KOLSTVO U KOMUNIZMU

- KPH radila na stvaranju nove kulture primjerene zamiljenom obliku

drutvenog i politikog ureenja
-podloga kulturnoj politici iz 1945. - situacija zemlje razorene ratom, opeg
siromatva i slabe prosvjeenosti stanovnitva
- pokret narodnog prosvjeivanja - suzbijanje nepismenosti, irenje prosvijeene
misli i prosvjetno-kulturnih institucija
- selo oita zaostalost cilj pribliiti selo gradu
- ekonomska izgradnja zemlje zahtjeva visoko obrazovanog kulturnog ovjeka
- zadaci = irenje pismenosti i obrazovanosti ali i politiko izgraivanje,
osvjeivanje o znaenju i prednostima socijalistikog sustava
- obrazovanje je bilo pod nadzorom komunistikih vlasti - 2.6.1945. zabranjene su
privatne kole
- prema uiteljima se postupalo u ovisnosti o njihovom opredjeljenju za vrijeme
rata pa su nepodobne premjetali
- segmenti pokreta narodnog prosvjeivanja:
-razvijanje svijesti o vanosti produenja obveznog opeg obrazovanja
- smanjenje nepismenosti
- struno obrazovanje odraslih
- odnos prema crkvi
- kampanja opismenjivanja odraslog stanovnitva
- intelektualcima = svi obrazovani ljudi (osim sveenika)
- poveava se broj kola i fakulteta, broj uenika i studenata, produljuje se
obvezno ope obrazovanje, poveavaju naklade novina, asopisa, knjiga,
opismenjuju se odrasli, raste broj kulturnih institucija domova kulture,
sveuilita, knjinica, itaonica i sl.
- sve tada slui legitimiranju vlasti - pokuava se stvoriti zajedniko povijesno
sjeanje
- glavna republika institucija koja je pokrivala podruje obrazovanja i kulture do
1950. naziva se Ministarstvo prosvjete NRH, a nakon toga Ministarstvo za nauku i
kulturu
- ono je mnogo vremena posvetilo pregledu i selekciji kolskih knjiga zabranjena
je ustaka i faistika literatura, te o naruivanju novih knjiga (Sovjetski Savez)
- Tito je trebao zamijeniti Boga

- do 1952. vjeronauk je bio izborni predmet , 1952. potpuno je zabranjen i izbaen

iz kola
- nakon 1990. postaje izborni/obavezni predmet
KOLSKI SUSTAV
- ve 1946. obnovljene su kolske zgrade stradale u ratu nije bilo dovoljno
- prvih godina na jednog uitelja dolazilo je prosjeno vie od 70 uenika loa
kvaliteta obrazovanja
- od 1945. uvedeno je obvezno sedmogodinje kolovanje gradivo osnovne
kole i nie realne gimnazije
- nedostatak sredstava, nastavnika i zgrada
- uvoenje i provedba obveznog osmogodinjeg kolovanja godine 1950. - slini
problemi - dva tipa osomodinjih kola tip A i tip B
- zbog nestrunosti uitelja u kolama tipa B nije bio realiziran sav predvieni
program - uenici iz nisu mogli upisivati gimnazije
- taj proces zavren je do kraja pedesetih godina 20og stoljea
- postojale kole za pripadnike nacionalnih manjina - eke, slovake, maarskei
talijanske
- zbog manjka uitelja povean je broj uiteljskih kola kao i upisna kvota za
polaznike te razvijen sustav dokolovanja nestrunih uitelja nije rijeilo
problem
-djelovale su i partizanske gimnazije u kojima su se ubrzano kolovali
omladinci, bivi borci
- odravali su se i oficirski teajevi za pripadnike Jugoslavenske vojske
- u nie strune kole upisvali su se uenici s etiri razreda osnovne kole , tajale
su 3 godine
- trogodinje strune kole mogli su upisati oni koji su zavrili sedmogodinje
kole
-. radnikim tehnikumimi osnovani 1948. - strune kole za zaposlene radnike
sa zavrenom niom strunom kolom
- izmeu 1974. i 1990. (uvar) pokualo se s uvoenjem jedinstvene srednje
kole u kojoj su prve dvije godine bile jednake za sve uenike, a kasnije su se
preusmjeravali u odjeljenja/zanimanja koja se smatrali adekvatnu za njih
- elio se podii nivo obrazovanja, no on se znatno spustio

- osamdesetih godina taj se sustav naputa da bi se devedesetih ponovno

reformirao kolski sustav
- otvara se vei broj klasinih gimnazija, vjersko obrazovanje je opet bilo otvoreno
javnosti, a vraaju se i privatne i alternativne kole
- strune kole se dijele na trogodinje za osposobljavanje obrtnika i
etverogodinje za osposobljavanje tehnikog kadra
- vie i visoko obrazovanje stjecalo se nakon 1945. na viim kolama i fakultetima
- prijemni ispiti za sve fakultete uvedeni 1947., mogu je i izvanredni studij
- puno ih studira, malo diplomira
- 1960. zapoinje reforma zatvaraju se uiteljske kole i vie pedagoke kole,
obrazovanje nastavnika se podie na visokokolsku razinu
- uvode se dvogodinje pedagoke akademije
- dvogodinje akademije kasnije se transformiraju u etverogodinje pedagoke
fakultete, a za uitelje razredne nastave kolovanje traje dvije godine na istom
fakultetu
- devedesetih godina i obrazovanje uitelja za razrednu nastavu podie se na
etverogodinju razinu