Professional Documents
Culture Documents
Nhap Mon Internet Va E-Learning
Nhap Mon Internet Va E-Learning
NHP MN INTERNET
V E-LEARNING
Bin son:
0 LI NI U
Ngy nay, Internet tr nn gn gi v quen thuc vi hng triu ngi Vit Nam, c bit
khu vc thnh th, trong gii tr thc v gii tr. S tn ti ca Internet thay i cch thc lm
vic, trao i thng tin, k c cch hc tp, nghin cu ca nhiu ngi. Trn phm vi ton cu,
Internet cha mt khi lng thng tin khng l phn tn hng chc ngn mng con thuc hng
trm nc trn th gii. Cc dch v Internet cng ngy cng tr nn a dng v hu ch hn. Chnh
v th, s hiu bit v Internet v kh nng s dng, khai thc thng tin trn Internet cng ngy cng
tr nn quan trng v thit thc cho mi ngi.
trin khai o to h i hc t xa qua mng tin hc- vin thng, Hc vin Cng ngh
Bu chnh Vin thng xy dng mt h thng a dng cc bi ging trn mng, cc bi ging
in t a phng tin, v s dng Internet nh mt trong cc phng tin chnh truyn ti v
to mi trng dy v hc cho bc i hc t xa. Do , Internet ng mt vai tr quan trng
trong qu trnh vic cung cp hc liu, bi ging v t chc hng dn hc tp, trao i qua mng.
Chnh v vy, vic bin son tp sch hng dn hc tp mn Nhp mn Internet v ELearning cho cc sinh vin nm th nht nhm trang b cho sinh vin nhng kin thc v k
nng c bn v Internet, cch s dng cc dch v ca Internet phc v cho qu trnh t hc, t
nghin cu v trao i kin thc theo hnh thc gio dc t xa l mt vic lm cn thit. Ti liu
cng gii thiu cc kin thc c bn v E-Learning, cc khi nim, cc c im, cu trc ca h
thng cng nh phng php v quy trnh hc E-Learning.
Ti liu c cu trc gm 3 chng. Chng 1 gii thiu tng quan v Internet, cc khi
nim, nh ngha, kin trc chung ca mng Internet. Chng 2 gii thiu v cc dch v trn
Internet, hng dn chi tit cch s dng cc dch v. Chng cui cng gii thiu tng quan v
E-Learning gip cho sinh vin nm c cc kin thc v cng ngh o to s dng E-learning
m cc c s o to hin ang s dng.
Cng cn nhn mnh rng, ni dung chnh ca tp ti liu ch cp n nhng vn c
lin quan thit thc nht n vic khai thc, s dng Internet cho vic hc tp trong mi trng
gio dc in t. Sinh vin c th tham kho, nghin cu su hn v nhng ni dung c lin quan
nhng gio trnh, ti liu v trang Web m cui mi chng nhm tc gi lit k. Sinh vin
cng c th nghin cu nhng ni dung ca mn hc ny thng qua vic s dng b bi ging
in t c ng gi trong a CD-ROM do Hc vin Cng ngh Bu chnh vin thng
bin son.
Mc d cc tc gi cng c nhiu c gng, song do nhiu l do cc thiu st cn tn ti
trong tp ti liu l iu kh trnh khi. Nhm tc gi xin chn thnh ch n s ng gp kin
ca cc bn ng nghip, sinh vin xa gn v xin cm n v iu tp ti liu ngy cng hon
thin hn nhng ln xut bn sau.
Nhm tc gi
Cc khi nim v nh ngha c lin quan n Internet, cc cch kt ni, cc khi nim
v a ch IP, tn min, ...
KHI QUT
Ngy nay, mng Internet pht trin mnh m hn cc phng tin truyn thng truyn
thng khc nh pht thanh v truyn hnh, do s ci tin v pht trin khng ngng. Cc cng
ngh ang p dng trn Internet gip cho Internet tr thnh mng lin kt v s kho thng tin ton
cu, c dch v phong ph v ni dung, hnh thc. cng chnh l iu thc y chng ta nn
bt u ngay vi hnh trnh khm ph th gii mi - th gii Internet.
800 triu my tnh
kt ni
11 triu my tnh kt ni
NSFNET thay th ARPANET
ARPANET s dng b giao thc TCP/IP
ARPANET c thnh lp
1969
1986
1983
1996
2004
Mng
vt l
My
ch
My
ch
thng hon chnh gip qun l qu trnh d liu c x l, chuyn v nhn trn mt mng
s dng TCP/IP. Mt h thng cc giao thc lin quan, chng hn nh TCP/IP, c gi l b
giao thc.
Thc t ca qu trnh nh dng v x l d liu bng TCP/IP c thc hin bng b lc
ca cc hng sn xut. V d, Microsoft TCP/IP l mt phn mm cho php Windows NT x l
cc d liu c nh dng (format) theo TCP/IP v v th c th ho vo mng TCP/IP. Tuy
nhin c s khc bit gia cc chun TCP/IP nh sau :
Mt h thng giao thc nh TCP/IP phi m bo kh nng thc hin nhng cng vic
sau:
o Ct thng tin thnh nhng gi d liu c th d dng i qua b phn truyn
ti trung gian.
o Tng tc vi phn cng ca card mng.
o Xc nh a ch ngun v ch: my tnh gi thng tin i phi c th xc nh
c ni gi n. My tnh ch phi nhn ra u l thng tin gi cho mnh.
o nh tuyn: h thng phi c kh nng hng d liu ti cc mng con, cho
d mng con ngun v ch khc nhau v mt vt l.
o Kim tra li, kim sot ng truyn v xc nhn: i vi mt phng tin
truyn thng tin cy, my tnh gi v nhn phi xc nh v c th sa cha
li trong qu trnh vn chuyn d liu.
o Chp nhn d liu t ng dng v truyn n ti mng ch. c th thc
hin cc cng vic trn, nhng ngi sng to ra TCP/IP chia n thnh
nhng phn ring bit, hot ng c lp vi nhau. Mi thnh phn m
nhim mt chc nng ring bit trong h thng mng.
M hnh OSI
TCP/IP
PSTN: Mng in
thoi cng cng
Leased line
Leased line
Modem
USER
Hnh 1.7: Mi lin quan gia cc IAP-ISP-ICP- USER
1.2.
Kt ni cng ni
Mt mng cc b khng s dng cc lnh v cc giao thc TCP/IP, n vn c th cung cp
mt s dch v Internet, chng hn nh th in t hoc truyn tp tin. Cc mng nh vy s dng
cc cng ni chuyn i cc lnh, d liu t nh dng TCP/IP.
Kt ni thng qua mt LAN ( mng cc b)
Khi mt LAN c mt kt ni Internet, kt ni m rng ti mi my tnh trn LAN. Dng
kt ni ny thng c cc t chc kinh doanh s dng cung cp kh nng truy cp Internet
cho nhng ngi dng ca LAN.
Kt ni thng qua mt Modem
Nu khng c LAN ti ch, mt my tnh c th kt ni ti Internet thng qua mt cng
truyn thng d liu v mt Modem. Cc nh cung cp dch v (ISP) cung cp cc dch v kiu
ny cho nhng ngi dng gia nh v cc t chc kinh doanh mun kt ni ti Internet.
a s nhng ngi dng ring l u kt ni ti Internet bng cch s dng mt ng dy
in thoi, mt modem v mt ti khon (account). Khi , tu thuc vo nh cung cp dch v,
my tnh ca khch hng c th c gn mt a ch IP c nh, hoc a ch IP ca n v c th
thay i mi ln khch hng ng nhp vo my phc v ca ISP.
1.2.2. a ch IP v tn min
1.2.2.1. a ch IP
Cc my tnh trn Internet phi lm vic vi nhau theo giao thc chun TCP/IP nn i hi
phi c a ch IP v a ch ny tn ti duy nht trong mng. Cu trc ca a ch IP bao gm 32
bit v c chia thnh 4 nhm; cc nhm cch nhau bi du chm (.), mi nhm gm 3 ch s c
gi tr 0 n 255:
xxx.xxx.xxx.xxx. V d: 206.25.128.123
a ch IP ang c s dng hin ti l (IPv4) c 32 bit. Hin nay mt s quc gia a
vo s dng a ch IPv6 nhm m rng khng gian a ch v nhng ng dng mi, Ipv6 bao
gm 128 bit di gp 4 ln ca IPv4. Version IPv4 c kh nng cung cp 232 = 4 294 967 296 a
ch. Cn Version IPv6 c kh nng cung cp ti 2128 a ch.
Hin nay a ch IP c mt t chc phi chnh ph - InterNIC ( Internet Network Center)
cung cp m bo khng c my tnh kt ni Internet no b trng a ch.
(http://www.internic.net)
1.2.2.2. Tn min
Ngi s dng s kh nh c a ch IP dn n vic s dng dch v t mt my tnh
no l rt kh khn v th h thng DNS (Domain Name System - DNS) c gii thiu
phn tip theo) s gn cho mi a ch IP mt ci tn tng ng mang mt ngha no , d nh
cho ngi s dng m thut ng Internet gi l tn min.
16
khc
Domain com.vn
Domain sieuthi.com.vn la
domain con ca com.vn
thnh phn cui cng vn l tn min mc cao nht (ccTLD - Country Code Top Level Domain
Name).
Hnh nh m t s phn cp ca tn min
tn min
Theo vng a l
:
Gov edu mil com org net int
msn
investor
yahoo
vnn
vn
edu
fpt
onsale
vnu
Qui tc t tn min:
Tn min nn c t n gin v c tnh cht gi nh, ph hp vi mc ch v phm vi
hot ng ca t chc, c nhn s hu tn min.
Mi tn min c c ti a 63 k t bao gm c du .. Tn min c t bng cc ch
s v ch ci (a-z A-Z 0-9) v k t -.
Mt tn min y c chiu di khng vt qu 255 k t
19
M t
com
edu
gov
int
mil
net
org
at
be
ca
Canada
fi
Phn Lan
fr
Php
de
CHLB c
il
Israel
it
Italia
jp
Nht
vn
Vit Nam
1.2.3.1. Web
World Wide Web (gi tt l Web hay WWW): l mng li ngun thng tin cho php khai
thc thng qua mt s cng c, chng trnh hot ng di cc giao thc mng.
WWW l cng c, phng tin, hay ng hn l mt dch v ca Internet.
Mt ti liu siu vn bn - c gi ph bin hn l mt trang web -, l mt tp tin c m
ho c bit, s dng ngn ng nh du siu vn bn -HTML (HyperText Markup Languages).
20
Cc th HTML
Cc th (Tag) dng bo cho trnh duyt cch thc trnh by vn bn trn mn hnh hoc
dng chn mt mi lin kt n cc trang khc, mt on chng trnh khc... Mi th gm
mt t kho - KEYWORD- bao bc bi hai du "b hn" (<) v "ln hn" (>). Hu ht cc lnh
th hin bng mt cp hai th: th m (<KEYWORD >) v th ng (</KEYWORD>). Du gch
xin("/") k hiu th ng. Lnh s tc ng vo on vn bn nm gia hai th.
<KEYWORD> on vn bn chu tc ng ca lnh </KEYWORD>
Mt s th khng c cp, chng c gi l cc th rng hay th n. Ch c th m
<KEYWORD > m thi.
Cu trc ca mt trang vn bn HTML
Mi ti liu HTML u c khung cu trc nh sau:
<HEAD><TITLE></TITLE></HEAD>
<BODY>
</BODY>
</HTML>
trong : <HTML>, </HTML>: m u v kt thc mt chng trnh
<HEAD>, </HEAD>: m u v kt thc phn u chng trnh; <BODY>, </BODY>:
m u v kt thc thn chng trnh;
Bi tp v d :
hiu v HTML, chng ta s bt u vi vic son tho mt ti liu HTML n gin nht.
- Chn mt b son tho bt k : NotePad, WordPad, Word...
- Hy nhp vo chnh xc nh di y, thay ni dung (phn in nghing) vo ch cn thit
<HTML>
<HEAD><TITLE>Thanh tiu </TITLE></HEAD>
<BODY>
Ni dung ca ti liu nm y: bao gm cc hnh nh, m thanh, text, video,.
</BODY>
</HTML>
Ti liu WWW c vit bng ngn ng HTML. Siu vn bn l vn bn bnh thng cng
thm mt s lnh nh dng. HTML c nhiu cch lin kt vi cc ti nguyn FTP, WAIS server,
Gopher Server v Web Server. Web Server l my phc v Web, p ng cc yu cu v truy nhp
ti liu HTML. Web Server trao i cc ti liu HTML bng giao thc HTTP (HyperText Transfer
Protocol) hay cn gi l giao thc truyn siu vn bn.
Trnh duyt Web (Web Client) l chng trnh xem cc ti liu Web. Trnh duyt Web
gi cc a ch URL (URL-Uniform Resource Locator: B nh v ti nguyn ng dng) n cc
my phc v Web sau nhn trang Web t my phc v Web phin dch v hin th chng. Khi
giao tip vi my phc v Web th trnh duyt Web s dng giao thc HTTP. Khi giao tip vi
Gopher Server th trnh duyt Web hot ng nh mt Gopher Client v s dng giao thc
Gopher. Khi giao tip vi FTP Server th trnh duyt Web hot ng nh mt FTP client v s
dng giao thc FTP. Trnh duyt Web c th thc hin cc cng vic khc nh ghi trang Web vo
a, gi Email, tm kim xu k t trn trang Web, Hin nay c hai trnh duyt Web c s
dng nhiu nht l Internet Explorer v Netscape. Ngoi ra, cn c mt s trnh duyt khc nh
Opera, Mozilla,
nguyen_van_An@yahoo.com
ptit@hn.vnn.vn
levanminh@vnpt.com.vn
Cc
Bcc
: Cc a ch ngi nhn bn tin b mt, khi ngi gi khng mun cc ngi
nhn trng To: v Cc: bit.
Thn bn tin (Body): cha ni dung ca bn tin.
Chng 2 chng ta s tm hiu k hn v cc dch v thng tin trn mng Internet v cch
s dng, khai thc cc dch v trn.
Cch th nht l Web chat, vo cc trang web c dch v Chatting s dng. Nguyn tc
c bn khi hi thoi trn trang web l ch cn chn cho mnh mt ci tn chat (Nick name),
v chn chatroom (phng tr chuyn) trong trang web .
Sau khi kt ni thnh cng trn mn hnh s xut hin mt ca s, hin th tt c cc thnh
vin ang tham gia vo phng chat. Ti y, bn c th ni chuyn vi bt k thnh vin no
ang tham gia hi thoi. Trong danh sch Nickname s c Nickname ca bn. Nu mun ni
chuyn vi nhiu ngi th g dng i thoi vo khung trng nh cui mn hnh sau nhn
Enter. Trng hp mun ni chuyn ring vi mt thnh vin no th nhp p chut vo tn
thnh vin . Mt ca s ring bit s m ra, lc ny c th g bt k thng tin g vo khung
trng pha di chat ring vi thnh vin .
30
TM TT NI DUNG CHNG 1
31
CU HI V BI TP
Cu 1:
Mng Ineternet ra i vo nm no? Trnh by lch s pht trin ca Internet.
a) 1965
b) 1969
c) 1978
d) 1984
Cu 2:
Dch v Ineternet c chnh thc cung cp ti Vit nam vo nm no?.
a) 1986
b) 1990
c) 1997
d) 2000
Cu 3:
Arpanet l?
Cu 4:
Ethernet l?
Cu 5:
2 mng c th kt ni vi nhau th:
32
c) Cn c 2 iu kin a) v b)
d) Khng th kt ni 2 mng
Cu 6:
Cc quy tc iu khin, qun l vic truyn thng my tnh c gi l :
a) Cc vt mang
b) Cc giao thc
c) Cc dch v
d) Cc h iu hnh mng
Cu 7:
Cc thit b thng dng kt ni cc mng trn Internet
a) Router
b) Card mng
c) Cp
d) HUB
Cu 8:
TCP/IP l
a) 1 giao thc
b) 1 b giao thc
c) 1 thit b mng
d) 1 phn mm
Cu 9:
Giao thc c dng ch yu trn Internet? Trnh by v giao thc .
a) NETBEUI
b) IPX/SPX
c) TCP/IP
d) ARPA
Cu 10:
TCP c my tng?
a) 3 tng
b) 4 tng
33
c) 5 tng
d) 7 tng
Cu 11:
M hnh OSI c my tng? Trnh by v m hnh OSI v cc tng ca TCP/IP?
a) 3 tng
b) 4 tng
c) 5 tng
d) 7 tng
Cu 12:
Cc tng no di y khng thuc giao thc TCP/IP ?
b) Tng vt l
c) Tng Internet
d) Tng giao vn
Cu 13:
Trong cc thut ng di, nhng thut ng no ch b giao thc?
a) TCP/TCP
b) NetBEUI
c) LAN/WAN
d) IPX/SPX
Cu 14:
Trong cc thut ng di y, nhng thut ng no KHNG ch dch v Internet
b) Chat
c) E-mail
Cu 15:
Lut l trn Internet l g? Ai t ra chng?
Cu 16:
Hy chn ng cc nh cung cp dch v Internet v nu tn y ca t vit tt
34
a) IAP
b) ISP
c) IIS
d) ICP
Cu 17:
Phng php kt ni Internet no ph bin nht i vi ngi dng ring l?
a) Kt ni trc tip
c) Kt ni qua modem
Cu 18:
Trnh by v a ch IP. Nhng cu trc a ch IP no di y l ng ? Ti sao?
a) 10.16.200.300
b) 192.168.1.0
c) 400.20.1.255
d) 172.193.0.0
Cu 19:
Mc ch chnh ca vic a ra tn min
a) D nh
b) Tn min p hn a ch IP
c) Thiu a ch IP
d) Tn min d x l bi my tnh hn
Cu 20:
H thng tn min c t chc theo
a) Ngang hng
b) Phn cp hnh cy
d) Theo cc lp
Cu 21:
Internet Explorer l
a) 1 chun mng cc b
c) B giao thc
d) Thit b kt ni cc mng
Cu 23:
Ngn ng nh du siu vn bn c vit tt l? Trnh by v ngn ng nh du siu
vn bn.
a) HTTP
b) FTP
c) WWW
d) HTML
Cu 24:
Ngn ng nh du siu vn bn
Cu 25:
Hy to ng k, mt hp th in t (e-mail) min ph cho ring mnh trn Internet bng
vic s dng Webserver ca yahoo hoc hotmail.
Cu 26:
Hy s dng notepad to ra mt trang vn bn HTML vi cc yu cu sau :
- t tn file l: baitap2_ho-ten.htm
- To cc thng tin c nhn trong trang, bao gm cc thng tin c bn: H tn, ngy sinh,
gii tnh a ch ni c tr, c quan cng tc, mn th thao a thch,...
- S dng e-mail to ra bi tp 1 k trn gi cho mt ngi bn v gio vin hng dn
ca mnh
36
37
c hai trnh duyt Web ni ting v thng dng nht l: Netscape Navigator ca cng ty Netcape
v Internet Explorer ca cng ty Microsoft.
Thng thng trnh duyt Internet Explorer c ci t sn ngay khi ci t h iu hnh
WINDOWS.
2.1.1. Thc hnh s dng chng trnh INTERNET EXPLORER
(1) Khi ng v thot khi chng trnh Internet Explorer:
- Khi ng: Kch p vo biu tng Internet Explorer
biu tng Internet Explorer trn thanh Taskbar.
- Thot khi: Kch chut vo biu tng
duyt.
nhp a ch
(3) M thm ca s duyt WEB :
m ca s mi duyt Web, thc hin cc bc sau:
Bc 1: Chn mc FILE trn thanh lnh.
Bc 2: Chn mc New --> Window
Bi tp v d: Hy thc hnh m cc ca s duyt Web vi cc a ch sau:
+ http://www.vnn.vn
+ http://www.fpt.vn
+ http://www.ptit.edu.vn
Lu :
(1) C th s dng ngay t hp phm nng CTRL-N m mt ca s duyt Web mi.
(2) Trong ng nhp: Address c th ch cn nhp a ch bt u t www v b qua
http://.
(3) Hy thu nh ca s duyt Web kim tra thao tc lm.
(3) Cc nt chc nng : Back, Forward, Stop, Refresh
38
Back
Forward (
Stop (
Refresh (
):
+ Bc 2: Trn thanh Menu, kch chut vo mc Tool, sau chn Internet Options.
+ Bc 3: Chn trang General. Trong hp Home page, chn nt Use Current.
- quay tr li trang Home, ngoi cch nhn vo nt Home trn thanh cng c chun, c
th s dng phm tt bng cch nhn t hp phm Alt + Home.
(7) B sung a ch vo s cc a ch a thch (Favorite Pages):
- Khi mun lu a ch cc trang Web a thch ln sau c th truy cp li vo trang ny
ch vi ln bm phm chut m khng phi truy tm li cc thao tc lm trc hay g li
dng a ch di dng, kh nh th:
+ Bc 1: Truy cp vo trang Web mun ghi nh,
+ Bc 2: Trn thanh cng c Standard Buttons, n vo nt Favorites,
+ Bc 3: Sau n vo chc nng Add,
+ Bc 4: Trong hp thoi hin ra, hy g tn m t trang Web mun lu a ch v chn nt
OK.
- thm a ch ca trang Web hin ti vo s a ch a thch trong thanh Link, ngoi
cch thao tc nh trn, c th s dng mt trong nhng cch sau:
+ Cch 1: Ko biu tng ca trang Web hin ti t thanh a ch ti thanh cng c Link.
+ Cch 2: Ko mt lin kt t mt trang Web ti thanh cng c Link.
+ Cch 3: Ko mt lin kt ti th mc Link trong s a ch a thch.
C th t chc li cc lin kt bng cch ko chng ti mt v tr khc trn thanh cng c
Link.
Bi tp v d: Hy lu 10 a ch trang Web c hng dn s dng Internet bng ting Vit
vo trnh duyt Web trn my tnh m bn ang s dng.
(8) S dng thanh cng c LINK:
Nu thanh cng c LINK cha xut hin, vo mc VIEW,
chn chc nng TOOLBARS v chn LINKS.
C th xo mc lin kt a ch c trn thanh ny hoc c
th thm cc a ch lin kt bng cch ko a ch t cc ni nh:
thanh a ch, s a ch cc trang Web yu thch hay cc a ch xut
hin trn trang Web ang duyt,...
(9) S dng TEMPORARY INTERNET FILES:
Trnh duyt Web s dng mt khng gian trn a cng gi l TEMPORARY INTERNET
FILES lu cc trang Web trc khi th hin cc trang trn mn hnh. iu ny cho php
bn c th xem li ni dung xem nhanh hn, ng thi c th xem li cc trang WEB xem
trong trng thi khng kt ni INTERNET (Work Offline).
40
42
Xc lp cc
thng s cho my
tnh truy cp mng
Trong ca s Internet Options, chn trang Connections (hnh v) v sau khi nhp chut vo
nt "LAN Settings" ca s Local Area Network Setting hin ra nh sau:
a ch IP
my ch
Proxy
Cng
phc v
Trong ca s Local Area Network Settings kch chn Use a proxy server trnh
duyt Internet Explorer chn kt ni Internet qua Proxy Server. Tip theo in a ch IP v tham
s cng vo hai tng ng l Address v Port. c hai thng s ny, cn lin h vi ngi
qun tr mng LAN cung cp. Sau khi in y hai thng s, chn nt OK kt thc qu trnh
thit lp.
2.2.1. Kt ni thng qua ng in thoi
thit lp kt ni qua ng in thoi, ngi dng cn thc hin ln lt 3 thao tc sau:
Ci t modem
43
2.2.2.1. Ci t modem
(1) Vi h iu hnh Windows 98:
ci t Modem mi vi h iu hnh Windows 98, cc bc tin hnh tun t nh sau :
- Kch p vo biu tng My Computer trn mn hnh, sau kch p vo biu tng
Control Panel. Trong ca s Control Panel kch vo biu tng Modem tin hnh ci t.
45
- C th thay i kiu modem cho ng chng loi bng cch kch vo Change. Ca s
mn hnh chn loi modem s hin th. Kch Have disk v kch Browse chn ng dn vo
th mc c cha chng trnh iu khin modem (driver modem) v kch nt OK. Trng hp
khng mun thay i kiu modem, hy chn vo loi modem tng ng vi modem cn ci t.
Kch nt Finish, ca s modem properties s hin th nh sau.
47
49
- Trong ca s System Properties chn Hardware --> Chn chc nng Add hardware
wizard ci t thm modem
50
51
- Mn hnh s quay tr li phn Network Properties. Nu cha thy c giao thc TCP/IP
c ci t, bm chut vo nt Add thc hin ci t.
53
- Khi ca s Network Protocol xut hin, chn dng Microsoft trong danh sch
Manufacturers khung bn tri mn hnh v chn TCP/IP trong danh sch Network Protocols
khung phi ri kch chut vo nt OK.
54
Sau khi hon thnh tt c cc bc trn chn nt OK hon thnh phn ci t Dialup Network Adapter
(2) Vi h iu hnh Windows ME:
Thc hin vic ci t Dial-up Network Adapter trong Windows ME theo cc bc sau:
- Kch thc n Start, chn Setting -> Control Panel
- Kch vo mc Add/Remove Programs trong ca s Control Panel.
55
56
2.2.2.3. To kt ni mng
(1) Vi h iu hnh Windows 98:
- T mn hnh ca Windows, chn: MyComputer/Dial-Up Networking hoc
Start/Programs/Accessories/Dial-Up Networking
- Chn Make New Connection, t tn cho kt ni (v d internet) v chn ng loi
modem ci t
Ci t cc thng s cho kt ni
57
58
Chn Network and Dial-up Connections v la chn Make New Connection trong
ca s mi m ra.
59
60
Sau , la chn c chia s kt ni ny vi nhng ngi dng khc trn cng my tnh
hay khng, ri nhn nt Next.
61
2.3.
Cch s dng:
G mt a ch cho trn vo a ch ca trnh duyt WEB. V d cho a ch
http://www.vnn.vn/vnn_news/listweb.html, trang Web cha a ch lin kt xut hin :
Trn trang Web, cc a ch c sp xp theo cc ch gip ngi s dng d dng chn
la cc a ch. Sau khi chn c a ch, ngi s dng ch cn bm chn a ch m trang
Web.
2.3.1. Tm kim theo cu iu kin
Vic tm kim thng tin bt k trn Internet l nhu cu khng th thiu i vi kho tng
thng tin v cng rng ln ca Internet. Do tnh cht phn cp ni dung ca cc trang Web nn
ngi s dng khng th nhn thy ht cc ni dung theo cch thc lin kt trang nh nu trn.
Phng php tm kim a ch trang Web theo cu iu kin l gii php tt cho vic tm
kim thng tin trn Internet.
(1) Cch s dng:
G mt trong nhng a ch c tin ch tm kim thng tin min ph vo a ch ca trnh
duyt Web
62
V d:
tm kim cc trang WEB, chng ta cn cung cp cu iu kin. Cu iu kin c th l
mt t hoc mt cm t c trng nht th hin ch thng tin m chng ta mun tm kim.
Chng ta nn nhp cu iu kin mt cch chnh xc v khng nn s dng nhng t c ni dung
chung chung nh : my tnh, mua hng,.. v nh th kt qu tm kim l v s a ch trang WEB
lm chng ta kh chn c ngay a ch lin kt n ni dung cn thit.
Kt qu tm kim xut hin dng trang Web nhng c bit l trang Web ny cha nhng
dng a ch lin kt n nhng trang Web khc c cha cc t tm kim. Ngi s dng ch cn
nhp chut vo a ch lin kt m trang Web v c thng tin.
(2) Cc bc thc hin:
+ Bc 1: G cu iu kin vo tm kim. V d: nm linh chi
+ Bc 2: kch chn nt Search bt u tm kim.
+ Bc 3: nhp chut vo mt dng a ch lin kt m trang Web c ni dung ni v
nm linh chi.
(3) Cc a ch trang Web tm kim Vit Nam:
SEARCH.NETNAM.VN
WWW.VINASEEK.COM
(4) Cc a ch trang Web tm kim ph bin trn th gii;
WWW.GOOGLE.COM
WWW.YAHOO.COM
WWW.ALTAVISTA.COM
2.3.1. a ch SEARCH.NETNAM.VN vi chc nng tm kim thng tin
B cng c tm kim NetNam Search Engine c Vin Cng ngh thng tin (Vit Nam)
nghin cu v pht trin t nm 1996, h thng NetNam Search Engine v1.0 c a vo phc
v t cui nm 2000 c rt nhiu ngi s dng mng quan tm. NetNam SE c nng cp
ln phin bn v2.0 vo 05/9/2001 v c tip tc nng cp ln phin bn v3.0 beta vo
07/11/2001. Sau gn 2 thng th nghim, phin bn v3.0 c chnh thc gii thiu vo ngy
1/1/2002.
H thng hin ti c ng dng hu ht nhng cng ngh mi nht trong tm kim thng
tin tng t Google search engine v cc cng ngh c th ring dnh cho Vit Nam.
s dng cng c NetNam Search Engine, nhp a ch trn mng nh sau: HTTP://
SEARCH.NETNAM.VN vo a ch ca trnh duyt m trang ch nh hnh di y:
63
Nhp cu iu kin
vo tm kim
Chn ch tm
kim nng cao
Chn chun
ting Vit
M phn hng dn
s dng tin ch tm
kim
Cch s dng:
1. G cu iu kin tm kim gm mt t hoc mt cm t vo tm kim
2. Nhp chut vo nt SEARCH hoc n gin g phm ENTER bt u qu trnh
tm kim
chn chun
ting Vit
Mt khi nim
1. Th no l mt t?
Mt t l s kt hp cc ch ci hoc cc s vi nhau trong khng bao gm cc khong
trng. Chng trnh tm kim phn bit cc t theo k t khong trng (to bng phm SpaceBar)
hoc k t cch (to bng phm Tab). V d to cu iu kin c ba t tm kim hi nhp AFTA
nh hnh di y:
2. Th no l mt cm t?
Cc t c ni vi nhau thnh mt cm t khi chng c t trong cp du ngoc kp (v
d to cm t "hi nhp AFTA"), hay s dng du gch ngang (v d to cm t hi-nhpAFTA), hay s dng du gch cho (v d to cm t 20/11/2000), hay s dng mt s k hiu
c bit khc. Cm t m bo rng my tm kim s tm chnh xc theo cu c nhp (ng v
tr, th t, khng c t chen gia...), ch khng phi l tm ring tng t mt.
3. Khong trng trong cu iu kin
Trong cu iu kin c nhp, s k t trng gia cc t khng lm thay i kt qu tm
kim.
4. Ch thng v ch hoa
Khi g vo tm kim mt cu iu kin bng ch thng th h thng tm kim ca
Netnam s tm ra s trang ti liu c cha cc t tm kim di dng c ch thng ln ch hoa.
65
(7)
(6)
(5)
(1)
(2)
(3)
(4)
67
Sau khi to c giao din, ngi s dng c c giao din ting Vit d s dng nh
hnh di
68
Vi trang Tm Kim Tin B, ngi dng d dng thu hp phm vi tm kim lm cho b
tm kim cho kt qu nhanh v ng vi mong mun ca ngi dng hn. S dng mc Ngy
Thng, ngi dng c th t iu kin nhng trang Web kt qu ch l nhng trang mi xut
bn trong 6 thng gn y.
69
Trn trang
ch nhp
chut vo
mc ch
Chn ch mun ly ni dung cho n khi thy a ch trang Web lin kt xut hin
phn WEB page
Nhp chut vo y
m trang Web c ni dung cn
70
Bm chn tm
71
2.4. DCH V TH IN T
2.4.1. Gii thiu chung
Dch v th in t l mt dch v ang c s dng rt rng ri trn th gii, do tnh hiu
qu, thc t v d dng cho ngi s dng. Ngi s dng ng k hp th trc tip trn Website,
tt c cc tc v lin quan n th nh c, son tho v gi u c thc hin trn trnh duyt
Web. Th c lu v qun l trn my ch (Server) ca nh cung cp dch v Webmail.
Dng Webmail c nhiu u im, l:
Min ph: Gn nh tt c cc dch v Webmail u min ph.
C kh nng truy cp bt c ni no: Khi ngi s dng c th truy nhp Internet v
c trnh duyt Web l c kh nng s dng hp th Webmail.
S dng n gin: Khng cn phi ci t cc thng s khi s dng. Chng trnh email
c trnh by sn do nh cung cp Webmail thit k, thng nht trn mi my tnh v mi h
iu hnh.
Tuy nhin, cng nn bit nhng nhc im ca Webmail:
Khng c h tr t nh cung cp. Nu hp th gp trc trc nh khng truy cp c,
khng gi th c,.. Ngc li, nu ng k mt a ch Email vi mt nh cung cp v tr mt
chi ph nht nh hng thng, ngi s dng s c h tr nhng vng mc ny.
Kch thc hp th b hn ch. Kch thc hp th thng thng ch l vi MB ti vi
chc MB v tng dung lng file nh km theo th mi ln gi thng l nh (<5MB).
Tnh ring t v bo mt. V th c lu trn my ch ca nh cung cp nn vn bo
mt hon ton ph thuc vo nh cung cp. Ngoi ra, khi truy cp th t cc im Internet cng
cng, c th th s lu trong cache my tnh, v th trong trng hp ny tt nht nn lu xa
cache trc khi ri khi my.
Tc nhn v gi th: V Webmail thc hin trn trnh duyt Web nn tc s chm v
c th phi ti xung c nhng on qung co. Hoc khi truy nhp vo Website, ngi s dng
s b hin tng nghn mng do c qu nhiu ngi truy cp vo Website cng mt lc.
Sau y, chng ta s thc hnh vic to v s dng cc chng trnh th in t thng dng.
2.4.2. S dng chng trnh th in t ti a ch Vol.vnn.vn
72
2.4.2.2. Cch m hp th
- Bc 1: Sau 24 gi, k t khi ng k thnh cng mt ngi s dng, ta c th s dng
m hp th ng k ny. C hai cch m ca s chng trnh nhn th v gi th nh sau:
+ Cch 1: dng a ch http:// www.vnn.vn m trang ch, sau nhp tn ng k v mt
khu vo phn CHECK MAIL nh hnh di y. Nhn nt Xem th tip tc.
74
2.4.2.3. Cch c v tr li th
- Bc 1: Kch vo nt Hp th pha tri mn hnh. Cc th mi nhn c trong hp th
lun c sp xp theo th t.
- Bc 2: Chn mt th c.
75
- Sau khi son xong ni dung bc th, kch vo nt Gi th pha trn, hoc pha di mn
hnh gi bc th.
- Bc 4: Mt mn hnh thng bo vic gi bc th thnh cng
N t l u th ang son
77
2.4.2.6. Lu a ch vo s a ch
Khi c nhiu a ch th ca nhiu ngi gi ti, vic nh chng s gp kh khn. C th
dng s a ch lu li. Cc thao tc nh sau:
Kch chn vo dng a ch pha tri mn hnh. Mt ca s s m ra nh hnh di y
c th nhp a ch bng tay.
Bm vo y
thm a ch
vo s a ch
Bm vo y
thm a ch
78
Bm chn mc chn
a ch t s a ch
Chn vo mc To
hay Cc (hay Bcc),
sau bm phm
chp nhn
79
Nhp tn ng
k vo y
Nhp mt khu
vo y
Kch chn vo
y ng k
tn s dng
80
Chn mc ny
ng k s dng dch
v th min ph .
G ch xut hin ti
v tr ny vo hp
(ni dung ca ch
thay i ngu nhin)
82
83
- Compose
: son th gi
- Folders
- Addresses
- Mail Options
: cha nhiu tin ch trong c chc nng cho php thay i mt khu
Mail Options c
cha mc thay
i mt khu
84
2.4.2.10. M hp th
C th nhn thy thng tin v s th mi c trong hp (cha c)
n nt ny
tr li th cho
ngi gi
n nt ny tr li
th cho tt c a ch
lin quan vi th n
n nt ny s
dng chc nng
chuyn tip th
Chn mc ny
ghi a ch
vo s a ch
85
2.4.2.11. Xo bt th
Bm chn mt hoc nhiu th mun xo, sau nhn nt DELETE.
Bm chn hp ny,
sau nhn nt
Delete xa th
2.4.2.12. Son th
Nhn vo nt COMPOSE m ca s son th nh sau :
Chc nng nh
km tp
86
2.4.2.13. S dng s a ch
Chng trnh th ca Yahoo c cch ghi nhn cc a ch th rt tin dng cho ngi s
dng. Chng ta lm quen vi cc khi nim sau:
- Contact Address: a ch ngi gi c ghi nhn vo s.
- Category Name: tn danh mc phn loi. Nu chng ta khng phn loi a ch ngi gi
th n theo danh mc th danh sch a ch ln n hng trm s gy cho vic chn a ch gi i
kh khn. Ngi s dng c kh nng to nhng tn danh mc mi theo mnh.
- Address List: cc a ch ngi gi c ghi nhn theo nhm v tn. Nhm s i din
cho tt c cc a ch trong nhm khi chng ta chn a ch gi th. Tin ch ny gip cho ngi
gi xc nh a ch gi th nhanh chng, chnh xc.
87
Tip tc chn mc
ny to tthc hin
cc chc nng vi
danh
mc
(C ategory )
Tip tc chn mc
ny to thm
Category mi
in tn Category
mi v chn mc
Add Category
88
n nt ny sau khi
ghi y thng
tin lin quan
Chn mc ny ghi
a ch ngi gi vo s
sau khi c th.
Insert Addresses: chn a ch- khi son th chng ta c th chn la a ch ghi trong
s, y l tin ch thun li cho ngi dng.
89
Move to Category: Di chuyn danh mc- c th tch cc a ch ang c theo tng danh
mc phn loi d dng tm kim khi cn.
Bc 1: chn vo
bn tri
Bc 2: chn
Category
Bc 3: cui cng
chn nt OK
90
Ch cn chn Category trong chc nng VIEW c th hin trong hnh trn.
To danh sch a ch (LIST):
Bm chn nt Add
G tn cho LIST
Chn a ch
a vo LIST,
sau bm
chn nt Add
91
Sau khi thc hin thnh cng ba bc trn, ca s son th xut hin cng vi danh sch
cc tp nh km. Vic cui cng l nhn chn nt gi th.
2.5.
DCH V TI TP TIN
Mt s trang WEB c nhng thng tin min ph cho php sao chp tp tin ln my dng.
d minh ho, c th m phng vic s dng chc nng ny bng vic sao chp tp tin kim tra
VIRUS c cung cp min ph ti a ch: http://www.symantec.com. y l a ch Website ca
Symatec, hng chuyn cung cp cc bn cp nht dit Virus ca phn mm Norton Antivirus
thng dng cho cc h thng my tnh c nhn.
92
Ti y, chn mt lin kt trong phn Download la chn loi tp tin m ngi s dng
cn. V d, la chn Download Virus Removal Tool m danh sch cc cng c tm kim v
loi b Virus Sasser ly nhim vo cc tp tin trn my tnh.
Tip theo, khi tm c tn ca loi virus trong danh sch trn, nhp chut vo lin
kt tng ng m phn ni dung c lin quan.
93
Kch vo y
ti tp tin cn
thit
Sau , tm phn ni dung hng dn cch loi b virus ra khi my tnh c ni dung nh
hnh trn v nhp chut vo lin kt ti tp tin cn thit.
Ca s hin thng bo yu cu la chn thao tc tip theo. Chn Open nu mun trnh
duyt t ng ti tp tin v thc hin chy tp tin ngay khi ti v thnh cng. Nu chn Save th
trnh duyt s ti tp tin xung mt v tr c chn trn a cng. Chn Cancel nu khng
mun thc hin vic ti tp tin xung na.
Cc thao tc ti tp tin trn Internet t cc a ch khc cng thc hin tng t nh cc
bc hng dn trn.
2.6.
DCH V CHAT
Hin nay trn Internet c rt hai hnh thc Chat ph bin l: Web Chat v Instant Message
(IM). Web Chat l dch v thng c cung cp trn cc trang Web dng din n, c dng
cung cp cho cc thnh vin thng tin cn tho lun trc tuyn vi nhau khi cng ang c mt
trong din n. IM s dng kh ph bin, c cc nh cung cp ln nh Yahoo, MSN, AOL,
ICQ,... cung cp. s dng dch v ny, ngi dng cn ng k mt ti khon v s dng ti
khon chat vi cc thnh vin khc trong nhm. im khc gia IM vi Web Chat l khi
mun s dng IM trn mt my tnh no , ngi dng bt buc phi ci t phn mm Chat.
94
Giao
din
chng trnh
ca Yahoo
Messenger
Giao din
Web Chat
Nhp vo tn v
mt khu
ng k.
Khi ng nhp thnh cng, ca s Chat s xut hin vi giao din nh hnh di y.
95
v thc
- Nhp tn ti khon hoc a ch Email ca ngi bn hi thoi mun thm vo danh sch.
Ch l ti khon ca ngi cng phi l ti khon ca Yahoo.
- Nhn nt Next. Trn ca s ny, la chn nhm cho ngi bn hi thoi mi. C th nhp
thm mt thng bo ti ngi bn hi thoi nu cn.
96
- Tip tc nhn nt Next. Lc ny ngi dng c th nhp thm mt s thng tin v ngi
bn hi thot bng cch nhn vo nt Add More Details.., hoc c th kt thc qu trnh bng
cch nhn vo nt Finish.
97
Nhp ni dung
tin nhn vo y
Sau khi nhp ni dung bn tin, c th nhn Enter trn bn phm, hoc nhn nt
bn tin.
98
gi
2.6.1. Chatroom
vo cc Chat room (phng hi thoi) c xy dng sn, nhn vo nt Join to
Chatroom
di y.
Trong ca s trn, cc Room c chia thnh nhiu loi chn. Ty s thch, yu cu, la
chn mt Room.
Nu khng mun cc Room c sn, c th chn nt Create New Room to ra mt
Room mi.
99
Cc lnh gm c:
Send Instant Message to All in Group: Gi mt tin nhn ti tt c cc thnh vin nm
trong nhm.
Invite All in Group to Conference: Mi tt c cc thnh vin trong nhm tham gia hi
tho.
Add a Contact to Group: Thm mt thnh vin vo nhm hin ti.
Rename Group: i tn nhm.
Create New Group: To nhm mi.
Stealth Settings: Thit t trng thi.
Conference (din n, hi tho) l mt dch v trong Yahoo! Messenger. N cho php cc
thnh vin trong danh sch hin ti ca ngi dng c th tho lun vi nhau theo nhm v mt
ch c bit.
100
2.7. DIN N
Din n (Forum) tho lun cn cung cp cho cc thnh vin mt din n hon chnh vi
y cc tnh nng nh: thm ch , thm bi, ng bi, tm kim, ng nhp, qun tr, qun l
h s c nhn, chat,...
Giao din ca mt din n :
Menu chnh
Chat
ng nhp
2.7.1. ng k
Nu mt ngi dng mun tr thnh mt thnh vin ca din n tho lun no , trc
tin ngi dng phi thc hin cc th tc ng k (Register).
Nhn vo y tip tc
phn ng k.
Nhn vo y b
qua phn ng k.
101
- Sau khi nhp y cc thng tin theo ch dn trn mn hnh, ngi dng nhn chut vo
nt Chp nhn ghi li. Trong mt s trng hp do vic khai bo ca ngi dng c li, mn
hnh xut hin thng bo yu cu ngi dng khai bo li.
- Nu phn thng tin ngi dng nhp vo y , ngi dng s nhn c phn thng tin
cho mng vic ng k thnh cng nh sau:
102
- Sau khi kch hot thnh cng, ngi dng c th s dng ti khon va ng k
ng nhp vo din n.
2.7.1. ng nhp
vo c din n nh mt thnh vin, ngi dng cn nhp vo ti khon ca mnh
ng k.
Nhp vo tn truy
nhp v mt khu
Lu li ti khon
t ng ng
nhp ln sau
Chn mc ny
khi qun mt
khu ng nhp
103
104
- Khi ngi dng bm chn mt ch , giao din ch ca din n s xut hin. Thng
qua giao din ny, ngi dng c th thc hin cc chc nng ca mt thnh vin khi tham gia
din n. V d hnh di cho bit thnh vin c th thc hin xem (c) ni dung ch v 4
chc nng di y.
(1): Chc nng ng bi tr li c trch dn.
(2): Chc nng chnh sa bi vit.
(3): Chc nng xa bi vit.
(4): Chc nng xem a ch IP ca tc gi.
105
Sau khi nhp xong ch v ni dung ca bi vit, thnh vin c th chn nt Xem trc
xem li ni dung trc khi ng, hoc chn nt Chp nhn ng lun ni dung bi son.
Ti phn ny, thnh vin c th bit c nhng quyn mnh c cp c lit k ti phn
cui ca mi ch (hnh di).
106
Nhn vo y bt u
thc hin tm kim
Gi tin
nhn
Gi mail
cho thnh
vin
Website ca
thnh vin
107
2.7.1. Bn tin
Cc thnh vin trong din n c th s dng chc nng ny thng bo ring. V d v
giao din bn tin cho hnh di.
Cc hp chc nng
Tin nhn
cha c
Tin nhn
xem
108
Cc hp chc nng gm c:
Inbox
Sentbox
: l hp cha cc bn tin gi i.
Outbox
Savebox
109
2.7.1. Gi th
Thnh vin trong din n c th s dng chc nng gi th cho cc thnh vin khc thng
qua cc nt Email ti cc bi ca thnh vin ng hoc ti phn Danh sch thnh vin.
110
Sau khi nhp xong ni dung th, ngi dng nhn vo nt Gi mail cho thnh vin. Nu
ngi dng nhp thng tin ti tt c cc phn, ngi dng s nhn c thng bo th
c gi i.
111
2.7.1. Chat
y l mt chc nng ci t dnh ring cho cc thnh vin ca din n. vo phn ny,
ngi dng phi ng nhp v chn phn lin kt nh hnh di.
Hp nhn bn tin c giao din thn thin, d dng, c h tr cc biu tng emoticon v g
c ting Vit. y thc s l mt tin ch hp dn vi cc thnh vin ca din n khi cc
thnh vin ny mun cng tho lun v mt ch cn c s tho lun v ng gp kin nhanh
chng ca cc thnh vin ang c mt. Thanh tc v v cc ca s tng ng ca hp nhn bn
tin nh sau :
Hp nhp bn tin
112
Khi ng ca s Chatbox hoc nhn vo nt Exit thnh vin s nhn c hp thoi thng
bo vic kt thc hi thoi nh sau:
113
TM TT NI DUNG CHNG 2
114
CU HI V BI TP
Cu 1:
WWW l vit tt ca?
Cu 2:
Trang Web l?
Cu 3:
Chng trnh thng c s dng xem cc trang Web c gi l?
B duyt Web
Cu 4:
xem mt trang Web, ta g a ch ca trang vo:
Cu 5:
Nt Back trn cc trnh duyt Web dng ?
Quay tr li ca s trc
115
Cu 6:
Nt Forward trn cc trnh duyt Web dng ?
i n ca s trc
i n mn hnh trc
Cu 7:
Nt Home trn cc trnh duyt Web dng ?
Tr v trang nh ca bn
i n trang ch ca Windows
Cu 8:
Mun lu cc a ch yu thch (Favorites), s dng chc nng:
Add Link
Add Favorite
Add to Favorite
Ogranize Favorite
Cu 9:
Mun xem 1 trang Web offline c lu trn my cc b th:
Cu 10:
Mun sao lu mt trang Web ln my tnh c nhn th:
116
Chn Edit > Select All, chn Copy v chn Paste trn chng trnh son tho khc.
Cu 11:
kt ni Internet thng qua mng cc b (LAN), khng cn thng tin no:
a ch IP my ch Proxy
Cu 12:
thit lp a ch Proxy, khng cn thc hin thao tc no trong cc thao tc sau:
Cu 13:
kt ni Internet thng qua ng in thoi, khng cn thng tin no:
Ci t modem
Ci t card mng
To kt ni mng
Cu 14:
ci t modem, khng cn thc hin thao tc no:
Cu 15:
son hoc c E-mail, th trc tin phi kt ni Internet
ng
Sai
Cu 16:
117
C, v kt ni Internet l lin lc ng di
Cu 17:
Khi mun thay i nh cung cp Internet (ISP) c cn phi thay i s in thoi truy nhp
hay khng?
C, v cc ISP cng chnh l nh cung cp dch v in thoi, h s khng chp
Cu 18:
Phng php kt ni Internet ang ph bin nht ti Vit Nam hin nay?
ADSL
Dial-up
Cp quang
ISDN
Cu 19:
tm kim thng tin trn Internet, ta c th tm bng cch:
Cu 20:
u khng phi l a ch tm kim thng dng?
www.panvn.com
www.vnn.vn
www.google.com
www.altavista.com
Cu 21:
Th in t dng :
Cu 22:
118
ng k mt ti khon th in t
ng k mt ti khon Internet
C mt hm th c nhn
Cu 23:
Mun m hp th lp phi:
ng k mt ti khon th in t
Cu 24:
tr li th, s dng nt:
Relpy
Forward
Compose
Attactment
Cu 25:
chuyn tip th, dng nt
Relpy
Relpy to All
Forward
Attachment
Cu 26:
Folder Outbox hoc Unsent Message ca E-mail cha :
Cc th xo i
Cc th nhn c
Cc th c
Cu 27:
119
Th rc, th qung co
Th mi
Th tr li cho th m ta nhn t mt ai
Cu 28:
Khi nhn c bn tin " Mail undeliverable" c ngha l
l th ca nh cung cp dch v
Cu 29:
Mun ly 1 tp t Internet v lu tr trn my cc b, s dng dch v:
Ti tp tin
Hi thoi
Th in t
Tm kim
Cu 30:
Mun trao i trc tuyn vi ngi dng khc trn mng, s dng dch v:
Ti tp tin
Hi thoi
Th in t
Tm kim
Cu 31:
Khi s dng Instant Messager, mun chat vi 1 ngi cha c trong danh sch, thc hin:
Nhn vo nt Add
Nhn vo nt IM
Nhn vo nt Text
Nhn vo nt Chat
Cu 32:
120
Nhn vo nt Add
Nhn vo nt IM
Nhn vo nt Text
Nhn vo nt Chat
Cu 33:
c th Chat bng m thanh (Voice), c hai ngi tham gia phi c:
Mt in thoi
Mt b tng m
Cu 34:
Mt chatroom vi nhng bn hc cng lp c th coi nh mt lp hc o ?
ng
Sai
Cu 35:
Mt din n trn Internet dng :
Cu 36:
Tham gia vo din n, bn c th:
Ni vng tay ln
121
http://www.knowledgenet.com/corporateinformation/ourhistory/history.jsp
122
E-Learning ngha l s dng cng ngh mng thit k, phn phi, chn la, qun l
v m rng vic Hc.
E-learning l t hp ca cng ngh Internet v Web nhm to ra, cho php, phn phi,
v/hoc cung cp cc phng tin phc v hc tp.
E-Learning l Hc bng Internet. E-learning c th bao gm vic phn phi ni dung
cc dng thc khc nhau; qun l hc tp; v mt mng ca ngi hc, ngi pht trin
ni dung v cc chuyn gia.
E-learning cung cp cho ngi hc tc tip cn tri thc nhanh hn vi gi thnh r
hn, cng bng vi mi ngi hc.[ 2 ]
Vic trin khai p dng m hnh o to E-learning kh a dng, n gin nht l hnh thc
cung cp cc bi ging in t trn a CD cho hc vin t hc, phc tp hn l nhng lp hc
c t chc trn mng Internet vi s qun l mt cch c h thng. Nhn chung, h thng Elearning thng bao gm nhiu thnh phn chc nng c tch hp trn mi trng mng
Internet, mi thnh phn u c tch ring bit v cung cp cc dch v khc nhau, tuy nhin tt
c cc thnh phn u c tp trung trong mt h thng thng nht cung cp dch v o
to cho ngi s dng.
V bn cht th vn l qu trnh truyn ti kin thc t ging vin n hc vin di s
gim st ca h thng qun l, do n cn phi tun th cc tin trnh c bn trong qu trnh o
to v trin khai th thng. E-learning lun c hiu gn vi qu trnh Hc hn l vi qu trnh
dy-hc. L do n gin l theo thi gian ngi ta thay i tng bc cch nhn trong mi
quan h gia Dy v Hc: Ly ngi Thy lm trung tm (Dy) --> To s bnh ng gia Thy
v Tr (Dy-Hc) ---> Ly hc Tr lm trung tm (Hc).
Vy mt cch chung nht, E-Learning h thng o to s dng cc cng ngh
Multimedia da trn nn tng ca mng Internet. Ngi hc s hc bng my tnh, thng qua
trang Web trong mt lp hc o. Ni dung bi hc s c phn phi ti hc vin qua Internet,
mng intranet/extranet (LAN/WAN), bng audio v video, v tinh qung b, truyn hnh tng
tc, CD-ROM, v cc loi hc liu in t khc. [ 3 ]
Hnh 3.1 m t mt cch tng qut khi nim E-learning.Trong m hnh ny, h thng o
to bao gm 4 thnh phn, c chuyn ti ti ngi hc thng qua cc phng tin truyn thng
in t.
theo http://www.learnframe.com/aboutelearning/
theo http://www.learningcircuits.org/glossary.html
124
3.1.3. c im ca E-Learning
E-Learning ang pht trin mnh m v c coi l phng thc o to cho tng lai. Vy
iu g khin cho E-Learning c coi trng nh vy?
Tt nhin v bn cht, c th coi E-learning cng l mt hnh thc o to t xa. V vy n
c nhng c im khc bit chung ca o to t xa so vi o to truyn thng. Nhng c
im ni bt ca E-Learning so vi o to truyn thng c lit k di y:
Khng b gii hn bi khng gian v thi gian: S ph cp rng ri ca Internet dn
xo i khong cch v thi gian v khng gian cho E-Learning. Mt kho hc E-learning c
chuyn ti qua mng ti my tnh ca ngi hc, iu ny cho php cc hc vin hc bt c lc
no v bt c ni u.
Tnh hp dn: Vi s h tr ca cng ngh multimedia, nhng bi ging tch hp text,
hnh nh minh ho, m thanh tng thm tnh hp dn ca bi hc. Ngi hc gi y khng ch
cn nghe ging m cn c xem nhng v d minh ho trc quan, thm ch cn c th tin hnh
tng tc vi bi hc nn kh nng nm bt kin thc cng tng ln.
Tnh linh hot : Mt kho hc E-learning c phc v theo nhu cu ngi hc, ch
khng nht thit phi bm theo mt thi gian biu c nh. V th ngi hc c th t iu chnh
qu trnh hc, la chn cch hc ph hp nht vi hon cnh ca mnh.
D tip cn v Truy nhp ngu nhin: Bng danh mc bi ging s cho php hc vin
la chn n v tri thc, ti liu mt cch tu theo trnh kin thc v iu kin truy nhp
mng ca mnh. Hc vin t tm ra cc k nng hc cho ring mnh vi s gip ca nhng ti
liu trc tuyn.
Tnh cp nht: Ni dung kho hc thng xuyn c cp nht v i mi nhm p
ng v ph hp tt nht cho hc vin.
Hc c s hp tc, phi hp (Collaborative learning): Cc hc vin c th d dng trao
i vi nhau qua mng trong qu trnh hc, trao i gia cc hc vin v vi ging vin. Cc trao
i ny h tr tch cc cho qu trnh hc tp ca hc vin.
Tt nhin E-learning cng c mt s cch hc khc. V d nh, cc lp hc thng qua trang
Web dng phn mm hi tho video trn mng, v cc phn mm khc cho php hc vin xa
tham gia mt kho hc trn lp hc truyn thng. Mt s kho hc trn trang Web theo yu cu
c ging vin (hoc ngi hng dn) tng tc thng xuyn vi tng hc vin hoc vi cc
nhm hc vin.
C nn chuyn i sang E-learning hay khng?
Phn di y s a ra cc nh gi chung nht cho c hai pha: pha c s o to hoc
nh cung cp dch v o to v pha ngi hc (lu rng nu nh trong gio dc o to truyn
thng, cc thut ng dch v o to rt t c s dng th trong mi trng E-learning th thut
ng dch v o to li c bit n mt cch kh ph bin). Nu i vi c pha c s o to
v ngi hc, hc bng E-learning c nhiu li ch hn so vi bt li, th vic chuyn i sang
hc bng E-learning c th l mt phng php hu hiu.
126
& Quan im ca C s o to
C s o to l mt t chc thit k v cung cp cc kha hc trc tuyn E-learning. c
th ch l mt phng ban trong cng ty khi mun o to ni b, hoc l ton b
Trng/Vin/Cng ty nu c s cung cp chng trnh o to, bi ging cho nhng ngi hc
c lp hoc c s khc. Hy th so snh u v nhc im i vi c s o to khi chuyn i
cc kho hc truyn thng sang kho hc E-learning.
u im
Nhc im
127
Nhc im
Vic hc c th bun t. Mt s hc
C th t quyt nh vic hc ca
mnh. Hc vin ch hc nhng g m h cn. vin s cm thy thiu quan h bn b v s
H c th b qua, hc lt v hc li nhng tip xc trn lp.
g cn thit vi cc cp v tc thch
hp vi h. Vic hc tu theo yu cu ca
hc vin em li hiu qu rt cao.
Kh nng truy cp c nng cao:
Vic tip cn nhng kho hc trn mng
c thit k hp l s d dng hn i vi
nhng ngi khng c kh nng nghe, nhn;
nhng ngi hc ngoi ng hai; v nhng
ngi khng c kh nng hc nh ngi b
mc chng kh c.
Vic kim tra tnh xc thc: Cc nh
thit k c th to ra nhng bi m phng c
tnh xc thc cao. Rt nhiu hc vin trc
tuyn a thch vic t n tp v kim tra
trnh m khng c ai gim st v cho
im.
128
Nhng thun li v kh khn trn l khng trnh khi. Vi vic chun b tt, hc vin c
th khc phc c hu ht cc kh khn. Nu hc vin chun b khng tt v vic t chc o
to bng E-learning ca c s o to cha c k cng th hc vin s khng thy c nhng
thun li ca nhng kho hc trn mng. V d: nu nhng bi hc khng c b cc r rng v
nh hng c th th vic t hc s khng ha hn iu g c. Ngc li, hc vin c th khc
phc c s bun t ca vic hc trc tuyn bng cch tho lun hoc chat vi ging vin v bn
hc qua mng bng cch tham d cc din n.
3.2.
129
130
LCMS cho php ngi dng to ra v s dng li nhng n v ni dung nh trong kho d
liu trung tm. Vic s dng cc cu trc siu d liu hc c chun ho, cng vi cc khun
dng truy xut n v kin thc c chun ho cng cho php cc n v kin thc c to ra
v chia s bi cc phn mm cng c a nng v cc kho d liu hc tp.
cung cp kh nng tng hp (interoperability) gia cc h thng, LCMS c thit k
sao cho ph hp vi cc tiu chun v siu d liu ni dung, ng gi ni dung v truyn thng
ni dung.
Tm li LCMS qun l cc qu trnh to ra v a ni dung hc tp ln mi trng s.
H thng qun l hc tp (LMS)
LMS nh l mt h thng dch v qun l vic phn phi v tm kim ni dung hc tp cho
ngi hc, tc l LMS qun l cc qu trnh hc tp.
LMS cn trao i thng tin v h s ngi s dng v thng tin ng nhp ca ngi s
dng vi cc h thng khc. LMS ly thng tin v v tr ca kho hc t LCMS v v cc hot
ng ca hc vin t LCMS.
Yu cu v chc nng ca mt h thng LMS in hnh c th c lit k tm tt nh sau:
(1) Yu cu chung
- C kh nng nng cp ln s lng ngi dng v s lng bn ghi ngi dng khng
hn ch.
- c thit k ngi dng thng thng (chng hn gio vin) c th s dng.
- c thit di dng ng dng Web c th truy nhp t mi my tnh c s dng
trnh duyt.
- H tr a ngn ng; yu cu c bn l ting Anh v ting Vit; c kh nng nng cp
h tr bt c ngn ng no, khng phn bit mu k t (la tinh, tng hnh).
(2) Yu cu k thut
- Tng thch vi cc trnh duyt chun.
- C kh nng tch hp vi h thng ERP, HR, CRM hoc cc h thng doanh
nghip khc.
- c thit k theo module c th d dng nng cp trong tng lai.
- c thit k ngi hc c th tham gia hc tp qua ng thoi thng thng.
- C kh nng tch hp ng dng th in t MS Outlook Express v c kh nng trao i
th in t vi mi h thng th in t chun.
- C kh nng chy trn nhiu loi my ch (IBM, HP, SUN.v.v..), c kh nng tn dng
nng lc phn cng tng hiu sut hot ng, khng yu cu cu hnh phn cng qu mnh.
131
- Cho php ngi qun tr thit lp nhiu loi kha hc khc nhau (ILT, ng b, khng
ng b.v.v..).
- Cho php ngi qun tr ln thi kha biu cho cc lp ILT.
- Cho php qun l phng hc v kim tra xung t trong vic s dng phng hc.
- Cho php hc vin xem danh sch v ng k cc kha hc ILT, ng b v khng
ng b.
- H tr kh nng ng k nhm.
- H thng phi c kh nng xc nhn lp tc thng qua e-mail i vi vic ng k hc.
- Cho php ngi qun tr ch r kha hc no l bt buc v kha hc no l c th chn.
- H thng phi c kh nng ngn chn cc ng k lp (ng k hai ln).
- C kh nng theo di s c mt ca hc vin.
- Cho php ngi qun tr son chnh sch ng k kha hc thit lp v qun l cc
qu trnh ng k hc phc tp.
- C kh nng t ng thng bo trong trng hp xc nhn, hy b, nhc nh hoc thay
i phng hc.
- C kh nng t ng cp nht trng thi lp hc khi c thay i.
- Cho php gio vin xem li hc vin v cc s liu thng k.
- C kh nng cho php cc nhm ngi hc ng k hc mt chng trnh gm nhiu
kha hc.
- Cung cp chc nng tm kim trong danh mc kha hc.
- Cho php hc vin xem kt qu hc tp.
- Cho php hc vin xem tin tc v thng bo trn trang ch.
- Cho php hc vin xem li k hoch o to c nhn.
Chc nng bo co
- C bo co nh gi kha hc.
- C bo co hng tun v trng thi ca khch hng (hc vin ang hc, module hon
thnh, s liu v ng nhp.v.v..)
- C bo co v tng hc vin (thi gian ng nhp, module v bi kim tra hon thnh).
- C bo co v im kim tra trung bnh, tng cng hoc theo tng module.
- C kh nng to cc bo co c bit khi cn.
- C th thay i cc bo co nh ngha trc.
- Cho php xut bo co ra dng bng tnh.
133
134
Trn c s cc c tnh ca dch v Web, ngi ta thy rng cc dch v Web c kh nng
tt thc hin tnh nng lin kt, tng hp ca cc h thng E-learning bi cc l do sau:
Thng tin trao i gia cc h thng E-learning nh siu d liu v n v kin thc
(LOM), ng gi ni dung IMS u tun th tiu chun XML.
M hnh kin trc Web l nn tng v c lp v ngn ng vi E-learning. N cho php
tng cng s tng hp v m rng trn c s h tng mng v cc ng dng khc nhau sn c
trn th trng E-learning.
M hnh kin trc Web cho php pht trin v s dng Intranet cng nh cc dch v
Internet cng cng. iu cho php vic la chn cc cng ngh mng l hon ton trong sut
i vi cc n v pht trin ni dung v cc nh cung cp dch v.
Kin trc ny cho thy cc h thng E-learrning khc nhau trao i cc bn tin thng qua s
tng tc ca cc tc nhn (agent) dch v Web trong mi h thng. Nh cung cp dch v ngi
dng l n v cung cp h tng my ch truy nhp ti dch v E-learning. Nh cung cp ni dung
l cc c s o to tham gia th trng E-learning.
3.2.2. M hnh h thng
Mt cch tng th mt h thng E-learning bao gm 3 phn chnh (hnh 5.4): 5
135
H tng truyn thng v mng: Bao gm cc thit b u cui ngi dng (hc vin),
thit b ti cc c s cung cp dch v, mng truyn thng,...
H tng phn mm: Cc phn mm LMS, LCMS (v d n gin nh MarcoMedia,
Aurthorware, Toolbook,...)
Ni dung o to (h tng thng tin): Phn quan trng ca E-learning l ni dung cc
kho hc, cc phn mm dy hc (courseware).
Hnh 3: M hnh h thng o to e-learning
ni dung o to
Gio trnh, bi ging mn hc, ...
o to
C s d liu
Tra cu - Nghin cu
Th vin
in t
E-learning course
Chng
trnh thi
trc tuyn
C s
d liu
chuyn
ngnh
Th
vin s
Cp nht
H tng phn mm
E-learning LMS
Contents
WBT/CBT Tools
cc mng lan
PSTN/ISDN
E-Mail
h thng my ch
136
Chc nng
Web Server
Database Server
Content Server
137
Authoring Server
Mail Server
Tape Backup
Router
Firewall
Switch
Load Balancing
Pht trin E-Learning i hi chi ph rt ln trong giai on u do phi trang tri nhiu chi
ph: nh chi ph xy dng h tng phn cng, chi ph h tng phn mm LMS, LCMS, chi ph
pht trin ni dung, chi ph xy dng, o to i ng
Khi xy dng cc h thng E-Learning, cn tun theo cc chun cc h thng ELearning p ng cc kh nng sau:
C nhm 3 h tiu chun c trng cho cc cng ngh E-learning: ISO/IEC JTC1 SC36,
IEEE LTSC, CEN/ISSS.
138
Nh ni trn, ngy nay tiu chun E-learning chnh c bit n nhiu l tiu chun
SCORM (M hnh tham chiu i tng ni dung chia s) c ra bi ADL (Advanced
Distributed Learning). M hnh SCORM xc nh vic hc da trn Web M hnh lin kt ni
dung v Mi trng chy theo thi gian cho cc n v kin thc. M hnh SCORM l mt tp
hp cc tiu chun thch ng vi nhiu ngun khc nhau cung cp mt h thng ton din v
cc kh nng hc E- learning m cho php cng hot ng tip cn, ti s dng lng kin thc
hc trn Web.
Cc tiu chun cho E-learning hng ti 5 nhm i tng nh sau:
Danh mc ni dung (Metadata): hay ni cch khc l d liu v d liu, Siu d
liu. L thng tin m t v ni dung ca mt kho hc E-learning. Metadata cho php cc nh
qun l, hc vin, cc k s thit k, ngi lp trnh v nhng ai quan tm ti lnh vc gio dc
o to c th nhn dng, lu tr, tm kim v ly ra cc n v tri thc.
ng gi ni dung (Content Packaging): Cc tiu chun v thng s v ng gi d
liu cho php chuyn ti cc kho hc t mt h thng ny ti mt h thng khc. Khi u v
tng ng gi ni dung c IMS, ADL vi m hnh SCORM.
H s hc vin (Learner Profile): Thng tin h s hc vin c th bao gm d liu c
nhn, k hoch hc tp, bn theo di qu trnh hc tp, cc yu cu truy nhp, bng cp v chng
ch t c, cc mc trnh , hiu bit ca hc vin t c trong thi im hin ti.
H s ng nhp (Learner Registation): Thng tin ng nhp cho php cc thnh
phn qun tr v phn phi bit c kh nng truy nhp ca mt ngi hc v cung cp thng tin
v cc hc vin ang kt ni cho h thng phn phi. C 2 t chc a ra tng v h s ng
nhp u tin l IMS v SIF (Schools Interoperability Framework).
Truyn thng ni dung (Content Communication): Khi ni dung c a ln h
thng E-learning, cn phi thng tin vi d liu ngi hc v cc thng tin v hot ng trc
i vi cc ni dung kho hc. i u trong tiu chun ny l SCORM trn c s cc m t chun
theo CMI ca AICC.
3.2.3. Hot ng ca h thng E-Learning
Cn c vo m hnh chc nng v m hnh h thng ca mt h thng E-Learning, ta c th
a ra mt m hnh cu trc ca h thng E-Learning nh sau: [ 6 ]
TS. Nguyn Quang Trung E-learning, Phng thc o to cho tng lai v gii php s
dng phn mm ngun m, Bo co khoa hc, Hc vin Cng ngh BCVT, 2004
139
Khi tham gia vo h thng E-Learning, mi thnh phn trong m hnh cu trc thc hin
mt nhim v, v tng tc gia chng l ng c cho gung my E-Learning hot ng:
Ging vin(A): cung cp ni dung kho hc cho phng xy dng ni dung (C) da trn
nhng hc tp kt qu d kin nhn t phng qun l o to (D). Ngoi ra, h s tham gia tng
tc vi hc vin (b) thng qua h thng qun l hc tp (LMS).
Hc vin (B): S dng cng thng tin ngi dng hc tp, trao i vi ging vin
(qua h thng LMS (2)), s dng cc cng c h tr hc tp.
Phng bin tp, xy dng chng trnh (C): Cc k thut vin m nhn trch nhim
xy dng, thit k bi ging in t theo chun SCORM (thit k kch bn, son tho ni dung, s
dng k thut tch hp multimedia xy dng bi ging). S dng h thng qun l LMS, k
thut vin ly ni dung bi ging t cc ging vin (A) v chuyn chng thnh cc bi ging in
t. Trong qu trnh xy dng, h c th s dng nhng n v kin thc c sn trong ngn hng
kin thc (I) hoc dng cc cng c thit k (4) thit k cc n v kin thc mi. Sn phm
cui cng l cc bi ging in t c a vo ngn hng bi ging in t (II).
Phng qun l o to (D): Cc chuyn vin m trch nhim v qun l vic o to
(qua h thng LMS-2). Ngoi ra thng qua h thng ny, h cn phi tp hp c cc nhu cu,
nguyn vng ca hc vin v chng trnh v ni dung hc tp lp nn nhng yu cu cho
140
i ng ging vin, to nn mt chu trnh kn gp phn lin tc cp nht, nng cao cht lng
ging dy.
Cng thng tin ngi dng (hay cn gi l users portal): Giao din chnh cho hc
vin (B), ging vin (A) cng nh cc phng (C) (D) truy cp vo h thng o to. Giao din ny
h tr truy cp qua Internet t my tnh c nhn hoc thm ch cc thit b di ng th h mi
(mobile).
H thng qun l ni dung LCMS-Learning Content Managerment System (1): ging
vin (A) v phng xy dng chng trnh (C) cng hp tc trong mi trng a ngi dng ny
xy dng ni dung bi ging in t. LCMS c kt ni vi cc ngn hng kin thc (I) v
ngn hng bi ging in t (II).
H thng qun l hc tp LMS - Learning Managerment System (2): Khc vi LCMS
ch tp trung vo xy dng v pht trin ni dung, LMS h tr cho vic hc tp cng nh qun l
hc tp ca hc vin. Cc dch v nh ng k, gip , kim tra... cng c tch hp vo y.
V vy LMS l giao din chnh cho hc vin hc tp cng nh phng qun l o to qun l vic
hc tp ca hc vin.
Cc cng c khc h tr hc tp (3): Bao gm cc cng c h tr cho vic hc tp ca
hc vin nh th vin in t, phng thc hnh o, tr chi v.v... Trn thc t chng c th c
tch hp vo h thng LMS.
Cc cng c thit k bi ging in t (4): Dng h tr vic xy dng v thit k bi
ging in t bao gm cc thit b dng cho studio (my nh, my quay phim, my ghi m...) cho
n cc phn mm chuyn dng x l multimedia cng nh thit k xy dng bi ging
in t v lp trnh. y chnh l nhng cng c chnh h tr cho phng xy dng chng
trnh (C).
Ngn hng kin thc (I): L c s d liu lu tr cc n v kin thc c bn, c th
c ti s dng trong nhiu bi ging in t khc nhau. Phng xy dng chng trnh (C) s
thng qua h thng LCMS (1) tm kim, chnh sa, cp nht cng nh qun l ngn hng d
liu ny.
Ngn hng bi ging in t (II): L c s d liu lu tr cc bi ging in t. Cc
hc vin s truy cp n c s d liu ny thng qua h thng LMS (2).
3.3.
3.3.1. Yu cu cn c hc E-Learning
(1) Yu cu i vi t chc o to:
- H thng E-learning cn phi c nhn nhn mt cch tng th nh mt chin lc di hn
phc v cho vic o to b phn ln khch hng. Nu ch xy dng h thng vi mt s lng nh
ngi s dng th gi tr s dng s thp v v vy sm hay mun cng s gp phi nhng kh khn
141
142
Bc 3: Hc
Sau khi c thc hin cc bc trn, ngi hc hnh dung kh r v kho hc mnh cn
v c thi gian, ni dung, cch thc hc tp. Vic cn li l: Hc nh th no c cht lng tt
nht? Cc bc cn tin hnh nh sau:
Tm hiu cc thut ng.
Vic khng hiu cc thut ng trong mt lnh vc no s khin cho vic hc tr nn kh
khn hn, c bit khi cc hc vin thch tham gia vo kho hc theo mt trnh t ph hp vi h
hn l mt trnh t bt buc. Khi xy dng cc bi ging, cc k s thit k cung cp sn mt
bng ch gii thut ng trc tuyn rt d dng tra cu. Bi vy, nm c ni dung kho hc,
hc vin nn tm hiu nh ngha ca cc thut ng ny ngay khi bt gp chng trong bi hc.
Xem xt ni dung kho.
Lt nhanh qua ni dung ton b kho hc xc nh xem phn no cn hc k, phn no
bit c th c qua tit kim thi gian. Bi ging in t thng c thit k ngi hc
d dng truy cp ni dung mong mun mt cch ngu nhin.
Khi hc bi, kt hp hc l thuyt vi vic theo di cc v d minh ho. T thc hin vi
cc tng tc trong bi hc.
Lm bi tp - cng c kin thc v k nng.
Sau khi hc l thuyt, cch tt nht kim tra kh nng nm bt bi hc l lm bi tp.
Thng th bi tp c chia thnh 2 loi: bi tp trc nghim - nhm cng c kin thc l thuyt,
bi tp thc hnh gip ngi hc c thm k nng trong vic gii quyt cc bi ton thc t c
lin quan n bi hc. Trong mi loi, cc bi tp c sp xp t d n kh. Bi vy, nn tin
hnh lm nhng bi d trc, kh sau.
Cn ch rng, bi tp a ra nhm to cho ngi hc c mt t duy su sc, khng phi
hiu vn mt cch nng cn hoc ch n gin l nhc li nh vt nhng t hc thuc lng.
Khi lm bi tp, hc vin cn phi:
Rn cho mnh mt phng php t duy phn tch hon thin nhng bi tp kh.
C kh nng vn dng c nhng kin thc hc gii quyt nhng tnh hung c th
trong thc t cuc sng.
xut c nhng tng mi hoc kt hp nhng tng ca nhiu ngi gii
quyt vn no .
Xem thm cc ti liu tham kho c lin quan n bi hc.
Thng th cc gio trnh, k c gio trnh trong lp hc truyn thng hay gio trnh in t,
ni dung thng c trnh by ngn gn, c ng. Nu ch hc theo gio trnh, s c nhiu vn
hc vin khng th hiu mt cch su sc, thm ch c nhiu thng tin mi hc vin s khng
c cp nht. V vy, bn cnh cc ti liu c cung cp sn, hc vin cn tm kim thm ti
liu c lin quan. Ngy nay, vi s h tr ca nhng trang Web tm kim nh www.google.com,
144
Thng xuyn tham gia cc din n giao lu, hc hi nhng ngi c nhiu kinh
nghim hn mnh.
Nn tn dng trit nhng bui tr chuyn trc tuyn trn mng vi cc gio vin hng
dn hoc cc chuyn gia, y l c hi hc vin a ra cu hi, nhng thc mc v tho lun
nhng lun im quan trng vi ging vin. Hc vin cng c th tn dng c hi ny c c
nhng li khuyn b ch t ging vin.
Bn cnh , hc vin lun c th gi email ti ging vin, bn hc hi v nhn cu tr
li. y l phng php rt hu hiu hi bi v hc vin c th thc hin ti bt c u, bt c
lc no.
Cc din n (forum) l ni hc vin khng ch hc hi kinh nghim m cn chia s nhng
kinh nghim ca bn thn vi mi ngi. Tham gia vo cc din n, hc vin s cm thy hng
th, b li cun vo mt tp th o, vic hc do s th v hn.
145
TM TT CHNG 3
146
CU HI V BI TP
Cu 1:
E-Learning l vit tt ca:
Economic Learning
Electronic Learning
Electron Learning
Cu 2:
Cc bi ging a phng tin, tch hp hnh nh, m thanh bt u xut hin t:
Trc nm 1983
T nm 1984 n nm 1993
T nm 1994 n nm 1999
Mi t nm 2000 n nay.
Cu 3:
Mt cch y nht, E-Learning l:
E-Learning l b my thit k, phn phi, chn la, qun l v m rng vic Hc.
Cu 4:
u khng phi l c im ca E-Learning
Cp nht
Cc k hp dn v d tip cn.
Cu 5:
u l nhc im ca E-L i vi quan im ca c s o to:
147
Cu 6:
u l u im ca E-L i vi quan im ca c s o to
Hc vin cn i li nhiu.
Cu 7:
u l u im ca E-L i vi quan im ca ngi hc
Vic hc rt bun t.
Cu 8:
u l nhc im ca E-L i vi quan im ca ngi hc
Cu 9:
LMS l vit tt ca:
Cu 11:
148
Cu 12:
Ni mt cch ngn gn, LMS l:
H thng qun l hc tp
Cu 13:
u khng phi l chc nng ca LMS
Ra thi.
Cung cp chc nng ngi qun tr c th ln thi kha biu cho gio vin.
Cu 14:
u khng phi l chc nng ca LCMS
th chn.
Cu 15:
M hnh h thng E-L bao gm cc phn:
H tng phn mm
149
Cu 16:
Trong hot ng ca h thng E-L, gio vin c th:
Xy dng, thit k bi ging in t theo chun SCORM (thit k kch bn, son tho
ni dung, tch hp multimedia)
Cu 17:
Trong hot ng ca h thng E-L, hc vin c th:
S dng cng thng tin ngi dng hc tp, trao i vi ging vin
in t.
Cu 18:
Trong hot ng ca h thng E-L, phng xy dng chng trnh c th:
Cu 19:
Trong hot ng ca h thng E-L, phng qun l o to c th:
Qun l vic o to
hc tp
Cu 20:
150
Cu 21:
Trong hot ng ca h thng E-L, LCMS dng :
Bo co nh gi kha hc
Cu 22:
Trong hot ng ca h thng E-L, ngn hng BGT dng :
C s d liu lu tr cc bi ging in t
Cu 23:
Yu cu cn c hc E-L i vi c s o to
Tham gia din dn trao i thng v h thng h tr hc vin sau khi hon thnh
kho o to
Cu 24:
Yu cu cn c hc E-L i vi hc vin
Tnh t gic
151
Ph lc A: Cc thut ng vit tt
PH LC A: CC THUT NG VIT TT
Ph lc A: Cc thut ng vit tt
IP address:
S duy nht gn cho mt my mng TCP/IP c dng aaa.bbb.ccc.ddd. Bt k mt my tnh
no khi tham gia vo mng TCP/IP u phi c gn 1 a ch IP.
ISO (International Standard Organization):
T chc chun ho quc t
POP3 (Post Office Protocol 3):
Giao thc nhn th t my ch v my tnh ca ngi s dng.
PPP: Point to Point Protocol
Giao thc cung cp kh nng ti TCP/IP qua nhiu mi lin lc im - im. C th,
PPP cho php ngi dng in thoi lin lc vi internet ht nh h l ngi dng c ni
trc tip.
Packet:
Mt gi tin c lu chuyn trn mng. Packet thng thng bao gm a ch ni gi, ni
nhn, d liu, tng kim tra ...
TCP/IP: Transmision Control Protocol/Internet Protocol
L nghi thc mng ca Internet. TCP/IP l tn gi ca phn mng (network layer) v phn
lin kt (link layer) trong giao thc mng ny, nhng trn thc t khi ni TCP/IP ngi ta ngm
hiu c cc ng dng (th tc) mc cao hn nh Telnet, FTP, NNTP, WWW....
TCP
Th tc lin lc mc mng ca TCP/IP. TCP c nhim v m bo lin lc thng sut v
tnh ng n ca d liu gia 2 u ca kt ni, da trn cc gi tin IP.
TCP v UDP port
S dng phn bit cc dch v trn mng. Mt my tnh mun s dng dch v FTP t
mt server trn mng s gi yu cu n port c ng k cho dch v ny. Khng c mt quy
nh bt buc no gn c nh mt dch v cho mt port, tuy nhin theo truyn thng ngi ta
s dng port 21 cho FTP, 23 cho Telnet, 25 cho SMTP, 80 cho WWW ....
Telnet
Trm lm vic u cui (Terminal). T mt my PC t ti H ni ta c th Telnet vo mt
my PC khc t ti TP H Ch Minh v lm vic nh ang ngi ti my TP H Ch Minh.
UDP (User Datagram Protocol):
Th tc lin kt mc mng ca TCP/IP. Khc vi TCP, UDP khng m bo kh nng
thng sut ca d liu, cng khng c ch sa li. B li, UDP cho tc truyn d liu cao
hn TCP
URL (Uniform Resource Locator):
Tn nh danh thng nht mt ti liu hay dch v trn internet. URL c nh ngha v
ng dng trn cng ng World Wide Web
WWW (World Wide Web):
Dch v tra cu siu vn bn (hypertext).
152
Ph lc B: Lm th no hc t xa c hiu qu
PH LC B: LM TH NO HC T XA C HIU QU
Kim tra trn trang web ca c s cung cp chng trnh o to. Hy dnh mt
khong thi gian thch ng xem ton b nhng ni dung gii thiu v c s o to, quy
ch hc, cc chng trnh kho hc trc khi bn mun ng k mua hoc tham gia hc tp.
Ch quyt nh khi bn hiu r mc ch v nh hng thnh cng ca kho hc ny.
c k cng kho hc
Ph lc B: Lm th no hc t xa c hiu qu
Bn nn trnh khng b gin on v sao lng khi ban ang xem li mt chng trnh
hc qua video, ang nghe bng catset, ang c mt cun sch, ang lm vic trn my tnh,
hay ang nghin cu. Tt my in thoi di ng hoc nhc b t hp ra khi my in thoi
nu khng c ai tr li, ngoi bn.
Cc phng php nghin cu
Tm mt ni no trnh khng b sao lng. C th xem xt li cng vic c giaotruc hay hay sau cc gi hc v xem vo gi n tra - mt th vin cng cng, hay ti
phng ring nh bn.
Gi lin lc vi ngi gio vin
Ph lc B: Lm th no hc t xa c hiu qu
155
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
PH LC C: P N CU HI V BI TP
CHNG 1
Cu 1:
Mng Ineternet ra i vo nm no? Trnh by lch s pht trin ca Internet.
b) 1969
Cu 2:
Dch v Ineternet c chnh thc cung cp ti Vit nam vo nm no?.
c) 1997
Cu 3:
Arpa net l?
Cu 4:
Ethernet l?
Cu 5:
2 mng c th kt ni vi nhau th:
c) Cn c 2 iu kin a) v b)
Cu 6:
Cc quy tc iu khin, qun l vic truyn thng my tnh c gi l :
b) Cc giao thc
Cu 7:
Cc thit b thng dng kt ni cc mng trn Internet
a) Router
Cu 8:
TCP/IP l
b) 1 b giao thc
Cu 9:
Giao thc c dng ch yu trn Internet? Trnh by v giao thc .
c) TCP/IP
Cu 10:
TCP c my tng?
156
b) 4 tng
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
Cu 11:
M hnh OSI c my tng? Trnh by v m hnh OSI v cc tng ca TCP/IP?
d) 7 tng
Cu 12:
Cc tng no di y khng thuc giao thc TCP/IP ?
c) Tng Internet
d) Tng giao vn
Cu 13:
Trong cc thut ng di, nhng thut ng no ch b giao thc?
a) TCP/TCP
b) NetBEUI
d) IPX/SPX
Cu 14:
Trong cc thut ng di y, nhng thut ng no KHNG ch dch v Inetrnet
b) Chat
c) E-mail
Cu 15:
(Xem ti liu)
Cu 16:
Hy chn ng cc nh cung cp dch v Internet v nu tn y ca t vit tt
a) IAP
b) ISP
d) ICP
Cu 17:
Phng php kt ni Internet no ph bin nht i vi ngi dng ring l?
c) Kt ni qua modem
Cu 18:
Trnh by v a ch IP. Nhng cu trc a ch IP no di y l ng ? Ti sao?
b) 192.168.1.0
d) 172.193.0.0
157
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
Cu 19:
Mc ch chnh ca vic a ra tn min
a) D nh
Cu 20:
H thng tn min c t chc theo
b) Phn cp hnh cy
Cu 21:
Internet Explorer l
Cu 23:
Ngn ng nh du siu vn bn c vit tt l? Trnh by v ngn ng nh du siu vn bn.
c) WWW
Cu 24:
Ngn ng nh du siu vn bn
CHNG 2
Cu 1:
WWW l vit tt ca?
Cu 2:
Trang Web l?
Cu 3:
Chng trnh thng c s dng xem cc trang Web c gi l?
Cu 4:
xem mt trang Web, ta g a ch ca trang vo:
158
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
Cu 5:
Nt Back trn cc trnh duyt Web dng ?
Cu 6:
Nt Forward trn cc trnh duyt Web dng ?
Cu 7:
Nt Home trn cc trnh duyt Web dng ?
Tr v trang nh ca bn
Cu 8:
Mun lu cc a ch yu thch (Favorites), s dng chc nng:
Add to Favorite
Cu 9:
Mun xem 1 trang Web offline c lu trn my cc b th:
Cu 10:
Mun sao lu mt trang Web ln my tnh c nhn th:
Cu 11:
kt ni Internet thng qua mng cc b (LAN), khng cn thng tin no:
a ch IP my ch Proxy
Cu 12:
thit lp a ch Proxy, khng cn thc hin thao tc no trong cc thao tc sau:
Cu 13:
kt ni Internet thng qua ng in thoi, khng cn thng tin no:
Ci t modem
To kt ni mng
159
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
Cu 14:
ci t modem, khng cn thc hin thao tc no:
Cu 15:
son hoc c E-mail, th trc tin phi kt ni Internet
ng
Cu 16:
Khi kt ni Internet qua in thoi, chng ta c phi tr cc ph in thoi ng di, cc ph
lin lc quc t hay khng?
C, v kt ni Internet l lin lc ng di
Cu 17:
Khi mun thay i nh cung cp Internet (ISP) c cn phi thay i s in thoi truy nhp hay
khng?
Cu 18:
Phng php kt ni Internet ang ph bin nht ti Vit Nam?
ADSL
Cu 21:
Th in t dng :
Cu 22:
Mun s dng th in t trc ht phi:
ng k mt ti khon th in t
Cu 23:
Mun m hp th lp phi:
Cu 24:
tr li th, s dng nt:
Relpy
Cu 25:
chuyn tip th, dng nt
160
Forward
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
Cu 26:
Folder Outbox hoc Unsent Message ca E-mail cha :
Cu 27:
Khi mt dng ch trong th ta nhn c bt u bng ch RE:, th thng thng th l:
Th tr li cho th m ta nhn t mt ai
Cu 28:
Khi nhn c bn tin " Mail undeliverable" c ngha l
Cu 29:
Mun ly 1 tp t Internet v lu tr trn my cc b, s dng dch v:
Ti tp tin
Cu 30:
Mun trao i trc tuyn vi ngi dng khc trn mng, s dng dch v:
Hi thoi
Cu 31:
Khi s dng Instant Messager, mun chat vi 1 ngi cha c trong danh sch, thc hin:
Nhn vo nt Add
Cu 32:
Mun chat vi 1 ngi trong danh sch, thc hin:
Nhn vo nt Chat
Cu 33:
c th Chat bng m thanh (Voice), c hai ngi tham gia phi c:
Cu 34:
Mt chatroom vi nhng bn hc cng lp c th coi nh mt lp hc o ?
ng
Cu 35:
Mt din n trn Internet dng :
Cu 36:
Tham gia vo din n, bn c th:
C nhng ngi bn cng ch hng
Tm kim v chia s nhng thng tin b ch
Ni vng tay ln
Giao lu trc tuyn
161
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
CHNG 3
Cu 1:
E-Learning l vit tt ca:
Electronic Learning
Cu 2:
Cc bi ging a phng tin, tch hp hnh nh, m thanh bt u xut hin t:
T nm 1984 n nm 1993
Cu 3:
Mt cch y nht, E-Learning l:
Cu 4:
u khng phi l c im ca E-Learning
Cp nht
Cc k hp dn v d tip cn.
Cu 5:
u l nhc im ca E-L i vi quan im ca c s o to:
Cu 6:
u l u im ca E-L i vi quan im ca c s o to
Cu 7:
u l u im ca E-L i vi quan im ca ngi hc
Cu 8:
u l nhc im ca E-L i vi quan im ca ngi hc
162
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
Cu 9:
LMS l vit tt ca:
Cu 11:
LCMS l vit tt ca:
Cu 12:
Ni mt cch ngn gn, LMS l:
H thng qun l hc tp
Cu 13:
u khng phi l chc nng ca LMS
Cung cp chc nng ngi qun tr c th ln thi kha biu cho gio vin.
Cu 14:
u khng phi l chc nng ca LCMS
Cu 15:
M hnh h thng E-L bao gm cc phn:
H tng phn mm
Cu 16:
Trong hot ng ca h thng E-L, gio vin c th:
Cu 17:
Trong hot ng ca h thng E-L, hc vin c th:
S dng cng thng tin ngi dng hc tp, trao i vi ging vin
163
Ph lc C: p n cu hi v bi tp
Cu 18:
Trong hot ng ca h thng E-L, phng xy dng chng trnh c th:
Cu 19:
Trong hot ng ca h thng E-L, phng qun l o to c th:
Qun l vic o to
Cu 20:
Trong hot ng ca h thng E-L, LMS dng :
Cu 21:
Trong hot ng ca h thng E-L, LCMS dng :
Cu 22:
Trong hot ng ca h thng E-L, ngn hng BGT dng :
C s d liu lu tr cc bi ging in t
Cu 23:
Yu cu cn c hc E-L i vi c s o to
Tham gia din dn trao i thng v h thng h tr hc vin sau khi hon thnh
kho o to
Cu 24:
Yu cu cn c hc E-L i vi hc vin
164
Tnh t gic
166
Mc lc
MC LC
CHNG 1: TNG QUAN V INTERNET ..........................................................................5
1.1. KHI QUT ..............................................................................................................5
1.1.1. . Lch s pht trin .................................................................................................5
1.1.2. Internet l g ? ........................................................................................................7
1.1.3. Cc nh cung cp dch v Internet.........................................................................13
1.2. KHI NIM V NH NGHA ...............................................................................15
1.2.1. Cc phng thc kt ni........................................................................................15
1.2.2. a ch IP v tn min ...........................................................................................16
1.2.3. Web v HTML.......................................................................................................20
1.2.4. Gii thiu v cc dch v ch yu trn Internet .....................................................25
TM TT NI DUNG CHNG 1..................................................................................31
T
Cu hi v bi tp.......................................................................................................32
CHNG 2: CC DCH V THNG DNG TRN INTERNET .......................................37
2.1. DCH V WWW .......................................................................................................37
2.1.1. Gii thiu chung ....................................................................................................37
2.1.2. Thc hnh s dng chng trnh INTERNET EXPLORER.................................38
2.2. KT NI INTERNET ...............................................................................................42
2.2.1. Gii thiu chung ....................................................................................................42
2.2.2. Kt ni thng qua mng cc b .............................................................................42
2.2.3. Kt ni thng qua ng in thoi ......................................................................43
2.3. TM KIM THNG TIN TRN INTERNET...........................................................62
2.3.1. Tm kim theo cc trang lin kt ...........................................................................62
2.3.2. Tm kim theo cu iu kin .................................................................................62
2.3.3. a ch SEARCH.NETNAM.VN vi chc nng tm kim thng tin....................63
2.3.4. a ch WWW.GOOGLE.COM vi chc nng tm kim thng tin......................66
2.4. DCH V TH IN T .........................................................................................72
2.4.1. Gii thiu chung ....................................................................................................72
2.4.2. S dng chng trnh th in t ti a ch Vol.vnn.vn ......................................72
2.4.3. S dng chng trnh th in t ti a ch MAIL.YAHOO.COM ....................79
2.5. DCH V TI TP TIN ............................................................................................92
2.6. DCH V CHAT .......................................................................................................94
2.6.1. Hng dn s dng Yahoo Messenger..................................................................95
2.6.2. Thm mt ngi bn hi thoi...............................................................................96
2.6.3. Gi bn tin ti ngi bn hi thoi........................................................................98
2.6.4. Chatroom ...............................................................................................................99
2.6.5. Cc thao tc vi nhm bn hi thoi .....................................................................100
2.7. DIN N.................................................................................................................101
167
Mc lc
2.7.1. ng k..................................................................................................................101
2.7.2. ng nhp..............................................................................................................103
2.7.3. ng, gi bi .........................................................................................................104
2.7.4. Tm kim................................................................................................................106
2.7.5. Danh sch thnh vin.............................................................................................107
2.7.6. Hi p...................................................................................................................108
2.7.7. Bn tin....................................................................................................................108
2.7.8. Gi th...................................................................................................................110
2.7.9. Thng tin c nhn ..................................................................................................111
2.7.10. Chat......................................................................................................................112
TM TT NI DUNG CHNG 2 ..................................................................................114
CU HI V BI TP ......................................................................................................115
CHNG 3 - GIO DC IN T (E-LEARNING) ..........................................................122
3.1. KHI QUT CHUNG ...............................................................................................122
3.1.1. Lch s pht trin ...................................................................................................122
3.1.2. E-Learning l g? ...................................................................................................123
3.1.3. c im ca E-Learning ......................................................................................126
3.2. CU TRC CA MT H THNG E-LEARNING ..............................................129
3.2.1. M hnh chc nng ................................................................................................129
3.2.2. M hnh h thng...................................................................................................135
3.2.3. Hot ng ca h thng E-Learning ......................................................................139
3.3. PHNG PHP V QUI TRNH HC E-LEARNING..........................................141
3.3.1. Yu cu cn c hc E-Learning ........................................................................141
3.3.2. Qui trnh hc E-Learning.......................................................................................143
Tm tt ni dung chng 3 ...................................................................................145
Cu hi v bi tp ......................................................................................................146
168