Türkiye Orman Atlası

T.C.
ORMAN VE SU LER BAKANLII

ORMAN GENEL MDRL
Yenice - ncedere - KARABK
O RMAN A TLASI
1
oLQGHNLOHU
NSZ..................................................................................................................................................................................3
SUNU ..................................................................................................................................................................................5
GENEL ORMAN DURUMU .............................................................................................................. 7
llere Gre Orman Younluu Haritas ......................................................................................................................8
Ormanlk Alanlarn llere Gre Dalm................................................................................................................. 10
Trkiye Orman dari Snrlar Haritas...................................................................................................................... 13
Trkiye Orman Varl................................................................................................................................................... 14
Koru ve Baltalk Ormanlarn Blge Mdrlklerine Dalm ........................................................................ 14
Trkiye Orman Varl Haritas .................................................................................................................................. 15
Ormanlk Alanlarn Orman Blge Mdrlklerine Gre Dalm ................................................................ 17
Asli Aa Trlerinin Alansal Dalm ...................................................................................................................... 18
Koru Orman Alanlarnn, Aa Tr Karm Snflarna Gre Dalm Miktar ........................................ 18
nemli Aa Trlerinin Yayl Alanlar Haritas .................................................................................................. 19
nemli ne Yaprakl (breli) Aa Trlerinin Yayl Alanlar Haritas.......................................................... 21
Yaprakl Baz Aa Trlerinin Yayl Alanlar Haritas ........................................................................................ 23
Koru Ormanlarnn Geliim alarna Gre Dalm Haritas ......................................................................... 25
Koru Ormanlarnn Kapallklarna Gre Dalm Haritas ............................................................................... 27
ORMANLARIMIZDA YAYILI GSTEREN ASL AA TRLER ................................................... 29

Kzlam ............................................................................................................................................................................. 30
Kzlam Yayl Haritas ................................................................................................................................................ 31
Karaam ............................................................................................................................................................................ 32
Karaam Yayl Haritas ............................................................................................................................................... 33
Saram.............................................................................................................................................................................. 34
Saramn Yayl Haritas ............................................................................................................................................ 35
Gknar ............................................................................................................................................................................... 36
Gknarn Yayl Haritas ............................................................................................................................................. 37
Dou Ladini ..................................................................................................................................................................... 38
Dou Ladininin Yayl Haritas ................................................................................................................................ 39
Toros Sediri ...................................................................................................................................................................... 40
Toros Sedirinin Yayl Haritas .................................................................................................................................. 41
Ard. .................................................................................................................................................................................. 42
Ardn Yayl Haritas ................................................................................................................................................. 43
Fstkam.......................................................................................................................................................................... 44
Servi.................................................................................................................................................................................... 45
Porsuk ................................................................................................................................................................................ 46
Fstkam, Servi ve Porsuk Yayl Haritas ............................................................................................................ 47
Kayn .................................................................................................................................................................................. 48
Kaynn Yayl Haritas ................................................................................................................................................. 49
Mee ................................................................................................................................................................................... 50
Meenin Yayl Haritas............................................................................................................................................... 51
Grgen .............................................................................................................................................................................. 52
Grgenin Yayl Haritas ............................................................................................................................................. 53
Kzlaa ............................................................................................................................................................................ 54
Kzlaan Yayl Haritas .......................................................................................................................................... 55
Anadolu Kestanesi ........................................................................................................................................................ 56
Anadolu Kestanesi Yayl Haritas ........................................................................................................................... 57
Kavak.................................................................................................................................................................................. 58
Dibudak........................................................................................................................................................................... 59
Ihlamur .............................................................................................................................................................................. 60
Kavak, Dibudak ve Ihlamur Yayl Haritas ......................................................................................................... 61
Akaaa .......................................................................................................................................................................... 62
Sla .................................................................................................................................................................................... 63
nar ................................................................................................................................................................................... 64
Hu ...................................................................................................................................................................................... 65
Akaaa, Sla, nar ve Hu Yayl Haritas ...................................................................................................... 66
DER HARTALAR ....................................................................................................................... 67

Orman Zararllar............................................................................................................................................................ 68
amkese Bcei Yayl Haritas................................................................................................................................ 69
Biyolojik Mcadele Yrtc retim Laboratuvarlar ............................................................................................. 70
Yrtc retim Laboratuvarlar Haritas ................................................................................................................... 71
Orman Ekosistemlerinin zlenmesi Program ...................................................................................................... 72
2012 Seviye 1 Kurulum Haritas................................................................................................................................ 73
Yangn Gzetleme Kuleleri ve Su Kaynaklar Haritas ....................................................................................... 74
Orman letme Mdrlkleri tibariyle Yangn Risk Haritas .......................................................................... 75
Odund Orman rnleri - 1 ..................................................................................................................................... 76
nemli Odun D Orman rnleri Dalm Haritas - 1 ................................................................................... 77
Odund Orman rnleri - 2 ..................................................................................................................................... 78
nemli Odun D Orman rnleri Dalm Haritas - 2 ................................................................................... 79
Bal Ormanlar .................................................................................................................................................................. 80
Bal Ormanlar Haritas .................................................................................................................................................. 81
Mesire Yerleri ................................................................................................................................................................... 82
Mesire Yerleri Haritas................................................................................................................................................... 83
Gen Meereler Bakm Seferberlii....................................................................................................................... 84
Gen Meereler Dalm Haritas ........................................................................................................................... 85
Yrtlen Eylem Planlar ve Projeler ...................................................................................................................... 86
Yanan Alanlarn Rehabilitasyonu ve Yangna Direnli Ormanlar Kurma almalar (YARDOP) ........ 87
YARDOP almas Yaplan eflikler Haritas ........................................................................................................ 89
Tohum retimi ............................................................................................................................................................... 90
Fidan retimi .................................................................................................................................................................. 91
Fidanlk Tesis almalar, Fibis, Fidan Datm .................................................................................................. 92
Orman Fidanlk Mdrlkleri, eflikleri ve alma Alanlar Haritas .......................................................... 93
Ormanlarn Gelitirilmesi ve Geniletilmesine Ynelik Yaplan almalar ............................................... 94
Aalandrma Haritas ................................................................................................................................................. 95
Trkiye Erozyon Risk Haritas .................................................................................................................................... 97
Toprak Muhafaza, Mera Islah ve Dalk Alan Ynetimi ................................................................................... 98
Uygulanan Erozyon Kontrol Projeleri Haritas ..................................................................................................... 99
ORKY Tarafndan Desteklenen Ferdi Kredi Trleri .........................................................................................100
Orman Kyleri Dalm Haritas ..............................................................................................................................101
Korunan Alanlar ...........................................................................................................................................................102
Korunan Alanlar Haritas ...........................................................................................................................................103
klim Tiplerine Gre Orman Haritas .....................................................................................................................104
Ortalama Yllk Ya Miktarlarna Gre Orman Haritas ................................................................................105
Ormanlarmzn Eim Snflar Haritas .................................................................................................................106
Byk Toprak Gruplar Haritas ...............................................................................................................................107
nsz
lkemizin evresel artlar, sosyal ve ekonomik yaps ve bunlarla ilgili gelimeler orman kaynaklarmzn ynetimini nemli lde etkilemektedir. Dier
taraftan, son yllarda ve zellikle 1992 ylndaki evre ve Kalknma Zirvesi (UNCED) ile hz kazanan kresel ormanclk mzakerelerinde ormanlarn srdrlebilir ynetimine ilikin alnan kararlar ve taahhtleri gerekletirmek zere oluturulan srelere lkemizin aktif katlm da giderek nem kazanmaktadr.
Ormanlarn, toplumsal hayatta byk nem tayan su rejimini dzenleme, toprak koruma (erozyonu nleme) ve evre kirliliini (hava, su ve toprak) nleme
gibi hayati fonksiyonlar yannda, biyolojik eitliliin korunmasndaki yeri ve rol son derece nemlidir. Ulusal ve uluslararas dzeylerde nemleri giderek
artan biyolojik eitlilik ve korunan alanlar bakmndan lkemiz nemli potansiyel kaynaa sahip bulunmaktadr.
Dnyadaki hzl nfus art ve sanayileme doal kaynaklar zerinde youn basklar oluturmakta ve bu olumsuzluktan ormanlar da ciddi ekilde etkilenmektedir. Ormanlarn biyoeitlilik, toprak koruma, su retimi, rekreasyon, avclk, eko turizm gibi fonksiyonlarnn giderek nem kazand gnmzde, bu
gelimelerin de ormanlarmz zerindeki basklar artracan gstermektedir.
Bu basklarn asgariye indirilebilmesi mevcut orman alanlarmzn biyolojik eitlilik bata olmak zere zengin yapsnn iyi bilinmesi ve nerede nasl bir ilem
tesis edilecei asndan nem arz etmektedir.
inde bulunduumuz bilgi ann bize sunduu imkanlardan Corafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Alglama tekniklerini kullanarak bu verileri toplamak, deerlendirmek, analiz yapmak ve sunmak artk kolay hale gelmitir.
Orman Genel Mdrlmzn bu teknikleri kullanarak hazrlad Orman Atlas lke orman varlmzla ilgili nemli deerlendirmeleri ortaya koymakta, var olan kaynak deerlerimizin yeri ve nemini gstermektedir.
Bu kaynan hazrlanmasnda emei geen Bakanlmz personelini kutluyor, tekilatmza ve konu ile ilgilenen tm kesimlere yararl olmasn diliyorum.
Prof. Dr. Veysel EROLU

Orman ve Su leri Bakan
6XQX
Topraklarnn % 27,6s ormanlarla kapl, bir ok bitki trne ve zengin fauna kaynaklarna sahip olan lkemiz; lman kuak lkeleri arasnda biyolojik eitlilik
bakmndan zengin lkeler ierisinde yer almaktadr. Geni corafi alanlara ve farkl ekosistemlere yaylm ormanlardan etkili biimde faydalanmak; biyolojik
sistemin yapsn saysal olarak tanmlamak ve beklenilen ihtiyalar dorultusunda bu yapy srekli olarak kontrol altnda tutabilmek bilgi ile mmkndr.
Orman Genel Mdrl; orman kaynaklarnn srdrlebilir ynetiminde, ormanlarn ekolojik, ekonomik ve sosyal fonksiyonlarnn entegre bir yaklamla,
ok amal faydalanma, koruma ve gelitirilmesine almakta, ormanlarn planlanmas, uygulamalarnn izlenmesi ve deerlendirilmesini yapmaktadr.
Devletin effaflamas hzl ve etkin bir ekilde ileyii, vatandalarn yaamlarn kolaylatrmas ve ynetime katlmalarnn salanmas, kurumlar aras bilgi
alverii ile i ve veri tekrarnn nlenmesi, bilgiye dayal karar verme srelerinin gelitirilmesi ve hzlandrlmas amacyla kamuya ynelik hizmetlerin elektronik ortamda sunulmas nem arz etmektedir.
Bilgilerin toplanmas, depolanmas, analiz edilmesi ve kullanma sunulmas, bilginin ileriye dnk salayaca avantajlar nedeniyle nemli olmaktadr. Bilginin elde edilmesi yannda doru bilginin, doru yere, zamannda, hzl, gncel, tam ve bir btn iinde sunulmas gerekmektedir.
Orman Genel Mdrl 90l yllardan itibaren Corafi Bilgi Sistemleri tekniklerini youn ve etkin bir ekilde kullanmakta olup envanterinde bulunan ok
farkl nitelik ve nicelikteki verilerin toplanmas, ilikisel bir ortamda depolanmas, uygun ynetimi, sorgulanmas ve analizi ilemlerini etkin bir ekilde yapmakta, bilginin ayn anda birden fazla kullancnn kullanmna sunulmas hizmetini baaryla yerine getirmektedir.
Bata Genel Mdrlmz personeli olmak zere, dier kullanclara da hizmet edecek ekilde, ormanclk almalar ile ilgili haritalar ieren Orman
Atlas isimli bu kaynak, Corafi Bilgi Sistemleri teknikleri kullanlarak hazrlanmtr. Ayrca bu atlas, var olan kaynak deerlerimizin konumsal olarak yeri ve
nemini de ortaya koymaktadr.
Orman Atlasnn hazrlanmasnda emei geen Genel Mdrlmz personelini kutluyor, tekilatmza ve dier kullanclara yararl olmasn diliyorum.
brahim FT
Orman Genel Mdr
GENEL ORMAN DURUMU
Acarlar - ADAPAZARI
TRKYE ARAZ DURUMU

TARIM
% 31,1
MERA
% 18,6
ORMAN
% 27,6
DER
ALANLAR
% 21,3
SU
%1,4
LLERE GRE ORMAN YOUNLUU HARTASI
L KODU
ORMANLIK ALANLARIN LLERE GRE DAILIMI
KORU
L ADI
Normal Ha.
ADANA
BALTALIK
Bozuk Ha.
346.059,50
TOPLAM Ha
205.185,40
Normal Ha.
551.244,90
TOPLAM ORMANLIK
Bozuk Ha.
4.667,00
TOPLAM Ha
Normal Ha.
26.841,00
31.508,00
Bozuk Ha.
350.726,50
232.026,40
TOPLAM Ha
582.752,90
OT
Ha
ORMANSIZ
(OT Dahil) Ha.
72.993,00
831.804,90
GENEL TOPLAM
Ha.
1.414.557,80
Ormanlk
Alan
Yzdesi %
41
ADIYAMAN
16.062,00
59.066,50
75.128,50
25.802,50
84.214,00
110.016,50
41.864,50
143.280,50
185.145,00
166.004,50
552.444,50
737.589,50
25
AFYON
77.428,40
117.835,50
195.263,90
11.653,50
31.366,00
43.019,50
89.081,90
149.201,50
238.283,40
556.961,20
1.181.372,00
1.419.655,40
17
ARI
AMASYA
5.905,00
5.905,00
5.905,00
5.905,00
1.082.070,00
1.087.975,00
101.138,40
119.331,60
220.470,00
101.138,40
119.331,60
220.470,00
66.544,30
338.581,90
559.051,90
39
ANKARA
207.173,70
153.128,50
360.302,20
37.075,60
37.075,60
207.173,70
190.204,10
397.377,80
225.483,40
2.293.907,20
2.691.285,00
15
ANTALYA
615.779,20
509.472,70
1.125.251,90
252,00
908,50
1.160,50
616.031,20
510.381,20
1.126.412,40
159.333,50
908.972,70
2.035.385,10
55
ARTVN
207.901,70
175.001,40
382.903,10
2.541,50
15.501,50
18.043,00
210.443,20
190.502,90
400.946,10
171.660,60
336.382,00
737.328,10
54
AYDIN
147.315,00
144.442,00
291.757,00
10.591,50
12.783,50
23.375,00
157.906,50
157.225,50
315.132,00
30.199,50
502.821,00
817.953,00
39
10
BALIKESR
360.516,40
204.367,40
564.883,80
17.319,50
71.747,50
89.067,00
377.835,90
276.114,90
653.950,80
68.607,70
734.941,40
1.388.892,20
47
11
BLECK
89.364,00
78.790,50
168.154,50
46.032,00
14.462,00
60.494,00
135.396,00
93.252,50
228.648,50
27.590,00
190.879,00
419.527,50
55
12
BNGL
1.562,50
19.689,50
21.252,00
45.135,50
198.538,50
243.674,00
46.698,00
218.228,00
264.926,00
371.256,00
540.698,00
805.624,00
33
13
BTLS
1.560,00
10.210,00
11.770,00
69.261,00
80.329,00
149.590,00
70.821,00
90.539,00
161.360,00
210.912,00
621.715,00
783.075,00
21
14
BOLU
389.221,90
124.855,30
514.077,20
217,50
217,50
389.221,90
125.072,80
514.294,70
83.349,80
291.908,80
806.203,50
64
15
BURDUR
164.722,10
121.880,10
286.602,20
37.762,00
37.762,00
164.722,10
159.642,10
324.364,20
93.257,90
356.902,20
681.266,40
48
16
BURSA
273.923,10
144.765,60
418.688,70
46.184,30
19.457,30
65.641,60
320.107,40
164.222,90
484.330,30
36.905,30
593.427,80
1.077.758,10
45
17
ANAKKALE
328.225,70
148.663,30
476.889,00
17.449,00
26.693,50
44.142,50
345.674,70
175.356,80
521.031,50
36.786,60
465.020,40
986.051,90
53
18
ANKIRI
113.061,90
79.100,30
192.162,20
5,00
5,00
113.066,90
79.100,30
192.167,20
435.458,80
577.500,00
769.667,20
25
19
ORUM
214.836,60
226.583,50
441.420,10
214.836,60
226.583,50
441.420,10
101.666,40
915.258,30
1.356.678,40
33
20
DENZL
328.393,50
215.036,60
543.430,10
229,00
17.918,00
18.147,00
328.622,50
232.954,60
561.577,10
97.241,20
641.963,20
1.203.540,30
47
21
DYARBAKIR
793,00
793,00
78.400,00
273.633,00
352.033,00
78.400,00
274.426,00
352.826,00
159.799,50
1.155.310,00
1.508.136,00
23
22
EDRNE
45.703,00
17.391,60
63.094,60
6.227,00
6.126,50
12.353,50
51.930,00
23.518,10
75.448,10
12.261,20
250.587,10
326.035,20
23
23
ELAZI
35.699,80
14.091,80
49.791,60
11.794,50
124.894,00
136.688,50
47.494,30
138.985,80
186.480,10
251.757,70
1.040.988,90
1.227.469,00
15
24
ERZNCAN
26.447,50
66.697,00
93.144,50
6.450,00
58.340,50
64.790,50
32.897,50
125.037,50
157.935,00
413.207,00
1.018.104,50
1.176.039,50
13
25
ERZURUM
80.821,00
109.578,50
190.399,50
2.166,50
39.060,00
41.226,50
82.987,50
148.638,50
231.626,00
842.314,00
2.246.165,00
2.477.791,00
26
ESKEHR
142.230,50
138.130,00
280.360,50
18.733,00
52.412,00
71.145,00
160.963,50
190.542,00
351.505,50
175.554,00
1.094.696,00
1.446.201,50
24
27
GAZANTEP
28.850,00
49.603,50
78.453,50
4.474,50
4.474,50
28.850,00
54.078,00
82.928,00
78.477,50
609.310,00
692.238,00
12
28
GRESUN
29
GMHANE
30
HAKKAR
31
HATAY
145.644,30
96.080,20
241.724,50
1.368,00
10.352,50
11.720,50
147.012,30
106.432,70
253.445,00
84.241,60
479.263,50
732.708,50
35
62.780,70
90.659,10
153.439,80
2.754,50
26.103,00
28.857,50
65.535,20
116.762,10
182.297,30
180.734,30
409.145,10
591.442,40
31
30.179,00
30.179,00
38.616,00
83.437,50
122.053,50
38.616,00
113.616,50
152.232,50
8.212,50
601.425,00
753.657,50
20
130.602,20
64.745,00
195.347,20
168,70
15.411,00
15.579,70
130.770,90
80.156,00
210.926,90
65.913,90
336.688,90
547.615,80
39
32
ISPARTA
156.133,60
178.721,40
334.855,00
55,00
37.687,00
37.742,00
156.188,60
216.408,40
372.597,00
108.448,70
451.669,80
824.266,80
45
33
EL
372.023,00
445.611,90
817.634,90
908,00
1.484,00
2.392,00
372.931,00
447.095,90
820.026,90
176.818,60
693.786,10
1.513.813,00
54
34
STANBUL
162.599,90
14.568,00
177.167,90
62.363,50
717,00
63.080,50
224.963,40
15.285,00
240.248,40
10.550,00
292.105,00
532.353,40
44
40
35
ZMR
202.871,80
177.579,30
380.451,10
2.206,50
91.859,50
94.066,00
205.078,30
269.438,80
474.517,10
100.399,80
710.655,60
1.185.172,70
36
KARS
29.580,80
6.419,10
35.999,90
29.580,80
6.419,10
35.999,90
15.521,60
772.805,60
808.805,50
37
KASTAMONU
657.930,40
217.265,70
875.196,10
14.621,60
14.621,60
657.930,40
231.887,30
889.817,70
89.335,51
477.315,80
1.367.133,50
65
38
KAYSER
39
KIRKLAREL
21.104,50
50.345,00
71.449,50
1.877,50
34.610,00
36.487,50
22.982,00
84.955,00
107.937,00
19.810,00
1.634.593,00
1.742.530,00
162.144,40
29.886,30
192.030,70
59.745,10
6.920,10
66.665,20
221.889,50
36.806,40
258.695,90
22.076,90
385.853,40
644.549,30
40
40
KIREHR
2.069,00
2.259,00
4.328,00
1.298,50
18.911,00
20.209,50
3.367,50
21.170,00
24.537,50
25.785,00
649.942,50
674.480,00
41
KOCAEL
70.321,50
12.603,60
82.925,10
47.107,10
16.534,20
63.641,30
117.428,60
29.137,80
146.566,40
8.666,90
188.689,80
335.256,20
44
10
L KODU
42
KORU
L ADI
Normal Ha.
KONYA
BALTALIK
Bozuk Ha.
TOPLAM Ha
Normal Ha.
91.901,00
254.768,50
346.669,50
TOPLAM ORMANLIK
Bozuk Ha.
47.006,50
TOPLAM Ha
99.153,50
Normal Ha.
Bozuk Ha.
146.160,00
138.907,50
353.922,00
TOPLAM Ha
492.829,50
OT
Ha
ORMANSIZ
(OT Dahil) Ha.
114.918,00
3.406.738,00
GENEL TOPLAM
Ha.
3.899.567,50
Ormanlk
Alan
Yzdesi %
13
43
KTAHYA
293.022,00
234.626,50
527.648,50
3.849,00
81.387,00
85.236,00
296.871,00
316.013,50
612.884,50
81.491,50
543.309,50
1.156.194,00
53
44
MALATYA
18.306,00
17.142,00
35.448,00
29.076,00
123.603,40
152.679,40
47.382,00
140.745,40
188.127,40
376.714,70
1.062.647,80
1.250.775,20
15
45
MANSA
265.994,90
260.539,10
526.534,00
4.509,50
3.606,00
8.115,50
270.504,40
264.145,10
534.649,50
65.650,40
783.781,30
1.318.430,80
41
46
KAHRAMANMARA
161.197,90
298.270,20
459.468,10
7.067,90
39.841,50
46.909,40
168.265,80
338.111,70
506.377,50
476.588,80
927.163,80
1.433.541,30
35
47
MARDN
12.376,00
114.532,50
126.908,50
12.376,00
114.532,50
126.908,50
201.870,50
771.985,50
898.894,00
14
48
MULA
506.033,70
314.105,80
820.139,50
463,00
20.724,40
21.187,40
506.496,70
334.830,20
841.326,90
44.877,50
397.630,20
1.238.957,10
68
49
MU
1.981,50
901,50
2.883,00
4.804,50
65.178,00
69.982,50
6.786,00
66.079,50
72.865,50
4.356,50
812.151,50
885.017,00
50
NEVEHR
3.030,00
142,00
3.172,00
563,00
3.320,50
3.883,50
3.593,00
3.462,50
7.055,50
115,50
510.308,50
517.364,00
51
NDE
21.267,50
6.408,00
27.675,50
1.031,00
22.860,50
23.891,50
22.298,50
29.268,50
51.567,00
9.751,50
609.289,00
660.856,00
52
ORDU
163.671,70
34.505,90
198.177,60
75,00
1.666,50
1.741,50
163.746,70
36.172,40
199.919,10
34.269,90
398.684,20
598.603,30
33
53
RZE
99.268,70
70.696,60
169.965,30
99.268,70
70.696,60
169.965,30
80.054,40
170.533,40
340.498,70
50
54
SAKARYA
162.384,20
22.732,50
185.116,70
17.132,30
459,00
17.591,30
179.516,50
23.191,50
202.708,00
7.285,00
277.632,30
480.340,30
42
55
SAMSUN
317.671,90
71.160,30
388.832,20
317.671,90
71.160,30
388.832,20
29.905,40
637.513,80
1.026.346,00
38
56
SRT
120,00
120,00
60.160,50
150.239,00
210.399,50
60.160,50
150.359,00
210.519,50
79.094,00
387.518,50
598.038,00
35
57
SNOP
267.477,90
67.321,40
334.799,30
8.570,50
11.156,50
19.727,00
276.048,40
78.477,90
354.526,30
62.901,10
279.286,10
633.812,40
36
58
SVAS
53.098,00
91.062,50
144.160,50
27.827,00
106.367,50
134.194,50
80.925,00
197.430,00
278.355,00
964.994,00
2.536.528,50
2.814.883,50
10
59
TEKRDA
26.490,50
10.314,00
36.804,50
39.520,00
27.761,50
67.281,50
66.010,50
38.075,50
104.086,00
5.182,00
525.451,00
629.537,00
17
60
TOKAT
155.961,10
97.576,10
253.537,20
50.407,00
113.387,00
163.794,00
206.368,10
210.963,10
417.331,20
62.743,60
598.272,40
1.015.603,60
41
61
TRABZON
146.354,20
43.600,10
189.954,30
2.061,50
2.061,50
146.354,20
45.661,60
192.015,80
137.743,00
323.175,50
515.191,30
37
27
62
TUNCEL
4.293,00
2.243,00
6.536,00
116.049,00
85.082,00
201.131,00
120.342,00
87.325,00
207.667,00
303.281,50
550.308,00
757.975,00
63
ANLIURFA
4.405,50
4.405,50
4.543,00
4.543,00
4.405,50
4.543,00
8.948,50
9.203,00
1.931.848,50
1.940.797,00
64
UAK
76.800,90
66.467,80
143.268,70
121,50
76.588,30
76.709,80
76.922,40
143.056,10
219.978,50
44.897,30
332.889,40
552.867,90
40
65
VAN
66
YOZGAT
13.152,50
13.152,50
4.795,00
10.342,00
15.137,00
4.795,00
23.494,50
28.289,50
265.973,50
2.108.314,00
2.136.603,50
48.931,50
31.308,50
80.240,00
97.355,50
46.932,50
144.288,00
146.287,00
78.241,00
224.528,00
28.473,00
1.177.630,50
1.402.158,50
16
67
ZONGULDAK
68
AKSARAY
206.781,00
22.237,20
229.018,20
206.781,00
22.237,20
229.018,20
9.606,60
156.585,90
385.604,10
59
965,50
201,00
1.166,50
11.801,00
11.801,00
965,50
12.002,00
12.967,50
143,50
774.607,00
787.574,50
69
BAYBURT
770,30
4.635,00
5.405,30
3.286,00
5.672,00
8.958,00
4.056,30
10.307,00
14.363,30
346.770,00
361.133,30
70
KARAMAN
55.602,50
149.214,00
204.816,50
2.114,00
22.852,50
24.966,50
57.716,50
172.066,50
229.783,00
78.070,00
585.567,00
815.350,00
28
71
KIRIKKALE
4.364,00
9.287,00
13.651,00
1.603,00
31.456,50
33.059,50
5.967,00
40.743,50
46.710,50
33.276,00
341.290,50
388.001,00
12
72
BATMAN
271,00
252,00
523,00
22.522,50
46.034,50
68.557,00
22.793,50
46.286,50
69.080,00
143.562,50
330.678,00
399.758,00
17
73
IRNAK
1.074,50
1.074,50
72.017,50
167.484,50
239.502,00
72.017,50
168.559,00
240.576,50
44.211,50
422.831,00
663.407,50
36
74
BARTIN
97.722,70
12.504,20
110.226,90
97.722,70
12.504,20
110.226,90
4.574,30
89.263,80
199.490,70
55
75
ARDAHAN
22.980,00
5.157,00
28.137,00
2.615,50
2.615,50
22.980,00
7.772,50
30.752,50
4.220,50
516.913,50
547.666,00
76
IDIR
77
YALOVA
161,00
161,00
161,00
161,00
533.844,00
534.005,00
35.958,20
10.654,80
46.613,00
35.958,20
10.654,80
46.613,00
2.869,10
32.572,50
79.185,50
59
240.796,80
47.924,20
288.721,00
240.796,80
47.924,20
288.721,00
17.562,40
116.803,90
405.524,90
71
9.300,50
5.697,00
14.997,50
4.164,00
4.164,00
9.300,50
9.861,00
19.161,50
73.216,00
110.818,00
129.979,50
15
84.118,50
26.764,00
110.882,50
3.275,00
38.418,50
41.693,50
87.393,50
65.182,50
152.576,00
7.330,00
167.337,00
319.913,00
48
50
78
KARABK
79
KLS
80
OSMANYE
81
DZCE
112.749,90
3.322,80
116.072,70
112.749,90
3.322,80
116.072,70
4.729,90
114.890,00
230.962,70
GENEL TOPLAM
10.281.728,00
6.978.864,20
17.260.592,20
1.276.940,40
3.140.601,90
4.417.542,30
11.558.668,40
10.119.466,10
21.678.134,50
9.777.805,81
56.159.034,20
77.837.168,70
11
TRKYE ORMAN DAR SINIRLARI HARTASI
13
TRKYE ORMAN VARLII

breli, Yaprakl, Kark Koru ve Baltalk Ormanlar itibariyle (Ha.)
breli Koru
Normal
6.792.336
2.156.746
1.332.646
10.281.728
1.276.940
11.558.668
Bozuk
4.983.059
950.319
1.045.486
6.978.864
3.140.602
10.119.466
11.775.395
3.107.066
2.378.131
17.260.592
4.417.542
21.678.135
Toplam
(Ha.)
Yaprakl Koru Kark Koru Koru Toplam
Baltalk
Ormanlk
Toplam
Nitelii
KORU VE BALTALIK ORMANLARIN BLGE MDRLKLERNE GRE DAILIMI
1400000
1300000
1200000
1100000
1000000
900000
800000
700000
Koru

600000
500000
400000
300000
200000
100000
14
ORMAN VARLII HARTASI
15
ORMANLIK ALANLARIN ORMAN BLGE MDRLKLERNE GRE DAILIMI

KORU ORMANLARI
Normal
Bozuk
TOPLAM
Ha.
Ha.
Ha
BALTALIK ORMANLARI
Normal
Bozuk
TOPLAM
Ha.
Ha.
Ha
GENEL ORMANLIK
Bozuk
TOPLAM
Ha.
Ha
KOD
BLGE
MDRL
ADI
01
ADANA
430.178,0
231.949,4
662.127,4
7.942,0
65.259,5
73.201,5
438.120,0
297.208,9
735.328,9
80.323,0
999.141,9
1.734.470,8
02
ADAPAZARI
232.705,7
35.336,1
268.041,8
64.239,4
16.993,2
81.232,6
296.945,1
52.329,3
349.274,4
15.951,9
466.322,1
815.596,5
03
AMASYA
789.608,0
514.651,5
1.304.259,5
50.407,0
113.387,0
163.794,0
840.015,0
628.038,5
1.468.053,5
260.859,7
2.489.626,4
3.957.679,9
04
ANKARA
350.318,2
247.971,8
598.290,0
2.906,5
88.890,6
91.797,1
353.224,7
336.862,4
690.087,1
724.319,5
3.886.827,5
4.576.914,6
05
ANTALYA
615.779,2
509.472,7
1.125.251,9
252,0
908,5
1.160,5
616.031,2
510.381,2
1.126.412,4
159.333,5
908.972,7
2.035.385,1
06
ARTVN
207.901,7
175.001,4
382.903,1
2.541,5
15.501,5
18.043,0
210.443,2
190.502,9
400.946,1
171.660,6
336.382,0
737.328,1
07
BALIKESR
688.742,1
353.030,7
1.041.772,8
34.768,5
98.441,0
133.209,5
723.510,6
451.471,7
1.174.982,3
105.394,3
1.199.961,8
2.374.944,1
08
BOLU
500.339,3
128.178,1
628.517,4
0,0
217,5
217,5
500.339,3
128.395,6
628.734,9
88.079,7
406.794,8
1.035.529,7
09
BURSA
399.245,3
234.210,9
633.456,2
92.216,3
33.919,3
126.135,6
491.461,6
268.130,2
759.591,8
67.364,4
816.879,3
1.576.471,1
10
KAYSER
122.425,0
151.936,5
274.361,5
127.895,5
198.194,5
326.090,0
250.320,5
350.131,0
600.451,5
940.145,5
6.259.125,5
6.859.577,0
11
DENZL
412.164,9
284.036,4
696.201,3
350,5
94.506,3
94.856,8
412.515,4
378.542,7
791.058,1
142.222,0
975.337,6
1.766.395,7
12
ELAZI
44.622,0
94.461,5
139.083,5
319.531,5
771.404,4
1.090.935,9
364.153,5
865.865,9
1.230.019,4
1.780.781,2
7.075.388,3
8.305.407,7
13
ERZURUM
159.829,3
188.012,6
347.841,9
8.616,5
105.921,0
114.537,5
168.445,8
293.933,6
462.379,4
1.275.263,1
6.169.902,6
6.632.282,0
14
ESKEHR.
219.658,9
255.965,5
475.624,4
30.386,5
83.778,0
114.164,5
250.045,4
339.743,5
589.788,9
732.515,2
2.276.068,0
2.865.856,9
15
GRESUN
334.322,5
157.915,6
492.238,1
2.201,5
27.915,5
30.117,0
336.524,0
185.831,1
522.355,1
201.510,0
1.087.171,7
1.609.526,8
16
ISPARTA
320.855,7
300.601,5
621.457,2
55,0
75.449,0
75.504,0
320.910,7
376.050,5
696.961,2
201.706,6
808.572,0
1.505.533,2
17
STANBUL
415.718,6
85.307,7
501.026,3
167.855,6
41.525,1
209.380,7
583.574,2
126.832,8
710.407,0
61.753,3
1.716.856,4
2.427.263,4
18
ZMR
468.866,7
438.118,4
906.985,1
6.716,0
95.465,5
102.181,5
475.582,7
533.583,9
1.009.166,6
166.050,2
1.494.436,9
2.503.603,5
19
K.MARA
329.950,6
418.315,7
748.266,3
7.236,6
63.891,0
71.127,6
337.187,2
482.206,7
819.393,9
694.196,2
1.983.980,7
2.803.374,6
20
KASTAMONU
930.357,1
285.885,9
1.216.243,0
8.570,5
25.778,1
34.348,6
938.927,6
311.664,0
1.250.591,6
152.702,8
760.524,6
2.011.116,2
21
MERSN
372.023,0
445.611,9
817.634,9
908,0
1.484,0
2.392,0
372.931,0
447.095,9
820.026,9
176.818,6
693.786,1
1.513.813,0
22
MULA
646.378,2
456.015,8
1.102.394,0
11.054,5
33.507,9
44.562,4
657.432,7
489.523,7
1.146.956,4
74.993,5
899.966,2
2.046.922,6
23
TRABZON
308.973,6
209.590,8
518.564,4
6.040,5
33.836,5
39.877,0
315.014,1
243.427,3
558.441,4
398.531,7
1.249.624,0
1.808.065,4
24
ZONGULDAK
518.907,4
77.169,8
596.077,2
0,0
0,0
0,0
518.907,4
77.169,8
596.077,2
27.104,3
339.460,1
935.537,3
25
KTAHYA
293.022,0
234.626,5
527.648,5
3.849,0
81.387,0
85.236,0
296.871,0
316.013,5
612.884,5
81.491,5
543.309,5
1.156.194,0
26
KONYA
148.096,5
404.183,5
552.280,0
49.120,5
132.359,5
181.480,0
197.217,0
536.543,0
733.760,0
192.988,0
4.761.999,5
5.495.759,5
27
ANLIURFA
20.738,5
61.306,0
82.044,5
271.279,0
840.680,5
1.111.959,5
292.017,5
901.986,5
1.194.004,0
803.745,5
5.552.616,0
6.746.620,0
4.417.542,3 11.558.668,4 10.119.466,1 21.678.134,5
9.777.805,8
56.159.034,2
77.837.168,7
TOPLAM
10.281.728,0
6.978.864,2 17.260.592,2 1.276.940,4 3.140.601,9
17
Normal
Ha.
OT
Ha.
ORMANSIZ
(OT Dahil)
Ha.
GENEL
ALAN
Ha.
ASL AA TRLERNN ALANSAL DAILIMI

BREL TRLER
KOD
01
AA
TR
Kzlam
YAPRAKLI TRLER
KORU
BALTALIK
Normal
Ha.
Bozuk
Ha.
TOPLAM
Ha
3.202.943,4
2.324.860,9
5.527.804,3
Normal
Ha.
4.970,5
GENEL ORMANLIK
Bozuk
Ha.
TOPLAM
Ha
321.898,0
326.868,5
Normal
Ha.
Bozuk
Ha.
TOPLAM
Ha
KOD
3.207.913,9
2.646.758,9
5.854.672,8
21
AA
TR
KORU
BALTALIK
Normal
Ha.
Bozuk
Ha.
GENEL ORMANLIK
Normal
Ha.
Bozuk
Ha.
TOPLAM
Ha
TOPLAM
Ha
Normal
Ha.
Bozuk
Ha.
TOPLAM
Ha
Kayn
1.619.994,1
324.430,8
1.944.424,9
1.262,5
15.972,1
17.234,6
1.621.256,6
340.402,9
1.961.659,5
Mee
877.618,7
904.912,2
1.782.530,9
1.228.318,7
2.141.712,2
3.370.030,9
2.105.937,4
3.046.624,4
5.152.561,8
02
Karaam
2.564.719,5
1.724.059,1
4.288.778,6
15.473,5
388.807,5
404.281,0
2.580.193,0
2.112.866,6
4.693.059,6
22
03
Saram
738.494,7
553.386,3
1.291.881,0
12.565,0
175.201,6
187.766,6
751.059,7
728.587,9
1.479.647,6
23
Grgen
15.234,9
4.727,0
19.961,9
0,0
0,0
0,0
15.234,9
4.727,0
19.961,9
Kzlaa
99.984,4
39.623,7
139.608,1
0,0
1.510,5
1.510,5
99.984,4
41.134,2
141.118,6
04
Gknar
406.497,6
229.014,0
635.511,6
491,5
34.386,5
34.878,0
406.989,1
263.400,5
670.389,6
24
05
Ladin
228.785,9
95.666,5
324.452,4
1.426,0
8.594,0
10.020,0
230.211,9
104.260,5
334.472,4
25
Kavak
1.870,8
4.675,7
6.546,5
0,0
0,0
0,0
1.870,8
4.675,7
6.546,5
Kestane
67.556,9
22.746,4
90.303,3
7.692,0
13.048,5
20.740,5
75.248,9
35.794,9
111.043,8
06
Sedir
220.328,4
237.133,5
457.461,9
0,0
6.059,1
6.059,1
220.328,4
243.192,6
463.521,0
26
07
Ard
89.473,8
457.873,1
547.346,9
1.760,5
26.207,9
27.968,4
91.234,3
484.081,0
575.315,3
27
Dibudak
8.495,0
948,5
9.443,5
0,0
0,0
0,0
8.495,0
948,5
9.443,5
Ihlamur
9.577,2
1.945,7
11.522,9
0,0
0,0
0,0
9.577,2
1.945,7
11.522,9
08
Fstkam
09
Servi
60.888,5
26.234,0
87.122,5
0,0
1.905,0
1.905,0
60.888,5
28.139,0
89.027,5
28
419,8
1.050,0
1.469,8
0,0
0,0
0,0
419,8
1.050,0
1.469,8
31
Kayack
48,2
3,8
52,0
0,0
0,0
0,0
48,2
3,8
52,0
nar
688,0
3,5
691,5
0,0
0,0
0,0
688,0
3,5
691,5
11
Halepam
465,0
250,0
715,0
0,0
0,0
0,0
465,0
250,0
715,0
32
12
Sahilam
54.461,2
5.367,9
59.829,1
0,0
3.839,0
3.839,0
54.461,2
9.206,9
63.668,1
33
Okalipts
842,0
130,0
972,0
1.556,2
0,0
1.556,2
2.398,2
130,0
2.528,2
Sla
465,0
33,5
498,5
0,0
0,0
0,0
465,0
33,5
498,5
54,9
441,7
496,6
0,0
0,0
0,0
54,9
441,7
496,6
0,0
161,0
161,0
0,0
0,0
0,0
0,0
161,0
161,0
13
P.Radiata
57,8
0,0
57,8
0,0
0,0
0,0
57,8
0,0
57,8
34
14
Duglaz
84,2
3,2
87,4
0,0
0,0
0,0
84,2
3,2
87,4
35
Fndk
57,3
37
Hu
38
Defne
1.306,6
551,1
1.857,7
0,0
0,0
0,0
1.306,6
551,1
1.857,7
39
imir
12,3
0,0
12,3
0,0
0,0
0,0
12,3
0,0
12,3
41
Ceviz
6.150,7
6.475,4
12.626,1
0,0
0,0
0,0
6.150,7
6.475,4
12.626,1
51
Kermezmeesi
973,1
78,5
1.051,6
0,0
0,0
0,0
973,1
78,5
1.051,6
20
Dier ibreli
57,3
0,0
57,3
0,0
0,0
0,0
57,3
0,0
KORU ORMANI ALANLARININ,

AA TR KARIIM SINIFLARINA GRE DAILIM MKTARI (Ha)

52
Kocayemi
53
Maki
54
Ilgn
55
Kbrs akasyas
56
Yalanc akasya
59
vez
60
Dier Yaprakl
TOPLAM

18
1,5
14,7
16,2
0,0
0,0
0,0
1,5
14,7
16,2
998,7
1.433,1
2.431,8
0,0
0,0
0,0
998,7
1.433,1
2.431,8
0,0
332,0
332,0
0,0
0,0
0,0
0,0
332,0
332,0
460,5
467,0
927,5
1.424,0
0,0
1.424,0
1.884,5
467,0
2.351,5
64,6
0,0
64,6
0,0
0,0
0,0
64,6
0,0
64,6
179,7
88,4
268,1
0,0
0,0
0,0
179,7
88,4
268,1
1.473,1
9.742,0
11.215,1
0,0
1.460,0
1.460,0
1.473,1
11.202,0
12.675,1
10.281.728,0
6.978.864,2
17.260.592,2
1.276.940,4
3.140.601,9
4.417.542,3
11.558.668,4
10.119.466,1
21.678.134,5
NEML AA TRLERNN YAYILI ALANLARI HARTASI
19
NEML NE YAPRAKLI (BREL) BAZI AA TRLERNN YAYILI ALANLARI HARTASI
21
YAPRAKLI BAZI AA TRLERNN YAYILI ALANLARI HARTASI
23
KORU ORMANLARININ GELM ALARINA GRE DAILIM HARTASI
25
KORU ORMANLARININ KAPALILIKLARINA GRE DAILIM HARTASI
27
ORMANLARIMIZDA
<$<,/,*g67(5(1
$6/$$d7h5/(5
29
KIZILAM
Pinus brutia Ten. (Pinaceae)
Bat Anadolu ve Akdeniz blgesindeki geni yaylnn dnda kzlam, Erbaa yaknlarndaki Kelkit ay ile Yeilrman birletii yer,
Ayanck, Sinop, Boyabat, Amasya, Zonguldak gibi Akdeniz ikliminin
bariz olarak grld mikroklima blgelerinde kk adacklar
halinde bulunur. Trkiyede en byk yayl Akdeniz ky kua ile
kyya yakn arka blgeler ve Gneydoudur. lkemizde 1500 mye
kadar yetiir. En geni yayl gsteren am trmzdr.
Gvde
25 m boy, 60 cm kadar ap yapabilen nemli bir orman aacdr.

nceleri piramit grnl iken yalandka geni tepelidir. Kabuu
dzgn boz renkte iken yalannca, esmer krmzms renkte kaln
kabuk durumunda grlr. Yeni srgnler krmzms renktedir. Daha ok kzlam adnda buradan almaktadr.
Scaklk istei fazla olan bir trdr. Klar lman, yazlar scak ve kurak olan yerlerde toprak bakmndan zayf, kayalk, kireli ya da kumsal yerlerde yetiebildii gibi elverili iklim ve balkl topraklarda
kaliteli gvde yapar. ok derine giden kazk kk yapar. lkemizde
doal olarak yetein ve en hzl byyen trmzdr. Rzgarlara
dayankll azdr. Rzgar bu trn gvde ve tepe ekillenmesinde
nemli rol oynar.
Kozalak
Yetitii blgeler bakmndan kar krmas ve devirmesi seyrek grlr. amkese bcei en byk dmandr. S topraklarda frtna zarar verir. Donlara kar hassastr. rt yangnlarndan az zarar grr.
nk kaln kabukludur. Reinesinden yararlanlan tek am trdr.
Kolay ilenmesi nedeniyle yap malzemesi, mobilya ve ambalaj sanayisinde kullanlr.
KIZILAM'IN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
3.207.913,9
2.646.758,9
5.854.672,8
30
Yaprak ve Srgn
KIZILAM YAYILI HARTASI
31
KARAAM
Pinus nigra Arnold. (Pinaceae)
lkemizin hemen hemen her blgesinde grlr. Corafi olarak geni yayla sahip am tr olan karaam lkemizde 400-2100 m ykseltilerde yer alr.
Yal gvdesi derin atlakl, kaln ve boz renkli kabuklar vardr. 40
m kadar boy, 1 m den ok ap yapabilen silindir biiminde dzgn
gvdeye sahiptir. Tepe yaps, azman yapmaya eilimli olduu halde, yksek mntkalarda ve sk mecerelerde dar ve kktr. Genlikte bymesi abuktur.
Toprak istekleri bakmndan ok kanaatkrdr. Karaam derin topraklarda kazk kk, s ve sert topraklarda kalp kk sistemini oluturur.
Nemli derin ar balkla, kumlu-balk ve balkl-kum topraklarnda
iyi yetiir.
Saf ormanlarn yangn ve kar zararlar tehdit eder. Frtna zararlar
s topraklarda ve seyrek yetitii alanlarda tehlikelidir. Dona ve kurakla dayankldr.
Gvde
Karaamn odunlar sert, dayankl, reineli ve iyi kalitelidir. ivi ve

vida tutma direnci iyi, ilenmesi kolay olduundan yap malzemesi
olarak kullanlr.
KARAAM'IN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
2.580.193,0
2.112.866,6
4.693.059,6
32
Yaprak ve Kozalak
KARAAM YAYILI HARTASI
33
SARIAM
Pinus silvestris L. (Pinaceae)
Trkiye ve dnyadaki en gney snr Kayseri-Pnarbandadr. En youn yayln Kuzey Anadolunun i mntkalarnda yapar ve buradan
orta Anadoluya sarkar. Karadeniz kysnda Of-Srmene (amburnu)
arasnda denize kadar iner. Dou Anadoluda 2700 mye (SarkamZiyaret Tepesi) kar. Gneydeki en u yayl Afyon-hsaniyededir.
Saram Trkiyede ortalama 1000-2500 mler arasnda toplu yayln yapar. Bunu dnda Kayseri-Kahramanmara arasnda Pnarba,
Gksun yrelerinde yedi kk odack halinde bulunur. Burada yalnz Trkiyede deil dnyada ki yaylnn en gney noktalarndan
birisine ulam olmaktadr.
Narin gvdeli, sivri tepeli ve ince dall ya da dolgun ve dzgn gvdeli herdem yeil bir aatr. Yaamakta olduu geni alann ekolojik artlarna gre 20-50 m arasnda boy yapabilir. Gen gvdelerde,
yal aalarn st ksmlarnda, kaln dallarda tilki sars rengindeki
kabuk gayet ince levhalar halinde ayrlr. Genellikle kuvvetli bir kk
sistemi kurar.
Gvde
Toprak istei bakmndan kanaatkr olan Saram gevek, derin,

nemli kum topraklarnda iyi yetiir. Dona ve kurakla kar dayankldr.
ok eitli kullanm yerlerine sahip bulunan odunu olduka dayankl ve reinelidir. ok kolay ilenen odunu dzgn ve parlak bir sath verir, boya cila ve tutkal kolay emer ve iyi ivi tutar. Bu zellikleri
ile saram yap malzemesi; kap, pencere, tavan ve taban kaplamas
olmak zere mobilyaclk ve oymaclkta kullanlr.
Srgn
SARIAM'IN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
751.059,7
728.587,9
1.479.647,6
Yaprak ve Kozalak
34
SARIAM YAYILI ALANLARI
35
GKNAR
Abies sp. (Pinaceae)
lkemizde 4 tr vardr:
Abies nordmanniana Link. (Dou Karadeniz Gknar)
Abies bornmlleriana Mattf. (Uluda Gknar)
Abies equitrojani Aschers. et Sint. (Kazda Gknar)
Abies cilicica Carr. (Toros Gknar)
Dou Karadeniz Gknar; doudan balamak zere Dou Karadeniz Blgesinde batya doru Kzlrmaa kadar olan yerlerde bulunmaktadr. Uluda Gknar yurdumuza zel bir aa trdr. Kuzey
Anadoluda Kzlrmak vadisinden balayarak bat ynnde Uludaa
kadar yayl gsterir. Kazda Gknar endemik bir trmzdr. anakkale, Balkesir ve Bursa arsndaki alanda yayl gsterir. Asl yayln Kazdalar ve ataldada yapar. Bu sahalarda birbiriyle balants olmayan 6 ayr alanda bulunur. Toros Gknar Gney Anadolu
Toros dalar, anti-Toroslar, Amanos Dalarnda yaylr.
Gvde
Uzun, dzgn ve dolgun gvde yapar Sivri tepe oluturur. Kazk kk

sistemine sahiptir. Bununla birlikte yan kklerin bir blm s olarak yayma yeteneindedir. Glgeye dayankl bir aatr. Nemli ve
serin iklim blgelerinde derin havadar nemli topraklarda iyi yetiir.
S topraklarda frtna zararlar grlr.
Gknar zellikle mobilya, lambri, pervaz, kaplama levhas retiminde ve inaat sektrnde yap malzemesi olarak kullanlr. Ayrca, kutu, kafes ambalaj, sandk, f, oyuncak, v.b. yapmnda tercih edilir.
Yaprak ve Srgn
GKNAR'IN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
406.989,1
263.400,5
670.389,6
Kozalak
36
GKNAR YAYILI HARTASI
37
DOU LADN
Picea orientalis (L) Link. (Pinaceae)
Dou ladini Kafkasyada ve Trkiyede bulunur. lkemizdeki yaylnn bat snr Orduda Melet rmann dousundan balar ve douya doru Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin mntkalarn iine alr.
Yer yer tek ya da birka aalk kmeler halinde deniz kysna kadar
inmekte ise de deniz yzeyinden 1000 m ykseklikten sonra geni
orman kurulularnda grlr.
60 m bazen daha fazla boylanabilen ve 2 mden fazla ap yapabilen
dz ve dolgun gvdeli bir aa trdr. Nemli havalar, derin, havalanma kapasitesi yksek, nem ierii fazla, kumlu ve balk, besince
zengin, humuslu serin topraklar sever. Byle yerlerde ok iyi bir gelime gsterir. Yetime muhitinde dar ve sivri tepeler yapar. S kk
sistemine sahiptir. yi yetime ortamnda genlikte glgeye olduka
dayankldr.
Gvde
Doal yayl alannda dondan zarar grmez, ancak baz yllarda ge

donlardan olumsuz etkilendii tespit edilmitir. Kuraklk zarar grld gibi sk ve bamsz mecerelerde frtna, kar devirmesi ve
kar krmas grlmtr.
Selloz ve kt endstrisi yannda yap malzemesi, kontrplak, kaplama, mobilya, lambri, her trl ambalaj, sandk, kutu, sepet, kibrit
p ve kurun kalem yapmnda kullanlr.
Yaprak ve Kozalak
DOU LADN'NN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
230.211,9
104.260,5
334.472,4
Srgn
38
DOU LADN YAYILI HARTASI
39
TOROS SEDR
Cedrus libani A. Rich. (Pinaceae)
Genel olarak Akdeniz ikliminin (Gney Anadolu deniz iklimi) hakim
olduu yerlerde, Anadoluda bat, orta ve dou Toroslarda doal
olarak yayl gsterir. Kuzeyde Erbaa, Niksar ve Afyon-Emirda evrelerinde kk ve izole bir yayl gsterir.
40 m.ye kadar boy, 2 m.ye kadar ap yapabilen gen iken piramit
grnl, yallarda geni, yass tepeli, dzgn gvdeli gzel grnl bir aa trdr. Yurdumuzda birok yerde grld gibi nispeten kurak ve kalkerli yamalarda ou kez kayalar arasnda yetiebilmektedir. Serin ve derin topraklarda iyi bir gelime ve
byme gsterir. Sedir bilhassa gevik, scak, havalanmas ve suyu
geirgenlii iyi, biyolojik bakmdan aktif, ntr ya da hafif alkalen reaksiyonlu balk ve ince kum bal topraklarda yetimekle birlikte,
doal yayl bu topraklara bal kalmaktadr.
Sk mecerelerde gvde yaps dz, az dall ve dolgundur. Derine giden kazk kk sistemine sahiptir. zellikle kireta topraklarda yark
ve atlaklarda olduka derine gider. Kk sistemini gelitiremedii
yerlerde rzgr etkilerine duyarldr. Acalla undulanann tehdidi altndadr.
Gvde
Mobilya, dorama, tel direi, inaat ve gemi kerestesi, kt imalinde kullanlmaktadr.
Yaprak ve Srgn
SEDR'N ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
220.328,4
243.192,6
463.521,0
Kozalak
40
SEDR YAYILI HARTASI
41
ARDI
Juniperus sp. (Cupressaceae)
lkemizde bulunan Ardlar botanik zelliklerine gre oxycedrus
ve sabina adl 2 seksiyona ayrlr. nemli ard trleri;
Oxycedrus seksiyonundan;
Juniperus oxycedrus L. (Katran Ardc, Diken Ardc)
Sabina seksiyonundan;
Juniperus excelsa Bieb. (Boz Ard)
Juniperus foetidissima Willd. (Kokulu Ard, Ya Ardc)
Juniperus phoenicea L. (Finike Ardc, Servi Ard)
Gvde
Srngen allardan byk aalara kadar dnyada 60 kadar tr

olan ard lkemiz ormanlarnda en fazla yayl gsteren aa trlerinden biridir.
Deniz iklimi etkilerinin azalmaya balad yrelerden balayarak
stepe kadar sokulmakta ve scaa, soua ve kurakla dayankl
olmas nedeniyle karasal iklimin bir aac olarak lkemizin hemen
hemen her blgesinde yayl gstermektedir. Toprak bakmndan
kanaatkrdr. Nemli hatta bataklk yerlerde olduu gibi kurak topraklarda da yetiebilen trleri vardr. Kurak, fakir topraklarda, talk
kayalk ve kireli yerlerde, kumsal topraklar zerinde yetiebilirler.
J. communis L.
Srgn ve Kozalak
Odunu genel olarak yumuak, hafif ve ok dayankl ve gzel kokuludur. Kurun kalem retiminde ivi ve vida tutma direnci iyi olduundan mobilyaclkta, dekorasyon ve duvar kaplamalar retiminde kullanlan ard ayn zamanda park ve bahe dzenlemelerinde
kullanlan dekoratif bir aatr.
J. phoenicea L.
Srgn ve Kozalak
ARDI'IN ALANSAL DAILIMI
Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
91.234,3
484.081,0
575.315,3
J. oxycedrus L.
Srgn ve Kozala
42
ARDI YAYILI HARTASI
43
FISTIKAMI
Pinus pinea L. (Pinaceae)
Fstkam en geni corafi yayln Anadoluda yapar. zellikle Bat
Anadoluda, Bergama yaknnda (Kozak Yaylas), Aydn, Mula dolaylarnda ormanlar kurar. Antalya Manavgat sahillerinde, Gemlik krfezi kylarnda, Marata ve oruh vadisinde ve Trabzon Kalenema
deresinde lokal olarak yaylr.
25 mye kadar boylanabilen, dzgn gvdeli, emsiye grnmnde geni ve yuvarlak tepelidir. Kabuk nceleri dzgn, sonra yarlm durumda, krmzms boz esmer renktedir. Odunundan ok halk
arasnda am fst diye adlandrlan yal tohumundan faydalanlr.
Ayn zamanda deerli bir ss aacdr. Kk sistemi kuvvetlidir. Elverili topraklarda derine giden kazk kk yapar.
Fstkam odunu ivi ve vida tutma kabiliyetinin yksek olmas ve
kolay ilenmesi nedeniyle yap kerestesi olarak kullanlr.
Gvde
FISTIKAM'ININ ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
60.888,5
28.139,0
89.027,5
Erkek iek
Kozalak ve Fst
44
SERV
Cupressus spp. L. (Cupressaceae)
Herdem yeil aa veya al formunda bulunan servilerin 20 tr ve
bu trlerin eitli taksonlar vardr.
Uygun iklim koullarnn bulunduu yerlerde rutubetli saf kum topraklardan, hafif veya ar balk veya kurak, kireli topraklara kadar
deiik zellikteki topraklarda yetiebilir.
Gvde
Tm serviler park, bahe, koruyucu erit ve canl it aalar olarak

ok dekoratiftirler.
lkemizde doal olarak yetien Cupressus sempervirens L. (Adi Servi, Akdeniz Servisi)in iki varyetesi vardr. Cupressus sempervirens
var. sempervirens (Piramidal Servi), Cami avlularnda, mezarlklarda
ss bitkisi olarak kullanlr. Dier varyetesi, Cupressus sempervirens
var. horizontalis (Dall Servi)in dnya zerindeki ormanlarnn bir
blm Akdeniz Blgesinde bulunmaktadr. Piramidal formdan geni konik tepe yapsyla ayrlr. 30 mye kadar boy yapabilen stun ya
da piramit grnnde veya geni ve yaygn tepeli aa durumunda bulunur.
Kabuk gen bitkilerde krmzms renkte, yallarda bozumsu kahverengindedir. Uzun atlakl ince ve dzgn bir kabuu vardr.
Kanaatkar bir tr olup, hi bir aa trnn yitimedii fazla kireli topraklarda, Akdaniz iklim tipinin hkm srd kurak ve fakir
arazilerde ve kireli topraklarda rahata yetiebilmektedir. retim
ormannda veya rzgar eritleri iinde iyi byyebilmesi iin derin
ve rutubetlice toprak ister.
Yaplarn i ve d blmlerinde, gemi, kpr ve iskele ayaklarnda
kullanlr. Mobilya yapmnda, tornal ilerde, amar ve eyiz sand ve dolaplarnda tercih edilir.
SERV'NN ALANSAL DAILIMI
45
Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
419,8
1.050,0
1.469,8
Yaprak ve Kozalak
PORSUK
Taxus baccata L. (Taxaceae)
Trkiyede deniz iklimli Kuzeybat Adadoluda ve Toroslarda bulunur. Bu mntkalarda Porsuka rutubetli dere yamalar ve vadilerdeki ormanlar iinde tek, kme veya gruplar halinde dank olarak
rastlanr. Kuzey Anadolu dalarnda Rize ve Trabzonda, Bartn dolaylarnda Kayn-Gknar ormanlarnda alt bitki olarak kmeler halinde bulunur. Karabkn Elmaldz mevkiinde kalker kayalar zerinde 40-146 cm ap ve 15-30 m boya sahip dz ve dolgun gvdeli
bireylere rastlanr.
Yaz k yeil aaklar ya da 20 m kadar boylanabilen ve bazen 1 m
kadar ap yapan uzun mrl sk dall aalardr. Gvde kabuu kzl kahverengidir, gelii gzel atlayarak dklr, gen srgnler yeildir. ne yaprakl (ibreli) aalar iinde srgn verme yeteniinde
olan bir trdr. Porsuk odunu esnek olduundan zellikle Avrupa
ve ngilterede ok ve yay yapmnda kullanlmtr.
Gvde
Hibir zaman saf mecere halinde bulunmaz tek ya da kmeler halinde kayn, gknar, ladin ormanlarnda bulunur.
Kireli topraklar seven porsuk aac serbest alanlarda dona kar
duyarldr.
Genel grn ve krmz renkli meyveleri ile park ve bahelerde
ss bitkisi olarak kullanlan porsuk aacnn 3 bin yl yaayanlarna
rastlanr. Yaprak ve gen srgnlerinde ise Taksol (Taxin) adl zehirli bir alkoloid bulunur.
PORSUK'UN ALANSAL DAILIMI
46
Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
48,6
49,6
98,2
Yaprak ve Arillus (Meyve)
FISTIKAMI, SERV VE PORSUK YAYILI HARTASI
47
KAYIN
Fagus sp. L. (Fagaceae)
Fagus orientalis (Dou Kayn), Balkanlardan Trakyaya ve kuzeyden
ve gneyden Yldz (Istranca) Dalar ile stanbula ular, sonra Kocaeli Yarmadasna biraz Egeye iner. Buradan Dou Karadeniz boyunca Kafkaslara ve Krma uzanr. Bu ana yayltan ayr olarak skenderun kr fezinin kuzeydousunda Hatay ve Marata ormanlarnn
yksek mntkalarnda 1500 m. zerinde izole yayl gsterir.
30-40 m ye kadar boylanabilen kaynn en belirgin zellii, ak gri
veya koyu gri renkli kabuklarnn aalarn hayat boyunca atlamadan dz ve przsz olarak kalmalardr. Gen srgnleri tyldr.
Deniz iklimini sever. Ilman iklimli ky dalarnda yaylr. Direklik anda tepeler sivridir sonralar yaygnlar ve kubbemsi bir biim alr,
yapraklanma sktr. yi yetime ortamlarnda ve sk mecerelerde ok
uzun, dz ve dolgun gvdeler yapar. Kayn, gen yalardan balayarak ince tali kkkler meydana getirerek kalp kk gelitirir ve bu
kk sistemi olduka derine gider. Buna ramen tamamen derin kkllerden olmayp entansif kklenen grubuna girer. Srekli fakat orta
derecede nemli madensel besin maddelerince ve humusa zengin
topraklar sever. En byk dman don ve kuraklktr.
Mobilya, kontrplak, parke, ambalaj sand maden direi, kmr,
emprenye edildii zaman travers imali ve yakacak odun olarak kullanlr.
Gvde
Yaprak
Ayrca Fagus silvatica (Avrupa Kayn)nn da lkemizde yayl bilinmektedir.
KAYIN'IN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
1.621.256,6
340.402,9
1.961.659,5
iek
48
KAYIN YAYILI HARTASI
49
MEE
Quercus sp. (Fagaceae)
lkemizin hemen her blgesinde trlerine bal olarak yayl gsterir. ounluu aa, bazlar boylu al halinde kn yapran dken
veya herdem yeil bitkilerdir.
Gvde
Yapraklar deiik boyut ve grntedir; kenarlar loplu, dili, ender

olarak da tamdr ve ksa ya da uzun sapldr.
Meeler kymetli yapacak ve yakacak odun verirler. Kymetli odunlar
dnda deerli yan rnleri yan sra uzun mrl muhteem varlklar ile kuvvet ve kudret sembol olmulardr.
Odunlarnn yaplar, meyvelerinin olgunlama sresi, yaprak ve kabuk zelliklerine gre Akmeeler, Krmzmeeler ve Herdemyeilmeeler olmak zere gruba ayrlan meelerin yurdumuzda 18 tr
bulunmaktadr. Bazlar;
1- Ak Meeler;
Q. petraea (Sapsz Mee)
Q. robur (Sapl Mee)
Q. hartwissiana (Istranca Meesi)
2- Krmz Meeler;
Q. libani (Lbnan Meesi)
Q. trojana (Makedonya Meesi)
Q. cerris (Sal Mee)
3- Herdem Yeil Meeler
Q. coccifera (Kermes Meesi)
Q. ilex (Prnal Meesi)
Q. aucheri (Boz Prnal)
Quercus ithaburensis - Palamudu
Q. pubescens - Palamudu
Masif ve kaplama olarak mobilya, oymaclk, dorama ve kontrplak

retiminde kullanlr. Ayrca, tarm aletleri, parke, yap malzemesi olarak iskele, tavan ve taban kaplama gibi geni kullanm alan vardr.
Q. robur - Palamudu
MEE'NN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
2.105.937,4
3.046.624,4
5.152.561,8
Q. petraea - Palamudu
50
MEE YAYILI HARTASI
51
GRGEN
Carpinus sp. (Betulaceae)
lkemizde iki tr doal olarak bulunmaktadr.
Carpinus betulus L. (Adi Grgen)
Carpinus orientalis Mill. (Dou Grgeni)
Kn yapran dken aa veya boylu al halindeki bitkilerdir. Trakya, Ege, Marmara Blgesi, Kuzey Anadolu ve Dou Anadolu Blgesinde yayl gsterir. Genellikle kuzey ve gney ky blgelerimizin
kark ormanlarnda bulunur.
Dallar narin, kabuk gri renkli, dzgn veya levhalar halinde atlakldr. Toprak durumuna gre derine giden veya yayvan bir kk sistemi
kurar.
Gvde
Rutubetli arca topraklar sever, su basknlarna dayankldr, humus

ierii fazla olan scaka kalker topraklarnda iyi bir byme yapar.
ki tr arasndaki en nemli fark, Dou Grgeni scaa, dolaysyla
kurakla daha dayankl olmas nedeniyle Gney ve Gneydou
Anadoluda bulunmakta, Adi Grgen ise Trakya, Kuzey ve Kuzeybat
Anadoluda yaylmaktadr.
Yakacak olarak youn ekilde kullanlmasnn yannda makine paralar, ayakkab kalb, spor aletleri, alet saplar, tarm aletleri, mekik
yapm ve torna ilerinde kullanlr.
Meyve ve Srgn
GRGEN'N ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
15.234,9
4.727,0
19.961,9
Yaprak
52
GRGEN YAYILI HARTASI
53
KIZILAA
Alnus spp. (Betulaceae)
Kzlaan lkemizde doal olarak yetien iki tr vardr;
Alnus orientalis (Dou Kzlaac)
Alnus glutinosa (Adi Kzlaa)
Adi Kzlaan lkemizde doal olarak yetien alt
tr vardr;
Alnus glutinosa subsp. glutinosa (Adi Kzlaa)
Alnus glutinosa subsp. barbata (Sakall Kzlaa)
Alnus glutinosa subsp. antitaurica (Toros Kzlaac)
Gvde
lkemizde Trakya, Marmara evresi, Bat Karadeniz ve Dou Karadenizde, Gney Anadolu ile Hatayda bilhassa dere ilerinde sk rastlanr. Saf ve kark olarak yayl gsterir.
ounlukla boyu 20-30 m. ye ulaan dzgn gvdeli aa, bazen de
al halinde bulunur. Narin ve uzun gvdenin nceleri yeilimsi esmer, dzgn ve parlak bir kabuu vardr. Kn yapran dken aa
veya al halinde odunsu bitkilerdir. leri yalarda paralanr, yerini
koyu ve kaln bir kabuk alr.
Genel olarak toprak nemi istei fazla olan kzlaa fakir topraklar
zerinde de yetiebilir. Kklerinde havann serbest azotu balayan
bakteriler ile yumrular meydana getiriler. Bu zelliklerinden dolay
fakir kum topraklarnda nc aa olarak dikildikten ve toprak azota zenginletikten sonra dier aalara yer verilir. Kuvvetli ktk srgn yaptndan dolay baltalk olarak iletilir.
Yaprak
Kzlaalarn hafif, hava ile temasta krmzya yakn bir renk alan
odunlar zellikle kontrplak yapmnda kullanlr.
abuk rmesi nedeni ile kullanm alan snrl olup, oymaclk, kurun kalem, kaplama ve kontrplak retiminde kullanlr.
KIZILAA'IN ALANSAL DAILIMI
54
Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
99.984,4
41.134,2
141.118,6
Meyve Kurulu
KIZILAA YAYILI HARTASI
55
ANADOLU KESTANES
Castanea sativa Mill. (Fagaceae)
lkemizde dou snrdan balar, Kuzey Anadolu sahilleri boyunca
Belgrad Ormanlarna kadar uzanr. Marmara evresi ve Bat Anadoluda bulunur. Gneyde rastlanmaz ama Manavgatta ulu aalardan
oluan kk bir kestanelik vardr.
Gvde
Meyve bakmndan en mehur kestanelikler Bursa evresinde grlr. Orman aac olarak en gzel kestane mecerelerine Kuzeydou
Anadoluda Hopa dolaylarnda Sultan Selim danda Marmara evresinde ise Kap Da Yarmadasnda rastlanr.
Boyu 20-25 m ye ulaan dolgun gvdeli, geni tepeli, uzun mrl
bir aatr. Kabuk nceleri dzgn, zerinde ak renkli mantar kabarcklar vardr. Sonralar esmer gri renkli, paral, yukardan aaya
yarlm kabua dnr. Srgnleri koyu esmer nceleri sk tyl,
sonra seyrek tyl veya tamamen plaktr.
Yaprak ve Meyve
Boy bymesi nce yava olan bu trn 10. yatan itibaren hzl byr, ya 800-1000 seneye, ap da birka metreye ulaabilir. Kuvvetli
kazk kk yapar.
lkemizde doal olarak yetien Anadolu Kestanesi, byk lde
kurumalara neden olan mrekkep hastal tehdidi altndadr.
Tanence zengin olan koyu renkli odunu ok dayankldr. Mobilya ve
yap endstrisi, iskele, tekne, telefon direi, it kaz, f ve tornaclkta tercih edilir.
Meyve
KESTANE'NN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
75.248,9
35.794,9
111.043,8
Erkek iek
56
ANADOLU KESTANES YAYILI HARTASI
57
KAVAK
Populus spp. (Salicaceae)
Kavakn lkemizde yetien drt tr 1 varyetesi vardr.
Populus nigra L. (Karakavak)
Populus alba L. (Akkavak)
Populus tremula L. (Titrekkavak)
Populus euphratica Oliv. (Frat Kava)
Populus tremula cv. pendula (Sarkk Dall Titrek Kavak)
Gvde
lkemizin hemen hemen her blgesinde yayl gsterir. Kavaklar

tohumla bytmek mmknse de bunlar da vejetatif olarak elik
yolu ile oaltlr. Kavaklarn hafif ve yumuak odunu kolay ilenir.
Kibrit yapmnda ok kullanld gibi selloz ve kat endstrisininde kymetli bir hammaddesidir.
Titrek Kavak dnda ki Kavaklarn srgn verme zellikleri fazladr.
zellikle lman ve serin yerlerde, bilhassa akarsu kenarlar ve dolma
arazide iyi yetiirler. Durgun sulu yerlerde ve ar topraklarda iyi bir
gelime gstermezler. Genellikle s kk sistemi kurarlar.
Ambalaj, kaplama, kontrplak, resim tahtas, makara ve mzik aletleri
yapmnda kullanlr.
KAVAK'IN ALANSAL DAILIMI

Srgn ve iek
Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
1.870,8
4.675,7
6.546,5
Yaprak
58
DBUDAK
Fraxinus sp. (Oleaceae)
Trkiyede doal olarak yetien drt tr vardr;
Fraxinus excelsior L. (Adi Dibudak)
Fraxinus angustifolia (F. oxycarpa Willd.) (Sivri Meyveli Dibudak)
Fraxinus ornus L. (iekli Dibudak)
Fraxinus pallisae (Tyl Dibudak)
Trakya, Dou ve Bat Karadeniz Blgesi, Marmara ve Ege Blgesinde
yayl gsterir. Krklareli-neada (Longos ormanlar) ve Sakarya
subasar ormanlarnda bulunur. Adi Dibudak Bat ve Kuzey Anadoluda, Sivri Meyveli Dibudak Sakarya ve neada subasar ormanlarnda, iekli Dibudak Bat ve Gney sahil mntkalarnda grlr.
Trne gre maksimum boyu 10-30 m arasnda deiebilen dolgun
ve dzgn gvdeli yuvarlak tepeli aalardr.
Gvde
Genellikle sulak ve derin topraa sahip yerlerde bulunur. Olgun bireyleri gri kabuklu ve derin atlakldr. Genellikle elips ve kenarlar
ince dili olan yapraklar, bir sap zerinde birarada bulunur. Beyaz
iekleri salkm, meyveleri de dar ve uzun erit eklindedir. iekleri
yapraklanmadan nce aar sonra dik durur.
Mobilya karoseri, vagon, spor aletleri, kontrplak kaplama, f ve kayak takm yapmnda kullanlr.
Yaprak
DIBUDAK'IN ALANSAL DAILIMI
Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
8.495,0
948,5
9.443,5
iek
59
IHLAMUR
Tilia spp. (Tiliaceae)
lkemizde yetien trleri;
Tilia tomentosa Moench. (Gmi Ihlamur)
Tilia platyphyllos Scop. (Byk Yaprakl Ihlamur)
Tilia rubra DC. supsp. caucasica (Kafkas Ihlamuru)
Gvde
Genel olarak, Marmara, Bat Karadeniz, orta Toroslar ve Kuzey Anadoluda yayl gsteren 20-30 m boyunda sk dall, geni tepeli bir
aatr. Trlerine gre Gmi Ihlamur; Bat Karadeniz ve Marmara
sahilleri ormanlarnn alak ve rutubetli yerlerinde, Byk Yaprakl
Ihlamur; anakkale evresi ve orta toroslarda, Kafkas Ihlamuru; Anadolunun Kuzey ve Kuzeydou mntkalarnda, Kazdalar ve Antalya
evrelerinde grlr. ounluu aa, bazlar da boylu al halinde
kn yapran dken bitkilerdir.
Srgnleri plak veya tyldr. Yapraklar yrek biiminde ve arpktr. iekleri kurutularak ay gibi iilen hlamur, ok ge HaziranTemmuzda iek aar. Ayn zamanda ss bitkisi olarak da kullanlr.
iek
Resim tahtas ve erevesi, tornaclk, oymaclk ve mzik aletleri yapmnda kullanlr. Odununun yumuakl nedeniyle protez yapmnda da kullanlr.
IHLAMUR'UN ALANSAL DAILIMI
Meyve
Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
9.577,2
1.945,7
11.522,9
Yaprak
60
KAVAK, DBUDAK VE IHLAMUR YAYILI HARTASI
61
AKAAA
Acer sp. (Aceraceae)
lkemizin muhtelif yerlerinde en az 8-10 tanesi doal olarak bulunduu gibi bazlar da dardan getirilen ss bitkisi olarak yetitirilmektedir. lkemizde bulunan nemli trleri;
Acer platanoides L. (nar Yaprakl Akaaa)
Acer monspessulanum L. (Fransz Akaaac)
Acer campestre L. (Ova Akaaac)
Acer tataricum L. (Tatar Akaaac)
ounluu kn yapran dken aa, bazlar aak halindeki
odunsu bitkilerdir. Adn ar, beyaz ve sert olan odunundan alan
Akaaacn gvdeleri gen yalarda dzgn ve przsz, sonralar derin atlakl levhalar halinde paralanm olan kabuklar vardr.
Sonbaharda yedek madde olarak niasta depo ettiklerinden srgn
ularndan koparlnca st kan trleri vardr.
Gvde
Her mevsim ayr bir renk alan yapraklar, gz alc iek ve meyveleri
ile park bahe aac olarak zel bir nem tar.
Birbiri aralarnda kolayca hibrid yapabildikleri iin 100 akn tr,
alt tr, varyete ve formlar vardr.
Kaplama retiminde aranan aa trlerindendir. Kugz ekilli urlu
kaplamalar dalgal, benekli, damarl grn ile ok aranr. Ayrca
parke, oyuncak, kontrplak, alet saplar, mzik aletleri ve makara yapmnda kullanlr.
Yaprak ve iek
AKAAA'IN ALANSAL DAILIMI
62
Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
3.439,0
2.409,0
5.848,0
SILA
Liquidambar orientalis Mill. (Hamamelidaceae)
Dnya zerindeki tek doal yayl alan Trkiyenin gneybats ile
Rodos adasdr. Saf ya da baka aalarla kark ormanlar kurar. lkemizde 503 hektar saf sla orman bulunmaktadr. Ortalama 15-20
mye kadar boylanabilen sla, kaln dall ve geni tepeli bir aatr.
lk bakta nar andrr. Yalandka, kabuu koyular ve derin atlakl bir grnm alr. Dallara uzun saplarla balanan yapraklar genellikle be lopludur. Gvde kabuunun yaralanmas sonucu elde
edilen sla ya zellikle par fm sanayinde kullanlan nemli bir
hammaddedir.
Gvde
SILA'NIN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
465,0
33,5
498,5
Yaprak (lkbahar)
Yaprak (Sonbahar)
Meyve
63
INAR
Platanus orientalis L. (Platanaceae)
lkemizin hemen hemen btn orman mntkalarndaki dere ilerinde, nehir yataklarnda doal olarak bulunduu gibi ehirlerde yol
kenarlarnda, park ve bahelerde ss bitkisi olarak rastlanr.
20-30 m ye kadar boylanabilen, 5-6 m ap yapan, yzlerce yl yaayan ulu aalardr. Serbest byd zaman ksa gvde, kaln dal ve
geni tepe yapar. Gvde ve dallar ak gri veya yeilimsi gri renktedir. Yal gvdelerin kabuklar kk levhalar halinde kalkar ve yava
dklr. nsan eline benzeyen iri yapraklar ve kremsi topluluklar
oluturan meyveleri vardr.
Gvde
Kentlerimizde rastlanan Platanus occidentalis (Bat nar)nn anayurdu Kuzey Amerika, Platanus x acerifoliann (Akaaa Yaprakl
nar) anayurdu ise Avrupadr.
Kaplama, mobilya, ambalaj, kuru madde flar ve mutfak aletleri yapmnda kullanlr.
INAR'IN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
688,0
3,5
691,5
Yaprak
Kozalak
64
HU
Betula sp. L. (Betulaceae)
lkemizde doal olarak yetien trleri;
Betula pendula Roth. (Siilli Hu)
Betula pubescens Ehrh. (Tyl Hu)
Betula medwediewii Reg. (Kzlaa Yaprakl Hu)
Betula recurvata
Betula browicziana
Gvde
Dou, Kuzey, Kuzeydou Anadoluda yaylr. Kzlac yaprakl Hu

ise lokal bir yayl gstererek al ve aak halinde oruh dolaylarnda ve Hatila vadisinde bulunur. Yksek kesimlerde tek bana veya
baka aalarla kark olarak bulunan hular 15-20 mye kadar boylanabilen eitli trlere sahiptir. Soua dayankl olup, Trkiyede
lman iklimlerden tabi olarak kanr.
Gvdelerinin kar beyaz ince kabuu en karakteristik zelliidir. Zamanla yatay ynde geni bantlar halinde kavlar, dklr. Bunun yerini siyah ve sert bir kabuk alr.
Ik ihtiyac fazladr. Nemli ve serin yerlerde yetiir. Hzl byr. Fakir
kum veya kumlu topraklarn aalandrlmasna elverili bitkilerdir.
Ekolojik istekleri yksek olmayan hular ok eski zamanlardan beri
kltre alnm kymetli bir park bitkisidir.
Yaprak
Mobilya, kaplama, kontrplak, alet saplar, tarm ve mzik aletleri yapmnda kullanlr.
HU'UN ALANSAL DAILIMI

Normal
(Ha)
Bozuk
(Ha)
TOPLAM
(Ha)
0,0
161,0
161,0
Meyve
65
AKAAA, SILA, INAR VE HU YAYILI HARTASI
66
Kapakl - ANKARA
'(5+$57$/$5
67
ORMAN ZARARLILARI
Ormanlk alanlarmza arz olan en nemli bcek trlerinin yayl haritalar
yaplanlar aada belirtilmitir.
amkese Bcei
Thaumetopoea pityocampa (Schiff.)
Dev Kabuk Bcei
Dendroctonus micans (Kugel.)
Sekiz Dili Byk Ladin Kabuk Bcei
Ips typographus (L.)
Byk Orman Bahvan
Tomicus piniperda (L.)
Kk Orman Bahvan
Tomicus minor (Htg.)
Altn Kl Kelebek
Euproctis chrysorrhoea (L.)
Snger rcs
Lymantria dispar (L.)
Byk Gknar Kabukbcei
Pityokteines curvidens (Germ.)
Kk Gknar Kabuk Bcei
Cryphalus piceae (Ratz.)
Akdeniz am Kabuk Bcei
Orthotomicus erosus (Woll.)
am Srgn Bkcs
Rhyacionia buoliana (Den. And Schiff.)
Onikidili am Kabuk Bcei
Ips sexdentatus (Brner.)
Krmzmtrak Sar al Antenli Yaprakars
Neodiprion sertifer (Geoff.)
al Antenli am Yaprak Ars
Diprion pini (L.)
Sedir Yaprak Kelebei
Acleris undulana (Wlsghm.)
Sedir Kozalak Kelebei
Barbara osmana (Obr.)
68
AMKESE BCE YAYILI HARTASI
69
BYOLOJK MCADELE YIRTICI RETM LABORATUVARLARI
Ormanlarmzda zarar yapan bceklerle biyolojik mcadele kapsamnda;

Orman Faklteleri ve Ormanclk Aratrma Enstit Mdrlkleri ile ortak
almalar yaplmaktadr.
Ladin ormanlarnda zarar yapan Dendroctanus micans (L.) zararlsna
kar lkemizde ilk defa, 1985 ylnda Rhizophagus grandis (Gyll.)
laboratuvarlarda retilmeye balanm olup, halen 6 laboratuvarda retim
devam etmektedir.
Ormanlarmzda en fazla yayl gsteren am kesebcei (Thaumetopea
pityocampa (Schiff.)) zararlsna kar kurumumuzca 2004 ylnda dnyada
ilk defa bu zararlnn yrtclarndan Calosoma sycophanta (L.)nn retim
almalarna balanarak halen 36 adet laboratuvarmzda retim
yaplmaktadr.
Kabukbcekleri ile mcadele kapsamnda; Dnyada ilk defa 2006 ylnda
Thanasimus formicarius (L.), 2007 ylnda ise Rhizophagus depressus (F.)
yrtclarnn retimine balanarak halen 11 adet laboratuvarda retim
yaplmaktadr.
Biyolojik Mcadele kapsamnda; 23 Orman Blge Mdrlnde kurulu
bulunan 53 adet laboratuvarda 1985-2012 yllar arasnda 11.000.000 adet
yrtc retilerek, 715.000 Ha. ormanlk alana braklmtr.
Kurumumuzca gerek iklim deiiklii gerekse atmosferik kirlilik sonucu
oluan orman hastalklar ile mcadelede biyolojik mcadele almalar
nceliimiz olmaktadr.
70
Calasoma sycophanta (L.)
Thanasimius formicarius (L.)
Rhizophagos depressus (F.)
Rhizophagus grandis (Gyll.)
YIRTICI RETM LABORATUVARLARI HARTASI
71
ORMAN EKOSSTEMLERNN ZLENMES PROGRAMI
Ormanlar zerine Hava Kirliliinin Etkilerinin zlenmesi ve Deerlendirilmesi

Uluslararas birlii Program (ICP Forests) tarafndan orman ekosistemlerinin
izlenmesi almalar 1985 ylndan bu yana devam ettirilmektedir. Gnmz
itibariyle Trkiye dahil 41lkede izleme yaplmaktadr.
SOY Kriterleri
SOY
Biyolojik
Etmenler
Abiyotik
Etmenler
OE
Ekolojik
Fonksiyon
Ekonomik
Fonksiyon
Restorasyon
Salk ve Hayatiyet
Kaynak Potansiyeli
Biyolojik eitlilik
retim
Koruma
Sosyo
Ekonomik
Saysal
Fonksiyon
Trkiyede hava kirliliinin ormanlar zerine olan etkilerinin izlenmesi

almalar Hollanda ile birlikte hazrlanan proje dorultusunda 2006 ylnda
balatlm olup 2008 ylndan itibaren lke genelindeki ormanlarda kurulan
gzlem alanlarnda Seviye I ve Seviye II Programlar eklinde yrtlmektedir.
Bu amala;
Seviye I programnda; 16x16 Km aralk mesafeli olarak ormanlk alanlarda
kurulan 602 adet gzlem alannda; Ta Durumu ve Hasar Etmenleri Grsel
Deerlendirmesi yaplmakta, elde edilen veriler her yl raporlanmakta ve
ormanlarmzn hava kirliliinden etkilenme durumlar ortaya konulmaktadr.
Ayrca aa bymesi ve hazlat, toprak rneklemesi ve analizi, biyolojik
eitlilik almalarna 2013 ylnda balanlacaktr.
Seviye I Gzlem Alanlarnda

Yllar tibariyle bre-Yaprak Kayp Oranlar (%)
25
15
Parametreler
20,2
20,6
20
Kresel Karbon Dngs
Veri
22,3
y
Rehabilitasyon
19,3
17,8
15
Biyotik ve Abiyotik Etmenlere Dayal Gstergeler
10
5
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Seviye II programnda, 100 m x100 m llerinde1 Hektar byklkte 50 adet

olarak planlanan gzlem alanlarndan 12 adedinde kurulumlar yaplm olup
2015 ylna kadar 50 adet gzlem alanna ulalmas hedeflenmektedir. Bu
gzlem alanlarnda Ta durumu ve hasar etmenleri grsel deerlendirmesi,
Biyolojik eitlilik, Fenolojik Gzlemler, Aa bymesi ve haslat, Ozon zarar
deerlendirmesi, Meteorolojik lmeler, Toprak rneklemesi ve Analizi, Toprak
Suyu rneklemesi ve Analizi, bre ve Yaprak rneklemesi ve Analizi, Dknt
rneklemesi ve Analizi, kelme rneklemesi ve Analizi, Hava Kalitesinin
zlenmesi almalarna baz konularda balanlm olup, 2013 ylndan itibaren
ise tm konularda uygulama yaplmas planlanmtr.
72
2012 SEVYE 1 KURULUM HARTASI
73
YANGIN GZETLEME KULELER VE SU KAYNAKLARI HARTASI
74
ORMAN LETME MDRLKLER TBARYLE YANGIN RSK HARTASI
75
ODUN DII ORMAN RNLER - 1

letme Pazarlama Dairesi Bakanlnca envanteri karlan odun d orman rnleri Orman Harita ve Fotogrametri Mdrlnce, Blge Mdrl ve letme Mdrl baznda saysal ortama
aktarlm ve dalm haritalar hazrlanmtr.
PALAMUT MEES (Quercus ithaburensis Decne
MAHLEP (Cerasus mahalep (L.) Miller)
subsp.macrolepis (Kotschy.) Hedge and Yalt)

Trkiyeda yayl gsteren Fagaceae familyasnn bir cinsi olan meelerin yaklak 30 trnn meyveleri bir ayrm yaplmakszn palamut
olarak adlandrlmaktadr. Bununla beraber ekonomik nemi olan palamutlarn elde edildii trler Q cerris L. (Trk meesi), Quercus ithaburensis Decne subsp. macrolepis (kotschy.) Hedge and Yalt (Palamut meesi) ve Q. robur (Sapl mee)dr. lkemizde Ege Blgesi, Marmara ve
Trakya ile Anadolu Blgesinde yayl gstermektedir. Deri sanayinde
toz veya hlasa haline getirilen palamut kadeh ve trnaklar derilerin
tabaklanmasnda; tekstil sanayinde ipekli kumalarn siyaha boyanmasnda yararlanlmaktadr. Tbbi alanda ise zellikle ocuk ishallerini kesici zellii olmas nedeniyle uruplarn imalinde kullanlmaktadr.
Halk arasnda dris olarak bilinen Rosaceae familyasnn bir tr olan

mahlep 8-10m. Ender olarak 12 m.ye kadar boylanabilen kk aa
veya aack grnmndedir. lkemizde Ankara, Diyarbakr, Mula,
Ktahya, stanbul, Kars, Gmhane civarlarnda tabii yayl gsterirler. Mahlep tohumlarndan elde edilen ya, nemli kimyasal zellikleri sebebiyle zellikle boya ve ila sanayiinde geni kullanm alan
bulmaktadr. Bu ya, boya sanayiinde suya dayankl olmas sebebiyle
gemi boyalarnn imalinde ve kozmetik sanayiinde ise baz kozmetiklerin ince toz haline getirilerek renklendirilmesinde geni kullanm alan
bulmaktadr. Ayrca dinlendirici ve ferahlatc zelliinden dolay da ila
sanayiinde baz toniklerin, tabletlerin ve antibiyotiklerin retiminde
kullanlmaktadr.
CENSYAN (Gentiana lutea L.)
HATM (Althaea officinalis L.)
Halk arasnda Censiyan yada Kad olarak bilinen ve Gentialar iinde

lkemizde en yaygn bulunan bir tr olduu halde uzun yllardr yaplan hatal ve ar toplama sebebiyle nesli tkenmeye yz tutmutur. lkemizde Bursa (Uluda), Ktahya, Eskiehirin kuzey kesimlerinde, zmir
ve Sinopta tabii olarak yetimektedir. Toplama 4-5 yllk bitkinin sonbahar aylrnda kklerin topraktan karlmas eklinde yaplr. yi bir ila
hammaddesi olan censiyan kkleri hazmszla kar ve itah amas
sebebiyle itah uruplarnn imalinde, kandaki kmz ve beyaz kreciklerin mikarn arttrdndan dolay, kan hastalklar ilalarnn terkibine
girdiinden kan yapc uruplarn imalinde kullanlmaktadr.
Malvaceae familyasnn bir tr olan hatmi ok yllk otsu bir birkidir.

lkemizde tabii olrak stanbul, Samsun, Diyarbakr, Hakkari, Mu, Van,
Erzincan, Mula dolaylarnda yetimekte olup; Tbbi amala kullanlan
kll hatmi, Gney Anadolu blgesinde yaylm gstermektedir. Yaprak,
iek ve gvdesi hemen hemen ayn etkiye sahip olan bu bitki zellikle
infzyon halde eitli gs yumuatclarnn ve ksrk uruplarnn
bileiminde yer almaktadr.
AM FISTII (Pinus pinea L.)
MENENG (Pistacia terebinthus L.)
Pineaceae familyasnn en geni corafi yaylnlkemizde yapan iki

ine yaprakl trnden biri olan fstk amlar dzgn gvde yapl,
geni emsiye gibi tepeli ve kaln kabuklu aalardr. am fstklarnn
13-15 yaa ulamasndan sonra kozalaklar olumaya alar, ancak 20-25
yandaki aalardan kozalak retimi yaplabilir. Akdeniz sahillerinde
tabii yayl gsteren fstk amlar lkemizin zellikle Bat Anadolu sahillerinde bulunmaktadr. am fst olarak bilinen tohumlarnn yansra sanayide preslenerek ak sar renkte kokusuz ve lezzetli bir ya elde edilmesinde de kullanlr. Bu ya yemek ya olarak kullanld gibi
sabun ve vernik imalatnda da kullanlmaktadr. Pres art olarak kan
posadan ise ekercilikte badem ezmesi imalatnda ve kozmetiklerin yapmnda faydalanlmaktadr.
Ormanlk alanda maki formasyonunda yer alan bitkilerdir. Mahalli olarak

re, itlembik, sakz aac, yabani fstk gibi isimlerle de anlmaktadr.
lkemizde Ege Blgesinde zmirden balayarak Akdenizde Antalyaya
kadar uzanan bir hat zerinde; Kuzey Anadoluda Kzlrmak ve
Yeilrmak vadilerinde; ayrca Gneydou Anadoluda alak rakmlarda
yetiflmektedir. Aa eklinde olanlarn gvdelerinden yara almak
suretiyle terebentin chi otica (sakz) elde edilir. Gzel kokulu olan bu
terebentin balgam sktrc olarak kullanld gibi birok yaknn
terkibinde kullanlr. Yapraklarda bcek tarafndan meydana getirilen mazlar ise kymetli ipek kumalarn boyanmasnda, araba renk
vermesinde ve tts maddesi olarak kullanlmaktadr.
76
NEML ODUN DII ORMAN RNLER DAILIM HARTASI - 1
77
ODUN DII ORMAN RNLER - 2

MEYAN KK (Glycyrrhiza glabra L.)
GEVEN (Astragalus L.)
Meyan kk Fabaceae familyasndan Glycyrrhiza glabra L. Trnn toprak alt kuru kk ve rizomlardr. Bu rizom ve kkler hafif tatlms lezzette
olup orta adan bu yana bilinen bir bitkidir. lkemizde be tr yetimekte ancak bunlardan sadece bir tanesinin tbbi deeri bulunmamktadr. lkemizdeki yayl iin genel bir ifade ile Trakya ve Marmara
Blgesi ile Karadeniz sahil eridi hari Anadolunun hemen her yerinde
alvyonal vadi tabanlarnda, orman aklklarnda, maki ve step alanlarnda bulunur. Ancak Karadeniz blgesinin i kesimleri, Orta ve Dou Anadoluda mnferit yayl gstermektedir. zellikle nehir ve dere
kenarlarndaki kumluklarda yetiir. Meyan kkleri kola imalatnda katk
maddesi olarak, bira retiminde ise biralara kpk verilmesinde kullanlr. la sanayinde, sigara retiminde, ekerleme sanayinde ve izolasyon maddesi olarak kullanm alanlar da mevcuttur.
Fabaceae familyasnn bir cinsi olan Astragaluslar bir veya ok yllk, genellikle odunsu yapdaki bitkilerdir. Kitre zamk veren Astragalus trleri yaklak oniki adet olup bu trler Trkiye, ran, Kafkasya ve Afganistann dalk blgelerinde yetimektedir. lkemizde kitre zamk veren
Astragalus trleri genellikle Dou ve Anadolu steplerinin 1300-3500
m. rakmlar arasnda bulunmaktadr. Kitre eczaclk ta sadece suspansiyon, tablet, pastil vs.nin imalinde kullanlmaktadr. Ayrca kat endstrisinde yaptrc olarak yararlanld gibi tekstil endstrisinde de aprelemede ve kumaa parlaklk verilmesinde yararlanlmaktadr.
LAVANTA (Lavandula L.)
SUMAK (Rhus L.)
ok yllk ve yaklak 1 m.ye kadar boylanabilen bir bitkidir. Lamiaceae familyasnn bir cinsi olan lavantalarn dnya zerinde yaklak 26
tr bulunmaktadr. Dnya zerinde yaygn olarak bulunan lavantann
L.angustifolia ve L.stoechas L. trleri, lkemizde tabii olarak Akdeniz ve
Ege blgesi ile stanbul civarnda yayl gstermektedir.T bbi amala taze iekli dal ular, parfmeri ve kozmetik sanayii iin ise ksmen
kurutulmu iek ve yapraklar kullanlmaktadr. la sanayiinde baz
preparatlara koku vermede, merkezi sinir sistemini dzenleyici ilalarn
bileiminde yer almaktadr. Parfmeri ve kozmetik sanayiinde ise cilt
temizleyici losyon, koku verici, banyo sabunu ve kpklerin yapmnda
kullanlmaktadr.
Anarcardia ceae familyasnn bir cinsi olan sumaklarn yer yznde 150
kadar tr bulunmaktadr. Bu trlerden sadece iki tanesi R.coriaria L.
(derici suma) ve Cotinus coggygria Scop. (boyac suma) lkemizde
yetiip ekonomik deeri olan trlerdir. Bu iki tr zellikle Adana, Antalya, Aydn, Mula, zmir, Bingl, Diyarbakr, anakkale, Gmhane,
Ankara, Ktahya, Trabzon blgelerinde tabii olarak yetiir. Boyac suma sanayide kuma ve derilerin sar renge boyanmasnda deerlendirilmektedir. Yapraklarnn antiseptik, ishal ve kan kesici zellikleri ile
ate drc zelliklerinden yararlanlarak enfzyonu ila sanayiinde
kullanlmaktadr. Kaba toz haline getirilen meyveler gda sanayiinde
baharat olarak deerlendirilmektedir.
SAHLEP
IHLAMUR (Tilia L.)
Orchis, Ophyris, Serapias, Platanthera, Dactylorhiza vs. cinslerine ait trlerin yumrularna verilen genel addr. Trkiyede yetitii yerler: ounlukla Bat, Gneybat, Gney ve Kuzey Anadolu olmakla beraber Anadolunun birok yerinde yetiir. Bileiminde niasta, ekerler, muslaj ve
azotlu maddeler vardr. Bilhassa ocuklarda ishal kesici, kuvvet verici
ve gda olarak kullanlr. Barsak nezlesinde, souk algnlklarnda ve ksre kar halk arasnda ok kullanlmaktadr.
Dnya zerinde kuzey yar krenin lman ve subtropik blgelerinde

yaylan 30 kadar tr olup, bunlarn en nemlilerinden olan ve lkemizde de tabii olarak yetien 3 tr T. rubra DC., T. plathyphyllos Scop.
ve T. tometosa Moench.dir. lkemizde zellikle Kuzeydou ve Kuzey
Anadolu blgelerinde yetitii gibi Bat Anadoluda Kuadas, Marmara
Blgesinde Kaz Dalar, Gney Anadoluda Antalya dolaylarnda yayl
gstermektedir. Kabuklar (ip, hasr vb. imalinde), odunu (kurun kalem, tersimat tahtas, odun kmr imalinde), iekleri (tbbi amal ve
kozmetikte) bitkinin kullanlan blmleridir. Ayrca hlamur kabuunda
bulunan maddelerin yaptrc zellii olup safra kesesi ve karacier
hastalklarna kar hazrlanan preparatlarn terkibine girer.
78
NEML ODUN DII ORMAN RNLER DAILIM HARTASI - 2
79
BAL ORMANLARI
Monokltr tarmn artmas ve pestisitlerin yaygn olarak kullanlmas da bal arlarnn
yararland nektar kaynaklarn azaltmtr. Bu durum, daha youn gezginci arcln
yaplmasna neden olmutur. Ancak, son yllarda orman zararllar ile mcadele biyolojik
yolla yaplmaya balanm, ormanlk alanlardaki bal arlarnn nektar kaynaklarnn
kimyasal atklardan ari olduu ve buralardan elde edilen ballarn gda gvenlii
asndan daha salkl olduunu ortaya karmaktadr. Bu durumda, bal ormanlarnn
kurulmasnn maksad daha iyi anlalmaktadr.
Bu balamda; lkemizdeki toplam bal retim miktarn ve kovan bana bal retim
miktarn artrmak ve arclk sektrn desteklemek amacyla uana kadar 10.454,5
hektar alanda 127 adet bal orman kurulmu olup, halen bal orman oluturma
almalar nemle devam etmektedir.
80
KANGAL DKEN (Onopordum bracteatum)
BALLIBABA (Lamium album)
KU DES (Elaeagnus angustifolia)
DEFNE (Laurus nobilis)
BAL ORMANLARI HARTASI
81
MESRE YERLER - ehir (Kent) Ormanlar ve Orman i Dinlenme Yerleri

Dnyada orman kaynaklarnn giderek azalmas sonucunda, son yllarda yaanlmakta olan kresel snma
ve iklim deiiklii, lleme ve kuraklk, su kaynaklarnn giderek azalmas gibi insan hayat asndan
son derece nem tayan sorunlarn ortaya kmas toplumlarn ormanlara bakn ve ormanlardan
beklentilerini eitlendirmi ve deitirmitir.
Ormanlarn sosyal, kltrel, bilimsel, sportif ve estetik hizmetlerinden halkn

daha fazla yararlanmasn salamak amacyla Orman Genel Mdrl
tarafndan Mesire Yerleri (Kent Ormanlar ve Orman i Dinlenme Yerleri)
kurulmaktadr.
Gnmzde ormanlar, sadece odun hammaddesi salayan bir kaynak olarak grlmekten ziyade, kresel
boyutlar olan doal kaynaklar olarak grlmekte ve odun dnda dier rn ve hizmetleri de barndran
bir ekosistem olarak alglanmaktadr.
2003 ylnda balayan ve kent ii veya bitiiinde yaayan insanlarn doa ile
ba baa kalmalarn salayabilmek amacyla oluturulan kent ormanlar kurma
almalar kapsamnda bugne kadar 71 il merkezi ve byk ileler olmak
zere toplam 122 adet kent orman kurulmutur.
Hzl nfus art ve sanayileme ile birlikte, kentleme, eitim, bilin ve gelir dzeyinin artmas sonucunda,
son yllarda toplumun ormanlarn rekreasyon, turizm, piknik, avclk, balklk, eitim, aratrma gibi sosyal
ve kltrel hizmetleri ile ilgili talep ve beklentilerinde ve orman kaynaklarndan faydalanmada, bu ilevlerin
nispi nem ve nceliklerinde dzenli ve nemli bir art grlmektedir.
Rekreasyon alanlarnn hizmete almas, toplumun eitli katmanlarnn ormanlarn korunmasna duyarl
hale getirilmesine, ormana verilecek nemin, bilincin ve orman sevgisinin artrlmasna nemli katklar
salayacaktr. Bu kapsamda, toplumun eitli katmanlarnn ormanlarn korunmasna duyarl hale getirilmesi
ile ormana verilecek nemin, bilincin ve orman sevgisinin artrlmas iin halkn spor, ekoturizm, piknik,
dinlenme ve elenme ihtiyalarnn karlanmasna ynelik byk yerleim yerleri civarnda ormanlarn bir
ksmnn rekreasyon alan olarak ayrlmas ve planlanmas hedeflenmektedir.
DYARBAKIR KENT ORMANI
Orman Genel Mdrl tarafndan halen iletilmekte olan 1.296 adet

mesire yeri bulunmakta ve bunlarn tamamnda gnbirlik kullanm imkan
salanmaktadr.
645 sayl KHK ile Orman ve Su leri Bakanlnn kurulmas sonucunda Doa
Koruma ve Milli Parklar Genel Mdrlne ait 154 adet Mesire Yeri Genel
Mdrlmze devredilmitir. DKMPGM den devralnan 154 adet mesire yeri
ile birlikte Orman Genel Mdrlnce kurulan ve iletilen mesire yeri says
toplamda 1.450 adet olmutur.
KAYMAKDONDURAN ORMAN DNLENME YER / STANBUL
82
SOLAKLI ORMAN DNLENME YER / TRABZON
MESRE YERLER HARTASI
83
R BAKI M
SE
RBE
G E N ME
ELE
FE
ER
RL
(20
GEN MECERELER BAKIM SEFERBERL
12-2016)
GEN MECERE BAKIMI UYGULAMALARI

21.6 milyon hektar alan kaplayan ormanlarmzn, 4.5 milyon hektar gen mecerelerden
olumaktadr. Gen mecereler en dinamik gelime anda olup, 3-5 yllk dnemler halinde mecere bakmlarna konu edilmesi gerekmektedir. Bu bakmlarla, mecere orta apn
ve mecere orta boyunu artrmak sureti ile gelecein deerli, salkl, verimli ormanlarnn
kurulmas amalanmaktadr.
Gemi be yllk dnemde (2007-2011); bugne kadar 2.4 milyon hektar gen mecere alanna mdahale edilmitir. Ormanlarn ihtiya duyduu bakm almalarnn biran nce balatlp bitirilmesi ve lif-yonga sektrnn odun hammadde ihtiyacnn karlana bilmesi iin,
bir plan dahilinde, Orman Genel Mdrlnce 2012-2016 yllarn kapsayan Gen Mecere
Bakm Seferberlii Eylem Plan hazrlanmtr.
Bu Eylem Plan ile; 4.2 milyon hektarda alma yaplmas planlanm olup, gemi be yllk
dneme gre 2 milyon hektar daha fazla alan bakm grm olacaktr. 2012 ylndan itibaren
uygulanacak Gen Mecere Seferberlik Eylem Plan kapsamnda, verimli ormanlarmzn yaklak %38ine tekabl eden gen ormanlara, bir plan dahilin de mdahale edilmi olacaktr.
Zaman geirilmeden yaplacak bakmlar ile; ormanlarmz d etkilere dayankl ve yangnlara
kar direnli hale getirilecek, gelecekte daha kaliteli rn elde edilecek, ayrca su rejiminin
dzenlenmesine ve su retim artna katk salayacaktr.
Lif-yonga sektr lkemizde gelien bir sektr olup; hammadde ihtiyacn byk oranda yerli
retimden karlamakla beraber, bir ksmn da ithalat yoluyla tedarik etmektedir. Elde edilecek rnn yerli sanayi tarafndan deerlendirilmesi durumunda, ksmen odun ithalat azalacak ve dviz tasarrufuna katk salanacaktr.
MDAHALE NCES
MDAHALE SONRASI
GEN MECERE BAKIMLARI (Ha)

Ayrca bu alma ile; orman kyls ilendirilecek olup, bunun yansra serbest alan orman
mhendisleri geici olarak istihdam edilerek, mesleinin daha banda olan gen mhendislerimiz
miz tekilatmzla buluturulacaktr.

AYNI YALI BAKIM

GRMEM KIZILAM KEST
AYNI YALI BAKIM

GRM KIZILAM KEST

Gemi be yllk dnemde (2007-2011) yllarnda 2.4 milyon hektar alanda allmken, bu seferberlik kapsamnda (2012-2016) yllar ierisinde yaklak 4.2 milyon hektara mdahele edilmesi planlanmaktadr. Bu
eylem plan ile fazladan yaklak 2 milyon hektar gen mecere bakm grm olacaktr.
84
GEN MECERELER DAILIM HARTASI
85
YRTLEN EYLEM PLANLARI VE PROJELER
GEN MECERELER
BAKIM SEFERBERL EYLEM PLANI
2012-2016
YANAN ALANLARIN REHABLTASYONU

VE YANGINA DRENL
ORMANLAR TESS PROJES
SEDR ORMANLARININ
REHABLTASYONU EYLEM PLANI
2005-2014
BALTALIKLARININ KORUYA
DNTRLMES EYLEM PLANI
2006-2015
MEE ORMANLARININ
2006-2015
ARDI ORMANLARININ
2006-2015
BOZUK MEE ALANLARININ

2005-2014
KEBOYNUZU (HARNUP)
EYLEM PLANI
2007-2015
86
YANAN ALANLARIN REHABLTASYONU VE

YANGINA DRENL ORMANLAR KURMA ALIMALARI
YARDOP NEDR ?
Akdeniz corafyas ve iklim kuanda yer
alan ormanlarmz, zellikle yaz aylarnda
youn bir yangn tehdidi altnda bulunmaktadr. Yanan alan miktarnn azaltlmasnn
yolu fiziki ve sosyal tedbirlerinin yansra yanc madde miktarn azaltma ile ilgilidir. Bu
nedenle orman yangnlarnn byk alanlara
yaylmasn nleyici tedbirlerin alnmasna ihtiya duyulmutur.
Akdeniz, Ege ve Marmara blgesi kylarn takip eden sahil eridinde, yer
yer 160 km. i ksmlara giren yaklak 12 milyon hektar orman alanmz,
orman yangnlarna kar hassastr. Bu da genel orman alanmzn yaklak
%57 sini oluturmaktadr. Bu ormanlarn, alt ay geen uzun yaz kuraklklar, dk nispi nem, kurutucu rzgrlar, olumsuz arazi artlar ve yangna
hassas trlerden olumas yangnlarna kar hassasiyetini arttrmaktadr.
Bu ormanlarda, yangnlara kar direnci arttrmak iin, yanc madde miktarn azaltmaya ynelik mecere bakmlar yaplmal, s enerjisini drmeye ynelik yangn zayflatma alanlar oluturulmal, aktif biyolojik
faaliyet gsteren erit, yol ve hatlar (yeil doku) tesis edilmeli, yangna diren gsteren kark ormanlar (servi, dibudak, harnup, nar, sla, mee,
fstk am, vb.) kurulmaldr.
Yol Kenar
Bakm
Gen Mecere
Bakmlar
YDZ Tesisi
Dere Vejetasyonu
Bakmlar
YARDOP ile; Mevcut karayolu, ky yolu, yerleim ve tarm

alanlarnn orman ile olan snrlarnda, orman yolu, yangn
emniyet yollar ile yangn emniyet yol ve eritlerinden de
faydalanlarak, her iki tarafnda
yeil yangn durdurma zonlar
tesis edilmektedir. Ayrca yanc madde miktarn azaltacak
olan zayflatma alanlar, tesis
ii yangn engelleri hazrlanmakta, aralarda kalan tm
ormanlarnda bu proje kapsamnda bakmlar yaplmaktadr.
YDZ, Tesis i Engeller, Meere Bakm, Dere Vejetasyonu Bakm Uygulanm YARDOP Proje Sahas.
Yangna direnli trlerle, yeni tesis edilmi Yangn Durdurma Zonu (YDZ).
Yol kenarlarna zakkumlarla oluturulmu Yangna Direnli Bant.
87
YANGINA DRENL ORMANLARIN

TESS EDLECE ALANLAR
YARDOP ALIMALARI GRAF (2008-2012)
Yangna hassas Devlet ormanlarnn, direnli hale getirilmesi ilemleri:

a) Yanan ormanlk alanlarda,
b) Yangna hassas olup, direnli hale getirilecek ormanlk alanlarda, uygulanmaktadr.
Yanan ormanlarn yeniden tesisi veya yangna hassas ormanlarn, yangna daha
direnli hale getirilmesi almalarnda doaya uygun, ekonomik, ekolojik ve sosyal
fonksiyonlar da gzeten, silvikltrel almalarn btnn kapsayacak YARDOP
(Yanan Alanlarn Rehabilitasyonu ve yangna direnli ormanlar tesis projesi) fikri
domutur.
Bu ihtiyaca binaen, 2010 ylnda yrrle giren 6665 sayl Yanan Alanlarn
Rehabilitasyonu ve Yangna Direnli Ormanlar Tesisi Projesi (YARDOP) alma Esaslar
ve 2012 ylnda yrrle giren 6859 sayl YARDOP Orman Yangnlaryla Mcadele
ve lemlerine Ait alma Esaslar tamimleri ile almalar yrtlmektedir
Akdeniz, Ege ve Marmara blge kylarn takip eden sahil eridinde, yer yer 160 km i ksmlara
giren 12 milyon ha (lke Ormanlarnn %57si) yangna kar hassas ormanlarmz iin YARDOP
(Yanan Alanlarn Rehabilitasyonu ve Yangna Direnli Ormanlar Tesisi Projesi) projeleri 2008
ylndan balayarak faaliyete geirilmitir. u ana kadar 212.435 hektar alan iin proje yaplm
olup, 141.688 hektar alanda alma yaplmtr. Ana hedef, tm yangna hassas ormanlarmzn,
yangna daha direnli hale getirilmesidir.
Orman alanlar ile, ziraat alanlarn ayran yeni tesis edilmi Yangn Durdurma Zonu (ZOAT).
88
YARDOP ALIMASI YAPILAN EFLKLER HARTASI
89
TOHUM RETM
AA ISLAHI VE TOHUM RETM
Biyolojik eitlilii arttrmak, genetik kirlilii azaltmak,
kalite ve kantite bakmndan en yksek artm ve yetime muhitine en iyi uyumu salayan ormanlar kurmak
iin uygun orijinli, verim yetenekleri nceden bilinen ve
iyi vasfl tohumlardan elde edilen fidanlar kullanmak
prensibiyle, fidan retimi iin gerekli tohumlar, tohum
meereleri, tohum baheleri ve gen koruma orman gibi
seilmi ve nitelikli genetik kaynaklardan byk bir hassasiyetle temin edilmektedir.
lkemizde 9 aa trnden 179 adet, 1.277,85 hektar
tohum bahesi, 28 aa trnden 349 adet, 46.358,39
hektar tohum meeresi, 35 aa trnden 238 adet,
35.018,39 hektar gen koruma orman ve 4 aa trnden
toplam 13 adet 30,3 hektar klon park bulunmaktadr.
Ayrca biyolojik eitliliin devam ettirilmesi iin endemik trlerimiz ile yabanl trlerden tohum baheleri kurmak iin almalarmz devam etmektedir.
TOHUM STOK MERKEZLER

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
2012 ylnda 900 ton tohum retimi programna karlk 982 ton tohum retilmitir.
2013 yl programmz ise 597 ton tohum retmektir.
90
OSMANYE
AMASYA
ANKARA
ANTALYA
BALIKESR-Dursunbey
BOLU
BURSA
DENZL
ELAZI
ERZURUM
ESKEHR
HATAY-Serinyol
ISPARTA-Eirdir
STANBUL-Baheky
ZMR-Torbal
KONYA-Ereli
MULA-Gkova
ORDU
SAKARYA-Hendek
TRABZON-Of
ZONGULDAK-Gkebey
FDAN RETM
Genel Mdrlmz almalarnda ihtiya duyulan fidanlar, dier
kurum kurulu ve sivil topluk rgtlerince yaplacak almalarda
ihtiya duyulan fidanlar ile vatandalarmzn ihtiya duyduu fidanlar orman fidanlklarmzda retilmektedir.
Trkiyede ilk kitlesel fidan retimi 1925 ylnda balamtr.
Fidanlklarmzda, asli ve doal trlerimizle birlikte 500 deiik trn stnde fidan retimi yaplmaktadr.
retilen fidan miktar 2000 ylnda 126 milyon adet iken, 2012 ylnda 380 milyon adet fidan retimi programna karlk, yl sonu itibariyle 471 milyon adeti retim, 229 milyon adeti ise tohum ekimi
olmak zere toplam 700 milyon adet fidan retilmitir.
2013 ylnda ise tohum ekimleriyle beraber yaklak 400 milyon
adet fidan retilmesi planlanmaktadr.
8 ilde 35.260 m2 kapal alana sahip, 25 milyon adet/yl kapasiteli
toplam 43 adet modern sera fidan retiminde kullanlmaktadr.
Son dnemde endemik trlerimiz, yabanl trlerimiz ile gelir getirici tr fidanlarn retimine arlk verilmektedir. Bylelikle hem biyolojik eitliliin devam ettirilmesi, hem de gelir getiren trler ile
vatandamza ekonomik destek salanmaktadr.
91
FDANLIK TESS ALIMALARI
FBS
Fidan retimi, 507 milyon adet/yl kapasiteli, 3.370 hektar alanda kurulmu olan 126 adet
orman fidanlnda yaplmakta olup, ihtiya halinde yeni fidanlk kuruluu yaplmaktadr.
Orman fidanlklarnda birlikteliin salanmas ve teknolojik gelimelerden yararlanlabilmesi amacyla, 2008 ylndan itibaren, tohum ve fidan retim ile tahsisi gibi tm i ve ilemler Fidanlk Bilgi
ve zleme Sistemi zerinden yaplmaktadr.
Fidanlk alanlar belirlenirken toprak, su, ulam, mlkiyet vb. artlar dikkate alnarak optimal
artlar tayan alanlar belirlenmi ve fidanlk kurulular yaplmtr. Fidan retimi konusundaki hedeflerin gerekletirilmesinde, mevcut fidanlk alanlarnn ve tesislerinin muhafaza
edilmesi olduka nemlidir. nk her zaman uygun artlar tayan alternatif fidanlk alan
bulunamamaktadr.
Son dnemde aalandrma almalar olduka nem kazanm olup, buna paralel olarak
da kamuoyunun fidan konusundaki hassasiyeti de ciddi ekilde artmtr. Bundan dolay fidanlklarmzdaki retim miktarnn ve standartlarnn arttrlmas ynnde almalar yaplmaktadr.
FDAN DAITIMI
Halkmza fidan dikme
alkanlnn kazandrlmas ve bunun hayatn bir paras haline
getirilmesi amacyla,
Milli Aalandrma ve
Erozyon Kontrolu Seferberlii kapsamnda, Genel Mdrlmzce kamu kurum
ve kurulular, askeri
birlikler, eitim kurumlar ve sivil toplum
kurulularna bedelsiz
fidan datm yaplmaktadr.
Genel Mdrlmzce zel Sektr Fidanclnn

Gelitirilmesine nem Verilmektedir
Park bahe ve peyzaj dzenlemelerinde kullanlan fidan retiminde dnya pazarlarna almak iin zel sektr fidancl Genel Mdrlmzce uzun vadeli ve dk faizli kredi
verilerek desteklenmektedir. 2012 yl itibariyle 23 milyon adet/yl kapasiteli, 207,77 hektar
alanda 146 adet zel orman projesi onaylanm olup, 12.87.853 TL. Kredi destei salanmtr.
2009 ylndan beri Satn Alm Garantili Szlemeli Fidan retimi gerekletirilmektedir. Bu
yolla ihtiya duyulan tpl kapl fidanlarn bir ksm vatandalarmza dikilecei sahaya en
yakn noktada rettirilmekte olup ayn zamanda da meslek edindirilerek istihdam salanmaktadr.
Alm Garantili Szlemeli Fidan retimi kapsamnda ylda ortalama 12 milyon adet fidan
rettirilmekte olup, 2012 ylnda ise 16 milyon adet fidan rettirilmitir.
92
ORMAN FDANLIK MDRLKLER, EFLKLER VE ALIMA ALANLARI HARTASI
93
ORMANLARIN GELTRLMES VE GENLETLMESNE YNELK YAPILAN ALIMALAR

(Aalandrma, Erozyon Kontrol ve Rehabilitasyon (yiletirme-Islah) almalar)
1946-2011 YILLARI ARASINDA ORMANLARIN GELTRLMES VE GENLETLMESNE YNELK YAPILAN ALIMALAR
AALANDIRMA
EROZYON
KONTROL
1946-2011
1962-2011
1998-2011
2.121.865
938.432
2.144.964
ZEL
AALANDIRMA
SUN
GENLETRME
ENERJ ORMANI
TESS
TOPLAM
1962-2011
1986-2011
1973-2011
1978-2005
(HEKTAR)
142.199
116.638
789.633
622.878
6.876.611
REHABLTASYON MERA ISLAHI
Ha.
349.064
75.613
82.313
TRABZON
ZONGULDAK
188.260
231.250
267.699
252.735
244.914
178.654
209.989
STANBUL
134.392
154.459
207.662
203.120
ESKEHR
ISPARTA
208.365
ERZURUM
100.000
73.646
89.426
150.000
114.482
136.236
162.915
200.000
219.100
203.120
236.227
250.000
268.166
300.000
238.760
350.000
316.824
324.457
400.000
94
ANLIURFA
MULA
MERSN
KTAHYA
KONYA
KAYSER
KASTAMONU
K.MARA
ZMR
GRESUN
ELAZI
DENZL
BURSA
BOLU
BALIKESR
ARTVN
ANTALYA
ANKARA
AMASYA
ADAPAZARI
ADANA
50.000
AALANDIRMA HARTASI
95
ANTALYA (A.nce)
96
TRKYE EROZYON
YAYILI ALANI
RSK HARTASI
97
TOPRAK MUHAFAZA, MERA ISLAHI VE DALIK ALAN YNETM

TOPRAK MUHAFAZA ALIMALARI
lkemiz; iklimi, topografyas ve toprak artlar sebebiyle erozyona hassas bir lkedir. Bu
sebeple 1969 ylndan beri planl ve programl bir ekilde yrtlen Toprak Muhafaza faaliyetleri sonucunda bugne kadar Trkiyenin deiik blgelerinde baarl uygulamalar
gerekletirmi, allan alanlarda erozyon nlenmi, alnan nlemlerle sel ve takn oluumu durdurulmutur.
Toprak muhafaza almalar; yzey erozyonunu nlemeye ynelik teraslama almalar,
oyuntu erozyonunu nlemeye ynelik kuru duvar, canl eik ve tel kafes gibi tesisler yaplarak, rzgar erozyonunu nleme almalar ise hareket ederek yerleim yerlerini ve tarm
alanlarn tehdit eden kumullarn aalandrlmas eklinde yaplmakta olup, Bakanlmzn
ilgili birimlerince bugne kadar yaklak 1.000.000 hektar alanda toprak muhafaza almas
yaplmtr.
MERA ISLAH ALIMALARI
ENTEGRE HAVZA REHABLTASYON PROJELER

Trkiyede ilk havza slah almalar 1950li yllarda sel ve takn zararlarnn azaltlmas ve bu yolla mevcut barajlarn gvenliinin salanmas dncesi ile balatlmtr. Yukar su havzalarnda ilk uygulamalar toprak erozyonunun azaltlmas, su ak rejimini dzenleyen tesisler ve aalandrmalar olarak
yaplmtr.
lkemiz su havzalarnda yaplan almalar birok devlet kuruluunun grev ve yetki alannda kalmaktadr, bununla birlikte yerel halkn ve sivil toplum kurulularnn srdrlebilir bir doal kaynak ynetimi iin katlmnn nemli olduu anlalmtr. Bu nedenle 1990l yllardan itibaren Entegre Havza
Rehabilitasyonu Projeleri balatlmtr.
1- Dou Anadolu Su Havzalar Rehabilitasyon Projesi tamamland. (1993-2001)
2- Anadolu Su Havzalar Rehabilitasyon Projesi (2005-2012)
3- oruh Havzas Rehabilitasyon Projesi (2012 ylnda baland.)
lkemizde geleneksel ve youn olarak yaplan hayvanclk sonucu verim gcn yitiren
mera alanlar, yanl arazi snflamas sonucu yaylacln hzla artmas ile mera alanlarnn
yaplamaya almas ve erozyon sebebiyle toprak kaybna uram; sonu olarak da mera
alanlarmz daralm verim gcn yitirmitir.
Mera slah projeleri, iyi vasfl meralarda otlatmay kolaylatrc yardmc tesislerin yapm,
vasf bozulmu meralarda ise toprak muhafaza almalar eklinde yaplmaktadr. Islah edilmesi gerekli vasf bozulmu meralarda ise erozyon kontrol almalar eklinde yaplmaktadr.
Mera slah almalarnda yllk bazda Cumhuriyet tarihinin en yksek rakamlarna ulalmtr.
DALIK ALAN YNETM ALIMALARI

Dalk alanlarda, sel ve kontrol almalar yaplmaktadr. Sel havzalarnn yukar ksmlarnda yaplan almalar ile yzeysel ak nlenerek sel oluumunun nne geilmektedir.
lkemizin sayl turizm yerlerinden olan, Trabzon li aykara lesi Uzungl Beldesinde son
yllarda hzla gelien turizm faaliyetleri ulam yolu a ve yaplamada artlar beraberinde getirmitir. Ortaya kan zorunlu deiimlerin olumsuz sonularn ortadan kaldrmak ve
turizm tesisleri ile ky yerleim yerini tehdit eden tehdidini nlemek amacyla; 2009 ylnda balanan Uzungl Beldesi nleme ve Erozyon Kontrolu Projesi kapsamnda 2012
yl sonu itibaryla toplam 515 Ha kontrol almas yaplmtr.
Daha nceleri toprak muhafaza almalar ad altnda yaplan sel ve heyelan kontrol almalar, 2013 yl itibar ile ilk uygulamas Rize li Balsu Mahallesinde demostratif olarak
gerekletirilecek olan proje ve benzeri proje uygulamalar ile devam edecektir.
98
UYGULANAN EROZYON KONTROL PROJELER HARTASI
99
ORKY TARAFINDAN DESTEKLENEN FERD KRED TRLER

ORKY 42 yldr faaliyet gstermekte olup, bugne kadar sosyal nitelikli kredilerden 225.859 aileye
284.698.166 TL, ekonomik nitelikli kredilerdense
156.266 aileye 1.424.830.393 TL kredi destei salanmtr.
SOSYAL NTELKL KREDLER

1- Dam rtl
2- Istma Piirme Aralar
3- Gne Enerjisi le Su Istma Sistemi
EKONOMK NTELKL KREDLER

1- Fenni Arclk
2- St Srcl
3- St Koyunculuu
4- Besi Srcl
5- Besi Koyunculuu
6- Halclk
7- Kilimcilik
8- pek Halclk
9- Rize Bezi Dokumacl
10- Motorlu Bez Dokumacl
11- pek Bcekilii
12- Seraclk
13- Tbbi ve Aromatik Bitki Yetitirme
14- Baclk
15- Meyvecilik (Ceviz, Vine, Kiraz, Elma, Nar vb.)
16- Boylu Fidan Yetitiricilii
17-Bodur ve Yar Bodur Meyvecilik
18- Glclk
19- Zeytincilik
20- Yayla Bacl
21- Zeytin Salamura
22- Muz Yetitiricilii
23- Kivi Yetitiricilii
24- ilekilik
25- Tarla Sebzecilii
26- Kltr Mantarcl
27- Tatl Su Balkl
28- Kafes Balkl
29- Defne - Zeytinyandan sabun retimi
100
ORMAN KYLER DAILIM HARTASI
101
KORUNAN ALANLAR
STAT
ADET
ALANI (Ha)
MLL PARKLAR
40
848.446,74
TABATI KORUMA ALANLARI
31
64.224,59
TABAT PARKLARI
182
81.189,16
TABAT ANITLARI
106
5.549,02
TOPLAM
359
999.409,51
ACARLAR GL LONGOZU - ADAPAZARI
KU CENNET - BALIKESR (F.A. Drst)
YEDGLLER MLL PARKI / BOLU (R.etiner)

102
KORUNAN ALANLAR HARTASI
103
KLM TPLERNE GRE ORMAN HARTASI
104
ORTALAMA YAI MKTARLARINA GRE ORMAN HARTASI
105
ORMANLARIMIZIN EM SINIFLARI HARTASI
106
BYK TOPRAK
YAYILI
GRUPLARI
ALANI HARTASI
Alvyal Topraklar (A)

Kahverengi Topraklar (B)
Kestanerengi Topraklar (C)
Dier Alanlar
Krmzms Kahverengi Topraklar (D)
Krmz-Kahverengi Akdeniz Topraklar (E)
Krmzms Kahverengi Topraklar (F)
Gri-Kahverengi Podzolik Topraklar (G)

Hidromorfik Topraklar (H)
Kolivyal Topraklar (K)
Regosol Topraklar (L)
Not: Toprak verileri Tarm ve Kyileri Bakanlndan alnmtr.
107
Kahverengi Orman Topraklar (M)

Kiresiz Kahverengi Orman Topraklar (N)
Organik Topraklar (O)
Krmz-Sar Podzolik Topraklar (P)
Redzina Topraklar (R)

Avlyal Sahil Topraklar (S)
Krmz Akdeniz Topraklar (T)
Kiresiz Kahverengi Topraklar (U)
Vertisol Topraklar (V)

Bazaltik Topraklar (X)
Yksek Da Mera Topraklar (Y)
Gri l Topraklar (Z)
ORMAN GENEL MDRL

i Bloklar Mahallesi, Muhsin Yazcolu Caddesi, 51/B
06530 - Yzncyl / ankaya / ANKARA
Tel: (312) 296 40 00
Faks: (312) 296 40 64
www.ogm.gov.tr
Bu Atlas,
Orman Genel Mdrl,
Bilgi Sistemleri Dairesi Bakanl,
Corafi Bilgi Sistemleri ube Mdrlnce hazrlanmtr.
Tel: (312) 296 37 60 Faks: (312) 296 36 52
e_posta: bsd10@ogm.gov.tr
Yapm
www.cetatanitim.com
(0312) 222 66 77
Fotoraflar
A. nce, S. Kran, L. Kran, . Fakolu, R. etiner, A. Baykal ve OGM arivi
Her trl basm ve datm hakk Orman Genel Mdrlne aittir.

zinsiz olarak ksmen veya tamamen kopyalanamaz ve oaltlmaz.
ANKARA - 2013
www.ogm.gov.tr

Türkiye Orman Atlası

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Türkiye Orman Atlası

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Türkiye Orman Atlası

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

ORMAN VE SU LER BAKANLII

Yenice - ncedere - KARABK

ORMANLARIMIZDA YAYILI GSTEREN ASL AA TRLER ................................................... 29

DER HARTALAR ....................................................................................................................... 67

Prof. Dr. Veysel EROLU

GENEL ORMAN DURUMU

TRKYE ARAZ DURUMU

LLERE GRE ORMAN YOUNLUU HARTASI

ORMANLIK ALANLARIN LLERE GRE DAILIMI

TRKYE ORMAN DAR SINIRLARI HARTASI

TRKYE ORMAN VARLII

Yaprakl Koru Kark Koru Koru Toplam

KORU VE BALTALIK ORMANLARIN BLGE MDRLKLERNE GRE DAILIMI

ORMAN VARLII HARTASI

ORMANLIK ALANLARIN ORMAN BLGE MDRLKLERNE GRE DAILIMI

4.417.542,3 11.558.668,4 10.119.466,1 21.678.134,5

6.978.864,2 17.260.592,2 1.276.940,4 3.140.601,9

ASL AA TRLERNN ALANSAL DAILIMI

KORU ORMANI ALANLARININ,

NEML AA TRLERNN YAYILI ALANLARI HARTASI

NEML NE YAPRAKLI (BREL) BAZI AA TRLERNN YAYILI ALANLARI HARTASI

YAPRAKLI BAZI AA TRLERNN YAYILI ALANLARI HARTASI

KORU ORMANLARININ GELM ALARINA GRE DAILIM HARTASI

KORU ORMANLARININ KAPALILIKLARINA GRE DAILIM HARTASI

25 m boy, 60 cm kadar ap yapabilen nemli bir orman aacdr.

KIZILAM'IN ALANSAL DAILIMI

KIZILAM YAYILI HARTASI

Karaamn odunlar sert, dayankl, reineli ve iyi kalitelidir. ivi ve

KARAAM'IN ALANSAL DAILIMI

KARAAM YAYILI HARTASI

Toprak istei bakmndan kanaatkr olan Saram gevek, derin,

SARIAM'IN ALANSAL DAILIMI

SARIAM YAYILI ALANLARI

Uzun, dzgn ve dolgun gvde yapar Sivri tepe oluturur. Kazk kk

GKNAR'IN ALANSAL DAILIMI

GKNAR YAYILI HARTASI

Doal yayl alannda dondan zarar grmez, ancak baz yllarda ge

DOU LADN'NN ALANSAL DAILIMI

DOU LADN YAYILI HARTASI

Mobilya, dorama, tel direi, inaat ve gemi kerestesi, kt imalinde kullanlmaktadr.

SEDR'N ALANSAL DAILIMI

SEDR YAYILI HARTASI

Srngen allardan byk aalara kadar dnyada 60 kadar tr

ARDI YAYILI HARTASI

FISTIKAM'ININ ALANSAL DAILIMI

Tm serviler park, bahe, koruyucu erit ve canl it aalar olarak

SERV'NN ALANSAL DAILIMI

Yaprak ve Arillus (Meyve)

FISTIKAMI, SERV VE PORSUK YAYILI HARTASI

Ayrca Fagus silvatica (Avrupa Kayn)nn da lkemizde yayl bilinmektedir.

KAYIN'IN ALANSAL DAILIMI

KAYIN YAYILI HARTASI

Yapraklar deiik boyut ve grntedir; kenarlar loplu, dili, ender

Quercus ithaburensis - Palamudu

Masif ve kaplama olarak mobilya, oymaclk, dorama ve kontrplak

MEE'NN ALANSAL DAILIMI

MEE YAYILI HARTASI

Rutubetli arca topraklar sever, su basknlarna dayankldr, humus