Nguyenminhthi90@gmail.

com

BI TON 7 CY CU CHU TRNH EULER V CHUYN I

O CA DN TI U.
o kim c xem l 1 trong nhng cng vic thng trnh ca ngnh thit k ti u.
ti u ha cng vic ny, bi ton thng c t ra l vi 1 bn tuyn ng cho
trc, lm sao c th chn l trnh ti u (thc t hn, nh l trnh ngn nht chng hn). Bi
vit sau cung cp 1 s thng tin c bn ngi c c th t p dng vo cng vic o kim
ca mnh sao cho hiu qu nht.
1. Bi ton 7 cy cu.
Bi ton by cy cu ny sinh t thnh ph Knigsberg, c (nay l Kaliningrad, Nga)
nm trn sng Pregel, bao gm hai hn o ln ni vi nhau v vi t lin bi by cy cu.
Ngi ta k rng, khong u th k 18, vo cc ngy Ch nht, nhng ngi dn giu c v
hc thc ca thnh ph i do quanh tm cch gii mt bi ton c t ra l tm mt
tuyn ng m i qua mi cy cu mt ln v ch ng mt ln (bt k im xut pht
hay im ti). Bn ca thnh ph Knigsberg, v s thu gn ca n c trnh by trn
hnh bn di.

Trc khi xem cu tr li, bn cng c th th gii bi ton ny, nh nhng ngi dn
giu c v hc thc hn 300 nm trc tng lm. Tuy nhin, ngi c hc thc nht trong
s - Leonhard Euler, vo nm 1736, chng minh rng iu l khng th c!
n gin hn, ng thu gn 4 vng t ngn cch vi nhau thnh cc chm trn nh,
cn 7 cy cu l cc ng ni gia chng. Bi ton trn c n gin ha li nh sau: tm
l trnh i qua tt c cc ng ni, mi ng ni 1 ln duy nht.

Nguyenminhthi90@gmail.com
B

D
Gi cc chm trn nh l cc nt (d trong bi ny 1 nt to bng nguyn khu ph),
cn ng ni gia chng l cc cnh (chnh l cc cy cu). Gi s bi ton c gii, ta c
1 s nhn xt c bn nh sau:
1 nt nm gia (tc khng phi l im bt u hay im kt thc), th tng ng
1 ln i vo phi c 1 ln i ra. Ni cch khc, s cnh ni vo n phi l s
chn.
Nu im bt u khc im kt thc, th im bt u s ch c ng ra m
khng c ng vo v ngc li, khi , 2 nt ny s c s cnh ni vo l s l.
Nu im bt u trng im kt thc, d dng thy rng khi s cnh ni vo
y cng l s chn.
2. Chu trnh Euler.
Gi s cnh ni vo 1 nt l bc ca nt , nh nt A c bc 5 chng hn. p n ca
bi ton trn c gi l 1 ng i Euler. Trong trng hp c bit, tc l khi im u
trng im cui, ta gi p n ca bi ton chnh l chu trnh Euler. Cc nhn xt trn
c gom gn li thnh 2 iu kin c bn nh sau:
1 ng i Euler ch tn ti khi s c ng 2 nt bc l (chnh l 2 im u
v cui).
1 chu trnh Euler ch tn ti khi s c ton nt bc chn.
S trn c 1 nt bc 5 v 3 nt bc 3 nn tt nhin, khng tn ti c ng i Euler
ln chu trnh Euler (sau y gi tt l nghim Euler).
3. L trnh ti u.

Nguyenminhthi90@gmail.com
Khng phi lc no ta cng c th tm c l trnh ti u m mi on ch cn phi i
qua 1 ln; ni cch khc, khng phi lc no cng tm c nghim Euler. Do , ta phi chp
nhn chuyn i trng li, v bi ton lc ny tr thnh: nn chn tuyn ng i nh th no
b trng nht.
Thc t l d ta chn l trnh nh th no th sau khi i xong ta cng to nn 1 ng i,
hoc 1 chu trnh Euler (ty vo im u v im cui c trng nhau hay khng). im mu
cht y l nu ta i trng li 1 ng, xem nh ta v thm vo s 1 cnh mi, v
do , bc ca mi nt 2 u cnh s tng ln 1. Nu ta ni thm 2 nt bc l li bng 1
cnh na (tc l i trng li gia 2 nt ny) th 2 nt ny s chuyn thnh bc chn. Nu ta ni
thm 2 nt bc l thng qua vi nt bc chn, mi nt bc l (nh trn ni) s chuyn thnh
bc chn, cn mi nt bc chn, do c thm 1 cnh vo v 1 cnh ra na, nn cng vn l bc
chn. Do , bi ton t ra lc ny l v thm nh th no c 1 chu trnh Euler vi di
on v thm l ngn nht.
Mt khc, vi mi cnh c to ra s tng bc ca mi nt 2 u cnh ln 1, tc l
tng s bc ca s s tng ln 2, do tng s bc ca s lun l s chn. Ni cch khc,
s nt bc l (nu c) ca s phi l s chn. V do , ta lun c th ghp s nt l trong s
li thnh tng cp, v ni thm cc cnh gia chng bin tt c thnh nt bc chn (nu
mun).
Quay tr li vi bi ton ban u ca chng ta. 1 cch hnh tng, gi s di on
A1B > A2B, A1D > A2D. D thy, khi ni 2 nt l ni tip nhau ta s tn thm cc ng
ni qua cc nt chn trung gian gia. Li gii ca bi ton ny chnh l:
A1BC1D1A2B2A2D1CA. K hiu 1 hay 2 ch vic i li chnh ng , tc l ta v
thm vo s 1 cnh trng vi cnh A2B v C1D.

Nguyenminhthi90@gmail.com
B

1
2
2

A
1

2
1

1
D

Tt nhin, ta cng c th v A1B thay v A2B (tc l chn on ng trng li l

on A1B), tuy nhin, nh gi s ban u l A1B > A2B, do vi cch v hin ti s cho l
trnh i l ngn nht.
4. p dng trong cng tc o kim.
Ta cng phn tch route o 1 huyn BDG nh sau:

Nguyenminhthi90@gmail.com
D thy s c 8 nt bc l (bc 3, t A dn H). Nh trn ni, cnh thm vo ti
u s l cnh ni cc nt bc l lin k, do ta s thm vo cnh AD v BC. Cn li
4 nt bc l, ta c th thm vo 2 cp GF+HE hoc GH+FE u c. Thc t, HE l
on ng t xuyn rng cao su rt kh i, nn ta s chn cp GH+FE.
Mt lu khi chn l trnh o l nn o ra xa nht ri t o ngc v, s c tm
l l qung ng o ngn i. Do nh ngh nm pha nam ca s o ny, l
trnh o s xut pht v kt thc cng O. L trnh ti u c th chn nh sau:
OaBCHEFaGHGbFEDABCbOADO.