Plan i program rada

Sistem ocjenjivanja
2

kolokvijuma po 30
poena
Seminarski rad od 0 do
10 poena
Zavrni ispit 30 poena

Preduzee

Preduzee
Preduzee je izrazito kompleksan i, prije svega,
dinamian, otvoren i stohastian poslovni sistem u
kojem se nastoje postii efikasnost, uspjenost,
pravednost, integritet, njegovo trajno postojanje i
razvoj.
Kao pojavni oblik drutvene organizacije rada,
preduzee u procesu drutvene reprodukcije
realizuje svoje ciljeve kao ekonomsko, organizacioni
sistem. Preduzee ima pravni i ekonomski
subjektivitet, zatim ciljeve, svoja sredstva, kadrove i
organizacionu strukturu.

Preduzee je generiki pojam koji podrazumijeva

skup imovine, namijenjene za obavljanje
privredne djelatnosti, a kojoj pravni sistem
neposredno ili posredno preko nosioca
preduzetnitva (drutva) priznaje status pravnog
lica sa pravima i obavezama.
Moe se posmatrati kao:
1. Subjekat i
2. Objekat prava.

Preduzee sa pravnog aspekta:

1.
2.
3.

4.

5.

6.

7.

8.
9.

10.

Drutvo je njegov pojavni oblik

Privredna cjelina, sastavljena od privrednih inilaca
Drutvena grupa ljudi, organizaciono ekonomsko i pravno
povezanih
Obavljanje privredne djelatnosti je mogue sadrinski,
vremenski i prostorno urediti
Pravno, sadrinski i prostorno odvojen subjekt od
njegovih vlasnika
Sredstvo kojim njegov imalac (drutvo) obezbjeuje svoj
prihod
Centar autonomnih, imovinskih, pravnih odnosa posebne
vrste
Prati trajne i planski dugorone ciljeve
Zajednica ljudi, imovinskih sredstava, prava, obaveza,
djelatnosti, poslovnih ansi, znanja i dr.
Predmet u pravnom prometu

Privredno drutvo
Privredno drutvo je poslovni subjekt sa
statusompravnog licakoje samostalno
obavlja djelatnost proizvodnje, prodaje i
vrenja usluga na tritu u cilju sticanja
dobiti.
Pravne forme drutva:
1. drutva lica i
2. drutva kapitala.

Zakon o privrednim drutvima RCG

Oblici obavljanja privredne djelatnosti su
privredna drutva i drugi oblici odreeni ovim
zakonom:
1. preduzetnik
2. ortako drutvo (ortakluk) OD
3. komanditno drutvo KD
4. akcionarsko drutvo AD
5. drutvo sa ogranienom odgovornou
DOO
6. djelovi stranih drutava.

Preduzetnik inokosno preduzee

Inokosno preduzee je vlasnitvo jedne osobe (privatno
preduzee). Predstavljeno je i u potpunosti izjednaeno
sa tom osobom, tj. vlasnikom koji se, po pravilu, javlja
u ulozi preduzetnika.
Prednosti ovog oblika organizovanja biznisa:
jednostavna i fleksibilna organizacija, jednostavno i
jeftino osnivanje, olakana kontrola, potpuna sloboda
vlasnika, tajnost poslovanja, poreske olakice i drugo.
Nedostaci su: ograniene mogunosti stvaranja
veeg profita, ogranieni finansijski resursi,
neograniena odgovornost, uvjerenost vlasnika da
posjeduje potrebne vjetine menadmenta, vijek
trajanja ogranien interesom vlasnika.

Ortako drutvo
Ortako preduzee je pravno, privredno udruenje dvije ili vie osoba kao
suvlasnika biznisa.
Ortaka preduzea se osnivaju ugovorom o ortakluku kojim se ureuju
sva bitna pitanja zajednikog poslovanja (visina poetnog uloga svakog
ortaka, preduzetnike plate, nain raspodjele ostvarenog profita i gubitka
i dr.).
Prednosti ortakog drutva su: jednostavna i fleksibilna organizacija,
specijalizacija rada i koncentracija znanja, poreske olakice, vei broj
potencijalnih izvora ukljuujui i mogunost kredita, legalan status u
sluaju konflikta, sposobnost da nastavi ivot uprkos promjeni vlasnitva i
dr.
Nedostaci su: neograniena odgovornost, teko pronalaenje novih
ortaka, permanentna mogunost nastajanja konflikata meu partnerima,
nedostatak jasne menaderske odgovornosti, ortakluk se sklapa uvijek za
konkretno poslovanje pa su prava po tom osnovu neprenosiva i drugo.

Komanditno drutvo
Komanditna drutva se u teoriji i praksi
predstavljaju kao alternativa ortakom
drutvu, ali i kao prelazna pravna forma sa
drutva lica u drutva kapitala.
Za razliku od ortakog drutva u
komanditnim drutvima postoje dvije vrste
ortaka:
1. komplementari i
2. komanditori.

Drutvo sa ogranienom
odgovornou
Drutvo sa ogranienom odgovornou mogu osnovati fizika ili pravna
lica, ulaganjem novanih ili nenovanih sredstava u drutvo radi
ostvarivanja dobiti, a njegovi osnivai odgovaraju za obaveze drutva do
iznosa svojih uloga. Ulozi osnivaa ine poetni kapital drutva.
Uplatom poetnog uloga, lice stie udio u drutvu, srazmjerno
vrijednosti svog uloga.
Sticanjem udjela lice postaje lan drutva.
lan drutva posjeduje samo jedan udio u drutvu koji predstavlja
njegov procenat u vlasnitvu kapitala.
Udio u drutvu moe dati pravo lanu drutva da ima vie od jednog
glasa.

Moe li jedna osoba proizvesti milione

automobila ili preraditi bilione galona
nafte?

Nastanak akcionarskih
drutava
Prva akcionarska drutva nastala su u 17 vijeku, kada su
koncentracijom ogromnog kapitala potrebnog kako za
izgradnju trgovinskih i vojnih laa, te za eksploataciju
novo osvojenih kolonija ustanovljena velika prekomorska
kolonijalna drutva.
Prvo takvo drutvo bilo je holandsko-istonoindijsko
drutvo, ustanovljeno 1602. godine, a nakon toga je taj
model presnimljen na slina drutva u Francuskoj i
Engleskoj.
Kasnije se forma tih drutava proirila i na druga podruja
kao to su pomorska trgovina, a zatim banke i osiguranje.

Akcionarsko drutvo
Akcionarsko drutvo je drutvo fizikih ili pravnih lica koje se osniva u cilju
obavljanja privredne djelatnosti, a iji je kapital podijeljen na akcije.
Akcionarsko drutvo je pravno lice koje je svojom imovinom i obavezama
potpuno odvojeno od akcionara.
Akcionarsko drutvo odgovara za svoje obaveze cjelokupnom svojom
imovinom.
Akcionari nijesu svojom imovinom odgovorni za obaveze drutva.
Akcionarsko drutvo se moe osnovati na odreeno ili neodreeno vrijeme.
Minimalni osnovni kapital akcionarskog drutva je 25.000 Eura. Osnivai su
duni da osnivaki kapital uplate u iznosu od najmanje 25.000 Eura, u novcu.
Akcionarsko drutvo ne moe dati akcije u zamjenu za budui rad ili usluge
fizikog ili pravnog lica.

Akcionarska drutva mogu biti:

1. Otvorenog i
2. Zatvorenog tipa.
Akcionarsko drutvo moe se osnovati:
3. sukcesivno i
4. simultano.

Sukcesivno osnivanje AD
1. potpisivanje ugovora o osnivanju;
2. pribavljanje odobrenja za osnivaku emisiju akcija od Komisije za hartije od
vrijednosti;
3. sprovoenje javnog poziva za upis i uplatu akcija;
4. upis i uplata akcija od strane osnivaa;
5. pribavljanje rjeenja Komisije za hartije od vrijednosti o uspjenosti
osnivake emisije akcija;
6. usvajanje statuta na osnivakoj skuptini;
7. registracija.

Simultano osnivanje AD
1. potpisivanje ugovora o osnivanju, odnosno donoenjem
odluke o osnivanju jednolanog akcionarskog drutva;
2. otkup svih akcija prilikom osnivanja bez upuivanja javnog
poziva za upis i uplatu akcija;
3. pribavljanjem rjeenja Komisije za hartije od vrijednosti o
evidentiranju osnivake emisije akcija;
4. usvajanje statuta;
5. registracija.

Akcionari
Akcionar je fiziko ili pravno lice ija je odgovornost ograniena
do visine uloga i koje je vlasnik najmanje jedne akcije u
akcionarskom drutvu.
Svaki akcionar drutva ima ona prava koja mu daju akcije koje
posjeduje. Prema svim akcionarima postupa se jednako u
jednakim okolnostima.
Akcionari nemaju druge obaveze prema drutvu, osim obaveze
da uplate, na utvreni nain, poetnu cijenu svih akcija koje su
upisali.
Odluka skuptine akcionara koja obavezuje sve ili samo neke od
akcionara da daju dodatne uloge bie nevaea, ukoliko nije
donijeta jednoglasno.

Imovinska prava akcionara

1. Akcionari imaju pravo da uestvuje u dobiti drutva u obliku dividende
kada se objavi da se dividende dijele, odnosno kada se donese odluka o
podjeli dividende;
2. Akcionari imaju pravo da dobiju dio preostale imovine drutva nakon
likvidacije;
3. Akcionari imaju pravo da dobiju besplatno akcije za sluaj poveanja
kapitala utvren statutom iz sredstava drutva;
4. Akcionari imaju prioritetno pravo u sticanju nove emisije akcija i
zamjenjivih obveznica;
5.Akcionari imaju pravo da prodaju ili poklone sve ili dio svojih akcija;

Neimovinska prava
akcionara

1. Akcionari imaju pravo da prisustvuju svim skuptinama akcionara i da glasaju.

2. Akcionar koji je direktno zainteresovan za pitanja u vezi sa procjenom nenovanog uloga ili
kupovine imovine od osnivaa ili veinskog akcionara drutva nema pravo da glasa na skuptini
akcionara o tim pitanjima u roku od dvije godine od registracije drutva.
3. Kopije finansijskih izvjetaja, ukljuujui izvjetaj revizora, moraju biti dostupne na uvid
akcionarima u sjeditu uprave drutva u toku radnog vremena i to najmanje 30 dana prije
odravanja skuptine, kao i na samoj skuptini akcionara.
4. Svaki akcionar ima pravo da zahtijeva da mu se, bez nadoknade, dostavi kopija posljednjeg
bilansa stanja i bilansa uspjeha drutva, kopije izvjetaja odbora direktora ili izvjetaj revizora.
5. Akcionari koji posjeduju najmanje 5% akcionarskog kapitala imaju pravo da imenuju predstavnika
koji e ispitati poslovanje ili raunovodstvo drutva. Trokove ispitivanja plaaju akcionari koji su to
zahtijevali, osim kada rezultati ispitivanja ukau da postoji opravdan razlog da trokove snosi
drutvo. U tom sluaju drutvo nadoknauje trokove ispitivanja.
6. Akcionar ima pravo da unaprijed, putem pisma ili na samoj skuptini kod razmatranja pojedinih
taaka dnevnog reda, trai objanjenje i informacije od odbora direktora u vezi sa materijalom u
pitanju i predloenim odlukama. Predstavnik odbora direktora duan je da odgovori na postavljeno
pitanje, potpuno i istinito, odmah na samoj skuptini kod raspravljanja odgovarajue take dnevnog
reda.
7. Predstavnik odbora direktora odgovore na pitanja akcionara koja su postavljena prije odravanja
skuptine akcionara moe objaviti na internet stranici drutva.

Prednosti akcionarskog
drutva
1.

2.
3.

4.

5.

Ograniena odgovornost vlasnika akcija

to poveava atraktivnost ulaganja
potencijalnih vlasnika
Permanentnost poslovanja
AD vode dobro plaeni i kompetentni
menaderi
Mogunost konvertovanja ulaganja u
gotovinu je evidentna
Mobilnost vlasnitva u formi prenosivih
akcija je jednostavna i laka

Nedostaci akcionarskog drutva

1.

2.
3.

4.

5.

6.

Stalni zahtjevi za javnim publikovanjem

informacija o poslovanju
Visoki trokovi inkorporiranja
Visoki trokovi poreza jer korporacije
plaaju porez i na prihod i na profit
Poslovne aktivnosti su ograniene
specifikacijom u povelji
Neefikasna kontrola menadera od strane
vlasnika
Nedovoljna motivacija menadera i slino.

Vrste korporacija
1. Javne korporacije korporacije koje nude svoje akcije
na otvorenom tritu velikom broju javnih investitora.
2. Privatne korporacije korporacije ije dionice nisu
dostupne na tritu, inae poznate i kao zatvorene
korporacije.
3. Male korporacije u odnosu na privatnu korporaciju
predstavljaju jo zatvoreniju i briljivije voenu korporaciju.
4. Neprofitne korporacije formirane od strane drave,
imaju neekonomske ciljeve u odreenim podrujima kao
to su razne drutvene usluge, umjetnost i slino.
5. Supsidijarne korporacije korporacije koje su
djelimino ili u potpunost vlasnitvo druge korporacije
poznate kao roditelj.

Znaaj akcionarskog
drutva

M. Buttler istie da je AD najvee otkrie modernog

vremena, dragocjenije od otkria pare i elektrike.
W. Lippman kae da se savremeni kapitalizam
uopte ne bi mogao razvijati ukoliko ne bi bilo
akcionarskih drutava.
Akcionarsko drutvo je stub finansijskih trita i
modernog kapitalizma.
Zakljuujemo da se istorija AD-a i istorija
savremenog kapitalizma meusobno proimaju.

Moderna korporacija i
korporativno upravljanje

Zato uopte i kako dolazi do kolapsa i

propasti kompanija?
ta treba uraditi da se kolaps
predunaprijedi i da do njega ne doe?
Kako i ta uraditi da se povrati povjerenje
investitora i slino?

Zato je korporativno
upravljanje postalo svjetska,
pravna, ekonomska i politika
tema?
1.

2.

Razvoj svjetskog finansijskog trita i

njegova globalizacija.
Kompanije postaju sve vie meunarodne,
ime se nacionalni nivo prekriva
internacionalnim potrebama jedinstvenih
instituta u sferi korporativnog upravljanja.

Moderna korporacija
Razvoj korporativnog upravljanja vezuje se za nastanak
i irenje moderne korporacije.
Moderna korporacija podrazumijeva oblik preduzea u
kome vlasnici vie nisu lino odgovorni za obaveze, niti
za bilo kakve druge obligacije koje stvara preduzee,
kao i na odvajanje vlasnike funkcije od upravljanja
resursima preduzea.
Korporacija postaje poseban pravni entitet (akcionarsko
drutvo), odvojeno od svojih vlasnika i menadera, ima
neogranieno trajanje, lak prenos vlasnitva i
ogranienu odgovornost akcionara.

Poetak 20-og vijeka obiljeilo je nekoliko pojava

vanih za nastanak moderne korporacije:
1)upotreba pravnog oblika akcionarskog drutva
irila se u privredi zbog potrebe okrupnjavanja pri
finansiranju krupnih preduzetnikih poduhvata
2)dio uspjenih porodinih kompanija
transformisao se u preduzea koja je nadzirala
banka
3)poveanje broja preduzea sa disperzovanim
vlasnitvom, razvoj trita kapitala, savremeni
menadment i dr.

Moderna korporacija je invencija koja je

proirila finansijski rizik na diversifikovanom
portfoliju miliona pojedinanih i
institucionalnih investitora, i na taj nain je
dopustila investitorima prilagoavanje rizika
njihovim jedinstvenim okolnostima i
sklonostima.
Moderna korporacija stvara i distribuira
bogatstvo na puno razliitih naina: zarada
za investitore, kompenzacija za zaposlene,
koristi za kupce i dr.

Razlozi koji modernu korporaciju

ine privlanom:
1)

Neogranieno trajanje (uglavnom)

2)

Ograniena odgovornost vlasnika

3)

Razdvajanje vlasnitva koje omoguuje

prenos vlasnitva bez ruenja postojee
organizacije.

Moderna korporacija ima prednosti koje se

ogledaju u diverzifikaciji ulaganja i
nedostatke koje stvaraju inheretni trokovi
zbog prirodnog konflikta izmeu onih koji
snose rizik (akcionari) i onih koji upravljaju
tim rizikom (menaderi).

Menaderski kapitalizam
Menaderski kapitalizam temelji se na
naputanju shvatanja uloge menadera kao
iskljuivog zastupnika interesa akcionara te
prihvatanju definicije menadera kao
zastupnika interesa preduzea kao
zasebnog entiteta ija egzistencija nije usko
vezana za interese akcionara.

Zadaci menadera
1)

2)

3)

4)

Menaderi imaju zadatak da upravljaju

preduzeem.
Od njihovog rada zavisi uspjeh i opstanak
preduzea.
Oni utvruju ciljeve, daju pravac,
postavljaju zadatke, organizuju i
usmjeravaju resurse prema najboljim
rezultatima.
Menaderi organizuju rad, proces
proizvodnje, tee ka produktivnosti i
rezultatima.

Znanje koje menaderi imaju o poslovanju i

preduzeu stavlja ih u znatnu prednost nad
vlasnicima akcija u modernoj korporaciji.
Menaderi u uspjenim preduzeima mogu
ulaganja finansirati iz zadrane dobiti, to
slabi uticaj dobavljaa vlasnikih izvora
finansiranja sadanji i budui akcionari.

Snana uloga menadmenta promijenila je i

razmiljanje o odreenju preduzea.
P. Drucker je postavio pitanje odreenja korporacije
kao pukog zbira vlasnikih interesa pojedinanih
akcionara.
Menaderi su prepoznati kao integratori interesa
svih ukljuenih strana u organizaciji.
Vlasnici dre komad papira koji oznaava skup prava i
oekivanja od preduzea. Nad preduzeem i nad
fizikom imovinom instrumentima proizvodnje u
koje je investirao, vlasnik, meutim ima malo nadzora.

Kljuni postulat menaderslog

kapitalizma
Nema razloga da se interesi vlasnika stavljaju
ispred interesa drugih interesno uticajnih grupa.
Klasine vlasnike funkcije, kao to su pravo
posjedovanja, korienja, upravljanja, prisvajanja
dohotka, nisu primjenjive za akcionare.
Menaderski kapitalizam se temeljio na snanom
djelovanju i moi glavnog izvrnog direktora.

Pristup preduzeu

1)

Vlasniki pristup preduzeu

2)

Stejkholderski pristup

Vlasniki pristup
preduzeu
1)

2)

3)

Neefikasnost konglomeratskih diversifikacija

koje su nastajale kao rezultat menaderskih
investicijskih sklonosti potroaa novca.
Rast vanosti velikih institucionalnih
investitora (fondovi i osiguravajua drutva)
sa velikim finansijskim potencijalom.
Afirmacija vlasnikog pristupa se vezuje za
reakcije akcionara na slabe finansijske
rezultate preduzea i na uporno odbijanje
menadmenta da priznaje akcionarska
prava.

Kljuni problem moderne korporacije koju

nadgleda menadment jeste
neodgovarajua upotreba slobodnog
novanog toka.
Slobodni novani tok se definie kao
novac koji je preduzee stvorilo, a koji
preostaje nakon predviene upotrebe u
svim projektima koji imaju pozitivnu neto
sadanju vrijednost.

Zagovornici vlasnikog pristupa vjeruju kako

se uspjeh preduzea iskljuivo mjeri
ekonomskim veliinama:
1) dugoronim ekonomskim profitima,
2) trinom vrijednou dionica i
3) iznosom isplaenih dividendi.
To znai da se kljuni ciljevi preduzea
trebaju usmjeriti prema jednom:
- maksimizacija bogatstva akcionara.

Po vlasnikoj koncepciji jedino vlasnici

snose rezidualni rizik (rizik propasti)
preduzea.
Svi drugi u korporaciji i oko nje dobijaju
zatiene prinose za koje su prethodno
potpisali ugovor i koji ne zavise od opstanka
preduzea.

Uloga vlasnika je u nadzoru menadmenta

kako bi bili sigurni da oni efikasno troe
korporacijske resurse, te da preduzeem ne
upravljaju u vlastitom interesu i vlastitoj
koristi.
Vlasnici trebaju pravu i pouzdanu
informaciju kako bi nadzirali menadment.

Menaderi su pravni zastupnici vlasnika, tako da su oni

odgovorni za osiguranje ekonomske efikasnosti
preduzea, ali i za lou upotrebu, tetu i razaranje
imovine dioniara.
Odgovornost menadmenta prema drutvu i drugim
stakeholderima je izvedena varijabla i podreena je
glavnom cilju.
Friedman naglaava jedina drutvena odgovornost
preduzea je poveanje svojih profita.
Akcionari i zaposleni trebaju odluivati o drutvenim
koristima raspolaui vlastitim novcem, korporacijski
novac nema socijalnu svrhu.

Loe upravljanje nekim korporacijama rezultirao

je bankrotima i optim nepovjerenjem javnosti u
svijet korporativnog upravljanja.
Argumenti pristalica vlasnikog pristupa temelje
se na dvije pretpostavke:
1) drutveni i ekonomski ciljevi su obavezni i
zasebni i da korporativno ulaganje u drutvene
svrhe smanjuje ekonomsku efikasnost preduzea.
2) nema razloga vjerovati kako je efikasnije
korporativno angaovanje na socijalnim ciljevima
od takvog angamana pojedinaca.

Pojave koje prate maksimizaciju vlasnike

vijednosti su:
Nezaposlenost
Nedovoljno investiranje
Nejednakost
Drutveno iskljuivanje

Stakeholderski pristup
preduzeu
Korporacija je puno vie od instrumenata
ostvarivanja vlasnikih interesa.
Preduzee ne postoji iskljuivo zbog
poveanja ili maksimizacije bogatstva
njegovih vlasnika.
Preduzee nije iskljuivo instrument
vlasnika, ve svih onih koji nabavljaju
resurse potrebne za njegovo funkcionisanje.

Stakeholder
Stakeholder je engleska rije za interesno
uticajne grupe u preduzeu i oko njega.
Interesno uticajne grupe su pojedinci, grupe
i organizacije, kao i koalicije pojedinaca,
grupa i organizacija, unutar preduzea i
izvan njega, koji imaju neka prava, zahtjeve
ili interese od preduzea.

Preduzee svojim poslovanjem mora

zadovoljiti interese razliitih interesnouticajnih grupa. Mora osigurati profit i
ekonomski rast (za investitore i akcionare),
ispuniti oekivanja potroaa, razliite
interese zaposlenih i ispuniti zahtjeve
okruenja, etike ciljeve i ciljeve zatite
okoline.
Preduzee treba posmatrati kao zajednicu.

Preduzee treba posmatrati kao mreu

meuzavisnih interesa, od kojih svaki
pridonosi njegovoj djelotvornosti i gdje je
svaka korist rezultat korporativnih
aktivnosti.
Nastanak stejkholderskog pristupa
preduzeu vezan je za:
1) veliinu i socioekonomsku mo moderne
korporacije
2) neadekvatnost vlasnikog modela
korporacije

Stakeholderskim pristupom ele se afirmisati:

1) Naela jednakosti
2) Naelo zajednitva
3) Naelo solidarnosti
Pristalice pristupa istiu elju za
oblikovanjem pravednog drutva.

Zakljuak:
Ni vlasniki ni stakeholderski pristup ne
mogu dati zadovoljavajue odgovore na
pitanja o biti preduzea, niti o poeljnim
nainima korporativnog upravljanja.
Savremeno korporativno upravljanje
nastalo je iz vlasnikog pokreta, ali na njega
u mnogim drutvima utie stejkholderski
pristup.

Temeljni zahtjev za modernu korporaciju je

stvaranje bogatstva za kljune interesno
uticajne grupe na odgovoran nain.
Bez odgovornosti nema uspjeha u
demokratskom drutvu.

Pojam korporativnog
upravljanja
Prema izvjetaju Kedburijevog komiteta
koji je promovisao kodeks najbolje prakse
korporativno upravljanje je sistem kojim
se kompanija usmjerava i kontrolie.
Struktura korporativnog upravljanja
odreuje raspodjelu prava i obaveza izmeu
razliitih subjekata unutar preduzea, kao to
su lanovi uprave, akcionari i druga lica koja
su interesno povezana sa preduzeem i
definie pravila i procedure za donoenje
poslovnih odluka.

Pojam korporativnog
upravljanja
Prema definiciji OECD-a (organizacija za
ekonomsku
saradnju
i
razvoj)
korporativno upravljanje obuhvata skup
odnosa izmeu menadmenta kompanije,
njenog
upravnog
odbora,
nadzornog
odbora,
njenih
akcionara
i
drugih
zainteresovanih lica.

Pojam korporativnog
upravljanja
Izvjetaj Visoke grupe eksperata EU
korporativno upravljanje shvata kao sistem
koji ima svoje osnove dijelom u
kompanijskom pravu u kojem se ureuju
unutranji odnosi izmeu razliitih subjekata
u kompaniji, a dijelom u irem zakonskom
okviru i praksi poslovanja kompanija u
razliitim zemljama.

Pojam korporativnog
upravljanja
U ekonomskoj struci pojam korporativnog
upravljanja moe se shvatiti kao sistem
pomou koga vlasnici preduzea (akcionari
ili imaoci udjela) kontroliu menadment,
kako bi time osigurali efikasno poslovanje
preduzea i osigurali maksimizaciju
bogatstva njegovih lanova. U ekonomskom
smislu korporativno upravljanje oznaava
rukovoenje, mo, dunost, uticaj,
odgovornost i nadzor.

Pojam korporativnog
upravljanja
U pravnom smislu, korporativno upravljanje
moglo bi se definisati kao specifian zastupniki
odnos izmeu uprave i akcionarskog drutva,
nastao na osnovu ugovora i zakona, u kom
uprava preuzima obavezu upravljanja drutvom
putem donoenja poslovnih odluka u skladu sa
standardom dobrog privrednika u najboljem
interesu drutva, postupajui pri tom po
odlukama skuptine drutva i uz njen nadzor i
nadzor nezavisnih tijela, a to drutvo se
obavezuje da upravi isplati ugovorenu naknadu.

OECD Principi korporativnog

upravljanja
U njima se, kroz est razliitih poglavlja, pokuava formalno
urediti odnos izmeu najvanijih konstituenata korporativnog
privrednog drutva i pribliavanje njihovih interesa.
Poglavlja Principa korporativnog upravljanja obuhvataju:
1) Obezbjeivanje osnove za efikasan okvir korporativnog
upravljanja;
2) Prava akcionara i kljune vlasnike funkcije;
3) Ravnopravan tretman akcionara;
4) Uloga konstituenata u korporativnom upravljanju;
5) Obelodanjivanje podataka i transparentnost i
6) Odgovornost odbora (borda).