Mxe5 Xfd8 16.Md7 c5 17.Mxf6+ Txf6 18.Txf6 gxf6 19.f3 f5 20.Vf2
Vg7 21.Ve3 Vf6 22.Te2 e5 23.g3 Td5 24.b3 Te6 25.f4 Xd4 26.fxe5+ Vxe5 27.Xxd4
cxd4+ 28.Vd2 Td5 29.Tc4 Xc8 30.Txd5 Vxd5 31.Xe1 Vd6 32.Xe2 Xc3 33.Xe8 Xf3
34.Ve2 Xc3 35.Vd1 Xf3 36.Xd8+ Ve5 37.Xd7 Xf2 38.Xxa7 Xxh2 39.a4 Xg2 40.Xxf7
Xxg3 41.Xxh7 f4 42.a5 f3 43.Ve1 Vf4 44.Vd2 Xg1 45.Xf7+ Ve4 46.a6 Xg2+ 47.Vc1
d3 48.cxd3+ Ve3 49.b4 Xa2 50.b5 f2 51.d4 Vxd4 52.Xxf2 Xxf2 53.a7 Xa2 54.b6
Vc3 55.Vb1 Xa6 56.b7)

56. Xb6+ 57.Vc1 Xh6 ! 57.Vd1 Vd3 58.Ve1 Ve3 59.Vf1 Vf3 6.Vg1
Xg6! 60.Vh2 Xh6 61.Vg1 Xg6 62.Vf1 Xh6 Vn c ha: mt tnh hung ngoi
l. Ni chung th hai cht dnh lin nhau tin xung chng vi mt Xe th phi
thng.
BT06
1.Vb6! Xb1 2.Va7 Vf7 3.Xb8 Xa1 4.Vb7 Xb1 5.Va8 Xe1 6.a7! Xe7
7.Xb7 Trng thng.
(V bi tp 01- 06)
BT07
Vn Alexander Kotov - Igor Bondarevsky [A90]
Leningrad Leningrad, 1936
(1.d4 e6 2.Mf3 f5 3.g3 Mf6 4.Tg2 d5 5.00 Td6 6.c4 c6 7.Mbd2 00 8.b3 He8
9.Me1 Mbd7 10.Md3 Me4 11.Mf3 Hh5 12.Mf4 Hf7 13.Hc2 g5 14.Md3 Hh5 15.Mfe5
Xf6 16.f3 Xh6 17.h4 Mxg3 18.hxg5 Hh2+ 19.Vf2 Xh4 20.Xg1 Xxd4 21.Tb2 Hh4
22.Txd4 Me4+ 23.Ve3)
23.f4+ 24.Mxf4 Hf2+ 25.Vd3 Hxd4+ 26.Vxd4 Tc5+ 27.Vd3 Mxe5#
01
V bi tp 07-12
BT08
Vn Spielmann - Honliger
1.Me7!
M ng hot ng cho Tng Trng

1He7 2.Hh7 vh7 3.Xh5 Vg5 4.Xh8 thng


BT09
Vn Alexander Alekhine - H Van Mindeno [C41]
NED sm NED sm, 1933
(1.e4 e5 2.Mf3 d6 3.d4 exd4 4.Hxd4 Mc6 5.Tb5 Td7 6.Txc6 Txc6 7.Tg5 Mf6
8.Mc3 Te7 9.000 00 10.h4 h6 11.Md5 hxg5 12.Mxe7+ Hxe7 13.hxg5 Mxe4
14.Xh5 He6 15.Xdh1 f5)
kha kn khu vc Vua i phng c th chy th f7 phi c gi cht,
nhng bng cch no?
Nu 1.g6 Hg6 2.Hc4 d5!
Trng thng bng cch chi:
16.Me5 dxe5 17.g6 Hg6 18.Hc4 Hf7 19.Xh8 10
BT10
Pollock - Consultan
Khng ai cho i phng trin khai lc lng v tin qun ti nh th! en
s b trng pht khng xa!
1.Hd7!! Td7 2.Md6 Vd8 3.Mf7 Vc8 4.Xe8 Te8 5.Xd8 thng
Khng kh nhng phi nhn thy nc chiu b!
BT11
Edward Lasker - George Alan Thomas [A40]
London, England London, England, 1912
(1.d4 e6 2.Mf3 f5 3.Mc3 Mf6 4.Tg5 Te7 5.Txf6 Txf6 6.e4 fxe4 7.Mxe4 b6 8.Me5

00 9.Td3 Tb7 10.Hh5 He7)


11.Hxh7+ Vxh7 12.Mxf6+ Vh6 nu 2.Vh8 Mg6
13.Meg4+ Vg5 14.h4+ Vf4 15.g3+ Vf3 16.Te2+ Vg2 17.Xh2+ Vg1
18.Vd2# 10
thng
BT12
(9208) Adams,Edward Bradford - Torre Repetto,Carlos [C62]
New Orleans New Orleans, 1920
(1.e4 e5 2.Mf3 d6 3.d4 exd4 4.Hxd4 Mc6 5.Tb5 Td7 6.Txc6 Txc6 7.Mc3 Mf6
8.00 Te7 9.Md5 Txd5 10.exd5 00 11.Tg5 c6 12.c4 cxd5 13.cxd5 Xe8 14.Xfe1 a5
15.Xe2 Xc8 16.Xae1 Hd7 17.Txf6 Txf6)
18.Hg4!
e da chiu b c8 nn khin Hu ny thnh vt linh m en khng dm
ng ti!
18.Hb5 19.Hc4! Hd7 20.Hc7! Hb5 21.a4 Hxa4 22.Xe4
Li mt s hy sinh lm lc hng chng .
22.Hb5 23.Hxb7! en u hng.
u hng l phi thi v en khng cn mt l thng hi no th !
10
V bi tp 07-12
BT13
Glucksberg - Miguel Najdorf [A85]

Warsaw Warsaw, 1929


(1.d4 f5 2.c4 Mf6 3.Mc3 e6 4.Mf3 d5 5.e3 c6 6.Td3 Td6 7.00 00 8.Me2 Mbd7
9.Mg5 Txh2+ 10.Vh1 Mg4 11.f4 He8 12.g3 Hh5 13.Vg2)
13.Tg1 14.Mxg1 Hh2+ 15.Vf3 e5!!
Phi a nhng ton qun mi vo trn chin
16.dxe5 Mdxe5+ 17.fxe5 Mxe5+ 18.Vf4 Mg6+ 19.Vf3 f4 20.exf4
Tg4+
21.Vxg4
Me5+
22.fxe5
h5#
01
V bi tp13-18
BT14
Kotov - Judovich
1.Xf5! Li dng ngay tnh trng Vua i phng b phi trn
1.ef, nu 1.Hd6 2.Xf7 Tf7 3.Mf5
2.Mf5 Vf6 3.Xd6! Vf5 4.Hf3 Xf4 5.Hh5 Ve4 6.Tc2 Ve3 7.Xd3 en u
hng
BT15
Wilhelm Steinitz - Curt von Bardeleben [C54]
Hastings (England) It, 17.08.1895
(1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tc4 Tc5 4.c3 Mf6 5.d4 exd4 6.cxd4 Tb4+ 7.Mc3 d5
8.exd5 Mxd5 9.00 Te6 10.Tg5 Te7 11.Txd5 Txd5 12.Mxd5 Hxd5 13.Txe7 Mxe7
14.Xe1 f6 15.He2 Hd7 16.Xac1 c6 17.d5 cxd5 18.Md4 Vf7 19.Me6 Xhc8 20.Hg4
g6)
21.Mg5+ Ve8 22.Xxe7+ Vf8!

Nu 2.He7 3.Xc8. Cn nu 2.Ve7 3.Xe1 Vd6 4.Hb4 Vc7 5.Me6 Vb8 6.Hf4
23.Xf7+ Vg8 24.Xg7+ And black resigned at this point. As Steinitz
demonstrated immediately afterward, there is a mate in eleven moves which can
only be averted by ruinous loss of material; analysis follows: ...Vh8 25. Xxh7+
Vg8 26. Xg7+ Vh8 27. Hh4+ Vxg7 28. Hh7+ Vf8 29. Hh8+ Ve7 30.
Hg7+ Ve8 31. Hg8+ Ve7 32. Hf7+ Vd8 33. Hf8+ He8 34. Mf7+ Vd7 35.
Hd6# 10
R rng nh thy, kit tc ca nh v ch th gii u tin khng th ch
vo u c!
BT16
Kortschmar - Pollak
1.Mb4! m ng cho Hu v thng nc
1....ab 2.Hd6 Hd7 3.Hd5! Vf8 4.Xg7! Hd5 5.Xg8 Vg8 6.Xe8 Xf8 thng.
y l mt trong nhng n phi hp tuyt diu nht trong lch s c Vua.
BT17
Apcheneck - Nartmann
Dng nh kh m gia tng cuc tn cng. Tuy nhin y l mt qu pho
bng:
1.Te6 Xc5 2.Xh3 Tb8 3.Hg6 en u hng.
Nu nh en chi: 1.Td3 th Trng s i mt nc nhn (tc l mt nc
cha lm g ngay (nc ch i)) 2.Hc3! Xc5 3.Xg7 (nu 3.Vf8 4.Xf7 Vg8 !) 4.dc
Cn nu lc 2.Hc3! fe 3.Xg7 Vg7 4.d5

BT18
Jose Raul Capablanca - Herman Steiner [C49]
Los Angeles,USA Los Angeles,USA, 1933
(1.e4 From "Viaje al Reino del Ajedrez " de Y. Averbach et al 1...e5 2.Mf3 Mc6
3.Mc3 Mf6 4.Tb5 Tb4 5.00 00 6.d3 d6 7.Tg5 Txc3 8.Txc3 Me7 9.Mh4 c6 10.Tc4
Te6 11.Txf6 gxf6 12.Txe6 fxe6 13.Hg4+ Vf7 14.f4 Xg8 15.Hh5+ Vg7 16.fxe5
dxe5)
17.Xxf6! hy sinh lt trn Vua i phng
17.Vxf6 18.Xf1+ Mf5 19.Mxf5 exf5 20.Xxf5+ Ve7 21.Hf7+ Vd6
22.Xf6+ Vc5 23.Hxb7 Hb6 24.Xxc6+ Hxc6 25.Hb4# 10
Khng kh nhng phi hy sinh c hai Xe
V
bi tp13-18
BT19
Yuri Averbakh - Oscar Panno (2580) [E74]
ARG-URS Buenos Aires (3), 1954
(1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mc3 Tg7 4.e4 d6 5.Te2 00 6.Tg5 c5 7.d5 a6 8.a4 Ha5
9.Td2 e5 10.g4 Me8 11.h4 f5 12.h5 f4 13.g5 Xf7)
14.Tg4! Sau khi i Tng th cc Trng bn trn a bn en s yu i
14.Hd8 15.Txc8 Hxc8 16.Mf3 Tf8 17.Ve2
Lin kt cc Xe
17.Xg7 18.Xh4 Md7 19.hxg6 hxg6 20.Hh1 Te7 21.Xh8+ Vf7
22.Hh6 Mf8 23.Xh1 Xb8 24.Txf4 Hc7, nu 24.ef 25.Hh4.

25.Hh2 Md7 26.Hh3, li dng nhng trng yu


26.Mf8 27.Xxf8+ Vxf8 28.He6 Xg8 29.Mh4 Td8 30.Mxg6+ Vg7
31.Mxe5, en u hng. 10
V bi tp 19-24
BT20
Wilhelm Steinitz - Augustus Mongredien [B06]
London (England) London (England), 1863
(1.e4 g6 2.d4 Tg7 3.c3 T6 4.Te3 Tb7 5.Md2 d6 6.Mgf3 e5 7.dxe5 dxe5 8.Tc4
Me7 9.He2 00)
10.h4! nu 10.0-0-0 Md7 11.h4 v2 vic y cht h5 kh khn. Ngay khi c
mt k hoch chin lc ng n ri th s chnh xc trong chin thut cng rt
cn thit. Sau nc i trong bi, mi vic u m xui c.
10.Md7 11.h5 Mf6 12.hxg6 Mxg6 13.000 c5 14.Mg5 a6 15.Mxh7
Mxh7 16.Xxh7 Vxh7 17.Hh5+ Vg8 18.Xh1 Xe8 19.Hxg6 Hf6 20.Txf7+
Hxf7 21.Xh8+ Vxh8 22.Hxf7 10 en u hng.
BT21
Mileka - Klovan
18.Xe4! dc 19.f5! by cht xung phong.
19.Hg5 20.e6! fe 21.f6! Hc5 22.Vh1 gf 23.Hg4 Vh8 24.Xf6 e5
25.Xf7 Tg4 26.Xh7
en u hng. Nu 26.Vg8 27.Tc4
BT22

Arnold Denker - Mikhail Botvinnik [D44]


tx URS-USA tx URS-USA, 1945
(1.d4 d5 2.c4 c6 3.Mf3 Mf6 4.Mc3 e6 5.Tg5 dxc4 6.e4 T5 7.e5 h6 8.Th4 g5
9.Mxg5 hxg5 10.Txg5 Mbd7 11.exf6 Tb7 12.Te2 Hb6 13.00 000 14.a4 b4
15.Me4 c5 16.Hb1 Hc7 17.Mg3 cxd4 18.Txc4 Hc6 19.f3)
19. d3
20.Hc1 Tc5+ 21.Vh1 Hd6 22.Hf4 Xxh2+ 23.Vxh2 Xh8+ 24.Hh4
Xxh4+ 25.Txh4 Hf4 01
BT23
Svetozar Gligoric - Semyon Abramovich Furman [D33]
URS-JUG Leningrad (8), 1957
(1.d4 d5 2.c4 e6 3.Mc3 c5 4.cxd5 exd5 5.Mf3 Mc6 6.g3 c4 7.Tg2 Tb4 8.00
Mge7 9.a3 Ta5 10.e4 00 11.exd5 Mxd5 12.Mxd5 Hxd5 13.Me5 Hb5 14.a4 Ha6
15.Mxc6 Txc6 16.Hh5 Te6 17.Xa3 Xad8 18.g4 g6 19.He5 Tb6)
20.d5! m bo cho im d4
20.Txd5 21.a5 vn quan trng l ui Tng i khng kim sot
c7.
21.Tc5 22.Th6 f6 23.Hc7! Tf7 24.Txf8 Xxf8 25.Xh3 Hc8 26.Hf4 Te6
27.Xe1 Xf7 28.Tf1 g5 29.He4 Td5 30.He8+ Hxe8 31.Xxe8+ Vg7 32.Txc4
v trng thng nc th 58
(32.Txc4 33.Xc3 Txf2+ 34.Vxf2 Tb5 35.Xce3 f5 36.gxf5 Xxf5+ 37.Xf3 Xd5
38.Xe7+ Vg6 39.Xe6+ Vg7 40.Ve1 a6 41.Xf2 Xc5 42.Xd2 Vf7 43.Xed6 Xe5+

44.Vf2 Vg7 45.Vf3 Tc4 46.X2d4 Te2+ 47.Vg3 Th5 48.Xxc6 Xxa5 49.Xd7+ Tf7
50.Xcc7 Xf5 51.Vg4 Xf6 52.Vxg5 h6+ 53.Vg4 Vg6 54.Vg3 Tb3 55.Xg7+ Vf5
56.Xc5+ Ve6 57.Xa7 Xg6+ 58.Vf2 10)
BT24
Dubinin Suetin
22.Mf5, hy sinh ginh th rt c bit.
22.Tf8, nu 22.gf 23.gf v ct g rt nguy him.
23.Tg7 Tg7 24.g5! Xf8 25.h4 gf 26.gf Tf6 27.ef Hc8 28.Mg5 Tg5
29.Xg5 Mf7 30.Xh5 Xg8 31.Xh7 Vh7 32.Hh5 Mh6 33.Xg6 Hf8 34.Xh6
Hh6 35.f6 e4 36.Te4, en u hng
V bi tp 19-24
BT25
Nhng vn c tn ca Xe rt kh v nhng qun Xe rt mnh trong phng ng.
Ngay khi ngi ta c mt th c thng chc, cng phi chi cho chnh xc ht
mc
Sau y l mt mu chc k thut ni ting:
1.Xd1 Ve7 2.Xd4! Xa1 3.Vc7 Xc1 4.Vb6 Xb1 5.Vc6 Xc1 6.Vb6 Xb4
Nc cn ny m bo cho thng li.
V bi tp 25-30
BT26
Chiu mt ci chng cht chc g ai! Tuy nhin, trong c tn ca Xe, chiu l
mt phng php quan trng ca bn phng ng.

1.Xg6 2.e6 Xg1 3.Vd6 Xd1


Qun trng khng th no thng c.
BT27
y en cu thua c nh Xe en ng ch tt (cnh bn tri tt v cch
xa cht thng). Cng vn cng mt phng php nh trn: c vic chiu i
thi!
1.Xa8 2.Vd7 Xa7 3.Vd6 Xa6 4.Xd5 Xa5 5.Vc4 Xa4 6.Vb5 Xe4
V vn c ha. Nhng nu trong v th ban u m qun Vua en khng phi
g7 m g8 th mi th on ca en s tht bi v 7.Xf8 tip theo l 8.e8/H.
BT28
y v khong cch Xe v Cht gn qu nn mt lot nc chiu chng gip
c g
1.Xb8 2.Vd7 Xb7 3.Vd8 Xb8 4.Vc7 Xa8 5.Xa1! thng, nc quyt nh.
5.Xe8 6.Vd7 en u hng.
BT29
Emanuel Lasker - Akiba Rubinstein [C82]
St Petersburg St Petersburg, 1914
(1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 a6 4.Ta4 Mf6 5.00 Mxe4 6.d4 b5 7.Tb3 d5 8.dxe5
Te6 9.c3 Tc5 10.Mbd2 00 11.Tc2 Mxd2 12.Hxd2 f6 13.exf6 Xxf6 14.Md4 Mxd4
15.cxd4 Tb6 16.a4 Xb8 17.axb5 axb5 18.Hc3 Hd6 19.Te3 Tf5 20.Xfc1 Txc2
21.Xxc2 Xe8 22.Xac1 Xfe6 23.h3 Xe4 24.Hd2 X8e6 25.Xc6 Hd7 26.Xxe6 Hxe6
27.Hd3 He8 28.Hc3 Vf7 29.Hd3 Vg8 30.Hc3 He6 31.Xa1 He8 32.Vf1 h6 33.Hd3

Vf7 34.Xc1 Vg8 35.Hb3 Hf7 36.Xd1 c6 37.f3 Hf6 38.Hd3 Xe7 39.Tf2 Hd6 40.Hc2
Vf7 41.Xc1 Xe6 42.Hf5+ Xf6 43.He5 Xe6 44.Hxd6 Xxd6 45.Ve2 Ve7 46.Vd3 Xg6
47.g3 Xf6 48.f4 Vd7 49.Xe1 Xf8 50.Xa1 h5 51.Te3 g6 52.Xf1 Vd6 53.g4 hxg4
54.hxg4 c5 55.dxc5+ Txc5 56.Txc5+ Vxc5)
57.f5 gxf5 58.gxf5 Xf6 59.Xf4! e da 4.b4!
59.b4, nu 3.d4 4.Xf1 Vd5 5.b4 Ve5. 6.Xc1!
60.b3 Xf7, nu 4.Vc6 5.Vd4 Vd6 6.Xc1!
61.f6 Vd6 62.Vd4 Ve6 63.Xf2! nc ch i v chun b thay i dn
quyt nh vn c.
63.Vd6 64.Xa2 Xc7 65.Xa6+ Vd7 66.Xb6 10 en u hng.
BT30
Jose Raul Capablanca - Erich Eliskases [C50]
Moscow 18, 1936
(1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tc4 Tc5 4.Mc3 Mf6 5.d3 d6 6.Tg5 h6 7.Txf6 Hxf6 8.Md5
Hd8 9.c3 Me7 10.Me3 Te6 11.Txe6 fxe6 12.Hb3 Hc8 13.d4 exd4 14.Mxd4 Txd4
15.cxd4 00 16.00 Hd7 17.Xac1 Xab8 18.Xc3 d5 19.Hc2 c6 20.e5 Xf4 21.Hd1
Xbf8 22.f3 Hd8 23.g3 X4f7 24.f4 Mf5 25.Mxf5 Xxf5 26.h4 g6 27.Vg2 He7 28.a3
Hg7 29.Xcf3 He7 30.Hc2 Vg7 31.g4 X5f7 32.Vh3 Hd7 33.T4 Xg8 34.Xg1 Vh8
35.Hd2 Xh7 36.Hf2 h5 37.gxh5 Xxh5 38.Xg5 Hh7 39.Hg3 Hh6 40.Hg4 Xg7 41.Xg3
Vh7 42.Xg2 Vh8 43.Vg3 Vh7 44.Xh2 Xe7 45.Xh3 Vg7 46.Xxh5 Hxh5 47.Hxh5
gxh5)
48.f5! to mt con cht thng c bo v tt

48.exf5 49.Vf4 Xe6 50.Vxf5 Xg6 51.e6 Xg4 52.Ve5 Xe4+ 53.Vd6
S cng tc gia Vua v Cht thng t c!
53.Xxd4 54.Xe3 10 en u hng
V bi tp 25-30
BT31
Gideon Stahlberg - Miguel Najdorf [E94]
Buenos Aires Buenos Aires, 1947
(1.d4 Mf6 2.c4 g6 3.Mc3 Tg7 4.e4 d6 5.Mf3 00 6.Te2 Mbd7 7.00 e5 8.d5 a5
9.Me1 Mc5 10.Tg5 h6 11.Txf6 Hxf6 12.Md3 He7 13.Mxc5 dxc5 14.Hd2 f5 15.Xad1
Xa6 16.Mb5 fxe4 17.d6 cxd6 18.Mxd6 Vh7 19.Mxe4 Tf5 20.Tf3 a4 21.He3 Xb6
22.Xd2 Txe4 23.Txe4 Xd8 24.Td5 Hc7 25.He4 a3 26.Txa3 Xf6 27.g3 Xa6 28.Xb1
b6 29.Xb3 Tf6 30.Xf3 Vg7)
Mi qun c khng c bo v c bt ng b tn cng v nc tn cng i
31.Tf7! Vxf7 32.Xxd8 Hxd8 33.Hb7+ thng
(33.Vg8 34.Hxa6 e4 35.Xe3 Td4 36.Xxe4 10)
V bi tp31-36
BT32
S Belavenets - V Makogonov [A15]
URS-ch10 Tbilisi, 12.04.1937
(1.Mf3 Mf6 2.c4 e6 3.b3 Te7 4.Tb2 T6 5.e3 00 6.d4 d5 7.Td3 Mbd7 8.00 c5
9.Mbd2 Tb7 10.Hc2 Xc8 11.Me5 h6 12.f4 b5 13.Xae1 Txc4 14.Txc4 Hc7 15.Xc1
Mxe5 16.dxe5 Md7 17.Hd1 f5 18.He2 Mb6 19.h3 Hd7 20.Vh2 Xcd8 21.Xfd1 Ha4

22.g4 Hxa2 23.Xc2 dxc4 24.Mxc4 Ha4 25.gxf5 exf5 26.Mxb6 axb6 27.Tc4+ Vh8
28.Xg1)
28.Tf3! Hy sinh lm lc hng i phng
29.Hf2 Th4 30.Hxf3 Hxc2+ 31.Xg2 Hxc4 Tng cht, n l nn nhn ca
nc tn cng i v qun en thng.
(32.Hh5 Te7 33.e6 Hxe6 34.Xxg7 Xd2+ 35.Xg2+ Xxb2 36.Xxb2 Vh7 37.e4
Hxe4 38.Xxb6 Hxf4+ 39.Vh1 Hf1+ 40.Vh2 Td6+ 41.Xxd6 Hf4+ 01)
BT33
Arthur Dunkelblum - Max Euwe [E03]
Antwerpen Antwerpen, 1950
(1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Tg2 dxc4 5.Ha4+ Mbd7 6.Hxc4 a6 7.Hc2 c5 8.Mf3
b5 9.Me5 Md5 10.Mxd7 Hxd7 11.dxc5 Tb7 12.00 Xc8 13.Hb3 Txc5 14.Td2 00
15.Xd1 He7 16.Mc3 Mf6 17.Txb7 HxT7 18.Te1 Xc7 19.Xd3 Mg4 20.Xad1 Ha8
21.Xd7)
Nc tn cng i y c kho lo giu kn.
21.Mxf2 22.Txf2 Txf2+ 23.Vxf2 Ha7+! en thng
(24.X7d4 e5 25.Md5 Xd7 26.He3 exd4 27.Xxd4 Xfd8 28.Me7+ Vf8 29.Mc6 Hc5
30.Xxd7 Hxe3+ 31.Vxe3 Xxd7 32.Mb4 a5 01)
BT34
Petrosian - Vladimir Simagin [A53]
Ch URS Moscow, 1956
(1.Mf3 Mf6 2.c4 c6 3.Mc3 d6 4.d4 g6 5.e4 Tg7 6.Te2 00 7.00 Tg4 8.Te3

Mbd7 9.Md2 Txe2 10.Hxe2 e5 11.d5 c5 12.Xab1 Me8 13.f3 f5 14.b4 cxb4 15.Xxb4
b6 16.a4 Tf6 17.Vh1 Tg5 18.Tg1 Mc7 19.Xbb1 Ma6 20.Mb3 Mdc5 21.Mxc5 Txc5
22.exf5 gxf5 23.g4 fxg4 24.Me4 Tf4 25.Xb7 Mc7 26.fxg4 Me8 27.g5 Hc8 28.Xe7
Hh3 29.Xf3 Hg4 30.Hd3 Txh2 31.Xxf8+ Vxf8 32.Xxe8+ Xxe8 33.Txh2 Xe7
34.Mxd6 Hxg5 35.Hf1+ Vg8 36.Me4 Hh4 37.He2 Xg7 38.d6 Hh6 39.Hd1 Hh4
40.He2 Hh6 41.Hf1 Xf7 42.Hg2+ Vf8 43.Mg5 Hxd6)
44.Ha8+ Vg7 45.Txe5+ Hxe5 46.Hh8+ Vxh8 47.Mxf7+ nc cha i
ca M rt ng s
(47.Vg7 48.Mxe5 10)
BT35
Gideon Stahlberg - Friedrich Samisch [C28]
Swinemuende GER It (9), 1930
(1.e4 e5 2.Tc4 Mc6 3.Mc3 Mf6 4.d3 Tb4 5.Tg5 h6 6.Txf6 Txc3+ 7.Txc3 Hxf6
8.Me2 d6 9.00 g5 10.d4 h5 11.Hd3 Me7 12.Tb5+ c6 13.Ta4 h4 14.f3 Td7
15.Xab1 b5 16.Tb3 c5 17.dxc5 dxc5 18.Td5 Xc8 19.c4 b4 20.Xfd1 Xc7 21.a3 a5
22.c3 00 23.cxb4 cxb4 24.axb4 Mxd5 25.cxd5 Hb6+ 26.Vh1 Tb5 27.Hd2 Txe2
28.Hxe2 axb4 29.Hd2 f6 30.Xxb4 Hd6 31.Xb2 h3 32.gxh3 Ha3 33.Hg2 f5 34.d6
Xcf7 35.Xg1 Vh7 36.Hxg5 Hxd6 37.exf5 Hf6)
38.Hh5+ ! Hh6 39.Hg6 Hg6 40.fg6, tip theo gf thng 10
BT36
Marco -Popiel
Qun en u hng, tuy nhin vi:

1.Tg1 en to ra nc tn cng i rt kh .
(vn c ny en s nng, khng thy nc ny)
V bi tp31-36
BT37
Paul Keres - Grigory Levenfish [C15]
URS-ch16 Moscow ;CBM 46 Huebner 10, 1948
(1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 Tb4 4.Td2 dxe4 5.Hg4 Hxd4 6.000 f5 7.Hg3 Td6
8.Tf4 Txf4+ 9.Hxf4 Hc5 10.f3 Me7 11.fxe4 00 12.Mf3 Md7 13.Td3 e5 14.Hd2
Mb6 15.Xhe1 Mc6 16.Md5 fxe4 17.Txe4 Tf5 18.Mxb6 axT6 19.Hd5+ Hxd5
20.Txd5+ Vh8 21.Mxe5 Mxe5 22.Xxe5 c6 23.Tb3 Tg4 24.Xde1 Xad8 25.Xe7 Tc8
26.Tf7 g5 27.b3 b5 28.X1e5 Xd7 29.Xxd7 Txd7 30.Xe7 Xd8 31.h3 b4 32.Tc4 Tf5
33.g4 b5 34.Tf7 Xd7 35.Xe8+ Vg7 36.Th5 Tg6 37.Txg6 hxg6 38.Xe6 Xc7 39.Vd2
Vf7 40.Xd6 Xc8 41.Xd4 Xa8 42.Xd6 Xc8 43.Ve3 Xh8 44.Xxc6 Xxh3+ 45.Vf2 Xh2+
46.Vf3 Xd2 47.Xc5 Vf6 48.Xxb5 Xxc2 49.Xxb4 Xxa2)
50.Xe4 iu ct li l ct i Vua vi cht thng
50.Xa8
Nhng qun en cng phi lm ging nh vy: 1.Xb2! 2.b4 Xd2! 3.Ve3 Xd1
4.Ve2 Xd6 5.b5 Xb6 6.Xb4 Ve5 7.Ve3 Vd5 8.Xb1 Vc5 9.Ve4 Xe6 v Trng khng
th thng c: cn ch rng con cht chng cu thua!
51.b4 Xb8?
Vn cn kp i 2.Xd8 3.Ve3 Xd1
52.Ve3 Xd8 53.b5 Xb8 54.Xb4 Ve5 55.b6 Vd5 56.b7 Vc5 57.Xb1

Xe8+ 58.Vd3 Xd8+ 59.Vc3 Xb8 60.Xb2! Vd5 61.Xb4! chi nc ny cho
i phng b ke4t nc (tnh trng zugzwang)
61.Vc5 62.Vb3 Vd5 63.Xb5+ Ve4 64.Va4 Vf3 65.Xb4 Xxb7 66.Xxb7
Vxg4 67.Vb3 Vf3 68.Vc3 g4 69.Vd2 g3 70.Ve1 Vg2 71.Xg7 en u hng
10
V bi tp 37-42
BT38
Aivars Gipslis - Mikhail Tal [B30]
Tournament Vilnius (Lithuania), 1955
(1.e4 c5 2.Mf3 Mc6 3.c3 d5 4.exd5 Hxd5 5.d4 Tg4 6.Te2 e6 7.00 Mf6 8.h3
Th5 9.Te3 cxd4 10.Mxd4 Txe2 11.Hxe2 Mxd4 12.Txd4 Te7 13.Md2 00 14.Xfd1
Hf5 15.Txf6 Txf6 16.Me4 Xab8 17.Xd7 a5 18.a4 He5 19.Mxf6+ gxf6 20.Hxe5 fxe5
21.Xe1 f6 22.c4 Xf7 23.Xed1 Xc8 24.b3 Xc7 25.Xxc7 Xxc7 26.Xd6 Vf7 27.Vf1 f5
28.g3 Vf6 29.Xb6 f4 30.gxf4 exf4 31.Ve2 Vf5 32.f3 Ve5 33.Vd3 Xd7+ 34.Vc3 Vf5
35.Xb5+ e5 36.Xxa5 Xd1 37.Xd5 Xh1 38.a5 Xxh3 39.Xd3 Xg3 40.Vd2 Xg2+
41.Ve1 Xb2 42.c5 h5 43.Vf1 h4 44.Xc3)
en c u th v v tr v Xe en chim hng 2, en cn c cht thng trn ct
h. Tuy nhin thng li m en ch c th t c nh mt mu k chin thut.
1.h3 45.Vg1 e4 46.a6! to ra c mt con cht thng l dp may duy
nht ca Trng, ngc li nu 3.fe Vg4! V mi qun en u c hiu qu ti a:
4.a6 f3 5.ab f2 6.Vf1 h2 7.Xg3 Vh4!
46.e3 47.axb7 do dai hn: 4.Xc1 Xb3 5.ab Xb7 6.c6 Xe7

47.Xb1+ 48.Vh2 e2 49.Xe3 fxe3 50.b/8H Xh1!+


Rt sc bn! Con cht va thnh Hu va chiu.
51.Vxh1 e1H+ 52.Vh2 Hf2+ 53.Vxh3 Hxf3+ 54.Vh2 e2 55.Hf8+ Ve4
56.He8+ Vd3 57.Hb5+ Vc3 01
BT39
Kling - Horwitz
1.Xf2 en khng th ngn cn nc bt i: chiu b hoc bt Tng.
1.Tg1 2.Xg2! Te3 3.Xe2 Tc5 4.Xe8 Tf8 5.Xd8 en u hng.
Cn nhc li vn c vi v th: Trng: Vf6 v Xh1, en: Vh8, Th7 th ha v
Vua en ng trong gc khc mu vi Tng, Tng i th phi ha.
BT40
V lng nhng m.phi bit mi c.
1.Hf7 Vg2 2.He6 Vf2 3.Hf5 Vg2 4.He4 Vf2 5.Hf4 Vg26.He3 Vf1 7. Hf3
Ve1 8.Vc6
Thi gian ngh gip a Vua n gn
8.Vd2 9.Hd4 Vc2 10.He3 Vd1 11.Hd3 Ve1 12.Vd5 v.v..Cui cng en thua
Nu con cht bn Vua en hng th 7 m trn cc ct Tng (c hoc f) th
vn c ha v s xy ra tnh trng Pat khi Vua b khng cn gi cht (Vua i vo
gc bn c).
BT41
y l mt trng hp ngoi l ca mt qui tc. ng l bn c ny ha
nhng nh li dng c nc chiu Vua tin ti st ch, Trng thng.

1.Vb6! Vb2 2.Va5 Vc1 3.Hh1 Vb2 4.Hg2 Vb1


Nu 4.Vb3 5.Hg7 ri Ha1 thng.
5.Va4! a1/H 6.Vb3! n y en kgho6ng th no c nc chiu b
BT42
Th c ca Van Vliet
Trng thng mt cch tuyt p
1.Hb4! Hd5 2.Ha4 Vb6 3.Hb3 Hb3 4.b8/H tip theo l 5.Hb3
Nu 1.Hh1 2.Ha3 Vb6 3.Hb2 Vc7 4.Hh2 Hh2 5.b8/H cng bt cht hu en.
V bi tp 37-42
BT43
Niedermann -Zuk
1.Tc8 Thay i ch ca Xe en tn cng (buc n)
1.Xc8 2.Xa8 tch Vua ra
2.Va8 3.Hc8 Xb8 4.Hc6! Tht sc bn.
4.Xb7 5.Ha4 Vb8 6.He8 thng.
Nu 1.Hb1 2.Vh2 Hb6 3.Tb7 Hb7 4.Hd6 Hc7 5.Ha8!
V bi tp 44-48
BT44
Behting - Romach
1.Th5 Lm cho Hu cch xa ra!
1.Hh5 2.X3e4 hai cht u b ng inh
2.Hg6 3.Xe8 Vf7 4.Hd5! Tht rc r v quyt nh: qun en u hng.

BT45
Urseanu -Anastaziad
1.Td5 che im trng yu ny li
1.Xd5 2.Xf7 en u hng.
iu ch yu l chim im f7 cho kp lc!
BT46
Salomon Flohr - Israel Albert Horowitz [D28]
USA-URS radio m Soviet Union (1), 1945
(1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.Mf3 Mf6 4.e3 e6 5.Txc4 c5 6.00 a6 7.He2 Mc6 8.Xd1 b5
9.dxc5 Hc7 10.Td3 Txc5 11.a4 b4 12.Mbd2 00 13.b3 Me5 14.Me4 Mxd3
15.Mxf6+ gxf6 16.Hxd3 e5 17.Tb2 Te6)
18.Txe5! con cht f6 khng m ng ni nhim v nng n: n khng th
cng mt lc hon thnh hai nhim v: bo v cc e5 v g5.
18. fxe5 19.Mg5 Vg7 hoc l 2.Xfe8 3.Hh7 Vf8 4.Me6
20.Hxh7+ Vf6 21.Me4+ Ve7 22.Hh4+ f6 23.Xdc1! Trng thng
(23.Xac8 24.Xxc5 Hb8 25.f4 Xxc5 26.Mxc5 Hb6 27.Mxe6 Hxe3+ 28.Vh1 Vxe6
29.fxe5 fxe5 30.Hg4+ Xf5 31.Hg6+ Xf6 32.He8+ Vf5 33.Xf1+ 10)
BT47
Erich Eliskases - Franz Hoelzl [D40]
OST am Innsbruck, 1931
(1.e3 c5 2.c4 Mc6 3.Mf3 Mf6 4.d4 e6 5.Mc3 d5 6.a3 a6 7.Td3 dxc4 8.Txc4 b5
9.Ta2 cxd4 10.exd4 Te7 11.00 00 12.Te3 Tb7 13.He2 Hc7 14.Xac1 Xad8

15.Xfd1 Xfe8 16.h3 Tf8 17.Tb1 Hb8 18.Tg5 Te7 19.Me4 Md5 20.Mc5 Txg5
21.Mxg5 Mf6 22.Mge4 Me7 23.Mxf6+ gxf6 24.Hg4+ Mg6 25.h4 Tc8 26.h5 Hf4
27.He2 Me7 28.Me4 Md5 29.Xc5 Vh8 30.Xd3 f5 31.Xf3 Hb8 32.Mg5 Xe7 33.Xg3
Mf4 34.He3 Hd6 35.Xc6 Hb8 36.Txf5 Tb7 37.Xc5 Hd6 38.Te4 Md5 39.Txd5 Txd5
40.Mf3 Txf3 41.Hg5 Hxd4 42.Hxe7 Te4)
1.Xd5!! mt tai v thnh lnh: qun en u hng. 10
BT48
Makagonov cm bn Trng chi nh sau:
1.Xe5 de 2.f7
Nc hy sinh c in m ng cho cho cuc tn cng (xem li cc vn c
gia Lasker Capablanca trong bi hc th t v Tal Tolush trong bi 10)
2.Xf7 3.He5 Vf8 4.Hg7 Ve7 5.Tb5 en thua
V bi tp 44-48
BT49
1.Md2 ! Ve1, nu 1.Ve2 2.Me4
2.Mf3 Ve2 3.Mh2!
Mu chc ny cu thua! Vn c ha
Sai lm l: 1.Me3 Ve2 2.Mf5 Vf3 3.Md4 Vg4 4.Mc2 Vf4 en thng.
V bi tp 49-54
BT50
Con M c nhng bc si ngn b bnh trong cuc chin u chng li
con cht thng cch xa. y qun Trng thng.

1.a4 Mg5 2.Vd6! khng i c 2.a5 Mf3 3.a6 Md4 4.Vd6 Mb5 5.Vc6 Ma7 v
vn c phi ha v M gi c con cht hng th 6.
2.Mf3 nu 2.Mf7 3.Vc7, cn nu 2.Me4 3.Vc6 v Vua khng cho M n
gn cht.
3.Vd5! Me1 4.a5 Md3 nu 4. Mc2 5.Vc5!
5.Vc4 Me5 6.Vb5 Md7 7.a6 Mf6 8.a7 Md5 9.Vc6 Mb4 10.Vb7 thng.
BT51
Trng thng nh chi chnh xc:
1.Mb4 Ve5 nu 1.Vc7 2.Md5 Vd6 3.Mb6 Me5 4.Mc4!
2.Md3 Vd5 nu 2.Ve4 3.Mc5 cn nu 2.Vf5 3.Mc5 Me5 4.Vb6
5.Mf8 Me5 6.Vb6 Mc6 7.Md7 Vd6 8.Me5! Mb8 9.va7 Vc7 10.Mc4 Mc6
Nu 10.Md7 11.Mb6 Mb8 12.Md5
11.Va8 Mb8 12.Mb6 Ma6 13.Md5 tip theo l Mb4 hoc Va7. Rt ng
hc tp.
BT52
Harry Nelson Pillsbury - Isidor Gunsberg [D10]
Hastings Hastings, 1895
(1.d4 d5 2.c4 c6 3.e3 g6 4.Mc3 Tg7 5.Mf3 Mf6 6.Td3 00 7.Me5 dxc4 8.Txc4
Md5 9.f4 Te6 10.Hb3 b5 11.Txd5 Txd5 12.Mxd5 Hxd5 13.Hxd5 cxd5 14.Md3 Md7
15.Td2 Xfc8 16.Ve2 e6 17.Xhc1 Tf8 18.Xxc8 Xxc8 19.Xc1 Xxc1 20.Txc1 Td6
21.Td2 Vf8 22.Tb4 Ve7 23.Tc5 a6 24.b4 f6 25.g4 Txc5 26.bxc5 Mb8)
Con cht thng c5 khng nguy him lm v n b M phong ta. Trng

phi tm mt mc tiu mi v vic ny s quyt nh vn c


27.f5! g5 nu 27.gf 28.gf ef 29.Mf4
28.Mb4 a5 29.c6 Vd6 30.fxe6 Mxc6 31.Mxc6 Vxc6 32.e4 v qun
Trng thng
(32.dxe4 33.d5+ Vd6 34.Ve3 b4 35.Vxe4 a4 36.Vd4 h5 37.gxh5 a3 38.Vc4 f5
39.h6 f4 40.h7 10).
BT53
1.a5 Tf8 2.Vd5 Th6 3.g5 khng c 3.a6 Te3, vn c ha.
3.Tg5 4.Ve4 Th4 5.Vf3
Vua ngn cm ng tin ln ca Tng en: Trng thng, y l mt
trng hp ngoi l.
BT54
Qun Trng thng nh bt buc i phng phi y cht b. Chng c
tch s g nu 1.Vb5 v Va4 v sau khng th li Vua en ra khi gc n ng.
1.Vc6 Va6 nu 1.Va8 2.Vb6
2.Te3 Va5 3.Tc5 Va6 4.Tb6 b4 5.ab a3 6. b5 thng.
V bi tp 49-54
BT55
Sutschakov - Jachnin
1.Xd6 Hd6 2.Xf8 Vc7 3.Me6 Vb6 4.He3 Vb5 5.c4 Vb4 6.Hd2 Xc3
7.Hb2 Va4 8.Xa8 thng.
V bi tp 55-60

BT56
Jose Raul Capablanca - Frank James Marshall [C62]
New York m (8), 1909
(1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 d6 4.00 a6 5.Txc6+ Txc6 6.d4 exd4 7.Mxd4 Td7
8.Xe1 c5 9.Mf3 Te7 10.Mc3 c6 11.Tf4 Te6 12.Hd3 Mf6 13.Xad1 d5 14.Mg5 d4
15.Mxe6 fxe6 16.Ma4 Ha5 17.b3 Xd8 18.Mb2 Mh5 19.Te5 00 20.Mc4 Hb4 21.Hh3
g6 22.Hxe6+ Xf7 23.g4 Th4 24.gxh5 Txf2+ 25.Vh1 Hc3)
26.Xe3! bo v f3 li c 1 nc theo ui cuc tn cng.
26.Hxc2 nu 26.Te3 27.hg hg 28.hg6 Vf8 29. Md6 Xdd7 30.Tg7
27.Xed3 He2 28.Md6 Xxd6 29.Txd6 Te1 30.He8+ Vg7 31.h6+ v
Marshall chu thua v nu 31.Vh6 32.Hf7 v mi qun c bo v.
10
BT57
Stoltz N.N
1.Md5 cd 2.Me5 fe 3.Hh5 Ve6 4.Hg4 Vf7 5.Hf5 Ve8 6.He6 Hc5 7.d4
ed 8.Xe1, en u hng.
BT58
Th c ca A.Herbstmann
Vic phong ta i khi a n vic ct t c nhng sinh l ca i phng.
1.g6! hg ng cho h5/e8 gi y b ct, by gi phi lo ngn chn vic
y cht b5-b4
2.Tb4! Td1 3.Ve1 Tg4 4.Td2 Vc2 5.Tf4! chng li s e da f5-f4

5.ef, v.v. v con cht d xung thnh Hu.


BT59
Th c ca A.Troitzky
1.f6! gf 2.Vb7 Td8 3.Vc8 Te7 4.Vd7 Tf8 5. Te3 Vc2 6.Ve8 Tg7
Chnh by gi nhng hu qu ca nc phong ta u tin mi xut hin.
Qun Tng b bt mt.
7.Vf7 Th8 8.Vg8
BT60
Spielmann - Trassel
1.Hc6! Hc7 nu 1.bc 2.Xab8 Vd7 3.X1b7 thng
2.Xb7! thng.
V bi tp 55-60
BT61
Th c ca Centurini
Mt trong nhng nhim v ch yu trong tn cuc l phi dn cht xung
thnh Hu. Nhng m ngay khi mc ch gn t c th thng khng phi d
dng u!
1.Th4 Vb5 2.Tf2 Va6 3. Tc5! Tg3
Vn quan trng l phi ui Tng ra khi h2.
4.Te7 Vb5 phi ngn cn nc e da Te7-c8-d7
5.Td8 Vc6 6.Th4!!, tranh c nc tin, quyt nh.
6.Tf4 7.Tf2 Te5 8.Ta7 Td6 9.Tb8 Tc5 10.Th2 Ta7 11.Tg1 li hy sinh

ln th nh nh lc hng quyt h vn c! Mt bc tranh nh tuyt p!


V bi tp 61-66
BT62
Phn tch ca Averbach
1.Vf4 S yu km ca nhng en cho php Vua len li i ln.
2.Vd4 nu 2.Vd5 Vg3 3.Ve6 f5 4.Vf6 Vf2 5.Tc4 Vg2 6.Vg5 Vh3 7.f4 Vg3 v
en thng.
2.f5! to ra tnh hung b nc cho ch.
3.Vd5 Ve3 4.Ve6 Vf2 5.Tc4 Vg2 6.Vg5 Vh3 7.f4 Vg3, v qun en thng
BT63
Raul Renter - Paul Keres [E32]
Parnu tt (24.07.47) 07, 1947
(1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.Hc2 00 5.Tg5 h6 6.Th4 c5 7.e3 cxd4 8.exd4
b6 9.Mf3 Tb7 10.Te2 Te7 11.00 d5 12.Txf6 Txf6 13.cxd5 exd5 14.Hf5 g6 15.Hf4
Tg7 16.Xac1 a6 17.Me5 Mc6 18.Mxc6 Txc6 19.Tf3 Hd7 20.Xfe1 Xfe8 21.h3 Tb7
22.Xxe8+ Xxe8 23.Me2 Tc6 24.Xc3 Tf8 25.Xe3 Xd8 26.Hf6 Tg7 27.He7 Hd6
28.Hxd6 Xxd6 29.g3 Vf8 30.Vg2 Tf6 31.h4 Td7 32.b3 g5 33.hxg5 hxg5 34.g4 Te6
35.Xd3 Ve7 36.Mc3 Xd8 37.Ma4 Xb8 38.Mc3 Vd6 39.Me2 Xc8 40.Xd2 b5 41.Mg3
Xc1 42.Me2 Xa1 43.Mg3 Td8 44.Mf5+ Vc6 45.Xc2+ Vd7 46.Me3 Vd6 47.Mf5+ Txf5
48.gxf5 Tb6 49.Xd2 Xc1 50.Th5 f6 51.Tf3 Xc3 52.Th5 Ta7 53.Tf3 Xc1 54.Vh3 a5
55.Vg4 a4 56.Vh5 a3 57.Vg6 Xg1 58.Vxf6 g4 59.Xd1 Xxd1 60.Txd1 Txd4+)
61.Vg6? Txf2 62.Txg4 b4 63.f6 Ve5 chim lnh khu vc trung tm!

64.f7 Tc5 v Trng u hng v Vua i n b2. Theo nh s ch dn ca


Keres, l ra ngay t u phi chi: 1.Vg5 Ve5 2.b4! Tf2 3.Vg4 Te1 4.Te2 v en
khng th thng!
BT64
[Richard Reti - Akiba Rubinstein [B29]
Goteborg 07, 1920]
(1.e4 c5 2.Mf3 Mf6 3.e5 Md5 4.Mc3 e6 5.g3 Mc6 6.Tg2 Mxc3 7.Txc3 d6 8.exd6
Txd6 9.00 00 10.d3 Te7 11.Te3 Td7 12.Hd2 Hc7 13.Xfe1 Xad8 14.Tf4 Td6
15.Txd6 Hxd6 16.He3 b6 17.Md2 Me7 18.Mc4 Hc7 19.He5 Hxe5 20.Mxe5 Ta4
21.Xe2 Md5 22.Txd5 exd5 23.Xae1 Xfe8 24.f4 f6 25.Mf3 Vf7 26.Vf2 Xxe2+
27.Xxe2 Xe8 28.Xxe8 Vxe8 29.Me1 Ve7 30.Ve3 Ve6 31.g4 Vd6 32.h3 g6 33.Vd2
Td7 34.Mf3 Ve7 35.Ve3 h5 36.Mh2 Vd6 37.Ve2 d4 38.cxd4 cxd4 39.Vd2 hxg4
40.hxg4)
i vi en, tnh th thong hn, Tng c ng i d dng, cn Trng M
chm chp trong vic di chuyn v vy c phn yu hn.
40.Tc6 41.Ve2 Td5 42.a3 b5 43.Mf1 a5 44.Md2 a4 45.Me4+
Trng khng cn phng ng chng li nc e da b5-b4
45.Txe4 46.dxe4 b4 47.Vd2 bxa3 48.Vc1 g5 01 Trng u hng.
(Sch chun lm ebook in ln hnh bn c ny, nay sa li cho ng).
BT65
Phn tch ca Botvinnik
Trng c u th trong v tr phong ta, nhng iu ny li thch hp cho M n

c th nhy qua mi chng ngi.


1.Vc3 nhng d4 cho M
1.Tb7! nu 1.Td3 2.Md4 bc 3.bc dc 4.Mb3
2.c6 Tc8! Bo v e6
3.Md4 Ve7 4.Vb3!
Khng c 4.Mb5 Vd8 5.Ma7 Ta6 6.b5 Tc8 7.Vd4 Ve7 8.Mc8 Vd8 v Trng
khng th thng.
4.Vd8 5.Va4 ve7 6.Vb5
Sau vi s iu ng dnh thng li nh sau: Md4-c2-a3-c4:b6
BT66
Th c ca A.Troitzky
1.Vf3! Vh1 2.Vf2 Vh2 3.Mc3! Vh1 4.Me4 Vh2 5.Md2 Vh1 6.Mf1 h2
7.Mg3 thng.
V bi tp 61-66
BT67
n phi hp ca H.Dahl
1.e6 Te6 2.Td4 f6 3.Hg4! en u hng.
Nc ghim qun thp c!
V bi tp 67-72
BT68
Mechgailis - Stoner
1.Md5! Hd7 2.Ha5 b6 3.Mb6 Hc7 4.Te5 Te5 5.He5 Hb6 6.c5! Ha5

7.b4! en chu thua


Nu 1.cd 2.Hd5 Vh8 3.Me5!
BT69
Nhng ch v phong cp cho cht c th c bc l y trn bn c.
1.c5! bc 2.b6 Xc8 3.Hc3 Xfe8 4.Te5 de 5.He5 He5 6.Xe5 Xe5 7.Xc7
Xc7 8.bc Xe8 9.cb/H Xb8 10.Te6!
y l mt mu k c Alekhine chi trong trn u c m!
BT70
Teichmann kt thc vn c nh sau:
1.Xh6 Mh6 2.Hg5 Mf7 3.Hd8 Chi fan-ta-gi!
3.Md8 4.h6! tip theo l h7
BT71
Walter Nagy
1.Xh3! 2.Vh3 He6! 3.He6 Pat!!
BT72
Th c ca H.Mattion
1.Vd2 Mc1 2.Xb5 Va2 3.Xa5 Vb3 4.Xf5! Td6 5.Xf3 Vb2 6.Xf2! Tb4
7.ve3 Tc5 8.Vd2 Tf2 Pat!
Nu 5.Va4 6.Xe3! Tf4 7.Ve1 Te3 pat. Tuyt p!
V bi tp 67-72
C Vua
CHIN LC V CHIN THUT

MY BI HC C BN
LIN ON C THNH PH H CH MINH XUT BN
Nm 1993
Bin tp:
K QUN
Sa bn in:
L THIN V - NGUYN C CN
Trnh by:
LU QUC CNG

tam bao nh my chuyn ebook


hon thnh nm 2009

You might also like