TUZLAPEC d.o.o.

Tuzla, Prva ul. br.24. telefon: 035 286-999; faks: 035 286-888; e-mail: tuzlapec@bih.net.ba

BUSINESS PLAN
Dogradnja kapaciteta za proizvodnju peciva i lisnatog tijesta

Vlasnik privrednog drutva:

Mehmed Mehmedovi

Autor projekta:
Doc.dr. Bahrija Umihani

Osobaza vezu:
Mehmed Mehmedovi
Tuzla, Prva ulica br. 24.
Mobitel: 061/999-000

Primatelj:
Tuzlanska banka d.d. Tuzla

Posebne obavijesti:
Projekt je uraen u pet istovjetnih
primjeraka.
Ovo je druga kopija.
Autor pridrava sva vlasnika prava.
Podaci iz ovog projekta su
povjerljivi.

Tuzla, oktobar 2004.. godine

Stranica 1 od 37

SADRAJ
1.

REZIME

2.

OPIS PODUZETNIKE IDEJE

2.1. Evolucija poduzetnike ideje
2.2. Vizija
2.3. Misija
2.4. Ciljevi

3
3
3
3
3

3.

PROIZVOD
3.1. Opis proizvoda
3.2. Inovativni aspekti proizvoda
3.3. Razvoj proizvoda
3.4. Potrebna tehnologija i know-how za uspostavu biznisa
3.5. Mikro i makro lokacija
3.6. Dodatna korist za kupce

4
4
6
6
6
10
10

4.

TRITE
4.1. Trini makro i mikro podatci
4.2. Obim trita i trini potencijal
4.3. Segmentacija trita (geografska i segmentacija kupaca)
4.4. Istraivanje trita
4.5. Glavni kupci
4.6. Konkurencija
4.7. Pozicioniranje na tritu

11
11
11
11
11
12
12
12

5.

MARKETING
5.1. Koncept marketinga
5.2. Marketing mix
5.3. Marketing plan

13
13
13
14

6.

MENADMENT
6.1. Eksterna i interna analiza
6.2. S.W.O.T. analiza
6.3. Poslovna strategija
6.4. Poslovni ciljevi
6.5. Organizacijska shema
6.6. Struktura menadmenta i zaposlenih
6.7. Terminski plan implementacije poduzetnikog projekta

16
16
17
18
19
19
20
21

7.

PRAVNI ASTPEKT
7.1. Poslovno organizacioni oblik
7.2. Opi i posebni propisi koji se primjenjuju u vezi s proizvodom i uslugom

22
22
22

8.

FINANCIJE
8.1. Dosadanji rezultati poslovanja
8.2. Potrebna ulaganja i izvori ulaganja
8.3. Otplatni (amortizacioni) plan
8.4. Projekcija oekivanih primitaka
8.5. Projekcija oekivanih izdataka
8.6. Raspodjela oekivanih izdataka
8.7. Trina ocjena projekta
8.8. Ocjena drutvene rentabilnosti
8.9. Procjena rizika
8.10. Obezbjeenje sredstava iz tuih izvora (kreditnih sredstava)

23
23
24
24
26
26
27
33
35
35
35

Stranica 2 od 37

1. REZIME
UVOD. Vlasnik privrednog drutva Tuzlapec d.o.o. Tuzla je na bazi studije istraiavnja
trita koju je sprovela specijalizirana egencija Eksperting d.o.o. donio je odluku o proirenju
kapaciteta za proizvodnju peciva i lisnatog tijesta. Poduzetnikim projektom se razmatra
mogunost provoenja doneene odluke. Vlasnik je naglasio viziju, misiju i strteke ciljeve
koje namjerava ostvariti u svom poslovanju.
PROIZVOD. Proizvodni program preduzea ine sljedee grupe proizvoda: osnovne vrste
hljeba, specijalne vrste hljeba, peciva i lisnata tijesta. Realizacijom poduzetnike ideje
preduzee e moi proizvoditi visokokvalitetne prehrambene proizvode primjenom
savremenih tehnolokih procedura i metoda. Prema svom obliku, teini, kvalitetu i svjeini
proizvodi e udovoljiti percipiranim potrebama potroaa na ciljnim tritima.
TRITE. Dostignuti kvatlitet proizvoda i veliina trinog uea na irem i uem ciljnom
tritu doprinijeli su dobroj trinoj poziciji privrednog drutva. Analiza trita ukazala je na
postojanje slobodnog trinog potencijala od 15% na uem ciljnom tritu to predstavlja
ansu koju e nastojati iskoristiti privredno drutvo Tuzlapec d.o.o. Tuzla. Do sada su
identifikovani glavni kupci, dobavljai i konkurenti i periodu eksplatacije projekta ne oekuje
se pojava znaajnijeg broja novih konkurenata koji bi predstavljali potencijalnu opasnost
realizaciji zacrtanih ciljeva.
MARKETING. Kreiraemo prepoznatljivost kvalitete i raznovrsnoti naih proizvoda.
Izgradnjom snanog imida preduzea, koje vodi brigu o svojim potroaima, namjeravamo
pruzeti vodstvo u prodaji, te postati lider na tritu SI Bosne. Vei obim prodaje i trinog
uea na podruju SI Bosne namjeravamo postii irenjem distribucijske mree. Pri tome
emo koristiemo push strategiju usmjerenu ka posrednicima.
MENADMENT. U procesu razmatranja implementacije poduzetnike ideje izvrena je
analiza eksternih i internih faktora okruenja na bazi koje je sprovedena S.W.O.T. analiza
koja je posluila za kreiranje poslovnih strategija i utvrivanje operativnih ciljeva poslovanja.
Organizacioni oblik i organizaciona struktura u periodu realizacije poduzetnikog projekta
nee doivjeti znaajnije izmjene. Upoljavanjem zaposlenika zaduenog za kvalitet stvorie
se realne pretpostavke za realizaciju ciljeva, misije i vizije privrednog drutva.
PRAVNI ASPEKTI. Privredno drutvo je registrovano kod Vieg suda u Tuzli 27.12.2001.
godine pod brojem U/I-1240/01, a sa radom je poelo od januara 2002. godine. Privredno
drutvo je registorovano kao drutvo ograniene odgovornosti jednog vlasnika. Obavljanje
privredne djelatnosti, privrednog drutva, determinisano je optim i posebnim zakonskim
propisima doneenim na dravnom, federalnom i kantonalnom nivou.
FINANSIJE. Realizacija projekta zahtijeva 150.000 KM od ega se planira obezbijedite
30.000 KM iz vlastitih izvora a 120.000 KM iz kredita poslovne banke. Pokazatelji o
oekivanim primitcima, izdacima i dobiti preduzea te njihova analiza ukazuju na kontinuitet
poboljanja profitabilnosti, likvidnosti i solventnosti. Prema provedenim analizama ne
oekuje se realizacija znaajnijih rizika u periodu otplate kreditnih sredstava. Realizacija
projekta e imati pozitivan utjecaj na ostvarenje drutvenih ciljeva. Za osiguranje kreditnih
sredstava ponueni su kvalitetni instrumenti obezbjeenja.

Stranica 3 od 37

2.

UVOD

2.1. Evolucija poduzetnike ideje

Poduzetniki projekat je uoblien na temelju ideje vlasnika-poduzetnika gospodina
Mehmeda Mehmedovia. Rije je o proirenju kapaciteta za proizvodnju peciva i
lisnatog tijesta u privrednom drutvu Tuzlapec d.o.o. Tuzla.
U dosadanjem trogodinjem poslovanju privredno drutvo bavilo se iskljuivo
registovanom osnovnom djelatnou pri emu je iz godine u godinu biljeilo stalan rast
ostvarenih prihoda od prodaje, a to je rezultiralo i rastom bruto i neto dobiti. Vlasnik
privrednog drutva gospodin Mehmedovi angairao je specijaliziranu agenciju za
trina istraivanja Eksperting d.o.o. Tuzla koja je u periodu august-septembar 2004.
godine provela istraivanje trita za prodaju peciva i lisnatog tijesta na temelju koje je
doneena Odluka o proirenju kapaciteta za proizvodnju peciva i lisnatog tijesta.
2.2. Vizija
Tuzlapec d.o.o. e postati vodei dobavlja peciva i lisnatog tijesta za podruje regije
Sjeveroistona Bosna time to e ostvariti europske standarde kvalitete, produktivnosti i
inovativnosti.
2.3. Misija
Tuzlapec d.o.o. e initi maksimalne napore da ga potroai, prema svojim
preferencijama, ocijene najboljim po karakteristikama njegovih proizvoda i usluga.
2.4. Ciljevi
Polazei od utvrene vizije i misije preduzea, uz uvaavanje injenice da ciljevi treba da
budu jasni, realni i ostvarivi, u nastavku emo nabrojati nekoliko stratekih ciljeva:
proizvoditi proizvode visokog kvaliteta;
osigurati dugoronu profitabilnost, a samim time likvidnost i solventnost;
stvarati preduslove za stalna poboljanja uslova rada i zarade zaposlenika i
menadmenta;
kontinuirano stimulisati razvoj kreativnosti i inovativnosti te osigurati njihovu
implementaciju.

Stranica 4 od 37

3.

PROIZVOD

3.1. Opis proizvoda

Tuzlapec d.o.o. je u
dosadanjem poslovanju obavljao privredne aktivnosti
proizvodnje i prodaje hljeba, peciva i lisnatog tijesta. iroka ponuda brana od razliitih
itarica, znaajan broj poboljivaa i pomonih sirovina, te razliiti tehnoloki postupci u
proizvodnji omoguavaju irok asortiman pekarskih proizvoda, to u velikom oteava
njegovu sistematsku podjelu po srodnim grupama. Potrebe prakse kao i odreena
zakonska rjeenja nalau da se izvri sistematizacija irokog asortimana pekarskih
proizvoda. U naem privrednom drutvu izvrili smo sistematizaciju asortimana
proizvodnje tj. proizvodnog programa u sljedee grupe proizvoda: osnovne vrste hljeba,
specijalne vrste hljeba, peciva i lisnata tijesta.
U osnovne vrste hljeba uvrstili smo bijeli i polubijeli hljeb razliitih teinskih jedinica i
razliitih komercijalnih pakovanja. Bijeli hljeb se proizvodi od bijelog brana T-500.
Odlikuje se veim volumenom od bilo koje druge vrste hljeba. Sredinu hljeba ine fine
pore tankih zidova, kora mu je tanka, glatka i sjajno rumene boje. Nutricionisti mu
zamjeraju na niem sadraju vitamina i minerala, pa se zbog toga u veini razvijenih
zemalja vri vitamiziranje bijelog hljeba. Polubijeli hljeb se proizvodi iz tamnijeg tipa
brana T-710. Karakterie ga manji volumen i grublja struktura sredine hljeba. Boja
sredine je tamnija, a kora tamno-rumena. Posjeduje izraeniji ukus, aromu i svjeinu
hljeba.
U specijalne vrste hljeba uvrstili smo hljebove proizvedene od integralnog peninog
zrna, raovnog brana, kukuruznog brana te specijalnih gotovih smjesa (sovital,
Nordlander, Rogena-mix i sl.). Ove vrste hljebova proizvode se po specijaliziranim
tehnolokim postupcima uz strogo potivanje zadanih receptura koje nerijetko ukljuuju
vei broj aditiva kao i kombinaciju vie vrsta brana. Zbog toga se ovi hljebovi odlikuju
njenom i poroznom strukturom sredine sa ukusnom i aromatinom korom i sredinom, te
poveanim sadrajem vitamina i minerala.
Pecivo se razgraniava od hljeba prema masi pojedinanih komada. Pecivom se u
strunoj literaturi smatra pekarski proizvod do 250 grama teine. Zahvaljujui razlikama
u sastavu, raznolikosti oblika, te veem udjelu kore u odnosu na masu, ova grupa
proizvoda moe udovoljiti irokom zahtjevu proizvoaa. Pecivo bre stari od hljeba,
pa se po pravilu konzumira u svjeem stanju. U pogledu zahtjeva za kvalitetom u
proizvodnji peciva koriste se kvalitetnija brana u odnosu na sadraj i kvalitet
bjelanevina u poreenju sa branom namijenjenom za proizvodnju hljeba. Peciva se,
prema sirovinskom sastavu, diferenciraju na: obina, mlijena i masna peciva. U prodaji
se obino susreu po imenu izvedenom iz oblika (npr.kifla, vekna, zemika i sl.).
Lisnata tijesta zajedno sa kolaima pripadaju grupi finih pekarskih proizvoda. Njihova
osnovna karakteristika je da se sastoje od lako razdvojivih meusobno povezanih slojeva
peenog tijesta, meu kojima se nalaze tanki slojevi masnoe. Vanjski slojevi imaju
izraeniju tvrdou od unutranjih to se postie ekspanzijom prisutne vode usljed
isparavanja u fazi peenja.
Proizvodni program privrednog drutva, ije smo osnovne karakteristike predhodno vrlo
saeto opisali, prikazujemo u tabeli 3.1..

Stranica 5 od 37

1
2
3
4
5
6
7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

Naziv proizvoda
Osnovne vrste hljeba
Bijeli hljeb
Bijeli hljeb-zvijezda
Bijeli hljeb
Bijeli hljeb
Bijeli hljeb
Polubijeli hljeb
Bijeli hljeb-isjeen i pakov.
Specijalne vrste hljeba
Sendvi hljeb
Sovital hljeb
Raovni hljeb
Domai hljeb
Penini hljeb pakovan
Penini hljeb
Kukuruzni hljeb
Bavarski hljeb-okrugli
Nordlander
Rogena mix
Rolat hljeb

Teina
400
400
500
600
700
800
700
500
500
500
700
500
400
500
800
500
500
500

1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
2

Naziv proizvoda
Teina
Peciva
Set kifla-crni (5 kom x 60 gr.)
300
Set zemiki-bijeli (5 kom x 60 gr.)
300
Set zemiki-crni (5 kom x 60 gr.)
300
Zemika
120
Kifla
60
Vekna
120
Lepina
200
Pletenica
120
Pereca
100
Lisnata tijesta
Lisnato tijesto punjeno slatkim nadjev.
100
Lisnato tijesto punjeno slanim nadjev.
100

Tabela 3.1. Asortiman proizvoda iz proizvodnog programa

U narednoj tabeli dajemo podatke o proizvedenim koliinama i ostvarenom prihodu od

prodaje u periodu izmeu 2002.-2004. godine.
Proizvodni
program

Osnovne vrste
hljeba
Specijalne
vrste hljeba
Peciva
Lisnata tijesta
Ukupno

Teina
ugr.

Proizvedenekoliineukom.

Prosjena
cijenau
KM

OstvarenavrijednostuKM

2002.

2003.

2004.

2002.

2003.

2004.

1000

381.400

411.912

450.052

1,02

389.450

420.606

459.551

1000

170.300

190.736

206.063

1,59

270.500

302.960

327.305

1000
1000

197.900
10.000
759.600

213.732
10.500
826.880

221.648
11.300
889.063

1,50
4,00
1,31

295.950
40.000
995.900

319.626
42.000
1.085.192

331.464
45.200
1.163.520

Tabela 3.2. Proizvedene koliine proizvoda i ostvareni prihod od prodaje za period 2002.-2004.

Proizvedene koliine su radi pojednostavljene obrade podataka svedene na jednu

teinsku jedinicu (1 000 grama). Za obraunsku jedinicu, na bazi stvarnih podataka o
proizvedenim koliinama preuzetih iz poslovne evidencije privrednog drutva, utvrena
je i prosjena cijena. Umnokom prosjene cijene i proizvedene koliine dolo se do
podataka o ostvarenim prihodima. Stavljajui u odnos podatke o ostvarenoj vrijednosti
pojedinih grupa proizvoda sa ukupno ostvarenoj vrijednosti dobivamo pokazatelje o
ueu tih grupa proizvoda. Tako je u 2004. godini uee osnovnih vrsta hljeba

Stranica 6 od 37

zastupljeno sa 39,5%, specijalnih vrsta hljeba sa 28,13%, peciva sa 28,49% i lisnatog

tijesta sa svega 3,88%. Implementacijom ovog poduzetnikog projekta doi e do
poveanja relativnog uea lisnatog tijesta i peciva to e svakako rezultirati i veom
neto dobiti zbog injenice da su stope zarade vee na ovim grupama proizvoda.
3.2. Inovativni aspekti
Proizvod je od ranije poznat proizvoeau i tritu. Zbog ogranienosti proizvodnih
mogunosti i broj vrsta proizvoda je bio ogranien. Realizaciojmo poduzetnike ideje
stvorit e se pretpostavke za proizvodnju veeg broja razliitih vrsta peciva. Naime
lisnata tijesta se diferenciraju prema veliini, nainu savijanja i vrstama punjenja. Novi
proizvodi e se odlikovati disperzijom prema veliini od veoma malih od onih koje esto
nazivoam porodinim pakovanjima. Oblik savijanja usko korelira sa punjenjima tako da
e se i tu pojaviti novine koje e potencijalne kupcem privlaiti izgledom ali i plijeniti
svjeinom i okusom.
3.3. Razvoj proizvoda
Menadment preduzea e nastaviti dosadanju praksu kontinuiranog razvoja proizvoda.
Realizacija razvoja proizvoda e biti vrena kroz poticanje implementacije inovacija koje
su plod iskustva zaposlenih i menadmenta ali i transfera znanja iz okruenja. Razvoj
proizvoda e biti podran vlastitim izvorima sredstava, sredstva iz tekueg poslovanja.
Kao rezultat razvoja proizvoda iz proizvodnog programa, oekujemo da u narenim
godinama, a posebno prvim godinama poslije investiranja, znaajno proirimo ponudu
naih proizvoda. Planiramo uvesti sistem kvaliteta proizvoda i organizacije u cjelini ime
bi stvorili pretpostavke za bolju konkurentsku poziciju na ciljnim tritima.
3.4. Potrebna tehnologija i know-how za uspostavljanje biznisa
Tehnologija proizvodnje proizvoda iz asortimana ovog privrednog drutva je samo na
prvi pogled jednostavna. Ovo istiemo zbog injenice da kvalitetan proizvod zahtijeva
savremenu tehnologiju i opremu, na jednoj strani, ali i struna znanja zaposlenika i
menadera proizvodnje na drugoj strani. U nastavku emo ukratko opisati faze
tehnolokog procesa kroz koje se odvija proizvodnja hljeba i peciva u privrednom
drutvu Tuzlapec d.o.o. Tuzla.
Pripreme sirovina za proivodnju. Prije dovoenja sirovina na zamjesivanje

tijesta neophodno je izvriti odreene pripreme. Priprema brana sastoji se u

mijeanju, prosijavanju i izdvajanju eventualno prisutnih feromagnetnih
(eljeznih) primjesa. Na osnovu podataka laboratorijskih analiza pojedinih
tipova brana koje su na raspolaganju u skladitu, vri se mijeanje brana
razliitih tehnolokih karakteristika, s ciljem da se dobije mjeavina iz koje se
moe dobiti hljeb traenog kvaliteta. U savremenoj praksi ne vri se posebna
priprema kvasca, iako je ona s tehnolokog stanovita preporuljiva.
Priprema se sastoji u stvaranju suspenzije odnosno u rastvaranju kvasca u
vodi ija je temperatura 30C, s ciljem njegove ravnomjernije raspodjele u
tijestu. So se najee dodaje u vrstom stanju, iako je pogodnija njena
primjena preko koncentrovanog rastvora u vodi. U cilju odstranjivanja
eventualno prisutnih stranih primjesa, rastvor soli cijedi se preko cjedila. Prije
dodavanja u brano, topla i hladna voda mijeaju se do postizanja zadate

Stranica 7 od 37

temperature, a zatim se u posudu mjeaa tijesta dozira potrebna koliina.

Mijeanje i doziranje vode vri se pomou mjeaa i dozatora vode.
Zamjesivanje tijesta. Nakon doziranja brana, kvasca, soli, vode i ostalih dodataka u

odreenim omjerima, pristupa se zamjesivanju tijesta, koje se obavlja na

mjeaima tijesta razliitih konstruktivnih rjeenja.
Fermentacija prije dijeljenja tijesta. Obavlja se u istim posudama u kojima se vri

zamjesivanje tijesta. Duina fermentacije zavisi od vie faktora, a prije svega od

izbora tehnolokog postupka, odnosno od koliine dodatog pekarskog kvasca.
Nakon obavljene fermentacije u masi tijesta, posuda sa tijestom se pomou
ureaja za podizanje i prevrtanje dovodi iznad koa djelilice, kojom se dijeli
tijesto.
Dijeljenje tijesta. Iz ljevka djelilice tijesto gravitacijom dolazi u komoru, gdje se uz

pomo noeva ili klipova odsijecaju komadi eljene mase.

Okruglo oblikovanje tijesta. Svrha okruglog oblikovanja je da komadu tijesta

obezbijedi glatku povrinu, koja e onemoguiti isputanje stvorenih gasova, jer

se smatra da prvi korak narastanja tijesta zapoinje kod okruglog oblikovanja
tijesta. Ova operacija obavlja se na maini za okruglo oblikovanje tijesta.
Intermedijarna fermentacija (odmaranje tijesta). Okruglo oblikovanje komada
tijesta obavlja se na radnom stolu-tabli.
Zavrno oblikovanje tijesta. Nakon obavljene intermedijarne fermentacije, okrugli
komadi tijesta dolaze na mainu za duguljasto oblikovanje, radi davanja
izduenog oblika vekne. U ovakvom obliku vekna se podvrgava zavrnoj
fermentaciji.
Zavrna fermentacija tijesta. Obavlja se na posebnim kolicima koja se dovoze u
komoru za zavrnu fermentaciju tijesta, s mogunou podeavanja temperature i
relativne vlanosti vazduha, s ciljem obezbjeenja to povoljnijih uslova za
fermentaciju tijesta
Peenje. Fermentisani komadi tijesta se, u zavisnosti od konstrukcije pei, na
razliite naine unose u pe za peenje (pomou poteznih aparata, kolica ili lopate)

Proizvodnja lisnatog tijesta se odvija na slian nain, a razlike proizilaze iz specifinih

karakteristika ove vrste proizvoda.
Postojei graevinski objekti sastoje se iz zgrade u kojoj su na prvoj etai izgraeni
prostori za proizvodnju proizvoda iz proizvodnog programa, a na drugoj etai prostor
namijenjen za obavljanje administrativnih poslova ija je ukupna povrina 400 m2 i
pomomih objekata (garaa, nastrenica i sl.). Veliina poslovnog prostora, od 340 m2, u
kome je smjetena oprema za proizvodnju u cjelosti zadovoljava postojeim zahtjevima i
omoguava smjetanje dodatne opreme koja se planira nabaviti po ovom poduzetnikom
projektu. Dispozicija maina i ureaja koje imaju mogunost proizvodnje irokog
asortimana pekarskih proizvoda, kao to su hljeb, pecivo, fino pecivo od lisnatog
tijesta i razne vrste kolaa data je na slici br. 3.1.

Stranica 8 od 37

Slika 3.1. Dispozicija maina i opreme za proizvodnju pekarskih proizvoda

Legenda:
1. Etana pe
2. Fermentaciona pe
3. Siloske elije za brano
4. Podna vaga
5. Mjealica za tijesto
6. Posude za tijesto
7. Mjea i dozer vode
8. Slivnik
9. Podiza - prevrta posuda
10. Djelilica tijesta za hljeb
11. Maina za okruglo i
duguljasto oblikovanje tijesta

12. Maina za valjanje lisnatog tijesta

13. Radni sto
14. Maina za dijeljenje i okruglo
oblikovanje tijesta za pecivo
15. Sto sa ploama maine za dijeljenje i
oblikovanje
16. Intermcdijarna komora
17. Ureaji za oblikovanje tijesta za
pecivo
18. Ureaji za slaganje formiranog tijesta
na aparat za punjenje pei
19. Aparat za punjenje pei

20. Kolica sa aparatima za

punjenje pei
21. Kolica za hlaenje
gotovih proizvoda
22. Umivaonik
23. Maina za pripremu
tijesta i kremova za kolae
24. Radni sto
25. Maina za oblikovanje
lisnatog tijesta

Kapacitet maina i ureaja koje imaju mogunost proizvodnje irokog asortimana

pekarskih proizvoda prikazan je u tabeli br.3.3.
Proizvodni program

Osnovne vrste hljeba

Specijalne vrste hljeba
Peciva
Lisnata tijesta
Ukupno

Kapaciteti maina i opreme

Instalisani
Ekonomski
Radni
kg/sat
kg/sat
kg/sat
184,53
123,02
107,64
86,41
57,61
50,41
313,09
104,36
91,32
15,63
5,21
4,56
599,66
290,20
253,93

Tabela 3.3. Kapaciteti maina i opreme

Reim rada maina i ureaja je uslovljen prirodom posla kao i karakteristikama proizvoda
iz asortimana. Instalisani kapacitet je izraunat na bazi tehnikih karakteristika opreme.
Proizvodnja proizvoda obavlja se svakodnevno pa je u izraunavanju ekonomskog i
radnog kapaciteta uzet u obzir pokazatelj od 365 dana.

Stranica 9 od 37

Osnovne i specijalne vrste hljeba se proizvode pri radu u dvije smjene, a proizvodnja
peciva i lisnatog tijesta u jednoj smjeni, zbog ega u izraunavanju ekonomskih
kapaciteta raunamo sa vremenom od 16 odnosno 8 radnih sati.
Stvarni radni kapacitet je maji od ekonomskog kapaciteta za jedan sat po smjeni pa se u
izraunavanju koristi vrijeme od 14 odnosno sedam radnih sati.
PROIZVODNI
PROGRAM

Osnovne vr.hljeba
Specijalne vr.hljeba
Peciva
Lisnata tijesta
Ukupno

KAPACITETI MAINA I
OPREME
Instalisani
Ekonomski
Radni
Kg.
Kg.
Kg.
1
2
3
1.616.513
718.450 550.064
756.966
336.429 257.579
2.742.626
304.736 233.314
136.941
15.216
11.649
5.253.046
1.374.832 1.052.6
05

OSTVARENA
PROIZVODNJA
U 2004.

Instalis.

Kg.
4
450.052
206.063
221.648
11.300
889.063

%
4/1
27,84%
27,22%
8,08%
8,25%
16,92%

ISKORIETENOST
KAPACITETA MAINA I
OPREME
Ekonom.

%
4/2
62,64%
61,25%
72,73%
74,27%
64,67%

Radni

%
4/3
81,82%
80,00%
95,00%
97,00%
84,46%

Tabela 3.4. Pokazatelji iskoritenosti kapaciteta maina i opreme

Pokazatelji iz tabele br.3.4., ukazuju da je iskoritenost radnih kapaciteta maina za

proizvodnju peciva 95% i lisnatog tijesta 97% ograniavajui faktor daljnjeg rasta
proizvodnje ovih vrsta proizvoda. Navedeni razlog nas je i opredijelio za pokretanje ovog
preduzetnikog projekta.
Preduzetnikim projektom se predvia nabavka tri nove maine i to: mini automatske
linije za proizvodnu peciva, miksera za mijeanje sirovina za proizvodnju peciva i
lisnatog tijesta i maine za valjanje lisnatog tejesta sa pomonim radnim stolovima.
Maine koje se planiraju nabaviti odnosno finasirati sredstvima koja se predviaju
projektom date su na slici br. 3.2. dok su prospekti sa detaljnim tehnikim
karakteristikama dati su u prilogu poduzetnikog projekta.

Slika 3.2. Maine za proizvodnju peciva i lisnatog tijesta ija se nabavka finansira ovim
projektom

Stranica 10 od 37

Na bazi tehnikih karakteristika izraunati su kapacitet maina i opreme za proizvodnju

pekarakih proizvoda nakon instaliranja nove opreme. Ovi pokazatelji su dati u tabeli br.
3.3.
Proizvodni program

Osnovne vrste hljeba

Specijalne vrste hljeba
Peciva
Lisnata tijesta
Ukupno

Kapaciteti maina i opreme

Instalisani
Ekonomski
Radni
kg/sat
kg/sat
kg/sat
184,53
123,02
107,64
86,41
57,61
50,41
578,34
192,78
168,68
41,39
13,80
12,07
890,67
387,21
338,80

Tabela 3.5. Kapaciteti maina i opreme poslije nabavke novih maina

Komparacijom pokazatelja iz tabela 3.4. i 3.5. zakljuujemo da e kapacitet maina za

proizvodnju peciva biti povean za 85%, dok e kapacitet za proizvodnju lisnatog tijesta
biti povean za 165 %. Ukupan kapacitet maina i opreme u privrednom drutvu e biti
vei za 33%.
Imajui u vidu pokazatelje o iskoritenosti kapaciteta i opreme (tabela 3.2.) i pokazatelje
o poveanim kapacitetima proizvodnje peciva i hljeba (tabela 3.3.) moe se zakljuiti da
su stvorene pretpostavke za rast proizvodnje svih vrsta proizvoda u narednom periodu
poslovanja privrednog drutva.
3.5. Mikro i makro lokacija
Preduzee Tuzlapec d.o.o. smjeteno je u urbanom dijelu grada Tuzle. Geografski
posmatrano Tuzla je smjetena u regiji Sjeveroistona Bosna. Tuzla je centar te regije.
Graevinski objekti su izgraeni na vlastitom zemljitu povrine 1.200 m2 koje posjeduje
i potrebne infrastrukturne prikljuke (struja, voda, kanalizacija, telefon, parovod).
Zemljite je povezano saobraajnicom sa junom magistralom koja predstavlja glavnu
tranzitnu ulicu iz koje se lako moe pristupiti u druge gradske ulice. Dakle, moemo
konstatovati da je lokacija privrednog drutva pogodna za nesmetano obavljanje
registrovane djelatnosti. Implementacija poduzetnikog projekta e se realizirati u
postojeim graevinskim objektima. U prilogu se mogu pogledati zemljino-knjini
izvadak, posjedovni list, te skice zemljita sa ucrtanim graevinskim objektima.
3.6. Dodatna korist za kupce
Visokokvalitetni proizvodi , dobiveni iz sirovina kontorlisanog porijekla koje su
preraene tehnolokim postupcima i metodama primjernim savremenim zahtjevima
trita, upakovani u odgovarajuu ekoloku ambalau e biti dostupni naim kupcima u
velikom broju objekata na ciljnom tritu. Proizvodi e se isporuivati svakodnevno u
razliitim vremeniskim intervalima te e kupcima biti dostupni u svjeem stanju. Posebna
vrijednost za kupce ogledat e se u odnosu cijena/korist. Nastojat emo da svakog dana
nudimo sve vie za istu ili nuu cijenu.

Stranica 11 od 37

4.

TRITE

4.1. Trini makro i mikro podaci

ire ciljno trite naeg privrednog drutva je region Sjeveroistone Bosne, dok je ue
ciljno trite urbano podruje grada Tuzle. Imajui u vidu da proizvodi iz naeg
proizvodnog programa ulaze u strukturu osnovnih ivotnih namirnica to proizilazi da su
svi stanovnici na irem i uem ciljnom tritu nai potencijalni potroai.
Polazei od statistikih podataka da na irem ciljom tritu ivi cca. 900 000 stanovnika a
da prema statistikim podacima svaki stanovnik godinje pojede proizvoda na bazi brana
u koliini od 150 kg u okviru koga proizvodi iz naeg proizvodnog programa uestvuju sa
70% to proizilazi da je trini potencijal za na proizvodni program 94 500 000
kilograma.
4.2. Obim trita i trini potencijal
Na uem ciljnom tritu ivi 60 000 stanovnika koji na opisani nain kreiraju trini
potencijal od 6 300 000 kilograma. Imajui u vidu da je nae preduzee u 2004. godini
proizvelo i na ue ciljno trite plasiralo 889 063 kilograma proizvoda to proizilazi da je
nae uee na ciljnom tritu svega 14,11 %.
Proizvodi iz grupa peciva i lisnatih tijesta uestvuju sa 35% u trinom potencijalu na
uem ciljnom tritu, ili kvantitativno izraeno taj potencijal iznosi 2 205 000 kilograma.
Nae privredno drutvo je u 2004. godini ostvarilo proizvodnju peciva u koliini od
221 648 kilograma i lisnatog tijesta u koliini od 11 300 kilograma to znai da je u
raspoloivom trinom potencijalu participiralo sa 10,56%. Na ovom trinom segmentu
identificirali smo sljedee ciljne grupe potroaa: djeca predkolskog uzrasta, uenici u
osnovnim i srednjim kolama, studenti i omladina.
4.3. Segmentacija trita (geografska i segmentacija kupaca)
Geografski ire ciljno trite segmentiramo na podruja pojednih opina Tuzlanskog
kantona. Segmentaciju naih potroaa vrimo prema ivotnoj dobi zbog injenice da
proizvode iz prve dvije grupe (osnovne i specijalne vrste hljeba) kupuju uglavnom
potroai starije dobi, dok proizvode iz druge dvije grupe (peciva i lisnata tijesta) kupuju
potroai mlaih dobnih uzrasta. Nai proizvodi se konzumiraju u domainstvima,
restoranima i specijaliziranim prodavnicama brze hrane. Restorani u kojima se prodaju
nai proizvodi su zatvorenog tipa (radniki restorani i ake kuhinje) ili otvorenog tipa
koji ne ograniavaju svoje poslovanje na odreene grupe potroaa
4.4. Istraivanje trita
Specijalizirana agencija za istraivanje trita Eksperting d.o.o. je na zahtjev investitora
provela istraivanje trita. U izvjetaju o provedenim istraivanjima identifikovana je
ciljna grupa kupaca, odnosi na ciljnom tritu te mogunosti plasmana prozvoda. Takoer
je utvreno postojanje slobodnog trinog potencijala. Pored navedenog, izvjetaj
sadrava i relevantne informacije o kupovini, konzumiranju, kvalitetu i postojeoj ponudi
i to je posebno vano preferencijama potencijalnih kupaca.
Informacije eksterne analize (analize trita) , koje su ukazivale na postojanje slobodnog
trinog potencijala na ciljnom tritu, na jednoj strani, i informacije interne analize koju

Stranica 12 od 37

je proveo sam poduzetnik opredijelili su poduzetnika da donese odluku o proirenju

kapaciteta za proizvodnju peciva i lisnatog tijesta.
4.5. Glavni kupci
Glavni kupci naih proizvoda su preduzea i radnje koje se bave prometom prehrambenih
proizvoda i brze hrane. Nai glavni kupci su: Omega d.o.o. ivinice, Bingo d.o.o. Tuzla,
Sinbra d.o.o.o. Tuzla, Merkator Tuzla, Studenski centar Univerziteta u Tuzli, Solana d.d.
Tuzla, Rudnici Kreka u Tuzli, Hotel Tehnograd Tuzla, Hotel Tuzla te Gimnazija Mea
Selimovi Tuzla.
4.6. Konkurencija
Na uem ciljnom tritu prisutan je veliki broj konkurenata koji proizvode na podruju
ueg ciljnog trita ali i onih koji proizvode izvan ovog podruja. Meu vanije
konkurente ubrajamo: Pekare Ljubae d.d., GS Industry d.o.o Tuzla i Klas d.d. Lukavac.
Pojedinana snaga ovih konkurenata nije na takvom nivou da bi mogla ozbiljnije ugroziti
ostale uesnike na tritu. I pored prisustva velikog broja konkurenata trini potencijal
za proizvode iz grupe peciva i lisnatog tijesta zadovoljen je sa svega 85% tj. postoji
slobodani trini potencijal od 15% ili kvantitativno izraeno 330 750 kg proizvoda.
Navedeni pokazatelji ukazuju na trinu opravdanost ulaganja po ovom poduzetnikom
projektu i na mogunost trine ekspanzije u ovom segmentu poslovanja.
4.7. Pozicioniranje na tritu
U dosadanjem poslovanju nismo imali tekoa sa dobavljaima sirovina i energenata za
potrebe nae proizvodnje, a analize okruenja ukazuju da e se ovaj trend nastaviti i u
narednim godinama poslovanja. Na ovom mjestu ne bismo posebno isticali vanije
dobavljae (njihov pregled moete vidjeti iz priloenog bruto bilansa za analizirani
period poslovanja 2002.-2004. godine), ali istiemo postojanje kontinuiteta sa
respektabilnim dobavljaima sirovina koji u svom poslovanju nastoje udovoljiti normama
ISO standarda kvaliteta. Dobri poslovni odnosi sa dobavljaima i njihova briga za
kvalitet svakako olakavaju ostvarenje nae vizije, misije te stratekih i poslovnih ciljeva.
Preduzee trenutno sarauje sa cca 110 kupaca, koji su lojalni od samog osnivanja
preduzea. Na tritu smo prepoznatljivi po kvaliteti, zdravstveno-higijenskoj ispravnosti
proizvoda, cijenama koje odraavaju stvarnu vrijednost proizvoda i dobroj poslovnoj
saradnji.

Stranica 13 od 37

5.

MARKETING

5.1. Koncept marketinga

Ciljno trite naeg poslovanja ine stanovnici SI Bosne, pri emu emo se posebno
koncentrisati na urbano podruje Tuzlanskog kantona. Na proizvod zadovoljava jednu
od najznaajnijih fiziolokih potreba (potreba za hranom), koja se nadalje razliito oituje
kroz elje potroaa za odreenom vrstom prehrambenih proizvoda. Pekarski proizvodi
su dominantni u ishrani BiH stanovniva. Naime, nae prehrabene navike su takve da se
uz svaki obrok posluuju pekarski proizvodi. Meutim, ovisno o dobi stanovnitva, te o
kulturi prehrane, stanovnici preferiraju razliitu vrstu pekarskih proizvoda. Nai
marketinki napori su usmjereni ka zadovoljavanju potreba i elja potroaa na podruju
SI Bosne za pekarskim proizvodima. Cijena proizvoda je prilagoena kupovnoj moi
potroaa, a da pri tome omoguava profitabilno poslovanje.
5.2. Marketing miks
Proizvod. Dimenzije proizvodnog asortimana direktno utiu na mogunost
zadovoljavanja potreba i elja potroaa, a samim time i na konkurentnost preduzea.
Proizvodni asotrimam naeg preduzea ima etiri linije (osnovne i specijalne vrste hljeba,
peciva i lisnato tijesto), te brojne varijante unutar linije. irina i dubina naeg
proizvodnog programa predstavlja znaajnu konkurentsku prednost. Analiza trita je
pokazala da starije stanovnitvo, odnosno porodice, preferiraju konzumaciju obine i
specijalne vrste hljeba, dok mlae stanovnitvo (uenici i studenti) vie kupuje peciva i
lisnata tijesta. Osim toga noviji trend u urbanom podruju, uzrokovan higijenskim
razlozima, je sve vea kupovina pakovanih pekarskih proizvoda. Dimenzije naeg
asortimana omoguavaju zadovoljavanje navedenih elja potroaa. Nai proizvodi se
mogu konzumirati u domainstvima, restoranima i specijaliziranim prodavaonicma brze
hrane.
Mada je vrlo teko izvriti diferenciranje ovakve grupe proizvoda u odnosu na
konkurenciju, nai proizvodi e se isticati kvalitetom, raznovsnou, te pakovanjem.
Cijena. Pri odreivanju politike cijena razmatrani su cijena konkurentskih proizvoda na
tritu, cijena supstituta i trokovi poslovanja. Nakon retrogradne cijenovne kalkulacije,
koja polazi od trine cijene istovrsnih proizvoda kako bi se izvrilo poreenje cijenom
formiranom na bazi trokovi plus dohodak, ustanovili smo da moemo pratiti postojee
cijene na tritu. Kalkulacija nam je pokazala da se ista dobit nee sputati ispod nivoa
prikazane u projekciji dobiti - gubitka. Za postizanje razliitih operativnih i taktikih
ciljeva primjenjivat emo i razliite oblike diferenciranja cijena kao to su rabati na
koliinu, obim asortimana i ekskluzivnost, skonta na gotovinsko plaanje, te razne
popusti. Iako e ovako diferenciranje cijena uticati na smanjenje dobiti po jedinici
proizvoda, omoguie postizanje veeg obima prodaje, a samim tim i veu ukupnu dobit.
Takoe emo pruati brojne prometne usluge kao to su: obuka kupaca/distributera o
karakteristikama naih proizvoda, tehnika dokumentacija o sastavu, porijeklu, svojstvu i
odravanju proizvoda, utivo i poslovno komuniciranje, isporuku proizvoda naim
vozilima, lokacija naih prodajnim mjesta, te prilagoditi radno vrijeme kupcima i
krajnjim korisnicima.

Stranica 14 od 37

Distribucija. Naa vrsta proizvoda zatijeva primjenu strategije intenzivne distribucije. To

znai da se proizvodi trebaju nalaziti u svakom maloprodajnom objektu sa prehrambenim
proizvodima, te u svim ugostiteljskim objektima. Stoga emo svoja nastojanja usmjeriti
na irenje distribucijske mree. Posebno su nam interesantni veliki kupci poput Omege,
Binga, Interexa, VF, odnosno svi maloprodajni objekti sa visokim koeficjentom obrta.
Pored toga nastojaemo uspostaviti saradnju sa UKC Tuzla, Dom zdravlja Tuzla,
kasarnom ArmijeBiH u Tuzli, te brojnim drugim radnikim i akim kuhinjama.
Distribuciju lisnatog tijesta i peciva inteziviraemo saradnjom sa brojnim objektima brze
prehrane. Prodaja krajnjim potroaima e se vriti i u vlastitim maloprodajnim
objektima. Fiziku distribuciju u prodaji obavljat emo vlastitim vozilima.
Nabavu emo vriti od renomiranih dobavljaa iz Bosne i Hercegovine ili po potrebi od
dobavljaa iz zemalja neposrednog okruenja. Nabavu sirovina i energenata vrit emo
vozilima dobavljaa to zbog malih udaljenosti nee predstavljati problem, a trokove
prevoza snosie dobavljai.
Promocija. Pekarski proizvodi se svrstavaju u konvencionalna dobra i to u podvrstu
osnovnih dobara. Ova injenica utie na nain njihove promocije. Naime, klasino
oglaavanje ove vrste proizvoda, putem elektornskih i tampanih medija, nee dati
dovoljno poveanje obima prodaje, da bi bilo ekonomski opravdano. Stoga emo se
koncentrisati na izgradnju snanog imida naeg preduzea. U medijima e biti isticano
naa usmjerenost ka kvalitetnoj i ekolokoj proizvodnji, bio-porijeklu naih sirovina,
uvoenju novih proizvoda i sl. Kreiranje pozitivne percepcije o naem poslovanju, dalje
e se pozitivno odraziti na pozitivan stav okruenja prema naem proizvodima, a samim
time i na poveanje obima prodaje. Osim toga emo primjenjivati unaprjeenje prodaje
usmjereno posrednicima i vlastitim zaposlenicima. Distributere emo stimulisati rabatima
na koliinu i obim naruenog asortimana, te na eksluzivnost distribucije. Pored toga emo
poklanjati razne promotivne materijale sa naim logotipom, kao to su: baneri,
promotivni katalozi, hemijske olovke, pepeljare, upaljai i sl. Na ovaj nain emo uticati
na vei obim narudbi, kao i na poziciju naih proizvoda u regalima samouslunih
objekata, te stimulisati osoblje u maloprodaji da predlae nae proizvode kupcima. Za
nae zaposlenike emo organizovati poslovne sastanke na kojima e se razmatrati
problematika distribucije. Osim toga emo organizovati obuku o kvaliteti i svojstvu naih
proizvoda, koje trebaju da istiu prilikom njihove distribucije. Dodatan stimulans naim
zaposlenicima, biti e povremena prodajna takmienja sa prigodnim nagradama (novani
stimulansi, nagradna putovanja i slino). Naa vozila, na kojima e pored adrese i
logotipa preduzea biti oslikani i nai proizvodi, biti e nosioci tranzitnih reklama.
Znaajan dio usmene propagande e za nas vriti zadovoljni i lojajalni potroai.
5.3. Marketing plan
Ukupni resursi naeg preduzea e biti usmjereni na zadovoljavanje potreba i elja
potroaa na podruju SI Bosne. Kreiraemo prepoznatljivost kvalitete i raznovrsnoti
naih proizvoda. Izgradnjom snanog imida imida preduzea, koje vodi brigu o svojim
potroaima, namjeravamo pruzeti vodstvo u prodaju, te postati lider na tritu SI Bosne.
Osim toga namjeravamo postii: unaprjeenje tehnologija proizvodnje, razvoj i uvoenje

Stranica 15 od 37

novih proizvoda, kontinuiran rast obima prodaje i trinog uea na podruju SI Bosne,
irenje distribucijske mree, te uspostavljanje dugoronih poslovnoh veza sa kupcima.
Vei obim prodaje i trinog uea na podruju SI Bosne namjeravamo postii irenjem
distribucijske mree. Pri tome emo koristiemo push strategiju usmjerenu ka
posrednicima. Push (guranje) strategija podrazumjeva primjenu raznih sredstava, kojima
se utie na kupce da uzimaju i distribuiraju asortiman proizvoaa. Primjenom ove
strategije, koju emo provoditi uz pomo instrumenata unaprijeenja prodaje usmjerena
ka posrednicima, oekujemo poveani obim kupovine od postojeih kupaca, te
pridobijanje novih, kljunih kupaca na podruju SI Bosne. irenje distribucijske mree
se treba direktno odraziti na poveanje obima prodaje i vee uee na tritu.
Provoenjem strategije pozicioniranja na tritu kroz kreiranje i njegovanje snanog
imida preduzea, uticaemo na pozitivnu percepciju okruenja (kupaca/distributera,
krajnjih korisnika, dobavljaa, finansijskih institucija itd) o naem poslovanju. Na ovaj
nain e nae preduzee ostvariti brojne koristi: krajnji potroai e traiti nae
proizvode, te e olakati proces distribucije i uticati na poveanje prihoda od prodaje,
laki pristup tritu kapitala, kvalitetnije uslove saradnje sa dobavljaima i sl.

Stranica 16 od 37

6.

MENADMENT

6.1. Eksterna i interna analiza

Tabela 6.1. Analiza vanjskog okruenja, identifikacija mogunosti i prijetnji

VANJSKO OKRUENJE
Konkurenti
Prijetnja ulaska na ciljno trite.
Intenzitet suparnitva.
Pritisak od zamjenskih proizvoda.
Pregovaraka mo kupaca.
Pregovaraka mo dobavljaa
Tehnologija
Brzina uvoenja inovacija u proizvodnji i
uslugama.
Brzina uvoenja inovacija u proizvodni
proces.
Brzina inoviranja postojee opreme.
Inovacije u nova znanja menadmenta i
zaposlenika.
Inovacije u tehnologiji koritenja proizvoda
Drutveno okruenje
Demografija.
ivotni stil
Sistem vrijednosti
Etiko okruenje
Drutvena odgovornost
Poslovna odgovornost.
Poslovna etika
Ekonomsko okruenje
Monetarna i fiskalna politika.
Stadij u ekonomskom ciklusu (recesija)
Spoljnotrgovinska politika.
Kreditna politika.
Nacionalni dohodak.
tednja.
Investicije
Politiko i pravno okruenje
Postojee politiko ureenje.
Promjena postojeeg politikog ureenja.
Tekue promjene pravnog sistema
Ekoloko okruenje
Ekoloki standardi.
Tekue promjene ekolokih standarda

ANSA

PRIJETNJA

VANOST

3
3
4
5
5

3
2

3
4
3

4
5
5
2
3
2
5
4
2
4

4
5
5

4
4

Stranica 17 od 37

Tabela 6.2. Analiza unutranjih faktora poslovanja, identifikacija snaga i slabosti

INTERNO OKRUENJE
Prodaja i performanse
Usporedba nae cjenovne politike sa prosjekom
grane.
Stepen zadovoljavanja potreba i elja kupaca.
Usporedba ostvarene prodaje s instaliranim
kapacitetima .
Trenutno trino uee.
Tekui prodajni trendovi na tritu.
Nivo profita koji ostvaruje na posao.
Marketing plan i budet za marketing.
Ulaganja u istraivanje trita.
Osoblje
Iskustvo i kvalifikovanost naeg osoblja
Obuka koju pruamo osoblju.
Stepen iskoritenosti kapaciteta osoblja .
Stepen fluktuacije osoblja.
Koritenje profesionalnih poslovnih savjetnika
Fiziki resursi
Raspoloivost odgovarajuim graevinskim
objektima.
Povoljnost lokacije graevinskih objekata.
Efikasnost oprema (suvremenost, iskoritenost )
Fleksibilnost opreme.
Finansijski resursi
Raspoloivost finansijskih sredstava.
Sistemi finansijske kontrole i budeti.
Usklaenost finansijskih sredstava sa rastom
preduzea.
Razvijenost sistema finansijskog informisanja.

SNAGA SLABOST VANOST

4
4

3
5
5
3
5

4
4
5
5
5

5
3
4

3
5
3
5

6.2. S.W.O.T. analiza

Poslije identifikacije osnovnih vanjskih i unutranjih faktora od kojih zavisi uspjenost
poslovanja mogue je izvriti njihovo uzajamno/unakrsno poreenje, tzv. S.W.O.T.
analizu (S strenghts/snage; W weaknesses/slabosti; O opportunities/anse; T
threats/prijetnje).
S.W.O.T. analiza je korisno orue za ocjenu relativne povoljnosti pozicije koju zauzima
preduzee u okruenju i njegove osposobljenosti da uspjeno posluje. Za potrebe
kreiranja matrice koristiemo se informacijama iz predhodne dvije tabele pri emu emo
uvrstiti samo one faktore koji imaju izraen utjecaj (ocijenjen stepenom relativne
vanosti 4 i 5)

Stranica 18 od 37

Tabela 6.3. Matrica S.W.O.T. analize

SLABOSTI

SNAGE

Dobra cjenovna politika u odnosu na prosjek

grane.
Dostignut je znaajan nivo zadovoljavanja
potreba i elja kupaca.
Tekui prodajni trendovi na tritu
Marketing plan i budet za marketing.
Stepen iskoritenosti kapaciteta osoblja .
Stepen fluktuacije osoblja.
Raspoloivost odgovarajuim graevinskim
objektima.
Povoljnost lokacije graevinskih objekata.
Sistemi finansijske kontrole i budeti.

Usporedba ostvarene prodaje

s instaliranim kapacitetima
Iskustvo i kvalifikovanost
naeg osoblja
Obuka koju pruamo
osoblju.
Koritenje profesionalnih
poslovnih savjetnika
Fleksibilnost opreme.

ANSE

PRIJETNJE

Pregovaraka mo kupaca.
Pregovaraka mo dobavljaa
Brzina uvoenja inovacija u proizvodni
proces
Inovacije u tehnologiji koritenja proizvoda
ivotni stil
Drutvena odgovornost
Investicije
Promjena postojeeg politikog ureenja.
Tekue promjene pravnog sistema
Ekoloki standardi.

Pritisak od zamjenskih
proizvoda.
Invacije u tehnologiji
koritenja proizvoda
Poslovna etika
Kreditna politika.
Nacionalni dohodak.
Postojee politiko ureenje.

6.3. Poslovna strategija

Polazei od pretpostavke da poslovna strategija treba da omogui postizanje trine,
tehnoloke, trokovne i menaderske sinergije, a imajui u vidu faktore iz eksternog i
internog okruenja navedene u S.W.O.T. matrici, u nastavku emo definisati opte
poslovne strategije koje emo provoditi u naem poslovanju.
Koristei se identifikovanim snagama i ansama uinit emo maksimalne napore da
steknemo konkurentsku prednost na ciljnom tritu. Isto tako emo nastojati
unaprijediti i druge nae snage te iskoristiti anse koje se ukau u narednom periodu
poslovanja.
Pristupit emo izradi programa za prevazilaenje i otklanjanje uoenih slabosti u to
kraem vremenskom periodu pri emu emo posebnu panju posvetiti
identifikovanim prijetnjama za nae privredno drutvo.
Stranica 19 od 37

6.4. Poslovni ciljevi

Na temelju vizije, misije, stratekih ciljeva preduzea i definiranih strategija
implementacijom preduzetnike ideje planiramo ostvariti sljedee poslovne ciljeve:
Poveati obim proizvodnje lisnatog tijesta za 100%, a peciva za 50 % u prvoj
godini poslovanja.
U narednim godinama poslovanja poveavati obim proizvodnje lisnatog tijesta na
godinjem nivou za 8%, a obim proizvodnje peciva za 5%.
Poveavati na godinjem nivou obim proizvodnje osnovnih vrsta hljeba za 2%, a
specijalnih vrsta hljeba za 2,5%
Uposliti 4 nova zaposlenika.
Ostvariti poveanje neto dobiti za 8 % na godinjem nivou
Unaprijediti postojei gotovinski tok ime emo osigurati kratkoronu i
dugoronu likvidnost privrednog drutva.
6.5. Organizacijska shema
Na bazi Statuta privredno drutvo je organizovano po funkconalnom principu.
Organizacijsku strukturu Tuzlapec do.o.o prikazujemo na slici 6.1.

Top menader

Marketing

Proizvodnja

Raunovodstvo

Razvoj

Slika 6.1. Organizacijska struktura Tuzlapec d.o.o.

Top menader ima zadatak da rukovodi poslovanje cijelog preduzea. On usklauje i

orkestrira rad poslovnih funkcija te menadera i zaposlenika. Top menader zastupa
privredno drutvo pri emu ima sva ovlatenja odreena zakonom i Statutom drutva.
Funkcija marketinga objedinjuje poslove istraivanja marketinga, nabavke, skladitenja i
prodaje. Funkcija proizvodnje ima zadatak da planira, organizuje i izvodi poslove vezane
za proizvodnju gdje se prvenstveno misli na osiguranje adekvatnih tehnolokih postupaka
koji e dovesti do kvaliteta proizvoda zahtijevanog od strane potroaa. Raunovodstvo u
principu prati cjelokupno poslovanje preduzea izraeno materijalnim i vrijednosnim
podacima. Zadatak funkcije razvoja je u stalnom istraivanju novih trinih ansi i
odmjeravanju internih mogunosti prema njima u cilju njihovog efikasnog koritenja.

Stranica 20 od 37

6.6. Struktura menadmenta i zaposlenih

Popunjenost organizacione strukture (slika 6.1.) menaderima i zaposlenicima sa
postojeim kvalifikacionim sposobnostima prikazan je u tabeli 6.4.
Menaderi i zaposenici

Menadment
Direktor
Menader proizvodnje
Menader ekon.-finans. poslova
Zaposlenici
Zaposlenici u proizvodnji
Zaposlenici u transportu
Zaposlenici u trgovini
Zaposlenici u administraciji
Zaposlenici na odravanju higijene
Ukupno

Broj izvrilaca po kvalifikacionoj strukturi

VII
2
1
1

Stepen strune spreme

VI
IV
III
1
1
1
1

6
4
1

9
3
3
1

1
2

2
9

Ukupno
3
1
1
1
16
8
4
1
1
2
19

Tabela 6.4. Kvalifikaciona struktura menadera i zaposlenika prije realizacije projekta

Poslove direktora privrednog drutva obavlja vlasnik, poduzetnik-osniva Mehmed

Mehmedovi. Pored ovih poslova on je zaduen i za poslove razvoja te je direktnije
ukljuen u poslove istraivanja trita u okviru funkcije marketinga. Mehmedovi
Mehmed je zavrio Tehnoloki fakultet 1988. godine u Tuzli. Do osnivanja vlastitog
preduzea radio je u dvije renomirane industrijske pekare (Klara d.d. Zagreb i Klas d.d.
Sarajevo) na organizacionim poslovima proizvodnje hljeba, peciva, lisnatog tijesta i
kolaa. U okviru obavljanja svojih poslova bio je povremeno ukljuivan i u timove za
istraivanje trita za nove proizvode. Obrazovni nivo, steeno radno iskustvo i pokazani
uspjeh u rukovoenju vlastitim privrednim drutvom te visoke moralne odlike ovog
menadera predstavljaju garanciju daljnjeg napredovanja privrednog drutva.
Poslove menadera proizvodnje obavlja Suljo Sulji koji je takoer zavrio Tehnoloki
fakultet 1988. godine u Tuzli. Prva radna iskustva stekao je u privrednom drutvu Pekare
d.d. Tuzla na poslovima tehnologa zaduenog za kvalitet. Od osnivanja Tuzlapec
d.o.o. zajedno sa preduzetnikom osnivaem uestvuje u rjeavanju svih bitnih pitanja
vezanih za proizvodnju. Neposredno rukovodi zaposlenicima u proizvodnji, transportu i
odravanju higijene gdje pokazuje naglaene organizacijske sposobnosti u sistemu
voenja, motiviranja i nagraivanja zaposlenika.
Menader zaduen za ekonomskp-financijske poslove gospodin Bajro Bajri, dipl.ecc.
zavrio je Ekonomski fakultet u Tuzli 2000. godine. Njegovo prvo zaposlenje bilo je u
firmi Tuzlapec d.o.o Tuzla. On organizira poslove iz funkcije raunovodstva i
marketinga i organizira rad zaposlenika u administraciji i trgovini.
Kvalifikaciona struktura zaposlenika kao i njihovo iskustvo omoguavaju realizaciju
kratkoronih i dugoronih ciljeva poslovanja kao i njegove misije.
Kako se ovim poduzetnikim projektom predvia poveanje proizvodnje svih vrsta
proizvoda, a posebno peciva i lisnatog tijesta to e biti zahtijevano dodatno upoljavanje
zaposlenika. Dodatno se planira uposliti tri nova zaposlenika u proizvodnji od kojih e
jedno biti sa visokom strunom spremom na radno mjesto tehnologa za kvalitet, i dvoje
sa srednjom strunom spremom na radna mjesta pekar-slastiar.
Stranica 21 od 37

6.7. Terminski plan implementacije poduzetnikog projekta

Plan implementacije poduzetnikog projekta odvijat e se kroz realizaciju aktivnosti ije
odvijanje se prikazuje u tabeli 6.5.
Oktobar 2004.

Novembar 2004.

Decembar 2004.

Aktivnost 1
Aktivnost 2
Aktivnost 3
Aktivnost 4
Aktivnost 5
Aktivnost 6
Aktivnost 7
Aktivnost 8

Tabela 6.5. Terminki plan imlementacije poduzetnikog projekta

Legenda:
Aktivnost 1. Prikupiti vlastita sredstva te identificirati izvore kapitala za pribavljanje
dodatnih sredstava:
Aktivnost 2. Izraditi potrebnu dokumentaciju za realizaciju poduzetnikog projekta.
Aktivnost 3. Prikupiti ponude te odabrati najpovoljnijeg ponuaa.
Aktivnost 4. Aktivirati izvore kapitala za ulaganja u stalna sredstva-opremu
Aktivnost 5. Nabaviti i montirati opremu.
Aktivnost 6. Ugovoriti i nabaviti potrebne materijalne inpute.
Aktivnost 7. Angaovati potrebne zaposlenike.
Aktivnost 8. Otpoeti proizvodnju na novim mainama.

Stranica 22 od 37

7.

PRAVNI ASTPEKT

7.1. Pravno organizacioni oblik

Tuzlapec d.o.o. je organizovano na osnovu Odluke o osnivanju drutva sa ogranienom
odgovornou. Odluku je donio poduzetnik-osniva gospodin Mehmed Mehmedovi.
Privredno drutvo je registrovano kod Vieg suda u Tuzli 27.12.2001. godine pod
brojem U/I-1240/01, a sa radom je poelo od januara 2002. godine. U osnivakoj Odluci
su istakvnuti podaci: o vlasniku privrednog drutva; firmi, sjeditu i djelatnosti drutva,
osnovnom kapitalu i visini udjela, poveanju i smanjenju osnovnog kapitala; pravima i
obavezama lana drutva; nainu izmirivanja trokova osnivanja; imenovanja uprave,
zastupanja drutva i registracije; vrijeme na koje se drutvo osniva i zavrne odredbe.
Pored Odluke o osnivanju doneen je i Statut drutva u okviru koga su detaljnije
razraeni pojedini dijelovi iz Odluke o osnivanju drutva sa ogranienom odgovornou.
Statut je najvaniji pravni akt u privrednom drutvu pa on sadri i odreene odredbe iz
kojih se izvode drugi pravni akti: odluke i pravilnici. Prema Statutu osnivaki ulog
vlasnika iznosi 200.000 KM od ega je u novcu 120.000 KM a 80.000 KM u stvarima
(zemljite i graevine). U dijelu Statuta koji regulie voenje poslova i zastupanje drutva
odreeno je da poslovanje drutva vodi uprava drutva. Upravu drutva ini lice koje je
imenovano na funkciju top menadera (direktora). Statutom je predvieno da e
privredno drutvo biti organizovano po funkcionalnoj organizacijskoj strukturi.
Funkcionalna organizacijska struktura predvia postojanje sljedeih funkcionalnih
cjelina: marketing, proizvodnja, raunovodstvo, razvoj.
7.2. Opi i posebni propisi koji se primjenjuju u vezi s proizvodom
Preduzee e obavljati poslove iz domena proizvodnje i trgovine. Shodno tome na
njegovo poslovanje e imati direktan uticaj zakonski i podzakonski propisi (uredbe,
pravilnici, rjeenja, odluke) , propisi koji reguliu poslovanje privrednih subjekata koji
obavljaju pomenutu djelatnost doneseni na nivou Bosne i Hercegovine, Federacije BiH,
Tuzlanskog kantaona i Opine Tuzla.
Vaniji opi propisi koji reguliu pomenutu oblast su:
Zakon o porezu na promet proizvoda i usluga ("Slubene novine Federacije BiH"
br. 64/04)
Zakon o trgovini ("Slubene novine Federacije BiH" br. 64/04 i 12/05)
Zakon o registraciji poslovnih subjekata u Federaciji Bosne i Hercegovine
("Slubene novineFederacije BiH" broj 4/00)
Zakon o kontroli cijena ("Slubene novine Federacije BiH" broj 2/95)
Zakon o zatiti potroaa ("Slubeni glasnik BiH" broj 25/06)

Stranica 23 od 37

8.

FINANSIJE

8.1. Dosadanji rezultata poslovanja

Privredno drutvo Tuzlapec d.o.o. je u dosadanjem poslovanju biljeilo pozitivne
finansijske rezultate ije veliine najegzatnije moemo sagledati iz redigovanih zvaninih
financijskih izvjetaja (bilansa stanja i bilansa uspjeha).
OPIS

AOP

AKTIVA (SREDSTVA)
A. UPISANI A NEUPLAENI KAPITAL
B. STALNA SREDSTVA
1. Nematerijalna sredstva
2. Materijalna sredstva
3. Financijska sredstva
C. TEKUA SREDSTVA
1. Zalihe
2. Potraivanja
3.Ulaganja
4. Gotovina u banci i blagajni
D. GUBITAK IZNAD VISINE KAPITALA

UKUPNO AKTIVA (SREDSTVA)

Vanbilansna evidencija
PASIVA (KAPITAL I OBAVEZE)
A. KAPITAL
B. OBAVEZE
1. Dugorone obaveze
2. Tekue obaveze

UKUPNA PASIVA (KAPITAL I OBAVEZE)

Novani iznosi u KM
2002.
2003.

2004.

620.000
20.000
600.000

560.000
20.000
540.000

528.984
20.000
508.984

126.000
50.000
70.000

124.877
60.000
59.877

120.000
57.000
55.000

6.000

5.000

8.000

746.000

684.877

648.984

400.000
346.000
200.000
146.000

429.877
255.000
120.000
135.000

468.984
180.000
85.000
95.000

746.000

684.877

648.984

Vanbilansna evidencija

Tabela 8.1. Redigovani bilans stanja za 2002.,2003. i 2004. godinu

OPIS

AOP

Prihodi od prodaje
Trokovi prodaje
Dobit prije oporezivanja
Porez na dobit
Dobit poslije poreza
Vanredni prihodi
Vanredni rashodi
Dobit od vanrednih stavki
Gubitak od vanrednih stavki
Porez na dobit od vanrednih stavki
Neto dobit od vanrednih stavki
Neto dobit za period (203+210) ili (203-208)
Gubitak za period (204+208) ili (210-204) < 0

Novani iznosi u KM
2002.
2003.
2004.
995.900 1.085.192
1.163.520
966.023 1.041.784
1.105.344
29.877
43.408
58.176
0
6.511
12.217
29.877
36.897
45.959
6.000
8.000
3.400
9.950
2.600
1.950
390
2.210
29.877
39.107
45.959

Tabela 8.2. Redigovani bilans uspjeha za 2002.,2003. i 2004. godinu

Stranica 24 od 37

8.2. Potrabna ulaganja i izvori ulaganja

Poduzetnikim projektom se predviaju ulaganja u nabavku opreme za proizvodnju
peciva i lsinatog tijesta. Pored ulaganja u opremu poduzetnik e uloiti i dio sredstava u
tekua sredstva odnosno zalihe sirovina neophodnih za odvijanje poveanog obima
proizvodnje. U tabeli 8.3. dat je pregled strukture ulaganja.
Konto
0
1

Strukturni elemenit ulaganja

Stalna sredstva
Zalihe

Iznos u KM
120.000,00
30.000,00

Ukupna vrijednost ulaganja

150.000,00

Tabela 8.3. Struktura ulaganja

Ulaganja e se izvriti iz vlastitih izvora i kredita Tuzlanske banke d.d. Tuzla. Pregled
strukture izvora ulaganja dat je u tabeli 8.4.
Izvori sredstava
Vlasitita sredstva
Pozajmljena (tua) sredstva
Ukupno sredstava

Iznos u KM
30.000,00
120.000,00
150.000,00

Omjer u %
20,00%
80,00%
100,00%

Tabela 8.4. Struktura izvora ulaganja

8.3. Otplatni (amortizacioni) plan

Ulaganja e se izvriti u skladu sa dinamikom opisanom u treem dijelu poduzetnikog
projekta dok e aktiviranje sredstava biti u januaru 2005. godine kada e biti i knjiena
nabavka opreme. Oekujemo da kredit Tuzlanske banke d.d. bude odobren u skladu sa
vaeeom ponudom, u kojoj su sadrani sljedei elementi: iznos kredita je 120.000 KM,
rok otplate 60 mjeseci bez grace perioda, poetak otplate januar 2005. godina,
amortizacija zajma jednakim dekurzivnim anuitetima, godinja kamatna stopa 10%,
obraun kamata dekurzivno mjeseno po relativnoj kamatnoj stopi na ostatak duga. Na
osnovu ovih elemenata uraen je otplatni (amortizacioni) plan ije elemente
prikazujemoo u tabeli 5.5.
Elemente otplatnog plana smo izraunali primjenom sljedih relacija uz koritenje
Excela.
r n (r 1)
1,00833360 (1,008333 1)
a=K
=
120
.
000

= 2.549,65 pri emu je

r n 1
1,00833360 1
10
r = 1+
= 1,00833 mjeseni dekurzivni kamatni faktor
12 100
Kp
prva kamata b1 = a I 1 prva otplata R1 = K b1 prvi ostatak duga
I1 =
100 12
R p
I m = m 1
bm = a I m Rm = Rm 1 bm za ostale redove optlatnog plana
100 12

Stranica 25 od 37

Period
mjesec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60

Dug i
ostatak duga
120.000,00
118.450,35
116.887,80
115.312,22
113.723,50
112.121,56
110.506,26
108.877,50
107.235,16
105.579,14
103.909,33
102.225,59
100.527,83
98.815,91
97.089,73
95.349,17
93.594,10
91.824,40
90.039,96
88.240,65
86.426,34
84.596,92
82.752,25
80.892,20
79.016,66
77.125,49
75.218,55
73.295,73
71.356,88
69.401,88
67.430,58
65.442,86
63.438,57
61.417,58
59.379,75
57.324,93
55.252,99
53.163,79
51.057,18
48.933,01
46.791,14
44.631,42
42.453,70
40.257,84
38.043,67
35.811,06
33.559,84
31.289,86
29.000,96
26.692,99
24.365,79
22.019,19
19.653,04
17.267,17
14.861,42
12.435,62
9.989,60
7.523,20
5.036,25
2.528,57
0,00
3.957.446,63

Kamata

Otplata
1.000,00
987,09
974,06
960,94
947,70
934,35
920,89
907,31
893,63
879,83
865,91
851,88
837,73
823,47
809,08
794,58
779,95
765,20
750,33
735,34
720,22
704,97
689,60
674,10
658,47
642,71
626,82
610,80
594,64
578,35
561,92
545,36
528,65
511,81
494,83
477,71
460,44
443,03
425,48
407,78
389,93
371,93
353,78
335,48
317,03
298,43
279,67
260,75
241,67
222,44
203,05
183,49
163,78
143,89
123,85
103,63
83,25
62,69
41,97
21,07
32.978,72

1.549,65
1.562,56
1.575,58
1.588,71
1.601,95
1.615,30
1.628,76
1.642,33
1.656,02
1.669,82
1.683,73
1.697,77
1.711,91
1.726,18
1.740,56
1.755,07
1.769,69
1.784,44
1.799,31
1.814,31
1.829,43
1.844,67
1.860,04
1.875,54
1.891,17
1.906,93
1.922,82
1.938,85
1.955,00
1.971,30
1.987,72
2.004,29
2.020,99
2.037,83
2.054,81
2.071,94
2.089,20
2.106,61
2.124,17
2.141,87
2.159,72
2.177,72
2.195,86
2.214,16
2.232,61
2.251,22
2.269,98
2.288,90
2.307,97
2.327,20
2.346,60
2.366,15
2.385,87
2.405,75
2.425,80
2.446,02
2.466,40
2.486,95
2.507,68
2.528,57
120.000,00

Tabela 8.5. Otplatni (amortizacioni) plan

Stranica 26 od 37

Anuitet
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
2.549,65
152.978,72

8.4. Projekcija oekivanih primitaka

Osnovna namjena prezentiranog primjerka poduzetnikog projekta je da prui uvjerenja
kreditoru da e odobrena sredstva moi biti pravovremeno vraena zajedno sa
pripadajuim kamatama. Zbog toga u nastavku neemo odvojeno posmatrati uinke
ulaganja u novu opremu koja se finansira sredstvima zahtijevnim ovim projektom, nego
emo pokazatelje prikazivati sumarno za planirani ukupni obim proizvodnje Tuzlapeca
d.o.o. Tuzla. Na bazi pokazatelja o oekivanom obimu proizvodnje po pojedinim vrstama
proizvoda iz proizvodnog programa i prosjenih cijena za 1.000 grama proizvoda
izraunali smo i oekivane prihode od prodaje po godinama za pojedine vrste proizvoda.
Pokazatelji o oekivanim prihodima dati su u tabeli 8.6.
PROIZVODNI
PROGRAM

Prosjena
cijena za
1000
grama

Osnovne vrste hljeba

Specijalne vrste hljeba
Peciva
Lisnata tijesta
Ukupno

1,02
1,59
1,50
4,00

PROJEKCIJA PRIHODA OD PRODAJE

2005.
KM

2006.
KM

2007.
KM

2008.
KM

2009.
KM

468.742
335.488
497.196
90.400
1.391.826

477.933
343.670
530.342
94.016
1.445.962

487.124
351.853
546.916
97.632
1.483.525

496.315
360.036
563.489
101.248
1.521.087

505.506
368.218
580.062
104.864
1.558.650

Tabela 8.6. Oekivani iznosi prihoda od prodaje za period 2005.-2009.

Pored oekivanih prihoda od prodaje oekuju se i vanredni prihodi iji e iznosti bit dati
u tabeli 8.8.
8.5. Projekcija oekivanih izdataka
U narednom dijelu emo dati prikaz oekivanih izdataka poslovanja. Sistematizacija
izdataka izvrena je prema analitikom kontnom planu za preduzea. Sumarne iznose
izdataka prikazujemo u tabeli 8.7. dok se analitiki iznosi pojedinih izdataka mogu
pogledati u prilogu ovog poduzetnikog projekta.
ELEMENTI

2005.
KM

Ulaganja u stalna sredstva

Ulaganja u tekua sredstva
Trokovi poslovanja
Materijalni trokovi i amortizacija
Trokovi sirovina i materijala
Trokovi energije
Trokovi rezervnih dijelova
Trokovi sitnog inventara
Amortizacija
Trokovi zaposlenih
Trokovi usluga
Trokovi finansiranja
Ukakulis. rezervis. za rizike i obaveze
Vanredni rashodi
Ukupno

1.208.676
869.901
722.915
78.486
6.000
2.500
60.000
278.712
44.268
15.795
55.673
8.850
1.273.200

OEKIVANI IZNOSI
2006.
2007.
2008.
KM
KM
KM
1.253.628
901.856
750.651
81.529
6.400
2.775
60.500
292.648
46.225
12.900
57.838
9.180
1.320.647

1.290.181
925.622
770.080
84.691
6.800
3.050
61.000
306.642
48.216
9.702
59.341
9.447
1.358.969

Tabela 8.7. Oekivani izdaci za period 2005.-2009.

Stranica 27 od 37

1.318.777
949.511
789.509
87.977
7.200
3.325
61.500
312.856
50.241
6.168
60.843
9.657
1.389.278

2009.
KM
1.347.280
973.529
808.938
91.391
7.600
3.600
62.000
319.183
52.303
2.265
62.346
9.867
1.419.494

8.6. Raspodjela oekivanih izdataka

Na bazi pokazatelja o oekivanim primicima i izdacima prikazanim u predhodne dvije tabele
kreiramo tabelu 8.8. u kojoj je na bazi pomenutih pokazatelja izraunata bruto dobit, te porezi i
neto dobit po godinama u posmatranom periodu.
ELEMENTI
I PRIMITCI (1+2+3)
1. Prihodi od prodaje
2. Izvori finansiranja
2.1. Vlastita sredstva
2.2. Krediti
3. Vanredni prihodi
II IZDATCI (4+5+6+7+8)
4. Ulaganja u stalna sredstva
5. Ulaganja u tekua sredstva
6. Trokovi poslovanja
6.1. Materijalni trokovi i amortizacija
6.1.1. Trokovi sirovina i materijala
6.1.2. Trokovi energije
6.1.3. Trokovi rezervnih dijelova
6.1.4. Trokovi sitnog inventara
6.1.5 Amortizacija
6.2. Trokovi zaposlenih
6.3.Trokovi usluga
6.4. Trokovi finansiranja
7. Ukakulis.rezervis. za rizike i obaveze
8. Vanredni rashodi
III BRUTO PRIMICI (BRUTO DOBIT)
IV Porez na dobit 30%
V NETO PRIMITCI

2005.
KM
1.402.960
1.391.826

OEKIVANI IZNOSI
2006.
2007.
2008.
KM
KM
KM
1.457.529 1.495.393 1.533.256
1.445.962 1.483.525 1.521.087

2009.
KM
1.571.119
1.558.650

11.135
1.273.200

11.568
1.320.647

11.868
1.358.969

12.169
1.389.278

12.469
1.419.494

1.208.676
869.901
722.915
78.486
6.000
2.500
60.000
278.712
44.268
15.795
55.673
8.850
129.761
38.928
90.832

1.253.628
901.856
750.651
81.529
6.400
2.775
60.500
292.648
46.225
12.900
57.838
9.180
136.882
41.065
95.818

1.290.181
925.622
770.080
84.691
6.800
3.050
61.000
306.642
48.216
9.702
59.341
9.447
136.424
40.927
95.497

1.318.777
949.511
789.509
87.977
7.200
3.325
61.500
312.856
50.241
6.168
60.843
9.657
143.978
43.193
100.785

1.347.280
973.529
808.938
91.391
7.600
3.600
62.000
319.183
52.303
2.265
62.346
9.867
151.626
45.488
106.138

Tabela 8.8.Raspodjela oekivanih izdataka za period 2005.-2009.

Poduzetnikim projektom se, kako je to istaknuto u treem dijelu, planira ulaganje u 2004. godini,
zbog ega su redovi u tabeli koji bi trebali sadravati pokazatelje izvora finansiranja i ulaganja
ostali prazni. Tabela 8.8. u kategoriji izdataka sadri i izdatke za amortizaciju. Amortizacija je
troak stalnih sredstava. Ona je obraunska kategorija i po svojoj sutini nije izdatak kao to je to
sluaj sa drugim trokovima poslovanja.1
Na bazi pokazatelja iz tabele 8.8. kreirani su pokazatelji gotovinskog toka za pojedine godine
koje prikazujemo u narednih pet tabela.
Pokazatelji iz tabela od 8.9. do 8.13. ukazuju na kontinuirano ostvarivanje pozitivnog
gotovinskog toka to znai da privredno drutvo Tuzlapec d.o.o. nee imati problema sa
vraanjem pozajmljenih novanih sredstava. Iz tabela uoavamo kontinuirani rast neto dobiti i
gotovine to e za posljedicu imati poveanu likvidnost poslovanja na jednoj strani ali i stvoriti
pretpostavku za kumuliranje financijskih sredstava za nova ulaganja u materijalnu ili financijsku
imovinu preduzetnika.
1

Znaajan broj autora amortizaciju ne uvrtava u izdatke zbog njenog posebnog karaktera troka. Raunski
gledano ona predstavlja svojevrsno rezervisanje sredstava i ukoliko ne bi bila uvrtena u izdatke ona e za
svoj iznos uveati gotovinski saldo prije kredita. U sluaju uvrtavanja amortizacije potrebno je zbrojiti
iznos amortizacije i gotovinskog salda prije kredita ime se rjeava ovaj problem ali i drugi vezani za
zvanine bilansne sheme.

Stranica 28 od 37

Tabela 8.9 . Analiza novanog toka za prvu godinu poslovanja

OEKIVANI NOVANI IZNOSI u 2005. godini
Elementi
I PRIMITCI (1+2+3)
1. Prihodi od prodaje
2. Izvori finansiranja
2.1. Vlastita sredstva
2.2. Krediti
3. Vanredni prihodi
II IZDATCI (4+5+6+7+8+9+10)
4. Ulaganja u stalna srestva
5. Ulaganja u tekua sredstva
6. Trokovi poslovanja
6.1. Materijalni trokovi i
amortizacija
6.1.1. Trokovi sirovina i
materijala
6.1.2. Trokovi energije
6.1.3. Trokovi rezervnih dijelova
6.1.4. Trokovi sitnog inventara
6.2. Amortizacija
7. Trokovi zaposlenih
8.Trokovi usluga
9. Trokovi finansiranja
10. Ukal. rezervisanja za rizike i
obaveze
11. Vanredni rashodi
Bruto obrt na mjesec
Porez na dobit
Neto obrt na mjesec (neto dobit)
Poetna gotovina
Gotovinski saldo prije kredita
Iznos otplate zajma
Krajnji gotovinski saldo
Krajnji kreditni saldo

Januar
KM
91.192
90.469

Februar
KM
119.252
118.305

Mart
KM
126.266
125.264

April
KM
133.281
132.223

Maj
KM
133.281
132.223

Juni
KM
119.252
118.305

Juli
KM
112.237
111.346

August
KM
109.431
108.562

Septembar
KM
98.207
97.428

Oktobar
KM
119.953
119.001

Novembar
KM
119.953
119.001

Decembar
KM
120.655
119.697

Ukupno
KM
1.402.960
1.391.826

724
84.987

946
107.814

1.002
114.295

1.058
119.749

1.058
120.243

946
108.177

891
100.482

868
99.611

779
90.821

952
108.409

952
108.685

958
109.927

11.135
1.273.200
0
0

80.784
58.369

102.334
73.479

108.486
78.036

113.623
81.578

114.112
82.086

102.691
73.914

95.340
68.196

94.579
68.100

86.296
62.418

102.895
74.029

103.167
74.319

104.369
75.377

869.901

47.712

61.086

65.207

68.315

68.821

61.520

56.243

56.315

51.327

61.592

61.881

62.894

722.915

5.102
390
165
5.000
18.116
2.877
1.422
3.619

6.671
510
211
5.000
23.691
3.763
1.402
4.732

7.064
540
226
5.000
25.084
3.984
1.382
5.011

7.456
570
236
5.000
26.478
4.205
1.362
5.289

7.456
570
238
5.000
26.478
4.205
1.343
5.289

6.671
510
213
5.000
23.691
3.763
1.324
4.732

6.279
480
195
5.000
22.297
3.541
1.305
4.454

6.122
468
195
5.000
21.740
3.453
1.287
4.342

5.494
420
178
5.000
19.510
3.099
1.269
3.897

6.711
513
213
5.000
23.830
3.785
1.251
4.760

6.711
513
214
5.000
23.830
3.785
1.233
4.760

6.750
516
218
5.000
23.969
3.807
1.216
4.788

78.486
6.000
2.500
60.000
278.712
44.268
15.796
55.673

584
6.205
1.862
4.343,70
8.000,00
12.343,70
1.549,65
10.794,05
118.450,35

748
11.438
3.431
8.006,50
10.794,05
18.800,55
1.562,56
17.238,00
116.887,80

798
11.971
3.591
8.380,00
17.238,00
25.618,00
1.575,58
24.042,42
115.312,22

836
13.533
4.060
9.472,88
24.042,42
33.515,30
1.588,71
31.926,59
113.723,50

843
13.038
3.911
9.126,55
31.926,59
41.053,14
1.601,95
39.451,19
112.121,56

753
11.075
3.322
7.752,32
39.451,19
47.203,51
1.615,30
45.588,21
110.506,26

689
11.754
3.526
8.228,12
45.588,21
53.816,33
1.628,76
52.187,57
108.877,50

689
9.820
2.946
6.873,87
52.187,57
59.061,44
1.642,33
57.419,11
107.235,16

628
7.386
2.216
5.170,08
57.419,11
62.589,18
1.656,02
60.933,17
105.579,14

754
11.544
3.463
8.081,08
60.933,17
69.014,24
1.669,82
67.344,42
103.909,33

758
11.268
3.381
7.887,84
67.344,42
75.232,26
1.683,73
73.548,52
102.225,59

770
10.728
3.218
7.509,38
73.548,52
81.057,90
1.697,77
79.360,13
100.527,83

8.850
129.760
38.928
90.832

Stranica 29 od 37

19.472

Tabela 8.10 . Analiza novanog toka za drugu godinu poslovanja

OEKIVANI NOVANI IZNOSI u 2006. godini
Elementi
I PRIMITCI (1+2+3)
1. Prihodi od prodaje
2. Izvori finansiranja
2.1. Vlastita sredstva
2.2. Krediti
3. Vanredni prihodi
II IZDATCI (4+5+6+7+8+9+10)
4. Ulaganja u stalna srestva
5. Ulaganja u tekua sredstva
6. Trokovi poslovanja
6.1. Materijalni trokovi i
amortizacija
6.1.1. Trokovi sirovina i materijala
6.1.2. Trokovi energije
6.1.3. Trokovi rezervnih dijelova
6.1.4. Trokovi sitnog inventara
6.2. Amortizacija
7. Trokovi zaposlenih
8.Trokovi usluga
9. Trokovi finansiranja
10. Ukal. rezervisanja za rizike i
obaveze
11. Vanredni rashodi
Bruto obrt na mjesec
Porez na dobit
Neto obrt na mjesec (neto dobit)
Poetna gotovina
Gotovinski saldo prije kredita
Iznos otplate zajma
Krajnji gotovinski saldo
Krajnji kreditni saldo

Januar
KM
94.739
93.988
0

Februar
KM
123.890
122.907
0

Mart
KM
131.178
130.137
0

April
KM
138.465
137.366
0

Maj
KM
138.465
137.366
0

Juni
KM
123.890
122.907
0

Juli
KM
116.602
115.677
0

August
KM
113.687
112.785
0

Septembar
KM
102.027
101.217
0

Oktobar
KM
124.619
123.630
0

Novembar
KM
124.619
123.630
0

Decembar
KM
125.348
124.353
0

752
88.036

983
111.821

1.041
118.575

1.099
124.261

1.099
124.779

983
112.215

925
104.210

902
103.302

810
94.148

989
112.474

989
112.765

995
114.061

83.671
60.483

106.129
76.180

112.541
80.914

117.899
84.594

118.411
85.121

106.518
76.632

98.868
70.693

98.075
70.592

89.447
64.690

106.747
76.752

107.034
77.053

108.288
78.152

Ukupno
KM
1.457.529
1.445.962
0
0
0
11.568
1.320.647
0
0
1.253.628
901.856

49.543
5.299
416
183
5.042
19.022
3.005
1.161
3.760

63.430
6.930
544
234
5.042
24.875
3.929
1.145
4.916

67.709
7.338
576
250
5.042
26.338
4.160
1.128
5.205

70.937
7.745
608
262
5.042
27.802
4.391
1.113
5.495

71.462
7.745
608
264
5.042
27.802
4.391
1.097
5.495

63.880
6.930
544
236
5.042
24.875
3.929
1.081
4.916

58.401
6.522
512
216
5.042
23.412
3.698
1.066
4.627

58.476
6.359
499
216
5.042
22.827
3.606
1.051
4.511

53.296
5.707
448
197
5.042
20.485
3.236
1.036
4.049

63.955
6.971
547
236
5.042
25.021
3.952
1.022
4.945

64.256
6.971
547
238
5.042
25.021
3.952
1.007
4.945

65.307
7.012
550
241
5.042
25.168
3.975
993
4.974

750.651
81.529
6.400
2.775
60.500
292.648
46.225
12.900
57.838

606
6.703
2.011
4.692
6.120
10.812
1.712
9.100
98.816

776
12.069
3.621
8.448
9.100
17.549
1.726
15.822
97.090

828
12.603
3.781
8.822
15.822
24.644
1.741
22.904
95.349

868
14.204
4.261
9.943
22.904
32.846
1.755
31.091
93.594

874
13.686
4.106
9.580
31.091
40.671
1.770
38.902
91.824

781
11.675
3.502
8.172
38.902
47.074
1.784
45.290
90.040

714
12.393
3.718
8.675
45.290
53.964
1.799
52.165
88.241

715
10.386
3.116
7.270
52.165
59.435
1.814
57.621
86.426

652
7.879
2.364
5.515
57.621
63.136
1.829
61.307
84.597

782
12.145
3.643
8.501
61.307
69.808
1.845
67.963
82.752

786
11.854
3.556
8.298
67.963
76.261
1.860
74.401
80.892

799
11.287
3.386
7.901
74.401
82.302
1.876
80.426
79.017

9.180
136.882
41.065
95.818

Stranica 30 od 37

21.511

Tabela 8.11 . Analiza novanog toka za treu godinu poslovanja

Elementi
I PRIMITCI (1+2+3)
1. Prihodi od prodaje
2. Izvori finansiranja
2.1. Vlastita sredstva
2.2. Krediti
3. Vanredni prihodi
II IZDATCI (4+5+6+7+8+9+10)
4. Ulaganja u stalna srestva
5. Ulaganja u tekua sredstva
6. Trokovi poslovanja
6.1. Materijalni trokovi i
amortizacija
6.1.1. Trokovi sirovina i
materijala
6.1.2. Trokovi energije
6.1.3. Trokovi rezervnih
dijelova
6.1.4. Trokovi sitnog inventara
6.2. Amortizacija
7. Trokovi zaposlenih
8.Trokovi usluga
9. Trokovi finansiranja
10. Ukal. rezervisanja za rizike i
obaveze
11. Vanredni rashodi
Bruto obrt na mjesec
Porez na dobit
Neto obrt na mjesec (neto
dobit)
Poetna gotovina
Gotovinski saldo prije kredita
Iznos otplate zajma
Krajnji gotovinski saldo
Krajnji kreditni saldo

Januar
KM
97.201
96.429
0

Februar
KM
127.108
126.100
0

Mart
KM
134.585
133.517
0

April
KM
142.062
140.935
0

OEKIVANI NOVANI IZNOSI u 2007. godini

Maj
Juni
Juli
August
Septembar
KM
KM
KM
KM
KM
142.062
127.108
119.631
116.641
104.677
140.935
126.100
118.682
115.715
103.847
0
0
0
0
0

771
90.476

1.009
115.056

1.068
122.033

1.127
127.914

1.127
128.450

1.009
115.478

949
107.225

926
106.280

85.996
62.057

109.213
78.190

115.840
83.054

121.384
86.836

121.913
87.377

109.630
78.653

101.743
72.552

50.825

65.072

69.461

72.773

73.312

65.534

5.505
442

7.199
578

7.622
612

8.046
646

8.046
646

201
5.083
19.932
3.134
873
3.857

258
5.083
26.065
4.098
861
5.044

275
5.083
27.598
4.339
849
5.341

288
5.083
29.131
4.580
837
5.637

623
6.724
2.017

798
12.053
3.616

852
12.553
3.766

4.707
11.794
16.501
1.891
14.610
77.125

8.437
14.610
23.047
1.907
21.140
75.219

8.787
21.140
29.927
1.923
28.004
73.296

Oktobar
KM
127.856
126.841
0

Novembar
KM
127.856
126.841
0

Decembar
KM
128.604
127.583
0

831
96.824

1.015
115.764

1.015
116.066

1.021
117.404

100.916
72.447

91.999
66.380

109.885
78.777

110.184
79.086

111.479
80.214

Ukupno
KM
1.495.393
1.483.525
0
0
0
11.868
1.358.969
0
0
1.290.181
925.622

59.912

59.989

54.676

65.611

65.919

66.997

770.080

7.199
578

6.775
544

6.606
530

5.928
476

7.241
581

7.241
581

7.283
585

84.691
6.800

290
5.083
29.131
4.580
825
5.637

260
5.083
26.065
4.098
813
5.044

237
5.083
24.531
3.857
802
4.747

238
5.083
23.918
3.761
790
4.629

217
5.083
21.465
3.375
779
4.154

260
5.083
26.218
4.122
768
5.074

261
5.083
26.218
4.122
757
5.074

265
5.083
26.371
4.147
747
5.103

3.050
61.000
306.642
48.216
9.702
59.341

893
14.148
4.244

899
13.612
4.084

804
11.631
3.489

735
12.407
3.722

736
10.360
3.108

671
7.854
2.356

805
12.092
3.628

809
11.790
3.537

822
11.200
3.360

9.447
136.424
40.927
95.497

9.904
28.004
37.908
1.939
35.969
71.357

9.529
35.969
45.498
1.955
43.543
69.402

8.142
43.543
51.684
1.971
49.713
67.431

8.685
49.713
58.397
1.988
56.410
65.443

7.252
56.410
63.662
2.004
61.658
63.439

5.497
61.658
67.155
2.021
65.134
61.418

8.465
65.134
73.599
2.038
71.561
59.380

8.253
71.561
79.814
2.055
77.759
57.325

7.840
77.759
85.599
2.072
83.527
55.253

Stranica 31 od 37

23.764

Tabela 8.12 . Analiza novanog toka za etvrtu godinu poslovanja

Elementi
I PRIMITCI (1+2+3)
1. Prihodi od prodaje
2. Izvori finansiranja
2.1. Vlastita sredstva
2.2. Krediti
3. Vanredni prihodi
II IZDATCI (4+5+6+7+8+9+10)
4. Ulaganja u stalna srestva
5. Ulaganja u tekua sredstva
6. Trokovi poslovanja
6.1. Materijalni trokovi i amortizacija
6.1.1. Trokovi sirovina i materijala
6.1.2. Trokovi energije
6.1.3. Trokovi rezervnih dijelova
6.1.4. Trokovi sitnog inventara
6.2. Amortizacija
7. Trokovi zaposlenih
8.Trokovi usluga
9. Trokovi finansiranja
10. Ukal. rezervisanja za rizike i
obaveze
11. Vanredni rashodi
Bruto obrt na mjesec
Porez na dobit
Neto obrt na mjesec (neto dobit)
Poetna gotovina
Gotovinski saldo prije kredita
Iznos otplate zajma
Krajnji gotovinski saldo
Krajnji kreditni saldo

Januar
KM
99.662
98.871
0

Februar
KM
130.327
129.292
0

Mart
KM
137.993
136.898
0

April
KM
145.659
144.503
0

OEKIVANI NOVANI IZNOSI u 2008. godini

Maj
Juni
Juli
August
Septembar
KM
KM
KM
KM
KM
145.659
130.327
122.660
119.594
107.328
144.503
129.292
121.687
118.645
106.476
0
0
0
0
0

791
92.387

1.034
117.608

1.095
124.770

1.156
130.809

1.156
131.363

1.034
118.059

973
109.598

949
108.633

87.795
63.639
52.108
5.719
468
219
5.125
20.336
3.266
555
3.955

111.620
80.210
66.714
7.478
612
281
5.125
26.593
4.271
547
5.172

118.423
85.205
71.214
7.918
648
300
5.125
28.157
4.522
540
5.476

124.116
89.090
74.609
8.358
684
314
5.125
29.721
4.773
532
5.780

124.663
89.645
75.161
8.358
684
317
5.125
29.721
4.773
524
5.780

112.066
80.685
67.187
7.478
612
283
5.125
26.593
4.271
517
5.172

103.979
74.422
61.424
7.038
576
259
5.125
25.029
4.019
510
4.867

637
7.274
2.182
5.092
14.217
19.309
2.089
17.220
53.164

816
12.719
3.816
8.903
17.220
26.123
2.107
24.017
51.057

871
13.223
3.967
9.256
24.017
33.273
2.124
31.149
48.933

913
14.851
4.455
10.395
31.149
41.544
2.142
39.402
46.791

919
14.296
4.289
10.008
39.402
49.410
2.160
47.250
44.631

822
12.268
3.680
8.587
47.250
55.837
2.178
53.660
42.454

751
13.062
3.919
9.144
53.660
62.803
2.196
60.607
40.258

Stranica 32 od 37

Oktobar
KM
131.093
130.053
0

Novembar
KM
131.093
130.053
0

Decembar
KM
131.860
130.814
0

852
98.936

1.040
118.370

1.040
118.684

1.047
120.061

103.135
74.311
61.503
6.862
562
259
5.125
24.403
3.919
503
4.746

93.991
68.079
56.055
6.158
504
236
5.125
21.900
3.517
495
4.259

112.345
80.812
67.266
7.522
616
283
5.125
26.749
4.296
488
5.202

112.656
81.129
67.582
7.522
616
285
5.125
26.749
4.296
482
5.202

113.988
82.287
68.687
7.566
619
289
5.125
26.906
4.321
475
5.233

752
10.961
3.288
7.673
60.607
68.280
2.214
66.066
38.044

686
8.392
2.518
5.875
66.066
71.941
2.233
69.708
35.811

823
12.723
3.817
8.906
69.708
78.614
2.251
76.363
33.560

827
12.409
3.723
8.686
76.363
85.049
2.270
82.779
31.290

840
11.799
3.540
8.259
82.779
91.039
2.289
88.750
29.001

Ukupno
KM
1.533.256
1.521.087
0
0
0
12.169
1.389.278
0
0
1.318.777
949.511
789.509
87.977
7.200
3.325
61.500
312.856
50.241
6.168
60.843
9.657
143.978
43.193
100.785

26.252

Tabela 8.13 . Analiza novanog toka za petu godinu poslovanja

Elementi
I PRIMITCI (1+2+3)
1. Prihodi od prodaje
2. Izvori finansiranja
2.1. Vlastita sredstva
2.2. Krediti
3. Vanredni prihodi
II IZDATCI (4+5+6+7+8+9+10)
4. Ulaganja u stalna srestva
5. Ulaganja u tekua sredstva
6. Trokovi poslovanja
6.1. Materijalni trokovi i
amortizacija
6.1.1. Trokovi sirovina i
materijala
6.1.2. Trokovi energije
6.1.3. Trokovi rezervnih dijelova
6.1.4. Trokovi sitnog inventara
6.2. Amortizacija
7. Trokovi zaposlenih
8.Trokovi usluga
9. Trokovi finansiranja
10. Ukal. rezervisanja za rizike i
ob.
11. Vanredni rashodi
Bruto obrt na mjesec
Porez na dobit
Neto obrt na mjesec (neto dobit)
Poetna gotovina
Gotovinski saldo prije kredita
Iznos otplate zajma
Krajnji gotovinski saldo
Krajnji kreditni saldo

Januar
KM
102.123
101.312
0

Februar
KM
133.545
132.485
0

Mart
KM
141.401
140.279
0

April
KM
149.256
148.072
0

OEKIVANI NOVANI IZNOSI u 2009. godini

Maj
Juni
Juli
August
Septembar
KM
KM
KM
KM
KM
149.256
133.545
125.690
122.547
109.978
148.072
132.485
124.692
121.575
109.106
0
0
0
0
0

810
94.283

1.060
120.151

1.122
127.500

1.185
133.698

1.185
134.270

1.060
120.633

998
111.963

973
110.977

89.579
65.229

114.018
82.240

120.999
87.367

126.842
91.356

127.408
91.924

114.494
82.728

106.208
76.301

53.390

68.355

72.966

76.445

77.011

68.841

5.940
494
238
5.167
20.747
3.400
204
4.052

7.768
646
304
5.167
27.131
4.446
201
5.299

8.225
684
325
5.167
28.726
4.707
198
5.611

8.682
722
340
5.167
30.322
4.969
195
5.923

8.682
722
343
5.167
30.322
4.969
193
5.923

651
7.840
2.352
5.488
14.577
20.065
2.308
17.757
26.693

834
13.394
4.018
9.376
17.757
27.133
2.327
24.806
24.366

890
13.901
4.170
9.731
24.806
34.536
2.347
32.190
22.019

932
15.559
4.668
10.891
32.190
43.081
2.366
40.715
19.653

939
14.986
4.496
10.490
40.715
51.205
2.386
48.819
17.267

Oktobar
KM
134.331
133.265
0

Novembar
KM
134.331
133.265
0

Decembar
KM
135.116
134.044
0

873
101.037

1.066
120.971

1.066
121.298

1.072
122.713

105.345
76.185

95.972
69.786

114.800
82.859

115.123
83.184

116.493
84.371

Ukupno
KM
1.571.119
1.558.650
0
0
0
12.469
1.419.494
0
0
1.347.280
973.529

62.935

63.016

57.435

68.922

69.245

70.378

808.938

7.768
646
306
5.167
27.131
4.446
190
5.299

7.311
608
280
5.167
25.535
4.184
187
4.988

7.128
593
280
5.167
24.896
4.080
185
4.863

6.397
532
256
5.167
22.343
3.661
182
4.364

7.814
650
307
5.167
27.290
4.472
179
5.331

7.814
650
308
5.167
27.290
4.472
177
5.331

7.860
654
313
5.167
27.450
4.498
174
5.362

91.391
7.600
3.600
62.000
319.183
52.303
2.265
62.346

840
12.912
3.874
9.038
48.819
57.857
2.406
55.452
14.861

768
13.727
4.118
9.609
55.452
65.060
2.426
62.635
12.436

769
11.570
3.471
8.099
62.635
70.734
2.446
68.288
9.990

701
8.941
2.682
6.259
68.288
74.547
2.466
72.080
7.523

841
13.359
4.008
9.352
72.080
81.432
2.487
78.945
5.036

845
13.033
3.910
9.123
78.945
88.068
2.508
85.560
2.529

858
12.403
3.721
8.682
85.560
94.243
2.529
91.714
0

9.867
151.626
45.488
106.138

Stranica 33 od 37

29.001

8.7. Trina ocjena projekta

Kako bismo pokazali uspjenost poduzetnikog projekta najprije emo na bazi
oekivanih pokazatelja iz predhodnih tabela prikazati bilans stanja i bilans uspjeha za
period vraanja kreditnih sredstava.
OPIS

AOP

AKTIVA (SREDSTVA)
A. UPISANI A NEUPLAENI KAPITAL
B. STALNA SREDSTVA
1. Nematerijalna sredstva
2. Materijalna sredstva
3. Financijska sredstva
C. TEKUA SREDSTVA
1. Zalihe
2. Potraivanja
3.Ulaganja
4. Gotovina u banci i blagajni

OEKIVANI NOVANI IZNOSI

2005.
2006.
2007.
2008.
2009.
KM
KM
KM
KM
KM
588.984
20.000
568.984

528.484
20.000
508.484

497.484
20.000
477.484

465.984
20.000
445.984

433.984
20.000
413.984

107.470
48.133
53.217

176.543
62.189
102.559

220.280
82.436
123.627

262.423
121.089
126.757

296.820
139.006
129.888

UKUPNO AKTIVA (SREDSTVA)

6.120
696.454

11.794
705.027

14.217
717.764

14.577
728.407

27.926
730.804

PASIVA (KAPITAL I OBAVEZE)

A. KAPITAL
B. OBAVEZE
1. Dugorone obaveze
2. Tekue obaveze

482.771
213.683
74.500
139.183

521.699
183.328
62.500
120.828

562.764
155.000
50.000
105.000

576.407
152.000
47.000
105.000

590.804
140.000
45.000
95.000

UKUPNA PASIVA (KAPITAL I

OBAVEZE)
696.454 705.027 717.764 728.407 730.804
Tabela 8.14. Oekivani novani iznosi u bilansu stanja za period 2005.-2009.
OPIS

Prihodi od prodaje
Trokovi prodaje
Dobit prije oporezivanja
Porez na dobit
Dobit poslije poreza
Vanredni prihodi
Vanredni rashodi
Dobit od vanrednih stavki
Gubitak od vanrednih stavki
Porez na dobit od vanr. stavki
Neto dobit od vanrednih stavki
Neto dobit za period (203+210)
ili (203-208)

AOP
2005.
KM
1.391.826
1.264.349
127.476
38.243
89.233
11.135
8.850
2.284

OEKIVANI NOVANI IZNOSI

2006.
2007.
2008.
2009.
KM
KM
KM
KM
1.445.962 1.483.525 1.521.087 1.558.650
1.311.467 1.349.522 1.379.621 1.409.626
134.495
134.002
141.467
149.024
40.348
40.201
42.440
44.707
94.146
93.802
99.027
104.317
11.568
11.868
12.169
12.469
9.180
9.447
9.657
9.867
2.387
2.422
2.511
2.602

685
1.599

716
1.671

726
1.695

753
1.758

781
1.821

90.832

95.818

95.497

100.785

106.138

Tabela 8.15. Oekivani novani iznosi u bilansu uspjeha za period 2005.-2009.

Na bazi pokazatelja iz bilansa stanja i bilansa uspjeha za period prije i poslije pokretanja
poduzetnikog projekta kreirat emo tabelu 8.11. u kojoj emo prikazati statike
pokazatelje: profitabilnosti, solventnosti, likvidnosti i zeta skore modela ije tumaenje
dajemo u prilogu ovog poduzetnikog projekta. Visoke vrijednosti izraunatih
pokazatelja
ukazuju
na
stabilnost
poslovanja
u
narednom
periodu.
Stranica 34 od 37

Tabela 8.16 . Statiki pokazatelji poslovanja u periodu 2002-2009 godina

Elementi i pokazatelji
Ukupna aktiva (ukupna sredstva)
Tekua sredstva
Zalihe
Brza sredstva
Ukupna pasiva
Ukupni vlastiti kapital
Trina cijena kapitala (6 x 10%)
Ukupne obaveze
Dugorone obaveze
Tekue obaveze
Prihodi od prodaje
Dobit prije oporezivanja
Dobit poslije poreza
Pokazatelji profitabilnosti
Profitna mara prije oporezivanja
Neto profitna mara
Mara neto preostalog profita
Stopa povarata na ukupnu imovinu
Povrat na ukupni vlastiti kapital
Pokazatelji solventnosti
Stepen zaduenosti (1)
Stepen zaduenosti (2)
Odnos duga i glavnice
Pokazatelji likvidnosti
Koeficijent likvidnosti-tekui odnos
Koeficijent pokrivenosti
Brzi odnos ili ubrzana likvidnost
Pokazatelji "Zeta Skore" modela
x1
x2
x3
x4
x5

Simbol
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13

2002.
746.000
126.000
50.000
76.000
746.000
400.000
40.000
346.000
200.000
146.000
995.900
29.877
29.877

2003.
684.877
124.877
60.000
64.877
684.877
429.877
42.988
255.000
120.000
135.000
1.085.192
43.408
39.107

2004.
648.984
120.000
57.000
63.000
648.984
468.984
46.898
180.000
85.000
95.000
1.163.520
58.176
45.959

2005.
696.454
107.470
48.133
59.337
696.454
482.771
48277,12
213.683
74.500
139.183
1.391.826
129.761
90.832

2006.
705.027
176.543
62.189
114.354
705.027
521.699
52169,94
183.328
62.500
120.828
1.445.962
136.882
95.818

2007.
717.764
220.280
82.436
137.844
717.764
562.764
56276,41
155.000
50.000
105.000
1.483.525
136.424
95.497

2008.
728.407
262.423
121.089
141.334
728.407
576.407
57640,65
152.000
47.000
105.000
1.521.087
143.978
100.785

2009.
730.804
296.820
139.006
157.813
730.804
590.804
59080,43
140.000
45.000
95.000
1.558.650
151.626
106.138

(12:11)
(13:11)
(13:7)-1
(12:1)
(13:6)

3,00%
3,00%
-25,31%
4,00%
7,47%

4,00%
3,60%
-9,03%
6,34%
9,10%

5,00%
3,95%
-2,00%
8,96%
9,80%

9,32%
6,53%
88,15%
18,63%
18,81%

9,47%
6,63%
83,66%
19,42%
18,37%

9,20%
6,44%
69,69%
19,01%
16,97%

9,47%
6,63%
74,85%
19,77%
17,48%

9,73%
6,81%
79,65%
20,75%
17,96%

(8:1)
(9: 6+9)
(8:6)

46,38%
33,33%
86,50%

37,23%
21,82%
59,32%

27,74%
15,34%
38,38%

30,68%
13,37%
44,26%

26,00%
10,70%
35,14%

21,59%
8,16%
27,54%

20,87%
7,54%
26,37%

19,16%
7,08%
23,70%

(2:10)
((210):2)
(4:10)

86,30%

92,50%

126,32%

77,22%

146,11%

209,79%

249,93%

312,44%

-15,87%
0,52
2,42
0,169
0,040
0,040
1,156
1,335

-8,11%
0,48
3,08
0,182
0,057
0,057
1,686
1,585

20,83%
0,66
3,91
0,185
0,071
0,071
2,605
1,793

-29,51%
0,43
4,15
0,154
0,130
0,130
2,259
1,998

31,56%
0,95
4,70
0,250
0,136
0,136
2,846
2,051

52,33%
1,31
5,24
0,307
0,133
0,133
3,631
2,067

59,99%
1,35
5,45
0,360
0,138
0,138
3,792
2,088

67,99%
1,66
5,83
0,406
0,145
0,145
4,220
2,133

(2:1)
(13:1)
(13:1)
(6:8)
(11:1)

Stranica 35 od 37

8.8. Ocjena drutvene rentabilnosti

Realizacija poduzetnikog projekta pozitivno e uticati na djelimino rjeavanje
centralnog problema sa kojim se susree bosanskohercegovako drutvo, a to je problem
nezaposlenosti. Naime, ovim projektom se predvia zapoljavanje etiri nova zaposlenika
to e imati posredne i neposredne koristi za drutvo.
Projektom se predvia nabavka suvremene opreme koja e bitno utjecati na obim i
kvalitet proizvodnje. Ova injenica e opredijeliti i konkurenciju na nabavku sline
opreme to e svakako imati utjecaja na podizanje produktivnosti, ekonominosti i
rentabilnosti u privrednim drutvima koja posluju u ovoj grani industrije.
I na kraju treba istai da realizacija ovog projekta nema tetnih dejstava za radnu i
ivotnu sredinu, odnosno projekat nee proizvesti tetna dejstva na ekologiju u mikro i
makro okruenju.
8.9. Procjena rizika
Procjena rizika je u uskoj vezi sa identifikovanim faktorima prijetnji koje dolaze iz
eksternog okruenja i slabosti koje dolazi iz internog okruenja. Imajui u vidu
pokazatelje analize uspjenosti poduzetnikog projekta kao i opredjeljenje za realizaciju
predloenih poslovnih strategija moemo konstatovati da ne postoje znaajniji rizici za
realizaciju poduzetnikog projekta.
Za sluaj da doe do neto znaajnijih odstupanja dejstva predvienih faktora okruenja
ona zbog stabilnosti tekueg poslovanja nemogu dovesti u pitanje povarat zahtijevanih
kreditnih sredstava.
8.10. Obezbjeenje sredstava iz tuih izvora (kreditnih sredstava)
Za obezbjeenje sredstava iz kredita Tuzlanske banke privredno drutvo Tuzlapec d.o.o.
nudi:
) Mjenicu privrednog drutva Tuzlapec d.o.o. Tuzla.
) Vlastitu mjenicu vlasnika gospdina Mehmeda Mehmedovia.
) Upis hipoteke na opremu finansiranu kreditnim sredstvima banke.

Stranica 36 od 37

PRILOZI
Sainiti specifikaciju priloga.

Stranica 37 od 37