PENGENALAN

Pendidikan telah diakui oleh semua peringkat umur sebagai satu unsur terpenting
dalam pembangunan tamadun manusia. Perkembangan dalam pelbagai bidang kehidupan
yang berlaku di merata tempat dalam dunia dari dahulu hingga sekarang sebenarnya
dicetuskan oleh pendidikan. Dalam erti kata lain, pendidikan digunakan sebagai alat untuk
menimbulkan kesedaran politi, sosial dan ekonomi. Apabila dilihat pula faedah-faedah yang
dinikmati oleh seseorang hasil daripada perkembangan ini, maka pendidikan terus menjadi
sesuatu yang amat diperluakan (Gunasegaran a/l Karuppannan, 2003)
Di Malaysia, pendidikan kanak-kanak berkeperluan khas dikendalikan di bawah
Kementerian Pelajaran Malaysia dan Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan
Masyarakat. Dasar Pendidikan Khas di Malaysia telah mengklasifikasikan murid-murid atau
kanak-kanak ini sebagai mereka yang mengalami kecacatan yakni masalah penglihatan,
masalah pendengaran dan mereka yang mempunyai masalah pembelajaran. Masalah
kanak-kanak ini mungkin disebabkan beberapa faktor dalaman dan luaran yang tidak
sempurna seperti perkembangan pranatal oleh pengambilan dadah, alkohol kekurangan zat
dan pelbagai jenis penyakit. Masalah yang dihadapi oleh kanak-kanak ini memerlukan
perhatian yang khusus, kasih sayang, kesabaran, komitmen masyarakat sekeliling
terutamanya ibu bapa dan guru dalam membimbing mereka menjalani hari-hari akan datang.
DEFINISI PENGLIHATAN
Mata merupakan antara organ deria yang penting dalam menjalani kehidupan
seharian, sama ada tua atau muda. Mata merupakan deria penglihatan yang digunakan
untuk mendapat dan menerima maklumat. Mata juga digunakan untuk aktiviti pengurusan
diri, mengenali sesuatu, untuk belajar, mengendalikan kemahiran motor dan untuk tujuan
aktiviti sosial. Manakala masalah penglihatan ialah ketidakupayaan melihat. Menurut Heward
(1996), mereka yang mempunyai masalah penglihatan ialah seseorang yang mempunyai
ketajaman penglihatan 20/200 atau kurang daripada mata yang sihat dengan pembetulan
(kaca mata) atau mempunyai medan penglihatan yang sempit kurang daripada 20 darjah.
Dari segi pendidikan, masalah penglihatan ialah sekumpulan kanak-kanak yang
memerlukan

pendidikan

khas kerana

masalah

penglihatan.

Kaedah

penyampaian

pembelajaran dan bahan bantu mengajar perlu diadaptasikan dengan keperluan kanakkanak ini supaya dapat mengoptimakan pembelajaran dan pencapaian mereka. Definisi
1

yang dikemukakan oleh The World Council For Welfare of the Blind dalam Hajah Hasnah
(1988) tentang masalah penglihatan adalah tidak dapat melihat langsung, kebolehan melihat
tidak lebih daripada 6/60 atau 20/200 iaitu melalui Ujian Snellen, dan penglihatan yang
terhad kurang daripada 20 peratus.
Terdapat 2 kategori masalah penglihatan iaitu buta dan rabun atau penglihatan
terhad. Buta mengikut Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) ialah penglihatan kurang
daripada 3/60 pada mata yang terbaik atau medan penglihatan kurang daripada 10 darjah
setelah menerima rawatan atau pun pembetulan biasan (refractive). Rabun pula didefinisikan
sebagai penglihatan yang kurang daripada 6/18 sehingga persepsi cahaya pada mata
terbaik atau pun medan penglihatan kurang daripada 10 darjah sesudah rawatan atau pun
pembetulan biasan.
JENIS-JENIS MASALAH PENGLIHATAN
Menurut Mohd Sharani (2004) masalah-masalah visual timbul daripada sebarang
gangguan dengan laluan cahaya itu daripada kemasukannya untuk mata melalui untuk
tafsirannya yang bermakna oleh otak. Berkurangan visual diklasifikasikan seperti berikut:
Refractive disorder
Adalah disebabkan oleh ketaksekataan dalam bentuk atau saiz bola mata, kornea atau
kanta.Rabun jauh, hyperopia, astigmatisme dan rabun tua adalah jenis-jenis utama
gangguan biasan.
Ocular motility
Oculomotor adalah masalah-masalah gangguan-gangguan gerak mata.Satu masalah
seumpama adalah strabismus yang mana adalah tidak diselaraskan mata gerak disebabkan
oleh otot tidak berfungsi.Diplopia adalah penglihatan berganda.Nystagmus sebuah
pergerakan yang abadi dan tidak sengaja bola-bola mata itu, adalah satu lagi gangguan
aculomotor.
Eye pathologies
Pathologies mata adalah kesan kerosakan kepada satu atau lebih struktur mata.Ia termasuk
penyakit mata, katarak, retinapathy pra-matang, retinitis pigmentosa, berotot retina
kemerosotan, retinablastome, diabetic retinapathy, pengasingan retina dan atrofi saraf optik.

JENIS-JENIS KECACATAN PENGLIHATAN

Terdapat beberapa tahap masalah penglihatan yang membezakan antara buta
dengan penglihatan terhad ataupun low vision berdasarkan ujian visual acuity dan juga
adaptasi pendidikan khas. Masalah pada tahap sederhana masih membolehkan kanakkanak melihat cahaya dan menjalankan aktiviti melibatkan deria penglihatan dengan
menggunakan alat bantu khas seperti kanta. Masalah tahap teruk menyebabkan kanakkanak mungkin memerlukan lebih banyak masa dan tenaga dalam menjalankan aktiviti
malam mengalami kesukaran melakukan aktiviti berkaitan penglihatan termasuk mobiliti,
walaupun dengan bantuan khas. Masalah pada tahap sangat teruk mengakibatkan
kesukaran melakukan aktiviti visual serti membaca dan mobiliti serta perlu bergantung
kepada deria-deria lain.
Kanak-kanak yang mengalami masalah penglihatan mempunyai ketidaknormalan
mata iaitu saraf optik atau pusat visual untuk otak mengakibatkan kurang ketajaman
penglihatan. Kanak-kanak ini hanya mempunyai 20/70 visual ketajaman, Sara Begun (2003)
memberi lapan kategori untuk kanak-kanak bermasalah penglihatan. Antara lain masalah
penglihatan iaitu :
i.

KATARAK

Sejenis kerosakan mata di mana kanta semula jadi menjadi berselaput dan rabun. Kanta
mata menjadi keruh dan caha tidak dapat menembusinya. Seseorang akan mengalami buta
jika keadaan ini tidak dirawat. Mereka yang berisiko tinggi menghidapi masalah penglihatan
ini ialah pesakit kencing manis, kandungan gula yang tinggi, golongan usia 60-an, kanakkanak yang lahir dalam komplikasi dan penyakit jangkitan daripada ibu mengandung.

ii.

STRABISMUS (JULING)
Suatu keadaan di mana kedua-dua mata tidak searah dan memandang pada titik

yang berbeza. Lencongan mata pada salah satu atau kedua dua mata sama ada juling ke
dalam, ke luar, ke atas atau ke bawah. Dengan itu paksi penglihatannya tidak lagi selari.
Masalah ini adalah ketidakbolehan untuk memfokuskan objek yang sama pada kedua-dua
belah mata kerana penyimpangan ke dalam atau ke luar pada sebelah atau kedua-dua belah
mata. Kehilangan penglihatan kekal boleh berlaku sekiranya tidak dirawat. Sebab-sebab
mata juling :

Dalam kebanyakan kes, tiada sebab yang diketahui

Ia boleh disebabkan oleh otot-otot mata yang tidak berfungsi dengan baik pada mata yang
juling itu atau kelumpuhan otot-otot mata itu sendiri.
3

Rabun jauh juga boleh menyebabkan mata bergerak ke dalam.

Mata juling adalah lebih lazim di kalangan kanak-kanak yang mengalami masalah otak
seperti Cerebral Palsy, Down Syndrome, hydrocephalus dan barah otak.

iii.

GLUKOMA

Glukoma adalah sejenis kerosakan mata yang disebabkan oleh tekanan cecair yang
terlalu tinggi di dalam bebola mata. Kesemua jenis Glaukoma adalah disebabkan gangguan
atau dihalang oleh bendalir yang mengedarkan ke dalam mata. Pusat atau sempadan
penglihatan akan rosak atau hilang keseluruhannya apabila tekanan meningkat dan
merosakkan saraf optik. Tekanan yang tinggi ini akan merosakkan sel retina dan serabut
saraf sehingga ruang penglihatan sekitar seseorang itu menjadi semakin sempit dan
akhirnya akan terus menjadi buta. Glukoma merupakankerosakan mata yang disebabkan
oleh tekanan Intraokular Tinggi (IOP) iaitu tekanan cecair yang terlalu tinggi di dalam bebola
mata. Mendapan cecair yang terdapat di dalam bebola mata akan terkumpul dan
meningkatkan sel saraf optik akan termampat dan akhirnya akan rosak.

iv.

AMBIPLIA (MATA MALAS)

Dikenali sebagai lazy eye / mata malas Suatu keadaan di mana salah satu mata tidak
berfungsi dan perlu bergantung pada sebelah mata yang sihat. Mata malas merupakan
gangguan yang terjadi pada masa perkembangan penglihatan. Oleh sebab ketajaman
penglihatan berkurang, mata menjadi malas melakukan fungsinya, saraf mata yang
seharusnya berkembang menjadi terhenti.

v.

DIPLOPIA

Diplopia atau penglihatan ganda adalah suatu gangguan penglihatan yang mana objek
terlihat double atau ganda. Diplopia berasal dari bahasa Yunani, diplo iaitu ganda dan opia
sebagai penglihatan.

vi.

ALBINISME

Masalah penglihatan bagi kategori ini berlaku disebabkan kurangnya ataupun tidak
adanya pigmen melanin pada mata dan pewarisan alel gen resesif sehingga mengakibatkan
keterbatasan fizikal yakni sensitif terhadap sumber cahaya yang kuat, seperti lampu yang
terang, sinar matahari. Selain itu juga mereka memiliki keterbatasan pada jarak penglihatan.

vii.

MYOPIA (RABUN JAUH)

Keadaan dimana ketidakupayaan untuk melihat objek jauh dengan jelas dan hanya boleh
melihat pada jarak dekat sahaja. Ini adalah penyakit rabun mata yang paling lazim di
kalangan kanak-kanak dan remaja dan boleh disebabkan oleh keturunan.

Kanak-kanak

yang rabun dekat memiliki bentuk kornea yang terlalu melengkung atau bola mata yang
terlalu panjang. Ini akan menyebabkan cahaya difokuskan ke bahagian hadapan retina dan
bukannya ke atas retina seperti yang sepatutnya.

viii.

HYPEROPIA (RABUN DEKAT)

Pada peringkat kanak-kanak, satu keadaan di mana bola mata lebih pendek daripada
biasa. Pada peringkat tang lebih tua yakni 40 tahun ke atas, kanta mata akan hilang
kekenyalannya.

ix.

RABUN WARNA

Rabun warna atau colour blindness sebenarnya mengalami persepsi warna sahaja yang
berbeza dengan orang yang mempunyai penglihatan normal dan bukanlah penglihatan
televisyen hitam putih. Jika kita melihat warna merah menyala, seseorang yang mempunyai
defeksi warna merah akan melihat warna tersebut seperti warna merah gelap. Jenis rabun
warna adalah pelbagai dan tahap keterukan rabun warna itu sendiri berbeza. Segelintir
individu yang mempunyai Defek warna yang sangat teruk di mana ia boleh menyebabkan
mereka buta terhadap semua warna.

x.

AGE RELATED MASCULAR DEGENERATION (AMD)

Maskular merupakan sebahagian dari retina yang berfungsi untuk ketajaman, dan
sebagai pusat penglihatan untuk membaca atau memandu semakin merosot. AMD adalah
penyebab utama kehilangan penglihatan dan kerabunan (Mason 2001). Ia terbahagi kepada
dua iaitu Degenerasi Makular Kering dan Degenerasi Makular Basah. AMD kering
disebabkan penuaan dan penjarangan tisu-tisu mokular, endapan pigmen di dalam mokular.
AMD basah pula ialah saluran darah di bawah retina pecah dan membocorkan darah dan
cecair sehingga menyebabkan kerosakan kekal kepada sel-sel retina yang sensiti pada
cahaya dan mewujudkan titik buta pada pusat penglihatan.
PUNCA-PUNCA MASALAH PENGLIHATAN
Menurut Mason (2001) terdapat satu kajian membuktikan bahawa penyebab utama
penglihatan terhad di kalangan rakyat Malaysia ialah masalah kesihatan yang melibatkan
kesalahan refraktif yang tidak diperbetulkan dan katarak.Kecacatan refraksi menjadikan
kanak-kanak rabun dan penyebab utama berlakunya amblyopia.Ini terjadi kerana pembiasan
5

cahaya pada mata kanak-kanak yang rabun tidak terfokus pada retina dan seterusnya tidak
merangsang perkembangan sistem penglihatan.Pembetulan masalah penglihatan perlu
dilakukan sebelum kanak-kanak berumur lapan tahun supaya sistem penglihatan
berkembang dengan normal. Tahap kerabunan antara kedua-dua mata tidak sama, mata
yang lebih rabun berkemungkinan besar akan juling. Ini kerana imej kabur dari mata tersebut
tidak akan ditafsirkan oleh otak dan akibatnya mata tersebut tidak akan menumpu pada
objek yang hendak dilihat.
Kajian yang dilakukan oleh Sharon et.al (2008) menunjukkan kerosakan penglihatan
boleh dikaitkan dengan masalah kesihatan yang lain. Masalah ini bukan sahaja
menyebabkan masalah psikologi tetapi turut memberi masalah kepada tahap kesihatan
seseorang. Misalnya mereka yang mengidap penyakit mata yang kronik dan menyebabkan
hilang penglihatan akan mengakibatkan lumpuh sementara waktu. Penglihatan yang kurang
jelas dalam kalangan orang-orang dewasa pula atau orang lebih tua memberi kesan kepada
kesihatan mental dan boleh menyebabkan serangan jantung dan masalah penglihatan juga
dikaitkan dengan mengurangkan aktiviti-aktiviti kehidupan harian seperti sosial. Keadaan ini
akan menyebabkan kualiti hidup yang meleset, mengurangkan status kefungsian dalam
masyarakat, pergantungan pada orang lain, risiko kemalangan, risiko jatuh dan miskin.
Keadaan akan menyebabkan kadar kesihatan akan menurun. Masalah kesihatan yang
sering di alami seperti sering mengadu sakit kepala, pening atau loya selepas membuat
kerja yang perlu penumpuan. Mereka yang kurang bergerak aktif juga mempuanyai risiko
serangan penyakit jantung dan darah tinggi turut menjadi penyebab kepada kehilangan
penglihatan sama ada kekal atau sementara.
Menurut International Council of Ophthalmology mereka yang mengalami albinisme
sering kali menderita kecacatan penglihatan sehingga pada tahap ramai yang disah buta,
sungguhpun hanya sedikit dari mereka buta sepenuhnya.Kongenital Amaurosis Leber
mampu menyebabkan buta sepenuhnya atau kehilangan penglihatan teruk semenjak lahir
atau awal kanak-kanak.Penyakit berjangkit seperti campak yang dialami oleh ibu
mengandung boleh menyebabkan bayi yang dilahirkan mengalami cacat penglihatan.Kurang
vitamin A juga boleh menyebabkan buta yang di kenali sebagai keratomalasia yang ada
kaitannya dengan kekurangan makanan jenis protein.Penyakit seperti glaucoma juga boleh
menyerang kanak-kanak sejak lahir dan ini menyebabkan perkembangan otot-otot mata
tidak normal.Keadaan persekitaran yang tidak memuaskan seperti kotor dan busuk juga
boleh menyebabkan kanak-kanak mudah diserang penyakit termasuk buta.Kuman seperti
sitomegalovirus boleh menyebabkan kecacatan saraf pada bayi dan seterusnya bayi boleh
menjadi buta (Mason 2001).
6

CIRI-CIRI PERKEMBANGAN FIZIKAL MASALAH PENGLIHATAN

Antara ciri-ciri perkembangan fizikal bagi individu yang menghidap masalah
penglihatan adalah ciri fizikal, intelek, kesihatan, kecacatan genetik dan tingkahlaku.
Oesterreich (2009) menyatakan ciri-ciri fizikal yang ada pada kanak-kanak atau individu yang
mengalami masalah penglihatan adalah kebanyakannya mempunyai mata juling.Mereka
juga mempunyai mata yang tidak boleh memfokus kepada sesuatu perkara.Kanak-kanak
yang mengalami masalah ini juga sentiasa mengelakkan matanya dari cahaya terang.Mata
mereka juga sering mengerdip atau mereka sering menggosok mata serta sering tersandung
atau terjatuh dan terlanggar objek kecil apabila berjalan. Kanak-kanak ini sentiasa menutup
sebelah mata dan menundukkan kepala ke tepi atau ke depan apabila melihat sesuatu atau
ketika berjalan. Apabila ingin melihat, mereka kerap berkerut atau mengecilkan mata untuk
melihat.Mereka ini juga tidak dapat mencari dan mengambil objek kecil yang terjatuh ke atas
lantai atau ke bawah. Kanak-kanak ini mungkin menoleh ke arah lain apabila dipanggil, ini
tidak bermakna mereka tidak memberi perhatian, tetapi mereka mungkin mempunyai
pandangan tepi yang lebih baik. Jika mereka separa buta, mereka mungkin dapat melihat
bayang, warna atau gambar yang besar dan mereka memegang buku atau objek dekat
dengan muka untuk melihat atau membaca.
Menurut pertubuhan kesihatan sedunia (2009) kanak-kanak yang mengalami
masalah penglihatan atau cacat anggota tidak semestinya terencat akal.Ujian minda
dirancang khusus untuk menggunakan untuk orang buta, seperti Hayes Binet (a special
adaptation of the Stanford-Binet IQ Test) atau Wechsler Intelligence of for children-Revised,
menunjukkan kanak-kanak buta tidak mempunyai IQ yang rendah. Ujian IQ, tidak
meletakkan kerosakan visual pada satu kerugian kecuali untuk beberapa aspek kecil dalam
komunikasi. Kanak-kanak yang mengalami masalah penglihatan berupaya untuk berjaya
sekiranya diberi peluang, bimbingan dan tunjuk ajar dalam kehidupan dan juga pendidikan.
Kerosakan visual secara langsung mempengaruhi pembangunan dan pengajian
kanakanak. Menurut Nancy Hunt & Kathleen Marshal (2005) menggambarkan kesan buta
pada perkembangan kognitif dengan mengenal pasti had-had asas pada kanak-kanak itu
dalam tiga kawasan iaitu:
(a)

Julat dan pelbagai pengalaman. Berlaku apabila kanak-kanak mempunyai satu

kerosakan visual, pengalaman-pengalaman mesti diperolehi dengan menggunakan rasa

kekal, terutama menyentuh dan percakapan. Walau bagaimanapun, deria-deria ini tidak
7

mempamer sepenuhnya untuk ekspres dan maklumat holistik disediakan oleh kawasan
(seperti warna saiz dan hubungan ruang. Mereka perlu menjelajah benda-benda dengan
sentuhan bahagian untuk keseluruhan proses, dan mereka berhubung dengan objek yang di
terokai.
(b)

Keupayaan untuk bergerak-gerak. Buta atau kerosakan visual teruk menghadkan

pergerakan dan juga menjejaskan perhubungan sosial. Bagi mereka yang mengalami
masalah ini mereka perlu belajar pelbagai kemahiran untuk menjalani kehidupan yang
bermakna dan;
(c)

Interaksi dengan persekitaran kerana kerosakan visual perlu cepat mendapat

maklumat jarak, manusia dengan kawasan untuk mengawal persekitaran.Mereka yang ada
masalah penglihatan tidak dapat mengawal persekitaran yang dilalui jika tidak di latih.Oleh
itu, mereka perlukan latihan untuk membiasakan diri dengan keadaan persekitaran. Pelajar
yang mengalami kerosakanvisual akan mempamerkan satu julat luas kognitif dan kebolehankebolehan intelektual. Beberapa pelajar yang mengalami kerosakan visual juga mempunyai
bakat, dan ramai pelajar telah menunjukkan keupayaan-keupayaan intelektual.
CIRI-CIRI PERKEMBANGAN KOGNITIF MASALAH PENGLIHATAN
Menurut Julia et al (2009) kanak kanak yang mempunyai masalah penglihatan
memerlukan perhatian yang lebih daripada ibu bapa dan juga guru.Kanak kanak yang
mempunyai masalah penglihatan mempunyai tingkah laku yang ganas, sifat terlalu
bergantung kepada orang lain, suka menentang, tidak mahu menurut kata, sikap suka
mengelak dari melakukan sesuatu kerja dan tingkah laku yang pasif.Tingkah laku ini terjadi
kerana merekamempunyai ketidakseimbangan bahan kimia di dalam otak dan juga
kekurangan fungsi luar kawal otak.Mereka juga sukar dan menghadapi masalah
penyesuaian diri dalam komunikasi, kemahiran mengurus kehidupan seharian dan
kemahiran mengawal emosi dan social.Mengikut kajian oleh Julia et al (2009) didapati 45.8
peratus daripada kanak-kanak yang cacat yang berumur dari 6-10 tahun mempunyai
masalah tingkah laku. Kanak-kanak ini akan terus membesar dengan masalah tersebut jika
masalah berkenaan tidak diatasi dari awal.

CIRI-CIRI PERKEMBANGAN SOSIAL MASALAH PENGLIHATAN

Tingkah laku yang ditunjukkan dalam interaksi sosial adalah berminat kepada perkara
atau permainan tertentu, suka bersendirian, sukar bergaul dengan orang lain, gagal
berhubungan dengan orang lain dengan cara yang betul, terlebih sentitif dan tidak sensitif
kepada kesakitan dan sukar merasa takut kepada suasana bahaya. Dari aspek komunikasi
lisan dan bukan lisan mereka sukar meluahkan keinginan sendiri dan menggunakan banyak
bahasa badan daripada perkataan lisan. Mereka yang mengalami masalah penglihatan juga
menunjukkan tingkah laku atau membuat pergerakan berulang-ulang yang aneh, ketawa,
menangis atau rasa tertekan tanpa sebab dan suka mengamuk dan tiada tindak balas
memberangsangkan kepada kaedah pengajaran normal. Selain itu juga mereka turut
mengalami masalah dalam aktiviti motor dan fizikal seperti terlalu aktif atau terlalu lembab
dan boleh menyebabkan kemusnahan kepada persekitaran.
Jamilah (2005) menyatakan bahawa pendidikan bagi kanak-kanak bermasalah
penglihatan perlu dilengkapi dengan peralatan yang sesuai mengikut tahap masalah yang
dihadapinya sebagai keperluan mobiliti sosial mereka. Antaranya adalah tongkat putih,
mesin Braille, alat sentuhan seperti peta, gambar rajah timbul, model tiga dimensi, bilik
sumber yang dilengkapi dengan kemudahan mesin Braille, bilik penyelenggaraan Braille,
bilik low vision, hand held magnifier, stand magnifier, spectacle magnifier, dan teleskop.
Menurut Zuhayati Yazid (2009) menjelaskan optometris di Malaysia dapat memainkan
peranan yang lebih positif untuk membantu menangani masalah gangguan penglihatan di
kalangan

kanak-kanak.

Analisis

kajian

juga

menunjukkan

bahawa

kanak-kanak

berpenglihatan terhad lebih suka menggunakan kanta pembesar untuk kerja dekat
berbanding cermin mata berkuasa tinggi. Selain itu, keputusan kajian juga menunjukkan
bahawa kanak-kanak yang mempunyai masalah penglihatan memerlukan lebih daripada
satu alat bantuan untuk membantu mereka dalam tugasan sebagai pelajar. Menurut Jabatan
Kebajikan Masyarakat (2009) terdapat banyak kemudahan yang telah di sediakan oleh
kerajaan dan badan-badan NGO untuk membantu individu yang menalami masalah
penglihatan. Bantuan dan kemudahan turut disediakan untuk memudahkan pergerakan
mereka. Bantuan dan kemudahan bukan sahaja diberikan kepada mereka yang mengalami
masalah penglihatan tetapi turut di berikan kepada individu yang mengalami masalah
pendengaran, masalah fizikal dan sebagainya atau mereka yang di kenali sebagai orang
kurang upaya (OKU).

MASALAH-MASALAH SAMPINGAN

Kegagalan fungsi mata berjalan dengan baik bukan sahaja mengakibatkan masalah
penglihatan dikalangan kanak-kanak, namun juga mengakibatkan masalah-masalah lain
sehingga menganggu proses pembelajaran dan perkembangan kanak-kanak tersebut.
Mereka yang mengalami masalah penglihatan ini juga sering mengadu sakit kepala dan
pening, ingin muntah apabila membaca atau membuat kerja yang memerlukan penglihatan
yang dekat, imej yang berbayang dan penglihatan yang kabur.
Disamping itu juga kanak-kanak bermasalah penglihatan ini mengalami masalah
tingkah laku yang berbeza dengan kanak-kanak normal. Mereka selalu memusingkan
kepada ke sebelah sahaja untuk melihat papan tulis ataupun objek. Ketika membaca kanakkanak ini akan meletakkan kepada pada suatu sudut pada keudukan yang luar biasa.
Mereka juga selalu mengecilkan mata, mengerutkan mata, menutup sebelah mata, kerap
bercakap, keliru dengan huruf, sering melanggar objek ketika berjalan atau bergerak. Kanakkanak bermasalah pendengaran tidak dapat memahami proses pengamatan.
Pengamatan merupakan kefahaman terhadap sesuatu perkara atau situasi melalui
pancaindera setelah berlakunya proses dalam mental. Janet W. Learner (1971) dalam
bukunya Children With Learning Disabilities telah mentafsirkan bahawa pengamatan
adalah satu proses untuk mengenal maklumat daripada tindak balas panca indera atau
mekanisme yang mentafsirkan sesuatu pergerakan panca indera dengan kuasa intelek.
Antara ciri-ciri kesukaran dalam komponen penglihatan yang melibatkan pengamatan ialah
ketidakupayaan memahami benda-benda abstrak, pengamatan dan daya anggaran berat,
tidak memahami konsep bentuk,

ketidakupayaan mengagak sesuatu saiz,

jarak,

perhubungan antara objek, menyalin huruf, nombor perkataan dan ayat. Namun kanakkanak ini lebih mengetahui konsep sejuk dan panas melalui sentuhan.

PENUTUP

10

Pendidikan Khas di Malaysia akhir-akhir ini pesat membangun bukan sahaja dari
aspek bertambahnya bilangan pelajar tetapi juga dari aspek prasarana yang lain seperti
pertambahan bilangan sekolah dan kelas, peningkatan bilangan dan kualiti guru, serta
peningkatan mutu pengurusan dan pentadbiran sekolah yang mempunyai kanak-kanak
berkeperluan khas.. Seksyen 40 dan seksyen 41 dalam Akta 1995 dilihat oleh pelbagai pihak
sebagai era baru dalam dunia pendidikan khas kerana Menteri Pendidikan dikehendaki
menyediakan kelas pendidikan khas jika adanya permintaan dari masyarakat. Akta yang
memperuntukkan kuasa kepada Menteri untuk menentukan tempoh persekolahan dan
kandungan kurikulum untuk keperluan pendidikan khas. Hal ini menggambarkan bahawa
setiap lapisan kita telah memberi perhatian kepada golongan ini.
Dalam usaha memupuk kerjasa di antara pihak sekolah dan keluarga, guru harus
sedar bahawa hubungan dengan ibu bapa mungkin berbeza tertakluk kepada latar belakang
keluarga. Ibu bapa berpelajaran rendah mengkin berhati-hati berinteraksi dengan guru
berbanding dengan ibu bapa berpelajaran tinggi. Oleh itu, guru harus sedar dan mengambil
kira perbezaan kepercayaan dalam usaha mendidik kanak-kanak berkeperluan khas sama
ada dari segi masalah pembelajaran, masalah penglihatan mahupun masalah pendengaran.

11