Bab 4 Bandar

Pembandaran

Pembandaran (urbanisasi)

Proses perubahan dan perkembangan petempatan

daripada luar bandar kepada bandar atau petempatan
bandar berkembang menjadi sebuah bandar yang lebih
besar dan kompleks

ITeach Geografi Tingkatan 5

Bab 4 Bandar

Pembandaran
Ciri-Ciri Pembandaran

Pertambahan
penduduk secara
semula jadi dan
migrasi dari luar
bandar

Bandar
menjadi
tumpuan penduduk
dari luar bandar

Perubahan sosial

ITeach Geografi Tingkatan 5

Perubahan cara hidup

tradisional
kepada
cara hidup yang lebih
moden
Perubahan pekerjaan
daripada
sektor
pertanian
kepada
sektor sekunder dan
sektor tertier

Perluasan kawasan
bandar

Rebakan
berlaku

bandar

Mengakibatkan
percantuman
beberapa
bandar
yang
berhampiran
(konurbasi)

Bab 4 Bandar

Pembandaran
Hierarki
bandar

Megalopolis
Megalopolis

Merupakan susunan dan pengelasan bandar dalam

sesebuah negara dari segi saiz, jumlah penduduk, fungsi dan
kawasan pengaruhnya
Penduduk melebihi 10 juta orang
Gabungan beberapa metropolis yang berdekatan

Metropolis
Metropolis

Bandarraya
raya
Bandar

Bandar
Bandar

ITeach Geografi Tingkatan 5

Bandar raya yang mempunyai penduduk melebihi satu juta

orang

Bab 4 Bandar

Pembandaran

Bandar Terancang

Wujud ekoran dasar dan

perancangan rapi oleh pihak
kerajaan

ITeach Geografi Tingkatan 5

Merupakan
perancangan
pembangunan bandar yang
menekankan aspek lokasi,
fungsi dan faktor fizikal.

Bab 4 Bandar

Pembandaran
Bandar Baru
Bandar terancang yang dibina di lokasi baru
Fungsi bandar baru
Membangunkan kawasan luar bandar
Contoh:- Bandar Muadzam Shah dan Bandar Jengka di Pahang
Sebagai pusat pentadbiran
Contoh:- Putrajaya
Memajukan teknologi maklumat dan komunikasi
Contoh:- Cyberjaya
Pusat pendidikan
Contoh:- Di Bandar Baru Bangi terdapat Universiti Kebangsaan
Malaysia (UKM), Maktab Perguruan Islam dan Universiti Tenaga
Malaysia
Memajukan perniagaan dan perindustrian
Bandar Baru Perda di Seberang Prai

ITeach Geografi Tingkatan 5

Bab 4 Bandar

Pembandaran
Bandar Satelit
Bandar yang dibina berdekatan bandar induk
Saiz bandar satelit lebih kecil daripada bandar induknya
Fungsi bandar satelit
Menyediakan kawasan petempatan dan perumahan terancang
Mengatasi masalah kesesakan penduduk di bandar induk
Menyediakan kemudahan sosial dan kemudahan awam yang
lengkap
Contohnya pusat pendidikan
Menyediakan kawasan perindustrian yang khusus
Contohnya zon industri di Sungai Way, Petaling Jaya
Mempunyai pusat pentadbirannya sendiri
Contoh bandar satelit di Malaysia
Petaling Jaya, Selangor
Seberang Jaya, Pulau Pinang
Senawang, Negeri Sembilan
ITeach Geografi Tingkatan 5

Bab 4 Bandar

Faktor Yang Mempengaruhi Pembandaran

Faktor Yang Mempengaruhi Pembandaran
Sosial

Pelbagai
kemudahan
awam yang lengkap

Contoh:
Sistem
pengangkutan, kemudahan
kesihatan dan kewangan

Pusat pelancongan yang

terkenal
seperti
Pulau
Langkawi (Pekan Kuah)
dan Teluk Kemang (Port
Dickson)

ITeach Geografi Tingkatan 5

Perkembangan
perindustrian,
perdagangan
perkhidmatan

sektor

dan

Mewujudkan
peluang
pekerjaan yang banyak

Pusat pendidikan tinggi

seperti universiti, maktab
dan kolej
Contoh: Di Sintok, Skudai,
Bangi dan Serdang
Kewujudan
taman
perumahan
yang
terancang
Contoh:
Puchong
dan
Bangi

Governan

Ekonomi

Migrasi luar bandar ke

bandar meningkat

Pemusatan
ekonomi

aktiviti

Bandar lebih maju dari

segi
infrastruktur,
ekonomi
dan
petempatan

Pengelompokan institusi
kewangan
dan
perbankan

Pengiktirafan
dan
menaiktarafkan
sesebuah pekan kepada
bandar
Contoh: Jitra, Alor Gajah
dan Nilai

Dasar kerajaan yang

membina bandar baru di
kawasan
tanah
rancangan
Contoh:
Muadzam
(Pahang),
Penawar
Bandar Laguna
(Kedah

Bandar
Shah
Bandar
(Johor),
Merbok

Bab 4 Bandar

Kesan Pembandaran
Kesan Positif
Pembandaran
1.

Tenaga kerja yang ramai untuk

membangunkan kegiatan ekonomi

2.

Meluaskan pasaran tempatan

3.

Pertambahan pelbagai kemudahan

asas dan kemudahan awam

4.

Peluang pekerjaan yang banyak

dengan gaji yang lumayan akan
meningkatkan taraf hidup

Kesan Negatif
Pembandaran
1.

Kesesakan
lalu
lintas
akibat
pertambahan bilangan kenderaan

2.

Mewujudkan kawasan setinggan

Contoh: Kerinchi, Sentul dan Salak
Selatan

3.

Masalah pengangguran yang serius

Menyebabkan kes jenayah semakin
berleluasa

4.

Pencemaran udara dan peningkatan

suhu bandar
Pelepasan asap daripada ekzos
kenderaan dan kilang

5.

Pembangunan
kawasan
pinggir
bandar menjadi bandar besar dan
bandar satelit

5.

Banjir kilat
Ekoran daripada sistem perparitan
yang tidak sempurna

6.

Pembinaan kawasan rekreasi dan

pusat hiburan

6.

Pencemaran sungai
Akibat pembuangan sisa domestik
dan sisa toksik

7.

Kesesakan petempatan / penduduk

ITeach Geografi Tingkatan 5

Bab 4 Bandar

Pembandaran
Langkah langkah Untuk Mengurangkan Masalah
Pembandaran
1.

Kesesakan penduduk dan lalu lintas

3.

Masalah sosial

Membina bandar satelit

Wujudkan pelbagai peluang pekerjaan,

pendidikan dan kesihatan

Penempatan semula setinggan

Kawalan ketat oleh pihak imigresen

untuk
membendung
kemasukan
pendatang tanpa izin

Membina lebuh raya bertingkat

Majukan sistem pengangkutan seperti

LRT, monorel ERL dan komuter

2.

Pencemaran udara dan peningkatan

suhu bandar
Meminda akta kawalan asap dan Akta
Kualiti Alam Sekitar

4.

Banjir kilat dan pembuangan sisa

pepejal dan domestik

Projek tebatan banjir

Memperketatkan hukuman

Memperbaiki sistem perparitan

Penggunaan petrol tanpa plumbum

Membina insinerator pelupusan sampah

di tempat yang strategik

Penggunaan kenderaan gas asli (NGV)

yang mesra alam

Mengitar semula barangan terpakai

ITeach Geografi Tingkatan 5

Soalan Tahun Lepas

Soalan Tahun Lepas