1.

0 Pendahuluan
Definisi JSU ( JadualSpesifikasiUjian)
Ia menghuraikan aspek-aspek pencapaian yang hendak diukur serta memberikan panduan
untuk mendapatkan satu sampel item-item soalan.
Kepentingan JSU
i. Dapat mengelakkan ujian yang dibina secara sembarangan dan dapat dilakukan secara
terancang dan rapi.
ii. Dalam JSU, bilangan soalan bagi sesuatu tajuk diberi berdasarkan pentingnya tajuk atau
objektif pelajaran.
iii. Akan menjamin kesahan dan kebolehpercayaan ujian.
iv. Membolehkan ujian yang sama dibin aoleh orang lain.
v. Dapat menstabilkan taraf dan aras kesukaran ujian dari setahun kesetahun.
vi. Perbandingan dapa dibuat di antara satu ujian dengan ujian yang lain.
Langkah-langkahPenyedian JSU (JadualSpesifikasiUjian)
JSU mengandungi maklumat tentang:
Bentuk dan panjangnya ujian
Aras kesukaran dan juga aras kemahiran yang diuji
JSU yang dirancang dengan baik akan menolong dalam penentuan kesahan dan
kebolehpercayaan ujian itu.
Pembahagian soalan untuk tiap-tiap unit kandungan mesti sama dengan penegasan yang
diberi dalam pengajaran.
Kepentingan aras mesti bersesuaian dengan kebolehan murid-murid yang akan diuji.
Terdapat dua jenis soalan yang boleh digunakan iaitu soalan objektif dan soalan subjektif.
Penggubal soalan mesti menentukan jumlah soalan untuk ujian itu.
Masa mestilah cukup supaya 80% daripada murid-murid dapat menjawab soalan.
Langkah pertama
1. Menyenaraikantajuk-tajuk yang hendakdiuji
2. Mengira jumlah masa bagi setiap tajuk yang diajar.
Langkahdua
1

Menentukan soalan yang ingindibina.

1

Contohnya;
soalan subjektif atau soalan objektif (bergantung kepada format)
2 Meletakkan jumlah soalan bagi setiap topik.
Langkah tiga
1. Menentukan aras kesukaran
2. Menentukan model aras kesukaran model (JSU)
3. Lazimnya JSU mengamalkan Taksonomi Objektif Pendidikan Bloom.
Langkahempat
1. Memastikan jenis ujian yang akan/ hendak diuji.
2. Jenis soalan yang boleh digunakan; ujian objektif, ujian esei, dan lain-lain.
(bergantung kepada format)
Langkah Lima
1. Menentukan bilangan soalan bagi setiap komponen
2. Penentuan aras kesukaran soalan ( soalan mudah kepada soalan susah)
3. Menetapkan pemarkahan.
Langkahenam
1. Menyatakan matapelajaran
2. Tingkatan atau kelas
3. Susunan nombor soalan mengikut tajuk.
TAHAP-TAHAP KOGNITIF BLOOM
Penggunaan Kognotif Bloom amat penting bagi setiap guru. Pemahaman tentang tahap
kognitif Bloom amat penting khasnya dalam menyediakan item (soalan) dalam peperiksaan
dan Ujian. Sebagai guru kita harus boleh membezakan aras kesukaran soalan yang dibina
samada soalan objektif atau subjektif.
Setiap item yang dibina perlu menepati aras kognitif Bloom kerana ia amat penting untuk
memastikan taburan aras kesukaran adalah tepat dan adil pada setiap pelajar. Lembaga
peperiksaan menggunakan kaedah 5:3:2 iaitu setiap 10 soalan perlu ada 5 arasnya rendah, 3
arasnya sederhana dan 2 arasnya tinggi. Ini bertujuan untuk bersikap adil kepada pelajar dan
memastikan ujian yang dibina bukan hendak memerangkap pelajar untuk gagal.
Aras kognitif Bloom perlu dirancang oleh guru berdasarkan Jadual Penentu Ujian (JPU) atau
Jadual Spesifikasi Ujian (JSU) di mana pengagihan item berdasarkan topic dan masa perlu
diambil kira.
Bersama ini, disertakan contoh aras kognitif Bloom berdasarkan kata tugas. Soalan yang
bermula dengan kata tugas di bawah boleh dianggap sebagai mengikut aras kognitifnya.
Pengalaman saya ,adakalanya rangsangan dan kedudukan jawapan akan menyebabkan aras
2

kognitif Bloom itu boleh berubah. Namunbegitu , aras kognitif

Bloom akan banyak

membantu

yang

guru

menyediakan

item/soalan

bermutu.

Menurut Benjamin S. Bloom, aras kognitif boleh dibahagikan kepada 6 tahap, iaitu:
Pengetahuan,

Kefahaman,

Penggunaan,

Analisis,

Jadual Taksonomi Kognitif Bloom (1956).

TAHAP ISTILAH / KATA TUGAS
i Pengetahuan
Ingat kembali, mengenal idea, faktaasas, definisi,
teori, hukum, tarikh, peristiwa dan lain-lain daripada
pembelajaran lepas
nyatakan,
terangkan,
namakan,
labelkan
iiKefahaman
Mengubah kefahaman daripada satu bentuk kepada
bentuk yang lain, menyatakan idea-idea utama dalam
ayat sendiri, menterjemah, member contoh kepada
konsep dan menterjemah draf.
pilih,
terangkan,
tulis semula
iii

Penggunaan / Aplikasi
Menggunakan maklumat dalam situasi yang baru,
termasuk menyelesaikan masalah menggunakan
prinsip, kaedah, hukum, teori, formula.Binagraf
daripada data dan lain-lain.
selesaikan,
ramalkan,
cari,
kesilapan,
bina alat.

iv. Analisis
3

Sintesis

dan

Penilaian.

Sesuatu yang kompleks dipecahkan kepada yang kecil,

bezakan fakta daripada pendapat, kaitan kenalantara
bahagian, kenali struktur organisasi.
bezakan,
pasti,
pilih
v. Sintesis
Menyepadu, mencantum idea menjadi satu, usaha
tersendiri menyelesaikan masalah, membuat ramalan,
membuat klasifikasi.
bina,
hasilkan,
susun,
kembangkan
vi. Penilaian
Membuat pertimbangan, termasuk member irasional,
atas alas an dalaman atau luaran, mentafsir dan
mengkritik
pilih,
berikan,
alasan,
kritikan,
buktikan

Jadual Penentu Ujian

Sains Tahun 3

Bil Topik-Topik
Sains

1.

Animals

Bahagian A

Bahagian B

Pengetahuan Kefahaman Jumla

h
3
1
4
4

Aplikasi
4

Analisis

Jumlah
4

2.
3.
4.
5.

Plants
Magnets
Electricity
Looking at
springs

6
6
5
3

2
2
2

8
8
7
3

Jumlah

30

9
5

9
5

Jumlah

18

KeputusanUjian 1

Bil

Nama Murid

No. Item

10

Markah
bahagian
A

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

Markah
bahagian
B

Jumlah
Markah

M.Shahil

C B C C B B A A B C

23

12

35

Aminah

C A A A A B C C B B

10

19

Nuroshiqa

A B B C C A B C C A

12

Ahmad

C B C C B B A A B C

24

14

38

Nabil

C B C C B B A A B C

25

16

41

Rahmat

C B B B B B A B B B

19

10

29

Fadil

C B C C B B A A B C

18

12

30

Nurain

C B C C B B A A B C

22

14

36

Syafiqah

C B C C B B A A B C

15

22

10

Rahimah

C B C C A A B B B C

19

27

181

108

289

JUMLAH

Markah Purata Bahagian A =

181
=18.1
10

Markah Purata Bahagian B =

108
=10.8
10

JumlahMarkah = 289
6

Bil

NamaMurid

No. Item

10

11

12

13

14

15

16

M
b
17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

25

Nabil

Ahmad

24

M.Shahil

23

Nurain

Rahmat

19

Rahimah

19

Fadil

18

Syafiqah

15

Aminah

10

Nuroshiqa

Jawapan

22

Jumlah jawapan betul

10

Bil Jawapan betul

Kumpulan Tinggi
Bil. Jawapan Betul
kumpulan rendah

Indeks Kesukaran

0.9

0.9

0.7

0.8

0.7

0.8

0.7

0.6

0.9

0.7

0.9

0.8

0.8

0.7

0.9

0.1

0.6

0.7

0.1

0.8

0.8

0.8

0.8

0.3

0.9

0.6

Indeks Diskriminasi

.33

.33

.66

.33

.66

.33

.66

.66

.33

.66

.33

.66

.66

.33

.66

.66

.66

.66

-0.33

.33

Indeks Kesukaran (IK)

IK 0.3
0.3 IK 0.8
IK > 0.8
IndeksKesukaran

Indeks Kesukaran (IK) =

Pentafsiran item/soalan
Terlalu sukar
Sederhana
Terlalu mudah

Keputusan
ubahsuai
terima
ubahsuai

Jumlah Jawapan yang betul

Jumlah calon

Item 1,2,9,11,16 dan 27

IK =

9
10

= 0.9

Indeks Kesukaran bagi soalan ini terlalu mudah dan perlu diubah suai.

Item 3,5,,7,9,15,19
IK =

7
10

= 0.7

Indeks kesukaran bagi soalan ini adalah sederhana dan soalan begini boleh diterima.

Item 4,6,13,14,22,23,24,25
IK =

8
10

= 0.8

Indeks kesukaran bagi item-item ini adalah sederhana yang soalannya bolehditerima

Item 8,18,29
8

IK =

6
10

= 0.6

Indeks kesukaran item-item ini adalah sederhana dan ianya boleh diterima.

Item 12
IK =

10
10

=1

Soalan item 12 terlalu mudah dan ianya perlu diubahsuai

Item 17, 21
IK =

1
10

= 0.1

Item 17 dan 21 mempunyai indeks kesukaran yang terlalu sukar dan soalan ini perlu diubah.

Item 26
IK =

3
10

= 0.3

Indeks kesukaran item 26 adalah sederhana dan ianya boleh diterima

Item 20,28,30
IK =

0
10

=0

Indeks kesukaran soalan ini adalah terlalu sukar dan perlu diubah.

Indeks
Diskriminasi
ID > 0.4
0.2 ID 0.4

Petafsiran item/soalan

Keputusan

Diskriminasi positif yang tinggi

Diskriminasi positif sederhana

0 ID 0.2
ID < 0

Diskriminasi positif yang rendah

Diskriminasi negatif, prestasi kumpulan
rendah lebih baik daripada kumpulan
tinggi

Amatsesuaiditerima
Ubahsuai item/ soalan dan
cuba sekali
Tulis item/ soalan semula
Item/soalan buruk dan harus
dibuang.

Indeks Diskriminasi(ID)=

BT BR
1
(J )
2

BT = Bilangan calon dalam kumpulan tinggi yang menjawab soalan betul

BR= Bilangan calon dalam kumpulan rendah yang menjawab soalan betul
J

= Jumlah calon dalam kedua-dua kumpulan tinggi dan kumpulan rendah

Item 1,2,4,6,9,11,16,27

ID =

BT BR
1
(J )
2

32
3

= 0.33

Indeks diskriminasi positif sederhana dan perlu ubah item dan cuba sekali.

Item 3,6,7,8,10,12,13,19,23,24,25

10

ID =

BT BR
1
(J )
2

31
3

= 0.66

Indeks diskriminasi positif yang tinggi dan item/ soalan amat sesuai diterima.

Item 12,17,20,21,22,28,30

ID =

BT BR
1
(J )
2

33
3

=0

Indeks diskriminasi positif yang rendah perlu tukar item/ soalan.

Item 15,18,29

ID =

BT BR
1
(J )
2

30
3

=1

Diskriminasi positif yang tinggi dan soalan/item boleh diterima.

Item 26

ID =

BT BR
1
(J )
2

23
3

= -0.33

Diskriminasi negatif, prestasi kumpulan rendah lebih baik daripada kumpulan tinggi dan
soalan perlu dibuang.

11

12

KeputusanUjian 2

Bil

Nama Murid

No. Item

10

Markah
bahagian
A

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

Markah
bahagian
B

Jumlah
Markah

M.Shahil

C B C C B B A A B C

27

20

47

Aminah

C A C C A B A C B C

17

17

34

Nuroshiqa

C B C C B A C A A A

17

14

31

Ahmad

C B C C B B A A B C

28

20

48

Nabil

C B C C B B A A B C

29

18

47

Rahmat

C B B B B B A A B C

23

15

38

Fadil

C B C C B B A A B C

22

14

36

Nurain

C B C C B B A A B C

26

17

43

Syafiqah

C B C C B B A A B C

18

12

30

10

Rahimah

C B C C B B B B B C

22

15

37

Jawapan

C B C C B B A A B C

A
229

162

391

JUMLAH

Markah Purata Bahagian A =

229
=22.9
10

Markah Purata Bahagian B =

162
=16.2
10

13

Jumlah Markah = 391

14

Bil

Nama Murid

No. Item

Markah
bahagian
A

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

28

27

23

22

22

Nabil

Ahmad

M.Shahil

Nurain

Rahmat

Rahimah

Fadil

Syafiqah

Aminah

10

Nuroshiqa

Jawapan

Jumlah jawapan betul

10

10

10

10

10

10

Bil Jawapan betul

Kumpulan Tinggi
Bil. Jawapan Betul
kumpulan rendah

Indeks Kesukaran

1.0

0.9

0.9

0.9

1.0

0.9

0.8

0.8

1.0

0.9

1.0

0.9

0.8

0.9

0.9

1.0

0.7

0.8

0.6

0.4

0.3

0.8

0.8

0.8

1.0

0.4

0.9

0.3

0.6

0.2

Indeks Diskriminasi

.33

.33

.33

.33

.33

.33

.66

.33

.33

.33

.66

0.66

.66

.33

.33

.33

0.66

.33

.33

.66

15

29

26

18

17
17

Indeks Kesukaran (IK) ujian 2

Item 2,3,4,6,10,12,14,,15,27
IK =

9
10

= 0.9

Indeks Kesukaran bagi soalan ini terlalu mudah dan perlu diubahsuai.

Item 17
IK =

7
10

= 0.7

Indeks kesukaran bagi soalan ini adalah sederhana dan soalan begini boleh diterima.

Item 7,8,13,18,22,23,24
IK =

8
10

= 0.8

Indeks kesukaran bagi item-item ini adalah sederhana yang soalannya boleh diterima

Item 29,19
IK =

6
10

= 0.6

Indeks kesukaran item-item ini adalah sederhana dan ianya boleh diterima.

Item 1,5,9,11,16,25
IK =

10
10

=1

Soalansoalan item tersebut terlalu mudah dan ianya perlu diubahsuai

16

Item 30
IK =

2
10

= 0.2

Item 30 mempunyai indeks kesukaran yang terlalu sukar dan soalan ini perlu diubah.

Item 21 dan 28
IK =

3
10

= 0.3

Indeks kesukaran item 21 dan 28 adalah sederhana dan ianya boleh diterima

Item 26 dan 20
IK =

4
10

= 0.4

Indeks kesukaran soalan ini adalah sederhana dan boleh diterima.

17

Pekali Korelasi
Pelajar

Ujian 1
(x)
35
19
12
38
41
29
30
36
22
27
289

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Jumlah

Ujian 2
(y)
47
34
31
48
47
38
36
43
30
37
391

Y
()

r xy

2
2
X 2

XY
n

18

x2

y2

xy

1225
361
144
1444
1681
841
900
1296
484
729
83521

2209
1156
961
2304
2209
1444
1296
1849
900
1369
152881

1645
646
372
1824
1927
1102
1080
1548
660
999
11803

289

391

10 ( 83521 )
10 ( 11803 )( 289 ) (391)

118030112999
[ 83521083521 ] [1528810152881]

5031
[ 867 ] [1173]

r xy

5031
1008.46

r xy

= 4.99

r xy

r xy

r xy

Ini bermakna wujud hubungan yang positif antara ujian 1 dan ujian 2 di mana berlaku
peningkatan kepada keputusan ujian 2 pelajar apabila diberi soalan yang sama kepada pelajar
yang sama.

Rujukan

Mok Soon Sang (1993). Pengajian

Lumpur.Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Matematik

Untuk

Kursus

Perguruan.Kuala

Siti Rahayah Ariffin (2003). Teori, Konsep & Amalan Dalam Pengukuran dan Penilaian.
Bangi, Universiti Kebangsaan Malaysia.

19