Parlamentarizmi Permbledhje per kollofiumin e pare.
Sipas definicionit onkologjik ne fjaloret e ndryshem gjuhesore demokracia eshte
qeverisje e popullit ku pushteti suprem I takon popullit I cili e ushtron ate vete ne menyre te drejtperdrejte apo nepermjet perfaquesve te vet te zgjedhur ne sistem te lire zgjedhor.Ndersa fjalori I gjuhes shqipe jep kete definicion te varfer demokracia eshte regjim a sistem politike ku pushteti ushtrohet nga populli drejtperdrejte ose nepermjet organeve te zgjedhura ku shtetasit gezojn liri dhe te drejta te barabarta. Nga greqishtja demos populli dhe cratio qeverisje pra qeverisje e popullit. Elementet e demokracise. Elementet kryesore te demokracise jane: -Sovraniteti I popullit - qeverisja e se drejtes shtetit ligjore -ndarja dhe kufizimi shtetrore -zgjedhjet e lira dhe te drejteperdrejta dhe pluraliste -sigurimi dhe garantimi I te drejtave dhe lirive te qytetareve -pluralizmi politike dhe ekonomike -pergjithesia politike -procedura demokratike e marrjeve te vendimeve dhe -kultura toleranca politike. Format e demokracise sipas kriterit historike jane: -Demokracia e poliseve greke -Demokracia liberale borgjeze -Demokracia e socialiste e bazuar ne diktaturen proletariatit -Demokracia bashkekohore e bazuar ne shtetin modern juridike Sipas raporteve te demokracive me raportet shoqerore dallojme: -Demokracine fiktive mosperputhja e plote ne mes te parimeve demokratike te proklamuara me aktet juridike dhe politike te nje shteti dhe praktikes se shkeljes flagrante te ketyre parimeve.
-Demokracine formale ku me akte kushtetuese dhe ligjore prolekramohen
parimet demokratike dhe barazia para ligjit kurse ne jeten e perditshme keto parime nuk realizohen por cenohen dhe shkelen nga organet dhe institucionet shteterore. -Demokracia reale ku parimet demokratike te proklamuara me akte juridike dhe politike zbatohen dhe materalizohen nga organet dhe institucionet shteterore. Sipas menyre se realizimit te demokracise dallojme dy forma : Demokracia e drejteperdrejte dhe demokracia e terthorte (perfaquese) Demokracia e drejteperdrejte : bazohet ne qeverisjen e drejteperdrejte te qytetareve dhe popullit me pushtetin shteterore pra kjo shprehet me parimin sovraniteti buron nga populli dhe I takon atij dhe format e kesaj demokracie jane : referendumi , plebeshiti , inciativa popullore , tubimet zgjedhore dhe format e tjera te deklarimit personal. Referendumi nenkupton deklarimin e drejteperdrejte personal te qytetareve (popullit ) per ndonje akt juridik te pushtetit apo ndonje ceshtje tjeter per te cilen organi kompetent duhet te marr vendim. Vullneti permes referendumit shpreh interesat e qytetareve dhe ka fuqine e ligjit dhe obilgimin te gjithe ta zbatojne vendimin.Zakonisht ceshtja ne referendum formulohet permes pyetjeve konkrete ne te cilat shtetasit pergjigjen me po ose jo. Nese shumica e trupit elektoral pergjigjet ne menyre pozitive atehere referendumi konsiderohet I sukseshem. Referendumi sipas lendes (llojit te aktit) per te cilen vendoset ndahet ne : -Referendum legjislativ - eshte deklarimi I drejteperdrejte I qytetareve ne procesin legjislativ dhe kjo pjesemarrje mund te shprehet ne dy menyra: ne miratimin e drejteperdrejte te ligjeve dhe me dhenjen paraprake te pelqimit te popullit per nxerrjen e ligjeve. -Referendumi kushtetues-eshte deklarimi I drejteperdrejte I qytetareve