Proces politicke i ekonomske integracije na nivou Evrope odvijao se u okvriu tri evropske

zajednice: Evropska zajednica za ugljen i celik, Evropska ekonomska zajednica i Evvropska

zajednica za atomsku energiju.
1965 godine potpisan je Ugvoro o udruzivanju. Ovim ugovorom predvidjen je jedinstven
institucionalni okvir za sve tri zajednice i to: Evropska komisija, Evropski parlament,
Evropsko vijece i Evropski sud. Briselskim ugovorom stvorena je jedinstvena evropska
zajednica. 1970 godine su uspostavljeni temelji tzv. drugog stuba Evroopske unije koji se
pojavio pocetkom 90-tih godina.
1992 godine Ugovorom iz Mastrihta utemeljena je Evropska unija. Ciljevi Unije prema
Mastrihstkom ugovoru su: podsticanje uravnotezenog i odrzivog privrednog i socijalnog
razvoja, potvrdjivanje identiteta Unije na medjunarodnoj sceni, uvodjenje prava gradjanstva
Unije, razvijanje bliske saradne u oblasti pravosudja i unutrasnjih poslova, te cuvanje i
dogradjivanje acquis communautaire u skladu sa postupkom izmjene Osnivackih ugovora.
U ugovoru Uniju cine tri stuba. Prvi stub predstavlja vec postojece evropske zajednice:
evropska zajednica za ugljen i celi, Evropska ekonomska zajednica i Evropska zajednica za
atomsku energiju.
Treci stub predstavlja sva ona pitanja iz oblasti pravosudja i unutrasnjih poslova koja su od
zajednickog interesa drzava clanica EU, te su stoga u okviru Naslova IV pomenutog ugovora
navedene oblasti saradnej od zajednicog interesa: politika azila, rezim i kontrola prelaska
vanjskih granica , pitanja migracija i kretanja osoba, borba protiv osvisnoti od droga ....
S ciljem ostvarivanja zajednickih interesa drzava clanica u ovom unijskom segmentu, Vijece
EU je ovlasteno da usvaja zajednicke stavote, okvirne odluke, odluke i vrsi izradu nacrta
konvencija i upucuje drzavama clanicama na usvajanje.
Amsterdamski ugovor 2 oktobar 1997 godine koji je sutpio na snagu 1 maja 1999 godine.
Ovim ugovorom izvrsena je institucionalna i pravna rekonstrukcija Unije, a znacajne izmjene
su izvrsene u oblasti pravosudja i unutrasnjih poslova ( tzv. treci stub).
3 STUBA EVROPSKE UNIJE ( problematika droga tretirana kroz 3 stuba):
1. Stub se bavi zdravstvenim problemima
2. Stub u smislu redukcije nabavke i borbe protiv trgovine drogom
3. Stub regulise saradnju u oblasti pravosudja i unutrasnjih poslova
Osnovana je Horizontalna grupa za droge koja koordinira aktivnostima sva tri stuba u
podrucju droga.
U kojem stubu je tretirana problematika droga?
U sva tri stuba
ta je princip supsidijariteta?

Princip supsidijariteta znaci da je podrucje prevencije i kontrole droga ostalo u nadleznosti

nacionalnih vlada drzava clanica, dok se ostala pitanja rjesavaju na nivou EU.
Amsterdamski ugovor predvidja pravne instrumente koji imaju obavezujuci karakter za
drzave clanice EU. On sadrzi odredbe i o funkcionisanju EUROPOL-a i EUROJUST-a.
Ugovor iz Nice 26 februar 2001
Institucionalni okvir EU:
-

Institucije
Finansijska tijela
Savjetodavna tijela
Interinstitucionalna tijela
Agencije
Ostala specijalizirana tijela

Droge se prvi put spominju 1969 godine u pismu francuskog predsjednika ora
Pompidua. 1971 predlae se uspostavlanje grupe za borbu protiv droga, i iste godine
uspostavljena je Pompidovo grupa za suzbijanje zloupotrebe opojnih droa, a godinu dana
kasnije odluceno je da se njen rad nastavi u okviru Vijeca Evrope.
Prva komisija koju je vodio Stjuart Klark 1985 godine bila je zaduzena da istrazi prirodu
problema i odluci koja je od dvije politike. Liberalna ili restriktivna, efikasnija za
tretiranje problema zaloupotrebe opojnih droga.
TREVI grupa upostavljena je 1976 godine, na osovu odluke Evropskog vijeca ministara
na sastanku odrzanom 1975 godine u Rimu. Sve do 1985 egzistirale su dvije radne grupe:
TREVI I i TREVI II. Radna grupa I je osnovana sa zadatkom da koordinira aktivnosti
umsjerene na borbu protiv terorizma, razmjenu informacija, ideja te izradu procjea o
buducim sigurnosnim izazovima, dok je radna grupa II osnovana s ciljem razmjene
informacija o javnom redu i miru, pitanjima licne sigurnosti, a bila je odgovorna i za
promociju saradnje na tehnickom polju. 1985 osnovala ce i TREVI III koja je za cilj
imala koordiniranja aktivnosti u borbi protiv teskog kriminala, posebno nezakonite
trgovine drogom kradja automobila itd.
Evropski parlament 1985 godine usvojio je 5 rezolucija koje tretiraju oblast zaloupotrebe
droga:
-

Rezolucija o akciji za borbu protiv zloupotrebe opojnih droga

Rezolucija o borbi protiv zloupotrebe opojnih droga
Rezolucija o mjerama za borbu protiv koristenja opojnih droga i dvije
Rezolucije o mjerama za borbu protiv rasprostranjenosti zloupotrebe opojnih droga

Institucije Evropske unije i problem zloupotrebe opojnih droga

-

Evropska komisija
Vijee evropske unije
Evropski parlament

Evropski centar za nadzor droga i ovisnosti o drogama

Europol
Partneri Evropske unije u borbi protiv zloupotrebe opojnih drog

Kada je rijec o pitanju smanjenja nabavke droga, Plan je predlozio jacanje i razvoj acquis
communautaire-a u oblasti pranja novca, te saradnju u podrucima pravosudja i unutrasnjih
poslova.
U decembru 2004 godine Evropsko viijece je usvojilo i drugu strategiju za borbu protiv droga
(2005 2012), koja je uspostavljala prioritete za dva Akcijska plana. Strategija je integralni
dio multigodisnjeg Haskog programa, za jacanje slobode, sigurnosti i pravde u Evropskoj
uniji, a cilj joj je unapreenje nacionalnih strategija, postujuci principe supsidijariteta i
proporcionalnosti.
Organizacija ujedinjenih nacija i Vijece Evrope obavezale su se na prihvatanje svih ugovora i
konvencija koji se donose pod okriljem pomenutih organizacija. Najvazniji dokumenti
Organizacije ujedinjenih nacija koji tretiraju problematiku droga su:
-

Jedinstvena konvencija o opojnim drogama iz 1961,

Konvencija o psihotropnim supstancama iz 1971,
Protokol o izmjeni Jedinstvene konvencije o opojnim drogama iz 1972,
Konvencija protiv nezakonite trgovine opojnim drogama i psihotropnim supstancama
iz 1988

AHOJ-G kriteriji:
A - Zabranjene droge ne smiju biti reklamirane
H teske droge ne smiju biti prodavati
O kafe opovi ne smiju izazivati javne smetnje
J droge ne smiju biti prodavane maloljetnicima kojima takodjer ne smije biti dozvoljen ulaz
u sopove
G maksimalna prodaja od pet grama po osobi
Politike suprostavljanja problemu zloupotrebe opojnih droga u holandiji i Svedskoj oznacene
su kao liberalne i restriktivne.
HOLANDIJA- kljucna je rijec u deskripciji holandske politike suprostavljanja zloupotrebi
opojnih droga je normalizacja
VEDSKA vedska, kao jedna od najveih evropskih drzava, predstavnica je restriktivne
politike u tretiranju problema zloupotrebe opojnih droga.
Tri osnovna zakona koja regulisu Svedsku politiku kontrole nad zloupotrebom opoonih droga
su: Akt o krijumcarenju opojnih droga (1962) i Akt o kaznjavanju zloupotrebe opojnih droga
(1968) koji je ujedno i glavni svedski zakon koji regulise prestupe u vezi sa drogama.

Zasto je inkriminacija u KZ BiH?

Zato sto taj promet ima medjunarodni karakter, odvija se van i u granicama BiH.
Zasto je neovlasten promet stavljen u KZ BiH?
U krivicnom zakonu neovlasten promet stavljen je zato sto se odnosi na medjunarodnu
dimenziju.
KZ BiH vrsi kriminalizaciju odredjenih oblika nezakonitog prometa opojnih droga koji imaju
medjunarodnu dimenziju, a cjelovitost krivicno pravne zastite od razlicitih oblika zloupotrebe
opojnih droga osigurana je propisivanjem KD u entitetskim KZ i KZ Brcko distrikta.
( 195 NEOVLASTENI PROMET OPOJNIM DROGAMA )
Koje je KD-o propisano u KZ BiH?
Propisano je KD lan 195. neovlasteni promet opojnim drogama Radnje izvrsenja osnovnog KD:
-

Prodaja supstanci ili preparata

Prenos opojne droge
Nudjenje na prodaju opojne droge
Kupovina drzanje, prijevoz ili prijenos opojne droge radi prodaje
Posredovanje u prodaji ili kupovini opojne droge
Slanje, isporucivanje, uvoz, izvoz
Na drugi nacin neovlasteno stavljanje u medjunarodni promet opojne droge

Pod stavljanjem na drugi nacin u promet opojne droge spadaju sluzajevi razmjene droge za
druge proizvode ili vrste robe, predaje droge osobi s tim da je poslije vrati u istoj kolicini, kao
i pokloon droge, ali s namjerom kasnijeg pridobivanja kupaca.
Promet predstavlja jasno odreenu radnju izvrsenja djela u obliku razmjene, vracanja
protuvrijednosti ili ocekivanja kasnije prodaje.
Oredbom stava 2. Propisan je tezi oblik ovog KD ako je ucinilac radi ucinjenja KD iz stava 1
organizovao grupu ljudi ili postao clanom takve organizacije.
U stavu 3 propisan je poseban oblik KD neovlasteni promet opojnim drogama, a cini ga onaj
ko u medjunarodnoj transakciji, neovlasteno pravi, nabavlja, posreduje ili daje na upotrebu
opremu, materijal ili supstancu znajuci da ce biti upotrebljeni za proizvodnju opojnih droga.
Radnje ucinjenja djela iz ovog stava su takodjer alternativno odreene: pravljenje,
nabavljanje, posredovanje, ili davanje na upotrebu opreme, materijala ili supstanci
namjenjenih za proizvodnju opojne droge.
U stavu 4 propisano je da ce se opojne droge i sredstva za njihovu proizvodnju obavezno
oduzeti.

KZFBIH
( Koja su KD propisana u KFBIH? )KD protiv zdravlja ljudi:
1. Neovlatena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga
2. Posjedovanje i omoguavanje uzivanja opojnih droga
Osnov inkriminacije iz clana 238 Neovlatena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga
je Konvencija Un-a protiv nezakonite trgovine narkoticima i psihotropnim supstancama iz
1988 godine. Prema odredbi stava 1 ovo KD cini onaj ko neovlsteno proizvodi, preradjuje,
prodaje ili nudi na prodaji ili raadi prodaje kupuje, drzi ili prenosi ili posreduje u prodaji ili
kupovini ili na drugi nacin neovlasteno stavlja u promet materije ili pripravke proglasene
opojnim drogama.
Zakon o sprecavanju i suzbijanju zloupotrebe opojnih droga, pod proizvodnjom
podrazumijeva pripremu, preradu, mijesanje, preciscavanje, izradu i svaku drugu radnju
kojom se dobiva ili kojom se doprinosi dobivanju opojne droge, psihotropne tvari, prekursora
ili njihovog preparata.
Nuenje na prodaju opojne droge je bilo koja radnja kojom se jednoj ili vise osoba pokusava
prodati opojna droga i kojom se osobe pozivaju da tu drogu kupe, aza postojanje djela ebitno
je da li je ucinilac u vrijeme nudjenja na prodaju opojne droge stvarno raspolagao istom ili ju
je tek namjeravao nabaviti.
Posjedovanje je samo kaznjivo u FBiH.
Pod posredovanjem u prodaji ili kupovini opojne droge, podrazumijeva se svaka radnja
kojom se uspostavlja ili odrzava kontakt izmedju prodavca i kupca. Djelo je dovrseno i onda
kada kupoprodaja koja je bila predmet posredovanja nije obavljena.
Pod proizvodnjom se podrazumijeva uzgoj, fabrikacija, prerada opojne droge.
U stavu 2 inkriminisano je organizovanje grupe ljudi u cilju neovlastene proizvodnje prerade
ili stavljanja u promet opojnih droga, kao i postajanje clanom takve organizacije grupe ljudi.
Odredbom stava 3 propisan je poseban oblik KD neovlastene proizvodnje i stavljanja u
promet opojnih droga. Radnje izvrenja djela su alternativno odredjene kao: izrada,
nabavljanje, posredovanje ili davanje na upotrebu opreme,, materijala ili supstanci
namijenjenih za proizvodnju opojnih droga.
Posjedovanje i omoguavanje uzivanja opojnih droga inkriminisano je clanom 239
Radnje izvrsenja ovog djela su odredjene kao navodjenje drugog na uzimanje opojne droge,
stavljanje na raspolaganje prostorije radi uzivanja opojne droge ili na drugi nacin
omogucavanje drugome uzivanje opojne droge.
U stavu 2 predvidjen je kvalifikovani oblik djela iz stava1 koji postoji ako je djelo ucinjeno
prema djetetu, maloljetniku ili prema vise osoba ili ako su prouzrokovaane osobito teske
posljedice.

U stavu 3 ovog clana inkriminisano je neovlasteno posjedovanje opojne droge. Osnov

pomenute inkriminacije je clan 3 stav 2 Konvencije UN-a protiv nezakonite trgovine opojnim
drogama i psihotropnim supstancama.

ta podrazumijeva posredovanje?
Posredovanje podrazumijeva fakticko vlasnistvo nad opojnim drogama, a djelo se moze
izvrsiti samo s umisljajem koji mora obuhvatati svijest o tome da se radi o opojnoj drogi i da
se ona posjeduje neovlasteno.
KZ RS
1. Neovlatena proizvodnja i promet opojnih droga clan 224
2. Omogucavanje uzivanja opojnih droga clan 225
LAN 224
Stav 1 KD Neovlatena proizvodnja i promet opojnih droga cini onaj ko neovlasteno
proizvodi, preradjuje, prodaje ili nudi na prodaju ili ko radi prodaje, kupuje drzi ili prenosi ili
ko posreduje u prodaji ili kupovini ili na drugi nacin neovlasteno stavlja u promet supstance
ili preparate koji su proglaseni za opojne droge.
Stav 2 inkriminisan je ako je KD :
-

Izvrseno os strane vise lica

Ucinilac organizovao mrezu preprodavaca ili posrednika
Za izvrsenje koristeno dijete ili maloljetno lice

Pod mrezom preprodavaca li posrednika podrazumijeva se neodredjeni veci broj osoba preko
kojih se opojne droge stavljaju u promet.
Stav 3
Razlika je u tome sto KZ RS kao jednu od vise alternativno odredjenih radnji izvrsenja
propisuje posjedovanje a ne posredeovanje sredstava namjenjenih za proizvodnju opojnih
droga.
Ono sto ima u RS a nema u FBiH je u stavu 4 koji predvidja mogucnost blazeg kaznjavanja ili
oslobodjenja od kazne ucinitelja koji prijavi od koga nabavlja opojnu drogu.
Stav 5 obavezno oduzimanje opojnih droga i sredstava za njihovu proizvodnju.
LAN 225
Stav 1 KZ RS inkriminisano je omoguavanje ili poticanje drugih lica na konzumiranje droge.
Radnje izvrsenja ovog djela odredjene su kao i u clanu 239 stav 1 KZ FBiH, razlika postoji
kada je u pitanu kaznjavanje za ovo KD. KZ RS propisuje da ce ucinilac kazniti se kaznom
zatvora od sets mjeseci do 5 godina, a KZ FBiH od 3 mjeseca do 5 godina.

Stav 2 tezi oblik posstoji ako je KD ucinjeno prema djetetu, maloljetniku, drustveno
poremecenoj osobi ili prema vise osoba ili je izazvalo teske posljedice.

BRCKO DISTRIKT
Prva diskriminacija kao u FBiH ( 238 i 239 KZFBiH)
Druga diskriminacija kao u RS (KZRS)
Posjedovanje prelazi u prekrsajnu odgovornost 2010 godine kao i u RS.
Pretresanje:
1.
2.
3.
4.

Stan i ostale prostorije

Otvoreni prostor
Pokretne stvari
Osobe

Pretresanje se prvo vvrsi u kuhinji, kupatilu i hodniku.

Pretresanje prevoznih sredstava
-

Putnicki automobili
Autobusi
Hladnjace, cisterne i dr. Teretna vozia
Vozovi
Plovni objekti
Avioni
Motocikli, bicikli, zaprezna vozila

Kako se vrsi uvidjaj narko- u otovorenom prostoru?

Otvoreni prostor kao mjesto dogadjaja. Uvidjaj na otvorenom prostoru trebalo bi poduzimati u
slucajevima neovlastene proizvodnje droge poljoprivrednim uzgojem .
Vjestacenje droga- hitna radnja dokazivanja
Nabrojati sve metode ili navesti koje su Hromografske ili kod odredjene koja se cjestacenja
mogu koristiti?
Metode:
-

Test metoda
Instrumantalne metode
gasna hromatografija
Masena spektrometrija
Infracrvena spektrometrija

Test metoda
Predstavlja svojevrsno preliminarno vjestacenje. Narko testovi. Dvije vrste narko testova
princip hemijske epruvete s odredjenim hemijskim reagensima i dugi oblik spreja sa klor
reagensom.
Instrumentalne metode
-

Hromatografske metode
Masena spektrometrija
Infracrvena spektrometrija

Od cega se sastoje hromatografske metode?

Sastoje se u vrlo osjetljivom rasporedjivanju komponenti ispitivane materije.
sljedecim metodama:
-

Rai se o

Tankoslojna
Gasna
Tecna hromatografija ( heroin)

Za kanabis i opijum se koristi GASNA HROMATOGRAFIJA

Na cemu se zasniva masena spektrometrija?
Zasnovana je na pretvaranju ispitivanja uzroka u jonski strop i razdvajanja tog stropa u
sastavne komponente na osnovi njihovog odnosa masa (opijum, kanabis, sinteticke droge).
Infracrvena spektrometrija
Uporedjuju se dobiveni infracrveni spektar sa ranije snimljenim standardima odredjene droge
( prirodne i sinteticke droge).
Posebne istrazne radnje
Nadzirani prijevoz, isporuka predmeta KD.
Ovom radnjm se oogucava sagledavanje svih ucesnika ove kriminalne djelatnosti.