Punim Seminarik

Lnda: Matematik
Tema: Trekndshi
Punoi: Dafina Zogaj

Prmbajtja
Njohje me trekndshin
Gjatsia e brinjve
Ekuacionet e brinjve
Kndet e trekndshit
Mesi I brinjve
Mediana
Lartsia e trekndshit
Syprina
Perimetri

 Njohje me trekndshin
Trekndshi sht njra nga figurat themelore n gjeometri.Formohet me
bashkimin e tre pikave t cilat nuk shtrihen n nj drejtz me vija t
drejta. Pikat quhen kulme t trekndshit ndrsa pjesa e drejtzs q
ndodhet ndrmjet kulmeve quhet brinj e trekndshit.
Trekendshi ka tri kulme qe shenohen me A,B dhe C ,tri brinj q
shnohen me a,b dhe c. Gjithasthu ka tri knde , dhe ,shuma e
kndeve t brendshme eshte 180 pra + + =180 . Kurse
shuma e kndeve t jashtme + + = 360
Trekndshet I klasifikojm n dy grupe :

Klasifikimi sipas brinjve

Trekndshi barabrinjsh t gjitha brinjt ika t barabarta

poashtu edhe kndet e brendshme i ka t barabarta dhe secili
prej tyre sht nga 60.
Trekndshi barakrahsh, I cili ka dy brinj t barabarta
dhe dy knde respektivisht t barabarta.
Trekndshi brinjndryshm, I ka t tre brinjt dhe kndet e
ndryshme.

Klasifikimi sipas kndeve

Trekndshi knddrejt ka nj knd t brendshm prej 90.

Brinja prball kndit t drejt quhet hipotenuz ndrsa dy
brinjt tjera quhen kateta.
Trekndsh kndgjer ka nj knd m t madh se 90.
Trekndsh kndngusht t tre kndet i ka m t vogla se
90.
sht dhn trekndshi ABC : A(4,2) B(-2,5) C(1,-4) T
gjinden dhe shqyrtohen elementet e trekndshit.

 Gjatsia e brinjve :
Gjatsia e brinjve gjindet duke gjetur distancn mes dy
kulmeve(pikave).
Brinja c ; AB: A(4,2) B(-2,5)
d= ( x2 x1 )2+( y 2 y 1 )2
c= (24)2 +( 52)2=(6)2+ 32

= 36+9= 45=6.7

AB: c= 6.7
Brinja b ; AC: A(4,2) C(1,-4)
b=(14)2 +(42)2=(3)2 +(6)2= 9+36= 45=6.7

AC: b= 6.7
Brinja a ; BC: B(-2,5) C(1,-4)
a=(1+2)2+(45)2= 32 +(9)2=

9+81= 90=9.4

BC: a= 9.4

Ekuacionet e brinjave

Ekuacionet e brinjave mund ti gjejm me an t ekuacionit t drejtzes

q kalon npr dy pika t dhna. N kt rast pikat e dhna jan kulmet e
trekndshit.
y y 1 x x1
=
y 2 y 1 x 2x 1

- Ekuacioni I brinjs a ;
BC: B(-2,5) C(1,-4)
y5 x +2
=
45 1+ 2
y 5 x+2
=
9
3

3(y 5) = - 9 (x+2) :3
y- 5 = - 3 (x+2)
y-5= - 3x - 6
3x+y-5+6=0
3x+y+1=0

Ekuacioni I brinjs a ; BC: 3x+y+1=0

- Ekuacioni I brinjs b ;

CA: C(1,-4) A(4,2)

y + 4 x1
=
2+4 41
y + 4 x1
=
6
3

6(x-1)=3(y+4) :3
2(x-1)=y+4
2x-2=y+4
2x-y-2-4=0
2x-y-6=0

Ekuacioni I brinjs b ; CA: 2x-y-6=0

- Ekuacioni I brinjs c ;
AB: A(4,2) B(-2,5)
y 2 x4
=
52 24
y 2 x 4
=
3
6

-6(y-2)=3(x-4) :3
-2(y-2)=x-4
-2y+4=x-4
x+2y-4+4=0
x+2y=0

Ekuacioni I brinjs c ; AB: x+2y=0

Kndet e trekndshit

Gjeni kndet e mbrendshme t trkndshit ?

Kto knde mund ti gjejm me zbatimin e formules per kndet ndrmjet
dy drejtzave :
tg =

k 2k 1
1+k 2 k 1

AB: x+2y=0

y=

1
x
2

k=

BC: 3x+y+1=0 y= -3x-1

CA: 2x-y-6=0 y=2x-6

1
2

k =3

k =2

- Kndi mes brinjve AB dhe BC

k 1=

1
2

k 2=3

1
6 +1 5
2
2
2
tg =
=
=
=1
1
3
5
1+ (3 ) (
) 1+
2
2
2
3+

tg=tg -45
=45

Kndi n mes brinjve AB dhe BC sht =45

- Kndi mes brinjve AB dhe CA:

k 1=

1
2

k 2=2
1
4+ 1
5
5
2
2
2
2 5
tg =
=
=
= = =
1
2 11 0 0
1+2(
) 1
2
2
2+

tg=tg90
=90
Kndi ndrmjet brinjve AB dhe CA sht =90

- Kndi mes brinjve BC dhe CA

k1 = -3 k2= 2
tg =

2+3
5
5
=
= =1
1+2(3) 16 5

tg=tg-45
=45
Kndi ndrmjet brinjve BC dhe CA sht =45
Shuma e kndeve t brendshme e nj trekndshi sht 180
+ + =180
90+45+45=180
Kurse shuma e kndeve t jashtme e nj trekndshi duhet t jet
360.

Kendi I jashtem gjindet n kt menyr: Shuma e nj kendi

t mbrendshm me at t jashtmin na jep 180 dmth.
+ =180 ku sht kndi I jashtm.
Kndi I jashtem ndermjet drejtzave AB dhe BC :
=45
=180-
=180- 45
=135
Kndi I jashtm ndrmjet drejtzave AB dhe CA :
= 90
=180 -
=180 - 90
= 90
Kndi I jashtm ndrmjet drejtzave BC dhe CA :
= 45
=180-
=180 - 45
=135
Shuma e jashtme e trekndshit :
+ + =360
90+45+45=360

Mesi i brinjve

Mesi i brinjve gjindet duke zbatuar formulat per ndarjen e

mesit te segmentit duke gjetur kordinaten piks se mesit te
segmentit :
x=

x1 + x2
2

y=

y 1+ y 2
2

- Mesi I brinjs AB:

A(4,2) B(-2,5)
x=

y=

42 2
= =1
2
2

2+5 7
1
= =3
2
2
2

x = 1 ; y= 3
1
N AB (1,3 )
2

- Mesi I brinjs BC :
B(-2,5) C(1,-4)

1
2

x=

2+1 1
=
2
2

y=

54 1
=
2
2

x=

1
2

;y=

1
2

N BC (

1 1
, )
2 2

- Mesi I brinjes CA :
C(1,-4) A(4,2)
x=

1+ 4 5
1
= =2
2
2
2

y=

4+2 2
=
=1
2
2

x=2

1
2

; y= - 1

1
CA=(2 ,1)
2
N

Mediana

Median ose vij e rndimit sht drejtza e cila kalon npr

kulmin e trekndshit dhe mesin e brinjs prball tij, Vrtetohet
se t gjitha medianat priten n nj pik e cila pik paraqet
qendrn e rndimit t trekndshit.
- Mediana e cila bashkon pikn e mesit t brinjs AB dhe
kalon kulmin C :
C(1,-4)

N AB

(1,

7
2

y y 1 x x1
=
y 2 y 1 x 2x 1
y +4 x 1
=
7
11
+4
2
y + 4 x1
=
15
0
2
15
( x1 )=0
2

/2

15(x 1) = 0
15x =15
x=1

Ekuacioni I brinjs q permban mediann: C

1
d= ( x2 x1 )2+( y 2 y 1 )2

N AB

:x=

2
7
d= (11)2 +( +4)
2

2
7
d= (11) +( +4)
2
2

d= 0+(

d=

15 2
)
2
15 2
)
2

Gjatsia e medians C

N AB

: d=

1
2

- Mediana e cila e bashkon pikn e mesit t brinjs AC dhe

kalon kulmin B.
B(-2,5)

N AC

5
,1
2
y 5 x +2
=
15 5
+2
2
y 5 x+2
=
6
9
2
9
2

(y-5) = - 6 (x+2) / 2
9(y-5) = - 12(x+2)

9y-45=- 12x 24
12x+9y-21=0 / :3

Ekuacioni I brinjes qe permban mediann :

B N : 4x+3y-7=0
AC

2
5
d= ( +2) +(15)2
2

9 2
d= ( ) +(6)2
2

d=

d=

d=

81
+36
4

225
4
15
2

Gjatsia e medians B

N AC

: d =7

1
2

- Mediana e cila e bashkon pikn e mesit t[ brinjs BC dhe

kulmin A
A(4,2)

N BC

(-

1 1
,
2 2

y2
x4
=
1
1
2
4
2
2
y 2 x 4
=
3
9
2
2
9
2

(y-2) =

3
(x4)
2

/ 2

9 ( y 2 )=3 ( x4 )

9y+18= 3 x +12
3 x 9y+6=0 / :3
Ekuacioni I brinjes qe permban medinaen
A N : x 3y+2=0

BC

d= (

2
2
1
1
4) +( 2)
2
2

9 2 3 2
d= (
) +( )
2
2

d=

81 9
+
4 4

d=

90
4

d= 22.5
d= 4,7

Gjatsia e medians A

N BC :

d= 4

7
10

Pika ku prehen medianat quhet qendr e rndimit t trekndshit.

Qendra e rndimit fitohet duke zgjidhur sistemin e ekuacioneve
te medianave:
x+ 0+0=0

5
+3 y 7=0
6
20
7=0
6

4x+3y 7=0

3 y+

x 3y +2=0
_________________

3y=3,6
y=1,2

y=

6x 5 =0

2
10

6x= 5

x=

5
6

Qendra e rndimit

P(

5
2
,1
6 10

Lartsia e trekndshit
Lartsi e trekndshit sht drejtza q kalon npr nj kulm t
trekndshit dhe sht normale me brinjn prball tij.

hA :

x y2=0

hB :

x+ 2 y 8=0

hC :

2 x y6=0

Pika ku priten kto lartsi quhet ortoqendr.Ortoqendra gjindet

duke zgjidhur sistemin e ekuacioneve te lartsive, kshtu duke
gjetur pik[n e prbashkt, prkatsisht ortoqendrn.

x y 2 =0
x + 2y 8=0
2x y 6=0
___________
4x 16 =0
4x=16

4y2=0
y= 4 2

x=4

y= 2

Ortoqendra Q(4,2)

Syprina

A(4,2)

S=

B(-2,5) C(1,-4)

| |

x
1 1
x
2 2
x3

y1 1
y2 1
y3 1

| |

4
2 1 4
2
1
S= 2 5 1 2 5
2
1 4 1 1 4

1
2

(20+2+8-5+16+4)

S=

45
2

= 22,5

S = 22,5

Perimetri
P= a + b+ c
a= 9,4

b= 6,7
c= 6,7
P= 9.4 +6.7+6.7= 22.8

P= 22.8