Professional Documents
Culture Documents
frd68 PDF
frd68 PDF
OTO
OTO FRD
Prqytetinton,Zgjidhmtmirn!
Adresa:
Bulevardi George W. Bush,
Nr.15/1, Tiran
e-mail: gazeta.frymaere@gmail.com
e-mail: info@frd.al
Kryeredaktor: Agim Zeka
Mob: +355 69 21 15 769
Marketing: +355 69 40 55 244
VITI 2
Nr. 68
Editorial
HITHRA E FRYMS S RE
Fushata, mes
tradits dhe
modernes
FRD, me lidershipin e saj
me qasje moderne ndaj
dy niveleve t pushtetit,
sht prpjekur t
rreshtohet n krahun
modern dhe t sjell
nj model evropian
n fushat, me tipare
t ndryshme, duke
u prpjekur t ndal
triumfin apo revanshin
e dmshm e agresiv t
tradits s simbolizuar
nga ana e trustit t
boronics
Alfred CAKO
fq. 2
Tirana jon pa
identitet historik
Gjithka iu la rastsis
dhe interesave politike e
elektorale, ndaj kaosi q
sundon sot n kryeqytet
shtedhe munges
vizioni, me ose pa dashje
FUSHATA
fq. 3
ZGJEDHJET
Qytetart, n qendr t
programit t FRD
Lavdrim SHEHU
INTERVIST
fq. 5
Artin Kovai
fq. 4
Fryma e Re
FAQE 2
EDITORIAL
E mart,
26 Maj 2015
N betejn mes tradits s kalbur dhe modernes q triumfon, FRD sht rreshtuar
me t dytn, duke e par si nj betej midis t keqes dhe s mirs
a disa dit q ka
filluar zyrtarisht
fushata zgjedhore pr zgjedhjet
lokale. Praktikisht apo realisht,
ajo ka filluar shum m par
nga padurimi i disa subjekteve
pr t rikonfirmuar dominimin
absolut apo revanshin, n raport
me zgjedhjet e fundit politike,
duke u prpjekur t vendoset
nj shenj barazimi mes zgjedhjeve politike dhe atyre lokale,
gj q duket jo i vrtet. N
fakt, nga tradita e ktyre viteve
t fundit, lidert e vjetr q
trhoqn me protagonizmin e
tyre t fort karrocn e politiks
n Shqipri, me edukimin e
tyre totalitar dhe fundamentalist q nuk pranon pal tjetr n
gostin e pushtetit, u prpoqn
dhe ia arritn qllimit, q kto
dy pal zgjedhje me qllime e
probleme t ndryshme, t identifikoheshin nga mnyra e t
brit fushat dhe nga rezultati.
Pavarsisht se partit
politike jan magazinat e
mdha nga del lnda e par dhe
nga kandidatt mbajn vuln e
fort t sjelljeve dhe nivelit t
tyre qytetar e intelektual, prsri
kto dy pal zgjedhje nuk mund
t barazohen. Tonet e larta t
tradits, agresiviteti dhe politika
e skifterit, nuk kan ln vend
pr pllumbat. Sa her q kta
t fundit kan dal n sken dhe
jan prpjekur n kto 23 vitet
e para t demokracis t flisnin
me logjik e sipas mundsive t
vendit, me synim pr zgjidhjen
teknike t problemeve t mdha
q solli ndryshimi i sistemeve,
skiftert i suleshin dhe me ulrimat e krokamat e tyre nuk kan
lejuar mbretrimin e arsyes dhe
diferencimin mes ktyre dy pal
zgjedhjeve. Duke rikonfirmuar
edhe njher shprehjen e vjetr
popullore q thot se, n nj
pyll pa rregulla jetese, ku t
gjith ulrijn si ujqr, nse do
blegrish si dele, t shqyejn.
Kjo filozofi e mbrapsht sht
filozofia e gjykimit dhe sjelljes
politike t tradits s ktyre dy
dekadave.
Ndrkoh, n fushatn
e fundit t zgjedhjeve lokale
q po prjetojm, duket se
ka nj betej historike mes
mnyrs s vjetr tradicionale
t kryerjes s fushats, me ten-
E dits
premten kryetari i FRD-s Bamir Topi, i shoqruar nga sekretari i prgjithshm Gazmend Oketa
dhe drejtues t tjer t rndsishm t ksaj force politike,
zyrtarizoi kandidatt pr kshilltar t ksaj force politike
pr Bashkin e Elbasanit. Gjat takimit zgjedhor u konfirmua
FAQE 3
Fryma e Re
E mart,
26 Maj 2015
POLITIK/INTERVISTA
Bamir Topi n TVSH:
ryetari i Fryms s Re
Demokratike, Bamir
Topi ishte mbrm i ftuar n studion e TVSH-s n emisionin e
Ahmet Dursun Kush sht? Ish
presidenti Topi u pyet nga moderatori i emisionit pr Tirann sot dhe
ndikimin e lvizjeve demografike
n kryeqytet, rreth prfshirjes s
gruas n politik dhe n poste t
larta drejtuese si dhe rreth zhvillimeve n Maqedoni.
Kryetari i FRD-s shprehu
keqardhje t thell pr gjendjen e
Tirans dhe pohoi se kryeqyteti sot
sht m pak se nj qytet. Ai vrtet
ka shum njerz dhe shum lvizje,
por nga ana tjetr sht betonizuar
dhe paradoksalisht sht m pak
qytet se n vitet 60-t. Sot Tirans i
ka mbetur si identitet historik vetm
Kulla e Sahatit dhe ngjitur me t
xhamia e Ethem Beut, ndrsa jan
prishur rrug e ndrtesa muzeale.
N fund t viteve 70-80, kujtoi z.
Topi, u prish dhe Pazari i vjetr. Ai
sqaroi se dmi Tirans iu b menjher pas lirimit dhe vazhdoi intensivisht sidomos pas viteve 90-t.
Pas ndryshimit t sistemit
do qeveri dhe pushtet vendor
kan kontribuar n mnyr t qensishme pr ta shkatrruar Tirann
ton, tha z. Topi. Gjat biseds,
ish-presidenti Bamir Topi shprehu
mendimin se lvizjet demografike
Gjithka iu la
rastsis dhe
interesave
politike e
elektorale, ndaj
kaosi q sundon
sot n kryeqytet
shtedhe
munges vizioni,
me ose pa dashje
ndega e Njsis numr 6 e Fryms s Re Demokratike n Tiran, ka nisur prej kohsh nga
puna pr organizimin e fushats pr zgjedhjet vendore
t 21-qershorit. N kuadr t organizimit, gjat javs s
shkuar sht zhvilluar edhe nj takim organizativ me bordin
drejtues t fushats n kt njsi n lidhje me detyrat q
do t ken antart gjat ktij muaji shum t ngjeshur, sa
i takon aktivitetit politik. N kt mbledhje organizative
ka marr pjes edhe kryetari i degs s Tirans, Z. Andi
Seferi si dhe kryetari i forumit Rinor, z. Kamber Mici. Gjat
takimit sht vendosur ndarja e seksioneve t ksaj njsie
dhe prkatsisht me Kombinatin, Yzberishtin, Unazn e Re
dhe Misto Mamen. Jan zgjedhur kryetart e seksioneve
q do t koordinojn punn duke kontaktuar me banort e
ktyre zonave pr ti paraqitur
programin e FRD pr administrimin e qytetit. Gjithashtu
n terren do t jen edhe
grupe t rinjsh, t cilt do t
shprndajn n formn e broshurave dhe fletpalosjeve,
pikat baz t programit t
Fryms s Re Demokratike.
shtunn e javs e kaluar, kryesuesja e lists pr Kshilltar Bashkiak n Bashkin e Tirans, Mirela Bogdani, zhvilloi nj takim
pune me strukturat e Njsis shtat n kryeqytet. Gjat fjals s znj, Bogdani
me eksperienc t madhe politike si brenda, ashtu edhe jasht vendit, ka vn
theksin te fakti q FRD do t zhvilloj nj fushat demokratike dhe do t jet
pran qytetarve t Tirans me nj program t qart pr drejtimin t qytetit.
Gjat mbledhjes ka pasur edhe pyetje nga ana e t pranishmve n
lidhje me pika t ndryshme t organizimit t fushats zgjedhore, ndrkoh
q sht krkuar nga znj. Bogdani q takimet n terren me qytetart t jen
me t shpeshta dhe tu shprndahen materialet propagandistike t fushats.
Fryma e Re
FAQE 4
INTERVISTA
E mart,
26 Maj 2015
T nderuar miq,
Ju drejtohem n nj koh kur
klasa politike shqiptare gjendet
shum pran kalbzimit final dhe
shum prej jush nuk dshirojn t
dgjojn m pr politik. Pr at
politik, e cila gjithmon ka folur
dhe vijon t flas pr nj koh q do
t vij, por q kurr nuk mundn ta
bnin realitet.
Nj politik q nuk u kujdes
kurr ta bnte atdheun ton, Shqiprin, nj vend m t mir n
kohn e tashme, duke ju br t
gjith juve skeptik ndaj politiks
aktuale. sht pr kt q dua t`ju
propozoj nj Diell t ri politik,
t cilit un i prkas q prej lindjes
dhe s bashku me shum koleg/e,
dshirojm q sa m shpejt mundemi, t rikthejm shtetin ligjor n
shrbim t qytetarve.
Me kt besim n zemr, kam
ngarkuar brenda meje t qndroj
zgjuar nj vullnet t ashpr, krenar,
FAQE 5
Fryma e Re
VENDORET
Lavdrim SHEHU
jat ktyre 23
viteve, qeverisja vendore ka lnguar nga
paaftsia, abuzivizmi, klientelizmi, militantizmi etj.
Qytetart tan kan par t
till pushtetar vendor, q
mbanin vulat npr xhepa,
q gdhiheshin e ngryseshin
me iden se sa pr qind do
t fitonin n X apo Y tender.
Kan par pushtetar q,
t rrethuar nga oborrtar t
vegjl, pa personalitet dhe
pa integritet, q pinin kafen e
mngjesit deri n orn 11:00,
largoheshin nga zyrat n
orn 14:00 dhe dalldiseshin
npr dreka e darka deri n
mesnat, duke u marr me
thashetheme e banalitete,
duke prgojuar e br politika
kuadri para gots s rakis
apo tymit t cigares. Qytetart
tan i kan t freskta kto
pamje dhe nuk mund t sillen m si turma e t votojn
pushtetin dhe dhunuesit e t
drejtave themelore t njeriut,
pushtuesit dhe abuzuesit e
territoreve, mjedisit, pronave,
etj. Kto jan zgjedhje administrative dhe duhen trajtuar
si t tilla. N disa vende ato
zhvillohen pa sigla partiake,
ku vendimmarrja e qytetarve
merret varsisht nga besueshmria q krijojn projektet e
kandidatve.
Qytetart tan m s
fundi, duhet ta ken kuptuar se
ka ardhur koha t shkputen
prfundimisht nga modele t
shmtuara pushtetarsh vendor q nuk kan formimin
e duhur shkencor, arsimor
e kulturor, q nuk kan asnj lloj njohurie nga menaxhimi administrativ, q nuk
njohin Kartn e autonomis
vendore, decentralizimit e
vetqeverisjes, karakterit unitar t shtetit etj. Si mund t
votohen kandidat q nuk
paraqesin masterplane zhvillimi pr furnizimin me ujin
e pijshm, pr kanalizimet e
ujrave t zeza dhe t bardha,
pr ujitjen, pr t ardhurat e
shpenzimet, pr tarifat e taksat,
pr infrastrukturn, pr tregjet,
pr marketingun, pr punsimin, transportin publik, pr
arsimin, shndetsin, rendin
dhe sigurin. Si mundet tani
n 10-vjearin e dyt, t mijvjearit t tret, t votohen
kandidat q ngjajn si dy pika
uji me klone t liderve t tyre
partiak? Si mund t votohet
ende bardh e zi, pa u krkuar
kandidatve t paraqesin plat-
E mart,
26 Maj 2015
Qytetart, n qendr
t programit t FRD
Fryma e Re
FAQE 6
AKTUALITET
E mart,
26 Maj 2015
Nj bregdet fantastik nga jugu n veri, nj reliev i mrekullueshm malor srish nga jugu n veri, nj
histori q zanafilln e saj e ka q prej shekullit t 4-t para ers son, jan faktort kryesor se prse
Shqipria duhet t bazoj t ardhmen e saj te turizmi. Shtuar ktu tokat e pafundme bujqsore dhe nj
klim t favorshme pr bujqsi, bjn q Shqipria t jet nj vend i begat. Por, gjithnj ka nj por...
Turizmi 1 euro
Promovimi
i Shqipris
prmes
fotografis
N
FAQE 7
Fryma e Re
HAPESIRA SHQIPTARE
E mart,
26 Maj 2015
Protestat n Shkup
bshtetsit e
opozits q kan
ngritur tet dit m par adrat para godins s qeveris,
jan t vendosur t qndrojn
n rrug deri n largimin e
kryeministrit Nikolla Gruevski nga pushteti.
Ktu jemi pr t tetn
dit me radh dhe nuk largohemi, derisa krimineli m
i madh n kto hapsira t
jap dorheqjen, thot Bore
Krstev, nj nga protestuesit.
Protestuesit antiqeveritar kan qndruar n tendat e
tyre edhe prkundr reshjeve
t nj dite m par dhe nuk
s Parlamentit mbizotron
bot tjetr. Aty jan vendosur me tenda mbshtetsit e
pushtetit, t cilt shprehen
KOSOV
ijra qytetar i
dhan lamtumirn
e fundit t dieln pasdite,
ish-lufttarit t UK-s, Beg
Rizaj, i cili u varros n kompleksin e Dshmorve n Gllogjan t Deanit. Rizaj, i cili
u vra n Kumanov, u nderua
nga ish-bashklufttart e
tij t njsitit Shqiponjat e
zeza, t cilt me uniforma
t UK-s qndruan gjat
gjith kohs pran trupit t
pajet t bashklufttarit t
tyre. Arkivoli me trupin e
Beg Rizajt ka qndruar pr tri
or n Pallatin e Kulturs n
Dean, ku pr ti dhn lamtumirn e fundit ishin mbledhur
mijra qytetar, ndrsa kishte
edhe personazhe publike dhe
prfaqsues partiak.
N nder t Beg Rizajt, pas homazheve, mbajtn
fjalime kryetari i komuns s
Deanit, Rasim Selmanaj, si
dhe ish-lufttar dhe ish-komandant t UK-s. Heroi
Beg Rizaj ishte nga t part
djem t Dukagjinit, q nuk e
UK, Maqedoni.
E ndrkoh q Beg Rizaj
sht varrosur t dieln me
krkes t familjes n Gllogjan, 8 bashklufttart e
tij t vrar ndodhen ende n
Departamentin e Mjeksis
Ligjore n Prishtin.
Drejtori i ktij departamenti, Arsim Grxhaliu
ka br t ditur se tanim ka
prfunduar autopsia pr t
gjith t vrart dhe pritet, q
t martn 8 lufttart e tjer
t varrosen n kompleksin e
varrezave t Dshmorve n
Prishtin.
KOSOV
Fryma e Re
FAQE 8
TURIZM
E mart,
26 Maj 2015
SARANDA
Gjergji MIMA
Reportazh
FAQE 9
Fryma e Re
E mart,
26 Maj 2015
Zgjedhjet
Cilat jan bastionet e s Majts dhe s Djathts?
lokale
25 vjet, qeverisja
vendore sht dominuar nga dy partit e mdha. Referuar 12 qendrave t
prefekturave/qarqeve, vetm
n nj rast (Lezh 20072011) kemi pasur fitues nj
kandidat t nj partie t tret,
t mbshtetur fuqishm nj
her nga PS dhe hern tjetr
nga PD. N total, gjenden
raste kur nj krye bashkiak
ka konsumuar katr mandate,
por midis viteve 1992-2000,
secila pal nuk lejonte rikandidimin n krye t bashkis,
praktik q ndryshoi trsisht
vitet e fundit, sidomos m
2011 dhe pritet t vijoj edhe
m 2015.
Kalimi nga faza kur
votohej kandidati dhe partia
sipas programeve dhe diferencave te zonat bastion t dominuara nga nj individ dhe
partia e tij, si tregues t kalimit nga demokracia e vots
tek oligarkia kontrolluese mbi
votn dhe pushtetin.
Referuar drejtimit politik t njsive kryesore vendore, rekord mbetet Shkodra me 6 mandate t djathta
drejtimi, ndjekur nga Fieri
e Gjirokastra me nga katr
mandate t majta drejtimi.
Prej vitit 2000 nuk fiton asnj
kandidat i djatht n Durrs,
pozita ka shanse pr t
fituar n shum pak bashki
n zgjedhjet e 21 qershorit. Bashkit ku
mund t fitoj ajo, mund t ndahen n
dy grupe. N grupin e par, futen ato
n t cilat partit aktuale t opozits
kan marr parvjet mbi 40% t votave
dhe n t dytin, ato ku kandidati i s
Majts sht propozuar nga LSI-ja. Pr
t parat, gjasat jan thjesht statistikore.
Ndrsa pr t dytat jan politike, sepse
mund t ekzistojn kontradikta e hatr
mbetje t nn siprfaqshme mes drejtuesve lokal t PS-s dhe t LSI-s.
Nse analizojm grupin e par
t bashkive, n t cilat partit aktuale
t opozits kan marr parvjet mbi
40% t votave. Ky grup kryesohet me
Tropojn (68%) e vazhdon me bashkit e zgjeruara Has (56%), Kamz
(54%) Kuks (52%), Kurbin (52%),
Klos (49%), Dibr (48%), Vor (47%),
A jan
zgjedhjet
zgjidhja
e gjith
problemeve?
qytete t tjera, Elbasani e Kora, kan prfaqsim t balancuar, nga tre mandate drejtimi
pr t Majtn e t Djath-
ZGJEDHJET - ANALIZ
qndron puna? Tri prej tyre jan analizuar m sipr (Kuks, Lezh e Vor).
Ndrsa tri t tjera jan t rndsishme
nga pikpamja simbolike (n qoft
se i fiton opozita), sepse jan bashki
t mdha q kan qen vazhdimisht
bastione t majta. Bhet fjal pr
Gjirokastrn, Pogradecin dhe Beratin.
N dy bashkit e para jan zhvilluar
sondazhe, t cilat tregojn se pothuaj
t gjith votuesit e majt (t PS-s, LSIs, etj.) jan gati t votojn kandidatet
e propozuara nga LSI-ja. Gj q tregon
se hipoteza e frkimeve lokale brenda
Fryma e Re
FAQE 10
Metamorfoz
E mart,
26 Maj 2015
jeriu si qenie e
jashtzakonshme,
ka nj trup fizik t br n
mnyr specifike pr t mbajtur shkndin e Krijuesit.
Sipas librave t shenjt, njeriu
sht e vetmja krijes n t
ciln Krijuesi ndrhyri fizikisht pr krijimin e tij. Pra njeriu sht e vetmja qenie q u
krijua nga dora e Zotit, ndrsa
krijesat e tjera u krijuan nga
fjala e Perndis. Trupi i
do qenieje njerzore sht
nj mikrokozmos, nj bot e
gjitha n miniatur. Dhe bota
q na rrethon sht pasqyra
e natyrs ton kolektive.
Pra bota-ambienti sht nj
pasqyrim i njeriut. Bota rreth
nesh reflekton shtresat tona
m t thella emocionale. Nse
do shikonim prtej dijeve
konvencionale, do fillonim
t kuptonim se do qeliz n
trupin ton sht n t vrtet
shmbllimi i Perndis.
Kultur - Prkujtimore
Xhevahir Cirongu
ntar e simpatizant t
Shoqats Tomori, t
cilt kishin ardhur at mbrmje maji
n pallatin e kulturs A. Moisiu t
qytetit bregdetar t Durrsit, ishin t
shumt. E veanta ishte pjesmarrja e grupmoshave t banorve t
ndryshme nga rrethe t ndryshme t
vendit q jetojn e punojn n Durrs. Ata ndoqn me kureshtje filmin
dokumentar N kufijt e legjends, kushtuar Artistit t Popullit
Demir Zyko, prgatitur nga RTSH.
Xha Demiri lindi n maj t
vitit 1911, n fshatin Gjerbs t
Skraparit dhe u largua nga jeta m
2 Korrik t vitit 1992. Ai na la pas
me
shtresat
e saj m
t holla, duke
tejkaluar do penges
aty dhe at t hapsir-kohs. Kjo
mund t arrihet duke hyr si fillim n kontakt t thell me trupin
ton dhe m pas me mendjen,
duke zhvilluar e prdorur aftsi
t fjetura dhe t harruara.
Kaprce mnyrat e zakonshme t t menduarit, t
ndjeshmris dhe t sjellurit,
fillo t meditosh. Ji vetvetja n
esencn tnde me t thell. Mos
u ndje i padobishm dhe i harruar. Askush nuk mund t jet i
harruar, kur secili prej nesh sht
i pranishm n mendjen e madhe
hyjnore. Mos u shqetsoni nse
jeta apo veprimet e tuaja nuk
kan pasoja t konsiderueshme
n Univers, ajo q ty t duket
shum, sht shum pak pr
Universin. Gjithkush ka vendin e
vet n planin hyjnor, nj mision,
nj detyr.
Detyra kryesore sht prmirsimi vetvetes dhe interesat
e secilit prej nesh jan t lidhura
ngusht me
ato t t
gjith familjes
njerzore. N unitetin e
gjrave (Univers) gjith kohs
kemi qen t bashkuar edhe pse
materializmi na ndau. T gjith
jemi pjes dhe hallk e rndsishme e gjithsis. Shpeshher
mendojm/mendoni se jeni t
persekutuar nga fati kur ndodhin aksidente dhe paknaqsi
t vogla, t cilat nuk jan asgj
vese aksidente t zakonshme t
jets, por q ju i interpretoni si
shenja t qarta t nj persekutimi
hyjnor. Dhe kur nuk iu realizohen planet n lidhje me punn
tuaj, filloni dhe mallkoni ose
fajsoni fatin. Nuk pranoni kurr
gabimet, ose kur dshirat tuaja
jan t paarritshme, gjithmon
fajsoni t tjert dhe kur shikoni
t tjert q ia dalin, thoni se jan
ndihmuar nga fati. Arsyeja pse
ndiheni kshtu sht sepse nuk
keni arritur akoma nj ekuilibr
t brendshm.
T gjitha torturat n shpirtin e njeriut rrjedhin nga frika
dhe dshirat origjinale n nivel
FAQE 11
Fryma e Re
EMIGRACION
E mart,
26 Maj 2015
PJESA 2
Abdurahim ASHIKU
N ishullin e Siros
Fryma e Re
FAQE 12
E mart,
26 Maj 2015
BOTA-EVROPA-RAJONI
y ushtar rus t
zn javn e shkuar
n pjesn Lindore duke luftuar
krah separatistve, Ukraina i
akuzoi pr terrorizm. Shefi
i shrbimit ushtarak ukrainas,
Valentin Najvaenko, u ka
thn gazetarve, se personat e
kapur do t prballen me akuzat
pr kryerje krimesh terroriste
dhe kryerjen e aktiviteteve
terroriste. Ushtria ukrainase, e
cila operacionet e saj n lindje
t vendit i konsideron operacione kundr terrorizmit, ka
thn se dy ushtart rus jan
kapur afr linjs s frontit n
rajonin Luhansk, ku po zhvillohen luftime pavarsisht
armpushimit. Ukraina sht
n luft t vrtet me Rusin
dhe jo thjesht me separatistt
pro rus, i tha presidenti Poroshenko stacionit Bi-Bi-Si.
Ai paralajmroi se, Rusia po
prgatit nj ofensiv ushtarake
pr t ciln t gjith ukrainasit
duhet t jen t gati, tha presidenti. Ndrmjetsit evropian
pr krizn konfirmuan se t dy
personat e kan pranuar prkatsin n ushtrin e Rusis
UKRAINA
domosdoshm atomizimi
t ish-republikave sovjetike,
pas shkatrrimit t Bashkimit
Sovjetik. N respekt t memorandumit, Ukraina premtoi se,
do largonte t gjitha armatimet
atomike t periudhs sovjetike
nga territori i saj, do ti drgonte
pr shkatrrim n Rusi dhe do
t nnshkruante Marrveshjen
pr Mos zgjerimin Brthamor.
Ukraina nnshkruese i ka mbajtur premtimet e veta. N kmbim, Rusia nnshkruese dhe
vendet perndimore gjithashtu,
n mnyr esenciale e kan
promovuar sovranitetin dhe integritetin territorial t Ukrains
si shtet i pavarur.
Kt e kan br duke
i zbatuar parimet e integritetit
territorial dhe t mosndrhyrjes
dhe n baz t Aktit Final
t Helsinkit n vitin 1975,
q ishte marrveshje e periudhs s Lufts s Ftoht, e
nnshkruar nga 35 shtete, prfshir Bashkimin Sovjetik. N
Memorandumin e Budapestit
Rusia, Britania dhe Shtetet e
Bashkuara t Ameriks kan
premtuar dhe jan angazhuar, se
asnj nga kto vende asnjher
nuk do ti krcnohet Ukrains
dhe as do t prdorin forcn
kundr integritetit territorial,
ose pavarsis politike t saj.
N Memorandum shprehet
prkushtimi se asnjra prej
tyre kurr nuk do t prdor
ndshkime ekonomike pr ta
detyruar Kievin tu nnshtrohet
interesave t tyre. Rusia, Britania dhe SHBA, n mnyrn
specifike, kan shprehur edhe
angazhimin pr t mos lejuar,
q territoret e tyre t viheshin n
shrbim t pushtimit ushtarak,
ose do lloj tjetr prdorimi t
forcs, q on n shkelje t s
drejts ndrkombtare. Palt
nnshkruese angazhohen t
konsultohen me njra tjetrn
n rast se situata prshkallzohet, duke vn n dyshim
kto prkushtime. Duke pasur
parasysh zhvillimet aktuale
n Krime pjes e pandashme
e Ukrains sovrane, shtrohet
pyetja si mund t detyrohej
ndryshe Rusia t respektonte integritetin territorial t Ukrains,
prvese duke nnshkruar me
vullnetin e saj Memorandumin
e Budapestit pr Garancin
e Siguris. Memorandumi i
Budapestit ndjek dhe zbaton
Aktin Final t Helsinkit 1975
dhe prsrit, me theks t qart
dispozitat e ktij akti n thelb.
N t prfshihen masat e ndr-
FAQE 13
Fryma e Re
VREJN ANALISTT
E mart,
26 Maj 2015
VREJN ANALISTT
rleshjet e javs
s kaluar n Kumanov, vazhdojn t trheqin
vmendjen si krcnimi m i
madh pr sigurin n Ballkan.
sht n interesin e qeveris
maqedonase, pr sigurin e
vendit, t bj transparencn
e plot n hetimin e ngjarjes
dhe t shkaktarve q nxitn
prgjakjen e pashembullt n
Maqedoni q nga viti 2001.
Drejtori i Institutit t
shtjeve Botrore, Eduard
Jozef, thot se kjo sht nj
ngjarje shum serioze dhe
qeveria maqedonase duhet ti
bj t qarta dhe ti publikoj
t gjitha t dhnat e saj dhe
informacionet q ka e tia
bj t disponueshme faktorit
ndrkombtar. Edhe drejtori i
Grupit t studimit t politikave
n rajonin Ballkan, Marko
br q njerzit t humbin
besimin tek institucionet e
vendit, kshtu q pr uljen
e tensioneve ndryshimet n
qeveri mund t jen t nevojshme.
Mendoj se gjja m e
rndsishme tani sht t arrihet n nj situat ku njerzit
kan besim n institucionet
e tyre dhe sundimin e ligjit.
Mendoj se nj ndryshim n
qeveri sht i pashmangshm
dhe n fakt tani po ndodh dhe
ka shum t ngjar t zgjerohet.
Kurse analistt bjn
ironi n mnyrn kushtore
duke trhequr vmendjen q
Maqedonia sht shtet demokratik dhe nse sht i till
duhet ti zgjidh n mnyr demokratike edhe problemet n
vend prfshir hetimin e plot
kinez i ka thn me nervozizm se, kjo sht marina kineze..., ju duhet t largoheni.
Pekini konsideron se pothuajse gjith hapsira
detare e prmbledhur n termin gjeografik, Deti i
Kins Jugore, i takon Kins, por shum hapsira t
termit, pretendohen nga Filipinet, Tajvani, Brunei,
Malajzia dhe Vietnami.
Shtetet e Bashkuara thon se Kina po i zgjeron
kufijt e vet. Askush nuk do t mund as t mendoj se do ta ndal marinn amerikane nga operimi
atje, tha Daniel Rusel, diplomat i lart i Shteteve t
Bashkuara pr Azin Lindore. Dhe jo vetm aeroplani ushtarak amerikan mund t fluturoj mbi ujra
ndrkombtar, tha Rusel, duke shtuar se, secili
vend dhe t gjith aktort civil, po ashtu, duhet t
ken qasje t pakufizuar n ujrat ndrkombtare
dhe hapsirn ajrore ndrkombtare.
Rusia, jo n G-7
utoritetet n Pakistan kan hapur hetime pr nj raport t gazets amerikane The New York Times, ku shfaqen dyshime se nj kompani me seli
n Karai t Pakistanit, ka fituar dhjetra miliona dollar n vit, duke shitur diploma
akademike false n Internet.
Raportohet se hetuesit kan arrestuar nj numr personash gjat bastisjeve
n zyrat e firms, me emrin Axact dhe kan konfiskuar kompjuter dhe shnime t
ndryshme. Kjo bastisje u b nj dit pasi New York Times ka raportuar se kompania
Axact kishte krijuar nj rrjet t qindra faqeve n Internet pr shkolla fiktive me emrat,
si jan Columbiana dhe Barkley, q ishte referenc pr universitetet prestigjioze
n Shtetet e Bashkuara, Columbia dhe Berkley. Gazeta kishte analizuar web-faqet
e universiteteve fantazma dhe i kishte cituar t gjith t punsuarit e dikurshm dhe
klientt nga Shtetet e Bashkuara, Britania dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, q kishin
paguar deri n qindra mijra dollar pr diploma. Firma Axact e ka prgnjeshtruar
raportimin e New York Times si, t pabaz, shpifs dhe diskreditues, por kjo
nuk i ka penguar aspak autoritetet e drejtsis n Pakistan t bjn punn e tyre t
pastr. Ta kishim edhe ne n Shqipri nj raportim me thirrje emrore si n New
York Times dhe ca autoritete t drejtsis si n Pakistan...
Fryma e Re
FAQE 14
SHENDET
E mart,
26 Maj 2015
Bni kujdes pr
lkurn tuaj
Si t kemi nj lkur
t re pr meshkujt?
hum n mod, kapsulat diellore lejojn t prgatissh lkurn pr nxirje, prmbajn antioksidant, si seleniumi, vitamin E dhe beta-karoten. Ato
prbjn nj super koncentrat me cilsit ushqimore t
ushqimeve t prmendura m sipr.
Melanoma
dhe kanceri
i lkurs:
6faktort
e rrezikut
L
Lkura e meshkujve
kura e burrave sht m e trash dhe pra m rezistente. Mplakja e lkurs sht e ndryshme. Te burrat,
rrudhat shfaqen m von, por jan m t thella. Rruajtja sht
nj sulm q i bhet do dit lkurs delikate t fytyrs, q
favorizohet nga purrat dhe qimet. Lkura trhiqet, irritohet
m leht n t ftoht, gjat pastrimit me sapun, n rast stresi
e lodhje. Ajo dehidratohet, humbet rezistencn dhe tonusin.
FAQE 15
Fryma e Re
E mart,
26 Maj 2015
S P O R T
Partizani
me syt nga
merkato
P
Sknderbeu n Austri
pr fazn prgatitore
nde pa u mbyllur festimet dhe jehona e titullit t pest rresht, Sknderbeu mendon pr Evropn.
Ashtu si vitet e shkuara, skuadra korare do t akomodohet n Tirol t Austris pr rreth 3 jav.
Bardhekuqt do t spostohen n Austri n datn 14 Qershor dhe do ta prfundojn fazn prgatitore n
7 Korrik. Ky vendim sht marr pr shkak t kushteve optimale q ofron klima malore n muajt m t
nxeht t vitit. Skuadra do t grumbullohet fillimisht n kompleksin Tropikal n Durrs prpara nisjes
pr n Austri ku do t zhvilloj edhe disa ndeshje miqsore. Drejtuesit e klubit nuk kan br ende me
dije kundrshtart e kampionve por aktualisht po punohet pr caktimin e kundrshtarve ndaj t cilve
Sknderbeu do t kryej testet e fundit prpara nisjes s eliminatoreve t UEFA Champions League. Gjat
vitit t shkuar, korart zhvilluan 6 ndeshje miqsore t cilat shrbyen pr t fituar formn optimale pr
ndeshjet evropiane. Pak dit m par, Sknderbeu fitoi titullin e 6 kampion dhe t pestin rresht, duke
regjistruar nj arritje historike pr futbollin shqiptar.
FAQE 16
Fryma e Re
E mart,
26 Maj 2015
SPORT
sht srish Diego Armando Maradona dhe prsri e ka me Sep Blaterin. N sulmin e fundit, legjenda
e Argjentins e quan diktator 79-vjearin zviceran, ndrsa kandidaturn e tij pr president t FIFA-s e
konsideron nj absurditet. Maradona e ka kthyer n luft personale inatin q ka me Blater, i cili rikandidon pr nj
mandat t pest e t paprecedent n nj gar dyshe ku prball ka Princin Ali t Jordanis. Edhe pse sht kritikuar
shum pr qeverisjen e tij, zvicerani sht srish favorit, ndrkoh q Maradona tmerrohet nga ideja se FIFA mund
t drejtohet nga Blater edhe pr 4 vite t tjera. Nn udhheqjen e Sep Blater, FIFA sht kthyer n nj turp pr t
gjith ata q e duan futbollin. N nj koh kur sht e vshtir t gjesh dik q e mbshtet hapur, shumica mendojn
se ai do t fitoj srish. Nocioni i nj mandati t pest n vitin 2015 sht absurditet. Pyetja ime pr Blater sht:
far ke br n kto 4 mandate? Un them se kemi nj diktator t prjetshm, t cilit i mungon frymzimi dhe
pasioni q duhet t ket futbolli. N gar pr presidencn e FIFA-s ishin edhe Luis Figo dhe Michael Van Prag,
por t dy u trhoqn si pr t forcuar pozitat e Princit Ali prball Blater. Zgjedhjet do t zhvillohen kt premte n
kongresin e FIFA-s n Zyrih, ku fituesi duhet t siguroj shumicn e votave nga 209 federatat antare.
r momentin ka ende tension mes Red Bullit dhe Renault, por bosi i skuadrs, Christian Horner garanton
se largimi nga Formula 1 nuk sht nj opsion. Mes palve ka patur frkime t shpeshta t cilat kulmuan
kur Helmut Marko hodhi iden e trheqjes nga kampionati, nse Renault nuk arrin t reagoj me rezultate m t
mira. N garn e fundit, Kvyat u rendit i katrti dhe Riiardo i pesti, por te Red Bull mendojn se n rrugt e Monte
Carlos peshn m t madhe e kishte makina dhe m pak motori. Kemi zgjidhur disa probleme q nuk kan t bjn
me Renault dhe rezultatet i pam n mimin e Madh t Monacos. Ne jemi specialist t shasis, jo t motorit. Red
Bull dhe Renault kan nj kontrat q i mban t lidhur deri n 2016. I pyetur rreth mundsis pr shitjen e skuadrs
apo pr nj partneritet t ri me Audin, Horner dha kt prgjigje. Edhe pse jemi t vetdijshm pr paknaqsin
q ekziston aktualisht, Red Bull nuk e on ndrmend largimin nga Formula 1.
Suarez gati pr
finalen e Kups
Aguero shnuesi m i
mir n Premier Lig
S