Dol Said

Sejak kejatuhan Kerajaan Melaka perjuangan orang Melayu telah

dijalankan selama berabad-abad bersama sultan atau pemimpin
tempatan

untuk

mengembalikan

maruah

bangsa

dan

Negara. 1

Perjuangan mereka dimulai secara perang gerila sebagaimana dirintis

oleh bekas kesultanan Melaka (1511) dan kesultanan Johor, Raja Haji
(1782), Dol Said (1831) dan sebagainya.
Antara tokoh tempatan yang berjuang untuk kemerdekaan
termasuklah Dol Said. 2Nama sebenar Dol said ialah Abdul Said. Beliau
dilahirkan di Naning, Alor Gajah, Melaka pada tahun 1773. 3Beliau yang
berasal dari suku Semelenggang telah menggantikan Penghulu Anjak
pada umur 26 tahun untuk menjadi Penghulu Naning pada tahun 1779.
Akibat British melaksankan pengenaan cukai ke atas daerah Naning,
Dol Said sebagai pemerintah Naning ke-sembilan telah melakukan
tentangan orang Melayu pertama terhadap kuasa luar iaitu British.
Antara sebab pertentangan Dol Said terhadap British adalah British
mencampur tangan dalam hal ehwal politik dan pentadbiran Naning.
Selain itu, British mendakwa Naning sebahagian daripada Melaka dan
mengenakan satu persepuluh hasil daripada Naning untuk dihantar
kepada British. Peraturan-peraturan yang bercanggah dengan nilai
tradisi Naning ditegaskan juga oleh British untuk dilaksanakan di
Naning.
Dol Said merupakan seorang pemimpin yang berani serta
bijaksana kerana telah melakukan 4Peperangan Naning Pertama pada
1

http://www.malaysiamerdeka.gov.my/v2/ms/sejarah/sejarah-kemerdekaan

http://cucutoknaning.blogspot.com/2008/11/belajar-sejarah.html

http://islamicfinance2u.blogspot.com/2008_06_01_archive.html

http://abdullatip.blogspot.com/2008/04/dol-said-pahlawan-naning.html

tahun

1831

untuk

menentang

kemasukan

tentera

British

dan

mendapat kejayaan dalam perang tersebut. Dalam Perang Naning

Pertama, British telah menghantar 150 orang sepoi yang diketuai oleh
Kapten Wyllie untuk menyerang Naning tetapi berjaya dikalahkan oleh
pengikut-pengikut Dol Said bersama beliau yang diisytiharkan oleh
British sebagai penderhaka. Tiga faktor kemenangan Dol said dalam
Perang Naning Pertama adalah penggunaan taktik gerila, bantuan
daripada Seri Menanti, Sungai Ujong, Johol dan Muar serta pertolongan
Yamtuan Raja Muda Ali yang menghantar pasukan bantuan yang
diketuai oleh menantu beliau dari Rembau iaitu Syed Shaban.
Setelah mengalami Perang Naning Pertama pada tahun 1831,
British

sedar

keputusan

Naning

untuk

tidak

berunding

mudah

dikalahkan

dengan

Yamtuan

dan
Raja

mengambil
Muda

Ali.

Akhirnya, beliau bersetuju unutk menghantar 600 orang hulubang

yang diketuai oleh menantunya, Syed Shaban untuk menyerang
Naning. Perpaduan antara orang Melayu telah dipecahbelahkan oleh
British sebelum Perang Naning Kedua kerana British telah memikat
perjanjian dengan daerah-daerah bersempadan dengan Naning seperti
Rembau, Sungai Ujong dan Seri Menanti, keadaan ini tidak membantu
bagi Dol Said untuk mendapat sokongan dan pertolongan semasa
Perang Naning Kedua pada tahun 1832.
5

Pada tahun 1832, telah tercetusnya Perang Naning Kedua oleh

British terhadap Naning. Pada kali ini, askar-askar British yang diketuai
oleh Kolonel Herbert dibantu oleh pasukan Rembau yang diketuai oleh
Syed Shaban untuk menyerang Naning. Dol Said terpaksa berundur ke
Pasir Besar pada Februari 1832. Pada 27 Oktober 1832, iaitu selepas
empat bualn, Dol Said jatuh di tangan British. Beliau telah diberi
pencen dan rumah di Melaka. Akibat Perang Naning Kedua, Taboh telah
ditawan oleh British dan banyak rumah penduduk Naning telah
5

http://tokoh-sejarah-malaysia.blogspot.com/p/dol-said.html

dibakar, menjadikan mereka kehilangan tempat tinggal. Kesan kesan

lain akibat perang ini termasuk juga daerah Naning dan Melaka
disatukan dan kerugian sebanyak 100,000 paun sterling dialami oleh
British walaupun berjaya mengalahkan Naning.