Politicka kretanja i drustveni sistemi nakon

Prvog svjetskog rata

Monday, September 1, 2014
04:23 PM

Prvi svjetski rat zavrsio je krajem 1918. godine.

Imperijalisticki savezi su nestali, ali ne i netrpeljivosti medju drzavama.
To je doba antikolonijalnih i oslobodilackih pokreta, jacanja medjunarodnog
radnickog pokreta, doba strajkova i buna, jacanja demokratije, ali i totalitarnih
rezima

Liga naroda, ili Drustvo naroda osnovana je u Versaju, i imala je zadatak da

osigura mir u svijetu.
Medjutim, clanice nisu stvorile instrument koji bi vrsio nadzor i osiguravao da
se ova obaveza postuje, te se eventualno ova organizacija raspada.

Na zapadu nastaje gradjanjska demokratija, na istoku u Rusiji se razvija

socijalisticka demokratija.

Velika Britanija je u potpunosti ispunila svoj ratni cilj tj. iskljucila je Njemacku
kao opasnog protivnika i osigurala morsku prevlast.
Dominioni su se izborili za toliki stepen samostalnosti da Velika Britanija nije
mogla nametati svoju volju.
Kolonije su se pocele sve vise buniti protiv kolonijalne politike, boreci se za
slobodu I nezavisnost.

Socijalizam, fasizam, nacizam

Wednesday, September 3, 2014
09:08 PM

SOCIJALIZAM

Oktobarska revolucija je srusila postojeci sistem u Rusiji i zavela novi,

socijalisticki drustveni sistem.
Taj sistem se zasnivao na drustvenom kolektivnom vlasnistvu nad sredstvima
za proizvodnju (tvornice, rudnici, preduzeca I dr.)
Njemacka je u martu 1918. godine primorala Rusiju na potpisivanje
Brestlitovskog mira.
Clanice Antante organizovale su "Antikomunisticku koaliciju" i pocele
pomagati reakcionarne snage (belogardejci).
Gradjanski rat je trajao od 1918. do 1920. godine
Pobjedom komunista zaveden je socijalisticki sistem. Na celo drzave je dosao
Vladimir Ilic Lenjin ( osnivac internacionale - udruzenja radnika)

Lenjin je izvrsio raspodjelu zemlje, te 1921. godine izradio plan petogodisnjeg

ekonomskog razvoja (NEP - nova ekonomska politika), te stoga, kriza koja se
kasnije pojavila nije tako jako pogodila Rusiju.

Lenjin je umro 1924. godine i na njegovo mjesto dolazi Josip Visarionovic

Staljin, koji je naklonjen diktaturi.
Staljin je poznat po svojim "cistkama" od 1936. do 1939. godine. Zavodi
strahovladu, ubija ili zatvara politicke suparnike.
Staljinizam - grubo centralisticko rukovodjenje zemljom

FASIZAM

U Italiji 1922. godine nastaje fasizam. Fasisti su preuzeli vlast, te je ona

pocivala na principu jednog vodje(Duce) I jedne partije.
Ime potice od rijeci fascio sto znaci skupina, gomila.
NACIZAM

U Njemackoj 1919. godine nastaje Nacionalsocijalisticka radnicka partija.

Clanovi su se nazivali nacistima.
Vodja nacista 1921. godine postaje Adolf Hitler.
Nacisticki rezim je imao jako izrazene osobine nacizma, rasizma i
antisemitizma.
Nacisti su najvise ubijali komuniste, Jevreje i
Rome.
Hitler krsi odredbe Versajskog mirovnog ugovora, pokrece ratnu industriju,
pocinje ponovo naoruzavati njemacku vojsku.
Njemacka je spremna za okupaciju, osvajanje i porobljavanje drugih zemalja.

Kina i Japan
Tuesday, October 7, 2014
03:47 PM

JAPAN

Nakon WWI Japan je prosao kroz nekoliko kriza

Generalno misljenje je bilo da teritorijalna ekspanzija moze pomoci izvlacenju
iz krize .
U Japanu je u ovo vrijeme bio prisutan militarizam (vojska na celu drzave)
Ekspanzija Japana usmjerena je ka teritorijama u Kini i Indokini, gdje su se
nalazili brojni prirodni resursi.
1931. godine Japan napada Kinu i zauzima Mandzuriju.

Od 1937. godine Japan pocinje invaziju na Kinu te okupira vecinu sjeverne i

centralne Kine.
Tamo ostaju sve do poraza 1945. godine.
KINA

Kina je u ovom periodu predstavljala "superkoloniju" u kojoj su se krstali

interesi Japana, Rusije, Ujedinjenog kraljevstva i Francuske.
Djelila na dvije zone utjecaja, europskih zemalja i Japana.
U Kini su se za vlast borile dvije vlade
o
Revolucionarni Kuomintang, sa Sun Jat Senom na celu.
o
Vojno- birokratska vlada, sjediste u Pekingu.
Sun Jat Sena je zamjenio Cang Kaj Sek, koji raskida dobre odnose sa
komunistima.
Kineske komuniste je predovodio Mao Ce Tung
Dolazi do gradjanskog rata koji traje od 1927. do 1950. godine, zavrsava
pobjedom komunista.

Spanija
Tuesday, October 7, 2014
03:59 PM

U Spaniji 1936. godine izbija gradjanski rat izmedju republikanske

vlade Narodnog fronta i profasista predvodjenih generalom Franciskom
Frankom.
Francuska, V.B. i S.A.D. izjasnili su neutralnost po pitanju ovog sukoba.
Sovjetski savez je pruzao podrsku Narodnom frontu, skupa sa
dobrovoljcima iz Europe i S.A.D.-ea.
Njemacka i Italija su podrzavale Franka.
1939. rat je zavrsen pobjedom frankista.
U Spaniji je zaveden fasizam
Franko ostaje na vlasti do 1979. godine.

Anschluss i Munchenski sporazum

Tuesday, October 7, 2014
04:14 PM

ANSHCLUSS

Premda je mirovni ugovor iz Versaja Njemackoj zabranjivao da izvrsi

pripajanje Austrije , u martu 1938. godine, uz pomoc austrijskih nacista,
Njemacka to ipak cini.
MUNCHENSKI SPORAZUM

Pod prijetnjom ratom, nacisti su od Cehoslovacke zahtjevali predavanje

Sudetske oblasti, gdje je navodno zivjelo 3 miliona Njemaca.
Cehoslovacka je zatrazila pomoc saveznika Francuske i Velike Britanijea.
One su htjele da izbjegnu novi rat za koji su bile nespremne.
U Minhenu su se u septembru 1938. godine sastali predstavnici cetiri zemlje
o
Hitler- Njemacka
o
Musolini - Italija
o
Cembrlen- Velika Britanija
o
Daladje - Francuska
Dogovoreno je pripajanje Sudetske oblasti Njemackoj.
Ovo je bila jedna od najtezih kapitulacija zapadnih demokratija pod
nacistickom agresijom.
Nakon Minhenskog sporazuma, anektirana je citava Ceska, a Slovackoj je data
samostalnost pod njemackim protektoratom.

Pocetak WWII
Monday, October 13, 2014
06:59 PM

1935. godine Italija je napala Etiopiju

1939. godine Italija je napala Albaniju
1939. godine Italija napala Egipat
1941. godine Italija napada Grcku
Francuska i V.B. se od 1938. godine pripremaju za rat
1939. godine je sklopljen pakt o ne napadanju od 10 godina izmedju
Sovjetskog saveza i Njemacke.
o
Staljin se ovog dogovora cvrsto drzao.
1. septembra 1939. godine Njemacka je napala Poljsku (Gdanjsk) - sto
oznacava sluzbeni pocetak WWII.
Okupacija Poljske je trajala mjesec dana
Poljska je podjeljena na zapadni (Njemacki) i istocni (Sovjetski) dio.
U okupaciji i sve do 1941. godine, koristena je ratna tehnika Blitzkrieg.

3. septembra 1939. godine Francuska i V.B. su objavile rat Njemackoj.

1936. godine od strane Njemacke i Japana osnovan je savez Sile osovine

(Italija se prikljucuje godinu dana kasnije).
1940. dobija naziv Trojni pakt.
Podrzavale su ih Slovacka, Madjarska, Rumunija, Bugarska, NDH, Finska,
Tajland.
U proljece 1940. godine napadnute su Danska, Norveska(pomagali je
Englezi).
U Norveskoj su javljaju fisluzi, koji su pomogli okupatoru (ekvivalent cetnicima
i ustasama)
Nakon toga napadnute su Benelux i Francuska

2/3 Francuske okupirane su do 22. juna 1940. godine.

U ljeto 1940. godine napadnuta je Velika Britanija (operacija Morski Lav).

Te godine na vlast dolazi Churchill.

1941. godine Njemacka napada kraljevinu Jugoslaviju

22. juna 1941. Njemacka napada nespremni Sovjetski savez u operaciji

Barbarosa.

7.decembra 1941. godine Japan je napao Pearl Harbour, zbog cega, dan
kasnije S.A.D. stupa u WWII.

Konferencije i kraj WWII

Tuesday, October 21, 2014
08:42 AM

KONFERENCIJE

U augustu 1942. godine nastala je Atlantska povelja .

SAD i V.B. (Roosevelt i Churchill), kasnije i Sovjetski Savez i okupirane
zemlje Europe.
U povelji stoje sljedeci clanovi :
o
Da nijedna drzava ne vodi osvajacki rat
o
Da se svaki narod opredjeli za oblik drzave
o
Svi narodi imaju pravo slobodne trgovine
o
Slobodna plovidba
o
Da se uspostavi mir u svijetu
Ovu povelju ce eventualno potpisati 26 drzava.
Teheranska konferencija 28. novembar do 1. decembar 1943.
godine - u Teheranu (Iran).
V.B. (Churchill), S.A.D. (Roosevelt) i Sovjetski Savez (Staljin).
Odluceno je o otvaranju drugog fronta u Europi.
Krimska konferencija 6. - 11. februar 1945. godine na Jalti.
Ponovo se sastaju V.B., S.A.D. i Sovjetski savez.
Postignut dogovor da se zavrsi WWII u Europi.
Odluceno je da se Njemacka okupira, formirane su cetiri okupacione
zone ( VB, Francuska, Sovjetski Savez, SAD)
Odluceno je da se formira UN.
Postdamska konferencija juli 1945. godine u Potsdamu se sastaju
Churchill (V.B.), Truman (S.A.D.), Staljin (S.S.).
Trazi se kapitulacija Japana.
Ukoliko ne kapituliraju Sovjetski Savez ce ih napasti.

BITKE PREOKRETA I KRAJ RATA

1942. godine Njemacka je preuzela ofanzivu prema Staljingradu.

Bitka kod Staljingrada trajat ce do februara 1943. godine.
19. 10. 1942. godine, dolazi do direktnog sukoba Crvene armije i
Njemacke vojske, sto C.A. koristi da predje u ofanzivu.
3.2. 1943. Njemacki komandant potpisuje kapitulaciju.
Ubijeno je oko 300 000, a zarobljeno 90 000 Njemaca.
Bitka kod Kurska - 5.7. - 23.8. 1943. godine, najveca tenkovska bitka.
Sovjetski Savez je porazio Njemacku i dolazi na granicu Sovjetskog
Saveza prema Poljskoj.
1944. ulaze u Poljsku
Varsavski ustanak 1944. godine.
Poljaci dizu ustanak protiv Njemacke, ali Crvena Armija ne pruza
pomoc.
S.A.D. i Japan se sukobljavaju u pomorskoj bitci kod Midwaya od 4. - 7.
juna 1942. godine.
S.A.D. je porazio Japansku flotu
V.B. i Njemacka su se sukobile u dvije bitke kod El - Alameina 1942.
godine, gdje V.B. odnosi pobjedu.
U julu 1943. godine saveznici se iskrcavaju u Sardiniji.
Italija kapitulira 8.9.1943. godine.
Formirana je nova vlada na cijem je celju bio Baglio.
Musolini je ubijen 28.4. 1945. godine
Hitler je 30.4. samoubijen.
6. juni 1944. godine, otvoren drugi front u Europi.
D-day, operacija Overlord, opsada Normandije, iskrcano 3 miliona
saveznika.
Do kraja juna oslobodjene su Francuska, Belgija, Holandija.
C.A. je usla u Madjarsku, Rumuniju, Austriju, oslobodila Beograd.
U martu 1945. nasla se na prostoru Njemacke
20. aprila ulaze u Berlin s jedne strane, s druge strane ulaze saveznici.
Vodi se rat za Berlin u kojem ucestvuje 2 miliona ljudi
2.5.1945. godine Berlin je pao.
8. - 9. maj 1945. godine - Dan pobjede nad Fasizmom, kapitulacija
Njemacke
Rat u Europi je zavrsen.
SAD 6.8.1945. godine baca atomsku bombu na Hiroshimu, a tri dana
kasnije na Nagasaki
Zbog ovoga, i prijetnje SS-a, Japan kapitulira 2. septembra 1945.
godine.

Okupacija Kraljevine Jugoslavije

Wednesday, November 19, 2014
08:43 AM

25. marta 1941. godine, u Becu, vlada Cvetkovic-Macek potpisuje

sporazum po kojem Kraljevina Jugoslavija pristupa Trojnom Paktu.
27. marta izbijaju demonstracije diljem zemlje, nezadovoljni narod
koristi parolu "Bolje rat nego pakt, bolje grob nego rob".
Istog dana izvrsen je drzavni puc, srusena je vlada.
Dusan Simovic formira novu vladu, koja potvrdjuje da Kraljevina
Jugoslavija ostaje u sastavu Trojnog Pakta.
Hitler ipak nije zadovoljan, odlucuje se da napadne Jugoslaviju, kako bi
kaznio narode Jugoslavije , cime pocinje Aprilski rat.
6.4.1941. bombardovani su svi veci gradovi diljem zemlje.
Kraljeva vojska u otadzbini se razbjezala, nije branila drzavu.
13.4. kralj Petar II Karadjordjevic i Dusan Simic bjeze iz drzave, u
London.
17.4. zadatak potpisivanja kapitulacije pada na Danila Kalafatovica.
Jugoslavija je podjeljena izmedju:
o
Njemacke - Vojdovina, Srbija, Slovenija i Banat
o
Italija - Dalmacija, Istra, Crna Gora, zapad Makedonije
o
Bugarska - jugoistok Srbije, istok Makedonije
o
Madjarska - Medjumurje, Baranju

BiH u okviru NDH

Monday, December 22, 2014
10:27 AM

10.4. 1941. godine, za vrijeme Aprilskog rata, Nikola Kvaternik

proglasava NDH (u ciji sastav ulazi BiH).
Na celu NDH bio je Ante Pavelic.
NDH se izjasnjavala za Trojni Pakt, protjerivali su Srbe, Jevreje i Rome.
U NDH se nalazila linija razgranicenja (demarkacije), koja je isla preko
Bosanskog Novog, Sanskog mosta, Vakufa, Bugojna, Jajca, juzno od Sarajeva do
Rudog.
Sjeverno od linije su bili prostori pod Njemackom, a juzno pod
Talijanskom vlasti.
BiH je u okviru NDH bila podjeljena na 6 zupa:
o
Usora i Soli
o
Sarajevska
o
Banjalucka
o
Travnicka
o
Bihacka
o
Mostarska

Ustaska vlast u BiH uspostavljena je do pocetka jula 1941. godine.

Hrvati su Bosnjake proglasili Hrvatskim narodom (hrvatsko cvijece).
Dio bosnjaka je ucestvovao u vojsci i vlasti NDH.
Veci dio bosnjaka bio je protiv ustaske politike.
14.8.1941. godine Ilmije (bosanska inteligencija i vjerski predstavnici)
na skupstini El hidaje protestovali su protiv ustaskih zlocina i ogradili se od
ustaske politike.
Ovakvih sporazuma bilo je vise, u vise gradova (Sarajevo, Tuzla,
Bijeljina, Prijedor, Travnik)
U okviru NDH javlja se i druga grupa, cetnici, zasnovana na idejama
Stevana Moljevica (Srbija treba biti etnicki cista, treba imati granicu do
Dalmacije).
Vodja cetnickog pokreta bio je Draza Mihajlovic.
1942., 1943. godine, cetnici su pocinili genocide nad bosnjacima u
jugoistocnoj i juznoj BiH (Gorazde, Foca).

Narodnooslobodilacki pokreti
Monday, December 22, 2014
10:50 AM

Nakon Aprilskog rata i raspada Kraljevine Jugoslavije, Komunisticka

partija jugoslavije (KPJ), izlazi iz ilegale.
27. juna 1941. godine politbiro Centralnog komiteta KPJ donosi u
Beogradu odluku o formiranju Glavnog staba Narodnooslobodilackih
partizanskih odreda Jugoslavije (NO POJ).
Za komandanta centralnog staba odabran je Josip Broz Tito.
4. jula donesena je odluka o pokretanju oruzanog ustanka u Jugoslaviji.
7.7. Srbija podize ustanak
13.7. Crna Gora podize ustanak
22.7. Slovenija podize ustanak
27.7. BiH podize ustanak
Cetiri osnovna cilja Narodnooslobodilackog pokreta (NOP) bila su:
Borba protiv okupatora i domacih izdajnika
Sprecavanje bratoubilackog rata
Uporedo s oruzanom borbom rusiti staru i uspostavljati novu
civilnu vlast, stvaranjem narodnooslobodilackih odbora (NOO) i kasnije
zemaljskih antifasistickih vijeca
4.
Stvarati uslove za izgradnju Jugoslavije na federativnom
principu, stvoriti zajednicu ravnopravnih naroda
KPJ uvodi parolu "Bratstvo i jedinstvo "
1.
2.
3.

BiH je zbog geostrateskog polozaja postala centar

narodnooslobodilacke borbe (NOB).
U BiH su formirane cetiri ustanicke oblasti:
o
Bosanska krajina

o
o
o

Hercegovina
Istocna Bosna
Sarajevo
Josip Broz i Vrhovni stab krajem decembra 1941. godine dolaze na
podrucje BiH, gdje provode vecinu rata.
1942. godine nastaje velika slobodna teritorija "Bihacka republika".
22.12. 1941. godine nastaje prva proleterska brigada u Rudom
Do kraja 1943. godine formirani su 1. i 2. bosanski korpus, sedam
divizija, 24 brigade i 25 partizanskih odreda.

Najvece bitke u NOR-u

Monday, December 22, 2014
12:06 PM

Od 10. juna do 15. jula 1942. godine odvila se bitka na Kozari izmedju
partizana i osovinskih snaga (treca neprijateljska ofanziva).
Partizani su zeljeli da donekle zaustave napredovanje Njemacke armije
na prodtoru istocnog i africkog fronta.
Hitler je zelio da unisti drzavu i NOVJ.
Cilj operacije Weiss u 1943. godini bilo je zauzimanje zapadnih teritorija
u BiH i unistenje Bihacke republike, ovo je poznato kao cetvrta
neprijateljska ofanziva.
Najveca bitka cetvrte neprijateljske ofanzive je bitka na Neretvi (bitka
za ranjenike) 20.1. - 15.3. 1943. godine.
Partizanske snage, nakon pada Bihacke republike potisnute su ka
istocnoj Hercegovini i Crnoj gori, ali su okruzeni cetnickim, njemackim i
talijanskim snagama.
Partizani su uspjeli izaci iz gotovo beznadezne situacije, izvukli su svoje
ranjenike(3500), te na Titovu naredbu, srusili mostove na Neretvi, kako bi
zavarali protivnike.
Nakon prelaska Neretve, partizani su razbili cetnicke trupe, nakon cega
cetnicki pokret opada.
Cilj pete neprijateljske ofanzive, operacije Schwarz, bio je razoruzanje
cetnika i unistenje partizana na teritoriji Jugoslavije.
Najpoznatija bitka operacije Schwarz je bitka na Sutjesci od 15. maja
do 16. juna 1943. godine.
Najveci sukobi odvijali su se na Tjentistu.
Partizani su uspjeli probiti obruc na Zelengori i preko Jahorine prodrijeti
u istocnu Bosnu.
Bitka na Sutjesci predstavlja prekretnicu u daljem toku rata na prostoru
Jugoslavije.
Sedma neprijateljska ofanziva ili Desant na Drvar u proljece 1944
godine imala je za cilj lisavanje zivota Josipa Broza Tita

Uz velike gubitke jedinice NOVJ pruzaju zestok otpor, a vrhovni stab je

prebacen na otok Vis u Hrvatskoj.
25. i 26. oktobar 1943. godine oslobodjena Tuzla

Narodnooslobodilacki odbori
Monday, December 22, 2014
12:43 PM

Partizani su ukidali postojece organizacije, a osnivali su svoje pod

imenom narodnooslobodilacki odbori.
Ispocetka su stvarani bez nekog cilja i forme, ali kasnije postaju
organima civilne, a i sudske vlasti na oslobodjenim podrucjima.
Veliku ulogu u njihovom kasnijem organizovanju imali su Focanski i
Krajiski propisi.
Focanske propise donio je vrhovni stab narodnoooslobodilacke vojske
Jugoslavije (NOVJ) u februaru. 1942.
Sastojali su se iz dva akta:
o
Zadaci o ustrojstvu NOO
o
Objasnjenja i uputstva za rad NOO u oslbodjenim krajevima
Krajiski propisi su doneseni u septembru 1942. godine.
Izdani su novi propisi po kojim su NOO postali pravi, stalni i jedini
organi narodne vlasti.
Sastoje se iz dvije naredbe:
o
Regulisanje nacina izbora NOO
o
Formiranje vojnopozadniskih organa vlasti
Krajiskim propisima ozakonjeno je pravo glasa za sve muskarce i zene
starije od 18 godina.
U BiH postojala su ti oblasna NOO :
o
Za Bosansku Krajinu
o
Za Istocnu Bosnu
o
Za Hercegovinu
Razvojem NOO-a i NOV-e javlja se potreba za stvaranjem jedne
centralne civilne vlasti.
Sazvana je skupstina najistaknutijih boraca i pristalica NOB-e.
54 delegata (svi osim makedonaca, koji se nisu mogli probiti).
Skupstina je odrzana u Bihacu 26. i 27. novembra 1942. godine.
Osnovan je AVNOJ (Antifasisticko Vijece Narodnog Oslobodjenja
Jugoslavije) kao opcenacionalno i opcepoliticko predstavnistvo NOP-a.
Formiran je izvrsni odbor AVNOJ-a (na cijem je celu bio Ivan Ribar), koji
je imao sve nadleznosti vlade.
Formirano je vise resornih ministarstava - za upravu, privredu i
financije, zdravstvo, socijalna pitanja, vjeru, propagandna pitanja.

Jedan od osnovnih zadataka AVNOJ-a bilo je formiranje Zemaljskih

antifastickih vijeca u svim zemljama Jugoslavije.

25. i 26. novembra u Mrkonjic-Gradu odrzano je prvo zasjedanje

ZAVNOBiH-a.
ZAVNOBiH je konstituisan kao opcepoliticko predstavnistvo NOP-a
Bosne i Hercegovine, kao najvisi organ vlasti.
Na prvom zasjedanju usvojena usvojena je rezolucija ZAVNOBiH-a i
proglas narodima BiH, u kojima se istice da ubuduce BiH i njene narode u
zemlji i inostrastvu mogu zastupati i predstavljati samo ZAVNOBiH i AVNOJ.
Istaknuto je da BiH nije ni srpska ni hrvatska ni muslimanska, vec i
srpsa i hrvatska i muslimanska.
Izabrano je predsjednistvo ZAVNOBiH-a, koje je imalo 31 clana, za
predsjednik je bio Vojislav Kecmanovic.

29. i 30. novembra 1943. godine u Jajcu je odrzano je drugo zasjedanje

AVNOJA.
AVNOJ se kao vrhovno zakonodavno i izvrsno tijelo sastoji od vijeca i
Predsjednistva .
Predsjednistvo cine predsjednik, pet potpredsjednika, dva sekretara i
najmanje 40 clanova.
Odluceno o izgradnji Jugoslavije na federativnom principu, kako bi se
osigurala ravnopravnost svih naroda,
Izbjeglickoj vladi su oduzeta sva prava zakonite vlade, a kralju Petru II
zabranjen povratak u zemlju.
Osnovan je nacionalni komitet oslobodjenja Jugoslavije (NKOJ) koji
preuzima ulogu vlade.
Na celu NKOJ-a nalazio se Josip Broz Tito .
Uspostavljena su nova resorna ministarstva i to za : informisanje,
unutrasnje i vanjske poslove, privredu i saobracaj, prosvjetu, socijalnu
politiku, sudstvo, ishranu, gradjevinu, sume i rude.
Od tada se jugosalvenska drzava naziva Demokratska Federativna
Jugoslavija.
Donjeta je odluka o priznavanju i zahvalnosti NOV-i i uvodjenju zvanja
"Marsal Jugoslavije" Titu.
Osnovana komisija za utvrdjivanje ratnih zlocina okupatora i njihovih
domacih slugu.
U Sanskom Mostu je od 30. juna do 2. jula 1943. godine odrzano drugo
zasjedanje ZAVNOBiH-a.
Donesno je 11 odluka, od kojih su najvaznije:
o
Konstituisanje ZAVNOBiH-a u najvise zakonodavno i izvrsno
politicko tijelo BiH kao Federalne jedinice
o
Deklaracija o pravima gradjana BiH (imala je osobenosti ustava)
i garanotvala je:

Nacionalna ravnopravnost

Sloboda vjeroispovjesti

Licna i imovinska sigurnost gradjana

Sarajevo je oslobodjeno 6.4.1945. godine.

Od 26.4 do 28.4 1945. godine u Sarajevu je odrzano trece, posljednje
zasjedanje ZAVNOBiH-a
Na tom je zasjedanju ZAVNOBiH proglasen Narodnom skupstinom
Narodna skupstina predstavlja prvu vladu
Predsjednik je bio Rodoljub Colakovic, a zamjenik Zaim Sarac
29. novembra 1945. godine proglasena je Federativna Narodna
Republika Jugoslavija