Professional Documents
Culture Documents
Vortrag Ustundag
Vortrag Ustundag
BetonarmeYaplarnTasarm
Blm11:GenelKurallarveBinalara
UygulanacakKurallar
Y.Do.Dr.Cenkstnda
n.Y.Mh.
stanbulTeknikniversitesi
MimarlkFakltesi
MimarlkBlm
Eurocode 2ninKapsam
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
EN1990:Yaptasarmnnesaslar
EN1991:Yaplarzerindekietkiler
hENs:Betonyaplaraaityapmamulleri
ENV13670:Betonyaplarnuygulanmas
EN1997:Geoteknik tasarm
EN1998:Depremblgelerindeyaplacakyaplariindepremedayankl
yaptasarm
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Eurocode 2ninKapsam
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Eurocode 2,aadabelirtilenblmlerden
olumaktadr:
Blm11:Genelkurallarvebinalarauygulanacakkurallar
Blm12:Yapsalyangntasarm
Blm2:Betonarmevengerilmeli betonkprler
Blm3:Svtutmavedepolamayaplar
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EN199211inerii
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Ksm1:Genel
Ksm2:Tasarmesaslar
Ksm3:Malzemeler
Ksm4:Dayankllkvebetonrttabakas
Ksm5:Yapsalanaliz
Ksm6:Tamagcsnrdurumlar
Ksm7:Kullanlabilirlik(hizmetverebilirlik)snrdurumlar
Ksm8:Donatnnvengerme kablolarnndetaylandrlmas
Ksm9:Yapelemanlarnndetaylandrlmasvezelkurallar
Ksm10:ndkml betonelemanlarveyaplarauygulanan
ilavekurallar
Ksm11:Hafifagregal betonyaplar
Ksm12:Donatsz veseyrekdonatlbetonyaplar
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
MilliEk
EN199211in121maddesindeulusalseimeizinverilir.
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
2.3.3(3)
3.1.6(1)P 4.4.1.2(13)
5.8.5(1)
6.2.2(1)
6.5.4(4)
7.3.2(4)
9.2.2(4)
5.8.6(3)
6.2.2(6)
6.5.4(6)
7.3.4(3)
9.2.2(5)
5.10.1(6)
6.2.3(2)
6.8.4(1)
7.4.2(2)
9.2.2(6)
11.3.5(1)P A.2.2(1)
2.4.2.2(2)
3.2.7(2)
6.8.4(5)
8.2(2)
9.2.2(7)
9.8.2.1(1) 11.3.7(1)
A.2.3(1)
2.4.2.2(3)
3.3.4(5)
6.8.6(1)
8.3(2)
9.2.2(8)
9.8.3(1)
11.6.1(1)
C.1(1)
2.4.2.3(1)
3.3.6(7)
5.2(5)
5.10.2.2(4) 6.2.4(6)
6.8.6(2)
8.6(2)
9.3.1.1(3)
9.8.3(2)
11.6.1(2)
C.1(3)
2.4.2.4(1) 4.4.1.2(3)
5.5(4)
5.10.2.2(5) 6.4.3(6)
6.8.7(1)
8.8(1)
9.5.2(1)
9.8.4(1)
11.6.2(1)
E.1(2)
2.4.2.4(2) 4.4.1.2(5)
5.6.3(4)
9.8.5(3) 11.6.4.1(1)
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
5.10.3(2)
6.4.4(1)
7.2(2)
9.2.1.1(1)
9.5.2(2)
5.10.8(2)
6.4.5(3)
7.2(3)
9.2.1.1(3)
J.2.2(2)
5.10.8(3)
6.4.5(4)
7.2(5)
9.2.1.2(1)
J.3(2)
7.3.1(5)
9.2.1.4(1)
J.3(3)
3.1.2(4)
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
J.1(3)
PrensiplerveUygulamaKurallarArasndakiFarkllklar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Bamszmaddelerinkarakterinebalolarak,bu
standardda prensiplerveuygulamakurallarbirbirinden
farklgsterilmitir.
Prensipler;
Alternatifiolmayangenelifadelervetariflerive
zelolarakbelirtmedikealternatifineizinverilmeyengerekler
veanalitikmodelleriierir.
Prensipler,paragrafnumarasndansonrakonulanP
harfiylebelirtilmitir.
Detaylandrma
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
PrensiplerveUygulamaKurallarArasndakiFarkllklar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Uygulamakurallar,prensiplerleuyumluolanve
prensipleringereklerinikarlayan, genelolarakkabul
edilmikurallardr.
Standardda,yaplariinverilenuygulamakurallarndan
farklalternatiftasarmkurallarnnuygulanmasnada
izinverilebilir.
Ancak,alternatifkurallarnilgiliprensiplerleuyumluolduu
gsterilmelive
Eurocodelarn kullanlmasdurumundabeklenenyapsal
gvenlik,hizmetverebilirlikvedayankllkbakmndanasgari
denkliksalanmaldr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Kabuller
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
EN1990daverilengenelkabullereilaveolarakaadaki
kabulleryaplmtr:
Yaplaruygunnitelikvetecrbeyesahipteknikelemanlar
tarafndantasarlanmtr.
Fabrikalarda,betonsantrallerindeveantiyedeyeterli
gzetimvekalitekontrolyaplmtr.
Yapm,yeterlibecerivetecrbeyesahippersoneltarafndan
gerekletirilmitir.
Kullanlanyapmalzemelerivemamulleri,buEurocodeda
veyailgilimalzemeveyamamulstandardlarnda tarifedildii
gibidir.
Yapyayeterlibakmyaplacaktr.
Yap,tasarlanmaamacdorultusundakullanlacaktr.
ENV13670teyeralanyapmveiilikleilgiligereklere
uyulmutur.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TasarmEsaslar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Biryap,tasarlanankullanmmrboyuncauygun
gvenilirlikderecesinisalayacakveekonomikolacak
tarzdatasarlanmalveinaedilmelidir.
Yap;
naedilmesivekullanmesnasndaolumasmuhtemelbtn
etkilervetesirleredirengstermeli,
Kullanmiingerekliartlarauygunluusrdrmelidir.
Biryap,yeterli;
Yapsaldiren,
Kullanlabilirlikve
Dayankllasahipolacakekildetasarlanmaldr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GvenilirlikKavram
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
EN1990dagvenilirlik,biryapveyataycelemann,
tasarmmrdedhilolmakzere,tasarmndadikkate
alnanbelirtilmigereklerikarlayabilmeyeterlilii
tanmlanr.Gvenilirlik,ounluklaolaslkterimleriile
ifadeedilirvebiryapnngvenlik,kullanlabilirlikve
dayankllnkapsar.
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
10
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GvenilirlikKavram
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Yapsaltasarmileilgiliniceliklerin(etkiler,geometri,
snrlamalar,malzememukavemeti,vb)rasgeledoas
gznnealndnda,yapsalgvenilirlik
deerlendirmesideterministik yntemleyaplamaz,bir
olaslkanalizigerekir.
Gvenliktahkikinin(dorulamasnn)amachasar
olaslnn(belirlibirtehlikedurumununolumasveya
almas)sabitbirdeerinaltndakalmasnsalamaktr.
Budeer,yaptrnn,canvemalgvenliineetkinin
birfonksiyonuolarakbelirlenir.
Detaylandrma
11
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GvenilirlikKavram
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
12
Biryapiintehlikeliolanherdurumbir"snrdurum"
olarakadlandrlr.Yapbusnrdurumaeritiktensonra,
artkdizaynedildiiiinilevleriniyerinegetiremez.
kitipsnrdurumuvardr:
TamaGcSnrDurumu(ULS:UltimateLimitState)
KullanlabilirlikSnrDurumu(SLS:Serviceability LimitState)
TamaGcSnrDurumunuamayapnntamamnn
veyabirblmnngmesinenedenolur.
KullanlabilirlikSnrDurumunuamaise,projenin
gereksinimleriasndanyapyelverisizhalegetirir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GvenilirlikYnetimi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
13
SeviyeIIIYntemi:Tamprobabilistik buyntemprensip
olarak,belirtilengvenilirlikprobleminedorucevaplar
oluturur.Ancak,tasarmkodlarnnkalibrasyonunda,
istatistikiverilerinsklndakiyetersizliksebebiyleseyrek
olarakkullanlr.
SeviyeIIYntemi:Birincimertebegvenilirlikyntemiveya
yntemiiyitanmlanmbelirliyaklamlarnkullanlmasn
salarveouyapuygulamalarnnyeterlihassaslktaolduu
sonucunudourur.Gerekliverilergenelliklemevcut
olmadndanbuyntemidepratiktasarmdauygulamak
zordur.
SeviyeIYntemi:Yarprobabilistik olanbuyntemksmi
faktryntemi olarakadlandrlr.Buyntem,yapnngerekli
gvenilirliini,problemdeikenlerininkarakteristik
deerlerinivebirdizigvenlikelemannkullanarak
salayanbirdizikuralauyumesasnadayanr.Bunlaretki,
malzemevegeometridekibelirsizliklerikapsayanksmi
gvenlikfaktrleriiletemsiledilmektedir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KsmiFaktrYntemi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
14
Buyntem,tasarmcnnherhangibirprobabilistik bilgiyesahip
olmasngerektirmez,nkgvenliksorunununprobabilistik
ynlerizatenyntemkalibrasyonsrecinde(karakteristik
deerlerinveksmigvenlikfaktrlerininseiminde)dikkate
alnr.Yntemaadakivarsaymlaradayanmaktadr:
Etkitesirlerivedirenbamszrassal deikenlerdir.
Etkitesirlerivedirenkarakteristikdeerleri,verilenbir
olaslntemelinde,ilgilidalmlarnverilendzenininoran
olaraksabittir.
Dierbelirsizliklerksmifaktrlerveekunsurlaruygulayarak
karakteristikdeerler,tasarmdeerlerinedntrlerek
dikkatealnr.
Tasarmetkitesirleri,tasarmdirencinigemiyorsagvenlik
deerlendirmesiolumludur.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KsmiFaktrYntemi
Genel
TasarmEsaslar
Rk
Ed Rd
Malzemeler
Dayankllk
Rd =Rk /R
Ed =E*Ek
TasarmSeviyesi
YapsalAnaliz
TamaGc
Ek
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
15
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
16
EQU:Yapveyayapilerijit kabuledilenbtnlk
halindekiyapksmndastatikdengekayb,burada;
Deerdekikkdeiikliklerveyatekbirkaynaktangelen
etkilerindalmnemlidirve
Yapmalzemeleriveyazemindayanmlargenellikleynlendirici
deildir;
STR:Temelpabular,kazklar,temelduvarlarvb.dahil
olmakzereyapveyayapelemanlarndaigmeveya
arekildeitirme,buradayapmalzemeleriveyap
ynlendiricidir.
GEO:Zeminveyakayann,dirensalamadanemli
olduuhallerde,zemindekigmeveyanemliekil,
deiiklii.
FAT:Yapveyayapelemanlarndakiyorulmagmesi.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Tahkikler
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
StatikDengeTahkiki(EQU):
Ed,dst. :Kararllkbozucuetkitesirlerinintasarmdeeri
Ed,stb. :Kararllksalaycetkitesirlerinintasarmdeeri
DirenTahkiki(STRve/veyaGEO):
Ed Rd
17
Ed ,dst . Ed ,stb.
X k ,i
M ,i
veya X d ,i
Rk
X k ,i
M ,i
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumu
EtkiKombinasyonlar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
18
Ed E G , j Gk , j P Pk Q1 Qk ,1 Qi 0,i Qk ,i
Kaza durumu tasarm iin etkilerin kombinasyonu
Ed ,A E GA , j Gk , j PA Pk Ad 1,1 Qk ,1 2,i Qk ,i
Gk
Pk
Qk,1
Qk,i
Ad
AEd
:Kalcetkininkarakteristikdeeri
:ngerme etkisininkarakteristikdeeri
:nctekdeikenetkininkarakteristikdeeri
:nc tek deiken etkiye elik eden etki i nin karakteristik deeri
:Kazaraoluanetkinintasarmdeeri
:Sismiketkinintasarmdeeri
0i
: Kombinasyonfaktrleri
Gj,P,Qi: Ksmifaktrler
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumu
EtkiKombinasyonlar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
19
Deikenetkininkombinasyondeeri(0Qk):
Etkilerinkombinasyonunabalolaraktesirlerinmeydanagelme
olaslnnald,mnferitetkikarakteristikdeeriileyaklakayn
olacakekildeseilen,istatistikdeerlendirmeesasalnarakda
belirlenebilendeer.Budeer01katsaysilearplarak
karakteristikdeerinbelirlenmiblmolarakifadeedilebilir.
Deikenetkinintekrardeeri(1Qk):
Referansdnemierisinde,sadecekkbirksmoluturantoplam
sreboyuncaalmasveyaalmasklnnverilenbirdeerle
snrlanmasiinbelirlenen,istatistikdeerlendirmenindeesas
alnabildiideer. Budeer11katsaysilearplarakkarakteristik
deerinbelirlenmiblmolarakifadeedilebilir.
Deikenetkininyarsabitdeeri(2Qk):
Referansdnemierisinde,bykbirksmoluturantoplamsre
boyuncaalmasiinbelirlenendeer.Budeer21katsaysile
arplarakkarakteristikdeerinbelirlenmiblmolarakifade
edilebilir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumu
KsmiFaktrler
Genel
KalcEtkiler Gk
TasarmEsaslar
Etkiler
Malzemeler
Dayankllk
SetA
TamaGc
Kullanlabilirlik
SetC
nctekdeiken
etkiye elik eden
etki Qk,i
Olumsuz Olumlu
artlar artlar
Olumsuz Olumlu
artlar artlar
Olumsuz
artlar
Olumlu
artlar
1.10
0.90
1.5
1.50,i
1.35
1.00
1.5
1.50,i
YapsalAnaliz
SetB
nctekdeiken
etkiQk,1
veya aadakilerinenelverisizi
1.35
1.00
1.50,1
1.50,i
0.851.35
1.00
1.5
1.50,i
1.00
1.00
1.30
1.30
Detaylandrma
20
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KsmiFaktrSetleri
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
SnrDurumu
KsmiFaktrSeti
EQU Yaplarnstatikdengesi
SetA
STR Yapelemanlarnn,
geoteknik etkilerikapsamayan SetB
tasarm
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
21
STR Yapelemanlarnn,
geoteknik etkilerikapsayan
tasarm(temelpabular,
kazklar,temelduvarlar,vb.)
GEO Zemindirenci
Yaklam1:SetCveSetBdenayrayrhesaplanan
tasarmdeerlerinin,geoteknik etkilerveilaveolarak
yapyaetkiyen/yapdankaynaklanandieretkilere
uygulanmas.Yaygndurumlarda,temelpabularnn
boyuttayininde,SetCveyapsaldirenteSetBdikkate
alnr.
Yaklam2:SetBdenhesaplanantasarmdeerlerinin,
geoteknik etkilerveilaveolarakyapyaetkiyen/yapdan
kaynaklanandieretkilereuygulanmas.
Yaklam3:SetCdenhesaplanantasarmdeerlerinin,
geoteknik etkilerveaynzamandaSetBdenhesaplanan
ksmifaktrlerinyapyaetkiyen/yapdankaynaklanan
dieretkilereuygulanmas.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumu
TahkikveEtkiKombinasyonlar
Ed C d
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Ed :Kullanlabilirlikltlerindetarifedilenetkitesirlerinin,ilgili
kombinasyonesasalnarakbelirlenentasarmdeeri
Cd :Geerlikullanlabilirlikltlerinintasarmdeersnr
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
KarakteristikKombinasyon:
(geridnszsnrdurumlar)
SkKombinasyon:
Kullanlabilirlik
(geridnmlsnrdurumlar)
Detaylandrma
YarkalcKombinasyon:
Ed E Gk , j Pk Qk ,1 0,i Qk ,i
Ed E Gk , j Pk 1,1 Qk ,1 2,i Qk ,i
Ed E Gk , j Pk 2,i Qk ,i
(uzunsrelietkilervegrn)
KullanlabilirliksnrdurumundaetkiksmifaktrF =1.0olarakalnr.
22
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KombinasyonFaktrleri(Binalariin)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
23
Etki
Binalaraetkiyenykler
KategoriA:Ev,konutalanlar
KategoriB:Ofisalanlar
KategoriC:Kongrealanlar
KategoriD:Alverialanlar
KategoriE:Depolamaalanlar
KategoriF:Trafieakalanlar(Araarl30kN)
KategoriG:Trafieakalanlar(30kN <Araarl30kN)
KategoriH:atlar
0.7
0.7
0.7
0.7
1.0
0.7
0.7
0
0.5
0.5
0.7
0.7
0.9
0.7
0.5
0
0.3
0.3
0.6
0.6
0.8
0.6
0.3
0
Binalaraetkiyenkaryk
Finlandiya,zlanda,Norve,sve
DierCENyesilkelerdeki,ortalamakotuH>1000molanyerler
DierCENyesilkelerdeki,ortalamakotuH1000molanyerler
0.7
0.7
0.5
0.5
0.5
0.2
0.2
0.2
0
Binalaraetkiyenrzgaryk
0.6
0.2
Binalardakiscaklk(yangnharicindeki)
0.6
0.5
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
MalzemeKsmiFaktrleri
fyk cc fck fp 0.1k
,
Rd R ,
c
s
s
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Tamagcsnrdurumuiinmalzemefaktrleri
Tasarmdurumlar
Betoniin
Donateliiiin
ngerme eliiiin
YapsalAnaliz
Kalc&Geici
1.5
1.15
1.15
TamaGc
Kazaraoluan
1.2
1.0
1.0
Dayankllk
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
24
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
BetonDayanmSnf
Genel
C 35/45
TasarmEsaslar
Malzemeler
28gnlkkarakteristik
silindirdayanm(fc,cyl)
28gnlkkarakteristik
kpdayanm(fc,cube)
Dayankllk
TamaGc
Kullanlabilirlik
h=300mm
YapsalAnaliz
Kenarls150mm olankpnumune
Detaylandrma
d=150mm
25
EnyksekdayanmsnfCmaxtr.
Cmax deeri,herlkeiin,kendimilliekinde
verilebilir.nerilendeer:C90/105
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
BetonunMalzemezellikleri
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
80
C80
TamaGc
c1
fcm
C45
0.4fc
40
C25
20
c [o/oo]
1.0
Ec=1.05Ecm
Ecm
2.0
3.0
c
c1
4.0
fcm fck 8 [N / mm ]
2
fcm 28gnlkortalamasilindirbasndayanm
fck 28gnlkkarakteristikbasndayanm
26
c
c1
k 1.05Ecm
fc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
C55
60
Dayankllk
YapsalAnaliz
2
Dorusalolmayanyapsalanaliziin c k
fcm 1 k 2
c[N/mm2]
Ecm 22(
c,u
fcm 0.3
) [N / mm2 ]
10
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Enkesit TasarmndaDikkateAlnacak
Gerilme ekilDeitirmelikileri
Genel
TasarmEsaslar
fck
c
fck
fcd
fcd
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
c2
cu2
2
c
0 c c 2 iin c fcd 1 1
c 2
cu2 c c 2 iin c fcd
c3
0 c c 3 iin c fcd
c
c3
cu 3 c c 3 iin c fcd
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
27
cu3
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
BetonDayanmSnflar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
28
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Betonunt GnlkDayanm
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Betonbasndayanmnnfarklsafhalarda(kalp
sklmesi,ngerilmenin betonaaktarlmas)herhangibirt
zamaniintanmlanmasnada[fck(t)]ihtiyaduyulabilir.
Farklyalariinfck(t)deerleri:
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
29
3<t<28gn
t28gn
fck(t)=fcm(t) 8(MPa)
fck(t)=fck
Dahagerekideerler,zelliklet3gniindayanm
deerleri,deneylerleeldeedilmelidir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Betonunt GnlkDayanm
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Herhangibiryataki(t)betonbasndayanm,imento
tipine,ortamscaklnavekrartlarnabaldr.
Ortalama20CortamscaklndaveEN12390auygun
ekildekretabitutulmubetonun(t)gnlkortalama
basndayanmfcm(t)
YapsalAnaliz
fcm (t ) cc (t ) fcm
TamaGc
28 1/2
cc (t ) exp s 1
t
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
s:imentotipinebalkatsay,
CEM42,5R,CEM52,5N,CEM52,5R(SnfR)iin0.20,
CEM32,5R,CEM42,5N(SnfN)iin0.25,
CEM32,5N(SnfS)iin0.38
30
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
BetonDayanmTasarmDeerleri
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Basndayanmtasarmdeeri
fcd =cc fck/C
ekmedayanmtasarmdeeri
fctd =ct fctk,0.05 /C
YapsalAnaliz
TamaGc
C :Betoniinksmiemniyetfaktr
Detaylandrma
cc :Basndayanmzerindekiuzunsrelitesirleriveyk
uygulanmayntemindenkaynaklananolumsuztesirleridikkate
almakiinkullanlankatsaydr.cc deeri,0.8ila1.0olmakla
birlikte,millieklerdeverilebilir.nerilendeer1.0dr.
ct :ekmedayanmzerindekiuzunsrelitesirleriveyk
uygulanmayntemindenkaynaklananolumsuztesirleridikkate
almakiinkullanlankatsaydr.nerilendeer1.0dr.
31
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Kullanlabilirlik
BetonunElastikekilDeitirmesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
32
BetonunElastikekilDeitirmesi
Genel
Elastisite modlnnzamanabaldeiimi
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Ecm(t)=(fcm(t)/fcm)0.3Ecm
Ecm(t)vefcm(t)tgnlkdeerler,Ecm vefcm 28gnlkolarak
tayinedilmideerlerdir.
Poisson oran;
=0.2(atlamambeton)
=0(atlambeton)
Detaylandrma
33
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
ZamanaBalekilDeitirmeler
BetonunSnmeveBzlmesi
Genel
c(t)
ekildeitirme
ToplamDeformasyon
TasarmEsaslar
c0 (t0)
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
34
t0
(t,t0)
c
Ec0
Ecm (t0)
J(t,t0)
Gerilme
c(t)
TamaGc
cs
c0
cc
Elastik .d.
cs(t) Bzlme
c (t ) cs (t ) c 0 (t0 ) cc (t ,t0 )
Bzlme .d.
Elastik .d.
Snme .d.
c (t0 )
c (t0 ) (t ,t0 )
Snmekatsays
Ecm (t0 )
Ec
Sabitbasngerilmesi
c (t ,t0 ) c (t0 ) J(t ,t0 )
Betonun28gnlktanjantelastisite modl
SnmeFonksiyonu:
t=t0anndasekantelastisite modl
Snmefonksiyonu
1
(t ,t0 )
J(t ,t0 )
Ecm (t0 )
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Ec
ZamanaBalekilDeitirmeler
BetonunSnmeveBzlmesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
35
Betonunsnmevebzlmesi,
ortamnnemi,
yapelemannnboyutlarve
betonkarmoranlarna
baldr.
Snmeaynzamanda
betonun,yknilkuygulanmayabalandandakiolgunluuna,
ykuygulanmasresineve
ykbyklnede
baldr.
Snmekatsays (t,t0)yksekdorulukgerekmeyen
hallerde,betonun0.45fck(t0)dandahabykbasn
gerilmesinemaruzbraklmamasartylagrafiklerkullanlarak
belirlenebilir.t0 yklemeanndakibetonyadr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
NormalevreOrtamartlarnaMaruzBetonda
SnmeKatsays (,t0)n Belirlenmesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
h0
2 Ac
u
Ac Betonenkesit alan
u Betonun kurumaya maruz ksmnn evre uzunluu
Verilendeerler,scakl40Cila+40 CveortalamabalnemoranRH%40ila%100olanortamlariingeerlidir.
36
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
ZamanaBalekilDeitirmeler
BetonunSnmesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
37
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
ZamanaBalekilDeitirmeler
BetonunBzlmesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Bzlmeetkisiyleoluantoplambirimekildeitirme,kuruma
bzlmesi vebnyeselbzlme etkisiyleoluanbirimekildeitirme
bileenlerindenoluur.
Kurumabzlmesietkisiyleoluanbirimekildeitirme,
sertlemibetonmoleklleriierisindebulunansuyundar
hareketindenkaynaklanrveyavageliir.
Bnyeselbzlmeetkisiyleoluanbirimekildeitirmeise,
betonunsertlemesafhasndaortayakmaklabirlikte,bykksm
betondkmndensonrakiilkgnlerdeoluur.Bnyeselbzlme,
betondayanmnndorusalbirfonksiyonudur.Butrbzlme
zelliklesertlemibetonzerineyenidenbetondklenyerlerde
dikkatealnmaldr.
cs =cd +ca
cs :Bzlmedenkaynaklanantoplambirimekildeitirme
cd :Kurumabzlmesindenkaynaklananbirimekildeitirme
ca :Bnyeselbzlmedenkaynaklananbirimekildeitirme
38
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
ZamanaBalekilDeitirmeler
BetonunBzlmesi
Genel
TasarmEsaslar
Kurumabzlmesindenkaynaklanan
birimekildeitirme
Bnyeselbzlmedenkaynaklanan
birimekildeitirme
cd t ds t ,t s kh cd,0
ca t as t ca
Malzemeler
t ts
ds t ,t s
t t s 0.04
Dayankllk
t lemanndakignolarakbetonya
ts Kurumabzlmesininbalangcndakibetonya
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
39
ca 2.5 fck 10 10 6
0.2t
as t 1 e
h03
0.5
CEMSnfNimentoileimaledilenbetondabzlmedenkaynaklanan
tekeksenli anmabirimekildeitirmedeerlericd,0 ()
fck/fck,cube
Balnem%
h0
2 Ac
u
20
40
60
80
90
100
20/25
0.62
0.58
0.49
0.30
0.17
0.00
h0
kh
40/50
0.48
0.46
0.38
0.24
0.13
0.00
100
1.0
60/75
0.38
0.36
0.30
0.19
0.10
0.00
200
0.85
80/95
0.30
0.28
0.24
0.15
0.08
0.00
300
0.75
90/105
0.27
0.25
0.21
0.13
0.07
0.00
500
0.70
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Donatelii
Genel
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
40
ubuk,dorultulmukangal,kaynaklhasrelikvekafeskiri
biimlidonatlariinprensiplervekurallarverilmitir.
EN10080euygunolmaldr.
Donateliinindavranaadakizelliklerletanmlanr:
Akmadayanm(fyk veyaf0,2k)
Enbykgerekakmadayanm(fy,max)
ekmedayanm(ft)
Sneklik (uk veft/fyk)
Bklebilirlik
Aderans (ba)zellikleri
Kesitboyutlarvetoleranslar
Yorulmadayanm
Kaynaklanabilirlik
Kaynaklhasrelikvekafeskiriekillidonatlariinkesmevekaynak
dayanm
Tasarmvedetaylandrmaiinyeralanuygulamakurallar,akma
dayanm,fyk =400MPa 600MPa aralndaolandonatlariin
geerlidir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Donatelii
Genel
Genel
TasarmEsaslar
Scakhaddelenmielik
Soukilenmielik
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
41
Donat;ekmedayanmnnakmadayanmnaoran(ft/fy)k olarak
tanmlanansneklik zelliiveenbykykteuzamauk bakmndan
yeterliolmaldr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Donatelii
KullanminUygunzellikler
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
SnfA:Normalsnek (rn.soukilenmielik)
SnfB:Ykseksnek (rn.scakhaddelenmielik)
SnfC:okykseksnek (depremblgeleriiin)
42
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Donatelii
TasarmKabulleri
(deal)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
(Tasarm)
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
ud =0.9uk (nerilendeer)
Ortalamayounlukdeeri7850kg/m3 olarakkabuledilebilir.
Elastisite modltasarmdeeriEs,200GPa olarakkabuledilebilir.
43
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
DayankllkveBetonrtTabakas
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
44
Dayanklbiryap,kullanlabilirlik,dayanmvekararllklailgili
gereklerihizmetvermekalitesindenemlibirkaypveyatahmin
edilendendahafazlabakmihtiyacolmaksznkullanmmr
boyuncasalamaldr.
Yapyasalanacakgereklikoruma,yapnntasarlanankullanm,
tasarmkullanmmr,bakmprogramveyapyaolanetkiler
dikkatealnarakbelirlenmelidir.
Olumasmuhtemelnemliderecedekidorudanvedolayletkiler,
evreselartlarvebuartlardankaynaklanantesirlerdikkate
alnmaldr.
Donatnnkorozyondankorunmas,betonrttabakasyounluu,
kalitesivekalnlileatlakmevcudiyetinebaldr.Betonrt
tabakasnnyounluuvekalitesi,enbyksu/imentooranveen
azimentomiktarnnsnrlanmas(kontrol)ilesalanrve
betonunendkdayanmsnfileilikilendirilebilir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
evreselartlarilelgiliEtkiSnflar(EN2061)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Korozyonveyazararletkitehlikesiyok
Donat
Korozyonu
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Betona
Verilen
Hasar
XO
Karbonatlama
XC
Carbonatisation
Denizsuyuharicindekiklorrler
XD DeicingSalt
Denizsuyu
XS
Sea
Donma/zlme
XF
Frost
Kimyasaletki
XA
Acid
Anma
XM Mechanical Abraison
Detaylandrma
45
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
evreselartlarilelgiliEtkiSnflar(EN2061)
Genel
TasarmEsaslar
Snf
evreninTanm
rnek
X0
Donatsz beton:Donma/
zlmeetkisi,anmaveya
kimyasaletkiharicindekibtn
etkiler;Donatlbeton:okkuru
okdkrutubetlihavayasahipbinalarni
ksmlarndakibeton
Kuruveyasreklislak
okdkrutubetlihavayasahipbinalarni
ksmlarndakibeton;Srekliolaraksuierisindekibeton
Islak,arasrakuru
Suileuzunsrelitemasedenbetonyzeyler;Temellerin
ou
Ortaderecederutubetli
Ortaderecedeveyayksekrutubetlihavayasahip
binalarniksmlarndakibetonlar;Yamurdan
korunmu,aktabulunanbetonlar
Dnglslakvekuru
XC2etkisnfdndaki,sutemasnamaruzbeton
yzeyler
Ortaderecederutubetli
Havailetananklorrleremaruzbetonyzeyler
Islak,arasrakuru
Yzmehavuzlar;Klorrierenendstriyelsularamaruz
betonbileenler
Dnglslakvekuru
Klorrihtivaedenserpintileremaruzkprksmlar;Yer
demeleri;Araparkyeridemeleri
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
XC
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
46
XD
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
evreselartlarilelgiliEtkiSnflar(EN2061)
Genel
Snf
TasarmEsaslar
XS
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
XF
evreninTanm
rnek
Havailetanantuzlaramaruz,
fakatdenizsuyuiledorudan
temasetmeyen
Sahildeveyasahileyaknyerdebulunanyaplar
Srekliolaraksuierisinde
Denizyaplarnnblmleri
Gelgit,dalgaveserpintiblgeleri
Denizyaplarnnblmleri
Buzzcmaddeiermeyen
suylaortaderecededoygun
Yamuravedonmayamaruzdeybetonyzeyler
Buzzcmaddeierensuyla
ortaderecededoygun
Donmavehavailetananbuzzcmaddeetkisine
maruzyolyaplarnndeybetonyzeyleri
Buzzcmaddeiermeyen
suylayksekderecededoygun
Yamurvedonmayamaruzyataybetonyzeyler
Buzzcmaddeierensuveya
denizsuyuileyksekderecede
doygun
Buzzcmaddeleremaruzyolvekprkaplamalar;
Buzzctuzihtivaedensuserpintisinedorudanve
donmaetkisinemaruzbetonyzeyler;Denizyaplarnn
dalgaetkisialtndakidonmayamaruzblgeleri
Azzararlkimyasalortam
Tabiizeminveyeraltsuyu
Ortazararlkimyasalortam
Tabiizeminveyeraltsuyu
okzararlkimyasalortam
Tabiizeminveyeraltsuyu
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
XA
47
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
DayankllkGstergeDayanmSnflar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Donatykorozyondanvebetonuzararletkilerden
korumakiin,betonunyeterlidayankllktaseilmesi,
betonbileimindebazhususlarndikkatealnmasn
gerektirir.Bukorumalarnsalanabilmesi,betonun
yapsaltasarmngerektirdiindendahayksekbasn
dayanmnasahipolmassonucunudourur.
Betonbasndayanmsnflarveetkisnflararasndaki
iliki,gstergedayanmsnflariletarifedilebilir.
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
48
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
DayankllkGstergeDayanmSnflar
Korozyon
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Karbonatlama sebebiylekorozyon
XC1
XC2
C20/25 C25/30
XC3
XC4
Klorrsebebiyle
korozyon
XD1
C30/37
XD2
C30/37
Denizsuyundan
kaynaklananklorr
sebebiylekorozyon
XD3
XS1
C35/45 C30/37
XS2
XS3
C35/45
YapsalAnaliz
Betonaverilenhasar
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
49
Tehlikesiz
Donma/zlmeetkisi
X0
XF1
XF2
XF3
C12/15
C30/37
C25/30
C30/37
Kimyasaletki
XA1
XA2
C30/37 C30/37
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
XA3
C35/45
BetonrtTabakasKalnl
Genel
TasarmEsaslar
Betonrttabakasnnanmakalnlkdeericnom,projelerdegsterilmi
olmaldr.Budeer,endkkalnlkdeericmin iletasarmdaizinverilen
sapmadeericdevin toplamdr.
cnom =cmin +cdev
Malzemeler
YapsalAnaliz
Endkbetonrttabakaskalnlcmin,aderans gerekleriveevre
etkileriyleilgiligereklerinherikisinidesalayacakenbykdeerolarak
seilmelidir.
TamaGc
Dayankllk
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
cmin,b
cmin,dur
cdur,
cdur,st
cdur,add
Aderans gereklerinikarlayanendkbetonrttabakaskalnl
evreetkileriyleilgiligereklerikarlayanendkbetonrttabakaskalnl
laveemniyetpay
Paslanmazelikkullanldndaendkbetonrttabakaskalnlndakiazalma
lavekorumauygulanmashlindeendkbetonrttabakaskalnlndakiazalma
cdur,,cdur,st,cdur,add iinnerilendeer0mmdir.
cdev iinnerilendeerise10mmdir.
50
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
Aderans GerekleriniKarlayanEnDkBetonrt
TabakasKalnl(cmin,b)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Aderans gerekleri
ubuklarnyerleimdzeni
Endkbetonrttabakaskalnlcmin,b*
Tekli
Donatubuununap
Demeteklinde
Edeerap(n)
n nb 55 mm
*Enbykagregaanmatanebyklnn32mmdenfazlaolmashlinde,cmin,b,5
mmartrlmaldr.
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
51
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
evreEtkileriylelgiliGerekleriKarlayanEnDk
BetonrtTabakasKalnl(cmin,dur)
Genel
TasarmEsaslar
Yapsalsnflandrmavecmin,dur deerleri,herlkeiin,
kendimilliekindeverilebilir.nerilenyapsnf(tasarm
kullanmmr50ylolan)S4tr.
Malzemeler
Dayankllk
evreetkisnflarnagrecmin,dur deerleri(mm)
evre EtkiSnflar
Yap
Snf
X0
XC1
XC2/XC3
XC4
XD1/XS1
XD2/XS2
XD3/XS3
S1
10
10
10
15
20
25
30
TamaGc
S2
10
10
15
20
25
30
35
Kullanlabilirlik
S3
10
10
20
25
30
35
40
S4
10
15
25
30
35
40
45
S5
15
20
30
35
40
45
50
S6
20
25
35
40
45
50
55
YapsalAnaliz
Detaylandrma
52
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapSnfModifikasyonu
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
53
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapsalAnaliz
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
54
Yapsalanalizinamac,ikuvvetlerilemomentlerinveya
gerilmelerin,birimekildeitirmelerinveyer
deitirmelerinyapnnbtnveyabirblm
zerindedalmnbelirlemektir.
Analizler,yapgeometrisivedavrannailikinidealize
etmeyntemleri kullanlarakyaplmaldr.Seilen
idealizeetmeyntemleri,dikkatealnanprobleme
uygunolmaldr.
Yapgeometrisivezelliklerinin,yapnnina
aamalarnnherbirindegstereceidavranzerindeki
etkisi,tasarmdadikkatealnmaldr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
nerilenYkDzenlemeleri
Genel
TasarmEsaslar
QQk +GGk +Pm
Malzemeler
GGk +Pm
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
GGk +Pm
GGk +Pm
55
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapDavranndealizeEtmeYntemleri
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
56
GeometrikKusurlar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Yapgeometrisindeveykkonumlarndaolumas
muhtemelsapmalarnolumsuztesirleri,yap
elemanlarnnveyaplarnanalizindedikkatealnmaldr.
Enkesit boyutlarndakisapmalar,normalolarakmalzeme
emniyetfaktrlerikullanlmaksuretiyledikkatealnr.Bu
sapmalaryapsalanalizedhiledilmemelidir.
Geometrikkusurlar,kalcvekazaraoluantasarm
durumlarndatamagcsnrdurumlariindikkate
alnmaldr.Geometrikkusurlarnkullanlabilirliksnr
durumlarndadikkatealnmasnagerekyoktur.
Detaylandrma
57
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GeometrikKusurlar
Genel
TasarmEsaslar
Geometrikkusurlar,aadaverilenbantylahesaplanan
eimi ileifadeedilebilir:
i 0 h m
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
2 2
; h 1
l 3
m 0.5 1
m
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
58
0:
h:
m:
l:
m:
Temeldeer(nerilendeer:1/200)
Yapelemannnuzunlukveyayksekliinebalazaltmafaktr
Yapelemanadedinebalazaltmafaktr
Uzunlukveyaykseklik
Toplamtesirekatksolandeyyapelemanlarnnadedi
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GeometrikKusurlar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
59
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GeometrikKusurlar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
aprazBaszYapEleman
aprazBalYapEleman
Detaylandrma
l0 etkiliuzunluk(burkulmaboyu);N:eksenelkuvvet
Geometrikkusur,dmerkezliketkisiei veyaenbykmomenti
oluturanyanalkuvvetHi olarakdikkatealnr.
60
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GeometrikKusurlar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
aprazBaSistemi
Demerts
Detaylandrma
61
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
atrts
YapnndealizeEdilmesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
62
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapnndealizeEdilmesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
63
Yapsalanalizdediliveyakasetdemelerin,tablaveyatayctabla
veeninebalantdilerininyeterliburulmarijitliine sahipolmas
artyla,ayrkelemanlarolarakilemetabitutulmasnagerek
duyulmaz.Aadaverilenlerinkarlanmashlinde,yeterliburulma
rijitliininsalandkabuledilir:
Diaklnn1500mmyigememesi,
Tablaaltndakalandiyksekliinin,digeniliinin4katnamamas,
Tablayksekliinin,dilerarasndakinetaklnenaz1/10uveya50
mmdenbykolankadarolmas,
Dilerarasndakinetaklk,toplamdemeyksekliinin10katndan
dahaazolandilidemelerdeeninebalantdilerininbulunmas,
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GeometrikVeriler
EfektifTablaGenilii(SnrDurumlarnHepsiin)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Oluangerilmelerindzgndaldkabuledilentablal
Tkirilerdeefektiftablagenilii,gvdevetabla
boyutlarna,yklemetipine,kiriaklna,
mesnetlenme artlarnaveeninedonatyabaldr.
Efektiftablageniliininhesaplanmasnda,momentin
sfrolduunoktalararasndakil0 mesafesiesasalnr.
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Kiriinkonsolksmuzunluul3,bitiikkiriaklnnyarsndandahaaz
vebitiikaklklarnbirbirineoran2/3ile1.5arasndaolmaldr.
64
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GeometrikVeriler
EfektifTablaGenilii(SnrDurumlarnHepsiin)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
TablalTveyaLkirilerdeefektiftablageniliibeff
beff beff ,i bw b
beff ,i 0.20bi 0.1l0 0.2l0 ve beff ,i bi
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
65
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GeometrikVeriler
YapKiriveDemelerininEfektifAkl
Yapelemannnefektifakl,leff
leff =ln +a1+a2
Genel
TasarmEsaslar
ln:Mesnetyzeyleriarasndakinetaklk
a1 vea2:Aklnherikiucundakimesafeler
Malzemeler
Dayankllk
SrekliEleman
SreksizEleman
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
AnkastreMesnet
merkez ekseni
Konsol
Detaylandrma
MesnetEleman
66
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
GeometrikVeriler
YapKiriveDemelerininEfektifAkl
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
67
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
DorusalElastikDavranAnalizi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
68
Yapelemanlarnauygulananelastisite teorisininesas
alnddorusalanaliz,kullanlabilirlik vetamagc
snrdurumlarnnherikisiiindegeerlidir.
Dorusalanaliz,etkitesirlerinintayiniiinaada
verilenkabullerkullanlarakuygulanabilir:
i.
ii.
iii.
Enkesitte atlakolumamtr,
Gerilmebirimekildeitirmeilikisidorusaldr,
Elastisite modldeeriyaklak(ortalama)deerdir.
Islekildeitirme,oturmavebzlmetesirlerini
tamagcsnrdurumundadikkatealmakamacyla,
atlamksmaaitazaltlmrijitlikdeerianalizde
kullanlabilir.Ancak,budurumdaekmepeklemesi
ihmaledilirvesnmetesirleridikkatealnr.
Kullanlabilirliksnrdurumuiin,atlaklarntedrici
gelitiikabuledilmelidir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TekrarDalmSnrl
DorusalElastikDavranAnalizi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Momentlerinherhangibirekildetekrardalmetkisi,
tasarmnbtnaamalarndadikkatealnmaldr.
Tekrardalmsnrldorusalelastikdavrananalizi,
yapelemanlarnntamagcsnrdurumutahkikinde
kullanlabilir.
Dorusalelastikdavrananalizikullanlaraktamagc
snrdurumundahesaplananmomentler,tekrar
datlabilir.Ancak,datmdansonraoluanmomentler,
uygulananyklerledengedekalmayadevametmelidir.
Detaylandrma
69
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TekrarDalmSnrl
DorusalElastikDavranAnalizi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
70
PlastikDavranAnalizi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
71
Plastikdavrananaliziniesasalanyntemlersadece
tamagcsnrdurumlariinkullanlmaldr.
Kritikkesitlerinsneklii,oluturulmastasarlanan
mekanizmayayeterliolmaldr.
Plastikdavrananalizinde,altsnr(statik)yntemi
veyastsnr(kinematik)yntemiesasalnmaldr.
Statikyntemdeyapbasnveekmeetkisindeki
elemanlariletemsiledilir(ubukModelYntemi).
Kinematikyntemtamagcsnrdurumundayapnn
plastikmafsaloluumuilebirmekanizmaya
dnmesinivarsayar.Kiri,erevevedemelere
uygulanr.Tamagcsnrdurumuiinkritikkesitlerde
gereklisnekliin salanmasdurumunda,dnme
kapasitesinin dorudantahkikedilmesinegerekyoktur.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
PlastikDavranAnalizi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Aadaverilenlerintmnnkarlanmasartyla,gerekli
snekliin saland,tahkikyaplmaksznkabuledilir:
i. Herhangibirkesittekiekmedonatsalanaada
verildiigibisnrldr:
BetondayanmsnfC50/60iinxu/d0.25
BetondayanmsnfC55/67iinxu/d0.15
ii. SnfBveyaSnfCdonateliikullanlmaldr.
iii. Aramesnetlerdeoluanmomentlerin,aklktaoluan
momentlereoran0.5ile2.0arasndaolmaldr.
Detaylandrma
72
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
DnmeKapasitesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
0.6h
Detaylandrma
73
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
DnmeKapasitesi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Plastikmafsalblgelerindekixu/ddeerleri;C50/60vedahakk
betondayanmsnflariin0.45deerini,C55/67vedahabyk
betondayanmsnflariinise0.35deeriniamamaldr.
s dnmeasnnbelirlenmesinde,etkilerinvemalzeme
zelliklerinintasarmdeerleriilengerilmenin,dnmenintayin
edileceiandakiortalamadeeriesasalnmaldr.
Basitletirilmiilemdeizinverilenplastikdnme,izinverilen
dnmeastemeldeeripl,dnin kaymanarinliinebalk
dzeltmefaktrylearplmasylabulunur.
:Tekrardatlmasonrasnda,momentinsfrveenbyk
deerialdnoktalararasndakimesafenin,efektifykseklik
ddeerineoran
Basitletirmeolarak,uyguneilmemomentivekaymatasarm
deerleriiinhesaplanabilir.
74
Msd
Vsd d
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
DnmeKapasitesi
Genel
TasarmEsaslar
SnfBveSnfCdonatkullanlanbetonarmekesitleriinizinverilen
temeldnmedeeripl,d (Kaymanarinlii =3.0deeriiin)
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Snf C
TamaGc
Snf B
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
75
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
DorusalOlmayanDavranAnalizi
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
76
Dorusalolmayandavrananalizyntemleri,dengeve
uygunluksalanmasvemalzemeninyeterliderecede
dorusalolmayandavrangsterdiikabuliletamagc
snrdurumu vekullanlabilirliksnrdurumu iinde
kullanlabilir.Analizbirinciveyaikincimertebeolabilir.
Tamagcsnrdurumunda,blgeselkritikkesitlerin,
uygulananherhangiinelastik ekildeitirmeyediren
gsterebilmeyeterliliianalizyoluylatahkikedilmelidir.
Tahkikte,uygunbelirsizliklerdedikkatealnmaldr.
Hakimetkiolarakstatikykleremaruzyaplarda,dahanceki
ykuygulamatesirlerigenellikleihmaledilirveetkilerin
younluundatedriciartolduukabuledilebilir.
Dorusalolmayananalizlerinkullanmnda,rijitlii temsil
edenmalzemezellikleriningerekdeerlerikullanlmal
ancak,gmebelirsizlikleridedikkatealnmaldr.Sadeceilgili
uygulamaalanlarndageerlitasarmbiimlerikullanlmaldr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirlerinAnalizi
Tarifler
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
77
kieksenlieilme:Aynandaikiasaleksenegreeilme.
aprazbalelemanlarveyasistemler:Analizvetasarmda,yapnnyatay
etkilerekargenelkararllnakatkdabulunmadkabuledilenyapsal
elemanlarvealtsistemler.
aprazbaelemanlarveyasistemleri:Analizvetasarmda,yapnnyatay
etkilerekargenelkararllnakatkdabulunduukabuledilenyapsal
elemanlarvealtsistemler.
Burkulma:Herhangiyanaletkiolmakszntamolarakeksenelbasncamaruz
yapelemanveyayapdakararllnbozulmasyoluylaortayakanhasar.
Burkulmayk:Burkulmannmeydanageldiiyk.Ayrkelastikyap
elemanlarndaburkulmayk,Euler yknnbenzeridir.
Efektifuzunluk:Sehimerisininbiimiiindikkatealnanuzunluk.Buuzunluk
aynzamandaburkulmaboyuolarakdatanmlanr.Efektifuzunluk,gerekyap
elemanileaynenkesite sahipveaynburkulmaykileyklenensabit
eksenelyketkisindekiularmafsallbirkolonunuzunluudur.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirlerinAnalizi
Tarifler
Genel
TasarmEsaslar
Birincimertebetesirler:Yapsalekildeitirmelerdenkaynaklananlardikkate
alnmakszn,geometrikkusurlardhilolmakzerehesaplananetkitesirleri.
Ayrkyapelemanlar:Herhangibalantsolmayanveyayaptasarm
amacylabalantsolmayanelemanolarakilemetabitutulanyapeleman.
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
78
kincimertebeanmamomenti:Belirlitasarmyntemlerindekullanlan,nihai
enkesit direnciileuyumlutoplammomentiverenikincimertebemoment.
kincimertebetesirler:Yapsalekildeitirmelerdenkaynaklananilaveetki
tesirleri.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirlerinAnalizi
Genel
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
79
kincimertebetesirlerindikkatealndhllerde,ekil
deitirmesonrasndagereklidengevedirenartlartahkik
edilmelidir.ekildeitirmelerinhesaplanmasnda,atlak,
dorusalolmayanmalzemezelliklerivesnmedenmevcut
olanlarntesirleridikkatealnmaldr.Dorusalmalzeme
zellikleri,tasarmdaazaltlmriijitlik deerlerikullanlmas
yoluyladikkatealnr.
Analizde,varsabitiikyapelemanlarnnvetemellerin
(zeminyapetkileimi)esnekliktesiridikkatealnmaldr.
Yapsaldavrann,ekildeitirmelerinmeydanagelebilecei
dorultudaoluacakabuledilmelivegereklihllerdeiki
eksenlieilmeuygulanmaldr.
Yapelemangeometrisiveeksenelyklerinkonumuileilgili
belirsizlikler,geometrikkusurlarabalilavebirincimertebe
tesirlerolarakdikkatealnmaldr.
Birincimertebetesirlerin%10undandahaazolanikinci
mertebetesirlerihmaledilebilir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
kinciMertebeTesirlerinBasitletirilmiKriterler
AyrkYapElemanlarinNarinlikKriterleri
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
< lim
durumundaikincimertebetesirlerihmaledilir.
l0
i
l0 :Efektifuzunluk
i:atlamambetonkesitinataletyarap
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
80
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
kinciMertebeTesirlerinBasitletirilmiKriterler
AyrkYapElemanlarinNarinlikKriterleri
lim
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
1
1 0.2ef
20 A B C
n
(ef deerininbilinmemesihlinde,A=0.7deerikullanlabilir)
B 1 2
(deerininbilinmemesihlinde,B=1.1deerikullanlabilir)
C 1.7 rm
(rm deerininbilinmemesihlinde,C=0.7deerikullanlabilir)
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
81
ef :
=Asfyd /(Acfcd):
As :
n=NEd /(Acfcd):
rm =M01 /M02:
M01,M02 :
Efektifsnmeoran
Mekanikdonatoran,
Boyunadonattoplamalan,
Balnormalkuvvet,
Momentoran,
Birincimertebeumomentleri,M02 M01
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
kinciMertebeTesirlerinBasitletirilmiKriterler
BinalardaGenelkinciMertebeTesirler
Genel
FV ,Ed
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
bantsnngereklemesiartylabinalardagenelikinci
mertebetesirlerihmaledilebilir.
FV,Ed :
ns :
L:
Ecd :
c:
k1c:
82
Ecd Ic
ns
k1
ns 1.6
L2
Toplamdeyyk(aprazbalelemanlardaveaprazba
elemanlarnda
Katadedi
Binannmomentkstlaycseviyesindenyukardakitoplamykseklii
Betonelastisite modltasarmdeeri
aprazbaelemannn/elemanlarnnataletmomenti(atlamam
betonenkesit iin)
0.31(nerilendeer)
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirleri
AnalizYntemleri GenelYntem
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
GenelYntem,geometrikdorusallk sapmalarn,
dolaysyladaikincimertebetesirleriihtivaeden,dorusal
olmayandavrananaliziniesasalr.
Buyntembasitkabuledayanr:
Dorusalekildeitirmedalm
Donatvebetondaaynseviyedeeitekildeitirmeler
Betonveelikiingerilmeekildeitirmebantlar
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
83
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirleri
AnalizYntemleri BasitletirilmiYntemler
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
84
Basitletirilmiyntemdeenkesit dayanmmomentivebirinci
mertebemomentarasndakifarkbalikincimertebemoment
olarakkullanlabilir.Bumomentbirincimertebemomente
eklendiinde,enkesitin tamagcsnrdurumutasarm
momentieldeedilir.
Pratiktebalikincimertebemomentinhesabiinikiyntem
vardr:
Anmarijitliininesasalndyntem:Anmarijitlik
deerlerinin(EI)dorusalbirincimertebeanalizde
kullanlmakzereyaklakolaraktahminedilebilmesihlinde,
buyntemayrkyapelemanlarvetmyapiinde
kullanlabilir.
Anmaeriliininesasalndyntem:kincimertebe
sehimlerekarlkgelenanmaeriliinin(1/r)tahminedildii
buyntemesasolarakayrkelemanlariinuygundur.Ancak,
erilikdalmileilgiligerekikabullerinyaplmasyla
yaplaradauygulanabilir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirleri
AnalizYntemleri BasitletirilmiYntemler
Genel
TasarmEsaslar
Ayrkbiryapelemaniintoplammoment
1 l
M M0 M2 M0 N y M0 N 2
r c
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
85
M:
M0 :
M2 :
N:
y:
1/r :
l:
c:
toplammoment
birincimertebemoment
ikincimertebemoment
eksenelkuvvet
1/ryekarlkgelensehim
yyekarlkgelenerilik
uzunluk
erilikdalmiinfaktr
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirleri
AnalizYntemleri BasitletirilmiYntemler
Genel
TasarmEsaslar
Herikiyntemarasndakifarkeiriliin ifadesindedir.
Anmarijitliininesasalndyntemde,erilik(1/r)
tahminianmarijitlii (EI)cinsindentanmlanr.
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
86
1 M
r EI
Anmaeriliininesasalndyntemdeise,erilik(1/r)
ekmevebasndonatsnnakmaekildeitirmesi
temelindedirektolarak tahminedilir.
1 2 yd
r 0.9d
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirleri
kiEksenliEilme
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Genelyntemikieksenlieilmeiindekullanlabilir.
Basitletirilmiyntemlerinkullanlmashlinde,ilk
admolarak,herbirasaleksende,ikieksenlieilmenin
dikkatealnmadbamsztasarmyaplabilir.
Kusurlarn,sadeceengayrimsaittesirinoluabilecei
dorultudadikkatealnmasgerekir.
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
87
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirleri
kiEksenliEilme
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
88
Narinlikoranlarnn
y
z
2; 2
z
y
artlarnnikisinide,
baldmerkezliklerin
ey heq
ez beq
0.2;
0.2
ez beq
ey heq
artlarndabirinisalamashlinde,dahabakakontrole
gerekduyulmaz.
Buartlarnsalanamamas hlindeherbirdorultudaki,
ikincimertebetesirlerindedikkatealndikieksenli
eilme uygulanmaldr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
EksenelYknKatldkinciMertebeTesirleri
kiEksenliEilme
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
MEdz MEdy
1.0
MRdz MRdy
MEdz/y :lgilieksenegre,ikincimertebemomentdedhil
olmakzeretasarmmomenti,
MRdz/y :lgilidorultudakidirenmomenti,
a:steldeer
Daireselveyaelipsekillienkesitler iin:a=2
Dikdrtgenenkesitler iin:
NEd /NRd
0.1
0.7
1.0
1.0
1.5
2.0
NEd :Eksenelkuvvettasarmdeeri,
NRd =Acfcd +Asfyd enkesitin tasarmekseneldirenci
89
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
NarinKirilerinYanalDurayszl (Kararszl)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Narinkirilerinyanaldurayszl;nyapmlkirilerintanmasve
montajnda,inaattamamlanmyapdakiyeterliyanalapraz
baszkirilerdeolduugibi,gerekliyerlerdedikkatealnmaldr.
Geometrikkusurlardadikkatealnmaldr.
aprazbasz(yanaldesteksiz)kirilerintahkikinde,l/300
mertebesindekiyanalsehimgeometrikkusurolarakkabul
edilmelidir.Buradal,toplamkiriuzunluudur.
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
90
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
NarinKirilerinYanalDurayszl (Kararszl)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Yanalkararszlkileilgiliikincimertebetesisler,aadaverilen
artlardaihmaledilebilir:
Kalcdurumlar
Geicidurumlar
I0t
50
; h b 2.5
1/3
b h b
I0t
70
; h b 3.5
1/3
b h b
l0t :Burulmasnrlayclararasndakimesafe
h:l0tninortaksmndatoplamkiriykseklii
b:Basncaalantablagenilii
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
91
Destekyaplarnntasarmnda,yanal kararszlkileilgiliburulma
dikkatealnmaldr
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
EtkiKombinasyonlar
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
92
:Kalcetkininkarakteristikdeeri
:ngerme etkisininkarakteristikdeeri
:nctekdeikenetkininkarakteristikdeeri
:nc tek deiken etkiye elik eden etki i nin karakteristik deeri
:Kazaraoluanetkinintasarmdeeri
:Sismiketkinintasarmdeeri
0i
: Kombinasyonfaktrleri
Gj,P,Qi: Ksmifaktrler
Gk
Pk
Qk,1
Qk,i
Ad
AEd
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Nihaidirenmomentibelirlenmesindekabuller:
Dzlemkesitlerdzlemkalr(Bernoulli)
Basnveyaekmeetkisialtndaolanbetonagml
donatveyangerme kablolarndakibirimekil
deitirme,buelemanlarnevresindekibetonunbirim
ekildeitirmesiileayndr.
Betonunekmedayanmihmaledilir.
Basnetkisindekibetondaoluangerilmelertasarm
gerilme/birimekildeitirmeilikisindeneldeedilir.
Detaylandrma
93
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Nihaidirenmomentibelirlenmesindekabuller:
Tasarmgerilme/birimekildeitirme
Malzemeler
fck
Dayankllk
fcd
c
fck
fcd
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
c2
cu2
c3
94
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
cu3
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Nihaidirenmomentibelirlenmesindekabuller:
Tasarmgerilme/birimekildeitirme
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
95
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Nihaidirenmomentibelirlenmesindekabuller:
Donatgerilmeler,tasarmgrafiklerindeneldeedilir.
Malzemeler
Dayankllk
(deal)
YapsalAnaliz
TamaGc
(Tasarm)
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
96
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
Olumasmuhtemelbirimekildeitirmearal
TasarmEsaslar
veya
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Donateliininekmedebirimekildeitirmesnr
Betonunbasntabirimekildeitirmesnr
Betonunbasntateorikbirimekildeitirmesnr
97
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
Olumasmuhtemelbirimekildeitirmearal
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
98
Diyagram:Tamagcsnrdurumundaekildeitirmeler
Herbirekildeitirmedzeyindebetonunve/veyaeliin
direncineulalr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
Olumasmuhtemelbirimekildeitirmearal
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
99
Blge 1:Eksenelekmevekkdmerkezliekme
Enkesit tamamenekmealtndadr.
ekmesadecedonateliitarafndankarlanr.
Akmasnralmelikuzamayadevamedervemaksimum
uzamasnyaparakkopar.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
Olumasmuhtemelbirimekildeitirmearal
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
100
Blge 2:Eilmevebileikeilmedurumu
Kesitinekmeblgesiatlamtr.
Betonbasnblgesibulunmaktadr.Tarafszeksenyukardadr.
Krlmanedenieliktir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
Olumasmuhtemelbirimekildeitirmearal
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
101
Blge 3:Eilmevebileikeilmedurumu
Donatfazlaoluncabublgedeolunur.
Tarafszeksenaayakaymtr.
elikakmasnraldndan,akmasahanlndauzamayadevam
ederkenbetonksalmassnrdeereulaarakkrlr.
eliinnedenolduuhaberverenbirkrlmadr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
Olumasmuhtemelbirimekildeitirmearal
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
102
Blge 4:Eilmevebileikeilmedurumu
Ortavekkdmerkezlibasnkuvvetidurumudur.
Tarafszeksenokaadadr.
elikakmasnrnaulaamadankrlmabetondanolur(anigme!).
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
Olumasmuhtemelbirimekildeitirmearal
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
103
Blge 5:Eksenelbasnvedmerkezlibasn
Kkdmerkezlibasnkuvvetidurumu
Kesitintmndebasngerilmelerivardrvetarafszeksenkesit
dnakmtr.Betonbirimksalmassnrdeeriancabeton
plastikdurumagirdiindenkesitintmndeveyabykbir
blmndesnrdeerevararakkrlmayanedenolacaktr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Tasarm
Momentveeksenelkuvvetlerindengesisalanmal
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
104
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Tasarm
DonatekseninegremomentalnarakFs1d elimineedilir.
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
105
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Tasarm
Boyutsuzparametreler
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Fs1d momentdengesindenelimineedildiinden,donat
alanAseksenelkuvvetdengesindeneldeedilir.
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
106
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Tasarm
kidengedenklemi
NEd =NRd veMEd =MRd
ekildeitirmedalmiinikibamszekil
deitirme(c2 ves1)
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
ncbilinmeyenparametre:ekmedonatsAs1
Sisteminzmiinncbirdenklemgerekli!
107
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
Tasarm
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
108
Tamagcsnrdurumundaelikekildeitirmesi(25)veya
betonekildeitirmesi(3.5)snrdeerlerineular.
Budurumdac2 =3.5veyas1 =25deeriniseerek
bilinmeyensaysikiyeindirilmiolurveartksisteminzm
mmkndr.
zmiteratif olarakveyatasarmaralarvastasyla
gerekletirilebilir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
TasarmaYardmcAralar
BoyutsuzParametreli
Tablolar
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
109
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
TasarmaYardmcAralar
GenelTasarmDiyagramlar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
110
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Eilme(EksenelKuvvetliveEksenelKuvvetsiz)
Genel
TasarmEsaslar
TasarmaYardmcAralar
EtkiDiyagramlar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
111
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
KaymaTahkiki
Ed Rd VEd VRd
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
112
Kaymadirencitahkikindekullanlansemboller:
VRd,c :Kaymadonatsbulunmayanyapelemannn
tasarmkaymadirenci.
VRd,s :Kaymadonatsnnakmasvastasyla
karlanabilenkesmekuvvetitasarmdeeri.
VRd,max :Yapelemantarafndankarlanabilenvebasn
ubuklarnnkrlmasilesnrlolanenbykkesme
kuvvetitasarmdeeri.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
ekmevebasnblgelerieikolanyapelemanlarnda
ilavesemboller:
Vccd :Eikbasnblgesinde,basnalannaetkiyen
kuvvetinkesmekuvvetibileenitasarmdeeri.
Vtd :Eikekmeblgesinde,ekmedonatsnaetkiyen
kuvvetinkesmekuvvetibileenitasarmdeeri.
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
113
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
114
Kaymadonatsbulunanyapelemannnkaymadirenci
YapelemannnVEd VRd,c artnsalayanblgeleriiinkayma
donatshesaplanmasgerekmez.VEd,dikkatealnankesitted
yklemevengermeden (aderansl veyaaderanssz kablolar)
kaynaklanantasarmkesmekuvvetidir.
Yaplantasarmkesmekuvvetihesabsonucundakaymadonats
kullanlmasnagerekolmadortayaksabile,minimumkayma
donatskullanlmaldr.Minimumkaymadonats,enineyklerin
tekrardalmnnmmknolduudemeler(masif,diliveya
bolukludemeler)gibiyapelemanlarndakullanlmayabilir.
Minimumkaymadonats,yapnntoplamdirencivedurayllna
katksolmayanikinciderecedennemliyapelemanlarnda
(akl2molanlentolargibi)dakullanlmayabilir.
YapelemannnVEd VRd,c artnsalayanblgelerinde,VEd VRd
artnnsalanmasiinyeterlikaymadonatskullanlmaldr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
Kaymadonatsgerektirmeyenyapelemanlar
KaymadirenciVRd,c tasarmdeeri
Malzemeler
Dayankllk
Minimum
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
115
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Kaymadonatsgerektirmeyenyapelemanlar
Mesnetkenarndan(veyaelastikmesnetelemanlarkullanlmashlinde
mesnetelemannnmerkezinden)itibaren0.5dav 2darasndakibirmesafe
dhilindesttarafndanykuygulananyapelemanlarnda,uygulananykn
kesmekuvvetiVEdye katks,VEdnin
=av/2dfaktrilearplmasyoluyladikkatealnabilir.
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
(a)Dorudanmesnetleresahipkiri
(b)Konsoltayc
v 0.6 1 ck
250
116
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
Kaymadonatsgerektirenyapelemanlar
Kafeskirimodelivekaymadonatsbulunanyapelemanlarnaaitsemboller
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
1cot 2.5
117
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Kaymadonatsgerektirenyapelemanlar
KaymadirenciVRd tasarmdeeri
Asw
z fywd cot
V
Rd ,s
s
min
VRd ,max cw bw z v1 fcd
cot tan
Asw :
s:
fywd :
1 :
Kaymadonatsenkesit alan,
Etriye aral,
Kaymadonatstasarmakmadayanm,
Kesmekuvvetietkisiyleatlambetoniindayanmazaltmafaktr,
fck 60MPa iin1 =0.6;fck 60MPa iin 1 =0.9 fck/200>0.5
cw :
Basnblgesindeoluangerilmedurumunudikkatealmakiinkullanlan
katsay(ngerimeli olmayanyaplariincw =1)
cot =1iinkaymadonatsenbykefektifenkesit alan:
0.5 cw v1 fcd
sin
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Kaymadonatsgerektirenyapelemanlar
Dorudanbasnetkisialtndabulunanksakesmeaklklarndaki
kaymadonats
Mesnetkenarndanitibaren0.5dav 2.0darasndakibirmesafe
dhilindesttarafndanykuygulananyapelemanlarnda,uygulanan
yknkesmekuvvetiVEdye katks,VEdnin =av/2dfaktrile
arplarakazaltlmasyoluyladikkatealnabilir.
VEd Asw fywd sin
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
119
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
TamaGc
TablalTkirileringvdevetablaksmlararasndaoluankesme
kuvveti
Tablaksmnnkaymadayanm,buksmn,basnubuklar
veekmedonatsnbiimindekiekmeubuklarndanoluan
birsistemolduukabulylehesaplanabilir.
TablalTkirite,boyunaminimumdonatbulunmaldr.
Tablakoluilekirigvdesininkesitiiyerdeoluanboyuna
kaymagerilmesivEd,tablanndikkatealnanksmndaoluan
normal(boyuna)kuvvettekideiimvastasylabelirlenirve
aadakibantylahesaplanr:
Kullanlabilirlik
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Detaylandrma
120
hf :Kirigvdesiiletablakolukesiimyerindekitablakalnl,
x :Dikkatealnanuzunluk,
Fd :Tabladaoluannormalkuvvettexuzunluuboyuncameydana
gelendeiim
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Kayma
Genel
TasarmEsaslar
TablalTkirileringvdevetablaksmlararasndaoluan
kesmekuvveti
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
121
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Burulma
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Yapnnstatikdengesinin,yapelemanlarnnburulma
direncinebalolduudurumlarda,tamagcve
kullanlabilirliksnrdurumlarn dakapsamakzere,
yapnnburulmaetkisinekartasarmndayapbirbtn
olarakdikkatealnmaldr.
Burulmamomentinedeniyleoluankaymagerilmesi:
t ,i tef ,i
TEd
2 Ak
icidarndaburulmayabal
oluankesmekuvvetiVEd,i
VEd ,i t ,i tef ,i zi
TEd,uygulanantasarmburulmamomenti
122
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Zmbalamakesmekuvveti,birdemeveyatemelin,balolarakoldukakk
biralanolanykemaruzAload alannaetkiedentekilykveyatepkikuvvetinden
kaynaklanabilir.
123
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama
Genel
Kontrolsnrnntanm
TasarmEsaslar
Malzemeler
esaskontrolkesiti
esaskontrolalanAcont
Dayankllk
esaskontrolsnru1
YapsalAnaliz
ykuygulananalanAload
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
rcont sonrakikontrolsnr
124
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kaymadirenci,kolonyzeyindeveesaskontrolsnr
u1dekontroledilmelidir.Bukontrolsonucundakayma
donatskullanlmasgerektiisonucuortayakarsa,bu
snrdantedekaymadonatskullanlmasnaihtiya
duyulmayacakbirsonrakisnruout,ef bulunmaldr.
Esaskontrolsnru1,normalartlardaykuygulanan
alandan2.0dmesafekabuledilebilirveevreuzunluu
enazolacakekildeoluturulmaldr
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
125
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama KontrolSnrlar
Genel
Aklkyaknndakikontrolsnr
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
aklk
YapsalAnaliz
TamaGc
Birkenarveyakeyeyaknolanveyakenarveyake
zerindekikontrolsnr
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
126
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama zelUygulamalar
ykuygulananalan
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Yksekliideikentemel
pabucundakontrolkesiti
ykseklii
BallH <2.0hH kadar
geniletilmikolonaoturan
deme
TamaGc
esaskontrolsnr
ykuygulananalan
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
BallH >2(d+hH)kadar
geniletilmikolonaoturan
deme
daireselkesitlikolonlardaesaskontrol
snr
127
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
ykuygulananalan
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama Kontroller
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Zmbalamaetkisiyleoluankaymagerilmesiiintasarm
ilemi,kolonyzndeveesaskontrolsnru1deyaplan
kontrolleredayanr.
Kontrolsnrndaveyaykuygulananalanevresinde,
enbykzmbalamakaymagerilmesialmamaldr:
vEd <vRd,max
YapsalAnaliz
TamaGc
vEd <vRd,c
Zmbalamakaymadonatsgereklideil.
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
128
vRd,c :
Dikkatealnankontrolkesitiboyuncazmbalamakaymadonats
bulunmayanbirdemeninzmbalamakaymadirencitasarm
deeridir.
vRd,max : Dikkatealnankontrolkesitiboyuncaenbykzmbalamakayma
direncitasarmdeeridir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama ZmbalamaKaymaDirenci
Genel
Kaymadonatsbulunmayandemelerilekolonkaideleri
TasarmEsaslar
Malzemeler
DemeZmbalamaKaymaDirenci
Dayankllk
YapsalAnaliz
KolonKaidesiZmbalamaKaymaDirenci
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama ZmbalamaKaymaDirenci
Genel
Kaymadonatsbulunmayandemelerilekolonkaideleri
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
130
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama ZmbalamaKaymaDirenci
Genel
Kaymadonatsbulunandemelerilekolonkaideleri
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
131
Kaymadonatskullanlmasgerekliolmayankontrolsnruout (veyauout,ef)
kullanlarakhesaplanmaldr:
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
TamaGcSnrDurumlar
Zmbalama ZmbalamaKaymaDirenci
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Kaymadonatsbulunandemelerilekolonkaideleri
En son kayma donats sras, kontrol snr uout (veya
uout,ef)tan itibaren en fazla kd mesafe ieride olacak ekilde
yerletirilmelidir. k deeri iin nerilen deer 1.5tir.
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
snruout
132
snruout,ef
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
Genel
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
133
KullanlabilirlikSnrDurumu
EtkiKombinasyonlar
Ed C d
Genel
TasarmEsaslar
KarakteristikKombinasyon:
Ed E Gk , j Pk Qk ,1 0,i Qk ,i
SkKombinasyon:
Ed E Gk , j Pk 1,1 Qk ,1 2,i Qk ,i
YarkalcKombinasyon:
Ed E Gk , j Pk 2,i Qk ,i
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
134
KullanlabilirliksnrdurumundaetkiksmifaktrF vemalzemeksmi
faktrM1.0olarakalnr.
:Kalcetkininkarakteristikdeeri
:ngerme etkisininkarakteristikdeeri
:nctekdeikenetkininkarakteristikdeeri
:nc tek deiken etkiye elik eden etki i nin karakteristik deeri
0i
: Kombinasyonfaktrleri
Gj,P,Qi: Ksmifaktrler
Gk
Pk
Qk,1
Qk,i
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
GerilmeSnrlamas
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
GerilmeSnrlamas
Betondabasngerilmelerininsnrlandrlmas
Donatvengerme kablolarndaekmegerilmelerinin
snrlandrlmas
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
135
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
GerilmeSnrlamas(Beton)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Yapnnilevindebeklenmeyentesirlerenedenolabilecek,
boyunadorultudakiatlaklar,
mikroatlaklarveya
yksekseviyedesnmeyi
engellemekiinbetondabasngerilmesi
snrlandrlmaldr.
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
136
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
GerilmeSnrlamas(Beton)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Boyunadorultudakiatlaklar
Karakteristikykkombinasyonuetkisindeoluangerilme
seviyesininkritikdeeriamashlinde,
Basnblgesindebetonrtkalnlnnartrlmasveya
eninesargdonatskullanlmasgibidiertedbirlerin
alnmaddurumda,
Betonbasngerilmesinin,XD,XFveXSevreetkisnflarna
maruzalanlarda0.6fck deeriilesnrlandrlmasuygunolabilir.
c 0.6fck
Yarkalcykleretkisialtndabetondakibasngerilmesinin
0.45fck deerindenkkolmashlinde,dorusalsnme
oluaca,betondakibasngerilmesinin0.45fck deeriniamas
hlinde,dorusalolmayansnmeoluacakabuledilir
c 0.45fck
137
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
GerilmeSnrlamas(Donatvengerme Kablolar)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Elastikolmayanbirimekildeitirmeyi,kabuledilemeyenatlamay
veyaekildeitirmeyinlemekiindonatdakiekmegerilmeleri
snrlandrlmaldr.
Karakteristikykkombinasyonuetkisindedonatdakiekme
gerilmesinin0.8fyk deeriniamamashlinde,kabuledilemeyen
atlamaveyaekildeitirmeninnlendiikabuledilir.
s 0.8fyk
Gerilmenin,oluanekildeitirmenedeniylemeydanageldii
durumda,ekmegerilmesi1.0fyk deeriniamamaldr.
s 1.0fyk
pm 0.75fpk
138
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Donatlelemanlarve
aderanssz kablolar
bulunanngerilmeli
elemanlar
Aderansl kablolar
bulunan
ngerilmeli
elemanlar
Yarkalcyk
kombinasyonu
Sketkiedenyk
kombinasyonu
X0,XC1
0.4
0.2
XC2,XC3,XC4
0.3
0.2
XD1,XD2,XS1,XS2,XS3
0.3
Basnboalmas
evreetkisnf
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
139
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
atlakKontrol
Minimumdonatalanlar
Dorudanhesaplamayaplmaksznatlakkontrol
atlakgeniliklerininhesaplanmas
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
140
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakKontrol MinimumDonatAlan
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
141
atlakkontrolnngerekliolmashlinde,ekmeoluumu
beklenenalanlardameydanagelecekatlamalarkontrol
etmekamacylaminimummiktardaaderansl donat
kullanlmasgerekir.
Kullanlacakdonatmiktar,atlamadanhemennce
betondaoluanekmekuvvetiileakmaanndaveyaatlak
geniliinisnrlandrmakgerekiyorsadahadkbir
gerilmededonatdaoluanekmekuvvetiarasndaki
dengedenhesaplanabilir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakKontrol MinimumDonatAlan
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
As,min :
Act :
s :
YapsalAnaliz
TamaGc
fct,eff :
Kullanlabilirlik
k:
Detaylandrma
142
ekmeblgesindekiminimumdonateliialan,
ekmeblgesindekibetonalan.ekmeblgesi,kesitin,ilkatlak
olumadanhemennceekmeyezorlanacahesaplanan
blmdr,
atlakoluumundanhemensonradonatiinizinverilenenbyk
gerilmeninmutlakdeeri.Bugerilmedeeriolarak,donatnnakma
dayanmfyk deerialnabilir.Ancak,enbykubukapveyaubuk
aralnagrebelirlenmiatlakgeniliisnrdeerlerinikarlamak
iindahadkbirgerilmedeerikullanlmasgerekebilir,
atlaklarnilkdefaolumasnnbeklendiiandabetondakiefektif
ekmedayanmortalamadeeri:fct,eff =fctm veyaatlamann28
gndenncemeydanagelmesibekleniyorsadahadktr(fctm(t)).
Kendiliindendengelenendzgnolmayangerilmelerintesirini
dikkatealmakiinkullanlanvesnrlamakuvvetlerininazaltlmasn
salayankatsay,
h300mmolangvdelerveyagenilii300mmdenkkbalklar
iink=1.0dr.h800mmolangvdelerveyagenilii800mmden
bykbalklariink=0.65tir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakKontrol MinimumDonatAlan
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
kc :
Momentkoludeiiminiveatlamadanhemennce
enkesitteki gerilmedalmndikkatealmakiinkullanlan
katsay
Sadeceekmedurumuiinkc =1.0dr.
Eilmedurumuveyaeksenelkuvvetlerilebirlikteeilmedurumunda:
Dikdrtgenenkesitler,kutuenkesitler veTenkesitlerin gvdeblmleri
iin:
c
1
kc 0.4 1
*
k
h
h
f
ct ,eff
1
143
Fcr
0.5
Act fct ,eff
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakKontrol MinimumDonatAlan
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
c :
NEd :
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
h* :
k1 :
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
144
Fcr :
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
DorudanHesaplamaYaplmaksznatlakKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Dorudanatlakgeniliklerininhesaplanmasileilgilikurallar
basitletirmekamacyla
ubukapveya
ubukaral
snrlandrlarakizelgebiimindeverilmitir.
elikteoluangerilme,ilgilietkikombinasyonuetkisialtndaatlam
enkesit esasalnarakhesaplanmaldr.
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
145
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
DorudanHesaplamaYaplmaksznatlakKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
146
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
DorudanHesaplamaYaplmaksznatlakKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
147
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakGeniliklerininHesaplanmas
atlakgeniliiwk
wk=sr,max (sm cm)
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
sr,max :
sm :
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
148
cm :
Enbykatlakaral,
Oluanekildeitirmelerintesiridedhilolmakveekme
peklemesitesirleridedikkatealnmakzereilgiliyk
kombinasyonuetkisialtndadonatnnortalamabirimekil
deitirmesi.Sadece,betonunaynseviyedesfrbirimekil
deitirmedurumununtesindeekmenedeniyleoluan
ilavebirimekildeitirmesidikkatealnr,
atlaklararasndakibetonunortalamabirimekildeitirmesi
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakGeniliklerininHesaplanmas
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
149
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakGeniliklerininHesaplanmas
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Donatlarbirbirinedikikidorultudayerletirilmielemanlarda,asal
gerilmeeksenleriiledonatdorultusuarasndakiadikkatedeer
derecedebyk(>15o)ise,enbykatlakaral:
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
:
sr,max,y
150
ydorutusundaki donatileasalekmegerilmesi
dorultusuarasndakia,
vesr,max,z : Srasylayvezdorultularndaatlakaralklar
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
atlakGeniliklerininHesaplanmas
Genel
Donatubuundanolanmesafeyegrebetonyzeyindeoluan
atlakgeniliiw
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Tarafszeksen
YapsalAnaliz
Betonekmeyzeyi
TamaGc
atlakaral
Kullanlabilirlik
atlakaral
Detaylandrma
Gerekatlakgenilii
151
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
SehimKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
152
KullanlabilirlikSnrDurumlar
SehimKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Sehimsnrdurumukontrol
Aklk/ykseklikorannnsnrlandrlmas,
Hesaplanmsehimdeeriilesehimsnrdeerinin
karlatrlmas
ileyaplr.
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
153
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
Aklk/YkseklikOrannnSnrlandrlmas
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
154
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
Aklk/YkseklikOrannnSnrlandrlmas
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
155
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
Aklk/YkseklikOrannnSnrlandrlmas
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
156
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
HesaplaSehimKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Eilmeetkisinemaruzelemanlarda,elemann gsterecei
davrannyeterliseviyedetahmini
II 1 I
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
rneinbirimekildeitirme,erilikveyadnme olabilen
ekildeitirmeparametresi(basitletirmeamacyla, sehim
olarakdaalnabilir)
I,II srasylaatlamamvetamamenatlamdurumlara
ilikinparametredeerleri
Datmkatsays(birenkesitte ekmepeklemesinindikkate
alnmasnsalayan)
sr
1
s
157
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
KullanlabilirlikSnrDurumlar
HesaplaSehimKontrol
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
158
=0,
:
sr
1
atlamamenkesitler iin,
Yketkimesresininveyaortalamabirimekildeitirme
deerinekadartekrarlyklemeninetkisinidikkatealmakiin
kullanlankatsay,
=1.0,ksasrelitekyklemeiin,
=0.5,kesintisizetkiedenyklerveyaoksaydatekrarl
yklemeevrimiiin,
s :
atlamenkesit esasalnarakhesaplananekmedonats
gerilmesi,
sr :
lkatlamayanedenolanykartlaraltndaatlamenkesit
esasalnarakhesaplananekmedonatsgerilmesi
sr /s yerine eilme iin Mcr/M veya sadece ekme iin Ncr/N konulabilir.
Burada, Mcr atlamaya neden olan moment, Ncr ise atlamaya neden olan
kuvvettir.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapElemanlarnnDetaylandrlmas
Kiriler BoyunaDonat
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
MinimumveMaksimumBoyunaDonatOranlar
fctm
As ,min 0.26
bt d 0.0013bt d
fyk
As ,max 0.04 Ac
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
159
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapElemanlarnnDetaylandrlmas
Kiriler BoyunaDonat
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
Tablalbirenkesite ekmedonatsnnyerletirilmesi
160
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapElemanlarnnDetaylandrlmas
Kiriler KaymaDonats
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
Kaymadonatsileyapelemannnboyunaekseniarasndakias,45o ile90o
arasndaolmaldr.Kaymadonatsaadaverilenlerinkombinasyonundan
oluabilir:
Boyunaekmedonatsnvebasnblgesinisaranbalantlar
Pilyeler,
Kalpierisineboyunadonatysarmayacakekildeyerletirilenancak,
basnveekmeblgelerineuygunekildeankrajlanm kafes,merdiven
vb.ekillidonatlar.
Gerekliolankaymadonatsnn0.50 katnbalantlaroluturmaldr.
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
balantalternatifleri
161
Dbalant
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapElemanlarnnDetaylandrlmas
Kiriler KaymaDonats
Genel
Kaymadonatsoran:
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
0.08 fck
Asw
w
w ,min
s bw sin
fyk
TasarmEsaslar
w :
Asw :
s:
bw :
:
Kaymadonatsoran,
suzunluuboyuncakaymadonatsalan,
Elemannboyunaekseniboyuncallenkayma donatsaral
Elemanngvdegenilii
Kaymadonatsileboyunaeksenarasndakiadr.
Detaylandrma
162
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapElemanlarnnDetaylandrlmas
Kiriler KaymaDonats
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Kaymadonatselemantakmlararasndaboyuna
dorultudakienbykaralksl,max deeriniamamaldr.
sl,max =0.75d(1+cot
Pilyeler arasndaboyunadorultudakienbykaralksb,max
deeriniamamaldr.
sb,max =0.6d(1+cot
Birdizikaymabalantsnnkollararasndakieninearalk
st,max deeriniamamaldr.
st,max =0.75d600mm
Detaylandrma
163
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapElemanlarnnDetaylandrlmas
MasifDemeler Donat
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
AnaDorultudakiMinimumveMaksimumDonatOranlar
fctm
As ,min 0.26
bt d 0.0013bt d
fyk
As ,max 0.04 Ac
ubukaralklarsmax,slabs deeriniamamaldr.
nerilensmax,slabs deerleri:
Anadonatiin3h400mm,buradah,demenintoplamkalnldr.
kincildonatiin3.5h450mm.
Tekilyklerinbulunduuveyaenbykmomentinolutuualanlarda,
buhkmlersrasylaaadakihlednr:
Anadonatiin2h250mm.
kincildonatiin3h400mm.
Kaymadonatsyerletirilmibirdemeninkalnlenaz200mm
olmaldr.Kaymadonatsdetaylandrlrken,kirileriindonatoranna
ilikinverilenenazdeervetarifuygulanr.
164
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapElemanlarnnDetaylandrlmas
Kolonlar BoyunaDonat
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
YapsalAnaliz
TamaGc
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
165
BoyunaDonat
MinimumDonatapmin =8mm
MinimumDonatAlan
0.10NEd
As ,min fyd
0.002 A
c max
MaksimumDonatAlan
Bindirmeblgeleridnda:As,max =0.04Ac
Bindirmeblgelerinde:As,max =0.08Ac
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm
YapElemanlarnnDetaylandrlmas
Kolonlar EnineDonat
EnineDonat
Genel
TasarmEsaslar
Malzemeler
Dayankllk
Eninedonatnn(balantlar,halkalarveyafret)ap,6mmveyaen
bykboyunaubukapnndrttebirideerlerininbyk
olanndanazolmamaldr.Eninedorultudadonatolarakkullanlan
hasreliktekitellerinap5mmdenkkolmamaldr.
Kolonboyuncaeninedonataral,scl,tmax deeriniamamaldr.
YapsalAnaliz
scl ,t max
TamaGc
Enkkboyunaubukapnn20kat
Kolonenkesitininkkboyutu
400mm
min
Kullanlabilirlik
Detaylandrma
166
Kolonenkesitinin bykboyutunaeitmesafedhilinde,kiriveya
demeninaltndaveyastndekalanenkesitlerde veenbyk
boyunaubukapnn14mmdenbykolmashlindescl,tmax
deeri0.6faktrilearplarakazaltlmaldr.
Y.Do.Dr.Cenkstnda
stanbulTeknikniversitesi|MimarlkFakltesi|MimarlkBlm