P R O C E E D I N G S OF THE STATE S E R V I C E

S T A A T S D R U K K E R I J - E N U I T G E V E R I J B E D R I J F ' S - G R A V E N H A G E 1960

FOR ARCHAEOLOGICAL INVESTIGATIONS IN THE NETHERLANDS

Berichten van de rijksdienst voor het oudheidkundig bodemonderzoek

J A A R G A N G 9 - 1959 - M A R I E N H O F K L E I N E H A A G 2 A M E R S F O O R T

ARTIKELEN
biz.

biz.
Vladimir Dumitrescu (Bukarest), La civilisation
de Cucuteni

C. H. Edelman en B. E. P. Eeuwens, Sporen van

een Romeinse landindeling in Zuid-Limburg

49

B. H. Stolte, De zuidelijke weg van de Tabula

Peutingeriana door het land der Bataven

57

Korte berichten:
Een vuistwig uit Huizen (Noord-Holland)

283

Een Levalloisien-afslag uit de Westerschelde 284

(Zeeland)
Een hamerbijl uit de Maas bij Wessem (Limburg) 285
Twee Veluwse klokbekers van de Bijvanck, gem. 285
Berg (Gelderland)
Twee bekers met wikkeldraadstempel versierd 286
uit een grafheuvel onder Ermelo (Gelderland)

K. H. Marschalleck, Romisches Schuhwerk an

Rhein- und Scheldemiindung mit einer zusammenstellung provinzialromischer Schuh- und
anderer Lederfunde

Een 'Hilversum'-pot met wikkeldraadstempel ver- 288

sierd en een bronzen naald uit Vorstenbosch
(Noord-Brabant)

J. E. Bogaers, Twee vondsten uit de Maas in

midden-Limburg

85

J. Ypey, De verspreiding van vroeg-middeleeuwse

vondsten in Nederland

98

Versierd bronzen randbijltje en stenen bijl uit 289

Haren (Noord-Brabant)

A. Dorgelo, Middeleeuwse versierde aardewerkdeksels

119

A. Bruijn, Die mittelalterliche Topferindustrie in

Brunssum

139

A Note on the Maas-Rhine Group of Irish Early 291

Bronze Age Exports
Romeins beeldhouwwerk in de Noordoostpolder 293

J. G. N. Renaud, Nogmaals de kerk van Zelhem

189

J. G. N. Renaud, Aardewerkvondsten van het

klooster Mariendael

199

J. G. N. Renaud, Laat-middeleeuws aardewerk 225

met ornament in sgrafitto
J. G. N. Renaud, Voorlopers van 'Delfts' uit op- 238
gravingen
G. D. van der Heide, Enige technische bijzonder- 245
heden bij oudheidkundig bodemonderzoek in
nieuw land
Zdzislaw Rajewski, Biskupin (Polen)

254

Een methode om versieringen in bas-relief op 293

metaal en aardewerk snel en accuraat vast te
leggen
Twee vroeg-middeleeuwse zwaarden met in- 297
crustatie
Een deksel van een zandstenen sarcofaag (Noord- 301
oostpolder)
Een muntschat uit de I3de eeuw te Zierikzee 302
W. Mank, Voorloplge bibliografie van boeken en 304
tijdschriftartikelen betreffende de oudheidkunde
van Nederland, verschenen in de jaren 1954
1958

SUMMARIES
biz.

biz.
C. H. Edelman & B. E. P. Eeuwens, Traces of
a Roman System of Field Planning in the
Southern Part of the Province of Limburg
(Netherlands)

56

B. H. Stolte, The Southern Route of the Tabula

Peutingeriana through the Land of the Batavians

66

J. E. Bogaers, Two Finds from the Meuse in

Central-Limburg

96

J. Ypey, The Distribution of Merovingian Finds

in the Netherlands
A. Dorgelo, Mittelalterische Topfdeckel mit eingeritzten, gestochenen und gestempelten Verzierungen
J. G. N. Renaud, Pottery-finds of Mariendael
J. G. N. Renaud, Late Mediaeval Pottery ornamented in Sgraffiato Technique
J. G. N. Renaud, Early Majolica-finds

118
138

224
237
244

Een muntschat uit de 13de eeuw te

Zierikzee
In december 1958 werd ten zuidoosten van Zierikzee
(kaartblad 42 oost, coord. 54.20-407.05) bij het
slechten van de Meeldijk ook wel de Bobbeldijk
genoemd een kogelpotje (afb. 24) gevonden met
een muntschat (afb. 25) uit het begin van de I3de
eeuw. Het betreft 300 zilveren munten, alle penningen van graaf Floris iv (1222-1234)1, vergezeld van
een enkele, te Rijssel geslagen, Vlaamse munt (vz.
lelie, kz. kruis). Blijkens een mededeling2 van het
Kon. Penningkabinet hebben deze penningen een
zeer ruime verbreiding gekend in alle Nederlandse
gewesten en worden zij ook in West-Duitsland veel
gevonden tezamen met inheemse stukken. In Holland

en Zeeland zelf beheersten zij de circulatie blijkbaar

zo volledig, dat zij alle andere muntsoorten, ook de in
zo grote massa geslagen munten van het naburige
Vlaanderen, verdrongen.
Het potje (9 cm hoog) waarin de munten zijn aangetroffen, is van grijs, tamelijk ruwwandig, handgevormd aardewerk. Het baksel doet denken aan
de vrij hard gebakken kogelpottenwaar met typisch
schilferige breuk, die o.a. veelvuldig in de Zeeuwse
vliedbergen voorkomt en waarschijnlijk uit de omgeving van Paffrath bij Keulen afkomstig is. De
vorm van het potje met het (afgebroken) haakvormige handvat gelijkt daarentegen sprekend op de van
een soortgelijk handvat voorziene kogelpotjes uit
een pottenbakkerij bij Brunssum3. Braat vond dergeHjk aardewerk in Middelburg4.
De Meeldijk, waarin de vondst werd gedaan, is
volgens P. van Beveren5, stadsarchivaris te Zierikzee,
een van de oudste waterkerende dijken op Schouwen. Het is uit geen enkel charter, leenregister of
oude rekening bekend wanneer het dijklichaam werd
opgeworpen.
De muntvondst is door de aannemers M. de Oude
en K. T. de Jonge, die met het afgraven van de dijk
zijn belast, geschonken aan het Gemeentemuseum
te Zierikzee.
J. A. Trimpe Burger

1. A, T. Puister: Een nieuwe datering van de denarii

van de graven uit het Hollandse huis. In: Jaarboek voor
Munt- en Penningkunde 44, 1957, p. 17-27. Vgl. p.
20, c (2).
2. Muntvondsten 1958 medegedeeld door het Kon.
Penningkabinet. In: Nieuws-Bulletin Kon. Ned. Oudheidkundige Bond 6de serie, 12,1959, 4, kolom *66-*6j.
3. Zie het artikel van A. Bruijn in deze Berichten (p.
139 e.v.); Brunssum II, periode I.
4. W. C. Braat: Souburg en Middelburg. In: Oudh.
Med. Rijksm. v. Oudh. Leiden, N.R. 22, 1941, p. 52-59,
afb. 57.
10 CM.

Afb. 24. Kogelpotje (begin I3de eeuw). Zierikzee. Small

globular pot (beginning of the ijth century), found at
Zierikzee, province Zeeland. Tekening: G. J. de Vries.

Korte berichten

5. P. van Beveren: De Bobbeldijk bij Zierikzee. In:

land en water, tijdschrift gewijd aan waterbouw, in het
bijzonder Delta-Zuiderzeewerken, waterbeheersing,
landaanwinning en cultuurtechniek, 3, 1959, 4, p.
158-159.

302

Afb. 25. Muntschat te Zierikzee. Kogelpotje met penningen van graaf Floris iv (1222-1234). Coin hoard fn
Zierikzee. Globular pot with coins of Count Floris IV (1222-1234). Foto: L. Biegstraaten.

303