MATERIALET QERAMIKE DHE

TKNOLOGJIA E PERPUNIMIT TE TYRE

Materialet
metalike

Materialet
kompozite
Materialet
plimerike

Materialet
qeramike

MATERIALET QERAMIKE

Materialet qeramike
Zakonisht me termin materiale qeramike
tradicionale
emrtohen
ato
materiale
inorganike q prftohen nga trajtimi termik,
n temparatur m t ult se ajo e shkrirjes s
przierjes, t prbr kryesisht nga:
- (argjila+uji) dhe/ose
-(argjila+uji+materiale tjera joplastike), q
paraprakisht i sht dhn forma e dshiruar
dhe prmasat prkatse.

Vlen t theksohet se ky prkufizim

aktualisht sht br shum i ngusht sepse,
materialet qeramike m par prodhoheshin
vetm nga argjila, ndrsa sot krkesat pr
materiale me karakteristika m t mira ka
shpier n prgatitjen e przierjeve, q
prmbajn pak ose aspak argjil. Shembull
pr kt mund t merren materialet refraktare
me baz Al2O3, MgO, Cr2O3, etj., t cilat bjn
pjes n gamn e materialeve inorganike
jometalike dhe prdoren n industrin:
-elektrike,
-mekanike.

Termi qeramik rrjedh nga greke

*keramos* me t ciln grekt e vjetr quanin
prodhimet argjilore t pjekura (sinteruara),
ndrsa aktualisht
me termin qeramik
nnkuptohen
materialet
inorganike
jometalike q karakterizohen me shkatrrim
(thyerje) t brisht (frazhile), pa prani t
deformimit
plastik
(t
kthyeshmireverzibil). Ky prkufizim justifikohet edhe
nga struktura q karakterizohet me lidhje
jonike ose ngandonjher kovalente dhe nga
qndrueshmria dhe fortsia e lart.

N literatur ekziston nj klasifikim i

prgjithshm i materialeve qeramike si p.sh.:
-materiale qeramike t zakonshme,
-materiale qeramike speciale.
Me termin materiale qeramike t
zakonshme nnkuptohen materialet q kan
prbrje kryesisht silikate, si p.sh.: tullat,
tjegullat, porcelani, etj., ndrsa me termin
materiale qeramike speciale nnkuptohen
materialet q prbhen nga oksidet e pastra
t karbureve, nitrureve, silicureve, sulfureve
etj.

N varsi t strukturs s tyre, materialet

qeramike ndahen n dy grupe:
-materiale qeramike poroze (me ujthithje
m t lart s 8% ndaj mass), q prbhen
prej kokrrizava t ndara nga nj numr poresh
dhe blloqesh q e bjn masn t
deprtueshme nga
fluidet (lngjet dhe
gazrat). N kto materiale, faza e xhamt n
sasi shum t vogl kryen vetm funksionin e
cimentimit t kokrrizave.

-materiale qeramike kompakte (ujthithja

e t cilave sht m pak se 5% ndaj mass),
prbhen nga kokrriza t cilat, si pasoj e nj
shkrirjeje t pjesshme siprfaqsore q
ndodh gjat pjekjes (sinterimit), lidhen mjaft
mir midis tyre duke formuar nj mas t fort
dhe t padeprtueshme nga fluidet (lngjet
dhe gazrat). N kto prodhime fazat kristaline
jan t shprndara njtratshmrisht n fazn
e xhamt duke krijuar nj skelet t vrtet e
duke dhn, n prgjithsi, nj sjellje m t
mir mekanike.

Vetit e prgjithshme t materialeve qeramike

Property
Polymer

Ceramic

Metal

Hardness
Low

Very High

Low

Elastic modulus

Very High

High

Thermal expansion
Low
Wear resistance

High
High

Corrosion resistance High

28.05.15

Low

Very
Low
Very

Low

Low

Low

Low

14

Property
Polymer

Ceramic Metal

Ductility

Low

High

High

Density

Low

High

Very Low

Electrical conductivity Depends

on material

High

Low

Thermal conductivity Depends

on material

High

Magnetic
Low

High

28.05.15

Depends

Low
Very

on material
15

N literaturn bashkkohore mund t

gjendet edhe ky klasifikim i materialeve
qeramike:

16

28.05.15

17

Zjarrdurueshmria- sht vetia e materialeve q

t mbahet pr nj koh t gjat nn veprimin e
temperaturave t larta (nga 1580 o C dhe m
shum), pa u zbutur dhe pa u deformuar.
Materialet zjarrduruese prdoren pr veshje t
brendshme, sidomos t furrave industriale.
Refractoriness denotes the ability of a
material to withstand prolonged action of high
temperature without melting or losing shape.
Materials resisting prolonged temperatures of
1580C or more are known as refractory.
High-melting
materials
can
withstand
temperature from 13501580C, whereas lowmelting
materials withstand temperature

Refractory Materials

A refractory material retains its strength at high temperatures,

environments above 1000F (800K, 500C).
Refractory materials are used in linings for furnaces, kilns,
incinerators, crucibles and reactors.
Refractory materials must be chemically and physically stable at
high temperatures. Typically, they need to be resistant to
thermal shock, be chemically inert, and have specific ranges of
thermal conductivity and thermal expansion.
Metals that have extremely high melting temperatures are
refractory metals: niobium, tantalum, molybdenum and
tungsten. Melting temperatures range between 2468 and 3410
C.
Aluminium oxide (alumina), silicon oxide (silica), calcium oxide
(lime) magnesium oxide (magnesia) and fireclays are used to
manufacture other refractory materials.
Zirconia is used when the material must withstand extremely
high temperatures. Silicon carbide and carbon are two other
refractory materials used in some very severe temperature
conditions, but cannot be used in the presence of oxygen, as
they will oxidize and burn.
19

http://www.ultramet.com/

Advanced Ceramics: Automobile Engines

Advantages:
Operate at high temperatures
high efficiencies
Low frictional losses
Operate without a cooling
system
Lower weights than current
engines

Disadvantages:

Ceramic materials are brittle

Difficult to remove internal
voids (that weaken
structures)
Ceramic parts are difficult to
form and machine

Potential candidate materials: Si3N4 (engine valves, ball bearings),

SiC (MESFETS), & ZrO2 (sensors),

Possible engine parts: engine block & piston coatings

21

Microelectromechanical systems
MEMS
are micron-sized structures such as
(MEMS)
beams, cantilevers, diaphragms, valves, plates
and switches that can function as tiny sensors
and actuators.
They are fabricated by integrated circuit (IC)
manufacturing processes; that is, by bulk and
surface micromachining.
Like ICs, thousands of micromachines can be
fabricated on a single silicon wafer with
supporting circuits integrated on the chip. They
can be mass-produced in the millions at low
prices, which is their main appeal.
Engineers have developed low-cost, commercial
MEMS devices for:
Corrosion detectors and monitors
Automotive and aerospace instrumentation
Biological and medical devices
Chemical and environmental sensors
Manufacturing and process control devices
Virtual reality systems

Abrasive Ceramics
corundum
Abrasives are used to wear, grind or cut away
other softer materials.
Diamonds, natural and synthetic, are used as
abrasives, though relatively expensive.
Industrial diamonds are valued mostly for their
hardness and heat conductivity.
They are reportedly 100 million carats
unsuitable for use as gemstones, destined for
industrial use.
More common ceramic abrasives are silicon
carbide, tungsten carbide, aluminum oxide
(corundum) and silica sand.
Abrasives are either bonded (with a glassy
ceramic or an organic resin) to a grinding wheel
or made into a powder and used with a cloth or
paper (like sandpaper).

Silicon carbide

Diamonds

Al2O3 abrasive grains

Materiale qeramike abrazive-karbidi i

silicit (SiC) dhe oksidi i aluminit (Al 2O3),
karbidi i borit (CB), etj.

Me material abraziv nnkuptohet do lloj

materiali me prejardhje natyrore ose
artificiale, kokrrizat e t cilit karakterizohen
nga nj fortsi e mjaftueshme dhe aftsi e
lart prerse.
Materialet abrazive klasifikohen n:
A-materiale abrazive natyrore:
-kuarci,
-zmerili,
-korundi, etj.

Lidhja e grimcave t materialeve abrazive

n vegl pr prpunim me heqje ashkle
(gdhendje)

Diqsqe
abraziv

Lidhjet e forta metaloqeramike dhe

mineraloqeramike (kermetet) poashtu bjn
pjes n grupin e materialeve qeramike dhe
prdoren pr qllime t ndryshme dhe
sidomos si materiale pr vegla pr prpunim
mekanik dhe n elektroteknik.

Thikat me pllakza t vendosura (t

prforcuara- t mbrthyera) prej lidhjeve t
forta kan prdorim t gjer dhe jan t
standardizuara.
Pllakzat q vendosen (mbrthehen) n
trupin e thiks jan t formave t ndryshme,
varsisht nga lloji i prpunimit q duhet t
kryhet.
Shenjimi i ktyre thikave bhet sipas
standardid ISO 1832 dhe kryesisht prbhet
nga nnt simbole themelore dhe n raste t
veanta edhe simbole shtes q identifikojn
karakteristikat e thikave.

Materiale metaloqeramike pr vegla pr

prpunim me heqje ashkle (gdhendje)

Materiale mineraloqeramike pr vegla pr

prpunim me heqje ashkle (gdhendje)

Lidhjet e forta metaloqeramike jan

przierje pluhurash metalik t volframit (W),
titanit (Ti) dhe karbonit (C), t lidhur me
kobalt (Co). Kto komponime kimike quhen
karbide: karbidi i wolframit (WC), karbidi i
titanit (TiC) dhe nuk shkrihen (jane materiale
refraktare), kan fortsi, qndrueshmri
mekanike t lart dhe rezistence t lart ndaj
konsumit.
Lidhjet
e
forta
metaloqeramike
prodhohen n form pllakzash dhe ngjitenprforcohen-mbrthehen me trupin e vegls
prerse( thiks, puntos, alezatorit, frezit etj).

Lidhjet e forta metaloqeramike sot vishen

me nj shtres t holl filmike nitrike dhe
karbide, q e rrisin dukshm rezistencn ndaj
konsumit. Kjo veshje ka zakonisht ngjyrn e
bronzit ose t floririt.
Veshja filmike realizohet sipas dy
proceseve te modifikimit siprfaqsor:
-procesi depozitimit n fazn e avullit me
rrug kimike (Chemical Vapor DepositionCVD),
-procesi i depozitimit n fazn e avullit
me rrug fizike (Physical Vapor depositionPVD).

Lidhjet e forta mineraloqeramike kan

dal n prdorim vitet e fundit dhe si baz n
prbrjen e tyre kan oksidin e aluminit
(Al2O3). Kto lidhje jan t bardha si ngjyra e
mermerit. Prodhohen n form pllakzash
dhe prforcohen me trupin e vegls prerse
me ngjitje ose n mnyre mekanike. Kan
qndrueshmri t madhe ndaj konsumit n
temperatura t larta 1100-1200 oC.
Prdoren me sukses t madh pr punime
finale (t pastra) t detaleve, prej eliku, gize,
metaleve me ngjyre, etj.

Lidhjet shum t forta (diamantet dhe

nitridi i borit) poashtu bjn pjes n grupin e
materialeve qeramike dhe prdoren pr
qllime t ndryshme.
Llojet e diamantit:
-natyral,
-artificial.
Diamanti natyral krijohet nn koren e
toks si rezultat i kristalizimit t karbonit n
temperatur t lart dhe n shtypje t lart.
Reaksionet vulkanike shpeshher diamantin e
nxjerrin n siprfaqen e toks.

Sot, n bot sht e mundur me

kombinimin e shtypjes dhe temperaturs, n
pajisje prkatse t prftohet edhe diamanti
artificial, me dendsi 3.5 kg/m3 dhe me
temperatur t shkrirjes 3500 oC.

Diamanti natyral dhe artificial, prve

qllimeve dekorative prdoren edhe si vegla
pr prpunim t vrazhd dhe final me heqje
ashkle (gdhendje).

Diamantet natyrale dhe artificiale pr

vegla
pr
prpunim
me
heqje
ashkle(gdhendje)

Vlen t theksohet se diamantet artificiale

krijohen edhe si shtresa mbrojtse me
metoden CVD (Chemical Vapour Deposition).
Gjat ksaj teknologjie, karboni nga faza e
gazt (nga metani dhe acetileni), ndahet me
ndihmn e hidrogjenit atomar dhe krijohet si
shtres diamanti mbi substratin e materialit
prkats. Kusht pr kt sht q substrati
duhet t nxehet n temperaturn 600 oC.
Aktualisht kjo metod aplikohet te membranat
e altoparlanteve, veglave prerse dhe
kushinetave me sfera.

Prdorimi kryesor i shtresave t ktilla t

diamantit sht n elektronik, q krijon
mundsin e uljes s temperaturs s
qarqeve elektronike. Si rrjedhoj e rritjes s
rezistencs
s
lart
kimike
dhe
prcjellshmris s lart termike, diamanti
sht material i nevojshm pr komponenta
elektronike dhe senzor, q mund t
shfrytzohen n mjedise agresive dhe n
temperatura t larta (mbi 700oC), si
zvendsim i komponentave elektronike t
silicit (q prdoret deri n 200oC). Ky sht
edhe nj potencial real pr aplikimin e
diamantit n kt drejtim.

Glass
A glass is an inorganic, non metallic material that does not have a
crystalline structure. These materials are said to be amorphous and
are virtually solid liquids cooled at such a rate that crystals do not
form.
Typical glasses range from the soda-lime silicate glass for soda
bottles to the extremely high purity silica glass for optical fibers.
Glass is widely used for windows, bottles, glasses for drinking,
transfer piping and receptacles for highly corrosive liquids, optical
glasses, windows for nuclear applications.
The main constituent of glass is silicon dioxide (SiO2). The most
common form of silica used in glassmaking has always been sand.
Sand by itself can be fused to produce glass, but it has to be done at
1700 C. Adding other chemicals to sand can considerably reduce
the temperature of the fusion.
The addition of sodium carbonate (Na 2CO3), known as soda ash, in a
quantity to produce a fused mixture of 75% Silica (SiO 2) and 25% of
sodium oxide (Na2O), will reduce the temperature of fusion to about
800 C.
To give glass stability, other chemicals like Calcium Oxide (CaO) and
magnesium oxide (MgO) are added. The raw materials used are
carbonates: limestone (CaCO3) and dolomite (MgCO3). When
subjected to high temperatures they give off CO 2, leaving the oxides
in the glass.

Key Properties of Glass

Glass-ceramic materials have been
designed to have the following
characteristics:

Relatively high mechanical strengths;

Low coefficients of thermal expansion;
Relatively high temperature capabilities;
Good dielectric properties;
Good biological compatibility;
Thermal shock resistance;

42

Prdorimi i materialeve qeramike pr

sisteme t avancuara MEMS dhe NEMS.

Senzor pr aparate t Ultra

Tingullit

Shtpiza e kateterit t
zemrs

Matrica pr industrin e
tekstilit

Teknologjia e perpunimit te materialeve

qeramike

Formesimi i materialeve qeramike:

-ne gjendje te lenget
-ne gjendje gjysmeplastike,
-ne gjendje plastike,
-ne gjendje thate (pluhuri).

Produktet kryesore te qeramikes jane:

-tullat,
-tjegullat,
-pllakat,
-blloqet,
-pajisjet higjieno-sanitare,
-pjeset artistike (stolite, vazot),
-pjese per vegla, instrumenta, qe
perdoren per aparatura speciale ne sektore te
ndryshem te industrise dhe ne mjekesi, etj.

Prodhimi i tersishem ne EU ne
vitin 2006-28.1 billion Euro

Eksporti i tersishem

Eksporti ne SHBA

Te gjitha keto produkte qeramike

prodhohen per te zbatuar funksione te
caktuara si psh.:
-funksione te dobise
shtepiake,
-funksione ndertimore,
-funksione elektrike,
-funksione magnatike,
-funksione optike,
-funksione mekanike,
-funksione termike,
-funksione biologjike,

se

zakoshme

Emertesa e produkteve qeramike

Produktet e para nga materialet qeramike

jane tullat. Para 13.000 vitesh (gjurme te
gjetura ne luginen e Nilit).

Muri kinez i
ndertuar me tulla ne
shekullin II para eres se re
(l=2500km,
80.000.000.000 tulla)

Argjila eshte lenda baze per prodhimin e

produkteve qeramike.
Plasticiteti i argjiles eshte vetia kryesore
qe i mundeson perzierjen me uje dhe krijimin
e nje mase brumore e cila nuk pelcet dhe nuk
shkaterrohet gjate formesimit dhe e ruan kete
forme edhe pas tharjes dhe pjekjes
(sinerimit).
Percaktimi i plasticitetit te argjiles mund
te behet eksperimentalisht.

Plasticiteti i argjiles

Create the Coil

Plastic

Not Plastic

Percaktimi i
Pfefferkorn-it

plasticitetit

me

metoden

Faktoret qe ndikojne ne plasticitetin e

argjiles jane te shumte, ndersa
me te
rendesishem (percaktues) jane:
-perberja granulometrike (permasat
eegrimcave, perkatesisht pluhurit),
-morfologjia e grimcave (pluhurit),
-perberja mineralogjike,
-fenomenet koloidale qe e shoqerojne
sistemin argjile-uje.

Argjila sht sediment i krijuar nga

shprbrja e shkmbijve magmatik. Argjila e
yndyrshme e pastr pa prmbajtje tjera e ka
ngjyrn e bardh. Varsisht nga perbersit
mund ta ket ngjyrn e verdh, t kuqe, t
prhimt ose t gjelbrt.

Vlen te theksohet se lenda baze per

prodhimin e produkteve qeramike eshte argjila
e hidratuar, perkatesisht Al2O3 x SiO2 x 2H2O.
Argjila mund te jete me ngjyre te bardhe,
dhe e paster, qe zakonisht perdoret per
prodhimin e porcelanit ose me ngjyre te
kuqrremte dhe jo shume e paster, qe perdoret
per prodhimin e produkteve tjera qeramike.
Lendes se pare baze, i shtohen edhe:
-shtesa tjera per rregullimin e
plasticitetit,
-fluse per mbushjen e poreve,
-shtesa per ngjyrosje, etj.

Procesi teknologjik i prodhimit te

materialeve qeramike perbehet nga keto
operacione:
-perzierja e lendes se pare me uje,
-formesimi,
-tharja ne ajer (16-36h) ose ne furra
tharese (70-130oC) me rritje graduale te
temperatures,
-pjekja (800-1400oC) e njehershme ose e
disahershme,
-ftohja e ngadalshme dhe e kujdesshme.

Perpunimi manual (me dore)

Perzier
ja

Formesim
i

Pjekj
a

Perpunimi manual (me dore)

Fazat e tharjes dhe te pjekjes (sinterimit)

te produkteve te produkteve
qeramike
shoqerohen me fenomene kimiko-fizike si
psh.:
-afrim dhe ripozicionim i grimcave
(pluhurit),
-formim fazash te lengeta,
-reaksione dekompozimi,
-formim fazash kristalore te reja, etj.
Te gjitha keto fenomene shfaqin efekt ne
ruajtjen e integritetit te produkteve te
qeramikes, perkatesish ne cilesine e tyre.

Ndryshimi
i
mikrostruktures
operacioneve te perpuimit te argjiles.

Pluhuri i
argjiles

Perzierja e
argjiles me uje
dhe formesimi

Ajr
i
Ajr
i

Uji

Terja

gjate

Pjekja

Argjila e nxjerrur nga toka, paraprakisht

duhet pergatitur, perkatesisht duhet grimcuar
ne pajisje perkatese per grimcim:
-me nofulla,
-me rula.
Nofulla
levizese
Nofulla
fikese

Pajisja me

Hyrja
Ekscent
ri

Mekanizmi
levizes
dykrahesh

Ruli
Pajisja me rula

Pasi qe prodhimi i produkteve qeramike

eshte rrjedhoje e bashkeveprimit
kimik te
pluhurit me ujin, eshte e nevojshme te behet
edhe bluarja e lendes se pare. Kusht I
rendesishem qe siguron kete beshkeveprim
kimik midis pluhurit dhe ujit eshte shkalla e
larte e disperzionit te tyre.
Duke e thermuar progresivisht nje trup te
ngurte, rritet se tepermi shuma e siperfaqeve
te grimcave te tij ose siperfaqja specifike,
d.m.th. siperfaqja
qe i takon njesise se
vellimit ose mases se lendes.

Ne tabelen ne vazhdim prezantohet rritja

e siperfaqeve specifike per nje grimcim
progrsiv te nje trupi cfardo ne grimca me
vellim 1cm3 qe kane forme kubike
Gjatesia e
brinjes kubike

Numri
i kubeve

Siperfaqja e
pergjithshme

Siperfaqja
specifike
cm2/cm3

1cm

6cm2

1mm

103

60cm2

6x10

0.1mm

106

600cm2

6x102

0.01mm

109

6000cm2

6x103

1mikron

1012

6m2

6x104

0.1mikron

1015

60m2

6x105

0.01mikron

1018

600m2

6x106

Pas grimcimit me qellim te aktivizimit me

te madh te argjiles behet edhe bluarja ne
mullinj perkates:
-me sfera,
-me disqe rrotullues.
Disqet
rrotullue
s

Barabani

Argjila e
grimcuar

Rulat
udheheqes

Kontejne
ri
Sferat
Banka
rrotullue
se
Boshti
udheheq
es

Skema e procesit
teknologjik
prodhimit te produkteve te qeramikes
Perftimi i pluhurit
me bluarje

Materialet shtese

Pergatitja e lendes

Formesimi
Terja

-Retifikimi
-Lapimi
-Honingimi
-Polirimi
-Perpunimi
laserik

te

Pjekja-Sinterimi
Perpunimi final

Produkti i gatshem

1-Derdhja (35-50% uje)

2-Presimi (3-10% uje)
2.1.Presimi i thate
2.2.Presimi i njome
2.3.Presimi i nxehte
2.4.Presimi izostatik
2.5.Presimi injektues
3.Formesimi i kombinuar
(20-25% uje)

Skema e procesit teknologjik te prodhimit te

produkteve te qeramikes

Derdhja
Perftimi i produkteve qeramike me
derdhje konsiton ne derdhjen e suspensionit
te pergatitur te argjiles (25-40% uje) ne kallepe
prej gipsi. Gipsi e absorbon ujin nga perzierja
e pergatitur duke formuar shtresen e ngurte te
argjiles per rreth murit te kallepit.
Derdhja realizohet ne dy menyra:
-derdhja e pjeseve boshe, pas formimit te
shtreses se ngurte, kallepi rrotullohet
(permbyset) dhe rrjedh teprica suspensionit,
-derdhja e pjeseve te plota, duhet pritur
derisa te ngurtesohet e tere masa brenda.

Rrjedhj
ae
mases

Derdhja e pjeseve boshe

Kalle
pi i
gipsit

Derdhja e pjeseve te plota

Perftimi i produkteve te formse shiritore

me derdhje (doctor blade process)

Presimi i thate
Presimi i thate perdoret per perftimin e
produkteve qeramike me forme relativisht te
thjeshte, si psh.:
-produkte te teknikes se bardhe,
-produkte me veti zjarrduruese per
muraturen e furrave,
-produkte abrazive, etj.
Faza e lenget e perzierjes ne kete rast
eshte nen 4%, por mund te shkoj edhe deri ne
12%.

Presimi i thate zbatohet me shtypje

(presion) prej disa MPa. Kallepet zakonisht
punohen nga celiku me qendrueshmeri te
larte dhe me rezistence te larte ndaj konsumit.

Presimi i njome
Presimi i njome i materialeve qeramike
perdoret per perftimin e produkteve me forme
me te ndrelikuar dhe ne kete rast faza e
lenget eshte zakoisht prej 10-15%.
Procesi I presimit te njome realizohet me
shpejtesi te madhe, ndersa permasat e
produkteve jane te kufizuara dhe nuk mud te
arrihet precizitet i larte permasor.

Presimi i nxehte
Gjate realizimit te ketij procesi vlen te
theksohet se nxehtesia dhe shtypja duhet te
veprojne njekohesisht. Gjate ketij procesi
zvogelohet poroziteti
ashtu qe pjeset e
perftuara jane me kompakte, me te
qendrueshme dhe me precizitet me te larte.

Presimi izostatik
Presimi izostatik mundeson perftimin e
produkteve qeramike me kompaktesi te larte
dhe uniforme (te njetrajtshme ne tere
vellimin). Mund te realizohet ne temperature
te dhomes (pjesa izoluese e kandelave te
automjeteve) dhe ne te nxehte (lopatat e
karbidit te silicit).

Presimi injektues
Presimi injektues perdoret per perftimin
e produkteve qeramike me permasa te vogla
dhe me precizitet te larte, qe perdoren per
pajisje te teknologjise se larte (HT) dhe per
pjese te pajisjeve raketore.
Gjate realizimit te procesit te presimit
injektues, qe te shumten e rasteve
i
nenshtrohen qeramikat okside, pjeset me
permasa me te medha kerkojne nje vemendje
me te madhe edhe te pergatitjes se mases per
presim edhe te parametrave te procesit, me
qellim te evitimit te gabimeve te brendshme.

Formesimi i kombinuar
Formesimi i kombinuar konsiston ne
kombinimin e operacioneve te ndryshme te
ekstrudimit me rrotullimin me c, rast tentohet
te krijohet nje mikrostrukture e orientuar ne
drejtim te rrjedhjes se materialit (argjiles)
duke krijuar veti anizotropike te produktit te
perftuar.

Terja (tharja) dhe pjekja (sinterimi) i

produkteve qeramike
Sic eshte theksuar me pare, produktet e
perftuar me metodat e siperdhena, duhet te
teren (thahen) me qellim te largimit te
lageshtise se mbetur (vlera maksimale e
lageshtise eshte 5%). Ky operacion eshte nje
veprim mjaft delikat nga se duhet pasur
parasysh:
-shmangien e krijimit te sforcimeve te
brendshme (te mbetura),
-ndryshimin jo te njetrajtshem te vellimit,
-shtremberimin e produkteve.

Terja (tharja) duhet te realizohet ngadal,

me qellim qe shpejtesia e avullimit te ujit te
mos kaloje shpejtesine e perhapjes se ujit
nga brendesia e produktit ne periferine e tij.
Avullimi i ujit realizohet ne dy faza: ne fillim
largohet uji i vendosur ne siperfaqe te
produktit dhe ne fazen e dyte uji i vendosur
ne brendsine e tij.
Terja (tharja) realizohet
ne komora
perkatese te tharjes, qe punojne sipas parimit
te rrymave te kunderta. Terja (tharja) behet me
ajer te ngrohte ose me gaze te nxehta qe dalin
nga furra.

Largimi i lageshtise gjate terjes (tharjes)

shkaktom tekurrjen e produktit per afro 1820% nga gjendja fillestare.

Pjekja (sinterimi)
Eshte veprim qe ka qellim te realizoje nje
ndryshim rrenjesor te karakteristikave te
produktit te formesuar dhe te terur (thare) me
pare, d.m.th., te siguroje nje produkt me
qendrese mekanike te larte ne shtypje, me
pamje te hijshme (estetike), te qendrueshem
ndaj agjenteve kimike dhe ndaj ngacmimeve
fizike. Pra, pjekja (sinterimi) perben stadin me
te rendesishem te prodhimit te produkteve
qeramike dhe ne njefare menyre kolaudon
(kontrollon) veprimet komplekse te realizuara
me pare.

Efekti i pjekjes (sinterimit) ne mikrostrukture

Formesimi

Pluhuri i argjiles

sintering

forming
Rawpowder

Pjekja-Sinterimi

Formedproduct

Sinteredproduct

Pjekja (sinterimi) kryhet ne furra

perkatese per kete qellim, ne komora tunelore
ose rrethore-rotative (Hoffman), te ndara ne
disa zona nxehese.

(Sinterimi)

Furre per sinterim me komore

Furra rrethore-rotative (Hoffman)

Vlen te theksohet se ne kohe te fundit

perdoren edhe furra mikrovalore me
frekuence derne 3 GHz.

Perpunimi perfundimtar permbarues

(final)
Perpunimi perfundimtar i produkteve
qeramike realizohet:
-me qellim te dhenies se formes
perfundimtare
(permbaruese
finale)
te
produkteve,
-me qellim te permiresimit te perpunimit
siperfaqesor dhe tolerances se permasave,
-me qellim te
largimit te gabimeve
eventuale siperfaqesore.

Ne grupin e metodave te perpunimit

perfundimtar te produkteve qeramike, bejne
pjese:
-retifikimi
-lapimi
-honingimi
-polirimi
-perpunimi laserik, etj.
Per permiresimin e aspektit pamor dhe
me qellim te rritjes se papershkueshmerise,
siperfaqja vishet me nje shtrese glazure
(smalti) ose emalimi.