Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 312

FAGOR CNC 8050 M

Programazio-eskuliburua

LANBIDE
EKIMENA

L ANBIDE E KIMENA
LANBIDE EKIMENA

Proiektuaren bultzatzaileak

Laguntzaileak

LANBIDE HEZIKETAKO
ZUZENDARITZA

Hizkuntz koordinazioa

DIRECCION DE
FORMACION PROFESIONAL

Egilea(k):

Fagor Automation, S. Coop. Ltda.


FAGOR CNC 8050 M. Manual de programacin

ARRASATE
Material Hautaketa: Usurbilgo GLHBI. USURBIL
Itzultzailea: Xabier Aranburu, AIXE S.L., Di-da, S-Koop.
Zuzenketak: ELHUYAR Hizkuntz zerbitzuak
Maketa: Ainara Sarasketa
Azalaren diseinua: Naiara Beasain

CNC 80 50/55 M
PROGRAMAZIO-ESKULIBURUA

FAGOR AUTOMATION S. Coop. Ltda-k aldiro helarazten dizkie eskatzen


dioten bezero guztiei CNC FAGOR 8050ari eransten dizkiogun ezaugarri
guztiak.
Horrenbestez, bere makinan jarri nahi duen/dituen ezaugarria/k eskatzerik
badauka bezeroak.
Aski duzue, horretarako, zuen enpresaren helbide osoa eta dauzkazuen
Zenbakizko Kontroleko modeloen erreferentzia (modeloa eta serie-zenbakia) guri bidaltzea.

Kontuan izan litekeena dela zureganatu berria duzun software-bertsioan


eskuliburu honetan deskribatutako zenbait funtzio ez agertzea.
Honako hauek dira software-aukeren araberako funtzioak:

Erreminten bizitza-kontrola
Haztagailu-zikloak
DNC
Profil-editorea
4 edo 6 ardatzetarako softwarea
Irlak dituzten kajera irregularrak
Digitalizazioa
Grafiko solidoak
Hariztaketa zurruna
Kopiatzea

Eskuliburu honetan deskribatutako informazioak aldaketarik izan dezake,


aldakuntza teknikoen araberakoak betiere.
Eskuliburu honen edukia aldatzeko eskubiderik badu FAGOR
AUTOMATION S. Coop. Ltda?k, eta ez dago behartuta aldaketen berri
ematera.

II

CNC FAGOR 8050 GP MODELOA zureganatu berria baduzu, izan kontuan


honako zehazpen hauek:
*

CNC 8050 fresatzeko makina modeloan dago oinarrituta modelo hau

CNC 8050 fresatzeko makina modeloak dauzkan funtzioetako batzuk ez


ditu honako modelo honek.

Jarraian zehaztuko ditugu Fresatzeko Makina modeloak ez dauzkan funtzioak,


baita modelo berberean eskuragarri dauden software-aukerak ere.
Ez dauzkan funtzioak
Hariztaketa elektronikoa (G33)
Konpentsazio erradiala
Erreminta-biltegiaren kudeaketa
Mekanizazio-ziklo finkoak
Mekanizazio anizkunak
Haztagailu-ziklo finkoak
Erreminten bizitza-kontrola
Profil-editorea
Irlak dituzten kajera irregularrak
Digitalizazioa
Grafikoak
Kopiatzea

Software-aukerak
4 edo 6 ardatzetarako softwarea
DNC
Hariztaketa zurruna (G84)

III

IV

AURKIBIDEA

1 HITZAURREA
1.1
1.2

DNC konexioa ...................................................................................................... 1


DNC edo PERIFERIKO bidezko komunikazio-protokoloa ................................... 2
2 PROGRAMA NOLA EGIN

2.1
2.1.1
2.1.2
2.1.2.1
2.1.2.2
2.1.3

Programaren egitura CNC-n ................................................................................ 1


Blokeburua ........................................................................................................... 1
Programa-blokea .................................................................................................. 2
ISO lengoaia ......................................................................................................... 2
Goi-mailako lengoaia ............................................................................................ 2
Bloke-amaiera ...................................................................................................... 3
3 ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

3.1
3.1.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.5.1
3.5.2
3.5.3
3.5.4
3.6
3.7
3.7.1
3.7.2

Ardatzen nomenklatura ........................................................................................ 1


Ardatz-hautaketa .................................................................................................. 2
Plano-hautaketa (G16, G17, G18,G19) ................................................................ 3
Piezaren akotazioa. Milimetroak edo hazbeteak (G70, G71) ............................... 5
Programazio absolutua/gehitzailea (G90, G91) ................................................... 6
Kota-programazioa ............................................................................................... 7
Koordenatu cartesiarrak ....................................................................................... 7
Koordenatu polarrak ............................................................................................. 8
Koordenatu zilindrikoak ...................................................................................... 10
Angelua eta koordenatu cartesiar bat ................................................................ 11
Ardatz birakariak ................................................................................................ 12
Lan-eremuak ...................................................................................................... 13
Lan-eremuen definizioa ...................................................................................... 13
Lan-eremuen erabilera ....................................................................................... 14
4 ERREFERENTZIA-SISTEMAK

4.1
4.2
4.3
4.4
4.4.1
4.4.2
4.5

Erreferentzia-puntuak ........................................................................................... 1
Makina-erreferentziaren bila (G74) ...................................................................... 2
Makina-zeroaren araberako programazioa (G53) ................................................ 2
Kotaren aurrehautaketa eta jatorri-lekualdaketak ................................................ 3
Kotaren aurrehautaketa eta S balioaren (G92) mugapena .................................. 4
Jatorri-lekualdaketak (G54, G59) ......................................................................... 5
Jatorri polarraren aurrehautaketa (G93) ............................................................... 7

5 ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA


5.1
5.2
5.2.1
5.2.2
5.3
5.3.1
5.3.2
5.4
5.4.1
5.4.2
5.4.3
5.4.4
5.4.5
5.4.5.1
5.4.5.2
5.4.5.3
5..5.4
5.4.5.5
5.4.5.6
5.4.5.7
5.4.5.8
5.4.5.9
5.4.5.10
5.4.5.11

Prestatze-funtzioak ............................................................................................... 2
Aitzinapen-funtzioak (G94, G95) .......................................................................... 4
Aitzinapena mm/min-tan edo hazbete/min-tan (G94) .......................................... 4
Aitzinapena, mm/biratan edo hazbete/biratan (G95) ............................................ 5
Abiadura konstanteko/funtzioak (G96,G97) ......................................................... 6
Gainazaleko aitzinapen-abiadura konstantea (G96) ............................................ 6
Erremintaren erdiguneko aitzinapen-abiadura konstantea (G97) ........................ 6
Funtzio osagarriak ................................................................................................ 7
F aitzinapen-abiadura ........................................................................................... 7
Buruaren biraketa-abiadura eta buruaren gelditze orientatua (S) ........................ 8
Erreminta-zenbakia (T) ......................................................................................... 9
Zuzentzaile-zenbakia (D) .................................................................................... 10
Funtzio lagungarria (M) ...................................................................................... 11
M00. Programa gelditzea ................................................................................... 12
M01. Programa baldintzaturik gelditzea ............................................................. 12
M02. Programaren amaiera ............................................................................... 12
M30. Programaren amaiera, hasierara itzuliz .................................................... 12
M03. Buruaren abioa, eskuinetara (erloju-orratzen noranzko berean) ............... 12
M04. Buruaren abioa, ezkerretara (erloju-orratzen aurkako noranzkoan) ......... 12
M05. Burua gelditzea .......................................................................................... 12
M06. Erreminta-aldaketarako kodea .................................................................. 13
M19. Buruaren gelditze orientatua ..................................................................... 13
M41, M42, M43, M44. Buruaren gama-aldaketa ................................................ 13
M45. Buru lagungarria / Erreminta motorizatua ................................................. 13
6 IBILBIDE-KONTROLA

6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
6.6
6.7
6.8
6.9
6.10
6.11
6.12

Jartze azkarra (G00) ............................................................................................ 1


Interpolazio lineala (G01) ..................................................................................... 2
Interpolazio zirkularra G02, G03) ......................................................................... 3
Interpolazio zirkularra, arkuaren zentroa koordenatu absolutuetan
programatuz (G06) ............................................................................................... 8
Ibilbide zirkularra, aurreko ibilbidearekiko ukitzailea G08) ................................... 9
Ibilbide zirkularra, hiru punturen bidez definitua (G09) ....................................... 10
Interpolazio helikoidala ....................................................................................... 11
Mekanizazio-hasierako sarrera tangentziala (G37) ............................................ 13
Mekanizazio-amaierako irteera tangentziala (G38) ............................................ 15
Ertzen biribiltze kontrolatua (G36) ...................................................................... 17
Alakatzea (G39) .................................................................................................. 18
Hariztaketa elektronikoa (G33) ........................................................................... 19
7 PRESTATZE-FUNTZIO OSAGARRIAK

7.1
7.2
7.3
7.3.1
7.3.2
7.4
7.5
7.5.1
7.5.2
7.6
7.7
7.7.1
7.7.2

VI

Blokeen prestakuntza etetea (G04) ...................................................................... 1


Tenporizazioa (G04 K) ......................................................................................... 3
Ertz biribilduan eta ertz bizian jardutea (G05, G07) ............................................. 4
Ertz biribildua (G05) .............................................................................................. 4
Ertz bizia (G07) ..................................................................................................... 5
Ispilu-irudia (G10,G11;G12, G13, G14) ................................................................ 6
Eskala-faktorea (G72) .......................................................................................... 8
Eskala-faktorea, ardatz guztiei aplikatuta ............................................................ 8
Eskala-faktorea, ardatz bati edo batzuei aplikatuta ............................................ 10
Koordenatu-sistemaren biraketa ........................................................................ 12
Ardatzen akoplamendu/desakoplamendu elektronikoa ..................................... 14
Ardatzen akoplamendu elektronikoa (G77) ........................................................ 15
Ardatzen akoplamendu elektronikoa baliogabetzea (G78) ................................ 16

8 ERREMINTEN KONPENTSAZIOA
8.1
8.1.1
8.1.2
8.1.3
8.2

Erreminta-erradioaren konpentsazioa (G40, G41, G42) ...................................... 2


Erreminta-erradioaren konpentsazio-hasiera ....................................................... 3
Erreminta-erradioaren konpentsazio-tarteak ........................................................ 6
Erreminta-erradioaren konpentsazioa baliogabetzea ........................................... 9
Erreminta-luzeraren konpentsazioa (G43,G44, G15) ......................................... 15
9 ZIKLO FINKOAK

9.1
9.2
9.3
9.4
9.5
9.5.1
95.2
9.5.3
9.5.4
9.5.5
9.5.6
9.5.7
9.5.8
9.5.9
9.5.10
9.6

Ziklo finkoaren definizioa ...................................................................................... 1


Ziklo finkoaren eragin-eremua ............................................................................. 2
Ziklo finkoa baliogabetzea .................................................................................... 2
Irizpide orokorrak .................................................................................................. 3
Mekanizazio-ziklo finkoak ..................................................................................... 3
G69. Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, iraganaldi aldakorraz ................................ 5
G81. Zulaketa-ziklo finkoa .................................................................................... 9
G82. Zulaketa-ziklo finkoa, tenporizazioz ........................................................... 11
G83. Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, iraganaldi konstanteaz ........................... 13
G84. Hariztatzeko ardatzez hariztatzeko ziklo finkoa ......................................... 16
G85. Otxabuketa-ziklo finkoa ............................................................................. 19
G86. Mandrinaketa-ziklo finkoa, aitzinapen azkarrean itzuleraduna (G01) ........ 21
G87 Kajera angeluzuzeneko ziklo finkoa ........................................................... 23
G88. Kajera zirkularreko ziklo finkoa .................................................................. 30
G89. Mandrinaketa-ziklo finkoa, laneko aitzinapenean itzuleraduna (G01) ....... 36
Ziklo finkoaren parametro-aldaketa .................................................................... 38
10 MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

10.1
10.2
10.3
10.4
10.5
10.6

G60: Mekanizazio anizkuna lerro zuzenean ......................................................... 2


G61: Mekanizazio anizkuna, paralelogramoa osatuz ........................................... 5
G62: Mekanizazio anizkuna, sarea osatuz ........................................................... 8
G63: Mekanizazio anizkuna, zirkunferentzia osatuz .......................................... 11
G64: Mekanizazio anizkuna, arkua osatuz ......................................................... 14
G65: Mekanizazio programatua, arku-korda bidez ............................................ 17
11 IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

11.1
11.2
11.3
11.4
11.5
11.6
11.6.1
11.6.2
11.6.3
11.7
11.8
11.9

G66: Irlak dituen kajeraren ziklo finkoa ................................................................ 1


Zulatze-eragiketa .................................................................................................. 4
Arbastatze-eragiketa ............................................................................................ 5
Akabera-eragiketa ................................................................................................ 7
Profilak programatzeko arauak .......................................................................... 10
Profil-ebaketa ..................................................................................................... 12
Profilen gurutzaketa, oinarrizkoa (K=0) .............................................................. 12
Profil-ebaketa, aurreratua (K=1) ......................................................................... 14
Ondoriozko profila .............................................................................................. 16
Profil-programazioaren sintaxia .......................................................................... 17
Akatsak ............................................................................................................... 19
Programazio-adibideak ...................................................................................... 20

VII

12 HAZTAGAILU-LANAK
12.1
12.2
12.3
12.4
12.5
12.6
12.7
12.8
12.9
12.10
12.11

Mugimenduak, haztagailuz (G75, G76) ................................................................ 1


Haztaketa-ziklo finkoak ........................................................................................ 2
Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa ..................................................... 3
Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa ................................................................... 6
Azalera neurtzeko ziklo finkoa ............................................................................ 10
Kanpoko izkina neurtzeko ziklo finkoa ............................................................... 13
Barruko izkina neurtzeko ziklo finkoa ................................................................. 16
Angelua neurtzeko ziklo finkoa ........................................................................... 19
Kanpoko izkina eta angelua neurtzeko ziklo finkoa ............................................ 22
Zuloa neurtzeko ziklo finkoa ............................................................................... 26
Abatza neurtzeko ziklo finkoa ............................................................................. 30
13 PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

13.1
13.1.1
13.1.2
13.1.3
13.2
13.2.1
13.2.2
13.2.3
13.2.4
13.2.5
13.2.6
13.2.7
13.2.8
13.2.9
13.2.10
13.2.11
13.3
13.4
13.5
13.5.1
13.5.2

Lexiko-deskribapena ............................................................................................ 1
Bereizitako hitzak ................................................................................................. 2
Zenbakizko konstanteak ....................................................................................... 3
Sinboloak .............................................................................................................. 3
Aldagaiak .............................................................................................................. 4
Xede orokorreko parametro edo aldagaiak .......................................................... 6
Erremintei dagozkien aldagaiak ........................................................................... 8
Jatorri-lekuei dagozkien aldagaiak ..................................................................... 10
Makina-parametroei dagozkien aldagaiak .......................................................... 11
Lan-eremuei dagozkien aldagaiak ..................................................................... 12
Aitzinapenei dagozkien aldagaiak ...................................................................... 13
Kotei dagozkien aldagaiak .................................................................................. 15
Buruari dagozkion aldagaiak .............................................................................. 16
Automatari dagozkion aldagaiak ........................................................................ 18
Lekuan lekuko parametroei dagozkien aldagaiak .............................................. 19
Beste zenbait aldagai ......................................................................................... 20
Konstanteak ....................................................................................................... 26
Eragileak ............................................................................................................. 26
Adierazpenak ...................................................................................................... 28
Adierazpen aritmetikoak ..................................................................................... 28
Erlazio-adierazpenak .......................................................................................... 29
14 PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

14.1
14.2
14.3
14.4
14.5
14.6
14.7

Esleipen-sententziak ............................................................................................ 1
Ikuste-sententziak ................................................................................................ 2
Gaitzeko/ezgaitzeko sententziak .......................................................................... 3
Fluxu-kontrolaren sententziak .............................................................................. 4
Azpirrutinen sententziak ....................................................................................... 6
Programak sortzeko sententziak ........................................................................ 11
Pertsonalizatzeko sententziak ............................................................................ 13
15 DIGITALIZAZIO-ZIKLOAK

15.1
15.2

VIII

Sarean digitalizatzeko ziklo finkoa ........................................................................ 2


Arkuan digitalizatzeko ziklo finkoa ........................................................................ 5

16 KOPIATZEA
16.1
16.2
16.3
16.4
16.5
16.6
16.7

Irizpide orokorrak .................................................................................................. 2


G23. Luzerako ardatzean kopiatzea aktibatzea ................................................... 3
G24. Digitalizazioa aktibatzea .............................................................................. 5
G25. Kopiatzea baliogabetzea .............................................................................. 7
G26. Kopiatze-zundaren kalibraketa .................................................................... 8
Sarean kopiatzeko ziklo finkoa ............................................................................. 9
Arkuan kopiatzeko ziklo finkoa ........................................................................... 14

GEHIGARRIAK
A.
B.
C.
D.
E.
F.
G.

Programazioa ISO kodean ................................................................................... 2


CNCren barne-aldagaiak ...................................................................................... 4
Goi-mailako programazioa ................................................................................... 9
Tekla-kodeak ...................................................................................................... 12
Programaziorako laguntza-sistemaren orrialdeak .............................................. 17
Akats-kodeak ...................................................................................................... 20
Zerbitzu berriak eta aldaketak ............................................................................ 30

IX

1. HITZAURREA
Makinan bertan (aurrealdeko paneletik) nahiz kanpoko periferikoak (zinta-irakurgailua, kasete
irakurgailu/grabagailua, ordenagailua...) erabiliz programa daiteke CNC FAGOR 8050a. Pieza-programak egiteko honako memoria du eskura erabiltzaileak: 128 Kb-ekoa, eta 512 Kb-eraino
handitzerik badago.
Honela sar daitezke CNCren pieza-programak eta taulen balioak:
Aurrealdeko paneletik. Edizio-sistema edo erabili nahi den taula hautatu ondoren, datuak
teklatutik sartzea ahalbidetzen du CNCk.
Ordenagailu (DNC) edo periferiko batetik. Ordenagailu edo periferikoekin informazioa
trukatzea ahalbidetzen du CNCk, eta honako linea hauek erabili behar dira horretarako:
RS232C eta RS422.
Komunikazio horren kontrola CNCtik egiten bada, aldez aurretik hautatu behar da dagokion
taula edo pieza-programen direktorioa (erabilerak), aipatu komunikazioa burutzeko erabili
nahi duguna, alegia.
PROTOCOL serie-lerroetako makina-parametroa hautatu behar da, nahi dugun
komunikazioaren arabera.
PROTOCOL = 0 Komunikazioa periferiko bidez egiten bada.
PROTOCOL = 1 Komunikazioa DNC bidez egiten bada.

1.1

CNC KONEXIOA
Prestazio estandar gisara dauka CNCk DNC (Zenbakizko Kontrol Banatua) erabiltzeko aukera,
eta ahalbidetu egiten du CNCren eta ordenagailuen arteko komunikazioa, honako eginkizun
hauetarako:
*

Direktorio eta ezabatze-aginduak

CNCren eta ordenagailu baten arteko programa eta taula-transferentzia.

Makina urrutitik kontrolatzea.

DNC sistema aurreratuen egoera gainbegiratzeko gaitasuna.

1. kapitulua
HITZAURREA

Atala:

1.
orrialdea

1.2 DNC EDO PERIFERIKO BIDEZKO KOMUNIKAZIO-PROTOKOLOA


Programak kopiatzeko, programak ezabatzeko... eta abarretarako programa eta taula-transferentziak, baita direktorioen kudeaketa ere (bai CNCrenak bai ordenagailuarenak), CNCtik
nahiz ordenagailutik egitea ahalbidetzen du komunikazio honek.
Fitxategi-transferentziarik egin nahi denean honako protokoloa bete behar da:
*

"%" sinboloa erabili behar da fitxategi-hasiera gisara, eta jarraian programa-iruzkina jarri
behar da (hautazkoa da). Gehienera ere 20 karaktere eduki behar ditu.
Jarraian, eta koma ("," ) baten tartea utziz, fitxategi, irakurgai, idazki... horri dagozkion
babesgarriak jarri behar dira. Hautazkoak dira babesgarriak, eta ez da derrigorrezkoa horiek
programatzea.
Fitxategiaren idazpurua amaitzeko, RETURN (RT) edo LINE FEED (LF) karakterea bidali
behar da, aurreko guztitik koma (",") baten tartea utziz.
Adibidez:
%Fagor Automation, -MX, RT

Idazpuruaren jarraian programatu behar dira fitxategiaren blokeak. Eskuliburu honetako


programazio-arauen arabera programaturik egon behar dute bloke guztiek. Bloke bakoitzaren
ondoren RETURN (RT) edo LINE FEED (LF) karakterea jarri behar da, hurrengotik
bereizteko.

Adibidez:
N20 G90 G01 X100 Y200 F2000 LF
(RPT N10, N20) N3 LF
Komunikazioa periferiko bidez egiten bada, fitxategi-amaierako komandoa bidali behar da.
"EOFCHR" serie-lerroen makina-parametroen bitartez hautatu behar da komando hori. Honako
karaktere hauetakoren bat erabili:
ESC
EOT
SUB
EXT

ESCAPE
END OF TRANSMISSION
SUBSTITUTE
END OF TRANSMISSION

2.

1. kapitulua

orrialdea

HITZAURREA

Atala:

2.

PROGRAMA NOLA EGIN

Zenbait bloke edo argibidek osatzen dituzte zenbakizko kontrol-programak.


Letra larriko hitzek eta zenbakizko formatuak osatzen dituzte bloke edo argibide horiek.
CNCren zenbakizko formatuaren osagaiak honakook dira:

. + - zeinuak
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 zifrak

Letra, zenbaki eta zeinu arteko tarterik onartzen du programazioak, baita zenbakizko formatua
ez erabiltzea ere zero balioa baldin badu, edo zeinua ez erabiltzea positiboa bada.
Hitz baten zenbakizko formatuaren ordez parametro aritmetikoa erabil daiteke programazioan.
Gerora, oinarrizko gauzatzean, parametro aritmetikoaren ordez haren balioa jarri behar du
kontrolak. Adibidez:
XP3 programatu bada, P3ren ordez horren zenbaki-balioa jarri behar du CNCk, honako emaitza
hauek eskuratuz: X20, X20.567, X-0.003, eta abar

2.1

PROGRAMAREN EGITURA CNC-N


Honako egitura hau eduki behar dute programa osatzen duten bloke guztiek:
Blokeburua + programa-blokea + bloke-amaiera

2.1.1. BLOKEBURUA
Hautazkoak dira blokeburuak, eta bloke-jauziko baldintza batek edo gehiagok osa dezakete,
baita etiketak edo bloke-zenbakiak ere. Hurrenkera edo ordena honetan programatu behar dira
biak:
BLOKE-JAUZIKO BALDINTZA, /, /1, /2, /3.
PLCren BLKSKIP1, BLKSKIP2 eta BLKSKIP3 markek zuzendu behar dituzte bloke-jauziko
hiru baldintza horiek, gauza bera baitira / eta /.
Marka horietakoren bat aktibatuta badago CNCk ezingo du/ditu egikaritu programatuta
dagoen/dauden blokea/blokeak, eta hurrengo blokean jarraitu beharko du egikaritzeak.
Hiru jauzi-baldintza programa daitezke, gehienera ere, bloke bakarrean, eta banan-banan
ebaluatu behar dira, programatu diren hurrenkerari jarraituz.
Egikaritzen ari den hori baino 20 bloke lehenago irakurtzen du kontrolak, aldez aurretik
kalkulatu ahal izateko egin beharreko ibilbidea.
Blokea irakurtzen den unean aztertu behar da bloke-jauziko baldintza, hau da, egikaritu
baino 20 bloke lehenago.
Bloke-jauziko baldintza egikaritze-unean bertan aztertu nahi bada, eten egin behar da blokeprestakuntza, aurreko blokean G4 funtzioa programatuz.

2. kapitulua
PROGRAMA NOLA EGIN

Atala:

1.
orrialdea

ETIKETA EDO BLOKE-ZENBAKIA. N(0-9999)


Blokea identifikatzeko balio du, eta erreferentziak edo blokerako jauziak egiten direnean
bakarrik erabili behar dira.
N letra eta jarraian gehienez lau zifra (0-9999) jarriz adierazten da, eta ez dago inongo
hurrenkerarik erabili beharrik. Elkarren jarraian ez dauden zenbakiak onartzen dira.
Programa berean bi edo bloke gehiago etiketa-zenbaki berberarekin badaude, CNCk beti
horietako lehena hartuko du.
Etiketen programazio automatikoa egiteko aukera (SOFTKEYren bidez) ematen du CNCk,
programatzea derrigorrezkoa ez bada ere. Hasierako zenbakia eta etiketen arteko neurria
programatzailearen esku geratzen dira.

2.1.2 PROGRAMA-BLOKEA
ISO lengoaiako komandoekin edo Goi Mailako lengoaiako komandoekin egon behar du idatzita.
Lengoaia batean eta bestean idatzitako blokeak erabili behar dira programak egiteko, eta
lengoaia bakar bateko blokez idatzirik egon behar du bloke bakoitzak.

2.1.2.1 ISO LENGOAIA


Ardatzen mugimendua kontrolatzeko dago bereziki diseinatua, desplazamendu-baldintzak
eta informazioa ematen baitizkigu, baita aitzinapenari buruzko azalpenak ere. Honako
hauek dauzka:
*

Mugimenduak prestatzeko funtzioak: geometria eta lan-baldintzak (interpolazio linealak,


zirkularrak, hariztaketak...) zehazteko erabiltzen dira.

Ardatzen aitzinapenak eta buruen abiadurak kontrolatzeko funtzioak.

Tresnak kontrolatzeko funtzioak.

Funtzio osagarriak, argibide teknologikoak dituztenak.

2.1.2.2 GOI-MAILAKO LENGOAIA


Aldagai orokorretara jotzeko bidea ematen du, baita sistemaren taula eta aldagaietara ere.
Hainbat kontrol-sententzia jartzen ditu erabiltzailearen esku, beste lengoaia batzuek (IF, GOTO,
CALL....) erabiltzen duten terminologiaren antzekoak.
Edozein adierazpen-mota erabiltzeko aukera ematen du: aritmetikoa, harremanezkoa edo
logikoa.
Begiztak egiteko argibideak ere baditu, baita lekuan lekuko aldagaidun azpirrutinak ere. Lekuan
lekuko aldagaia: definitzen duen azpirrutinaren bidez bakarrik ezagutzen den aldagaia.
Bestalde, funtzio baliagarri eta probatuak dituzten liburutegiak sortzeko aukera ematen du,
azpirrutinak bilduz, eta edozein programatatik sar daiteke haietara.

2.

2. kapitulua

orrialdea

PROGRAMA NOLA EGIN

Atala:

2.1.3 BLOKE-AMAIERA
Hautazkoak dira bloke-amaierak, eta honako hauek osa ditzakete: bloke-errepikapenen zenbaki-adierazleak eta bloke-iruzkinak. Hurrenkera horretantxe programa daitezke.
BLOKE ERREPIKAPENEN ZENBAKIA, N(0-9999)
Blokearen egikaritzea zenbat aldiz errepikatuko den adierazten du.
Egikaritzeko unean ziklo finko edo modu-azpirrutinaren baten eraginpean dauden
desplazamendu-blokeak bakarrik errepika daitezke.
Horrelakoetan, CNCk egikaritzen du programatutako desplazamendua, baita mekanizazio
aktiboa ere (ziklo finkoa edo modu-azpirrutina), aurrez adierazi bezainbat bider.

BLOKE-IRUZKINA
Honakoa ahalbidetzen du CNCk: bloke guztiei, iruzkin gisara, edozein informazio-mota
eranstea.
Blokearen amaieran programatu behar da iruzkina, ; karaktereaz hasita.
Blokeren bat ; karaktereaz hasten bada, iruzkintzat jo behar da oso-osorik eta ez da
egikaritu behar.
Ez da onartzen bloke hutsik, eta iruzkin bat, gutxienik, eduki behar dute.

2. kapitulua
PROGRAMA NOLA EGIN

Atala:

3.
orrialdea

3. ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

Zenbakizko Kontrolaren helburua ardatzen mugimendua eta kokapena kontrolatzea izaki, haien
koordenatuen bitartez zehaztu behar da jomuga-puntuaren kokapena.
Koordenatu absolutu eta koordenatu erlatiboak (edo gehitzaileak) programa berean erabiltzea
ahalbidetzen du CNC8050k.

3.1

ARDATZEN NOMENKLATURA
DIN 66217 arauaren arabera izendatzen dira ardatzak

Z
C
Y
W

Ardatz-sistemaren ezaugarriak:

X eta Y: aitzinapen-mugimendu nagusiak makinaren lan-plano nagusian.

Z: makinaren ardatz nagusiarekiko paraleloan; zut XY plano nagusiarekiko.

U, V, W: X, Y, Zrekiko (hurrenez hurren) ardatz osagarri paraleloak.

A, B, C: X, Y, Z ardatz bakoitzarekiko ardatz birakariak.

3. kapitulua

Atala:

1.

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

ARDATZEN NOMENKLATURA

orrialdea

Mahai inklinatuko fresatzeko/profilatzeko makina batean ardatzen deituraren adibide bat duzue
honako irudi honetan:

Z
X

W
Z

C
X
Y

3.1.1 ARDATZ-HAUTAKETA
Guztira 9 ardatz egon daitezke, eta horietatik 6 (gehienez ere) hautatzeko aukera ematen dio
CNC FAGOR 8050k fabrikatzaileari.
Sei ardatz hautatzen direnean, horietako batek (gutxienik) GANTRY ardatza izan behar du, edo
PLCtik gidatutako ardatza.
Bestalde, behar bezala definiturik egon behar dute ardatz guztiek linealak, birakariak,...,
instalatzeko eta martxan jartzeko eskuliburuan ageri diren ardatzen makina-parametroen
bitartez.
Ez dago inolako mugarik ardatzen programazioan, eta 5 ardatzekin batera ere egin daitezke
interpolazioak.

2.
orrialdea

3. kapitulua

Atala:

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

ARDATZ-HAUTAKETA

3.2

PLANO-HAUTAKETA (G16, G17, G18, G19)


Honako eragiketa hauek egiten direnean erabili behar da plano-hautaketa:
-

Interpolazio zirkularrak.

Ertzen biribiltze kontrolatua.

Sarrera eta irteera tangentzialak.

Alakaketa.

Mekanizazio-ziklo finkoak.

Koordenatu-sistemaren biraketa.

Erreminta-erradioaren konpentsazioa.

Erreminta-luzeraren konpentsazioa.

Honako hauek dira lan-planoak hautatzea ahalbidetzen duten G funtzioak:


G16 1ardatza 2ardatza. Nahi dugun lan-planoa hautatzeko aukera ematen du, baita G02
G03ren noranzkoa ere (interpolazio zirkularra). Abzisa-ardatza 1ardatza gisara programatu
behar da, eta 2ardatza legez ordenatuena.
W

G2

G2

G16 XW

G17. XY planoa hautatzen du

G18. ZX planoa hautatzen du

G19. YZ planoa hautatzen du

3. kapitulua
ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

G16 UY

Atala:
PLANO-HAUTAKETA
G16,G17,G18,G19

3.
orrialdea

Modu-funtzioak dira G16, G17, G18 eta G19, elkarrekin bateraezinak, eta bakarka (bloke baten
barruan) programatu behar da G16 funtzioa.

G17, G18 eta G19 funtzioek lan-plano berekotzat definitzen dituzte X, Y, Z hiru ardatz
nagusietatik bi, eta hirugarrena, berriz, harekiko elkarzut gisara.
Lan-planoan erradio-konpentsazioa eta ardatz elkarzutean luzerako konpentsazioa egitean,
CNCk ez ditu onartuko G17, G18 eta G19 funtzioak X,Y edo Z ardatzetakoren bat CNCa
kontrolatzen duen ardatz gisa hautatuta ez badago.
Piztean, M02, M30 egikaritzean edo LARRIALDI zein RESET baten ostean IPLANE makinaparametro orokorrak definitutakoa hartuko du CNCk lan-planotzat.

4.
orrialdea

3. kapitulua

Atala:

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

PLANO-HAUTAKETA
G16,G17,G18,G19

3.3

PIEZAREN AKOTAZIOA. MILIMETROAK EDO HAZBETEAK (G70, G71)


Neurri-unitateak programatzeko unean sartzea onartzen du CNCk, bai milimetrotan bai hazbetetan.
INCHES makina-parametro orokorra dauka CNCren neurri-unitateak definitzeko.
Neurri-unitate horiek aldatzerik badago, ordea, programan zehar. Honako funtzio hauek dituzue
horretarako:
*
*

G70. programazioa hazbetetan.


G71. Programazioa milimetrotan.

G70 ala G71 programatu, horren arabera bereganatzen du CNCk unitate-sistema jarraian
programatuko diren bloke guztietarako.
Modu-funtzioak dira G70 eta G71, eta elkarrekin bateraezinak.
0.0001etik 99999.9999rainoko zifrak (zeinudunak zein gabeak) programatzeko aukera ematen
du CNC FAGOR 8050k, milimetrotan (G71) lan eginez (5.4 formatua deitzen zaio horri), edo
0.00001etik 3937.00787rainokoak (zeinudunak zein gabeak) hazbetetan lan egiten bada (4.5
formatua deitzen zaio horri).
Dena den, eta argibideak erraztearren, esan dezagun honela: CNCk 5.5 formatua onartzen du;
hots, milimetrotan 5.4 eta hazbetetan 4.5.
Piztean, M02, M30 egikaritzean edo LARRIALDI zein RESET baten ostean, INCHES makinaparametro orokorrak definitutakoa hartuko du CNCk unitate-sistematzat.

3. kapitulua

Atala:

5.

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

MILIMETROAK (G70) /
HAZBETEAK (G71)

orrialdea

3.4

PROGRAMAZIO ABSOLUTUA/GEHITZAILEA (G90, G91)


Puntu baten koordenatuen programazioa koordenatu absolutuetan (G90) edo koordenatu
gehitzaileetan (G91) egitea onartzen du CNCk.
Koordenatu absolutuetan (G90) jardunez gero, aurrez finkatutako koordenatuen jatorri bati
dagozkio puntuaren koordenatuak. Sarritan piezaren jatorri bera izaten da puntua.
Koordenatu gehitzaileetan (G91) jardunez gero, programatutako zenbakizko balioa honakoari
dagokio: une horretan tresna dagoen gunetik egin beharreko ibilbidearen desplazamenduaren
informazioari. Aurretik jarritako zeinuak erakusten du desplazamenduaren noranzkoa.
Modu-funtzioak dira G90/G91, eta elkarrekin bateraezinak.

Adibidez:
Y
P1

200

P2

P0

150,5

300

Kota absolutuak
G90

X0
X150.5
X300
X0

Y0
; P0 puntua
Y200 ; P1 puntua
; P2 puntua
Y0
; P0 puntua

Kota gehitzaileak
G90
G91

X0
X150.5
X149.5
X-300

Y0
; P0 puntua
Y200 ; P1 puntua
; P2 puntua
Y-200 ; P0 puntua

Piztean, M02, M30 egikaritzean edo LARRIALDI zein RESET baten ostean G90 edo G91
onartuko du CNCk, ISYSTEMmakina-parametro orokorra definitzeko eraren arabera.

6.
orrialdea

3. kapitulua

Atala:

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

ABSOLUTUA (G90) /
GEHITZAILEA (G91)

3.5

KOTA-PROGRAMAZIOA
CNC FAGOR 8050k aukera ematen du X, Y, Z, U, V, W, A, B, C balizko 9 ardatzetatik 5 (gehienez
ere) hautatzeko.
Horietako bakoitza lineala, kokapeneko lineala, birakari normala, kokapeneko birakaria edo
hirth-horzdun birakaria (kokapena gradu osotan) izan daiteke, AXISTYPE ardatz bakoitzaren
makina-parametroak zehazten duenaren arabera.
Unean uneko kota-programazio egokiena hautatzearren, honako mota hauetakoak dauzka
CNCk:

Koordenatu cartesiarrak
Koordenatu polarrak
Koordenatu zilindrikoak
Angelua eta koordenatu cartesiar bat

3.5.1 KOORDENATU CARTESIARRAK


Koordenatu Cartesiarreko Sistema bi ardatzek definitzen dute planoan; espazioan, berriz, hiru,
lau edo bost ardatzek.
Jatorri Cartesiarra edo Koordenatu Sistemaren Zero Puntua deitzen zaio horien guztien
sorburuari, eta X Y Z ardatzetan bat dator elkargunearekin.
Ardatzen koten bitartez adierazten da non dauden makinako puntu edo gune guztiak, bi, hiru,
lau edo bost koordenaturen bitartez.
Ardatzaren letraren bidez (X, Y, Z, U, V, W, A, B, C, hurrenkera honetan beti) programatu behar
dira ardatzen kotak, eta kotaren balioa jarri behar da jarraian.
Absolutuak edo gehitzaileak izan daitezke koten balioak (G90 edo G91n aritzearen arabera).
Programazio-formatuak, berriz, 5.5 izan behar du.

Y
50

Z
X40 Y50

40

X100 Y30 Z40


30

X
40

100

3. kapitulua
ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

Atala:
KOTA-PROGRAMAZIOA

7.
orrialdea

3.5.2

KOORDENATU POLARRAK

Osagai zirkularrik edo dimentsio angeluarrik egonez gero, egokiagoa izan daiteke planoko
puntuen koordenatuak (bi ardatz aldi berean) koordenatu polarretan adieraztea.
Jatorri Polarra deitzen zaio erreferentzia-puntuari, eta hori izango da Koordenatu Polarren
Sistemaren sorburua.
Honako osagai hauek definitzen dute sistema horretako puntu bat:

R
Q
X

ERRADIOAK (R). Horixe izango da jatorri polarraren eta puntuaren arteko distantzia.

ANGELUAK (Q). Abzisa-ardatzak eta jatorri polarra puntuarekin lotzen duen lerroak
osatzen dute. (Gradutan adierazia).

Kota absolutu edo gehitzaileak dira R eta Q balioak (G90n edo G91n aritzearen arabera), eta
honakoa dute programazio-formatua: R5.5 Q5.5. Ez da onartzen erradioari balio negatiborik
ematea: balio positiboa izan behar du beti.
Onartzen da R balio negatiboak programatzea kota gehitzaileetan programatzen denean, baldin
eta erradioari esleitzen zaion emaitza-balioa positiboa bada.
360-tik gorako Q baliorik programatzen bada, zati 360 egin ondoren hartu behar da modulua.
Beraz, Q420 Q60ren gauza bera da, eta Q-420 Q-60ren gauza bera da.

8.

3. kapitulua

Atala:

orrialdea

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

KOTA-PROGRAMAZIOA

Programazio-adibidea, Jatorri Polarra Koordenatuen jatorrian dagoela jorik betiere.

P6
P5
60

P2
P4
50

30

P3

100

P1
P0

Kota absolutuak:
G90
G01
G03
G01
G03
G01
G03
G01

X0
Y0
R100 Q0
Q30
R50 Q30
Q60
R100 Q60
Q90
R0
Q90

;
;
;
;
;
;
;
;

P0 puntua
P1 puntua, lerro zuzenean (G01)
P2 puntua, arkuan (G03)
P3 puntua, lerro zuzenean (G01)
P4 puntua, arkuan (G03)
P5 puntua, lerro zuzenean (G01)
P6 puntua, arkuan (G03)
P0, lerro zuzenean (G01)

;
;
;
;
;
;
;
;

P0 puntua
P1 puntua, lerro zuzenean (G01)
P2 puntua, arkuan (G03)
P3 puntua, lerro zuzenean (G01)
P4 puntua, arkuan (G03)
P5 puntua, lerro zuzenean (G01)
P6 puntua, arkuan (G03)
P0, lerro zuzenean (G01)

Kota gehitzaileak:
G90
G91 G01
G03
G01
G03
G01
G03
G01

X0
Y0
R100 Q0
Q30
R50 Q0
Q30
R5
Q60
Q30
R-100 Q0

Honako kasu hauetan alda daiteke jatorri polarra (G93 funtzioaz aurrez hautatzerik ere badago,
geroago ikusiko dugunez):
*

Pizteko unean, M02, M30, LARRIALDIA edo RESET ostean, CNC8050k jatorri
polartzat onartzen du IPLANE makina-parametro orokorrak definitutako lan-planoaren
koordenatu-sorburua.

Lan-planoz (G16, G17, G18 edo G19) aldatzen den bakoitzean, CNC8050k jatorri
polartzat onartzen du hautatutako lan-plano berriaren koordenatu-sorburua.

Interpolazio zirkularrik (G02 edo G03) egikaritzean (eta PORGMOVE makina-parametro


orokorrak 1 balioa badu) arkuaren zentroa izango da jatorri polar berria.

3. kapitulua
ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

Atala:
KOTA-PROGRAMAZIOA

9.
orrialdea

3.5.3

KOORDENATU ZILINDRIKOAK

Espazioan puntu bat definitzeko koordenatu zilindrikoen sistema erabil daiteke koordenatu
cartesiarren sistemaz gain.
Honako osagai hauek definitzen dute sistema horretako puntu bat:
Z

Y
Z
P

R Q

Puntu horren proiekzioak plano nagusian. Koordenatu polarretan (R Q) definitu behar


da.

Gainerako ardatzek koordenatu cartesiarretan.

Adibideak: R30 Q10 Z100, R20 Q45 Z10 V30 A20

10.

3. kapitulua

Atala:

orrialdea

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

KOTA-PROGRAMAZIOA

3.5.4

ANGELUA ETA KOORDENATU CARTESIAR BAT

Plano nagusian puntu bat defini daiteke haren koordenatu cartesiar baten eta aurreko puntuaren
ibilbidearen irteera-angeluaren bidez.
Programazio-adibidea, plano nagusia XY planoa dela jorik:
Y
P2

60

45 o

90 o

P1

P3
135 o

45 o
20

X10
Q45
Q90
Q-45
Q-135
Q180

180 o

P0

P4

10

30

Y20
X30
Y60
X50
Y20
X10

;
;
;
;
;
;

50

P0 puntua, abiapuntua
P1 puntua
P2 puntua
P3 puntua
P4 puntua
P0 puntua

Espazioan puntu bat irudikatu nahi bada, gainerako koordenatuak koordenatu cartesiarretan
programa daitezke.

3. kapitulua

Atala:

11.

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

KOTA-PROGRAMAZIOA

orrialdea

3.6

ARDATZ BIRAKARIAK
Erabili behar den ardatz birakaria hautatzeko aukera ematen du CNCk, AXISTYPE ardatzen
makina-parametroaren bidez. Honelakoak izan daitezke ardatzak:
*
*
*

Ardatz birakari normala


Posizionamendu hutsezko ardatz birakaria
Hirth ardatz birakaria

0 eta 359.9999 gradu artean irudikatu behar dira haien kotak, eta DFORMAT ardatzen
makina-parametroaren bidez hautatu behar da ardatzaren irudikapenean agerrarazi nahi diren
zifra hamartarren kopurua.
Programazioa gradutan egiten denean ez du eraginik izango kotetan milimetro/hazbete unitate-aldaketak.

Ardatz birakari normalak


Kota absolutuetan (G90) programatzen badira, biraketa-noranzkoa adieraziko du zeinuak;
azken kota, berriz, 0 eta 359.9999 arteko balioek definituko dute.
Kota gehitzaileetan (G91) programatzen badira, ardatz linealen antzekoa izango da
programazioa eta edozein balio (zeinuduna zein gabea) onartuko dute. Programatutako
desplazamendua 360tik gorakoa bada, bira bat baino gehiago emango du ardatzak nahi
dugun puntuan kokatu arte.

Posizionamendu hutsezko ardatz birakaria


G00an egin behar da beti ardatz hauen desplazamendua, eta ez dute onartzen erradio-konpentsaziorik (G41, G42).
Kota absolutuetan (G90) programatzen badira 0 eta 359.9999 arteko balioak (zeinurik
gabeak) onartzen ditu programazioak, eta bide laburrenetik egiten da desplazamendua.
Kota gehitzaileetan (G91) programatzen badira, biraketa-noranzkoa adieraziko du zeinuak
eta edozein balioren bitartez definituko da azken kota. Programatutako desplazamendua
360tik gorakoa bada, bira bat baino gehiago emango du ardatzak nahi dugun puntuan kokatu
arte.

Hirth ardatz birakaria


Posizionamendu hutsezko ardatz birakarien antzeko funtzionamendu eta programazioa
dute, honako salbuespen honekin: hirth ardatz birakariek ez dute zifra hamartarrik onartzen,
eta kokapen osoak bakarrik hautatu behar dira.
Hirth-ardatz bat baino gehiago erabiltzea ahalbidetzen du CNCk, baina ez du onartzen aldi
berean hirth-ardatz bat baino gehiagok esku hartzen duen desplazamendurik.

12.

3. kapitulua

Atala:

orrialdea

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

ARDATZ BIRAKARIA

3.7

LAN-EREMUAK
Bi lan-eremu edo esparru erabiltzea ahalbidetzen du CNC FAGOR 8050k, baita horietako
bakoitzean tresnaren mugimendua mugatzea ere.

3.7.1 LAN-EREMUEN DEFINIZIOA


Bost ardatzetan tresnaren mugimendua mugatzea ahalbidetzen du CNCk lan-eremu bakoitzean,
ardatz bakoitzaren goiko eta beheko mugak definituz.
G20: Erabili nahi den eremuaren beheko aldeak definitzen ditu.
G21: Erabili nahi den eremuaren goiko aldeak definitzen ditu.
Honako hau da funtzio horien programazio-formatua:
G20 K X...C5.5
G21 K X...C5.5
eta honakoa adierazten du letra bakoitzak:
*

K: Definitu nahi den lan-eremua (1 edo 2) adierazten du

X...C: Ardatzak definitzeko erabili behar diren kotak (goikoak zein behekoak) adierazten
dituzte. Makina-zeroaren arabera programatu behar dira kota horiek.

Ez dago ardatz guztiak programatu beharrik; beraz, definitutako ardatzak soilik mugatu behar
dira.
Adibidea:
Y

50

20

20

100

G20 K1 X20 Y20


G21 K1 X100 Y50

3. kapitulua

Atala:

13.

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

LAN-EREMUAK

orrialdea

3.7.2

LAN-EREMUEN ERABILERA

Lan-eremu bakoitzaren barruan tresnaren mugimendua murrizteko aukera ematen du CNCk, bai
programatutako esparrutik irtetea eragotziz (irteerarik gabeko eremua) bai programatutako
esparruan sartzea eragotziz (sarrerarik gabeko eremua).

S= 1 Sarrerarik gabeko eremua

S= 2 Irteerarik gabeko eremua

Tresnaren dimentsioak (zuzentzaile-taulak) kontuan izan behar ditu beti CNCk, hark
programatutako mugak gaindi ez ditzan.
G22 funtzioaren bidez egokitzen dira norberaren beharretara lan-eremuak, eta honako hau da
programazio-formatua:
G22 K S

Hona zer adierazten duen letra bakoitzak:


*

K: Norberaren beharretara egokitu nahi den lan-eremua.

S: Lan-eremuaren prestatzea/baliogabetzea adierazten du.


-

S=0 baliogabetu egin behar da.

S=1 sarrerarik gabeko eremutzat prestatu behar da.

S=2 irteerarik gabeko eremutzat prestatu behar da.

Lan-eremu guztiak baliogabetzen ditu CNC 8050k pizteko unean. Hala eta guztiz ere, ez dute
inongo aldaketarik izango eremu horien goiko eta beheko mugek, eta G22 funtzioaren bitartez
presta daiteke berriro.

14.

3. kapitulua

Atala:

orrialdea

ARDATZAK ETA KOORDENATU-SISTEMAK

LAN-EREMUAK

4.
4.1

ERREFERENTZIA-SISTEMAK

ERREFERENTZIA-PUNTUAK
Zenbakizko kontrolez gidatutako makinek definiturik eduki behar dituzte honako jatorri eta
erreferentzia-puntuok:

Makina-zeroa, edo makinaren jatorri-puntua. Makinaren koordenatu-sistemaren jatorri


gisara definitzen du fabrikatzaileak.

Pieza-zeroa, edo piezaren jatorri-puntua. Piezaren neurriak programatzeko finkatzen den


puntua da. Programatzaileak bere nahierara hauta dezake, eta jatorrizko dekalajearen
bitartez finkatzen da makina-zeroarekiko erreferentzia.

Erreferentzia-puntua. Fabrikatzaileak finkatutako makinaren gune jakin bat da, eta horren
gainean egiten da sistemaren sinkronizazioa. Puntu horretan kokatzen da kontrola,
makinaren jatorriraino joan beharrean, REFVALUE ardatzen makina-parametroak
definitutako erreferentzia-kotak hartuz.

Z
R

ZMR

W
ZMW

X
M

XMR
XMW

M
W
R
XMW, YMW, ZMW, eta abar
XMR, YMR, ZMR eta abar

4. kapitulua
ERREFERENTZIA-SISTEMAK

Makina-zeroa
Pieza-zeroa
Makinako erreferentzia-puntua
Pieza-zeroren koordenatuak
Makinako erreferentzia-puntuaren (REFVALUE)
koordenatuak

Atala:

1.
orrialdea

4.2

MAKINA-ERREFERENTZIAREN BILA (G74)


Makina-erreferentziaren bilaketa bi eratara programatzea ahalbidetzen du CNC FAGOR 8050k:
*

ARDATZ BATEKO EDO GEHIAGOKO MAKINA-ERREFERENTZIAREN BILAKETA


HURRENKERA JAKIN BATEAN
G74 programatu behar da, eta horren jarraian erreferentzia-bilaketa egin nahi den ardatzak.
Adibidez: G74 X Z C Y
Makina-erreferentziako mikrorik badaukaten (DECINPUT ardatz makina-parametroa)
hautatutako ardatz guztien desplazamenduari ekin behar dio CNCk, ardatzen REFDIREC
makina-parametroak agindutako noranzkoan.
Ardatzen REFEED1 makina-parametroak agindutako aitzinapenaren arabera egin behar
da desplazamendu hori, mikroa sakatu arte.
Jarraian ardatz guztien makina-erreferentziaren bilaketari ekin behar zaio, horiek programatu
diren hurrenkera edo ordena berean.
Ardatzez ardatz egin behar da desplazamendu berri hori, ardatzen REFEED2 makina-parametroak agindutako aitzinapenaren arabera, makinako erreferentzia-puntua jo arte.

MAKINA-ERREFERENTZIAREN BILAKETA, DAGOKION AZPIRRUTINA ERABILIZ


G74 funtzioa soilik programatu behar da blokean, eta automatikoki egikarituko du CNCk
REFPSUB makina-parametro orokorrean jarritako zenbakiak agindutako azpirrutina. Nahi
diren makina-erreferentzien bilaketak (eta nahi diren ordenan) programa daitezke azpirrutina
horretan.
G74 programatu den blokean ezingo da beste inolako prestakuntza-funtziorik azaldu.
Makina-erreferentziaren bilaketa eskuz egiten bada, galdu egingo da hautatutako pieza-zeroa, eta ardatzen REFVALUE makina-parametroan adierazitako makinako erreferentzia-puntuaren kotak agertuko dira. Gainerako kasuetan gorde egingo da hautatutako pieza-zeroa; azaltzen diren kotak, beraz, pieza-zero horri dagozkio.
G74 komandoa MDIn egikaritzen bada, hura egikaritzeko moduaren araberakoa (Eskuz,
Egikaritzea edo Simulazioa) izango da koten irudikatzea.

4.3

MAKINA-ZEROAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA (G53)


Ibilbide-kontroleko funtzioak dauzkan edozein blokeri dago eranstea G53 funtzioa.
Bloke horretan makina-zeroari dagozkion kotak programatu nahi direnean, orduan bakarrik erabili
behar da aipatu funtzioa. Milimetro edo hazbetetan adierazi behar dira kotak, INCHES
makina-parametro orokorrean definitutakoaren arabera.
G53 ez da modu-funtzioa; beraz, makina-zeroari dagozkion kotak adierazi nahi diren guztietan
programatu behar da.
Funtzio honek baliogabetu egiten du behin-behingoz tresnaren erradio eta luzera-konpentsazioa.

2.

4. kapitulua

orrialdea

ERREFERENTZIA-SISTEMAK

Atala:

4.4

KOTAREN AURRE-HAUTAKETA ETA JATORRI-LEKUALDAKETAK


Piezaren planoari dagozkion koordenatuak erabiltzeko jatorri-dekalajeak egiteko aukera ematen
du CNCk, eta horretarako programatzerakoan ez dago piezaren gune edo puntuen koordenatuak
aldatu beharrik.
Jatorri-dekalajearen definizioa: pieza-zeroaren (piezaren jatorri-puntua) eta makina-zeroaren
(makinaren jatorri-puntua) arteko distantzia.

Z
Z
Y
W
X

X
M

M
W

Makina-zeroa
Pieza-zeroa

Bi eratara egin daiteke jatorri-dekalajea:


*

G92 (koten aurretiko hautaketa) funtzioaren bitartez. G92ren jarraian programatutako


ardatzen kotak onartu egiten ditu CNCk ardatzen kota berritzat.

Jatorri-lekualdaketen bitartez (G54, G55, G56, G57, G58, G59). CNCk onartu egiten du
pieza-zero berritzat honako puntu hau: makina-zerotik hautatutako taulak edo taulek
adierazitako distantziara dagoena.

Modu-funtzioak dira biak, eta elkarrekin bateraezinak. Beraz, horietako bat hautatzean bestea
baliogabeturik geratzen da.
Badago, bestalde, automatak gidatzen duen jatorri-lekualdaketarik ere. Hautatutako jatorri-dekalajeari erantsi behar zaio beti lekualdaketa hori, eta dilatazioek eta abarrek eragindako
desbideraketak zuzentzeko erabiltzen da, besteak beste.

4. kapitulua
ERREFERENTZIA-SISTEMAK

Atala:

3.
orrialdea

ORG * (54)

ORG * (55)

G54

G55

ORG * (56)

ORG * (57)

G56

G57

ORG * (58)
G58
+

G92

+
ORG * (59)
G59

ORG *
+

PLCOF *
PLCren
offseta

Jatorri-lekualdaketa

4.4.1 KOTAREN AURRE-HAUTAKETA ETA S BALIOAREN (G92) MUGAPENA


Edozein balioren aurrehautaketa egin daiteke CNCren ardatzetan G92 funtzioaren bitartez, baita
buruaren gehieneko abiadura mugatu ere.
*

KOTEN AURREHAUTAKETA
G92 funtzioaren bitartez jatorri-dekalajerik egitean bereganatu egiten ditu CNCk
ardatzen balio berritzat G92ren jarraian programatutako ardatzen kotak.
G92 definitzen den blokean ez dago beste inongo funtziorik programatzerik. Honako hau da
programazio-formatua:
G92 X...C 5.5
Adibidea:

4.

4. kapitulua

orrialdea

ERREFERENTZIA-SISTEMAK

Atala:

G90
G92
G91

X50
X0
X30
X-20
X-20
X-30

Y40
Y0

;
;
;

P0n posizionamendua
P0 aurrehautatu pieza-jatorri gisara
Pieza-koten araberako programazioa

Y20
Y20
Y40

BURUAREN ABIADURAREN MUGAPENA


G92 S5.4 programazioaren bitartez mugatzen da buruaren abiadura S5.4-ren bitartez
finkatutako baliora.
Honakoa adierazten du horrek: CNCk ez duela onartuko bloke horretatik aurrera
definitutako gehienekotik gorako S-balioen programaziorik.
Ez dago gehieneko hori gainditzerik aurrealdeko panelaren teklatua erabiliz ere.

4.4.2 JATORRI-LEKUALDAKETAK (G54,G59)


Jatorri-lekualdaketako taularik badu CNC FAGOR 8050k, eta hainbat jatorri-dekalaje hauta
daitezke han pieza-zero jakin batzuk sortzeko, une horretan martxan dagoen pieza-zeroa
edozein delarik ere.
CNCren aurrealdeko panelaren bidez heltzen da taulara Eragiketa eskuliburuan azaltzen
denez edo programaren bidez, goi-mailako lengoaian komandoak erabiliz.
Bi eratako jatorri-lekualdaketak daude:
Jatorri-lekualdaketa absolutuak (G54, G55, G56 eta G57), makina-zeroari dagozkionak.
Jatorri-lekualdaketa gehitzaileak (G58, G59).
Blokean bakarka programatu behar dira G54, G55, G56, G57, G58 eta G59 funtzioak, eta honela
funtzionatzen dute:
G54, G55, G56 edo G57 funtzioetako bat egikaritzean CNCk aplikatu egiten du makina-zeroan
programatutako jatorri-lekualdaketa, martxan zeuden balizko lekualdaketak baliogabetuz.
4. kapitulua
ERREFERENTZIA-SISTEMAK

Atala:

5.
orrialdea

G58 edo G59 lekualdaketa gehitzaileetako bat egikaritzen bada, CNCk erantsi egingo dizkio bere
balioak une horretan indarrean dagoen jatorri-lekualdaketa absolutuari. Halaber, aurretik
baliogabetuko du martxan legokeen lekualdaketa gehitzailea.
Ikus honako adibide honetan programa egikaritzean aplikatzen diren jatorri-lekualdaketak:
G54
G58
G59
G55

G54 > G54 jatorri-lekualdaketa aplikatzen du


G58 > G54+G58 jatorri-lekualdaketa gehitzen du
G58 baliogabetu eta G59 gehitzen du > G54+G59
Lehendik zegoena baliogabetu eta G55 aplikatzen du > G55

Jatorri-lekualdaketaren bat hautatutakoan funtzionamenduan eduki behar da beste bat hautatu


arte edo makina-erreferentzia bilaketarik (G74) egin arte. Hautatutako jatorri-lekualdaketak
funtzionatzen jarraituko du CNC itzali eta berriro pizten bada ere.
Programa bidez finkatutako jatorri-lekualdaketok oso gomendagarriak dira makinaren zenbait
posiziotan mekanizazioak errepikatzeko.
Adibidez:
Demagun lekualdaketa-taula honako balio hauekin hasieratu dugula:
G54: X0
Y0
G55: X-40 Y-40
G56: X-30 Y 10

G54
Profilaren egikaritzea
G55
Profilaren egikaritzea
G56
Profilaren egikaritzea

G58: X-40 Y-40


G59: X-30 Y 10

;
;
;
;
;
;

G54 lekualdaketa aplikatzen du


A1 profila egikaritzen du
G55 lekualdaketa aplikatzen du
A2 profila egikaritzen du
G56 lekualdaketa aplikatzen du
A3 profila egikaritzen du

6.

4. kapitulua

orrialdea

ERREFERENTZIA-SISTEMAK

Atala:

4.5

JATORRI POLARRAREN AURRE-HAUTAKETA (G93)


Lan-planoaren edozein gune koordenatu polarreko jatorri berri gisara aurrehautatzea ahalbidetzen
du G93 funtzioak.
Bakarka programatu behar da blokean funtzio hau, eta honakoa du programazio-formatua:
G93 I5.5 J5.5
Koordenatu polar berriaren abzisa eta koordenatua definitzen dituzte (hurrenez hurren) I eta J
parametroek.
Adibidez:
Demagun erreminta X0 Y0-n dagoela

P2

25
30

P3

P0

G93
I35
G90 G01 R25
G03
G01 X0

J30
Q0
Q90
Y0

P1

35

;
;
;
;

P3 aurrehautatu jatorri polar gisara


P1 puntua, lerro zuzenean (G01)
P2 puntua, arkuan (G03)
P0 puntua, lerro zuzenean (G01).

Blokeren batean G93 bakarrik programatzen bada, makina une horretan dagoen puntu bilakatuko
da jatorri polarra.

OHARRA: PORGMOVE makina-parametro orokorra programatuta dagoela interpolazio


zirkularrik (G02 edo G03) programatzen bada, CNCk arkuaren zentroa hartuko du jatorri
polar berritzat.

4. kapitulua
ERREFERENTZIA-SISTEMAK

Atala:

7.
orrialdea

5.

ISO KODEAREN ARABERAKO


PROGRAMAZIOA

Honako osagai hauek izan ditzakete ISO lengoaian programatutako blokeek:


Prestakuntza-funtzioak (G)
Ardatzen kotak (X..C)
Aitzinapen-abiadura (F)
Buruaren abiadura (S)
Tresna-zenbakia (T)
Zuzentzaile-zenbakia (D)
Funtzio osagarriak (M)

Hurrenkera honi eutsi behar zaio bloke bakoitzaren barruan, bloke bakoitzak informazio guztiak
edukitzea premiazkoa ez den arren.
0.0001etik 99999.9999rainoko zifrak (zeinudunak zein gabeak) programatzea ahalbidetzen du
CNC FAGOR 8050k, milimetrotan (G71) jardunez gero (5.4 formatua deitzen zaie horrelakoetan),
edo, bestela, 0.00001etik 3937.00787rainokoak (zeinudunak zein gabeak), hazbetetan (G70)
programatzen bada (4.5 formatua deitzen zaie horrelakoetan).
Dena den, eta argibideak erraztearren, CNCk 5.5 formatua onartzen duela esan behar dugu.
Honakoa adierazten dugu horrekin: milimetrotan 5.4 onartzen duela, eta 4.5 hazbetetan.
Parametrodun edozein funtzio ere programa daiteke bloketan, etiketa edo bloke-zenbakia izan
ezik. Horrenbestez, bloke hori egikaritzean parametro aritmetikoaren ordez berorrek une
horretan duen balioa hartuko du CNCk.

5. kapitulua
ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

Atala:

1.
orrialdea

5.1 PRESTATZE-FUNTZIOAK
Honela programatzen dira prestatze-funtzioak: G letra (jarraian bi zifra dituela) erabiliz.

CNCan erabiltzen diren G funtzioen taula:

Funtzioa

Esanahia

G00
G01
G02
G03
G04
G05
G06
G07
G08
G09
G10
G11
G12
G13
G14
G15
G16
G17
G18
G19
G20
G21
G22
G23
G24
G25
G26

*
*
*

?
?

*
*
*
*
*
*
*
*
*
*

Kokapen azkarra
Interpolazio lineala
Interpolazio zirkularra (helikoidala) eskuinetara
Interpolazio zirkularra (helikoidala) ezkerretara
Tenporizazioa/Bloke-prestaketa gelditzea
Ertz biribildua
Zirkunferentzia-zentroa koordenatu absolutuetan
Ertz bizia
Aurreko ibilbidearekiko ukitze-zirkunferentzia
Zirkunferentzia, hiru puntutatik
Ispilu-irudia ezabatzea
Ispilu-irudia, X-n
Ispilu-irudia, Y-n
Ispilu-irudia, Z-n
Ispilu-irudia, programatutako norabideetan
Luzetarako ardatza hautatzea
Plano nagusia hautatzea, bi norabidetan
X-Y plano nagusia
Z-X plano nagusia
Y-Z plano nagusia
Lan-eremuen behealdeko mugak zehaztea
Lan-eremuen goialdeko mugak zehaztea
Lan-eremuak gaitzea/baliogabetzea
Luzetarako ardatzean kopiaketa aktibatzea
Digitalizazioa aktibatzea
Kopiaketa desaktibatzea
Kopiaketa-zunda kalibratzea

G33

Hariztaketa elektronikoa

G36
G37
G38
G39
G40
G41
G42
G43
G44

*
*
*
*
*

Ertzak biribiltzea
Sarrera tangentziala
Irteera tangentziala
Alakatzea
Erradio-konpentsazioa baliogabetzea
Erradio-konpentsazioa, tresna ezkerretara
Erradio-konpentsazioa, tresna eskuinetara
Luzera-konpentsazioa
Luzera-konpentsazioa baliogabetzea

G53
G54
G55
G56

*
*
*

?
?

?
?

Makina-zeroaren araberako programazioa


1 jatorri-lekualdaketa absolutua
2 jatorri-lekualdaketa absolutua
3 jatorri-lekualdaketa absolutua

2.

5. kapitulua

Atala:

orrialdea

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

PRESTATZE-FUNTZIOAK

Funtzioa

G57
G58
G59
G60
G61
G62
G63
G64
G65
G66
G67
G68
G69
G70
G71
G72
G73
G74
G75
G76
G77
G78

*
*
*

G79
G80
G81
G82
G83
G84
G85
G86
G87
G88
G89
G90
G91
G92
G93
G94
G95
G96
G97
G98
G99

*
*
*
*
*

*
*

?
?

*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*

*
*
*
*
*
*

*
*

*
*

*
*

Esanahia
4 jatorri-lekualdaketa absolutua
1 lekualdaketa batukorra
2 lekualdaketa batukorra
Mekanizatu anizkuna lerro zuzenean
Mekanizatu anizkuna paralelogramoa osatuz
Mekanizazio anizkuna, sarean
Mekanizazio anizkuna, zirkunferentzia osatuz
Mekanizazio anizkuna, arkua osatuz
Mekanizazio programatua arku-korda bidez
Irlak dituen kajerako ziklo finkoa
Irlak dituzten kajeren arbastatze-eragiketa
Irlak dituzten kajeren akabera-eragiketak
Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, hortz-neurri aldakorraz
Programazioa hazbetetan
Programazioa milimetrotan
Eskala orokorreko eta partikularretako faktorea
Koordenatu-sistemaren biraketa
Makina-erreferentzia bilatzea
Mugimendua haztagailuaz, ukitu arte
Mugimendua haztagailuaz, ukitzeari utzi arte
Ardatzen akoplamendu elektronikoa
Akoplamendu elektronikoa baliogabetzea
Ziklo finkoen parametroak aldatzea
Ziklo finkoa baliogabetzea
Zulaketako ziklo finkoa
Zulaketako ziklo finkoa, tenporizazioz
Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, hortz-neurri konstanteaz
Hariztatzeko ardatzez hariztatzeko ziklo finkoa
Otxabuketako ziklo finkoa
Mandrinaketako ziklo finkoa, G00ean itzuleraduna
Kajera angeluzuzeneko ziklo finkoa
Kajera zirkularreko ziklo finkoa
Mandrinaketako ziklo finkoa, G01ean itzuleraduna
Programazio absolutua
Programazio gehitzailea
Kotaren aurrehautaketa /Buruaren abiadura mugatzea
Jatorri polarraren aurrehautaketa
Aitzinapena, minutuko milimetrotan (hazbeteak)
Aitzinapena, birako milimetrotan (hazbeteak)
Ebaketa-puntuaren abiadura konstantea
Erreminta-zentroaren abiadura konstantea
Hasierako planora itzulera, ziklo finkoaren amaieran
Erreferentzia-planora itzulera, ziklo finkoaren amaieran

MODUZKOA esan nahi du Mk, hots, programatutakoan G funtzioak jardunean jarraitzen duela,
harekiko bateraezina den beste Grik programatzen ez den bitartean.
LEHENETSIA esan nahi du Dk, hots, pizteko unean, M02, M30 exekutatu ostean edo
LARRIALDIA edo RESET ostean, CNCk onartu egingo duela.
? ikurraz adierazitako kasuetan, funtzio horiek LEHENETSI direnez, CNC makina nagusien
parametroen pertsonalizazioaren mende dago G.
5. kapitulua

Atala:

3.

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

PRESTATZE-FUNTZIOAK

orrialdea

5.2 AITZINAPEN-FUNTZIOAK (G94.G95)


FAGOR 8050 CNCak aukera ematen du ardatzen aitzinapena mm/min eta mm/bira unitateetan
programatzeko, baldin milimetrotan lan egin behar badugu, eta hazbete/min eta hazbete/bira
unitatean programatzeko, hazbetetan lan egin behar badugu.

5.2.1 Aitzinapena mm/min-tan edo hazbete/min-tan (G94)


G94 kodea programatzen denean, F5.5en bidez programatutako aitzinapenak mm/min-tan edo
hazbete/min-tan programatu direla ulertuko du kontrolak.
Desplazamendua ardatz birakari bati dagokionean, CNCak aitzinapena gradu/min-tan egiteko
programatuta dagoela ulertuko du.
Ardatz birakariaren eta ardatz linealaren artean interpolazioa egiten bada, programatutako
aitzinapena mm/min-tan edo hazbete/min-tan egingo dela ulertuko du CNCak. Era berean, ardatz
birakariaren desplazamendua, gradutan programatua, milimetrotan edo hazbetetan programatuta
dagoela ulertuko du.
Erlazio bera dute ardatzaren aitzinapen-osagaiak eta programatutako F aitzinapenak batetik, eta
ardatzaren desplazamenduak eta programatutako ondoriozko desplazamenduak bestetik.

F aitzinapena x ardatzaren desplazamendua


Aitzinapen-osagaia =
Programatutako ondoriozko desplazamendua

Adibidez:
X eta Y ardatzak linealak eta C ardatza birakaria dituen makinarako, honako desplazamendua
programatuko da ardatzak X0 Y0 C0 puntuetan jarrita:
G1 G90 X100 Y20 C270 F10000

Honako emaitza lortzen da:


F Dx
Fx =

10000 x 100
=

(Dx)2 + (Dy)2 + (Dc)2

F Dy
Fy =

10000 x 20
=

(Dx)2 + (Dy)2 + (Dc)2

10000 x 270
=

(Dx)2 + (Dy)2 + (Dc)2

orrialdea

= 692.9589
1002 + 202 + 2702

F Dc
Fc =

4.

= 3464.7946
1002 + 202 + 2702

= 9354.9455
1002 + 202 + 2702

5. kapitulua

Atala:

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

AITZINAPEN-FUNTZIOAK
(G94.G95)

G94 funtzioa modala da, hau da, behin programatu ondoren, G95 programatzen den arte aktibo
jarraitzen du.
Pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten
ondoren, CNCak G94 edo G95 funtzioa hartuko du, betiere IFEED makina-parametro orokorra
nola pertsonalizatzen den kontuan hartuta.

5.2.2 Aitzinapena mm/bira-tan edo hazbete/bira-tan (G95)


G95 kodea programatzen denean, F5.5en bidez programatutako aitzinapenak mm/bira-tan edo
hazbete/bira-tan programatu direla ulertuko du kontrolak..
Funtzio horrek ez die desplazamendu bizkorrei eragiten (G00), mm/min-tan edo hazbete/min-tan
egiten baitira beti. Eskuz egindako desplazamenduei, erreminta-ikuskaritzei eta abarrei ere ez
die eragingo.
G95 funtzioa modala da, hau da, behin programatu ondoren, G94 programatzen den arte aktibo
jarraitzen du.
Pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten
ondoren, CNCak G94 edo G95 funtzioa hartuko du, betiere IFEED makina-parametro orokorra
nola pertsonalizatzen den kontuan hartuta.

5. kapitulua

Atala:

5.

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

AITZINAPEN-FUNTZIOAK
(G94,G95)

orrialdea

5.3

ABIADURA KONSTANTEKO FUNTZIOAK (G96, G97)


FAGOR 8050 CNCak G96 eta G97 funtzioen bidez aukera ematen du erreminta-erdigunearen
abiadura nahiz erremintaren ebaketa-puntuaren abiadura iraunkor mantentzeko.

5.3.1 GAINAZALEKO AITZINAPEN-ABIADURA KONSTANTEA (G96)


G96 programatzen denean, CNCarentzat berdinak izango dira programatutako F5.5
aitzinapena eta erremintak piezarekin duen ebaketa-puntuaren aitzinapena.
G96 funtzioarekin, bihurguneen akaberako gainazala uniformea izatea lortzen da.
Horrela, G96 funtzioa erabiliz gero, erreminta-erdigunearen abiadura aldatu egingo da
barneko eta kanpoko bihurguneetan, ebaketa-puntuaren abiadurak konstate izaten jarrai
dezan.
G96 funtzioa modala da, hau da, behin programatu ondoren, G97 programatzen den arte
aktibo jarraitzen du.
Pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten
ondoren, CNCak G97 funtzioa hartuko du.

5.3.2 ERREMINTAREN ERDIGUNEKO AITZINAPEN-ABIADURA KONSTATEA (G97)


G97 programatzen denean, CNCarentzat berdinak dira programatutako F5.5 aitzinapena
eta erremintaren erdigunearen ibilbidearen aitzinapena.
G97 funtzioa erabiliz gero, barneko bihurguneen ebaketa-puntuaren abiadurak gora egingo
du, eta kanpoko bihurguneenak behera. Erremintaren erdigunearen abiadurak, berriz,
konstate izaten jarraituko du.
G97 funtzioa modala da, hau da, behin programatu ondoren, G96 programatzen den arte
aktibo jarraitzen du.
Pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten
ondoren, CNCak G97 funtzioa hartuko du.

6.
orrialdea

5. kapitulua

Atala:

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

ABIADURA KONSTANTEKO
FUNTZIOAK (G96, G97)

5.4

FUNTZIO LAGUNGARRIAK
FAGOR 8050 CNCak honako funtzio lagungarriak ditu:
F aitzinapen-abiadura
S buruaren biraketa-abiadura
T erreminta-zenbakia
D zuzentzaile-zenbakia
M funtzio lagungarria
Bloke bakoitzaren barruan, hurrenkera hori erabili behar da, nahiz eta bloke guztiek informazio
guztia izatea ez den beharrezkoa.

5.4.1 F AITZINAPEN-ABIADURA
Mekanizazio-aitzinapenaren abiadura programaren bidez aukera daiteke, eta aktibo iraungo
du, beste abiadura bat programatu arte.
F letrarekin izendatzen da, eta G94 edo G95 funtzioarekin lan egiten ari garen kontuan
hartuta, mm/min-tan (hazbete/minutu) edo mm/bira-tan (hazbete/bira) programatuko dugu.
Programazio-formatua 5.5 da. Hau da, milimetrotan programatzen badugu, 5.4 erabiliko
dugu, eta hazbetetan programatzen badugu, 4.5.
Makinaren gehieneko lan-aitzinapena MAXFEED ardatzen makina-parametroaren bidez
mugaturik egongo da ardatz bakoitzean programatu egin daiteke F0 kodea erabilita edo
F-ri dagokion balioa emanda.
Programatutako F aitzinapena eraginkorra izango da, interpolazio linealean (G01) edo
zirkularrean (G02, G03) lan egiten dugunean. F funtzioa programatzen ez bada, CNCak F0
aitzinapena hartuko du. Posizionatzen ari bagara (G00), aitzinapen bizkorrarekin mugituko
da makina, G00FEED ardatzen makina-parametroan zehaztutakoarekin hain zuzen ere.
Ez dio eragingo zein F programatu dugun.
Programatutako F aitzinapena % 0tik % 255era bitartean alda daiteke, PLCtik edo DNCaren
bidez, edo CNCaren aginte-taulan dagoen konmutadorearen bidez, % 0tik % 120rako
tartean.
Dena den, CNCak MAXFOVR makina-parametro orokorra du, aitzinapenaren gehieneko
aldakuntza mugatzeko.
Posizionatzen ari bagara (G00), aitzinapen bizkorra % 100ean ezarrita egongo da. Hori
% 0tik % 100era bitartean aldatzeko aukera egongo da, betiere RAPIDOVR makina-parametro orokorra nola pertsonalizatzen den kontuan hartuta.
G33 funtzioa (hariztaketa elektronikoa) edo G84 funtzioa (ardatzez hariztatzeko ziklo
finkoa) egikaritzen direnean, ezin da aitzinapena aldatu, eta programatutako F-arekin lan
egiten da, % 100ean.

5. kapitulua

Atala:

7.

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

F,S,T,D,M FUNTZIO
LAGUNGARRIAK

orrialdea

5.4.2 BURUAREN BIRAKETA-ABIADURA ETA BURUAREN GELDITZE ORIENTATUA (S)


S kodeak 2 esanahi ditu:

a)

BURUAREN BIRAKETA-ABIADURA
S5.4 kodearen bidez, buruaren biraketa-abiadura zuzenean programatzen da, minutuko
biratan.
Gehieneko balioa mugaturik dago MAXGEAR1, MAXGEAR2, MAXGEAR3 eta MAXGEAR4
buruaren makina-parametroen bidez. Kasu bakoitzean, aukeratutako buru-gamaren
araberakoa izango da.
Gehieneko balioa programaren bidez ere muga daiteke, G92 S5.4 funtzioa erabiliz.
Programatutako S biraketa-abiadura PLCtik nahiz CNCtik alda daiteke. Horretarako,
CNCaren aginte-taulako SPINDLE + eta - teklak erabiliko dira.
MINSOVR eta MAXSOVR buruaren makina-parametroen bidez ezarritako gehieneko eta
gutxieneko balioen arabera egingo da abiadura-aldakuntza.
Programatutako S aldatzeko balio duten CNCaren aginte-taulako SPINDLE + eta - teklei
elkartutako pauso inkrementala ezarrita egongo da, SOVRSTEP buruaren makina-parametroaren bidez.
G33 funtzioa (hariztaketa elektronikoa) edo G84 funtzioa (ardatzarekin hariztatzeko ziklo
finkoa) egikaritzen direnean, ezin da programatutako abiadura aldatu, eta programatutako
S-arekin lan egiten da, % 100ean.

b)

BURUAREN GELDITZE ORIENTATUA


M19 funtzioaren ondoren S5.5 programatzen bada, S5.5 kodeak buruaren gelditze-posizioa adierazten du, gradutan, kodetzailetik datorren zero pultsutik hasita.
Funtzio hori egikaritu ahal izateko, beharrezkoa da makinaren buruari egokitutako kaptadore
birakaria izatea (kodetzailea).
Erreferentzia-mikrorik ez badu, REFEED1 buruaren makina-parametroaren biraketa-abiaduran mugituko da burua, S5.5en bidez definitutako puntuan geratzen den arte.
Aitzitik, erreferentzia-mikroa badu, REFEED1 buruaren makina-parametroaren biraketa-abiaduran mugituko da burua, mikrora iritsi arte. Ondoren, REFEED2 buruaren makina-parametroan adierazten den abiadura hartuko du, burua S5.5 bidez definitutako puntuan
jartzen den arte.
Erreferentzia-mikrora iritsi arteko REFEED1 bidez egindako desplazamendua M19
programatzen den guztietan egiten da, begizta irekiko buruak lan egin ondoren (M3, M4,
M5). Desplazamendua ez da egiten ondoz-ondoko M19en bitartean jarraituetan.

8.
orrialdea

5. kapitulua
ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

Atala:
F,S,T,D,M FUNTZIO
LAGUNGARRIAK

5.4.3 ERREMINTA-ZENBAKIA (T)


FAGOR 8050 CNCak T4 funtzioaren bidez aukera ematen du mekanizazio bakoitzean nahi diren
erremintak aukeratzeko.
Erreminta-biltokian taula bat dago, eta osagai-kopurua NPOCKET bidez zehazten da (makina-parametro orokorra). Osagai bakoitzeko hau dago zehaztuta:
*

Laukiaren edukia. Erremintaren zenbakia adierazi behar da, eta laukia hutsik edo baliogabeturik
dagoen.

Erremintaren neurria. Erreminta normala bada, N adieraziko da, eta berezia bada, berriz, S.

Erremintaren egoera. Erreminta erabilgarri badago, A adieraziko da. Higaturik badago, E, eta
atzera botatakoa bada, R.
Era berean, erreminta-taula du. Taulako osagai-kopurua NTOOL bidez ezartzen da
(makina-parametro orokorra). Honakoa zehaztu behar da osagai bakoitzeko:

Erremintari elkartutako zuzentzaile-zenbakia (zuzentzailean erremintaren neurriak zehaztuko


dira).

Erremintari dagokion familia-kodea. Hona hemen familia-kodeak:


familia-kodea 0 < n < 200
familia-kodea 200 < n < 255

---- > erreminta normala.


---- > erreminta berezia.

Erremintarentzat kalkulatutako bizitza izendatua, mekanizazio-minututan edo egin beharreko


eragiketa-kopuruaren arabera. TOOLMONI makina-parametro orokorraren bidez hauta
daiteke.

Erremintaren bizitza erreala, mekanizazio-minututan edo egin beharreko eragiketa-kopuruaren


arabera. TOOLMONI makina-parametro orokorraren bidez hauta daiteke.

Erremintaren neurria. Erreminta normala bada, N adieraziko da, eta berezia bada, berriz, S.

Erremintaren egoera. Erreminta erabilgarri badago, A adieraziko da. Higaturik badago, E, eta
PLCak atzera bota badu, R.

5. kapitulua

Atala:

9.

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

F,S,T,D,M FUNTZIO
LAGUNGARRIAK

orrialdea

5.4.4 ZUZENTZAILE-ZENBAKIA (D)


FAGOR 8050 CNCari esker, nahi den zuzentzailea hautatutako erremintari elkartzeko aukera
dago, D4 funtzioaren bidez. Horretarako, T4 D4 programatzea eta nahi diren erreminta eta
zuzentzailea hautatzea beharrezkoa izango da. T4 funtzioa bakarrik programatuz gero, erreminta-taulan erremintarentzat zehaztutako zuzentzailea hartuko du CNCak.
CNCak zuzentzaile-taula bat du, NTOFFSET osagaiekin (makina-parametro orokorra).
Zuzentzaile bakoitzeko hau dago zehaztuta:
*

Erremintaren erradio izendatua, INCHES parametro orokorrak zehaztutako lan-unitateetan. Formatua R5.5 da.

Erremintaren luzera izendatua, INCHES parametro orokorrak zehaztutako lan-unitateetan. Formatua L5.5 da.

Erremintaren erradioaren higadura, INCHES parametro orokorrak zehaztutako lan-unitateetan. Formatua I5.5 da. CNCak erradio izendatuari (R) gehituko dio balio hori,
erradio erreala kalkulatzeko (R+I).

Erremintaren luzeraren higadura, INCHES parametro orokorrak zehaztutako lan-unitateetan. Formatua K5.5 da. CNCak luzera izendatuari (L) gehituko dio balio hori,
luzera erreala kalkulatzeko (L+K).

Erremintaren erradio-konpentsazioa nahi denean (G41 edo G42), CNCak erradioaren konpentsazio-baliotzat aplikatzen du hautatutako zuzentzailearen R+I balioen batura.
Erremintaren luzera-konpentsazioa nahi denean (G43), CNCak erradioaren konpentsazio-baliotzat aplikatzen du hautatutako zuzentzailearen L+K balioen batura.
Zuzentzailerik zehaztu ez bada, CNCak D0 zuzentzailea eta R=0, L=0, I=0 eta K=0 balioak
aplikatuko ditu.

10.
orrialdea

5. kapitulua

Atala:

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

F,S,T,D,M FUNTZIO
LAGUNGARRIAK

5.4.5 FUNTZIO LAGUNGARRIA (M)


Funtzio lagungarriak M4 kodearen bidez programatzen dira, eta bloke berean 7 funtzio lagungarri
ere programa daitezke.
Bloke berean funtzio lagungarri bat baino gehiago programatu badira, CNCak korrelatiboki
egikaritzen ditu, programatu diren hurrenkeraren arabera.
CNCak M funtzioen taula bat du, NMISCFUN osagaiekin (makina-parametro orokorra).
Elementu bakoitzeko hau dago zehaztuta:
*

Definitutako M funtzio lagungarriaren zenbakia (0-9999).

Funtzio lagungarri horri elkartu nahi zaion azpirrutinaren zenbakia.

Programatuta dagoen blokearen mugimendua M funtzioa baino lehen edo ondoren gauzatzen
den zehazten duen adierazlea.

M funtzioa egikaritzean blokeak prestatzea geratzen den edo ez den zehazten duen
adierazlea.

Elkartutako azpirrutina egikaritu ondoren, M funtzioa egikaritzen den edo ez den zehazten
duen adierazlea.

Programa egikaritzen jarraitzeko, CNCak AUX END seinaleari itxaron behar dion edo ez
zehazten duen adierazlea (egikaritutako M-aren seinalea, PLCtik datorrena).

M funtzioen taulan definitu ez den M funtzio lagungarria egikarituz gero, programatutako funtzioa
blokearen hasieran egikarituko da, eta CNCak AUX END seinaleari itxarongo dio programarekin
jarraitu aurretik.
Funtzio lagungarri batzuek esanahi berezia dute CNCaren baitan.
Azpirrutina elkartua duten M funtzio lagungarri guztiak bakarrik programatu behar
dira bloke bakar batean.
M funtzio lagungarri baten azpirrutina elkartua egikaritzen denean M bera duen bloke bat
egonez gero, M hori egikarituko da, baina ez azpirrutina elkartua.

5. kapitulua

Atala:

11.

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

F,S,T,D,M FUNTZIO
LAGUNGARRIAK

orrialdea

5.4.5.1 M00. PROGRAMA GELDITZEA


CNCak bloke batean M00 kodea irakurtzen duenean, programa eteten du. Berriz ere programa
abiarazteko, MARCHA agindua eman behar da berriro.
Funtzio hori M funtzioen taulan pertsonalizatzea gomendatzen da, horrela programatzen den
bloke-amaieran egikaritu dadin.
5.4.5.2 M01. PROGRAMA BALDINTZATURIK GELDITZEA
M01 eta M00 berdinak dira, baina PLCko M01 STOP seinalea aktibaturik badago bakarrik (maila
logiko altua) hartuko du kontuan M01 CNCak.

5.4.5.3 M02. PROGRAMAREN AMAIERA


M02 kodeak programaren amaiera adierazten du, eta CNCaren Reset general funtzioa betetzen
du (hasierako egoerara itzultzea). M05 funtzioa ere betetzen du.
Funtzio hori M funtzioen taulan pertsonalizatzea gomendatzen da, horrela programatzen den
bloke-amaieran egikaritu dadin.

5.4.5.4 M30. PROGRAMAREN AMAIERA, HASIERARA ITZULIZ


M02ren berdina da, baina CNCa programaren lehen blokera itzultzen da.

5.4.5.5 M03. BURUAREN ABIOA, ESKUINETARA (ERLOJU-ORRATZEN NORANZKO


BEREAN)
M03 kodeak burua eskuinerantz abiatzen dela adierazten du. Dagokion atalean azaltzen den
bezala, CNCak kodea automatikoki egikaritzen du, mekanizazio-ziklo finkoetan.
Funtzio hori M funtzioen taulan pertsonalizatu nahi bada, programatzen den bloke-hasieran
egikaritzeko programatzea gomendatzen da.

5.4.5.6 M04. BURUAREN ABIOA, EZKERRETARA (ERLOJU-ORRATZEN AURKAKO


NORANZKOAN)
M04 kodeak burua ezkerrerantz abiatzen dela adierazten du. Funtzio hori M funtzioen taulan
pertsonalizatzea gomendatzen da, horrela, programatzen den bloke-hasieran egikaritu dadin.
5.4.5.7 M05. BURUA GELDITZEA
Funtzio hori M funtzioen taulan pertsonalizatzea gomendatzen da, horrela, programatzen den
bloke-amaieran egikaritu dadin.

12.
orrialdea

5. kapitulua

Atala:

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

F,S,T,D,M FUNTZIO
LAGUNGARRIAK

5.4.5.8 M06. ERREMINTA-ALDAKETARAKO KODEA


TOFFM06 makina-parametro orokorra (mekanizazio-zentroaren adierazlea) aktibo badago,
CNCak erreminta-aldagailua kudeatu eta erreminta-biltegiko taula eguneratuko du.
Funtzio hori M funtzioen taulan pertsonalizatzea gomendatzen da, horrela makinan jarrita dagoen
erreminta-aldagailuari dagokion azpirrutina egikaritu dadin.
5.4.5.9 M19. BURUAREN GELDITZE ORIENTATUA
M19 funtzioaren ondoren S5.5 programatzen bada, S5.5 kodeak buruaren gelditze-posizioa
adierazten du, gradutan, kodetzailetik datorren zero pultsutik hasita.
Funtzio hori egin ahal izateko, beharrezkoa da makinaren burura egokitutako kaptadore birakaria
izatea (kodetzailea).
Erreferentzia-mikrorik ez badu, REFEED1 buruaren makina-parametroaren biraketa-abiaduran
mugituko da burua, S5.5en bidez definitutako puntuan jartzen den arte.
Erreferentzia-mikroa badu, REFEED1 buruaren makina-parametroaren biraketa-abiaduran
mugituko da burua, mikrora iritsi arte. Ondoren, REFEED2 buruaren makina-parametroan
adierazten den abiadura hartuko du, burua S5.5 bidez adierazitako puntuan jartzen den arte.
Erreferentzia-mikrora iritsi arteko REFEED1 bidez egindako desplazamendua M19 programatzen
den guztietan egiten da, begizta irekiko buruak lan egin ondoren (M3, M4, M5). Desplazamendua
ez da egiten M19 jarraituetan.

5.4.5.10 M41, M42, M43, M44. BURUAREN GAMA-ALDAKETA


FAGOR 8050 CNCak 4 buru-gama ditu, M41, M42, M3 eta M44 hain zuzen ere. Guztiek
gehieneko abiadura mugaturik dute, MAXGEAR1, MAXGEAR2, MAXGEAR3 eta MAXGEAR4
buruaren makina-parametroen bidez.
AUTOGEAR buruaren makina-parametroaren bidez aldaketa automatikoki egitea hautatzen
bada, CNCaren agintepean egongo dira M41, M42, M43 eta M44 funtzioak.
Aldiz, gamak automatikoki aldatzea hautatzen ez bada, programatzailea izango da dagokion
gama hautatu beharko duena. Horretarako, kontuan izan beharko du gama bakoitzak baduela
MAXVOLT buruaren makina-parametroaren bidez zehaztutako agindu bat, gama bakoitzaren
gehieneko abiadura zehazteko balio duena (MAXGEAR1, MAXGEAR2, MAXGEAR3 eta
MAXGEAR4 buruaren makina-parametroak).

5.4.5.11 M45. BURU LAGUNGARRIA/ ERREMINTA MOTORIZATUA


M45 funtzio lagungarria erabili ahal izateko, beharrezkoa da makinaren ardatzetako bat
pertsonalizatzea, buru lagungarri eta erreminta motordun bezala (P0-P7 bitarteko makina-parametro orokorra).
Buru lagungarria edo erreminta motorduna erabili nahi denean, M45 S5.5 komandoa egikaritu
behar da. S-ak biraketa-abiadura adierazten du, b/min-tan, eta zeinuak aplikatu nahi den biraren
noranzkoa.

5. kapitulua

Atala:

13.

ISO KODEAREN ARABERAKO PROGRAMAZIOA

F,S,T,D,M FUNTZIO
LAGUNGARRIAK

orrialdea

6. IBILBIDE-KONTROLA
CNC FAGOR 8050ak ardatz bakarreko edo gehiagoko desplazamenduak batera programatzea
ahalbideratzen du.
Aukeratutako desplazamenduan erabiliko diren ardatzak baino ez dira programatuko. Ardatzak
programatzeko hurrenkera hauxe izango da:
X, Y, Z, U, V, W, A, B, C

6.1

JARTZE AZKARRA (G00)


G00 funtzioaren ondoren programatutako desplazamenduak G00FEED ardatzen makina-parametroan adierazitako aitzinapen azkarrarekin egikaritzen dira.
Mugitzen den ardatz-kopurua edozein izanda ere, azkenean lortzen den ibilbidea hasierako eta
amaierako puntuaren arteko marra zuzena da beti.
Adibidea:

G00 G90

X100 Y100 ; Hasierako puntua


X400 Y300 ; Programatutako ibilbidea

RAPIDOVR makina-parametro orokorraren bidez, G00 funtzioarekin lan egitean aitzinapeneko


konmutadorea % 0tik % 100era arituko den edo % 100ean finkaturik geldituko den erabaki
daiteke.
G00 funtzioa programatzean, ez da azken F programatua baliogabetzen. Hau da, G01, G02 edo
G03 berriz programatzean, F hori berreskuratu egingo da.
G00 funtzioa modala da, eta G01, G02, G03, G33 eta G75 funtzioekin bateraezina. G00 funtzioa
G-rekin edo G0-rekin programatu ahal da.
Pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten
ondoren, CNCak G00 kodea edo G01 kodea onartuko ditu, betiere IMOVE makina-parametro
orokorra nola pertsonalizatzen den kontuan hartuta.

6. kapitulua

Atala:

1.

IBILBIDE-KONTROLA

JARTZE AZKARRA (G00)

orrialdea

6.2

INTERPOLAZIO LINEALA (G01)


G01 funtzioaren ondoren programatutako desplazamenduak marra zuzen baten eta programatutako
F aitzinapenaren arabera egikaritzen dira.
Bi edo hiru ardatz aldi berean mugitzen direnean, azkenean lortzen den ibilbidea hasierako eta
amaierako puntuen arteko lerro zuzena da.
Makina ibilbide horri segituz desplazatzen da programatutako F aitzinapenera. CNCak ardatz
bakoitzaren aitzinapenak kalkulatzen ditu lortutako ibilbidea programatutako F izan dadin.
Adibidea:

G01 G90 X650 Y400 F150


Programatutako F aitzinapena CNCaren aginte-panelean dagoen konmutadoreaz alda daiteke,
% 0tik % 120ra, edo bestela % 0tik % 255era bitartean aukeratu ahal da PLCtik, edo DNCaren
nahiz programaren bidez.
Dena den, CNCak MAXFOVR makina-parametro orokorra du aitzinapenaren gehieneko
aldakuntza mugatzeko.
G01 funtzioa modala da, eta G00, G02, G03 eta G33 funtzioekin bateraezina. G01 funtzioa G1
gisa programatu ahal da.
Pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten
ondoren, CNCak G00 kodea edo G01 kodea onartuko ditu, betiere IMOVE makina-parametro
orokorra nola pertsonalizatzen den kontuan hartuta.

2.

6. kapitulua

Atala:

orrialdea

IBILBIDE-KONTROLA

INTERPOLAZIO LINEALA (G01)

6.3

INTERPOLAZIO ZIRKULARRA (G02,G03)


Interpolazio zirkularra bi eratara egin daiteke:
G02: Eskuinaldera (erloju-orratzen noranzkoa).
G03: Ezkerraldera (erloju-orratzen aurkako norazkoa).
G02 eta G03 funtzioen ondoren programatutako mugimenduak ibilbide zirkularrean eta
programatutako F aitzinapen gisa egikaritzen dira.
Erloju-orratzen noranzkoaren (G02) eta erloju-orratzen kontrako noranzkoaren (G03) definizioak
ondorengo koordenatu-sistemaren arabera finkatu dira.

Koordenatu-sistema hori erremintak piezan egiten duen mugimenduari dagokio.


Interpolazio zirkularra planoan baino ezin da egikaritu. Interpolazio zirkularra honela definitzen
da:

6. kapitulua

Atala:

3.

IBILBIDE-KONTROLA

INTERPOLAZIO ZIRKULARRA
(G02,G03)

orrialdea

a)

KOORDENATU CARTESIARRAK

Arkuaren amaierako puntuaren koordenatuak eta abiapuntutik zentrora dagoen distantzia


zehaztuko dira, betiere laneko planoko ardatzen arabera.
Zentroko kotak, zero balioa izan arren beti programatu behar direnak, I, J edo K letren bidez
definitu behar dira. Letrak eta ardatzak honela elkartuko dira:
X, U, A ardatzak
Y, V, B ardatzak
Z, W, C ardatzak

I
J
K

Programazio-formatua:
XY planoa : G02(G03) X5.5 Y5.5 I5.5 J5.5
ZX planoa : G02(G03) X5.5 Z5.5 I5.5 K5.5
YZ planoa : G02(G03) Y5.5 Z5.5 J5.5 K5.5

Edozein plano aukeratuta ere, beti ardatzen programazioaren eta zentroko koten ordena
mantendu behar da.
AY planoa : G02 (G03) Y5.5 A5.5 J5.5 I5.5
XU planoa : G02(G03) X5.5 U5.5 I5.5 I5.5
b)

KOORDENATU POLARRAK

Beharrezkoa da egin beharreko Q angelua eta abiapuntutik zentrora dagoen distantzia (azken
hori aukerakoa da) definitzea, betiere laneko planoko ardatzen arabera.
Zentroko kotak I, J edo K letrekin definitu behar dira. Letrak eta ardatzak honela elkartuko dira:
X, U, A ardatzak
Y, V, B ardatzak
Z, W, C ardatzak

I
J
K

Arkuaren zentroa definitzen ez bada, CNCak indarrean dagoen jatorri polarrarekin bat datorrela
interpretatuko du.
Programazio-formatua:
XY planoa : G02 (G03) Q5.5 I5.5 J5.5
ZX planoa : G02 (G03) Q5.5 I5.5 K5.5
YZ planoa : G02(G03) Q5.5 J5.5 K5.5

4.

6. kapitulua

Atala:

orrialdea

IBILBIDE-KONTROLA

INTERPOLAZIO ZIRKULARRA
(G02,G03)

c)

KOORDENATU CARTESIARRAK ERRADIO-PROGRAMAZIOAREKIN

Arkuaren azken puntuaren koordenatuak eta R erradioa definitu behar dira.


Programazio-formatua:
XY planoa : G02(G03) X5.5 Y5.5 R5.5
ZX planoa : G02(G03) X5.5 Z5.5 R5.5
YZ planoa : G02(G03) Y5.5 Z5.5 R5.5
Zirkunferentzia osoa, erradio-programazioa barne, programatuz gero, CNCak dagokion akatsa
bistaratuko du. Izan ere, soluzioak infinitu dira.
Zirkunferentziaren arkua 180 baino gutxiagokoa bada, erradioa zeinu positiboarekin programatuko
da eta 180 baino gutxiagokoa bada, berriz, zeinu negatiboarekin.

P0 hasierako puntua eta P1 amaierakoa izanik, erradioaren balio berarekin bi puntu horietatik
pasatzen diren 4 arku daude.
G02 edo G03 interpolazio zirkularra eta erradioaren zeinua kontuan izanda, nahi den arkua
zehaztuko da. Horrela, irudiaren arkuen programazio-formatua hauxe izanen da:
1 arkua G02 X.. Y.. R 2 arkua G02 X.. Y.. R +
3 arkua G03 X.. Y.. R +
4 arkua G03 X.. Y.. R -

6. kapitulua

Atala:

5.

IBILBIDE-KONTROLA

INTERPOLAZIO ZIRKULARRA
(G02,G03)

orrialdea

Programazio-adibidea:

Segidan, programatzeko modu ezberdinak aztertuko ditugu. Hasierako puntua X60 Y40 da.
Koordenatu cartesiarrak:
G90 G17 G03 X110 Y90 I0 J50
X160 Y40 I50 J0
Koordenatu polarrak:
G90 G17 G03 Q0 I0 J50
Q-90 I50 J0

edo bestela:
G93 I60 J90; zentro polarra definitzen du
G03 Q0
G93 I160 J90; zentro polar berria zehazten du
Q-90
Koordenatu cartesiarrak, erradio-programazioarekin:
G90 G17 G03 X110 Y90 R50
X160 Y40 R50

6.
orrialdea

6. kapitulua

Atala:

IBILBIDE-KONTROLA

INTERPOLAZIO ZIRKULARRA
(G02,G03)

Adibidea:
Zirkunferentzia osoa bloke bakarrean programatzea:

Segidan, programatzeko modu ezberdinak aztertuko ditugu. Hasierako puntua X170 Y80 da.
Koordenatu cartesiarrak:
G90 G17 G02 X170 Y80 I-50 J0
edo bestela:
G90 G17 G02 I-50 J0
Koordenatu polarrak:
G90 G17 G02 Q360 I-50 J0
edo bestela:
G93 I120 J80 ; Zentro polarra definitzen du
G02 Q360
Koordenatu cartesiarrak, erradio-programazioarekin:
Ezin da zirkunferentzia osoa programatu. Izan ere, soluzioak infinitu dira.

6. kapitulua

Atala:

7.

IBILBIDE-KONTROLA

INTERPOLAZIO ZIRKULARRA
(G02,G03)

orrialdea

6.4 INTERPOLAZIO ZIRKULARRA, ARKUAREN ZENTROA KOORDENATU


ABSOLUTUETAN PROGRAMATUZ (G06)
Interpolazio zirkularreko bloke bati G06 funtzioa gehituz gero, arkuaren zentroko kotak (I, J edo
K) koordenatu absolututan programatu ahal dira, hau da, arkuaren hasiera kontuan hartu
beharrean, jatorriko zeroa kontuan hartuta.
G06 funtzioa ez da modala eta, beraz, arkuaren zentroko kotak adierazi nahi diren aldioro
programatu beharko da, koordenatu absolututan. G06 funtzioa G6 gisa programatu ahal da.
Adibidea:

Segidan, zenbait programatzeko modu aztertuko ditugu. Hasierako puntua X60 Y40 da.

Koordenatu cartesiarrak:
G90 G17 G06 G03 X110 Y90 I60 J90
G06
X160 Y40 I160 J90

Koordenatu polarrak:
G90 G17 G06 G03 Q0 I60 J90
G06
Q-90 I160 J90

8.
orrialdea

6. kapitulua

Atala:

IBILBIDE-KONTROLA

ZENTROA KOORDENATU
ABSOLUTUETAN (G06)

6.5

IBILBIDE ZIRKULARRA, AURREKO IBILBIDEAREKIKO UKITZAILEA (G08)


G08 funtzioaren bidez, aurreko ibilbidearen ukitzailea den ibilbide zirkularra programatu ahal da
eta ez dago zentroko kotak (I, J edo K) programatu beharrik.
Arkuaren azken puntuko koordenatuak baino ez dira definituko, bai koordenatu polarretan bai
koordenatu cartesiarretan, betiere laneko planoko ardatzen arabera.
Adibidea:
Jo dezagun abiapuntua X0 Y40 dela eta marra zuzen bat programatu nahi dugula, gero marra
horren ukitzaile den arku bat, eta, azkenik, aurrekoaren ukitzaile den beste arku bat
programatu nahi dugula.

G90 G01 X70


G08 X90 Y60 ; Aurreko ibilbidearen ukitzailea den arkua
G08 X110 Y60 ; Aurreko ibilbidearen ukitzailea den arkua

G08 funtzioa ez da modala; beraz, aurreko ibilbidearen ukitzailea den arkua egikaritu nahi den
aldioro programatu beharko da. G08 funtzioa G8 gisa programatu ahal da.
G08 funtzioak aurreko ibilbidea zuzena edo arkua izatea ahalbidetzen du, eta ez du haren historia
aldatzen. Blokea amaitzean, G01, G02 edo G03 funtzio berak jardunean segitzen du.
OHARRA: G08 funtzioa erabiliz gero, ezin da zirkunferentzia osoa egikaritu. Izan ere soluzioak
infinitu dira. CNCak dagokion akats-kodea bistaratuko du.

6. kapitulua

Atala:

9.

IBILBIDE-KONTROLA

ZIRKULARRA, AURREKO
IBILBIDEAREKIKO UKITZAILEA (G08)

orrialdea

6.6

IBILBIDE ZIRKULARRA, HIRU PUNTUREN BIDEZ DEFINITUA(G09)


G09 funtzioaren bidez ibilbide zirkularra (arkua) definitu ahal dugu, horretarako, hasierako eta
bitarteko puntua programatuta (arkuaren hasierako puntua mugimenduaren abiapuntua da). Hau
da, zentroko koordenatuak programatu beharrean, erdiko edozein puntu programatzen da.
Arkuaren azken puntua koordenatu cartesiarretan edo koordenatu polarretan zehaztuko da, eta
erdiko puntua, berriz, beti koordenatu cartesiarretan I, J edo K letren bidez. Letrak eta ardatzak
honela elkartuko dira:
X, U, A ardatzak
Y, V, B ardatzak
Z, W, C ardatzak

I
J
K

Koordenatu cartesiarretan:
G17 G09 X5.5 Y5.5 I5.5 J5.5

Koordenatu polarretan:
G17 G09 R5.5 Q5.5 I5.5 J5.5
Adibidea:
Hasierako puntua X-50 Y0 izanik.

G09 X35 Y20 I-15 J25

G09 funtzioa ez da modala eta; beraz, hiru punturen bidez definitutako ibilbide zirkularra egikaritu
nahi den aldioro programatu beharko da. G09 funtzioa G9 gisa programatu ahal da.
G09 programatzean ez da beharrezkoa desplazamenduaren noranzkoa programatzea (G02 edo
G03).
G09 funtzioak ez du programaren historia aldatzen, eta G01, G02 edo G03 funtzio berak
jardunean segitzen du blokea amaitutakoan.
OHARRA: G09 funtzioa erabiliz gero, ezin da zirkunferentzia osoa egikaritu. Izan ere, hiru puntu
programatu behar dira. CNCak dagokion akats-kodea bistaratuko du.

10.
orrialdea

6. kapitulua

Atala:

IBILBIDE-KONTROLA

IBILBIDE ZIRKULARRA, 3
PUNTUREN BIDEZ (G09)

6.7

INTERPOLAZIO HELIKOIDALA
Interpolazio helikoidala egitean, interpolazio zirkularra egikaritzen da laneko planoan, eta, aldi
berean, mugimendu lineal sinkronizatua gainerako edozein ardatzetan.
Interpolazio zirkularra koordenatu cartesiarretan, koordenatu polarretan edo laguntza geometrikoen
bidez (G08 edo G09) programatu ahal da.
Aukeratutako beste ardatza, mugimendu linealaren azken kota adierazten duena, koordenatu
cartesiarretan programatuko da.
Helize-neurriaren programazioa aukerakoa izanen da eta 5.5 formatua izanen du. Programazio
hori I, J edo K letren bidez egingo da eta letrak eta ardatzak honela elkartuko dira:
X, U, A ardatzak >> I
Y, V, B ardatzak >> J
Z, W, C ardatzak >> K
Helize-neurria programatzen ez bada, CNCak programatutako arkuari dagokion bira egiteko
behar den helize-neurria kalkulatuko du.
Programatutako interpolazio zirkularraren eta helize-neurriaren arabera, CNCak programatutako
ardatz linealari dagokion azken kota kalkulatuko du. Nahiz eta kalkulatutako kota hori eta
programatutakoa teorian bat etorri behar diren, CNCak, "CIRINERR" makina-parametro
orokorrarekin, bi koten arteko gehieneko aldea hautatzeko aukera eskaintzen du. Balio hori
gaindituz gero, CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.
Interpolazio helikoidala bloke batean programatzen da. Honelako formatuak har ditzake, XY
planoan:
G02 X5.5 Y5.5
G03 R5.5 Q5.5
G08 X5.5 Y5.5
G09 X5.5 Y5.5

I5.5 J5.5 Z5.5 K5.5


Z5.5 K5.5
Z5.5 K5.5
I5.5 J5.5 Z5.5 K5.5

6. kapitulua

Atala:

11.

IBILBIDE-KONTROLA

INTERPOLAZIO HELIKOIDALA

orrialdea

Adibidea:
Koordenatu cartesiarretan eta koordenatu polarretan programatzea, abiapuntua X0 Y0 Z0 izanik.

Koordenatu cartesiarrak:
G03 X0 Y0 I15 J0 Z50 K5
Koordenatu polarrak:
G03 Q180 I15 J0 Z50 K5

12.

6. kapitulua

Atala:

orrialdea

IBILBIDE-KONTROLA

INTERPOLAZIO HELIKOIDALA

6.8

MEKANIZAZIO-HASIERAKO SARRERA TANGENTZIALA (G37)


G37 funtzioaren bidez, bi ibilbide tangentzialki batu ahal dira, elkargune?puntuak kalkulatzeko
beharrik gabe.
G37 funtzioa ez da modala eta, beraz, sarrera ukitzailea duen mekanizazioari ekin nahi zaion
aldioro programatu beharko da.
Adibidea:

Abiapuntua X0 Y30 bada eta zirkunferentziaren arkua mekanizatu nahi izanez gero, betiere
hurbilketa-ibilbidea zuzena bada, honela programatu beharko da:

G90 G01 X40


G02 X60 Y10 I20 J0

6. kapitulua

Atala:

13.

IBILBIDE-KONTROLA

SARRERA TANGENTZIALA (G37)

orrialdea

Hala ere, adibide horretan bertan, mekanizatu beharreko piezarako sarrera ibilbidearen ukitzaile
izan dadin eta 5 mm?ko erradioa izan dezan nahi badugu, mekanizazioa honela programatu
beharko da:
G90 G01 G37 R5 X40
G02 X60 Y10 I20 J0

Irudian ikus daitekeenez, CNCak ibilbidea aldatu egiten du, hau da, erremintak piezaren
ukitzailea den sarrerarekin ekiten dio mekanizatzeari.

Aldatu nahi den ibilbidea gehitzen duen blokean programatu behar dira G37 funtzioa eta R balioa.
R5.5 balioak beti G37 funtzioaren segidan joan behar du. Balio horrek honako hau adierazi nahi
du: piezaren ukitzailea den sarrera lortzeko, CNCak sartzen duen zirkunferentziaren arkuaren
erradioa. R balio horrek positiboa izan behar du beti.
G37 funtzioa mugimendu zuzena (G00 edo G01) gehitzen duen blokean baino ezin da
programatu. Mugimendu zirkularra (G02 edo G03) gehitzen duen blokean programatuz gero,
CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.

14.

6. kapitulua

Atala:

orrialdea

IBILBIDE-KONTROLA

SARRERA TANGENTZIALA (G37)

6.9

MEKANIZAZIO-AMAIERAKO IRTEERA TANGENTZIALA (G38)


G38 funtzioak mekanizazioa erremintaren ukitzailea den irteerarekin amaitzea ahalbidetzen du.
Horretarako, hurrengo ibilbideak zuzena izan behar du (G00 edo G01). Bestela, CNCak dagokion
akatsa bistaratuko du.
G38 funtzioa ez da modala eta, beraz, erremintaren irteera ukitzailea nahi den aldioro programatu
beharko da.
R5.5 balioak beti G38 funtzioaren segidan joan behar du. Balio horrek hauxe adierazten du:
piezaren irteera ukitzailea lortzeko CNCak sartzen duen zirkunferentziaren arkuaren
erradioa. R balio horrek positiboa izan behar du beti.
Adibidea:

Abiapuntua X0 Y30 bada eta zirkunferentzia-arku bat mekanizatu nahi izanez gero, hurbilketaren
eta irteeraren ibilbideak zuzenak izanik, honela programatu beharko da:
G90 G01 X40
G02 X80 I20 J0
G00 X120

6. kapitulua

Atala:

15.

IBILBIDE-KONTROLA

IRTEERA TANGENTZIALA (G38)

orrialdea

Hala ere, adibide horretan bertan, mekanizazioaren irteera ukitzailea izan dadin eta 5 mm?ko
erradioa izan dezan nahi badugu, mekanizazioa honela programatu beharko da:
G90 G01 X40
G02 G38 R5 X80 I20 J0
G00 X120

16.

6. kapitulua

Atala:

orrialdea

IBILBIDE-KONTROLA

IRTEERA TANGENTZIALA (G38)

6.10 ERTZEN BIRIBILTZE KONTROLATUA (G36)


Fresaketan, G36 funtzioaren bidez ertza erradio jakin batekin biribil daiteke, eta ez dago arkuaren
zentroa, ez hasierako puntua eta ez amaierakoa kalkulatu beharrik.
G36 funtzioa ez da modala eta, beraz, ertza biribildu nahi den aldioro programatu beharko da.
Biribildu nahi dugun amaierari dagokion desplazamendua definitzen den blokean programatu
beharko da funtzio hori.
R5.5 balioak beti G36 funtzioaren segidan joan behar du. Ertza biribiltzeko CNCak sartzen duen
biribiltze-erradioa adierazten du balio horrek. R balio horrek positiboa izan behar du beti.
Adibideak:

G90 G01 G36 R5 X35 Y60


X50 Y0

G90 G03 G36 R5 X50 Y50 I0 J30


G01
X50 Y0

6. kapitulua

Atala:

17.

IBILBIDE-KONTROLA

ERTZEN BIRIBILTZEA (G36)

orrialdea

6.11 ALAKATZEA (G39)


G39 funtzioaren bidez, mekanizazioetan ertzak alakatu ahal dira bi zuzenen artean, elkargune-puntuak kalkulatu beharrik gabe.
G39 funtzioa ez da modala eta, beraz, ertza alakatu nahi den aldioro programatu beharko da.
Alakatu nahi dugun amaierari dagokion desplazamendua definitzen den blokean programatu
beharko da funtzio hori.
R5.5 balioak beti G39 funtzioaren segidan joan behar du. Programatutako desplazamenduaren
amaieratik alakatua egin nahi den punturainoko distantzia adierazten du balio horrek. R balio
horrek positiboa izan behar du beti.
Adibidea:

G90 G01 G39 R15 X35 Y60


X50 Y0

18.

6. kapitulua

Atala:

orrialdea

IBILBIDE-KONTROLA

ALAKATZEA (G39)

6.12 HARIZTAKETA ELEKTRONIKOA (G33)


Makinaren buruak kaptadore birakaria badu, G33 funtzioarekin hariak hortz-puntaz egin daitezke.
Hariztaketa horiek sarritan ardatz batean egiten dira, baina CNC FAGOR 8050ak hariztaketak
aldi berean ardatz bat baino gehiago interpolatuz egitea ahalbidetzen du (5 ardatz, gehienez).
Programazio-formatuan hariaren azken puntua (XC5.5) eta L5.5 hariaren pasagunea definitu
beharko dira.
Adibidea:
X0 Y0 Z0 posizioan, 100 mm sakoneko eta 5 mm hari-neurriko haria egin nahi dugu iraganaldi
bakarrean, Z10ean dagoen hariztatzeko erreminta batekin.

G90 G33 Z-100 L5


M19
G00 X3
Z30

;
;
;
;

Hariztaketa programatua
Buruaren geldialdi orientatua
Hortza kentzea
Atzera egitea (hariztatutako zulotik ateratzea)

G33 funtzioa aktibaturik dagoenean ezin da programatutako F aitzinapena aldatu, ez eta


programatutako S buruaren abiadura ere, bi funtzioak % 100ean finkaturik baitaude.
G33 funtzioa modala da, eta G00, G01, G02, G03 eta G75 funtzioekin bateraezina.
Pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo "EMERGENCIA" edo "RESET" baten
ondoren, CNCak G00 kodea edo G01 kodea onartuko du, betiere "IMOVE" makina-parametro
orokorra nola pertsonalizatzen den kontuan hartuta.

6. kapitulua

Atala:

19.

IBILBIDE-KONTROLA

HARIZTAKETA (G33)

orrialdea

7. PRESTATZE-FUNTZIO OSAGARRIAK
7.1 BLOKEEN PRESTAKUNTZA ETETEA (G04)
FAGOR 8050 CNCak egikaritzen ari den blokearen hurrengo hogei blokeak irakurtzen ditu,
horrela, egingo duen ibilbidea aldez aurretik kalkulatzeko.
Besterik adierazi ezean, bloke bakoitza irakurtzean balioztatuko da. Hala ere, blokea egikaritzen
den bitartean balioztatu nahi bada, G04 funtzioa erabiliko da.
Funtzio horren bidez, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta abian jarri den blokea egikaritu
arte itxaroten du, berriz ere blokeak prestatzen hasteko.
Mota horren barruan sartzen da bloke-jauziaren egoera balioztatzea. Blokearen goiko aldean
definiturik dago.
Adibidez:
.
.
.
G04
; blokeak prestatzea eteten du
/1 G01 X10 Y20 ; /1 jauziaren egoera
.
.

G04 funtzioa ez da modala eta, beraz, blokea prestatzea eten nahi den aldioro programatu
beharko da.
Bakarrik programatu beharko da, egikaritzean balioztatu nahi den blokearen aurreko blokean.
G04 funtzioa G4 gisa programatu ahal da.
G04 programatzen den guztietan, aktibo dauden erradio-konpentsazioa nahiz luzera-konpentsazioa
baliogabetu egiten dira aldi baterako.
Horregatik, funtzioa kontuz erabili beharko da. Izan ere, konpentsazioz lan egiten duten
mekanizazio-blokeen artean tartekatuz gero, baliteke nahi ez diren profilak ateratzea.

7. kapitulua

Atala:

1.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

G04 eta G04K

orrialdea

Adibidea:
Demagun honako programa-blokeak egikaritzen direla G41 konpentsazioa duen tartean.
..........
...........
N10 X50 Y80
N15 G04
/1 N17 M10
N20 X50 Y50
N30 X80 Y50
...........
...........
N15 blokeak blokeen prestakuntza eteten du. Beraz, N10 blokea A puntuan amaituko da.
Y

A
80

N10
N20

50

N30

50

80

N15 blokea amaitu eta gero, CNCak N17 bloketik aurrera jarraituko du blokeak prestatzen.

2.

7. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

G04 eta G04K

Konpentsatutako ibilbideari dagokion hurrengo puntua B puntua denez gero, CNCak puntu
horretara eramango du erreminta, A-B ibilbidea egikarituz.
Y

A
80

N10
N20

50

N30

X
50

80

Azkenean, ikus daitekeen bezala, lortutako ibilbidea ez da nahi genuena. Hortaz, konpentsazioa
behar duten tarteetan G04 funtzioa ez erabiltzea gomendatzen da.

7.2

TENPORIZAZIOA (G04 K)
G04 K funtzioaren bidez tenporizazioa programa daiteke.
Tenporizazioaren balioa segundo ehunenetan programatzen da, K5 (0 ..99999) formatuaren
bidez.
Adibidez:
G04 K50 ; 50 segundo-ehunenen tenporizazioa (0,5 segundo)
G04 K200 ; 200 segundo-ehunenen tenporizazioa (2 segundo)
G04 K funtzioa ez da modala eta, beraz, tenporizazioa nahi den aldioro programatu beharko da.
G04 K funtzioa G4 K gisa programatu ahal da.
Programatuta dagoen blokearen hasieran egikaritzen da tenporizazioa.

7. kapitulua

Atala:

3.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

G04 eta G04K

orrialdea

7.3 ERTZ BIRIBILDUAN ETA ERTZ BIZIAN LAN EGITEA (G05, G07)
7.3.1 ERTZ BIRIBILDUA (G05)
G05 (ertz biribildua) funtzioarekin lanean ari garenean, CNCa programaren hurrengo blokea
egikaritzen hasten da, aurreko blokean programatutako ardatzen dezelerazioa hasi bezain
laster.
Hau da, aurreko blokean programatutako tokira iritsi aurretik hasiko dira egikaritzen hurrengo
blokean programatutako mugimenduak.
Adibidez:

G91 G01 G05 Y70 F100


X90
G05 funtzioaren bidez, ertz biribilduak lortuko ditugu, irudian ikusten den bezalaxe.
Profil errealaren eta teorikoaren arteko aldea programatutako F aitzinapenaren balioaren
araberakoa da. Zenbat eta aitzinapen handiagoa izan, hainbat eta alde handiagoa egongo da profil
bien artean.
G05 funtzioa modala da, eta G07 funtzioarekin bateraezina. G05 funtzioa G5-ekin programatu
ahal da.
Piztean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten ondoren,
CNCak G05 kodea edo C07 kodea onartuko du, betiere ICORNER makina-parametro orokorra
nola pertsonalizatzen den kontuan hartuta.

4.

7. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ERTZ BIRIBILDUA/ ERTZ BIZIA


(G05/G07)

7.3.2 ERTZ BIZIA (G07)


G07 (ertz bizia) funtzioarekin lanean ari garenean, CNCa ez da programaren hurrengo blokea
egikaritzen hasten, harik eta aurreko blokean programatutako posiziora iristen den arte.
Adibidez:

G91 G01 G07 Y70 F100


X90
Profil teorikoa eta erreala berdinak dira, eta ertz biziak lortzen dira, irudian ikusten den bezalaxe.
G07 funtzioa modala da, eta G05 funtzioarekin bateraezina. G07 funtzioa G7 gisa programatu
ahal da.
Piztean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten ondoren,
CNCak G05 kodea edo G07 kodea onartuko du, betiere ICORNER makina-parametro orokorra
nola pertsonalizatzen den kontuan hartuta.

7. kapitulua

Atala:

5.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ERTZ BIRIBILDUA/ ERTZ BIZIA


(G05/G07)

orrialdea

7.4

ISPILU-IRUDIA (G10, G11, G12, G13, G14)


G10
G11
G12
G13
G14

: Ispilu-irudia baliogabetzea.
: Ispilu-irudia X ardatzean.
: Ispilu-irudia Y ardatzean.
: Ispilu-irudia Z ardatzean.
: Ispilu-irudia edozein ardatzetan (X..C), edo ardatz batean baino gehiagotan (5
gehienez ere). Adibidez: G14 W G14 X Z A B

CNCak ispilu-irudiekin diharduenean, ispilu-irudia hautatuta duten ardatzetan programatutako


desplazamenduak egikaritzen ditu, zeinua aldaturik.
Adibidez:
Y

90

70

30

-90

-50

-30

30

50

90

-30

-70

-90

Honako azpirrutinak a piezaren mekanizazioa definitzen du:


G91

G01

G02
G01

X30

Y30 F100
Y60
Y-20

X20
X40
X0
Y-40 I0 J-20
X-60
X-30 Y-30

6.

7. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ISPILU-IRUDIA
(G10...G14)

Hona hemen pieza guztien programazioa:


Azpirrutina egikaritzea

a mekanizatzen du.

Ispilu-irudia X ardatzean.

Azpirrutina egikaritzea

b mekanizatzen du.

G10 G12

Ispilu-irudia Y ardatzean.

Azpirrutina egikaritzea

c mekanizatzen du.

Ispilu-irudia X eta Y ardatzetan.

d mekanizatzen du.

Programaren amaiera

G11

G11
Azpirrutina egikaritzea:
M30

G11, G12, G13 eta G14 funtzioak modalak dira, eta G10 funtzioarekin bateraezinak.
G11, G12 eta G13 batera programa daitezke bloke berean, ez baitira beren artean bateraezinak.
G14 bakarrik programatu behar da, bloke batean, eta bloke horretan ezingo da informazio gehiago
egon.
Ispilu-irudiak dituen programan G73 funtzioa (koordenatu-sistemaren bira) ere aktibaturik
badago, CNCak ispilu-irudiaren funtzioa aplikatuko du lehenengo, eta birarena ondoren.
Pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten
ondoren, CNCak G10 kodea hartuko du.

7. kapitulua

Atala:

7.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ISPILU-IRUDIA
(G10...G14)

orrialdea

7.5

ESKALA-FAKTOREA (G72)
G72 funtzioaren bidez, programatutako piezak handi edo txiki daitezke.
Horrela, programa bakarrarekin, antzeko formako baina neurri ezberdineko piezak dituzten
multzoak osa daitezke.
G72 funtzioa bakarrik programatu behar da, bloke batean. Programatzeko, bi eratako formatuak
daude:
Eskala-faktorea, ardatz guztiei aplikatuta.
Eskala-faktorea, ardatz bati edo batzuei aplikatuta.

7.5.1 ESKALA-FAKTOREA, ARDATZ GUZTIEI APLIKATUTA


Programazio-formatua honakoa da:
G72 S5.5
G72 funtzioaren ondoren, programatutako koordenatu guztiak biderkatu egingo dira S-k definitutako
eskala-faktorearen balioarekin, harik eta beste G72 eskala-faktore bat irakurri arte, edo hura
baliogabetu arte.
Programazioaren adibidea, abiapuntua X-30 Y10 izanik:

Y'
Y
b

X'

a
X

-30

Honako azpirrutinak piezaren mekanizazioa definitzen du:


G90
G01
G02
G0l

X-19
X0
X0
X-19

Y0
Y10 F150
Y-10 I0 J-10
Y0

8.

7. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ESKALA-FAKTOREA
(G72)

Bi piezen programazioa hau izango da:


Azpirrutina egikaritzea
G92 X-79 Y-30
G72 S2
Azpirrutina egikaritzea
G72 S2
M30

; a mekanizatzen du
; Kotak aldez aurretik hautatzea
(koordenatuen jatorria tokiz aldatzea)
; 2ko eskala-faktorea aplikatzen du.
; b mekanizatzen du
; Eskala-faktorea baliogabetzea
; Programaren amaiera

Eskala-faktorea aplikatzearen adibideak:


Y

20

20

10

10

10

G90
N10 G91

G00
G01

X0
X20

Y0
Y10
Y10

X-10
X-10 Y-20

N20

20

N10

G90
G91

N20

10

G00
G01

20

X20 Y20
X-10
X-10 Y-20
X20 Y10
Y10

G72 S0.5
(RPT N10, 20)

G72 S0.5
(RPT N10, 20)

M30

M30

; Eskala-faktorea
;10 bloketik 20 blokera
errepikatzen du

G72 funtzioa modala da, eta baliogabetu egingo da S1 balioko beste eskala-faktore bat
programatzean, pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo
RESET baten ondoren.

7. kapitulua

Atala:

9.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ESKALA-FAKTOREA
(G72)

orrialdea

7.5.2 ESKALA-FAKTOREA, ARDATZ BATI EDO BATZUEI APLIKATUTA


Programazio-formatua honakoa da:
G72 X ... C 5.5
G72 funtzioaren ondoren, nahi diren ardatzak eta eskala-faktorea programatuko dira.
CNCak honela tratatuko ditu G72 funtzioaren ondoren programatutako bloke guztiak:
CNCak ardatz guztien desplazamenduak kalkulatuko ditu, ibilbidearen eta programatutako
konpentsazioaren arabera.
Ondoren, ardatzarentzat edo ardatzentzat kalkulatutako desplazamenduari adierazitako
eskala-faktorea aplikatuko du.
Adibidez:
Eskala-faktorea planoko ardatzari aplikatzea, erremintaren erradio-konpentsazioarekin lan
egiten denean.

16

16

20

20

Ikusten den bezala, erremintaren ibilbidea ez dator bat guk nahi genuenarekin, kalkulatutako
desplazamenduari eskala-faktorea aplikatzen baitzaio.

10.

7. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ESKALA-FAKTOREA
(G72)

Hala ere, ardatz birakariari 360/2R-ren berdina den eskala-faktorea aplikatzen bazaio (mekanizatu
nahi den zilindroaren erradioa R izanik), ardatz hori ardatz lineal gisa trata daiteke. Gainazal
zilindrikoaren gainean, erremintaren erradio-konpentsazioa duen edozein irudi programa daiteke.

2R

X
Ardatz bati edo batzuei aplikatutako eskala-faktorea hautatzen bada, CNCak dagokion ardatzaren
edo ardatzen desplazamenduari nahiz ardatz horren edo horien aitzinapenari aplikatuko die
adierazitako eskala-faktorea.
Programa berean eskala-faktorearen bi motak (ardatz guztiei aplikatutakoa eta ardatz bati edo
batzuei aplikatutakoa) aplikatzen badira, CNCak ardatz horrentzat programatutako eskala-faktore bien biderkaduraren eskala-faktore bera aplikatuko die aipatutako bi mota horiek
eragindako ardatzari edo ardatzei.
G72 funtzioa modala da, eta baliogabetu egingo da beste eskala-faktore bat programatzean,
pizteko unean, M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten
ondoren.

7. kapitulua

Atala:

11.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ESKALA-FAKTOREA
(G72)

orrialdea

7.6

KOORDENATU-SISTEMAREN BIRAKETA (G73)


G73 funtzioaren bidez, koordenatu-sistemari bira eman dakioke, eta, horretarako, koordenatu-jatorria edo programatutako biraketa-zentroa hartuko dira biraketa-zentrotzat.
Biraketa definitzen duen formatua honakoa da:
G73 Q +/5.5 I5.5 J5.5
Non:
Q : Biraketa-angelua, gradutan
I, J : Aukerakoak, hurrenez hurren biraketa-zentroaren abzisa eta ordenatua definitzen dutenak.
Definitzen ez badira, koordenatu-jatorria hartuko da biraketa-zentrotzat.
I eta J balioak kota absolututan eta laneko planoko zero koordenatuen zeroa erreferentziatzat
izanda definituko dira. Kota horiek eskala-faktorearen eta ispilu-irudi aktiboen eragina izango
dute.

Q
30

Q
20

G73 Q90

G73 Q90 I20 J30

Kontuan izan behar da G73 funtzioa inkrementala dela, hau da, programatutako Q balioak batuz
doazela.

12.

7. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

KOORDENATU-BIRAKETA
(G73)

G73 funtzioa bakarrik programatu behar da, bloke batean.


Adibidez:

Y'

X'

45 o

45 o

X
10

21

10

Hasierako puntua X0 Y0 izanik, honakoa lortzen da:


N10 G01 X21 Y0
G02 Q0
I5
G03 Q0
I5
Q180 I-10
N20 G73 Q45
(RPT N10, N20)
M30

F300 ; Posizionamendua, hasierako puntuan


J0
J0
J0
; Koordenatu-biraketa
N7
; 10 bloketik 20 blokera 7 aldiz errepikatu
; Programaren amaiera

Koordenatu-sistemaren biraketa duen programan, ispilu-irudien funtzioren bat ere aktibaturik


badago, CNCak ispilu-irudiaren funtzioa aplikatuko du lehenengo, eta birarena ondoren.
Koordenatu-biraketaren funtzioa baliogabetzeko, G73 programatu behar da (angeluaren baliorik
gabe bakarrik). Bestela, G16, G17, G18, G19 funtzioen bidez, pizteko unean, M02 edo M30
egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten ondoren ere baliogabe daiteke.

7. kapitulua

Atala:

13.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

KOORDENATU-BIRAKETA
(G73)

orrialdea

7.7

ARDATZEN AKOPLAMENDU/DESAKLOPAMENDU ELEKTRONIKOA


FAGOR 8050 CNCarekin, beren artean akopla daitezke ardatz bi edo gehiago. Horrela, ardatzak
zein ardatzi akoplatu zaizkion kontuan hartuta, horren desplazamenduaren araberakoa izango
da ardatzon mugimendua.
Ardatzak hiru eratara akopla daitezke:
Ardatzen akoplamendu mekanikoa. Makinaren fabrikatzaileak ezartzen du, eta GANTRY
ardatzen makina-parametroarekin hautatzen da.
PLCaren bidez. CNCaren SYNCHRO1, SYNCHRO2, SYNCHRO3, SYNCHRO4 eta
SYNCHRO5 sarrera logikoekin akopla eta desakopla daiteke ardatz bakoitza. Ardatz
horietako bakoitza SYNCHRO ardatzen makina-parametroan adierazitako ardatzari
akoplatuko zaio.
Programaren bidez. Ardatz bi edo gehiago akopla eta desakopla daitezke elektronikoki, G77
eta G78 funtzioen bidez.

14.

7. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ARDATZEN AKOPLAMENDUA

7.7.1 ARDATZEN AKOPLAMENDU ELEKTRONIKOA (G77)


G77 funtzioaren bidez, akoplatu nahi diren ardatzak eta ardatz horien mugimendua zein ardatzi
akoplatu nahi zaion aukera daiteke. Programazio-formatua honakoa da:
G77 <1 ardatza > < 2 ardatza > < 3 ardatza > < 4 ardatza > < 5 ardatza >
Non < 2 ardatza >, < 3 ardatza >, < 4 ardatza > eta < 5 ardatza > ardatzek <1 ardatza >-ri akoplatu
nahi zaizkion ardatzak adierazten baitute. <1 ardatza > eta < 2 ardatza > nahitaez definitu behar
dira. Aitzitik, gainerako ardatzak programatzea aukerakoa da.
Adibidez:
G77 X Y U ; Y U ardatzak X ardatzari akoplatzen dizkio
Ardatzak elektronikoki akoplatzean, honako arauak bete behar dira:
Akoplamendu elektroniko bat edo bi izatea onarturik dago.
G77 X Y U ; Y U ardatzak X ardatzari akoplatzen dizkio
G77 V Z ; Z ardatza V ardatzari akoplatzen dio
Ardatz bat ezin zaie aldi berean bi ardatzi akoplatu.
G77 V Y
G77 X Y

; Y ardatza V ardatzari akoplatzen dio


; Akatsa ematen du, Y ardatza V ardatzean akoplaturik baitago

Ardatz bat baino gehiago ardatz berari akopla dakizkioke, ondoz ondoko urratsekin.
G77 X Z
G77 X U
G77 X Y

; Z ardatza X ardatzari akoplatzen dio


; U ardatza X ardatzari akoplatzen dio Z U ardatzak X ardatzari akoplaturik
; Y ardatza X ardatzari akoplatzen dio Y Z U ardatzak X ardatzari akoplaturik

Beren artean akoplaturik dauden ardatz bi ezin dakizkioke beste ardatz bati akoplatu.
G77 Y U
G77 X Y

; U ardatza Y ardatzari akoplatzen dio


; Akatsa ematen du, Y ardatza U ardatzean akoplaturik baitago

7. kapitulua

Atala:

15.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ARDATZEN AKOPLAMENDUA

orrialdea

7.7.2 ARDATZEN AKOPLAMENDU ELEKTRONIKOA BALIOGABETZEA (G78)


G78 funtzioarekin, akoplaturik dauden ardatz guztiak, edo soilik adierazitako ardatzak desakopla
daitezke.
G78

Akoplaturik dauden ardatz


guztiak desakoplatzen ditu

G78 <1 ardatza> <2 ardatza> <3 ardatza> <4 ardatza>

Soilik adierazitako ardatzak


desakoplatzen ditu

Adibidez:
G77 X Y U
G77 V Z
G78 Y
G78

; Y U ardatzak X ardatzari akoplatzen dizkio


; Z ardatza V ardatzari akoplatzen dio
; Y ardatza desakoplatzen du, eta U ardatza X ardatzari eta Z
ardatza V ardatzari akoplaturik mantentzen ditu
; Ardatz guztiak desakoplatzen ditu

16.

7. kapitulua

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

Atala:

8. ERREMINTEN KONPENTSAZIOA
CNC FAGOR 8050ak zuzentzaile-taula bat du, NTOFFSET makina-parametro orokorraren
bidez definitutako luzera duena. Zuzentzaile bakoitzeko hau dago zehaztuta:
*

Erremintaren erradioa, lan-unitateetan. R 5.5 da haren formatua.

Erremintaren luzera, lan-unitateetan. L 5.5 da haren formatua.

Erremintaren erradioaren higadura, lan-unitateetan. I 5.5 da haren formatua. CNCak


erradio teorikoari (R) gehituko dio balio hori, erradio erreala kalkulatzeko (R + I).

Erremintaren luzeraren higadura, lan-unitateetan. K 5.5 da haren formatua. CNCak


luzera teorikoari (L) gehituko dio balio hori, luzera erreala kalkulatzeko (L + K).

Erreminta-erradioaren konpentsazioa nahi denean (G41 edo G42), CNCak erradioaren


konpentsazio-baliotzat aplikatzen du hautatutako zuzentzailearen R + I balioen batura.
Erreminta-luzeraren konpentsazioa nahi denean (G43), CNCak luzeraren konpentsazio-baliotzat
aplikatzen du hautatutako zuzentzailearen L + K balioen batura.

8. kapitulua
ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

Atala:

1.
orrialdea

8.1. ERREMINTA-ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA (G40, G41, G42)


Fresaketa-lanetan, beharrezkoa da erremintaren ibilbidea kalkulatu eta definitzea, haren erradioa
aintzat hartuta, piezan lortu nahi diren neurriak lortzeko.
Erreminta-erradioaren konpentsazioari esker, piezaren ingurua zuzenean programa daiteke,
erremintaren neurriak kontuan izan gabe.
CNCak automatikoki kalkulatzen du erremintak jarraitu behar duen ibilbidea, piezaren ingurua eta
zuzentzaile-taulan bildutako erreminta-erradioaren balioa abiapuntutzat harturik.
Erreminta-erradioaren konpentsaziorako, hiru prestatze-funtzio daude.
G40 Erreminta-erradioaren konpentsazioa baliogabetzea.
G41 Erreminta-erradioa ezkerralderantz konpentsatzea.
G42 Erreminta-erradioa eskuinalderantz konpentsatzea.

G42
G41

G41 Erreminta piezaren ezkerraldean gelditzen da, mekanizazioaren noranzkoaren


arabera.
G42 Erreminta piezaren eskuinaldean gelditzen da, mekanizazioaren noranzkoaren
arabera.
Erremintaren balioak (R, L, I, K) zuzentzaile-taulan egon behar dira gordeta mekanizazio-lanari
ekin baino lehen, edo bestela programaren hasieran kargatu behar dira TOR, TOL, TOI, TOK
aldagaiei esleipenak eginda.
Konpentsazioa aplikatu behar zaion planoa G16, G17, G18 edo G19 kodeekin zehaztu ondoren,
G41 edo G42 kodeekin gauzatzen da konpentsazio hori, eta D kodearekin aukeratutako
zuzentzailearen balioa lortzen da, edo, horrelakorik izan ezean, erreminta-taulan aukeratutako
T erremintarentzat adierazitako zuzentzailearena.
G41 eta G42 funtzioak modalak dira eta bata bestearekin bateraezinak, eta horiek baliogabetzeko
honako funtzioak erabili behar dira: G40, G04 (blokeen prestakuntza etetea), G53 (makina-zeroaren araberako programazioa), G74 (zeroa bilatzea), mekanizazio-ziklo finkoak (G81, G82,
G83, G84, G85, G86, G87, G88, G89), baita pizteko unean ere, M02 edo M30 egikaritu eta gero,
edo EMERGENCIA edo RESETaren ondoren.

2.
orrialdea

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

8.1.1. ERREMINTA-ERRADIOAREN KONPENTSAZIO-HASIERA


Erreminta-erradioaren konpentsazioa aplikatu zaion planoa G16, G17, G18 edo G19 kodeekin
aukeratu ondoren, G41 edo G42 kodeak erabili behar dira konpentsazio horri ekiteko.
G41 Erreminta-erradioa ezkerralderantz konpentsatzea.
G42 Erreminta-erradioa eskuinalderantz konpentsatzea.
G41 edo G42 kodeak programatu diren bloke berean edo aurreko beste bloke batean programatu
beharko dira T eta D funtzioak (edo T funtzioa bakarrik), aplikatu beharreko balioa zuzentzaile-taulan aukeratzeko. Zuzentzaile bat ere aukeratzen ez bada, CNCak D0 onartuko du R0 L0 I0
K0 balioekin.
Aukeratutako erreminta berriak M06 funtzioa elkarturik badu, eta era berean funtzio horrek
azpirrutina elkartua badu, CNCak konpentsazio-hasierako bloketzat hartuko du azpirrutina
horren lehen mugimendu-blokea.
Azpirrutina horretan G53 funtzioa (makina-koten araberako programazioa) programaturik duen
bloke bat egikarituz gero, aldez aurretik aukeratutako G41 edo G42 funtzioa baliogabetzen da.
Erreminta-erradioaren konpentsazioa (G41 edo G42), G00 edo G01 funtzioak (mugimendu
zuzenak) aktibaturik daudenean baino ezin da aukeratu.
Konpentsazio-hautaketa G02 edo G03 funtzioak aktibaturik daudela gauzatzen bada, CNCak
dagokion akatsa bistaratuko du.
Hurrengo orrialdeetan, erreminta-erradioaren konpentsazio-hasierari buruzko adibideak paratu
dira. Adibide horietan, programatutako ibilbidea trazadura jarraituekin irudikatu da, eta
konpentsatutako ibilbidea trazadura etenekin.

8. kapitulua
ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

Atala:

3.

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
orrialdea
(G40,G41,G42)

Ibilbidea: ZUZENA-ZUZENA

4.
orrialdea

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

Ibilbidea: ZUZENA-KURBA

8. kapitulua
ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

Atala:

5.

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
orrialdea
(G40,G41,G42)

8.1.2. ERREMINTA-ERRADIOAREN KONPENTSAZIO-TARTEAK


Ondoren, grafiko batzuk azalduko ditugu. Grafiko horietan erremintaren ibilbideak irudikatzen
dira, erradio-konpentsazioa programaturik duen CNCak kontrolatutako erreminta batenak, hain
zuzen.
Programatutako ibilbidea lerro etengabearekin irudikatzen da, eta konpentsatutako ibilbidea lerro
etenarekin.

R
R

R
R

R
R

R
R

R
R

6.
orrialdea

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

R
R

R
R

R
R

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

7.
orrialdea

R
R

8.
orrialdea

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

CNC FAGOR 8050ak egikaritzen ari den blokearen hurrengo hogei blokeak irakurtzeko gaitasuna
du, aldez aurretik kalkulatzeko egingo duen ibilbidea.
Konpentsazioarekin lan egiten duenean, CNCak nahitaez jakin behar du programatutako
hurrengo desplazamendua zein den, egin beharreko ibilbidea kalkulatzeko. Beraz, ezingo dira
18 bloke edo gehiago jarraian programatu, mugimendurik gabe.

8.1.3. ERREMINTA-ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA BALIOGABETZEA


Erradio-konpentsazioa baliogabetzeko G40 funtzioa erabili behar da.
Kontuan hartu behar da erradio-konpentsazioa baliogabetu nahi izanez gero (G40), mugimendu
zuzena (G00 edo G01) programaturik duen blokean bakarrik baliogabetu ahal dela.
G40 funtzioa G02 edo G03 funtzioak aktibaturik daudela programatzen bada, CNCak dagokion
akatsa bistaratuko du.
Hurrengo orrialdeetan, erremintaren erradio-konpentsazioa baliogabetzeari buruzko adibideak
paratu dira. Adibide horietan, programatutako ibilbidea lerro etengabearekin irudikatu da, eta
konpentsatutako ibilbidea lerro etenekin.

8. kapitulua
ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

Atala:

9.

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
orrialdea
(G40,G41,G42)

Ibilbidea: ZUZENA-ZUZENA

10.
orrialdea

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

Ibilbidea: KURBA-ZUZENA

8. kapitulua
ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

Atala:

11.

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
orrialdea
(G40,G41,G42)

Erradio-konpentsazioa duen mekanizazioaren adibidea:


Y

70

30

X
40

90

Programatutako ibilbidea lerro etengabeekin irudikatzen da, eta konpentsatutako ibilbidea lerro
etenarekin.
Erremintaren erradioa
Erreminta-zenbakia
Zuzentzaile-zenbakia

: 10 mm
: Tl
: Dl

G92
G90 G17
G41 G01

; Aurrehautaketa
; Erreminta, zuzentzailea, buruaren abioa S100era
; Konpentsazioari ekiten dio

G40 G00
M30

12.
orrialdea

X0
Y0
Z0
S100 T1 D1 M03
X40 Y30
F125
Y70
X90
Y30
X40
X0
Y0

; Konpentsazioa baliogabetu egiten du

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

Erradio-konpentsazioa duen mekanizazioaren adibidea:


Y

70
60

R
40

30

X
30

50

80

100

120

140

Programatutako ibilbidea lerro etengabeekin irudikatzen da, eta konpentsatutako ibilbidea lerro
etenarekin.
Erremintaren erradioa
Erreminta-zenbakia
Zuzentzaile-zenbakia
G92 X0
G90 G17
G42 X30
X50

Y0
G01
Y30

Y60
X80
X100 Y40
X140
X120 Y70
X30
Y30
G40 G00
X0
M30

: 10 mm
: T1
: Dl

Z0
F150 S100 T1 D1 M03

; Aurrehautaketa
; Erreminta, zuzentzailea
; Konpentsazioari ekiten dio

Y0

; Konpentsazioa baliogabetu egiten du

8. kapitulua
ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

Atala:

13.

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
orrialdea
(G40,G41,G42)

Erradio-konpentsazioa duen mekanizazioaren adibidea:

Y
R

70
60

45

30

20

20 25

50 55

70

85

100

Programatutako ibilbidea lerro etengabeekin irudikatzen da, eta konpentsatutako ibilbidea lerro
etenarekin.
Erremintaren erradioa
Erreminta-zenbakia
Zuzentzaile-zenbakia

: 10 mm
: T1
: Dl

G92
G90
G42

; Aurrehautaketa
; Erreminta, zuzentzailea
; Konpentsazioari ekiten dio

G03
G02
G01

X0
G17
X20
X50
X70
X85
X100

X55
G02 X25
G01 X20
G40 G00
M30

14.
orrialdea

Y0
G01
Y20
Y30

Z0
F150 S100 T1 D1 M03

Y45
Y60
Y70

I0
I15

J15
J0

Y70
Y20
X0

I-15

J0

Y0

M5

; Konpentsazioa baliogabetu egiten du

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

ERRADIOAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

8.2. ERREMINTA-LUZERAREN KONPENTSAZIOA (G43, G44, G15)


Funtzio horren bidez, programatutako erremintaren eta erabili behar den erremintaren artean
gerta daitezkeen luzera-aldeak konpentsatu ahal dira.
R, L, I, K erremintaren balioak zuzentzaile-taulan egon behar dira gordeta mekanizazio-prozesuari ekin baino lehen, edo bestela programaren hasieran kargatu behar dira TOR, TOL,
TOI, TOK aldagaiei esleipenak eginda.
Luzeraren konpentsazioan honako funtzio-kodeak erabili dira:
G43 Erreminta-luzeraren konpentsazioa.
G44 Erreminta-luzeraren konpentsazioa baliogabetzea.
G43 programatzean, CNCak D kodearekin aukeratutako zuzentzailearen balioaren arabera
konpentsatzen du luzera, edo, halakorik izan ezean, hautatutako T erremintarentzat erreminta-taulan adierazitako zuzentzailearen arabera.
Zuzentzailerik aukeratzen ez bada, CNCak D0 onartuko du R0 L0 I0 K0 balioekin.
G15 funtzioak adierazitako ardatzari aplikatzen zaio luzeraren konpentsazioa, edo horrelakorik
izan ezean, plano nagusiarekiko ardatz elkarzutari.
Baldin G17, Z ardatzean aplikatzen da luzeraren konpentsazioa
Baldin G18, Y ardatzean aplikatzen da luzeraren konpentsazioa
Baldin G19, X ardatzean aplikatzen da luzera-konpentsazioa
G17, G18 edo G19 funtzioetako bat programatzen den aldioro, CNCak luzera-ardatz berritzat
(luzeraren konpentsazioa aplikatzen zaion ardatza) hautatutako planoarekiko ardatz elkarzuta
hartzen du.
Bestalde, G17, G18 edo G19 funtzioak aktibaturik daudela, G15 funtzioa egikaritzen bada, G15
funtzioarekin aukeratutako luzera-ardatz berriak aurrekoa ordezkatuko du.
G43 funtzioa modala da, eta honako funtzioekin baliogabetu daiteke: G44, G53 (makina-zeroaren
araberako programazioa) eta G74 (zeroa bilatzea). Era berean, pizteko unean, M02 edo M30
egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESET baten ondoren ere baliogabetu daiteke.
Luzeraren konpentsazioa ziklo finkoekin batera erabil daiteke, baina, hartara, konpentsazioa
ziklo-hasiera baino lehen aplikatu behar da.

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

LUZERAREN KONPENTSAZIOA
(G43,G44,G45 )

15.
orrialdea

Luzera-konpentsazioa duen mekanizazioaren adibidea:

Y
55

35

15

X
30

90

50

120

4 mm

25 mm

2 mm
10 mm

15 mm

Erabilitako erreminta programatutakoa baino 4 mm motzagoa dela suposatzen da.


Erremintaren luzera
Erreminta-zenbakia
Zuzentzaile-zenbakia
G92
G91
G43
G01
G00

X0
G00
G07

G01
G00 G05
M90 G07
M30

16.
orrialdea

Y0
G05

G44

: -4 mm
: T1
: D1

Z0
X50 Y35
Z-25
Z-12 F100
Z12
X40
Z-17
Z42 M05
X0 Y0

; Aurrehautaketa
S500 M03
T1D1 ; Konpentsazioari ekiten dio

; Konpentsazioa baliogabetu egiten du

8. kapitulua

Atala:

ERREMINTEN KONPENTSAZIOA

LUZERAREN KONPENTSAZIOA
(G40,G41,G42)

9.

ZIKLO FINKOAK

CNCak honako mekanizazio-ziklo finkoak ditu:


- G69 Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, iraganaldi aldakorraz.
- G81 Zulaketa-ziklo finkoa.
- G82 Zulaketa-ziklo finkoa, tenporizazioarekin.
- G83 Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, iraganaldi konstanteaz.
- G84 Hariztatzeko ardatzez hariztatzeko ziklo finkoa.
- G85 Otxabuketa-ziklo finkoa.
- G86 Mandrinaketa-ziklo finkoa, aitzinapen azkarrean itzuleraduna (G00).
- G87 Kajera angeluzuzeneko ziklo finkoa.
- G88 Kajera zirkularreko ziklo finkoa.
- G89 Mandrinaketa-ziklo finkoa, laneko aitzinapenean itzuleraduna (G01).
Ziklo finkoak edozein planotan egikari daitezke. Luzerako ardaztzat aukeratutako ardatzaren
arabera egiten da sakonketa, G15 funtzioaren bitartez, edo, halakorik izan ezean, plano
horrekiko ardatz elkarzutaren arabera.

9.1

ZIKLO FINKOAREN DEFINIZIOA


Ziklo finkoa adierazten duen G funtzioarekin eta nahi den zikloari dagozkion parametroekin
definitzen da ziklo finkoa.
Ziklo finkoa ezin izango da definitu linealak ez diren mugimenduak dituen blokean (G02, G03,
G08, G09 edo G33).
Era berean, egikaritzak dirauen artean, G02, G03 edo G33 funtzioak aktibo egonik, CNCak ziklo
finkoko definizio-blokea analizatzen badu, kasuan kasuko akatsa bistaratuko da.
Aldiz, behin ziklo finkoa definituz gero, hurrengo blokeetan, G02, G03, G08 edo G09 funtzioak
programatu ahal izango dira.

9. kapitulua
ZIKLO FINKOAK

Atala:

1.
orrialdea

9.2

ZIKLO FINKOAREN ERAGIN-EREMUA


Ziklo finkoa definitzen denean, ziklo horrek aktibo jarraitzen du, eta ondoren programatuko diren
blokeak ziklo finko horren eraginpean geldituko dira, harik eta aipatutako ziklo finkoa baliogabetzen
den arte.
Hau da, ardatzen mugimenduren bat programatu den blokea egikaritzen den bakoitzean, CNCak
aktibo dagoen ziklo finkoari dagokion mekanizazioa egingo du, programatutako desplazamendua
egin ondoren.
Ziklo finkoaren eragin-eremuaren barruan dagoen mugimendu-blokean bloke-errepikapen batzuk
programatzen badira bloke-amaieran, programatutako jartzea eta aktibo dagoen ziklo finkoari
dagokion mekanizazioa errepikatuko ditu CNCak, adierazitako aldietan.
N0 errepikapen-kopurua programatzen bada, ziklo finko aktiboari dagokion mekanizazioa ez da
egikarituko. CNCak programatu den desplazamendua besterik ez du egikarituko.
Ziklo finkoaren eragin-eremuaren barruan mugimendu gabeko blokeren bat badago, ez da egingo
definitutako ziklo finkoari dagokion mekanizazioa, dei-blokean izan ezik.

9.3

ZIKLO FINKOA BALIOGABETZEA


Hona hemen ziklo finkoa baliogabetzeko bideak:
-

G80 funtzioaz. Funtzio hori edozein bloketan programatu ahal izango da.

Beste ziklo finko bat definitu ondoren. Horrek aktibo zegoen beste edozein ziklo baliogabetu
eta ordezkatuko du.

M02 edo M30 egikaritu ondoren, edo EMERGENCIA edo RESETaren baten ondoren.

G74 funtzioarekin zeroa bilatuz.

G16, G17, G18 edo G19 funtzioekin laneko plano berria aukeratuta.

2.

9. kapitulua

orrialdea

ZIKLO FINKOAK

Atala:

9.4

IRIZPIDE OROKORRAK
1.- Ziklo finkoa programaren edozein zatitan defini daiteke, hau da, programa nagusian nahiz
azpirrutinan defini daiteke.
2.- Ziklo finkoaren eragin-eremuko bloketik deiak egin ahal izango zaizkie azpirrutinei, eta
horrek ez du esan nahi ziklo finkoa baliogabetuko denik.
3.- Ziklo finkoa egikaritzeak ez du aurreko funtzioen historia aldatuko.
4.- Buruaren biraketa-noranzkoa ere ez da aldatuko. Ziklo finkoan edozein biraketa-noranzkorekin
(M03 edo M04) sartzea posible izango da. Ateratzeko, sartzeko aukeratu dena erabili
beharko da.
Burua geldirik edukita ziklo finkoan sartuz gero, burua eskuinerantz abiatuko da (M03), eta
biraketa-noranzko bera mantenduko da zikloa bukatutakoan.
5.- Ziklo finkoekin lan egiten denean eskala-faktorea aplikatu nahi bada, komeni da eskala-faktore
hori ardatz guztien komuna izatea.
6.- Ziklo finkoa egikaritzeak erradioaren konpentsazioa (G41 eta G42) baliogabetzen du.
G40-ren baliokidea da.
Luzera-konpentsazioa erabili nahi bada (G43), funtzio hori bloke berean edo ziklo finkoa
definitu aurretiko bloke batean programatu beharko da.
7.- Edozein ziklo finko egikaritzeak P299 parametro orokorraren balioa aldatuko du.

9.5

MEKANIZAZIO-ZIKLO FINKOAK
Mekanizazio-ziklo guztietan hiru kota daude luzerako ardatzean. Kota horien garrantzia dela-eta,
ondorengo lerroetan aztertuko ditugu:
Abiapuntu-planoaren kota. Zikloa aktibatzen denean erremintak makina-zeroarekiko
duen posizioak zehazten du kota hau.
Erreferentzia-planoaren kota. Zikloaren definizio-blokean programatzen da, eta piezarako
hurbilketa-kota adierazten du. Kota absolutuetan programatu ahal izango da, edota kota
inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Mekanizazio-sakoneraren kota. Zikloaren definizio-blokean programatzen da. Kota
absolutuetan programatu ahal izango da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan,
erreferentzia-planoa izango du erreferentzia.

9. kapitulua
ZIKLO FINKOAK

Atala:

3.
orrialdea

Mekanizazioaren ondoren luzerako ardatzaren itzulera aukeratzen uzten duten bi funtzio daude.
G98: erremintaren abiapuntu-planorainoko itzulera aukeratzen du, adierazitako mekanizazioa
egin eta gero.
G99: erremintaren erreferentzia-planorainoko itzulera aukeratzen du, adierazitako
mekanizazioa egin eta gero.
Funtzio horiek zikloaren definizio-blokean nahiz ziklo finkoaren eraginpean dauden blokeetan
erabili ahal izango dira. Zikloa definitzeko unean erremintak duen posizioari dagokio abiapuntu-planoa.
Hau da ziklo finkoaren definizio-blokearen egitura:

G**

Mekanizazio-puntua

Parametroak

FSTDM

N****

Ziklo finkoaren definizio-blokean mekanizazio-puntua programa daiteke (luzerako ardatza izan


ezik), bai koordenatu polarretan, bai koordenatu cartesiarretan.
Ziklo finkoa egin nahi den puntua definitu ondoren (aukerakoa da hori), ziklo finkoari dagozkion
funtzioa eta parametroak definituko dira. Gero, nahi izanez gero, F S T D M funtzio osagarriak
programatuko dira.
Bloke-errepikapenen kopuru jakin bat programatzen bada, CNCak definitutako ziklo finkoari
dagozkion programatutako jartzea eta mekanizazioa errepikatuko ditu, adierazitako aldietan.

Hau da ziklo guztien funtzionamendu orokorra:


*

Aurretik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da. Geldirik
egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).

Jartzea (programatu baldin bada) programatutako zikloaren abiapuntuan jartzen da.

Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.

Programatutako mekanizazio-zikloa egikaritzen da.

Luzerako ardatza era azkarrean itzultzen da abiapuntu-planoraino edo erreferentzia-planoraino,


G98 edo G99 programatu den kontuan izanda.

Jarraian, mekanizazio-ziklo finkoen azalpen zehatza ematen da. Horretarako, X eta Y ardatzek
osatutako laneko planoa eta Z luzerako ardatza erabili dira adibide guztietan.

4.

9. kapitulua

orrialdea

ZIKLO FINKOAK

Atala:

9.5.1 G69. ZULAKETA SAKONEKO ZIKLO FINKOA, IRAGANALDI ALDAKORRAZ


Ziklo honek zenbait zulaketa-iraganaldi egiten ditu, programatutako azken kota lortu arte.
Erremintak tarte jakin bat egiten du atzera, zulaketa bakoitzaren ondoren. J zulaketa bakoitzeko
erreferentzia-punturaino atzeratzea ere aukera daiteke.
Era berean, sakontze bakoitzaren ondoren tenporizazioa programa daiteke.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G69 G98/G99 X Y Z 1 B C D H J K L R

G98

Erremintaren abiapuntu-planorainoko atzerapena, behin zulaketa eginez gero.

G99

Erremintaren erreferentzia-planorainoko atzerapena, behin zulaketa eginez gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzen desplazamendua definitzen dute,
erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko.
Puntu hori koordenatu cartesiarretan edo polarretan programatu ahal izango da. Kotak
absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, lana G90-en edo G91-n egiten den
kontuan izanda.

Z5.5

Erreferentzia-planoaren kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, erremintak une horretan duen posizioa hartuko du
erreferentzia-planotzat CNCak.

9. kapitulua
ZIKLO FINKOAK

Atala:

5.

ZULAKETA SAKONA, IRAGANALDI


orrialdea
ALDAKORRAZ(G69)

I5.5

Zulaketaren guztizko sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal


izango da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, erreferentzia-planoa izango du
erreferentzia.

B5.5

Luzerako ardatzeko zulaketa-iraganaldia definitzen du.

C5.5

Honakoa definitzen du: luzerako ardatza era azkarrean (G00), aurreko


zulaketa-iraganaldiaren aldean, zer distantziataraino mugituko den, beste zulaketa bat
egiteko piezara hurbiltzen ari denean.
Programatzen ez bada, 1 mm-ko balioa hartuko da. 0 balioarekin programatuz gero,
CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.

D5.5

Piezaren erreferentzia-planoaren eta zulaketa egingo den gainazalaren arteko distantzia


definitzen du.
Lehen sakontzean, zenbateko hori B zulaketa-iraganaldiari gehituko zaio. Programatzen
ez bada, 0 balioa hartuko da.

H5.5

Zulaketa-iraganaldi bakoitzaren ondoren, luzerako ardatzak era azkarrean (G00) atzera


egingo duen distantzia.
Programatzen ez bada, luzerako ardatzak erreferentzia-planoraino atzera egingo du.
0 balioarekin programatuz gero, CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.

J4

Honakoa definitzen du: erreminta zenbat zulaketa-iraganaldiaren ondoren itzultzen den


erreferentzia-planora G00-n. 0 eta 9999 arteko balioa programa daiteke.
Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin programatzen bada, 1 balioa hartuko da, hau
da, zulaketa-iraganaldi bakoitzaren ondoren erreferentzia-planora itzuliko da.

K5

Zulaketa-iraganaldi bakoitzaren ondoren, atzerapena hasten den arteko itxaron-denbora


definitzen du, segundo-ehunenetan. Programatzen ez bada, CNCak K0 balioa hartuko
du.

L5.5

Zulaketa-iraganaldiak izan dezakeen balio minimoa definitzen du. Parametro hau 1 ez


diren R-ren balioekin erabiltzen da. Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin
programatzen bada, 1 mm-ko balioa hartuko da.

R5.5

B zulaketa-iraganaldia txikiagotzen duen faktorea da. Programatzen ez bada, edo 0


balioarekin programatzen bada, 1 balioa hartuko da.
R berdin 1 baldin bada, zulaketa-iraganaldi guztiak berdinak izango dira, eta B
programatutako balioa izango dute.
R berdin 1 ez bada, lehen zulaketairaganaldia B izango da; bigarrena, R*B; hirugarrena,
R*(RB), eta abar. Hgau da, bigarren iraganalditik aurrera, hurrengo iraganaldia R
faktorearen eta aurreko iraganaldiaren biderkadura izango da.
R-rentzat 1 ez den balioa aukeratzen bada, CNCak ez du onartuko L-n programatutako
iraganaldia baino iraganaldi txikiagorik.

6.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

ZULAKETA SAKONA, IRAGANALDI


ALDAKORRAZ(G69)

9. kapitulua
ZIKLO FINKOAK

Atala:

7.

ZULAKETA SAKONA, IRAGANALDI


orrialdea
ALDAKORRAZ(G69)

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).
2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.
3.- Lehen zulaketa-sakonketa. Luzerako ardatza B + D-n programatutako sakonera
inkrementaleraino mugitzen da, laneko aitzinapenean.
4.- Zulapen-kiribila. Honako pauso hauek errepikatuko dira, I-n programatutako mekanizazioaren
sakonera-kota lortu arte.
4.1.- K itxaron-denbora programatu bada, segundo-ehunenetan.
4.2.- Luzerako ardatzak erreferentzia-planoraino era bizkorrean (G00) egiten duen
atzerapena, J-n programatutako sakonketak egin badira, edota H-n programatutako
distantzia atzera eginez, kontrako kasuan.
4.3.- Luzerako ardatzaren hurbilketa, bizkorrean (G00), aurreko zulaketa-iraganalditik C
distantzia bateraino.
4.4.- Beste zulaketa-iraganaldi bat. Luzerako ardatzak B eta R-ren araberako hurrengo
sakonera inkrementaleraino laneko aitzinapenean (G01) egindako desplazamendua.
5.- K itxaron-denbora programatu bada, segundo-ehunenetan.
6.- Luzerako ardatzaren atzerapena, aurrerapen bizkorrean (G00), abiapuntu-planoraino edo
erreferentzia-planoraino, G98 edo G99 programatu den kontuan izanda.
Zikloari eskala-faktorea aplikatzen bazaio, kontuan hartu beharko da eskala-faktore horrek
erreferentzia-planoko kotari eta zulaketa-sakonerari bakarrik eragiten diela.
Hortaz, eta eskala-faktoreak D parametroan eraginik ez duenez, piezaren gainazal-kota ez
da programatutako zikloarekiko proportzionala izango.

8.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

ZULAKETA SAKONA, IRAGANALDI


ALDAKORRAZ(G69)

9.5.2

G81. ZULAKETA-ZIKLO FINKOA

Ziklo honek zulaketa bat egiten du adierazitako puntuan, programatutako azken kota lortu arte.
Zulaketa-hondoan tenporizazio bat programa daiteke.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G81 G98/G99 X Y Z 1 K

G98

Erremintaren abiapuntu-planorainoko atzerapena, zulaketa egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, zulaketa egin eta gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Puntu hori koordenatu cartesiarretan edo polarretan programa daiteke, eta kotak
absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, G90-en edo G91-n lanean ari garen
kontuan izanda.

Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

I5.5

Zulaketaren sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango da,
edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, erreferentzia-planoa izango du erreferentzia.

K5

Zulaketa bakoitzaren ondoren, atzerapena hasten den arteko itxaron-denbora definitzen


du, segundo-ehunenetan. Programatzen ez bada, CNCak K0 balioa hartuko du.

9. kapitulua

Atala:

9.

ZIKLO FINKOAK

ZULAKETA (G81)

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantenduko da. Geldirik
egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).
2.

Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.

3.- Zulaketa egitea. Luzerako ardatza laneko aitzinapenean mugitzen da, I-n programatutako
mekanizazio-hondoraino.
4.- K itxaron-debora programatu bada, segundo-ehunenetan.
5.- Luzerako ardatzaren atzerapena, aurrerapen bizkorrean (G00), abiapuntu-planoraino edo
erreferentzia-planoraino, G98 edo G99 programatu den kontuan izanda.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek osatzen
dute, luzerako ardatza Z ardatzak, eta abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

G81 G98 G00 G91 X250 Y350 Z-98 I-22 F100 S500; Ziklo finkoaren jartzea eta definizioa
G93 I250 J250
; Koordenatu polarren jatorria definitzen du
Q-45 N3
; Biraketa eta ziklo finkoa 3 aldiz
G80
; Ziklo finkoa baliogabetzen du
G90 X0 Y0
; Jartzea
M30
; Programaren amaiera

10.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

ZULAKETA (G81)

9.5.3

G82. ZULAKETA-ZIKLO FINKOA, TENPORIZAZIOZ

Ziklo honek zulaketa bat egiten du adierazitako puntuan, programatutako azken kota lortu arte.
Gero, tenporizazioa egikaritzen du zulaketa-hondoan.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G82 G98/G99 X Y Z I K
G98

Erremintaren abiapuntu-planorainoko atzerapena, zulaketa egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, zulaketa egin eta gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Puntu hori ezin izango da koordenatu cartesiarretan edo koordenatu polarretan
programatu, eta kotak absolutuak edo inkrementalak izan ahal izango dira, G90en edo
G91n lanean ari garen kontuan izanda.

Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

I5.5

Zulaketaren sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango da,
edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, erreferentzia-planoa izango du erreferentzia.

K5

Zulaketa bakoitzaren ondoren, itzulera hasten den arteko itxaron-denbora definitzen


du, segundo-ehunenetan. Nahitaez definitu behar da. Tenporizaziorik nahi ez bada, K0
programatuko da.

9. kapitulua

Atala:

11.

ZIKLO FINKOAK

ZULAKETA TENPORIZAZIOZ
(G82)

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).
2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.
3.- Zulaketa egitea. Luzerako ardatza laneko aitzinapenean mugitzen da, I-n programatutako
mekanizazio-hondoraino.
4.- K itxaron-debora segundo-ehunenetan.
5.- Luzerako ardatzaren atzerapena, aurrerapen bizkorrean (G00), abiapuntu-planoraino edo
erreferentzia-planoraino, G98 edo G99 programatu den kontuan izanda.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek osatzen
dute, luzerako ardatza Z ardatzak, eta abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

G82 G99 G00 G91 X50 Y50 Z-98 I-22 K150 F100 S500 N3 ; 3 jartze mekanizaziodun
G98 G90 G00 X500 Y500 .................................................. ; Jartzea eta ziklo finkoa
G80 ................................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetzen du
G90 X0 Y0 ........................................................................ ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera

12.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

ZULAKETA TENPORIZAZIOZ
(G82)

9.5.4 G83. ZULAKETA SAKONEKO ZIKLO FINKOA, IRAGANALDI


KONSTANTEAZ
Ziklo honek ondoz ondoko zenbait zulaketa-iraganaldi egiten ditu, programatutako azken kota
lortu arte.
Zulaketa-iraganaldi bakoitzaren ondoren erreferentzia-planoraino atzera egiten du erremintak.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G83 G98/G99 X Y Z I K

G98

Erremintaren abiapuntu-planorainoko atzerapena, zulaketa egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, zulaketa egin eta gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Aipatutako puntua koordenatu cartesiarretan edo polarretan programa daiteke, eta
kotak absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, G90-en edo G91-n ari garen
kontuan izanda.

Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

I5.5

Zulaketa-iraganaldi bakoitzaren balioa definitzen du, luzerako ardatzaren arabera.

J4

Zulaketa egiteko zenbat iraganaldi behar diren definitzen du. 1 eta 9999bit arteko balioa
programa daiteke.

9. kapitulua
ZIKLO FINKOAK

Atala:

13.

ZULAKETA SAKONA, IRAGANALDI


orrialdea
KONSTANTEAZ (G83)

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).

2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.

3.- Lehen zulaketa-sakonketa. Luzerako ardatza I-n programatutako sakonera inkrementaleraino


mugitzen da, laneko aitzinapenean.

4.- Zulapen-kiribila. Hurrengo iraganaldiak J-1 aldiz errepikatuko dira, aurreko pausoan
programatutako lehena egin baita.
4.1.- Luzerako ardatzak erreferentzia-planoraino atzera egiten du era azkarrean (G00).
4.2.- Luzerako ardatza era azkarrean (G00) hurbilduko da, aurreko zulaketa-iraganalditik 1
mm-ko distantziaraino.
4.3.- Beste zulaketa-iraganaldi bat. Luzerako ardatza I-n programatutako sakonera
inkrementaleraino desplazatzen da, laneko aitzinapenean (G01).

5.- Luzerako ardatzaren atzerapena, aurrerapen bizkorrean (G00), abiapuntu-planoraino edo


erreferentzia-planoraino, G98 edo G99 programatu den kontuan izanda.
Ziklo horri eskala-faktorea aplikatzen bazaio, zulaketa egingo da, programatutako zulaketaren
proportzionala, programatutako I iraganaldi berdinaz, baina J iraganaldi-kopurua aldatuta.

14.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

ZULAKETA SAKONA, IRAGANALDI


KONSTANTEAZ (G83)

Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek osatzen
dute, luzerako ardatza Z ardatzak, eta abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

G83 G99 G00 G90 X50 Y50 Z-98 I-22 J3 F100 S500 M4; Ziklo finkoaren jartzea eta definizioa
G98 G00 G91 X500 Y500 ............................................. ; Jartzea eta ziklo finkoa.
G80 .............................................................................. ; Ziklo finkoa baliogabetzen du
G90 X0 Y0 ................................................................... ; Jartzea
M30 ............................................................................. ; Programaren amaiera

9. kapitulua
ZIKLO FINKOAK

Atala:

15.

ZULAKETA SAKONA, IRAGANALDI


orrialdea
KONSTANTEAZ (G83)

9.5.5

G84. ARDATZEZ HARIZTATZEKO ZIKLO FINKOA

Ziklo honek adierazten den puntuan hariztatzen du, programatutako azken kota lortu arte.
TAPPING irteera logiko orokorrak (M5517) jardunean jarraituko du, zikloa egikaritzen ari den
bitartean.
Hariztatzeko arra bi noranzkoetan biratzen denez (batera hariztatzean, eta bestera haritik
irtetean), SRE7VM05 buruaren makina-parametroaren bitartez posible da aukeratzea biraketa-noranzkoaren alderanzketan burua erdian geldituko den, edota alderanzketa zuzenean egingo
den.
Tenporizazioa programa daiteke buruaren alderanzketa bakoitzaren aurretik, hau da, hariaren
hondoan, eta erreferentzia-planora itzultzean.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G84 G98/G99 X Y Z I K R
G98

Erremintak abiapuntu-planoraino egiten du atzera, hariztaketa egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, hariztaketa egin eta gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Puntu hori koordenatu cartesiarretan edo polarretan programa daiteke, eta kotak
absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, G90-en edo G91-n ari garen kontuan
izanda.
Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

I5.5

Hariaren sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango da, edota
kota inkrementaletan. Kasu horretan, erreferentzia-planoa izango du erreferentzia.

K5

Hariztaketaren ondoren atzerapena hasten den arteko itxaron-denbora definitzen du,


segundo-ehunenetan. Programatzen ez bada, CNCak K0 balioa hartuko du.

Egin nahi den hariztaketa-mota definitzen du: R0-rekin hariztaketa normala egingo da,
eta R1-ekin hariztaketa zurruna.
Hariztaketa zurruna egin ahal izateko, beharrezkoa da burua begiztan lan egiteko
prestatuta egotea, hau da, sistema motor-erregulatzailea eta buruko kodetzailea
izatea.
Hariztaketa zurruna egitean, CNCak luzerako ardatzaren mugimendua tartekatzen du,
buruaren biraketarekin.

16.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

ARDATZEZ HARIZTATZEA (G84)

Oinarrizko funtzionamendua:

1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).

2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.

3.- Luzerako ardatza laneko aitzinapenean mugitzen da, mekanizazio-hondoraino. Horrela,


zuloaren hariztaketa gertatzen da. Ziklo finkoak desplazamendu hori egikarituko du, bai eta
programatutako F aitzinapenaren % 100aren eta S abiaduraren ondoren gertatutako
mugimendu guztiak ere.
Hariztaketa zurruna aukeratu bada (R = 1 parametroa), CNCak RIGID (M5521) irteera orokor
logikoa aktibatuko du, PLCari adierazteko hariztaketa zurruneko bloke bat egikaritzen ari
dela.

4.- Burua gelditzen da (M05); SREVM05 buruaren makina-parametroa aukeraturik badago


bakarrik egikarituko da.

5.- Itxaron-denbora egikaritzen da, K parametroan programatu bada.

6.- Buruaren biraketa-noranzkoa alderantzikatu egiten da.

7.- Luzerako ardatzak atzera egiten du, laneko aitzinapenean, erreferentzia-planoraino. Kota
horretara iritsi ondoren, ziklo finkoak REEDRAIE OVERRIDE eta SPINDLE OVERRIDE
aukeratuak bere gain hartuko ditu.
Hariztaketa zurruna aukeratu bada (R = 1 parametroa), CNCak RIGID (M5521) irteera orokor
logikoa aktibatuko du, PLCari hariztaketa zurruneko bloke bat egikaritzen ari dela adierazteko.

9. kapitulua

Atala:

17.

ZIKLO FINKOAK

ARDATZEZ HARIZTATZEA (G84)

orrialdea

8.- Burua gelditzen da (M05); SREVM05 buruaren makina-parametroa aukeraturik badago


bakarrik egikarituko da.
9.- Itxaron-denbora egikaritzen da, K parametroan programatu bada.
10.- Buruaren biraketa-noranzkoa alderantzikatu egiten da, eta, horrela, hasierako
biraketa-noranzkoa berreskuratu egiten da.
11.- Luzerako ardatzak aitzinapen bizkorrean (G00) atzera egiten du, abiapuntu-planoraino, G98
programatu bada.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek osatzen
dute, luzerako ardatza Z ardatza, eta abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

G84 G99 G00 G91 X50 Y50 Z-98 I-22 K150 F350 S500 N3 ;
G98 G00 G90 X500 Y500 .................................................. ;
G80 ................................................................................... ;
G90 X0 Y0 ........................................................................ ;
M30 .................................................................................. ;

18.
orrialdea

3 jartze mekanizaziodun
Jartzea eta ziklo finkoa
Ziklo finkoa baliogabetzen du
Jartzea
Programaren amaiera

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

ARDATZEZ HARIZTATZEA (G84)

9.5.6

G85. OTXABUKETA-ZIKLO FINKOA

Ziklo honek otxabuketa egiten du adierazitako puntuan, programatutako azken kota lortu arte.
Mekanizazio-hondoan tenporizazioa programa daiteke.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G85 G98/G99 X Y Z I K

G98

Erremintak abiapuntu-planoraino egiten du atzera, zuloaren otxabuketa egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, zuloaren otxabuketa egin eta


gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Puntu hori koordenatu cartesiarretan edo polarretan programa daiteke, eta kotak
absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, G90-en edo G91-n ari garen kontuan
izanda.

Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

I5.5

Otxabuketaren sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango da,
edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, erreferentzia-planoa izango du erreferentzia.

K5

Otxabuketaren ondoren atzerapena hasten den arteko itxaron-denbora definitzen du,


segundo-ehunenetan. Programatzen ez bada, CNCak K0 balioa hartuko du.

9. kapitulua

Atala:

19.

ZIKLO FINKOAK

OTXABUKETA (G85)

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:
l.-

Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).

2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.


3.- Luzerako ardatza laneko aitzinapenean mugitzen da (G01), mekanizazio-hondoraino.
Horrela, zuloaren otxabuketa gertatzen da.
4.- Itxaron-denbora egikaritzen da, K programatu bada.
5.- Luzerako ardatzak atzera egiten du, laneko aitzinapenean, erreferentzia-planoraino.
6.- Luzerako ardatzak aitzinapen azkarrean (G00) atzera egiten du abiapuntu-planoraino, G98
programatu bada.

20.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

OTXABUKETA (G85)

9.5.7 G86. MANDRINAKETA-ZIKLO FINKOA, AITZINAPEN AZKARREAN


ITZULERADUNA (G00)
Zikloak mandrinaketa egiten du adierazitako puntuan, programatutako azken kota lortu arte.
Mekanizazio-hondoan tenporizazioa programa daiteke.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G86 G98/G99 X Y Z I K
G98

Erremintak abiapuntu-planoraino egiten du atzera, mandrinaketa egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, zuloaren mandrinaketa egin eta


gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Puntu hori koordenatu cartesiarretan edo polarretan programa daiteke, eta kotak
absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, G90-en edo G91-n ari garen kontuan
izanda.
Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

I5.5

Mandrinaketaren sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.

K5

Mandrinaketaren ondoren atzerapena hasten den arteko itxaron-denbora definitzen du,


segundo-ehunenetan. Programatzen ez bada, CNCak K0 balioa hartuko du.

9. kapitulua

Atala:

21.

ZIKLO FINKOAK

MANDRINAKETA, G00
ITZULERADUNA

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).

2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.

3.- Luzerako ardatza laneko aitzinapenean mugitzen da (G01), mekanizazio-hondoraino.


Horrela, zuloa mandrinatu egiten da.

4.- Burua gelditu egiten da (M05).

5.

Itxaron-denbora egikaritzen da, K programatu bada.

6.- Luzerako ardatzak aitzinapen azkarrean (G00) atzera egiten du abiapuntu-planoraino edo
erreferentzia-planoraino, G98 edo G99 programatu den kontuan izanda.

7.- Atzerapena bukatutakoan, lehen zuen biraketa-noranzko berean abiatuko da burua.

22.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

MANDRINAKETA, G00
ITZULERADUNA

9.5.8

G87. KAJERA ANGELUZUZENEKO ZIKLO FINKOA

Ziklo honek kajera angeluzuzena egiten du adierazitako puntuan, programatutako azken kota
lortu arte.
Fresaketa-iraganaldiaz eta -aitzinapenaz gain, akaberako azken iraganaldia (fresaketa-aitzinapena
barne) programa daiteke.
Kajeraren hormen mekanizazioan akabera ona lortzeko, CNCak fresaketako azken
iraganaldiarekiko tangentzialak diren sarrera eta irteera bana aplikatuko ditu sakonketa bakoitzean.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G87 G98/G99 X Y Z I J K B C D H L

G98

Erremintak abiapuntu-planoraino egiten du atzera, kajera egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, kajera egin eta gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Puntu hori koordenatu cartesiarretan edo polarretan programa daiteke, eta kotak
absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, G90-en edo G91-n ari garen kontuan
izanda.

Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

9. kapitulua

Atala:

23.

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ANGELUZUZENA (G87)

orrialdea

I5.5

Mekanizazioaren sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, erreferentzia-planoa izango du
erreferentzia.

J5.5

Kajeraren zentrotik ertzerainoko distantzia definitzen du, abszisen ardatzaren arabera.


Zeinuak kajeraren mekanizazioaren noranzkoa adierazten du.

J, + zeinuarekin

J, - zeinuarekin

K5.5

Kajeraren zentrotik ertzerainoko distantzia definitzen du, ordenatuen ardatzaren


arabera.

B5.5

Sakonketa-iraganaldia definitzen du luzerako ardatzaren arabera.


- Zeinu positiboarekin programatzen bada, ziklo osoa mekanizazio-iraganaldi berberarekin
egikarituko da. Iraganaldi hori programatutakoaren balio berekoa edo txikiagokoa
izango da.
- Zeinu negatiboarekin programatzen bada, kajera osoa emaniko iraganaldiarekin
egikarituko da, azken iraganaldia izan ezik. Azken iraganaldi horrek mekanizatuko du
gainerakoa.

24.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ANGELUZUZENA (G87)

C5.5

Fresaketa-iraganaldia definitzen du, plano nagusiaren arabera.


- Balioa positiboa bada, kajera osoa fresaketa-iraganaldi berberarekin egikarituko da.
Iraganaldi hori programatutakoaren balio berekoa edo txikiagokoa izango da.
- Balioa negatiboa bada, kajera osoa emaniko iraganaldiarekin egikaritzen da, azken
iraganaldia izan ezik. Azken iraganaldi horretan mekanizatzen da gainerakoa.

Programatzen ez bada, aukeratutako erremintaren diametroaren hartuko da baliotzat,


eta, 0 balioarekin programatzen bada, CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.

D5.5

Erreferentzia-planoaren eta piezaren gainazalaren (kajera egingo den tokia), arteko


distantzia definitzen du.
Lehen sakonketan, kopuru hori B sakonera inkrementalari gehituko zaio. Programatzen
ez bada, 0 balioa hartuko da.

H.5.5

Akabera-iraganaldiko laneko aitzinapena definitzen du.


Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin programatzen bada, mekanizazioaren laneko
aitzinapenaren balioa hartuko da.

L5.5

Akabera-iraganaldiaren balioa definitzen du, plano nagusiaren arabera.


- Balioa positiboa bada, akabera-iraganaldia ertz zorrotzean (G07) egiten da.
- Balioa negatiboa bada, akabera-iraganaldia ertz kamustuan (G05) egiten da.

9. kapitulua

Atala:

25.

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ANGELUZUZENA (G87)

orrialdea

Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin programatzen bada, ez da akabera-iraganaldirik egingo.

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).
2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da (G00), abiapuntu-planotik
erreferentzia-planoraino.
3.- Lehen sakonketa. Luzerako ardatza B + D-n programatutako sakonera inkrementaleraino
mugitzen da, laneko aitzinapenaren % 50ean (G01).
4.- Kajeraren gainazala fresatzen da, laneko aitzinapenean, C-ren bitartez definitutako
iraganaldietan, kajeraren hormatik L distantziaraino (akabera-iraganaldia).
5.- L akabera-iraganaldia fresatzen da, H-n definitutako laneko aitzinapenarekin.
6.- Akabera-iraganaldia bukatu eta gero, erremintak kajeraren zentrora atzera egiten du
aitzinapen azkarrean (G00). Horrela, luzerako ardatza 1 mm aldentzen da gainazal
mekanizatutik.

26.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ANGELUZUZENA (G87)

7.- Beste fresaketa-gainazal batzuk, kajeraren guztizko sakonerara iritsi arte.


-

Luzerako ardatza aurreko gainazalaren B distantziaraino mugitzen da, laneko


aitzinapenaren % 50ean.

Beste gainazal bat fresatzen da, 4, 5 eta 6 puntuetan adierazitako pausoen arabera.

8.- Luzerako ardatzak atzera egiten du, aitzinapen azkarrean (G00), abiapuntu-planoraino edo
erreferentzia-planoraino, G98 edo G98 programatu den kontuan izanda.

9. kapitulua

Atala:

27.

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ANGELUZUZENA (G87)

orrialdea

Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek osatzen
dute; luzerako ardatza, Z ardatzak; eta, abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

G87 G98 G00 G90 X90 Y60 Z-48 I-90 J52.5 K37.5 B12 C10 D2 H100 L5 F300 S1000 T1 D1 M03
G80 ................................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ........................................................................ ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera

28.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ANGELUZUZENA (G87)

Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

G18
N10 G87 G98 G00 G90 X200 Y-48 Z0 I-90 J52.5 K37.5 B12 C10 D2 H100 L5 F300
N20 G73 Q45 .................................................................... ; Bira
(RPT N10, N20) N7 .................................................... ; 7 aldiz errepikatzen du
G80 ........................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ................................................................. ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera

9. kapitulua

Atala:

29.

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ANGELUZUZENA (G87)

orrialdea

9.5.9

G88. KAJERA ZIRKULARREKO ZIKLO FINKOA

Ziklo honek kajera zirkularra egiten du adierazitako puntuan, programatutako azken kota lortu
arte.
Fresaketa-iraganaldiaz eta aitzinapenaz gain, azken akabera-iraganaldia programa daiteke,
dagokion fresaketa-aitzinapenarekin.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:
G88 G98/G99 XY Z I J B C D H L

G98

Erremintak abiapuntu-planoraino egiten du atzera, kajera egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, kajera egin eta gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Puntu hori koordenatu cartesiarretan edo polarretan programa daiteke, eta kotak
absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, G90-en edo G91-n ari garen kontuan
izanda.

Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

30.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ZIRKULARRA (G88)

I5.5

Mekanizazioaren sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, erreferentzia-planoa izango du
erreferentzia.

J5.5

Kajeraren erradioa definitzen du. Zeinuak kajeraren mekanizazioaren noranzkoa


adierazten du.

J, + zeinuarekin

B5.5

J, - zeinuarekin

Sakonketa-neurria definitzen du, plano orokorrarekiko luzerako ardatzaren arabera.


- Balioa positiboa baldin bada, kajera osoa sakonketa-neurri berberarekin egikarituko da.
Iraganaldi hori programatutakoaren balio berekoa edo txikiagokoa izango da.
- Balioa negatiboa bada, kajera osoa emaniko iraganaldiarekin egikaritzen da, azken
iraganaldia izan ezik. Azken iraganaldi horretan mekanizatzen da gainerakoa.

C5.5

Fresaketa-neurria definitzen du, plano nagusiaren arabera.


- Balioa positiboa bada, kajera osoa fresaketa-neurri berberarekin egikarituko da.
Iraganaldi hori programatutakoaren balio berekoa edo txikiagokoa izango da.
- Balioa negatiboa bada, kajera osoa emaniko iraganaldiarekin egikaritzen da, azken
iraganaldia izan ezik. Azken iraganaldi horretan mekanizatzen da gainerakoa.

9. kapitulua

Atala:

31.

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ZIRKULARRA (G88)

orrialdea

Programatzen ez bada, aukeratutako erremintaren diametroaren hartuko da baliotzat,


eta, 0 balioarekin programatzen bada, CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.

D5.5

Erreferentzia-planoaren eta piezaren gainazalaren (kajera egingo den tokia), arteko


distantzia definitzen du.
Lehen sakonketan, kopuru hori B sakonera inkrementalari gehituko zaio. Programatzen
ez bada, 0 balioa hartuko da.

H5.5

Akabera-iraganaldiaren laneko aitzinapena definitzen du.


Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin programatzen bada, mekanizazioaren laneko
aitzinapenaren balioa hartuko da.

L5.5

Akabera-iraganaldiaren balioa definitzen du, plano nagusiaren arabera.

Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin programatzen bada, ez da akabera-iraganaldirik egingo.


32.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ZIRKULARRA (G88)

9. kapitulua

Atala:

33.

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ZIRKULARRA (G88)

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:

1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).
2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da (G00), abiapuntu-planotik
erreferentzia-planoraino.
3.- Lehen sakonketa. Luzerako ardatza B + D-n programatutako sakonera inkrementaleraino
mugitzen da, laneko aitzinapenaren % 50ean (G01).
4.- Kajeraren gainazala fresatzen da, laneko aitzinapenean, C-ren bitartez definitutako
iraganaldietan, kajeraren hormatik L distantziaraino (akabera-iraganaldia).
5.- L akabera-iraganaldia fresatzen da, H-n definitutako laneko aitzinapenarekin.
6.- Akabera-iraganaldia bukatu eta gero, erremintak kajeraren zentrora atzera egiten du
aitzinapen azkarrean (G00). Horrela, luzerako ardatza 1 mm aldentzen da gainazal
mekanizatutik.

7.- Beste fresaketa-gainazal batzuk, kajeraren guztizko sakonerara iritsi arte.


-

Luzerako ardatza aurreko gainazalaren B distantziaraino mugitzen da, laneko


aitzinapenaren % 50ean.

Beste gainazal bat fresatzen da, 4, 5 eta 6 puntuetan adierazitako pausoen arabera.

8.- Luzerako ardatzak aitzinapen azkarrean (G00) atzera egiten du abiapuntu-planoraino edo
erreferentzia-planoraino, G98 edo G99 programatu den kontuan izanda.

34.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ZIRKULARRA (G88)

Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek osatzen
dute; luzerako ardatza, Z ardatzak; eta, abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

G88 G98 G00 G90 X90 Y80 Z-48 I-90 J70 B12 C10 D2 H100 L5 F300 S1000 T1 D1 M03
G80 ................................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ........................................................................ ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera

9. kapitulua

Atala:

35.

ZIKLO FINKOAK

KAJERA ZIRKULARRA (G88)

orrialdea

9.5.10 G89. MANDRINAKETA-ZIKLO FINKOA, LANEKO AITZINAPENEAN


ITZULERADUNA (G01)
Ziklo honek mandrinaketa egiten du adierazitako puntuan, programatutako azken kota lortu arte.
Mekanizazio-hondoan tenporizazioa programa daiteke.
Koordenatu cartesiarretan lan egiten denean, hauxe da blokearen oinarrizko egitura:

G89 G98/G99 X Y Z I K
G98

Erremintak abiapuntu-planoraino egiten du atzera, mandrinaketa egin eta gero.

G99

Erremintak erreferentzia-planoraino egiten du atzera, zuloa mandrinatu eta gero.

XY5.5 Aukerakoak dira eta plano nagusiko ardatzek erreminta mekanizazio-puntuan kokatzeko
egiten duten mugimendua definitzen dute.
Puntu hori koordenatu cartesiarretan edo polarretan programa daiteke, eta kotak
absolutuak edo inkrementalak izan daitezke, G90-en edo G91-n ari garen kontuan
izanda.
Z5.5

Erreferentzia-planoko kota definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.
Programatzen ez bada, CNCak erreferentzia-planotzat hartuko du erremintak une
horretan duen posizioa.

I5.5

Mandrinaketaren sakonera definitzen du. Kota absolutuetan programatu ahal izango


da, edota kota inkrementaletan. Kasu horretan, abiapuntu-planoa izango du erreferentzia.

K5

Otxabuketaren ondoren atzerapena hasten den arteko itxaron-denbora definitzen du,


segundo-ehunenetan. Programatzen ez bada, CNCak K0 balioa hartuko du.

36.
orrialdea

9. kapitulua

Atala:

ZIKLO FINKOAK

MANDRINAKETA, G01
ITZULERADUNA (G89)

Oinarrizko funtzionamendua:

1.- Lehenagotik ere burua funtzionatzen ari bada, biraketa-noranzkoa mantendu egingo da.
Geldirik egonez gero, eskuinerantz abiatuko da (M03).

2.- Luzerako ardatza era azkarrean mugitzen da, abiapuntu-planotik erreferentzia-planoraino.

3.- Luzerako ardatza laneko aitzinapenean mugitzen da (G01), mekanizazio-hondoraino.


Horrela, zuloa mandrinatu egiten da.

4.- Burua gelditzen da (M05).

5.- Itxaron-denbora, K programatu bada.

6.- Luzerako ardatzak atzera egiten du, laneko aitzinapenean, erreferentzia-planoraino.

7.- Luzerako ardatzak aitzinapen azkarrean (G00) atzera egiten du abiapuntu-planoraino, G98
programatu bada.

8.- Atzerapena bukatutakoan, lehen zuen biraketa-noranzko berean abiatuko da burua.

9. kapitulua

Atala:

37.

ZIKLO FINKOAK

MANDRINAKETA, G01
ITZULERADUNA (G89)

orrialdea

9.6

ZIKLO FINKOAREN PARAMETRO-ALDAKETA


CNCarekin posible da, G79 funtzioaren programazioaren bidez, ziklo finko aktiboaren parametro
bat edo gehiago aldatzea, hura berriz definitu beharrik gabe.
CNCak ziklo finkoa aktibo mantenduko du, eta ziklo finkoko hurrengo mekanizazioak egingo dira
parametro eguneratuekin.
G79 funtzioa definitzen den blokean ezin dira funtzio gehiago definitu.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek osatzen
dute, eta luzerako ardatza Z ardatzak:

G00 G90 X0 Y0 Z60


G81 G99 G91 X15 Y25 Z-28 I-14
G98 G90 X25
G79 Z52
G99 X35
G98 X45
G79 Z32
G99 X55
G98 X65
M30

; Abiapuntua
; Zulaketa-zikloa definitzen du
; Erreferentzia-planoa eta mekanizazio-sakonera aldatzen ditu

; Erreferentzia-planoa eta mekanizazio-sakonera aldatzen ditu

38.

9. kapitulua

Atala:

orrialdea

ZIKLO FINKOAK

PARAMETRO ALDAKETA

Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek osatzen
dute, eta luzerako ardatza Z ardatzak:

G00 G90 X0 Y0 Z60


G81 G99 X15 Y25 Z32 I18
G98 X25
G79 Z52
G99 X35
G98 X45
G79 Z32
G99 X55
G98 X65
M30

; Abiapuntua
; Zulaketa-zikloa definitzen du
; Erreferentzia-planoa aldatzen ditu

; Erreferentzia-planoa aldatzen ditu

9. kapitulua

Atala:

39.

ZIKLO FINKOAK

PARAMETRO ALDAKETA

orrialdea

10. MEKANIZAZIO ANIZKUNAK


Mekanizazioa ibilbide jakin batean errepikatzea ahalbidetzen duten funtzioei esaten zaie
mekanizazio anizkunak.
Mekanizazio-mota programatzaileak aukeratzen du. Ziklo finkoa izan daiteke, edo erabiltzaileak
definitutako azpirrutina (azken kasu horretan, azpirrutina modal bezala programatu behar da).
Mekanizazio-ibilbideak honako funtzioek definitzen dituzte, hala nola:
G60:
G61:
G62:
G63:
G64:
G65:

mekanizazio anizkuna lerro zuzenean.


mekanizazio anizkuna, paralelogramoa osatuz.
mekanizazio anizkuna, sarea osatuz.
mekanizazio anizkuna, zirkunferentzia osatuz.
mekanizazio anizkuna, arkua osatuz.
arku-korda bidez programatutako mekanizazioa.

Funtzio horiek laneko edozein planotan egikari daitezke, eta erabiltzen diren bakoitzean definitu
beharko dira, ez baitira modalak.
Errepikatu nahi den mekanizazioa aktibo egotea ezinbesteko baldintza da. Bestela esan, funtzio
horiek zentzua izango badute, ziklo finkoaren eraginpean edo azpirrutina modalaren eraginpean
egon behar dute.
Hortaz, aukeratutako ziklo finkoa edo azpirrutina modala mekanizazio anizkunaren
definizio-puntuan egon behar da egikarituta, aktibo egongo baita.
Ziklo finkoa edo azpirrutina modala definitzean aukeratutako lan-baldintza berberetan (T, D, F,
S) egiten dira funtzio horiekin programatutako mekanizazio guztiak.
Mekanizazio anizkun programatua egikaritu ondoren, programak mekanizazio hori hasi aurretik
zuen historia berreskuratuko du; orobat, ziklo finkoak edo azpirrutina modalak aktibo jarraituko
du. Orain F aitzinapena izango da ziklo finkorako edo azpirrutina modalerako programatutako
aitzinapena.
Era berean, programatutako mekanizazioa egin den azken puntuan jarrita geldituko da erreminta.
Azpirrutina modalaren mekanizazio anizkuna Blokez bloke moduan egikaritzen bada, azpirrutina
hori osorik egikarituko da (ez blokeka), programatutako desplazamendu bakoitzaren ondoren.
Jarraian, mekanizazio anizkunen azalpen zehatza ematen da. Horretarako, X eta Y ardatzek
osatutako laneko planoa erabili da adibide guztietan.

10. kapitulua
MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

Atala:

1.
orrialdea

10.1 G60: MEKANIZAZIO ANIZKUNA LERRO ZUZENEAN


Ziklo honen programazio-formatua honakoa da:
G60 A

XI
XK
I K

PQRSTUV

4
3
I

X
2
1

P0

A (5.5) Mekanizazio-ibilbideak abszisen ardatzarekin osatzen duen angelua definitzen du.


Gradutan adierazten da, eta programatzen ez bada, A = 0 balioa hartuko da.
X (5.5)

Mekanizazio-ibilbidearen luzera definitzen du.

I (5.5)

Mekanizazioen arteko neurria definitzen du.

K (5)

Tartean dauden mekanizazio guztien kopurua definitzen du, mekanizazioaren


definizio-puntua barne.
X I K taldeko bi edozein parametrorekin mekanizazioa defini daitekeenez, CNCak
honako definizio-konbinazioak onartzen ditu: XI, XK, IK.
Dena den, XI formatua aukeratzen bada, kontuan izan behar da ondoriozko
mekanizazio-kopuruak zenbaki osoa izan behar duela. Bestela, CNCak dagokion
akatsa bistaratuko du.

P,Q,R,S,T,U,V Parametro horiek aukerakoak dira, eta honakoa adierazteko erabiltzen dira:
programatutako zein puntutan edo zein punturen artean mekanizazioa egikaritu nahi
ez dugun.
Hortaz, P7 programatzeak hauxe adierazten du: mekanizazioa ez dela 7 puntuan
egikaritu nahi. Q10.013 programatzeak, berriz, honakoa adierazten du: ez dela
mekanizaziorik nahi 10 eta 13 puntuen artean, edo, bestela esan, ez dela mekanizaziorik
nahi 10, 11, 12 eta 13 puntuetan.

2.

10. kapitulua

Atala:

orrialdea

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

LERRO ZUZENEAN (G60)

Puntu-talderen bat definitu nahi denean (Q10.013), arreta handiz, azken puntua hiru
zifrarekin definitu behar da. Izan ere, Q10.13 programatzen bada, mekanizazio
anizkunak Q10.130 ulertzen du.
Parametroen programazio-ordena P Q R S T U V da. Gainera, horiei dagokien puntuen
zenbaketa-ordena gorde behar da, hau da, Q-ri dagozkion puntuen zenbaketa-ordena
P-ri dagozkionena baino handiagoa izan behar da, eta R-ri dagozkionena baino
txikiagoa.
Adibidez:
Programazioa zuzen
Programazioa oker

P5.006 Q12.015 R20.022


P5.006 Q20.022 R12.015

Parametro horiek programatzen ez badira, CNCak mekanizazioa programatutako


ibilbideko puntu guztietan egikaritu behar dela ulertuko du.

10. kapitulua

Atala:

3.

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

LERRO ZUZENEAN (G60)

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Mekanizazio anizkunak mekanizazioa egikaritu nahi den puntu programatuetako hurrengo
puntua kalkulatzen du.
2.- Era azkarrean mugitzen da (G00) puntu horretaraino.
3.- Desplazamenduaren ondoren, ziklo finkoa edo aukeratutako azpirrutina modala egikarituko
du mekanizazio anizkunak.
4.- CNCak 1-2-3 pausoak errepikatuko ditu, programatutako ibilbidea bukatu arte.
Mekanizazio anizkuna bukatu eta gero, mekanizazioa egikaritu den programatutako
ibilbidearen azken puntuan jarrita geldituko da erreminta.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek
osatzen dute; luzerako ardatza, Z ardatzak; eta, abiapuntua X0 Y0 Z0 da:
Y

300

200

10

11

12

G81 G98 G00 G91 X200 Y300 Z-8 I-22 F100 S500 ............ ; Ziklo finkoaren jartzea eta definizioa
G60 A30 X1200 I100 P2.003 Q6 R12 ................................ ; Mekanizazio anizkuna definitzen du
G80 ................................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ........................................................................ ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera
Posible da, halaber, mekanizazio anizkunaren definizio-blokea honako era hauetan ere
definitzea:
G60 A30 X1200 K13 P2.003 Q6 R12
G60 A30 I100 K13 P2.003 Q6 R12

4.

10. kapitulua

Atala:

orrialdea

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

LERRO ZUZENEAN

10.2 G61: MEKANIZAZIO ANIZKUNA, PARALELOGRAMOA OSATUZ


Ziklo honen programazio-formatua honakoa da:
G61 A B

XI
XK
I K

Y J
YD
J D

PQRSTUV

Y
5

4
8
3

9
2

10

11

P0

A (5.5) Mekanizazio-ibilbideak abszisen ardatzaren arabera abszisen ardatzarekin osatzen


duen angelua definitzen du. Gradutan adierazten da, eta, programatzen ez bada, A = 0
balioa hartuko da.
B (5.5) Mekanizazio-ibilbideak ordenatuen ardatzaren arabera mekanizazio-ibilbidearekin
abszisen ardatzaren arabera osatzen duen angelua definitzen du. Gradutan adierazten
da, eta, programatzen ez bada, B = 90 balioa hartuko da.
X (5.5)

Mekanizazio-ibilbidearen luzera definitzen du, abszisen ardatzaren arabera.

I (5.5)

Mekanizazioen arteko iraganaldia definitzen du abszisen ardatzaren arabera.

K (5)

Abszisen ardatzean dauden mekanizazio guztien kopurua definitzen du, mekanizazioaren


definizio-puntukoa barne.
X I K taldeko bi edozein parametrorekin abszisen ardatzaren araberako mekanizazioa
defini daitekeenez, CNCak honako definizio-konbinazioak onartzen ditu: XI, XK, IK.
Dena den, XI formatua aukeratzen bada, kontuan izan behar da ateratzen den
mekanizazio-kopurua zenbaki osoa izan behar dela. Bestela, CNCak dagokion akatsa
bistaratuko du.

10. kapitulua

Atala:

5.

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

PARALELOGRAMOA OSATUZ
(G61)

orrialdea

Y (5.5)

Mekanizazio-ibilbidearen luzera definitzen du, ordenatuen ardatzaren arabera.

J (5.5)

Mekanizazioen arteko iraganaldia definitzen du, ordenatuen ardatzaren arabera.

D (5)

Ordenatuen ardatzean dauden mekanizazio guztien kopurua definitzen du,


mekanizazioaren definizio-puntukoa barne.
Y J D taldeko bi edozein parametrorekin ordenatuen ardatzaren araberako mekanizazioa
defini daitekeenez, CNCak honako definizio-konbinazioak onartzen ditu: YJ, YD, JD.
Dena den, YJ formatua aukeratzen bada, kontuan izan behar da ateratzen den
mekanizazio-kopurua zenbaki osoa izan behar dela. Bestela, CNCak dagokion akatsa
bistaratuko du.

P,Q,R,S,T,U,V Parametro horiek aukerakoak dira, eta honakoa adierazteko erabiltzen dira:
programatutako zein puntutan edo zein punturen artean mekanizazioa egikaritu nahi
ez dugun.
Hortaz, P7 programatzeak hauxe adierazten du: mekanizazioa ez dela 7 puntuan
egikaritu nahi. Q10.013 programatzeak, berriz, honakoa adierazten du: ez dela
mekanizaziorik nahi 10 eta 13 puntuen artean, edo, bestela esan, ez dela mekanizaziorik
nahi 10, 11, 12 eta 13 puntuetan.
Puntu-talderen bat definitu nahi denean (Q10.013), arreta handiz, azken puntua hiru
zifrarekin definitu behar da. Izan ere, Q10.13 programatzen bada, mekanizazio
anizkunak Q10.130 ulertzen du.
Parametroen programazio-ordena P Q R S T U V da. Gainera, horiei dagokien puntuen
zenbaketa-ordena gorde behar da, hau da, Q-ri dagozkion puntuen zenbaketa-ordena
P-ri dagozkionena baino handiagoa izan behar da, eta R-ri dagozkionena baino
txikiagoa.
Adibidez:
Programazioa zuzen

P5.006 Q12.015 R20.022

Programazioa oker

P5.006 Q20.022 R12.015

Parametro horiek programatzen ez badira, CNCak mekanizazioa programatutako


ibilbideko puntu guztietan egikaritu behar dela ulertuko du.

6.
orrialdea

10. kapitulua

Atala:

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

PARALELOGRAMOA OSATUZ
(G61)

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Mekanizazio anizkunak mekanizazioa egikaritu nahi den puntu programatuetako hurrengo
puntua kalkulatzen du.
2.- Era azkarrean mugitzen da (G00) puntu horretaraino.
3.- Desplazamenduaren ondoren, ziklo finkoa edo aukeratutako azpirrutina modala egikarituko
du mekanizazio anizkunak.
4.- CNCak 1-2-3 pausoak errepikatuko ditu, programatutako ibilbidea bukatu arte.
Mekanizazio anizkuna bukatu eta gero, mekanizazioa egikaritu den programatutako
ibilbideko azken puntuan jarrita geldituko da erreminta.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek
osatzen dute; luzerako ardatza, Z ardatzak; eta abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

17

16

15 14

13 12

11

10

18

19

150

100

G81 G98 G00 G91 X100 Y150 Z-8 I-22 F100 S500 ............ ; Ziklo finkoaren jartzea eta definizioa
G61 X700 I100 Y180 J60 P2.005 Q9.011 .......................... ; Mekanizazio anizkuna definitzen du
G80 ................................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ........................................................................ ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera
Posible da, halaber, mekanizazio anizkunaren definizio-blokea honako era hauetan ere
definitzea:
G61 X700 K8 J60 D4 P2.005 Q9.011
G61 I100 K8 Y180 D4 P2.005 Q9.011

10. kapitulua

Atala:

7.

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

PARALELOGRAMOA OSATUZ
(G61)

orrialdea

10.3 G62: MEKANIZAZIO ANIZKUNA, SAREA OSATUZ


Ziklo honen programazio-formatua honakoa da:
G62 A B

XI
XK
I K

Y J
YD
J D

PQRSTUV

14

13

X
12

6
4

11

10

B
P0

A (5.5) Mekanizazio-ibilbideak abszisen ardatzaren arabera abszisen ardatzarekin osatzen


duen angelua definitzen du. Gradutan adierazten da, eta, programatzen ez bada, A = 0
balioa hartuko da.
B (5.5) Mekanizazio-ibilbideak ordenatuen ardatzaren arabera mekanizazio-ibilbidearekin
abszisen ardatzaren arabera osatzen duen angelua definitzen du. Gradutan adierazten
da, eta, programatzen ez bada, B = 90 balioa hartuko da.
X (5.5)

Mekanizazio-ibilbidearen luzera definitzen du, abszisen ardatzaren arabera.

I (5.5)

Mekanizazioen arteko iraganaldia definitzen du abszisen ardatzaren arabera.

K (5)

Abszisen ardatzean dauden mekanizazio guztien kopurua definitzen du, mekanizazioaren


definizio-puntukoa barne.
X I K taldeko bi edozein parametrorekin abszisen ardatzaren araberako mekanizazioa
defini daitekeenez, CNCak honako definizio-konbinazioak onartzen ditu: XI, XK, IK.
Dena den, XI formatua aukeratzen bada, kontuan izan behar da ateratzen den
mekanizazio-kopurua zenbaki osoa izan behar dela. Bestela, CNCak dagokion akatsa
bistaratuko du.

8.

10. kapitulua

Atala:

orrialdea

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

SAREA OSATUZ (G62)

Y (5.5)

Mekanizazio-ibilbidearen luzera definitzen du, ordenatuen ardatzaren arabera.

J (5.5)

Mekanizazioen arteko iraganaldia definitzen du, ordenatuen ardatzaren arabera.

D (5)

Ordenatuen ardatzean dauden mekanizazio guztien kopurua definitzen du,


mekanizazioaren definizio-puntukoa barne.
Y J D taldeko bi edozein parametrorekin ordenatuen ardatzaren araberako mekanizazioa
defini daitekeenez, CNCak honako definizio-konbinazioak onartzen ditu: YJ, YD, JD.
Dena den, sarea osatzeko mekanizazioan (G62), YJ formatua aukeratzen bada,
kontuan izan behar da ateratzen den mekanizazio-kopurua zenbaki osoa izan behar
dela. Bestela, CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.

P,Q,R,S,T,U,V Parametro horiek aukerakoak dira, eta programatutako zein puntutan edo zein
punturen artean mekanizazioa egikaritu nahi ez dugun adierazteko erabiltzen dira.
Hortaz, P7 programatzeak hauxe adierazten du: mekanizazioa ez dela 7 puntuan
egikaritu nahi. Q10.013 programatzeak, berriz, honakoa adierazten du: ez dela
mekanizaziorik nahi 10 eta 13 puntuen artean, edo, bestela esan, ez dela mekanizaziorik
nahi 10, 11, 12 eta 13 puntuetan.
Puntu-talderen bat definitu nahi denean (Q10.013), arreta handiz, azken puntua hiru
zifrarekin definitu behar da. Izan ere, Q10.13 programatzen bada, mekanizazio
anizkunak Q10.130 ulertzen du.
Parametroen programazio-ordena P Q R S T U V da. Gainera, horiei dagokien puntuen
zenbaketa-ordena gorde behar da, hau da, Q-ri dagozkion puntuen zenbaketa-ordena
P-ri dagozkionena baino handiagoa izan behar da, eta R-ri dagozkionena baino
txikiagoa.
Adibidez:
Programazioa zuzen

P5.006 Q12.015 R20.022

Programazioa oker

P5.006 Q20.022 R12.015

Parametro horiek programatzen ez badira, CNCak mekanizazioa programatutako


ibilbideko puntu guztietan egikaritu behar dela ulertuko du.

10. kapitulua

Atala:

9.

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

SAREA OSATUZ (G62)

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Mekanizazio anizkunak mekanizazioa egikaritu nahi den puntu programatuetako hurrengo
puntua kalkulatzen du.
2.- Era azkarrean mugitzen da (G00) puntu horretaraino.
3.- Desplazamenduaren ondoren, ziklo finkoa edo aukeratutako azpirrutina modala egikarituko
du mekanizazio anizkunak.
4.- CNCak 1-2-3 pausoak errepikatuko ditu, programatutako ibilbidea bukatu arte.
Mekanizazio anizkuna bukatu eta gero, mekanizazioa egikaritu den programatutako
ibilbideko azken puntuan jarrita geldituko da erreminta.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek
osatzen dute; luzerako ardatza, Z ardatzak; eta, abiapuntua X0 Y0 Z0 da:
Y

31

30

29 28 27

16 17 18
15 14

13

150

19

12 11

26 25

20 21 22

24
23

10

100

G81 G98 G00 G91 X100 Y150 Z-8 I-22 F100 S500 ........... ; Ziklo finkoaren jartzea eta definizioa
G62 X700 I100 Y180 J60 P2.005 Q9.011 R15.019 ........... ; Mekanizazio anizkuna definitzen du
G80 .................................................................................. ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ....................................................................... ; Jartzea
M30 ................................................................................. ; Programaren amaiera
Posible da, halaber, mekanizazio anizkunaren definizio-blokea honako era hauetan ere
definitzea:
G62 X700 K8 J60 D4 P2.005 Q9.011 R15.019
G62 X700 K8 J60 D4 P2.005 Q9.011 R15.019

10.

10. kapitulua

Atala:

orrialdea

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

SAREA OSATUZ (G62)

10.4 G63: MEKANIZAZIO ANIZKUNA, ZIRKUNFERENTZIA OSATUZ


Ziklo honen programazio-formatua honakoa da:
G63 X Y

I
K

CFPQRSTUV

P0

Y
7
4

X (5.5) Abiapuntutik zentrorainoko distantzia definitzen du, abszisen ardatzaren arabera.


Y (5.5) Abiapuntutik zentrorainoko distantzia definitzen du, ordenatuen ardatzaren arabera.
X eta Y parametroekin zirkunferentziaren zentroa definitzen da, interpolazio zirkularretan
(G02, G03) I-k eta J-k egiten duten era berean.
I (5.5) Mekanizazioen arteko neurri angeluarra definitzen du. Puntuen arteko desplazamendua
G00-n edo G01-en egiten denean, zeinuak noranzkoa adierazten du: +, erloju-orratzen
aurkakoa; -, erloju-orratzena.
K (5)

Zirkunferentzian dauden mekanizazio guztien kopurua definitzen du, mekanizazioaren


definizio-puntukoa barne.
Aski izango da mekanizazio anizkunaren definizio-blokean I edo K programatzea.
Edonola ere, K programatzen den mekanizazio anizkunean puntuen arteko
desplazamendua G00-n edo G01-en egiten bada, mekanizazioa erloju-orratzen aurkako
noranzkoan egingo da.

10. kapitulua

Atala:

11.

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

ZIRKUNFERENTZIA OSATUZ
(G63)

orrialdea

Mekanizazio-puntuen arteko desplazamendua nola egiten den adierazten du.


Programatzen ez bada, C = 0 balioa hartuko da.
C = 0: Desplazamendua aitzinapen azkarrean egiten da (G00).
C = 1: Desplazamendua interpolazio linealean egiten da (G01).
C = 2: Desplazamendua erloju-orratzen noranzkodun interpolazio zirkularrean egiten
da (G02).
C = 3: Desplazamendua erloju-orratzen aurkako noranzkodun interpolazio zirkularrean
egiten da (G03).

F (5.5)

Puntuen arteko desplazamendurako erabiliko den aitzinapena definitzen du. Jakina


denez, C-ren balioa zero ez denean bakarrik balioko du. Programatzen ez bada, F0
balioa hartuko da, alegia, MAXFEED ardatzen makina-parametroak aukeratutako
gehieneko aitzinapena.

P,Q,R,S,T,U,V Parametro horiek aukerakoak dira, eta honakoa adierazteko erabiltzen dira:
programatutako zein puntutan edo zein punturen artean mekanizazioa egikaritu nahi
ez dugun.
Hortaz, P7 programatzeak hauxe adierazten du: mekanizazioa ez dela 7 puntuan
egikaritu nahi. Q10.013 programatzeak, berriz, honakoa adierazten du: ez dela
mekanizaziorik nahi 10 eta 13 puntuen artean, edo, bestela esan, ez dela mekanizaziorik
nahi 10, 11, 12 eta 13 puntuetan.
Puntu-talderen bat definitu nahi denean (Q10.013), kontuz ibili behar da azken puntua
hiru zifrarekin definitzeko. Izan ere, Q10.13 programatzen bada, mekanizazio anizkunak
Q10.130 ulertzen du.
Parametroen programazio-ordena P Q R S T U V da. Gainera, horiei dagokien puntuen
zenbaketa-ordena gorde behar da, hau da, Q-ri dagozkion puntuen zenbaketa-ordena
P-ri dagozkionena baino handiagoa izan behar da, eta R-ri dagozkionena baino
txikiagoa.
Adibidez:
Programazioa zuzen P5.006 Q12.015 R20.022
Programazioa oker

P5.006 Q20.022 R12.015

Parametro horiek programatzen ez badira, CNCak mekanizazioa programatutako


ibilbideko puntu guztietan egikaritu behar dela ulertuko du.

12.
orrialdea

10. kapitulua

Atala:

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

ZIRKUNFERENTZIA OSATUZ
(G63)

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Mekanizazio anizkunak mekanizazioa egikaritu nahi den puntu programatuetako hurrengo
puntua kalkulatzen du.
2.- Programatutako aitzinapenean mugitzen da C-ren bidez (G00, G01, G02 edo G03) puntu
horretaraino.
3.- Desplazamenduaren ondoren, ziklo finkoa edo aukeratutako azpirrutina modala egikarituko
du mekanizazio anizkunak.
4.- CNCak 1-2-3 pausoak errepikatuko ditu, programatutako ibilbidea bukatu arte.
Mekanizazio anizkuna bukatu eta gero, mekanizazioa egikaritu den programatutako
ibilbideko azken puntuan jarrita geldituko da erreminta.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek
osatzen dute; luzerako ardatza, Z ardatzak; eta, abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

8
9

10

330
11

4
30 o

130

3
1
280

480

G81 G98 G01 G91 X280 Y130 Z-8 I-22 F100 S500 ............ ; Ziklo finkoaren jartzea eta definizioa
G63 X200 Y200 I30 C1 F200 P2.004 Q8 ........................... ; Mekanizazio anizkuna definitzen du
G80 ................................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ........................................................................ ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera
Posible da, halaber, mekanizazio anizkunaren definizio-blokea honako era honetan ere
definitzea:
G63 X200 Y200 K12 C1 F200 P2.004 Q8

10. kapitulua

Atala:

13.

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

ZIRKUNFERENTZIA OSATUZ
(G63)

orrialdea

10.5 G64: MEKANIZAZIO ANIZKUNA, ARKUA OSATUZ


Ziklo honen programazio-formatua honakoa da:
G64 X Y B

I
K

CFPQRSTUV

I
Y

P0

X (5.5) Abiapuntutik zentrorainoko distantzia definitzen du, abszisen ardatzaren arabera.


Y (5.5) Abiapuntutik zentrorainoko distantzia definitzen du, ordenatuen ardatzaren arabera.
X eta Y parametroekin zirkunferentziaren zentroa definitzen da, interpolazio zirkularretan
(G02, G03) I-k eta J-k egiten duten era berean.
B (5.5)

Mekanizazio-ibilbidearen ibilbide angeluarra definitzen du, eta gradutan adierazten da.

I (5.5) Mekanizazioen arteko iraganaldi angeluarra definitzen du. Puntuen arteko


desplazamendua G00-n edo G01-en egiten denean, zeinuak noranzkoa adierazten du:
+, erloju-orratzen aurkakoa; -, erloju-orratzena.
K (5)

Zirkunferentzian dauden mekanizazio guztien kopurua definitzen du, mekanizazioaren


definizio-puntukoa barne.
Aski izango da mekanizazio anizkunaren definizio-blokean I edo K programatzea.
Edonola ere, K programatzen den mekanizazio anizkunean puntuen arteko
desplazamendua G00-n edo G01-en egiten bada, mekanizazioa erloju-orratzen aurkako
noranzkoan egingo da.

14.

10. kapitulua

Atala:

orrialdea

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

ARKUA OSATUZ (G64)

Mekanizazio-puntuen arteko desplazamendua nola egiten den adierazten du.


Programatzen ez bada, C = 0 balioa hartuko da.
C = 0: Desplazamendua aitzinapen azkarrean egiten da (G00).
C = 1: Desplazamendua interpolazio linealean egiten da (G01).
C = 2: Desplazamendua erloju-orratzen noranzkodun interpolazio zirkularrean egiten
da (G02).
C = 3: Desplazamendua erloju-orratzen aurkako noranzkodun interpolazio zirkularrean
egiten da.

F (5.5)

Puntuen arteko desplazamendurako erabiliko den aitzinapena definitzen du. Jakina


denez, C-ren balioa zero ez denean bakarrik balioko du. Programatzen ez bada, F0
balioa hartuko da, alegia, MAXFEED ardatzen makina-parametroak aukeratutako
gehieneko aitzinapena.

P,Q,R,S,T,U,V Parametro horiek aukerakoak dira, eta honakoa adierazteko erabiltzen dira:
programatutako zein puntutan edo zein punturen artean mekanizazioa egikaritu nahi
ez dugun.
Hortaz, P7 programatzeak hauxe adierazten du: mekanizazioa ez dela 7 puntuan
egikaritu nahi. Q10.013 programatzeak, berriz, honakoa adierazten du: ez dela
mekanizaziorik nahi 10 eta 13 puntuen artean, edo, bestela esan, ez dela mekanizaziorik
nahi 10, 11, 12 eta 13 puntuetan.
Puntu-talderen bat definitu nahi denean (Q10.013), arreta handiz, azken puntua hiru
zifrarekin definitu behar da. Izan ere, Q10.13 programatzen bada, mekanizazio
anizkunak Q10.130 ulertzen du.
Parametroen programazio-ordena P Q R S T U V da. Gainera, horiei dagokien puntuen
zenbaketa-ordena gorde behar da, hau da, Q-ri dagozkion puntuen zenbaketa-ordena
P-ri dagozkionena baino handiagoa izan behar da, eta R-ri dagozkionena baino
txikiagoa.
Adibidez:
Programazioa zuzen P5.006 Q12.015 R20.022
Programazioa oker

P5.006 Q20.022 R12.015

Parametro horiek programatzen ez badira, CNCak mekanizazioa programatutako


ibilbideko puntu guztietan egikaritu behar dela ulertuko du.

10. kapitulua

Atala:

15.

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

ARKUA OSATUZ (G64)

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Mekanizazio anizkunak mekanizazioa egikaritu nahi den puntu programatuetako hurrengo
puntua kalkulatzen du.
2.- Programatutako aitzinapenean mugitzen da C-ren bidez (G00, G01, G02 edo G03) puntu
horretaraino.
3.- Desplazamenduaren ondoren, ziklo finkoa edo aukeratutako azpirrutina modala egikarituko
du mekanizazio anizkunak.
4.- CNCak 1-2-3 pausoak errepikatuko ditu, programatutako ibilbidea bukatu arte.
Mekanizazio anizkuna bukatu eta gero, mekanizazioa egikaritu den programatutako
ibilbideko azken puntuan jarrita geldituko da erreminta.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek
osatzen dute; luzerako ardatza, Z ardatzak; eta, abiapuntua X0 Y0 Z0 da:
Y

5
4

330
225 o
45 o

130

2
1
280

480

G81 G98 G01 G91 X280 Y130 Z-8 I-22 F100 S500 ............ ; Ziklo finkoaren jartzea eta definizioa
G64 X200 Y200 B225 I45 C3 F200 P2 .............................. ; Mekanizazio anizkuna definitzen du
G80 ................................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ........................................................................ ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera
Posible da, halaber, mekanizazio anizkunaren definizio-blokea honako era honetan ere
definitzea:
G64 X200 Y200 B225 K6 C3 F200 P2

16.

10. kapitulua

Atala:

orrialdea

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

ARKUA OSATUZ (G64)

10.6 G65: MEKANIZAZIO PROGRAMATUA, ARKU-KORDA BIDEZ


Funtzio honekin mekanizazio aktiboa egikari daiteke arku-korda bidez programatutako puntu
batean. Mekanizazio bakarra egikarituko du, eta hau izango da programazio-formatua:
G65 X Y

A
I

CF

X (5.5) Abiapuntutik zentrorainoko distantzia definitzen du, abszisen ardatzaren arabera.


Y (5.5) Abiapuntutik zentrorainoko distantzia definitzen du, ordenatuen ardatzaren arabera.
X eta Y parametroekin zirkunferentziaren zentroa definitzen da, interpolazio zirkularretan
(G02, G03) I-k eta J-k egiten duten era berean.
A (5.5) Kordaren erdibitzaileak abszisen ardatzarekin osatzen duen angelua definitzen du, eta
gradutan adierazten da.
I (5.5) Mekanizazioen arteko neurri angeluarra definitzen du. Puntuen arteko desplazamendua
G00-n edo G01-en egiten denean, zeinuak noranzkoa adierazten du: +, erloju-orratzen
aurkakoa; -, erloju-orratzena.
C

Mekanizazio-puntuen arteko desplazamendua nola egiten den adierazten du.


Programatzen ez bada, C = 0 balioa hartuko da.
C = 0 : Desplazamendua aitzinapen azkarrean egiten da (G00).
C = 1 : Desplazamendua interpolazio linealean egiten da (G01).
C = 2 : Desplazamendua erloju-orratzen noranzkodun interpolazio zirkularrean egiten
da (G02).
C = 3 : Desplazamendua erloju-orratzen aurkako noranzkodun interpolazio zirkularrean
egiten da (G03).

F (5.5)

Puntuen arteko desplazamendurako erabiliko den aitzinapena definitzen du. Jakina


denez, C-ren balioa zero ez denean bakarrik balioko du. Programatzen ez bada, F0
balioa hartuko da, MAXFEED ardatzen makina-parametroak aukeratutako gehieneko
aitzinapena.

10. kapitulua

Atala:

17.

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

ARKU-KORDA BIDEZ (G64)

orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:
1.- Mekanizazio anizkunak mekanizazioa egikaritu nahi den puntu programatua kalkulatzen
du.
2.- Programatutako aitzinapenean mugitzen da C-ren bidez (G00, G01, G02 edo G03) puntu
horretaraino.
3.

Desplazamenduaren ondoren, ziklo finkoa edo aukeratutako azpirrutina modala egikarituko


du mekanizazio anizkunak.
Mekanizazioa bukatu eta gero, erreminta programatutako puntuan jarrita geldituko da.
Hona hemen programazio-adibide bat. Adibide honetan, laneko planoa X eta Y ardatzek
osatzen dute; luzerako ardatza, Z ardatzak; eta, abiapuntua X0 Y0 Z0 da:

P0

G81 G98 G01 G91 X890 Y500 Z-8 I-22 F100 S500 ............ ; Ziklo finkoaren jartzea eta definizioa
G65 X-280 Y-40 A60 C1 F200 ........................................... ; Mekanizazio anizkuna definitzen du
G80 ................................................................................... ; Ziklo finkoa baliogabetu egiten du
G90 X0 Y0 ........................................................................ ; Jartzea
M30 .................................................................................. ; Programaren amaiera
Posible da, halaber, mekanizazio anizkunaren definizio-blokea honako era honetan ere
definitzea:
G65 X-280 Y-40 I430 C1 F200

18.

10. kapitulua

Atala:

orrialdea

MEKANIZAZIO ANIZKUNAK

ARKU-KORDA BIDEZ (G64)

11.

IRLAK DITUEN KAJERAREN


ZIKLO FINKOA

Irlak dituen kajerak honako elementuak ditu: kanpoko profila edo kajera, eta barneko profilak edo
irlak.
Kanpoko profila, mekanizatu ahal den eremua mugatzen duena, elementu geometriko sinpleek
(tarte zuzenak eta arkuak) definitzen dute.
Era berean, mekanizatuko ez den eremua mugatzen duten elementu geometriko arruntek
definitzen dute irla.

11.1 G66: IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA


G66 ziklo finkoak honako eragiketak ditu irlak dituen kajera mekanizatzeko:
Zulatze-eragiketa. Aukerakoa da, eta mekanizazio-ziklo finkoaz programatu ahal diren
zulaketa-funtzioen artean (G69, G81, G82 edo G83) bat aukeratzea ahalbidetzen du.
CNCak, irlak dituen kajeraren geometria aztertu eta gero, aukeratutako zulaketa egin behar
den puntuaren kota kalkulatuko du.
Arbastatze-eragiketa. Aukerakoa da, eta G67 funtzioa dago eragiketa hori definitzeko.
Funtzio horrek, besteak beste, fresaketa-iraganaldia, fresaketa-iraganaldi hori zein angelurekin
egingo den, eta iraganaldi bakoitzaren sakonera eta kajeraren sakonera osoa definitzea
ahalbidetzen du.
Akabera-eragiketa. Aukerakoa da, eta G68 funtzioa dago eragiketa hori definitzeko.
Funtzio horrek, besteak beste, soberako lodieraren edo akabera-soberakinaren balioa eta
akabera-iraganaldi bakoitzaren sakonera definitzea ahalbidetzen du.
Irlak dituen kajeraren ziklo finkoan lau kota daude luzerako ardatzean (G15 funtzioarekin
hautatutakoa). Kota horien garrantzia dela-eta, ondorengo lerroetan aztertuko ditugu:
Abiapuntu-planoaren kota. Zikloari deitzean erremintak duen posizioak zehazten du kota
hori.
Erreferentzia-planoaren kota. Kota absolutuetan programatu behar da. Piezarako
hurbilketa-kota adierazten du.
Piezaren gainazalaren kota. Kota absolutuetan programatzen da, profilaren lehen
definizio-blokean.
Mekanizazio-sakoneraren kota. Kota absolutuetan programatu behar da.
G66 funtzioa ez da modala eta, beraz, irlak dituen kajera egikaritu nahi den aldioro programatu
beharko da.

11. kapitulua
IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

Atala:

1.
orrialdea

Irlak dituen kajeraren ziklo finkoaren definizio-blokean ezin da beste funtziorik programatu.
Definizio-egitura hauxe da:
G66 D R F S E
D (0-9999) Zulatze-eragiketa programaturik duen blokearen etiketa-zenbakia definitzen du.
Aukerakoa da, eta programatzen ez bada, eragiketa ez da egikarituko.
R (0-9999) Arbastatze-eragiketa programaturik duen blokearen etiketa-zenbakia definitzen du.
Aukerakoa da, eta programatzen ez bada, eragiketa ez da egikarituko.
F (0-9999) Akabera-eragiketa programaturik duen blokearen etiketa-zenbakia definitzen du.
Aukerakoa da, eta programatzen ez bada, eragiketa ez da egikarituko.
S (0-9999) Pieza osatzen duten profilen deskribapen geometrikoa hasten den blokearen
etiketa-zenbakia definitzen du.
E (0-9999) Pieza osatzen duten profilen deskribapen geometrikoa bukatzen den blokearen
etiketa-zenbakia definitzen du.
Oinarrizko funtzionamendua:
Lehenik zulatze-eragiketa egingo da, baldin programatu bada. Irlak dituen kajeraren geometria,
erremintaren erradioa eta arbastatze-eragiketan programatutako ibilbidearen angelua aztertu
ondoren, aukeratutako zulaketa egin behar den puntuaren kota kalkulatuko du CNCak.
Segidan, arbastatze-eragiketa egingo da, betiere programatu bada. Eragiketa horretan, zenbait
fresaketa-iraganaldi arin egingo dira, programatutako sakonera osoa lortu arte. Iraganaldi arin
bakoitzean mekanizazio-urrats hauei jarraitu behar zaie:
-

Hasteko, piezaren kanpoaldeko profila inguratu behar da. Akabera-eragiketa hautaturik


egonez gero, programatutako soberakina akabera-eragiketan kentzeko utzita egingo
da inguratzea.

2.

11. kapitulua

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

Atala:

Gero, fresaketa egin behar da, programatutako aitzinapenarekin eta iraganaldiekin.


Fresatzean, lehen aldiz irla batera iritsiz gero, irla hori inguratu egin beharko da.

Irla inguratu ondoren eta gainerako aldietan, erreminta irlaren gainetik igaroko da, eta
luzerako ardatzaren arabera erreferentzia-planoraino erretiratu. Ondoren, mekanizazioarekin
jarraituko du, irla gainditu eta gero.

Azkenik, eta betiere programatu bada, akabera-eragiketa eginen da. Eragiketa hori sakontze
bakarrean edo zenbaitetan egin daiteke. Era berean, profilak programatutako noranzkoan edo
kontrakoan jarrai daitezke.
CNCak kanpoko profila nahiz irlak mekanizatuko ditu. Horretarako, irlen ukitzaile diren sarrerak
eta irteerak eginen ditu gainazaleko abiadura konstanteaz.
Zikloa amaitu ondorengo baldintzak
Ziklo finkoa amaitu eta gero, aitzinapen aktiboa programatutako azken aitzinapena izango da,
arbastatze- edo akabera-eragiketari dagokiona. Era berean, CNCak bere eginen ditu G00, G40
eta G90 funtzioak.
Hona hemen irlak dituen kajeraren ziklo finkoko programazio-adibide bat:
G00 G90 X100 Y200 Z50 F5000 T1 D2
M06
G66 D100 R200 F300 S400 E500
M30

; Hasierako jartzea
; Irlak dituen kajeraren ziklo finkoaren definizioa
; Programaren amaiera

N100 G81 ...................................................... ; Zulatze-eragiketa definitzen du


N200 G67 ...................................................... ; Arbastatze-eragiketa definitzen du
N300 G68 ...................................................... ; Akabera-eragiketa definitzen du
N400 X300 Y50 Z3 ......................................... ; Deskribapen geometrikoaren hasiera
.............
..........
N500 G2 G6 X300 Y50 I150 J0 ....................... ; Deskribapen geometrikoaren amaiera

11. kapitulua
IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

Atala:

3.
orrialdea

11.2 ZULATZE-ERAGIKETA
Eragiketa hau aukerakoa da, eta CNCak egikari dezan, aldez aurretik arbastatze-eragiketa
programatu behar da.
Arbastatze-eragiketan programatutako erremintak luzerako ardatzaren arabera mekanizatzen
ez duenean erabiltzen da batez ere. Zulatze-eragiketa horren bidez, arbastatu beharreko
gainazalera iristen da erreminta.
Blokean programatuko da. Bloke horrek nahitaez etiketa-zenbakia izanen du, ziklo finkoari
zulatze-eragiketa definitzen duen blokea adierazteko.
Mekanizazio-ziklo finkoaren bidez programatu ahal diren zulaketa-funtzioen arteko (G69, G81,
G82 edo G83) bat hautatuko da bloke horretan.
CNCak, irlak dituen kajeraren geometria aztertu eta gero, aukeratutako zulaketaren ziklo finkoa
egin behar den puntuaren kota kalkulatuko du.
Eragiketa honetan zulaketa-ziklo finko hauek hautatu ahal dira:
-

G69 Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, iraganaldi aldakorraz.


G81 Zulaketa-ziklo finkoa.
G82 Zulaketa-ziklo finkoa, tenporizazioz.
G83 Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, iraganaldi konstanteaz.

Zulatze-eragiketa definitzean, dagozkion definizio-parametroak ere programatu behar dira, nahi


den funtzioarekin batera.
Mota horretako blokean, zikloaren definizio-parametroak baino ez dira programatuko, jartzea
definitu gabe. Izan ere, ziklo finkoak berak kalkulatuko du zulaketa egingo den puntuaren kota,
programatutako profilaren eta mekanizazioaren arbastatze-angeluaren arabera.
Nahi den zikloari dagozkion definizio-parametroak zehaztu ondoren, F S T D M funtzio osagarriak
programa daitezke, hala nahi izanez gero. Ezingo da M funtzioa programatu, baldin funtzio horrek
azpirrutina elkartua badu.
Bloke horretan M06 funtzioa programa daiteke erreminta aldatzeko, baldin funtzio horrek
azpirrutina elkarturik ez badu. M06 funtzioak azpirrutina elkartua duenean, zulaketa-erreminta
hautatu behar da zikloari deitu aurretik.
Adibideak:
N100 G69 G98 G91 Z-4 I-90 Bl.5 C0.5 D2 H2 J4 K100 F500 S3000 M3
N120 G81 G99 G91 Z-5 I-30 F400 S2000 T3 D3 M3
N220 G82 G99 G91 Z-5 I-30 K100 F400 S2000 T2 D2 M6
N200 G83 G98 G91 Z-4 I-5 J6 T2 D4

4.

11. kapitulua

Atala:

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

ZULATZE-ERAGIKETA

11.3 ARBASTATZE-ERAGIKETA
Irlak dituen kajera mekanizatzean, eragiketa nagusia da, eta programatzea aukerakoa da.
Aukeratutako ertz bizian (G07) edo ertz biribilduan (G05) lan eginda egikarituko da eragiketa hori.
Hala ere, ziklo finkoak G07 formatua emango die beharrezko mugimenduei.
Blokean programatuko da. Bloke horrek nahitaez etiketa-zenbakia izanen du, arbastatze-eragiketa definitzen duen blokea adierazteko ziklo finkoari.
CNCak G67 funtzioa du hori definitzeko, eta horren programazio-formatua hauxe da:
G67 A B C I R K F S T D M
A (5.5) Arbastatze-ibilbideak abszisen ardatzarekin osatzen duen angelua definitzen du.
Programatzen ez bada, 0 balioa hartuko da.

B (5.5) Mekanizazio-neurria definitzen du, luzerako ardatzaren arabera


(arbastatze-iraganaldiaren sakonera). Nahitaezkoa da definitzea, eta 0 ez den beste
balio batekin programatu behar da. Bestela, arbastatze-eragiketa baliogabetu egiten
da.
-

Zeinu positiboarekin programatzen bada, arbastatze osoa mekanizazio-neurri berarekin


egikarituko da. Ziklo finkoak programatutakoaren balio bereko edo txikiagoko neurria
kalkulatuko du.

Zeinu negatiboarekin programatzen bada, arbastatze osoa programatutako neurriarekin


egikarituko da. Ziklo finkoak azken neurria doituko du, programatutako sakonera osoa
lortzeko.

11. kapitulua

Atala:

5.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

ARBASTATZE-ERAGIKETA

orrialdea

C (5.5)

Fresaketa-iraganaldia definitzen du arbastatze-eragiketan, plano nagusiaren arabera.


Kajera osoa emandako neurriarekin egikaritzen da, eta ziklo finkoak fresaketaren
azken iraganaldia doitzen du.

Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin edo erremintaren diametroarena baino balio


handiagoarekin programatzen bada, hautatutako erremintaren diametroaren hartuko
da baliotzat.
I (5.5) Kajeraren sakonera osoa definitzen du, eta kota absolutuetan programatzen da.
Nahitaez programatu behar da.
R (5.5) Erreferentzia-planoaren kota definitzen du, eta kota absolutuetan programatzen da.
Nahitaez programatu behar da.

K (1)

Erabili nahi den profil-ebaketaren mota definitzen du.


0 = Profil-ebaketa, oinarrizkoa.
1 = Profil-ebaketa, aurreratua.
Programatzen ez bada, 0 hartuko da baliotzat. Bi ebaketa-mota horiek xeheago
azaltzen dira aurrerago.

T (4)

Arbastatze-eragiketa egiteko erabiliko den erreminta definitzen du. Nahitaez programatu


behar da.
Bloke berean F S D funtzioak eta beste 7 M funtzio lagungarri programatu ahalko dira.
Eragiketa horrek azpirrutina elkartua duen M06 funtzioa definitzea ahalbidetzen du.
Arbastatze-eragiketa baino lehen adierazitako erreminta-aldaketa egikarituko da.

6.

11. kapitulua

Atala:

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

ARBASTATZE-ERAGIKETA

11.4 AKABERA-ERAGIKETA
Irlak dituen kajera mekanizatzean egikari daitekeen azken eragiketa da. Aukerakoa da hori
programatzea.
Blokean programatuko da. Bloke horrek nahitaez etiketa-zenbakia izanen du, ziklo finkoari
akabera-eragiketa definitzen duen blokea adierazteko.
CNCak G68 funtzioa du hori definitzeko, eta horren programazio-formatua hauxe da:
G68 B L Q I R K F S T D M
B (5.5) Mekanizazio-neurria definitzen du, luzerako ardatzaren arabera (akabera-iraganaldiaren
sakonera).
-

Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin programatzen bada, CNCak kajeraren


sakonera osoa izango duen akabera-iraganaldi bakarra egikarituko du.

Zeinu positiboarekin programatzen bada, akabera osoa mekanizazio-neurri berarekin


egikarituko da. Ziklo finkoak programatutako neurriaren balio bereko edo txikiagoko
neurria kalkulatuko du.

Zeinu negatiboarekin programatzen bada, programatutako neurriarekin egikarituko da


akabera osoa. Ziklo finkoak azken iraganaldia doituko du, programatutako sakonera
osoa lortzeko.

L (5.5) Akabera-eragiketa hasi aurretik kajerako alboko hormek duten soberakinaren balioa
definitzen du.
-

Balio positiboarekin programatzen bada, akabera-iraganaldia ertz bizian (G07) egingo


da.

Balio negatiboarekin programatzen bada, akabera-neurria ertz biribilduan (G05) egingo


da.

Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin programatzen bada, zikloak ez du


akabera-iraganaldia egikarituko.

11. kapitulua

Atala:

7.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

AKABERA-ERAGIKETA

orrialdea

Akabera-iraganaldiaren noranzkoa adierazten du.


-

1 balioarekin programatzen bada, kanpoko profila programatzeko erabilitakoaren


kontrako noranzkoan eginen da akabera-iraganaldia.

Programatzen ez bada edo 1 ez den beste balio batekin programatzen bada, kanpoko
profila programatzeko erabilitako noranzko berean eginen da akabera-iraganaldia.

I (5.5) Kajeraren sakonera osoa definitzen du, eta kota absolutuetan programatzen da.
-

Kajerak arbastatze-eragiketa badu, ez da beharrezkoa izango parametro hori definitzea.


Izan ere, eragiketa horretan programatu da. Hala ere, bi eragiketa horietan programatzen
bada, ziklo finkoak eragiketa bakoitzean adierazitako sakonera hartuko du.

Kajerak arbastatze-eragiketarik ez badu, nahitaez definitu beharko da parametro hori.

R (5.5)

Erreferentzia-planoaren kota definitzen du, eta kota absolutuetan programatzen da.

Kajerak arbastatze-eragiketa badu, ez da beharrezkoa izango parametro hori definitzea.


Izan ere, eragiketa horretan programatu da. Hala ere, bi eragiketa horietan programatzen
bada, ziklo finkoak eragiketa bakoitzean adierazitako sakonera hartuko du.

Kajerak arbastatze-eragiketarik ez badu, nahitaez definitu behar da parametro hori.

8.

11. kapitulua

Atala:

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

AKABERA-ERAGIKETA

K (1)

Erabili nahi den profil-ebaketaren mota definitzen du.


0 = Profil-ebaketa, oinarrizkoa.
1 = Profil-ebaketa, aurreratua.
Kajerak arbastatze-eragiketa badu, ez da beharrezkoa parametro hori definitzea. Izan
ere, eragiketa horretan programatu da. Hala ere, bi eragiketetan programatzen bada,
zikloak arbastatze-eragiketan definitutako ebaketa-mota hartuko du.
Arbastatze-eragiketa definitu ez bada eta parametro hori programatzen ez bada, ziklo
finkoak K0 balioa hartuko du. Ebaketa-mota biak xeheago azaltzen dira aurrerago.

T (4)

Akabera-eragiketa egiteko erabiliko den erreminta definitzen du. Nahitaez programatu


behar da.

Bloke berean F S D funtzioak eta beste 7 M funtzio lagungarri programatu ahalko dira.
Eragiketa horrek azpirrutina elkartua duen M06 funtzioa definitzea ahalbidetzen du. Akabera-eragiketa baino lehen adierazitako erreminta-aldaketa egikaritzen du.

11. kapitulua

Atala:

9.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

AKABERA-ERAGIKETA

orrialdea

11.5 PROFILAK PROGRAMATZEKO ARAUAK


Irlak dituen kajeraren kanpoko eta barneko profilak programatzen direnean, programazio-arau
hauek bete behar dira:
1.- Programatzen diren profil-mota guztiek itxiak izan behar dute. Ondorengo adibideek
geometria-akatsa eragiten dute.

2.- Profilek ezin dute, inolaz ere, beren burua ebaki. Ondorengo adibideek geometria-akatsa
eragiten dute.

3.- Kanpoko profil bat baino gehiago programatu bada, ziklo finkoak azalera handiena duena
hartzen du baliozkotzat.

10.
orrialdea

11. kapitulua

Atala:

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFILAK PROGRAMATZEKO
ARAUAK

4.- Barneko profilak programatzea ez da nahitaezkoa. Programatzen badira, kanpoko profilaren


barruan egon beharko dute erabat edo zati batean. Hona hemen zenbait adibide:

5.- Ezin da barneko profilik definitu, baldin erabat sartuta badago beste barneko profil baten
barruan. Horrelakoetan, profil kanpokoena bakarrik hartuko da kontuan.

Ziklo finkoak geometria-arau horiek guztiak egiaztatzen ditu kajera egikaritzen hasi baino
lehen. Kajeraren profila arau horietara egokitzen du, eta, behar denean, akats-mezua
bistaratzen.

11. kapitulua

Atala:

11.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFILAK PROGRAMATZEKO
ARAUAK

orrialdea

11.6 PROFIL-EBAKETA
Profilen programazioa errazteko, barneko profilak elkarren artean eta kanpokoarekin ebakitzea
ahalbidetzen du ziklo finkoak.
Bi ebaketa-mota daude, eta K parametroarekin hauta daitezke.

11.6.1 PROFIL-EBAKETA, OINARRIZKOA (K = 0)


Ebaketa-mota hori hautatuz gero, profil-ebaketarako arau hauek bete behar dira:
1.- Barneko profilen ebaketak beste barneko profil bat sortzen du, bien arteko bildura boolearra.
Adibidez:

2.- Barneko profilaren eta kanpokoaren arteko ebaketak kanpoko beste profil bat sortarazten
du, barneko eta kanpoko profilen diferentziaren emaitza. Adibidez:

3.- Barneko profilak beste barneko profil bat eta kanpoko profila ebakitzen baditu, ziklo finkoak,
lehenik, barneko profilen arteko ebaketa egiten du, eta, gero, barneko eta kanpoko profilen
artekoa.

12.

11. kapitulua

Atala:

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFIL-EBAKETA

4.- Barneko profilak kanpoko profilarekin ebakitzen direnean, kajera bakarra lortuko da. Lortzen
den kajera azalera handiena duen kanpoko profilari dagokio. Gainerakoak ez dira kontuan
hartuko.

5.- Akabera-eragiketa programatu bada, lortutako kajeraren profilak erremintaren


konpentsazio-arau guztiak bete beharko ditu. Izan ere, programatutako akabera-erremintak
mekanizatu ezin duen profila programatuz gero, CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.

11. kapitulua

Atala:

13.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFIL-EBAKETA

orrialdea

11.6.2 PROFIL-EBAKETA, AURRERATUA (K = 1)


Ebaketa-mota hori hautatuz gero, profil-ebaketarako arau hauek bete behar dira:
1.- Inguru bakoitzaren hasiera-puntuak zehazten du hautatu nahi den inguru-zatia zein den.
Profilek elkar ebakitzen dutenean, inguru bakoitza hainbat lerrotan zatitzen da. Lerro horiek
honela banatuta daude:
-

Beste ingurutik kanpo geratzen diren lerroak.


Beste inguruaren baitan geratzen diren lerroak.

Profilen ebaketa-mota horrek profilaren definizio-puntua duen lerro-multzoa hautatzen du


inguru bakoitzean.
Hurrengo adibide honek lehen azaldutako hautaketa-prozesua adierazten du: beste ingurutik
kanpo geratzen diren lerroak lerro etengabez adierazten dira, eta barruan geratzen diren
lerroak, berriz, lerro etenez. Inguru bakoitzaren hasiera-puntua x zeinuarekin adierazten da.

Profil-ebaketen adibideak:
Batuketa boolearra

Kenketa boolearra

14.

11. kapitulua

Atala:

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFIL-EBAKETA

Ebaketa boolearra

2.- Profilen programazio-ordena erabakigarria da 3 profil edo gehiagoren arteko ebaketa egiten
denean.
Profilen ebaketa-prozesua profilak programatzeko erabili den ordenaren arabera gauzatzen
da. Horrela, lehenengo, programatutako lehen bi profilen arteko ebaketa egiten da. Ondoren,
bi profil horien ebaketatik lortutako profilaren eta hirugarren profilaren arteko ebaketa egiten
da, eta horrela, elkarren segidan.
Lortutako profilen hasiera-puntua beti da lehen profila definitzeko erabilitako hasiera-puntua.
Adibideak:

11. kapitulua

Atala:

15.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFIL-EBAKETA

orrialdea

11.6.3 ONDORIOZKO PROFILA


Kajeraren eta irlen profilak lortu eta gero, ziklo finkoak ondoriozko profilei dagozkien offsetak
kalkulatzen ditu, arbastatze-eragiketan erabiltzen den erremintaren erradioaren neurriaren eta
programatutako soberakinaren arabera.
Prozesu horretan, baliteke programatutako profiletan ez dauden ebaketak lortzea. Adibidez:

Arbastatzeko erreminta pasatu ezin den zonaren bat bada, profilen offseten arteko ebaketa
egitean ondoriozko zenbait kajera lortuko dira. Kajera horiek guztiak mekanizatu egingo dira.
Adibidez:

16.

11. kapitulua

Atala:

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFIL-EBAKETA

11.7 PROFIL-PROGRAMAZIOAREN SINTAXIA


Programatzen diren kanpoko nahiz barneko profilak edo irlak elementu geometriko sinpleen
bidez definitu behar dira (tarte zuzenak eta arkuak).
Lehen definizio-blokeak (lehen profilaren hasiera) eta azkenak (definitutako azken profila
amaiera) blokearen etiketa-zenbakia izan behar dute. Etiketa-zenbaki horiek kajera osatzen
duten profilen deskribapen geometrikoaren hasiera eta amaiera adieraziko diote ziklo finkoari.
Profil-programazioaren sintaxiak arau hauek bete behar ditu:
1.- Lehen profila piezaren profilen deskribapen geometrikoaren lehen definizio-blokean hasi
behar da. Bloke horri etiketa-zenbakia jarriko zaio G66 ziklo finkoari, deskribapen
geometrikoaren hasiera adierazteko.
2.- Bloke horretan bertan programatuko da piezaren gainazalaren kota.
3.- Nahi diren profil guztiak programa daitezke, elkarren segidan. Profil bakoitza G00 funtzioa
(profila hasten dela adierazten du) duen blokean hasi behar da.
Kontu izan behar da hasierako definizio-blokearen hurrengoan G01, G02 edo G03 funtzioak
programatzeko, G00 funtzioa modala izanda. Horrela, CNCak hurrengo blokeak profil berrien
hasieratzat interpretatzea saihestuko da.
4.- Profilen definizioa amaitu eta gero, programatutako azken blokeari etiketa-zenbakia jarri
beharko zaio, G66 ziklo finkoari deskribapen geometrikoaren amaiera adierazteko.
Adibidez:
G0 G17 G90 X-350 Y0 Z50
G66 D100 R200 F300 S400 E500 ............................... ; Zikloaren deskribapena
G0 G90 X0 Y0 Z50
M30
N400 X-260 Y-190 Z4.5 ............................................... ; Lehen profilaren hasiera
...........
...........
G0 X230 Y170 ..................................................... ; Beste profil baten hasiera
G1 .......

G0 X-120 Y90 ..................................................... ; Beste profil baten hasiera


G2 ......
..........
N500 X-120 Y90 ......................................................... ; Deskribapen geometrikoaren amaiera

11. kapitulua

Atala:

17.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFIL-PROGRAMAZIOAREN
SINTAXIA

orrialdea

5.- Programatutako ibilbidetzat deskribatzen dira profilak. Biribiltzeak, alakak, eta abar sar
daitezke, programatzeko, definitutako sintaxi-arauak beteta.
6.- Profilen deskribapenean ezin da programatu ispilu-irudirik, eskala-aldaketarik,
koordenatu-sistemaren biraketarik, jatorri-lekuaren aldaketarik, eta abar.
7.- Ezin da, bestalde, blokerik programatu goi-mailako lengoaian; esate baterako, ezin da
programatu saltorik, azpirrutinari deirik edo parametrorik goi-mailako lengoaian.
8.- No pueden programarse otros ciclos fijos.
G00 funtzioaz gainera funtzio horrek esanahi berezia du, irlak dituen kajeraren ziklo finkoak
honako funtzioak ere erabiltzea ahalbidetzen du profilak definitzeko:
G01
G02
G03
G06
G08
G09
G36
G39
G53
G70
G71
G90
G91

18.
orrialdea

Interpolazio lineala
Interpolazio zirkularra eskuinaldera
Interpolazio zirkularra ezkerraldera
Zirkunferentziaren zentroa koordenatu absolutuetan
Aurreko ibilbidearen ukitzailea den zirkunferentzia
Hiru puntutatik igarotzen den zirkunferentzia
Ertzen biribiltzea
Alakatzea
Makina-zeroaren araberako programazioa
Programazioa hazbetetan
Programazioa milimetrotan
Programazio absolutua
Programazio inkrementala

11. kapitulua

Atala:

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROFIL-PROGRAMAZIOAREN
SINTAXIA

11.8 AKATSAK
Ziklo finkoak honako akatsak bistara ditzake:
Parametroen programazio osagabea ziklo finkoan.
Gaizki programatutako ibilbide zirkularra.
Profil irekia programatu da.
-

Inguru irekia programatu bada.

Profil ebakitzailea programatu da.


-

Bere burua ebakitzen duen profila programatu bada.

Erremintaren posizioak ez du balio ziklo finkoan.


-

Erreferentzia-planoa abiapuntu-planoaren eta kajeraren sakonera osoaren artean ez


badago.

Piezaren gainazalaren kota erreferentzia-planoaren kotaren eta kajeraren sakonera


osoaren kotaren artean ez badago.

G67.
G68.
-

Erremintaren erradioa handiegia da.


Arbastatze-eragiketan okerreko erreminta aukeratu bada.
Erremintaren erradioa handiegia da.
Akabera-eragiketan okerreko erreminta aukeratu bada.

G67/G68. Programatutako sakonera baliogabea da.


-

Kajerak sakonerarik ez badu (sakonera = 0).

11. kapitulua

Atala:

19.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

AKATSAK

orrialdea

11.9 PROGRAMAZIO-ADIBIDEAK
Erreminta-aldagailu automatikorik gabeko programazio-adibidea:

G0 G17 G90 X0 Y0 Z50 T1 Dl


G66 D100 R200 F300 S400 E500
G0 G90 X0 Y0 Z50
M30

; Ziklo-deskribapena

N100
N200
N300
N400

G81 G98 Z5 I-55 F250 S2000 T2 D2 ........................; Zulaketa


G67 A45 B70 C3 I-55 R5 K0 F250 S3000 T3 D3 ......; Arbastatzea
G68 B70 Ll.5 Q0 F150 S2500 T4 D4 .......................; Akabera
X-260 Y-190 Z4.5 .....................................................; Kanpoko profilaren hasiera
G1 X-200 Y30
X-200 Y210
G2 G6 X-120 Y290 I-120 J210
G1 X100 Y170
G3 G6 X220 Y290 I100 J290
G1 X360 Y290
X360 Y-10
G2 G6 X300 Y-70 I300 J-10
G3 G6 X180 Y-190 I300 J-190
G1 X-260 Y-190
G0 X230 Y170......................................... ; Barneko profilaren hasiera
G1 X290 Y170
X230 Y50
X150 Y90
G3 G6 X230 Y170 I150 J170
G0 X-120 Y90 ......................................... ; Barneko profilaren hasiera
G1 X20 Y90
X20 Y-50
X-120 Y-50
N500 X-120 Y90 ............................................... ;Deskribapen geometrikoaren amaiera

20.

11. kapitulua

Atala:

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROGRAMAZIO ADIBIDEAK

Erreminta-aldagailu automatikoa duen programazio-adibidea: Irudiko x ikurrek profil bakoitzaren


abiapuntua adierazten dute:

G0 G17 G90 X0 Y0 Z50 T2 D2


M06
G66 D100 R200 F300 S400 E500
M30
N100
N200
N300
N400

; Ziklo-deskribapena

G81 G98 Z5 I-40 F250


G67 A60 B100 C5 I-40 R5 K1 F250 T3 D3 M6
G68 B0 L2.5 Q0 F150 T4 D4 M6
G90 X-300 Y50 Z3
G1 Y190
G2 G6 X-270 Y220 I-270 J190
G1 X170
X300 Y150
Y50
G3 G6 X300 Y-50 I300 J0
G1 G36 R50 Y-220
X-30
G39 R50 X-100 Y-150
X-170 Y-220
X-270
G2 G6 X-300 Y-190 I-270 J-190
G1 Y-50
X-240
Y50
X-300

; Zulaketa
; Arbastatzea
; Akabera
; Kanpoko profilaren hasiera

11. kapitulua

Atala:

21.

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROGRAMAZIO ADIBIDEAK

orrialdea

G0 X-120 Y80
G2 G6 X-80 Y80 I-100 J80
G1 Y-80
G2 G6 X-120 Y-80 I-100 J-80
G1 Y80
G0 X-40 Y0
G2 G6 X-40 Y0 1-100 J0
G0 X-180 Y20
G1 X-20
G2 G6 X-20 Y 20 I-20 J0
G1 X-180
G2 G6 X-180 Y20 I-180 J0
G0 X150 Y140
G1 X170 Y110
Y-110
X150 Y-140
X130 Y-110
Y110
X150 Y140
G0 X110 Y0
N500 G2 G6 X110 Y0 I150 J0

; Barneko profilaren hasiera

; Barneko profilaren hasiera


; Barneko profilaren hasiera

; Barneko profilaren hasiera

; Barneko profilaren hasiera


; Deskribapen geometrikoaren amaiera

22.

11. kapitulua

Atala:

orrialdea

IRLAK DITUEN KAJERAREN ZIKLO FINKOA

PROGRAMAZIO ADIBIDEAK

12. HAZTAGAILU-LANAK
CNC FAGOR 8050ak bi haztagailu-sarrera ditu, bata TTL motako 5 Vkz-ko seinaleentzat eta
bestea 24 Vkz-ko seinaleentzat.
CNCa instalatzeko eta abian jartzeko eskuliburuko eranskinean, sarrera horietan haztagailu-moten konexioa azaltzen da.
Kontrol horri esker, haztagailuak erabiliz, honako eragiketak egin daitezke:
*

Mugimendu-blokeetako G75/G76 funtzioen bidezko programazioa, haztagailuz.

Goi-mailako lengoaian blokeak programatuz, erremintak kalibratzeko eta piezak


neurtzeko zikloak egikaritzea.

12.1 MUGIMENDUAK, HAZTAGAILUZ (G75, G76)


G75 funtzioak desplazamenduak programatzea ahalbidetzen du. Desplazamendu horiek CNCak
erabilitako neurketa-haztagailuaren seinalea jaso ondoren bukatuko dira.
G76 funtzioak desplazamenduak programatzea ahalbidetzen du. Desplazamendu horiek CNCak
erabilitako neurri-haztagailuaren seinalea jasotzeari utzi ondoren bukatuko dira.
Bi funtzio horien definizio-formatua honakoa da:
G75 X..C 5.5
G76 X..C 5.5
Nahi den funtzioaren ondoren G75 edo G76, nahi diren ardatzak programatuko dira, bai eta
ardatz horien kotak ere, horrela, programatutako mugimenduaren azken puntua definitzeko.
Makina programatutako ibilbidearen arabera mugituko da, haztagailuaren seinalea jaso (G75)
edo jasotzeari utzi (G76) arte. Orduan, CNCak amaitutzat joko du blokea, eta ardatzek une
horretan duten posizio erreala hartuko du posizio teorikotzat.
Ardatzak, haztagailuaren kanpo-seinalea jaso edo jasotzeari utzi baino lehen, programatutako
posiziora heltzen badira, CNCak ardatzen mugimendua geldiarazi egingo du.
Haztagailu-mugimendua duten bloke-mota horiek oso erabilgarriak dira erremintak eta piezak
neurtzeko edo egiaztatzeko programak egin nahi direnean.
G75 eta G76 funtzioak ez dira modalak, beraz, haztagailu-mugimendua egin nahi den aldioro
programatu beharko dira.
Funtzio horiek bateraezinak dira elkarren artean nahiz G00, G02, G03, G33, G41 eta G42
funtzioekin. Gainera, funtzio horietako bat egikaritu ondoren, CNCak G01 eta G40 funtzioak bere
egingo ditu.

12. kapitulua

Atala:

1.

HAZTAGAILU-LANAK

MUGIMENDUAK, HAZTAGAILUZ
(G75, G76)

orrialdea

12.2 HAZTAKETA-ZIKLO FINKOAK


CNC FAGOR 8050ak honako haztaketa-ziklo finkoak ditu:
1 Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa.
2 Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa.
3. Azalera neurtzeko ziklo finkoa.
4. Kanpoko izkina neurtzeko ziklo finkoa.
5. Barruko izkina neurtzeko ziklo finkoa.
6. Angelua neurtzeko ziklo finkoa.
7. Izkina eta angelua neurtzeko ziklo finkoa.
8. Zuloa neurtzeko ziklo finkoa.
9. Abatza neurtzeko ziklo finkoa.
Haztaketa-ziklo finko horien mugimenduak X, Y, Z ardatzetan egikarituko dira, eta laneko planoa
ardatz horietariko bik osatu behar dute (XY, XZ, YZ, YX, ZX, ZY). Beste ardatza, plano horrekiko
zuta izan behar dena, luzerako ardaztzat hautatu behar da.
Ziklo finkoak PROBE goi-mailako sententziaren bidez programatuko dira, honako formatuarekin:
(PROBE (adierazpena), (esleipen-sententzia), )
PROBE sententziak dei egiten dio adierazitako haztaketa-zikloari, bai zenbaki bidez bai
emaitzatzat zenbakia duen edozein adierazpenen bidez. Gainera, ziklo horren parametroak
abian jartzea ahalbidetzen du, zikloa egikaritzean erabili nahi diren balioekin. Horretarako,
esleipen-sententziak erabiltzen ditu.
Irizpide orokorrak
Haztaketa-ziklo finkoak ez dira modalak; beraz, horietakoren bat egikaritu nahi den aldioro
programatu beharko dira.
Ziklo horiek egikaritzean erabilitako haztagailuak hauek dira:
*

Makinaren posizio finko batean dagoen haztagailua, erremintak kalibratzeko erabiltzen


dena.

Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua. Erremintatzat hartuko da, eta neurketa-zikloetan erabiliko.

Haztaketa-ziklo finkoa egikaritzeak ez du aldatzen aurreko G funtzioen historia, G41 eta G42
erradioaren konpentsazio-funtzioetan izan ezik.

2.
orrialdea

12. kapitulua

Atala:

HAZTAGAILU-LANAK

MUGIMENDUAK, HAZTAGAILUZ
(G75, G76)

12.3 ERREMINTA KALIBRATZEKO ZIKLO FINKOA, LUZERAKOA


Aukeratutako erreminta luzeran kalibratzeko balio du. Zikloa bukatu ondoren, zuzentzaile-taulan, aukeratuta dagoen zuzentzaileari dagokion (L) balioa eguneratzen geldituko da.
Hura egikaritzeko, beharrezkoa da mahai gaineko haztagailua makinaren posizio finko batean
instalaturik izatea, aurpegiak X, Y, Z ardatzekiko paralelo dituela.
Posizioa kota absolututan adierazita egongo da, makina-zeroa erreferentziatzat hartuta, makina-parametro orokorren bidez:
PRBXMIN haztagailuak X ardatzaren arabera hartzen duen gutxieneko kota adierazten du.
PRBXMAX haztagailuak X ardatzaren arabera hartzen duen gehieneko kota adierazten du.
PRBYMIN haztagailuak Y ardatzaren arabera hartzen duen gutxieneko kota adierazten du.
PRBYMAX haztagailuak Y ardatzaren arabera hartzen duen gehieneko kota adierazten du.
PRBZMIN haztagailuak Z ardatzaren arabera hartzen duen gutxieneko kota adierazten du.
PRBZMAX haztagailuak Z ardatzaren arabera hartzen duen gehieneko kota adierazten du.

Z
PRBZMAX
PRBZMIN

PRBXMIN

PRBXMAX

PRBXMIN

PRBXMAX

Y
X

PRBYMAX
PRBYMIN

Erreminta luzeran kalibratzen den lehenengo aldia bada, zuzentzaile-taulan erremintaren


luzeraren (L) balio hurbildua sartzea komeni da.
Ziklo honen programazio-formatua honakoa da:
(PROBE 1, B, I, F)
B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.

12. kapitulua

Atala:

3.

HAZTAGAILU-LANAK

ERREMINTA KALIBRATZEA

orrialdea

Kalibratzeko ziklo finkoa nola egingo den adierazten du:


0 = Erreminta bere ardatzean kalibratzen du.
1 = Erreminta bere muturrean kalibratzen du.

I0

I1

Programatzen ez bada, ziklo finkoak I0 balioa hartuko du.


F5.5

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

Oinarrizko funtzionamendua:

4.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

ERREMINTA KALIBRATZEA

1.- Hurbiltze-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), zikloari dei egiteko puntutik
hurbilketa-punturaino.
Puntu hori neurketa egin nahi den puntuaren aurrean dago, harekiko segurtasun-tartearekin
(B), luzerako ardatzaren arabera.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1. Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.
2. Haztagailua luzerako ardatzaren arabera mugitzen da.
2.- Haztaketa-mugimendua
Haztagailua luzerako ardatzaren arabera desplazatzen da adierazitako aitzinapenarekin
(F), haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 2B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
3.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin desplazatzen da (G00), haztaketa egin den puntutik
zikloari dei egin zaion punturaino.
Atzerapen-mugimendua bi fasetan gertatzen da:
1.

Luzerako ardatzaren araberako desplazamendua, zikloari deitzeko puntuaren ardatzari


dagokion kotaraino.

2.

Desplazamendua laneko plano nagusian, zikloari deitzeko punturaino.

Zikloa bukatu eta gero, CNCak dagokion zuzentzaile-taulan eguneratuta izango du hautatuta
dagoen zuzentzailearen (L)-ren balioa. Horrez gain, (K)-ren balioari 0-n habian jarriko da, eta
parametro aritmetiko orokorrean itzuliko du:
P299

Hautemandako akatsa. Neurtutako luzeraren eta taulan esleitutako luzeraren arteko


diferentzia.

12. kapitulua

Atala:

5.

HAZTAGAILU-LANAK

ERREMINTA KALIBRATZEA

orrialdea

12.4 HAZTAGAILUA KALIBRATZEKO ZIKLO FINKOA


Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua kalibratzeko balio du. Aldez aurretik luzeran kalibratuta
egon behar duen haztagailu hori da haztagailuz egindako neurketa-ziklo finkoetan erabiliko dena.
Haztagailuaren bolaren ardatzak erreminta-etxearen ardatzaren aldean duen desoreka neurtzen
du zikloak. Kalibratzeko, aldez aurretik mekanizatu den zuloa erabiliko da, zentro eta neurri
ezagunak dituena.

Erabiltzen den neurketa-haztagailu bakoitza beste edozein erreminta balitz bezala tratatuko du
CNCak. Haztagailu bakoitzari dagozkion zuzentzaile-taulako eremuek esanahi hauek izango
dituzte:
R

Haztagailuko esferaren (bola) erradioa. Balio hau eskuz jarri behar da taulan.

Haztagailuaren luzera. Erreminta luzeran kalibratzeko zikloak emango du balio hori.

Haztagailuko bolaren ardatzak erreminta-etxearen ardatzetik duen desbideratzea,


abszisen ardatzaren arabera. Ziklo horrek esleituko du balio hori.

Haztagailuko bolaren ardatzak erreminta-etxearen ardatzetik duen desbideratzea,


ordenatuen ardatzaren arabera. Ziklo horrek esleituko du balio hori.

Kalibratzeko, urrats hauek egingo dira:


1.-

Haztagailuaren ezaugarriak begiratu eta gero, eskuz jarri beharko da, dagokion
zuzentzailean, (R) esferaren erradioaren balioa.

2.-

Erreminta- eta zuzentzaile-zenbaki egokia aukeratu eta gero, erreminta luzeran


kalibratzeko zikloa egikarituko da, (L) balioa eguneratu egingo da eta (K) balioa 0-n
abian jarriko da.

3.-

Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa egikaritzen da, eta I eta K balioak eguneratu
egiten dira.

6.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

HAZTAGAILUA KALIBRATZEA

Ziklo honen programazio-formatua honakoa da:


(PROBE 2, X, Y, Z, B, J, E, H, F)
X5.5

Zuloaren zentroaren kota erreala, X ardatzaren arabera.

Y5.5

Zuloaren zentroaren kota erreala, Y ardatzaren arabera.

Z5.5

Zuloaren zentroaren kota erreala, Z ardatzaren arabera.

B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.

J5.5

Zuloaren diametro erreala definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.

E5.5

Haztagailuak hasierako haztaketaren ondoren atzera egiten duen distantzia definitzen


du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin programatu behar da.

H5.5

Hasierako haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela


programatuko da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

F5.5

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

Oinarrizko funtzionamendua:

Z
1

4
Y

6
2

12. kapitulua

Atala:

7.

HAZTAGAILU-LANAK

HAZTAGAILUA KALIBRATZEA

orrialdea

1.- Hurbiltze-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), zikloari deitzeko puntutik zuloaren
zentroraino.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1. Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.
2. Haztagailua luzerako ardatzaren arabera mugitzen da.
2.- Haztaketa-mugimendua.
Mugimendu hori honela egiten da:
*

Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera mugitzen da (H) adierazitako


aitzinapenarekin, haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia (B+J) da. Distantzia
hori eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea
bistaratuko da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.

(E)-n adierazitako distantzia (G00) aitzinapen azkarrarekin atzera egiten du haztagailuak.

Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako


aitzinapenarekin, haztagailuaren seinalea jaso arte.

3.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), haztaketa egin den puntutik
zuloaren zentro errealeraino.
4.- Bigarren haztaketa-mugimendua.
Aurrekoaren analogoa da.
5.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin desplazatzen da (G00), haztaketa egin den puntutik
zuloaren zentro errealeraino, ordenatuen ardatzaren arabera.
6.- Hirugarren haztaketa-mugimendua. Aurrekoen analogoa da.
7.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua era azkarrean mugitzen da (G00), haztaketa egin den puntutik zuloaren zentro
errealeraino.

8.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

HAZTAGAILUA KALIBRATZEA

8.- Laugarren haztaketa-mugimendua.


Aurrekoen analogoa da.
9.- Atzerapen-mugimendua
Mugimendu hori honela egiten da:
*

Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), haztaketa egin den puntutik


zuloaren zentro errealeraino.

Zikloari deitzeko puntua luzerako ardatzaren arabera desplazatzen da, ardatz horri
dagokion kotaraino.

Haztagailua laneko plano nagusian desplazatzen da, zikloari deitzeko punturaino.

Zikloa bukatu ondoren, CNCak zuzentzaile-taulan aldatuta izango ditu aukeratuta dagoen
zuzentzaileari dagozkion I eta K balioak.

12. kapitulua

Atala:

9.

HAZTAGAILU-LANAK

HAZTAGAILUA KALIBRATZEA

orrialdea

12.5 AZALERA NEURTZEKO ZIKLO FINKOA


Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua erabiliko da. Haztagailu horrek aldez aurretik
kalibratuta egon behar du, ziklo finko hauen bidez, hala nola:
Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa.
Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa.
Ziklo horri esker, azalera mekanizatzeko prozesuan erabili den erremintaren zuzentzailearen
balioa zuzen daiteke. Neurketa-akatsa programatutako balioa baino handiagoa denean bakarrik
zuzenduko da balio hori.
Zikloaren programazio-formatua honakoa da:
(PROBE 3, X, Y, Z, B, K, F, C, D, L)
X5.5

Neurketa egin nahi den puntuaren kota teorikoa, X ardatzaren arabera.

Y5.5

Neurketa egin nahi den puntuaren kota teorikoa, Y ardatzaren arabera.

Z5.5

Neurketa egin nahi den puntuaren kota teorikoa, Z ardatzaren arabera.

B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.
Zikloari deitzen zaionean, haztagailuak, neurtu nahi den puntutik, balio hori baino
distantzia handiagora egon behar du.

Azalera neurtzeko erabili nahi den ardatza definitzen du, honako kodearen bitartez:
0 = Laneko planoko abszisen ardatzarekin.
1 = Laneko planoko ordenatuen ardatzarekin.
2 = Laneko planoarekiko luzerako ardatzarekin.
Programatzen ez bada, ziklo finkoak K0 balioa hartuko du.

K2

K1

K0

Z
Y

10.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

AZALERA-NEURRIA

F5.5

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

Haztaketa-zikloak non bukatu behar duen adierazten du.


0 = Zikloari dei egin zaion puntu berera itzuliko da.
1 = Zikloa neurtutako puntuan bukatuko da, eta luzerako ardatzak zikloari dei egin
zaion puntuari dagokion kotaraino egingo du atzera.
Programatzen ez bada, ziklo finkoak C0 balioa hartuko du.

D4

Neurketa egin eta gero, zuzenketa egingo zaion zuzentzaile-zenbakia definitzen du.
Programatzen ez bada, edo 0 balioarekin programatzen bada, CNCak zuzenketa hori
egin nahi ez dela ulertuko du.

L5.5

Neurtutako akatsari aplikatuko zaion perdoia definitzen du. Balio absolutuarekin


programatuko da, eta zuzentzailearen akatsa balio hori baino handiagoa denean
bakarrik egingo da zuzenketa hori.
Programatzen ez bada, CNCak 0 balioa esleituko dio parametro horri.

Oinarrizko funtzionamendua:

1.- Hurbiltze-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), zikloari deitzeko puntutik hurbilketa-punturaino.
Puntu hori neurketa egin nahi den puntuaren aurrean dago, harekiko (B) segurtasun-tartearekin, (K) haztaketa egingo den ardatzaren arabera.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1.
2.

Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.


Haztagailua luzerako ardatzaren arabera mugitzen da.

12. kapitulua

Atala:

11.

HAZTAGAILU-LANAK

AZALERA-NEURRIA

orrialdea

2.- Haztaketa-mugimendua
Haztagailua (K) aukeratutako ardatzaren arabera desplazatzen da adierazitako (F)
aitzinapenarekin, haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 2B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
Haztaketa egin ondoren, CNCak, ardatzen posizio teorikotzat, ardatz horiek haztagailuaren
seinalea jasotzean zuten posizio erreala hartuko du.
3.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin desplazatzen da (G00), haztaketa egin den puntutik
zikloari dei egin zaion punturaino.
Atzerapen-mugimendua hiru fasetan gertatzen da:
1.

Desplazamendua hurbilketa-puntura, haztaketa-ardatzaren arabera.

2.

Luzerako ardatzaren araberako desplazamendua, zikloari deitzeko puntuaren ardatzari


dagokion kotaraino.

3.

Baldin (C0) programatzen bada, desplazamendua egiten da laneko plano nagusian,


zikloari deitzeko punturaino.

Zikloa bukatu ondoren, CNCak neurketaren ondoren lortutako balio errealak itzuliko ditu, honako
parametro aritmetiko orokorretan:
P298

Gainazalaren kota erreala.

P299

Hautemandako akatsa. Gainazalaren kota errealaren eta programatutako kota


teorikoaren arteko diferentzia.

(D) erremintaren zuzentzaile-zenbakia aukeratu bada, CNCak zuzentzaile horren balioak


aldatuko ditu, baldin eta neurketa-akatsak (L) perdoiaren balio bera edo handiagoa badu.
(K) neurtzeko erabiltzen den ardatzaren arabera, luzeraren edo erradioaren balioaren gainean
egingo da zuzenketa.

Neurketa laneko planoarekiko luzerako ardatzarekin egiten bada, (D) adierazitako


zuzentzailearen (K) luzera-higadura aldatuko da.

Neurketa laneko planoa osatzen duten ardatzetako batekin egiten bada, (D) adierazitako
zuzentzailearen (I) erradio-higadura aldatuko da.

12.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

AZALERA-NEURRIA

12.6 KANPOKO IZKINA NEURTZEKO ZIKLO FINKOA


Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua erabiliko da. Haztagailu horrek aldez aurretik
kalibratuta egon behar du, ziklo finko hauen bidez, hala nola:
Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa.
Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa.
Zikloaren programazio-formatua honakoa da:
(PROBE 4, X, Y, Z, B, F)
X5.5

X ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Y5.5

Y ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Z5.5

Z ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Neurtu nahi den piezaren izkinaren arabera, haztagailuak dagokion eremu marradunean kokatu
beharko du, zikloari dei egin baino lehen (ikus irudia).

B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.
Zikloari deitzen zaionean, haztagailuak, neurtu nahi den puntutik, balio hori baino
distantzia handiagora egon behar du.

F5.5

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

12. kapitulua
HAZTAGAILU-LANAK

Atala:

13.

KANPOKO IZKINAREN NEURTZEA orrialdea

Oinarrizko funtzionamendua:

2
3

5 6

B
6

1.- Hurbiltze-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), zikloari deitzeko puntutik lehen
hurbilketa-punturaino. Puntu hori haztatu beharreko lehen aurpegitik (B) distantziara dago.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1.
2.

Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.


Haztagailua luzerako ardatzaren arabera mugitzen da.

2.- Haztaketa-mugimendua
Haztagailua abszisen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 2B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
3.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen (G00) azkarrarekin mugitzen da, haztaketa egin den puntutik lehen
hurbilketa-punturaino.

14.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

KANPOKO IZKINAREN NEURTZEA

4.- Bigarren hurbilketa-mugimendua


Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), lehen hurbilketa-puntutik bigarrenera.
Hurbiltze-mugimendu hori bi fasetan gertatzen da:
1.
2.

Desplazamendua, ordenatuen ardatzaren arabera.


Desplazamendua, abszisen ardatzaren arabera.

5.- Bigarren haztaketa-mugimendua


Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 2B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
6.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), bigarren haztaketa egin den
puntutik zikloari dei egin zaion punturaino.
Atzerapen-mugimendua hiru fasetan gertatzen da:
1.

Desplazamendua bigarren hurbilketa-puntura, haztaketa-ardatzaren arabera.

2.

Luzerako ardatzaren araberako desplazamendua, zikloari deitzeko puntuaren ardatzari


dagokion kotaraino.

3.

Desplazamendua laneko plano nagusian, zikloari deitzeko punturaino.

Zikloa bukatu ondoren, CNCak neurketaren ondoren lortutako balio errealak itzuliko ditu, honako
parametro aritmetiko orokorretan:
P296
P297
P298

Izkinaren kota erreala, abszisen ardatzaren arabera.


Izkinaren kota erreala, ordenatuen ardatzaren arabera.
Hautemandako akatsa, abszisen ardatzaren arabera. Izkinaren kota errealaren
eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

P299

Hautemandako akatsa, ordenatuen ardatzaren arabera. Izkinaren kota


errealaren eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

12. kapitulua
HAZTAGAILU-LANAK

Atala:

15.

KANPOKO IZKINAREN NEURTZEA orrialdea

12.7 BARRUKO IZKINA NEURTZEKO ZIKLO FINKOA


Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua erabiliko da. Haztagailu horrek aldez aurretik
kalibratuta egon behar du, ziklo finko hauen bidez, hala nola:
Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa.
Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa.
Zikloaren programazio-formatua honakoa da:
(PROBE 5, X, Y, Z, B, F)
X5.5

X ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Y5.5

Y ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Z5.5

Z ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Haztagailuak kajeraren barruan egon behar du zikloari dei egin aurretik.

B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.
Zikloari deitzen zaionean, haztagailuak, neurtu nahi den puntutik, balio hori baino
distantzia handiagora egon behar du.

F5.5

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

16.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

BARRUKO IZKINAREN NEURTZEA

Oinarrizko funtzionamendua:

5 4

3
2

1.- Hurbiltze-mugimendua
Haztagailua (G00) aitzinapen azkarrarekin mugitzen da, zikloa deitzeko puntutik hurbilketa-punturaino. Puntu hori haztatu beharreko bi aurpegietatik (B) distantziara dago.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1.
2.

Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.


Haztagailua luzerako ardatzaren arabera mugitzen da.

2.- Haztaketa-mugimendua
Haztagailua abszisen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 2B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
3.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), haztaketa egin den puntutik
hurbilketa-punturaino.

12. kapitulua
HAZTAGAILU-LANAK

Atala:

17.

BARRUKO IZKINAREN NEURTZEA orrialdea

4.- Bigarren haztaketa-mugimendua


Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 2B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
5.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), bigarren haztaketa egin den
puntutik zikloari dei egin zaion punturaino.
Atzerapen-mugimendua hiru fasetan gertatzen da:
1.

Desplazamendua hurbilketa-puntura, haztaketa-ardatzaren arabera.

2.

Luzerako ardatzaren araberako desplazamendua, zikloari deitzeko puntuaren ardatzari


dagokion kotaraino.

3.

Desplazamendua laneko plano nagusian, zikloari deitzeko punturaino.

Zikloa bukatu ondoren, CNCak neurketaren ondoren lortutako balio errealak itzuliko ditu, honako
parametro aritmetiko orokorretan:
P296

Izkinaren kota erreala, abszisen ardatzaren arabera.

P297

Izkinaren kota erreala, ordenatuen ardatzaren arabera.

P298

Hautemandako akatsa, abszisen ardatzaren arabera. Izkinaren kota errealaren


eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

P299

Hautemandako akatsa, ordenatuen ardatzaren arabera. Izkinaren kota


errealaren eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

18.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

BARRUKO IZKINAREN NEURTZEA

12.8 ANGELUA NEURTZEKO ZIKLO FINKOA


Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua erabiliko da. Haztagailu horrek aldez aurretik
kalibratuta egon behar du, ziklo finko hauen bidez, hala nola:
Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa.
Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa.
Zikloaren programazio-formatua honakoa da:
(PROBE 6, X, Y, Z, B, F)
X5.5

X ardatzaren arabera, neurtu nahi den angeluaren erpinaren kota teorikoa.

Y5.5

Y ardatzaren arabera, neurtu nahi den angeluaren erpinaren kota teorikoa.

Z5.5

Z ardatzaren arabera, neurtu nahi den angeluaren erpinaren kota teorikoa.

B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.
Zikloari deitzen zaionean, programatutako puntuaren balioa halako bi baino distantzia
handiagora egon behar du haztagailuak.

F5.5

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

Oinarrizko funtzionamendua:

P295
2 3 5 6

2B

12. kapitulua

Atala:

19.

HAZTAGAILU-LANAK

ANGELUA IZKINAREN NEURTZEA

orrialdea

1.- Hurbiltze-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), zikloari deitzeko puntutik lehen
hurbilketa-punturaino. Puntu hori programatutako erpinetik (B) distantziara eta haztatu
beharreko lehen aurpegitik (2B) distantziara dago.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1.
2.

Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.


Haztagailua luzerako ardatzaren arabera mugitzen da.

2.- Haztaketa-mugimendua
Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 3B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
3.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrean mugitzen da (G00), haztaketa egin den puntutik lehen
hurbilketa-punturaino.
4.- Bigarren hurbilketa-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), lehen hurbilketa-puntutik bigarrenera.
Lehenengotik (B) distantziara dago.
5.- Bigarren haztaketa-mugimendua
Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 4B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
6.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), bigarren haztaketa egin den
puntutik zikloari dei egin zaion punturaino.
Atzerapen-mugimendua hiru fasetan gertatzen da:
1.

Desplazamendua bigarren hurbilketa-puntura, ordenatuen ardatzaren arabera.

2.

Luzerako ardatzaren araberako desplazamendua, zikloari deitzeko puntuaren ardatzari


dagokion kotaraino.

3.

Desplazamendua laneko plano nagusian, zikloari deitzeko punturaino.

20.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

ANGELUA IZKINAREN NEURTZEA

Zikloa bukatu ondoren, CNCak neurketaren ondoren lortutako balio erreala itzuliko du, honako
parametro aritmetiko orokorretan:
P295

Piezak abszisen ardatzarekiko duen inklinazio-angelua.

Ziklo honekin 45 arteko angeluak neur daitezke.


Neurtu nahi den angelua 45 bada, CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.
Neurtu nahi den angelua 45 bada, haztagailuak piezarekin talka egingo du.

12. kapitulua

Atala:

21.

HAZTAGAILU-LANAK

ANGELUA IZKINAREN NEURTZEA

orrialdea

12.9 KANPOKO IZKINA ETA ANGELUA NEURTZEKO ZIKLO FINKOA


Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua erabiliko da. Haztagailu horrek aldez aurretik
kalibratuta egon behar du, ziklo finko hauen bidez, hala nola:
Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa.
Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa.
Zikloaren programazio-formatua honakoa da:
(PROBE 7, X, Y, Z, B, F)
X5.5

X ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Y5.5

Y ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Z5.5

Z ardatzaren arabera, neurtu nahi den izkinaren kota teorikoa.

Neurtu nahi den piezaren izkinaren arabera, haztagailuak dagokion eremu marradunean kokatu
beharko du, zikloari dei egin baino lehen (ikus irudia).

B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.
Zikloari deitzen zaionean, programatutako puntuaren balioa halako bi baino distantzia
handiagora egon behar du haztagailuak.

F5.5

22.
orrialdea

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

12. kapitulua

Atala:

HAZTAGAILU-LANAK

KANPOKO IZKINA ETA


ANGELUA NEURTZEA

Oinarrizko funtzionamendua:

2
3

B
1

5 6

2B

8 9

2B

1.- Hurbiltze-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), zikloari deitzeko puntutik lehen
hurbilketa-punturaino. Puntu hori haztatu beharreko lehen aurpegitik (2B) distantziara dago.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1.
2.

Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.


Haztagailua luzerako ardatzaren arabera mugitzen da.

2.- Haztaketa-mugimendua
Haztagailua abszisen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 3B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
3.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen (G00) azkarrarekin mugitzen da, haztaketa egin den puntutik lehen
hurbilketa-punturaino.

12. kapitulua

Atala:

23.

HAZTAGAILU-LANAK

KANPOKO IZKINA ETA


ANGELUA NEURTZEA

orrialdea

4.- Bigarren hurbilketa-mugimendua


Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), lehen hurbilketa-puntutik
bigarreneraino. Puntu hori haztatu beharreko bigarren aurpegitik (2B) distantziara dago.
Hurbiltze-mugimendu hori bi fasetan gertatzen da:
1. Desplazamendua, ordenatuen ardatzaren arabera.
2. Desplazamendua, abszisen ardatzaren arabera.
5.- Bigarren haztaketa-mugimendua
Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 3B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
6.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua (G00) aitzinapen azkarrarekin mugitzen da, haztaketa egin ze puntutik bigarren
hurbilketa-punturaino.
7.- Hirugarren hurbilketa-mugimendua
Haztagailua (G00) aitzinapen azkarrarekin mugitzen da, bigarren hurbilketa-puntutik
hirugarrenera. Aurrekotik (B) distantziara dago.
8.- Hirugarren haztaketa-mugimendua
Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako aitzinapenarekin,
haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia 4B da. Distantzia hori
eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea bistaratuko
da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.
9.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), hirugarren haztapena egin den
puntutik zikloari dei egin zaion punturaino.
Atzerapen-mugimendua hiru fasetan gertatzen da:

24.
orrialdea

1.

Desplazamendua hirugarren hurbilketa-puntura, haztaketa-ardatzaren arabera.

2.

Luzerako ardatzaren araberako desplazamendua, zikloari deitzeko puntuaren ardatzari


dagokion kotaraino.

3.

Desplazamendua laneko plano nagusian, zikloari deitzeko punturaino.


12. kapitulua

Atala:

HAZTAGAILU-LANAK

KANPOKO IZKINA ETA


ANGELUA NEURTZEA

Zikloa bukatu ondoren, CNCak neurketaren ondoren lortutako balio errealak itzuliko ditu,
honako parametro aritmetiko orokorretan:
P295

Piezak abszisen ardatzarekiko duen inklinazio-angelua.

P296

Izkinaren kota erreala, abszisen ardatzaren arabera.

P297

Izkinaren kota erreala, ordenatuen ardatzaren arabera.

P298

Hautemandako akatsa, abszisen ardatzaren arabera. Izkinaren kota errealaren


eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

P299

Hautemandako akatsa, ordenatuen ardatzaren arabera. Izkinaren kota


errealaren eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

Ziklo honekin 45 arteko angeluak neur daitezke.


Neurtu nahi den angelua 45 bada, CNCak dagokion akatsa bistaratuko du.
Neurtu nahi den angelua -45 bada, haztagailuak piezarekin talka egingo du.

12. kapitulua

Atala:

25.

HAZTAGAILU-LANAK

KANPOKO IZKINA ETA


ANGELUA NEURTZEA

orrialdea

12.10 ZULOA NEURTZEKO ZIKLO FINKOA


Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua erabiliko da. Haztagailu horrek aldez aurretik
kalibratuta egon behar du, ziklo finko hauen bidez, hala nola:
Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa.
Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa.
Zikloaren programazio-formatua honakoa da:
(PROBE 8, X, Y, Z, B, J, E, C, H, F)
X5.5

Zuloaren zentroaren kota teorikoa, X ardatzaren arabera.

Y5.5

Zuloaren zentroaren kota teorikoa, Y ardatzaren arabera.

Z5.5

Zuloaren zentroaren kota teorikoa, Z ardatzaren arabera.

B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.

J5.5

Zuloaren diametro teorikoa definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.
Ziklo honekin, (J+B) baino handiagoak ez diren diametroko zuloak neur daitezke.

E5.5

Haztagailuak hasierako haztaketaren ondoren atzera egiten duen tartea definitzen du.
Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin programatu behar da.

Haztaketa-zikloak non bukatu behar duen adierazten du.


0 = Zikloari dei egin zaion puntu berera itzuliko da.
1 = Zikloa zuloaren zentro errealean bukatuko da.
Programatzen ez bada, ziklo finkoak C0 balioa hartuko du.

H5.5

Hasierako haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela


programatuko da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

F5.5

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

26.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

ZULOA NEURTZEA

Oinarrizko funtzionamendua:

Z
1

X
Y

4
6
2

X
1.- Hurbiltze-mugimendua

Haztagailua aitzinapen azkarrarekin mugitzen da (G00), zikloari deitzeko puntutik zuloaren


zentroraino.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1.
2.

Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.


Haztagailua luzerako ardatzaren arabera mugitzen da.

2.- Haztaketa-mugimendua.
Mugimendu hori honela egiten da:
*

Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (H) adierazitako


aitzinapenarekin, haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia (B+J) da. Distantzia
hori eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea
bistaratuko da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.

Haztagailuak (G00) aitzinapen azkarrarekin (E)-n adierazitako distantzia atzera egiten


du.

Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako


aitzinapenarekin, haztagailuaren seinalea jaso arte.

12. kapitulua

Atala:

27.

HAZTAGAILU-LANAK

ZULOA NEURTZEA

orrialdea

3.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua (G00) aitzinapen azkarrarekin mugitzen da, haztapena egin den puntutik
zuloaren zentro teorikoraino.
4.- Bigarren haztaketa-mugimendua.
Aurrekoaren analogoa da.
5.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua (G00) aitzinapen azkarrarekin mugitzen da, haztapena egin den puntutik
zuloaren zentro errealeraino (kalkulatua), ordenatuen ardatzaren arabera.
6.- Hirugarren haztaketa-mugimendua.
Aurrekoen analogoa da.
7.- Atzerapen-mugimendua
Haztagailua (G00) aitzinapen azkarrarekin mugitzen da, haztapena egin den puntutik
zuloaren zentro teorikoraino.
8.- Laugarren haztaketa-mugimendua.
Aurrekoen analogoa da.
9.- Atzerapen-mugimendua
Mugimendu hori honela egiten da:
*

Haztagailua (G00) aitzinapen azkarrarekin mugitzen da, haztapena egin den puntutik
zuloaren zentro errealeraino (kalkulatua).

Baldin (C0) programatzen bada, haztagailua zikloari dei egin zaion punturaino
desplazatzen da.

1.

Luzerako ardatzaren araberako desplazamendua, zikloari deitzeko puntuaren ardatzari


dagokion kotaraino.

2.

Desplazamendua laneko plano nagusian, zikloari deitzeko punturaino.

28.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

ZULOA NEURTZEA

Zikloa bukatu ondoren, CNCak neurketaren ondoren lortutako balio errealak itzuliko ditu, honako
parametro aritmetiko orokorretan:
P294

Zuloaren diametroa.

P295

Zuloaren diametroaren akatsa. Diametro errealaren eta programatutakoaren


arteko diferentzia.

P296

Zentroaren kota erreala, abszisen ardatzaren arabera.

P297

Zentroaren kota erreala, ordenatuen ardatzaren arabera.

P298

Hautemandako akatsa, abszisen ardatzaren arabera. Zentroaren kota errealaren


eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

P299

Hautemandako akatsa, ordenatuen ardatzaren arabera. Zentroaren kota


errealaren eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

12. kapitulua

Atala:

29.

HAZTAGAILU-LANAK

ZULOA NEURTZEA

orrialdea

12.11 ABATZA NEURTZEKO ZIKLO FINKOA


Buru erreminta-etxean dagoen haztagailua erabiliko da. Haztagailu horrek aldez aurretik
kalibratuta egon behar du, ziklo finko hauen bidez, hala nola:
Erreminta kalibratzeko ziklo finkoa, luzerakoa.
Haztagailua kalibratzeko ziklo finkoa.
Zikloaren programazio-formatua honakoa da:
(PROBE 9, X, Y, Z, B, J, E, C, H, F)
X5.5

X ardatzaren arabera, abatzaren zentroaren kota teorikoa.

Y5.5

Y ardatzaren arabera, abatzaren zentroaren kota teorikoa.

Z5.5

Z ardatzaren arabera, abatzaren zentroaren kota teorikoa.

B5.5

Segurtasun-distantzia definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin
programatu behar da.

J5.5

Abatzaren diametro teorikoa definitzen du. Zero (0) baino handiagoa den balio
positiboarekin programatu behar da.
Ziklo honekin (J+B) baino handiagoak ez diren diametroko abatzak neur daitezke.

E5.5

Haztagailuak hasierako haztaketaren ondoren atzera egiten duen distantzia definitzen


du. Zero (0) baino handiagoa den balio positiboarekin programatu behar da.

Haztaketa-zikloak non bukatu behar duen adierazten du.


0 = Zikloari dei egin zaion puntu berera itzuliko da.
1 = Haztagailua abatzaren zentroan jarrita, programatutako kota teorikotik (B)
distantziara, zikloa amaitu egingo da.
Programatzen ez bada, ziklo finkoak C0 balioa hartuko du.

H5.5

Hasierako haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela


programatuko da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

F5.5

Haztaketa-mugimenduan erabiliko den aitzinapena definitzen du. Honela programatuko


da: mm/minututan edo hazbete/minututan.

30.
orrialdea

12. kapitulua

Atala:

HAZTAGAILU-LANAK

ABATSA NEURTZEA

Oinarrizko funtzionamendua:

1
6
5
7
Z

3
Y

X
Z

Z
B

B
5

Y
B

X
B

1.- Haztagailua abatzaren zentroan jartzen da.


Haztagailua aitzinapen azkarrean mugitzen da (G00), zikloari dei egiteko puntutik abatzaren
zentroraino.
Hurbiltze-mugimendua bi fasetan egiten da:
1.

Haztagailua laneko plano nagusian mugitzen da.

2.

Haztagailua, luzera-ardatzaren arabera, programatutako azaleratik (B) distantziaraino


mugitzen da.

2.- Lehen hurbilketa-puntura mugitzen da.


Haztagailuak (G00) aitzinapen azkarrarekin egiten duen desplazamendu horrek urrats
hauek ditu:
1.

Desplazamendua, ordenatuen ardatzaren arabera.

2.

Luzera-ardatzak (2B) distantziako desplazamendua egiten du.

12. kapitulua

Atala:

31.

HAZTAGAILU-LANAK

ABATSA NEURTZEA

orrialdea

3.- Haztaketa-mugimendua.
Mugimendu hori honela egiten da:
*

Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (H) adierazitako


aitzinapenarekin, haztagailuaren seinalea jaso arte.
Haztaketa-mugimenduan egin beharreko gehieneko distantzia (B+J) da. Distantzia
hori eginda, CNCak haztagailuaren seinalea jasotzen ez badu, dagokion akats-kodea
bistaratuko da, eta ardatzen mugimendua gelditu egingo da.

Haztagailuak (G00) aitzinapen azkarrarekin atzera egiten du (E)-n adierazitako neurria.

Haztagailua ordenatuen ardatzaren arabera desplazatzen da (F) adierazitako


aitzinapenarekin, haztagailuaren seinalea jaso arte.

4.- Bigarren hurbilketa-puntura mugitzen da.


Haztagailuak (G00) aitzinapen azkarrarekin egiten duen desplazamendu horrek urrats
hauek ditu:
*

Lehen hurbilketa-punturaino egiten du atzera.

Desplazamendua, abatzaren gainetik (B) distantziara, bigarren hurbilketa-punturaino.

5.- Bigarren haztaketa-mugimendua.


Lehen haztaketa-mugimenduaren analogoa da.
6.- Hirugarren hurbilketa-puntura mugitzen da.
Aurrekoaren analogoa da.
7.- Hirugarren haztaketa-mugimendua.
Aurrekoen analogoa da.
8.- Laugarren hurbilketa-puntura mugitzen da.
Aurrekoen analogoa da.
9.- Laugarren haztaketa-mugimendua.
Aurrekoen analogoa da.

32.

12. kapitulua

Atala:

orrialdea

HAZTAGAILU-LANAK

ABATSA NEURTZEA

10.- Atzerapen-mugimendua
Mugimendu hori honela egiten da:
*

Laugarren hurbilketa-punturaino egiten du atzera.

Haztagailua (G00) aitzinapen azkarrarekin mugitzen da, abatzaren gainetik (B)


distantziara, abatzaren zentro errealeraino (kalkulatua).

Baldin (C0) programatzen bada, haztagailua zikloari dei egin zaion punturaino
desplazatzen da.

1.

Luzerako ardatzaren araberako desplazamendua, zikloari deitzeko puntuaren ardatzari


dagokion kotaraino.

2.

Desplazamendua laneko plano nagusian, zikloari deitzeko punturaino.

Zikloa bukatu ondoren, CNCak neurketaren ondoren lortutako balio errealak itzuliko ditu, honako
parametro aritmetiko orokorretan:
P294

Abatzaren diametroa.

P295

Abatzaren diametroaren akatsa. Diametro errealaren eta programatutakoaren


arteko diferentzia.

P296

Zentroaren kota erreala, abszisen ardatzaren arabera.

P297

Zentroaren kota erreala, ordenatuen ardatzaren arabera.

P298

Hautemandako akatsa, abszisen ardatzaren arabera. Zentroaren kota errealaren


eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

P299

Hautemandako akatsa, ordenatuen ardatzaren arabera. Zentroaren kota


errealaren eta programatutako kota teorikoaren arteko diferentzia.

12. kapitulua

Atala:

33.

HAZTAGAILU-LANAK

ABATSA NEURTZEA

orrialdea

13.

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO
LENGOAIAN

CNC FAGOR 8050ak zenbait barne-aldagai ditu, eta horietara erabiltzaile-programa bidez, PLC
bidez edo DNC bidez sartu ahal da.
Erabiltzaile-programa bidez sartzeko, goi-mailako komandoak erabiltzen dira.
Sarbidea duen sistema-aldagai bakoitzari bere mnemonikoaren bidez egingo zaio erreferentzia.
Erabileraren arabera bereizten dira irakurketa-aldagaiak eta irakurri eta idazteko aldagaiak.

13.1 LEXIKO-DESKRIBAPENA
Zenbakizko kontroleko goi-mailako lengoaia osatzen duten hitz guztiak letra larriz idatzi beharko
dira, elkartutako testuak izan ezik. Testu horiek letra larriz nahiz xehez idatz daitezke.
Goi-mailako programazioa egiteko honako elementuak erabil daitezke:
-

Bereizitako hitzak.
Zenbakizko konstanteak.
Sinboloak.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

LEXIKO-DESKRIBAPENA

1.
orrialdea

13.1.1 BEREIZITAKO HITZAK


Goi-mailako programazioan CNCak sistemako aldagaiak, eragileak, kontrolaren sententziak eta
abar izendatzeko erabiltzen dituen hitzak honakoak dira:
ABS
BCD
CALL
CSS
DATE
DNCCSS
DNCSL
EFHOLD
EXP
FEED
FUP
GE
IB
KEY
LE
MCALL
MPG
NE
ODW
P
PLCC
PLCI
PLCS
POS(X-C)
PRGFRO
RET
SCALE
SQRT
SZONE
TAN
TLFR
TOL
WKEY
XOR

ACOS
BIN
CLOCK
CUTA
DEFLEX
DNCERR
DNCSSO
ELSE

AND
BLKN
CNCFRO
CYTIME
DEFLEY
DNCF
DSBLK
EQ

ARG

ASIN

ATAN

CNCERR

CNCSSO

COS

DEFLEZ
DNCFPR
DSTOP
ERROR

DFHOLD
DNCFRO
DW
ESBLK

DIST(X-C)
DNCS

FIRST
FZLO(X-C)
GOTO
IF
KEYSRC
LOG
MDOFF
MPLC
NOSEA
OPEN
PAGE
PLCCSS
PLCM
PLCSL
POSS
PRGN
ROTPF
SCALE(X-C)
SREAL
SZUP(X-C)
TIME
TMZP
TOOL
WRITE

FIX
FZONE
GS
INPUT

FLWE(X-C) FPREV
FZUP(X-C)
GT

LONGAX
MIRROR
MPS
NOSEW
OPMODE
PARTC
PLCERR
PLCMSG
PLCSSO
PPOS(X-C)
PROBE
ROTPS
SIN
SSO

LT
MOD
MS
NOT
OR
PCALL
PLCF
PLCO
PLCT
PRGCSS
PRGS
ROUND
SK
SUB

MP(X-C)
MPAS
MSG
NXTOD
NXTOOL
ORG(X-C) ORGROT
PI
PLANE
PLCFPR
PLCFRO
PLCOF(X-C) PLCR
PORGF
PORGS
PRGF
PRGFPR
PRGSL
PRGSSO
RPT
SLIMIT
SPEED
SYSTEM
SZLO(X-C)

TIMER
TMZT
TOR

TLFD
TOD

TLFF
TOK

ESTOP
FRO

TLFN
TOI

(X-C)-rekin amaitzen diren hitzek 9 elementuz osatutako multzoa adierazten dute. Multzo
horretan, dagokion erroa eta ondoren X, Y, Z, U, V, W, A, B eta C sartzen dira.
ORG(X-C) ORGX, ORGY, ORGZ, ORGU, ORGV, ORGW, ORGA, ORGB, ORGC
Bereizitako hitzak dira, halaber, A-Z alfabetoko letra bakoitza. Izan ere, bakarrik daudenean
goi-mailako lengoaiako hitza osa dezakete.

2.

13. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

LEXIKO-DESKRIBAPENA

13.1.2 ZENBAKIZKO KONSTANTEAK


Goi-mailako lengoaian programatutako blokeek formatu hamartarreko zenbakiak onartzen
dituzte, betiere 6.5 formatua gainditzen ez badute. Orobat, formatu hamaseitarreko zenbakiak
onartzen dituzte, gehienez ere 8 digitu badituzte eta aurretik $ sinboloa badute.
Aldagaiari 6.5 formatua baino handiagoa duen konstantea emateko, parametro aritmetikoak,
adierazpen aritmetikoak edo formatu hamaseitarrean adierazitako konstanteak erabiliko dira.
Adibidez: TIMER aldagaiari 100000000 balioa honako era hauetara eman dakioke:
(TIMER = $5F5E100)
(TIMER = 10000 * 10000)
(P100 = 10000 * 10000)
(TIMER = P100)
Kontrolean sistema metrikoa erabiliz gero (mm), bereizmena mikra-hamarrenekoa izango da eta
zifrak 5.4 formatuan programatuko dira (positiboa edo negatiboa, 5 digitu oso eta 4
hamarrenekin). Aldiz, kontrolean hazbeteak erabiliz gero, bereizmena hazbetearen ehun
milarenekoa izango da, eta zifrak 4.5 formatuan programatuko dira (positiboa edo negatiboa,
4 digitu oso eta 5 hamarrenekin).
Programatzailearentzat erosoagoa izan dadin, kontrolak 5.5 formatua onartzen du beti
(positiboa edo negatiboa, 5 digitu oso eta 5 hamartarrekin). Horretarako, lan-unitateak eta
dagozkion zenbakiak egoki lotzen ditu, erabiltzeko unean.

13.1.3 SINBOLOAK
Goi-mailako lengoaian erabiltzen diren sinboloak honakoak dira:
() = + - * / ,

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

LEXIKO-DESKRIBAPENA

3.
orrialdea

13.2 ALDAGAIAK
Goi-mailako lengoaiaren bidez irisgarriak diren CNCaren barne-aldagaiak tauletan bildurik daude,
eta irakurtzeko aldagaiak edo irakurri eta idazteko aldagaiak izan daitezke.
Bada mnemoniko-talde bat, aldagai-tauletako alorrak adierazteko. Horrela, taula horietako
elementuren batera sartu nahi izanez gero, taularen alorra adierazi behar da dagokion
mnemonikoarekin (TOR, adibidez). Ondoren, nahi den elementua adieraziko da (TOR 3,
adibidez).
CNC 8050ak dituen aldagaiak honela sailkatzen dira:
-

Xede orokorreko parametro edo aldagaiak

Erremintei dagozkien aldagaiak

Jatorri-lekuen aldaketei dagozkien aldagaiak

Makina-parametroei dagozkien aldagaiak

Lan-eremuei dagozkien aldagaiak

Aitzinapenei dagozkien aldagaiak

Kotei dagozkien aldagaiak

Buruari dagozkion aldagaiak

Automatari dagozkion aldagaiak

Lekuan lekuko parametroei dagozkien aldagaiak

Beste zenbait aldagai

CNCaren balio errealetara sartzen diren aldagaiek blokeen prestakuntza eteten dute. CNCak
komando hori egikaritu arte itxaroten du, berriz ere blokeen prestakuntzari ekiteko.
Horregatik, aldagai-mota hori kontuz erabili beharko da. Izan ere, konpentsazioz lan egiten duten
mekanizazio-blokeen artean tartekatuz gero, baliteke nahi ez diren profilak ateratzea.
Adibidez:
Demagun honako programa-blokeak egikaritzen direla G41 konpentsazioa duen tartean.
..
..
N10 X50 Y80
N15 (P100 = POSX); P100 parametroari kota errealak X-n duen balioa ematen dio.
N20 X50 Y50
N30 X80 Y50
...........
...........

4.

13. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

ALDAGAIAK

N15 blokeak blokeen prestakuntza eteten du. Beraz, N10 blokearen egikaritzea A puntuan
amaituko da.
Y

A
80

N10
N20

50

N30

80

50

N15 blokea egikaritzea amaitu eta gero, CNCak N20 bloketik aurrera jarraituko du blokeak
prestatzen.
Konpentsatutako ibilbideari dagokion hurrengo puntua B puntua denez gero, CNCak puntu
horretara eramango du erreminta, A-B ibilbidea egikarituta.

A
80

N10
N20

50

N30

50

80

Ikusten denez, lortutako ibilbidea ez da nahi genuena. Hortaz, konpentsazioa behar duten
tarteetan aldagai-mota horiek ez erabiltzea gomendatzen da.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

ALDAGAIAK

5.
orrialdea

13.2.1 XEDE OROKORREKO PARAMETRO EDO ALDAGAIAK


CNC FAGOR 8050ak xede orokorreko bi aldagai-mota ditu: P0-P25 lekuan lekuko parametroak,
eta P100-P299 parametro orokorrak.
Programatzaileak xede orokorreko aldagaiak erabili ahal izango ditu bere programak editatzean.
Geroago, programa egikaritzen ari den bitartean, CNCak aldagai horiek une horretan esleituta
dituzten balioekin ordeztuko ditu.
Adibidez:
GP0 XP1 Y100 ........................................................ G1 X-12.5 Y100
(IF (P100 *P101 EQ P102) GOTO N100) ................. (IF(2 * 5 EQ12) GOTO N100)
Xede orokorreko aldagaiak erabiltzea, ondokoen mende dago: zein bloke-motatan programatzen
diren, eta zein egikaritze-kanal erabiltzen den.
ISO kodean programatutako blokeetan, parametroak elkartu ahal zaizkie alor guztiei (G X..C F
S T D M). Blokearen etiketa-zenbakia zenbakizko balioarekin definituko da.
Goi-mailako lengoaian programatutako blokeetan parametroak erabiliz gero, edozein adierazpen-motatan programatu ahal izango dira parametrook.
Erabiltzaile-kanalean egikaritzen diren programek edozein parametro orokor izan dezakete,
baina ezingo dute lekuan lekuko parametrorik erabili.
Prestatzen ari den blokean adierazten diren eragiketak egin ondoren, CNCak parametro-taula
eguneratuko du. Eragiketa hori blokea egikaritu baino lehen egiten da beti. Horregatik, taulan
adierazitako balioek ez dute zertan bat etorri egikaritzen ari den blokearekin.
Programa egikaritzea eten ondoren egikaritze-modua bertan behera uzten bada, CNCak
parametro-taulak eguneratu egingo ditu, egikaritzen ari zen blokeari dagozkion balioekin.
Lekuan lekuko parametroen eta parametro orokorren taulan sartutakoan, idazkera hamartarrez
(4127.423) edo idazkera zientifikoz (0.23476 E-3) adierazita egon daiteke parametro bakoitzari
emandako balioa.
CNC FAGOR 8050ak dituen goi-mailako sententzien bidez, programa nagusitik edo beste
azpirrutina batetik dei daitezkeen azpirrutinak defini eta erabil daitezke. Era berean, azpirrutina
horretatik bigarren azpirrutinari dei dakioke, bigarren azpirrutinatik hirugarrenari eta abar. CNCak
mugatu egiten ditu dei horiek. Gehienez ere 15 teilakapen-maila egon daitezke.
Azpirrutinari lekuan lekuko 26 parametro eslei dakizkioke (P0-P25). Parametro horiek azpirrutinaz
kanpoko blokeentzat ezezagunak izango dira, eta erreferentzia egin ahal izango zaie azpirrutina
osatzen duten blokeen bidez.
CNCarekin, azpirrutina bati baino gehiagori lekuan lekuko parametroak eslei dakizkioke. Lekuan
lekuko parametroen artean, gehienez ere 6 teilakapen-maila egon daitezke, azpirrutinen 15
teilakapen-mailen barruan.

6.
orrialdea

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

XEDE OROKORREKO
PARAMETROAK EDO ALDAGAIAK

Goi-mailako lengoaian erabiltzen diren lekuan lekuko parametroak lehen adierazitako eran defini
daitezke. Bestela, A-tik Z-ra bitarteko letrak ere erabil daitezke ( izan ezik). A letra P0-ren
baliokidea izango da, eta Z letra P-25ena.
Adibidez:
(IF ((P0+Pl) * P2/P3 = P4) GOTO N100) = = (IF ((A+B) *C/D = E) GOTO N100)
Lekuan lekuko parametroari esleipena haren izena erabiliz eginez gero (adibidez, P0-ren ordez,
A), eta adierazpen aritmetikoa zenbakizko konstantea izanez gero, sententzia honela labur
daiteke:
(P0=13.7) (A=13.7) (A13.7)
Parentesiak oso kontuz erabili behar dira, ez baitira gauza bera M30 eta (M30). CNCak
sententziatzat hartzen du (M30), eta M letra P12 parametroa definitzeko beste era bat denez,
sententzia honela irakurriko du: (P12=30). Beraz, P12 parametroari 30 balioa esleituko dio.
Parametro orokorrak (P100-P299) edozein blokek erabil ditzake programa osoan, teilakapen-maila edozein izanda ere.
Mekanizazio anizkunek (G60, G61, G62, G63, G64, G65) eta mekanizazio-ziklo finkoek (G69,
G81, G89) lekuan lekuko parametroen seigarren teilakapen-maila erabiltzen dute jardunean
daudenean.
Mekanizazio ziklo finkoek P299 parametro orokorra erabiltzen dute barne-kalkuluetarako, eta
haztagailu bidezko ziklo finkoek P294-tik P299-ra bitarteko parametro orokorrak erabiltzen
dituzte.

13. kapitulua
PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

Atala:

7.

XEDE OROKORREKO
orrialdea
PARAMETROAK EDO ALDAGAIAK

13.2.2 ERREMINTEI DAGOZKIEN ALDAGAIAK


Aldagai hauek zuzentzaile-taulari, erreminta-taulari eta erreminta-biltegiko taulari dagozkie.
Beraz, alor horietan esleituko edo irakurriko diren balioek taula horietarako ezarritako formatuak
beteko dituzte.
Zuzentzaile-taula:
R, L, I, K

5.5 formatua ( 99999.9999 mm gehienez)

Erreminta-taula:
Zuzentzaile-zenbakia
Familia-kodea
Bizitza izendatua
Bizitza erreala

0...NT OFFSET (gehienez 255)


0 = n < 200 erreminta normala.
200 = n = 255 erreminta berezia.
0...65535 minutu edo eragiketa
0...99999.99 minutu edo 99999 eragiketa

Erreminta-biltegiko taula:
Biltegiko posizio bakoitzeko edukia
1...NTOOL erreminta-zenbakia
(255 gehienez)
0
Hutsa
-1
Baliogabetua
Erremintak biltegian duen posizioa
1...NPOCKET posizio-zenbakia
(255 gehienez)
0
Buruan
-1
Ez da aurkitu
-2
Aldatzeko posizioan
Irakurtzeko aldagaiak
TOOL:

Jardunean dagoen erremintaren zenbakia itzultzen du.


(P100=TOOL); P100 parametroari jardunean dagoen erremintaren zenbakia
esleitzen dio.

TOD:

Jardunean dagoen zuzentzailearen zenbakia itzultzen du.

NXTOOL: Hautaturik egonik, jardunean egoteko M06 egikaritzearen zain dagoen hurrengo
erremintaren zenbakia itzultzen du.

8.
orrialdea

NXTOD:

Hautaturik egonik, jardunean egoteko M06 egikaritzearen zain dagoen hurrengo


erremintari dagokion zuzentzailearen zenbakia itzultzen du.

TMZPn:

(n) adierazitakok erremintak erreminta-biltegian duen posizioa itzultzen du.


13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

ERREMINTEI DAGOZKIEN
ALDAGAIAK

Irakurri eta idazteko aldagaiak


TORn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako zuzentzailearen erradioari esleitutako


balioa irakur edo alda daiteke zuzentzaile-taulan.
(P100 = TOR3); P110 parametroari 3 zuzentzailearen R balioa esleitzen dio.
(TOR3 = P111); 3 zuzentzailearen R-ari P111 parametroaren balioa esleitzen
dio.

TOLn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako zuzentzailearen luzerari esleitutako


balioa irakur edo alda daiteke zuzentzaile-taulan.

TOIn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako zuzentzailearen (I) erradioaren higadurari


esleitutako balioa irakur edo alda daiteke zuzentzaile-taulan.

TOKn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako zuzentzailearen (K) luzeraren higadurari


esleitutako balioa irakur edo alda daiteke zuzentzaile-taulan.

TLFDn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako erremintaren zuzentzaile-zenbakia irakur


edo alda daiteke erreminta-taulan.

TLFFn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako erremintaren familia-kodea irakur edo alda
daiteke erreminta-taulan.

TLFNn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako erremintaren bizitza izendatutzat emandako


balioa irakur edo alda daiteke erreminta-taulan.

TLFRn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako erremintak bizitza errealean daraman


balioa irakur edo alda daiteke erreminta-taulan.

TMZTn:

Aldagai honen bidez, (n) adierazitako posizioko edukia irakur edo alda daiteke
erreminta-biltegiko taulan.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

ERREMINTEI DAGOZKIEN
ALDAGAIAK

9.
orrialdea

13.2.3 JATORRI-LEKUEN ALDAKETEI DAGOZKIEN ALDAGAIAK


Aldagai hauek jatorri-lekuen aldaketei dagozkie. Taulako balioekin, edo une horretan G92
funtzioaren bidez nahiz aldez aurretik eskuz hautatutako balioekin bat etor daitezke aldagaion
balioak.
PLCak adierazitako gehikuntzazko jatorri-lekualdatzeez gain, honako jatorri-lekuei dagozkien
aldagaiak egon daitezke: G54, G55, G56, G57, G58 eta G59. Jatorri-lekuen aldaketetako
ardatzen balioek 5.5 formatua dute.
Ardatz bakoitzari dagozkion aldagaiak egon arren, CNCan hautatutako ardatzei dagozkien
aldagaiak bakarrik onartuko ditu CNCak. Horrela, ORG(X-C) edukita, CNCak X, Y, Z, U eta B
ardatzak kontrolatzen baditu, honako aldagai hauek bakarrik onartuko ditu: ORGX, ORGY,
ORGZ, ORGU eta ORGB.
Irakurtzeko aldagaiak
ORG(X-C):

Hautatutako ardatzean jatorri-lekuaren aldaketa aktiboak duen balioa itzultzen


du. PLCak adierazten duen gehikuntzazko jatorri-lekualdatzea ez da balio
horretan sartzen.
(P100 = PRGX); P100 balioari X ardatzaren jatorri-lekuaren aldaketaren
balioa esleitzen dio. Balio hori eskuz, G92 funtzioaren bidez, edo ORG(X-C)n aldagaiaren bidez hautatu ahal izan da.

PORGF:

Koordenatu polarren jatorriak duen abszisen ardatzaren arabera itzultzen du


kota. 5.5 formatua izango du, eta koordenatu cartesiarren jatorriari egingo
dio erreferentzia.

PORGS:

Koordenatu polarren jatorriak duen ordenatuen ardatzaren arabera itzultzen


du kota. 5.5 formatua izango du, eta koordenatu cartesiarren jatorriari
egingo dio erreferentzia.

Irakurri eta idazteko aldagaiak


ORG(X-C)n: Aldagai honen bidez, (n) adierazitako jatorri-lekuaren aldaketari dagokion
taulan hautatutako balioa irakur edo alda daiteke.
(P110 = ORGX 55); X ardatzak G55 jatorri-lekuaren aldaketaren taulan
duen balioa esleitzen dio P110 parametroari.
(ORGY54 = P111); P111 parametroaren balioak G54 jatorri-lekuaren
aldaketaren taulan duen balioa esleitzen dio Y ardatzari.
PLCOF(X-C): Aldagai honen bidez, PLCak adierazten duen gehikuntzazko jatorri-lekualdatzeari dagokion taulan hautatutako ardatzaren balioa irakur edo alda
daiteke.
PLCOF(X-C) aldagairen batean sartuz gero, blokeen prestakuntza eten
egiten da, eta komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen
prestakuntzari ekiteko.
10.
orrialdea

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

JATORRI-LEKUEN ALDAKETEI
DAGOZKIEN ALDAGAIAK

13.2.4 MAKINA-PARAMETROEI DAGOZKIEN ALDAGAIAK


Makina-parametroei dagozkien aldagai horiek irakurtzekoak dira.
Itzulitako balioen formatua jakin nahi izanez gero, CNCa instalatzeko eta abian jartzeko
eskuliburua begiratzea komeni da. YES/NO, +/- eta ON/OFF bidez definitzen diren parametroei
1/0 balioak dagozkie.
Irakurtzeko aldagaiak
MPGn:

(n) adierazitako makina-parametro orokorrari esleitutako balioa itzultzen du.


(P110 = MPG8); P110 parametroari P8 INCHES makina-parametro orokorraren
balioa esleitzen dio. Milimetrotan bada, P110 = 0 balioa hartuko da, eta
hazbetetan bada, P110 = 1 balioa.

MP(X-C)n: (n) adierazitako ardatzen makina-parametroari esleitutako balioa itzultzen du.


(P110 = MPY 1); P110 parametroari Y DFORMAT ardatzeko P1 makina-parametroaren balioa esleitzen dio. Bistaratzean erabilitako formatua adierazten
du.
MPSn:

(n) adierazitako buruaren makina-parametroari esleitutako balioa itzultzen du.

MPASn:

(n) adierazitako buru osagarriaren makina-parametroari esleitutako balioa


itzultzen du.

MPLCn:

(n) adierazitako PLCaren makina-parametroari esleitutako balioa itzultzen du.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

MAKINA-PARAMETROEI
DAGOZKIEN ALDAGAIAK

11.
orrialdea

13.2.5 LAN-EREMUEI DAGOZKIEN ALDAGAIAK


Lan-eremuei dagozkien aldagai horiek irakurtzekoak baino ez dira. Balioen mugak 5.5
formatuan daude, eta lan-eremuen egoera honako kodearen arabera ematen da:
0 = ezgaitua
1 = sartu ezineko eremutzat gaitua
2 = irten ezineko eremutzat gaitua
Irakurtzeko aldagaiak

12.
orrialdea

FZONE:

1 lan-eremuko egoera itzultzen du.


(P100 = FZONE); P100 parametroari 1 lan-eremuko egoera esleitzen dio.

SZONE:

2 lan-eremuko egoera itzultzen du.

FZLO(X-C):

1 eremuko beheko mugaren balioa itzultzen du, (X-C) hautatutako ardatzaren


arabera.

FZUP(X-C):

1 eremuko goiko mugaren balioa itzultzen du, (X-C) hautatutako ardatzaren


arabera.

SZLO(X-C):

2 eremuko beheko mugaren balioa itzultzen du, (X-C) hautatutako ardatzaren


arabera.

SZUP(X-C):

2 eremuko goiko mugaren balioa itzultzen du, (X-C) hautatutako ardatzaren


arabera.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

LAN-EREMUEI DAGOZKIEN
ALDAGAIAK

13.2.6 AITZINAPENEI DAGOZKIEN ALDAGAIAK


Aitzinapenen balioak 5.5 formatua dute, eta aitzinapenaren override balioak 0 eta 255 arteko
zenbaki osoekin ematen dira.
Irakurtzeko aldagaiak
FREAL:

CNCaren aitzinapen erreala itzultzen du. 5.5 formatua izango du, mm/minututan
edo hazbete/minututan.
(P100 = FREAL); P100 parametroari CNCaren aitzinapen erreala esleitzen dio.

FEED:

G94 funtzioaren bidez CNCan hautatuta dagoen aitzinapena itzultzen du. 5.5
formatua izango du, mm/minututan edo hazbete/minututan.
Aitzinapena programaren bidez, PLCaren bidez edo DNCaren bidez adieraz
daiteke. Horretarako, CNCak horietako bat aukeratuko du. DNCaren bidez
adierazitakoak du lehentasuna, eta programaren bidez adierazitakoa izango da
aukeratzen azkena.

DNCF:

DNCak hautatuta duen aitzinapena itzultzen du, mm/minututan edo hazbete/


minututan. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.

PLCF:

PLCak hautatuta duen aitzinapena itzultzen du, mm/minututan edo hazbete/


minututan. Baldin 0 balioa badu, hautaturik ez dagoela esan nahi du.

PRGF:

Programaren bidez hautatuta dagoen aitzinapena itzultzen du, mm/minututan


edo hazbete/minututan.

FPREV:

G95 funtzioaren bidez CNCan hautatuta dagoen aitzinapena itzultzen du. 5.5
formatua izango du, mm/biratan edo hazbete/biratan.
Aitzinapena programaren bidez, PLCaren bidez edo DNCaren bidez adieraz
daiteke. Horretarako, CNCak horietako bat aukeratuko du. DNCaren bidez
adierazitakoak du lehentasuna, eta programaren bidez adierazitakoa izango da
aukeratzen azkena.

DNCFPR: DNCak hautatuta duen aitzinapena itzultzen du, mm/biratan edo hazbete/
biratan. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.
PLCFPR: PLCak hautatuta duen aitzinapena itzultzen du, mm/biratan edo hazbete/
biratan. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.
PRGFPR: Programaren bidez hautatuta dagoen aitzinapena itzultzen du, mm/biratan edo
hazbete/biratan.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

AITZINAPENEI DAGOZKIEN
ALDAGAIAK

13.
orrialdea

FRO:

CNCan hautatuta dagoen aitzinapenaren override-a (%) itzultzen du. Zenbaki


oso bat izango da, 0 eta MAXFOVR (gehienez ere 255) artekoa.
Ehuneko hori programaren bidez, PLCaren bidez, DNCaren bidez edo aurrealdeko
panelaren bidez adieraz daiteke. Horretarako, CNCak horietako bat aukeratuko
du, honako hurrenkeraren arabera: programa bidez, DNCaren bidez, PLCaren
bidez eta konmutadoretik.

DNCFRO: DNCan hautatuta dagoen aitzinapenaren ehunekoa itzultzen du. Baldin 0 balioa
badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.
PLCFRO: PLCan hautatuta dagoen aitzinapenaren ehunekoa itzultzen du. Baldin 0 balioa
badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.
CNCFRO: Konmutadoretik hautatuta dagoen aitzinapenaren ehunekoa itzultzen du.
Irakurri eta idazteko aldagaiak
PRGFRO: Aldagai honi esker, programa bidez hautatuta dagoen aitzinapenaren ehunekoa
irakur edo alda daiteke. Zenbaki oso bat izango da, 0 eta MAXFOVR (gehienez
ere 255) artekoa. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.
(P110 = PRGFRO); P110 parametroari programa bidez hautatuta dagoen
aitzinapenaren ehunekoa esleitzen dio.
(PRGFRO = P111); Programa bidez hautatutako aitzinapenaren ehunekoari
P111 parametroaren balioa esleitzen dio.

14.
orrialdea

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

AITZINAPENEI DAGOZKIEN
ALDAGAIAK

13.2.7 KOTEI DAGOZKIEN ALDAGAIAK


Irakurtzeko aldagaiak
PPOS(X-C):Hautatutako ardatzaren programatutako kota teorikoa itzultzen du, 5.5
formatuarekin.
(P100 = PPOSX); P100 parametroari X ardatzaren programatutako kota
teorikoa esleitzen dio.
POS(X-C): Hautatutako ardatzaren kota erreala itzultzen du, 5.5 formatuarekin. Makina-zeroari erreferentzia egiten dio.
POS(X-C) aldagairen batean sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da,
eta komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.
FLWE(X-C):Hautatutako ardatzaren segimendu-akatsa itzultzen du, 5.5 formatuarekin.
FLWE(X-C) aldagairen batean sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten
da, eta komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.
DEFLEX:
DEFLEY:
DEFLEZ:

Renishaw-ren SP2 sondak une horretan X, Y eta Z ardatzetan duen deflexioa


itzultzen dute. Deflexioaren balioa milimetroaren hamar milarenetan (0,0001),
edo hazbetearen ehun milarenetan (0,00001) ematen da.
Aldagai horietakoren batean sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da,
eta komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

Irakurri eta idazteko aldagaiak


DIST(X-C): Aldagai horien bidez, hautatutako ardatzak egindako distantzia irakur edo alda
daiteke. Metagarria den balio hori 5.5 formatuan adierazten da. Oso erabilgarria
da ardatzek egindako ibilbidearen araberako eragiketaren bat, ardatzak
koipeztatzea esaterako, egin nahi denean.
(P110 = DISTX); P110 parametroari X ardatzak egindako distantzia esleitzen
dio.
(DISTZ = P111); P111 parametroaren balioarekin Z ardatzak egindako distantzia
adierazten duen aldagaia abian jartzen du.
DIST(X-C) aldagairen batean sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da,
eta komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

KOTEI DAGOZKIEN ALDAGAIAK

15.
orrialdea

13.2.8 BURUARI DAGOZKION ALDAGAIAK


Buruari dagozkion aldagai hauetan, abiaduren balioak 5.5 formatuarekin ematen dira, eta
buruaren override balioak 0 eta 255 arteko zenbaki osoak dira.
Irakurtzeko aldagaiak
SREAL:

Buruaren biraketa-abiadura erreala itzultzen du. Formatua 5.4 izango du,


minutuko biratan.
P100 = SREAL); P100 parametroari buruaren biraketa-abiadura erreala esleitzen
dio.
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

SPEED:

CNCan hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiadura itzultzen du. Formatua 5.4


izango du, minutuko biratan.
Biraketa-abidura programaren bidez, PLCaren bidez edo DNCaren bidez adieraz
daiteke. Horretarako, CNCak horietako bat aukeratuko du. DNCaren bidez
adierazitakoak du lehentasuna, eta programaren bidez adierazitakoa izango da
aukeratzen azkena.

DNCS:

DNCan hautatuta dagoen biraketa-abiadura itzultzen du, minutuko biratan.


Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.

PLCS:

PLCan hautatuta dagoen biraketa-abiadura itzultzen du, minutuko biratan.


Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.

PRGS:

Programarekin hautatuta dagoen biraketa-abiadura itzultzen du, minutuko


biratan.

SSO:

CNCan hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiaduraren override-a (%) itzultzen


du. Zenbaki oso bat izango da, 0 eta MAXSOVR (gehienez ere 255) artekoa.
Buruaren biraketa-abiaduraren ehuneko hori programaren bidez, PLCaren
bidez, DNCaren bidez edo aurrealdeko panelaren bidez adieraz daiteke.
Horretarako, CNCak horietako bat aukeratuko du, honako hurrenkeraren arabera:
programa bidez, DNCaren bidez, PLCaren bidez eta aurrealdeko paneletik.

DNCSSO: DNC bidez hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiaduraren ehunekoa itzultzen


du. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.
PLCSSO: PLC bidez hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiaduraren ehunekoa itzultzen
du. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.
16.
orrialdea

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

BURUARI DAGOZKION
ALDAGAIAK

CNCSSO: Aurrealdeko paneletik hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiaduraren ehunekoa


itzultzen du.
SLIMIT:

CNCan buruaren biraketa-abiaduraren muga ezarrita dagoen balioa itzultzen du.


Formatua 5.4 izango du, minutuko biratan.
Muga hori programaren bidez, PLCaren bidez edo DNCaren bidez adieraz
daiteke. Horretarako, CNCak horietako bat aukeratuko du. DNCaren bidez
adierazitakoak du lehentasuna, eta programaren bidez adierazitakoa izango da
aukeratzen azkena.

DNCSL:

DNC bidez hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiaduraren muga itzultzen du,


minutuko biratan. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.

PLCSL:

PLC bidez hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiaduraren muga itzultzen du,


minutuko biratan. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez dagoela esan nahi du.

PRGSL:

Programa bidez hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiaduraren muga itzultzen


du, minutuko biratan.

POSS:

Buruaren posizioaren kota itzultzen du 5.4 formatuan, burua itxitako lakioan


dagoenean (M19).
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

Irakurri eta idazteko aldagaiak


PRGSSO: Aldagai honi esker, programa bidez hautatuta dagoen buruaren biraketa-abiaduraren ehunekoa irakur edo alda daiteke. Zenbaki oso bat izango da, 0 eta
MAXOVER (gehienez ere 255) artekoa. Baldin 0 balioa badu, hautatuta ez
dagoela esan nahi du.
(P110 = PRGSSO); P110 parametroari programa bidez hautatuta dagoen
buruaren biraketa-abiaduraren ehunekoa esleitzen dio.
(PRGSSO = P111); Programa bidez hautatutako buruaren biraketa-abiaduraren
ehunekoari P111 parametroaren balioa esleitzen dio.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

BURUARI DAGOZKION
ALDAGAIAK

17.
orrialdea

13.2.9 AUTOMATARI DAGOZKION ALDAGAIAK


Kontuan izan beharko dira automatak dituen osagaiak:
256 sarrera (I).
256 irteera (O).
9999 marka (M).
256 erregistro (R), bakoitza 32 bitekoa.
256 tenporizadore (T), 32 biteko tenporizadore-kontuarekin.
256 kontadore (C), 32 biteko kontadore-kontuarekin.
PLCaren baliabideren baten egoera irakurtzea edo aldatzea ahalbidetzen duen aldagairen batean
sartuz gero (I, O, M, R, T, C), blokeen prestakuntza eten egiten da, eta komando hori egikaritu
arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari ekiteko.
Irakurtzeko aldagaiak
PLCMSG: Lehentasun handiena duen eta jardunean dagoen automata-mezuaren zenbakia
itzultzen du. Pantailan bistaratutakoarekin bat etorriko da (1..128). Bat ere ez
badago, 0 itzultzen du.
(P100 = PLCMSG); Jardunean dagoen eta lehentasun handiena duen automata-mezuaren zenbakia itzultzen du.
Irakurri eta idazteko aldagaiak
PLCIn:

Aldagai honi esker, 32 sarrera irakur edo alda daitezke, (n) adierazitako
sarreratik hasita.
Armairu elektrikoak erabiltzen dituen sarreren balioa ezin da aldatu, balio hori
armairuak berak ezartzen baitu. Hala ere, gainerako sarreren egoera aldatu ahal
izango da.

PLCOn:

Aldagai honi esker, 32 irteera irakur edo alda daitezke, (n) adierazitako
sarreratik hasita.
(P110 = PLCO 22); P110 parametroari PLCaren O22 eta O53 arteko irteeren (32
irteera) balioa esleitzen dio.
(PLCO 22 = $F); O22 eta O25 arteko irteerei 1 balioa esleitzen die, eta O26 eta
O53 arteko irteerei 0 balioa.
Bita

31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20

6 5 4 3 2 1 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 --- 0 0 0 1 1 1 1
Irteera 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43 42

18.
orrialdea

28 27 26 25 24 23 22

PLCMn:

Aldagai honi esker, 32 marka irakur edo alda daitezke, (n) adierazitako
sarreratik hasita.

PLCRn:

Aldagai honi esker, (n) adierazitako erregistroko 32 biten egoera irakur edo alda
daiteke.

PLCTn:

Aldagai honi esker, (n) adierazitako tenporizadorearen kontua irakur edo alda
daiteke.

PLCCn:

Aldagai honi esker, (n) adierazitako kontadorearen kontua irakur edo alda
daiteke.
13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

AUTOMATARI DAGOZKION
ALDAGAIAK

13.2.10 LEKUAN LEKUKO PARAMETROEI DAGOZKIEN ALDAGAIAK


Azpirrutinari lekuan lekuko 26 parametro esleitzea (P0-P25) ahalbidetzen du CNCak. Horretarako,
PCALL eta MCALL sententziak erabiltzen ditu.
Sententzia horien bidez, nahi den azpirrutina egikaritzeaz gainera, lekuan lekuko parametroak
abian jar daitezke.
Irakurtzeko aldagaiak
CALLP:

PCALL edo MCALL sententziaren bidez azpirrutinari egindako deian lekuan


lekuko zein parametro definitu diren eta zein ez diren definitu jakin daiteke.
Informazio hori garrantzi gutxieneko 26 bitetan emango da (0..25 bitak).
Horietako bakoitza zenbaki bereko lekuan lekuko parametroari dagokio. Hau
da, 12 bita P12 parametroari dagokio.
Bit bakoitzak adieraziko du lekuan lekuko parametroa definitu den (=1), edo ez
den (=0).
31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20
0 0 0 0 0 0 ---

6 5

4 3 2 1 0

Adibidez:
(PCALL 20, P0=20, P2=3, P3=5); 20 azpirrutinari deia

(SUB 20)
; 20 azpirrutinaren hasiera
(P100 = CALLP)

P100 parametroan honakoa lortuko da:


0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 1101
LSB

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

LEKUAN LEKUKO PARAMETROEI


DAGOZKIEN ALDAGAIAK

19.
orrialdea

13.2.11 BESTE ZENBAIT ALDAGAI


Irakurtzeko aldagaiak
OPMODE:

Hautatutako egikaritze-modura itzultzen du dagokion kodea.

= Menu nagusia

10
11
12
13

= Egikaritzea, automatikoan
= Egikaritzea, blokez bloke
= MDI, EGIKARITZEAn
= Erreminta-ikuskaritza

20
21
22
23
24

= Simulazioa, ibilbide teorikoan


= Simulazioa, G funtzioekin
= Simulazioa, G, M, S eta T funtzioekin
= Simulazioa, plano nagusian mugimenduarekin
= Simulazioa, mugimendu azkarrarekin

30
31
32

= Edizio normala
= Erabiltzaile-edizioa
= Edizioa, TEACH-INen

40
41
42
43
44
45
46
47

= Mugimendua, JOG etengabean


= Mugimendua, JOG inkrementalean
= Mugimendua, bolante elektronikoarekin
= Zeroren bilaketa, MANUALen
= Aurrehautaketa, MANUALen
= Erreminta neurtzea
= MDI, MANUALen
= Erabiltzaileak ESKUZ maneiatzea

50
51
52
53
54
55

= Jatorri-lekuen taula
= Zuzentzaile-taula
= Erreminta-taula
= Erreminta-biltegiaren taula
= Parametro orokorren taula
= Lekuan lekuko parametroen taulak

60

= Erabilerak

70

= DNC

80
81
82
83
84
85
86
87
88

= PLCaren fitxategiak editatzea


= PLCaren programaren konpilazioa
= PLCa monitorizatzea
= PLCaren mezu aktiboak
= PLCaren orri aktiboak
= PLCaren programa salbatu
= PLCaren programa berritu
= PLCaren erabilera-mapak
= PLCaren estatistikak

90

= Pertsonalizazioa

20.

13. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

BESTE ZENBAIT ALDAGAI

100
101
102
103
104
105
106

= Makina-parametro orokorren taula


= Ardatzen makina-parametroen taulak
= Buruaren makina-parametroen taula
= Serie-lerroen makina-parametroen taulak
= PLCaren makina-parametroen taula
= M funtzioen taula
= Torloju- eta gurutzadura-konpentsazioen taulak

110
111
112
113
114

= Diagnosia: konfigurazioa
= Diagnosia: hardwareari buruzko testa
= Diagnosia: RAM memoriari buruzko testa
= Diagnosia: EPROM memoriari buruzko testa (checksums)
= Erabiltzaile-diagnosia

PRGN:

Egikaritzen ari den programaren zenbakia itzultzen du. Bat ere ez badago
hautatuta, -1 balioa itzultzen du.

BLKN:

Egikaritutako azken blokearen etiketa-zenbakia itzultzen du.

GSn:

(n) adierazitako G funtzioaren egoera itzultzen du. Funtzioa aktibo egonez gero
1 izango da, eta aktibo ez badago, 0.
(P120 = GS17) ; P120 parametroari 1 balioa esleitzen dio G17 funtzioa aktibo
egonez gero, eta 0 balioa, aktibo ez badago.

MSn:

(n) adierazitako M funtzioaren egoera itzultzen du. Funtzioa aktibo egonez gero
1 izango da, eta aktibo ez badago, 0.
Honako funtzio hauen egoera eskaintzen du, hala nola M00, M01, M02, M03,
M04, M05, M06, M08, M09, M19, M30, M41, M42, M43, M44 eta M45.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

BESTE ZENBAIT ALDAGAI

21.
orrialdea

PLANE:

Aktibo dagoen planoaren abszisen ardatzari (4 eta 7 arteko bitak) eta ordenatuen
ardatzari (0 eta 3 arteko bitak) buruzko informazioa itzultzen du 32 bitetan eta
sistema bitarrean.
....

....

....

....

....

.... 7654 3210


LSB
Ordenatuen ardatza
Abszisen ardatza

Ardatzak 4 bitetan kodeturik daude, eta programazio-ordenaren araberako


ardatz-zenbakia adierazten dute (1etik 6ra).
Adibidez: Demagun CNCak X, Y, Z, U, B, C ardatzak kontrolatzen dituela, eta
ZX planoa dagoela hautatuta (G18)
(P122 = PLANE) P122 parametroari $31 balioa esleitzen dio
0000 0000 0000 0000 0000 0000 0011 0001
LSB
LONGAX: Luzetarako ardatzari dagokion programazio-ordenaren arabera itzultzen du
zenbakia (1 eta 6 artekoa). G15 funtzioarekin hautatutakoa izango da, edo,
halakorik ez badago, plano aktiboarekiko ardatz zuta, baldin plano hori XY, ZX
edo YZ bada.
Adibidez: Demagun CNCak X, Y, Z, U, B, C ardatzak kontrolatzen dituela, eta
U ardatza dagoela hautatuta
(P122 = LONGAX) P122 parametroari 4 balioa esleitzen dio.
MIRROR: 32 biteko taldean, ardatz bakoitzaren ispilu-irudiaren egoera itzultzen du pisu
gutxien duten 6 bitetan. Funtzioa aktibo egonez gero 1 izango da, eta aktibo ez
badago, 0.

LSB
1 ardatza
2 ardatza
3 ardatza
4 ardatza
5 ardatza
6 ardatza
Ardatzaren izena zenbakiari dagokio (1 eta 6 bitartean), ardatzen programazio-ordenaren arabera.
Adibidez: CNCak X, Y, Z, U, B, C ardatzak kontrolatzen baditu, 1ardatza=X,
2ardatza=Y, 3ardatza=Z, 4ardatza=U, 5ardatza=B, eta 6ardatza=C.

22.

13. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

BESTE ZENBAIT ALDAGAI

SCALE:

Aplikaturik dagoen eskala orokorraren faktorea itzultzen du 5.5 formatuarekin.

SCALE(X-C): (X-C) adierazitako ardatzaren eskala partikularraren faktorea itzultzen du 5.5


formatuarekin.
ORGROT:

G73 funtzioarekin hautatuta dagoen koordenatu-sistemaren biraketa-angelua


itzultzen du, gradutan eta 5.4 formatuarekin.

ROTPF:

Biraketa-zentroak duen abszisen ardatzaren arabera itzultzen du kota. 5.5


formatua izango du, eta koordenatu cartesiarren jatorriari egingo die erreferentzia.

ROTPS:

Biraketa-zentroak duen ordenatuen ardatzaren arabera itzultzen du kota.


5.5 formatua izango du, eta koordenatu cartesiarren jatorriari egingo die
erreferentzia.

PRBST:

Haztagailuaren egoera itzultzen du.


0 = haztagailuak eta piezak ez dute elkar ukitzen
1 = haztagailuak eta piezak elkar ukitzen dute

CLOCK:

Sistemako erlojuak adierazten duen denbora itzultzen du, segundotan.


Honako balioak egon daitezke: 0...4292967295
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

TIME:

Ordua itzultzen du formatu honekin: orduak-minutuak-segundoak.


(P150 = TIME); P150 parametroari ordua-minutuak-segundoak esleitzen dio.
Adibidez, 18 orduak 22 minutuak 34 segundoak izanez gero, P150 parametroan
182234 azalduko da.
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

DATE:

Data itzultzen du formatu honekin: urtea-hila-eguna.


(P151 = DATE); P151 parametroari urtea-hila-eguna esleitzen dio. Adibidez,
1992ko apirilaren 25a izanez gero, P151 parametroan 920425 azalduko da.
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

BESTE ZENBAIT ALDAGAI

23.
orrialdea

CYTIME:

Pieza egikaritzen igarotzen den denbora itzultzen du, segundo-ehunenetan.


Honako balioak egon daitezke: 0...4294967295
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

FIRST:

Programa egikaritzen den lehen aldia den adierazten du. Lehen aldia bada,
1 itzuliko du; gainerakoetan, 0.
Lehen egikaritzea dela hartzen da honako kasuotan:
CNCa piztu ondoren.
Shift eta Reset teklak sakatu ondoren.
Beste programa bat hautatzen den aldioro.

KEY:

Onartutako azken teklaren kodea itzultzen du.


Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

ANAIn:

(n) adierazitako sarrera analogikoaren egoera itzultzen du, voltetan eta 1.4
formatuan (5 volteko balioak). Zortzi sarrera analogikoen artetik bat hauta
daiteke (1..8).
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

Irakurri eta idazteko aldagaiak


TIMER:

Aldagai honi esker, PLCaren bidez gaituta dagoen erlojuko denbora irakur edo
alda daiteke, segundoetan. Honako balioak egon daitezke: 0...4292967295
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

PARTC:

M30 edo M02 egikaritzen den aldioro gehitzen den pieza-kontadorea du


CNCak, eta aldagai honekin horren balioa irakur edo alda daiteke. Balio hori
0 eta 4294967295 artekoa izango da.
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

24.

13. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

BESTE ZENBAIT ALDAGAI

KEYSRC:

Aldagai honi esker, teklen jatorria irakur edo alda daiteke. Honako balioak
egon daitezke:
0 = Teklatua
1 = PLC
2 = DNC
CNCak aldagai honen edukia aldatzeko, aldagaiak 0 balioa izan behar du.

ANAOn:

Aldagai honi esker, (n) adierazitako irteera analogikoa irakur edo alda daiteke.
Aldagaiaren balioa voltetan eta 2.4 formatuan adieraziko da (10 volt).
CNCak dituen zortzi irteera analogikoen artetik (1..8), libre daudenak aldatu
ahal izango dira. Okupaturik dagoen irteeraren batean idazten saiatuz gero,
dagokion akatsa bistaratuko da.
Aldagai horretan sartuz gero, blokeen prestakuntza eten egiten da, eta
komando hori egikaritu arte itxaroten da, berriz ere blokeen prestakuntzari
ekiteko.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

BESTE ZENBAIT ALDAGAI

25.
orrialdea

13.3 KONSTANTEAK
Programa bidez alda ezin daitezkeen balio finko guztiak dira konstanteak. Hona hemen
konstantetzat hartzen direnak:
-

Sistema hamartarrez adierazitako zenbakiak.


Zenbaki hamaseitarrak.
PI konstantea.
Irakurtzekoak bakarrik diren taulak eta aldagaiak. Izan ere, beren balioa ezin da
programaren baitan aldatu.

13.4 ERAGILEAK
Eragilea sinboloa da, egin beharreko manipulazio matematikoak edo logikoak adierazten
dituena. CNC 8050ak eragile aritmetikoak, erlaziozkoak, logikoak, bitarrak, trigonometrikoak eta
bereziak ditu.
Eragile aritmetikoak
+
-

: batuketa.
: kenketa (minus unarioa ere bai).

*
/
MOD
EXP

: biderketa.
: zatiketa.
: modulua edo zatiketaren hondarra.
: berreketa.

P1=3 + 4
P2=5 2
P3 = -(2*3)
P4=2*3
P5=9/2
P6=7 MOD 4
P7=2 EXP 3

--> P1=7
--> P2=3
--> P3=-6
--> P4=6
--> P5=4.5
--> P6=3
--> P7=8

Erlazio-eragileak
EQ
NE
GT
GE
LT
LE

: berdin.
: desberdin.
: handiagoa.
: handiagoa edo berdina.
: txikiagoa.
: txikiagoa edo berdin.

Eragile logikoak eta bitarrak


NOT, OR, AND, XOR: Baldintzen artean eragile logiko gisa jarduten dute, eta aldagaien edo
konstanteen artean eragile bitar gisa.
IF (FIRST AND GS1 EQ 1) GOTO N100
P5 (Pl AND (NOT P2 OR P3))

26.

13. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

KONSTANTEAK ETA ERAGILEAK

Funtzio trigonometrikoak
SIN
COS
TAN
ASIN
ACOS
ATAN
ARG

: sinua.
: kosinua.
: tangentea.
: arku sinua.
: arku kosinua.
: arku tangentea.
: ARG (x,y) arku tangente y/x.

P1 = SIN 30
P2 = COS 30
P3 = TAN 30
P4 = ASIN 1
P5 = ACOS 1
P6 = ATAN 1
P7 = ARG (-1,-2)

--> P1=0.5
--> P2=0.8660
--> P3=0.5773
--> P4=90
--> P5=0
--> P6=45
--> P7=243.4349

Arku tangentea kalkulatzeko bi funtzio daude: bata, ATAN, emaitza 90 artean itzultzen
duena, eta bestea, ARG, emaitza 0 eta 360 artean itzultzen duena.
Beste zenbait funtzio
ABS
LOG
SQRT
ROUND
FIX
FUP
BCD

: balio absolutua.
: logaritmo hamartarra.
: erro karratua.
: zenbaki osora biribiltzea.
: zati osoa.
: zenbaki osoa bada, zati osoa hartzen du.
zenbaki osoa ez bada, zati osoa gehi
bat hartzen du.
: emandako zenbakia BCD bihurtzen du.

P1 = ABS -8
P2 = LOG 100
P3 = SQRT 16
P4 = ROUND 5.83
P5 = FIX 5.423
P6 = FUP 7

--> P1 = 8
--> P2 = 2
--> P3 = 4
--> P4 = 6
--> P5 = 5
--> P6 = 7

P6 = FUP 5.423
P7 = BCD 234

--> P6 = 6
--> P7 = 564

0010 0011 0100


BIN

: emandako zenbakia bitar bihurtzen du.

P8 = BIN $AB

--> P8 = 171
1010 1011

Zenbakien bitar eta BCD bihurtzeak 32 bitetan egiten dira. Horrela, honako formatuak erabil
daitezke 156 zenbakia adierazteko:
Hamartarra
Hamaseitarra
Bitarra
BCD

156
9C
0000 0000 0000 0000 0000 0000 1001 1100
0000 0000 0000 0000 0000 0001 0101 0110

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

ERAGILEAK

27.
orrialdea

13.5 ADIERAZPENAK
Adierazpena eragileen, konstanteen eta aldagaien arteko edozein konbinazio baliozkori esaten
zaio.
Adierazpen guztiak parentesi artean jarri behar dira. Hala ere, adierazpena zenbaki osoa besterik
ez denean, parentesiak ezaba daitezke.

13.5.1 ADIERAZPEN ARITMETIKOAK


Funtzioak eta eragile aritmetikoak, bitarrak eta trigonometrikoak konstanteekin eta lengoaia-aldagaiekin nahastuta osatzen dira.
Eragileen lehentasunek eta beren elkarkortasunak ezartzen dute adierazpen hauekin jarduteko
era:
Handitik txikirako lehentasuna

Elkarkortasuna

NOT, funtzioak, - (unarioa)


EXP, MOD
*, /
+, - (batuketa, kenketa)
erlazio-eragileak
AND, XOR
OR

eskuinetik ezkerrera.
ezkerretik eskuinera.
ezkerretik eskuinera.
ezkerretik eskuinera.
ezkerretik eskuinera.
ezkerretik eskuinera.
ezkerretik eskuinera.

Adierazpenaren ebaluazioa zein ordenatan egiten den argitzeko komenigarria da parentesiak


erabiltzea.
(P3 = P4/P5 - P6*P7 - P8/P9)
(P3 = (P4/P5)-(P6*P7)-(P8/P9))
Parentesi erredundante edo gehigarriak erabiltzeak ez du akatsik sortuko, ez eta egikaritze-abiadura txikiagotuko ere.
Funtzioetan nahitaez erabili behar da parentesia, funtzioa zenbakizko konstanteari aplikatzean
izan ezik. Horrelakoetan, parentesia erabiltzea aukerakoa da.
(SIN 45) (SIN (45))
(SIN 10+5)

biak dira onargarriak eta baliokideak.


honen berdina da: ((SIN 10) + 5).

Parametroei eta taulei erreferentzia egiteko ere erabil daitezke adierazpenak:


(P100 = P9)
(P100 = P(P7))
(P100 = P(P8 + SIN (P8*20)))
(P100 = ORGX 55)
(P100 = ORGX (12+P9))
(PLCM5008 = PLCM5008 OR 1); Blokez bloke egikaritzea hautatzen du (M5008=1)
(PLCM5010 = PLCM5010 AND $FFFFFFFE); Override-a aitzinapenetik askatzen du
(M5010 = 0)

28.

13. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

ADIERAZPENAK

13.5.2 ERLAZIO-ADIERAZPENAK
Erlazio-eragileek lotutako adierazpen aritmetikoak dira.
(P8 EQ 12.8)

; P8-ren balioa 12.8-ren berdina den aztertzen du

(ABS(SIN(P24)) GT SPEED) ; Sinua buruaren abiadura baino handiagoa den aztertzen du


(CLOCK LT (P9*10.99))

; Erlojuko kontua (P9 * 10.99) baino txikiagoa den aztertzen


du

Era berean, eragile logikoen bidez lotu daitezke egoera horiek.


((P8 EQ 12.8) OR (ABS(SIN(P24)) GT SPEED)) AND (CLOCKLT (P9*10.99))
Adierazpen horien emaitza egia ala gezurra izango da.

13. kapitulua

Atala:

PROGRAMAZIOA GOI-MAILAKO LENGOAIAN

ADIERAZPENAK

29.
orrialdea

14. PROGRAMEN KONTROLAREN


SENTENTZIAK

Goi-mailako lengoaian programazioak dituen kontrolaren sententziak honako blokeetan sartzen


dira:
Esleipen-sententziak
Ikuste-sententziak
Gaitzeko/ezgaitzeko sententziak
Fluxu-kontrolaren sententziak
Azpirrutinen sententziak
Programak sortzeko sententziak
Pertsonalizatzeko sententziak
Bloke bakoitzean sententzia bakar bat programatuko da eta ezin izango da programatu beste
informazio gehigarririk bloke horretan.

14.1 ESLEIPEN-SENTENTZIAK
Sententziarik sinpleena da eta honela defini daiteke:
(helmuga = adierazpen aritmetikoa)
Helmuga hauetan aukeratuko da: toki-parametro bat, edo, parametro global bat, edo, irakurketaeta idazketa-aldagai bat. Adierazpen aritmetikoa zenbakizko konstante sinplea izan daiteke edo
nahi beste konplexutasuna har dezake.
(P102 = FZLOY)
(ORGY 55 = (ORGY 54 + P100))
Toki-parametroa esleitu eta bere izena erabiltzen bada (adibidez: P0ren ordez, A) eta adierazpen
aritmetikoa zenbakizko konstantea bada, sententzia honela labur daiteke:
(P0 = 13.7) = => (A = 13.7) = => (A13.7)
Bloke bakar batean 26 esleipen ere egin daitezke helmuga desberdinetara, eta esleipen
bakartzat hartuko da helmuga bererako egindako esleipenen multzoa.
(P1 = P1 + P2, P1 = P1 + P3, P1 = P1*P4, P1 = P1/P5) eta (P1 = (P1+P2+P3)* P4/P5) berdinak
dira.
Bloke berean egindako esleipenak komen bidez , bereiziko dira.

14. kapitulua

Atala:

1.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

ESLEIPEN-SENTENTZIAK

orrialdea

14.2 IKUSTE-SENTENTZIAK
(zenbaki osoa ERROREA, errore-testua)
Sententzia honek programaren egikaritze-prozesua geldiarazten du eta adierazitako errorea
ikustarazten du. Errorea honako moduetan aukeratuko da:
(zenbaki osoa ERROREA). Adierazitako errorearen zenbakia eta CNCko erroreen
kodearen arabera (baldin bada) zenbaki horri lotutako testua ikustaraziko du.
(zenbaki osoa ERROREA, errore-testua). Adierazitako errorearen zenbakia eta
testua ikustaraziko ditu, eta testua komatxoen artean idatzi beharko da.
(errore-testua ERROREA). Adierazitako errore-testua soilik ikustaraziko du.
Errore-zenbakia zenbakizko konstante edo parametro baten bidez definituko da. Tokiparametroa erabiltzean, bere zenbakizko forma (P0-P25) erabili beharra dago.
Programazioen adibideak:
(5 ERROREA)
(P100 ERROREA)
(Erabiltzailearen erroreko ERROREA)
(3 ERROREA, Erabiltzailearen errorea)
(P120 ERROREA, Erabiltzailearen errorea)
(MSG mezua)
Sententzia honek komatxo artean adierazitako mezua ikustarazten du.
CNC monitoreak eremu bat dauka DNDko mezuak edo erabiltzailearen programa
ikustarazteko. Jaso den azken mezua ikustaraziko da, nondik datorren kontuan hartu gabe.
Adibidez:
(MSG Erreminta egiaztatu)

2.

14. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

IKUSTE-SENTENTZIAK

14.3 GAITZEKO/EZGAITZEKO SENTENTZIAK


(ESBLK eta DSBLK)
ESBLK sententzia egikarituz gero, jarraian datozen bloke guztiak bloke bakartzat hartuta
egikaritzen ditu CNCk.
Bloke bakartzat hartzeko tratamendua aktibatuta dago, DSBLK sententzia egikarituta
ezgaitu arte.
Horrela, programa BLOKEz BLOKE eragiketa moduan egikaritzen bada, ESBLK eta
DSBLK sententzien artean dagoen bloke-taldea ziklo jarraituan egikarituko dira, hau da,
egikaritze-prozesua ez da etengo bloke bat amaitutakoan, baizik eta hurrengo blokea
egikaritzen jarraituko du.
Adibidea:
G01 X10 Y10 F8000 T1 D1
(ESBLK)
G02 X20 Y20 I20 J-10
G01 X40 Y20
G01 X40 Y40 F10000
G01 X20 Y40 F8000
(DSBLK)
G01 X10 Y10
M30

; bloke bakarra hasten da.

; bloke bakarra ezgaitzen da.

(ESTOP eta DSTOP)


DSTOP sententzia egikarituz gero, CNCk Stop tekla ezgaitzen du, baita PLCtik datorren
Stop seinalea ere.
Ezgaitze hori aktibatuta egongo da ESTOP sententziaren bidez gaitu arte.
(EFHOLD eta DFHOLD)
DFHOLD sententzia egikarituz gero, CNCk PLCtik datorren Fee-Hold-eko sarrera ezgaitzen
du.
Ezgaitze hori aktibatuta egongo da, EFHOLD sententziaren bidez gaitu arte.

14. kapitulua
PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

Atala:
GAITZEKO/EZGAITZEKO
SENTENTZIAK

3.
orrialdea

14.4 FLUXU-KONTROLAREN SENTENTZIA


(GOTO N (adierazpena))
GOTO sententziak N (adierazpen) etiketaren bidez definitutako blokera jauzi bat eragiten
du programa beraren barruan.
Jauziaren ondoren programa egikaritzen jarraituko du adierazitako bloketik hasita.
Jauziaren etiketa helbidera daiteke zenbaki baten bidez edo emaitzan zenbaki bat duen
edozein adierazpenen bidez.
Adibidea:
G00 X0 Y0 Z0 T2 D4
X10
(GOTO N22)
X15 Y20
Y22 Z50
N22 G01 X30 Y40 Z40 F10000
G02 X20 Y40 I-5 J-5
.................
.................

; Jauzi-sententzia
; Ez da egikaritzen
; Ez da egikaritzen
; Egikaritze-prozesuak bloke honetan jarraitzen du.

(RTP N (adierazpena), N (adierazpena))


RPT sententziak programa beraren barruan egikaritzen du N (adierazpena) etiketen bidez
definitutako bloke bien artean dagoen programa-zatia.
Zenbaki baten bidez edo emaitzan zenbaki bat duen edozein adierazpenen bidez bi etiketak
adieraziko ahal izango dira.
Etiketa bien bidez aukeratutako programa-zatiak programakoa izan behar du; era berean,
lehen hasiera-blokea eta gero amaiera-blokea definitu behar dira.
Aukeratutako programa-zatia egikaritu ondoren, programaren egikaritze-prozesuak RTP
sententzia programatutako blokearen ondoren dagoen blokean jarraituko du.
Adibidea:
N10
Z20
G01
G00
N20
N30
N40
M30

G00 X10
X5
Z0
X0
(RPT N10, N20) N3
G01 X20

N30 blokera helduta, programak N10-N20 atala hiru bider egikarituko du. Hori amaitu
ondoren, N40 blokean jarraituko du egikaritze-prozesuak.

4.
orrialdea

14. kapitulua

Atala:

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

FLUXU-KONTROLAREN
SENTENTZIA

(IF baldintza <1.ekintza> ELSE <2.ekintza>)


Sententzia horrek emandako baldintza aztertzen du. Emandako baldintzak erlazioadierazpena izan behar du. Baldintza benetakoa bada (emaitza berdin 1), <1.ekintza>
egikarituko du; eta horrela ez bada (emaitza berdin 0), <2.ekintza> egikarituko du.
Adibidea:
(IF (P8 EQ 12.8) CALL 3 ELSE PCALL 5, A2, B5, D8)
P8=12.8 baldin bada, (CALL3) sententzia egikarituko du.
P8<>12.8 baldin bada, (PCALLL5, B5, D8) sententzia egikarituko du.
Litekeena da sententziak ELSE zatia ez edukitzea eta nahiko izango da IF baldintza
<1.ekintza> programatzea.
Adibidea:
(IF (P8 EQ 12.8) CALL 3)
IF eta SUB sententziak izan ezik, <1.ekintza> eta <2.ekintza> adierazpenak edo sententziak
izan daitezke.
Goi-mailako bloke batean toki-parametroak letren bidez izenda daitezke eta honelako
adierazpenak lor daitezke:
(IF (E EQ 10) M10)
P5 parametroak (E) 10 balioa baldin badu, M10 funtzio laguntzailea ez da egikarituko, goimailako blokeak ezin baitu ISO kodean komandorik erabili. Kasu horretan, P12 parametroari
10eko balioa esleitzen zaio eta M10 esleitze hori ordezten du. Hau da, programatzean hauek
biak berdinak dira:
(IF (E EQ 10) M10)

14. kapitulua
PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

eta

(IF (P5 EQ 10) P12 = 10)

Atala:
FLUXU-KONTROLAREN
SENTENTZIA

5.
orrialdea

14.5 AZPIRRUTINEN SENTENTZIAK


Azpirrutina programaren parte bat da, behar bezala identifikatuta dagoena, eta programaren
edozein tokitatik deitu ahal zaiona.
Azpirrutina CNCren memorian egon daiteke programa aske moduan edo programa baten zati
baten moduan, eta behin baino gehiagotan deitu ahal zaio, programaren barruko edozein tokitatik
edo beste programa batetik.
(SUB zenbaki osoa)
SUB sententziak bloke horren ondoren dagoen programen bloke-multzoa azpirrutina
moduan definitzen du, eta azpirrutina hori zenbaki oso moduan identifikatzen du 0 eta 9999
bitartean. Jarraian zehaztuko da.
CNC memorian ezin dira bi azpirrutinak identifikazio-zenbaki berarekin izan, nahiz programa
ezberdinetakoak izan.
(RET)
RET sententziak honakoa adierazten du: bloke horretan amaitzen dela SUB sententziaren
bidez definitutako azpirrutina.
Adibidea:
(SUB 12)
G9 G01 XP0 F5000
YP1
X-P0
Y-P1
(RET)

;12 azpirrutinaren definizioa

: Azpirrutinaren amaiera.

(CALL (adierazpena))
CALL sententziak adierazitako azpirrutinari dei egiten dio zenbaki baten edo emaitzan
zenbaki bat duen edozein adierazpenen bidez.
Programa nagusi batetik edo azpirrutina batetik beste azpirrutina bati dei egin dekiokeenez,
eta hortik bigarren era, eta bigarrenetik hirugarrenera, etab., CNCk gehienez 15 inbrikaziomailara mugatzen ditu deiak. Maila bakoitza 9999 bider errepika daiteke.

6.

14. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

AZPIRRUTINEN SENTENTZIAK

(CALL 1)

(SUB 1)

(SUB 2)

(CALL 2)

(CALL 3)

(RET)

(RET)

(SUB 3)

(RET)

Adibidea:
Z

40
30

20
10

20

10

30

40

50

10
20

30
40

50
60

70

80

90

100

Y
G90 G00 X30 Y20 Z10
(CALL 10)
G90 G00 X60 Y20 Z10
(CALL 11)
M30
(SUB 10)
G91 G01 X20 F5000
(CALL 11)
G91 G01 Y10
(CALL 11)
G91 G01 X-20
(CALL 11)
G91 G01 Y-10
(CALL 11)
(RET)

; Zulaketa eta hariztaketa


; Zulaketa eta hariztaketa
; Zulaketa eta hariztaketa
; Zulaketa eta hariztaketa

(SUB 11)
G81 G98 G91 Z-8 I-22 F1000 S5000 T1 D1
G84 Z-8 I-22 K15 F500 S2000 T2 D2
G80
(RET)

; Zulaketa-ziklo finkoa
; Hariztaketa-ziklo finkoa.

14. kapitulua

Atala:

7.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

AZPIRRUTINEN SENTENTZIAK

orrialdea

(PCALL (adierazpena), (esleipen-sententzia), (esleipen-sententzia))


PCALL sententziak dei egiten dio adierazitako azpirrutinari zenbaki baten bidez edo
emaitzan zenbaki bat duen edozein adierazpenen bidez. Gainera, aipatutako azpirrutinaren
26 toki-parametroak ere hastea ahalbideratzen du.
Toki-parametro horiek esleipen-sententzien bidez hasten dira.
Adibidea: (PCALL 52, A3, B5, C4, P10 = 20)
Kasu horretan, azpirrutinen beste inbrikazio-maila bat sortzeaz gain, toki-parametroen
beste inbrikazio-maila bat ere sortuko du. Guztira, gehienez, azpirrutinen 15 inbrikaziomailen barruan, toki-parametroen 6 inbrikazio-maila egongo dira.
Bai programa nagusiak bai parametroen inbrikazio-maila baten barruan dagoen azpirrutina
bakoitzak, 26 toki-parametro izango ditu (P0-P15).
Adibidea:

40
30

20
10

10

20

30

40

50

10
20

30
40

50
60

70

80

90

100

Y
G90 G00 X30 Y20 Z10
(PCALL 10, P0= 20, P1= 10)
G90 G00 X60 Y20 Z10
(PCALL 10, P0 = 10, P1 = 20)
M30

; edo (PCALL 10, A20, B10) ere bai


; edo (PCALL 10, A10, B20)) ere bai

(SUB 10)
G91 G01 XP0 F5000
(CALL 11)
G91 G01 YP1
(CALL 11)
G91 G01 X-P0
(CALL 11)
G91 G01 Y-P1
(CALL 11)
(RET)
8.

14. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

AZPIRRUTINEN SENTENTZIAK

(SUB 11)
G81 G98 G91 Z-8 I-22 F1000 S5000 T1 D1
G84 Z-8 I-22 K15 F500 S2000 T2 D2
G80
(RET)

; Zulaketa-ziklo finkoa
; Harizketa-ziklo finkoa

(MCALL (adierazpen), (esleipen-adierazpena), (esleipen-adierazpena))


MCALL sententziaren bidez, erabiltzaileak definitutako edozein azpirrutinak (AZPI zenbaki
osoa) ziklo finkoko kategoria hartzen du.
Sententzia hori egikaritu zein PCALL sententzia egikaritu berdin dio, baina deia modala da.
Hau da, bloke horren ondoren ardatzen mugimenduekin beste bat programatzen bada,
horren mugimenduaren ondoren adierazitako azpirrutina egikarituko da deiak izan dituen
parametro berberekin.
Behin azpirrutina modala aukeratuta, eta mugimendu-bloke bat errepikapen-kopuruarekin
(esaterako X10 N3) egikaritzen bada, CNCk desplazamendua (X10) behin bakarrik egikarituko
du, eta horren ondoren azpirrutina modala, errepikapen-kopuruak dioen beste bider.
Bloke-errepikapenak aukeratuz gero, azpirrutina modalaren lehen egikaritze-prozesua
eguneratutako dei-parametroetan egingo da; gainerakoetan aipatutako parametroek dituzten
balioekin egikarituko dira.
Azpirrutina bat modal moduan aukeratuta, MCALL sententzia duen blokea egikaritzen bada,
egungo azpirrutinak modalitatea galdu egingo du eta aukeratutako azpirrutina berria modal
bihurtuko da.
(MDOFF)
MDOFF sententziak honakoa adierazten du: azpirrutinak MCALL sententziaren bidez hartu
zuen modalitatea, bloke horretan amaitzen dela.
Azpirrutina modalak erabiltzeak programazioa errazten du.
Adibidea:
Z

40
30

20
10

20

10

30

40

50

10
20

30
40

50
60

70

80

90

100

Y
14. kapitulua

Atala:

9.

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

AZPIRRUTINEN SENTENTZIAK

orrialdea

G90 G00 X30 Y20 Z10


(PCALL 10, P0 = 20, P1 = 10)
G90 G00 X60 Y20 Z10
(PCALL 10, P0 = 10, P1 = 20
M30
(SUB 10)
G91 G01 XP0 F5000
(MCALL 11)
G91 G01 YP1
G91 G01 X-P0
G91 G01 Y- P1
(MDOFF)
(RET)
(SUB 11)
G81 G98 G91 Z-8 I-22 F1000 S5000 T1 D1
G84 Z-8 I-22 K15 F500 S2000 T2 D2
G80
(RET)
PROBE (adierazpena), (esleipen-sententzia), (esleipen-sententzia))
PROBE sententziak dei egiten dio haztagailu-zikloari, zenbaki baten bidez edo emaitzan
zenbaki bat duen edozein adierazpenen bidez. Gainera, esleipen-sententziaren bidez
ziklo horren tokiparametroak hastea ahalbideratzen du.
Sententzia horrek azpirrutinen beste inbrikazio-maila bat ere sortzen du.
(DIGIT (adierazpena), (esleipen-sententzia), (esleipen-sententzia))
DIGIT sententziak digitalizazio-zikloari dei egiten dio, zenbaki baten edo emaitzan zenbaki
bat duen edozein adierazpenen bidez. Gainera, ziklo horren toki-parametroak hastea
ahalbideratzen du, esleipen-sententzien bidez.
Aurretik sententzia honen bidez irekita dagoen programara bidaliko dira (memorian edo
DNCren bidez) digitalizatutako puntuak:
(OPEN P (adierazpena), DNC1/2, A/D, programa-iruzkina)
Sententzia horrek azpirrutinen beste inbrikazio-maila bat sortzen du.
(TRACE (adierazpena), (esleipen-adierazpena), (esleipen-adierazpena), )
TRACE sententziak kopiaketa-zikloari dei egiten dio, zenbaki baten bidez edo emaitzan
zenbaki bat duen edozein adierazpenen bidez. Gainera, ziklo horretan toki-parametroak
hastea ahalbideratzen du, esleipen-adierazpenen bidez.
Aurretik sententzia honen bidez irekita dagoen programara bidaltzen dira (memorian edo
DNCren bidez) digitalizatutako puntuak:
(OPEN P (adierazpena), DNC1/2, A/D, programaren iruzkina)
Sententzia horrek azpirrutien beste inbrikazio-maila bat sortzen ditu.
10.

14. kapitulua

Atala:

orrialdea

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

AZPIRRUTINEN SENTENTZIAK

14.6 PROGRAMAK SORTZEKO SENTENTZIAK


CNC FAGOR 8050ek egikaritzen ari den programa batetik beste programa bat sortzea
ahalbideratzen du, eta egikaritzen ari den programak hartzen duen balioen arabera egongo da.
Hori oso baliagarria da piezen digitalizazioak egiten ari direnean.
(OPEN P (adierazpena), DNC1/2, A/D, programaren iruzkina)
OPEN sententziak pieza-programa baten edizioa hasten du. Zenbaki baten bidez edo
emaitzan zenbaki bat duen edozein adierazpenen bidez, programa horren zenbakia
adieraziko da.
Sententzia horrek dituen eremuetatik programaren zenbakia soilik definitu behar da,
gaietarako eremuak aukerakoak dira eta euren esanahia hauxe da:
DNC1/2 Programa bat periferiko batean edo ordenagailu batean editatu nahi denean
erabiliko da, (DNC1 EDO DNC2) komunikazioaren bidez egiten den serie-lerroa
adieraziko da. Parametro hori definitu ezean, programa CNCn bertan editatu nahi
dela ulertuko da.
A/D

Editatu nahi den programa dagoeneko existitzen denean erabiliko da. CNC
tratamendua parametro horri eta hurrengoari esleitutako balioaren menpe egongo
da.
Ez da ezer definitzen. CNCk errore-mezu bat erakutsiko du adierazitako programa
irekitzen saiatzean.
A CNCk WRITE sententziaren bidez editatutako bloke berriak gaineratuko
ditu, dagoeneko dauden blokeen ondoren.
D CNCk dagoen programa ezabatuko du eta beste bat editatzen hasiko da.

Programaren iruzkinak ahalbideratzen du editatu nahi den programari testu edo iruzkina
lotzea. Horren ondoren, direktorio-programan programarekin batera ikustarazi ahal izango
da.
(WRITE <blokearen testua>)
WRITE sententziak <blokearen testuaren> barruan dagoen informazioa gaineratzen du,
programaren bloke berria bezala, OPEN P sententziaren bidez editatzen hasitako programaren
azken blokearen ondoren.
<blokearen testuaren> barruan ISO lengoaia programazio parametrikoarekin erabiliz gero,
WRITE sententzia egikaritzean duen zenbakizko balioaz ordezkatuko dira parametro
guztiak (globala eta tokikoak).
Adibideak P1=10 eta P2=20:
(WRITE G1 XP1 YP1 F100)
(WRITE (IF (P1 NE P2) P3 = P1 + P2))

- -> G1 X10 Y20 F100


- -> (IF (P1 NE P2) P3 = P1 + P2)

Aurretik OPEN sententzia programatu barik WRITE sententzia programatuz gero, CNCk
dagokion errorea erakutsiko du, erabiltzeak duen pertsonalizatzeko programa editatu bada izan
ezik. Pertsonalizatzeko programa editatuz gero, editatzen ari den programari beste bloke bat
gaineratuko zaio.
14. kapitulua
PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

Atala:
PROGRAMAK SORTZEKO
SENTENTZIAK

11.
orrialdea

Adibidea: Programa sortzea. Programak kardidoide baten hainbat puntu ditu. Kardioidearen
formula hauxe da:
R = B| cos (Q/2)|
Y

R
Q

2. azpirrutinak erabiltzen du, eta bere parametroek hurrengo esanahia dute:


A edo P0
B edo P1
C edo P2
D edo P3

Q angeluaren balioa
Bren balioa
Kalkulatzeko, angeluen hazkundea
Ardatzen aitzinapena

Adibidea hori erabiltzeko modu bat hau da:


G 00 X0 Y0
G93
(PCALL 2, A0, B30, C5, D500)
M30
Programaren sortzeko azpirrutina
(SUB 2)
(OPEN P12345)

; Programaren edizioa hasten da P12345

(WRITE FP3)
N100 (P10 = P1 * (ABS(COS(PO/2))))
(WRITE G01 G05 RP10 QP0)
(P0 = P0 + P2)
(IF (P0 NE 365) GOTO N100)
(WRITE M30)
(RET)

12.
orrialdea

; Mekanizazio-aitzinapena aukeratzen du
; R kalkulatzen du
; Mugimendu-blokea
; Angelu berria
; Angelua 365-ekoa ez bada, beste puntu
bat kalkulatzen du
; Programaren amaiera-blokea
; Azpirrutinaren amaiera

14. kapitulua

Atala:

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

PROGRAMAK SORTZEKO
SENTENTZIAK

14.7 PERTSONALIZATZEKO SENTENTZIAK


Pertsonalizatzeko sententziak bakarrik erabil daitezke erabiltzaileak egindako pertsonalizatzeko
programetan.
Pertsonalizatzeko programak horretarako bereziki egindako kanalean egikarituko dira, eta
hurrengo makina-parametro orokorretan adieraziko da kasu bakoitzean aukeratutako programa.
USERDPLY: hor adieraziko da Eragiketa-moduan zein programa egikaritu nahi den.
USEREDIT: hor adieraziko da Edizio-moduan zein programa egikaritu nahi den.
USERMAN: hor adieraziko da Eskuzko moduan zein programa egikarituko nahi den.
USERDIAG: hor adieraziko da Diagnosi-moduan zein programa egikaritu nahi den.
Pertsonalizatzeko programak, egungo mailaz gain, beste 5 habiraketa-maila izan ditzake.
Gainera, pertsonalizatzeko programak ez du onartzen toki-parametrorik, baina bere definizioan
parametro global guztiak erabil daitezke.
(PAGE (adierazpena))
PAGE sententziak pantailan adierazitako orrialdearen zenbakia ikustarazten du, zenbaki
baten bidez edo emaitzan zenbakia duen edozein adierazpenen bidez.
Erabiltzaileak definitutako orrialdeak 0 eta 255 bitartean izango dira, eta CNCren teklatuaren
bidez definituko dira, Funtzionamendu-eskuliburuan adierazten den moduan.
Sistemaren orrialdeak 1000 baino handiago den zenbakiarekin definituko dira. Ikus dagokion
eranskina.
(SYMBOL (1 adierazpena), (2 adierazpena), (3 adierazpena))
SYMBOL sententziak pantailan sinboloa ikustarazten du. 1. adierazpena ebaluatu eta
gero, adierazpenaren balioak sinboloaren zenbakia adieraziko du.
Era berean, pantailan duen tokia 2. adierazpenak (zutabea) eta 3. adierazpenak (ilara)
definituko dute.
1. adierazpenak, 2. adierazpenak zein 3. adierazpenak zenbaki bat edo emaitzan zenbaki
bat duen edozein adierazpen izan dezakete.
CNCk ahalbideratzen du erabiltzaileak CNCko teklatutik (0-255) definitutako edozein
sinbolo ikustaraztea, Funtzionamendu-eskuliburuan adierazten den moduan.
Ikustarazte-eremuan jartzeko horren pixelak definituko dira, 0-639 zutabeetarako eta 0-335
ilaretarako (3. adierazpena).

14. kapitulua
PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

Atala:
PERTSONALIZATZEKO
SENTENTZIAK

13.
orrialdea

(IB (adierazpena) = INPUT TESTUA, formatua)


CNCk datuak sartzeko 26 aldagai ditu (IBO-IB25).
IB sententziak datuen sarrera-leihoan adierazitako testua ikustarazten du, eta, erabiltzaileak
sartutako datua sarrera-aldagaian gordetzen du. Sarrera-aldagaia zenbaki baten bidez edo
emaitzan zenbaki bat duen edozein adierazpenen bidez adieraziko da.
Datuak sartzeko itxaronaldia eskatutako datuaren formatua programatzen denean bakarrik
egingo da. Formatu honek ikur bat, zenbaki osoa eta hamartar zatia izan ditzake.
- ikurra badu, balio positiboak eta negatiboak onartuko ditu; eta ikur hori ez badu, balio
positiboak baino ez ditu onartuko.
Zenbaki osoak nahi diren digitu osoen gehieneko kopurua (0-6) adieraziko du.
Zati hamartarrak nahi diren digitu hamartarren gehieneko kopurua (0-5) adieraziko du.
Zenbakizko formatua programatu ezean, sententziak adierazitako testua ikustaraziko du.
(ODW (1 adierazpena), (2 adierazpena), (3 adierazpena))
ODW sententziak pantailan kolore zuriko eta dimentsio finkoko (1 zutabe x 14 zutabe) leihoa
definitzen eta marrazten du.
Leihoei zenbaki bana dagokie. 1. adierazpena baloratuta, adierazpenaren balioak zenbakia
adieraziko du.
Era berean, pantailan izango duen tokia 2. adierazpenak (zutabea) eta 3. adierazpenak
definituko dute.
1. adierazpena, 2. adierazpena zein 3. adierazpenak izan dezakete zenbaki bat edo
emaitzan zenbaki bat duen edozein adierazpen.
CNCk 26 leiho (0-25) defini ditzake eta ikustaratze-eremuan jar ditzake, horretarako 21 ilara
(0-20) eta 80 zutabe (0-79) ditu.
(DW (1 adierazpena) = (2 adierazpena), DW (3 adierazpena) = (4 adierazpena), )
DW sententziak ikustarazten du 1. adierazpenaren balioak adierazten duen leihoan 3.
adierazpena behin ebaluatuta, 2. adierazpenak adierazitako zenbakizko datua, 4.
adierazpena
1 adierazpenak, 2 adierazpenak, 3 adierazpenak izan dezakete zenbaki bat edo emaitzan
zenbaki bat duen edozein adierazpen.
Hurrengo adibideak aldagaien ikustaratze dinamikoa erakusten du:
(ODW 1, 6, 33)
(ODW 2, 14, 33)
N10 (DW1 = DATE, DW2 = TIME)

; 1. datu-leihoa definitzen du.


; 2. datu-leihoa definitzen du.
; 1. leihoan data ikustarazten du eta 2.
leihoan ordua ikustarazten du.

(GOTO N10)
14.
orrialdea

14. kapitulua

Atala:

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

PERTSONALIZATZEKO
SENTENTZIAK

CNCk datua hamartar, hamaseitar eta bitar formatuan ikustaraztea ahalbideratzen du.
Horretarako hurrengo jarraibideak ditu:
(DW1 = 100) Hamartar formatua. 1. leihoan 100 balioa ikustarazten du.
(DWH2 = 100) Hamaseitar formatua. 2. leihoan 64 balioa ikustarazten du.
(DWB3 = 100) Bitar formatua. 3. leihoan 01100100 balioa ikustarazten du.
Errepresentazioa bitar formatuan (DWB) erabiltzen denean, 8 karakterera mugatzen da
ikustarazpena, 111111111 balioa erakusten da 255 baino handiagoetarako eta 100000000
balioa -127 baino txikiago diren baliorentzat.
Gainera, CNCk eskatutako leihoan datu-sarreretako (IBO-IB125) 26 aldagaietatik batean
gordetako zenbakia ikustaraztea ahalbideratzen du.
Hurrengo adibideak ardatzen aitzinapena nola eskatu eta gero nola ikustarazten duen
erakusten du:
(ODW 3, 4, 60)
; 3. datu-leihoa definitzen du.
(IB1 = INPUT Ardatzen aitzinapena: , 5.4); 4.61; ardatzak aurrera egitea eskatzen
du.
(DW3 = IB1)
; 3. leihoak izan duen aitzinapena
ikustarazten du.
(SK (1 adierazpena) = 1testu, (2 adierazpena) = 2 testu, )
SK sententziak adierazitako softkey-menu berria definitu eta ikustarazten du.
Adierazpen bakoitzak aldatu nahi diren softkey-en kopurua adieraziko du (1-7, eskerretik
hasita) eta horietan idatzi nahi diren testuak.
1. adierazpenak, 2. adierazpenak, 3. adierazpenak, izan dezakete zenbaki bat edo
emaitzan zenbaki bat duen edozein adierazpen.
Testu bakoitzak gehienez 20 karaktere onartuko ditu, eta 10 karakteretako bi lerrotan
adieraziko dira. Aukeratutako testuak 10 karaktere baino gutxiago baditu, CNCk goiko
lerroan definituko du, baina 10 baino gehiago baditu, programatzaileak zentratuko du.
Adibideak:
HELP

BORNE HANDIENA

(SK 1 = HELP, SK 2 = BORNE HANDIENA)


(SK 1 0 AITZINAPENA, SK 2= __BORNE___HANDIENA)

AITZINAPENA BORNE
HANDIENA

Oharra: CNCko softkey-menu estandar bat aktibatuta dagoela SK goi-mailako


sententziaren bidez softkey bat edo gehiago aukeratzen badira, CNCk dauden
softkey guztiak ezabatuko ditu eta aukeratutakoak baino ez ditu erakutsiko.
Erabiltzailearen softkey-menua aktibatuta dagoela SK sententziaren bidez
softkey bat edo gehiago aukeratzen badira, CNCk aukeratutako softkey-ak
ordezkatuko ditu, eta besteak gorde egingo ditu.

14. kapitulua
PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

Atala:
PERTSONALIZATZEKO
SENTENTZIAK

15.
orrialdea

(WKEY)
WKEY sententziak programa egikaritzea geldiarazi egiten du tekla bat sakatu arte.
Sakatutako tekla KEY aldagaian erregistratuta geratuko da.
Adibidea:
.........
.........
(WKEY)
; Itxaron tekla
(IF KEY EQ $FC00 GOTO N1000) ; F1 tekla sakatu bada, N1000ean jarraitzen du.
..........
..........
(WBUF TESTUA, (adierazpena))
WBUF sententzia programaren edizio-modua aukeratuta dagoela edizio-kanalera sartzen
denean erabiliko da.
Sententzia horrek edizioan dagoen blokeari, eta datuen sarrera-leihoaren barruan, gaineratzen
dio testua eta adierazpen-balioa, adierazpena ebaluatutakoan.
(Adierazpena) zenbaki bat edo emaitzan zenbaki bat duen edozein adierazpen izan dezake.
Adierazpena programatzea aukerakoa izango da, baina testua definitu beharra dago; eta
testua nahi ez bada, programatuko da.
Adibidea:
(WBUF (PCALL 25, )
(IB1 = INPUT A parametroa: ,-5.4)
(WBUF A =, IB1)
(IB2 = INPUT B parametroa: , -5.4)
(WBUF , B =, IB2)
(WBUF ))

; (PCALL 25, editatzen ari den blokeari gehitzen


dio
; A parametroa eskatzen du
; A = (sartutako balioa) gehitzen dio editatzen ari
den blokeari
; B parametroa eskatzen du
; B = (sartutako balioa) gehitzen dio editatzen ari
den blokeari
; ) gehitzen dio editatzen ari den blokeari

Programa hori egikarituta, bloke hau edizioan dago:


(PCALL 25, A = 23.5, B = -2.25)
(SYSTEM)
SYSTEM sententziak erabiltzaileak duen pertsonalizatzeko programa egikaritzea amaitzen
du eta CNCri dagokion menu estandarrera bueltatzen da.

16.
orrialdea

14. kapitulua

Atala:

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

PERTSONALIZATZEKO
SENTENTZIAK

Adibidea:
Erabiltzaileak duen pertsonalizatzeko programa: erabiltzaileak definitutako ziklo finko batek
lagundutako edizioa.
ERABILTZAILEAREN ZIKLOA

A
C

A parametroa: 123.45
(PAGE 1)

; 1. orria pantailan ikustarazten du.

(ODW 1, 4, 60)
(ODW 2, 10, 60)
(ODW 3, 16, 60)

; 1. datu-leihoa definitu eta ikustarazten du.


; 2. datu-leihoa definitu eta ikustarazten du.
; 3. datu-leihoa definitu eta ikustarazten du.

(WBUF (PCALL 25, )


(IB1 = INPUT A parametroa: ,-5.4)
(DW1 = IB1)
(WBUF A =, IB1)

; (PCALL25, gehitzen dio editatzen ari den blokeari


; A Parametroaren balioa eskatzen du
; 1. leihoan emandako balioa ikustarazten du.
; , A = (sartutako balioa) gehitzen dio editatzen ari den
blokeari

(IB2 = INPUT B parametroa: , -5.4) ; B parametroaren balioa eskatzen du


(DW2 = IB2)
; 2. leihoan emandako balioa ikustarazten du.
(WBUF ,B=, IB2)
; , B = (sartutako balioa) gehitzen dio editatzen ari den
blokeari
(IB3 = INPUT C parametroa: ,-5.4) ; C parametroaren balioa eskatzen du
(DW3 = IB3)
; 3. leihoan emandako balioa ikustarazten du
(WBUF ,C =, IB3)
; , C = (sartutako balioa) gehitzen dio editatzen ari den
blokeari
(WBUF ))

; ) gehitzen dio editatzen ari den blokeari

(SK1 = FINAL, SK2 = ZENBAT ALDIZ)

; Softkey berriak ikustarazten ditu

(WKEY)
(IF KEY EQ $F00 SYSTEM)
(SK1 = , SK2 = )

; Itxaron-tekla
; F1 tekla sakatu bada, programa amaitzen du
; Softkay-ak ezabatzen ditu.

(IB4 = INPUT Zenbat aldiz: ,3)


(WBUF N, IB4)

; Errepikapen-kopurua eskatzea.
; N(sartutako balioa) gehitzen dio editatzen ari den
blokeari

(SYSTEM)

; Programaren amaiera
14. kapitulua

PROGRAMEN KONTROLAREN SENTENTZIAK

Atala:
PERTSONALIZATZEKO
SENTENTZIAK

17.
orrialdea

15. DIGITALIZAZIO-ZIKLOAK
CNC FAGOR 8050ak hurrengo digitalizazio-ziklo finkoak ditu:
1
2

Sarean digitalizatzeko ziklo finkoak


Arkuan digitalizatzeko ziklo finkoak

Ziklo finkoak DIGIT goi-mailako sententziaren bidez programatuko dira eta hauxe da programazioformatua:
(DIGIT (adierazpena), (esleipen-sententzia))
Sententzia horrek digitalizazio-zikloari deia egiten dio zenbaki baten edo emaitzan zenbaki bat
duen edozein adierazpenen bidez. Gainera, ziklo horretako parametroak hastea ahalbideratzen
du esleipen-adierazpenaren bidez, hori egikaritzeko nahi den balioekin.
Ohar orokorrak
Digitalizazio-ziklo finko hauen guztien mugimenduak X, Y, Z ardatzetan egikarituko dira.
Lan--planoak horietako bi ardatzek osatu beharko dute (XY, XZ, YZ, YX, ZX, ZY). Beste
ardatza, planoarekiko elkarzut izan behar duena, luzera-ardatz moduan aukeratu beharko
da.
Digitalizazio-zikloa egiteko behar diren mekanizazio-baldintzak aukeratu behar dira, zikloari
dei egin baino lehen.
Digitalizazio-ziklo finkoa egikaritzen den bitartean, haztatutako puntuen posizio-kotak
programa batean biltzen dira. Horregatik, zikloari dei egin baino lehen, beharrezkoa da
datuak sartu nahi den programa irekitzea, (OPEN P) adierazpenaren bidez.
Datuak CNCko programaren memorian bildu nahi izan beharrean DNCren bidez periferiko
edo ordenagailu batera bidali nahi badira, (OPEN P) sententzia definitzean adierazi behar
da hori egin nahi dela.
Komenigarria da (OPEN P) sententziaren bidez irekitako programan gero programa hori
egikaritzeko erabiliko diren mekanizazio-baldintzak adieraztea. Horretarako (WRITE)
sententziaren bidez behar diren programak editatuko dira.
Haztapen-zikloa bukatutakoan, haztagailua zikloa hasi aurretik egon den lekuan egongo da.
Haztapen-ziklo finko bat egikaritzeak, ez du aldatzen aurreko G funtzioen historia.
Ziklo finkoak sortu dituzten programa-blokeak posizionamendukoak dira. Beraz, sortutako
programa amaitu nahi bada, programa amaitzeko M02 edo M30 funtzioa duen blokea
gaineratu beharko da.

15. kapitulua
DIGITALIZAZIO-ZIKLOAK

Atala:

1.
orrialdea

16. KOPIATZEA
CNC FAGOR 8050ak piezak kopiatzea ahalbidetzen duten hurrengo prestatze-funtzioak ditu:
G23 Luzerako ardatzean kopiatzea aktibatzea
G24 Digitalizazioa aktibatzea
G25 Kopiatzea baliogabetzea
G26 Kopiatze-zunda kalibratzea
Era berean, kopiatzeko hurrengo ziklo finkoak ere baditu:
1 Sarean kopiatzeko ziklo finkoa
2 Arkuan kopiatzeko ziklo finkoa
TRACE goi-mailako sententziaren bidez programatuko dira ziklo finkoak, eta programazio-formatua hau izango da:
(TRACE (adierazpena), (esleipen-sententzia))
Sententzia horrek kopiatze-zikloari dei egiten dio zenbaki baten bidez edo emaitzan zenbaki bat
duen edozein adierazpenen bidez. Gainera, esleipen-sententziaren bidez ziklo horren parametroak
hastea ahalbideratzen du eta hori egikaritu nahi den balioekin.

16. kapitulua
KOPIATZEA

Atala:

1.
orrialdea

16.1 IRIZPIDE OROKORRAK


Kopiatzeari buruz
Kopiatze-mugimendu guztiak X, Y ardatzetan egikarituko dira eta horietako bi ardatzek lan-planoa eratu beharko dute (WY, XZ, YZ, YX, ZX, ZY). Zunda egongo den ardatzak
planoarekiko elkarzut izan behar du eta luzera-ardatz moduan aukeratu beharko da.
Kopiatze-prozesua aktibatuta dagoenean (G23 edo ziklo finkoa) CNCk zunda modeloaren
gainazalarekin kontaktuan segiaraziko du, eta aukeratutako ibilbideari jarraituko dio.
G23 funtzioaren bidez kopiatzen bada, prestatze-funtzioa definitu ondoren, kopiatze-prozesuan zundak lan-planoan egindako ibilbidea definitu behar da.
G23 funtzioaren bidez kopiatzen bada, G25 funtzioa programatu beharko da kopiatze-funtzioa baliogabetzeko. Ez da zertan G25 funtzioa programatu, ziklo finkoak egikaritzea
bukatzen duenean, funtzio hori baliogabetu egiten delako.
Zuzeneko kopiatzea egiten denean, zundaren deflexioa ez da kontuan hartzen, horregatik
inportantea da zundaren puntaren neurriak mekanizazio-erremintaren neurriak baino
handiagoak izatea eta horren deflexioarekiko proportzionalak izatea.
Digitalizazioari buruz
G24 funtzioak pieza bat kopiatzen ari den bitartean kopiatzen ari den gainazalaren
digitalizazioa egitea ahalbidetzen du.
Digitalizatutako puntuen posizio-kotak programa batean bilduko dira. Kota horiek zundaren
puntari dagozkio, kota absolutuetan definituta eta zero-piezari lotuta egongo dira.
(G24) digitalizazioa aktibatu baino lehen edo ziklo finkoari dei egin baino lehen, beharrezkoa
da (OPEN P) sententziaren bidez datuak sartu nahi diren programa irekitzea.
CNCren programaren memorian datuak bildu beharrean DNDren bidez periferiko edo
ordenagailu batera bidali nahi badira, horixe adierazi beharko da (OPEN P) sententzia
definitzean.

G24 funtzioa piezaren digitalizazioaren blokea hastear dagoenean definitu behar da.
Kopiatzeko ziklo finkoek pieza osoaren digitalizazioa egitea ahalbideratzen dute, eta ez da
beharrezkoa G24 funtzioa definitzea.
Komenigarria da, ireki den programan, programa hori egikarituko den mekanizazio-baldintzak adieraztea (OPEN P) sententziaren bidez. Horretarako (WRITE) sententziaren
bidez editatuko dira beharrezkoak diren programa-blokeak.
2.

16. kapitulua

Atala:

orrialdea

KOPIATZEA

IRIZPIDEAK

16.2 G23. LUZERAKO ARDATZEAN KOPIATZEA AKTIBATZEA


Funtzio honen programazio-formatua hauxe da :
G23 I5.5 N5.5
I5.5

Kopiatzeak gehienezko sakonera definitzen du eta orain dagoen luzera-ardatzari


dagokio.
Piezaren zati bat eremu horretatik kanpo baldin badago, parametro horretan adierazitako
kota esleituko dio luzera-ardatzari kopiatze-prozesuak.

N 5.5

Zenbaki-deflexioa modeloaren gainazalarekin kontaktuan dagoenean zundak duen


presioa adierazten du.
Deflexio aukeratutako lan-unitatetan definitzen da (milimetrotan edo hazbetetan) eta
bere balioa 1 mm eta 3 mm artekoa izan ohi da.
Deflexio handi baten balioa zein den jakiteko, CNCk profilaren jarraipen zehatzagoa
egingo du, eta kopiatzea bizkorrago egingo da, baina moldean aztarna utzi dezake
moldea material bigunez eginda badago.
Bestalde, deflexio-balio txiki bat aukeratzen bada, kopiatze-prozesua polikiago egingo
da, modeloari ez zaio horren ondo jarraituko profilak aldaketa latzak dituenean, baina
moldean ez du aztarnarik utziko.

Oinarrizko kontzeptuak:
*

G23 funtzioaren bidez kopiatzea aktibatutakoan, CNCk zunda modelora hurbilduko du


kontaktua egin arte, eta zunda modeloaren gainazalarekin kontaktuan mantentzen du
denbora guztian, eta aukeratutako ibilbideari jarraituko dio.

Kopiatzearen desplazamenduaren ibilbidea edo ibilbideak G23 funtzioaren ondoren


definitu beharko dira eta lan-planari dagozkion koten bidez definitu ere. Programazio
hori ISO kodean egin behar da.

Luzera-ardatzari dagokion kota bat definitzen den blokea programatu bada, blokea
egikaritzean CNCk dagokion errorea adieraziko du.

16. kapitulua

Atala:

3.

KOPIATZEA

LUZERAKO ARDATZEAN
KOPIATZEA (G23)

orrialdea

Kopiatze-funtzioa baliogabetzeko G25 funtzioa programatu behar da.


Kopiatze-funtzioa hurrengo kasuetan ere baliogabetuko da:
-

Beste lan-plan bat aukeratuta (G16, G17, G18, G19)


Beste luzera-ardatz bat aukeratutakoan (G15)
Programa baten amaiera egikaritutakoan (M02, M30)
EMERGENCIA edo RESETaren ondoren.

Programatzeko adibidea:
Kopiatze-eremuak (X100 Y0) eta (X150 Y50) mugak ditu. Haztapena Z ardatzaren arabera
egin behar da.
G17
G90 G01 X100 Y100 F1000
G23 I0 N1.2
N10 G91 X50
Y5
X-50
N20 Y5
(RTP N10, N20) N4
G25
M30

4.
orrialdea

Z ardatza luzera-ardatz moduan aukeratzen du


Jartzea
Kopiatze-funtzioa aktibatzen du
Kopiatzearen desplazamendua definitzen du.

Kopiatze-funtzioa baliogabetu egiten du.

16. kapitulua

Atala:

KOPIATZEA

LUZERAKO ARDATZEAN
KOPIATZEA (G23)

16.3 G24. DIGITALIZAZIOA AKTIBATZEA


Funtzio honen programazio-formatua hauxe da:
G24 L5.5 E5.5
L 5.5

Esplorazio-neurria.
Digitalizatutako puntu batetik bestera dagoen distantzia da.

CNCk puntu berriaren kota emango du L parametroak adierazitako distantzia, espazioan eta
programatutako ibilbidearen arabera, egin ondoren.
E 5.5

Korda-errore.

Korda-erroreA hauxe da: modeloaren gainazal eta bildutako puntuetatik igarotzen den zatitutako
lerroaren artean dagoen gehienezko diferentzia edo perdoia. Aukeratutako lan-unitateetan
definitzen da (milimetrotan edo hazbetetan).

Programatu ezean edo 0 balioarekin programatuz gero, korda-errorea ez da kontuan izango, eta
beste puntu bat emango da, L parametroan adierazitako distantzia, espazioan eta programatutako
desplazamenduaren arabera, egin ondoren.

16. kapitulua

Atala:

5.

KOPIATZEA

DIGITALIZAZIOA (G24)

orrialdea

Oinarrizko kontzeptuak
*

Digitalizazioa (G24) aktibatu baino lehen beharrezkoa da (OPEN P) sententziaren


bidez datuak sartu beharreko programa irekitzea.
Datuak, CNCren programaren memorian bildu beharrean, DNDren bidez periferiko edo
ordenagailura bidali nahi badira, horixe adierazi beharko da (OPEN P) sententzia
definitzean.

G24 funtzioa piezaren digitalizazioa hastea nahi den blokea baino lehen definitu behar
da.
Digitalizaio-funtzioa baliogabetzeko G25 funtzioa programatu behar da.
Digitalizazio-funtzioa (G23) kopiatze-funtzioa baliogabetzen denean ere baliogabetzen
da, eta, hortaz, hurrengoetan ere bai:
-

Beste lan-plano bat aukeratuta (G16, G17, G18, G19)


Beste luzera-ardatz bat aukeratuta (G15)
Programa-amaiera egikaritu ondoren.
EMERGENCIA edo RESETaren ondoren.

Programatzeko adibidea:
Kopiatze eremuak (X100 Y0) eta (X150 Y50) mugak ditu, haztapena Z ardatzaren arabera egin
behar da.
G17
G90 G01 X65 Y0 F1000
(OPEN P12345)
(WRITE G01 G05 F1000)
G23 I0 N1.2
G24 L8 E5
G2 X100 Y35 I35 K0
G1 X200
G1 Y30
G1 X100
G3 X70 Y0 I0 K-30
G1 X75
G2 X100 Y25 I25 K0
G1 X200
G25
M30

Z ardatza luzera-ardatz moduan aukeratzen du


Jartzea
Datuak bidaliko diren programa
Kopiatze-mekanizazioaren baldintzak
Kopiatze-funtzioa aktibatzen du
Digitalizazio-funtzioa aktibatzen du.
Kopiatze-desplazamendua definitzen du

Kopiatze- eta digitalizazio-funtzioak baliogabetu egiten ditu.

6.

16. kapitulua

Atala:

orrialdea

KOPIATZEA

DIGITALIZAZIOA (G24)

16.4 G25. KOPIATZEA BALIOGABETZEA


Kopiatze-funtzioa baliogabetzea honela egin daiteke:
-

G25 funtzioaren bitartez, edozein bloketan programatu ahal da.

Beste lan-plano bat aukeratuta ( G16, G17, G18, G19)

Beste luzera-ardatz bat aukeratuta (G15)

Programa-amaiera egikarituta (M02, M30)

EMERGENCIA edo RESETaren ondoren.

(G23) kopiatze-funztioa baliogabetutakoan (G24) digitalizazio-funtzioa aktibatuta badago, CNCk


funtzio biak baliogabetuko ditu.

16. kapitulua

Atala:

7.

KOPIATZEA

KOPIATZEA BALIOGABETZEA
(G25)

orrialdea

16.5 G26. KOPIATZE-ZUNDAREN KALIBRAKETA


Barne-kalibraketako ziklo bat egikaritzen du funtzio honek, eta kopiatze-zundaren eta makinaren
arteko ardatzak paraleloan orekatzen ditu, paraleloak ez badira.
Kopiatze-zunda kalibratzeko aurpegiak makinaren ardatzekiko erabat paralelo eta arteztuak
dituen paralelipedoa erabili behar da.
Gainera, beharrezkoa da G26 funtzioa egikaritzean, kopiatze-zunda piezatik bananduta egotea
eta paralepipedoaren gainean egotea (erdi-erdian).
Funtzio honen programazio-formatua hauxe da: G26 S.
S parametroak pieza bilatzeko nahi den noranzkoa adierazten du, luzera-ardatzaren arabera
(kopiatze-zundan jarrita dagoen ardatza). Parametroari esleitu ahal zaio, balioak hauexek dira:
0 = noranzko negatiboan
1 = noranzko positiboan
CNCk desplazamendu-serie bat egikarituko du X, Y, Z ardatzetan. Balio horiek barruan bilduko
dira gero G23, G24 edo G25 kopiatze-funtzioak egikaritzean edo TRACE kopiatze-zikloak
egikaritzean.
Desplazamendu horiek egiteko aitzinapena G26 funtzioa egikaritu baino lehenago
aukeratu beharko da.
G26 funtzioa ez da modala; beraz, ez da programatu behar kopiatze-zunda kalibratu nahi denean.
Komenigarria da kalibraketa hori egitea, kopiatze-zunda makinan ezartzen denean.
Ezin da funtzio lagungarri gehiago definitu G26 funtzioa definitu den blokean.

8.
orrialdea

16. kapitulua

Atala:

KOPIATZEA

KOPIATZE-ZUNDAREN
KALIBRAKETA (G26)

16.6 SAREAN KOPIATZEKO ZIKLO FINKOA


Ziklo honen programazio-formatua hauxe da:
(TRACE 1, X, Y, Z, I, J, K, C, D, N, L, E, F)

X5.5

Lehen haztapen-puntuaren kota teorikoa, abzisa-ardatzen arabera. Kota absolutuetan


definitzen da eta sarearen ertz batekin bat etorri behar du.

Y5.5

Lehen haztapen-puntuaren kota teorikoa, ordenatu-ardatzen arabera. Kota absolutuetan


definitzen da eta sarearen ertz batekin bat etorri behar du.

Z5.5

Kota teorikoa haztapen-ardatzen arabera (luzera-ardatza), zunda nahi den puntuan


jartzeko, kopiatzen hasi baino lehen.
Kota absolutuetan definitzen da eta modelotik banatuta egon behar du. Kanpoan
dagoen gainazaletik segurtasun-distantziari eutsi behar dio.

16. kapitulua

Atala:

9.

KOPIATZEA

SAREAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

orrialdea

I5.5

Kopiatzearen gehienezko sakonera definitzen du eta Z parametroak definitutako kotari


dagokio.
Piezaren zati bat eremu horretatik kanpo badago, kopiatzeak luzera-ardatzari esleituko
dio gehienezko sakonera horri dagokion kota absolutua, eta kopiatze-zikloa egikaritzen
jarraituko du errore adierazi gabe.

0 balioarekin programatuz gero, CNCk dagokion errorea adieraziko du.


J5.5

Sarearen luzera definitzen du abzisa-ardatzen arabera. Seinale positiboak sarea (X,Y)


puntutik eskuinera dagoela adierazten du, eta seinale negatiboak, sarea puntutik
ezkerretara dagoela.

K5.5

Sarearen luzera definitzen du ordenatu-ardatzen arabera. Seinale positiboak sarea


(X,Y) puntua baino gorago dagoela adieraziko du, eta seinale negatiboak sarea puntua
baino beherago dagoela.

C5.5

Bi kopiatze-iraganaldiren artean mantenduko den distantzia definituko du.


Balio positiboarekin programatuz gero, kopiatzea abzisa-ardatzen arabera egingo da
eta distantzia ordenatu-ardatzen arabera egingo da. Baina balio negatiboarekin
programatuz gero, kopiatzea ordenatu-ardatzen arabera egingo da, eta distantzia
abzisa-ardatzen arabera egingo da.

0 balioarekin programatuz gero, CNCk dagokion errorea adieraziko du

10.
orrialdea

16. kapitulua

Atala:

KOPIATZEA

SAREAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

Horrek sareak egingo duen ibilbidea adieraziko du, eta kode honen arabera definituko
da
0 = Kopiatzea noranzko bietan egiten da (sigi-sagan)
1 = Kopiatzea sarean noranzko berean ibilita egingo da.

Programatu ezean, ziklo finkoak D0 balioa hartuko du.


N5.5

Deflexioa izendatua. Modeloaren gainazalekin kontaktuan dagoenean zundak duen


presioa adierazten du.
Deflexioan aukeratutako lan-unitateetan definitzen da (milimetrotan edo hazbetetan),
eta bere balioa 1 mm eta 3 mm bitartekoa izan ohi da.
Deflexio-balioa handia denean, CNCk profilari hobeto jarraituko dio, baina kopiatzeak
denbora gehiago beharko du. Baina deflexio txikia aukeratuz gero, kopiatzeak denbora
gutxiago beharko du, baina modeloari ez dio horren ondo jarraituko profila bat-batean
aldatzen denean.
Era berean, parametroari esleitutako balioa moldea egiteko erabili den materialaren
araberakoa izango da. Izan ere, zundak aztarna utziko du material bigunak erabiltzen
direnean.
Programatu ezean, ziklo finkoak N10 balioa hartuko du.

16. kapitulua

Atala:

11.

KOPIATZEA

SAREAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

orrialdea

L5.5

Esplorazio-neurria. Digitalizatutako puntu batetik bestera dagoen distantzia da.


Parametro hori kopiatzeaz gain piezaren digitalizazioa egin nahi denean definitzen da.
CNCk denbora guztian zunda modeloaren gainazalarekin kontaktuan dauka,
aukeratutako ibilbideari jarraituta, eta beste puntu baten kotak ematen ditu L
parametroan adierazitako distantzia, espazioan eta programatutako ibilbidearen arabera,
egin ondoren.

Programatu ezean edo 0 balioarekin programatuz gero, ziklo finkoak piezaren


digitalizazioa ez dela egin nahi ulertuko du.
E5.5

Korda-errorea.
Parametro hori kopiatzeaz gain piezaren digitalizazioa egin nahi denean definituko da.
Korda-errorea hauxe da: modeloaren gainazal eta bildutako puntuetatik igarotzen den
zatitutako lerroaren artean egon daitekeen gehienezko diferentzia edo perdoia.
Aukeratutako lan--unitateetan definitzen da (milimetrotan edo hazbetetan).

Programatu ezean edo 0 balioarekin programatuz gero, korda-errorea ez da kontuan


izango, eta beste puntu bat emango da L parametroan adierazitako distantzia,
espazioan eta programatutako desplazamenduaren arabera, ibilbidea egin eta gero.
F5.5

12.
orrialdea

Kopiatze-zikloa egingo duen aitzinapena definituko du. mm/minututan edo hazbete/


minututan programatuko da.

16. kapitulua

Atala:

KOPIATZEA

SAREAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

OINARRIZKO FUNTZIONAMENDUA:
1.- X, Y, Z parametroen bidez definitutako puntuan jarriko da zunda.
2.- CNCk zunda modelora hurbilduko du horrekin kontaktua egin arte.
Piezaren digitalizazioa eskatu bada (L eta E parametroak) beste bloke bat sortuko du
(OPEN P) sententziaren bidez irekitako programan. Bloke horretan X, Y, Z, ardatzek hartzen
duten lekua adieraziko da (kota absolutuak zero piezari dagozkio).
3.- Zundak modeloaren gainazalarekin kontaktuan jarraituko du, eta programatutako ibilbidearen
arabera piezari jarraituko dio.
Pieza digitalizatzeko eskatu bada (L eta E parametroak), beste bloke bat sortuko da
digitalizatutako puntu bakoitzean. Bloke horretan X, Y, Z ardatzek duten lekua adieraziko
da.
4.- Ziklo finkoa amaitutakoan, zunda hasiera-puntura joango da. Mugimendu horrek honakoak
egingo ditu:
*

Haztagailuaren desplazamendua, haztapen-ardatzaren arabera (luzera-ardatza),


Z parametroan adierazitako kotaraino.

Desplazamendua lan-plano nagusian zikloaren hasiera-punturaino (X, Y parametroak).

OHARRAK:
Kopiatze-zikloa amaitutakoan, haztagailua zikloa hasi aurretik egon den lekuan egongo da.
Kopiatze-ziklo finkoa egikaritzeak, ez du aldatzen aurreko G funtzioen historia.
Pieza digitalizatu nahi denean beharrezkoa da, ziklo finkoari dei egin baino lehen, (OPEN
P) sententziaren bidez datuak sartu nahi diren programa irekitzea.
Datuak, CNCko programen memoriaren barruan bildu beharrean DND bidez periferiko edo
ordenagailu batera bidali nahi badira, horixe adierazi beharko da (OPEN P) sententzia
definitzean.
Kontuan izan behar da ziklo finkoak sortutako programa-blokeak posizionamendukoak
direla (G01 XZY); beraz, komenigarria da programa horretan (WRITE) sententziaren bidez
mekanizazio-baldintzak eta M02 edo M30 amaiera-programaren funtzioetariko bat adieraztea.

16. kapitulua

Atala:

13.

KOPIATZEA

SAREAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

orrialdea

16.7 ARKUAN KOPIATZEKO ZIKLO FINKOA


Ziklo honen programazio-formatua hauxe da:
(TRACE 2, X, Y, Z, I, J, K, A, B, C, N, L, E, F)

X5.5

Arkuaren zentroaren kota teorikoa, abzisa-ardatzen arabera. Kota absolutua definitzen


du.

Y5.5

Arkuaren zentroaren kota teorikoa, ordenatu-ardatzen arabera. Kota absolutuetan


definitzen da.

Z5.5

Haztapen-ardatzen araberako (luzera-ardatza) kota teorikoa, kopiatzen hasi aurretik


zunda ipini nahi den lekua.
Kota absolutuetan definitzen da eta modelotik bananduta egon behar du. Kanpoen
dagoen gainazalarekiko segurtasun-distantziari eutsiko dio.

14.
orrialdea

16. kapitulua

Atala:

KOPIATZEA

ARKUAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

I5.5

Kopiatzearen gehienezko sakoneraa definitzen du eta Z parametroan definitutako


kotari dagokio.
Piezaren zati bat eremu horretatik kanpo badago, kopiatzeak luzera-ardatzari gehienezko
sakonerari dagokion kota absolutua esleituko dio, eta kopiatze-zikloa egikaritzen
jarraituko du errore adierazi gabe.

0 balioarekin programatuz gero, CNCk dagokion errorea adieraziko du.


J5.5

Kopiatu nahi den eremu horretan kanpoen dagoen arkuaren erradioa definitzen du. Balio
positiboekin eta 0 baino handiago den balioarekin programatu behar da.

K5.5

Kopiatu nahi den eremu horretan barruen dagoen arkuaren erradioa definitzen du. Balio
positiboarekin programatu behar da.
Programatu ezean, ziklo finkoak K0 balioa hartuko du.

A5.5

Abzisa-ardatzaren arabera kopiatzea hastea nahi den puntuak eratzen duen angelua
definitzen du.
Programatu ezean, ziklo finkoak A0 balioa hartuko du.

B5.5

Abzisa-ardatzen arabera arkuen beste muturrak egiten duen angelua definitzen du.
A eta B parametroak definitzean, kontuan hartu behar da lehen ibilbidea erloju-orratzen
aurko noranzkoa joango dela.
Arkua desplazamenduekin programatuz gero, desplazamenduak sigi-sagan egingo
dira. Zirkunferentzia osoarekin programatuz gero, desplazamenduak zentrokideak
izango dira.
Programatu ezean, ziklo finkoak B360 balioa hartuko du.
Zirkunferentzian neurriak hartu nahi badira, A eta B parametroei balio berdina eman
behar zaie edo definitu gabe utzi behar dira eta ziklo finkoari A0 eta B360 balioak eman.

C5.5

Elkarren segidako arku bien artean egingo den erradioaren neurria edo distantzia
definitzen du.
Milimetrotan edo hazbetetan programatuko da. Balio positiboa eta 0 baino handiagoa
emango zaio.

16. kapitulua

Atala:

15.

KOPIATZEA

ARKUAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

orrialdea

N5.5

Deflexio izendatua. Zunda osoak modeloaren gainazalarekin kontaktuan dagoenean


duen presioa adierazten du.
Deflexioa aukeratutako lan-unitateetan definitzen da (milimetrotan edo hazbetetan) eta
balioa 0.3 eta 1.5 mm bitartekoa izan ohi da.
Deflexio handiko baliorako, CNCk profila hobeto jarraituko du baina kopiatzeko denbora
gehiago beharko du. Baina deflexio txikia aukeratuz gero, kopiatzea bizkorrago egingo
du, baina modeloaren bat-bateko aldaketak ez ditu horren ondo jarraituko.
Era berean, parametro honi emandako balioa moldearen materialaren araberakoa
izango da, zundak aztarnak utzi baititzake materialak bigunak badira.
Programatu ezean, ziklo finkoak N0 balioa hartuko du.

L5.5

Esplorazio-neurria. Digitalizatutako puntu batetik bestera dagoen distantzia da.


Parametro hau definituko da, kopiatzeaz gain, pieza digitalizatu nahi denean.
CNCk zunda modeloaren gainazalarekin kontaktuan dauka denbora guztian,
aukeratutako ibilbideari jarraituz, eta beste puntu baten kotak ematen ditu L
parametroan adierazitako distantzia, espazioan eta programatutako ibilbidearen arabera,
egin eta gero.

Programatu ezean edo 0 balioarekin programatuz gero, ziklo finkoak piezaren


digitalizazioa ez dela egin nahi ulertuko du.

16.
orrialdea

16. kapitulua

Atala:

KOPIATZEA

ARKUAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

E5.5

Korda-errorea.
Parametro hau kopiatzeaz gain pieza digitalizatu nahi denean definituko da.
Korda-errorea hauxe da: modeloaren gainazala eta bildutako puntuetatik igarotzen den
segmentutako lerroaren artean dagoen gehienezko distantzia edo perdoia. Aukeratutako
lan--unitateetan definitzen da (milimetrotan edo hazbetetan).

Programatu ezean edo 0 balioarekin programatuz gero, korda-errorea ez da kontuan


izango, eta beste puntu bat emango da L parametroan adierazitako distantzia,
espazioa eta programatutako desplazamenduaren arabera, egin eta gero.
F5.5

Kopiatze-zikloa egiteko aitzinapena definitzen du. mm/minututan edo hazbete/minututan


programatuko da.

16. kapitulua

Atala:

17.

KOPIATZEA

ARKUAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

orrialdea

OINARRIZKO FUNTZIONAMENDUA:
1.- Zunda X, Y, Z parametroen bidez definitutako puntuan jartzen da.
2.- CNCk zunda modelora hurbilduko du kontaktua egin arte.
Pieza digitalizatzeko eskatu bada (L eta E parametroak), (OPEN P) sententziaren bidez
irekitako programan beste bloke bat sortuko du. Bloke horretan X, Y, Z parametroek duten
lekua adieraziko da. (Zero piezari dagozkion kota absolutuak).
3.- Zundak modeloaren gainazalarekin kontaktuan jarraituko du, piezaren jarraipena egingo du
programatutako ibilbidearen arabera.
Pieza digitalizatzeko eskatu bada L eta E parametroak), digitalizatutako puntu bakoitzean
beste bloke bat sortuko da. Bloke horretan X, Y, Z ardatzek dituzten lekuak adieraziko dira
(piezaren zeroari dagozkion kota absolutuak).
4.- Ziklo finkoa amaitutakoan, zunda hasiera-puntura joango da. Mugimendu horrek honakoak
egingo ditu:

Haztagailuaren desplazamendua, haztapen-ardatzaren arabera (luzera-ardatza)


Z parametroan adierazitako kotaraino.

Desplazamendua lan-plano nagusian zikloaren hasiera-punturaino (X, Y


parametroak).

OHARRAK:
Kopiatze-zikloa amaitu eta gero, haztagailua zikloa egikaritu baino lehen izan duen lekuan
egongo da.
Kopiatze-ziklo finkoa egikaritzeak ez du aldatzen aurreko G funtzioen historia.
Pieza digitalizatu nahi denean, beharrezkoa da (OPEN P) sententziaren bidez datuak sartu
nahi diren programa irekitzea, ziklo finkoari dei egin baino lehen.
Datuak, CNCko programen memorian bildu beharrean, DNCren bidez periferiko edo
ordenagailu batera bidali nahi badira, horixe adierazi behar da (OPEN P) sententzia
definitzean.
Kontuan hartu behar da ziklo finkoak sortutako programa-blokeak posizionamendukoak
direla (G01 X Y Z); beraz, komenigarria da programa horretan mekanizazio-baldintzak eta
M02 edo M30 amaiera-programaren funtzio bat, (WRITE) sententziaren bidez adieraztea.

18.
orrialdea

16. kapitulua

Atala:

KOPIATZEA

ARKUAN KOPIATZEKO ZIKLO


FINKOA

ERANSKINA
A

PROGRAMAZIOA ISO KODEAN

CNC-REN BARNE-ALDAGAIAK

GOI-MAILAKO PROGRAMAZIOA

TEKLA-KODEAK

12

PROGRAMAZIORAKO LAGUNTZA-SISTEMAREN ORRIALDEAK

17

AKATS-KODEAK

20

ZERBITZU BERRIAK ETA ALDAKETAK

31

A ERANSKINA

PROGRAMAZIOA ISO KODEAN


Funtzioa

Esanahia

G00
G01
G02
G03
G04
G05
G06
G07
G08
G09
G10
G11
G12
G13
G14
G15
G16
G17
G18
G19
G20
G21
G22
G23
G24
G25
G26

*
*
*
*

?
?

*
*
*
*
*
*
*
*
*
*

Jartze azkarra
Interpolazio lineala
Interpolazio zirkularra (helikoidala), eskuinetara
Interpolazio zirkularra (helikoidala), ezkerretara
Blokeak prestatzea, tenporizazioa/etetea
Ertz biribildua
Zirkunferentziaren zentroa koordenatu absolutuetan
Ertz bizia
Ibilbide zirkularra, aurreko ibilbidearekiko ukitzailea
Ibilbide zirkularra, hiru punturen bidez definitua
Ispilu-irudiaren baliogabetzea
Ispilu-irudia Xn
Ispilu-irudia Yn
Ispilu-irudia Zn
Ispilu-irudia programatutako norabideetan
Luzera-ardatza aukeratzea
Plano nagusia bi norabideetatik aukeratzea
X-Y plano nagusia eta Z luzera-planoa
Z-X plano nagusia eta Y luzera-planoa
Y-Z plano nagusia eta X luzera-planoa
Lan-eremuen beheko mugak definitzea
Lan-eremuen goiko mugak definitzea
Lan-eremuen gaitzea/desgaitzea
Luzerako ardatzean kopiatzea aktibatzea
Digitalizazioa aktibatzea
Kopiatzea baliogabetzea
Kopiatze-zunda kalibratzea

G33

Hariztaketa elektronikoa

6.12

G36
G37
G38
G39
G40
G41
G42
G43
G44

*
*
*
*
*

Ertzak biribiltzea
Sarrera tangentziala
Irteera tangentzialal
Alakatzea
Konpentsazio erradiala baliogabetzea
Erreminta-erradioaren konpentsazioa, ezkerretara
Erreminta-erradioaren konpentsazioa, eskuinetara
Luzera-konpentsazioa
Luzera-konpentsazioa baliogabetzea

6.10
6.8
6.9
6.11
8.1
8.1
8.1
8.2
8.2

G53
G54
G55
G56
G57
G58
G59

*
*
*
*
*
*

?
?

*
?
?

Makina-zeroaren araberako programazioa


1 absolutu-jatorrira lekualdatzea
2 absolutu-jatorrira lekualdatzea
3 absolutu-jatorrira lekualdatzea
4 absolutu-jatorrira lekualdatzea
1 jatorri gehigarri lekualdatzea
2 jatorri gehigarri lekualdatzea

Atala
6.1
6.2
6.3
6.3
7.1, 7.2
7.3.1
6.4
7.3.2
6.5
6.6
7.4
7.4
7.4
7.4
7.4
8.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.7.1
3.7.1
3.7.2
16.2
16.3
16.4
16.5

4.3
4.4.2
4.4.2
4.4.2
4.4.2
4.4.2
4.4.2

Funtzioa
G60
G61
G62
G63
G64
G65
G66
G67
G68
G69
G70
G71
G72
G73
G74
G75
G76
G77
G78
G79
G80
G81
G82
G83
G84
G85
G86
G87
G88
G89
G90
G91
G92
G93
G94
G95
G96
G97
G98
G99

*
*
*
*
*

*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*

?
?

*
*

?
?
?
?
*
*

Esanahia

Atala

Mekanizazio anizkuna lerro zuzenean


Mekanizazio anizkuna, paralelogramoa osatuz
Mekanizazio anizkuna, sarea osatuz
Mekanizazio anizkuna, zirkunferentzia osatuz
Mekanizazio anizkuna, arkua osatuz
Mekanizazio programatua, arku-korda bidez
Irlak dituen kajeraren ziklo finkoa
Irlak dituen kajeraren arbastatze-eragiketa
Irlak dituen kajeraren akabera-eragiketa
Zulaketa sakoneko ziklo finkoa neurri aldakorrekin
Programazioa hazbetetan
Programazioa milimetrotan
Eskala orokorraren eta partikularren faktorea
Koordenatu-sistemen biraketa
Makina-erreferentzia bilatzea
Haztagailuarekin mugitu ukitu arte
Haztagailuarekin mugitu ez ukitu arte
Ardatzen akoplamendu elektronikoa
Akoplamendu elektronikoa baliogabetzea

10.1
10.2
10.3
10.4
10.5
10.6
11.1
11.3
11.4
9.5.1
3.3
3.3
7.5
7.6
4.2
12.1
12.1
7.7.1
7.7.2

Ziklo finkoaren parametroak aldatu


9.6
Ziklo finkoa baliogabetu
9.3
Zulaketa-ziklo finkoa
9.5.2
Zulaketa-ziklo finkoa, tenporizazioz
9.5.3
Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, iraganaldi konstanteaz
9.5.4
Hariztaketa-ziklo finkoa, arraz
9.5.5
Otxabuketa-ziklo finkoa
9.5.6
Mandrinaketa-ziklo finkoa, G00n itzuleraduna
9.5.7
Kajera angeluzuzeneko ziklo finkoa
9.5.8
Kajera zirkularreko ziklo finkoa
9.5.9
Mandrinaketa-ziklo finkoa, G01en itzuleraduna
9.5.10
Programazio absolutua
3.4
Programazio gehitzailea
3.4
Kotaren aurrehautaketa/Buruaren biraketa-abiadura mugatzea 4.4.1
Jatorri polarraren aurrehautaketa
4.5
Atzinapena milimetro (hazbete) minututan
5.2.1
Atzinapena milimetro (hazbete) biratan
5.2.2
Ebaketa-puntuaren abiadura konstantea
5.3.1
Erremintaren erdiguneko abiadura konstantea
5.3.2
Hasiera-planora itzultzea ziklo finkoaren amaieran
9.5
Erreferentzia-planora itzultzea ziklo finkoaren amaieran
9.5

Mk MODALa esan nahi du, hots, behin programatuta, G funtzioak aktibo irauten du, beste
G bateraezina programatu arte, M02, M30, EMERGENCIA, RESET egikaritu arte edo CNC
itzali eta piztu arte.
Dk LEHENETSIA esan nahi du, hots, CNCk denak hartuko ditu pizten denean eta M02, M30
egikaritu eta gero edo EMERGENCIA edo RESET baten ondoren.
? adierazten denean hauxe esan nahi da: G funtzioen BESTERIK EZEAN CNCko makinaparametro orokorren pertsonalizazioaren araberakoa dela.

B ERANSKINA

CNC-REN BARNE-ALDAGAIAK
R ikurrak dagokion aldagaia irakur daitekeela adierazten du.
W ikurrak dagokion aldagaia alda daitekeela adierazten du.
ERREMINTEI LOTUTAKO ALDAGAIAK

Aldagia

CNC PLC DNC

TOOL
TOD
NXTOOL
NXTOD
TMZPn
TLFDn
TLFFn
TLFNn

R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R/W R/W
R/W R/W
R/W R/W

R
R
R
R
-

TLFRn
TMZTn
TORn

R/W R/W
R/W R/W
R/W R/W

TOLn

R/W R/W

TOIn

R/W R/W

TOKn

R/W R/W

TOXn

R/W R/W

TOZn

R/W R/W

TOFn
TORn
TOIn

R/W R/W
R/W R/W
R/W R/W

TOKn

R/W R/W

NOSEAn R/W R/W


NOSEWn R/W R/W
CUTAn
R/W R/W

Erreminta aktiboaren zenbakia


Araztaile aktiboaren zenbakia
Hurrengo erremintaren zenbakia, M06aren zain
Hurrengo erremintaren araztailearen zenbakia
Erremintak biltegian duen zenbakia (n).
Adierazitako erremintaren araztailearen zenbakia (n).
Adierazitako erremintaren familiaren kodea (n).
Adierazitako erremintaren bizitza izendatu moduan esleitutako
balioa (n).
Adierazitako erremintaren egiazko bizitzaren balioa (n).
Adierazitako biltegiaren posizioaren edukia (n).
Adierazitako araztailearen erradioa (n). Fresatzeko makinaren
modeloa
Adierazitako araztailearen luzera (n). Fresatzeko makinaren
modeloa
Adieraztiako araztailearen (n) erradioaren higadura (I). Fresatzeko
makinaren modeloa
Adierazitako araztailearen (n) luzerako higidura (K). Fresatzeko
makinaren modeloa
Adierazitako araztailearen (n) X ardatzaren araberako luzera.
Tornua modeloa.
Adierazitako araztailearen (n) Z ardatzaren araberako luzera.
Tornua modeloa.
Adierazitako araztailearen (n) F forma-kodea. Tornua modeloa.
Adierazitako araztailearen (n) erradioa (R). Tornua modeloa.
Luzeraren higadura, adierazitako araztailearen (n) X(I) ardatzaren
arabera. Tornua modeloa.
Luzeraren higadura, adierazitako araztailearen (n) Z (K) ardatzaren
arabera. Tornua modeloa.
Adierazitako erremintaren hortzaren angelua. Tornua modeloa.
Adierazitako erremintaren hortzaren zabalera. Tornua modeloa.
Adierazitako erremintaren ebaketa-angelua. Tornua modeloa.

JATORRIA LEKUALDATZEARI LOTUTAKO ALDAGAIAK


Aldagaia

CNC PLC DNC

ORG (X-C)

PORGF
PORGS
ORG(X-C)n

R
R
R/W

R
R
R

PLCOF (X-C) R/W R/W

Hautatutako ardatzean jatorri aktiboa lekualdatzea. PLCk


adierazitako lekualdatze gehigarria ez dago barne.
Kota, koordenatu polarren jatorrien abzisa-ardatzen arabera.
Kota, koordenatu polarren jatorriko ordenatu-ardatzen arabera.
Adierazitako jatorria lekualdatzeko, hautatutako ardatzerako
balioa.
Jatorri gehigarria lekualdatzeko, hautatutako ardatzerako
balioa.

MAKINA-PARAMETROEI LOTUTAKO ALDAGAIAK


Aldagaia CNC PLC DNC
MPGn
MP (X-C)n
MPSn
MPLCn

R
R
R
R

R
R
R
R

Adierazitako makina-parametro orokorrari esleitutako balioa


Adierazitako ardatzen (n) makina-parametroari esleitutako balioa.
Adierazitako buruaren (n) makina-parametroari esleitutako balioa.
Adierazitako PLCren (n) makina-parametroari esleitutako balioa.

LAN-EREMUEI LOTUTAKO ALDAGAIAK


Aldagaia
FZONE
SZONE
FZLO (X-C)
FZUP (X-C)
SZLO (X-C)
SZUP (X-C)

CNC PLC DNC


R
R
R
R
R
R

R
R
R
R
R
R

R
R
R
R
R
R

1 lan-eremuaren egoera.
2 lan-eremuaren egoera.
1 eremuaren behe-muga, hautatutako ardatzen arabera (X-C).
1 eremuaren goi-muga, hautatutako ardatzen araberako (X-C)
2 eremuaren behe-muga, hautatutako ardatzen arabera (X-C).
2 eremuaren goi-muga, hautatutako ardatzen arabera (X-C).

ATZINAPENEI LOTUTAKO ALDAGAIAK


Aldagaia CNC PLC DNC
FREAL
FEED
DNCF
PLCF
PRGF
FPREV

R
R
R
R
R
R

R
R
R
R
R R/W
R/W
R
R
R
R R/W

CNCren benetako atzinapena, mm/min edo hazbete/min-tan.


CNCren (G94) atzinapen aktiboa, mm/min edo hazbete/min-tan.
DNCren bidez hautatutako atzinapena.
PLCren bidez hautatutako atzinapena.
Programaren bidez hautatako atzinapena.
CNCn (G95) atzinapen aktiboa, milimetro/bira edo hazbete/
biratan.
DNCren bidez hautatutako atzinapena.
PLCren bidez hautatutako atzinapena.
Programaren bidez hautatutako atzinapena.
CNCn aiztinapen aktiboaren override-a (%).
Programaren bidez hautatutako override-a (%).
DNCren bidez hautatutako override-a (%).
PLCren bidez hautatutako override-a (%).
Konmutadoretik hautatutako override-a (%).

DNCFPR R R/W
R
PLCFPR
R
R
R
PRGFPR R
R
R
FRO
R/W
R
R
PRGFRO R
R R/W
DNCFRO R R/W
R
PLCFRO
R R/W
R
CNCFRO R
R
R

KOTEI LOTUTAKO ALDAGAIAK


Aldagaia
PPOS (X-C)
POS (X-C)
FLWE (X-C)
DEFLEX

R
R
R
R

R
R
R

R
R
R

DEFLEY

DEFLEZ

DIST (X-C)

CNC PLC DNC

R/W R/W

Programatutako kota teorikoa.


Hautatutako ardatzaren benetako kota.
Hautatutako ardatzaren jarraipenaren akatsa.
Haztagailuaren deflexioa, X ardatzaren arabera. Fresatzeko
makinaren modeloa.
Haztagailuaren deflexioa, Y ardatzaren arabera. Fresatzeko
makinaren modeloa.
Haztagailuaren deflexioa, Z ardatzaren arabera. Fresatzeko
makinaren modeloa.
Hautatutako ardatzak egindako ibilbidearen distantzia.

BURUARI LOTUTAKO ALDAGAIAK


Aldagaia

CNC PLC DNC

SREAL
SPEED
DNCS
PLCS
PRGS
CSS

R
R
R
R
R
R

R
R
R
R/W
R
R

R
R
R
R
R
R

DNCCSS

R/W

PLCCSS

R/W

PRGSCSS R

SSO
R
R
R
PRGSSO R/W R
R
DNCSSO R
R R/W
PLCSSO
R R/W
R
CNCSSO R
R
R
SLIMIT
R
R
R
DNCSL
PLCSL

R
R

R
R

R/W
R/W

PRGSL

POSS

Buruaren biraketaren benetako abiadura, bira minututan


Buru aktiboak duen biraketaren abiadura, CNCn.
DNCren bidez hautatutako biraketaren abiadura.
PLCren bidez hautatutako biraketaren abiadura.
Programaren bidez hautatutako biraketaren abiadura.
CNCn ebaketa konstante aktiboaren abiadura, metro/minututan
edo oin/minututan. Tornu modeloa.
DNCren bidez hautatutako ebaketa-abiadura konstantea. Tornua
modeloa.
PLCren bidez hautatutako ebaketa- abiadura konstantea. Tornua
modeloa.
Programaren bidez hautatutako ebaketa konstantearen abiadura.
Tornua modeloa.
Buru aktiboaren biraketak CNCn duen abiaduraren (%) override-a.
Programaren bidez hautatutako override-a (%).
DNCren bidez hautatutako override-a (%).
PLCren bidez hautatutako override-a (%).
Aurreko paneletik hautatutako override-a (%).
Buru aktiboaren biraketak, CNCn duen abiaduraren muga bira
minutukotan.
DNCren bidez hautatutako biraketak duen abiaduraren muga.
PLCren bidez hautatutako buruaren biraketak duen abiaduraren
muga.
Programaren bidez hautatutako buruaren biraketak duen
abiaduraren muga.
Lakio itxian (M19) buruaren lekua, gradutan.

AUTOMATARI LOTUTAKO ALDAGAIAK


Aldagaia CNC PLC DNC
PLCMSG
PLCIn
PLCOn
PLCMn
PLCRn
PLCTn
PLCCn

R/W
R/W
R/W
R/W
R/W
R/W

Aktibo dauden automaten artean lehentasuna duen mezuaren


zenbakia.
Adierazitakotik hasita (n) automataren 32 sarrera.
Adierazitakotik hasita (n) automataren 32 irteera.
Adierazitakotik hasita (n) automataren 32 marka.
Adierazitako erregistroa (n)
Adierazitako tenporizadorearen kontua (n).
Adierazitako kontagailuaren kontua (n).

TOKI-PARAMETROEI ETA PARAMETRO GLOBALEI LOTUTAKO ALDAGAIAK


Aldagaia CNC PLC DNC
GUP n
LUP (a;b)

R/W
R/W

CALLP

Adierazitako (n) (P100-P299) parametro globala.


Adierazitako (b) (P0-P25) toki-parametroa, (a) inbrikaziomailakoa.
Zein toki-parametro definitu diren eta zein ez diren definitu
adierazten du, azpirrutinari PCALL edo MCALL sententziaren
bidez dei eginda.

BESTE ZENBAIT ALDAGAI


Aldagaia
OPMODE
PRGN
BLKN
GSn
GGSA
GGSB
GGSC
GGSD
MSn
GMS
PLANE
LONGAX

R
R
R
R
R
R
R

R
R
R
R
R
R
R
R
R

R
R
R
R
R
R
R
R
R

MIRROR
SCALE
SCALE (X-C)
ORGROT

R
R
R
R

R
R
R
R

R
R
R
R

ROTPF

ROTPS

PRBST
CLOCK
TIME
DATE
TIMER
CYTIME
PARTC
FIRST
KEY
KEYSRC
ANAIn
ANAOn
CNCERR
PLCERR
DNCERR

CNC PLC DNC

R
R
R
R
R
R
R
R R/W
R
R R/W
R/W R/W R/W
R
R
R
R/W R/W R/W
R
R
R R/W R/W
R/W R/W R/W
R
R
R
R/W R/W R/W
R
R
R
R
-

Eragiketa-modua.
Egikaritzen ari den programaren zenbakia.
Egikaritutako azken blokeko etiketaren zenbakia.
Adierazitako G funtzioaren egoera (n).
G000tik G24rainoko funtzioen egoera.
G25etik GG49rainoko funtzioen egoera.
G50etik G74rainoko funtzioen egoera.
G75etik G99rainoko funtzioen egoera.
Adierazitako M funtzioaren egoera (n).
R M (0..6, 8, 9, 19, 30, 41..44) funtzioen egoera.
Plano aktiboaren abzisa-ardatzak eta ordenatu-ardatzak.
Ardatzari ezartzen zaion (G15) luzera-konpentsazioa.
Fresatzeko makinaren modeloa.
Ispilu-irudi aktiboak.
Erabilitako eskala-faktore orokorra
Adierazitako ardatzaren eskala-faktore partikularra.
(G73) koordenatu-sistemaren biraketaren angelua. Fresatzeko
makinaren modeloa.
Biraketaren zentroa, abzisa-ardatzen arabera. Fresatzeko
makinaren modeloa.
Biraketaren zentroa, ordenatu-ardatzen arabera. Fresatzeko
makinaren modeloa.
Haztagailuaren egoerara itzultzen da.
Sistemaren erlojua, segundotan.
Ordua ordua-minutua-segundoa formatuan.
Data urtea-hilabetea-eguna formatuan.
PLCk gaitutako erlojua, segundotan.
Pieza bat egikaritzeko denbora, segundo-ehuntan.
CNCren piezak zenbatzeko.
R Programa bat egikaritzen den lehen aldia.
Tekla-kodea.
Teklen jatorria, 0= teklatua, 1=PLC, 2=DNC.
Tentsioa adierazitako sarrera analogikoan, voltetan (n).
Adierazitako irteera analogikoan ezartzeko tentsioa, voltetan (n).
CNCn akats aktiboaren zenbakia.
PLCn akats aktiboaren zenbakia.
DNCren bidezko komunikazioan eragindako akatsaren
zenbakia.

C ERANSKINA

GOI-MAILAKO PROGRAMAZIOA
(AKATSA zenbaki osoa, akats-testua)
Programa egikaritzen eteten du eta adierazitako akatsa ikustarazten du.
(MSG mezua)
Adierazitako mezua ikustarazten du.
(ESBLK eta DSBLK)
CNCk ESBLK eta DSBLK artean dauden bloke guztiak bloke bakar moduan egikaritzen du.
(ESTOP eta DSTOP)
Stop-tekla eta kanpoko Stop-ikurra (PLC) gaitzeko (ESTOP) eta baliogabetzeko (DSTOP).
(EFHOLD eta DFHOLD)
(PLC) Feed-Hold sarrera gaitzeko (EFHOLD) eta baliogabetzeko (DFHOLD).
(GOTO N (adierazpena))
Programaren barruan jauzi bat eragiten du N (adierazpen) etiketaren bidez definitutako
blokera.
(RTP N(adierazpena), N(adierazpena))
N (adierazpena) etiketen bidez definitutako bi blokeen artean dagoen programaren zati bat
berriro egikaritzen du.
(IF baldintza <1ekintza> ELSE <2ekintza>)
Emandako baldintza aztertzen du, erlazio-adierazpena izan behar du. Baldintza benetakoa
bada (emaitza berdin 1), <1ekintza> egikarituko da, bestela (emaitza berdin 0) <2ekintza>
egikarituko da.
(SUB zenbaki osoa)
Azpirrutinaren definizioa.

RET
Azpirrutinaren amaiera.
(CALL (adierazpena))
Azpirrutina bati dei egin.
(PCALL (adierazpena), (esleipen-sententzia), (esleipen-sententzia))
Azpirrutina bati dei egin. Gainera, esleipen-sententzien bidez, azpirrutina horren, gehienez
ere, 26 toki-parametro hastea ahalbidetzen du.
(MCALL (adierazpena), (esleipen-sententzia), (esleipen-sententzia))
Haztagailuaren ziklo finkoa egikaritzen du, eta bere parametroak esleipen-sententzien
bidez hasiko dira.
(MDOFF)
Azpirrutina modala baliogabetzen du.
(PROBE (adierazpena), (esleipen-adierazpena), (esleipen-adierazpena))
Haztagailuaren ziklo finko bat egikaritzen du, eta bere parametroak esleipen--sententziaren
bidez hasiko dira.
(DIGIT (adierazpena), (esleipen-sententzia), (esleipen-sententzia))
Digitalizioko ziklo finkoa egikaritzen du, eta bere parametroak esleipen-adierazpenen bidez
hasiko dira.
(TRACE (adierazpena), (esleipen-adierazpena), (esleipen-adierazpena))
Kopiatzeko ziklo finkoa egikaritzen du, eta bere parametroak esleipen-adierazpenen bidez
hasiko dira.
(OPEN P (adierazpena), programaren iruzkina)
Beste programa bat editatzen hastarazten du eta programari iruzkin bat lotzea ahalbidetzen
du.
(WRITE <blokearen testua>)
<blokearen testua> barruan dagoen informazioa, programaren beste bloke baten moduan,
gehitzen du, OPEN P sententziaren bidez editatzen hasi zen programaren azken blokearen
ondoren.

10

(PAGE (adierazpena))
Adierazten den (0-255) erabiltzailearen edo (>1000) sistemaren orrialdearen zenbakia
ikustarazten du pantailan.
(SYMBOL (1 adierazpena), (2 adierazpena), (3 adierazpena))
1 adierazpenaren bidez adierazitako (0-255) ikurra ikustarazten du pantailan.
(lerroa, 0-639) 2 adierazpenak eta (zutabe 0-355) 3 adierazpenak adierazten dute pantailan
duen posizioa.
(IB (adierazpena) = INPUT testua, formatua)
Datuak sartzeko leihoan ikustarazten du adierazitako testua eta sarrera-aldagaian (IBn)
biltzen du erabiltzaileak sartu duen datua.
(ODW (1 adierazpena), (2 adierazpena), (3 adierazpena))
Pantailan kolore zuriko leiho bat definitu eta marrazten du (1 lerro eta 14 zutabe)
Bere posizioa pantailan 2 adierazpenak (lerroa) eta 3 adierazpenak (zutabea) definitzen
dute.
(DW (1 adierazpena) = (2 adierazpena), DW (3 adierazpena) = (4 adierazpena))
1, 3 adierazpenaren balioak adierazten dituen leihoetan 2, 4adierazpenak adierazten
duen zenbaki-datua ikustarazten du.
(SK (1 adierazpena) = 1 testua, (2 adierazpena) = 2 testua)
Adierazitako softkey-menu berria definitu eta ikustarazten du.
(WKEY)
Programa egikaritzea eten egiten du tekla sakatu arte.
(WBUF testua, (adierazpena))
Adierazpenaren balioa, baloratu ondoren, eta testua gaineratzen dizkio editatzen ari den
blokeari datuak sartzeko leihoaren barruan.
(SYSTEM)
Erabiltzeak pertsonalizatzeko programa egikaritzea eten egiten du eta CNCri dagokion
menu estandarrera bueltatzen da.

11

D ERANSKINA

TEKLA-KODEAK
Tekla bakoitzak 4 KODE desberdin ere sor ditzake tekla sakatuta, SHIFT eta CAPS funtzioen
arabera.
Beraz, A tekla sakatuta, hurrengo KODEak lortuko dira:
Hamaseitarra.
$61
$41
$41
$61

Tekla

12

Hamartarra.
097
065
065
097

A tekla sakatzean, funtziorik hautatuta ez badago.


A tekla sakatzean, SHIFT funtzioa hautatuta badago.
A tekla sakatzean, CAPS funtzioa hautatuta badago.
A tekla sakatzean, funtzio biak hautatuta badaude.

Hamaseitarra Hamartarra

Tekla

Hamaseitarra Hamartarra

A
A+SHIFT
A+CAPS
A+SHIFT+CAPS

$61
$41
$41
$61

097
065
065
097

H
H+SHIFT
H+CAPS
H+SHIFT+CAPS

$68
$48
$48
$68

104
072
072
104

B
B+SHIFT
B+CAPS
B+SHIFT+CAPS

$62
$42
$42
$62

098
066
066
098

I
I+SHIFT
I+CAPS
I+SHIFT+CAPS

$69
$49
$49
$69

105
073
073
105

C
C+SHIFT
C+CAPS
C+SHIFT+CAPS

$63
$43
$43
$63

099
067
067
099

J
J+SHIFT
J+CAPS
J+SHIFT+CAPS

$6A
$4A
$4A
$6A

106
074
074
106

D
D+SHIFT
D+CAPS
D+SHIFT+CAPS

$64
$44
$44
$64

100
068
068
100

K
K+SHIFT
K+CAPS
K+SHIFT+CAPS

$6B
$4B
$4B
$6B

107
075
075
107

E
E+SHIFT
E+CAPS
E+SHIFT+CAPS

$65
$45
$45
$65

101
069
069
101

L
L+SHIFT
L+CAPS
L+SHIFT+CAPS

$6C
$4C
$4C
$6C

108
076
076
108

F
F+SHIFT
F+CAPS
F+SHIFT+CAPS

$66
$46
$46
$66

102
070
070
102

M
M+SHIFT
M+CAPS
M+SHIFT+CAPS

$6D
$4D
$4D
$6D

109
077
077
109

G
G+SHIFT
G+CAPS
G+SHIFT+CAPS

$67
$47
$47
$67

103
071
071
103

N
N+SHIFT
N+CAPS
N+SHIFT+CAPS

$6E
$4E
$4E
$6E

110
078
078
110

Tekla

Hamaseitarra Hamartarra

Tekla

Hamaseitarra Hamartarra

+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$A4
$A5
$A5
$A4

164
165
165
164

U
U+SHIFT
U+CAPS
U+SHIFT+CAPS

$75
$55
$55
$75

117
085
085
117

O
O+SHIFT
O+CAPS
O+SHIFT+CAPS

$6F
$4F
$4F
$6F

111
079
079
111

V
V+SHIFT
V+CAPS
V+SHIFT+CAPS

$76
$56
$56
$76

118
086
086
118

P
P+SHIFT
P+CAPS
P+SHIFT+CAPS

$70
$50
$50
$70

112
080
080
112

W
W+SHIFT
W+CAPS
W+SHIFT+CAPS

$77
$57
$57
$77

119
087
087
119

Q
Q+SHIFT
Q+CAPS
Q+SHIFT+CAPS

$71
$51
$51
$71

113
081
081
113

X
X+SHIFT
X+CAPS
X+SHIFT+CAPS

$78
$58
$58
$78

120
088
088
120

R
R+SHIFT
R+CAPS
R+SHIFT+CAPS

$72
$52
$52
$72

114
082
082
114

Y
Y+SHIFT
Y+CAPS
Y+SHIFT+CAPS

$79
$59
$59
$79

121
089
089
121

S
S+SHIFT
S+CAPS
S+SHIFT+CAPS

$73
$53
$53
$73

115
083
083
115

Z
Z+SHIFT
Z+CAPS
Z+SHIFT+CAPS

$7A
$5A
$5A
$7A

122
090
090
122

T
T+SHIFT
T+CAPS
T+SHIFT+CAPS

$74
$54
$54
$74

116
084
084
116

SP
SP+SHIFT
SP+CAPS
SP+SHIFT+CAPS

$20
$20
$20
$20

032
032
032
032

13

Tekla

Hamaseitarra Hamartarra
$30
$3B
$30
$3B

048
059
048
059

$31
$21
$31
$21

049
033
049
033

$32
$22
$32
$22

050
034
050
034

$33
$27
$33
$27

051
039
051
039

$34
$5B
$34
$5B

052
091
052
091

5
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$35
$5D
$35
$5D

053
093
053
093

&
6
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$36
$26
$36
$26

054
038
054
038

$37
$28
$37
$28

055
040
055
040

[
4
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

057
036
057
036

$2E
$3A
$2E
$3A

046
058
046
058

+
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$2B
$3E
$2B
$3E

043
062
043
062

<
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$2D
$3C
$2D
$3C

045
060
045
060

*
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$2A
$3F
$2A
$3F

042
063
042
063

%
/
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$2F
$25
$2F
$25

047
037
047
037

$3D
$23
$3D
$23

061
035
061
035

.
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

14

$39
$24
$39
$24

9
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

7
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

056
041
056
041

>

,
3
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$38
$29
$38
$29

2
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

8
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS
$

!
1
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

Hamaseitarra Hamartarra

;
0
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

Tekla

=
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

Tekla

Hamaseitarra Hamartarra

ENTER
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$0D
$0D
$0D
$0D

013
013
013
013

HELP
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$FFF2
$FFF2
$FFF2
$FFF2

RESET
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

Tekla

Hamaseitarra Hamartarra
$FFA5
$FFA5
$FFA5
$FFA5

65445
65445
65445
65445

65522
65522
65522
65522

Hurrengo orrialdea $FFAF


+SHIFT
+CAPS
$FFA5
+SHIFT+CAPS

65455

$FFF3

65523

$FFF3

65523

Goia
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$FFB0
$FFB1
$FFB0
$FFB1

65456
65457
65456
65457

$1B
$1B
$1B
$1B

027
027
027
027

Behea
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$FFB2
$FFB3
$FFB2
$FFB3

65458
65459
65458
65459

MAIN MENU
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$FFF4
$FFF4
$FFF4
$FFF4

65524
65524
65524
65524

Ezkerra
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$FFB4
$FFB5
$FFB4
$FFB5

65460
65461
65460
65461

CL
CL+SHIFT
CL+CAPS
CL+SHIFT+CAPS

$FFAD

65453

$FFAD

65453

Eskuina
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$FFB6
$FFB7
$FFB6
$FFB7

65462
65463
65462
65463

$FFAE
$FFAE
$FFAE
$FFAE

65454
65454
65454
65454

ESC
ESC+SHIFT
ESC+CAPS
ESC+SHIFT+CAPS

INS
INS+SHIFT
INS+CAPS
INS+SHIFT+CAPS

Aurreko orrialdea
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

65455

15

Tekla

16

Hamaseitarra Hamartarra

Tekla

Hamaseitarra Hamartarra

F1
F1+SHIFT
F1+CAPS
F1+SHIFT+CAPS

$FC00
$FC00
$FC00
$FC00

64512
64512
64512
64512

Martxan
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$FFF1
$FFF1
$FFF1
$FFF1

65521
65521
65521
65521

F2
F2+SHIFT
F2+CAPS
F2+SHIFT+CAPS

$FC01
$FC01
$FC01
$FC01

64513
64513
64513
64513

Geldi
+SHIFT
+CAPS
+SHIFT+CAPS

$FFF0
$FFF0
$FFF0
$FFF0

65520
65520
65520
65520

F3
F3+SHIFT
F3+CAPS
F3+SHIFT+CAPS

$FC02
$FC02
$FC02
$FC02

64514
64514
64514
64514

F4
F4+SHIFT
F4+CAPS
F4+SHIFT+CAPS

$FC03
$FC03
$FC03
$FC03

64515
64515
64515
64515

F5
F5+SHIFT
F5+CAPS
F5+SHIFT+CAPS

$FC04
$FC04
$FC04
$FC04

64516
64516
64516
64516

F6
F6+SHIFT
F6+CAPS
F6+SHIFT+CAPS

$FC05
$FC05
$FC05
$FC05

64517
64517
64517
64517

F7
F7+SHIFT
F7+CAPS
F7+SHIFT+CAPS

$FC06
$FC06
$FC06
$FC06

64518
64518
64518
64518

E ERANSKINA

PROGRAMAZIORAKO LAGUNTZA-SISTEMAREN ORRIALDEAK


Orrialde hauek PAGE goi-mailako sententziaren bidez ikustaraz daitezke. Orrialde guztiak
CNC sistemakoak dira eta dagozkion funtzioen laguntza-orrialde moduan erabiltzen dira.
LAGUNTZA LEXIKOGRAFIKOAK
1000. orrialdea
1001. orrialdea
1002. orrialdea
1003. orrialdea
1004. orrialdea
1005. orrialdea
1006. orrialdea
1007. orrialdea
1008. orrialdea
1009. orrialdea
1010. orrialdea
1011. orrialdea
1012. orrialdea
1013. orrialdea
1014. orrialdea
1015. orrialdea
1016. orrialdea
1017. orrialdea
1018. orrialdea
1019. orrialdea
1020. orrialdea
1021. orrialdea
1022. orrialdea
1023. orrialdea
1024. orrialdea
1025. orrialdea
1026. orrialdea
1027. orrialdea
1028. orrialdea
1029. orrialdea
1030. orrialdea
1031. orrialdea
1032. orrialdea

G00-G09 funtzio prestatzaileak


G10-G19 funtzio prestatzaileak
G20-G44 funtzio prestatzaileak
G53-G59 funtzio prestatzaileak
G60-G69 funtzio prestatzaileak
G70-G79 funtzio prestatzaileak
G80-G89 funtzio prestatzaileak
G90-G99 funtzio prestatzaileak
M funtzio lagungarriak
M funtzio lagungarriak, hurrengo orrialdearen ikurrarekin.
Direktorioaren 250arekin bat egiten du, 250a existitzen bada.
Direktorioaren 251arekin bat egiten du, 251a existitzen bada.
Direktorioaren 252arekin bat egiten du, 252a existitzen bada.
Direktorioaren 253arekin bat egiten du, 253a existitzen bada.
Direktorioaren 254arekin bat egiten du, 254a existitzen bada.
Direktorioaren 255arekin bat egiten du, 255a existitzen bada.
Goi-mailako lengoaiaren hiztegia (Atik Gra).
Goi-mailako lengoaiaren hiztegia (Htik Nra).
Goi-mailako lengoaiaren hiztegia (Otik Sra).
Goi-mailako lengoaiaren hiztegia (Ttik Zra).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (1. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (2. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (3. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (4. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (5. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (6. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (7. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (8. zatiak).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (9. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (10. zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (11.zatia).
Aldagai eskuragarriak, goi-mailaren bidez (12. zatia).
Matematikako eragileak.

17

LAGUNTZA SINTAKTIKOAK: ISO LENGOAIA


1033. orrialdea
1034. orrialdea
1035. orrialdea
1036. orrialdea
1037. orrialdea
1038. orrialdea
1039. orrialdea
1040. orrialdea
1041. orrialdea
1042. orrialdea
1043. orrialdea
1044. orrialdea
1045. orrialdea
1046. orrialdea
1047. orrialdea
1048. orrialdea
1049. orrialdea
1050. orrialdea
1051. orrialdea
1052. orrialdea
1053. orrialdea
1054. orrialdea
1055. orrialdea
1056. orrialdea
1057. orrialdea
1058. orrialdea
1059 orrialdea
1060. orrialdea
1061. orrialdea
1062. orrialdea
1063. orrialdea
1064. orrialdea
1065. orrialdea
1066. orrialdea
1067. orrialdea

Programa-bloke baten egitura.


Jartze eta interpolazio lineala: G00, G01 (1. zatia).
Jartze eta interpolazio lineala: G00, G01 (2. zatia).
Interpolazio zirkularra eta helikoidala: G02, G03 (1. zatia).
Interpolazio zirkularra eta helikoidala: G02, G03 (2. zatia).
Interpolazioa zirkularra eta helikoidala: G02, G03 (3. zatia).
Ibilbide zirkular eta tangentziala : G08 (1. zatia).
Ibilbide zirkularra eta tangentziala: G08 (2. zatia).
Ibilbide zirkularra, 3 puntu: G09 (1. zatia).
Ibilbidea zirkularra, 3 puntu: G09 (2. zatia).
Hariztaketa elektronikoa: G33.
Biribiltzea: G36.
Sarrera tangentziala: G37.
Irteera tangentziala: G38.
Alakatzea: G39.
Blokeak prestatzea tenporizazioa/etetea: G04, G04K.
Ertz bizia / biribildua: G07, G05.
Ispilu-irudia: G11, G12, G13, G14.
Planoak eta luzera-ardatza programatzea: G16, G17, G18, G19, G15.
Lan-eremuak: G21, G22.
Erradioa konpentsatzea: G40, G41, G42.
Luzera-konpentsazioa: G43, G44.
Jatorria lekualdatzea.
Milimetroak/hazbeteak G71, G70.
Eskala-faktorea: G72.
Koordenatu-biraketa: G73.
Makina-erreferentzia bilatzea: G74.
Haztagailuarekin lan egin: G75.
Ardatzen akoplamendu elektronikoa: G77, G78.
Absolutuak/gehitzaileak: G90, G91.
Kotak eta jatorri polarraren aurrehautaketa: G92, G91.
Atzinapenak programatzea: G94, G95.
Ziklo finkoei lotutako G funtzioak: G79, G80, G98 eta G99.
G funtzio lagungarriak programatu: F, S, T eta D.
M funtzio lagungarriak programatu.

LAGUNTZA SINTAKTIKOAK: CNC PANELAK


1090. orrialdea
1091. orrialdea
1092. orrialdea
1093. orrialdea
1094. orrialdea
1095. orrialdea
1096. orrialdea
1097. orrialdea
1098. orrialdea
1099. orrialdea

18

Araztaile-panela
Erreminta-panela.
Erreminta-biltegiaren panela.
M funtzio lagungarriaren panela.
Jatorrien panela
Torlojua konpentsatzeko panelak
Konpentsazio gurutzatuaren panela.
Makina-parametroen panela.
Erabiltzailearen parametro-panela.
Password-panela.

LAGUNTZA SINTAKTIKOAK: GOI-MAILA


1100. orrialdea
1101. orrialdea
1102. orrialdea
1103. orrialdea
1104. orrialdea
1105. orrialdea
1106. orrialdea
1107. orrialdea
1108. orrialdea
1109. orrialdea
1110. orrialdea
1111. orrialdea
1112. orrialdea
1113. orrialdea
1114. orrialdea
1115. orrialdea
1116. orrialdea
1117. orrialdea

: ERROR eta MSG sententziak.


: GOTO eta RPT sententziak.
: OPEN eta WRITE sententziak.
: SUB eta RET sententziak.
: CALL, PCALL, MCALL, MDOFF eta PROBE sententziak.
: DSBLK, ESBLK, DSTOP, ESTOP, DFHOLD eta EFHOLD sententziak.
: IF sententzia.
: Esleipen-blokeak.
: Matematika-adierazpenak.
: PAGE sententzia.
: ODW sententzia.
: DW sententzia.
: IB sententzia.
: SK sententzia.
: WKEY eta SYSTEM sententziak.
: KEYSRC sententzia.
: WBUF sententzia.
: SYMBOL sententzia.

LAGUNTZA SINTAKTIKOAK: ZIKLO FINKOAK


1070. orrialdea
1071. orrialdea
1072. orrialdea
1073. orrialdea
1074. orrialdea
1075. orrialdea
1076. orrialdea
1077. orrialdea
1078. orrialdea
1079. orrialdea
1080. orrialdea
1081. orrialdea
1082. orrialdea
1083. orrialdea
1084. orrialdea
1085. orrialdea
1086. orrialdea
1087. orrialdea
1088. orrialdea

: Mekanizazio anizkuna lerro zuzenean: G60.


: Mekanizazio anizkuna, paralelogramoa osatuz: G61.
: Mekanizazio anizkuna, sarea osatuz: G62.
: Mekanizazio anizkuna, zirkunferentzia osatuz: G63.
: Mekanizazio anizkuna, arkua osatuz: G64.
: Mekanizazio programatua, arku-korda bidez: G65.
: Irlak dituen kajeraren ziklo finkoa: G66.
: Irlak dituen kajeraren arbastatze-eragiketa: G67
: Irlak dituen kajeraren akabera-eragiketa: G68.
: Zulagailu sakoneko ziklo finkoa, neurri aldakorraz: G69.
: Zulaketa-ziklo finkoa: G81.
: Zulaketa-ziklo finkoa, tenporizazioz: G82.
: Zulaketa sakoneko ziklo finkoa, neurri konstanteaz: G83.
: Hariztaketa-ziklo finkoa, arraz: G84.
: Otxabuketa-ziklo finkoa: G85.
: Mandrinaketa-ziklo finkoa, G00n itzuleraduna.
: Kajera angeluzuzeneko ziklo finkoa: G87.
: Kajero zirkularreko ziklo finkoa: G88.
: Mandrinaketa-ziko finkoa, G01en itzuleraduna: G89.

19

F ERANSKINA
AKATS-KODEAK
PROGRAMAZIO-AKATSAK
Akats lexikografikoak, sintaktikoak eta semantikoak dira. Orokorrean, editatzean egiten dira, eta
akats-mezua sortuko dute, edo egikaritzean ere egiten dira, akatsa sortzen dute eta prozesua
eten egiten da.
XEDE OROKORREKO AKATSAK
001
002
003
004
005
006

Lerroa hutsik
Datu desegokia.
Datuen ordena ez da zuzena.
Blokean ez da informazio gehiago onartzen.
Errepikatutako informazioa
Datu-formatua desegokia.

G, M ETA ORDENA ARTEKO AKATSAK BLOKEAN


007
008
009
0010
0011
0012
0013
0014
0015

G funtzioak, bateraezinak.
G funtzioa ez da existitzen.
Ez da onartzen G funtzio gehiago.
Ez da onartzen M funtzio gehiago.
G/M funtzioa bakarrik doa.
F, S, T, D programatu M funtzioak baino lehen
Gama automatikoki aldatzen da.
Ez programatu etiketak parametroen bidez.
Ez du onartzen errepikapen-kopurua.

AKATSAK G FUNTZIOAK PROGRAMATZEAN


0016
0017
0018
0019
0020
0021
0022
0023
0024
0025
0026
0027
0028

20

Programatu: G15 ardatza.


Programatu: G16 ardatza-ardatza.
Programatu: G22 K(1/2) S(0/1/2).
Programatu K1 edo K2 eremua.
Programatu G36-G39 R+5.5arekin.
Programatu: G72 S+/-5.5 edo ardatza(k).
Programatu: G73 Q (angelua) I J (zentroa).
Profilaren definizioarekin bateraezina da blokea.
Ez dira onartzen goi-mailako blokeak profilaren definizioan.
Programatu: G77 ardatzak (2tik 5era).
Programatu: G93 I J.
Ez da onartzen konpentsazioa
Ez programatu ziklo finkoa G2/G3arekin.

AKATSAK FRESATZEKO MAKINAREN ZIKLOETAN


Parametroak behar ez den ordenan sartzen direnean gertatzen da.
0029
0030
0031
0032
0033
0034
0035
0036
0037
0038
0039
0040
0041
0042

G60: [A] /X I K/(2) [P Q R S T U V]


G61-2: [A B] /X I K/(2) Y J D (2)/ [P Q R S T U V]
G63: X Y /I K/(1) [C P][P Q R S T U V]
G64: X Y B /I K/(1) [C P] [P Q R S T U V]
G65: X Y /A I/(1) [C P]
G66: [D] R [F] S E
G67: A B [C] I R
G68: [B] L [Q]
G69: I B [C D H J K L R]
G81-84-85-86-89: I [K]
G82:I K
G83: I J
G87: I J K B [C D H L]
G88: I J B [C D H L]

AKATSAK KOTAK PROGRAMATZEAN


0043
0044
0045
0046
0047
0048
0049
0050
0051
0052
0053
0054
0055
0056
0057
0058
0059

Koordenatu osatugabeak.
Koordenatu ez zuzenak.
Ez da onartzen koordenatu polarrik.
Ez da existitzen ardatz hori.
Ardatza(k) programatu.
Ardatz-ordena ez zuzena.
Puntu bateraezina plano aktiboarekin.
Kotak plano aktiboan programatu.
Ardatz elkarzuta plano aktiboan sartuta.
Zirkunferentziaren zentroa gaizki programatua.
Neurria programatu.
Neurria gaizki programatua.
Ez dira onartzen jartze-ardatzak edo HIRTH.
Ardatza akoplatuta dago.
Ez programatu ardatz akoplaturik.
Ez programatu GANTRY ardatzik.
HIRTH ardatza: balio osoak soilik programatu.

21

AKATSAK GOI-MAILAKO BLOKEETAN


0060
0061
0062
0063
0064
0065
0066
0067
0068
0069
0070
0071
0072
0073
0074
0075
0076
0077
0078
0079

Ekintza baliogabea.
ELSE ez dago lotuta IF-ri.
N(0-999) etiketa programatu.
Programatu azpirrutinaren zenbakia 1etik 9999ra.
Azpirrutina errepikatua.
Ezin da azpirrutina definitu programa nagusiaren barruan.
Mezua espero da.
Ez da egin OPENa.
Programa-zenbakia espero da.
Programa ez da existitzen.
Programa dagoeneko existitzen da.
Parametro bat espero da.
Parametroa ez da existitzen.
Parametro-barrutia babestuta dago idazketatik.
CNCtik aldagaia ez da eskuragarria.
Aldagaia irakurtzeko soilik.
Aldagaia idazteko soilik.
Irteera analogikoa ez da eskuragarria.
Programatu kanalak: 0(CNC), 2(PLC) EDO 2(DNC).
Programatu akats-zenbakia 0tik 9999ra.

AKATSAK MATEMATIKA-ADIERAZPENETAN
0080
0081
0082
0083
0084
0085
0086
0087
0088
0089
0090
0091
0092
0093
0094

22

Eragilea falta da.


Adierazpen okerra.
Eragiketa ez zuzena.
Eragiketa osatugabea.
= espero da.
( espero da.
) espero da.
, espero da.
Eragiketaren muga gainditu da.
Logaritmoaren zenbakia negatiboa edo 0.
Zenbaki negatiboaren erroa.
Zati zero.
Oinarria zero eta berretzaile ez-positiboa.
Oinarri negatiboa eta berretzaile ez osoa.
ASIN/ACOS barrutia gaindituta.

ERABILTZAILEAREN KANALEKO BERARIAZKO AKATSAK


0095
0096
0097
0098
0099
00100
00101
00102
00103
00104
00105
00106
00107
00108
00109
00110
00111
00112

Lerro-kopurua programatu.
Zutabe-kopurua programatu.
Beste softkey bat programatu.
1etik 7ra softkey-ak programatu.
Beste leiho bat programatu.
Programatu leihoak 0tik 25era.
Programatu lerroak 0tik 20ra.
Programatu zutabeak 0tik 79ra.
Programatu orrialdeak 0tik 255era.
Programatu INPUT.
Programatu sarrerak 0tik 25era.
Programatu zenbakizko formatua.
Ez programatu 6.5 formatua baino handiagoak.
Komandoa erabiltzailearen kanalean soilik egikaritu ahal da.
Erabiltzailearen kanala: ez programatu laguntza geometrikorik, konpentsaziorik ez
eta ziklorik ere.
Ez dira onartzen toki-parametroak erabiltzailearen kanalean.
Blokea ezin da egikaritu, beste programa bat egikaritzen ari bada.
WBUF bakarrik egikaritu ahal da editatzen ari den erabiltzailearen sarreran.

AKATSAK CNC-REN PANELAK EDITATZEAN


00113
00114
00115
00116
00117
00118
00119
00120
00121
00122
00123
00124
00125
00126
00127
00128
00129
00130
00131
00132
00133
00134
00135
00136
00137
00138
00139
00140
00141
00142
00143
00144
00145

Gainditu diren panelaren mugak


Araztailea: D3 R L I K.
Erreminta: T4 D3 F3 N5 R5 (.2).
Jatorria: G54-59 ardatzak (1-5).
M funtzioa: M4 S4 bits (8).
Panel osoa.
Torlojua: Kota-Akatsa
Ardatz ez zuzena.
Programatu P3 = balioa.
Biltegia: P(1-255) = T(1-9999).
T0 erreminta ez da existitzen.
D0 araztailea ez da existitzen.
Ez aldatu erreminta aktiboa, ez eta hurrengoa ere.
Erreminta definitu gabea.
Biltegia ez da RANDOM.
Erreminta berezi baten posizio finkoa da.
Hurrengo erreminta mekanizazio-zentroetan baino ez dago.
Idatzi 0/1.
Idatzi +/-.
Idatzi YES/NO.
Idatzi ON/OFF.
Balioak 0-2 artean.
Balioak 0-3 artean.
Balioak 0-4 artean
Balioak 0-9 artean.
Balioak 0-12 artean.
Balioak 0-100 artean.
Balioak 0-255 artean.
Balioak 0-9999 artean.
Balioak 0-32767 artean
Balioak +/-32767 artean.
Balioak 0-65535 artean.
Formatua +/-5.5.

23

XEDE OROKORREKO AKATS LEXIKO-GRAFIKOAK


00146
00147
00148
00149
00150
00151
00152
00153

Hitza ez da existitzen.
Zenbakizko formatua gainditu egin da.
Testua luzeegia da.
Mezua ez da zuzena.
Bit-kopurua ez da zuzena.
Ez da onartzen balio negatiborik.
Parametro-programazioa okerra.
Ez da onartzen hamartar formaturik.

BESTE ZENBAIT AKATS


00154
00155
00156
00157
00158
00159
00160
00161
00162
00163
00164
00165
00166
00167
00168
00169
00170
00171
00172
00173
00174
00175
00176
00177
00178
00179
00180
00181

24

Ez dago nahikoa memoriarik.


Laguntza ez dago erabilgarri.
Ez programatu G33, G95 edo M19 S+/-5.5, buruan enkoderra ez badago.
Ez da onartzen G79 ziklo finko aktiborik ez badago.
Nahitaezkoa da T erreminta G67 eta G68arekin programatzea.
Programazio-muga zenbat gainditu den hazbeteko neurrian.
G79 ez da onartzen, ziklo finkoa egikaritzen ari den bitartean
G67-G68 ez da onartzen, aurretik G66 programatzen ez bada.
Ez da onartzen balio negatiboa duen erradioa koordenatu absolutuetan.
Programatutako ardatza ez da luzerakoa.
Password izena ez da zuzena.
Password: letra gehiago erabili (larriak edo xeheak) edo digituak.
Bloke bakoitzean ezin da HIRTH ardatz bat baino gehiago egon.
Jartzeko ardatz birakaria: balio absolutuak 0-359.9999 artean.
Ardatz birakaria: programatu balio absolutuak (G90) 359.9999.
Ez da onartzen MDIn azpirrutina modalak programatzea.
Programatu 0-255 sinboloak 0-639, 0-335 posizioetan.
Leihoa ez da aurrez definitu.
Programa ez da eskuragarria.
Ez da onartzen angelua-angelua programazioa.
Ez da onartzen interpolazio helikoidala.
Sarrera analogikoak: ANAI (1-8) = 5 Volt.
Irteera analogikoak: ANAO (1-8) = 10 Volt.
Gantry ardatza ezin da plano aktiboaren parte izan.
G96 ez da onartzen burua zuzenekoa ez bada.
Ez programatu aldi berean lau ardatz baino gehiago.
Programatu DNC1/2 edo iruzkin bat.
Programatu A (gaineratu) edo D (ezabatu).

PRESTATZE-, KODETZE- ETA EGIKARITZE-AKATSAK


AKATSAK G36, 37, 38, 39ARI LOTUTA.
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010

Ez da eskuragarri informazio nahikorik ibilbideari buruz.


Planoz aldatu biribiltzean/alakatzean.
Biribiltze-erradioa handiegia.
Azken blokean biribildu.
Irteera tangentziala gaizki programatua.
Alakatzea gaizki programatua.
Alakaren balioa handiegia da.
G8 gaizki definitu da.
Ez dago aurreko ibilbidearen informaziorik.
Ez dago informaziorik irlak dituen kajeraren arkuarekiko ukitzailearentzat.
Plano ez zuzena ibilbidearekiko ukitzailean.

ERREMINTEI LOTUTAKO AKATSAK


1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024

Erreminta ez dago definituta erreminta-panelean.


Erreminta ez dago biltegian.
Biltegian ez dago hutsunerik.
Erremintaren aldaketa M06 gabe programatuta.
Ordezkatzeko ez dago familia bereko erreminta.
Ez aldatu erreminta aktiboa edo goi-mailatik zain dagoen erreminta.
Ez da programatu araztailea ziklo finkoan.
Erremintaren erradioa gaizki programatuta dago.
G67. Erremintaren erradioa handiegia da.
G68. Erremintaren erradioa handiegia da.

F M S FUNTZIO LAGUNGARRIEI LOTUTAKO AKATSAK


1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036

Gama automatikoaren aldaketaren M-a ez da sartzen.


Ez da azpirrutina onartzen gamaren aldaketa automatikoarekin.
Buruko gama ez da definitu M19an.
Gamaren aldaketa ez da zuzena.
S programatu da eta ez dago gama aktiborik.
Programatu den S-a handiegia da.
G95ean edo hariztaketan ez da S-a programatu.

ZIKLO FINKOEI LOTUTAKO AKATSAK


1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046

Ziklo finkoa ez da existitzen.


Parametro-programazioa osagabea da ziklo finkoan.
Parametroaren balioa ez da onargarria ziklo finkoan.
G67/G68. Parametro-balioa ez da onargarria.
G66. Geometria ez da onargarria.
Akatsa haztagailua programatzean irlak dituen kajeran.
Erremintaren posizioa ez da onargarria ziklo finkoan.

25

GOI-MAILAKO SENTENTZIEI LOTUTAKO AKATSAK


1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063

Balio okerra aldagaia esleitzeko.


PLCko aldagaien atzipen okerra.
Indizea duen aldagaiaren atzipena ez da onartzen
Toki-parametroak ez dira eskuragarriak.
Toki-parametroen mugak gainditu dira.
Habiaraketa gainditu da.
RET ez dago azpirrutinari lotuta.
Azpirrutina ez dago definituta.
Haztagailuaren ziklo finkoa ez dago definituta.
Etiketarako jauzia ez dago definituta.
Etiketa ez dago RTPn definituta.
Ezin da etiketa MDIn bilatu.
Programan azpirrutina ez dago eskuragarri.
Programa ezin da PCn zabaldu.

KONPENTSAZIOARI LOTUTAKO AKATSAK


1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072

Konpentsazioaren hasiera ibilbide zuzenik gabe.


Konpentsazioaren amaiera ibilbide zuzenik gabe.
Konpentsazioaren erradioa handiegia.
Maila ibilbide zuzenean.
Zirkulu-zatia gaizki definitua.
Maila ibilbide zirkularrean.
Planoz aldatu konpentsazioan.
Erradio-konpentsazioa ez da onartzen posizionamenduko ardatz birakarian.

PROGRAMAZIOARI LOTUTAKO AKATSAK ISO KODEAN


1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1100
1101
1102

26

*
*

*
*
**

Kota-angelua gaizki programatua.


Programatutako arkuaren erradioa txikiegia da edo arkua osoa da.
Polarretan erradio negatiboa.
Ez dago G74ari lotutako azpirrutinarik.
Planoz aldatu ikuskatzean.
Blokea ez da onartzen ikuskapenean.
Haztagailutik ez da seinalerik jaso.
Barrutia gaindituta.
Ibilbide zirkularra gaizki programatua.
Ibilbide helikoidala gaizki programatua.
Ezin zaio erreferentzia egin buruari.
Zirkunferentziaren erradioa nulua da.
Jatorritik lekualdatzeko barrutia gaindituta.
Barrutia gaindituta eremuaren mugan.
Puntua debekatutako 1 eremuan.
Puntua debekatutako 2 eremuan.
Azelerazioak ez dira nahikoa harizketan programatutako abiadurako.
Ez da onartzen hirth ardatz bat baino gehiago mugitzea.
Buruaren ibilbidearen mugak gaindituta.
Burua blokeatuta dago.
Akatsa buruaren jarraipenean, mugaz kanpo.

1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118

X ardatzaren barrutia gaindituta.


Y ardatzaren barrutia gaindituta.
Z ardatzaren barrutia gaindituta.
U ardatzaren barrutia gaindituta.
V ardatzaren barrutia gaindituta.
W ardatzaren barrutia gaindituta.
A ardatzaren barrutia gaindituta.
B ardatzaren barrutia gaindituta.
C ardatzaren barrutia gaindituta.

1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127

Ezin da X ardatza sinkronizatu.


Ezin da Y ardatza sinkronizatu
Ezin da Z ardatza sinkronizatu.
Ezin da U ardatza sinkronizatu.
Ezin da V ardatza sinkronizatu.
Ezin da W ardatza sinkronizatu.
Ezin da A ardatza sinkronizatu.
Ezin da B ardatza sinkronizatu.
Ezin da C ardatza sinkronizatu.

1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136

X ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.


Y ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.
Z ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.
U ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.
V ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.
W ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.
A ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.
B ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.
C ardatzaren gehienezko abiadura gaindituta.

1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145

X ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.


Y ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.
Z ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.
U ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.
V ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.
W ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.
A ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.
B ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.
C ardatzaren abiadura-parametroa ez da zuzena.

1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154

*
*
*
*
*
*
*
*
*

X ardatza blokeatuta.
Y ardatza blokeatuta.
Z ardatza blokeatuta.
U ardatza blokeatuta.
V ardatza blokeatuta.
W ardatza blokeatuta.
A ardatza blokeatuta
B ardatza blokeatuta.
C ardatza blokeatuta.

1155
1156
1157
1158
1159

*
*
*
*
*

X ardatzaren software-mugak gaindituta.


Y ardatzaren software-mugak gaindituta.
Z ardatzaren software-mugak gaindituta.
U ardatzaren software-mugak gaindituta.
V ardatzaren software-mugak gaindituta.

27

28

1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172

*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*

W ardatzaren software-mugak gaindituta.


A ardatzaren software-mugak gaindituta.
B ardatzaren software-mugak gaindituta.
C ardatzaren software-mugak gaindituta.
X ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.
Y ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.
Z ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.
U ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.
V ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.
W ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.
A ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.
B ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.
C ardatzaren 1 lan-eremua gaindituta.

1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181

*
*
*
*
*
*
*
*
*

X ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.


Y ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.
Z ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.
U ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.
V ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.
W ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.
A ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.
B ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.
C ardatzaren 2 lan-eremua gaindituta.

1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190

**
**
**
**
**
**
**
**
**

Akatsa: X ardatzaren segimendua mugaz kanpo.


Akatsa: Y ardatzaren segimendua mugaz kanpo.
Akatsa: Z ardatzaren segimendua mugaz kanpo.
Akatsa: U ardatzaren segimendua mugaz kanpo.
Akatsa: V ardatzaren segimendua mugaz kanpo.
Akatsa: W ardatzaren segimendua mugaz kanpo.
Akatsa: A ardatzaren segimendua mugaz kanpo.
Akatsa: B ardatzaren segimendua mugaz kanpo.
Akatsa: C ardatzaren segimendua mugaz kanpo.

1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199

**
**
**
**
**
**
**
**
**

Akats-tartea: X ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.


Akats-tartea: Y ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.
Akats-tartea: Z ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.
Akats-tartea: U ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.
Akats-tartea: V ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.
Akats-tartea: W ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.
Akats-tartea: A ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.
Akats-tartea: B ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.
Akats-tartea: C ardatz akoplatuaren segimendua handiegia.

1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208

*
*
*
*
*
*
*
*
*

X ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.


Y ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.
Z ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.
U ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.
V ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.
W ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.
A ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.
B ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.
C ardatzaren ibilbidearen mugak gaindituta.

1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217

*
*
*
*
*
*
*
*
*

X ardatza: serbo akatsa


Y ardatza: serbo akatsa
Z ardatza: serbo akatsa
U ardatza: serbo akatsa
V ardatza: serbo akatsa.
W ardatza: serbo akatsa.
A ardatza: serbo akatsa.
B ardatza: serbo akatsa.
C ardatza: serbo akatsa.

HARDWARE-KO AKATSAK
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023

*
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
*
**
**
**
**
**
**
**

Kanpo-larrialdia aktibatuta.
X ardatzean kaptazio-akatsa.
Y ardatzean kaptazio-akatsa.
Z ardatzean kaptazio-akatsa.
U ardatzean kaptazio-akatsa.
V ardatzean kaptazio-akatsa.
W ardatzean kaptazio-akatsa.
A ardatzean kaptazio-akatsa.
B ardatzean kaptazio-akatsa.
C ardatzean kaptazio-akatsa.
Buruan kaptazio-akatsa.
GEHIENEZKO TENPERATURA GAINDITUTA!!!
Ardatzen plakan ez dago tentsiorik.
I/O 1 plakan ez dago tentsiorik.
I/O 2 plakan ez dago tentsiorik.
I/O 3 plakan ez dago tentsiorik.
PLC ez dago prest.
Akatsa CNCko RAM memorian.
Akatsa CNCko EPROM memorian.
Akatsa PLCko RAM memorian.
Akatsa PLCko EPROM memorian.
Akatsa CNCko erabiltzailearen RAM memorian. Sakatu tekla.
Akatsa CNCko sistemaren RAM memorian. Sakatu tekla.
Akatsa PLCko RAM memorian. Sakatu tekla.

PLC-REN AKATSAK
3000
3001
3002

*
**
**

(PLC ERR azalpen gabe)


Modulu nagusian (PRG) WATCHDOG.
Modulu nagusian (PE) WATCHDOG.

* duten AKATSEK honela jokatzen dute:


*

Ardatzen atzinapena eta buruaren biraketa eteten ditu. Horretarako ENABLE seinale
guztiak ezabatzen ditu eta CNCko irteera analogiko guztiak baliogabetzen ditu.

CNCko pieza-programa egikaritzen ari bada, egikaritzea eten egiten du.

** dituzten AKATSEK LARRIALDIETARAKO IRTEERA aktibatzen dute, * duten akatsen


moduan jokatzeaz gain.

29

G ERANSKINA

ZERBITZU BERRIAK ETA ALDAKETAK


Data: 1992ko ekaina

Software-bertsioa: 701

PRESTAZIOA

ESKULIBURUA ETA ALDATZEN DITUEN ATALAK

GP eredua

Eskuliburu guztiak

Autocad-eko marrazkiak jaso

Berariazko eskuliburua, softwarearekin batera


ematen da.

Buru lagungarria / erreminta motorizatua

Instalatzeko eskuliburua:
Programatzeko eskuliburua:

1. orrialdea.

3. at., 9. at.,
eranskina.
5. at., 13. at.

Kopiatzea

Instalatzeko eskuliburua
Programatzeko eskuliburua

1. at., 3. at.
5. at., 14. at., 16.
at., eranskina

Profilen editorea

Eragiketako eskuliburua

4. at.

Editore elkarreragilea

Eragiketako eskuliburua

4. at.

Ikasteko editorea (TEACH IN)

Eragiketako eskuliburua

4. at.

4 edo 6 ardatzentzako softwarea

Instalatzeko eskuliburua
Programatzeko eskuliburua

4. at., 9. at., 10 at.,


eranskina
3. at., 13. at.

PLCtik ardatzak kontrolatzeko

Instalatzeko eskuliburua

3. at., 11. at.

EEPROMeko memoriaren edukia EPROM


grabatzeko

Eragiketako eskuliburua

7. at.

Eskuzko agintean haztagailuarekin


erremintak neurtzeko

Instalatzeko eskuliburua
Eragiketako eskuliburua

3. at.
5. at.

Eteteko azpirrutinak (4 sarrera)

Instalatzeko eskuliburua

3. at., 9. at.,
eranskina

PLCrako analizatzaile logikoa

Instalatzeko eskuliburua
Eragiketako eskuliburua

7. at.
9. at.

AC-forward

Instalatzeko eskuliburua

3. at.

PLC monitarizatzeko eskuzko agintetik

Eragiketako eskuliburua

5. at.

Egikaritze-denbora kalkulatu

Eragiketako eskuliburua

3. at.

30

PRESTAZIOA

ESKULIBURUA ETA ALDATZEN DITUEN ATALAK

EEPROM programen aukerak

Instalatzeko eskuliburua
Eragiketako eskuliburua

3. at.
7. at., 12. at.

Konpentsazio gurutzatuen 3 bikote

Instalatzeko eskuliburua
Eragiketako eskuliburua

3. at., eranskina
11. at.

Ardatzen mugimendua eskuzko agintean,


Eragiketako eskuliburua
torloju-panelak eta konpentsazio gurutzatua
aukeratzean

11. at.

Erremintei lotutako azpirrutina

Instalatzeko eskuliburua

3. at.

TESTUA BILATU ahalbidea BLOKE


HAUTATU aukeran

Eragiketako eskuliburua

3. at.

Karaktere bikoitz eta hirukoitz gehiago

Eragiketako eskuliburua

10. at.

AKATS sententzia programatzea


parametroaren bidez

Programatzeko eskuliburua

14. at.

Biraketaren zentrora sartzeko aldagaiak:


ROTPF eta ROTPS

Programatzeko eskuliburua

13. at., eranskina

Kopiatze-zundaren deflexioetan sartzeko


aldagaiak: DEFLEX, DEFLEY eta DEFLEZ

Instalatzeko eskuliburua:
Programatzeko eskuliburua:

10 at., eranskina
13. at., eranskina

Instalatzeko eskuliburua
Sarrera logiko eta orokorra ardatzen
posizioko lakio-egoera adierazteko: LOPEN

9. at., eranskina.

PLC. Erregistro-bloke bat hasi

Eragiketako eskuliburua

9. at.

PLC..Agindu berriak

Instalatzeko eskuliburua

7. at.

PLC. 200 ikur

Instalatzeko eskuliburua

7. at.

Aukera berriak irlak dituen kajeraren ziklo


finkoetan

Programatzeko eskuliburua

11. at.

ARDATZ-moduluaren X7 konektorea

Instalatzeko eskuliburua

1. at.

FAGOR diskete-unitataren euskarria

Instalatzeko eskuliburua

1. at., 3. at.

Erremintaren aldatze-zikloa malgutu

Instalatzeko eskuliburua

3. at.

Akatsen tratamendua hobetu

Eragiketako eskuliburua

1. at.

31

BERMEA
Laguntza teknikoa kontratatu gabe:

Epea: 12 hilabete fabrikan bidalketaren egunetik hasita


Materialen eta Eskulanen gastuak FAGOR AUTOMATION
Joan-etorrien gastuak bezeroaren kargu.
FAGOR AUTOMATIONen matxurak soilik hartzen ditu bere gain, esaterako talkak,
baimena ez duenak erabiltzea, etab.

Laguntza teknikoa kontratua:

Kontratuaren baldintzen arabera.

OHARRA:
FAGOR AUTOMATIONek aldizka CNC erabiltzeko ikastaroak eta programazio-ikastaroak ematen ditu.
Zenbaki-kontrolak dituen prestazio guztiak ahalik eta gehien erabiltzeko nahi
duenarentzat dira ikastaroak.
Nahi duenak FAGOR AUTOMOTIONeko Komunikazio sailarekin harremanetan jarri,
bai idatziz bai telefonoz: 932-799511.

32

LANBIDE
EKIMENA

You might also like