PROJEKT

BIOLOGJI
Kevi Reka

TEMA: DIETA USHQIMORE

DIETAT
o Shpesh mendojme se per te ndjekur nje diete te
shendetshme mjafton qe te eliminojme ushqimet e renda
dhe kalorike.
o Sigurisht qe duhet reduktuar konsumimi i shume
elementeve te demshme per organizmin, por fillimisht
duhet te perqendrohemi tek futja ne dieten e perditshme
te disa ushqimeve te domosdoshme.
o Jane disa ushqime qe permiresojne dieten tone dhe qe e
bejne trupin me te shendetshem

 Arrat
o Arrat kane shume kalori dhe duhen konsumuar me sasi
temoderuar, por pikerisht yndyra qe permbajne
eshtejashtezakonisht e mire per organizmin. Duke
konsumuar ketelloj yndyre qe gjendet tek arrat,
organizmi redukton kolesteroline keq dhe ul rrezikun per
iktus dhe semundjet kardiake. Arratjane nje burim i madh
me proteina, fibra dheantioksidante, vitamina dhe
minerale.

Peshku i pasur me yndyre

o Nese konsumohet me mase, peshku i llojit salmon,
sardele dhetrofte eshte thelbesor per shendetin. Jo vetem
qe eshte i pasurme vitamina dhe minerale, por permban
edhe Omega 3, njeelement i domosdoshem per
organizmin e njeriut.Keta lloj peshqish qe ju permendem
me lart kane efekte shumepozitive, pasi ulin rrezikun e
semundjeve kardiake, te demeve cerebrale, iktusit dhe
kancerit te prostates. Nderkohe rezultatete nje kerkimi te
publikuar ne British Journal ofOphthalmology,
tregojne se Omega 3 eshte nje elemente shume i mire per
shendetin e syve.

USHQIME TE TJERA

Panxhari
o Panxhari eshte nje superushqim per shkak te efekteve te
jashtezakonshme qe ka per shendetin. Studime te shumta
tregojne se nese konsumohet lengu i panxharit, mund te
permiresohet shendeti i zemres, funksioni i melcise dhe
reduktohet rreziku i kancerit. Panxhari eshte nje burim
me vitamine C, e domosdoshme per rritjen dhe riparimin
e indeve. Te panxhari gjendet edhe acidi folik qe
parandalon anemine dhe rrezikun e defekteve te femijet
qe ende ndodhen ne barkun e nenes.

Qepa
o Ushqime si qepa, hudhra, bishtat e qepeve te njoma
mund te bejne mrekulli per organizimin tone. Studime te
shumta tregojne se si qepa eshte ne gjendje qe te ule
nivelin e kolesterolit te demshem. Qepa mund te ule
nivelin e presionit te gjakut tek personat qe e kane
problem. Po ashtu eshte nje luftues i mire kunder
baktereve dhe lufton viruset e ndryshme qe jane ne
qarkullim, sidomos ne stinen e ftohte te dimrit, ku
rezistenca e trupit bie ndjeshem per shkak te
temperaturave teper te uleta.

 Perime me gjethe jeshile

o Perime te tilla si spinaqi jane te pasura me hekur,
potasium, kalcium dhe vitamine C. Menyra e rritjes se
spinaqit, e ben kete produkt te pasur me elemente te
domosdoshem per shendetin e njeriut.
o Manaferra, boronica jane te pasura me antioksidante me
kapacitet qe te permiresojne shikimin, te parandalojne
infeksionet ne kanalin urinar dhe ne luftimin e kancerit te
shtylles kurrizore

Perimet me gjethe jeshile

 Fasulet
o Nga studimet e fundit thuhet se personat qe kerkojne
uljen e peshes mund te besojne te fasulet dhe te vlerat e
tyre ushqyese. Fasulet, pervecse ndihmojne nje person qe
te dobesohet, furnizojne trupin me energji dhe kane
proteina dhe substanca te tjera ushqyese si hekuri,
magnezi dhe vitamina te tjera te grupit B.

Domatet
o Ndonjehere vlerat e domates lihen ne hije. Por ne fakt
efektet e jashtezakonshme te saj jane te padiskutueshme.
Domatet forcojne sistemin imunitar, permiresojne
shendetin e zemres, ndihmojne ne permiresimin dhe
hollimin e gjakut dhe te disa semundjeve te tjera,
perfshire edhe zemren.

Fasulet dhe Domatet

SI TE GJENI
NJE DIET
PER
HUMBJE
PESHE E
CILA JEP
REZULTATE,
NDERSA NUK
ESHTE AQ
STRIKTE PER
TE RRENUAR
SHENDETIN

A permban dieta keto grupe te

ushqimeve?
o Nese dieta te cilen deshironi te
perdorni perjashton ndonjerin nga
grupet e ushqimit si drithera, fruta,
perime apo prodhime te qumeshtit,
jeni ne rrezik qe te fillohet, do tju
mungoje ndonje vitamine dhe
minerale e rendesishme. Po ashtu,
nese ushqimi te cilin e konsumoni
nuk eshte i shumellojshem, ka
mundesi qe nje diete e tille te mos
mund ta aplikoni per nje kohe te

gjate.

A eshte dieta teper restriktive ne aspektin

ekonsumit te kalorive?
o Ekspertet e ushqimit mendojne se femrave u duhen se
paku 1900 kalori, ne menyre qe te mos te rrenojne
shendetin, ndersa meshkujve u nevojiten 2500 kalori ne
dite. Edhe me kete numer te kalorive eshte veshtire qe te
arrihet prania e te gjitha materialeve ushqyese qe i
nevojiten organizmit. Marrja e 2000 kalorive ne dite
eshte nje diete e sigurt per secilin.

 A perfshihet ne diete ushqimi juaj i preferuar?

o Eshte veshtire te jesh i permbajtur gjate dietes e cila
perjashton embelsirat, si psh. gjate festave dhe
pushimeve. Nese dieta te cilen planifikoni per ta mbajtur,
nuk perfshine ushqimin te cilin ju e adhuroni me shume,
ka mundesi te madhe se nuk do te arrini te respektoni nje
regjim te tille te te ushqyerit.

A sugjerohen ushtrimet fizike gjate dietes?

o Studiuesit theksojne se eshte shume i rendesishem
aktiviteti fizik, pra ushtrimet, siper humbjen e kileve te
teperta, ashtu edhe per mbajtjen e vitalitetit te arritur.

 Nje kile ne jave eshte masae duhur.

o Mbani diete me te cilat shkalle-shkalle i humbni kilet e
teperta. Plotesisht mjafton qe te hubisni 1kile ne jave dhe
ndonjehere edhe ne muaj. Personat te cilet domosdo
duhet me te shpejt qe te bien nga pesha, u sygjerohet qe
te jene nen kontrollin e mjekut. Duhet te jeni te rezervuar
ndaj dietave te cilat premtojne rezultatet te shpejta dhe te
cilat nuk kerkojne ndryshime ne menyren e te ushqyerit
dhe
nivelin e aktivitetit fizik.
TE

ORGANIZ
UARIT
Ja disa hapa:
NJE

o Konsumoni me pak ushqim. Ne vend qe te konsumoni

nje sasi te madhe ushqimi ne nje vakt ushqimor, do te
ishte me mire nese e ndani kete ushqim dhe e konsumoni
pergjate gjithe dites. Te konsumuarit ushqim ne menyre
te rregullt dhe pak, ju heq ate deshiren e urise se
pangopshme.
o Mos konsumoni gje para se te shkoni ne shtrat.
Konsumoni ushqim te pakten 3 ore para se te shkoni te

flini ne shtrat keshtu edhe organzimi juaj do te kete

kohen e mjaftueshme per te perpunuar ushqimin.
o Lani dhembet heret. Besoj se cdo kushe ka te veshtire te
konsumoje ushqim pasi te kete lare dhembet ne darke.

o Eleminoni sheqerin. Mos konsumoni me pije te embla te

cilat ju rrisin ndjesine e urise. Me e mira qe mund te beni
eshte ti zevendesoni ato me uje.
o

Konsumoni me kalori ne mendje. Kjo do te thote qe ti

kujtoni vetes gjithnje se cfare po konsumoni dhe sasine e
kalorive qe ju po konsumoni.
Konsumojeni ushqimin ngadale. Kur ju ushqeheni shpejt,
nuk mund te kontrolloni sasine e ushqimit qe konsumoni
dhe ne fund nuk ndjeheni te ngopur.

o Pini me shume uje gjate dites. Sepse eshte shume i mire

per organzimin tuaj

 LENGJET E FRUTAVE JANE GJITHASHTU

SHUME TE KESHILLUESHME

Dihet q frutat jan t domosdoshme pr trupin ton. Por

nuk duhet t harroni se lngu i frutave t freskta i br
n shtpi sht m shum i ushqyeshm se sa ai i
konservuari npr shishe. Prve konservantve, aroma e
lngut n shishe nuk sht aspak e freskt si ai i frutave
t saposhtrydhura. M posht jane disa lloje lngje
frutash dhe prfitimet e tyre pr trupin:
o Lngu i molls
Lngu i molls sht i pasur me vitamina B dhe C. Ai
sht i pasur edhe me minerale si kalciumi, fosfori,
magnezi dhe kaliumi. Lngu i molls ndihmon pr
trajtimin e simptomave t artritit dhe qetson dhe pastron
sistemin e tretjes. Lngu i molls sht i shndetshm
edhe pr trajtimin e konstipacionit dhe diarres.

o Lngu i kajsis
Lngu i kajsis prmban shum vitamina si B, C dhe
vitamina K, substanca q ngadalsojn procesin e
plakjes. Kjo pije sht e mir edhe pr forcimin e
kockave, ndrsa flokve dhe lkurs i jep vitalitet. sht
i dobishm pr trajtimin e anemis dhe t problemeve q
vijn nga menopauza.
o Lngu i manaferrs
Ky lng prmban sasi t mdha t vitamins C dhe E, dy
antioksidant q ndihmojn n luftimin e radikaleve t
lira. Ai prmban edhe molekulat q luftojn qelizat dhe
indet e trupit q jan t lidhur me smundje t tilla si
kanceri dhe ato t zemrs. Kjo pije sht efektive n
kontrollin e diabetit, pastron gjakun dhe shpesh prdoret
pr trajtimin e dhembjeve t fytit dhe diarres.
o Lngu i rrushit
Rrushi sht i njohur pr prmbajtje t vitaminave dhe
mineraleve, duke prfshir kalciumin, bakrin, jodin,
fosforin, hekurin dhe kaliumin. Lngu i rrushit ndihmon
n rastet e kapsllkut, pr smundjet e zemrs, artritit,
tuberkulozit, problemet e mlis, hemorroideve dhe
alergjive t ndryshme.
o Lngu i limonit
Lngu i limonit prmban nj sasi t madhe t vitaminave
B dhe A. Ai pastron ent e gjakut dhe pjes t tjera t
brendshme t trupit. Limoni eliminon toksinat dhe
ndihmon n pastrimin e lkurs. Ndr t tjera, parandalon
ftohjen dhe kuron artritin.
o Lngu i portokallit
Lngu i portokallit prmban vitamina B dhe C, po ashtu
dhe nj sasi t madhe mineralesh si magnez, fosfor,

kalcium dhe kalium. Lngu i portokallit ndihmon

sistemin e brendshm t trupit. Lngu i portokallit
ndihmon n qetsimin e sistemit nervor, duke luftuar
ankthin dhe pagjumsin.
Disa przierje frutash, apo lngjesh t tyre. Dhe
funksioni qe kryejn ata n organizm
o Przierja e xhenxhefilit, karotave dhe mollve sht
efikase pr nj organizm t shndetshm.
o Mollt, kastravect dhe selinot parandalojn
kancerin, ulin kolesterolin dhe heqin dhembjen e
koks, si dhe eliminojn ndjesin e przierjes.
o Domatet, karotat e mollt prmirsojn lkurn dhe
rregullojn frymmarrjen.
o Mollt dhe qumshti reduktojn nxehtsin e
brendshme t trupit.
o Portokajt, xhenxhefili dhe kastraveci prmirsojn
lkurn dhe reduktojn nxehtsin e trupit.
o Mollt, kastraveci, kivit prmirsojn lkurn.
o Lngu q del nga przierja e dardhs dhe bananes
rregullon prmbajtjen e sheqerit.
o Karotat, mollt, dardhat dhe mangot neutralizojn
toksicitetin, ulin presionin e gjakut dhe luftojn
oksidizimin.
o Nektarinat, bostani dhe qumshti, t pasura me
vitamin C e B2, rrisin imunitetin e trupit.
o Papaja, ananasi dhe qumshti, t pasura n vitamin
C, E, hekur, prmirsojn lkurn dhe
metabolizmin.
o Bananet, ananasi dhe qumshti parandalojn
kapsllkun.