[fshihe]

Bashkohu edhe ti me vullnetart e Wikipedias!

Merr pjes n krijimin e enciklopedis me t madhe n rrjet n gjuhn shqipe.

Ligji i Omit

Tre parametrat e ligjit t Omit

Prmbajtja
[fshih]

1 'sht Ligji i Omit?

2 Prkufizimi i Ligjit t Omit

3 Lidhje te jashtme

4 Literatura

5 Referencat

'sht Ligji i Omit?[redakto | redakto tekstin burimor]

Ligji i Omit sht njri prej ligjeve themelore t elektrotekniks. Intensiteti i rryms elektriken nj
qark t mbyllur t thjesht prcaktohet me shprehjen I = V/R, nga ku:

I: shnon intensitetin e rryms elektrike, q matet

me Amper (shkurt: A),

V: shnon tensionin elektrik q matet me Volt (shkurt: V),

R: shnon rezistencn e rezistorit q matet me Om (shkurt: Om).

Prkufizimi i Ligjit t Omit[redakto | redakto

tekstin burimor]
Ligji i Omit: Rryma q kalon npr nj qark elektrik sht n
prpjestim t drejt me tensionin e burimit dhe n prpjestim t
zhdrejt me rezistencn e rezistorit.
Formula e Ligjit t Omit mund t shkruhet n tre mnyra t cilat
jan:

Lidhje te jashtme[redakto | redakto tekstin

burimor]
Commons: Ohm's law Album me fotografi dhe/apo video
dhe material multimediale

Literatura[redakto | redakto tekstin burimor]

E. Hysenbegasi: Prmbledhje punsh laboratori n fizik.

Pr fakultetet e inxhineris dhe degn e kimis, Tiran,
1982.

F. Sinoimeri, Z. Mulaj, B. Duka: Fizika 1+2, Sh.B.L.U. Tiran

1999.

Grupe autorsh: Ushtrime t Fizikes s prgjithshme. Pr

fakultetet e inxhinieris, Tiran, 1982.

Referencat[redakto | redakto tekstin burimor]

Ky artikull sht i cunguar.
Ndihmoni edhe ju n prmirsimin e ktij artikulli (si ?)

Kategorit:
Wikipedia:Cung

Fizik

Menuja e navigimit
Krijo llogari
Hyni

Lexo
Duke kontrolluar
Redakto
Redakto tekstin burimor
Shiko historikun
Shko

Faqja kryesore
Portale tematike
Ngjarjet e tanishme
Ndryshimet e fundit
Artikull i rastit
Ndihmsi
Dhuroni
Printo/eksporto

Krijo nj libr

Shkarkoje si PDF

Version shtypi
Mjete

Lidhjet ktu

Ndryshime t ndrvarura

Ngarkoni skeda

Faqet speciale

Lidhja e prhershme

Page information

Wikidata item

Cito artikullin
N gjuh t tjera

Afrikaans

Asturianu

Azrbaycanca

Brezhoneg
Bosanski
Catal
etina
Cymraeg

Artikulli
Diskutimet

Dansk
Deutsch

Emilin e rumagnl
English
Esperanto
Espaol
Eesti
Euskara
Estremeu

Bahasa Melayu

Plattdtsch
Nederlands
Norsk nynorsk
Norsk bokml

Polski
Piemontis

Suomi
Franais
Gaeilge
Gidhlig
Galego

Hrvatski
Magyar

Bahasa Indonesia
slenska
Italiano

Limburgs
Lietuvi
Latvieu
Malagasy

Portugus
Romn

Scots
Srpskohrvatski /

Simple English
Slovenina
Slovenina
/ srpski
Svenska

Tagalog
Trke
/tatara

Ting Vit

Edit links

T gjitha materialet q gjenden n kt faq jan t mbrojtura nga Creative

Commons Attribution/Share-Alike License;. Shiko Terms of Use pr m shum
informacione.

Rreth t dhnave vetjake

Rreth Wikipedia-s

Shfajsimet

Developers

Pr celular

Ligji i Ohmit
Ky aplet tregon nj qark t thjesht q prmbam nj rezistenc R. N qark sht lidhur
nj voltmetr n paralel me rezistencn R dhe nj ampermetr n seri me R.
Ju mund t zgjidhni vlerat maksimale t tensionit dhe vlerat maksimale t rryms q
lejohen nga aparati mats duke prdorur kutit e zgjedhura. N.q.s. shikoni mesazhin
(paralajmrin) "Tejkalim maksimal", duhet t zgjidhni nj shtrirje t pranueshme t
matjes. Rezistenca R dhe tensioni U mund t ndyshojn me katr butonat n t djatht
duke zmadhuar R ose zvogluar at, t zmadhoni ose t zvogloni. Posht n t
djatht mund lexoni vlerat e marra t tensionit U dhe t rryms I.

Ligji i Omit pr nj pjes homogjene t qarkut:

Intensiteti i rryms n prcjellsin homogjen sht n prpjestim t
drejt me tensionin dhe n prpjestim t zhdrejt me rezistencn
elektrike t prcjellsit.

Aplete Fizike
URL: http://www.walter-fendt.de/ph14al/ohmslaw_al.htm
Walter Fendt, 23 nntor 1997
Versioni n shqip: Arten Shuqja, 14 janar 2007
Ndryshimi i fundit: 13 korrik 2007

www.fmath.inf
o
Kontakti
Lojra
Matematikan
Konkurse
Msuesit
Trigonometria [0]
Gjeometri [1]
Algjebra [241]

Gjuha:

V
e
n
di
:

Rumani
Krkimi

Shqipe

Matematikan

Time linj

Photos

Para

Pulla

Sketch

Krkimi

Georg Simon Ohm

Datlindja:

Vendin e lindjes:

Data e
vdekjes:

Vendi i vdekjes:

16 March
1789

Erlangen, Bavaria (now

Germany)

6 July 1854

Munich, Bavaria,
Germany

Prezantimi

ATTENTION - Automatic translation nga versioni anglisht

Georg Simon om vinte nga nj familje protestante. Babai i tij, Johann Wolfgang om, ishte
nj bravandreqs ndrsa nna e tij, Maria Elizabeta Beck, ishte vajza e nj rrobaqeps. Edhe
pse prindrit e tij nuk kishte qen edukuar formalisht, babai om ishte nj njeri shum t
shquar q kishte edukuar vet pr nj nivel t lart dhe ishte n gjendje pr t dhn bijve t
tij nj edukim t shklqyer me msimet e tij. Sikur om vllezrit dhe motrat e t gjitha
mbijetuar ai do t kishte qen nj nga nj familje t madhe, por, si ishte e zakonshme n
ato koh, disa prej fmijve vdiqn n fmijrin e tyre. Nga shtat fmijt e lindur nga
Maria dhe Johan om vetm tre mbijetoi, Georg Simon, Martin vllai i tij, i cili vazhdoi t
bhet nj matematikan i njohur, dhe motra e tij Elizabeta Barbara.
Kur ata ishin fmij, Georg Simon dhe Martin u msoi nga i ati i tyre i cili i solli ata n nj
standard t lart n matematik, fizik, kimi dhe filozofi. Kjo sht n kontrast zymt pr
arsimimin e tyre shkollore. Georg Simon hyri n Erlangen gjimnazit n moshn
njmbdhjet, por ai ka marr pak n rrugn e trajnimit shkencore. N fakt kt pjes
formale t shkollimit t tij ishte pashkaktuar theksuar t msuarit prmendsh dhe nga tekstet
e interpretuar. Ky kontrast fort me udhzim frymzuar q t dy Georg Simon dhe Martin
marr nga babai i tyre i cili i solli ata n nj nivel n matematik q oi profesor n
Universitetin e Erlangen, Karl von Langsdorf krishter, pr t krahasuar ato t familjes
Bernoulli. Kjo vlen theksuar prsri arritje e shquar e Johann Wolfgang om, nj plotsisht
vet-msohet njeriu, q kan qen n gjendje pr t dhn bijve t tij nj gjob t till arsim
matematikore dhe shkencore.
N 1805 om hyri Universitetin e Erlangen, por ai u b kreu mjaft larg me jetn studentore.
N vend se t prqndrohet n studimet e tij ai kaloi vallzimi shum koh, akull patinazh
dhe duke luajtur bilardo. Om s babait, i zemruar se djali i tij ishte humbur mundsi
arsimore, t cilat ai vet kurr nuk ka qen me fat t mjaftueshme pr t prvojs, krkoi q
om universitetit l pas tre semestra. Om shkoi (ose m sakt, u drguam) n Zvicr, ku, n
shtator 1806, ai mori nj post si nj msues i matematiks n nj shkoll n Gottstadt bei
Nydau.

Karl von krishter Langsdorf la Universitetin e Erlangen n fillim t vitit 1809 pr t marr
nj post n Universitetin e Heidelberg dhe om do t plqente q t ket shkuar me t n
Heidelberg t rifilloj studimet e tij matematikore. Langsdorf, megjithat, e kshilloi om pr
t vazhduar me studimet e tij t matematiks t tij, duke i kshilluar om pr t lexuar veprat
e Eulerit, Laplace dhe Lacroix. Vend ngurrim om mori kshilln e tij, por ai la postin e tij t
msimdhnies n Gottstadt bei Nydau mars 1809 pr t'u br nj msues privat n
Neuchtel. Pr dy vite ai kishte kryer detyrn e tij si msues, ndrsa ai ndjekur kshilln
Langsdorf dhe vazhdoi studimet e tij private t matematiks. Pastaj n prill 1811 ai u kthye
n Universitetin e Erlangen.
Studimet e tij private kishte qndruar n at vend t mir pr t se ai mori nj doktoratur
prej Erlangen m 25 tetor 1811 dhe menjher u bashkua me stafin si lektor matematike.
Pas tre semestra om dha postin e tij n universitet. Ai nuk mund t shohin se si ai mund t
arrijn nj status m t mir n Erlangen si perspektivat e ka pasur t varfr, ndrsa ai n
thelb jetonte n varfri n postin e pedagog. Qeveria bavarez i ofroi atij nj post si nj
msues i matematiks dhe fiziks n nj shkoll cilsi t dobt n Bamberg dhe ai mori post
atje n janar 1813.
Kjo nuk ishte karrier t suksesshme e parashikuara nga ohm dhe ai vendosi se ai do t
duhet t tregoj se ai ishte shum vlen m shum se nj msues n nj shkoll t dobt. Ai
ka punuar pr hartimin e nj libri fillore n msimin e gjeometris ndrsa mbetur mjaft t
paknaqur me punn e tij. Pas om kishte duruar shkoll pr tre vjet ajo ishte mbyllur n
shkurt 1816. Qeverisa Bavareze pastaj drgoi at n nj shkoll t mbipopulluara n
Bamberg pr t ndihmuar me msimin e matematiks.
M 11 shtator 1817 om marr nj ofert pr postin e msuesit e matematiks dhe fiziks n
Gjimnazin e Jezuitve e Klnit. Kjo ishte nj shkoll m t mir se ndonj q kishte msuar
n om m par dhe kishte nj laborator t pajisur mir fizike. Ndrsa ai kishte br pr kaq
shum t jets s tij, om vazhdoi studimet e tij private lexuar tekstet e Matematikan kryesor
frngjisht Lagranzhit, Lazhandrian, Laplace, Ligji Biot dhe Poisson. Ai lvizi duke lexuar
veprat e Furierit dhe Fresnel dhe ai vet filloi punn e tij eksperimentale n laborator fizike
e shkolls, pasi ai e kishte msuar t zbulimit ersted e elektromagnetismit n 1820. N
eksperimentet e tij t par ishin kryer pr prfitimin e tij arsimore si edhe studimet privat ai
bri t punve t Matematikan kryesor.
Gjimnazi jezuit i Klnit nuk do t vazhdoj t ruaj standardet e larta q ajo kishte kur om
filloi t punoj atje ashtu, nga 1825, ai vendosi q ai do t prpiqet prsri pr t arritur pun
me t vrtet ai donte, dmth nj post n nj universitet. Kuptuar se mnyra n nj post t
till do t duhet t jet prmes publikimeve hulumtuese, ai e ndryshoi qndrimin e tij ndaj
puns eksperimentale ai ishte ndrmarrje dhe filloi t punoj sistematikisht drejt publikimin
e rezultateve t tij:
Mbingarkuar me studentt, duke gjetur pak vlersim pr prpjekjet e tij t ndrgjegjshm,
dhe e kuptuar se ai kurr nuk do t martohet, ai u kthye pr t shkencs t dy t provoj
veten n botn dhe pr t pasur dika t qndrueshme mbi t cilat n baz t krkes e tij

pr nj pozicion n nj mjedis shum stimulues .

N fakt ai ishte i bindur tashm vet t vrtetn e asaj q ne e quajm sot "ligji om t" dmth
marrdhniet q aktual me materialet m t sht n proporcion t drejt ndryshimi t
mundshm n t gjith aplikuar materiale. Rezultati nuk u prmbahen n letr firsts om t
botuar n 1825, megjithat, pr kt dokument shqyrton uljen n forca elektromagnetike e
prodhuar nga nj tel si gjatesia e telit n rritje. Gazeta konkludohet marrdhnieve
matematikore bazuar thjesht mbi provat eksperimentale q kishin tabuluar om.
N dy dokumente t rndsishme n 1826, om dha nj prshkrim matematikor t
prcjelljeve n qarqeve modeluar n Furierit 's studim t prcjelljeve ngrohjes. Kto
dokumente t vazhdoj zbritje om t rezultateve nga prova eksperimentale dhe, veanrisht
n t dyt, ai ishte n gjendje t propozoj ligje q shkoi nj rrug t gjat pr t shpjeguar
rezultatet e t tjerve q punojn me energji elektrike i panatyrshm. Gazeta e dyt sigurisht
sht hapi i par n nj teori t prgjithshme q om ishte n gjendje pr t dhn n librin e
tij t famshm t botuar n vitin n vijim.
far sht e njohur tani si Ligji om duket n kt libr t famshm Die Kette galvanische,
Bearbeitet mathematisch (1827) n t cilin ai dha teorin e tij t plot t energjis elektrike.
Libri fillon me sfond matematikore t nevojshme pr nj kuptim t pjess tjetr t puns. Ne
ktu duhet t vrej se nj sfond matematikore ishte e nevojshme edhe pr fizikant kryesor
Gjerman pr t kuptuar t puns, pr theksin n kt koh ishte n nj qasje jo-matematikore
n fizik. Ne duhet gjithashtu t komentoj se mos, prkundr prpjekjeve ohm n kt hyrje,
ai ishte me t vrtet i suksesshm pr t bindur fizikant t vjetra gjermane se qasja
matematikore ishte e drejt. Deri n nj mas, si Caneva shpjegon n, ky ishte faji i vet
om's:
... n hyrje as as trupin e puns, i cili prmbante zhvillim m rigoroz i teoris, ka sjell om
vendosmrisht n shtpi ose unitetin themelor i tr ose lidhjet midis supozimet themelore
dhe zbritjeve t mdha. Pr shembull, ndonse teoria e tij ishte konceptuar si nj sistem t
rrept deduktiv i bazuar mbi tre ligje themelore, ku ai shpreh pikrisht se cili prej tyre disa
shprehjeve matematikore dhe me goj se ai dshironte q t merret si form kanonike.
sht interesante se om paraqet teorin e tij si nj veprim i afrt, nj teori q kundrshtuan
konceptin e veprimit n nj distanc. Om besohet se komunikimi i energjis elektrike ka
ndodhur midis "grimca afrt", e cila sht vet termi om prdor. Gazeta sht e shqetsuar
me kt ide, dhe n veanti me ilustron dallimet n qasjen shkencore midis ohm dhe at t
Furierit dhe Navier. Nj studim i detajuar i kuadrit konceptual t prdorura nga om om n
formulimin e ligjit i sht dhn n.
Si kemi prshkruar m lart, om ishte n Gjimnazin e Jezuitve i Klnit, kur ai filloi botimet
e tij t rndsishm n 1825. Ai ishte dhn nj vit n t cilin t lir nga pun pr t'u
prqndruar n studimin e tij duke filluar n gusht 1826 dhe edhe pse ai ka marr vetm m
pak se oferta bujare e gjysm rroge, ai ishte n gjendje t kalojn vitin n Berlin duke
punuar n publikimet e tij. Om kishin besuar se botimet e tij do t oj n marrjen e tij nj

ofert pr nj post t universitetit para q ka pr t'u kthyer n Kln, por me kohn ai u pr

shkak t filloni ta msoni prsri n shtator 1827 ai ishte ende pa nj ofert t till.
Edhe pse puna om t ndikuar fuqishm teori, ajo u prit me entuziazm pak. Ndjenj om u
lnduar, ai vendosi t qndroj n Berlin dhe, mars 1828, ai formalisht dorheqjen nga
funksioni i tij n Kolonj. Ai mori nj matematik t prkohshme pune t msimdhnies n
shkollat n Berlin.
Ai pranoi nj pozicion n Nuremberg dhe n 1833 edhe pse kjo i dha atij titullin e
profesorit, ajo nuk ishte ende pas universitare pr t ciln ai kishte strived gjith jetn e tij.
Puna e tij ishte e njohur prfundimisht nga Royal Society me mimin e saj t Medaljen
Copley n 1841. Ai u b nj antar i jashtm iShoqris Mbretrore n 1842. Akademive t
tjera t tilla si ato n Berlin dhe n Torino e zgjodhi at antar prkats, dhe n 1845 ai u b
nj antare e plot e Akademis Bavareze.
Kjo njohje vonuar ishte i mirpritur, por mbetet pyetja se pse dikush i cili sot sht nj emr
t familjes pr kontributin e tij t rndsishme pr t luftuar kaq shum koh pr t fituar
njohje. Kjo mund t ket asnj shpjegim t thjesht por n vend t jet rezultat i nj numri t
faktorve t ndryshm contributary. Nj faktor mund t ket qen ekzistenc e karakterit om
ndrsa nj tjetr ishte qasja e tij me siguri matematike me tema t cilat n at koh ishin t
studiuar n vend t tij nj mnyr jo-matematikore. Ka pasur padyshim edhe
mosmarrveshjet personale me njerz n pushtet e cila nuk om asnj t mir n t gjitha. Ai
sigurisht nuk gjejn favor me Johannes Schultz i cili ishte nj figur me ndikim n
ministrin e arsimit n Berlin, dhe me Georg Friedrich Pohl, nj profesor t fiziks n at
qytet.
Elektrike nuk ishte tem e vetme n t ciln om ndrmori krkime, dhe jo vetm tem n t
ciln ai prfundoi n kundrshti. N 1843 ai deklaroi parimin themelor t akustik
fiziologjik, i shqetsuar me mnyrn n t ciln e dgjon tone kombinim. Megjithat
supozimet q ai bri n prfundim t tij matematikore nuk ishin plotsisht t justifikuara dhe
kjo rezultoi n nj kontest t hidhur me Seebeck fizikantit gusht. Ai arriti n diskreditimin
dhe hipoteza om om desh t pranojn gabimin e tij. Shih pr detaje t mosmarrveshjes
midis ohm dhe Seebeck.
N 1849 om mori nj post n Mynih si kuratore e kabinetit fizike Akademis Bavareze dhe
filloi t leksion n Universitetin e Mynihut. Vetm n 1852, dy vjet para vdekjes s tij, e bri
om arritur ambicjen e tij prjetshm pr t'u emruar n kryetar i fiziks n Universitetin e
Mynihut.
Source:School of Mathematics and Statistics University of St Andrews,
Scotland
English | | | Dansk | Eesti | Suomi | Franais | Galego | Deutsch | | |

| Ned
erlands | Magyar | Indonesia | Italiano | | Catal | | | Hrvatski | Latvieu | Lietuvi | Malti | Nordma
nn |

| Polski | Portugal | Romana | | | Shqipe | Slovenina |Slovenski | Espaol | Svenska | F

ilipino | | Trke | | Vit | etina |
www.invata-mate.info | www.aprender-mat.info | www.apprendre-math.info | www.learn-math.info
Kushtet e prdorimit |