B CNG THNG

CC THNG MI IN T V CNG NGH THNG TIN

BO CO THNG MI IN T
TRN NN TNG DI NG VIT NAM
Vietnam Mobile E-Commerce Report 2014

w w w. v e c i ta . g o v. v n
1

2014

LI M U
Thng k th trng Vit Nam trong nm 2014 th hin tim nng rt ln cho thng
mi in t trn nn tng di ng (Mobile E-commerce). Vi dn s 90 triu ngi,
39% s dng Internet, s lng thu bao di ng trn 130 triu thu bao (1 ngi vit
trung bnh c 1,45 th SIM in thoi), trong 34% dn s c s dng internet qua
nn tng di ng.

Thi gian online bng cc thit b di ng chim 1/3 tng s thi gian online c ngy
ca ngi Vit Nam. (S liu U.S. Census Bureau)

Vi nhng tim nng v th trng, vn t ra l cc doanh nghip Vit Nam cn

lm g trc ln sng mi ny, Bo co Thng mi in t trn nn tng di ng Vit
Nam 2014 (Vietnam Mobile E-Commerce Report 2014) s cung cp nhng kho
st, thng k v th trng Vit Nam nm 2014, gp phn h tr doanh nghip c thm
thng tin trong qu trnh ra quyt nh kinh doanh, u t.
Cc Thng mi in t v Cng ngh thng tin
B Cng Thng

I. DCH V THNG MI TRN DI NG

1.1. Bn hng B2C

Trong bi cnh kinh t nhiu kh khn, thng mi in t vi cuc cch mng

cng ngh di ng c dn u bi in thoi thng minh v cc phn mm ng dng

ang gp phn thc y hot ng bn l, to ra s chuyn hng cn bn trong mi
quan h tng tc gia ngi tiu dng, nh bn l v thng hiu hng ha.

Khi ngi tiu dng s dng thit b di ng vi phn mm ng dng trn thit b

tm kim, truy cp, so snh v mua sm hng ha th gii php di ng ang tr thnh
mt knh kinh doanh quan trng cho ngnh bn l. Thng k t cc doanh nghip bn l
hng u ti Vit Nam cho thy cc nh bn l ang c gng thch nghi vi khuynh hng
thng mi in t trn nn tng di ng. Khng ch tch cc gii thiu sn phm, thng
hiu, cc chng trnh khuyn mi trn mi trng mua sm di ng, cc doanh nghip
bn l cn u t thit k cc ng dng di ng ring cho thng hiu ca mnh.

Hnh 1: C cu u t vo nn tng di ng

u t vo nn tng di ng phc v cho giao dch B2C c nhiu doanh nghip

bn hng xc nh l hng u t chin lc trong tng lai, th hin t l u t vo

nn tng di ng chim ti 68% trong c cu u t vo nghin cu cc nn tng cng
ngh mi. Tuy nhin, c cu u t vn tp trung ch yu vo hot ng truyn thng,
chim 73%, trong khi u t vo cng ngh ch chim 27%.

i vi hot ng bn hng B2C, thng k t doanh nghip v cc giao dch thc

t cho thy t l ngi tiu dng truy cp thng qua cc thit b di ng nh smartphone,
tablet chim 28%, tuy nhin s lng giao dch c thc hin thng qua cc thit b di
ng ch chim 13%.
3

Hnh 2: T l truy cp trn thit b v giao dch

t thit b di ng Ngun: WeAreSocial

Thng k t pha ngi tiu dng, t l s dng smartphone ca ngi Vit chim

20%, trong 58% ngi s dng smartphone, table cho bit tng t hng qua thit
b di ng.

Hnh 3: T l s dng smartphone tablet t hng - Ngun: WeAreSocial

Cc kt qu kho st trn cho thy, thng mi in t trn nn tng di ng

(mobile e-commerce) ang thc s tng bc i vo su trong lnh vc bn l vi vai tr

chuyn i t mt knh lin lc sang vai tr knh tng tc gia nh bn l v ngi tiu
dng. Kh nng tip nhn t pha ngi tiu dng l rt kh quan, do vn i vi
cc nh bn l l phi gii quyt hi ha bi ton cng ngh v m bo dch v thng
mi ct li ca doanh nghip.

1.2. Sn thng mi C2C

Mt m hnh thng mi in t khc hin ang ph bin ti Vit Nam l Sn giao

dch thng mi in t cng ang c nhng bc chuyn mnh nh hng u t

vo nn tng di ng. Cc ng dng xoay quanh m hnh C2C c chia thnh 2 nhm
chnh: 1) Nhm cc doanh nghip pht trin gii php di ng da trn nn tng cng
ng ngi tiu dng c sn trn cc nn tng web; 2) Nhm cc doanh nghip cha
c tp khch hng sn m tn dng li th pht tn nhanh ca nn tng di ng qung
b ng dng v xy dng cng ng ngi mua v bn.

Nhm 1, i din l cc doanh nghip c website uy tn, c s lng ngi dng

ng o nn khi m rng ng dng di ng c nhiu li th v ngi dng. Cc ng

dng thuc Nhm 1 ny cng c thit k tn dng cc tnh nng n gin ca thit
b di ng nh gi in, nhn tin...

Hnh 4: ng dng ca Rongbay trn iOS

Nhm 2, i din l cc doanh nghip c gng gii quyt bi ton cng ngh trc,

to ra mt nn tng ng dng tt sau tp trung trin khai xy dng cng ng ngi

bn ngi mua. Nhm ny c u im l nh hng trn nn tng di ng ngay t
u nn ng dng ph hp vi ngi s dng di ng vi nhiu tnh nng phong ph,
nn tng cng ngh tt.

Hnh 5: ng dng mRaovat ch hot ng trn nn tng di ng (2014)

II. DCH V NGN HNG - THANH TON TRN DI NG

2.1. Dch v thanh ton in t trn di ng

Vit Nam c nhiu iu kin thun li pht trin thanh ton trn di ng, nh

c s lng ngi dng di ng ln (148% dn s), ngi tiu dng c xu hng mua
sm trc tuyn cao.

Hnh 6: Th trng thanh ton trc tuyn ti cc quc gia ng Nam Ngun: TechInAsia

Th trng thanh ton trc tuyn trn di ng ti Vit Nam c tim nng pht trin,

ngoi cc iu kin thun li v mi trng, cn xut pht t thc t phn ln ngi dng
Vit Nam c nh cu s dng dch v chuyn tin, chim n 45% dn s.

Hnh 7: T l dn s s dng dch v chuyn tin

so snh gia mt s nc trong khu vc Ngun: Ericsson, 2014

Ngoi ra, ngi tiu dng ti Vit Nam cng cho thy s hng th v quan tm

bc u ti cc tin ch thanh ton trn di ng. C 19% ngi c kho st bit v

cc dch v thanh ton trn di ng, 10% t ra quan tm, mong mun tm hiu v s dng
dch v thanh ton di ng. Tuy nhin t l tng s dng thanh ton trn di ng cn
rt hn ch, ch chim 1%.

Hnh 8: T l nhn bit ca ngi tiu dng Vit Nam

i vi thanh ton trn di ng Ngun: Ericsson, 2014

Khi s dng dch v thanh ton qua di ng, ngi tiu dng Vit Nam s dng

trong 2 mc ch chnh l chi tr ha n v chuyn tin. Kho st trn 2 mc ch s

dng ny, t l ngi tiu dng la chn phng thc thanh ton qua ng dng ca ngn
hng chim t l ln, tng ng chim 48% v 71%.
7

Hnh 9: Ngi tiu dng la chn ng dng thanh ton di ng

t ngn hng nhiu hn so vi cc ng dng khc Ngun: Ericsson 2014

2.2. Dch v ngn hng in t trn di ng

Trc s pht trin mnh m ca h thng ngn hng in t trn ton cu, dch

v Ngn hng trn di ng, mt trong nhng dch v ca ngn hng in t ha hn s

c s pht trin nhanh v rng khp trong thi gian ti ti Vit Nam. Ngy cng c nhiu
ngn hng trin khai dch v ngn hng di ng, nm 2014 c trn 30 ngn hng tham
gia th trng ny.
8

Hnh 10: S lng cc ngn hng trin khai ngn hng

trn di ng ti Vit Nam Ngun Asean Bank Forum

Dch v ngn hng di ng cho php khch hng s dng cc dch v t n gin

nh tra cu s d ti khon, thanh ton ha n in t, mua cc loi th tr trc nh

th in thoi di ng cho n cc giao dch phc tp nh chuyn khon trong cng mt
h thng ngn hng.

i km vi cc tin li nu trn, s dng Ngn hng di ng m bo yu t v

bo mt, an ton thng tin khi mt giao dch qua mobile banking thnh cng cn bo
m ba yu t:

1) SIM in thoi vai tr nh danh khch hng

2) Mt khu (password) do ngn hng cung cp m khch hng phi ghi nh

3) Thng tin xc thc cha cc thng tin ngu nhin ngn hng s cung cp (qua

SMS, email hoc Token) khi pht sinh giao dch chuyn khon v khch cn in ng
thng tin c yu cu.

Vi cc u im nhiu tin ch v an ton, ngn hng trn di ng l mt xu hng

thanh ton quan trng, gp phn hon thin h tng thanh ton cho thng mi in t
ti Vit Nam.
III. DCH V TNG TC TRN DI NG

3.1. Dch v t ch taxi

Dch v t ch taxi qua di ng l mt dch v cn mi m Vit Nam vi s

tham gia ch yu ca cc doanh nghip nc ngoi vi 3 n v ni bt l Uber, Grabtaxi

v Easytaxi. Dch v trn chia lm 2 nhm phn bit; Grabtaxi v Easytaxi kt ni cc
hng taxi truyn thng vi khch hng qua thit b di ng, trong khi Uber thc hin kt
ni gia li xe ni chung v hnh khch vi nhau.
9

Mc d ht sc mi m vi th trng Vit Nam, nhng cc dch v trn c mt

lng khch hng thng xuyn tng i ng k, cnh tranh vi dch v taxi truyn
thng. Tuy nhin, gia cc thng hiu c s chnh lch v th phn, Grabtaxi ang
chim 62% trong khi EasyTaxi v Uber ln lt chim 17% v 21%. Nguyn nhn dn
n khc bit k trn do chin lc marketing, qung b n ngi dng ca cc n v
c nhiu khc bit.

Hnh 11: T l phn b th trng ng dng gi taxi - Ngun: SocialHeat

Google Trends cho thy xu hng tm kim ca cng ng mng cng nghing

v pha GrabTaxi v Uber.

Hnh 12: Xu hng tm kim dch v t ch taxi

ca cng ng mng t thng 6 8, nm 2014

Vi xu hng dch v t ch taxi qua di ng pht trin nh hin nay, nm 2015

d on s l mt nm si ng i vi th trng dch v taxi v khch hng s c s

10

dng cc dch v ngy cng tt hn trong s c c s gp mt ca cc doanh nghip

Vit vo th trng y tim nng ny.

Hnh 13: Livetaxi l ng dng nh hng cnh tranh vi Uber, Grabtaxi mi c

S Giao thng Vn ti v S Khoa hc v Cng ngh Tp. H Ch Minh cng b
- Hnh nh minh ha

3.2. Dch v cung cp voucher, coupon, th thnh vin

Xy dng ng dng cung cp voucher, coupon, th thnh vin cho ngi tiu

dng trn cc ng dng di ng ti Vit Nam khng phi l mt lnh vc mi. Cc doanh
nghip ln c dch v mua hng theo nhm (Hotdeal, Muachung,) u xy dng cc
ng dng di ng cho ring mnh.

Thc t, ngi tiu dng c thi kh tch cc i vi vic tm kim cc voucher,

coupon trn thit b di ng, khi trn 60% ngi tiu dng t ra quan tm n cc ng
dng di ng dng ny.

Hnh 14: Kho st mc chp nhn ca ngi s dng

i vi tm kim voucher/coupon trn di ng
11

Sau thi k pht trin bng pht ca cc website groupon ti Vit Nam giai on

2012-2013, thi im hin ti ch cn mt nhm nhng doanh nghip c thc lc v

kh nng tip tc pht trin. Chnh nhng doanh nghip ny l nhng ngi tin phong
trong vic cung cp voucher, coupon v th thnh vin qua di ng Vit Nam. Nhng
website hng u u c nhng ng dng di ng xut sc ca ring mnh. im c
trng ca cc ng dng dng ny l u h tr tm kim cc khuyn mi hp dn theo
a im, tuy nhin, kh nng ty bin c nhn cn yu.

Hnh 15: Giao din ng dng di ng ca phn mm Muachung

Bn cnh cc doanh nghip bn a, cc hng sn xut thit b di ng ln cng

ang trin khai mt s hot ng u t vo phn khc ny vi mc ch tng thm gi

tr cho khch hng khi s hu cc thit b ca hng.

Galaxy Gift v Lumia Vip l nhng n lc u tin ca Samsung v Microsoft

nhm vo th trng cung cp voucher, coupon qua thit b di ng ti Vit Nam. Ngi
s dng khi ci t cc ng dng ny s nhn c nhng m gim gi tit kim hn
khi s dng cc dch v n ung, spa hay cc dch v khc c trong h thng khuyn mi,
c bit cc ng dng ny tch hp vi tin ch nh v gip ngi dng xc nh cc
khuyn mi xung quanh khu vc v tr ca mnh.

s dng cc khuyn mi no , ngi s dng ch cn thao tc n gin

to mt m gim gi km QR code. Ch cn a m cho nhn vin ca hng l khch

hng s c tr i s tin tng ng. Nu ca hng c k kt chng trnh My Points
vi Microsoft (ng dng Lumia Vip) th ngi s dng s c nhn mt s im tch
12

ly, v d nh mi 100.000 ng s nhn c 100 im; sau c th s dng im

tr tin cho cc dch v khc.

Hnh 16: ng dng Lumia VIP cho php ngi dng tm kim
cc khuyn mi quanh v tr ngi dng

Gii php Th thnh vin thng minh cung cp qua thit b di ng cng c mt

s doanh nghip pht trin. ng dng gip ngi dng nhn c cc u i thng qua
hnh thc tch im, hoc cung cp cc khuyn mi khi thnh vin s dng dch v c
cung cp, cho php cc thnh vin s dng ng dng ti danh sch cc a im c
hng u i v nhn cc hnh thc phc v c bit. Khi n a im, ngi dng ch
cn m ng dng, bm vo a im v hin th E-Card ln mn hnh. Sau a mn
hnh in thoi cho nhn vin ti a im.

Hnh 17: ng dng Foody vi tnh nng e-Card

13

IV. DCH V NI DUNG S

4.1. Kinh doanh ni dung s trn thit b di ng

Dch v ni dung s trn thit b di ng ti Vit Nam c trin khai rt a dng

vi nhiu nhm ni dung phong ph, tuy nhin nu phn theo phng thc thanh ton
th c 2 nhm chnh:

- Ngi dng tr ph trc tip v s dng cho tng ni dung s

- Ngi dng ng k thu bao s dng dch v ni dung s trc tuyn

Hnh thc cung cp dch v th nht pht trin t rt lu, t nhng ngy u tin

ca dch v ni dung s trn nn tng di ng. Ngi dng c th ti nhc chung, nhc
ch, hnh nn v in thoi ca mnh thng qua tin nhn SMS, hoc ti xung trc
tip qua Internet. Ph thanh ton c th c chi tr thng qua tin nhn tr trc tip vo
thu bao, hoc tr tin vo thu bao di ng tr sau, np th co, thanh ton trc tuyn
qua th ngn hng

Tuy nhin, ngi tiu dng Vit Nam cha c tm l sn sng tr tin mua cc ni

dung s s dng, m thay vo ch yu tm kim ni dung min ph, hoc ni dung

s bn quyn nhng c ph kha tng ng l 9% v trn 82%, chim trn 90%
kt qu kho st. S lng ngi s dng sn sng tr tin mua ni dung bn quyn ch
c 6%.

Hnh 18: T l cc cch thc ngi s dng la chn s dng

ni dung s trn thit b di ng
14

Hnh thc th 2 cho php ngi dng c th la chn hnh thc thanh ton theo

nh k mt khon ph thu bao s dng dch v. Cc ng dng di ng cho php

ngi s dng xem cc chng trnh truyn hnh, hoc mt s ng dng cho php ngi
dng xem phim vi phn gii cao sau khi tr mt khon ph nht nh.

Thc t, ngi tiu dng Vit Nam bc u thay i thi quen i vi vic

thanh ton chi ph c th s dng cc dch v trc tuyn nh xem phim trn di ng.
Trn 20% s ngi c kho st sn sng chi tr cho vic xem phim trc tuyn trn di
ng.

Hnh 19: T l ngi s dng sn sng tr tin xem phim trc tuyn trn di ng

4.2. Bn s trn thit b di ng

Kt qu kho st cho thy, s lng ngi tiu dng c thi quen tra cu a im

trn thit b di ng ti Vit Nam l rt cao, ln n 88%.

Hnh 20: T l ngi dng s dng cc cch thc khc nhau tra cu a im

Cc ng dng tra cu ni dung, thng tin a im trn bn hin rt a dng

vi cc nn tng ca cc hng nc ngoi nh Google Map, Nokia (Here Map), Apple

Map hoc ca cc doanh nghip Diadiem.com, Thodia.vn, im chung ca cc gii
php ny l da trn nn tng bn a l cung cp thng tin v cc a danh, khu
gii tr, thng tin a ch doanh nghip, gip ngi dng d dng hn trong vic tip
cn cc thng tin v a im xung quanh v tr ang hot ng. Tuy nhin, trong phn
15

khc ny cc doanh nghip nc ngoi ang c nhiu u th vi ngun lc v cng ngh

v s lng ngi dng ng o.
V. NG DNG, TR CHI TRN DI NG

5.1. ng dng trn thit b di ng

Doanh nghip pht trin ng dng ti Vit Nam vn ch trng n pht trin tr chi
nhiu hn thay v pht trin cc ng dng, c th l s lng tr chi trn cc ch ng
dng ti Vit Nam ln n trn 10,000 so vi trn 2,000 ng dng c pht trin.

Hnh 21: S lng cc tr chi/ng dng ang c mt trn cc ch ng dng

ti Vit Nam tnh n thng 4/2014 Ngun: Appota, 2014

Mc d s lng ng dng cn hn ch, tuy nhin ng dng do cc nh pht trin

trong nc cng c cng ng n nhn vi nhiu ng dng c nh gi cao v lt

ti ln trn cc ch ng dng ca Apple iOS, Google Android v Microsoft Windows
Phone.

Hnh 22: ng dng do cc nh pht trin trong nc c ngi s dng nh gi cao

16

Trong nm 2014, hot ng h tr cc nh pht trin ng dng trn nn tng di

ng ti Vit Nam cng c trin khai vi in hnh l chng trnh T ph ng dng

do Nokia Microsoft trin khai vi gii thng ln n 1 t ng tin mt cho ng dng
ot gii nht.

Hnh 23: Cuc thi T ph ng dng trn nn tng Windows Phone

Cuc thi c t chc cng phu vi gii thng hp dn thu ht s lng ln

nh pht trin tham gia, tuy nhin chng trnh li mt im khi qu trnh trao gii khng
nhn c s ng tnh ca cng ng nh pht trin, ng dng ot gii nht khng
c cng ng ngi dng nh gi cao.

Hnh 24: Phn hi ca cng ng vi phn mm ot gii nht

5.2. Tr chi trn thit b di ng

Trong cc hnh thc kinh doanh ng dng trn thit b di ng, tr chi di ng l

ng dng em li nhiu li nhun nht cho doanh nghip, doanh thu ln n 60% tng
doanh thu ca cc ng dng Vit. Qung co trong ng dng em li doanh thu ti 27%,
trong khi thanh ton trong ng dng (IAP InApp Purchase) cng em li doanh thu l
13%.
17

Hnh 25: T l doanh thu t c t cc loi hnh ng dng trn di ng - APPOTA 2014

So vi nm 2013, th trng tr chi di ng ti Vit Nam t doanh thu ln n

210 triu USD, tng n 75% trong nm 2014. Tuy nhin, mc tng trng ca th
trng c d bo s chm dn li v t mc 410 triu USD trong nm 2017.

Hnh 26: Biu tng trng ca th trng tr chi di ng ti Vit Nam

Ngun: APPOTA 2014
18

Tng t trong mng ng dng, mng tr chi trn di ng cng ghi nhn nhng

tn tui nh pht trin trong nc. Tiu biu nh tr chi FlappyBird ca Nguyn H
ng c nh gi l mt hin tng trong nm 2014

Hnh 27: Flappy Bird - tr chi Vit ni danh trn ton th gii

VI. KT LUN

Thng mi in t trn nn tng di ng ti Vit Nam ang trong giai on u

tin pht trin vi nhiu du hiu rt tch cc. Vi tim nng th trng ln, y chc
chn l xu hng s c cc nh u t, nh pht trin ng dng, doanh nghip trong
v ngoi nc quan tm, khai thc. y l c hi ln cho cc nh pht trin ng dng
cng nh cc doanh nghip m rng th trng, nng cao cht lng dch v nhng
ng thi cng l p lc vi cc n v theo kp c xu th quan trng ca thng
mi in t.

Cc doanh nghip nc ngoi vi tim lc kinh t v kinh nghim chc chn s

c li th trong khi cc n v trong nc vn cn ang trong giai on nghin cu, pht

trin. Do , i hi cc nh pht trin ng dng v cc doanh nghip trong nc cn c
s trao i, hp tc vi nhau cng pht trin cc sn phm phc v cng ng ngi
s dng vi yu cu ngy cng cao v cht lng dch v.

Cui cng, thng mi in t trn di ng cng khng vt ngoi khun kh

nhng gi tr thng mi truyn thng khi cht lng dch v l ct li. Cc h tng h
tr cho thng mi in t nh thanh ton, chuyn pht cng cn c cc doanh nghip,
c quan qun l nh nc quan tm, u t pht trin. Trn c s , thng mi in
t trn di ng s gp phn chp cnh cho lnh vc thng mi in t ti Vit Nam.

19

Cc Thng mi in t v Cng ngh thng tin

B Cng Thng
a ch: 25 Ng Quyn, Hon Kim, H Ni
Tel: +84-4-22205398
URL: www.vecita.gov.vn

20