2. Sistem Keselarasan Huruf Vokal.

Terdapat dua sistem pengejaan baru bahasa Melayu iaitu Sistem Keselarasan
Huruf Vokal yang digunakan untuk mengeja kata bahasa Melayu dan Sistem
Kekecualian Keselarasan Huruf Vokal yang digunakan untuk pengejaan kata
pinjaman.
2.1 Pola Keselarasan Huruf Vokal.

Dalam Sistem Ejaan Rumi Bahasa Melayu terdapat lapan belas (18)
pola keselarasan huruf vokal.

Keselarasan huruf vokal ialah kesesuaian dua huruf vokal yang

membentuk dua suku kata pada kata dasar iaitu pasangan antara
huruf vokal pada suku kata praakhir dan pada suku kata akhir tertutup.

Keselarasan huruf vokal ini terbentuk berasaskan prinsip:

i. Keselarasan antara dua huruf vokal pada kata dasar yang
tidak melibatkan pengimbuhan.
ii. Kata dasar yang berakhiran dengan suku kata tertutup
iaitu tidak melibatkan suku kata akhir terbuka.
1. Bagi kata yang lebih daripada dua suku kata , yang termasuk
dalam sistem keselarasan huruf vokal ini hanyalah daripada dua
suku kata yang terakhir sahaja.

18 Pola Keselarasan Huruf Vokal yang Utama.

Pola

Contoh Penggunaan

1)

2)

3)

4)

e pepet

emas, kelam, cemerlang

5)

e pepet

lebih, betik, sembelih

6)

e pepet

telur, tempuh, temenggung

7)

e taling

elak, dewan, belerang

8)

e taling

e taling

9)

e taling

asah, balak, halaman

alih, balik, sumbangsih

asuh, datuk, lembayung

leceh, gelek, selekeh.

esok, telor, selekoh.

10)

11)

12)

13)

14)

e taling

15)

obor,borong,kelompok

16)

ubat, tumpang, ketupat

17)

18)

=
=
=

=
=

ingat, kilang, selinap

intip, sisih, belimbimg
riuh, tidur, periuk
otak, borang, sekolah
=

oleh, boleh,celoteh.

usik, kuih, gerusih

untuk, tunduk, tengkujuh.

2.2 Hukum Kekecualian Keselarasan Vokal (HKKV)

Dalam sistem ejaan rumi bahasa Melayu yang ada sekarang terdapat
beberapa perkataan yang dikecualikan daripada hukum keselarasan
vokal. Hukum ini dilaksanakan kepada beberapa perkataan yang
berasal daripada bahasa Nusantara dan kata serapan daripada bahasa
Inggeris. Hukum ini dikenali sebagai Hukum Kekecualian Keselarasan
Vokal (HKKV).

Terdapat sejumlah perkataan daripada bahasa Jawa yang sering

digunakan dalam bahasa Melayu, namun pengejaannya dikecualikan
daripada hukum keselarasan vokal yang digunakan. Perkataanperkataan tersebut ialah aneh, perabot, lancong, lakon, calon, lapor,
tulen, pamer, kaget, gembleng.

Dalam hal ini ramai yang masih keliru dengan pengejaan perkataanperkataan yang disebutkan itu. Cara terbaik untuk itu ialah dengan
menghafazkannya, ia merupakan salah satu langkah terbaik.

Hukum kekecualian keselarasan vokal melibatkan pasangan vokal

berikut:i.

a - e (t) yang sepatutnya keselarasan vokal ialah a - i .

Misalnya dalam perkataan /aneh/ dan /kaget/ polanya ialah a - e

bukan dieja sebagai /anih/ dan /kagit/ yang menggunakan pola a - i
seperti dalam perkataan balik, kalis, masin yang terdapat dalam sistem
keselarasan vokal
ii.

a - o yang sepatutnya keselarasan vokal ialah a - u .

Misalnya dalam perkataan /calon/ dan /lapor/ polanya ialah a - u

bukan dieja sebagai /calun/ dan /lapur/ yang menggunakan pola a - u
seperti yang digunakan untuk mengeja kata kasut, amuk dan anjung
dalam sistem keselarasan vokal.
iii.

u - e (t) yang sepatutnya keselarasan vokal ialah u - i .

Misalnya dalam perkataan /tulen/ dan /ulet/ polanya ialah u - i bukan

dieja sebagai /tulin/ dan /ulit/ yang menggunakan pola u - i seperti
dalam perkataan kuih, tumis, kudis, bunyi yang terdapat dalam sistem
keselarasan vokal.

iv.

e (p) - e (p) yang sepatutnya keselarasan vokal ialah e (p) - i .

Misalnya dalam perkataan /pepet/ dan /demdem/ polanya ialah e (p)

- e (p) bukan dieja sebagai /pepit/ dan /demdim/ yang menggunakan
pola e (p) - i seperti dalam perkataan kecil, degil, yang terdapat dalam
sistem keselarasan vokal.