1.

0 Pengenalan
2.0
3.0
4.0

Tajuk

Sinopsis

ZINA

Persetubuhan yang tidak sah atau haram antara lelaki danpermpuan tanpa ikatan AGAMA
nikah yang mengikut syarak.

MORATORIUM

LIEN

Bidang

Moratorium ialah penangguhan sah untuk

pembayaran hutang atau tanggungjawab
kewangan. Ia dicapai melalui dekri perundangan
atau eksekutif. Moratorium melambatkan tindakan
terhadap hutang dan
tidak
1. undang-undang
Bersinonim dengandibenarkan:
lulus,
diterima, halal,boleh, diakui,
melepaskan penghutang
daripadadengan
tanggungjawab
Berantonim
haram
untuk membayar tetapi sekadar menangguhkan
tarikh 2.
hutang
yang perlu
dibayar.
Bersinonim
dengan
benar:pasti, nyata, sabit, sudah

UMUM

tetap,terang,
tentu,
asi, isbat, pentan, sidi,absah,
Lien ialahsahih,
tuntutan
yangmuktamad,cerat,
sah di sisi undangBerantonim
dengan
undang oleh seseorang
terhadap
hartasamar-samar
orang lain
sebagai cagaran untuk hutang. Lien hampir sama
dengan gadai janji (pinjaman atas harta). Tetapi
Kata Terbitan
: mengesahkan,kesahan,
tidak seperti
gadai janji,
lien tidak boleh diserahpengesahan,
hak (dipindahkan) kepada orang lain (lihat Gadai
janji; Kontrak).

UMUM

HAK RIPARIAN

Hak riparian ialah hak pemilik tanah yang sah

dari segi undang-undang terhadap hartanya yang
menyempadani atau membentuk dasar sungai
atau anak sungai

UMUM

KEBUK GAS

Kebuk gas merupakan cara pelaksanaan hukum

mati yang sah di sesetengah negeri di Amerika
Syarikat.

UMUM

MINOR

Minor adalah orang yang masih di bawah umur. Di

kebanyakan negara, umur yang sah dari segi
undang-undang ialah 21 tahun. Namun kini, banyak
negara telah mengurangkan umur itu kepada 18
tahun. Umur dewasa adalah umur ketika seseorang
itu layak untuk mengundi, dan berkahwin tanpa
meminta keizinan ibu bapa. Ia juga merupakan
umur seseorang itu perlu bertanggungjawab
terhadap perbuatannya.

UMUM

PAJAKAN

Pajakan ialah kontrak antara individu

yang
mempunyai hak yang sah ke atas tanah
atau harta lain
dengan penyewa harta berkenaan.

UMUM

PERLINDUNGAN DATA Perlindungan data ialah menyelamatkan

maklumat elektronik yang tersimpan dalam
komputer. Perlindungan data termasuklah:

UMUM

Klasifika
Konsep

(1) perlindungan sah hak awam untuk melihat

maklumat yang mungkin ada dalam pangkalan
data komputer, dan (2) perlindungan daripada
kecurian, kerosakan perisian (program) dan data
yang tersimpan dalam ingatan komputer. Jenis
kedua perlindungan data dikenali juga sebagai
keselamatan data .

PERTEMPURAN
DUNBAR

Pertempuran Dunbar berlaku di Scotland pada

tahun 1296 dan 1650 apabila Edward I, Raja England
diminta memutuskan hak takhta yang sah ke atas
Scotland . Edward I memilih John Balliol, tetapi
melayaninya sebagai seorang Vassal yang tidak
berkuasa. Balliol menentang Edward dan pada
tahun 1296, Edward menyerang Scotland dan
mengalahkan Balliol di Dunbar.

UMUM

SETINGGAN

Setinggan ialah orang yang tinggal di atas

sebidang tanah tetapi tidak mempunyai hak milik
atau apa-apa bukti yang menunjukkan bahawa dia
memiliki tanah berkenaan. Dalam sesetengah kes,
seseorang setinggan boleh membuat tuntutan
yang sah terhadap tanah tertentu sekiranya tidak
ada orang lain yang mempunyai tuntutan yang sah
di sisi undang-undang terhadap tanah yang sama.
Pada beberapa zaman tertentu dalam sejarah, para
peneroka telah menjelajah ke kawasan yang belum
diduduki dan kemudiannya menuntut hak milik
terhadap tanah tersebut. Di Australia dan di
Amerika Syarikat, ramai setinggan menduduki
tanah yang belum lagi disukat ataupun diukur
dan yang belum pernah mempunyai sebarang
hak milik. Mereka mendirikan rumah dan
membersihkan tanah berkenaan. Dengan berbuat
demikian, mereka percaya bahawa mereka telah
beroleh hak untuk membeli tanah berkenaan pada
harga yang minimum apabila kerajaan menjualnya.

UMUM

Tajuk

Sinopsis

Bidang

BUKU LOG

Buku log ialah rekod bertulis yang rasmi dan sah

tentang kejadian-kejadian yang berlaku dalam
pelayaran sesebuah kapal.

UMUM

RIBA

Riba ialah caj faedah pada kadar yang tinggi,

yang dikenakan ke atas wang yang dipinjam. Di
sesetengah negara, riba ditafsirkan sebagai caj
faedah yang dikenakan melebihi daripada kadar
maksimum yang sah di sisi undang-undang.
Orang perseorangan atau institusi yang
mengenakan kadar yang lebih daripada yang
dibenarkan di sisi undang-undang dikenali
sebagai pemakan riba .

UMUM

NOTARI AWAM

Notari awam ialah pegawai yang diberi kuasa

oleh undang-undang untuk mengesahkan dokumen
tertentu, dan untuk mengangkat sumpah. Banyak
dokumen, seperti surat ikatan, mesti disahkan oleh
notari sebelum ia boleh dikuatkuasakan secara sah
dari segi undang-undang. Tujuan pengesahan
sesuatu dokumen oleh notari adalah untuk
melindungi mereka yang menggunakannya
daripada pemalsuan.

UMUM

Klasifikasi

PERKAHWINAN

PERKAHWINAN, satu kesatuan yang sah antara lelaki dengan perempuan

sebagai suami isteri. Anak-anak yang lahir hasil daripada kesatuan ini diktiraf BUDAYA
sebagai anak yang sah.

NERNST, WALTHER
HERMANN

Nernst, Walther Hermann (18641941), ahli

kimia fizik Jerman, menerima Hadiah Nobel tahun
1920 dalam bidang kimia kerana formulanya
hukum termodinamik ketiga (lihat Termodinamik ).
Ukurannya tentang haba tentu bahan pada suhu
rendah membuktikan bahawa hukum ini adalah
sah. Nernst lahir di Briessen, Jerman.

UMUM

SOAMES, LORD

Soames, Lord (1920 1987) ialah tokoh politik

Konservatif Inggeris yang memegang jawatan
sebagai presiden majlis bandaran dari tahun 1979
hingga tahun 1981. Pada tahun 1979 dan tahun 1980
dia memangku jawatan Gabenor Zimbabwe
semasa negara tersebut melalui tempoh peralihan
mendapat kemerdekaan yang sah. Soames
mendapat pendidikan di Eton College dan Royal
Military College, Sandhurst. Pada tahun 1950, dia
menjadi ahli parlimen dan memegang jawatan
kanan dalam kerajaan dari tahun 1958 hingga tahun
1964. Dia dilantik sebagai duta ke Perancis dari
tahun 1968 hingga tahun 1972. Soames ialah
Pesuruhjaya Kesatuan Eropah dari tahun 1973
hingga tahun 1977.

UMUM

ZIONISME

Zionisme ialah satu gerakan politik penjajah

yang dinisbahkan kepada (dinamakan sempena)
orang Yahudi yang mempunyai sifat fanatik
perkauman. Gerakan ini ditubuhkan untuk
menyelesaikan masalah orang Yahudi serta
membuka jalan kepada mereka untuk kembali ke
tanah air asal mereka serta berhijrah ke Palestin,
yang mereka dakwa sebagai tanah air mereka
yang sah dari segi sejarah dan agama. Atas
keinginan inilah, mereka bergerak cergas
bermetodekan penjajahan untuk mendirikan
negara Yahudi di Palestin.

UMUM

MALAIKAT

Malaikat ialah makhluk yang dijadikan daripada

cahaya, tidak makan, tidak minum, tidak tidur dan
tidak berkahwin, tidak menderhakai perintah Allah
SWT bahkan menjalankan semua perintah-Nya
dan segala kerja yang ditugaskan oleh Allah
kepada mereka. Beriman kepada para malaikat
merupakan rukun iman yang kedua. Tidak sah iman
seseorang kecuali dia beriman kepada malaikat.

UMUM

MINUIT, PETER

Minuit, Peter (15801638) ialah gabenor koloni

Belanda. Dia membeli Pulau Manhattan (kini
sebahagian daripada New York City) daripada
Orang Asli Amerika pada tahun 1626 dengan
barang kodi yang bernilai 60 guilder Belanda, atau
kira-kira 24 dolar Amerika (lihat Pulau Manhattan).
Pembelian ini menyebabkan terdirinya
penempatan di pulau itu secara sah oleh Syarikat
Hindia Barat Belanda. Minuit mendirikan New
Amsterdam, sebuah penempatan di bahagian
bawah pulau itu yang menjadi pusat aktiviti syarikat
tersebut. Walaupun penduduknya dilindungi oleh
air di tiga sisi, tetapi Minuit membina Fort

UMUM

Konsep

Amsterdam sebagai perlindungan tambahan

daripada Orang Asli Amerika yang bersikap
bermusuhan. New Amsterdam ialah asas
permulaan New York City.

GUNDIK

GUNDIK, perempuan simpanan raja atau sultan. Isteri (permaisuri) raja

biasanya berketurunan raja dan dikahwini secara sah, manakala gundik ialah
perempuan bukan berdarah raja yang diambil sebagai hamba atau orang
suruhan raja atau istana. Bilangan isteri raja tidak melebihi empat orang
sesuai dengan hukum Islam. Sebaliknya, raja boleh mempunyai gundik
seramai mungkin. Pada peringkat awal perkembangan, Islam membolehkan
hamba digauli oleh tuannya. Raja mengambil kesempatan itu untuk
menghalalkan perbuatan tersebut dengan mempunyai gundik antara 300
hingga 400 orang.

SEJARAH DAN
ARKEOLOGI

Tajuk

Sinopsis

Bidang

Klasifikasi

BATAL

Batal, sesuatu yang tidak sah dan menyalahi hukum syarak. Dengan erti kata
lain, amalan tersebut tidak diterima atau sia-sia dan tidak diberikan pahala.

AGAMA

Konsep

PETITION OF RIGHT

Petition of Right ialah satu dokumen yang

ditulis pada tahun 1628 oleh Parlimen Inggeris dan
dikemukakan kepada Raja Charles I. Dokumen
tersebut mengisytiharkan bahawa tindakantindakan yang tertentu oleh Raja tidak mengikut
perlembagaan, seperti mengenakan cukai tanpa
persetujuan Parlimen, menempatkan anggota
tentera di rumah persendirian, menubuhkan
kerajaan tentera dan memenjarakan rakyat dengan
cara yang tidak sah di sisi undang-undang.

UMUM

PERLEMBAGAAN
BRITISH

Perlembagaan British ialah rangka kerja

kerajaan dan undang-undang Great Britain.
Perlembagaan ini tidak dinyatakan dalam
sebarang dokumen tetapi terdiri daripada
beberapa piagam yang berasingan, akta parlimen,
keputusan undang-undang, dan adat. Mengikut
undang-undang, Parlimen ialah institusi yang
paling tinggi kedudukannya dan ia boleh
mengubah sebarang peruntukan perlembagaan.
Tetapi, mengikut tradisi, terdapat beberapa
perkara yang tidak dapat diubah oleh parlimen.
Misalnya, rakyat dilindungi daripada sebarang
pemenjaraan yang tidak sah berasaskan writ of
habeas corpus , yang bertarikh dari tahun 1200-an
(lihat Habeas corpus ).

UMUM

NAMA

Nama. Setiap orang mempunyai nama.

Sesetengah orang mempunyai banyak nama.
Dalam kebanyakan negara, orang mempunyai
sekurang-kurangnya dua nama, iaitu nama yang
diberi dan nama keluarga. Nama keluarga adalah
nama keturunan yang diturunkan kepada semua
ahli keluarga. Ia juga dikenali sebagai nama
keluarga atau nama akhir, kerana di sesetengah
negara nama ini diletakkan selepas nama yang
diberi. Nama yang diberi atau nama pertama
membezakan ahli-ahli dalam keluarga. Nama yang
diberi dan nama keluarga adalah nama yang sah
seseorang. Orang di Asia dan Afrika kerap
memberi nama kepada anak-anak mereka dengan
makna tertentu. Kerap kali mereka tidak
menggunakan nama keluarga. Nama boleh jadi
nama peribadi, nama gelaran, atau nama sukuan.

UMUM

Sistem penamaan tradisional kerap diubahsuai

untuk disesuaikan dengan penggunaan moden.

PERHAMBAAN

Perhambaan merupakan satu amalan manusia

yang memiliki manusia lain. Seorang hamba abdi
menjadi hak milik kepada tuannya dan bekerja
untuknya tanpa sebarang upah atau gaji. Pemilik
yang disebut tuan atau puan membekalkan
makanan, tempat tinggal, dan pakaian kepadanya.
Perhambaan bermula pada zaman prasejarah dan
diamalkan sejak dari zaman tersebut. Perhambaan
pada zaman purba mencapai kemuncaknya di
Greece dan Empayar Rom. Pada Zaman
Pertengahan, amalan perhambaan mengalami
kemerosotan. Kemudian pada tahun 1500-an dan
1600-an, penjajahan Dunia Baru oleh orang Eropah
telah mengakibatkan berkembangnya perhambaan
secara pesat. Kemerosotan perhambaan
disebabkan oleh perubahan moral terhadap
perhambaan pada tahun 1800-an. Kini, perhambaan
adalah tidak sah di sisi undang-undang di hampir
setiap negara tetapi amalan ini masih lagi wujud di
beberapa bahagian Afrika, Asia, dan Amerika
Selatan.

UMUM

UNDANG-UNDANG
PERKAHWINAN DAN
PERCERAIAN

UNDANG-UNDANG PERKAHWINAN DAN PERCERAIAN, peralatan yang dipakai

dan dikuatkuasakan bagi orang Islam di Malaysia. Undang-undang
perkahwinan dan perceraian yang melibatkan orang Melayu pada peringkat
awal hanya diketahui melalui adat istiadat serta kelaziman yang diterima
pakai pada masa dan ketika itu. Undang-undang yang terpakai atau yang
digunakan secara asasnya ialah undang-undang Islam, memandangkan orang
Melayu beragama Islam. Ini merangkumi hal-hal yang berkaitan dengan
syarat-syarat sah perkahwinan seperti agama, umur, wali dan sebagainya. Di
samping itu juga ia disulam dengan undang-undang adat seperti adat
temenggung dan adat perpatih yang menjadi amalan sesetengah masyarakat
pada suatu ketika dahulu, yang juga dikatakan bersumberkan hukum syarak.
Selain itu terdapat juga unsur-unsur lain yang diserapkan dalam upacara
perkahwinan tersebut.

SEJARAH DAN
Konsep
ARKEOLOGI

KESATUAN SEKERJA

Kesatuan sekerja ialah organisasi pekerja

yang mencuba untuk memperbaiki gaji
ahlinya dan keadaan bekerja mereka. Mereka
melakukannya melalui perundingan dengan
wakil-wakil majikan dalam prosedur yang
dikenali sebagai perundingan kolektif. Kesatuan
juga memperjuangkan hal berkaitan dengan
kesihatan, piawaian keselamatan, dan latihanlatihan kemahiran, di samping mencari faedah
lain kepada ahlinya seperti potongan harga
barangan dan memperuntukkan kemudahan
pusat jagaan bagi ibu-ibu bekerja. Penubuhan
kesatuan sekerja serta pengambilan ahli baharu,
sah di sisi undang-undang kebanyakan negara.
Walau bagaimanapun, di negara-negara
yang mengamalkan demokrasi, aktiviti yang
dijalankan, tertakluk kepada garis panduan yang
ditetapkan. Di beberapa buah negara seperti
Kesatuan Soviet, kesatuan sekerja bebas biasanya
tidak dibenarkan.

UMUM