SVEUILITE U SPLITU

FAKULTET ELEKTROTEHNIKE
STROJARSTVA I BRODOGRADNJE

RAZVOJ C TEHNOLOGIJA
CNC(computer numerical control)STROJEVI
Antonio Blaevi

Split, April 2015.

UVOD
Danas se informatika razvija sve vie i
vie. Upravo to se dogaa i sa
strojarstvom. Jedan od jednostavnijih
primjera su C tehnologije.

Osnova numerikog upravljanja je

unaprijed definirani program. Program se
sastoji od geometrijsko tehnoloko
funkcionalnih naredbi kojima se preko
razliitih medija eli upravljati radom
stroja. Program je radni zadatak razraen
i zapisan na nosiocu programa. Pomou
tako prireenog programa upravlja se
radom stroja i vri se obrada
odgovarajueg predmeta. Prije izrade
komada na stroju vri se simulacija
programa . Nakon izrade prvog komada
na stroju i eventualnih korekcija
programa pristupa se serijskoj
proizvodnji. Veoma vanu ulogu u svemu
tome ima sluba pripreme alata koja
prema tehnologiji postavlja odgovarajue

alate u glavu te vri izmjene i korekcije

alata.

C tehnologije ( CAD / CAM )

CAD ili Comupter - Aided Design (kompjuterski dizajn) je
razvijen na Institutu za tehnologiju amerike drave
Masausets tokom 1950. godine. To je bilo vrijeme rane faze
razvitka kompjutera, pa je CAD softver bio relativno primitivan i
bio je koriten samo u avio i automobilskoj industriji. Kako je s
vremenom kompjuterska oprema postala sve monija u pogledu
memorije, brzine procesora i cijene,

tako je i CAD poeo sve

vie ulaziti u inenjersku zajednicu.

Danas je CAD mono i osnovno sredstvo sa kojim dizajneri i
inenjeri mogu pripremiti crtee i prevesti ih u trodimenzionalne
modele (u vrstoj formi ili od strukturnih linija) tako da budu
rotirani, zumirani, ukrteni... Informacije koje se dobiju iz CAD
programa mogu biti prevedene uz pomo softvera CAM
(Computer - Aided manufacture) u upotrebljive podatke koje
pomau u kontroli maina (kao to su strugotina i alati za
sijeenje) i robota koji se koriste u procesu
proizvodnje.Najvanije prednosti koritenja CAD/CAM
kombinacije su velika preciznost inenjera i poveana
produktivnost. CAM programi nisu neprocenjivi samo u pogledu
standardizacije komponenata, ve i zato to dozvoljavaju veu

fleksibilnost proizvodnog procesa dozvoljavajui proizvodnju

smanjenog volumena ili serijsku proizvodnju.CAD/CAM mogu
drastino da smanje vrijeme od koncepta do prototipa, inei
tako proces dizajna efikasnijim, to omoguava proizvoaima
da bre plasiraju novi proizvod na trite. Koritenje kompjutera
donijelo je revoluciju u industriju i dovelo je do razvoja proizvoda
sa boljim performansama.

Rotor turbine

Prikaz plana stambenog objekta napravljenog u Auto Cad u

Osnovni podaci o CNC strojevima

U dananje vrijeme mainska industrija je nezamisliva bez

suvremenih CNC (Computer Numerical Control) strojeva.
CNC strojevi imaju manje-vie iste dijelove kao i stari, runo
kontrolirani strojevi. Bitna razlika je dodatak kontrolne (CNC)
jedinice i motora na sve osovine. CNC rauna koordinate
gdje koja osovina treba biti i kontrolira motore koji pomiu
alat, (tokarski stroj) ili obraivani dio, (glodalica). Generalno,
veina proizvoaa CNC strojeva kupuju kontrolne jedinice
koje stavljaju u svoje maine. Neke od kontrola se
programiraju veoma slino kao druge (Fanuc, Siemens,
Heidenhein,Mitsubishi), dok neke druge su veoma razliite
(Mazak, Anilam, Prototrak) Jedni od najpoznatijih i
najrasprostranjenijih kontrolnih jedinica u svijetu su:

FANUC- Japan

SIEMENS Njemaka

HEIDEHEIN Njemaka

MITSUBISHI Japan

MAZAK Japan

CNC tokarilica COMPACT 5

Programiranje ovih strojeva izvodi se na vie naina:

- ISO (slino ili isto kao i DIN) programiranje, tj.preko GKodova,

- M - Kodova, ciklusa, i naravno X, Y , Z i B ili A mjera.
- Dijalog programiranje-preko simbola, crtea i mnogih drugih
funkcija, zavisno od proizvoaa.
- CAM Programiranje 3-D, gdje se kompleksni crte praktino
pretvara u strojni program uz pomo specijalnog softvera.
Takvi kompleksni crtei-dijelovi za normalno programiranje su
teoretski nemogui(mogunost preko makro programa ili
parametarskog programiranja ali nepouzdano.

Djelovi CNC glodalice:

1) Pogonski motori
2) jedinica za prijenos energije
3) radna jedinica
4) nosei i prijenosni alati
5) stezna glava
6) jedinice za regulaciju i upravljanje
7) jedinice za zatitu i sigurnost u radu

Postoje glodalice sa:

1) vertikalnim nosaem alata
2) horizontalnim nosaem alata

Prednosti i nedostaci CNC strojeva:

a) proizvodnja vie proizvoda u vie varijanti
b) racionalna proizvodnja i visoka proizvodnost
c) alatni strojevi koji tede sirovine, energiju, rad i vrijeme
Vea uteda energije i bolja kontrola zahtijevaju manje buke i
vibracija te poveanu utedu energije. Najvei nedostatak im je
visoka cijena.

Programski paket PIA ( deskripcija)

Sastoji se od:
1) okvira u kojem se nalazi izgled naeg predmeta obrade
prikazan u 2D formatu
2) prostor za adrese u koje upisujemo nae koordinate i
modalne funkcije

Kratki opis djelova simulatora:

SLIKA

SVRHA U PROGRAMU

- ikona za optimalno
poveavanje izratka
- ikona za dvostruko
poveavanje izratka
- ikona za smanjivanje izratka

- ikona za ispis programa i

izgleda izratka
- ikona za definiranje
dimenzija izratka i nulte
toke. Klikom na ovu ikonu
pojavi se okvir za upisivanje

podataka

SLIKA

SVRHA U PROGRAMU

- ikona za odabiranje novog

dokumenta
-ikona za uitavanje spremljenih
dokumenata

- ikona za spremanje dokumenata

- ikona za rezanje cijelog reda

- ikona za kopiranje na datoteku

- ikona za pokretanje simulacije

- ikona za zaustavljanje simulacije

Modalne funkcije G i M
-Ove funkcije koristimo pri radu u programu -Pia- :
G00 linearno gibanje (brzi hod)
G01 linearno gibanje (radni hod)
G02 kruno gibanje u pozitivnom smjeru kazaljke na satu
G03-kruno gibanje u negativnom smjeru kazaljke na satu
G04 zastoj programa
G21 - prazan blok
G24 programiranje radijus vrijednosti
G25 pozivanje programa
G27 skok na blok
G33 narezivanje navoja
G64 iskljuivanje posminih motora
G65 upotreba magnetske trake
G66 ukljuivanje RS 232 meusklopa
G73 ciklus lomljenja strugotine
G78 ciklus narezivanja navoja
G81 ciklus buenja
G82 ciklus buenja za zastojem
G83 ciklus dubokog buenja

G84 ciklus uzdunog tokarenja

G85 ciklus proirivanja rupe
G86 proirivanje
G88 poravnavanje
G89 proirivanje i buenje sa zastojem
G90 programiranje u apsolutnom sustavu
G91 programiranje u inkrementalnom sustavu
G92 unoenje koordinata startne toke
G94 unoenje posmine brzine u mm/min
G95 unoenje posmaka u mm/okr
M00 zaustavljanje programa
M03 ukljuivanje vrtnje radnog vretena udesno
M05 iskljuivanje vrtnje glavnog vretena
M06 korekcija alata
M17 povratak na glavni program
M30 kraj programa
M98 automatska korekcija
M99 parametri krunog gibanja

ZA kraj evo slika jednog gotovog programa:

Moja nota
Ovo to ste vidjeli je moj seminarski
rad,, nadam se da vam se svidio i
ovaj primjerak poklanjam fakultetu
kako bi se i daljne generacije mogle
educirati.

Antonio...
Popis literature
Internetske stranice :

- http://www.scribd.com/doc/39490431/CNC-programiranje
- http://bs.wikipedia.org/wiki/CNC_ma%C5%A1ina
- http://www.cnczone.com/