Professional Documents
Culture Documents
16 BG HHC Ptsnam
16 BG HHC Ptsnam
NI DUNG CHNH
ng phn ca hp cht hu c
Hiu ng trong hp cht hu c
C ch cc phn ng ca hp cht hu c
Alkane
Alkene
Alkyne
Alkadiene
Hp cht hydrocarbon thm
Dn xut halogen
Alcohol Phenol
Aldehyde Ketone
Carboxylic acid
Amine Hp cht diazonium http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 1:
NG PHN
I. ng phn cu to
Do c s sp xp khc nhau ca cc nguyn t
trong mch C
I.1. ng phn mch C
n-butane
iso-butane
C6H12
methyl cyclopentane
cyclohexane
http://hhud.tvu.edu.vn
C4H8
OH
butene-2
OH
OH
OH
OH
1,2-
1,3-
OH
1,4-
dihydroxy benzene
http://hhud.tvu.edu.vn
propan-2-one
O
acetone
CHO
propionaldehyde
propanal
propionic aldehyde
C3H6O2
COOH
Propionic acid
O
O
http://hhud.tvu.edu.vn
methyl acetate
7
C4H10O
diethyl ether
http://hhud.tvu.edu.vn
II. ng phn lp th
II.1. ng phn hnh hc
II.1.1. iu kin xut hin ng phn hnh hc
Xut hin khi phn t c 1 b phn cng nhc
cn tr s quay t do ca cc nguyn t
Cl
H
Cl
H
http://hhud.tvu.edu.vn
10
H3C
H
CH3
H3C
cis-butene-2
H
http://hhud.tvu.edu.vn
H
CH3
trans-butene-2
11
b. H Z-E: abC=Ccd
a>b c>d
12
35
Br
17
Cl
(E)-1-Bromo-2-chloro-2-fluoro-1-iodoethene
F
9
53
Br
Cl
(Z)-1-Bromo-2-chloro-2-fluoro-1-iodoethene
Cl
Cl
Cl
Z-, cis-
Br
E-, cishttp://hhud.tvu.edu.vn
13
H3C
C N
OH
H
http://hhud.tvu.edu.vn
syn-acetaldoxime
(E)-acetaldoxime
14
H3C
OH
C N
C N
anti-phenyl-p-tolylketoxime
syn-p-tolyl-phenylketoxime
OH
syn-phenyl-p-tolylketoxime
anti-p-tolyl-phenylketoxime
15
b. aN=Nb
C6H5
N N
N N
C6H5
C6H5
C6H5
syn-azobenzene
anti-azobenzene
http://hhud.tvu.edu.vn
16
H
H
C6H5
C6H5
H
H
C6H5
H
C6H5
trans,trans-1,4-diphenyl-1,3-butadiene
cis,cis-1,4-diphenyl-1,3-butadiene
C6H5
H
cis,trans-1,4-diphenyl-1,3-butadiene
17
COOH
HOOC
cis-cyclopropane-1,2-dicarboxylic acid
H
COOH
trans-cyclopropane-1,2-dicarboxylic acid
http://hhud.tvu.edu.vn
18
H
Cl
H
Cl
Cl
H
4.7
3.7
http://hhud.tvu.edu.vn
19
b. Moment lng cc
2 nhm th ging nhau aHC=CHa
H
Cl
Cl
Cl
Cl
H
20
21
22
b
a
b
c
b
c
che khut
a
b
c
xen k
23
aa
b
c
c
b
b
che khut
c
b
xen k
http://hhud.tvu.edu.vn
24
http://hhud.tvu.edu.vn
25
http://hhud.tvu.edu.vn
26
b. n-Butane
Quay cc nhm th quanh trc C2-C3 2 dng
c nng lng cao: che khut ton phn & che 1
phn
CH3
H
CH3
CH3
H
H
H
H
H
H
H
CH3
CH3
H
CH3
H
H
H
CH3 http://hhud.tvu.edu.vnH
27
http://hhud.tvu.edu.vn
28
http://hhud.tvu.edu.vn
29
a. Cyclohexane
Cc C khng cng nm trong 1 mt phng
bo m gc lin kt ~ 109o28
Cc nhm th c th quay quanh C-C ng
phn cu dng
C 2 dng c trng: gh (bn) & thuyn
* Gh:
Xem nh 1 t hp ca 6 h thng n-butane
Tt c 6 h thng u dng xen k (syn butane)
5
4
3
2.5
6
2
2.49
http://hhud.tvu.edu.vn
2
6
30
* Thuyn:
1.84
5
6
3
4 1
2.49
2.27
31
http://hhud.tvu.edu.vn
32
ea
109o28'
e
ae
a
a
http://hhud.tvu.edu.vn
33
CH3
CH3
35
36
quay cc ring:
[]t0 = /(l.d)
: gc quay cc quan st c ()
l (dm): b dy dung dch cht quang hc
d (g/ml): nng dung dch cht quang hc
to: nhit o
: bc sng nh sng
http://hhud.tvu.edu.vn
37
* C bt i xng:
a b c d khng c tnh i xng
trong khng gian
38
http://hhud.tvu.edu.vn
COOH
H
C*
OH HO
CH3
(+)
http://hhud.tvu.edu.vn
COOH
C* H
CH3
(-)
39
http://hhud.tvu.edu.vn
40
n-C3H7
H
C* COOH
iso-C3H7
Cc nhm th khc v ng v
ng phn quang hc
CH3
D C* H
C6H5
http://hhud.tvu.edu.vn
41
C10H7
C10H7
C C C
C6H5
C6H5
HOOC
COOH
ng phn cn quay
http://hhud.tvu.edu.vn
Cl Cl
42
COOH
CH3
OH
43
COOH
OH
CH3
44
45
CHO
OH
CH2OH
D-glyceraldehyde
HO
CH2OH
L-glyceraldehyde
COOH
H
OH
HO
CH3
CH3
D-lactic acid
L-lactic acid
http://hhud.tvu.edu.vn
46
http://hhud.tvu.edu.vn
47
C
H C* O H
H C O H
H
Vng 1: C1 6, C3 6, O 8, H 1
Vng 2 (khi vng 1 khng xc nh c th t):
O-C-O > -C-O
-OH > -CHO > -CH2OH > H
Lu :
C A
C A
A C
C A
A C
C A
A C
HC
C
CH
C
C
48
49
50
http://hhud.tvu.edu.vn
51
52
V d lactic acid:
COOH
H
OH
CH3
a
OH
b
COOH
Nu ch i 1 cp H & CH3
c CH3
COOH b
c CH3
H
d
(R)
OH a
H
d
(S)
53
CHO
H C* OH
H C* OH
CH2OH
(2R,3R)-
HO
HO
CHO
C* H
C* H
CH2OH
(2S,3S)-
CHO
H C* OH
HO C* H
CH2OH
(2R,3S)-
CHO
HO C* H
H C* OH
CH2OH
(2S,3R)-
threo-aldotetrose
erythro-aldotetrose
http://hhud.tvu.edu.vn
S p quang hc: N =
2n
n: s C*
54
COOH
H C* OH
HO C* H
COOH
2 C* tng ng 3 ng phn
COOH
HO C* H
H C* OH
COOH
http://hhud.tvu.edu.vn
COOH
HO C* H
HO C* H
COOH
meso-tactric acid
55
http://hhud.tvu.edu.vn
56
II.3.7. Hn hp racemic
L hn hp 50% p quay tri + 50% p quay
phi hn hp khng c tnh cht quang
hc v quay cc t b tr nhau
Hn hp racemic: khng ch cc phn t
ring r m l 1 tp hp cc phn t
http://hhud.tvu.edu.vn
57
CH2OH
H
OH
CH3
(R)COOH
H
CH3
C6H5
(R)-
CHO
OH
CH3
CH2OH
(S)-
COOH
H2N
H
CH3
(S)-
CH2OH
H
OH
OH
H
CH2OH
(2S, 3S)-
http://hhud.tvu.edu.vn
COOH
H2N
H
CH2OH
(S)CH2OH
H
OH
H
OH
CH2OH
(2S, 3R)-
58
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
I. Hiu ng cm ng
I.1. nh ngha
HU cm ng s dch chuyn in t ca cc
lin kt do cc nguyn t trong phn t c
m in khc nhau phn t phn cc
V d:
C3
C2
C1
Cl
I.3. c im ca HU cm ng
Cc nguyn t hay nhm nguyn t mang in
tch + Cho I
R2C=CR-
<
< RC
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
CH2=CH-CH=CH-N(CH3)2
N c i in t t do (p) c xu hng nhng
in t cho h lin hp phn t phn cc (LH -p)
Cl
NH2
10
NR2
H
N
CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
-F
-Cl
-Br
-I
11
12
-COOH -CONH2
13
http://hhud.tvu.edu.vn
14
CH2
CH
CH
C
H
O
CH2
CH
CH CH
CH
C
H
15
RCHO + H
CH2
CH
CH
OH
CH2
CH
CH
H
H
O
RCHO + H
CH2
CH
CH CH
CH
OH-
H
OH
O
R
CH2
CH
CH CH
CH
C
H
http://hhud.tvu.edu.vn
16
O
+
NH2
-C6H5: +C
-C6H5: -C
C6H5NH2
C6H5NR2
N
H
R
N
R
17
http://hhud.tvu.edu.vn
18
Xt phn ng:
CH3-CH=CH-CH2-CH3 + HCl
Nu xt theo +I: sn phm chnh l:
CH3-CH2-CHCl-CH2-CH3
Tuy nhin, thc t, do tc dng ca +H, sn phm
chnh l:
H
H
CH
CH CH2
CH3
HCl
CH3 CHCl
CH2
CH2
CH3
H
http://hhud.tvu.edu.vn
19
+H:
>
H3C
H
C
http://hhud.tvu.edu.vn
20
F
C
F
F
http://hhud.tvu.edu.vn
21
CH3
O + H2N OH
CH3
HO N
http://hhud.tvu.edu.vn
O + H2O
CH3
22
R
H3C
N
H3C
H3C
N
H3C
+ Cl-N N+
R
N N
R
R = H: phn ng xy ra
R=-CH3: h lin hp mt tnh phng +C
ca N(CH3)2 gim mnh phn ng khng
xy ra
http://hhud.tvu.edu.vn
23
24
OH
NO2
o-
10.5
54.4
67.1
m-
8.3
13.7
32.1
p-
2.9
7.2
37.6
Lu : -I ca NO2 > -I ca F
http://hhud.tvu.edu.vn
25
Tnh acid:
H
H
H
O
>
>
OH
OH
Tnh acid ca C6H4(F)COOH: o- > m- > pdo I gim theo chiu di mch C
Kh nng ht (-I) hay y (+C) in t ca
F, Cl, Br, I: -I > +C
27
+O
H
O
+O
OH
28
29
(3.75)
(4.76)
HO-CH2-COOH
>
>
CH3CH2COOH
(3.83)
>
(4.87)
>
(CH3)3C-COOH (5.03)
http://hhud.tvu.edu.vn
30
http://hhud.tvu.edu.vn
31
+O
Tnh acid:
+I
-I, -C
>
>
O
H
O
H
H
H
C
H
>
O
H
H
H C H +H, +I
+C, -I
NH2
>
O
H
O
H
32
33
35
36
V.4. nh hng ln bn ca cc
carbocation
in tch dng trn cc cation cng c gii
ta (cng nh) th cation cng bn
bn do hiu ng y in t ca +H, +I:
H
H C CH2
H
<
H
H H
H
H
C
H
+
<
H C C
H C C+
HH C H
HH C H
H
H 38
http://hhud.tvu.edu.vn
bn ca carbocation:
(CH3)3C+ < C6H5CH2+ < (C6H5)2CH+
Do +C ca -C6H5 mnh hn +I, +H ca CH3
in tch cng c gii ta carbocation cng
bn
http://hhud.tvu.edu.vn
39
bn ca carbocation:
H
H C CH2
H
<
40
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 3: C CH PHN NG CA HP
CHT HU C
I. Phn ng th i nhn nguyn t carbon no
I.1. Khi nim chung
Phn ng th: 1 nguyn t hay nhm nguyn t
ca cht ban u b thay th bi 1 nguyn t hay
nhm nguyn t khc
CH3-CH2-Cl + OH- CH3-CH2-OH + Cl Tc nhn i nhn: cc tc nhn mang in tch
m (hay phn t trung ha cha cp in t t
2
do) tn cng vo trung tm tch in +
http://hhud.tvu.edu.vn
y + R-X
cham
a.C ch:
nhanh
R-y + X-
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
b. Tnh lp th ca SN2
Phn t c cha C*: s c s thay i cu hnh (R
S & ngc li) (nghch o Walden)
R1
R1
y- +
C*
R2
cham
R1
C*
H
nhanh
C*
H
R2
R2
(S)-
(R)-
R-X
R+
cham
+ y
R+ +
nhanh
X-
R-y
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3
H3C
CH3
Br
+ OH-
H3C
CH3
OH
+ Br-
CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
10
Tnh lp th ca SN1
R1
y
R2
C*
C*
-XR2
R3
h
an
nh
R3
cham
R2
R3
nh
an
h
R1
R1
C*
R1
R2
(R1 R2 R3)
C*
R3
Sn phm c th l hn hp racemic
Carbocation c cu trc phng kh nng tn
cng ca y- 2 pha l nh nhau 50% S + 50% 11R
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
12
<
H
H C CH2
H
<
H
H H
HH C H
+
<
H C C
H C C+
HH C H
HH C H
H
H13
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
14
b. nh hng ca tc nhn i nhn y SN1: khng ph thuc y SN2: ph thuc nhiu vo y- do giai on chm c
y- tham gia
Tc nhn c tnh i nhn cng cao th cng d cho
SN2
Thng thng, tnh i nhn ng bin vi tnh
base
NH2- > (CH3)3CO- > (CH3)2CHO- > C2H5O- > CH3O> OH- > C6H5O- > HCO3- > CH3COO15
http://hhud.tvu.edu.vn
c. nh hng ca nhm b th -X
Cc nhm th c tnh base cao rt kh b tch
ra, v d: -OH, -OR, -NH2, -F
V d: R-OH + HBr R-Br + H2O cn xc tc
H2SO4
R-OH khng phn ng vi KBr
Halogen, kh nng tch nhm: F- < Cl- < Br- < I(Do I c bn knh ln C-I d phn cc hn
Nng lng t lin kt: C-I < C-Br < C-Cl < C-F)
http://hhud.tvu.edu.vn
17
d. nh hng ca dung mi
Dung mi phn cc c proton nh H2O, ROH,
HCOOH c kh nng solvate ha cao c anion &
cation thun li cho SN1
R1 H
R1
cham
+
R2 C X
- C+ O
-X
R3
R2 R3 H
X- H O
H
CH2
CH2
CH2
CH2
CH2
Br
OH
CH2 N+R3
ROto
H+
to
HOt
CH
CH2 +
HBr
CH
CH2 +
HOH
CH
CH2 +
HOH + NR3
y + R CH2 CH2 X
cham
R
y
C CH2
nhanh
H
trang thai chuyen tiep
H-y + R CH CH2 + X-
b.Tnh lp th ca E2
Cc hydrocarbon khng no tch loi d khi
cc nhm b tch v tr trans vi nhau
(1)
HOOC
Cl
COOH
(2)
OH-
OH-
-HCl
-HCl
COOH
chlorofumaric acid
COOH
HOOC
Cl
HOOC
chloromaleic acid
Tc (1) ln hn (2) 30 ln
http://hhud.tvu.edu.vn
21
CH3
H
H
CH3
CH3
Br
kho
H
H
CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3
22
H C C X
H C C
cham
nhanh
H C C+
H+
X-
V d:
CH3
H3C C Br
CH3
H
HH C H
H C C+
HH C H
H
cham
+ C2H5O-
H
HH C H
H C C+
HH C H
H
nhanh
http://hhud.tvu.edu.vn
+ Br-
CH3
+
H2C C
CH3
C2H5OH
24
OH-
H3C CH CH CH3
(Zaitsev)
(Hofmann)
b. Quy tc Hofmann
Khi gc R (bc 1 & 2) ca R-X cha nhiu nhm th
kch thc ln, tc nhn base c kch thc ln (vd
(CH3)3CO-) hoc X l nhm th mang in tch dng
c kch thc ln (vd N+R3, S+R2, SO2R) sn
phm Hofmann chim ch yu (E2)
CH3
H3C C CH2 CH3
Br
CH3
H2C C CH2 CH3
72%
CH3
H3C C CH CH3
28%
(CH3)3CO-
26
Nu base l C2H5O- th sn phm chnh l Zaitsev!!!
http://hhud.tvu.edu.vn
H
H3C C CH2 CH3
N+(CH3)3
CH3CHCH2CH2CH3
SO2CH3
OH(E2)
OH-
CH2=CH-CH2-CH3
CH2=CH-CH2-CH2-CH3
(E2)
<140oC
CH3-CH2-OH
C2H5-O-C2H5
H2SO4
>170oC
http://hhud.tvu.edu.vn
CH2=CH2 + H2O
28
CH3-CH2-CH2-Br
+ C 2 H5 O -
CH3
H3C C Br
CH3
to thng
C2H5Oto cao
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CH2-CH2-O-C2H5
CH3
H2C C
CH3
29
C C
+ X-Y
X C C Y
http://hhud.tvu.edu.vn
30
a. C ch:
Giai on 1:
C C
dung moi
xuc tac
+ X+-Y
nhanh
cham
C C
X+
Y
phc
khong ben
C+ C
X
ben hoa C C
X+
Giai on 2:
Y-
C C
nhanh
X+
Y-
tn cng vo pha i lp vi X
http://hhud.tvu.edu.vn
Y
C C
X
31
http://hhud.tvu.edu.vn
32
CCl4
CH3OH
H2O
http://hhud.tvu.edu.vn
H2C CH2
Br Br
H2C CH2
Br OCH3
H2C CH2
Br OH
33
CH3-CH=CH-CH2-CH3
HBr
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CH-CH-CH2-CH3
34
Br
c. Ha lp th ca phn ng AE
Phn ng cng hp AE xy ra theo kiu trans
ph thuc vo tc cht ban u m c cc ng
phn lp th khc nhau
ng phn cis sn phm threo (nhm th tng
ng khc pha)
C2H5
CH3
Br
C2H5
H
CH3
H
Br2
Br
CH3
Br
H
H
Br
C2H5
Br
BrC2H5
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3
Br
CH3
H
Br
Br
H
C2H5
35
threo-
C2H5
H
H
CH3
Br2
CH3
Br
H
Br
H
C2H5
CH3
H
Br
H
Br
C2H5
erythro
http://hhud.tvu.edu.vn
36
37
Kh nng AE:
O2N
H
H HOOC
<
Cl
H3C
<
H3C
<
<
CH3
H
H3C
<
H
CH3 H3C
<
CH3 H3C
CH3
CH3
C O + X -Y
OX
C
Y
http://hhud.tvu.edu.vn
39
a. C ch:
2 giai on, lng phn t
Giai on 1:
+ Y
cham
C OY
carbanion
40
Giai on 2:
nhanh
C OX
C O
Y
Y
Phn ng AN c th khng cn xc tc. Tuy nhin,
pH c nh hng
V d:
Trong acid yu (pH 4)
+ X+
C O
H+
C+ OH
CH2 C
> H3C C OR
o
O
H
> Cl CH2 C
O
H
> CH3 C
> H3C C Oo
http://hhud.tvu.edu.vn
O
H
42
acid
+ H+
43
+ X -Y
X
cham
H
+
xt
X+-Y
nhanh
phc
+
+
phc
44
H
nhanh
+
http://hhud.tvu.edu.vn
+ HY
45
46
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 4: Alkane
I. Gii thiu chung
Alkane hydrocarbon no mch h, nguyn t
carbon lai ha sp3
Cng thc tng qut: CnH2n+2
methane
V d (H vit tt):
C
C
C
C C C C C C
C
C
C C
C C C C C C C C
C
C
C
C
C
4-Ethyl-2,2-dimethylhexane
3,3-Diethyl-5-isopropyl-4-methyloctane
C
C
C C C C C C C
C
C
C
5-Ethyl-2,3,5-trimethylheptane
C
C C C C C C C C
C
C
C C C
C
2-methyl-5-(1,2-dimethylpropyl)nonane
http://hhud.tvu.edu.vn
II.3. Tn gc alkyl
c ly 1 H t alkane, gi theo tn alkane nhng
i ane yl
CH3-: methyl
CH3-CH2-: ethyl
CH3-CH2-CH2-: n-propyl
CH3CHCH3
: isopropyl
CH3CH2CHCH3
: sec-butyl
(CH3)2CHCH2-: isobutyl
(CH3)3C-: tert-butyl 7
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3I + HI
b. Kh bng Zn/HCl
R C R'
O
P o
CH3-CH3 + I2 + H2O
P o
CH4 + I2
(Kh Clemmensen)
Zn(Hg)/HCl
http://hhud.tvu.edu.vn
R-CH2-R'
8
H2
Ni, Pd, Pt
R-CH2-CH3
+ Zn(OH)2
+ NaBr
10
11
V. Tnh cht ha hc
Alkane tr khng c phn ng cng, c trng
l phn ng th H
V.1. Phn ng th H bng halogen
Ch xy ra nhit cao hoc khi c nh sng
R-H
+ X2
to
h
http://hhud.tvu.edu.vn
R-X
HX
12
a. C ch phn ng (gc t do SR )
Khi mo:
X-X
to
2X
Truyn mch:
R-H
R
+ X
+
X2
RX
HX
+ X
HCl H = -25Kcal/mol
http://hhud.tvu.edu.vn
13
Ngt mch:
+ X
X-X
+ R
R-R
+ X
R-X
http://hhud.tvu.edu.vn
14
http://hhud.tvu.edu.vn
15
+ Cl2
h
CH3-CH2-CH2-Cl
CH3-CHCl-CH3
45%
55%
16
http://hhud.tvu.edu.vn
H bc 1 & bc 3:
CH3
H3C C CH3 + Cl2
H
25 oC
h
CH3
H3C C CH2Cl
H
64%
CH3
+ H3C C CH3
Cl
36%
17
http://hhud.tvu.edu.vn
18
25 oC
h
CH3
H3C C CH2Cl
H
64%
127 oC
h
CH3
H3C C CH2Br
H
1%
CH3
+ H3C C CH3
Cl
36%
CH3
+ H3C C CH3
Br
99%
127 oC
CH3-CH2-CH3
+ Br2
h
CH3-CH2-CH2-Br
http://hhud.tvu.edu.vn
3%
CH3-CHBr-CH3
97%
19
+ HNO3 R-NO2
+ H2O
20
CH3-CH2-CH2-CH3
AlCl3
to
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3
H3C C CH3
H
21
C ch:
CH3-CH-CH2-CH3
H
AlCl3
HAlCl3
+
CH3-C-CH2-CH3
H
-HAlCl3
CH3
H3C C CH3
H
to
H
HH C H
H C C+
HH C H
H
+ AlCl3
22
23
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 5: ALKENE
I. Gii thiu chung
Alkene: hydrocarbon mch h, cha 1 lin kt i
C=C (CnH2n, n2)
Trong C=C: 1 & 1, hnh thnh do lin kt ca
orbital sp2
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CH-CH=CH2
CH3
CH3
CH3-C-CH=CH-CH3
H
3-methyl-1-butene
II.3. Tn gc ca alkene
Alkenyl
CH2=CH- 1-ethenyl (vinyl)
CH2=CH-CH2- 2-propenyl (allyl)
CH3-CH=CH- 1-propenyl
http://hhud.tvu.edu.vn
C C
H OH
to
xt
C C
http://hhud.tvu.edu.vn
+ H 2O
CH3CH2CH2CH2-OH
H2SO4 75%
140 oC
CH3CH=CHCH3
H2SO4 20%
80 oC
CH2=C(CH3)2
http://hhud.tvu.edu.vn
to
KOH/ethanol
C C
+ H2O + KX
to
KOH/ethanol
CH3CH2CH=CH2
20%
CH3CH=CHCH3
80%
CH3CH2CH2CH2-OH
H2SO4 75%
o
140 C
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3CH=CHCH3
C C
X X
C C
to
H H
H3C C C CH3
Br Br
Zn
+ ZnX2
CH3CH=CHCH3 + ZnX2
to
R'
R'
R C C R'
Na
,N
http://hhud.tvu.edu.vn
10
+ RCOOH
V. Tnh cht ha hc
Lin kt (E phn ly = 60 kcal/mol) yu hn lin kt
(E = 80 kcal/mol)
11
o
Xc tc, t ... lin kt d b t
http://hhud.tvu.edu.vn
C C
+ X+-Y
dung moi
xuc tac
nhanh
cham
C C
X+
Y
phc
khong ben
C+ C
X
ben hoa C C
X+
12
Giai on 2:
Y-
C C
nhanh
X+
Y
C C
X
Y- tn cng vo pha i lp vi X
Nhm th y in t (+C, +I, +H) tng mt
in t ca C=C tng kh nng phn ng AE
http://hhud.tvu.edu.vn
13
http://hhud.tvu.edu.vn
14
CCl4
CH3OH
H2O
http://hhud.tvu.edu.vn
H2C CH2
Br Br
H2C CH2
Br OCH3
H2C CH2
Br OH
15
C
C
H3C
H
CH3
Br2
CH3
C
C
H
CH3
Br2
CH3
H C Br
Br C H
CH3
CH3
H C Br
H C Br
CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
meso
CH3
Br C H
H C Br
CH3
rac-
16
CH3-CH-CH3
Br
Br
CH3-C-CH3
CH3
CH3-C=CH2 + HBr
CH3
HBr
CH3-CH-CH-CH2-CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
Br
17
http://hhud.tvu.edu.vn
18
CH3-C-O-O-C-CH3
O
O
CH3-CO-O
Br
+ HBr
CH3-CH=CH2
CH3-CH-CH2Br
CH3 + CH3-CO-O
Br
+ CH3COOH
CH3-CH-CH2
Br
HBr
+ CO2
+ CH3-CH-CH2Br
CH3-CH2-CH2Br + Br
H2SO4
CH3-CH-CH3
OH
+ H+
-H
+
CH3-CH-CH3
+ H2O
-H2O
H
H3 C C O
CH3
-H+
+ H+
CH3-CH-CH3
OH
20
1. B2H6
CH3-CH2-CH2-OH
2. H2O2 / NaOH
BH3
(Lewis acid)
H
+
CH3-CH-CH2-B H
H
CH3-CH2-CH2-BH2
H-
[CH3-CH2-CH2]3B
CH3-CH2-CH2-OH
H2O2
OH[CH3-CH2-CH2-O]3B
http://hhud.tvu.edu.vn
21
+ H2
Ni
C C
H H
H H
+ H2
H H
http://hhud.tvu.edu.vn
C C
H H
22
V.2.2. Tnh lp th
Phn ng cng hp cis (syn)
ng phn cis c th thu sn phm meso (1 sn
phm)
ng phn trans sn phm l hn hp racemic (1
i i quang)
H
H
C
C
D2
Ni
COOH
H C D
H C D
COOH
meso
D2
Ni
COOH
H C D
D C H
COOH
COOH
COOH
maleic acid
H
HOOC
C
C
COOH
H
fumaric acid
http://hhud.tvu.edu.vn
COOH
D C H
H C D
COOH
rac-
23
R-C-O-O-H
O
C C
O
C C
OH
H2O
C C
(H+, OH-)
OH
O
C C
+ RCOOH
24
C C
MnO4
0 oC
pH 7
C
O
O
C
O
Mn
H2O
+
C C
OH OH
+ MnO3-
O-
25
26
C C
O3
C
O
C
O
O
molozonide
CH3-C=CH-CH2-CH3
CH3
1. O3
2. H2O
C
C
O O
ozonide
CH2-C-CH3 +
O
H3
C
/
Zn
H2/Pt
H
2O
(H +
)
C O + H2O
C O + H2O
C O + H2O2
CH3-CH2-CHO + H2O2
H+
CH3
H3C C CH2
CH3
peroxide
CH3
C CH2
CH3
CH3
C
CH3
Cl
Cl
polyvinyl chloride
28
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 6: ALKADIENE
I. Phn loi
I.1. Hai ni i ng lin nhau (allene)
CH2=C=CH2 propadiene
CH3-CH2=C=CH2 1,2-butadiene
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
1,4-pentadiene
O
H3C C + +
H
O
H2C C
H H
OH
H3C C CH2 CH2OH
H
HgSO4
H2SO4
-
OH
CH3-CHO
OH
O
H3C C CH2 C
H
H
Al2O3
o
350 C
http://hhud.tvu.edu.vn
CH2=CH-CH=CH2
H2/Ni
+ 2H2O
5
II.2. T ethanol
2 CH3-CH2-OH
ZnO/Al2O3
o
450-500 C
CH2=CH-CH=CH2
II.3. T 1,4-butadiol
HC CH + HCHO
HO-CH2-C
HO-CH2-CH2 CH2-CH-OH
Al2O3
350 oC
http://hhud.tvu.edu.vn
C-CH2-OH
H2/Ni
CH2=CH-CH=CH2
6
+
CH2-CH-CH=CH2
http://hhud.tvu.edu.vn
CH2=CH-CH=CH2 + Br-Br
CH2-CH=CH-CH2
Br
C ch:
CH2=CH-CH=CH2
+
+ Br-Br
Br
+
CH2=CH-CH-CH2 Br
+
CH2-CH=CH-CH2 Br
Br-
Br-
CH2=CH-CH-CH2
Br Br
http://hhud.tvu.edu.vn
CH2-CH=CH-CH2
Br
Br8
40 oC
80%
CH2=CH-CH-CH2
Br H
40 oC
CH2-CH=CH-CH2
20%
Br
H
http://hhud.tvu.edu.vn
20%
80%
H
9
H
H
C
C
H
C
C
H
H
H
H
H
C
C
O
C
O
CH3
H
http://hhud.tvu.edu.vn
to
CH3
10
maleic anhydride
O
benzoquinone
http://hhud.tvu.edu.vn
11
--CH2-CH=CH-CH2--
n CH2=CH-CH=CH2
--CH2-C=CH-CH2--
n CH2=C-CH=CH2
CH3
CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
n
12
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 7: ALKYNE
I. Gii thiu chung
Hp cht hydrocarbon khng no, mch h, cha
lin kt ba CC
Cng thc chung: CnH2n-2
http://hhud.tvu.edu.vn
180o
1.06
1.2
http://hhud.tvu.edu.vn
II. 2. Tn IUPAC
Cch gi tn ging nh alkene, ch i ene
thnh yne
Mch chnh phi cha CC
Nhng hp cht cha nhiu hn 1 ni ba
diyne, triyne
Hp cht va c ni i va c ni ba enyne
6-methyl-3-octyne
4-methyl-7-nonene-1-yne
http://hhud.tvu.edu.vn
1-heptene-6-yne
2000 oC
CaC2 + 2H2O
CaC2 + CO
HC CH + Ca(OH)2
6CH4 + O2
Cl
CH3-CH2-C-CH3
Cl
HC CH
KOH/EtOH
t
H
O
t
/E
H
KO
to
Na
NH
to 2
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CH
CH3-C
CH
C CH3
CH3-CH2-C
CH
7
+ R-X HCC-R
+ NaX
iu ch dn xut ca acetylene
HCCH
HCCH
+ NaNH2 HCCNa
+ CH3MgX HCC-MgX
+ NH3
+ CH4
V. Tnh cht ha hc
V.1. Phn ng th H u mch
H u mch th hin tnh acid
HCC-H + NaNH2 HCCNa
+ NH3
HCC-H + [Ag(NH3)2]+NO3- Ag-CC-Ag +
NH4NO3 + NH3
C trong CC-H trng thi sp, m in ln
hn sp2 hay sp3 ht in t ca lin kt C-H
H+ d tch ra
Alkene & alkane khng c tnh cht ny
http://hhud.tvu.edu.vn
+ H2
Ni hay Pt
R-CH2-CH2-R'
R-CH2-CH2-R'
/C
d
P
R C C R'
+ H2
Pd
/Ca
Pd
CO
/B
aS 3
O
4
R C C R' + Na/NH3
http://hhud.tvu.edu.vn
H
H
C C
R
R'
H
R'
C C
R
H
10
H3C C CH
+ Br-Br
Br
H3C C CH
Br
Br2
Br
H3C C CHBr2
Br
11
H
H C C CH
H
H-Br
H
H-Br
H C C CH2
H Br
H Br
H C C CH3
H Br
12
R C CH + H2O
HgSO4
H2SO4
HC CH2
OH
enol
HgSO4 R C CH2
H2SO4
OH
enol
CH3CHO
R C CH3
O
13
H +
H
H C C C C CH3
H
H
BHR2
C2H5
H3C
C C
H
H
14
+
H C C H
H
C O
+
H
H C C H
H C C CH2-OH HCHO
R
+ 2 C O
R
HO-H2C C C CH2-OH
R
R
HO-C C C C-OH
R
R
http://hhud.tvu.edu.vn
15
RO150 oC
ROCH CH-
C6H5CO C CH
C6H5C CH
CH2 CH C CH
ROH
C6H5
OC2H5
C C
H
H
C2H5ONa
+ RO-
C6H5CO
NR2
C C
H
H
R2NH
ROH
ROCH CH2
CH2 CH CH CHOR
RO
http://hhud.tvu.edu.vn
150 oC
16
CuCl
to
CH2=CH-C
CH HCl
CH2=CH-C
CH2
Cl
chloroprene
CH2-CH=C CH2
Cl
cao su neoprene
http://hhud.tvu.edu.vn
17
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 6:
HYDROCARBON THM
I. Cu to ca benzene
120
120
120
1.39
1.09
121.7o
116.6o
1.08
1.33
http://hhud.tvu.edu.vn
Br
H
Br2
H
KMnO4 L
H2O
H
CCl4
OH
OH
KMnO4 L
H2O
http://hhud.tvu.edu.vn
n=1
n=2
n=3
http://hhud.tvu.edu.vn
Mt s trng hp c bit
cyclopentadienyl 6 in t (i t ca anion
tham gia h lin hp) n=1 c tnh thm
(-)
(+)
(+)
2 in t c tnh thm
(+)
http://hhud.tvu.edu.vn
(.)
(-)
N
H
Pyrrole
O
Furan
6 in t (i in t
p tham gia h lin hp)
c tnh thm
http://hhud.tvu.edu.vn
Thiophene
http://hhud.tvu.edu.vn
10
http://hhud.tvu.edu.vn
11
http://hhud.tvu.edu.vn
12
I
NO2
CH3
NO2
Cl
Br
p-bromoiodobenzene m-chloronitrobenzene
o-nitrotoluene
OH
COOH
NH2
I
Br
4-bromophenol
NO2
m-nitrobenzoic acid
o-iodoaniline
HC CH2
HC CH2
1,4-divinylbenzene
hay p-divinylbenzene
khohttp://hhud.tvu.edu.vn
ng goi la p-vinylstyrene
13
NH2
NO2
Cl
Br
Br
Br
Br
1,2,4-tribromobenzene
Br
Cl
Br
3-bromo-5-chloronitrobenzene
Br
OH
2,4,6-tribromoaniline
Cl
2,4,6-trichlorophenol
OH
Cl
Cl
CH3
O2N
NO2
NO2
2-chloro-4-nitrophenol
http://hhud.tvu.edu.vn
2,6-dinitrotoluene
14
8
7
6
9
10
8
2
5
4
Naphthalene
1
2
3
10
4
Anthracene
http://hhud.tvu.edu.vn
15
N
Pyridine
N
H
Pyrrole
CH3
2-methylpyridine
Furan
Thiophene
http://hhud.tvu.edu.vn
16
to
+ Na2CO3
IV.2. i t acetylene
17
AlCl3
+ HCl
CH3(CH2)4CH3
Cr2O3 / Al2O3
V. Tnh cht vt l (t c)
http://hhud.tvu.edu.vn
18
V. Tnh cht ha hc
V.1. Phn ng th i in t
V.1.1. C ch phn ng
X
+ X+
acid
+ H+
+ X -Y
X
cham
H
+
xt
X+-Y
nhanh
phc
+
+
phc
20
H
nhanh
+
http://hhud.tvu.edu.vn
+ HY
21
22
NO2
Cl
OH
>
>
>
23
http://hhud.tvu.edu.vn
24
Th o-:
Y
Th p-:
X
H http://hhud.tvu.edu.vn
26
Th m-:
Y
Y
H
H
X
H
X
NH2
+C>-I
+C>-I
OH
+C>-I
OH
CH3
+I, +H
HN C CH3
O
+C>-I
+C>-I
NH2
http://hhud.tvu.edu.vn
NO2
-C, -I
28
d. T l 2 ng phn o-/p-:
D on: o-/p- = 2/1
Thc t o-/p- <2
Nguyn nhn 1: hiu ng khng gian
nhm th hay tc nhn i t c kch thc ln
s gim t l o-/p-
http://hhud.tvu.edu.vn
29
R
NO2
+
HNO3 /H2SO4
R
Br
Br2 /AlCl3
NO2
Br
R -CH3
Phn ng
-CH2CH3
-CH(CH3)2 -C(CH3)3
Nitro ha
1.37
0.93
0.48
0.22
Brom ha
0.69
0.22
0.12
http://hhud.tvu.edu.vn
30
X
HNO3 /H2SO4
NO2
+
NO2
t l o-/p-:
X=F: 0.14 Cl: 0.43
Br: 0.60 I: 0.69
-I cng mnh, v tr o- cng b phn hot ha
sn phm o- cng t
http://hhud.tvu.edu.vn
31
H2SO4
+ H2O
HNO3
+ HNO3
O
N
+ H3O+ + HSO4-
O
N
http://hhud.tvu.edu.vn
+ H2 O
+ NO3-
32
CH3
CH3
HNO3
H2SO4
O2N
NO2
[O]
O2N
O2N
-CO2
NO2
NO2
T.N.T
NO2
NO2
OH
OH
NO2
HNO3
+
NO2
http://hhud.tvu.edu.vn
65%
35%
33
H2SO4
20 oC
+ H2O
benzenesulfonic acid
2 H2SO4
SO3
2 H2SO4
HOSO2+
http://hhud.tvu.edu.vn
+ H3O+
+ HSO4-
+ H2O
34
to
H2SO4
SO3Na
SO3H
+ H2O
+ NaOH L
ONa
SO3H
+ NaOH R
300 oC
+ Na2SO3
H+
OH
35
OH
OH
SO3H
H2SO4
HNO3
O2 N
NO2
NO2
picric acid
SO3H
* iu ch sulfanilic acid
NH3+HSO4-
NH2
H2SO4
NHSO3H
NH2
to
-H2O
H
http://hhud.tvu.edu.vn
SO3H
sulfanilic acid 36
Sulfo ha naphthalene
SO3H
H2SO4 80 oC
> 170 oC
170-180 oC
SO3H
http://hhud.tvu.edu.vn
37
X
+ X2
xt
+ HX
38
C ch phn ng:
+ Cl - Cl
FeCl3
nhanh
Cl -Cl
cham
FeCl3
Cl
H
+
FeCl4-
Cl
+ FeCl3 + HCl
http://hhud.tvu.edu.vn
39
iu ch C6H5I:
I
+ NO2 + H2O
+ I2 + HNO3
H+
I+
+ I2 + HNO3
+ NO2 + H2O
40
CH2Cl
Cl2
130 oC
CHCl2
Cl2
140-160 oC
CCl3
Cl2
>180 oC
41
AlCl3
+ R-Cl
+ HCl
C ch:
+
+ R - Cl
AlCl3
nhanh
R -Cl
cham
AlCl3
R
AlCl4-
R
+ AlCl3 + HCl
+
http://hhud.tvu.edu.vn
42
H+
+
R-CH-CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
43
R-OH
+ H
R-O
H
R+ + H2O
44
d. Cc im cn lu ca phn ng alkyl ha
Friedel-Crafts
C6H5-X khng th to tc nhn i in t
Tc phn ng alkyl ha ca R-X: bc 1 < bc 2
< bc 3 < dn xut benzyl hay allyl carbocation
cng bn, phn ng cng d
Alkyl ha khng dng li sn phm monohttp://hhud.tvu.edu.vn
45
AlCl3
+
CH3-CH-CH3
+
CH3-CH2-CH2
H
H3C C CH3
CH3-CH2-CH2-Cl
AlCl3
CH2-CH2-CH3
+
70%
30%
CH3
Lewis acid
to
CH3
CH3
CH2CH3
2
CH2CH3
Lewis acid
to
+
CH2CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
47
R C O
(R-CO)2O
Lewis acid
a.C ch:
R C Cl
O
+
R-C
O
+ AlCl3
+ AlCl4-
R C
O
R C
O
+ AlCl3
R-C+
O
+ [RCOOAlCl3]
b. c im quan trng
Lng xc tc AlCl3 rt nhiu, do:
O
C
AlCl3
AlCl3
O
C+
R
HCl
O
C
http://hhud.tvu.edu.vn
R
49
CH2CH2CH3
C O
CH3CH2CH2COCl
CH2CH2CH2CH3
Zn(Hg)/HCl
AlCl3
50
O2N
C
O
AlCl3
AlCl3
O2N
O2N
+ ClOC
http://hhud.tvu.edu.vn
COCl
51
Y
+ X-
+ Y
Cl
OH
+ KOH
300 oC
280 atm
+ KCl
52
OH
Cl
+ Na2CO3 L
NO2
http://hhud.tvu.edu.vn
NO2
53
NO2
NO2
Cl
NO2
OH
NaOH
to
OH
NaOH
to
CH3ONa
NaNH2
N
NO2
to
NH2
Cl
OCH3
O-
O + ON
cham
HO-
Cl
O-
nhanh
-ClCl
OH
http://hhud.tvu.edu.vn
OH
54
to
cham
+ N2 + Clnhanh YY
55
O2/ V2O5
HC COOH
450-500 oC HC COOH
O2/ V2O5
450-500 oC
O
http://hhud.tvu.edu.vn
56
CH3
COOH
KMnO4
H2O, to
NO2
NO2
http://hhud.tvu.edu.vn
57
CH2CH2CH2CH3
KMnO4
H2O
COOH
KMnO4
H2O
http://hhud.tvu.edu.vn
58
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 9:
CC DN XUT HALOGEN
I.Phn loi
Cl
2
V d:
n-butyl bromide (bromua)
II.2. Tn IUPAC
Halogen c xem l nhm th halo: chloro-,
bromo-, iodo-, fluoro Chn mch di nht cha halogen lm mch chnh
nh s sao cho nhm th c ch s nh nht, bt
k l halo- hay alkyl Khi c nhiu nhm th ging nhau, dng cc tip
u ng di-, tri-, tetrahttp://hhud.tvu.edu.vn
H3C CH3
CH3 CH3
CH3-CH2-C-CH2-CH-CH3
Br
CH3-C-C-CH3
ClBr
4-bromo-2,4-dimethylhexane
2-bromo-3-chloro-2,3-dimethylbutane
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3
H3C C CH3 + Br2
H
25 oC
h
CH3
H3C C CH2Cl
H
64%
127 oC
h
CH3
H3C C CH2Br
H
1%
CH3
+ H3C C CH3
Cl
36%
CH3
+ H3C C CH3
Br
99%
127 oC
CH3-CH2-CH3
+ Br2
h
CH3-CH2-CH2-Br
3%
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CHBr-CH3
97%
CH3-CH=CH-CH2-CH3
CCl4
H2C CH2
Br Br
CH3OH
H2O
HBr
H2C CH2
Br OCH3
H2C CH2
Br OH
CH3-CH-CH-CH2-CH3
Br
xt
+ HX
CH2Cl
Cl2
130 oC
CHCl2
Cl2
140-160 oC
http://hhud.tvu.edu.vn
CCl3
Cl2
>180 oC
8
III.4. i t alcohol
a.Tc nhn HX
CH3-CH2-OH
CH3-CH2-OH
+ HBr
+ HCl
H2SO4
ZnCl2
CH3-CH2-Br + H2O
CH3-CH2-Cl + H2O
+
+
+
PCl3
PCl5
SOCl2
pyridine
pyridine
pyridine
R-Cl
+ H3PO3
R-Cl
+ POCl3
R-Cl
+ SO2
http://hhud.tvu.edu.vn
+ HCl
+ HCl
9
Cl
-Br-
C Br
-Br
CH3
H3C C+
CH3
+I, +H
C+
+C > -I
CH2=CH-CH-Br
-Br-
http://hhud.tvu.edu.vn
+
CH2=CH-CH
+C > -I
11
+C>-I
12
+ Y- R-Y + X-
Dn xut bc 1 SN2
Dn xut bc 3 SN1
Phn ng thy phn R-X
R-X + OH- R-OH
+ X-
13
14
Phn ng to nitrile
R-X + KCN R-CN + KX
CH3-CH2-Br + CN- CH3-CH2-CN + BrLu : R-CN d b thy phn trong nc to
R-COOH
http://hhud.tvu.edu.vn
15
+ C2 H5 O -
CH3
H3C C Br
CH3
to thng
C 2H 5 O to cao
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CH2-CH2-O-C2H5
H 2C C
CH3
CH3
16
R-X
+
C Mg Br
+ Mg
ether khan
R-Mg-X
17
18
+
O
CH3-CH2-MgBr + H C C H
3
+
OH
H3C C H
C2H5
O-MgBr
H2O /H+
H3C C H
C2H5
+ HO-MgBr
19
C2H5-C-O-MgBr
O
H2O /H+
C2H5-COOH + HO-MgBr
+
+ R-C N
R C N MgBr
C2H5
H2O /H+
R C NH
H2O /H+ R C O
C2H5
C2H5
+
O
CH3-CH2-MgBr + H C C Cl
3
+
-HCl
O-MgBr
OH
H2O /H+
H3C C Cl
H3C C Cl
C2H5
C2H5
H3C C O
C2H5
21
Phn ng vi ester:
+
O
CH3-CH2-MgBr + H C C OCH
3
3
+
-CH3OH
H3C C O
C2H5
O-MgBr
OH
H2O /H+
H3C C OCH3
H3C C OCH3
C2H5
C2H5
1. C2H5-MgBr
2.H2O /H+
C2H5
H3C C OH
C2H5
CH3-CH2-MgBr +
ether khan
CH2
CH2
CH3-CH2-CH2-CH2-OMgBr
O
H2O /H+
CH3-CH2-CH2-CH2-OH
OH
CH2CHCH3
MgBr
+
CHCH3
CH2
O
1. ether khan
2. H2O / H+
http://hhud.tvu.edu.vn
60%
23
R'X
CoCl2
R R'
MgX2
http://hhud.tvu.edu.vn
R-R' + MgX'X''
24
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
I. Danh php
I.1. Tn thng thng (dng cho alcohol n gin)
Gc alkyl + alcohol
CH3-CH -OH
(CH3)2CH-OH
(CH3)2CH-CH2-OH
(CH3)3C-OH
C6H5-CH2-OH
CH2=CH-CH2-OH
ethyl alcohol
isopropyl alcohol
isobutyl alcohol
tert-butyl alcohol
benzyl alcohol
allyl alcohol
I.2. Tn IUPAC
Chn mch di nht c cha nhm OH lm mch
chnh
Ly tn alkane, i ane anol
nh s mch chnh t u gn nhm OH nht
Khi c nhiu nhm th, sp xp theo th t alphabetical
CH3-OH
CH3-CH2-OH
http://hhud.tvu.edu.vn
methanol
ethanol
4
CH3
H3C C CH2-OH
CH3
CH3
CH3-CH-CH-CH3
OH
OH
C6H5-CH2-OH
2,2-dimethyl-1-propanol
3-methyl-2-butanol
7-ethyl-8,9-dimethyl-5-dodecanol
phenylmethanol
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CH=CH2 + H2O
H2SO4
CH3-CH-CH3
OH
CH3-CH=CH2
1. B2H6
2. H2O2 / NaOH
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CH2-CH2-OH
R C R'
O
+ H2
Ni
H
R C R'
OH
aldehyde alcohol bc 1
ketone alcohol bc 2
http://hhud.tvu.edu.vn
R-CH2-OH
R-COOH + LiAlH4
+ R-CH2-OH
+
O
CH3-CH2-MgBr + H C C H
3
+
OH
H3C C H
C2H5
O-MgBr
H2O /H+
H3C C H
C2H5
+ HO-MgBr
+ H2 O
OH-
R-COO-
+ R'-OH
10
11
+ H
+ H
R O
H
R+
+ H2 O
R OH
R-O
+ H+
13
R OH
+ NaOH
R-ONa + H2O
http://hhud.tvu.edu.vn
14
+ Na
R OH
+ NaNH2
R-ONa + H2
R-ONa + NH3
15
2 CH3-CH2-OH
H2SO4
Al2O3
o
350-400 C
CH3-CH2-O-CH2-CH3
+ H2O
CH3-CH2-O-CH2-CH3
+ H2O
Alcohol bc 1: SN2
Alcohol bc 3: SN1
***Danh php ca ether:
tn gc alkyl + ether
C2H5-O-C2H5
diethyl ether
16
3-methoxyhexane
OCH3
CH2
OH
H3C
CH2
OC2H5
2-ethoxyethanol
CH3
CH3-CH-CH CH3
OC2H5
2-ethoxy-2,3-dimethylbutane
http://hhud.tvu.edu.vn
17
+ R'-OH
R C Cl
O
+ R'-OH
O
R C
O
R C
O
+ R'-OH
H2SO4
R C O-R'
O
+ H2O
R C O-R'
O
+ HCl
R C O-R'
O
+ RCOOH
R'-OH
C ch phn ng:
+
R C OH
O
+ H
+
H O R'
R C OH
OH
O R'
R C OH
+
+
R C OH
OH
O R'
R C OH
OH2
+
HSO4-H+
-H2O
O R'
R C O
+ HBr
CH3-CH2-OH + HCl
H2SO4
ZnCl2
CH3-CH2-Br + H2O
CH3-CH2-Cl + H2O
20
R-OH
R-OH
R-OH
+
+
+
PCl3
PCl5
SOCl2
pyridine
R-Cl
+ H3PO3
R-Cl
+ POCl3
R-Cl
+ SO2
pyridine
pyridine
http://hhud.tvu.edu.vn
+ HCl
+ HCl
21
R
R C H
OH
Cu
R-CHO + H2
200-300 oC
Cu
R C R
O
200-300 C
CH3
CH3-C-CH2-CH3
OH
Cu
200-300 oC
http://hhud.tvu.edu.vn
+ H2
CH3
CH3-C=CH-CH3
+ H2O
22
b. Phn ng oxy ha
Tc nhn oxy ha: KMnO4, K2Cr2O7, CrO3
Alcohol bc 1 aldehyde carboxylic acid
Rt kh dng li giai on aldehyde thng i
thng n RCOOH
R-CH2OH + KMnO4
R-COOK
+ MnO2 + KOH
H+
RCOOH
http://hhud.tvu.edu.vn
23
R-CH2OH
CH2Cl2
RCHO + Cr3+
Alcohol bc 2 ketone
(H3C)3C
OH
Na2Cr2O7
CH3COOH, H2O
to
(H3C)3C
KMnO4
H3C C CH3
H2SO4, to http://hhud.tvu.edu.vn
O
+ CH3-COOH
24
Chng 10B:
Phenol
1,36 A
109 o
http://hhud.tvu.edu.vn
25
I. Danh php
OH
OH
OH
OH
CH3
phenol
CH3
o-cresol
CH3
m-cresol
p-cresol
OH
OH
OH
OH
O2N
OH
Tn
thng
thng
NO2
OH
NO2
OH
catechol
resorcinol
OH
hydroquinone
OH
OCH3
OH
picric acid
OH
CH(CH3)2
H3C
CH2CH CH2
eugenol
http://hhud.tvu.edu.vn
Thymol
26
-naphthol
-naphthol
Tn IUPAC
OH
OH
OH
CH3
Cl
Br
OCH3
4-methoxyphenol
Cl
3-bromo-4-chlorophenol 5-chloro-2-methylphenol
OH
OH
OH
OH
OH
1,2-benzenediol
http://hhud.tvu.edu.vn
1,3-benzenediol
OH
1,4-benzenediol
27
28
OH
300 oC
+ KOH
+ KCl
280 atm
SO3H
+ NaOH R
300 oC
+ Na2SO3
H+
OH
http://hhud.tvu.edu.vn
29
OH
O
H3C C CH3
CH(CH3)2
O2
OH
H2O, H+
H3C C CH3
O
cumene hydroperoxide
http://hhud.tvu.edu.vn
30
OH
+ H2O
40-50 oC
+ N2 + HCl
iu ch mui diazonium:
NH2
N+ N Cl+ NaCl
+ NaNO2 + HCl
http://hhud.tvu.edu.vn
+ H2O
31
cyclohexanol
161
25.5
3.6
32
O H
ONa
NaOH
OH
+ H2O
ONa
Na
+ H2
33
NO2
>
pKa
OH
OH
>
NO2
NO2
7.15
OH
OH
10.08
8.4
7.23
OH
>
>
CH3
10.14
CH3
CH3
OH
OH
OH
10.28
OCH3
>
>
OCH3
9.65
OCH3
10.21
9.98
OH
OH
OH
Cl
>
>
Cl
http://hhud.tvu.edu.vn
8.48
9.02
Cl
34
9.38
OH
+ C2H5OH
H+
OH
OH
+
H+
http://hhud.tvu.edu.vn
35
Gii thch:
CH3-CH2-OH
H+
+ + H
CH2-CH2-O
H
O H
+C ca OH lm gim mt in t ca O
khng c kh nng tn cng vo oxonium
cation khng c SN2
http://hhud.tvu.edu.vn
36
Ngoi l:
OH
+ CH3OH
O-CH3
H2SO4
+ H2O
methyl ethyl ether /nerolin
ONa
+ NaBr
+ C2H5-Br
http://hhud.tvu.edu.vn
37
O CH2
ONa
CH
+ CH2=CH-CH2-I
+ NaBr
O CH3
ONa
H3C O O
S
H3C O O
CH2
Na O O
S
H3C O O
ONa
O
+
+ NaI
http://hhud.tvu.edu.vn
38
Lu : iu ch C6H5-O-C2H5 , cn i t
C6H5ONa+ C2H5-Br
nhng khng i t
C6H5-Br + C2H5ONa
Ether ca phenol c th b ct mch:
OH
OCH3
57% HI
120-130 oC
http://hhud.tvu.edu.vn
+ CH3I
39
H+
OH
+
H3C C Cl
O
http://hhud.tvu.edu.vn
acetyl chloride
+ HCl
40
O C C6H5
O
OH
+
C6H5 C Cl
O
+ HCl
benzoyl chloride
OH
+
O C CH3
O
O
H3C C
O
H3C C
O
+ CH3COOH
Lu :
O C C2H5
O
AlCl3
t
OH O
C
o
http://hhud.tvu.edu.vn
OH
C2H5
+
O
C2H5
41
X-
Ngoi l:
OH
O2N
Cl
NO2
O2N
NO2
+ PCl5
+ POCl3
NO2
+ HCl
NO2
OH
Zn
http://hhud.tvu.edu.vn
o
400 C
+ ZnO
42
IV.5. Phn ng th i in t
-OH (+C>-I) vng thm tham gia SE d dng, sn
phm o-, p Halogen ha
OH
OH
+ Br2
H2O
Br
Br
-HBr
Br
OH
OH
OH
+ Br2
CS2
Br
+
-HBr
http://hhud.tvu.edu.vn
Br
43
Nitro ha phenol:
Khng cn H2SO4, xy ra to thng, ng phn od tch bng chng ct li cun hi nc
OH
OH
OH
NO2
HNO3
+
NO2
35%
http://hhud.tvu.edu.vn
65%
44
Sulfo ha
OH
SO3H
15-20 oC
OH
H2SO4
H2SO4
100 oC
100 oC
OH
SO3H
45
O
+
+ O C O
OH O
C
ONa
H+
125 oC
4-7 atm
OH O
C
O
H
C
ONa
OH
O-
O+
H +
C O
H
SE
CH2OH
HOCH2OH
OH
OH
H+
CH2OH
CH2OH
OH
OH
OH
H +
C O
H
H+
H+
C OH
H
+
SE
http://hhud.tvu.edu.vn
CH2OH
CH2OH
47
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 9: ALDEHYDE-KETONE
R-CHO aldehyde
RCOR ketone
http://hhud.tvu.edu.vn
C O
CH3-CH2-C-CH3
O
O
C
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3
3
* Tn IUPAC
Mch chnh di nht & cha CHO
Gi theo tn hydrocarbon tng ng
thay ne nal
HCHO
formaldehyde / methanal
CH3CHO acetaldehyde / ethanal
C6H5CHO benzaldehyde /phenylmethanal
C6H5CH2CHO phenylacetaldehyde / phenylethanal
CH3-CH2-CH-CH2-CHO
CH3
-methylvaleraldehyde / 3-methylpentanal
http://hhud.tvu.edu.vn
II.2. Ketone
Tn thng thng
Tn 2 gc alkyl + ketone
Nu nhm carbonyl gn trc tip vng thm phenone
Tn IUPAC
Mch chnh di nht cha nhm carbonyl
nh s nhm carbonyl c ch s nh nht
Gi theo tn hydrocarbon, thay ne none
http://hhud.tvu.edu.vn
O
methyl n-propyl ketone / 2-pentanone
CH2
C CH3
O
C CH3
O
acetophenone / 1-phenylethanone /
methyl phenyl ketone
H3C C CH CH2
O
methyl vinyl ketone / 3-butane-2-one
http://hhud.tvu.edu.vn
NO
+ O2
600-700 C
CuCl2
H2C CH2 + O2
50 C
HCHO
+ H2O
CH3-CHO
CHO
CH3
+ O2
Co2+
http://hhud.tvu.edu.vn
III.2. i t alkyne
HC CH + H2O
R C CH + H2O
H +
H
H C C C C CH3
H
H
BHR2
HgSO4
H2SO4
HC CH2
OH
enol
HgSO4 R C CH2
H2SO4
OH
enol
CH3CHO
R C CH3
O
H3C
C2H5
C C
H
H
C C
O3
C
O
C
O
O
molozonide
CH3-C=CH-CH2-CH3
CH3
1. O3
2. H2O
C
C
O O
ozonide
H3
C
/
Zn
H2/Pt
H
CH2-C-CH3 +
O
2O
(H +
)
C O + H2O
C O + H2O
C O + H2O2
CH3-CH2-CHO + H2O2
III.4. i t alcohol
Dehydro ha alcohol bc 1, bc 2
R-CH2OH
R
R C H
OH
Cu
R-CHO + H2
200-300 oC
Cu
R C R
O
200-300 C
CH3
CH3-C-CH2-CH3
OH
Cu
200-300 oC
http://hhud.tvu.edu.vn
+ H2
CH3
CH3-C=CH-CH3
+ H2O
11
Oxy ha alcohol:
Tc nhn oxy ha: KMnO4, K2Cr2O7, CrO3
Alcohol bc 1 aldehyde carboxylic acid
Rt kh dng li giai on aldehyde thng
i thng n RCOOH
Mun dng li giai on aldehyde, phi dng
pyridinium chlorocromate C5H5NH+CrO3Cl- (PCC):
R-CH2OH
C5H5NH+CrO3ClCH2Cl2
http://hhud.tvu.edu.vn
RCHO + Cr3+
12
Alcohol bc 2 ketone
(H3C)3C
OH
OH
Na2Cr2O7
CH3COOH, H2O
to
Na2Cr2O7
85%
H2SO4 / H2O
OH
H2C CHCHCH2CH2CH2CH2CH3
(H3C)3C
PCC
CH2Cl2
http://hhud.tvu.edu.vn
O
H2C CHCCH2CH2CH2CH2CH3
80%
13
Pd/BaSO4
H2
R-CHO
+ HCl
CHO
COCl
LiAlH(O-tBu)3
NO2
NO2
(RCOO)2Ca
to
R C R
O
http://hhud.tvu.edu.vn
+ CaCO3
14
+
O
CH3-CH2-MgBr + H C C Cl
3
+
-HCl
O-MgBr
OH
H2O /H+
H3C C Cl
H3C C Cl
C2H5
C2H5
H3C C O
C2H5
http://hhud.tvu.edu.vn
15
R C O
(R-CO)2O
Lewis acid
+ CO + HCl
AlCl3
H3C
CHO + HCl
[H-C-Cl]
O
http://hhud.tvu.edu.vn
16
H3C O
+ HCN + HCl
AlCl3
[H-C-Cl]
NH
H2O
-NH4Cl
H3C O
H3C O
+
NH2
ClC
H
CHO
+
sp2 C O
V. Tnh cht ha hc
Cu to phng
Gc lin kt ~ 120o
Moment lng cc = 2.7 D (CH3CHO)
di lin kt C-O 1.23
http://hhud.tvu.edu.vn
18
+
C O
+ X -Y
OX
Y
19
+ Y
cham
C OY
carbanion
C O
Y
+ X+
nhanh
http://hhud.tvu.edu.vn
C OX
Y
20
R
C
O
R
C
NHR
>
>
21
O
O
http://hhud.tvu.edu.vn
+
O
CH3-CH2-MgBr + H C C H
3
+
OH
H3C C H
C2H5
O-MgBr
H2O /H+
H3C C H
C2H5
+ HO-MgBr
http://hhud.tvu.edu.vn
22
O
C
CH3CH2
CH3
O
C
1. ether khan
O
C
CH3CH2CH2CH2MgBr
CH2CH2CH3
CH3CH2CH2
O
C
CH3CH2CH2MgBr
2. H3O+
1. ether khan
2. H3O+
1. ether khan
CH3CH2MgBr
2. H3O+
MgBr
1. ether khan
H
2. H3O+
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3CH2CH2CH2CH2OH
OH
CH3CH2CHCH2CH2CH3
OH
CH3CCH2CH2CH3
CH2CH3
OH
CH3CH2CH2CH
23
CH3C CH
CH3C CH
CH3CH2
O
C
CH3C CNa
Na
CH3C C
H
CH3C CNa
NaNH2
OCH3CH2CHC CCH3
http://hhud.tvu.edu.vn
N
H+
NH3
H2
OH
CH3CH2CHC CCH3
24
H3C
O
C
CH3
CH3CH2
C N
OH3C C C N
CH3
OH
C C N
CH2CH3
CH3CH2CH2
OH
C C N
H
HCl / H2O
t
H2
Pt
HCN
OH
H3C C C N
CH3
CH3CH2
C N
OH
C COOH
CH2CH3
CH3CH2CH2
http://hhud.tvu.edu.vn
OH
C CH2NH2
H
25
CH3
H2O
CH3
CH3
0,2%
99,8%
CH3
O
C
OH
C CH3
OH
+
H
H2O
CH3
OH
C H
OH
42%
58%
O
C
OH
H C H
OH
99,9%
+
H
0,1%
H2O
http://hhud.tvu.edu.vn
26
Phn ng vi alcohol
O
R C
H
R'-OH/H
OH
R C OR'
H
OR'
R C OR'
H
R'-OH/H
-H2O
acetal
hemiacetal
O
R C
H
+H
-H+
+H+
-H+
+
-H
+ H+
OH
R C+
H
+
OH2
R C OR'
H
+ R'-OH
- R'-OH
- H2O
+ H2O
OH
+
R C OR'
H H
+
R C OR'
H
- H+
+ H+
+ R'-OH
- R'-OH
OH
R C OR'
H
hemiacetal
H
+ OR'
R C OR'
H
OR'
R C OR'
H
acetal
http://hhud.tvu.edu.vn
27
O
C
O
OCH3
HOCH2CH2OH
O
C
LiAlH4
OCH3
HCl
O
CH2O-
CH2OH
H2O / HCl
HOCH2CH2OH
H
HCl
O
H
O
http://hhud.tvu.edu.vn
1. CH3MgBr
2. H2O / HCl
OH
28
O
+
R C
H
NH2-R'
O- H
R C N R'
+
H H
OHH
R C N R'
H
carbinolamine
+ H+
H
H O H
R C N R'
H
- H2O
H
R C N R'
H
http://hhud.tvu.edu.vn
-H+
R C N R'
H
29
Phn ng vi amine bc 2
RCH2
O
+
C
H
NHR2
RCH2
O- H
C N R
+
H R
RCH2
OHR
C N R
H
carbinolamine
+ H+
H
H O R
RCH2 C N R
H
- H2O
RCH2
R
C N R
H
http://hhud.tvu.edu.vn
-H+
R
RCH C N R
H
30
CHO
H2NOH
CH NOH
H2O
oxime
C O
H3C
H2NNH2
C NNH2
H3C
H2O
hydrazone
O
O
H2NNHCNH2
http://hhud.tvu.edu.vn
O
NHNCNH2
semicarbazone
H2O
31
ONa
:S O
OH
OH
R C SO3Na
H
ONa
R C SO3H
H
OH
R C SO3Na
H
HCl
OH
R C SO3Na
H
NaOH
R-CHO
http://hhud.tvu.edu.vn
Na2SO3
+ H2O
32
CH3-CHO + CH3-CHO
to
OH-
CH3-CH=CH-CHO
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3-CH-CH2-CHO
OH
+ H2O
33
C ch:
Giai on 1 to carbanion
H CH2
O
C
H
O
_
CH2 C
H
+ OH-
+ H2O
O
_
CH2 C
H
OCH3-CH-CH2-CHO
OH
CH3-CH-CH2-CHO
OH
CH3-CH-CH2-CHO + OH-
+ H2O
OH-
O
CH3-CH=CH2-C
H
http://hhud.tvu.edu.vn
34
OH
OH
CH3-CH-CH2-C-CH3
O
CH3-CH=CH-C-CH3
O
http://hhud.tvu.edu.vn
35
O
2 CH3CCH3
OH
OH O
CH3CCH2CCH3
CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
OH
to
O
CH3C CHCCH3
CH3
+ H2O
36
OH-
http://hhud.tvu.edu.vn
OH H
CH C CHO
CH2CH3
CH C CHO
CH2CH3
+ H2O
37
OH-
O
O
CH3CCH2CH2CH2CH2CCH3
O
O
CH3CCH2CH2CCH2
OH-
O
O
CH3CCH2CH2CH2CHCCH3
O
O
OHCH3CCH2CH2CH2CCH3
HO
H3C
COCH3
HO
H3C
O
O
CH3CCH2CH2CH2CCH2
HO
O
O
OHCH3CCH2CH2CH2CH2CH2CCH3
O
O
CH3CCH2CH2CH2CH2CHCCH3
COCH3
HO
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3
CH3
38
COONa
CH2OH
35% NaOH
+
NO2
NO2
p-nitrobenzaldehyde
HCHO
NO2
50% NaOH
CH3OH
http://hhud.tvu.edu.vn
+ HCOONa
39
CHO
CH2OH
35% NaOH
HCHO +
+
OCH3
HCOONa
OCH3
anisaldehyde
p-methoxybenzaldehyde
http://hhud.tvu.edu.vn
p-methoxybenzyl alcohol
40
C ch:
H-
O
C6H5 C
+ H
C6H5
OC H
OH
O
C6H5 C
+ H
C6H5 C OH
O
C6H5 CH2
O-
OH-
C6H5 C OO
C6H5 CH2OH
http://hhud.tvu.edu.vn
41
CH3CH2CH2CH2CH2CHO
CH3CH2CH2CH2CHO
K2Cr2O7
H2SO4
Ag(NH3)2+
NH3
CH3CH2CH2CH2CH2COOH
CH3CH2CH2CH2COOH
Ag(NH3)2+
NH3
http://hhud.tvu.edu.vn
RCH CHCOOH
42
[O]
CH3-CH2-COOH
+ CH3-COOH
NaOI
RCOONa + CHI3
43
V.9. Phn ng kh
Kh thnh hydrocarbon
NH2NH2
O
C
CH2CH3
OH-, to
CH3
Zn(Hg)
CH2CH3
HCl
http://hhud.tvu.edu.vn
44
CH2CH3
COCH3
NH2NH2
OH-, to
OH
Zn(Hg)
OH
CH2CH3
HCl
http://hhud.tvu.edu.vn
Cl
45
Kh thnh alcohol
CH3O
CHO
H2 / Pt
CH3O
C2H5OH
CH2OH
O2N
O2N
CHO
O
CH3CCH2C(CH3)3
O
(CH3)2C CHCH2CH2CCH3
NaBH4
CH3OH
NaBH4
C2H5OH
1. LiAlH4 / ether
2. H O+
http://hhud.tvu.edu.vn
3
CH2OH
OH
CH3CHCH2C(CH3)3
OH
(CH3)2C CHCH2CH2CHCH3
46
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
Chng 12:
CARBOXYLIC ACID
trong phn t
formic acid
acetic acid
propionic acid
CH3(CH2)2COOH
CH3(CH2)3COOH
butyric acid
valeric acid
CH3(CH2)10COOH
CH3(CH2)16COOH
C6H5COOH
lauric acid
stearic acid
benzoic acid
http://hhud.tvu.edu.vn
NO2
2,4-Dinitrobenzoic acid
II.2. Tn IUPAC
Mch chnh di nht cha nhm COOH (C1)
Gi theo tn hydrocarbon tng ng, i ne
noic acid
CH3
CH-CH2-COOH
CH3-CH2-CH-COOH
CH3
Cl
2-methylbutanoic acid
3-(p-chlorophenyl)butanoic acid
CH3-CH=CH-COOH
2-butenoic acid
http://hhud.tvu.edu.vn
Mg
CH3CH2CH2CH2MgCl
ether
CH3
H3C C Cl
CH3
Cl
Mg
ether
Mg
ether
CH3
H3C C MgCl
CH3
MgCl
http://hhud.tvu.edu.vn
1. CO2
+
2. H3O
1. CO2
2. H3O+
1. CO2
2. H3O+
CH3CH2CH2CH2COOH
CH3
H3C C COOH
CH3
COOH
6
O
R C
O-R'
O
R C
NH2
R CN
O
R C
Cl
+ H2O
+ H2O
+ H2O
+ H2O
+ H2O
to
H+ (OH-)
H+ (OH-)
H+ (OH-)
H+ (OH-)
http://hhud.tvu.edu.vn
R-CH2-COOH
R-COOH
+ HCl
+ R'-OH
R-COOH
+ NH3
R-COOH
+ NH3
R-COOH
+ HCl
Ni(CO)4
o
250 C
200 atm
R CH2
CH2-COOH
R-CH2OH + KMnO4
R-COOK
+ MnO2 + KOH
H+
RCOOH
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3
COOH
KMnO4
H2O, to
NO2
NO2
CH2CH2CH2CH3
KMnO4
H2O, to
http://hhud.tvu.edu.vn
COOH
O
R C
O H
10
V. Tnh cht ha hc
Theo hiu ng:
+C ca O trong OH O-H phn cc mnh H d
tch ra dng H+
tnh acid mnh hn alcohol, phenol
Theo cng thc cng hng:
O
R C
O-H
O
+ R C
O-
OR C
O
O
R C O
<
CH3
H3C C COOH
H
H
H
O
H
H3C C COOH
H
<
>
CH3-COOH
<
>
OH
http://hhud.tvu.edu.vn
OH
12
(3.75)
(4.76)
HO-CH2-COOH
>
>
CH3CH2COOH
(3.83)
>
(4.87)
>
(CH3)3C-COOH (5.03)
http://hhud.tvu.edu.vn
13
14
16
O
H3C C
O-H
+ PCl3
O
H3C C
O-H
+ PCl5
O
H3C C
+ SOCl2
O-H
O
+ H3PO3
H3C C
Cl
O
+ POCl3 + HCl
H3C C
Cl
O
H3C C
Cl
http://hhud.tvu.edu.vn
+ SO2
+ HCl
17
b. Phn ng to amide
O
H3C C
O-H
+ NH3
O
H3C C
O-NH4+
to
O
H3C C
NH2
+ H2O
O
+
H3C C
O-H
O
H3C C
O-H
P2O5
http://hhud.tvu.edu.vn
O
H3C C
O
H3C C
O
+ H2O
18
d. Phn ng to ester
R C OH
O
+ R'-OH
R C Cl
O
+ R'-OH
O
R C
O
R C
O
+ R'-OH
H2SO4
R C O-R'
O
+ H2O
R C O-R'
O
+ HCl
R C O-R'
O
+ RCOOH
O
H3C C
O-H
Cl2
P
+ Br2
R O
R' C C
Br O-H
PBr3
O
Cl2
ClH2C C
P
O-H
O
Cl2HC C
O-H
http://hhud.tvu.edu.vn
+ HBr
Cl2
P
O
Cl3C C
O-H
20
CH3CH2COOH
Cl2
P
CH3CHClCOOH
Cl2
P
CH3CCl2COOH
Cl2
P
R-CH-COOH
Br
NaOH
R-CH2-CH-COOH
Br
R-CH-COONa
OH
KOH/C2H5OH
t
H+
R-CH-COOH
OH
-hydroxy acid
-
R-CH=CH-COO
http://hhud.tvu.edu.vn
H+
R-CH=CH-COOH
21
H2O
4 R-CH2-OH
H2, CuO.CuCr2O4
150 oC
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3(CH2)10CH2OH +
lauryl alcohol
CH3OH
22
Ha Hc Hu C
TS Phan Thanh Sn Nam
B mn K Thut Hu C
Khoa K Thut Ha Hc
Trng i Hc Bch Khoa TP. HCM
in thoi: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
- DIAZONIUM
R'
R N H
http://hhud.tvu.edu.vn
amine bc 2
R'
R N R
amine bc 3
CH3NH2
CH3NHCH2CH2CH3
methylamine
methylpropylamine
CH3
CH3NCH3
CH3
CH3NCH2CH2CH2CH3
trimethylamine
butyldimethylamine
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3CH2NHCH2CH3
diethylamine
CH3
CH3CH2NCH2CH2CH3
ethylmethylpropylamine
II.2. Tn IUPAC
Amine khng cha COOH, -CHO, -OH: alkanamine
CH3CH2CH2CH2NH2
butanamine
CH3
CH3CH2NCH2CH2CH3
CH3CH2CHCH2CH2CH3
NHCH2CH3
N-ethyl-3-hexanamine
N-ethyl-N-methyl-1-propanamine
CH3
CH3CH2CHCH2CHCH3
CH3CHCH2CH2NHCH3
Cl
NHCH2CH3
3-chloro-N-methyl-1-butanamine
N-ethyl-5-methyl-3-hexanamine
CH2CH3
CH3 N CH3
CH3CHCH2CHCH3
Br
NHCH2CH2CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
4-bromo-N,N-dimethyl-2-pentanamine 2-ethyl-N-propylcyclohexanamine
H2NCH2(CH2)4CH2NH2
1,2-propandiamine
1,6-hexandiamine
Trt t u tin: -COOH > -CHO > >C=O > -OH > -NH2
HOCH2CH2NH2
2-aminoethanol
CH3CCH2CH2NH2
O
4-amino-2-butanone
http://hhud.tvu.edu.vn
COOH
H2N
4-aminobenzoic acid
5
NH3
RX
-HX
CH3-CH2-Cl
CH2Cl
R-NH2
RX
-HX
NH3
-HCl
NH3
-HCl
R
RX
R N H
-HX
CH3-CH2-NH2
CH3Cl
R
R N R
C2H5
RX
-HX
R
R N+ R XR
H
N CH3
-HCl
CH2-NH2
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3Cl
-HCl
CH2-NH-CH3
6
NHCH3
NO2
CH3-NH2
NO2
NO2
2,4-dinitrochlorobenzene
N-methyl-2,4-dinitroaniline
Cl
NH2
+ NH3
Cu2O
200 oC
http://hhud.tvu.edu.vn
+ NH3
Al2O3
400-450 oC
R-NH2 + H2O
+ OBr-
R-NH2
+ CO32-
Ar C NH2
O
+ OBr-
Ar-NH2
+ CO32-
http://hhud.tvu.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn
NH2
+ 3H2
Pt
+ 2H2O
NO2
+ Na2S + H2O
NO2
+ Na2SO3
http://hhud.tvu.edu.vn
NH2
10
III.4. Kh ha nitrile
CH2Cl
H2C CH2NH2
CH2CN
NaCN
H2, Ni
140 oC
Cl-CH2-CH2-CH2-CH2-Cl
NaCN
NC-(CH2)4-CN
H2, Ni
http://hhud.tvu.edu.vn
NH2-CH2-(CH2)4-CH2-NH2
11
H
R C NH
+ NH3
H2/Ni
R CH2 NH2
imine
CH2NH2
+ NH3
H2/Ni
http://hhud.tvu.edu.vn
12
HCl
NH2
R-NH3+ClNH3+Cl-
HCl
http://hhud.tvu.edu.vn
13
Trong H2O:
R-NH2
+ H2O
R-NH3+ + OH-
14
R
H
H N+ H O
H
R
R
H
R N+ H O
H
R
N
H
>
16
NH3
RX
-HX
CH3-CH2-Cl
CH2Cl
R-NH2
RX
-HX
NH3
-HCl
NH3
-HCl
R
RX
R N H
-HX
CH3-CH2-NH2
CH3Cl
R
R N R
C2H5
RX
-HX
R
R N+ R XR
H
N CH3
-HCl
CH2-NH2
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3Cl
-HCl
CH2-NH-CH3
17
NH2 + CH3-COOH
NH2 +
NH2
O
H3C C
Cl
O
H3C C
+
O
H3C C
O
H
N C CH3 + HCl
O
H
N C CH3 + CH3-COOH
O
http://hhud.tvu.edu.vn
18
C ch:
NH2
O
+ H3C C +
O H
OH
N C OH
H CH3
H ON+ C OH
H CH3
H
N C CH3 + H2O
O
http://hhud.tvu.edu.vn
19
NH2 + CH3-COOH
HNO3 / H2SO4
NO2
NH2
H2O / H+
t
http://hhud.tvu.edu.vn
NO2
H
N C CH3
O
20
H
N C CH3 + H2O
O
NH2 + CH3-COOH
AlCl3 Br2
Br
NH2
H2O / H+
o
Br
http://hhud.tvu.edu.vn
H
N C CH3
O
21
N+
+ NaNO2 + HCl
0-5 oC
N Cl+
NaCl
+ 2H2O
0-5 oC
http://hhud.tvu.edu.vn
R-OH + N2
H2 O
22
b. Phn ng ca amine bc 2
C amine bo & amine thm u cho Nnitrosoamines
CH3
N N O
NHCH3
+ NaNO2 + HCl
0-5 oC
NaCl + H2O
N-nitroso-N-methylaniline
0-5 oC
CH3
R N N O
http://hhud.tvu.edu.vn
NaCl + H2O
23
c. Phn ng ca amine bc 3
Amine bo bc 3 khng tham gia phn ng
Amine thm bc 3 s cho phn ng th i in t
N(CH3)2
+ NaNO2 + HCl
N(CH3)2
0-5 oC
NaCl + H2O
N O
p-nitroso-N,N-dimethylaniline
http://hhud.tvu.edu.vn
24
NH2
+
N O
cham
chuyen v
-H+
N N OH
H+
N+ N
+
N N O H
H
H2O
N+ N Cl
Clhttp://hhud.tvu.edu.vn
25
OH
+ H2O
H+
o
40-50 C
http://hhud.tvu.edu.vn
N2
+ HCl
26
b. Phn ng vi alcohol
C 2 phn ng cnh tranh
Phn ng th
N+ N Cl
OC2H5
+ C2H5-OH
N2
+ HCl
Phn ng kh
Xy ra khi c mt alcohol khan, H3PO2, hay NaBH4
N+ N Cl
+ C2H5-OH
khan
+
http://hhud.tvu.edu.vn
CH3CHO +
N2
+ HCl
27
28
CH3
CH3
NO2
HNO3
H2SO4
r
NO2
Fe/HCl
CH3
CH3
NaNO2 /HCl
Br2/CS2
0-5 oC
Br
NH2
NH2
CH3
CH3
H3PO2
Br
N2+Cl-
http://hhud.tvu.edu.vn
Br
29
c. Phn ng vi KI
C6H5-N2+Cl- + KI C6H5-I + N2 + KCl
Mun thu c dn xut ca Br, Cl cn xc tc
CuCl, CuBr (Sandmeyer), c ch gc t do
N+ N Cl
Cl
CuCl
+
http://hhud.tvu.edu.vn
N2
30
NH2
CH3
NaNO2 / HCl
N2+ClCH3
H2O
0-5 oC
Cl
15-60 oC
N2+HSO4-
NH2
Cl
NaNO2 / H2SO4
NH2
CH3COOH
30 oC
CuCl
+
N2 HSO4
40-100 oC
N2+Br-
NH2
NaNO2 / HBr
Cl
H2O
0-10 oC
CH3
CuCl
Cl
Br
CuBr
Cl
http://hhud.tvu.edu.vn
100 oC
Cl
31
Ar N N BF4-
to
Ar F
N2+BF4-
NH2
1. HNO2
2.HBF4
CH3
NH2
N2
1. NaNO2 / HCl
H2O
CCH2CH3
O
2.HBF4
BF3
F
to
CH3
CH3
N2+BF4-
F
to
CCH2CH3
O
http://hhud.tvu.edu.vn
CCH2CH3
O
32
d. Phn ng nitrile ha
N+ N Cl
C N
+
KCN
to
+ KCl + N2
H+, H2O
COOH
http://hhud.tvu.edu.vn
33
NH2
N2+ Cl-
HNO3
Fe
NaNO2
H2SO4
HCl
HCl
CH3
CH3
CN
CuCN
CH3
CH3
COOH
H2O
H+
CH3
CH3
http://hhud.tvu.edu.vn
34
OH
0 oC
N N
pH = 8-9
OH
p-(phenylazo)phenol
N2+ Cl-
N(CH3)2
+
0 oC
N N
pH = 5-7
http://hhud.tvu.edu.vn
N(CH3)2
35
N,N-dimethyl-p-(phenylazo)aniline
N2+
O2N
N2+
NO2
NO2
>
NO2
N2+
>
NO2
http://hhud.tvu.edu.vn
N2+
>
NO2
36