AMERIKA TRULE LEGLA

Americka kuga ili americka trule je zarazna bolest pcelinjeg legla

koja se vrlo cesto i neprimjetno uvlaci, odrava i iri ne samo u
jednoj pcelinjoj zajednici, ili pcelinjaku, nego i u pcelinjake u
okolici 3-4 km u poluprecniku i tako se iri od jednog do drugog
pcelinjaka ako se ne suzbije na vrijeme i efikasno. To je oboljenje
poklopljenog pcelinjeg legla, koje se prenosi inficiranjem opreme i
svih pcelinjih proizvoda, a narocito u krajevima gdje se primjenjuje srlece pcelarenje,
pa su i faktori koji uticu na brzo irenje vie prisutni. Uzrocnik americke trulei
pcelinjeg legla je golim okom nevidljivi ivi organizam-bakterija (mikroorganizam) ciji
je latinski naziv Bacillus larvae. Bakterija-Bacillus larvae ima dva oblika u toku svog
razvoja i odravanja i to: u obliku spore i u tapicastom obliku. U prvom obliku (oblik
spore) bakterija se se u spoljnoj sredini odrava bez razmniavanja dui niz godina
(10-30). Spore bakterije larve su veoma izdrljive na djelovanje toplote, vlage,
suncevih zraka i dr. tako da u medu koji se dri na 100C izumiru tek poslije pola
sata, u medu na normalnoj temperaturi ostaju, ive i mogu da isklijaju i nakon
godinu dana. U propolisu rastvorenom u alkoholu otporne su vie od 45 dana, u
vosku se odravaju dugo i izumiru na 120C tek nakon 20 minuta, u zemlji izdre
228 dana, u isuenoj masi uginulih larvi u starom sacu, u konicama ostaju ive 2233 godine. Izdrljive su i na dezinfekciona sredstva u razlicitom stepenu kao i na
sulfopreparate. Medutim, u drugom obliku bakterije Bacillus larvae je tapicastog
oblika u kome se jedino i razmnoava, osjetljiva je na djelovanje toplote, isuivanje,
dezinfekciona sredstva, sulfo-preparate i na antibiotike. I pored toga, ne moe se
lijeciti jer se u ovom obliku nalazi samo u pocetku bolesti i to u organizmu zaraenih
larvi. Uzrocnik ulazi zajedno sa hranom u crijevo nepoklopljene larve i prelazi u njeno
tkivo tek u vrijeme preobrazbe i brzo se u njoj razmnoi. Larva je tad poklopljena i
brzo ugine.
Znaci bolesti
Za pcelara je prakticno jedini moguci nacin da posumnja u prisustvo
bolesti kad na poklopljenom leglu prilikom pregleda primjeti
ulegnute poklopce sa tamnosmedim mrljama nakvaenim od
propalih larvi ili rupice na celijama koje su izbuile pcele sa
namjerom da ociste stanicu. Takode, leglo je nepravilno rasporedeno
mada u prvoj fazi zaraze obicno se nade samo nekoliko celija sa
uginulim larvama. Ako skinemo poklopac sa celije u kojoj je uginula
larva i stavimo cackalicu ili manje drvce i povucemo konstatovat
cemo da li se razvlaci u niti i da li je miris na pokvarenu ribu ili po tutkalu koji se
kasnije gubi. Ako utvrdimo da se razvlaci posumnjacemo da se radi o bolesti. Da ne
bi gubili vrijeme potrebno se je obratiti u najbliu mjerodavni instituciju i zatraiti
strucnu pomoc da bi se sa sigurnocu utvrdila prava dijagnoza, mikroskopskom
analizom uginulih larvi. Posljedica bolesti legla je direktan uticaj na slabljenje
pcelinjeg drutva u cjelini, jer je sve manje mladih pcela koje treba da zamjene stare
pcele. Time se, normalan rad drutva remeti i slabi tako da vremenom oslabi toliko
da postane plijen grabei. To tada predstavlja izvor i nacin zaraavanja ostalih
drutava na pcelinjaku u poluprecniku 3-4 km i blioj okolini. Za uspjeno suzbijanje
americke trulei najvanije je rano otkrivanje bolesti koje moe da obavi svaki pcelar
na svom pcelinjaku. Ako je na pcelinjaku ili blioj okolini bilo prisutno obolijevanje od
americke trulei preporucljivo je cece u odredenim periodima vriti preglede saca sa
leglom, dok na mjestima gdje toga nije bilo detaljan pregled moe se izvriti u
proljece prije naglog razvoja i jacanja drutva i unosa velikih kolicina nektara i

polenovog praha.
Prenoenje zaraze
U konici prenoenje zaraze od licinke do licinke vre pcele
hraniteljice, dok se od konice do konice prenose putem
grabei i nalijetanja pcela. Takode i sam pcelar to cini kad iz
konice u konicu prenosi zaraene ramove ili vrcaljkom ili kad
vri prihranu sa zaraenim medom ili upotrebom voska za
satne osnove koji nije dezinfikovanna propisan nacin. Spore se
mogu prenositi na rukama i alatu ako se pregled zdravih
drutava vri nakon pregleda zaraenih a potom ne izvri odgovarajuca dezinfekcija.
Spora Bacillus larvae moe klijati samo u mladim larvama, dok se procenat klijanja
smanjuje sa starosti larve, tako da nakon 53 satane moe doci do infekcije.
Prelaskom spore u vegetativni oblik bakterije ne moe se prenositi zaraza. Kad spora
sa hranom dospije u organizam larve obicnoproklijaju za jedan dan i dalje se
umnoava i dospjeva u tjelesnu upljinu larve. Bolest ne prelazi na odrasle pcele, ali
rojevi iz zaraenih pcelinjih drutava mogu prenositi americku trule. Takode, ni sva
pcelinja drutva nisu u istoj mjeri osjetljiva na zarazu americke trulei legla to se
objanjava higijenskim ponaanjem pcela, odnosno sposobnosti radilica da brzo
otkriju i uklone uginule larve iz celija i tako eliminiu izvor zaraze. Ova cinjenica nas
ne smije zavarati i dovesti do oputanja, jer samo mjere opreza i preventive nam
mogu dati potrebnu sigurnost.
Suzbijane americke trulei
S obzirom da je americka trule teka zarazna bolest, da nikada ne prestaje sama od
sebe, da je njen uzrocnik veoma otporan i da trajno zaostaje na sacu i da se vrlo
lako i brzo prenosi na okolne pcelnjake sasvim je logicno i prihvatljivo da se u
njenom suzbijanju primjene radikalne mjere, koje se odnose na unitavanje arita,
odnosno izvora zaraze. To podrazumijeva guenje pcela iz zaraenih drutava navece
paljenjem sumpora konici. Uginule pcele zajedno sa ramovima i sacem sa leglom
treba spaliti na pogodnom mjestu i zatrpati zemljom. Ostatatak saca bez legla treba
pretopiti i vosak dezinficirati na propisan nacin, odnosno na temperaturi od 120C, u
zato predvidenim uredajima. Istovremeno treba izvriti dezinfekciju cjelokupnog
pribora i konica koje su jo upotrebljive. Dezinfekciju konice obaviti tako da se sa
unutranjih strana konice dobro ostruu svi zaostaci propolisa i voska sa icanom
cetkom a potom dobro operu deterdentom i ribacom cetkom. Poslije toga konicu
treba iznutra opaliti plamenom let-lampe. Nakon izvrene dezinfekcije konice,
ramovi i oprema mogu se upotrijebiti.