Professional Documents
Culture Documents
Hualngo 2nd Quarter 2015 PDF
Hualngo 2nd Quarter 2015 PDF
Hualngo 2nd Quarter 2015 PDF
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
2 0 1 5
12.
13.
Luka Lehkhabu
H-1
1.
3
Thuhmahruai:
LUKA LEHKHABU
Tichuan a tho va, a pa hnenah a kal ta a. Chutichuan hla taka a la awm laiin a pain a lo hmu a, a khawngaih
em em a, a tlan a, a ir a chuktuah a, a fawp ngawih ngawih
a (Luka 15:20).
A chunga chang hi kan hre theuh awm e. Khawvela
thawnthu hmingthangber leh duhawmber atanga lo kal a ni
a. Nimahsela he thawnthu hi missionary daktor pakhatin a
thian Theophila hnena a lehkhathawnah telh lo se chu kan
hre hauh lo vang.
Chu daktawr hming chu Luka a ni a. Jentail mi Isua
ringtu a ni. A lehkhathawn chu Chanchintha Luka ziak tih
a lo ni ta a. Paula khualzinpui thiantha tak niin Tirhkohte
Thiltihbu a ziak bawk a. Paula tanpuina-in Daktor Luka hian
Kristian kohhran awmzia thuk tak chu a hriatthiam bakah
chung zawng zawng aia pawimawhber Isua Krista chanchin
chu chiang takin a zirtir bawk a ni. Tichuan Thlarau
Thianghlim kaihhruaina-in Luka chuan Bible-a tel bu hnih
meuh a ziak ta a. Chungte chu Kristian kohhran bultanna
Chanchinbu tia koh an lo ni ta hial a ni.
He hnathawhna peng khatna chu Chanchintha Luka
ziak hi a ni a. Tirhkohte Thiltih ziah a nih hmaa Theophilusa hnena a ziah a ni (Tirhkohte 1:1). Bible zirtute chuan
Chanchintha Luka ziak hi AD 61-63 inkar vela ziah niin an
chhut a ni.
Theophilus-a hi Greeek mi ringtu tha tak a ni a. A
hnena Lukan lehkha a thawn hian Chanchintha chu Greek
leh Jentail ringtute hnena thawn ang a ni a. Nimahsela Luka
hian Isua chu Juda hnam atanga seilian A nih thu a
theihnghilh ngai lo. Matthaian Chanchintha chu Juda mite
4
tana ziakin Isua chu Hriakthih Messia A nihzia a tarlang a.
Peteran Chanchintha Marka ziak hi Rom mite tan a ziak ve
thung a. Lalram chanchin tarlanga Isua khualzin dante a
thlur nasa a. Chanchintha Johana ziak ve thung chuan Isua
chu Thu, Siamtu leh Pathian Fapa A nihzia a tarlang a ni.
Luka chuan Jentail mite tana a ziah a nih angin Isua chu
mihring Fapa, khawvel Chhandamtu leh mihringte Thian A
nihzia a tarlang a ni.
Chanchintha Luka ziak hi Thuthlung Thar bu-ah a
lian ber a. Isua thiltih mak thenkhatte chu Luka ziakah
chauh tarlan an ni a. Entirnan, Nain khuaa hmeithai fapa
thi kaihthawh (Luka7:11-17) leh Malka-a beng Petera
sahthlak tih angte hi (Luka 22:50, 51). (Thiltih mak dang
Luka chauhina a tarlangte chu: Luka 5:4-11; 13:11-17; 14:16; 17:11-19 ahte en la). Tehkhin thu thenkhat Luka chauhin
a tarlante zinga lar deuh deuhte chu Samari mitha chanchin
(Luka 10:30-37), mi hausa a tak (Luka 12:16-21), Fapa
tllanbo chanchin (Luka 15:11-32), mi hausa leh Lazara
chanchin (Luka 16:19-31) leh chhiahkhawntu leh Pharisai
biakina tawngtai chanchinte an ni a (Luka 18:10-14). Zakaia
thawnthu pawh hi Luka chauhin a tarlang a ni (Luka 19:110).
Thlarau Thianghlim kaihhruainain Luka hian Isua
hunlaia thilthlengte chhuichhuakin A thiltih mak hmutute
chu chiang takin a zawt fiah hlawm a (Luka1:2). Thilthlengte
chiangtaka a hriatthiam hnu-in a lehkha ziak chhiartuten
Isua chanchintha chu a dik ngei a ni tih chiangtaka an
hriattheih nan a indawtte te-in fimkhur takin a ziak ta a ni.
Sakhaw mi hmingthang tak James Denny-a chu Isua
chanchin tarlanna chiangber engnge? tia an zawh chuan
Luka ziak hi in chhiar ngai lo em ni? tiin a chhang a.
A dik khawp mai. Tun kuartar chhung hian khawvel
puma awm a Thlah La Bang kohhranten Luka ziak hi i han
zir ho teh ang u aw!
5
John M. Fowler-a hian pastor hna, zirtirtu hna, leh
khabu ziah endiktu hna leh zirna lama hruitu hnate kum 53
chhung a lo thawk tawh a. Lehkhabu chi hrang hrang leh
thuchhuah tam tak a ziah bakah Dr. Fowler-a hian puitling
zirlaibu tum hnih a ziak tawh bawk a ni. Tun kuartara zirlai
letlingtute chu Lalrohlua, Vanlaldika leh Lalrawngbawla te kan
ni.
6
ZIRLAI 1
March 28-April 3
ISUA LO KALNA
SABBATH CHAWHNU
March 28
Mar. 29
7
Luka chuan Isua chanchin ziaktu midang an awm
ve tih leh chungte chuan Jerusalem khua a tinghing hial a
ni tih a hria a. Chubakah Isua thiltih mak mit ngeia hmutu
tam tak an awm tih a hre bawk. Chungho hnen atang chuan
thil awmzia dil chhut takin a zawt a. Chubakah Marka leh
Matthaia-te ziah chanchinthate chu a chhiar ngeiin a rinawm
a. Luka chuan Isua thiltihte a mitin hmu ve lo mahse Krista
ringtu tha tak a ni tih kan hre thei a ni.
Matthaia chuan Isua chu Zirtirtu ropui tak, zawhneite
hrilhlawkna tifamkimtu leh Judate Lal a nih zia thu Judate
tan a ziak a. Marka chuan Isua chhanchin chu Rom mite
tan a ziak ve bawk. Luka chuan daktawr leh Jentail mi a
nih angin Isua chu khawvel chhandamtu A nihzia Greek leh
Jentail mite tan a ziak a. Luka chuan lehkha a ziah chhan
chi hnih a awm thu a sawi a, chungte chu: (1) Isua chanchina
thiltihlengte an indawt dan dik taka tarlan (Luka 1:3) leh
(2) Isua zirtirnate a tak ngei a ni tih lantirte a ni.
Thlarau kaihhruaia Bible ziaktu Luka chuan a
lehkha ziahte tanpuitu atan hmun dang atanga a hriat
thu tam tak a telh hi thilmak tak a ni awm e. Nimahsela
hetiang avang hian a thu ziahte hi Thlarau Thianghlim
thawkkhum a ni lo tihna a ni lo. Heng atangte hian
engtinnge Bible ziaktute thinlunga Pathian Thlarau
hnathawh dan kan hriat theih ang?
THAWHTANNI
Mar. 30
8
avanga zilhhau a ni a. Hei hian Isua ringtu tana sawiselbo
awmzia hrethiam turin engtinnge min tanpui?
Abraham ate, Mari te hnena fapa pek ang bawka
Zakaria hnena fapa peknaah hian thlarau alama thil ropui
tak zir theih a awm a. Chu chu Pathian thu pawm tura kan
tuan a fum thin zia leh, kan hriat reng tur theihnghilh lama
kan zam a tha leh hle si hi ani. Keimahni mai chuan thil tha
tithei kan ni lo a, mahse Pathian kan rinchhan a, A hnena
kan inpek chuan kan tih theih loh tih theihna Pathianin min
pe dawn a ni. Thutiam anga fapa pekna pawh kha rinna avanga
lo awm a ni a. Rinna avang vekin thlarau lam nun a lo awm a,
thil fel tih theihna pek nghal kan ni bawk.The Desire of
Ages, page 98 (Chatuan Nghahfak, phek 80).
Johana chungchanga thilmakte hian Pathianin A
mite A ngaihsak zia a lantir a. Kum 400 deuhthaw Bible-a
Israel fate chanchin tarlanna awm lova a reh hnu-in Johana
chuan thiltih theihna ropui tak mai neiin chanchintha a
puangchhuak a. Johana thuchah leh a thiltum chu, Lalpa
tana mi lo inpeih tur tea buatsaih a ni (Luka 1:17). A ni
chu Messia tana kawng lo sialtu niin Isua rawngbawlna a
puitlin theih nan a lo buatsaih sak bawk a ni.
THAWHLEHNI
Mar.31
10
NILAINI
Apr. 1
11
Apr. 2
12
emaw, kan hnar emaw thei a. A hnena awm rengtu chuan
tih danglamna changin lalramah an lut anga, Amah hnialtu
chu leia tihtluka awmin beisei tur nei lovin chatuanin a thi
ve thung ang.
A pahnihna atan Simeona chuan Mari hnenah,
nanga thinlung pawh ngunhnamin a la chhun tlang ang
tiin a hrilhlawk a (chang 35). He thu hi a mithmuh lai ngeia
Isua Kross-a khenbeh A nih tur thu a sawi lawkna a ni a.
Mari leh a hnungzuitute chuan kross tel lo in chhandamna
a awm lo a ni tih an hriat reng a tul a. Kross hi chhandamna
ruahmanna zawng zawnga a laili ber a ni.
Chhandamna hi hlawhchhuak tura engmah kan
tihtheihloh thilthlawn pek liau liau a ni a. Nimahsela
chutichung chuan a dawngduhtu tan a man chu a to thei
hle bawk. Krista hnung i zui avangin a man engzatnge i
pek ve tawh thin? Engvanginnge a man i pek chu tlawm
tak a la nih?
ZIRTAWPNI
Apr. 3
13
14
ZIRLAI 2
SAWIHO TUR:
----
April 4 - 10
Apr. 4
Apr. 5
15
16
Apr. 6
April 7
17
April 8
18
Apr. 9
19
zawk chu heng chanchintha tena an tarlan anga Isuan
hmelma A chhanna hi a ni. Isua Krista chu keimahni anga
kawng tinrenga thlemna tawk mahse thil sual ti lo A nihna
hi thil pawimawh tak a ni bawk (Hebrai 4:15).
Luka 4:9-13; Matthaia 4:5-7 te chhiar la. Setana thlemnate
do hneh nan Isuan Bible thute A hmang a. Tun thlemna pathumnaah
pawh Isuan Bible thu A hriatchian dan fiah nan Setana chuan Bible
thu a hmang ve thung a. Engthilnge hetah hian thleng a, Isuan
engtinnge A chhan?
Setana chuan, Pathian chu I Pa tak tak A nih a, A
thupek anga rawngbawl tur I nih chuan tempul chung atang
hian zuangthla rawh. Chungte chu a dik vek a nih chuan
Pathianin I taksa a nat A phal lovang, tia a sawi bakah
Nangmah humhim tur chein I chung thu-ah zawng A
vantirhkohte chu thu a pe ang,. . .An kutin an dawm ang
chia, chutilochuan i kein lung i chhuih hlauh dah ang e, tih
ziak a ni si a, tiin Bible thu chu a la kawi a (Luka 4:10, 11).
Setana tumber chu Pa Pathian fiah tura Isua thlem
a ni. Isua chuan Bible thu hmangin Setna chu A chhang
leh a. Pathian chu kan fiah tur a ni lo va, kan mawhpurhna
chu A duh zawng anga awm a ni a, tichuan a dang zawng
chu Aman A ti vek ang tiin A chhang a ni.
Thlemna chungchanga Bible zirtir thil pawimawh
tak palite chhinchhiah la: (1) Mi tumah thlemna tawk lo
an awm lo; (2) Thlemna kan tawh Pathianin A phal rualin
thlemna hnehtheih nan khawngaihna leh chakna min
pek A tiam a, (3) thlemna hi kawng chi khat chauhin a lo
kal reng lo va; (4) mi tumah an tuar hneh lo khawp
thlemna an tawh Pathianin A phal lo a ni (1 Korinth
10:13).
ZIRTAWPNI
April 10
20
urhsun taka ngaihtuahna nen Pathianah innghat charh sela
chuan an mawhphurhna pawimawhzia an hrethiam ang a,
Isua kha an hloh hauh lo ang. Ni khat an inthlahdah avangin,
rilrua mangang em em in ni thum tlawng Isua an zawn a tul
ta hial a ni. Chutiang bawkin keini pawhin, ni khat lek thuhnu
dawn lova tawng mai maite, mi dang sawichhiat te, tawngtai
thlahthlamnate avangin Chhandamtu kan hloh thei. Amah
zawn hmuh leh nan leh kan hloh tawh muanna nei leh turin
ni tam tak, lungngaihna nasa tak tuarna nen a tul ta thin a
ni. Kan inkawmhonaahte hian Isua theihnghilh lo turin i
fimkhur hle ang u; kan hunte hi Isua tel lo-in i hmang ral mai
mai hek suh ang u. Khawvel thil lungkhamna avanga chatuan
nunna kan beisei chhan kan lo hmaih hlauh chuan
vantirhkohte leh Isua hnen atangin kan inla hrang tihna a
ni ang. Chhandamtu awm duhlohna tur hmunah emaw, A
awm lo tih pawh hriat reng reng lohna hmunah emaw te
chuan, vantirhkohte an awm thei bik lo a nia. Hei vang
hian alawm Krista zuitu nia inchhalte zingah lunghnualna
a awm fo thin.Ellen G. White, The Desire of Ages, page
83 (Chatuan Nghahfak, phek 69).
SAWIHO TUR:
1. Thlemna hi amah chauh chuan sual a ni lo. Bible
chuan thlemnate hi thianghlimnaa min hruaitu an
nih thu a tarlang a. Chutihrual chuan thlemna kan
pumpelh theihna tura kan mawhpurhna chu engnge
ni le?
2. Thlemna kan tawhte hnehtheihna Bible thu tha berte
chu engte nge? Hetiang thutiam tha bikte kan nei
chung hian engvanginnge thlemnaa tluk a la awl
em em thin?
3. Tun kar chhunga kan zirah, Pathian thu rinhlehna
hi thlemnaa tlu tura rahka hmasa ber a ni tiin kan
zir a. Engvanginnge hei hi a dik em em?
--@@--
21
ZIRLAI 3
April 11-17
ISUA KRISTA CHU TUNGE A Nih?
22
Luka 4:16-30 chhiar la. Khang thilte ti turin
mipuite kha enginnge tir? Johana 3:19 chhiar bawk la.
April 11
SABBATH CHAWHNU
NIKHATNI
THAWHTANNI
Apri. 12
Apr. 13
23
Apr. 14
24
Isua khan Pathian Fapa leh Mihring Fapa A nih thu
A hre chiang a. Nimahsela Mihring Fapa tia koh chu A
duh zawk a. Chutichung chuan Stephena leh Thupuan ziak
tih loh chuan mi tumahin he mi hming hian an ko lo
(Tirhkohte 7:56; Thupuan 1:13; 14:14). He tawngkam hi
chanchintha ziakah vawi sawm riat chuang hman a nihnaah
Luka hian vawi 25 vel a tarlang a ni.
Lukan Mihring Fapa tia a hmanna hian mihring
nihna changa Isua mizia, rawngbawlna leh hmalam hunte
a tarlang a:
Pakhatna atan, he hming hian khawvel
chawimawina tel lo A mihring nihna a lantir a (Luka 7:34;
9:58).
Pahnihnaah, Luka chuan Krista chu Pathian A nihzia
entir nan he hming hi a hmang a. A chhan chu Mihring
Fapa hi Chawlhni Lal a ni, A nih vang a ni (Luka 6:5).
Chuvangin Ani chu sual ngaidam thei Siamtu A ni bawk
(Luka 5:24).
A pathumna atan, khawvel pian hma ata tawha an
lo rel chhandamna ruahmanna chu tifamkim turin Isua kha
A lokal a (Ephesi 1:3-5). Chuvangin Mihring Fapa chu boralte
zawnga chhandam turin A lo kal a (Luka 9:56; 19:10).
Nimahsela Mihring Fapa hian thil tam tak a tuar tur a ni
a, upate, puithiam lalte, lehkhaziaktute duh lohvin a awm
tur a ni a, thahin a awm tur a ni a, ni thum niah kaihthawhin
a awm bawk tur a ni (Luka 9:22). Chutiang thil a thlen
hma chu he chhandamna hnathawh hi a famkim thei lo.
Mihring Fapa chuan A kalna tur kawng leh sual lak ata
mihringte A chhanchhuahna man A pek tur chu A hre chiang
hle a ni.
A palinaah chuan Luka ziaktea tawrhnaa khat
Messia nuna thil A thlen famkim dante chhinchhiah la:
Kross-a A tawrh tur A hrelawk a (Luka 18:31-33), man tira
a awm turte (Luka 9:44), hrilhlawkna tih famkimna tura A
25
Apr. 15
26
5:12-15; 8:43-48), leh thihna A hneh dan ropui takte A lantir
a (Luka 8:51-56). Chung hnuah chuan A zirtirte chu zawhna
chi hnih a zawt leh a: A hmasa zawk chu miina Amah an
hmuh dan niin a pahnihna chu zirtirtena an hmuh dan a
ni ve thung a. Hetah hian an chhanna tur hriat A chak
avanga zawt A ni lo va, Amah an rinna A lo chak zawk theih
nan A zawt zawk a ni.
Isua zawhna kan chhannate chu Petera chhanna
aia a tawi a rinawm lo. Krista (Greek tawng) leh Messia
(Hebrai tawng) te awmzia chu Hriakthihna tih a ni a.
Hriakthiha chuan sual leh Setana phuara awmte chu
chhuah zalenin felna lalram chu a din dawn a ni.
Isua mizia hriatna mai chauh hi a tawk lova. Kan
Lal leh Chhandamtu A nihzia chiang taka hriat kan
mamawh a ni. Chuti a nih chuan Isua chanchin eng zata
tam nge i hriat le? Nangma mimal tana Isua i hriatna
chuan A nihna chiang tak engnge a zirtir che?
NINGANI
Apr. 16
27
Apr. 17
28
tir thei zawhnate chu pumpelh hram tum ang che. Rin thua thusawi thin hian thu tak chu dawt-ah a chantir thin.
Krista mihrinna sawi a nih changin Ani chu Pathian leh
mihring A nih thu hriat sual a nih loh nan fimkhur hle thin
tur a ni. Entirnan, A pian dante hi Pathian thiltih mak tak
a ni a. . . Mihringte rilru-ah Krista kha sualah A tlu tih
emaw, Kristan sualna A nei tih emaw ngaihdan hi a themte
pawh lut suh se. Ani chuan mihringte angin kawng
tinrengah thlemna tawk mahse suala tlu lovin A thianghlim
a ni. Keimahni anga kawng tinrenga thlemna tawka suala
tlu loa A awmtheihna hi thuruk nakina kan la zir tur chu a
ni e. Krista chu mihring A ni ngei a, chu thil mak chu
chatuanin a awm reng dawn a ni.The SDA Bible
Commentary, volume 5, phek 1128, 1129.
SAWIHO TUR:
1. Hmel danglamna tlanga thilthlengte ngaihtuah la.
Tlanga A hruaichhoh zirtirte awm dan hmasaber kha
engnge ni le? An lo mutthluk san a ni lawm ni kha?
Isua lo kal leh hma hian eng ang kawngin nge kan
mut thluk ve thin?
2. Isuan Ama chanchin A sawina thenkhat chhiar la.
Engvanginnge Isua chu mi ropui, zawlnei ropui leh
thlarau kaihruaitu ropui tak ang chauha ngaihdan
neih hi a dik loh? Engvanginnge Isua nihna tak hriat
nan thlan tur dang kan neih chuan loh?
----
29
ZIRLAI 4
April 18-24
ZIRTIRTE KOHNA
SABBATH CHAWHNU
April 18
CHHIAR TUR: Luka 5:1-11; 6:12-16; 9:1-3; 10:1-24; 9:2324; Matthaia 10:5-15; 16:24-28.
CHANGVAWN: Amah vekin, mi zawng zawng hnenah,
Tupawhin mi zui a duh chuan mahni
hrehawm pawisa lovin, ni tin a kraws
puin mi zui rawh se (Luka 9:23).
ZIRTIR tih awmzia chu hnungzuitu tihna a ni a. Zirtirte tih
tawngkam hi Bible ah vawi zahnih leh sawmnga chuang
tarlan niin a tam ber chu chanchintha leh Tirhkohte Thiltiha
tarlan a ni.
Hnungzuitu nihna chuan Pathian leh kan mihringpuite inkara inlaichinna thaber a phut a. Krista laka rinawmna
famkim tel lo chuan hnungzuitu rinawm a nih theih loh.
Hei aia thil pawimawh dang a awm thei ang em le?
Pathianin mihringte hi an nih ang angin a pawm
phawt a, chutah a hnena an inpek phawt chuan a rawngbawl
turin A zirtir zui ta thin a ni. Thlarau Thianghlim hi nuna
lak luh a nih chuan pianpui thiamnate A tinung tha a. A
kaihhruaina hnuaiah Pathian hnena inhlante rilru chu
tluang takin a thang chho zel a, Pathian thupekte hrethiama
hlen thei turin tihchakin an awm thin. Nungchang nghet
lo, danglam thut thut thinte pawh, nghet tak leh rintlak
tak an lo ni thin a ni. Kristianten inhlanna an neih zui zel
na na na chuan Isua nena an inlaicihinna a lo nghet zual a,
A rilru leh nungchang tawmpuitute an ni nge nge thin. Krista
nena inzawmna chuan thlir zau theihna leh hmuh chian
30
leh zual theihna a pe a, an hriatthiam theihna a lo pung a,
dik taka rorel thiamna an nei bawk. Krista rawng bawl duh
tak zet chu, nunna petu, Felna Ni thiltihtheihnain nun thar
a pek atangin Pathian ropui nan tam takin a rah thin.
The Desire of Ages, page 251 (Chatuan Nghahfak, phek
228).
Tun kar chhung hian Isuan A hnungzuite A koh
dante kan zir dawn a. Chuta tang chuan khawvela hna A lo
tan tawhte chhunzawm dan tur kan zir ho ang.
NIKHATNI
Apr. 19
31
Apr. 20
32
Luka 6:12-16 leh Luka 9:1-6 te chhiar la. Heng
changte hian zirtir sawm leh pahnihte koh chungchang
engnge min hrilh?
Krista hnathawh chu zirtir mai bakah leilung hmuntina A chhandamna chanchintha thlentu tur kohhran din
a ni a. Chuvangin hnungzuitu tam tak A mamawh a ni. An
zing ata sawm leh pahnih a thlang a, an hmingah pawh
tirhkoh a vuah a. (Luka 6:13).
Isuan zirtir sawm leh pahnihte kha an thiam vang,
hausak vang leh fel vangte-a thlan an ni lo va. An inchhung
khurte chu mi pangngai ve mai niin sanghah mantute,
chhiahkhawntute, mi ringhlel thei takte leh an zinga pakhat
phei chu cheng duh avanga mi mantirtute an ni a. Zirtir
atana koh an nih chhanber chu Lalpa leh A lallram tana
palai hnathwk tur atan an ni.
Mihringte hi an nih ang angin Pathianin A pawm
phawt a, chutah A nun tawmpuitu leh A thununna pawmtu
an nih phawt chuan A tana rawngbawl turin A zirtir zui
thin. An that famkim avanga thlan a ni lo, thutak an hriat
a, an nun chhuahpui theih nan leh, Krista khawngaihna
azara Amah an neih theih nan leh an nun a siamthar theih
nan, an famkim lo chung pawhin A thlang a ni azawk.
The Desire of Ages, paaage 294 (Chatuan Nghahfak, Phek
274).
Mi famkim kan ni lova, tumah mi famkim an awm
lo. Thlarau lama thanglian mek kan ni a, chutihrual
chuan thenkhatte chu kan beisei aiin an thang chak lo
hle thin. Chutihrual chuan engtianginnge kan beisei anga
thangchak lote nena hnathawh tlan dan kan thiam theih
ang?
THAWHLEHNI
Apr. 21
33
34
kal dun reng a, a pawimawh hle bawk. Tichuan zirtirte
mawhphurhna chu mihringte taksa leh rilru ngaihtuahna
enkawl that a ni. Sual leh Setana chuan taksa pumpui hi a
hreng bet tlat a. Chuvangin Isua thiltihtheihna thianghlim
tak hnuaia awmtir leh ngei tur a ni. Isua Krista leh A
hnungzuitute inkar hi sum leh pai hausakna in emaw,
nupui/pasal leh faten emaw, thihna leh nunna in emaw an
tithen tur a ni lo va. Khawvel thil zawng zawng aiin Krista,
A lalram leh boral tur khawvel mite hnena thuhretu
hnathawh hi a pawimawhber a ni.
Zinna atan tiangte emaw, ipte emaw, chhang
emaw, tangka emaw engmah keng suh u (Luka 9:3).
Hetah hian kan nun atana thil pawimawh tak kan
hriatthiam tur engnge awm?
NILAINI
Apr. 22
35
Apr. 23
36
Apr. 24
37
SAWIHO TUR:
38
ZIRLAI 5
April 25-May 1
CHAWLHNI LALPA KRISTA CHU
SABBATH CHAWHNU
Apr. 25
CHHIAR TUR: Marka 1:21; 6:2; Luka 4:17-19, 31-37; 6:111; 13:10-16; 2 Korinth 5:17.
CHANGVAWN: Chawlhni hi mihring tana siam a ni a,
mihring hi Chawlhni tana siam a ni lo;
chutichuan, Mihring Fapa hi Chawlhni
chungah lam pawh hian Lal a ni
(Marka 2:27, 28).
LUKA lehkhaziakte hi Jentail mite tana ziah an ni na in,
Sabbath chungchang a tarlan tam dante hi a chhinchhiah
tlak khawp mai. Tirhkohte thiltihah leh chanchinthaahte
hian Sabbath ni hi vawi 54 tarlan a ni a. Luka ziakah vawi
17; Tirhkohte Thiltihah vawi 9, Matthaia ziakah vawi 9,
Markan vawi 10, Johanan vawi 9 tih angin an tarlang hlawm
a. Jentail mi Bible ziaktu awm chhun Luka hian Nisarihna
Sabbath ni hi Juda leh Jentail mite tana pek a nihzia a
ring nghet a. Krista lokalna hmasa khan Sabbath serh
chungchangah engmah tihdanglam a nei lo a ni.
He leia rawng A bawl lai khan Sabbath thupek a la
dinngheh reng thu Kristan A sawi uar a, A zirtirna zawng
zawngah amah ngeiin a lo siam Chawlhni a ngaih pawimawh
thu a lantir thin. Hringnun a chan chhung khan Sabbath
hi hman khawloh a lo ni nasa hman khawp a, Pathian
nungchang tilangtu a nih aiin, a serhtu intite hmasialna
lantirtu mai a ni zawk. Pathian mitea inchhalten Pathian
duhzawng an nun chhuahpui loh avangin, an zirtirna dik
lo chu Kristan a hnawl vek a. An ngiatte pawh zah der tum
lovin, Pathian danin a sawi ang zawkin Sabbath thupek
chu a zawm mai a ni.Prophets and Kings, page 183
(Zawlneite leh Lalte, phek 183).
39
Apr. 26
40
April 27
41
42
April 28
NILAINI
April 29
43
atan, Isuan an rilru ngaihtuahte hriain Sabbath ni Lalpa
A nihzia A lantir a. Sabbath ni-ah chuan nunna chhannan
thiltha tih a thian thu A hrilhhlawm a ni.
Pathian dan ang hiala an ngaih an dan siamchawp
in an mit a tihdel dan ngaihtuah la. Engtianginnge keini
pawh Pathian thudik aia hnam dan leh pipu dante ngai
thupui zawk lo tura kan fimkhur thin ang?
NINGANI
Apr. 30
44
Sabbath hian an chheh vel hnamte lak ata a thliar hrang
chiang ber a. He ni serhna hi Amah betute an ni tih
lantirna atana a ruat a ni. Milem biakna atanga thliar
hrangtu leh Pathian dik nena an inzawmna entirtu a ni
bawk. Amaherawh chu Sabbath vawng thianghlim turin
mihringte hi an thianghlim a ngai a. Rinnaa Krista felna
tawmpuitute an ni phawt tur a ni. The Desire of Ages,
page 207 (Chatuan Nghahfak, phek 263).
SAWIHO TUR:
1. Isua leh Sabbath chungchangah Bible in chiangtaka
a tarlang hi a ropui a. Nimahsela vawiin ni-ah
biakina inkhawm thin mipui maktaduai tam takte
chuan nisarihna Sabbath ni hi serh thianghlim a
tul tawh lo niin an ring tlat a. Chu bakah Sabbath
ni serh thianghlim chu thiltih avanga vanram kai
tumna angah an ngai bawk. He thu dik hian Pathian
thupek zawm a pawimawh zia engtianginnge min
hrilh? Isuan eng ang vaukhawnna pawimawh tak
nge Marka 13:22 a min pek?
2. Sabbath ni tiboral tura Setanan hna a thawh nasat
zia chhut chiang la. Israel hruaitute hmangin
Sabbath ni serh chu phurrit lutuk a nih theih nan
a siamtir bakah Sabbath ni awmzia dik tak chu a
lakkian tir a. Chutiang chiah chuan tunlai hunah
hian kohhran hruaitu tam takte chuan Sabbath ni
serh chu ngaihdan hlui, thiltih avanga thiam
chantumna leh Judate tihdan phung zuina mai ni
angin an kohhran memberte an zirtir a ni. Hetiang
em em a Setanan Sabbath ni a do nasat dan hi a
chhan engnge ni a, Sabbath ni serhnaah hian eng
thil nge tel?
3. Isua chu Sabbath ni Lalpa a ni a (Luka 6:5).
Kristiante leh Sabbath ni chungchanga an rilru put
danah he thu hian engnge awmzia a neih?
----
45
ZIRLAI 6
May 2-8
MAY 2
CHHIAR TUR: Luka 1:39-55; Luka 2:36-38; Luka 7:1117, 36-50; Rom 10:17; Luka 8:1-3;
Luka18:1-8
CHANGVAWN: Krista Isua rin avangin Pathian fate in
ni vek si a; in zinga Kristaa baptisma
chang apiangte kha Krista chuan in
inthuam tawh si a. Chutah chuan Juda
mi a awm theih loh va, Grik mi pawh a
awm theih hek loh, chutah chuan bawih
a awm theih lo va, bawih lo pawh a awm
theih hek loh, chutah chuan mipa leh
hmeichhia pawh a awm theih loh; Krista
Isuaah chuan in zain pumkhat in ni si a
(Galatia 3:26-28).
CHANCHINTHA LUKA ziak hi hmeichhiate chanchintha
tia koh theih a ni. A chhan chu Isuan hmeichhiate mamawh
a ngaih pawimawh sakna ziakna a nih vang a ni.
Hmeichhiate Pathian hnathawhnaah engtiang khawpa nasa
in nge an in hman tangkai tih ziak tel a ni bawk.
Tunlai hnam thenkhat ang deuh hian Isua hun laia
hmeichhiate pawh kha nihna sanlamah pahnihna (second
class) an ni a. Khang hun laia Juda hnam mipate chuan
chhiahhlawhte, ringlo mite, leh hmeichhiate an ni lo kha
Pathian chungah an lawm em em a. Greek leh Rom mite
chuan hmeichhiate chu sual hle mahse a chang chuan
pangngai takin an cheibawl tho a. An hnam danahte pawh
ro thilah chan chang ve theiin an dah a ni.
46
MAY 3
47
chu hmeichhia thuhriltu ropui hmasaber a lo ni ta a.
Hriatthiam tumin he hmeichhia chunga thil
thleng hi han ngaihtuah teh. Engtin nge kan thu
hriatchiante hian kan thinlung a vawn tlat a, thu tak
ropui danglam tak chu kan tlangau pui theih ang?
THAWHTANNI
May 4
48
Nain khuaah chuan chu thil mak ropui leh chanchin
mak tak hnathawh chu hriatpuitu hnathawhna-ah a lo
tangkai ta em em a. Chu thil mak ropui tak hmeichhiate
tawrhna leh ngaihtuahna ril tak tak chu mipuite aiin Isuan
an chungah a mit a fu zawk tih hi a ni. Tichuan Isuan
thihna thiltih theihna chu a lo tlawm tir ta a nih kha.
Luka 8:41, 42, 49-56 thu-a Jairus chungchang amah
mi pawimawh tak a nih dan kha chhiar la. Judate
inkhawmnaa thuneitu pawimawh tak a ni a. Chawlhni tina
thusawitu tur, Bible chhiartu tur leh tawngtaina hmangtu
tur te ruahman tu a ni. Hausa tak leh thiltithei tak a ni a. A
hmangaih a fanu dam nana Isua hnena va hruai chu hun
khawhralna maiah a ngai a ni.
Heng thu atangte hian kan hmuh theih chu fapa
thi tawh leh fanu thi tawh lo nung leh ta te chanchin
kan hmu a. He thil mak tak thleng hi ngaihtuah la. Tute
nge chu thil mak hmutute chu le? He thawnthu-a Pathian
thiltihtheihna ropui tak kan hnena a sawi chu engnge ni
ang? Chung thiltih theihna te chuan engtinnge keimahniah hriatthiam chin kan neih thin zia min hmuh chhuah
tir le? Kei mahni lam in dah tha a Pathian thiltihtheihna
leh a thatnate zir a pawimawh zia engtin nge kan hriat
theih ang?
THAWHLEHNI
MAY 5
49
theihna thil ropui tak mihringteah a lo dah tel ve reng a,
chu mi lo puitlinna chu Mari nunah hian kan hmu. Krista
khawngaihna azarah Mari chu Pathian nungchang
tawmpuitu a lo ni ta. Tlu tawh hnu a rilru pawh ramhuai
bawlhhlawhten an luah khah tlat chu, Chhandamtu
kiangah, a rawngbawlpui turin rawn hruai a ni a,
Chhandamntu ke bulah, A kamchhuak changin a thu a nih
kha. He Mari hi a ni hriak rimtui manto taka Isua lu leih a,
a mittuia A kete silsaktu kha. He Mari vek hi a ni kraws
bula dinga, thlan thlenga zui zeltu kha. Thawhleh hnua
thlan va thleng hmasaber leh Chhandamtu Tholeha
chanchin puang hmasabertu a ni bawk. Adapted from
Ellen G. White, The Desire of Ages, page 568 (Chatuan
Nghahfak, phek 545, 546).
Luka 8:43-48 ah natna nasa tak mai tuartu in
Chhandamtu zahngaihna a mamawh zia tarlan a ni a. Hun
rei tak mai chhung chu hmeichhia chuan enkawl theih loh
khawpin a tuar a. Chu a natna chuan a taksa bung hrang
hrangah leh a thlarau lam thlengin a ti thuan awp a. Mahse
chu lungngaihna hun chhung kum 12 naah chuan beisei
awm thil a lo in her chhuak a, chu chu Isua an tih a lo
hriat ve na kha a ni (Matt. 5:27).
Engnge a hriat chu? Tlemte nge tam tak tih kan hre
kher lo mai thei. Mahse ani khan a hriat chu Isuan retheite
a ngaihsak tih kha a ni. Mite ensan leh endawng te chu Ani
chuan a lo ngaihsakin, a lo pawm thin tih kha a hria a ni. A
ni chuan pharte khawih in; tui uain ah chan tirin; chu bakah
beisei bote a ngaihsak thin zia leh amah ngei pawh beisei
bo a nih ziate a in hria a. Nimahsela chu a hriatna mai chu
a tawk lo. A hriatna chuan rinna ah a hruai a tul a (Rom
10:17). Chu a rinna chuan Isua kawrfual fem va khawih
ngei turin a phut a ni. Chutiang tur chuan rinna nghet tak
neih a tul a ni. Chu a rinna chauh chuan nunna Petu
malsawmna chu a dawn tir thei a ni. I rinna I dampui a ni
e tiin (Luka 8:48).
H-3
50
MAY 6
51
hmeichhiate hnathawh chungchang engnge min zir tir?
A rawngbawlna chu a lo than chhoh angzia zelin,
khawte ah leh khawpuiah thusawiin a zirtir chho zel a. A
hnenah zirtir 12 te chu an awm zel bawk a. Luka ziak hian
Isua thupuan chhuah ten a khawih cheta a tihdam
hmeichhiate inpuanna tam tak a tarlang a. Chubakah a
rawngbawlnaah hmeichhia hausa tak tak ten an zui ve bawk
a. Chuta tarlan mithenkhatte chu: (1) Thlarau sualpai
hmeichhiate a tihdam thu (Mari Magdalene telin), (2) Heroda
sum enkawltu Chuza nupui Johani te, (3)Susani te leh (4)
Midang tamtak ten anmahni neih hmangin Isua leh a zirtirte
rawngbawlna chu an phurpuiin, an lo thawhpui ve a ni.
Mi zawng zawng tan Isua a thi a ni tih kan chiang
a. Chu chuan Pathian hmaah mitinte hi kan in tlukzia
min hriat thiam tir bawk. Chu thutak chu kan nitin nunah
engtin nge tha zual sauh tura mite tana kan lantir theih
ang? Engtinnge he thuah hian mite ngai hniam lo tura
kan fimkhur theih ang?
NINGANI
MAY 7
52
felhlel hle a ni. Hmeithai te ngaihsak turin Bible ah ziakin a
awm a (Exo. 22:22-24; Sam 68:5; Isaia 1:17). Nimahsela
roreltu hian chu dan chu a zawm lo a ni. Engtiang pawh
chu nise he hmeithai hian thinsei tak maia tumruhna
ralthuam a nei tlat thung a. Chu chuan a beisei rorelna
dikah a hlang ta a ni.
He tehkhin thuin a zirtir thil chi thumte chu: (1)
tawngtai rengna hian lunghnualna a ti bo (18:1), (2)
tawngtaina hian rorelna dik lo thinlung a ti danglam, (3)
rinna nghet tak hian hnehna a chantir tihte a ni a. Rinna
dik takah Kristian tinte tan chatuan daih finna awm chu
mihring Fapa lo lan hun thleng hnungtawlh loha rinawm
taka nghahna a ni (chang 8).
Luka 21:1-4; Marka 12:41-44 a tarlan angin Isuan
Temple leh a chhehvela lehkha ziaktute leh hruaitute
lan dan a hmu chiang hle a. Thlir dan chi hnih an neih
dan pawh a sawi lang nghe nghe a. He tah hian mirethei
hmeithai sakhuana dikzia tarlan a ni.
Isuan sakhua hruaitu thenkhatten hmeithaiho sum
an lak hleihluak thin zia a tar lang a (Luka 20:47). Tin,
Bible a hmeithai leh retheite ngaihsak dan tur in ziakte
pawh an bawhpelh bawk a. Mite hnen atanga an lak chhawn
chauh an pe chhuak ve thin a ni. An neih chuangliam chauh
an pe thin bawk. A awmzia chu thinlung taka inhlanna
nena pe an ni lo. Vawina mi thenkhatte pawh hi an danglam
chuang lo. Nimahsela Isuan a zirtirte hnenah he hmeithai
hi sakhua mi dik tak a nih zia A kawh hmuh a. A chhan
chu a neih zawng zawng a pek vang a ni.
Pathian ropui nan leh chawimawi nana hlan he
hmeithai thil pek hi a pawimawhna tak chu a ni. He hmeithai
hian Pathian chu a neitu a ni tih a pawmna chu a thilpek
hian a tilang a. Isuan a ni chu a chawimawi ta a ni. Siamtu
hmuh danah engnge kan pek tih aiin engvanga pe nge kan
nih tih hi a pawimawh zawk. Engzata tam nge kan pek tih
lam aiin engtiang chen nge kan inhlanna lam zawk tih hi a
pawimawh zawk bawk a ni.
53
Lalpa avanga mite hnenah thil pek engzata tamin
nge inhlanna i neih le?
ZIRTAWPNI
MAY 8
54
mite hnena puang hmasa bertute an ni. Bible zir mite
chuan heng hmeichhiate hnathawh hi Isua
thawhlehna tichiang tute an ni an ti a. Mi thenkhat
ve thung chuan he thawhlehna chanchin hi a ziaktuin
a phuahchawp mai a ni an ti thung. He tiang
mithenkhatten an rin lohna chhan chu hmeichhiate
an hnuaichhiah luatvang a ni. An thusawi reng reng
an pawm duh lo. Khati hun lai khan ringtu mi tam
tak awm si a, engvanga mipate aia hmeichhiate hman
an nih zawk le?
2. Society hranghrangah hmeichhia ten zahna hlawh
thin lo mahse, Isuan anni chu zahthiamin, thilsiam
dinhmun pawimawh takah dah in mipate ang bawka
Pathian anpuia siam ve bawk niin Pathianin
angkhatin a en a ni. Chutih rualin Pathian hmaah
angkhat ni mahse mipate leh hmeichhiate chu an
danglam tlat. Chu danglamna pawimawhzia
pawmthiamna leh hriatthiamna chuan engtin nge
Pathian hmaah an in tluk tih kan thlawp theih ang?
----
55
ZIRLAI 7
MAY 9-15
MAY 9
56
MAY 10
57
58
ni mahse, A lo kalna hi khandaih, a pai atanga phawisa
nen tehkhin theih a ni. Lalram a rawn din tur chu,
Judate duh dan nen chuan a inkalh nasa hle. Judate
khawsak dan leh an sakhaw rawngbawlna innghahna
Isua chu chung thil pahnihte hmelma leh tichhetu
turah ngaih a ni dawn a ni. Sinai tlanga dan puang
chhuaktu chu dan bawhchhetu anga thiamloh chantir
a la ni dawn a. Setana thiltihtheihna tichhe tura lo kal
chuan Belzibula tih a la hlawh dawn bawk a ni. Lei
chunga mi tumahin tunge a nih an hre thiam tak tak
lo a, a rawngbawl hun chhung zawngin khawhar takin
a awm dawn a. A lei nun chhung zawngin a nu leh a
unaute pawhin a lo kal chhan kha an hre thiam thei
lo. Ama zirtirte ngei pawhin an hrethiam hlei thei lo a
ni. Pathian nen pumkhat an nih avanga chatuan enga
awm a ni a, he leiah hi chuan khawhar a tuar reng
dawn a ni. Adapted from Ellen G. White, The Desire
of Ages, p. 111(Chatuan Nghahfak, phek 94). Isuan
kross thlenga A hmachhawn tur zawng zawngah khan
tawngtaina hmanga bul a tan zel avangin a tuar tlang
thei zel a ni.
MAY 11
2.
59
3. A zirtirte tan a tawngtai (Luka 9:18). Hnungzuitu
nihna in a phut chu Amah Isua Krista hriat chian
leh . Amaha rinawmna hi a ni. Amah chauha tawngtai
na a hman thin zia te pawh kha 12 te chuan
hrechiang hle awm pawh an ni bawk. Chung hnu-a
Isuan chona a han siam taka chu Nangnin tunge a
ni mi tih tiin (Luka 9:21).
4. A hmel a danglam hmaa Isua tawngtaina (Luka 9:2836). Ani chu Pathian Fapa hmangaih niin van atanga
remtihpuina leh phalna hmu a lo kal a ni a. Chuvang
chuan Pa nena an in zawmna chu a danglam ngai
lo. A tawngtaina in a tum tak bawk chu hmuhtheih
hriatpuitu ni tura a zirtirte an lo nih theih nan a ni
(2 Peter 1:16).
5. Isua Gethsemane huanah a tawngtai (Luka 22:3946). Chhandamna chanchinah hian he lai hmuna a
tawngtaina hi a pawimawhber hial awm e.
Chhandamtu chuan van leh lei A inzawm tir tlat a.
Isuan hetah hian thil chi thum pawimawh tak mai a
tar lang a: Pathian thil tum leh a duh dan
pawimawhna; Pathian duh dan pawma thihna hial
thlen na, leh Pathian duh dan ang tichunga thlemna
tinreng hnehna chan theihna chakna te an ni.
6. Pa hnenah a nunna kawl tirin a tawngtai (Luka
23:46). Kross-a a tawngkam hnuhnung ber thleng
khan A thlarau chu Pa hnenah a kawl tir a. Hetah
hian tawngtaina in a tum pawimawh tak min hnut
chhiah a. Piantirh atanga thih thlenga tawngtaina
hmanga Pathian nena inzawmna nghet neih hi kan
tum tur a ni.
I tawngtai nun ramah heng tawngtai dan entirna
te hian engnge zirlai a pek che?
60
THAWHLEHNI
May 12
61
NILAINI
May 13
MAY 14
62
63
velah, hmuh theih loh khawvel atanga thiltihtheihnaten min
hual vel tih kan hre thei ang a; tin, Isua kan enin Amah
kan ang deuh deuh ang a, tihdanglamin kanawm ang. Kan
nungchang hi vanram luah tlak turin a lo nemin siam mawi
hnai leh duawm tak a lo ni ang. Adapted from Ellen G.
White, Thoughts from the Mount of Blessing, page 85
(Malsawmna Tlang, phek 85).
Pathian hmangaihna hriatthiamna chuan mahni
hmasialna bansanna min neihtir a, tin, Pathian chu kan
Pa tia kan koh theih chuan, A fate zawng zawng chu kan u
leh naute vek an nih kan pawm tihna a ni a, chhung leh
khatte kan ni vek a, mihring chhungkaw inpharh zau tak
pengte kan ni. Chuti a nih chuan, Pathian hnena dilna kan
thlente chu kan vengte huam tel ni ngei rawh se; mahni
tan chauha malsawmna dila tawngtaina hi zawng
tawngtaina dik a tling chiah lo a ni.Adapted from Ellen
G. White, Thoughts from the Mount of Blessing, page
105 (Malsawmna Tlang, phek 85).
SAWIHO TUR:
1. Chanchintha Luka ziakah hian Isua leh Thlarau
Thianghlim hnathawh a tawp mai lova. Tirhkohte
thiltih ah Luka ziak tam tak kan hmu thei bawk.
Kristian hmasate hnenah khan Thlarau Thianghlim
hnathawh tam tak te, A thutiam te leh thutiam a lo
thlen famkim dan te kan hmu bawk a. Engtinnge
chung zawng zawngte chuan kohhran nunah
Thlarau Thianghlim hnathawh pawimawh dan min
hrilh?
2. Engtiang kawng te hi nge Pathiana kan innghahna
ril tak tawngtaina chu ni ang? Luka 18:9-14 ah eng
thlarau lam harsatna thuk tak hi nge Isuan a
hrilhfiahnaa tehkhin thu hmanga A chhun zawm?
----
64
ZIRLAI 8
MAY 16-22
ISUA LOKAL CHHAN
CHAWLHNI CHAWHNU
MAY 16
65
NIKHATNI
May 17
66
MAY 18
67
nei a: (a) zu ruihna (Ephe 5:18) (b) helna (Tita 1:6)
(c) nawmsipbawlna (I Petera 4:3,4) te an ni. A tawpah
phei chuan vawk enkawltu hna a thawk ta hial a.
Juda mite tan chuan nun dan hnuaihnungber leh
hlauhawm tak a ni.
3. Mi siam rawh (chang 17-19). Fapa naupang zawk
chu a duh thlanna chuan hruai danglam mahse fapa
a nihna chu a la bo chuang lo. A pa ina let leh turin
ngaihtuahna a rawn nei ta a. A pa hnen pan turin a
han pen tan ta a. A pa hnenah chuan i duh ang
atan mi siam rawh tiin a ngen ta a ni. Engtin tak
a pan ngai ang maw?
Sual khawvela hmuhtheih chu nasa taka thlemna
leh sual hipa awmna hi a ni. Khawvel thil engte hian nge
thlem che a, chungte chuan a tha lo lem lo e tichungin
engtianginnge sual thuk zawka an hruai luh thin che?
THAWHLEHNI
MAY 19
68
5. Pa lo nghahna (chang 20, 21). Fapa inchhir lo let leh
chu a pa chuan lo thlirin a lo nghak reng a. Sawifiah
rual loh hmangaihna nen a fapa chu panin ir
chuktuaha fawpin a lo lawm a ni. Eng mah hian pa
hmangaihna chu a hrilhfiah zo lo.
6. Chhungkua nuam (chang 22-25). Pa chuan a fapa
chu kuahin thuamhnaw thar tha tha tinrenga a bel
bakah ruai ropui tak a theh sak bawk a. Thi-a tho
leh a nih hi tiin a chawimawi a, a lawm tak zet a ni.
7. Fapa upa zawk (chang 25-32). Fapa naupang zawk
ram hla taka a bo laiin a upa zawk pawh inah a
taksa awm ngawt mahse a thinlung erawh ram hla
takah a bo ve thung a. Bo a nih ve tho avangin a
nau sawisel lamah ram tangin a phusa nasa a. He
fapa u zawk din hmun hi Isua hun laia Pharisai ten
Isua an sawisel ang chiah din hmun kha a ni.
Fapa u zawk dinhmunah indah chhin la. A
ngaihtuahna chu a dik lo mai thei e. Mahse chutiang
ngaihtuahna chu engvanga ngaihtuah chhuak nge a nih?
He tehkhin thu hian chanchintha thehdarhna kawng
chungchangah tih tur leh tih loh tur engnge min kawh
hmuh?
NILAINI
MAY 20
69
May 21
70
May 22
71
SAWIHO TUR:
1. Pathianin a zawnhmuh dan che engtiangin nge i
mimal dai hriat dan le?
2. Thawhlehni zirlaia fapa u zawk tihsual lian tak kha
enge ni? A thiltih a eng ber khan nge thlarau lama a
chak loh zia ti lang? Kan ngaihtuahna aia thiltiha
lantir mai hi engvanga awl viau nge a nih?
3. Isua thawhlehna chungchangah engtiang kawngin
nge mi hausa leh Lazara chungchang thu A sawina
khan sawi lawk chhan a neih?
4. Pathian mithmuhah a te a lian, rethei leh hausa
kan in tluk tlang vek a ni tih thudik huhang hi engtin
nge mite hnenah kan neih tir theih ang?
----
72
ZIRLAI 9
May 23-29
ZIRTIRTU LIAN ISUA
SABBATH CHAWHNU
MAY 23
CHHIAR TUR: Luka 8:22-25; Luka 4:31-37; Luka 6:2049; Luka 8:19-21; Luka 10:25-37;
Deuteronomy 6:5.
CHANGVAWN: Thu nei taka a sawi avangin a thu zirtir
chu mak an ti hle a (Luka 4:32).
ISUA leia a lokal lai khan mihnuaihung ber ber ten an lo
dawngsawng a. Khang hunlaia an society kal phung kha a
tha lo hle a. An nun chu dik lo taka hmangin mi an bum
thin a. An nun chu rinawm lohna leh khawvel thil
hmangaihna ten an luah zo a. An nitin nudan chuan an
hma hun a tana Pathian nena hun hman pawimawh zia a
theihnghilh tir a ni.
Pathian chu an theihnghilh zo ta. Mite tanpui pawh
an tawp san a. Thudik, zahawmna, dikna leh khawngaihna
te a lo dal zo ta. An mawhphurhna leh an hlutna an hre ta
lo. Dinhmun sanna lamah an buai a. Ho taka nuna, nuamsa
taka khawsak leh hausakna leh thiltihtheihna neih chu an
tum ber a ni. Chung mite chu an hrisel lova, ngaihtuahna a
lo chak lova, thlarau lamah an thi bawk. Chutiang
khawvelah chuan Isua a cheng ve a. Adapted from Ellen
G. White, Education, pages 74, 75.
Chutiang ang khawvelah chuan Isua zirtirna
hrethiam turin A thiltihte chuan min pui dawn a ni.
NIKHATNI
ISUA THUNEIHNA (Luka 8:22-25).
May 24
73
MAY 25
74
May 26
75
Isua rawngbawlna in a tum hmangaihna thinlung
leh ngaihdamna chuan mi tumah a hnar lo. A chatuan
hmangaihna chuan pawl hrang hranga mite dawr thiam
turin min duh a ni.
Engtin nge kohhran kan nih ang taka kawng tha
zawk kan zawh theih ang?
76
NILAITHAWHTANNI
ZIRTAWPNI
NILAINI
May 27
May 28
MAY 29
77
78
ZIRLAI 10
May 30-June 5
NITIN NUNA ISUA HNUNGZUINA
SABBATH CHAWHNU
MAY 30
May 31
79
June 1
80
PATHIAN TIHNA (Luka 12:4-12).
Luka 12:4-12 hi chhiar la. Pathian tihna chungchang thu engnge Isuan kan hnena a sawi?
Heng changah te hian Pathian chu tih a, a thu zawm
a pawimawhna chhan chu kan hma lam nun zawng zawng
thleng pawha a kuta awm kan nih vang ani tiin min hrilh a.
Khawvel thil hlauhna chu paih bo a Pathian tihna engtin
nge kan lo neih theih zel ang?
Luka 12:13-21 chhiar la. Eng vaukhanna nge Isuan
min pek?
Isuan rosum inchuh a unau intih buai a do thu dan
sawm hmangin (Exo. 20:17) ah kan hmu a. Thudik chu
engtik lai pawha pawimawh a nihzia tarlangin nunna hi
chung rosum thil nena din a nih lohzia (Luka 12:15) ah a lo
sawi bawk a. Mi a hausa chu a khawvel zimteah a chenga
thil dang reng reng a tan pawimawh lo angin a ngai thin.
Chutiang ang thanga kan luh loh nan kan fimkhur a ngai.
Amah tihtute chu lei malsawmna tam tak a vur dawn a ni
tih hriat reng tur a ni.
Rosum thilte hi kan hlim pui thin a, mahse eng
ang chen nge lungawina min pek theih tih ngaihtuaha
chatuan nunna lam ngaihpawimawh thin zawk tur a ni.
Luka 12:16-21 a Isua vaukhanna ah hian engvanga
tihsual awl viau zel nge a nih?
THAWHLEHNI
June 2
81
kan rinawmna tilangtu a ni.
Kan hotu chu a lokal lawk lovang tih ngaihdan hi
amaha kan rinawm lohna tilangtu a ni a. Kan nun zawng
zawng amah kawl tirin a hna thawhna ah kan chanvo leh
mawhphurhna nasa zawka thawhna hi a mi duh dan a ni.
Thuthlung hlui hun laia Zawlnei Amosa chuan Zion
mi nuamsa (thatchhia)te chung a pik tur thu a lo sawi a
(Amosa 6:1). Hnungzuitu nihna ah hian mi thatchhia a tel
ve theih loh zia Isuan a lo sawi a. Paula pawh in Ephesi
6:12 ah a lo sawi ve bawk. Kristian tinte chu Krista leh
Setana inkara indonaa tel ve an nihzia a tarlang bawk.
Mahse chu indona daidan tir tu chu Kross kha a lo ni. Chu
Kross chu vuana Krista a rinna nghat tlat tu chu hnehna a
chang ngei dawn a ni.
Luka 12:48 chhiar la, he chang hian kan
kohhranah enge awm zia a neih?
NILAINI
June 3
82
nge kan zir theih?
Hriatpuitu nihna hlawh chu engnge ni (Luka
18:24-30) ? Luka 19:11-27 a tangka leh sum tehkhin
thu atang hian hriatpuitu nihna ah rinawm a tulzia
hrethiam turin eng zirlai nge min pek?
NINGANI
June 4
83
danglam chhoh zel ang?
ZIRTAWPNI
June 5
84
3. Tunlai ah Pharisaite anga rinna thu a ni lo zawnga
herh kawi hi a awl viau mai thei. Mahse an ni anga
tisual ve lo turin engtin nge hma kan lak ve theih?
Engtin nge thu dikah nghet taka kan din tlat theih
ang?
4. Isua lokal lehna atan kan rinna leh beiseina bo si
lovin, engtin nge in ring renga kan awm theih ang?
----
85
ZIRLAI 11
June 6-12
PATHIAN LALRAM CHU
SABBATH CHAWHNU
June 6
86
June 7
87
tlukna avang khan Setanan hnehna a lo puang ve tawh a,
nimahsela, Isua hnathawhna ropui tak khan Setana lo puan
chhuah chu dawt anih thu A ti chiang hle a. Kawng
engkimah Kristan Setana A hnehna chu khawvel pumah
tarchhuahin, Pathian Lalram chu A rawn thlen a ni.
Pathian Lalram chu a tak a nih thu hi tarlang
turin A ram miten kan nun engtinnge kan hman ang le?
THAWHTANNI
June 8
88
Mitthi chuan mithi chu lo vui mai rawh se, tih
thumal hi ngun takin ngaih tuah la, A hnung zui tura
kohna kan dawnin chhuan lam nei lo turin eng thudik
pawimah tak nge Isuan min hrilh? Eng ang taka
chhuanlam tha pawh nise he thu hian a fawmkim vek a
ni.
THAWHLEHNI
June 9
89
June 10
90
A pakhatna kha Krista rawngbawlna khan a rawn
tifamkim tawh a. Amahah chuan kan zain A khawngaihna
Lalramah kan awm tawh reng tihna a ni (Efesi 1:4-9). A
pahnihna erawh chu chhandamte A ropuina Lalrama
hruaina a ni dawn a ni. Chu chu kan hmaa kan beisei Krista
kan nghahna hi a ni (Efesi 1:10; Tita 2:13). Ropui taka
Isua A lo kal leh hunah chuan Amah ringtu mi rinawmten
ropuina lalram chu an chang tawh dawn a ni.
He Isua lo kal lehna thu hi Isuan he khawvela a lo
kal laia A thu sawi, chanchin tha thuin-a a tum ber chu a
ni. Chumaibakah sual tibo tur leh Setanan a lo tih chhiat
Pathian thilsiam leh ruahmanna tam takte siam that leh
tih thianghlim leh turin Isua hi a lo kir leh dawn a ni.
Luka 21:34-36 hi chhiar la, Isua hnung i zui tak
tak em tih mah ni in enfiah ang che?
Isua lo kal lehna nghaktute hian thiam loh chang
kan nih loh nan eng tik lai pawha inring leh tawngtaia nghak
tura koh kan ni a (chang 36). A khawngaihna Lalram chang
tawhten A ropuina Lalram chu inring leh tawngtai chungin
an nghak tur a ni.
He Lalram thleng tawh leh lo la thlengtur inkara
cheng ringtute hian awm mai mai lo in, theih tawpa A
rawngbawl leh kristian nun tithanglian zelin kan nun kan
hmang tur a ni.
NINGANI
June 11
91
Pakhatnaah, Isua hi a lo kal leh ngei dawn a ni tih
thu hi a ni a. Ni 40 chhung zet mai, A thawhleh hnu atang
khan Vana A lawn chhoh hma zawng kha chu chanchintha
A lo hrilh tawh thu, Pathian Lalram chungchang thu bawk
kha A hrilh nawn fo thin a, A thihna leh thawhlehna khan
A Lalram chanchin A sawi thin kha an ti danglam lo ve tiin
a hrilh nawn fo thin a ni. A thawhleh hnu ni 40 chhung kha
chu Pathian Lalram hi a tak tak a nih thu a hrilh nawn fo
mai a ni.
Pahnihnaah chuan, Pathianin a hun ruatah chuan
Isua chu a lokal leh dawn avangin nghak fan fan turin a
tarlang a. A zirtirte pawh khan an zawt nasa a, Lalpa eng
tik ah nge i lo kal ang tiin. Mahse Isuan chhanna an duh
tak chu a pe lem lo, mahse hrethiam turin anni chu A hrilh
fiah zawk a ni. He Bible changte hi chhiar la: Tirhkohte 1:7;
Mathaia 24:36; Galatia 4:4.
Pathumnaah chuan, Isua chanchintha puang
chhuak turin a tarlang leh bawk a. Isuan a zirtirte kha A
Lalram ropui tak a din hun turah inrin siaka buai tur an
nih loh zia leh tih tur pawimawh dang tam tak an neih zia
thu a hrilh thin zawk a ni. He Lalram ropui tak kan nghah
mek chhung hian A ram chanchin tha khawvel tawp thlenga
puangdarhtu tur kan nih thu min hrilh a ni (Luka 19:13;
Tirhkohte 1:8). Hei hi Pathian Thlarau Thianghlim thiltih
theihnaa kan thawh tur hna ropui tak chu a ni.
Kan thu hriat leh hmuhte puangchhuak tur hian
Thlarau Thianghlim chu tiam kan ni vek a ni.
Rinawm taka A hnung zuitute pawh khan thil hriat
thiam loh tam tak nei ni mahse, Isuan kawng hrang hrang
hmangin a hmang vek mai a. Chuvang chuan kei ni
pawh thil kan hriat thiam loh tam takte lo la awm mahse
he chanchin atang hian eng zirlai nge kan hmuh theih?
ZIRTAWPNI
June 12
92
93
ZIRLAI 12
June 13-19
JERUSALEMAH ISUA
SABBATH CHAWHNU
June 13
CHHIAR TUR:Luka 19:28-40; Zakaria 9:9; Luka 19:4548; Mathaia 21:12-17; Luka 20:9-26.
CHANGVAWN: Tin, a thlen dawn ruaiin khua (Jerusalem)
chu a hmu ta a, a tah chhan a (Luka 19:
41).
ISUAN A lei hringnung kar tawp ber chu Jerusalemah khan
A hmang a. He kar hun tawi takah hian thilthleng mak tak
tak khawvel ti nghing thei khawp hial te a awm a, chungte
chu:
1. Hnenhnaa Luhna; 2. Khawngaih thlak Khawpui
Isuan A tahnate; 3. Tempul thenfainate; 4. Sakhua
hruaituten A chunga remruatna an neih a lo thlenna.
5. Lalpa zanriah thu-a A suangtuahnate leh
Gesamani huana A lungngaihna te; 6. Nuihzat leh
tihduh dahnate; 7. Krossa khen behnate; 8. a tawp
berah thihna ata A thawh lehnate an ni.
Kar khat chhung leka heng thil thleng ang te hi
history ah he khawpui chauh lo ah chuan hmun dangah a
awm ngai lo. He hun chhung rei lo tak hian tha leh sual an
indona sang tak din hmun a rawn thlen a ni. Isua chauh lo
chuan he hun a thilthlengte thupui zia an hrethiam thei
bawk lo a ni.
Isua khan A hringnun khawvela A hman lai khan
Jerusalem paltlangin vawi tam tak A lo tlawh tawh thin a.
Mathaia,Marka, Lukate leh Johanaten Isuan A tleirawl atang
tawh in Jerusalem hi a tlawh thin thu an lo tarlang a ni.
94
Jerusalema A kal hun laite lang sar zual te chu : Nausen a
nih laia hruai a nih thute (Luka 2:22-28); kum 12 a nih laia
sakhua hruaitute nen an inhnial thute (2: 41-50); thlemtu
Setanan Tempul chhip lera a hruai thute (Luka 4:9-13) kan
hmu thei a ni. Chanchintha ziaktute thinlung la ber mai
chu Pathian tan A hna tawp A thlen dawn kartawp ber maia
Jerusalema Isua rawngbawlna hnuhnung kha a ni.
NIKHATNI
June 14
95
Thil zawng zawng kha Pathian chatuan remruatna
ang zelin tih zawh a ni a, khang thilthleng zawng zawngte,
Isua zirtirnate leh A hnungzuiten an hun laia an lo beisei
ve-na zawng zawngte khan Isua hnungzuite kha a barakhaih
tak zet a ni.
Isua khan A hrilh sa vek naa, an ngaithla lo a. A
nih lo pawhin, an ngaithla ve tho a, mahse an beisei nen
a inang loh em avangin, kha an rilru luahtu thil te kha
hre chiang turin a dal zawk pawh a ni thei a ni. Pathian
thudik a lo thlenin, hnungzuite chunga thil thleng ang
kha kan chungah a thlen ve loh nan engtinge kan tih
ang?
THAWHTANNI
June 15
96
hlimna A ngaih pawimawh zia an tarlang chiang hle a ni.
Chumaibakah, Isuan A hna hlen tur chung changah A uluk
zia leh Mesia A nih chian zia an rawn tarlang bawk a ni.
Isuan A thih hma lawk khan a vawi hnihna atan
tempul kha va tlawhin, thil tih A nei a. Hei hian zawhna
hriat chak awm tak a siam a. Isuan A thih a hnai tawh tih
A hria a. Tempul biakina puithiam hnathawh pawh tih tawp
anih tur thu a hria bawk a. Nimahsela, Isuan tempul biakin
hmaa thil tha ti bawlhhlawhtute, sum dawng zawng zawngte
A hnar tlan vek a ni. Isuan kum 40 vela tih chhiat veka
awm mai tur kha tempula awm miho kha eng vangin nge
tikhan A dah mai loh?
Chiang taka hmuh tur chhanna erawh kan hmu lo,
mahse a awm ang berah chuan Pathian biakin a la nih vang
a ni. Chumaibakah, chhandamna ruahmanna tarlanna
hmun a la nih vang a ni. Isua thih dawn tep thleng khan,
kha tempul rawngbawlna khan Isua chu tunge a nih tih leh
krossa A thih chhan hre fiah tir turin a lo la tangkai reng a
ni. Tichuan, leia awm zawng zawng, leilung pian tirha talh
tawh Beram No Nunna Bua hming ziak loh apiang chuan
Pathian chibai bukin an buk ang Thupuan 13:8.
THAWHLEHNI
June 16
97
Pathian chanchin hi hmangaihna thawnthu sei tak
a ni a. Lungngaihnate pawh an lo lang fo thin, mahse hlimna
leh lawmnain hnehna an chang zel thin a. Thawhlehna
chuan kross chu a zui tur a ni. Miten sira an hnawl Lung
kha, Pathian Lalram in nuam tak, mi zawng zawng mipa
leh hmeichhia, hnamtinte awmna tur khawpui bul thut lung
tangkai tak a lo ni tawh ang. Tichuan A mithianghlimte
chuan vanram grep huanah lengin a rahte chu kum khuain
hlim takin an tlan tawh dawn a ni.
Vawiinah hmanlai mite angin zawlneite tihduhdah
tur kan nei lo a ni thei e, mahse Pathian rawngbawltute
leh mite chungah diklo takin khang mite angin kan ti ve
thei a ni. Chungte ti lo turin engtinnge kan inven him
theih ang? Pathian in A grep huana a rahte pe tura min
koh lai hian?
NILAINI
June 17
98
phatsantuah an puh dawn tih Isuan an rilru put dan A
hriat avangin, fing takin kha pawisa chunga chuang Kaisara
lem kha kawkin A chhang zawk a ni. Tin, ani chuan an
hnenah, A nih ahnu, Kaisara thilte chu Kaisara hnenah pe
ula, Pathian thilte chu Pathian hnenah pe ta che u, a ti a.
(Luka 20:25)
Kaisara hnuaia awm, mipui, nitin sum dawnnaa A
pawisa hmangte chuan Kaisara hnenah chhiah pek chu an
mawhphurhna a ni tiin a sawi a. Nimahsela, chu ai a tih
tur pawimawh an neih chu, Amah Pathian anpuia siam kan
nih avangin, kan Lalpa chungah kan rinawmna hlan turin
kan ba ve thung a ni.
An zawhna hi Kristan pehhel lo in a lo chhang fak
a. Kaisara hming leh lem chuanna duli chu a la a, Rom
thiltihtheihna humhimna hnuaia awm an nih avangin chu
thuneihna hnenah chuan chhiah an chawi tur a ni, tih a
hrilh a, chu mi rual chuan thuneihna sang zawk thu nena
inkalhna a awm loh chhung chuan chhiah chu an chawi
tur a ni, tih a hrilh nghal bawk. Nimahsela ram awpna dan
hnuaia buaina awm lo a muang taka an awm chuan, an tih
tur hmasaber chu Pathian thu zawm a ni.Adapted from
Ellen G. White, The Desire of Ages, 602. (Chatuan
Nghahfak, phek 581).
Pathianin A sak leh A din , Van khawpui mite
kan ni tih hre reng chung hian he khawvel kan chenna
ram sawrkar tan engtinnge ram mi tha kan nih chhun
zawm zel theih ang?
NINGANI
June 18
99
Isuan hman lai huna kalhlen kut leh Lalpa zanriah
hi A rawn thlun zawm a. Kha kalhlen kut khan Pathian
ropuina leh thiltihtheihna mak tak chu tarlangin, mihringte
chak loh zia a rawn tilang bawk. He kalhlen kut hian a
tarlan chian em em mai chu, Israel ho kha Aigupta atang
khan an mahni chakna chuan zanlenna hmuh theih rual a
ni lo a. Chu ang chiah chuan keini pawh sual phuarna ata
mahniin kan inti zalen thei lova. Zalenna chu Pathian
thilthlawn pek, A hmangaihna leh zahngaihna vang chauh
a ni.
He zirlai pawimawh tak hi a ni, Israel te khan an
thlahte zirtir leh hrilh chhawng zel tura Lalpan A duh chu
ni (Exodus 12:26,27). Israelte zalenna kha hmanlai hun
atang tawh a, Pathian in A chhandamna hna A lo thawh
tawhna ah khan bul tan a nih angin, hringfate sualna ata
chhanchhuahna, zalenna chu hman laia thilthleng thing
krossah khan a innghat a ni. Isua ngei hi kan tana thi
kalhlen kut beramno A chu a ni (I Korin 5:7). Lalpa zanriah
pawh hi Krista thihna a pawimawh zia hriat tir tura ringtu
mipui tam takte rilru A hipna thil A tih, titura min hrilh a
chu a ni. Adapted from G.C. Berkouwer, The Sacraments
(Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans, 1969, page 193.
Lalpa zanriah hian: kha zanah khan phatsanin A
awm thu leh thi tura krossah khenbeh A nih dawn zan kha
min hriattir duh a neih chu a ni a. Isuan a hnungzuite kha
an hriat reng tur thu pawimawh tak a pe A ni. A hnungzuiten
an hriat reng tur chu kha chhang leh uaiin khan entir a nei
tih hi a ni a, chhang khan A taksa rei lotea an vuak hliama
awm tur chu a entira, uaiin khan A thisen chhuak tur sual
ngaihdamna chu a entir bawk a ni (Mathaia 26:28).
Lalpan min chhandamna kawngah Isua Krista
thihna chauh lo hi chu kawng dang a awm lo. Hei vang
hian a ni, kan chhandamna atana van thilthlawn pek, lei
leh van siamtu Krista thihna chu kan theihnghilh ngai tawh
dawn lo a ni. Chuvang chuan Isuan Lalpa zanriah hi mal a
lo sawm tawha, A lo kal thlenga ti thin tura thu min pek
angin A thu awihin kan ti ve tlat tur a ni (I Korin 11:24-26).
100
Mathaia 26:28 ah Isua min zirtirna tarlan a ni a
hei hi ka thisen, sualte ngaihdam nana mi tam tak tana
chhuak tur, thuthlunna chu a ni. He thil hi kawvel tawp
thleng pawhin kan theih nghilh tur a ni lo. Isua zirtirna
nilo kawng dang zawnga chhandamna neih tum kan nih
chuan Pathian dodaltute kan ni tihna a ni.
Kan zir tur thu pawimawh tak mai pahnih a awm a:
pakhatnaah chuan Lalpa zanriah/dawhkan kan kil laia kan
hriat reng tur chu Krista kan tan A thi tawh a ni tih hi a
ni a. Pahnihnaah chuan mi chi hrang hrangte hmun khatah
min luangza tirin, A thihna avangin taksa pum khat ang
maiin, chu A thihna avang chuan kan thu za a ni tih hi a
ni. Dawhkan ah thu mai ang pawh lo ni ila, hun hnuhnunga
Krista chhandam fate kan ni a. A lo kal lehna kan nghah
angin, he Lalpa zanriah thutho na hian kan nunah beisei
tur a awm tih mi hriattir thei a ni.
Chatuan nunna i neih theih nan Kristan A taksa
leh thisen A pe tawh che a. He chanchin lawm awm tak
hian i nunah engtinge beiseina a neih tir reng theih ang
che?
ZIRTAWPNI
June 19
101
102
ZIRLAI 13
SAWIHO TUR:
Isuan tempul A then thianghlimna kha mithlain,
keini ringtu intite hian eng thilte nge kan nunah
zirtur kan neih ang? Khang Tempul hmaa tha
hnemngai taka sum dawngte ang mai kan nih lohna
turin engtinnge kan fimkhur theih ang?
SABBATH CHAWHNU
----
June 20-26
103
Kross-a thi lo tura Setana thurawn kha Isuan pawm
loin A hnawla (Mathia 16:22,23). Mathia 16: 21 kan en chuan
Isuan A thil tawrhte, A thih tur leh A thawh leh turte A hre
sa a. He kross kawngkal hi A duh thlanna lam ai mahin A
tih ngei ngei tur thil ropui tak chu a nitih A hre bawk (Luka
24:25,26,46). Kolosa 1:26 in a tarlang angin, he thu hi Mi
zawng zawng laka a lo thup kumkhua thin, ama mite hnena
a puan tak thuruk kha, tunah erawh chuan a mi
thianghlimte hnenah lantirin a awm ta tih kha a ni.
NIKHATNI
June 21
104
June 22
105
nan theih tawp a chhuah a. Juda kha engvanginnge
Setanan a hman ruaah a lo hman theih tak bik le?
Luka 6:12-16 kan en chuan, Isuan A hnungzuite A
thlan dawn khan zan khua-in tlangah Amah chauhin A
tawngtai tih kan hmu thei a. Tichuan A hmuh leh A thlan
hnungzui sawm leh pahnih te kha Pa Pathianin A pek thilpek
hlu takte ah A ring nghet hle bawk a ni (Johana 17:6-9). A
nih chuan Juda teh kha A tawngtai chhanna tho a ni lo em
ni? Juda khan thil duh awm lo tak ti mahse, Pathian
thiltumte tih famkim a nihna turah engtinnge kan
hriatthiam ang le?
Dik tak chuan, Juda khan thiamna leh thutiam
malsawmna tam tak a nei ve tho a. Paula ang maia miropui
tak Lalpa sipai huaisen a ni thei bawk. Mahse kawng dik
chu hnawlin a ni lo lamah a kal lui tlat a. Juda khan a chak
loh lai pawh khan Gethsamani huana hnehna Isua tawn
ang kha chang thei reng a ni a, mahse Eden huana thilthleng
ang lo zawkin sual khur thuk takah a lo awm ve ta zawk a
ni. Engvang nge ni ang le?
Juda hi tangka sum ngainatna nei nghet tak lo ni
thin reng a ni a, mahse tuna a thiltih tak ang ema sual
buru hi chu a la ti ngai lo. Sum um luatna sual hi a neih
ngheh thlengin a chawmlian zel a, atawpah tangka sum
ngainatna a neih chuan Krista a hmangaihna a lan zo ta a.
Tichuan sual bawiah lutin, thil sual dangte tizui zel turin
Setana kutah a inbarh lut ta a ni. Adapted from Ellen
G. White, The Desire of Ages, page 716 (Chatuan
Nghahfak, phek 78).
Luka 9:10-17 ah chuan Isuan sangha pahnih leh
chhangper panga-a mipui sangnga A hraipuar kan hmu thei
a. Juda erawh chuan kha thilthleng mak tak kha politic
takin a lo ngaihtuah ve thung a. Tichuan Isua kha he
khawvel lal nitur a ni tih beisei na in Isua hnung kha a zui
ve ta zawk a ni. Adapted from the Desire of Ages, page
718,719. Nimahsela, Judan mahni hmasial taka a
106
ngaihtuahna khan Isua rilru a ti hah hle thin a. Tichuan
Juda khan beisei sang tak Pathian tum ni lo a neih avangin,
a beidawnna pawh kha a rapthlak tak zet a ni. Adapted
from the Desire of Ages, page 719.
Lung chhiat thlak tak mai chu, Juda khan he leia
ropui taka Pathian Lalram dina, hmun sang taka awm a
thlakhlelhna khan chatuan Lalram lo thleng ngei ngei tur
chu a chantir phah ta a ni. Vawi khat pawh, Isua ke
hmeichhia pakhatin hriak rimtui, man tam taka a rawn sil
sak pawh khan Juda khan uihawm a tih thu kan hmu thei
a ni (Johana 12:1-8). Chuvangin Juda rilru luah tur ber
chu sum kha a ni a, sum a hmangaih luat avangin Isua
kha a hmangaih zo ta lo a ni. Sum duh luatna khan Juda
chu van thilthlawn pek ropui leh hlu tak chu a chantir ta a
ni (Mathaia 26:15). Tichuan Setana chu Juda chhungah
lutin a nunna a lo chan ta a ni (Luka 22:3).
Nihnate, sumte hi sual chu a ni hauh lo, mahse
Pathian chunga kan rinawmna turah thu an rawn neih
vaih chuan buaina hlauhawm tak anni ve thung a. Juda
ang ni lo turin engtinnge kan inenfiah thin ang?
THAWHLEHNI
June 23
107
Isuan Amah leh Setana indonaa tel kan za atan thu tak
chu A sawi fiah mai zawk a ni. Isua lamah kan awm a nih
loh chuan, Setana lamah kan awm tihna a ni.
Heng a hnuaia miten Isua nena an inlaichinna
leh indawrnate atangin eng zirlai pawimawh takte nge
kan zir theih? Pathian leh Kross nen kan inkungkaih
danah engnge inenfiah tur kan neih?
Sanhedrinte (Luka 22:53); Pilata (Luka 23:1-7, 1325); Heroda (Luka 23:6-12); Kross a khaikan ruk ruk
hmang pahnihte (Luka 23: 39-43). Heng mite tih sual
ang kan tih ve loh na turin eng zirlai pawimawh takte
nge kan zir chhuah theih ang?
NILAINI
June 24
108
avang khan Pathian lam thu-ah hriatpuitu dawthei kan lo
ni bawk ang mitthite kaihthawha an awm loh chuan amah
pawh a kai tho lo vang chu tiin a sawi a. Isua thawhlehna
avanga thlan a ruah avangin, keinin beiseina kan nei thei
chauh a. Krista nun kha thlanah a tawp mai lova, chutiang
chuan keini Amah ringtute tan pawh thlan hi kan tawpna a
ni bik lo a ni!
Entir nan, Krista kha tho tawh lo chu nise,
Pathianin mihringte chhandamna tura A thawhna kha
thlanah A tawp tihna a ni dawn a ni. Entirnan, Krista
thawhlehna kha dawt nise la, kan tan beisei tur kan nei lo
vang. Engvangnge tih chuan thihnain tawp a khar vang a
ni ang. Rinna pawh eng mah lo mai a lo ni ang. Entirnan
Isua ngei khan thihna ata A tho leh thei a ni tih A lan tir
loh chuan. Adapted from George Eldon Ladd, A Theology of
the New Testment (Grand Rapids: Wm.B. Eerdmans, 1974),
page 318.
NINGANI
June 25
109
chuvangchuan kan rinna bulthut atan chuan Baibul hi a
rin tlak hle a ni tih Isuan A tarlang a ni.
Isua khan A hnungzuite hnenah kalin, an thil ei
theihte va ei puiin, taksa nei a nih ziate a tarlang bawk a,
thu tam tak kha Baibul, Pathian thu atangin A kawh hmuh
a. Tin, an hnenah, Hetiangin ziak a ni, Krista chuan
hrehawm a tuar ang a, ni thum niin mitthi zing ata a tho
leh ang a, Tin, ngai teh u, ka Pa thil tiam chu in chungah
ka rawn tir dawn e; nimahsela chung lam ata thiltihtheihnaa
an thuam hma loh che u zawng khawpuiah hian awm reng
rawh u, a ti a. (Luka 24:46-49). Hetah hian, Isuan A thil
tum hnam zawng zawng hnena chanchintha puanna leh A
thawh lehna kha A thlun zawm nghal bawk a ni.
Thil tam tak hrilh fiah nan, Isuan Baibul kha A
hmang thin a, chuvangchuan Kan zingah Pathian thu tello
chuan engtinnge min kohna leh A chanchintha thute kan
hrilh theih ang. A theih loh tawp a ni. Isua leh A
hnungzuiten Pathian thu, Baibul an ngaih pawimawh si
chuan, keini vawiina awmte phei chuan kan mamawh tak
zet a ni.
Pathian thu,Baibul, zir nan hun eng zat nge i hman
thin? I nunah leh i chet ziaah eng dang lamna nge a
thlen che?
ZIRTAWPNI
June 26
110
Setana bumna khan bumin an awm ve dawn a ni. Van
hmunah khian vantirhkohte famkimna kha chan a nih tawh
a, Eden huanah pawh khan mihringte famkimna kha hlauh
a tawh bawk a ni. Van leh khawvela awm, himna duhtu
apiang chuan Pathian beramno an en ngei ngei tur a ni.Adapted from Ellen G. White, The SDA Bible Commentary,
volume 5, page 1132.
SAWIHO TUR:
1. Kristian kan nih angin rinnain kan nung tur a ni.
Famkim taka kan chian theih lote awm thin mahse kan
ring tlat tur a ni. Engvang nge tih chuan kan mit ngeiin
kan hmu ve kher lo a. Mi tam takte pawhin chutiang chuan
an ti ve fo a ni.
Entirnan, Science chung chang thu, ziaktu pakhat
chuan, Kan rintlatte tlangtaka fiahna pek tur chu tlemte
chauh kan nei a titiin. Adapted from Richard DeWitt,
Worldviews: An introduction to the History and Philosophy
(Study of Truth) of Science, second edition (Chichester, West
Wussex, United Kingdom: John Wiley and Sons, Ltd., 2010),
page 15.
Nimahsela, keini chuan kan rinna thu belh chian
theihna chhan tam tak fiah tha tak tak kan nei a. Isuan A
zirtirte hnena A pek hna ropui tak, Tin, he ram Chanchin
Tha hi hnam zawng zawng hriattirna turin khawvel zawng
zawngah hrilhin a awm ang; chu mi zawhah chuan tawpna
chu a lo thleng ang. Tun lai hun kan hun tawng leh khang
huna Isuan A sawi kha ngaihtuah ang che. Hman ah khan
mi eng zatin nge Amah kha ring, zui, tunah teh mi eng zat
nge ni tawh ang le? Puan chhuahna hna thawktute tawh
harsatna tam takte kha ngaihtuah bawk la. I pawlte nen
sawi ho ang che u.
2. Ellen G. White in a tarlan angin vana vantirhkohte pawh
kha Isua an en loh chuan an him lo a ni tih a tarlan khan
engnge a sawi duh ni ang? Chuvangchuan he sual avanga
buaina hian van leh khawvel a fan tih hrethiam thei turin
min pui a ni.
----
MORNING WATCH
April, 2015
111
1.
2.
3.
4.
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
2 Petera
2 Petera
Jakoba
1 Timo
1:5-8
1:3
1:4
6:11
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
1 Kor
Eph
2 Petera
Sam
2 Kor
Thuf
Sam
15:10
2:4-7
3:18
84:11
9:8,9
4:18
61:1-3
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
Thuf.
Thuhr
Thuf
Thuf
Exo
Jakoba
Joba
9:10
7:12
2:3-5
3:21-23
31:3
3:13
37:14-16
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
Matth
Kolossa
Ephe
2 Kor
Thuf
3 John
Rom
25:21
4:6
5:15-16
9:6-7
24:5
1:11
12:10
26.
27.
28.
29.
30.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Josua
1 Timo
1 Thess
1 Petera
Gen
1:7
4:12
1:7-8
3:3-4
18:19
112
MORNING WATCH
May, 2015
1.
2.
Zirtawp
Nisarihni
1 Kor
Gen
6:19,20
1:26
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
Sam
Thuhr
Heb
Thuf
Thuhr
Isaia
Mark
139:14
7:29
10:22
20:29
9:10
55:2
6:31
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
1 Kor
3 John
Gen
Tirhk
Thuhr
John
Gen
3:16
1:2
2:8-15
17:25
11:7
4:13-14
2:2, 3
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
1 Kor
Thuhr
Thuf
Thuhr
Thuf
Phili
Daneala
10:31
5:18
6:9
12:2
31:21
4:5
1:19,20
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
2 Timo
Thuf
Sam
Thuf
Thuf
Sam
Sam
31.
Nikhatni
Matth
1:7
10:27
119:165
17:22
16:24
16:8-9
103:2,3
11:28
MORNING WATCH
June, 2015
113
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
Thuhr
Chro
Matth
Thuf
Sam
Sam
12:1
16:10
25:23
3:13
119:14-16
144:15
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
Deu
Thuf
Isaia
Matth
Thuhr
Thuhr
Sam
6:24-25
29:18
1:19
7:12
3:12
12:13
37:3
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
1 Timo
Sam
Sam
Solo
1 John
Sam
Sam
6:6
13:6
100:4
2:15
5:12
40:3
111:2, 4
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
Nilai
Nilaithawhtan
Zirtawp
Nisarihni
Isaia
Thuf
Thuf
1 John
1 Petera
Isaia
Sam
32:17
15:13
31:26
4:7
3:10, 11
26:3
112:6, 7
28.
29.
30.
Nikhatni
Thawhtan
Thawhleh
John
Isaia
Rom
20:15
43:1
8:28