00

Dr JOVAN

JOVIeIe

SKOLA ZA GITARU

I DEO

. I

d r J o van J o vi c ic
S KOlA ZA G rT A RU - I de o
Sa ra dni k
mr D ubra v k a J O V IC IC
Rece nze n li
Dragutin CO LIC
Vlast imit PE RIC IC
Kon st anlin BABI C
G lav ni i od g o v orn i ured n ik
Zo ran ZI VKOVI C
Ur ed ni k
L j ubomi r M Ie IC

Na slo vn a strana
Ne nad ZI VKOVI C
Not o g rafija
Drag ica C IR IC
T ehrrick i ur e d n ik
Mom ir ka VID ENOV IC

Za izd a va ca
p ro f. Ljub isa STOJ A NOVIC, d ire k tor
Res enj em Repu bl ic k og sek re te rija ta za kul tu r u SR Sr bi je br. 4 13-465/
73-0 2 od 19. VI 1973 . god . ne p la ca se po rez na p ro me t ("Slu i b e n i
g la sni k SR Sr bi je , br. 53(72) .

pr.i rner a ka
For ma l: B-4 . O bim : 15 s t. la ba ka . T ira z : 1500
Izda vac : Izd a va c ka o rga n iza c ija " No ta Knja ieva c, M . Tita 4 1
Sta mpa : "Stil " Pod v is

ISBN 86 -357-008 0 -5

DRUGO DOPUNJENO IZDAN\..JE

Gitara je u Jugoslaviji uved ena kao nastavni pr edm et u muzick e, uc iteliske, a u nekim republikama. i
u osrnoqodi snje osnovn e skole, Razumljivo je zbog toga sto je nastal a potreba za udibenicima za
.ovaj instrume nt.
lmaju ci u vidu nastalu potrebu za jedn om sistematskom skolorn, kao i i elju svih onih koji jos nisu u
moqu cnosti da u e git aru pod rukovodstvorn nast avnika. pr istupio sam pisanju ovo g elementar
nog udzben ika, koji treba bar priblizno da zadov olji nastale pot reb e.
Celokupna

Sk 0

I a z ag i t a r u sastoji se iz pet delova ,

Ovaj deo udzbeni ka, dopunjen i pro siren kako te kstualn im obja snjenjirna tako i novim notnim pri
merima. obuhvata osnovne element e tehn ike sviranja u okviru prv e pozic ije.
.Uz ovaj prvi deo ud zben ika starnpan je ip oseban dodat ak sa izbororn odqovarajucih kompozicija
pozn alih velikih pedag oga i kompozitora.
Koristim i ovu priliku da se zahvalim kompozitorim a - profe sorim a Dragutinu Colicu i Vlastimiru Pe
ricicu , dao i docentu Kon stantinu Bab lcu, na podrsci, veoma korisnim savetirna i saradnji.
~.eograd,

1973.

Dr JOVAN JOVICIC

AC C ADEMIA
( e r e tl a

C H TG T AN A

M U SI C AL E
G ;u

l on d " =;on e ; 1
S I E N

~n

S j~na .
....i .... di e;n;'

Pour la
au eour8 de

qu&tri~me ann~e
r~itare

9 .), S i

A
.
1 1

_.

t~l c l. oo 9 ( 7. - A mr ro u c

2 0 .2:'>"J

1e j u go a l a v Ur Jovan J ov i e i e . a aai st'

r1aasique que j e donne dana eet l e Aeead emia P. t

j e lIU i 1I fort heureux de c c nat.at.e r .qu e le pro gre a a c e Otn p 1 i par 1u i

dans l'exeeution d8
lIance tecnbnique

eet inat~ent,aussi bien qua dans Ba eonnais

et th'orique eat VTaimen t remnrquable. Tl es t art

dorenavant a eIercer aa carriere aoit dana 1a virtuo sitp.

Oll

dans

1a pedagogie,o~ i l obtiendra sans doute dea bona su e e ~s.

Sie na 1e 4 Aout i 961

..Veo ma sam sreca n d a ko ns ta tuj e m da je Jugoslove n rnr J O \ 3n Jo \i(' iC lOkn m c e rvor o god is
njeg usav rsa vanja u mojoj kl asi na AkaJ e m iji " lUdj ija na" u Sije ru ro qipo ir>~ uspe h k ak o u
interpret ac ionorn rako j u tcor ijskom i rehni ko rn pogledu . Bez surunje ce I: t.t...~ Ltri}t-1i izvoda ca
vi nOUZ3 ili ped agoga POSl iZ31 i velik e uspehc".
\lll.ri-" b ~ ~ - S><-n.a
-4.\ID 1%1 4Od .

~<0 Y
~a

~S>LJ.

'&...da

8;o~a

5J

j'~d.d
<,

"z.t \JJ-'-"'c..9..,;> ~ ~

-s. "'-S-':-- l .,(,c

~0.: q",-rt~l. "' ~ GTD ff ~ 'ik

~ J~.JO U \ Ci e- ~ ~~? ~'i

-; ... .e.tb,~

iR..-... -s

-f't- ~~iG- <>-

GR.

~p... ~ U,[\~~ _

\t><JO ~ \'~rz. <A

I
cr:::oCi'J:t e R.D, \;;v'<J.<'i.S ~~f' 0~.r
\U. ~\ O ~ ~~ls. T-A

~.lO::>

.. ';'''''''..(r'1-$'~ ~

<:.cu<<::>

JI-, <;!/c. "'=t~

-1:6-cQ.o 4i ~<':'S'l:.A.-u. i ~ X ~-5''i.

A:

(M l

-z...; c.u.'i:.-U- '1

--t-o.J(,e' O<z.

(1.15 ,,<-\<. .

c.'i.,.A.

<l<

Met od studira n ja gita re ko ji je sa inio G . JOVAN

JOVI C1C pred stavlja srecan rezult at nje gov e du ge i

0:. ~~u.~i~

~o4. ~/<ftk

in teligentn e delamo si i na tako lepom instru mentu kao

um etni ka i kao pedagoga.
Poz ivam mlade Ju qo slo ven e da se slu fe o vom
stud ijom ako zele da se u klju ce u moju sko lu i
vefl an st ve nu tr adi ciju koju su stv araf Sor, Tarr ega i
druq i.
A . Segovia

Madrid . 1977 .

,---

Maestro Andres Segovia u razgo voru sa au to rom sko te

dr Jo van om J o vici cern ( 1973 . gOO.)

Uns 1.III.port.atlte co ntrl b u c 16 n e 1..0. eneenen ee a. l.a \4001 0a

de lA gultnr re. ccn ccmp c rdcc c ob e e r-va eoe an I n E8c ue l 0 pe.re. Gu1_
~~

de L mae a t r-c y ugoc a Lnv c Dr , J OVon Jovl t:16. Imp o r t.ant.e porq ulIlI

tra e.uca 188 iIl&J oTOe e xpc r- t e u c r uc c r-t t e t rce s d e L Pr-o r e ee r- Jo v 1l! 16
y

T'e I'WD O

10 m.as vd Il do q ue has t e. hoy ha ccnq ut c t e dc 01 a r te do l a

Gu1 \..arre. a 1 0 largo de

lJU

tu o to r r e ,

SB

trn t a do 16 oo n t 1nu 1 dnd de

un.a b r i llAn tE' trn d 1c 10 n c r ud c t i co c e o e ec

m e t r uae o r c que , l' o r eu

cou n ten te e vc I uc r n c r vf e t t cc (l l t orn t uru., c c ne t.r-c c o r n , r nn cve c ro

no e ~e cn1cas,

d1fu.s16n wu vc r ee

c ec , },

z-eq u e r-e .81l1L1=o de wie

e ae e r-ede y ec c c rn c 31 otelllllt12n c 10 n do eu on 8a f'la.nw

ven vc ce e e I

pun t o d. v ista tc6 r lco COIllO d o l t d cnl c o-proble mau c o .

EI eu t or- da o a tu E3 CUcl o.

11 0. cc n o i dc re c o p o r tunc 10. i n c tu e i

e n va r1 011 d c 8~O volilin e n e 9 _ad elnd 3 do 100 o jc l.il p l o B c 16 0 1c o u dlJ ou r a ,)

de }\ll ch. So r ,
t OB

A l u~ Ol lG.

Gl u l 1a o l . A~ do. TdrreG,

y p reac a de ae rce cua co mpt i ce c i onc s r f t 'ItI1c as,

c u r-e e popul a.ros c epen cf e e da c e t t Lc r Iesec nc

t:.n

a t c . - do

f r~ l noo

e n e ep e c r c t

s rcncc In

f n e t ruxoo tc d e p r -orun ce e V1v en C1a:3 pc puj c r-c c ,

de

~u1tt.lrr6

quc

OlJ

t.a 1.nno vac16n d 1Wic t1 c a. Q:3UID.O unu e opc c r o I l li1 po rtonc l u e n nU0 t1t r 08
t r eepce , cuenc on cl orte .IllUOl col pc rec i c r en

c ea pc r c c o r 1 0 :3 uu

r-re ee e o8t ~ t1 e a s y 01 a cr1Ja1nnto rl ll.:J q un han 1.mpl1c nOc l.a.s de n oltl1_

nact cn cc 00

y populnr .

Agradozeamoe aJ. ]4nOQtro Jov 'H:1 t

c o e 'I

mat8r1 8.I ~s

r r-c rc ee au
q ue

~1

109

a r an do n e JJfu Cr20:J u r t f a vr

qua ha. dOd 1c o.do 0 lo. ccc c e pc rn de OU

~cu ()l l\ .

I ftrg.a y mftn {f lca c a r-re r-u 110 e once r- t t e rc y po da,ltogo

pone h o)' 8..1 e Ic un ce de vc dc e qut e n o e e e co necgr-en a e e xu

d 1ar y e en e on e r l. gultQrra. y qu i ene e e nb r -n eac e rj c br1l1Q.Dto

pa r tl do pedat6leo a e c t c cu rs ,

Il ~k ola za g i t a r u" jugosl o vensko g m a e stra

J o vana
.Jo vi ci c a p re ds t a v1 ja zriac aj an doprin os o vlada vanju tehni
kom savremene q i t a r e . Nj e n zn ac aj je u t ome st o p re nos i
najv r e dn ija umerni ck a i skus t va pro fes ora .Jo vi c tc a i s a z t-.
ma s ve s t o je tok o m s vo je d uge i s t or ij e d o st igla um etno st
g i t a r e . Radi se 0 kont i n ui te t u sjaj ne di dakt i c ke t r a di c ij e
o vog i ns tru men ta k c ji , 'z bo g s voj e st al ne umet nif.ke e volu
ci je / li te rat ur a, izra da gita r a , re hn i c k e novine , r a s pros
tranjenost s t ro m svet a it d . /, tak od e zahte va j e dnu vrs nu
i mo dernu s is tem at iza c i j u njene n astave,kak o uteorijskom
t ak o i u te hn icko -p roble msko m pogle du o

Aut or ove IlISkole tl s m at r a o je pogodn i m da . u nj ene

po je cline clel o ve - p o r e d kl a sicnih prim e r a iz clela 8aha,
Sora, Albeniza, Djulijanij a, Agv ad a. Tare ge i dr. - uklj u
c i i odl o m ke, odnosnq dela iz ra z it e ritm ic ke s lozenost i ,
pose bno s p an s ki h narodnih t vorev ina flamen...l<:o stila. PoSt0
j e gitar a in s tr um ent koj i j e dubok o p o ve z an sa narodnim
u vot om i obic aj i m a , ve r; e mo da je ov a di dak t ic ka in ova
c.ija cd posebnog znacaj a u danas nje vre m e, kaq.a, i z gled a ,
u muzic koj umetnosti ne st aju barijere koj e podrazume-vaju
termini " kl a sfc no" i "naro dn o".
Z ah val j ujemo mae st r u Jov ici cu z a ve1ike u met nicke
i mate r ij alne n ap o r e koj e je ul o zio u k on cep c iju s yoj e
" Skolen , koj aj e plod nj e gove d uge i ve lic anst venekar ij e re
k~no g um e l nika i pe d a goga . On l o s voje de l o dan a 5
c i ni dos tupnim s d m a o ni m a kOjl se posve c uju sl uctiranj u
ili pod uc a v31ju g il a r e i koji ce s\" .:J. k ak o umet'i ci::! iz n j e-;:.e:
iz vuk u i z van redn u pedagosK u k or isL
Rim,3. XI

19~ 5.

GITARA KROZ VEKOVE

G i tara d an a s p rcds tav lja j ed a n od n aj popul a r n ijih i ria j p r i s t upa crii j ih rnuz i ck i h i nst r u
rn en at a , Od Sp a nij e , z a koj u je po j a m g i t a r e ne r a zd vo j n o v'e zan, p re ko ze m a l j a Latin s ke Am e
rike , Afri ke, Evro pe i Az ije , s vaka pe s m a , ig ra i uop sr e s v ak a m anife st a cij a vez an a : z a po
jam m l a dos t i , be z nje se ne m o ze z am i sl i t i .
N aj z nac aj ni ju ul o gu gi t ar a im a ka o kam e r ni so l i s t icki inst rum ent.Ni z del a vel ikih maj
st o ra , od s ta r i h l a u t i st a r Lui s Milan - a,L.S .Wei s- a Fra nje iz Bo s rie , prek o J .S . Ba c h -a i N.
Pag ani ni- a , pa do vel ikih s a v r e menih m aj s tor a : H. Villa- Lobos- a, IVI. To r r o be , Castelnuovo
Tede s c o- a ko j i su p is a li za g i ta r u s o lo , s a k am e r nim s a s t av t m a ili sa s i m fo n ijsk im or ke
s t rom , na j bolje poka z uj u k ako j e ovaj i nstru m ent bi o uv e k ozb i l jno tr etiran i ko l iko s u veli
ke nj egov e i zvod a cke m o qucn o st i .
Git ara s pada u g rupu z ic anih in stru men at a n a kojirna s e ton pr oi zv od i trzanj e m - c u
panj ern zi c a.

NAJSTARlJl O LlC l LAUTE(LEUTE) 1 G I'TARE

(Sum eri 2600. god. p.n. e.)

Po s t oj b i na g i t a re i njoj s l icne La ut e (Lut njo , Le ut a) j e Prednj a Az ij a , .Ios s t a ri na r o d i ~

Su m eri , Asi ri i Vavilon ci o k o 2. 6 00 gocline pre na s e e re irnaj u in strumente o d tir vot a n a koj i
m a SU raz a pete z ice . N az i v o v o g pr etk a git a r e bi o je AL-UD. Kak o UD na star om ar a p skorn
jeziku zna i dr vo , moze se z akljuc it i da je osno va na koj oj je bil a raz a peta zi c a, na t o m naj
s ta r ije m in strume ntu, bila o d dr ve t a , Pod uti c ajern rom a skih j e zika od na z iv a AL-UD na st a o
je na zi v LA-UD, odn o s no LAUDA, a u n asi m k r a j e v ima Leut.

S tari Pe r si j an ei i maj u t akod e s l i c a n in strumen t koj i n a z i vaj u L -'cH. C g r o b n i e a m a s t a

rih Eq i pc a n a n ala z e s e c r te z i k oj i p r c d s t a vlj a ju i ns t r u m e n t e , koj i s e t akode m o gu s m a t r a t i .,
pre ei m a l aut e i l i g i t a r e . N a j s t a r i ji e rte z i p ot i c u i z St arog Egi pt a ne2 j e ok o 2 . 500 . d o 2 .400 .
g od i n a p re n a s e e r e . Pod a t a k d a s e ertezi o v ih st arih i ns tr um e na t e nal aze i n a z i d o v i m a qr o
b n i c a i z k a s n i j e q doba go v ore da s e o va j in st r um ent u s t a r o m Eq ipt u ncq o v ao i r a zv ijao . Ta
ko u d oba Se n a s t ri s -a 1(1 9 50 - 19 3 5. pr e n o ,') z a p a z a s e i o b lik s l i c an k a s ni je m obl ik u lau-"
t e Na z i d o v i rn a g r obn i ea k a srr i j ih vl a da v i na Lvl a d a v i n a Te be 155 5 - 13 5 5 p r e n . e .) v ec: se p r i
m ccuj e r azvi j eni j i o b l i k g i tare koj i j e n al ik n a da na snj u , U to v r e me se j .avl j a i im e KINNOR
i NE FER.
c

G)================:==:::====::J

===~=========================rl:::?>

G=========================::::t:c/

I NSTRUMENT! I Z EGIPTA KI NN OR I N EFER

(2 50 0- 135 5. g o d. p.n. e.)

G RCKA KI TH AR A
(1 40- 33 0. g od. p .n . e.)

(Inst rum ent s<arih Ri rnl j ana )

U s taroj Gr c k oj zicani in strumenti s u ve oma p o z n a t i i popu ! a r ni . Iz gl e d a da su Grc i u

kon t a ktim a s a Persij an cirna u po zna li i z a vo le l i nj i hov in st r u me n t TA R i pren el i 9a u Gr c k u .
Ov aj instrument S Ll na z.va l i pr c m a pe rs i j s ko rn na z i vu "TAR " : K ITHARA . Po m in j e s e u
G r ckoj j o s negde oko '140 g o d i ne pr e n.e .
I st ar i Ri rnlj ani i rn aju z ica n i io s t ru m o nt poz n a t pod na z i vo m C ITH ARA TEUTONI CA .
Postoje poda ei da su i st ar i S lo ve n i po s e do va l i z ic an e in st r ume nte n a kojima su svi r a
1i (S 9 1 godine) .
U doba Ka rl a V' e l ik o q u Evr op i su vei: u veli ko ra sprostranjeni z i c a n i in s t r u m e n ti r a z
lici t og o bl i ka, Ov i in s tr ume nti s u ve c s li cni dan a s rij c rn ob liku laute ili g i t a r e .

INSTRU !"IENTI IZ D O A KA RLA VELIKO G

....

.'

.. ......
'"'- ...
..

,,

...

'Y

.. .. -

!..

....

.....,.

~-

A
~

..,

"""l

'T

.J

,.

.J

.J

~
V'

..

-v

~
~
,.,.

...

..

.....
'01

...

...

..

'01

.,.

'01

.,.

."

..

.........

- '"-
...

...

...
J

."

...
..

..

....... ....
V

....
...

r
~

~V-

V'

......

Z A PISI PRVIH IN STRU !'1ENT ALNI H KOM PO Z ICIJA

Moze s e uz eti da pun r azv oj git a r e i l aute u Evropi poci nj e d ol a s k o m A rab lj an a u I X

ve k u. O n i don o s e s voj AL - UD koj i se , b l aq odarec i r a z vo j u t r ub a d u r s t va , ve o m a b r z o s i r i po
evr o p skim zeml j am a .Ovaj in strument j e i m a o velik i z na c aj z a ocsu r a z voj m uz i ke , b e z ob
zi r a da 1i s e poj avl j i va o u ob li k u l aut e , gi ta re il i vi h ue le , kak o su je z val i u Spani j i . Pr ve ' ins
trumentalne kom po zi c ij e uo p ste na s t al e S U na ovo m in strumem u .
U XII! vek u porn i nju se n az i v i " Git,Jr,J Mori s c a " i "Gir ar a La t ina ",
0;:)

G lTA RA LATI NA

0
0

XlII VEK

GlT ARE S A J EDN IJ'v1

GITA RA MORISC-\

r D V_-\

VR_H .-\ I R.-\Z U CITI :--l BROJ Ei' 1 Z IC-\

XIII VEK

Dalj i muz ic ki razvoj s t a vlj a o j e Izv oda ce p r e d s ve s lo ze n ije t e hn i c ke zahteve,a ovi su

s a s vo je st r a ne , v r s i l i pr it i s ak n a gr aditelj e da s hod no ovim zaht evima p r il a gode o blik i kon
s t r ukc ij u in s trumenta. Prave s e in strumenti r azl ic i t oq ob lika i forme s a i s p up c e n i m "! rav
ni m dn om, d ubljenje m d rve ta ili le p lj enj e m pl oc a , T r az.i se naj bolj e dr vo i p r a ve s e ins t r u
m enti , z bog t ehni ck ih zahteva kom p o zicij a, s a jedni rn il i dva vr a ta , SB c e t i r i i li c'ak dvades et
s e da m z ica . Ta da poc i nje v i dnije r a zdvajanj e ob l ika La ur e od g ita re , i a ko j e na cin sv i r anj a 09
tao ist i ili s l ica n .

G ITARA
A. STRADI VA RIUS -a

GITARA
FRAN Z -a SCHUBERT-a

G ITARA
N . PAGA NIN I-a

U t o do ba i veliki m a j s t or i , ka o st o j e J.S .Bach, kompon uju .veliki b r oj kompozicija za

l aut u , J .S .Bach je napisao c e t i r i s vite za ov aj in strument.
Vre m enom s e us t al io ob lik n aj pr e laute, au XV III veku i gi t are . Poznati g r a di te lj vio
li na A . Stradivarius pravio je i qi t are . Njegove gi tare vec odgo va raj u s a vre meno m ob l i k u . 0
ne s u s t i c ne g i t a ram a ko j e se p r a ve u ital iji i Fr an c u ~ k oj na koj i ma su s virali i komp ono v al i
ve liki maj stori Franz Schubert i Ni col o Pag anini .
Dimenzije gi ta re s e nar a~o n i su us tali l e nl do d a nas j er jos uvek g r ad ite lj i t r aze naj.
bol ja re se nj a z a m e d us obne odnos e poj edi ni h dei ova ko r p usa . Ustalj enoj for mi g it are saob ra
7

zen je i n aci n proizvodenja tona, nac m sviranja i upotrebe instrumenta, pa se u tom pogledu
skoro vi se i ne ek sper i rnent i se . Danas se gitare uglavnom razlikuju jedna od druge po unu
t r a snjoj konstrukcij i , izboru materij al a i ornamentima. Cak su i po di menzij ama pojedinih
dei ov a gitare raznih graditelja pr i bl izno iste. Ovde se misli na normainu savremenu koncer
tnu gitaru spanske gradnje prema modelu Antonio de Tores-a. Medu najpoznatije qraditelje
darras se ub r aj aj u : lqna ci o Fleta, Ramirez, Est o's so , H.Hauser, Galenoti, i jugoslovenski gra
ditelji M.Bockaj i E.Krskeny.
.
Jos uvek veliki broj majstora graditelja, au poslednje vreme i naucni k a aku st i c ar a ,
nastoje da detaljnijim studijama otkriju zakonomernost dejstva pojedinih, na kvalitet tona,u
ticajnih faktora koji se moraju uzet i u obzir prilikom konstrukcije instrumenata.Najzad je
i gitara, kao violina i klavir, izazvala interesovanje naucni k a za svoj u konstrukciju, ci rne je
pot vr den zn ac aj koji se daje literaturi i muzici koja se na njoj izvodi.

FERDlNANDO SOR

RAZVOJ GITARISTICKE PEDAGOGIjE

K a o s t o sm o videli , upored o s a r az voje m mu z i k e r a z vij n o se i us a v r s a v a o obli k i kon
s t ruk c ij a gilare , uvek s a t e znj om d a s e o rn oquc i d a i zvodac i b u clli u rno qu cn o st i da s to l ak'.se
i s p r e t n i j e izvedu n a stale k ompo zi eije . Ist o v rorne no s e r a z v ij al o i prenosi l o sa gener a cije na
ge ne r a c i j u i i sk u s t vo u svir anj u , tj , ra z vij al a s e i q i t a r i st i ck a pe da g o gija . K a o 5 t o su s t a ri
l a ut i st i be l e z i l i s k ice s voj ih kompo zici ja r azn i rn oz.na k a m a , s l u z e c i s e e r t a nje m v r a t a q it aro
i o b e l e z av aj u c i m e s t a na koj i m a t r e b a U od r eden om ruo m c n t u pr i t i s n ut i z ie u, t a k o s u i p r v a
i sku s t va u vo st i n i s v i r a nja bi l a p r e no s en a il i u s m en im pr e d a nj em u c1ire k t n im konta k ti rna ili
ko r i s c o nj e rn raznih o z.nak a iCi sirnbol a . K a o s to j e p r o n a l a z ak s a v rem e n o g no t no q si st ema
. z n a l n o c1o prineo r a z v o j u m u zi ke i m o qucno sc u c1etaljno g z.ap i s i v a n ja m i s l i i p oru ke ko m p o zi
t o r a k r o z o d q o va r aj uc a rn u z.i c k a del a, tak o j e isto ov o notno p is rno z n at no d o prine lo r a z voj u
op s t e rnuz i c k e p ed a gog ij c, pu i gi t a r i s t ic ke , O s n i v a ci rn a sa v r em e ne g i t a r i st i ck o pe cla g o g ije
m ogu se s rn a t r a t i u Sp a n ij i Dion isi o Aq u ado i Ferdin anclo So r , a 1I It a l i ji Ferdin ando Ca r ul l i ,
M atoo C a r c~lnllro ( ; illl i n t1 i .

DJONI SI O A GUADO

. j i hov e skol e , e t i d e i uputstva j os u ve k s u o sn ov ni p ut ok az kak o t r eba pr i c i q i tar i , ka

ko s e up ozn a t i sa e le m en li ma tehn ik e i st o je naj va zri ij e , j os uv ek s e k ro z njiho ve vezbe ,i d e
l a sva k i ml adi poce t ruk b rzo s rod i s a g i ta rom i za vo li je. K a sni je c e rno u pozri at i i neke o d 0
Vi',1 ped ago g a i k a o z nacaj ne ko rnpoz t tor o , poqotovo F . So r - a iM. Gi u l iani-a cij a s u de l a i da
n .is veom a p oz na t a i n al aze se na r e pe r toar i m a qotovo sv i h ve l iki h u me tnika gi t a r i st a , U s vo
..im k on c ertnim komp ozicijam a F. So r, jos poce t korn X IX ve ka s tav lj a pr ed iz vodace dos ta te
ske i s l ozen e te h n i ck e z a hteve. Z a razliku o d d ot a da s nj ih k o m p o zit or a z a q i t ar u , k oj i ma nje
vi se k om po nuju m el odi o zne, l ake i j ednost av ne j ednog l asne k ompoz i ci je, Sor svoja dela baz i
r a na s Iozeruji rn ha rm o ns ki m kretanji ma, j er je g it a r a h arm on ski in st r u rne n t s l ic a n kla v i ru .
Na ra yn o d a l O za hteva daleko veee te hni cke napo r e i z v od a c a a i zrr a t no vec u m uz i c ku k ult ur u.
Zbog t og a SOl' pi s e s kolu i ruz ve zb i ( elida) o d n aj el em ent a rniji h do koncerln ih , kake b i i z vo
d a c e pri pr em io d a mogu l ak s e p r ic i interpr ela ci ji njegovi h del a ,

M AURO ' G IU LIANI

C i lav niz i s t a k n ut i h q i t a ri s t a - k o mp oz i t or a d opri ne o j e d a l jem razvoju g iraris ricke l i
t e r ar ur e i r az voj u ped a g o gij e . Sp omenim o dela Lu i g i Legn a n i - a i Nap ol con a Cos re - a k oj i su
p o s e bn u paznju pok lanja l i razvoj u lehni ke sv i r anj a i obogati l i g il ari st i c ku literalUtu ni z orn i n, '
t er e s antnih i kor is ni h et id a, k apr ic a , pas aza , ve z bt za de s nu i levu r uk u , it d , Bez o bzi ra n a
ve li ke rezult ate , n ap o re i pr iznanja svi h o v ih rn a j s t o r a , q i t a r a je pol ov ino m pr o sl oq st ole c a
doz i vl j av al a s taqn ac ij u , i ak o s e do ba nep os r e dn o p r e t og a s matralo z a " zl a r no o ooa " gi ra r e.
Z bog ce g a to ? Veli ke p ro m ene p osle F ran c usk e r evo l u ci je orn oquc i l e s u da rnuzika ude u ma
se . Ona j e iz feud alni h z amkov a p ren e s en a u ve li ke k on c e n ne d vo r ane , t r oove i ar
n fi te at r -e,

10

Tim put ern j e k r enul a i g i ta ra i m nog i njen i m aj s t or i . Al i z bog svog tiho g i ne zri oq t on a nj en
zv uk ni j e u spev ao da sa vla da p r ostor. Tu j e m o ral a da ustu kne p red kl av i r o m i v i o l i n o m c i j i
se zv uk p renos io da leko pr ek o b i ne do s lu s aoc a . Tako na sa mo m p~ce tk u toj no voj i masovn oj
pub l ie i b il a je u skr a cen a .rno qu crio st da upo zna lep otu ov o c de li k a tno g in s tru men t a, da se od u
sev t nji m i da ga z avol i , Git ara je o s t a la poz na ta uz a no m kr ug u ljubitelja i iz vod a c a i p o l ak o
pa dal a u z abo r av . Z a to vre me k l avir i v i o l iria doz i vlj a vaju svoj trijumf i p un r azvoj .

FRANCIS C O

T ARREG A

M nog i ko ns t r uk tor i u t o doba pok us a va j u d a u po t r ebo m r e z onator a poj ac aj u z vuk g i t are.

Me clutim, s ve t o ne daj e z eljene r ezultate. Iz gl ed a da n ije bio r az log t i ho q ron a s a rn o u kon s
truk ei j i g it are .
U d rugoj pol o v i ni XI X veka ve l ik i s p a ns k i maj s t o r Fr ane is eo Ta rr e g a , p os vet iv s i c i t a v
svoj z i vo t us a v r sa va nj u tehn ik e s v i r a n j a gi t a re , ut v r d i o j e da od n aciri a na koji p r s t i de s ne ru
ke do d ir uj u z ieu u m ome n tu p r oiz voclenja t o na , z a v isi nj e go v k v al i t e t Lboj a}, jac i na i no s i vo s t.
11

Da bi d ob io ta ko sn az a n i n os i v t o n Tar r e g a je r a zr a d io t ehn ic k e de talj e k oj i u s l o vlj a va

ju nj ego vo d o bij anje . Vod e ci r a c un a d a p r st i , p r oizv od e c i t on na takav n a cin , im aju i rnak s i
ma lnu s pretn ost, on j e a na l iz irao a na to msk u g rad u i z voda c e vih ru ku i p r o nas ao n aj pog odn ij a
m e st a i pol oz aj e u k oj e t reb a p os t av i ti de sn u i levu r uku i g it a ru u odnosu na t el o iz vo dac a ,
Def i ni s uc i to kao no v na cin p roi zvodenj a t on a, p o l o z aj a te l a i ruku iz vo d a c a , koji to o rnoq uc u
j e , kao i p o l o z aj u ko m e s e gi tar a n a l az i , Ta r r e g a j e n a pi sa o c i t av s iste m ve z bi , s k al a , pas a
z a, ko mpo novao n iz e t id a, p r e l id a i k o m poz ici j a da bi demon strir a o e f ikas no s t svog no v o g me
t o d a . P ri m eri i vs i no vo st vorenu te hn iku na del a ve l ik ih maj st o ra Ba ch -a , C hop i n -a , Be et ho ve na,
Al beniz- a i dru gi h , c ij a j e del a tr ansk ri bov ao za gi ta ru, pok az ao je d a j e z a is t a d os ao do z na
c aj n i h r e z ul t a t a , j er s u o va del a post al a iz v odl j iv a na g i tar i i u nje g ov oj i nte r pr e t ac i] i do bil a
j o s j ednu dimen ziju.
>

ANDR ES SEGO VIA

12

Ovaj m etod, u s p o rnen ve li k om m aj s t o r u , n azv a n je "T a r r e gina skol a ''. Velike zasluge
na p opulariza e iji Tarreg inog metoda i nj e g ov i h de la im al i s u pr vens t ve no nj e qo v i uc e ni c i i
s ledben iei : fvligu e l LIo b e t , Emi l i o Pu j o l , Jo s e fina Ro b le do , Pa s e u al Roch i drugi. Sp o rne n ! rno
d a j e def i n i s anj e n a cm a pr oi z vode nj a t ona i d r z.a nj e g it a r e o v ak o kako je odre d io T a r r e g a u t i
e a lo da se ust ali i oblik k o n e e rtne git a r e koj i to orn o q uc uj e ,
Napu s t anje r-o mant i c a r-s ke m u zi k e i s ve ve c a "a fi r m a cij a impres ion i zm a i mod e r n e rn u
z i ke z n a t n o s u uti c ali n a s t v a r a l a s t vo za g itaru. N a st a o j e c i t a v ni z de l a , koj a s u pored p ove
c a rii h to hn i c k ih za h t e va , n a stal ih u sl e d n o vih harm on ski h komb in a eija, z a h t e v a l a i r a z l i c i t e
t o n sk e boje , Od g i t a r e s e s ve vi se t r a z i l o d a bu d e "mal i ork e st a r ",tj. d a im a reg i s tre . Vel ik i
n apreda k d al j e g us a v r sa v a nj a - tehni ke s v i r a nj a i i nt e rpret a cij e - omogu Cio je savre rn en i
rn aj sto r g i lar e A ndr e Segov ia . Pol azo c i o d Ta r r e g i ne l e hn i ke o n je na r oc r tu pa z nj u po s ve t io
a n alizi r a s p o r e d a pr s lij u l eve ruke , v o d o c i ra c una 0 c i nj e n ic i da i s t i lo no v i proizve d e ni na
r-a zru m -H c a rna , tj . u r a z l i c it i m p o z i ci j a m a, d aju d r uqa c ij u boju t o n a , O n j e buk valno r e cen o ,
s va k o c1elo k o j e je t r an s k r ib o v a o ili re digo v a o , preth odn o " o r k e st rirao". D o d aj m o t o m e da je
i zv r s i o mod i fi k o v anje ob l ik ova nj a n o kti ju desne r uk e , ci rne j e o rno q u c i o da se na ziei p o vo
l j i p r o i z v o d i t o n jagodi c o m c ij i j e os l on a c nokat ili e i s ti m n o kt o m. Ti-m e j e u koo r d inaciji sa
pr o rn e no m pozi c ij e le v e r u ke j o s v i se i st i c a o odqov ar a j ucu boju k o ju je ze leo da d ob ij e ,
Ovak o p os t a v lj e n a s k o l a je s ve ob uh v a t n a ijed in o m o q u c a , S a m o n a o va j naci n rn oqu c e
j e m a k s im a ln o ko r i s t i t i rn oqu c n o st i q i t r e bez obz i ra k oj a s e vr sta muzi k e i n t e r p re tir a .
Po t r eb n o j e > d a kl e , ko r is t it i ee l~kupn o pedaqo s k o i s ku st v o n a s tal 0 i r azv ij a no s t o l cc i
m a da bi s e ov l a d a l o t ~ hn i k om s v iranja g i lare . T r e b a po ci od e le me n a la k oje s u j o s p o st a v il i
F' . Sor , A g u a d o , C a r u ll i i Ca re a s s i , p a p r e k o r a d ov a Ta rrege, Puj o l a i Segov ie , doc i d o p o t rob
ne t ehnike.
Da b i sm o uconi k e vod ili ovi m p u t e rn sl u t c e m o se s av r ern enim n ot n i m sistem o m i me
todom Ta r r e g e i Se go v ie . K ak o s u m e t od i i skol e Sor - a, Ca r u ll i - a i Car e a s s i - a dal e n i z p e d a
g o skih i kori s nih ve zbi i l ak ih kom p o zi e ij a, mi ce rn o ih prezen tir a li u ovom d e l u , al i kro z
p r iz m u s av r e m e ne teh n i ke.

13

OSNOVI SAVREMENOG NOTNOG SISTEM A

Mu z ik a j e u rnct no st kojoj k ao s r eds t vo i z r az a v a nj a s l u e t ori o vi i li ka o Sl O s e p op ular

no k a z e : II m u z ik a j e go v or t o n o v a ", To n j e z v u k k oj i na st a j e r a v n o rne rru rn t r epe r e nj e rn zv ue-
n09 izv or a odre deni m b r oj e rn t r ept aj a u s e k u nd i . Iz vor zvu k a m o g u bit i z i ce r a z a p ete na p o - '
j edinim in strume ntima(gitar a, v i o l ina , k l a vi r , h arfa) odr edene d uz i n o . deblj i ne i z a teq n u t o a
t i i vazd u s n i s t u bo v i k oji n a st a ju kod r a znih duv ac k ih Inst rurn enat af t r uba . k l a rine t , orgulj e )
i l i u c o ve c je rn grl.u pr il i kom go vo r a i l i -pe v a nj a .
O sob i ne t o n a s u vi si n a , boj a, j ac i n a i du z i n a t r aj a nj a ,
Is'tu vi sin u im a ju dv a t n a, bez ob z i r a n a kojim s e in s t r u m ent i m a pr o i z vod c , a k o nj ih o
v i zv u c ni i zvori tre p ere i st i m br oje m t r 'ep t aja u sek u nd i . N a j manj a r a z l ik a k oj u ljud s k o u ho
rn ozo d a os e t i , i z m e d u dv a t o n a r az l i c i te v i s in e , nazi va s e p oluto n (p o l u s t epen). Ljuds k o uh o
vrlo d obr o pr av i r a z l i k u rnc d u -t o n o v i rn a r az l i c it i h v i s i n a e iji j e r a zm ak i ve c i oo po l u t o n a
( p o lu s l e pe n a). To je c elos t e p eni razm a k(ceo t o n). O va rnedu sobna r a s t oj a n j a m edu t o nov i m a '
raz l ie it e v i s ine na z i v a ju se in terval i .
Da b i se m ogli zapis ati tonov i is t ih i l i r a zl i ci t in v i s i n a upot reblj n vaju s e z n a c i k oji se
n aziv a j u n o t e , K a ko se tonov i i st e ili r az l i c i t e vi si ne co st o r a z l ik uj u po d u z i ni t r a j anj a , n ot e '
s u t a ko p o d e s e ne d a is t o v r e m eno o zna c e i vi s inu t o n a i nj e g o v u duz i nu t r a j anj a, koja s e o d
br oj av a u o d r e de n i m vrem en sk im jedin i cam a .
Za ob c l c a va njc vi s i ne t o n a slu zi lin ijsk i s i s t e m koji se sa s t oj i o d pe t p ar al e lnih lini
ja i c eliri p r a z n in o ,

N ajni z i t on o b c l cz a v a se n ot o rn na naj nizoj , tj , pr voj l i n ij i vS l e d e c a n ot a p o vi s i n i upi suje se

u prazni nu i zmedu p r ve i druge lin ij e . Nared na na drugoj l i ni j i i t d
Za p isanj e t o n ov a koji s u vi si i li ni z i od onih k oji s e u pi suj u u g l av ni l i nij s k i s i s t e rn ,
s l u e p o rn ocne l inij e, koj e s e p i s u izn a d i i sp o d l in ij skog s i s t e rna ,

ne

O b l i k o z na ka n o t a iza br a n j e t a k o d a ona ubel e z cna u l i n i j s ki s is te m pored ozna ke v i s i

, p re rna m e s tu gde se n al azi I oz.na ci i d uz i nu t r a j a nj a.

t o na

C el n nota od b r o j ava se e e t i r i vre m e n ske j e di ni ce .

Pol o v i n a note t r aj e 'd ve vre rn e n sk e j ed in ice.

J" J J

JJJJ"J J

C etvr ti n a n ot e t r a je j e d n u vre me n sku j edini c u.

Uk oliko bi se u jed n oj vr e rnensk oj j edin ic i, tj . u t ok u tr a j anj a j e dn e c e t v r tine ,od s v i ra

l a d v a t o n a ra v n om erno , ond a b i o n i pr e d st avljali o s m i ne .
O srn ine s e obel e z.a v a j u s a pu n i m k r u z .ic e m , c r ti c o m i b arja c i eern. Ak o su dv e os rn ine
j c d na p or ed druge, ili ih j e vi s e , c es t o s e umes to b a rjac i c a s pajaj u c rt orn ,

O SM I N fC

14

J1 J1

Triol a ma se n azivaju tri n ot e n api sane ka o o s m i ne , s esn a e stine it d., izvede ne u j edi ni
ci t r aj anj a, k vint ol am a pe t , a s ek st olam a s e st t on o v a i zv e dene z a j e dnu j e d ini cu.

TRIOLE

KVI NTOLE

SEK STOLE

SESNAESTINE

J o s m anje po traj anj u su ses naes t i ne i tride s etd voj ke.

O ne se obe lez avaju i vez uj u sa d ve, odn o sn o tri c rt o i l i s a dv a od nosn ,o tri bar'j a c i c a ,
ako su p ose b no p i s a ne ,
Napo m i nje mo da se ne m or a za v r e men s ku j e dini cu , tj . za odb r ojavanje, uze t i uve k
t v rt i na , fVloze to d a b ude os m i na, s t o j e do st a ce s t s l uc aj , na p r i me r, u m a k e d on s koj n ar od _
noj muz i ci, a tak o de i polov i na not e na roc i to u de lima s ta r ih l auti st a.
Svak i ton im a s voj n a ziv. To s u : C, D, E , F , G, A i H. Na ziv i os t a l ih t o no va , tj . not a ,
svode se n a na zi ve ov ih seda m os novn i h, j er s u os ta l i ton o vi ponav ljanje ov i h o s no vn i h , sa m o
u pr vo j , d r ugoj, i1i b i l o ko joj ok ta v i n a v i se i1i na ni z e.
Z a o d red iva nje gde ce se koji od ov i h t on o va pos tav i ti u linij s ki sis tem s l uz i o z nak a
koj a se s tav lja na poce t ak sv akog linij s k o g s is tema, a ko ja s e na ziv a kl j uc , Ta ko s e ko d g ita
r e m o gu d obiti ton ovi koj i obuh va t aju ugl a vn om t ri ok tave , Z a ube le Eav a nje no ta do vo ljan je
j edan li nij s ki s is te m uz dopun sk o kor f scenje tri pomoc rie l i ni j e i s p od i i zn a d gl avnog linijs
ko g sis te ma , ako se ko r is t i vi oli n s ki G k l j uc ,

ce-

Prema tom e, u nizu koj i p o r e d u ide od C , D, E, F, G , A , H , C. ako j e G fi ks i ra n na d ru

go j l i nij i , vode ci r ac una 0 pravilu z a z a pi s i v anj e no ta u lin ijs ki s is tem, os t ale not e se upi su
j u n a s le deCi m m e stim a:

4+~
C

11

11

O ps eg o m g i ta re ob u hv a ce rii s u s fe de c i to no vi, uz na pom enu d a sve ove n ot e zv ucs za

ok t a vu ni z e ne go st o s e p is u , O vo je uc injeno z bo g jednos tav nos ti u p isa nj u i c i ta nj u n ot a ,

@
U
E

u
G

-e
A

--C

u
0

.,
A

I'

.,

.a.

.a.

Soj a ton a odre de na je u glavnom s a mim in st rument om koji s l uz i ka o i zv or zvuka i nj e

go vim k va l ite to m . Nju je rno qu c e menjat i i n a sa mo m in st ruroentu , s to se posebno oznacnva
n a odrede ni m m e st im a u s a m o rn no tnom tek st u i t o r ec i rn a , a ne po rnoc u not a(met ali c o
z na ci s v i r a t i nokto m kod kob ili c e, it d.).
Z a oz na c a vanj e j ac i ne s v i ra nja ( clin am ike) s t uze ozn ake koje se upisuju u not ni t e k st i
o ne oz na c a vaj u d a li treba s v i r a t r s nazno ili tih o , da l i tre ba po stepen o p oj ac ava t i ili ut i s ava
ti.

15

Na primer:
Oz.nak a i

( Forle)

.ff
...1

( Fort issimo}

zrio ci

s v i r at i rn ak s i rn al no rn j ac in o rn

(mez r oiort e} ,

z na c i

s vi r at i po l ug las no

z nac l

( Pian o)

pp

[Pianissimo ]

s v i r at i g la sn o

s vi r a t i t ih o

znact

z na c i

C re s ce ndo (kr e s end o)

s v i r at I naj t i se Sl O je rn oq u c e

cresc.

D ecrescendo ( d ek r e s end o)

ozna ca va da lreba po s t epe no poj ac av at i t o n .

decresc.

oz ria c a v a da lre b a p o s t epe n o s rria nj iv at i j a ci nu

zv uka .

CRESCENDO

DECRESCENDO

I st o zriaconjo ima

dim i nuen do

Morend o

Smorcan do

dim.

O va d v a i z r az ao z.na c a v aj u da t r e ba s v i r a t i k a o d a z v uk odl azi , tj , da n e s t aj e ,

M a r cat o ozn a cav a d a lr eba sv i r at i naql a s e n o , a o z n a k e >- i A zn a c e d a not u izna d koj e
il i f i (Sfo rzal o ili For z at o) .
s e n ala z e lre b a na gl a sili. I st o z nace nje i maj u i oznake

ifz

TAKT
Ra d i b al j e pr e g led nosli r a s t av lj a s e svaka muz ick a ko m p o z i c ij a na m a nj e od se ke. J e
d a n t a k a v o ds ek n a z i v a se t a k t . Dv a t akt a s e r a z d v a j aju c r l o m , koj a se n az iv a t ak t o v sk a c rta ,
ili t a kti c a ,

N a kr aju kompo zi c ije s t av lj a s e d vo st r uk a c rt a , i t o prva l a nj a a dr uga de bl ja ,

D a bi s e zn al o kol i k o n ot a lreba da bud e u j e dno m t akt u i st a s e u z im a z a me r nu jed ini
c u pr il iko m b rojanja , ce l vr l i n a , o s m i na i l i polov ina, odmah i z a vi olins k o g klj u c a , na po ce t ku
ko rn poz i c ij e , s t a v lj a se oz n ak a t akt a :

2 J J J 1J
+

+ 1= J

J UrJ~
1 3 , + 2 =3
=

J ~
~

Ov de je o z n aka t ak t a 3/ 4 , Sl O zna c i da u j edno m t akt u m or a bi t i . k ada s e s aber u sve

n o t e , t r-i cetvr ti n e j e r je cetv rli na m er n a j e d ini c a.

16

PAUZE
U toku svi ranja po tre b no j e po riek a d
a r jed nog t akt a il i ce log t ak t a , a da s e t ok
t on o v a o z na c a va s e poseb ni rn - z n a c i rna koj i
zi n u t r aj a nj a , Ka o i not e i pa uze rn o gu b i ti
, Pi s u se:
t

p r e k in uti p ro izv ocle nj e bi lo pojedi ni h t o no v a un u

kornpo zici je nas tavi . Vr ern e prek icla proizvode nja
s e n a zi va ju pa uze , Ob I ik pa uze oclrecluje nj enu du
cele , polovi ne , ce tv rt ine, osrni ne, s es nae s t ine itd .

11

CE LA
PAUZ A

CET VRTlN A
P,\U Z E

l' OL OVIN,\
PAU Z F.

FA

"1
OSM I NA
PAUZ E

SESNAEST IN A
PAUZ E

Poj e dini t ak t ov i rn o gu bi t i is punj eni b i 10 sa rni m n ot am a , b ilo sami m pauzama, a rnogu

i de l i m ic no i not am a i p a uz a ma . Zb ir n o t a i pa uza, u to m s l uc aj u , mo ra od govar a t i z aht evu
oznak e t a kt a . Na p r i me r r

ft

t= $ ~
.. ..
t+

J J J J
. . ..
1

1. 4

1 -<-

+ '4

J
+

11

N aporninj em o ovde , da bi lo ko ja no t a il i pa uz a s a t ack o rn u pr odu zo t k u ozna c ava da je

p r'od uena njena p r vo bi t na v reclno s t z a polov i nu nj enog no rrnalnog t rajanja .

= 4 + 2 =6

2 + 1 3

t=

1,5

=' 4 +

=6

= 2 + 1 =3

'k

;. 1

+ ~ = 1,5

Dve note s poj e ne l ukom svi r i.lju s e b e z pr e ki danja . Da b i s e od s v i r a le treb a n a s t av iu

s a i z d r z av anj e m p r ve no t e . CO v o je s t uc a j kada s u no te is te po v is in i . U s l uc ajev i ma kada s u
no t e r az l i ci t e p o vi s i ni , drug a po r e du pr oi zv odi s e na p oseba n na cin , 0 ce rn ll c e k as nlj e bi t i
govor a) .

D a b i s e o m oqu c i l o d a s e ne k a korn p oz icij a, be z ob z i r a n a vrstu t ak ta , tj. da l i j e 3/1 ,

3/8,2/4 it d , od s vir a b r z o i l i s pori je , uve deni s u nazi vi z a o zri a ca va nje br zine odb roj av a nja ,
To j e ta ko z va n i te m p o LI rn uz i c i , Uo bi c a j e rie je up ot r e b a it al ij an s kih naz i va koje c i tira rno i
daj ern o z a nji h naz ive u pr ev od ll. C e s t o p uta , na r o c i t o kod vc zbi , urne s to uo bi c a j e noq na z i va
z a te rnp o, st a vlj a s e ce t v r t i na i l i o smi na, ako j e o n a mer na j e di'ni c a, i z na d prvog t ak ta i po
r e d nj e se napi s e broj koji t r eb a d a o z na c ava b rzi nu na in st rurn entLl koj i s e upot r e blj a va za
od b r oj av a nje i na z i va s e rnet r o norn (t a kl o m et a r).
N a p r i rner :

J " 12 4
i"le t ronom t r e ba pode s i ti n a brzi n u 124 otkucaj a,jer j e za o vaj p r i rne r
no , a ce tvr t in u bro j a t i kao j e clan uda r a c.

ta ko

nazn a c e

>

17'

Nazlv lempa:

vr l o b r zo

Presto Vivo -

z ivo -

vivace -

br zo

ve s elo, okr e tno

Allegro Alle gretto -

um eren o or z o , z i vahn o

Moderato -

um ere no

Andantino -

ne sto br z o neg o um ereno lagano

Atldante - ,um ereno lagano

ot e qn uto , lagano

Adagio Lento -

s po r o

Largo -

s i roko ,

Oznake za promene lempa:

Accelerando (a cceI.) Rallentando (RaH,) -

R itardando (Rit.) _
Rit en u t o (Riten.) Tenuto (Ten.) -

p ostepen o ubr'za v a j u c i

p o stepen o uspor avajuci

pos tepen o za rez uc!
p os tepe n o zadr a v a j u c l

c t e q nut o ; z adr Ean o

z ivlj e

Pi;' mosso -

p olaga nije

Meno mosso Dodatne oznake:

Molto - ' veoma

Poco -

' m a lo

Poco a poco _

p ostepen o

Izraz a lempo o zn a cava da s e p osle uspor avanj a ili ubr z a v a nj a tre ba vr atiti napr avi
tempo ozna c en n a poc et ku ko mpoz i ci je .
Z a bli z e uputstvo k a kv i m o sec a nje rn treba s v i r a t i u odredenom tempu, s tu z e s ledece
oz na ke :

s du so rn (produhovljeno) ,. s ose caj e rn

Con anima -

o duscvljeno , z an osn o

animato -

ljupko , nezno , bl ago, s la t ko

raspevano

Dolce -

' Can tabile E spressivo

Grazioso -

dra ze s no

Leggiero -

s a l ako c om ; : prirodno

Grav e -

sa o se c aj e rn tr agike -

Scherzando -

18

izr az ajno
vatreno

Con [uoco -

s ale ci s e

t e sko ,

oz b il j no

OPIS GITARE

Pri kaz a n a g i t ar a pr cd st a vl ja sa v r e m e nu konc ertn u g i t a r u spa n ske gradnj e (si. 1). On a

se sa s toj i od vi s e de lo v a . K a o i zvor zvuk a s l u z e sest zi c a
koj e s u j ednim k r aj e m pr i cv r s
c e ne na korpu s (r el o) gitar e koj i ig r a ul o g u r e z onalor a
tj , st ab zv uk z i ca p oj a c av a , daj e
m u pl e m e ni t u boju i pre nosi na o ko l n i va z duh pr e m a a ud ilo r ij u m u. Na korpus gil ar e p r ic v r s
" c en"j e v r a t
n a c ijo rn se kr aju nal az i mehani z am za z a t e z.a nj e zi c a .Ci). Za t aj rneh aniz am
vezu j e s e drugi k r a j z ic e c i rne s e o moqu c a va da se z a te z a nj e rn ili o tpu s t anje m z i ca rnenja v i
sin a t o n a koje o ne p r o i z vo de . Vi s i na lon a s e rn oze m enj a t i i sk r ac i va nj e rn z i ca , tj . s k r aci va
nj e rn r az m ak a i zm e du me st a n a k ojirna s u ne p okrelni kr a jev i z i c a , K ako je jedan kraj zic e

CD

CD

~ ----J#:~

---101-+++1

SAVREMENA KONC ERTN A GITARA

1 - 21CE

2 -

KORPU S (REZONATOR)

GITAR E (T ELa)

3 -

VRAT

4 -

MEHA NI ZAM ZA ZATE ZANJE 2 1CA

5 -

KOBILI CA

6 -

KONJlC

7 -

POPR ECN E METALN E PR ECKE (KOTE )

SI. 1 K O N CERTNA GITARA SPA NSK E G RADN J E

pr ic v r scen na t el a g ila re z a pl oc i c u koj a se na z iva kobi l i ca

a dru gi kraj dod i r uje v r a t pr e
nego SIO z ice dodu d o me h a n iz ma za zalez anj e n a j e dnorn podme t acu od ko s t i , koji se na z i v a
konj ic
10 se sk r a c i vanje zi e a, tj , dobijanj e viSih tonov a dob ij a pr it i sk o m z.i ca prst o rn iz
voda c a na v r at qit a r e na odreden om rne stu , vec p re m a t orri e ko j i se I on ze li do b i t i , Da b i se
mo gl a dob i ti p o l us tepe n a r a s t oj a nj a , v r at gita r e je i zdelj en popr e c n i m m et a l ni m pr ecka m a
Ra st oj anj e i zm e du p r'ec k i j e t a ko p odese no d a s e prili sk om pr st~ na polje izmedu dv e s u
se dne p r-a ck e uvek d o bi j a p ol us te pe n i ra z ma k u od no s u n a s use d n o polj e, b ilo na vi s e ili na
nize.

0.

19

DRZANJE GITARE I POLOZAJ DES:-\E RUKE

G ita r a se s v i r a u s c d ec e m s t a vu , k ao s to s e vid i n a s l i k a rn a F . T 2 : T C Cjil - C i A vSe qo v i e

na s tr a n a ma 13 i 14.
Pod l e v u nogu stav lja se ma l i [)odm c ta c (stol ic ic a) "k a k o b i n o n a u go m je m de lu b i l a u
uo r i z o nt a l no rn tpo l oz.aju d a bi s e q it a r a n a nju sto u qo d n ij e n a s l anj a l a , G i t a r a m o z e bi tim a lo
nag nu ta n apr cd s v oj o m g o r nj o m i v i c o m , t ako d a i z vo cla c vid i 5 8 mo goro-,j u i \ ' j c u v r a t a , a n i k a
ko n e i p r e c k e ,
Pr av i l a n po l oz a] d es ne ruke pr i k a z a n j e n a 51. 2 .

S l . 2 P r a vi l a n p o l o z a j

d r z anj e d esne r u ke

S I . 3 Pol o z aj p r s t ij u des ne r u ke

K a o sto se vid i n a sl i c i, de s n a ruka j e pod lakt icom n a s l o nj en a n a o b od g i t a r e a sak a

s l o borlno opus re na , d a bi mi s i c ! b i l i o l a b a v l j eni .
N a 51. 3 p r ik a z an j e pol o z aj pr st ij u d e s ne r u ke , O n i s u p a r al el ni s a ko b il ic om , tj . ok o
miti n a p r a v a c zic a i bla ge s a v ij eni .
Ton s e p r o iz v od i p o me ranj e m z i c e i z r a vn ot e z no c po l o z a j a v r h o v i ma p r stiju kod o t vo
ra (k ao n a 51.2 i 3), ili k o d k obili c e . T o n p r o izv e d e n k od o t vo r a j e s na z c n , me k i no s iv , d ok
je t on kod kob i l ice m et al a n , o s i ar i n aza l a n , s l abog in t e nziteta .
O va k o op i sa n po l oz a j ru ke i p r stij u o rn o quc a v a m ak s i ma l nu pok re tlj i v o st i i zdr zl ji v o s t
pr stij u k ao i n ai z me n i c n u up ot r e b u k az ipr s t a , s rednjeg i d o m a l o q pr s ta p r i p roi z vode ri'j ll t o
n ov a .
Z a s v i r a nj e upotr ebl ja va ju s e c e t i ri p r s t a de s ne ru ke , koj e ce m o obel e z it i s l c do c i m
s lovim a :
= palac
I
ka z ip r s t
s r e d nj i p r s t
a = do ma l i prs t
U 1it er aturi s e p on ek ad s u s r e c e mo i s a dr uq a c i j i m o bel e za va nje m p rs t ij II de s ne r uke ,
k a o na p r-i m e r :

m;

/\ = p a l a c
k a z ipr s t

.0.

s r e d nj i p r s t
d om ali pr st

PROIZVOf>ENJE TONA KAZIPHSTOM, SHEDNJ IM I DOMALIM

PHSTOM DESNE RUKE
Ton n a g itar i.pr o i zv o d i s e p orn e r a nj o rn z i c e i z ra vn ot.e z no o pol o z a j a n a d va ria ci na Pr
v i n a cln j e ti s k a n j e m z ice s a n a s I a n j a n j e m n a s u s e dn u z i c u - A P O Y AN D 0 - , a d r u
g i j e c u p a n je m z ice bez n a sl a nj a nJ a - TIR A N D O .
Ob a n a ciri a se p odjed nako upot reblja vaj u I mi c e m o i h d e ta lj no opi sa t i .
c

20

APOYANDO
Apo y a n d o -m (t i s k anj e m) proiz vod imo t o n prs t im a I i, rn, al na t aj na c m sto v r
horn j a g od i ee pomeri mo zieu iz r a vnote zn o q po l oz aja p r e m a s u s e d ri oj , n i z oj , z i ci , ka u
n u t r a s nj os t i kor p u s a , d o maks ima l no m o quce q udalje nja (vidi s I. 4) a z atim j e pus tima.
Zie a s l ob od no o s c i l i r aj uc i p ro izvodi z vuk ( t o n) .

51.4 PRO I Z VO DENJ E TONA AP OYANDO-nJ

Ti skanje z i ee ka unu t r a s nj oj s t r a ni
ko r p u s a

5 1. 5 PROIZVODENJE TONA AP OY A NDO-m

( N a s l a nj a nj e prs ta n a sused n u ni zu
zieu)

Prs t koj im smo i z az v al i pom eranje (t i skanje) z i ce se , po s le pr o i z vodenja t ona , ob a

vezno n a s lanja n a s usednu po vi s i ni n i z u z i e u . ( Vi d is I.S )
Na p rimer : ako je pr i t i snu t a pr va zi ea(E ) i na nj oj proizveden t ~n , o nd a s e pr s t , koj i
je iz v r s i o t iskanje , po s le proizvede nog ton a n a s lanj a na drugu zie u( H) .
O va k vi m nacinorn se sviraju s kaIe, p a s az i , k ao i tonovi pr il ik o m razlaga nja ak orda ko
j e ze limo da nagl as imo .

TIRANDO
T i r an d 0 - m (c u p a n j e m) proi zvodi mo t on p r sti m a I i, m, al na taj ria ci n SlO v r h orn
j a god iee i z ve de mo z ieu iz r a v not e noq pol o z a j a od k o r p u s a ka susedn oj , ni z oj , ziei,
do m ak s i mal no moquc e q ud a lje nja ( vid i s I. 6) i p ust i m o je da z az vuc i ,
Pri o vak vom na cinu pr oi z vodenj a t o n a p r s t s e
zu z ielL(V id i s l .7)

S l .6 PROl Z VO DENJ E TONA TI RANDO- m

(c u p a nj e ziee od k o r pu s a )

n e n a s l a nj a n a s u s e d nUn i

SI .7 PROI ZV ODE NJE TO NA TI RAND O- m

. ( Pr st s e ne na s l a nja n a sus e dnu z i eu)
21

Ov a k v i rn n a c i no m p r o i zv o de se dVOZVU Cl ( re r c o , s ek sle) , t r o z v u c i , t o no v i pri likorn r a

zlaganj a a k o r dak oji n i su nao l ase n l , kao i p ojedrn acru t on ov i k ojo ne z e l i m o da na g l as i m o .
O b a na ci n a p r oizv o denj a ton a
i z v ode, m ogu s e o s t v a rit i r

a po y arido i t i r ando -

z a v i s no oel v r h a p r s t a koji m s e

a) C ISTO~l JA GODI C OM E Z NOKTA

SI. A

b) N OKTOM EZ D ODIRA JAGO DI CE

SI.

(Nok at u ovo m s f uc a j u mo ra bi t i d uzi od jagodiee .)

e) JA GO DICO M IZ A KOJE S E NA LAZ I NOKA T

KAO TV RDA PODLOGA (sI . C)

SI. C

U ovo rn s fu c a ju d uz i na nok ta l r e b a da bude

r a vna vr hu j a g odi e e i 10 u m oment u kad a

ja godi e a pritiskuj e z ieu . (sI. Cj)

N o k at se obl i k uj e t ak o da pra t i oblik j aqc

di e e i t reb a da j e m al o duzi od v r ha jago di

c e kad a on a ne prit iskuj e zi e u. (sI. C 4>

<7-_........
I,,,

......

---

--

SI. C2

..l

Ton proizveden c i stom jagodieom j e pun , sna an , n o siv a li m al 0 m u t a n. Ovi m na

c i nom s e te sk opost i ze p ro mena b oj e t o n a .
T o n pr oi zvede n e i s ti m no kt o m je kris talno e i s t , ali p r evi se 0 S t a r , m al o na z a Ian , ne
dov oljno no s i v i t i h , Ako se i sk l j uc.i vo svi ra n o kt i rn a ne post i z e se z a d ovol j a v a juc a p r omen a
boje t on a .
S m atr a m o d a j e n a jpogodnij e p r o i zv od i ti ton j ago d i eo m iza ko je se n alaz i, kao po dl o
ga , no kal od redene duz ine (nac in op isan pod - c ) . U t o m s l ucaj u s e dobij a to n s a sv i m kv ali
t et ima k oj e d aj e e i s ta jago di e a , ali i s a s j a j e m koj i m u daje vr h n okta n a koj i s e ona nas lanja .
Kasn ije, n a odqovar-ajuc e rn m es tu , b l c e gov ora 0 m oquc no s t i rn a mode lira nja n o kti ju ,
d a bi se ponek ad u tok u sv i r anj a rnoqao proizves ti t on i pornocu nj i h, r a d i p romene boje Lon a '1
f

."

1) J. J ovici c .An a l y ~c Ha r monique de s Ton s Pro duns de Dilferem es Mani e res dEx cua tion de La Corde de Ja Guitare
Acu sti ca Vol J9 No 2 1967/68, S Hirz.t'1 - Ve rlag - St u ngart . ( . Hannonsk a a na liza ron o va do bijenih r:azJili tim na
c irum a ek sc irlranj a zica gi ta re ):

22

PODE$AVA NJEVISINE TONA PRAZNIH ZICA -$TIMOVANJE

CD

Z iee ob o l oz a v arno arap ski m b r oj e v i m a k oj e s t a v lj a m o u k r u z.ice , Br o j

oz ri acava pr
vu - n ajt anju z ie u , koju za tezanje m podo s i mo da int o nir a t on " e". Drugu z ie u ob e l e z a v a mo s a
b rojem@. O na t r eba d a int onir a ton " h ". To se post i zo n a t aj ria c i n s t o je, p ri ti sn utu n a p e
t om po lju , z at e z em o s ve d ok ne in t o n i ra t o n "e ", k 30 i pr va p raz na z i c a , Ta da ce on a , pr a z
na , int o nir ali t on Ilh".
T'r e cu z i e u obe l e z av a mo b r oj e m @, a pod o s a va rn o j e d a p r a z n a int o nj r a ton " g ". T o
se p o s t i ze n a t a j n acr n , sto j e pri tisn e m o n a
t v I' t o rn polj u i 'p o des a va m o je d a int o nir a
k ao dru ga p r a zn a zi ea .
C e t v rt il z iea s e obe l e z ava br oj em Ci) i prazna i nt o rii r a ton "d" . Pod e s a v a s e p r e m a
t r e c o] z ie i p r itis ko m n a p e t o m pol j u , p os t o tu t r oba d a intonira t on " g " , tj. k a o i t r e c a p r a z
na z i e a .
obo l e z.av o mo pe t u - A z ie lI . Da bi o na int oni r al a t o n " a" , t a k ode j e p r i
S a b roje m
ti sn e m o n a p et om p o lj u i p odo s av a rn o d a int oni ra t on "d", k a o i e e t v rta p r az n a z i e a .
Ses t a z ie a s e obc tez a v a broje m
i d aj e t on E" . Pr i t i snut a na p et 0 m p o lju tr eb a
d a int oni ra t on " A",k a o i pe ta pr az n a , d a b i s a rn a i nt o n i r a l a t o n "E".

ce

j,

UVE ZBAVA NJE PROI Z VODENJ A TONO VA PRSTIf\I A D ESNE RUKE

I i,

m,

01

G i t a r a s e po st a v i prema opi su i s l ic i T a r r c g n- e , n am e s t i de s na r u k a II od qova r aj uc i

p ol o z a j (sl .2) i p o st av i do rn a l i p r s t 1-0-1n a n a j t anj u z.i c u
Apo y ando-m - r i s k a n j e rn - i zvetle z i eu iz r a v not e no q pol oz aj a i pu sti j e d a z a zvu
c i , a pr s t o s t a je nas l on j e n n a d r u q oj
z i c i . O vo pon av lja t i v i s e p u t a , sve d ok s e pr st ne ri a
vi kn e n a op i s ani p ol oz a j i n o c in pr o i zv ode njn t ona , Z o ti III s e p o s t a vl j a, n a ist i n a c in , sr e dnj i
p r s t l - m - l na d rug u @ zi e u i na njoj p ro iz v od e ton ovi n a i s t i na c i n , sve dok s e i t a j p r s t n a vi
k ne n a o d qo va r a j uc u funk eiju. N aj zad s e i kaz ip r s t I- i - J p o s t a v lja na t r e c u (]) zi e lI . K a o i na
preth odne d ve ziee i o vdo se p r o i z vod i t on n a i s t i nae in i n a s t a vi s o u ve a b a v a nj e rn proi z vode
t on ovi o v i m p r s t o rn ,
Pr ve t ri zie e na qit a r i na z iv arn o m el od ij sk e, poc e v o d n ajt anj e, a os ta
l e tri - (3)<2) - n azi vomo b a s z i e e il i b a sovi i o n e su p r es v uce n e llletaJn om o b l og o m .

CD .

CD0 -

UP OTREBA PAL CA DES NE RUK E

Pol e em ugl a v n om pr oi zv od imo t on ov e n a b as z ie a ma , a p on eka d i na m el o clij s kim.U no
t no m t ek stu se o vo u ve k p o s e bn o na zno e i.
D a b i se oclredio pravil an polo zaj ra lea u m om e ntu d od ir a s a zi e om, p otr cbno j e p ret
h o dn o s ta v it i p rs te l- i -, - m -, -0-1 na zi e e (])
a pa lae na sest u
z ie u ( s!. 8). Pra v i
l an poloza j zah teva da , u ovom m m entu , p lae b ude u odno su n a o s t a te p rs te p ri b liz no pod
p ra v i m ugl o m. Ve o ma j e va zn o uoeiti i u tv r d i t i ua o va j od no s p ol oz aj a p a lea pre m a o s t aJim

,, CD '

Sl. 8 Pol o z "j pa le" n a s e st oj zi e i u o dnosu

n" p rs te d esne r uk e i , m ,a

prs t im a tre ba d a s e t ok om sv i ranja i z a d r z i , ne rn e nj aju c i po l oz a j r uke. Zna c i, a k o je p a l a c

pro izveo bi lo koji t on na zici @ , o n k rc ce prem a zici @)zad rza va j uCi is t i odno s p r e ma o st a
li m pr s t i m a (si. 9 i 9 a), s a rno s t o s e s a nj e govi m po m er anj em pr c m a c o t v r t oj i t r e c oj z i c i
saka postepe no sk upl j a , T r ebe do b r o vodit i r acun a d a s e pri l ikom upotrebe palca ne p o rn e r a
p ol oz aj ost a l i n p r stiju,za koje sm o r e kli d a mo r aju da bud u post a vlj en i p a r alcl no s a kobili
corn .

~.

S I .9 K r e t anj e palca ka petoj z ic i

S I . 9 a K retanje palea ka ce t vrt oj zici

Kada je vei: pa la c p o st a vl j en u o vak av naj po go dniji polozaj , to n s e nj im e pro izvod i na

aj na c in st o s e zic a po m era i z r a v no t ez. noq p o lo z a j a pr e ma su s e dnoj p o v i s in i v i s oj zic i. Na
primer: zi c u Cf) pov l ac i rno pa lcem pr ema z ici
Ako p r i to me pal a c , posl e proi zvodenja
t o n a, ne dodi r ne s u sed n u zicu , do bij a se neria ql a se rii t on (t ir an do naci n), koj i se n ajce s ce u
po t r eb ljava ka d ba s ov i i maju ul og u p r at nje . A ko , pak , pa lac vis e pr iti s n e zi c u ka u nut r asnjo
s ti ko r pus a i z aus t a v i s e na s lede c oj po visini v i s oj z i c i Cna c in apoyando) , on da je to n k o
j i se proi zvede n a tak a v n a c i n n aql a s e n , O va j s e na c in upot r eblj a va k a d a j e mel odij a na bas
zica ma i kada t o n bas-Ei ce ze l i m o da istaknemo .
t

0.

VEZ BE SA PA LCE M

CD '

i li s v a
Pos t a v i se pr s t I- i -I na zicu @, p rst I- m- I na z i c u @ , i prs t [- a -I n a z icu
t r i pr st a na p r v u z i c u " e". Pa l ce rn pr o i zve st i ne kolik o tono va " E" na pra z noj zi c i @. Na s t av i
t i za t i m sa proizvodenje m t on a " A" na z i c i @), a z a t i rn i ton a "D " n a z ic i @ . O vo pona vlja t i
vi s e put a , sve d ok se p a l a c ne n a vikne na odq o v a r aj uc i pol o z aj i na o d qov ar a j uc u Iun k c ij u , Za
sve v r eme tre ba vo d iti ra cun a da se od nos pa k a i os tal i h prs t iju ne po re me t i .
Ops ta n ap om ell a :
U p r inci pu t r eb a p oj edi n acne to no ve u n i zu s vi r a t i a p oyan do ti s kan j e m pr s t i in a [- i - , -rn-,
-a- I d o k sa pa l ce rn I- p-I tre ba s v i r a t i t i r and o c upa nje m . Ka d se bude od s t upa lo od o vo g pr i n
c i pa , to ce bi ti p o sebno nagl a s e no i ob el ezeno ,

24

NOTNI SISTEM PRIMENJEN KOD GITARE

Ton " e" sa pr v e pr a zne z i e e p i s e se i zmedu c e l v rt e i pe re l inij e lini jskog s i st e m a , lon

"h" s a druge p r a z.ne z iee n a t r e coj linij i l i n i j s kog s i s te m a v.t o n "g " s a t r-ec e pr a z ne z i e e p i s e
s e na drugoj li ni j i , a t on " d "' s a c e t vrt e prazne ziee i spod linij skog si sl e~a . Ton "A" s a p e t e
p r azno z ice pise se na dru g oj p orn o cn oj liniji i spod linijskog s i s te m a , a t on "E" s a ses t e pr a
z ne zi e e p i s e s e i spod t r e c e p o rno c ne lini j e t a k odo i spo d li n ij s k og s i s t e ma .

K a ko smo v e i: ve z b at i pr oi z vo d e nj e t o rio v a na p r a z n oj p r voj , dru goj i l r ec oj z i c i , k ao i

n a ba s o v i m a, a s a d a srn o vide l i k ak o s e s v a k i od t i h dob i jenih l ono v a up i s uje u no l n i s i s t e m ,
p r -en ec e rno spom enule vc zbe u n ot n i s i st c m i svi r ac e rno s v ak u riot u k a k o je n a pi sana , v ode c i
r a c u n a 0 o z n a k a m a prst o r e d a de sne ruke( slova - a-, -m-, -i-, i zn ad i -p - i s p od not a o z n a c a
v aj u odq ovar a j u c e p r s t e d e s ne ruk e) i 0 du z i na ma t r aj anj a s v a k e n ot e , Treba u z et i la g a ni lern
p o i r av n o m er n o o d b r oj av at i p rem a up i san om t ak t u - C Sl O z n ac i 4/ '1.
T ono ve , bez obz i r a na pr s t ore d , t r e b a i z v odi t i t i s k anj e m sa naslonom - ap o y a ndo.

CD

o m m m

Imlm
m im
i

l:

m0

i m m m

Fr Frlrr r rlJ JJJ ~ r

:n T:ni

ml

mi

mj~

r
.

i~

m00

rt~
i

I
m

ml
i
m

m
i

:11
i
m

~~~~~~
p

m1
i
m

fTI

pp

imi

ml

:n~

~T

i,:,

lm

To nove n a ba s o vim a l r e ba i z v od i t i c u p a nj e m -

r:'~
ll

PP

mim

~
l

'0'
p
I

i r a n do,

Da bi s e o rnoqu c i l a veea b r z i n a i sp r e t nost u proizv odenju i st i h ili r a z l ic i t ih t o n ov a i z

be g a v a se ne p r e k i dnil u p ot r e b a i s t oq pr st a de s ne r uk e z a pr oiz v od enj e t on o v a , Z b og t o qa se
d os l o n a id e j u 0 nmz m en i c noj up ot r ebi p r s t iju de sn e r uk e , Ako se j ed an t on , n a pr i rrie r, u na
s oj pro t h o o n o] ve zb i , pr o i z ve cle k a zipr slorn, s lod o c i s e pr oi z vodi s red nj i rn pr s t orn , n aredn i
op e t k az ipr st orn , a s led e Cl s reclnjirn ild .(Slov a ~ i ~ i s pod not a .) Da bi se pOSli
g l a vel ik a spr e t n o st , p ot r e b n a j e s v a k odn e vn a vo z b a i t o r a z n ih k o rn b i na c i j a , k a k o bi se sv i
pr st i r avnorn e rno r a zv ij a l i , a p ok r e t i pr s t ij u post a l i r e fl e k s ni. Za poce t a k lr eba p ori ov i t i i s
t u ve z b u , ali so r a z.l i c it i m k orn b i n a c ij a m a p r st iju cle sne ruke . O VOITl p r i l ik o t o nove n a ba s- zi
ea m a ne s v i r at i s a pal e e m , ve e s a pr s t i ma I i, m, a ,I , p r e ma n a z n a c c n o m p r s t o r c d u , N aj p r e
l reba sv i r-at i c e l u ve z b u t ak o d a p r vi t o n p r o i z vede m o pr s t o m [J] , d r u qi t o n p r st orn
,l r e
e i opot pr s t o m [0, ce l v rt i pr s t o rn ~ ,ild. C c l u ve z b u z a t i m pon o v i t i a l i t ak o da se pr vi t o n
itd ,
od s v i r a pr st orn Ci:!U ,drugi t on p r s t orn DJ , t roc i p o n o v o sa ~ , c e t v r t i opet sa
U s v akom s l e d ee e rn po n a v l janju ve zbe l r e b a rnenj a l i r a s pOl-ed pr s l ij u , lak o d a u lre e oj
repe li c ij i lreba sv i r a l i s a korn binaeijarna I rn, a , rn, a, . .. [ , a pri ce l v rt o rn ponavlj anju obr
nulirn r e d o rn : 1 a , rn, a , rn , ... 1 ilcl.

GiiJ

OJ ,

25

O ve k orn b in a cij e su ve oma vaz ne i rn i c e rno ih c e sro k o r i s t it i . Ovo m p ri l i ko rn sk roc o

m o p aznj u na t o , d a s e ove e l e m e n t arne ve z be rnor a j u ponav lj a t i s v a k o d ne vno , k a k o b i pok re
t i p r s t i j u pos rope no p o s t al i s i n hron i , da b i s rno k a s ni je m o g l i da ob r at i rno vecu pa z nju na pr s
t e lev e r u ke .

N ap o m e n a : Pre t hodn e vezbe ( b r.3

4; treba o b a v e z no s v i r a t i i s a s l e d e c t rn pr s t o r ed i m a :

rn, a ; m, a; ird.
a . m ; a , m ; Itd .

Sl e de cu vezbu , n a

;t

CD, @ CD z i c i , s v i r a t i ti s k a nj e m sa n a sl o n o m -

~r

lf-#f$4f
m

im

ap o y a n d o ,

r r Ir H

:~

J Jj J J J J ktJ-b
Sl ede c u vezb u , n a

8) ,

zi ci , s v i r at i c upa nj e rn -

rn

I I

ra n d o ,

4a:

"d"

.. n=n==n
m

I
:::::t

"U"

J--+

qpj .-l
....

l:l

-rt

?J

Sl e dece ve z be ra z rad uj u z a j cdri i c k u upot r e b u p a l c a ~ i p r s t i j u I i . m . 31 de s ne r u k e.

U ve zbi b r'. 5 n ajp r e s e pr oizv e d e t o n p aicem, a z a t i m p r s t i m a ~. 'Iern a j e d ini c a j e 0 5
min a i nju t r ob a odb r o j a v a t i k a o j e d a n uda ra c , Ce Ju vo b u t r e b a po n av l j a t i oo o o va r aj uc i br oj
p u t a p r e m a p r ilo zen im "r a z li c i l i m k om bi n a cij am a p r s t ij u ,

26

.__

__

i td ,

: apoyando.._

( E, Puj o l )

N a p o rn e n a r Ov ak ve ko mbi n a c ije p rst ij u s c u p r a k t i cno rn svi r anj u i zvod e ti r a n d o , a l i ih

s a d a t reba u ve zb a vali k ak o j e o z n a c e no ,
Ra zli c il e ko rn b i n a c ij c p r s t ij u .

p, m,
p, m , a

p , a , m .. .

GJ

D al ji p r i me r i z a h tev aj u ist o v r e m e n u upot r eb u p alca i jednog oel pr s t iju ,

i li [IJ. Dok
"E", proizveden p a l ce rn n a b a su @ i stov r c m e no s a ton om " e " n a p r voj z i el CI) , z v u c i ,re
d a j u s e tonovi "h" i "g". U s t v a r i , u i s t o rn l in ij s k o m s i st e rnu nal a z e se i m e l odij ski i p r a tec i
t on ovi. Ovo je kod klavir a ra zelv oj e n o u elva poseb n a linijska si s t e m a gde, de sn a ruka p r oi z
vod i m o l odij sk o , a leva r uk a b a s o v s ke pr a t eco r onove . Koel gitare, z bog p r e g led nost i ,a i z boq
t oqa SLO i meloelijskc j b a s ov s ke t on o ve t r c b a da proizveele (zahvati) s a mo l e v a r uka i zvocla
ca , co s t o oel racionali z a cij e up ot robo pr s t ij u o ve ruke zavisi,da l i c o u opst e ne k i z a h vat rno
c i da bu de i zveden - z at o se i rne lodij sk e i ba sov s k c not o pisu u j e d n o rn l i n ij s k o m s is te m u .
Ip a k , 11 ova k vo rn j e di n s t vc n o rn li n i j s k o rn s i s t o rnu , rn e lod ij sk e not e s e p i SU od vo jen o od basov
s k i h i sv a k a o d njih u svorn zb ir u mor a o d qo va r a t i n az na c e rioj oz na ci t a k t a .
t on

r' ,---- .-- : :F'; ' ... --"

:. P.... ~

:[ ' ;-- - . 'nd. i

.

p "

~~rj~~

iI

- I

27

U ov i m i s l i cnl rr : v c z b a rn a

r oba ob r a t i t i pa znj u d a s e t on ,,'-c", ko ji i z vod i mo s a p r s t o rn

t i r a n d 0 ( c upan j ern) , ka ko j e t o v e c
r a n ij c o p is a no . Bas u o vo m s l uc a ju n ije na g! a ;:;en, p a g a t rcba p r o i z ves t i bez nas l a nj a nj a pa l
ea na pe t u z i c u , pos l c p r oi zv od enj a t o n a ,
U jl 0 s i e d n j e rn t a k t u ( Ve z b a b r , 7 ) s ve s u no to na p i s a ne jecln a i s p o cl d ruqo , Sl O z na
c i cla sv i t o no vi t r o ba l st ov r e mc n o d a se pr o i z ve du i d a z a z vu co , To j e a ko r d il i s a z v u
je . U o vo rn s l uc aju s v i s e t o nov i pr oi z vo de r i ra n d a ( c up anj cm) .
U odno s u na p r e t ho d n u ve z b u , o v d e j e re d o s l e d tan o va i z m e nj e n i s v i s e p r oi ~ v ode cu
p a nj e rn - t i r a nd o .
t

@] , p r o izve dc a p o y a n cl 0 (li s k a nj e rn) , a ost a l i t o no v i

Cl

J J~
J

FJ J

j'

~.
r

J J ~

N a r o m e n a : Ra di Sl O pra vi ln ijeg uv e zb av a nja p r c t hodm n vezb i ( b r.. 6 i 7), i r e ba i h s v i r a t i i

na s lecleCi na ci n ; sve m e l od ij s ke not e izv od ili a p o y a n do, a s a mo ba sove t i r a n d o . K a d a
se lO s a vl a da , t r e ba ih uv e z b av at i t t r a n d o na c i no m , a z a t i m kak o je n a p i sa no ,
v

Nek o l ik o d al j ih pr i m e r a s l uze za uv e z ba va nj e s k u p n og s v i r a nj a ne k ol iko t o no va z Clj ed

no s a ba s o rn , pr e rna o z na c e no m pr s t o r ed u , Ove vc z be t ro b a d uzc po na vlja l i.
0

i4

pr

f1 t ;

;Oifd

I'
0

$]

Jt==t=Q $ =~ ild .
pf"
r
$

,2 )
28

Ti ;

Ef. i

tJ itd ,

P~LOZAJ I UPOTREBA LEVE RUKE

Pr s t i m a le ve ru ke priti s kuj em o z ice n a po lj i ma i zm edu p r e c ke i na t aj n a c in , s k r ac u

d e o z i ce k oji o scil uj e, tj . kojeg s mo p okr enuli n a o s cil ovanje p r s t i m a d esne r uke, d o bi
j amo vi s o t o nove . O v u ulogu p r s t i l e ve ru ke m og u uspe sri o i s p re t n o ob av l j a t i , poq o t ovo a ko
ist o vr e m en o pr o i zvode v i se t o nov a s a razn i h z ica, j e din o ako i m p ol oz aj cc le r uke t o o mog u
c av a . Pol o a j ru ke lreba da o m o qu c a v a e l a s l i c n o s l i brzinu p r s t iju i d a s p r e c i k ocenj e misi
c a ili p a ra l isa nos l p o je d in i h p r st iju , k oji u sled lo seg pol~zaja ruk e m o z e d a n"asla n e. Pr e s ve
qa.t r eb a i m at i n a urnu. d a s e leva ruka n a q i t ar i ne drz i u pol oz a j u k a o n a v i o l i ni ili t a m b u r i ,

K a ko vcc i n a poce t ni ka u zi m a q i t a r u u ru ke o e z uput s t va, naj l o q i cn ij e im s e u c in i d a pos t av e

l e v u r uku kao s t.o se ona po s la vlja ko d v i o l i ne i t a mb u r e . Mcdut i m , t o je do voljno velika g r e

. sk a d a mnogi t al ent o v a n i ml adi qit a r i st i sami spr ece sv oj dal j i r a z voj . Do laz i do z a m o r a ru

k e, k ccenj a rn i s i c a , ne rrio quc nos t i h v a t a nj a r azn i h ak o r d a , a i do ot e z a va nj a up ot r ebe mal og

pr s t a , D a bi s e l e v a ru ka po s t av i l a u prav i lan po l o z aj tr eba p o s t upi t i na s ledeCi n a c in : r uk u
n aj pr e p otpurre op u s t it i ni z t el o s a i s p r u enorn s a k o m , a dl an ok r e n u t na pr e cl. Pr s te i s p ruz i
t i i p r i l jubit i jedan uz dru gi. Z ad r z av aj u c i i s p r uzo n u s a ku i pr s t e , r uku u l ak t u p ol a k o s av ij a
Li, p o rne r a j uc i j e n apred, da s e dl a n p ol ak o o k rene p re ma p r ednj oj s l ra n i v r a t a g i ta re . Pr i
JU CI

t o rn

k rel anju ru ke l ak a t ne t r eba ud alj a va t i od t e l a , i ak o s e on m a lo k r eco po r ed t e l a na p red.

Za d rz avaj uc i sad ov a k a v pol ozaj s ake i ruke, p a l a c t re b a po st a v i t i n a z a dnj u s t r a n u v r at a i

lO to n a nj e gov u d o nju p o l o v in u (s t . 10) , a pr s t e n a nj eg ovu p r edn ju st ran u( s1. 1 I) . Pr st e t re
ba la k o s a v i j a t i s ve d o k v r ho v i j ag od i c a ne dodirnu z ice .

5 1. 10 Po l o z aj p al c a l e ve r uk e

5 1.1 1 POSTA VLJAN JELEVERUKE

( s v i pr st i na prv oj z i ci)

51. 12 PRAVILAN POL OZAJ LEVE RUKE

( prsti p r i t i s k uju vi s e z ica)

29

Uk o l i k o sada i po m e r amo pr s t e du z vrat a , o v aj po l oz a j ruke t r eba da o s t an e , bez obz i

r a n a kojoj se z i c i s v i r a . M o 2Oda j e z a p cc ot a k naj bolj e p o s ta v i t i pr s te l e ve ruk e na dru g u 2Oi
c u i t o t ak o d a k a z ip r s t p r it i s ne z i c u n a pr vom p o lju , s r e d nj i pr s t i st o v r e m e n o na dr u gom p o
l j u , do rr.al i p r s t n a tree e rn , a m al i na cet v rt orn po lju . P r it i s n i m o sv i m pr s tima i s t ovrem en o
z i c u i d r zimo p r st e u to m pol oz aj u n e k o l i k o tr e n ut ak a , s ve d o k ne os e ti m o lak za m o r u kore
nu p r st iju . Ovu v ez bu tr e b a na is t i n a cin ponov i t i i n a s v i m o s t a l i m z i c a m a .
Po sle ovo g " nav i kav anja " le ve r u kc na po l o z a j , t r e b a p r e c i n a uve zba vanj e up o t r e b e

poj e d ini h p r st ij u , ko j e c o rno o bo l o z a va t i a r aps k i rn b r oje v i m a s

1 - k az i p r s t
2 - s r e d nj i pr s t
3 - do m a li pr s t
4 - m a l i pr st
Pa l a c se ne upotre b lj ava pril ik om s v i r a nj a , vee s l u z! kao os lona c s a k e .

Vebe za levu ruku

Najpr e tr e b a p r i ti s n u t i d r u g u z i c u k az i p r s t o rn na p rv o m p o lj u . K a da j e z i ca dob r o pr i
t i sn ut a v r h o m j a g o d i c e , t r e b a pr o i z ve s t i ton k azi pr s t o rn d es ne r uke . Ov aj ton p o nav ljat i c e t i
r i il i osa m put a u r avno m e rni m vr e m ensk im in t e r va l ima , i t o p o n a v l j a juc i n ai z rno ru cno p r s
t e l- i -, - m -I , de s ne r u ke . Za ti m ne d l z uc i p r v i p r st , tj . k az i pr s t l eve r u k e , tre b a p r i t i s n ut i
dr ug i m , tj . s r e dnji m p r s t o m , z i cu na dr u g o m pol j u i t ak ode, i st om ko rn b i n c ij o rn p r s t i j u de s
ne r u ke, p r o i z ve sti i ovaj t o n c e t i r i d o osa m pu t a , Ne d i z uc i s a d a ob a o va pr s t a , t r e b a pr iti s
nut i d o m a lim p r s t om z i cu n a t r e c e rn polj u i i s to ta k o des nom r uk o m pr o iz ves t i i st i br oj t o rio
v a , N e pod i zu ci sa da ni j e d an od o v a t r i pr s t a , cetvrti m, tj. m a l i m p r s t o m lev e ruk e p r i t i s n u
ti z ic u na ce tv rto m p o lju i t a k ode pr o iz ve s ti is t i b r oj t onov a , s a i s t o m kom b i rra ci jo m pr s t ij u
de s h e ruke . Tek sa d a di c i m ali p r s t , n a s t av lj a j u c i S ol p ro iz vodenje m t on o v a kojeg sa d a daje
t r e c i p r s t . Ka d a s m o pr i z ve l i z el j e n i br oj t o n o va , tr e b a p o d ic i i t r e c i p r s t , i n as t a v i t i Sol p r o
i zv oden j e m t.o n o v a koji sada d olaze o d r an ij e p r it isn u to g dr u g o g p r s t a . Po s l e t o g a d i z.e rn o i
d r u g i p r s t i p ro izvod i mo t onove koj e n a m d aj e p r v i pr s t . Ist im re dos ledo m t r eba ponavl jat i
o v u v e z b u v i se put a n a i s t oj zic i, r cdaj uci pr s te n a gore i pod i z uc i ih , k o r i s tec i i s t ede c e k o m
b i n ac ij e p r s t i j u des ne r u k e e
m,l; m ,l;
a ,m; a ,m;
m ,a; m , a ;

itd .
Ov u vo zbu tre b a sa d a pon o v it i i na s v i rn ost al i m zic a m a.

PR EDZNA CI

Ve e s m o r a ru j e r e kl i da n a s e uho o se c a r a zl i k u u visini i z m edu dv a t on a a k o j e ona rn a

nj a od ce l o s t e pe n o g r a z rn a k a , tj. a k o je r a z l i k a po vi sini i z m e d u dv e s u s e d ne n o t e pol a s te pe
n a . To z n a c i da, iz m e du svak e d ve s u s e d n e n o te m e du koj im a je cel o st e p e ni r az m ak , m c z e m o
p roizves ti j o s j e d a n ton k oj i ce se r az l ik o v a t i po v i s ini z a po l a s tepena i o d j e dn o g i o d dr u
go g t o na. Tak a v pol u s t epe n m ozo se do biti i li p ov i s e nje m n i z e g to n a i li s n i z c nj e rn vi s e g. Pov i
s e nje t o n a po s t i ze s e s tavl ja nj em z n a k a z a po v i s e nj e , koji s e n a z i va po v i si 1 i c a , i p i s c se:

P OVi Bili ca ~
Po v i s i l i c a s e odn o s i na t o n i spr ed ko jeg j e n a p is a n a i v a z i za t a k t u k o m e s e n a l a zi.
Ako je n a p i sa na n3. p o c e tk u lini jsk o g s i s tema , t j . ak o v r s i fu nk ci ju o z n a ke to n al it eta u
k o m e j e d e l o n a pi s ano , o n da je t r a jno g k a r a kt er a , odnos no nj en a va z nos t se p r o t e z e od poc e t
k a d o k raj a k o m p o zici j e, il i do p redzna ka k ojim se raz r esava - r a z r e s il i c e . Z na k z a r az
re s a v anj e obcl e z ava s e n a s l e de ei n a c i n :

Rau esiJi c o.

Ra z re s i li c a o z n acava da n otu ispre d koj e j e n apj sa n a , a ko ja je povisena i li sni ze n a ,

treb a pon o v o s v i ra t i u os no v n o m z n a c e nj u .

30 .

Sn izi li ca b
Pol uton s e d o bij a i s ni zenj c m no te za p o la s t e pe na s ta vl janje m zn a ka z a s n i e nj e , tz v .
s n i z i l i c e , z a koj u va z i s ve ist o s to i za po vi s i l i cu . Pi s e se . b

Nota , i sp r ed koj e se n a la z i po v is il ica, dob ija p o r ed oz nake , tj . i m cn a kojeg i m a , j o s i

na st a va k - is o Na pr i me r : no ta C ak o j e pov i se na zvace se C IS, i z vuc ace z a pola t o na vi s e
o d ton a C . Ako se no t a s n izi za p o la s te pe na , d o bij a n a s t av a k - e s. N a pr i mer : no ta D s n i
z e na z ov e se DES .
-
Ton rno z e b i t i i d va p ut a p ov i s c n il i s n i z e n . U pr vo rn s l u c a j u rio t a , i s pred koj e s e n a l a
z i dv o s t r uk a po vi s il i c a , dobi j a p o r e d im en a j os i n a st a va k - Ls i s . Na prim er : no t a C dvo s tru
ko pov iso na z va ce s e C ISIS . U d ru g om s l uc aj u , a ko je i sp r ed not e d vo s truk a s n iz il ic a , not a
dob ij a na s t av a k - e s e s . Na p r i mer : n o t a D d vo s t ruk o s nizena z vaco se DES ES .
Dv o s t r u ka povi s i li ca p i se s c :

D vo s t r uk a s niz il i c a p i s e se :

bb

I dvos t r u ka p o vi s i l i c a i d vos t r uka sni zil i c a r az r o sav aj u se dvos t r u k u m z na k o m za r a

z r e se nj e ,

POJAM I DEF IN ICIJA LE STV ICE -

SKA LE

Lc s tv ic a i l i s ka la na z i va se niz ton o va p ost up no po r ed an i h po vi s i ni , p r e ma od r e de n i m

p ra vi l i m a, u o k v i r u o kta ve . Les tv ice m o gu b i t i d ija t o n s ke i h r o rn a ts ke . D ij a t on ske le s t vi
c e i m a j u s edam tono va u ok ta v i(sa p on ovl j en i m p r v i m k a o os m i m ) , a h r om a t sk e i m aj u
d v a n ae s t t o no v a ,

Me s to t o na u le s t v i ci na z i va s e s tup anj i be le z i s e ri m s k i m b r ojev i m a od I do VIIL

Ra zm a k po vi s i ni i z rne d u dv a s u sed n a s t upnja na z i v a s e s t e p e n ; i rno o b i t i d voj a k . ceo s te
pe n i po l us tepe n . Dijat ons ke le st vi ce s a d r e cele i p o lu s te pe ne , a hrom ats ke sa mo po l u st e pe
ne o
Di jaton s ka d u rsk a le s tv i ca j e niz t o no va po recla ni h t ak o da i zme du t r e ceq (IlI) i ce t v r
t o g (I V) i s e d m o g (VII) i osm o g ( VII I) s t upnj a b ude po l us tepe n , a i z me d u svi h osta l i h s t upnj e
v a c e l os te pe n i r a z m a k . O na z v uc i tv r do i sv e c ano , p a Se z a t o t a ko i zo ve ( d ur u s - t vrd ) .
Ako s e di j a tons ka du r s ka l e s tvi ca r azde li na dv a jedn a k a de la d o b ij aj u se d ve gr upe u
koj im a se nal a z e po ce t i r i Ie s t v ic n a t o na , Ta k va g r u pa od cet i r i ton a z o ve s o t e t r a h o r d .
Pr v i(do nj i ) te tr a hord(I, I I, II I , IV) i m a i s t i r a s po r ed ce li h s t e pena i p o l u s te pen a kao i d ru g i
( g o r nj i)t e trah ord(V , VI , VII, VII I) .
Le s t vic a no s i n a z iv pre m a o s nov no m tonu un i zu .
1

r - l r-l ~ r - lr-l r-J ~

~=~
~
C

~JJJJ
G

r I = ce .

st epe n

~ = p. '. s t e pe n
}:

Dij a to n s ke le st vi c e kod koj i h je pol o z aj p o l us te pe n i h raz m a ka d ruqa ci] i i z v uc e rneko ,

zo vu se m ol s ke le st vice ( m o l is - rn e k) , 0 na cinu nj iho/oq fo r m i r a nj a qov o r i ce mo ka snij e .

31

F ormlranje C-dur lestvlce na gitarl

Vr at g ita re je p r e c k a rn a i zdel j en n a pol us te pene (polu t o nov e) . Ako , n a p rimer ,p rvu zt

c u koj a i nt on i ra ton E , p r i tisnemo p r s to m na pr vo m po lj u , d o bi c e rn o t o n F, j e r j e razmak i z
rned u not a E i F pol us te pe ni . Ton G c e m o dob i t i p r i t isk o m s r e d nje g , tj . tre c e g prsta,na tre
ce m polju, jer se t u na laz i t on G . Kako je r a z mak iz rn c d u no t a F i G cc l os tcpcni , onda s rn o
not u G morali Das d a pro izvedemo na t r -ece m po l ju , pre sk a cu c i drugo, o s t av lj aj uc i ga za e ve
nt ua ln o fo rrni r arije po l uton a FIS il i G ES . Dakle , gdeg od bude m o im ali ce lo s te pe n i r az m ak
p r e sk o c i c o mo po j edn o po l je , o s t av l j a j uc i ga za fo r rn i ra nj e po l ut o ria , k ada to b ude po t rcb no .
D a b i s mo o l a ks a l i sn a l aze nje u c i t anju' not a , s t av l j ac e m o po r e d oz nak e z a p rs t e lev e ruk e( l,
2, 3 i 4) i p razn e z ice -0- iz nad p oj ed in ih no ta i oz nak e r irn skim b roje vi m <l ( I , II , III i t d . ) ko
j e ce o z ri a c a va t i po lje na ko rn e s e od r e den i t o n nal a z i .
Upozn a c orno se sad a sa tonovima n a p oj edinirn z ic a m a u o kv i r u p r os i re ne C - d u r le s t
v i ce . Po re d uv e z bav a nj a t o no va na p ojed in i m z ica rn a d ate su i ve zbe koje pove z uju tonove s a
d ve , t ri i l i s vih s e s t z ica . Neoph odn o j e pot r ebn o s t r ik t no pr idr a va nj e oz ria cenoq p r s to r e d a
lev e r u ke , ka o i oz nak a z a u pot rebu p r s t ij u de sne r uk e .

CD

J=&EC
I

2ICA

I
i

mi

'6

apoyando

- z

-m
im i

a p o yan d o
0

F
i

m
j

m
O .

...

m .. ,

-lT

gf'

a p oyan d o -{ ~

19

o
m

.0

r Ir

..

r Ir
32

I F I F F: ~

r r ~ r ,=f r e=r~

Fr

:~


10

:i-apoyand o lJim ,

i ~ ...

mim

~I

ZICA

I "' )

'

gF+~~iF~
r r Ir'~r~FrrrFFI ~e~

3@1

ra

apoy a n d 0 1 m

m .. "

0 . . .

'i"

'"

':'

i;ap oy a ndo ~j! "':'

m im I

i m i ':'
m

a poyando fin

rn

~1 g r f F'r~~F~~
~~F l r F F
rV
0

La m

[i ':' i ':'

ap oyan do

m ...

'!' i

mim

Im

=t Q(rrHit~rFr~rrrrl
~o
rm
~

a p o yan d

Na p

mo
La m o m
0

m e n a :

:11

.,.

m a

:~

Sv e vozbe t r e b a pono v it i ko r is te Ci z a pr o izvocienje ton a n a c i n t i ra n ci o ,

11

~ ZIQ~
:i.
~%

i a p; y a n dO

m
m

'r r

m I, ._ -t i r a nd o

m
mim
9 _ ' : I~ ',. O.

im

__

". .

F t: t! t r 3m ~
@----l(D------- ---1 @- __ J
3

a
m

rn

a
m

m
a

'

m
a

r F r r IFr r mI
D

'

V r

~"~: 11

apo y ando

L- - - - -

tir an do

- - - - --- -- - - -- - - ---- --- --- - -- - - - - - J

a p oy a n d o

O v u ve zb u svi r ati k om b i n ova no : a p o yan d o i t i r an d o ,

12
apoy .

g;

'!'

mIm

':'
I

m
I

IEi~
0

a m
m 0

Je I
0

m o
m
0

33


13ap o y . -{~

~1

",

m
i

"

!!

' "

J J J 'J@ J J 4 J J O@ J e J J

:~

2~

@1

j
m

m
i

ZICA

.. .

J ~:J

IJ J J J I J

L j

:~

14

,.
@J Zioa
3 a poy .{~

~1

oJ

';'

;"

';' :: : 3

e~v
& -

F~

2.

@-__-' -

~
3

I~F~~~~
o
-' @- __ J@@_
-J

~ J rggr r F r l o

-- - - -' @--- .. - - - - - --' @}@-- - - - - - -'@Y@---- ------ - - - - - - - -

:~
_-J

:Zioa
a poy ,

~1

-{..
I '!'
I
'!l

'!'

'!' ...

nbinl

- - - -'C~)_ - - - - - - - J0 - - - - ---------- --{~)_-- - --",0

'

---

~ZIO'

G)J apoy . [~

01

~-

.
0

J@-

J@-J@-J@-

)~
",

--{v--- - - - --

mo m .

mamo ,mamo

~c

ap o y . a mo

@
Ve z bu po no v i ti i na n a c i n t Lr a n d o Ccu panj e m).
34

020131030

JJrFlrF ~f"

r r 10

020131001

15

UU~U F : ~
~

17

li ca

@
a poy .

tir and ~

ap,

ap o

ti r ,

ap.

tir.

~
-

tir .

0. .

:I
I' ap
,

ap o

ti r ,

t i r.

~ A o J~ r ~i' ' r ~J
ap .

ap , ~,

a p oy a ndo

-,'

Ve zbe n a ba s o v i rna , ka d a se iz vo o pa l ce m p ,s vi r a t i ti r a n d o , a s a pr s t i m a i , m ,tl,

ap oya n d o . Za v r e m e s vi r a nj a n a ba s - z i e a ma s a pal c e m t r eba p r s te i .m. u s t a v i t i ( n a s l o n i
t i) n a
z ie ll .

CD

AKO S I p NH, A SPAT

ARO SI POElLA SPA T

'--'

19

(
'-

r ,;

L! CEN IK
-.'1

:\

,
N ASTA VND

I I

----

:'>

, .....-- .

:'>

...

(J ~

I I

-...
F r

rr

I I

I I

()

...........--::

r --

i.

~.

t.

t.J

I I

I I

- r r i
,

,...,

r r .

I I

. - - ip

111

ZI CA
p

Wp ",-/~
p
:~

S NIVA,T MT, S NIVA,T , ZL ATO

t i r an d o

B OL E N MI LEZI
M a ked . nar, pesrna

22~~
I

i r a ndo

apo ya ndo

1 apoyand o

li

r a ndo

~~
0- -------- - ----__
J

a p o ya ndo

0----- -- - -- -~~

~ @~oJ@} J I @-J J
J

36

zg]

GJ. j J J ~
'
G)- - - - - - - - -- - - ---- ----- - -- --J

J ,gj O:J ~ J jgB

J

~Zk'

23~jjJ~,j , ~

pp

~,rn

pp

rn

rn

\irandc!p

rn

rn

,;rn~

rn

rn~rn

rn

im

'2

rn

pp p p

,rn

a p o y a nd o - - _ -

p'

t ir an d o

'P

p ~
t ir a n d o

p~

;rn;

~J

apo y a nd o

>RJ
0-J

2ica

t i ran do

PJ1EDRAGI L.JUBI C MO.J

Dll.lllIat. na r.

P C 81l1H.

24~

apoya nd o

~.J_

ZICA

:~
rn

,
m

m
I

,m

rn
0
rn . 0.
oma .,.

0,
@J Ziu 26
P

.!ffiGJ~~1~~

@)
@-----I @
...J

--J

mim

Q~

~~:J~
~

__ _______ _______ ...J

- - -- - - - - - - - - - _...J

0------ ------ ----

@ __ ...J @

0----- - - - _.:..J@-

----l@

----l@-

-l

...J@-

...J

...J

ZICA

27

~!'~
r;>
I

P
m
j

P. P ' "
im ' "

(Tl

..

o m 0 m ..
m 0 m 0
.

~
~

7.1"a28

t"_
.4

0- ------------- --.- --:-------:--, 0-------------------- ---------,

,i ~

j 'Tl j ~ , ..
mim I m I .
omornam
.
m.)momo
.

38

~Zk'

~.

29

ist

~.

30~1! W=
_

~k~3
~=t

.
J~
P

F or rn i r ace m o sa da p r os i r e n u C-dur l e s t v i c u , p ol a ze c i o d n ajni~ eg t o n a E d o t o n a G n a

pr vo j z i c i , i t o p ori a vl j a j u c i s v ak i ton dv a put a , a z a t i rn s v a k i t on s v i r a j u c i p oj e di n a c n o ,
m

i
m

rn

39

r r
e

U n a r e dn oj v e zb i treb a m el o dij s ke zice sv i r a t i ko m b i n a c ij o m p r s t ij u de s n e ruk e i , m ,

S B b a s z i c a n a rn o l o
d ijske, de s n a ruk a ne me nj a po loz a j ,

i , IIJ, itd., a b a s ove sa palce m p . Tr eba obra ti t i pa z nj u da p r i pr el a s k u

Wl'

----{~}

WJ

-----,0---,@--,0--- -----,--- ---@----- - - -- - -- --,

'J 'JI'j ~ ~ ~~:~~: ~

M o g l i s te ve c uoc it i d a t o no ve , koje d o bi j a m o na p r vo m polju , proi zv o d i m o pr i t i s k orn

prvog p r s t a ( k a z i p r s ta)l e ve r uk e , n a dr ug o m polju drugog , n a t r e c e m po l j u t r e ce q i c e t vr to rn
polju c etv r t o g p r s t a , Ovoga pr a v i l a ce rn o se pr i d r a va t i , kad god j e t o moq uc o , u poj edr nac
n o m pr o i z v od e nj u ton o v a . Me d u t i m , ods t up a nja s u dos t a ce st a , p og ot o v o k od vi s e g lasnog s v i
ranja il i k ad n eki p r st z el i m o u n ap r e d da p r i p r e m i m o z a nek i po s e b an z a h va t. U o v ak vo m s t u
c a j u o b i c no j e o z n a c e n o koj i m p r s t o m treba p ojedi n e t o n o ve pr o iz vo d it i .
Sve k ombin a c i je n r s t i j u i , m . i:l uve zb a vi:lti i n a cin om t i ra n d o ,
>

U s l e de c oj ve zbi uvodi se i ko r i s t i mali pr st 8) . Treba obr a t it i p az rij u n a to da s e u

o v oj ve Ebi t on H , k ojis e in ac e n o rmal no do b ij a n a dru goj prazn oj z ic i , s a d a pr o i zvodi pr it i s-.
kom t r cce z ice n a cetvrtom p ol ju, i to cetvrtim ( m al i m)prstom .

r
7

40

IV

r rr r
I

r r I f'

Zica
VE Z EJA SA ~-tjm PRSTO Jvl I PALCEfvI D ESNE RU K E

35~

p . . _- ------_. _._-----_ . _------- --- --------- ---- --_. _- -- ----------- ---

~-'/'/_~: : '11"
- =
}

. ... .. --.--- - -----------

:::::::JiP.-_

___i

_ ~. _

__ .

--.- . -;

- -==--- - -

__.

- =.~

--

._

_J

HROMATSKA SKALA
Po l us tepe n i i cel i s t e pe n i s e de le n a h r o m at s ke i d i j a to ns ke . H r o m at sk i pol ustepen i po
s t a j u jednostruk im povi s e nj e m ili s ni Ze nj o m j ed noq istog tona. Na pr i rne r i C - C is . Hro mat -
ski s te pe n i na st a j u dv o str ukim povi senj e m i l i s ru zenj e m jednog i st og ron a ,
Di j a ton s k i p o l us tepe n post a je i z m e d u d v a r az l i c it a s u s e cln a to na, kad a s e pr ibl i z e na
ra stojanju od po la s tepe n a(C - Des) , a di jatoriski ce o s te pe n post aje od dv a p o l ustepena j ed
nog dijatonsk og i j edn o g hr omatskog .
Ako bism o pr it i s k iv al i re do m sva pol ja na bi l o kojoj zici na vratu g it a re , dobili bis mo
ni z tonova k oj i obuh va ta j u i hromatske i dij a to n s ke pol uste pe ne u okvi ru o k t a ve . Taj niz tono
va se z o ve hrorn a t s k a l e s t vi c a i l i hromat s ka s k al a ,

41

CD
I
'"
~. :j
J #J D
... #S JI =t--- #1 J -1 nlA 3 wJ J
01------"---,"--"
I (0...-----,-"--Iv-"I
:Zioa

rv

'"

0
0

'"

.3

IV

IV

i
f2#~=f=i+rT~~8+#f=I

.3

=----D

.~B

T on o ve koj i s e r a z l i c it o p is u a isto zvu c o n az ivaju s e e n h a r mon ski t o n v i ,

Pogl e d a j m o , gde su i koji m se p rs tom p ro i zv ode t on ovi i p o lut on o vi n a p oj ecli n im z i c a
m a ~n aj p r e u z upot rcbu pov i s i l i c a , a zatim u z kor i s c e n] e s n i z i l i c a .

U sle de Cim p ri m e r im a da t e s u v e z be s a h romatsk im les tv 'icama i ve zbo z a r a z gi b a v a nj e

pr s ti ju l ev e r uke na s v i m zicam a, u okv i r ut z v , prve pozicij e , tj. do petog polj a . Napo minje
m o da, ove vezbe , kao i vezb e s a C -d ur l est v i co m k o j a j e d a t a sa v i s e o d jedne ok tave , tre b a
svakodnev no u ve z b a v a t l , jer c e t o bil i neophodan u sl ov z a r az v ijanje tehnik e o b ej u r uk u i nj i
hove sin h ronizaci je .
N iJ P 0 m e n a : Sve xornbina cije pr s t iju I i! m,
' y a n d o , a k a s n ije - s vremena n a v r eme -

,I t r oba

LI

n a j pr e d ob r o uv eib a ti n ac ino rn apo

i rancl o .

36
(0

'

apo y and o
1

ft: E:r-1rl
i

rr)

q1

'

tr ~

m im i m .. ,

m i , m j mim i
.
omamamam ..
mamamama .

(!

3.32

43210

EmllU~Ul1tiEJgmu~u~
'23

amamomom
mo mo ma ma

42

.
.

o
~i

'n~:1
o
i ~
i
?
i
i
0

'c

j a ...

~jJj:nI~!3qnJ~~!:ln ~~

j m
i rn j m ~ m ..1
mim i m im i ...

fn ~_O"J!nI~ifJfJ~fPnunnnl#J~lJ:fJlIlll~

omomomom
momomomo

37

CD

fD

i mim i mim ...

rn i m im i m i '"

o m i mjo m j m ...

o
~f! ~rrrqEEcrll~
t

amomamom
mamamama

imam~imom

o
,~

43

p ~jj~ljJ-;m~1l1J . ~

, ...2

10

o i m i ; o i m i ...

-e

38

ur
L.-..Ym

,1

mI

mai

.3

.3

Im

mai

im

.3

.}

9UJ :~~~U
O
J

J J J ,EJ J ~ ~D?J ~n J : ~~o ~H

o
o

m
m

ami

CD

fe

=i:

~B
,
j

m
m

rn
m

m
m

5J#JiiB~~~9

'I;~_~
44

oma

ami

am

,am i ...

0. "

i m i
rn i m

m
i

'Tl

I
m
m

m
i

m 0
0

I m
m i

'Tl

m
m

. "

...
...
0 ...
m .. .
I

i
a
a
i

m
m

i
a

rn

i
a
a
;

m
m

i
0

i
a

i
a
a

...
...

9 -..
I

0 .. .

a
i

...

45

fx~
o

/TI

/TI

0
/TI

/TI . ..

~q~~~~: ~
2

. ..

~~Jq-~o~: ~

l!

~~~o
m a ...

m
o

~m

.I

m ,. ,

mim

'I

.I

mim

0 #1

46

/TI

41

m
o

o
m

m '"

e ...

32

32

INTERVALl

Ra zm a k i z m edu pojed i n ih t on ov a r az l i c it i h p o v i sini, na z i va s e i n t e r v a l. Ak o se t o

n o vi i z v od e s ukce s ivno, tj . j edan za dru g irn , o nda se t ak a v i nt e r v a l i z m e du p oj edinih ton ova
n a zi v a m e l o di j s k i , A k o s e dv a t o n a r az l i c i t e v i si ne od s v i r aju i st o vre m e nb, ond a j e to h a r m o n
ski int e r v aJ.
In t er val i m o g u b i t i os nov ni i pr o s i r c ru .
OSOvnJ

Intervall su :

pri ma
sek unda
terca
kva rta
kv inta
sek sta

dva t o n a i st e v i s i ne
p r vi i d rug i t o n
p r v i i t r e c i ton
prv i i o t v r t i t on
p rv i i p e t i t on
p r v i .i ces t i t on
p r v i i s ed m i t o n
p rv i i o s m i t o n .

sep t ima
o k tav a

Protrenl Int ervall:

nO" a

deci m a
undecima
duode cima
t ercd eci ma
kvartdecim a
k vin tdecima

PR I MA

SEKUNDA

TERCA

J J I; (JU1 J

PR I M A

SEKUNDA

TERCA

pr vi
pr vi
p r vi
pr vi
p r vi
p r vi
prv i

i
i
i
i
i
i
i

d evo t i t o n (ok t ava + sek unda)

c1e s eti t o n ( o k tav a .. te r e a)
j e d a n a e s ti ton ( o kt a v a + k va r t a)
d v an a e sti t o n ( okt a v a ... k vint a)
t ri n ae s ti t o n ( okt a v a + se k s t a)
c e t r n a es t i t on ( okt ava + sept i ma)
petn aes t i t o n ( o k tav a ~ o kt a va)

KVARTA

KVINTA

J=ij

,J I;

KVARTA

SEKSTA

KVI NTA

,)

SEKSTA

OKTAVA

SEPTIMA

SEPTIMA

OKTAVA

~gg~~~g~gg~

NONA

SLOZENI:

OECIMA

UNDECIMA

DUODECI MA

TERCOECI MA

~
47

U odn os u n a ee le i p o l u st epe ne k oj e u k lj u c uj u , in l e r v a l i mog u b i t i c is t i , v e I i k i

rn a l i , u v e c a n i i u m an j en i .
ClId Intervall :

pr ima
k var ta
k vi n t a
o k tava

Vellkl Intervall:

s e kunda obuhv a t a j e da n e e o st epe n

t e r e a obuhva t a dva e e l a s tepena

s ek s t a ob uh va t a c et i r i e e l a i j c dan po l u s t epo n

s e p t i m n obu hvat a p e t ee lih i j c dan p o l u st e pe n

Mall Intervall :

s eku ndn obu hva t a jeda n po lu s t e p en

t e r e a ob u h vat a jeda n s t epe n i j ed an p o l u s t o p e n

s e k s t a ob uhv a t a t r i s t e pe na i dv a po l u s t e pen a

sep ti ma o b uhva t a ce l i r i s l e pena i dva po l ust e pe n a

- d v a t o n a i st e v i s in o

ob uhva t a d v a ee l a i j ocla n pol u s te p en

obuhv a t a tr i eela i jeda n p o l us te pe n

obuhva ta p e t s tepena i dv a pol u s te p cn a

Ak o s e c is t i i ve l i k i in t e r va l i p o vec a ju z a po l a s t epe n a , o n d a po s t a j u u vc can i (prek o

m e rn i .)
Ak o s e pak c is t i i m al i int er v a l i u ma nj e z a po la s te pe na , pos t a j u um anj e ni. ( Del a lj ni
j e 0 in t e rv a l i m a vide t i u " N a u ci 0 h a r m onij i "}.

U o v o j ve z b i Sil dv o zvu ci ma , me lod ijs ke nol e p i s a ne s u sa c r to m

na qo r e , a basov s k e s a e r t orn(vr a lom) ok r e n ut i m n a d o le ,
r t -i r -a n-d o
- - - - - - - - - - -

41

p p p pr

apoyan d 0

Cvr a t o m) o k re n uli rn

ti r ando

apoyan d o..;

-,

~] :J J E-J~

r: r r f f i f F t f
ops la

n a po m e n a :

P ri i s t ov r e rnerro rn sv i ra nj u b as a i p oj e d in a cn i h rne l od ij s ki h t o n o v a , b as l r e b a iz vo d i l i p al e cm
- l ir a nd o - a m e l od ij ske lo nove pr s l i m a l i , m , a l - a po ya n do . l z n i m kaj e j ed i n o us l ll
c a j u k ada s u u p i t a nju d ve s use d ne z i ee n a koji ma se p r o i z v o d e t o nov i pa leem i ne k i m o d p r s
li j u l i, rn , a l. Ak o b i so i t a da s v i r a l o a poya ndo pr s t i m ajF, m , a l, o n d a b i o n i , n a s l a nj a j u c i so
n a s us e d n u z i e u po s le od svir a nog svog t o na , p r i q u s i l I i s k r a t i l i t r aj a nj e no te k oju p r oi z v o d i
pa l a e n a s u s e d n oj n i zoj z i e i .

An d a n t e

42

a p o y an do

48

m im

PF~ ~ ~
llr an d o

'

t i r a n do

a po yan do

I tir

r~

ando

r:

eH. Bere ns)

Mari c r a t o apo y .
a po y .
a
o

01

tir.

a p oy .
o,

ilPOY
m
t i r . 4 1 t i r.

a po y ,

m
1

44
p

p
apo y

~
t'

~if24Lr~il
p

P
( H. Seren s)

POJAM AKORDA
Ak or d j e j e d novre m e n o z v ucn n je n ajm anj e t ri r a z n a t o n a s t oze na u s az vucj u po o d r c d e
n i m pri n c i pi m a .
T R 0 Z V U K ( K V INTA KO RD)
T r oz v u k j e jedn ov re me n o zvuc a nj e o snovn o g t o n a , t e r c e i k v i n t e , N a z i va s e jos i kv i n t
ako r d . Ist i o v a j a k o r d , po s t a v lj e n t ak o da n aj ni z i (lJa sov ) t on bude njegova t e r c a, n a z i v a se _
se ks t a ko r d . Ak o j e u b a s u k v i nt a , o nd a se n a z i va kv ar t s ek s t ak o nl.

Kvlntakord

Sek.takord

Kvartsekdakord

ti

v
111
I

I ( VIII )

v
111

11I ( v )
I (VIII)
V

'.

Dur s k i t r o zv u k se s a s t oj i od o sn o v no g t o n a (I) , v e l ik e ter c e ( lII ) i e i s te kvi n te( V).

Z v u c i s ve ca no i Lv r d o pa se z a to ta k o i zov e .
O v ak a v tr o zvuk no s i n a zi v p o os nov no m t o n u i o be le z a v a se ve lik im s l ovo rn .
N a p rime r : C-dur , it d .
M o l ski Lr o zv uk s e s asLoji o d o s no v no g t o n a(!) , m al e te r c e (l lI) i e is t e kvi n t e ( V) .
Z v uc i rneko, tu zn o i z a t o s c n a z i va m o l ( rn e k).
O be t e za v a s e rnali m s l o v i rn a , Na prim er : a - rno t , i td ,
Pril ik om s a s t av l j an j a dur sk og ili m o l skog trozvuka(k vin Lakorda) d o z vo lj a va se udvaja
nje os no v no g t o n a , a p o ne ka d i te r c e i k v in t e , K ak o g i tar a i m a s es L z ica t o c e s e c e s t o poj a v
l j i va t i ako r cli sa s t av lj en i od se s t t ono va . Uq l av no m , to ce b i Li s t u c a jc v i p o na v l j anj a osn ov nog
Lo n a , t er c e ili kvi nt e .(O vo ne treb a b r ka t i s a eet vo r o z vue n i m , pe t o zvucn i rn i vi se z vu cn t rn a
k o r di m a z a e ije fo r m i ranje pos t oje p os e b na p r a v i l a i koj i s e n e d oblj aj u pro st i m ud vajanj e rn
o s n ovn og t ona , t e r c e ili k vi n t o . 0 ov i m a kor d i m a c e rno p osebn o g o vo ri t i).

49

S obz i r o m n a r az l i ci t e v rste i nt e r va l a , k v i nt ak o r d mo z e bi ti:

I . Ve l ik i (du r ski ) a k o je o s novni ton + ve l ik a t e r c a + c is ta k v i nt a ,
2 . I\1 Cl Ii (m o l ski) ak o j e osnovni t on -f rn a l a t e r c a + c i s ta k v int a , '
3 . U m a njen i ako j e osnov ni t on + m n l a te r c a + urn anj ena k vi n t a
4 . P r e k o m e r n i a k o je o s n o vn i ton + ve l i k a t~r ca + pre k o me r ua 'k v illt a . '
Kon son a n t n i s u du r s k i i rnol s k i tr ozvu ci , Cl di son a nt ni s u . uman j e ni i p r eko rn erni .
U C-du r l e st vi c i m o q u se Io r mi r a t i s le d ec i trozvu c i, koj i sc naz iv a j u Ie s t vi c n i kv i n t
a ko r d i ~

KVINTAKORDI :

v e l i k i mali
mal i
velik
vel i k mali

durski;moJski ;molsk i ; dur sk i ; dursk i ;molski ; urs an j en i

11

I
111

11

IV

ft

Vl

V II

VIII

Glavni tro zvu c i se nal az e na p rv o in( I), c e t v r to m ( IV) i p et o m I V") s t up nj u tona litet a . U
duru s u SVa t r i d u r s k a , a u ha rrnon sk om rno l u s u na prvom( I) i c e t v rt o m (IV) s t up nj u m ol s k i
a n a petom (V) s t up nj u dur s k i ,
Pr o m a ul o zi k oju i maj u u h a rm on sk om k retanju u ok v i ru t on a l i t e t a ak o r di mogu bi ti :
T on i k a ( T) ozn a c a v a m i ro v anje . T a j e t r o z vuk na I stupnju.
S u b d o rn l n a n t a CS') o z n ac a v a pok r o t . Toj e t r ozvu k ria IV s t up nj u .
D om 'i n a n t a CD) o z n a c a v a pok r e t , To j e t r o z vuk n a V s t up nj u .
S istem o dn osa rnodu a k or d i m a , s a. t on i c n i rn
TONIKA (T )

tr

o zv ukorn kao c e n trom, n a ziv a se tonalit et.

SUBOOMINANTA (S) OOMINANTA ( 0)

11
V

IV

KADEN CA
D ve il i v,is e pr omena pol o z aj a nekog ak o rda n a z i v a s e h a r mon s k i mob I' t a je m
a ko r d a . A k o s e muzi c k a m isao ili r e c eni ca z av r s a v a h a r rno n sk i m obrt aj em a k orda , ond a
s e tak av pokr et naz i va k a d e n c a ,
Uz s v a k i ton ali te t , koj i ce biti izu cavan , bi co o zri a c en e i odqova r aj u c e k a d e nce ~

CET V OR O ZVU C I

( SEPT AK ORDI)

Ce t vor -oz.vuk s e s as t o j i od tr o z vuka(osnovn i t on, t erca i kv int a ) i s e ptime .

U dijat on skoj le s t v i ci i m a s e da m vr s t a cet vo roz vu ka , v e ]: prem a t o m e d a l i se na dur
s k i iIi mo l ski umanje ni i l i prek omerni t r o z vu k dod aj e ve l ika , ma la ili um anj en a sept i ma .
1. Dur ski t r o z v u k i ve lik a s ept im a je ve liki du r s k i ce tv o r o zvu k .
2. Dur ski trozvu k m a l a s ept i ma , zov e sem a li du r sk i cot vo roz.vuk .
3. M ol s k i t r-oz vuk i velik a s eptima , zove se vo l ik i mol s k i cel v o r o z vuk.
4. Mol ski t r o z vuk i m al a s ept i m a je m a l i mol s k i c e t vo r o z v uk .
5 . Um a nj eni t r oz vuk i mal a s o p t i ma je m al i m o l sk i cot vo r-oz v uk .
6 . Umanj eni trozvuk i u m a nj e n a septima j e um anj eni c e t vo r o z v uk .
7. Prekomerni trozvuk i ve l ik a sep t i ma je p r e k orn o r ni c e t voroz vuk .
N a j vazn ij i i nej cesce upot r e blj avani c e t vo r o zv uk nal a z i s e n a V s t u pnju i z o ve se d o
m i nan t ni c e tv or zvuk il i d o m i n a n t ni se p t ak o r d . Sa s toj i se od durskog t r ozv uk a i male s e p t i
me.: Obe l e z.a v a s e broje m 7 pored .slo va koje o zri a c a v a t r o zvuk . Na pr: . C , D
it d ,
7,
7

50

U z a v i s n o s t i od n a j ni z e q t o n a , Ce l vo r o z v uk rno zo i m a l i s f edece o b r l a j e :
1. O s novni o b lik
s e pt a k o r d 7
k v i n t s e k st a kor d 6/5
2 . I o b rt a j ler ca u b a su.
3. 1I o b r a t aj k v i n t a u b a su t e r c k v ar t ak o r d 4/ 3
4 . IlI o b ra t aj s e p ti m a u b as u se k u n d ak o r d 2

C DUR

o He -du r " l es l v i c i j e vec bi l o re ci i nju s mo v e i: fi ksi r ali II pr voj p o z ici j i kori ste Ci
p r azne z i ce a i p r -o s i r i v s i je za vi s e o d j edne o k ta ve n a ni z e i n a vi s e ,
Ovo ga p u ta j e rad i preg lednos li le k sl a c i t i r a rno uz d op u n u nekol iko r a z.Ii c i t i h n a c i n a
z a ve z ba nje.
a poy ando

~ J ~m
--~0-----

?+f

er

2j

8J

---- --" @-- ----'@- -- - - - - - 0-- -----{~)- --------'-0

_-4

, rWJ 'J 'l

':J
--- - .__ J-@ __-- -- --' 0 ----- _J ---

~ fr r r 2J

f
_J

@---- -- --'@------- -

~ J

t=n==P

---- - --.!@---- ---- ---- -.! - - --J0----- ---.!@)-- - - --- -I- -- - __ -I

Le s t vi c u treb a uv e zb n v at i i n a st edec i na c in :
i

i m I m .,.

m . ..

~ j t d . ~J1iEild. f ni.lu' 0J. $

a m o m .. .

amom ...

omam...

Dj,d. ~itd. W~i~do " ,

m

0 ...

rn . ..

rn

~ ...
I

51

Glavni akordi, domlnantn! s e p rako r d , s po red nl akordi i ak ord VI stupnja

Tonika

, 11

30-0
__

Dominanta
(D)

Subdominanta
(S)

(Tl

EP
F

ia

U"

Dorninontni
septakord

n==Li
U

Por ole lni mol

VI ~tupnia)

(akord
0

[J 11

:[3
0 __

D 09

G7

;
1

a mol

Akord i sa udvoj en irn osn ovn im t ono m, t .e r c o m il i kv iut.orn

l i

3 U"

/ U

ji

il

o sta /i m ton aliteti da c o mo a k or do

G7

S3

11
3

G7

ii
3

ud v ojen irn neki h o d o v i h t o ri o v a .

Kll.dcllca C - dll r a

Razlaganje akorda

Na ov o rn m es tu moze m o is k o r i s ti t i ak orde ton ik e j dom ina nt n oq s ept ak o rda i dr z ec i ih

l c vorn r uk o rn ra zl aga ti o ve z ah vatc , p r e m a p r i l o z e n i m Io r rn u l arn a .
N ap o m e na: Fo r mul e z a r azl a ganj e p o d: a), b}, C) , d) t r el ;a uv o aba v a t i na s l oda c i n ac i ru
1. ba s - tir a n d o , m ol odi j s ko n o t c - a p o ya n d o , i
2. mcl odij s k e n ot e i b a s o vi - ti r and o.

p
m p
m

p m Q. p m Q.

45a~~

52

.. .... i t d ,

rp?.i. ~do " "

b~

m i . .. .

C ~ I!

pm

cl

ton ovi

m p m

m. ...

~c

Kad a se d va i l i v i s o t o n o va izv ode p r s ti ma li

t i r a n d o,

a ,1 i s t o vrem en o , o nd a se i z vod e s vi

53

m
i

e~~~J

SB

~#F~~n~~
T r e b a ob r at i t i p a z nj u na

[ 0

d a d VOZVlJ ci

n a m e l o d i j s k i m z i c a l11a za z v uc o

i st ov e e

m e n o.

Pr e l azimo s a d a na m a l e i l a ko k omp ozi cij e , z a d r z a v aj uc i se u C - c1 u r u .

N a p o 111 e n a s Porecl p r i m e ra koj e na vocl i m o ne oph o dn o j e u p or e clo na st a vi ti i 5 3 u vo b a va
nj e rn k arnp azi cij a k oj e su t ak ocle p i s a ne u ton al i te t i m a k oj e p r o u c a v a 111 0 u p r v oj p a z i cij i, a l i
s a r az l i c i t i m t e hni c kirn z aht e v im a z a l e vu i de s n u r u k u . Iz b o r o v a k v i h k om p ozi cij a j e pos e b
n o s ta m p an , k a o d o d a t a k o v o m c1 el u s ko l o .

Mod ern to

p i m , p i rn , pi m, p i m ... (s ve i z vo diti : tir a nclo)

46~ C ~
~~

54

( J . Powroiniak)

O vu kompo z i ciju iz vo.d i t i i n a s lcde ct rra ci n :

p m

p m

0.

o,

m .

~Il~
P

ti

r a ndo

tir ,

t ir

tir .

1\10 1.0

CO II

ap o y .
i.lfJ

g-I

47

~ l~
t

ap.

.f4rr:

11 r

ti r.

ap o

ti r ,

i)

ap ,

~J

r;,

t ir .

:3

:3

( H. Be rens)
55

Moder ato

48

apoy .

01

.e-

t ir.

~ ~

d hat

J~

i ...

,)

.e

-&

1$

P 3

41

IJ

tir.

~ ~

: t J ~

TI"

U
3

:~

-&

3
(H. AI be rl )

And an te
m

49

@l:

4 ::

tlf4.

.~

s I@
~

~4
J'

~
~.

;g

f
p

rr

:J

11

t
p

Ce l u k orn p o z i ci ju s v i r a t i ti r a nd o.

( N. Co s t e)

U s v i rn ov i m p r i m o r i m a t r o b a ob r at i t i pa z nju n a to ela t o n u ba su z v u c i tolik o du q o ka

l i k o z a h t c v a n ot a k oj a (Ja ob c l cz av a , T o s e po st i z o n a t aj nac in st o , p r st l e vo r u ke cijirn s e
p rit i s k om po st i z e o clgo v a r aj u c i t u n , o s taj e pr it i s nut n a z ic i s ve elok vr e eln o s t note t r aje ,
Ka k o je u prirn er i m a 4/4 t ak t , p o t r e lm o je b r oj at i u seb i , k ak o b i s ve note bil e rav no
m ern o o ds v i r a nc .

W a.lz. e r

50 @H

aro yand o

a poy a nd o

~p~mr~ ~:~

apo y .

p
.

~~O
l

~~~ r. ~
p

ap o y anelo

56

7iffA ~r~3~.,

'1 : ~

Fin e

apoy a nd o

m o,

~. J

a.

rn

:~ ~ 2 .o i :
~~
I

I)
P P

CF.Sor)

52

A nda nte
m

m
i

R:O=i+F~
:0 ~ ?Fr
F-Sifi--WJ ~ ~~ ~ ~I
pr ~

@; r:
.

_ tl r a nd o

.:;

~ ~:~=F~P~TJ 'P~

~ ~1 1tHt:-.-mp
P

pp

,;-?

37

apo y a nd o

41

t iran d o

ap o y an d o

r----- --l

J~
J j
ap o

apoya ndo
4 I

h 7
,1

apoya nd o

~:

(F , Ca r u 11 j I

Na vod i mo JOs nek o l ik o veoma v aznt h i ko r i s nih I o rm u l a za r a z l aqanj e ako roa .

U voz b ar nu p od a), b), C), d), c) ' - sve ton o ve i zvodi t i ti r a n d O.

53 a

ij0

m;

:E.

i ' m . . .}

t i rando

...

~~
_
"_ I
I
~

~
p 3

p 7~i0

m
0

m
0

Im
m
0

i ''' }

m ...

, ~~

t ir an d o

n~~~~

~ p t~=-=-g~
-~-

PF P ~ -~l~

58

.'

tirand o

j mim .. .}

~
~
cl

mim
mo

itd.

i ..} ti rando

m ...

~fl+j

.~~
i 0:Cpt
~

ra

it d ,

l,

N a p o rn e n a . P r i uv e z b av anj u o v i h p r i m o r a ( n ,b , c ,d) tre ba pr s t i ma I] m ,

s vi r at i i n
p o y a n Li0, b ez o b z i ra 510 Ce t ono v i n a s u se d n i 111 b n s z i c a rn a bi t i p on e k ad p r i q use n i , LJ nor
m al no rn i zv o cJe nj u o v i h vo z bi , na r a vn o , t r eb a s vi r at i k a k o j e n a po c c t ku r eccno , tj .t i r a nd o ,

i(~)}

ti ran do

pp

m ;m ; m i m i ...}

i mim i mim...

itd ,

amomamom
momomama

a p oy a nd o

f: rrEP~
~~-~~~
pppp~~
g

m
mlm;mi .. .}

I m j mim i m .. .
a poy a ndo

amomamom
mamamama

~E! :m,~,pfBt:m~~

IP3ti ra nd

O vaj p r i rn e r u ve z ba vnt I na s lcdo c i n a c i n :

;;

1. b a s - t i r a n d o
me l od ijske n ot e '- a p o y a n d o ,
2. s ve t o n o ve - t i r a n d o ,

50

a p oy ,

a po y ,

;;;1mim : a. i mim

:;

ti

:P i

" ......i

r.

.. .

rrr,'

13

Uv c z b ava t i k a k o j e o bj a snj e no z a p r i m e r pod h)

Ov aj pr i rn o r u vo b a v at i n a s l e d c c i n a c i n .

. m

.m

1. s ve to n ov e - t i r a n d o , i
2 . b a s - t i r a n d o
m e l odij s ke z i c e - a p o y a n d o

...

~p~~1

U ve zbn va t ; k a k o Je objasnjeno za p r i mer pod

imami

h)

imomi

~ p ~~

U vc z b av ilt i k ak o j e o bj e snj en o z a pr i me r [Jod I)

~2C;y ,

~p.(),y .

~,~~~~

tir.

HO

t ir.

Uve b a v a t i ka ko j e obj a s uj c no

ZQ

p r i m er p od

11 )

apoy .

Ai

@2
P

mim

0 ...

P~=rm:~~g~
,
l'
T
3j
r ~~
12

Uv e zb avat i k ak o j e obj as nj e n o z a pri rne r pacl

13

h)

U ve zb av at i k ak o j e obj as nj o no z a pr i me r pod h)

c',.

'"''''u'''

J . J o v i ci c

I ZB OR LAKIH ET ID A Z A G IT A RU - "N ot a", Knja zevac

F . Car ull i

,,2 1

DVETA"

Br . 1

M ode r a to

61
,\
.

i~ ;. ;
.

-:.. .

,:. . .
"

-. ~

.... ',

.. ..

; .

- : ,,.., '!,;.

G -DUR
G - d u r l e s t vi cu formi r a m o na s ledec i n a c in , Ak o u C -du r les t v i c i na pr a v i m o n iz t o no
no va poce v od V s t upnj a , tj. o d t o n a G , uo c i ce rno d a o vaj n i z t on ov a jos ne i s pu nj a v a u s lo ve
k oj o i r e ba da i m a d ur sk a l e sl vi c a, j e r iz m edu V II i V III s t upnj a no m a p olu s tepen i ve e ce l o
Zbog
s t e pe n i razm a k , i a k o i zm e du III i IV s t upnj a i ma , s t o o dgov a ra pot re b nim u sl ov i rna ,
t og a se VII s t u p an j , u ov om s l u c aju t on F, po v i sav a za p ol a s tepena i n a t a j n a c in s e s t v a r a
pol u s tepe no r a st oj anj e izm e du V II i V III s t u p nj a , a i st o vre m e n o dobija i c ctos ropeno r a s t o _
ja nj e i zme du V I i VI I s t u p nja, k oj o r a n ije n i smo im al i . P re ma t o m e , 1I G -du r' le s t vi c i poj a v
Iju j e se j e dn a p'ov i s ili ca i s pr e d ..s v ak oq tona F, kog a sada t r eb a s v i r a t i z a pol a s t e pc n a vi s o ,
tj . k ao PI S .
Les tv ica s a d ve povi s i lice dob ice se a k o s e od V s t up nj a G -d u r lc s t v i ce n a p ra v i n iz
lon o v a t a k o d a s e z a dr z av a j uc i t ~n Pis po v i s i i t on C n a C IS , d a bi se u qo r nj e rn l e tr a h o r d u
o s t v a r i o p r a v i l a n ra spor ed po l u s t epe n a . To b i b i l a D- d u r le st v i c a .
Dak le, d a b i d obi li n iz le s t v i ca s a p o v i si l i cama(tj. novu s a j ednim pre dz.n a k o m vi s e
od pre t hod ne) u vek tre b a po ci od V s t up nj a p re t hod ne le st v i ce , rj . od k vi ru e . Pr ema t om e,le
s t v i c e s a po vis i l i carna n izu s e p o k v i nt no rn ni z u , koji se na z i va kvi n lni k r u g .

C
0_

C is

7#

G
1

3ft: A

4#
E

U not n om p r ilogu d at je ni z t o n o va , p o c e v o d t o n a G s a z a t e c o ru rn po l us te pe n i m ra z
ma ci ma , koj i jo s ne odgo va raj u dur s k oj l e st vi c i , i najz a d Io r rni r an a G - dur le s t vi c a s a pov i
sen i m t o no m F n a PIS .

I l /'--Il l i

I'

111

111

IV

, IV

/'-- r-:;

"

0
VI

VII

VII

S l e d ec i pr i log p r e d s t a v lj a dvo ok t avn u l e s t v i c u , Sv a k i

ton

VIII

PIS

reb a s vi ra t i d r uqi rn

ce

t v r t i m prs t o rn ,

m ...

~~:
~~~r~

O v u i stu dvookt a vn u le s t v i c u rnoze rno s vi r at i i bez up o t r e be p razni h z i c a . .Jo s pr i l iko m

govo r a 0 po d e s a vanju v i s i ria poj e dinih zi c e( stimov a nj e), r ek l i, s m o , da t on A ,koj e g in tonira
p c t a z i c a , i nt o n i r a i s e s t a zica ak o je p r itisnuta n a V p l j u , Zn a ci , ume st o p r a zne pete zi ce
rno z e se u p ot r ebi ti s e s t a z i c a pr iti snu t a n a V polju. Is t o vaz i i z a pct uz i cu koja na V pol j u
int on i ra ton 0 , cet vrtu, koj a na V po lju in tonira t o n G, t r ec u z i c u , koj a na I V po l ju in toni ra
t o n H, i n a drug u , koj a p r i t i snut a n a V p ol j u, int oni r a t on E.
U no tno m pril o g u da t a j e d vo o k t a v na G - d u r l e s t vi c a be z upo t r c be praz n i h z i ca. Ovu l e
s t vi c u tre b a obavezno ve z.ba t i sv ak o d ne vno , kor isteCi r azne komb inac ije pr st iju de sne r u ke,
kak o j e oznace no :

m
o
m

I '

: :::1
r

a po yando

a ...

:J
@- - ----' -------- -~

_____ @- __
~

---!

@)-

0- ---- -----'

-1

- - -- - -- - ~ @- - - --~0_ - -

@-

-1

@)-

-1

@- __ ---'

Le st vi c u tre b a s v i r at i , ta k o cle, c1 u pl i r anjem ili t riplir a nj e m svak o g to na , na i s ti n ac i n

kao s to j e to b i lo i ko d C - d u r l e s t v i ce ,

~itd .
I

a
m

m
o

. }- a p o yand o

m.
o

i
m

.}

apoy .

o ..

i~d .

t; i ; i ; i ;::}-

apoya nd o

BARRE - ZAHVAT
D a b i se s t o r a ci on aln ij c k o r i s t i l i pr s ti l e ve r u ke , ce s to s e , ka z i p r s to m ove r uke , uh
vat i i sto vre m en o ne k ol iko t onov a na r a z ni m z icama i t o t a ko , da se on po l oz i prek o nek ol ik o
ili s v i h s e s ; z i c a n a j ed no m pol ju. Ako s e pr s t o m z a h v a te prv e tri m el o d ij ske zi ce , a po ne
ka d i 0 b a s o nd a se ov o na z i va m ali z a hv a t " il i m a l i "B a r n:'~".
Ako se kaz ipr s tom priti s nu svi h se s t z i c a , o nda se ovaj z a hv a t na z i va " ve l, k, Ba rre .
U no t no m te k st u pol ozaj Ba r r e a , ma log iti velikog, ozn a c a va s e v e r t i k a l n o~ c r t o l ~
is p r ed ak o r d a i broj e m 1, st o z na c i , d a t u treba pol o z i t i p r v i prs t le ve ruk e u pl oz aj Ba r r e- a.
)

1I

" "

63

Z a uspo sno hvatanj e ak o r d a Aa rT e -OIn veo m a je v a z an pol oz aj ruk e pr e s t a v lj anj a ka

z i p r s t a n a odqov ar ajuc e po lje . Radi u v e z b av a nj a ovakvog z ahv a t a po trebno j e najp ro prok o n
t rcl i s at i po l oz aj gitar e. On" mo ra "h it i u p ol oz aj u koji je opi s a n k ao p r a vi l a n n a p o c et k u ov:
knjige . Za t im , t r e ba n ajpre Iovu ruku p ot puno op us t i t i i i s pr u z it i p rs te . Sa t a ko i s p r uz e n i m
p r s t i ma , z adr z avaj uc i l a k a t po r e d t o l a , t r eba podl ak t i c u s a sako m i r uk u n a j p r e k r -enut i nap
r e d , di z uCi j e sve v ise pr e rna prednj oj s t ra n i v r a t a q it a r e sve dok s v i p r s ti S 3 i s.p r u z.e norn
sa ko rn ne b ud u ok renuu p r e ma z i c a ma . Ta d a t reb a pa lac podv uc i po d z ad nj i d e o v r a t a 3 i spru
z.e n k a z i pr s t p r is lon i t i n a j e dn o o d po l j a , O st a l e pr s te t rcba r edati pre rna n a zn ac en orn p r s t o
r edu ze lj e n o g ako r da .
.
D o bro je , ako se ra d i uv e z b nv a nj a p o l oz aj a ruke i cv r s t ine z a hva t a , n aj p r e uv e 7"ba va
sa mo z ahv at k az ip r s t o rn dok o st a l i pr s t i mi r uj u , Treha is probati Bar r e redom n a s v i m p o l j i
rn a ,

VELIKI BARRE

MALl BARRE

POL02AJ PM.CA PRlLIKOM BARR E ZAHVATA

64

GIavn1 akordl, domlnantnl septakord, sporednt, a kor di i akord VI s tu pnja

DOMINATNI
SEPTAKORD

3u
G

PARAlElNI
MOL

u
e-mol

Tonika
VELIKI BARRE

Dominanta
MAll BARRE

Ka de nca Gv dn ru

V ezbc s a r az l oze ni m ak o r d i rn a z a de s nu n lk ll . ( U veZO i:lVal i s ve t i r a n d c .)

i m

i m ;

54
p

4
i

]~

(F. C. r u l l i)

65

T
~ T ~ :::}
oma rn ...
ma rn

0 ..

apo ya n do

,=

;:::::;:::===;

'~
_
3 ~ _ .J-D
_
4'

J .J J 0J;Z

pr

pi

pf

1T
pi

pi

.".

pi

~
~=B=rJj
.tn;J:cB~
~
'
~ =
- -- - -- _
~~ -~~ J W M I

~,

m
o

m i m .. , }
i
m
i
m
a
m :::

56

irr

apo y ando

0 _. ,

57

e "

~~~~0~

66

 JI
m
i

7 :11
7

~~~-rcFr*1~~~
:11
p

7
7

Fine

~rfH~~; 1

D .C . a l Fine
(C. r u 110 J

G r a.z ioxo

J=

11 2

59~i
&,
~

=='

~~--w-:=-o-\_
~ .~
" " "_
...........

...

~~.
J11

ro

, 11

@' F,'~ Fa~n~

Nn z.nace ru

p r s t z a d r z at! i d a l j c na

t o rn

me s tu .

67

( M. Giul iani)

SI ra Itleralura:

J . .I o v i c i c
F . C o r ul l i

I ZOOR LAK I I-I t:T IU A /..A (~ lT A R U

,,2 4 D UET A" - ll1' _2

D D UR

K a o s to j e vec r e c cno , D- d ur l c s t vi c u d o b ija m o iz G - d u r l o s t vi ce z a d r ZiJV3j uc i to n

FIS i u v od e c i jas j e d nu po vi sili cu. To n C po v i s uj e m a n a CI S . Pr e rn a t a rn e : D - du r lest vi c a
i m a dvc p o v i s i I i c e ,
D-dur le stvica:

ZJ
68

:, :

<
LI

9 - - 0:

J
0

C " - - o -I '

:
0

~ ' --: ci

Pr o s i r enu D -d u r l e s tvi c u n a v i sc o t.l j o dn e o kt a v o , s a

z emo i zv e s t i p r e m u s l e d c c e m p r s t o r e u e

bo z u p ot r obe p r a zn i h Zi Cil , u i o

m
o

m
o

: : :: }

r CU r
2

apo ya ndo

a .. .

~~~~~~~~~

r r r
J ~
@-

--' @-

---J

@-

---J

w~ 2

..

_ ____ _ _ ..

...J

::;

@-- -- - ----' @- - - ---' @- - - - --- --' -- - - ----'

I ov u l e s t v i c u t r e ba i z v e sti s a dup l i r a nj e rn t o nova , k ao i pr et hod ne l e s t v i co , k a o i pr o

m a n av ed cnim Io r rnul a m a .

da

..
=i

...I J

~i
~~
m

m .

F j j i td.
..".

..".

~ a

<lpoyando

Glavnl akordt, dominantn i septakord , sp o rednl akordt i ak ord VI s tup n j a

f O N IK A

SUB DO M I NA N T'"

DOM I N A N T",

lE B II
o -Go
A

Karlenca D - du ra

69

Ve ibe I prlmerl:

60

tirando
;m; ;

apoyando

i , ..

mim

~~p~11

61.,111:

I tirando p....

i ...

P~$P~~

p .. ..

( M . Care, s s i)

70

Alle gr o mod e ra t.o

J= 96

~ ~ =Sffih;~

1S;

62

p4

~ji~_

*
~

~3( "

.._..

_f::' _ ' --""' i~ )

_n..

11 ........ . . . .. . . .. .............. . ... ....... ..................... ................ ..... ...... ..... .... ...... .. ....,

~j# I
1

11

~jlr~

~~

....... ...... ... ...... ........ __

__. -

__

_- -

._-_.-.

__

~~y~
r r r
r ~~r I~

F .

( M. Giuliani)

il

raU.

.+

~~~~
.

(H.Albert)

RONDO
PO CO allegr eto

i~

64 ~

72

m~

1I

l i ~ ~
i
m
. 4
z7yR
g~ D' =
Po

2 01

a 11
4~

~.

m
m
I
~",~1.
O:"
~
I
2'
,'
_....
_
o

_mI

=' ~

tz:

~a

rn

. ,

cc

l ~

i ~m

l ~i0 i
_

f:'\

i"

Pp '

'

p'

( r.

.'

~ 7~

C 8 r u 11 i )

IZBOR LAKIH ETIDA ZA GlTARU

,,21 DLJ ETA " - Br.3

J. .Iov i c i c
F. Carulli

Sira lIIeralura:

ADUR

PolazeCi od tona A, u D::-dur lestvici, forrnirarno A-dur lestvicu p ov i s uj uc i , pored to

nova FIS i CIS, j os i ton G na GIS. Dakle, A-dur lestvica irna tri povisilice.
A dur lestvlca:

-~ ~,

--e-

--e-

i
m

ci 0 ,\Z

r:::}

CI

~I

m
m

-e

U-

--e

apoyando

o '"

r cl r
1

~iJOJ'J~Ir

m
o

ci

.'

F
_--

lJ4Ja~

- -- -'@---------'------'0------ _.J-@ __ - -- ---'@-'

.r:1 n 1Pitd,'II~~itd.~ild.
i

m
o

74

m
,
m

I
m

m}
i
m
0

apoy.

i mimi ::: } apoy .

mim

i m i mim
i m i '''}
mim
'"
apoy ,

amom...

omaoma
mammam

mama...

GlavnJ akordl, domlnantnl septakord, sporednl, akordl I akord VI srupnja

DOM IN AN TA

TON I KA

iil

tt==t~

DOMI NAN TNI

S EPTAK O II:O

P ARA lElNI

MOl

t ::;e

SU

1 -9

oA

Ra d e n c n. A - (Jura

Veibe I prlmerl:

,n

75

IM.

Wa.lz er

67411111

F;pt3 , rm~r=~ fh I

A l leg r et t o

7G

Ca r c ass i J

IL

II

III

(F. Sor - A. Segovia)

A 111' g r e t t 0

69

~=-~=

.
77

- -

'- - " -

- ' - ' -- -

'-

Ir..

..... "

. ~ .

--

----

--

---

11

cresc.

~~

I~

1~O

4~

I !..

~~

78

-.2

;>

(J. 69 )

71

~l~ Ii 'r wf f

WilD ~,r ~~~

@
:~

"I

"I

:~

(0 . A9uado)
Sira lIleralura:

J. J o v i c ic
F . C a r u lli

I Z BO R LAK IH ETIDA Z A CITARU

,,24 DU ET A " - Br . '1

E DUR
Za Io rrni r anj e E-du r l e s t v ice , k a o SIO z na m o , p o l a z i se o d V s t u p n j a A - d u r le s t v i ce I
t j . od t o n a E. Po r ed t r i p o v i se na t ona , k oj e j e i rn a l a A -d u r l e s t v i c n , rn o r a se p o v i s i t i i Io n
D na D IS .Prcma l e rn e , E-uur l e s t vi c a irna c e t i r i pov i s i l i c e ,

f~II#V

ci

"

I I

I'

L'

ci

:>

E-dur Iestvlca sa dve oktave

i
m

04

!I'

g~

rr

~
--------" @)- -- - - - - -" 0--------" ----" - ----- --" 0----
4

04

---------' -

r
--J

@)- __ --' @-

-" @-

-I

~J

79

Fiffi trmm=M

..

1:cEild.

.....
-:;
m
~ ~ 7:::}
ap o y .
oma
m '"
m

m I m I ...
i m i m . ..

o rn

0 .. .

~#ft

-~

=t
T

t 4 4 4 J JT
]

rn

.. . }

m .. .

ap o y ,

it d
.

ap o y.

m . ..

Glavn l a k o r d l, d omlnantnl septakord , sporednl , akordl I akord VI stupnj a

f8
DUE

1[

~
'U

H7

80

c i s -mol

'U

r- a poY-i

'Wal ze r I .

73

am

ilpo va nclo

i m

. o~
~

~*n pT
P

mi

f"
pp

"V

~
I' 0,~~~1fPr~

_ ptpb~ ~ J'p ~ n.: 1

1

rtM~;;r;btJ

J I

~-~~~ ~

7 : ~

Tj

~Trf~

tll~ ~*J" F~

(f. C. r u lIi )

81

( 0 . Aguado )

BALET

ap oya ndo

All e gretto

75 @ti;;~$

m o

J5
y

82

ap oy an do
I

~ ~

,.,

~ili#'~~

~.~2D!_~

ii!,ly ~:

~JJ"j~~

83

m i

.= "

i"j "
"I

r~ '~r;7

[I

( F. Ca r u 11 i )

An d u n t i n o

II

J.69

..

76t~~

pr

.._

_-

_- ---

-_._--_

_-

@~& ;

_-_._.. ....... ..... ...... ............ .. .... .... ......... ..

r
L

,~!~

rrt
~
................................................................

1I

&5h,.~

i
1lI

~~~

84

_ ..

..' ''' ' '' _''

..

....

-..- .

.............................................. ............ ....................................... ........ ............. ., II

,~ r'
&~~

~~~

r;~

~;f;;,_

r r
r r
r r-

,~f1:rr
r"
i m a. m i

(M. Giuliani)

~Ira lIIeralura:

F . So r - ETI DE , op , 3 1 - I
F . C a r ul li - ,,2 4 DUETA " -

Br .S

85

INTER VALl U IZVODENJU NA GIT ARI

Upozn ali s mo se ve c sa p ojm om in t ervala i u t vrdi l I s La s u t o t e r c e , k v a r t e , kv i n Le,se k

s t e , ok t ave i de c i m e , N a vodi rn o o vde o v e in Ler vaJ e u ok viru d ve ok tave s a o z.nace ru m p r s Lo
r ed om u h arrnon skom ili m elodij sk orn izv od enj u .

TERCE

m ..

i .,

e
---

t=

@---- -- - --- - - - - ----

~~
~~~~
!ItAJ~

--- - - - --- ----- - -- - ---- -'

i Me

Adur
4

:3 1

.'
3

:3

86

2.

2.

.1

~ 3

2. 1

KVAR'l'E

:3A,~~

~3

,2
0

KVINTE

02 2

3 '

'

:3

SEKSTE

t -'j ~.,
4 ('l 0

",~

"
4

'"
0
" (t)

(~

87

OK T AVE

m ...

!r=r;~

a poy and o

1= 2J =

0)
"!z

~
~

roD ECI ME

f, ---~

J
t
1

Pro-

Prlm erl za vefbu:

77

All egr etto

rn '" ( r i r ando)

, , ~
~~

~, " ,14
~
t i r an d o

(F . Snr.)

78All e grom i

i ... (apoya n do ili tirand o)

~ ,,~#~

~ l l

.
f

88

(F . Sor.)

Con mot o

79#-.~ e;
~

:>

"'f

=-

1:
=

-~

~Jil~_

~.~;~-=j.1 ;~! &

.
1U ~ U ~
p

i-i;tU ~~;tU ~!_U)~ 3U,t

!_g31I~_$I!_ ~~

1U ~~3 U ~

~~~~~U Fu~ U7~~ ~ .~ F

89

ni.

l"

P (N .lvanov- Kramskoj)

F-DUR
Durs ke l e st vi ce s e m o gu fo r mi r a ti i sa s n i z i l i c a m a . Sv a ka nov a le s t v i c a ( sa jedno m
s n i z i l i c o m v i s e ) po c i nj e u ve k o d IV s t upnja kva rt e p r e d as nje le st vi ce .
Ako s e n a IV s tupnju C - d u r l e st vi ce fo rmir a nov a d urska le st vica , mo r a s e s n i ziti
t o n h n a b (odnos no he s) , d a bi se u prvo m te tr ah ordu nove l e stvi c e do b io r a s p ore d ce l ih
i p o l us tepen a k a k a v od g o var a d ij at on sk i m du r s k i m le stvi c ama. O v a l e stvi c a zo ve s e po nj e
no m pocc t norn tonu : F-dur le st vi ca . U o voj le s t vi c i na l azi Se s t a l n o ton " b " um e s to " h " I st o
s e o b a ve z no obel e za va,sa jednom s n i z i l i c o m , odrnah posle klj uc a u l i n ijs k o m s i s t e rn u , Kako ,
d a k le, u o v a k vo m n i z u le st vi c a sa s n i z i l ic am a I nov a lest vi c a ( o na S i) j e d n i m p r e dz n ak o m vi
se od pret hod ne) uvek p oc i nj e na IV s t upnj u p r e da s nje , tj. od k va rte, to se le s t vi ce 5 3 s n i z i
li cam a n i zu po kv artno m nizu ili kv a r tno m k r ugu.

C
Ces

0--....

7b

1b

Ges

Des Sb

3b

Es

4b
As

(Kv a rtni ni z rn o e s e s hva t i t i i k a o kvi ntni n i z ria n i z e , j e r kv a r t a n avi s e u ob rt aju po s

t aj e kv i n t a na n i ze ,')

90

fonnlranje Fvdur lestvlce

Fvdur lestvlca sa dve okt ve

m . ..

Glavn1 akordl, domlnantni septakord, sporednl, akordl I akord VI stupnja

Tonika

Subdominanta

Dominanta

i&+=tr~
F

U"

Ho

11

C7

@& n ~P!
I' !

Paralelni mol

Dominantni
septa kord

(T)

i!

d - mol

I 1; ;?

C7

Katl en ca F- dura

i_

,TERCE
2

-4

2.

SERSTE

~~

91

VeZbe I prImeri:

80

.~ ~ " ';_ .

4f~~

f;

1[~

4f ~~

~~~

~f~

81

@~

,
I

r r

F r I {?f

rn

r=r=nr

13===EFn ~

n
2

J J J

id3 ~
2

.
3

( E. Pu j o l )

92

JI
2

"

82@ ~ i

( E. Pu j 0 I )

Andante .
m

m
i

-. .

"\

83~

D.C . al Fine

(r.

* }4-ft ~!~
I~

imi

4[

r
m

W3t# J ~

~JJ1f!t~ f-J#*&p+P~
~, ~ J

Ca r u u i )

J,~ ~J4-~
~

Jg

ps
i

~~RJTIiP~

~ , ~~~

94

M JJJ ~J~

~ ~~

i71

(F . Carulli )

os t a li m

t on

a l i t o t i rna u o k v i r u kvartnog

k vi n t n o q kru g a b ic e go vor a u drug orn de lu

Sk ol e .

J . .Jov ic i c
F . C a r u ll i -

S I ra lIleratura:

rZB OR LAKI H ETTDA Z A GITARU

,,2Q DL" ETA " - Ur .6

DIJATONSKE AiO LSKE LESTV ICE

Sv ak a du r s k a lc st vi c a i rn a s vo j u par al e l nu mol s k u lestvi c u .

Prirodna molska lestvlca

.,.----,~ r1l r1l r;r ~ ~ G1 r---,

G:J ~ Tl l'1

.50

2 I ~e--"

11

111

IV

0-&-0

VI
f

VII

VIII

I'

1 11 ~ C?
1I

O==::! .

Pr i r od n a m o l ska le s t v i c a p o st a j e , a k o se o d VI s t upnj a , bi l o k oje du r s ko lo s t vi c e , for

mi ra ( n i z e) n o v a l e stv ica s as t a vl j en a o d t o n ov a te ist e d u r s k e le s t vi c e . A k o s e , na pri me r.
uz me VI s t upa nj C - d u r l e s t v i ce, k a o p r vi st up anj nj en e p a ra l e l ne mo l s kc Je s t vi co , d o biCe se
niz to n o va k oji z vu c e rne k o . T'ak a v ni z s e nazi va p r i r o d n a a- rn ol lestvi c a ,jer p o ci nj e sa
tonom "a".
Z n raz li ku o d du r s k i h s k a l a , koj e sm o ob e le z av a l i ve l i k i rn s lo vo m , ime rn o l ske sk a le
obc l e za va s e rn a l i rn s lovo m . O ak le , sa C-du r le s t v i c o m p a ral e lna je a - mo l le s t vi c a .
Raspor e d po l u st e peria LI p ri rod n oj m o l s koj Je s t v i c i j e d ru qa c ij i ne go LI dur sk oj . D onji i
gor nj i t e t r a ho nJ se k o d pr Lr od ne m ol s k e l e st vic e r a zl i k uj e p o r a s p o r e du ce l i h i p o l u s t e pen a .

1/1 , 1/2 , 1/ 1

1/2 , 1/1 , 1/1

dOflj i te t r a h o r d

g ornj i te lr ah ord

O vd e n e p os t oj i vodi c a , tj. VII st upa nj n i je ud a l j cn oel VIlI s tu pnj a z.a ce o s te p e n .

95

Harmonska molska lestvlca

A ko j e potreb no d a u m e lod iji bude vod i ea, tj , ak o j e potreb no da VI I i VIII s t upanj
bu du u dal j e ni za pol u s tepen i r a z ma k , on da s e u pr irod noj m ol sk oj l o s t vi c i pov i s ava VII s t u
p a nj z a h a r m on s k i po l us tepcn . T i me se , po r ed t o g a , pr av i i r a z m a k i zmedu VI i VII s t upn ja
z a jcdan i po s tepen . Ov akav r az mak s e z adr Za va i pr i k r o t n nju n a n i zo . Tak v a .I e s t v ica se
na z i v a h ar m o n s k a mol ska le s t v i c a . Ra spo r ed s t e p e n a i pol us tepe n a u harm on s k oj m ol s
k oj les t v iei da t j e u s l cdc c e m pri rn e r u :

VI

111

VII

V II I

Pred zn a k za pov i se nje se u t a k v o m s l uc a j u uv ek b e l e z i ispred not c ,

MeJodljska molska lestvlca

Melodijska molska l e stvi e a se dobrja od pr i rodne a ko se u kre tanj u n a v i se p ovise VI

i VII st upanj , a pri kretanju na ni z e se r a z r e se , P r i t om e tre b a z ad r Za t i po l us tepe n i r azmak
izmedu II i 111 stupnja, koji ost aj e i z dur s k e l e st v i e e , od koje j e Io r rn i r a n a m ol sk a, i pr i k r e
tanju na vi se i na ni ze ,
Za dobijanje melodijske a- mol l e stvi e e t r e b a , d ak l e , pr i k r e tanju na v isc povis it i t on o
ve F na Fis i G na Gis, a pri kret anju na ni z e t r e b a i h r a z r e s it i ,
Melodij ska molska lest vi c a i m a o v ak av ra spor ed s t e p en a i p o l us t cpe n a r

.----:-h

1t1l f1l

/1'11

11I

I~ '~
~n ~
2 .a

~ rr 11 .....
V

VI

VII

02

r 1- j

r-;--,
~
r-;--,
1
"

VIII

Lestvl ni kvintakordi
Kao i kod d u rs k i h le st vi e a i na svako m od se d a m s t up nj eva b il o k oj e m o lsk e l e s t v i ce ,
rn o z c se sastav it i k vit a k ord (tro z vuk) od to nova koj i s e n a l a z e u t oj le s t v i c i . Takv i s e k v in ta
kordi zovu Ie s tv i c n i k vint a k ordi .
a) U p r i rod noj m ol sk oj l e st vi ei m o gu se fo r mi r ati s l edc ci kv i ru a ko r d i :
na
na
na
na
na
na
na

96

II
11I

IV
V
VI
VIJ

s t up nj u

m a l i (mol sk i) k v i nt a k or d

uma njeni k vintakord

veliki (durski) k vint akord

mali (mol ski) kvintakord

mali (mol ski) kvintakord

veliki (durski) kvintakord

veliki (durski) k vi nt ak or d

 b ) U h a r m o n s k oj
na I s t upnj u
na 11
na 111
n a IV
na V
na VI
na VII
c ) U m el odij s k oj
na
na
na
na
na
na
na

mo lskoj les tv ici na la ze s e :

mal i mol s k i k vint ak ord

u m a n jen i k v i nt ako r d

pre k o m ern i kvi n t akord

mal i(mols k i ) kv i ntako rd

ve l i k i (durs k i) kv i n t ak o r d

ve l i k i ( d u rski) k vi ntakord

um a nj oni kv inakord

m ol skoj l e s t vi ci nal aze s e :

I s t u p nj u mali (m ol sk i ) k vi nt akord

11
mal i ( m ol sk i) kvin takord

III
p rek o m ern i kv i n takor d

v e l i k i ( d u r ski) kv in t a k ord

IV
V
ve l iki ( d u r ski) k v i nt akor d

VI
u m anj e ni kv i n takord

VI!
u m a nj e n i k v i n takord

G l a v n i k v i nt akord i na l a ze se na I, IV i V s t up nj u , a sp o recln i n a 11, I!I , VI i VI! st up-

iu .

I ov de se kvin takord I s tupnja zov e t o n i cn i , I V st up nj a su b d o m in ant ni, a V s t upnj a

o rn i n a n t n i ,
U da l jem i zl a q a nju z a d r ac erno se na p r ou c a v a nj u meloclijsk ih m ol s kih Ie st vi c a , njiho
ih odqovara j uc lh akor d a i sa p r ime r i ma za nj ih o v o u ve z b a vanj e ,

a - rnol
Sl e d o c i pr-l rn c r i p r ecls t a v l jaj u dvoo kt a v n u m el odijsk u a - m o l l Iestvic u sa i be z k o r i s ce
ja pra z nih zi c a.

Melodij s k a dvo oktavn a

'!',

o
m

m
o

r:'

a - m oll l estvi ca

\---#

F E1
2

- 0 -----_. --. ~ 0

____ __ _ _ ._..J

-J

@)--- -- - -- ~ @-- -- ~ (D- - - - --

_ _ _ _ _ _ -J

..J

97

1'1 el o dij sk u a -jn o ! l e s t v i c u , b e z upo t r e be p r a zn i h z ica , t reba i zva n r e dn o d obr o pr ouc f

uv c zba t i , j er s c c e s t o k o r i s t i k ao t ip sk a - s ab Jon s k il s k a l a ,

IJarrn on sk a d v ook lavn a

a - mol l

l e s l vi c a

J
2

~~~~
J
@

Akordl:

;' B
~

d -mol

a mol

Karlenca a - mol a

N az n ac ene ak or d e s mo ve c upoz. nal i ka o ako r de V I s t upnj a o d g o v a rajuCih dur skih 1e s

V I s t up nj a u dur sk i m l e s t vi ca m a su u s t v a r i p ar al el n i m o l ski ako r

t vi c a , Pr e m a t o me , ak ord i

d i.

85

jR:

~~~1

r r r r r r r r
2

98


(P

m 0 )
m
.m( P .

0)
m (P

m
.

e)

r ......
-'=t!F~

...
[0

( p

87

pa m

pa

m)

'

( E. Puj 0 I )

6i1

99

~~ p ~

4 tP ~t? ~

(E. P ujo l )

100

( L Pu j o l )

' m i m

...

_
:;;

~
'.

~
.

~_

"

mi

'

m ; m ; p ~~
- -

101

~~~~

"

~
i

rl~-~
rn

[.

j l -

D . C. aJ Fine

(F . Ca, u" i )

ud

~J

WS

pt

~~
3
I~~J~ ~
~
::

102

~ .~

~. ~r-

Fine

( F. So r )

10 3

e
91 ~ ~ilTI ,
MOder at 0.....L-. rn

;.

; .

'

~
:

pr

e -mol
Me l odi j s k a e - m o l le st vi c a for mira se od G-du r a polazeCi od VI s t upnja , tj . od to na
"e" . Z ad r z a vajuc i ve c p ovi se n i to n F , tj . ", S, p r i k r e ta nj i rna na v is c t r e b a jos pov is it i C na
C IS i 0 n a DIS . Pr i kr et anj u na ni ze , k a o s to pr a v i l o z aht e v a , nj ih t r c b a r a z r e s i t i ,

"'

CI

'.

fvle lod ijsk a d vook t a vn a

104

m
a

m
I

e -mo l I e s t vi c a ,
."

...

-n .. .

'

..

~o

gil

,.

rl

Harmon.ska dYaoo'a a\T1a

e-_m o U

Ie st\i c a

Odgovarajuci a kor di:

Kad enca e - mola

Vezbe I prtmerl:

92
.

m o

0 .. .

105

\Valz er

93~
v

rn

. ~ In ~

,8ft i ~. t lq,~
1

mim

~ J~ ~

p.. .

j J

D . C. al

't

Fine

(Ca r ull i)

Andante

_- 6~

--6~

~ 6-~

94~i"mf~

106

:~

"1

ce" c. ,,; )
MALl PRELUDIUM
A n da nte

95t=e:=
-=~ )~

i irr r irr Gi f r r i i r f
p

&if -~ -_M
l~- _- ~- r r r .

mf

; I j~ _ ~! ~
- - - - - -
i i i i i i f r ri ir
-

_i1J

ii

'&'=~~~Q~
- -~
- ~
~
i iii

n't.

~~

rrrr pirr
- - -

( N, Iv anov- Kr arnsko] )
107

P3
/

( F, Ca r u 11 i )

N a a nal oq a n n a cm , p o s l c e-m ol l o s t v i c o , Io r m i r a s e h-m ol l e s t vi c a , k oj a i m a d vc p o

v i s i l i c e . Z at i rn d o l a ze . fi s-mol l o s t v i c a s a t r i rp o v i s i l i c e , c is -m o l S c el i ri pov i s i l i c c , it d ,

d -mol
Los t v i ca d -mo la s e fo r mir a p ol a ze c i od VI s t upnj a F-d ur le s t v i cc . D a b i s e o be z be
dio ne oph od a n u s l ov z a formi ra nj e m el ocli jske Ie s t v i c o p ri k r o t an ju n a vi s e , o d no s no da i z me
du 11 i III i VII i VIII s t u p nj a po s t oj i p o l u st e pe ni r az. m a k , p ot r e b n o je VI st up a nj I b ) r a z r e
Si l i a VII CC) p ov i s i t i . P d k r e t a nj u n a n i z e t r e b a VII s t u p a n j( Cis ) r a z re s i t i a V l ( H )po n o vo
'
s n i z i t i z a p ol a s t cpe n a .

zs
111

108

So

VI

11

VI

11I

Me lodis ia dnx}k ta,-na d- m ol l l e Sh; Gl

i~ 3

m
m

1 ___ 1

."

'"

S !i... QJ # ~

...

H a r m o n s k a d vooktavna d -m oll

J gr #F% F

l e st vica.

4.
~~(_2~~~

o
0

4-

! ~o

~J)

Ak o rdi:

,~

:!
1

~--.l

ut

B W#11
.Q-

- mol

! ft I 'Ui
~-mol

---

Al

i$f==t
g-m ol

~#~

---

Al

Kad en ca d - mo la

109

Ve:!.be I prtmeri :

~'~,~~
~.

EEHE' I; ~

~ ~ ~*2B@ .~"

110

~ ffl
~

Tm
~

(Carulli)

Tempo ad Iib itu m

m

im

.
I

Im

99W5~_

.pp~:ppp
p

~.

, . h----r:rrn~lorEnFf.r~J

rlt .

, ~~J~~~~

.. t empo

-
:0

....0
1

o
3

l....J
2 I
111

II: ~ I~

( ' '' 0::1 . ~ )

Cap

100 ~~

~ ~~

@~

11 2

(Careass i)

Dalje primere u zet i i z dodat ka ov o m ud z beru ku ,

Le s t v i c u g - mo l l dob ija mo od B-aur le sl vi ce n a a na loga n n a ci n ka o ~ d-m o l le s t vi cu
od F-dur a, da kl e, pol aze c i od VI s t upnj a , On a im a dv e s nizi lice .
Nast avl jaj uc i d a lj e , d ob i ja m o od Es-dur a - c - m o l l e s t vi c u s a t r i snizili c e i od A s
d ur a - [-mol l e s t v i cu sa cet i r i s n i z il ice , it d ,
Nj i h u ovom e le men l ar no m delu ne c e rn o po s e bn o p r o uc a vat i ,

113

SADR2AJ :

GITARA KROZ VEKOVE

..
..
7
RAZVOJ GITARISTltKE PEDAGOGIJE
.
13
.
OSNOVI SAVREMENOG NOTNOG SISTEMA
18
23
OPIS GITARE
.
.
DR:lANJE GITARE I POLO:lAJ DESNE RUKE
..
24
Proiz vod enj e tona kai ipr stom , srednji m i dom alim prstom
.
24
des ne ruke - Apoyando - Tirando
Pod esava nje visine l on a praznih zica - stirno vanie
27
Vezb e sa pa lcem
28
NOTNI SISTEM PRIMENJEN KOD GITARE ( 1. 2. 3,4. 5,6,7,8)
29
POLO:lAJ I UPOTREBA LEVE RUKE
33
PREDZNACI
.
34
POJAM I DEFINICIJA LESlVlCE - SKALE
.
35
1. :lica (9)
36
2. :lica (10,11 ,1 2)
, 37
3. :lica (13, 14, 15, 16, 17, 18 , 19)
38
39
4. :lica (20, 21, 22, 23 , 24)
41
5. :lica (25, 26)
42
6. :lica (2 7, 28, 29,30, 3 1, 32 , 33, 34, 35 )
HROMATSKA SKALA (3 6 , 37 , 38, 39 , 40 , 41 ) ...
..
45
INTERVAll (4 2,4 3, 44)
51
POJAM AKORDA - Kade nca
53
C -du r (4 5a. b, c , d, e, - 46 , 4 7, 48 . 49. 50. 5 1, 52,
55
53 a. b , c, d , e, I, g. h, i, j, k, I. m , n, 0 , P. r, s. t)
G-dur - Baree -zahv at - (54. 55, 56, 57 , 58, 59)
66
D-dur (60 , 61 . 62 . 63 , 64 )
..
..
..................................... 72
A-dur (65, 66 , 67, 68, 69. 70)
.
78
E-dur (72, 73 , 74 . 75. 76) ..
..
83
INTERVAll U IZVOOENJU NA GITARI (77, 78. 79) .
90
F-dur (80 . 81. 8 2, 8 3,84) .......
94
. DIJATONSKE MOLSKE LESlVlCE .. .
99
a- mo ll (85,86,87 ,88,89,90.9 1) .
..
10 1
~ - moll (9 2, 9 3. 9 4, 95, 96)
.. ....................... . .. .......108
d-moll (9 7, 98, 99 , 100)
.
..
11 2

U IZDANJU "NOTE" KNJAZEVAC

Zfl.giltl''1l oll IJ, JOVIIllll JlJfJiCicll
Skola za gitaru 1
Istorijat i opis gitare DrZanje gitare i poloza] desne ruke -Proizvodenje tona prstima desne ruke (a
poyando i tirando) Upotreba leve ruke e Lestvice .Intervali. Akord i(trozvu ci i cetvorozvu cl] e C -, G
--, 0 - , A - , E - i F-Dur. Bare-zahvat e a - , e - i d -moll.
.

Skala za gitaru 2
LEGATO (veziVanj~ dva, tri i vis e t onova na vi se i nlze na istoj zie l). Portamen ti i Gli sando e Ukrasi (predudar, tri
ler). Poziclje _ Glavne pozic ije : V, VII i IX. Prirodni i oktavn i flazo leti

Skola za gitaru 3
TONALITETI: h-, fis-i ci s-rnol , H-dur i gis-mol, Fis-dur i dis-mol, cis-dur i ai s-rnol , B-dur i g-mol , Es-dur i cmol, As-dur
it -mol Des-dur i b-mol, Ges-dur i es-mol e TREMOLO (na jednoj, dve i vise zica. ARPEOO. RAZGVADO. EFEKTI
BUBNJEVA I DOBOSA. PIZZICATO. VIBRATO.

Skola za gitaru 4
V IRT UO Z I Tfr "~A GITARI :

Ra zne kornbinac ije pr sl rju oe sne ruk e e Celoto nske tes tvice e So ec ua tne ve zbe za teh n ik u tec at a e Legat o g lls a ndom .

Sv ira nje s arn o ie vorn ru k o rn e Dvo zvu ci e Di ja tonske du rske i m o tsk e lest v ic e e Akord l e

Skola za gitaru 5
SKAL.E I AKORD I
Kvintak ordi Rall aganJe akorc a All eracije Septakordi
Modulacije
Kad en ce
di

Nonakordi Unde cirnak ord,

Terc deci mako r

Izbor lakih etida

dodatak skoli br. 1

'" na rCn'(lc
r ne terne
Kompezicije
,

~,

za solo gibru

Album !
L ru oavna p eSr D":I
:..- ..

Vesela pe srna

...

~ ...-.J,;

......

~ _

Mi l kin a k uc a na k.r2 JU
O ]. Dun av e . Duna ve

t ; i ~ ~ rol

Album H
S ro k in iic a

Je sen s t.ze
Kad ja pojcoh na Bernbasu
l'i h a no c

Pon oc oa se r en ada
ac a k lvo io

S:" I I~ JI U p'!:a~ll

0; . soomev. e
!\/hj,a/3 1v "i< IO

I me na

i .=. t a

M a k ec!ons k a r8050,11)3

rsa-,

86 -357 -0080-5