Professional Documents
Culture Documents
Mahi̇r Çayan Ki̇mdi̇r
Mahi̇r Çayan Ki̇mdi̇r
Mahir ayan
Doum
lm
15 Mart 1946
Samsun
30 Mart 1972 (26 yanda)
Kzldere, Niksar
Mahir ayan (15 Mart 1946, Samsun - 30 Mart 1972; Kzldere, Niksar, Tokat), Trkiye
Halk Kurtulu Partisi-Cephesi (THKP-C) lideri. Marksist-Leninist devrimci nder. 30 Mart
1972 tarihinde, Tokat'n Niksar ilesine bal Kzldere Ky'nde askerle girdii atmada
dokuz arkadayla birlikte ldrld.[1]
Konu balklar
1 Yaam yks
2 Kzldere Olay
3 Yazlar
5 Diziler
6 arklar
7 Kaynaka
Yaam yks
Samsun doumlu olan Mahir ayan, ortaokul ve lise dnemlerini Haydarpaa Lisesi'nde, yani
stanbul'da geirdi. 1963'te stanbul niversitesi Hukuk Fakltesi'ne kaydoldu. Ertesi yl
Ankara Siyasal Bilgiler Fakltesi'nde renimine devam etti. Bu dnemde TP ve FKF'ye
(Fikir Kulpleri Federasyonu) bal olan SBF (Siyasal Bilgiler Fakltesi) Fikir Kulb'ne
girdi. 1965'te bu kulbn bakanln da stlendi.
1967'de ksa sreliine Fransa'ya gitti. Buradaki sosyalist hareketlerin genel seyri ve iinde
bulunduklar tartmalar izledi. 1968'deki 6. Filo eylemlerine zmir'de katld ve gzaltna
alnd. Bu dnemde Trkiye i Partisi (TP) iinde balayan Mihri Belli'nin savunduu Mill
Demokratik Devrim tartmalarnn ierisinde ve daha sonra kurulan THKP-C'nin nder
kadrosunda bulundu. Bu tartma srecinde TP adna Karadeniz Ereli'de almalar yrtt.
Bu geziden sonra ideolojik olarak Mill Demokratik Devrim saflarnda yer ald. TP ile olan
temel ayrl devrim sorunu olarak tarif eder. Fransa'da bulunduu srete Latin Amerika
silahl (fokoist) mcadelelerinden etkilenir. TP'i bu srete yasalclkla sular, Trkiye'deki
devrim srecinin ancak silahl bir mcadeleyle ve kendi zgl koullarnn tespit edilmesiyle
olabileceini savunur. Bu gre daha yakn olan Trk Solu ve Aydnlk dergilerinde yazlar
yazar. Bu dnemde yazd nemli yazlar "Revizyonizmin Keskin Kokusu 1", "Revizyonizmin
Keskin Kokusu 2" ve "Aren Oportnizminin Nitelii" dir.
1969 ylnda Ankara'da yaplan ve Fikir Kulpleri Federasyonu'nun adn DEV-GEN
(Devrimci Genlik Federasyonu) olarak deitirdii toplantda Trkiye sosyalist hareketinin
seyrini deitirir. 1971 ylnda yaplan TP kongresine katlmamtr, fakat TP ve kendi
alma evresinden renci ve iilerle birlikte bir toplant rgtler. Mihri Belli ile olan
ayrlklar iyice ortaya km olmasyla birlikte yolunu Mill Demokratik Devrim (MDD)
srecinden ayrarak, nce "gen subaylarn" asker darbe yapmasn beklemek yerine halk
ihtilali iin silahl propaganda faaliyetlerine balar. Bu ayrmann temel noktas, aslnda
MDD tespitinin TP yasalclnn baka bir versiyonu olduu grdr. O dnemde Trkiye
devrim srecini Kesintisiz Devrim I-II-III brorlerinde dile getirir. Trkiye'nin sahip olduu
yapy oligari olarak tanmlar. Ek olarak "Trkiye'deki gemie nazaran refah seviyesinin
artmas ile birlikte devlet ve halk arasnda bir denge vardr," demi ve bu dengeyi suni denge
olarak adlandrmtr. Suni dengeyi de bozmann ancak silahl mcadele ile olacan
savunmutur.[2]
Bu srete Mnir Ramazan Aktolga ve Yusuf Kpeli ile birlikte THKP-C'nin kurulu
almalarn srdrr. rgtn dier nemli isimleri arasnda; Erturul Krk, lhami Aras,
Ula Bardak, Mustafa Kemal Kaarolu ve Hseyin Cevahir yer alr. ehir gerillas
modellini benimseyen Mahir ayan buna uygun silahl eylemlerin planlanmasnda ve
gerekletirilmesinde bizzat bulunur. almalarn srdrmek iin ubat 1971'de stanbul'a
geen Mahir ayan burada da silahl eylemlere devam eder. 22 Mays 1971' de srail
Bakonsolosu Efraim Elrom'un karlp ldrlmesi olayna karr. Kaldklar evden
kaarken polisle girdikleri atma sonrasnda Mahir ayan ve Hseyin Cevhir, stanbul
Maltepede bir evde kuatlr. Evde bulunan 14 yandaki bir kz rehin alrlar. ayan ve
Cevahiri ikna edebilmek iin anne ve babalar ile aile bykleri olay yerine getirilir. 1
Haziran'da eve yaplan operasyonda Cevahir ldrlr, Mahir ayan yakalanacan
anlaynca intihara teebbs eder fakat solak olduu iin baaramaz ve sadece kendini yaralar
eve giren gvenlik gleri tarafndan yaral olarak yakalanr.[3] Rehine kz zarar grmez.[4]
Mahir ayan tutuklanarak stanbul Maltepe Cezaevi'ne konulur. Dv srerken 29 Kasm
1971'de THKP-C'den Mahir ayan, Ula Bardak, Ziya Ylmaz ile Trkiye Halk Kurtulu
Ordusundan (ksaca THKO) Cihan Alptekin ve mer Ayna, kazlan tnelden karak firar
ederler. Firardan sonra THKP-C iinde blnme yaanr. stanbul'da kalma olanaklar daralan
Mahir ayan, Ankara'ya geer. 19 ubat'ta Ula Bardak Arnavutky'de kald evde kuatlr
ve ldrlr. Mahir ayan ve arkadalar bir yandan srekli yer deitirerek yakalanmamaya
alrken, te yandan idam cezas verilmi olan Deniz Gezmi ve arkadalarnn kurtarlmas
iin eylem olanaklar aratrrlar. Ankara'daki ilikiler de yakalanmalar sonucunda giderek
daralr. nce baz kadrolar Karadeniz'e gnderilir. Koray Doan'n polis tarafndan
ldrlmesi ve dier yakalanmalar sonrasnda da Mahir ayan, Cihan Alptekin, mer Ayna
ve Erturul Krk Karadeniz'e geerler.[5]
Kzldere Olay
Yazlar
ASD'ye Ak Mektup
Yayn Politikamz
Kesintisiz Devrim I
Toplumsal Yazlar
Diziler
arklar
Ak hsani - Kzldere
Emeki - Kzldere
Kaynaka
1.
^ http://bianet.org/biamag/bianet/93985-kizildere-katliami
2.
3.
^ http://www.68dayanisma.org/index.php?
Itemid=30&id=108&option=com_content&task=view
4.
^ http://www.haberbiz.com/turkiye/guncel-turkiye/mahir-cayan-baskinindamossad-golgesi.htm
5.